giao an vat li 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (878.72 KB, 123 trang )

(1)Ngµy so¹n:20/08/2011. Ch¬ng I: ®iÖn häc Tiết 1. sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. I. Môc tiªu . 1. Kiến thức: - Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. - Vẽ đợc đồ thị biểu diễn mqh giữa U, I từ số liệu thực nghiệm. - Phát biểu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào HĐT giữa hai đầu dây dẫn. 2. Kỹ năng:- Vẽ và sử dụng đồ thị của học sinh. - Sử dụng sơ đồ mạch điện để mắc mạch điện với những dụng cụ đã cho. - Rèn kỹ năng đo và đọc kết quả thí nghiệm. 3. Thái độ:- Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Tính trung thực trong báo cáo kết quả thực hành. Cẩn thận, tỉ mỉ trong vẽ đồ thị. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho tõng nhãm hs. (Phô lôc 1) - 1 tờ giấy kẻ ô li to cỡ A1 để vẽ đồ thị. 2. Mçi nhãm hs: - 1 dây điện trở bằng nikêlin chiều dài l = 1800mm đờng kính 0,3mm. - 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. 1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. 1 B¶ng ®iÖn. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò GV: Giới thiệu sơ bộ những kiến thức đợc học trong ch¬ng I. HS: L¾ng nghe. H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp :sgk. Néi dung. .H§2: HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc liÖn I. ThÝ nghiÖm: quan đến bài học: GV: . Để đo cờng độ dòng điện chạy qua đoạn dây dÉn MN vµ H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y dÉn MN cÇn ph¶i cã nh÷ng dông cô g×? HS: Thảo luận nhóm, sau đó cử đại diện nhóm trả lêi. GV: Phải mắc những dụng cụ trên ntn? Gọi đại diện 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện. Sau đó gọi 2 hs nhãm kh¸c nhËn xÐt. HS: Trao đổi trong nhóm, cử 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ. C¸c hs cßn l¹i quan s¸t, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kÕ vµ V«n kế (đã đợc học ở chơng trình lớp 7) HS: Th¶o luËn nhãm H§3: T×m hiÓu mqh gi÷a I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn : GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm. GV: Với các dụng cụ đã cho các nhóm hãy mắc mạch điện nh sơ đồ? GV: Yêu cầu hs làm viêc cá nhân đọc thông tin mục 2, th¶o luËn nhãm nªu c¸c tiÕn hµnh c¸c bíc TN? HS: Th¶o luËn trong nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh GV: Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o. B¸o c¸o kÕt qu¶ vµo B¶ng 1. GV: Kiểm tra, giúp đỡ các nhóm trong quá trình mắc m¹ch ®iÖn. GV: Th«ng b¸o Dßng ®iÖn qua V«n kÕ cã I rÊt nhá ( 0) => bỏ qua. Nên Ampe kế đo đợc I chạy qua ®o V I ®o¹n LÇn d©y MN. 1 .GV: Treo b¶ng kÕt qu¶ cña 1 nhãm lªn b¶ng. Yªu 2 3. 1. Sơ đồ mạch điện. 2. TiÕn hµnh TN a) Dông cô:. b) TiÕn hµnh: + Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. + Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura = 3V, 6V, 9V. Đọc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng ghi vµo b¶ng 1. + Bíc 5: Tõ b¶ng kÕt qu¶ => KL vÒ sù phô thuéc cña I vµo U gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn. c) KÕt qu¶: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T đặt vào 2 đầu dây dẫn đó.

(2) cÇu nhËn xÐt råi tr¶ lêi C1. HS: Thảo luận trong nhóm rồi cử đại diện trả lời C1: HĐ4: Tiến hành vẽ và dùng đồ thị để rút ra kết luËn GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 1 phần II trong sgk. HS: Làm việc cá nhân, đọc thông tin trong sgk. GV: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U cã đặc điểm gì? HS: th¶o luËn, tr¶ lêi cách vẽ 1 đờng thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng thời đi qua gÇn tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã ®iÓm nµo nằm quá xa đờng biểu diễn thì yêu cầu nhóm đó tiến hµnh ®o l¹i. GV: Nếu bỏ qua sai số của các dụng cụ thì đồ thị kia ntn? GV : Chốt: Đồ thị là 1 đờng thẳng đi qua gốc tọa độ (U=0;I=0). GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn. H§5: VËn dông GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh. II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U: 1. Dạng đồ thị: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu dây dẫn là 1 đờng thẳng đi qua đi qua gốc tọa độ (U=0, I=0). 2. KÕt luËn: H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn t¨ng (gi¶m) bao nhiêu lần thì CĐDD chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (gi¶m) bÊy nhiªu lÇn. III. VËn dông: - C3: U1 = 2,5V -> I1= 0,5A U2 = 3V -> I2 = 0,7A. - C4: 0,125A; 4V; 5V; 0,3A. - C5: I chạy qua dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó.. D. Cñng cè: - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của CĐDĐ vào HĐT có đặc điểm gì? - Nªu mèi liªn hÖ gi÷a C§D§ víi H§T? E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 1.1 -> 1.4 trong sbt. Rót kinh nghiÖm: ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n:20/08/2011. Tiết 2: điện trở của dây dẫn - định luật ôm. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. Kiến thức: - Biết đợc đơn vị điện trở là . Vận dụng đợc công thức. R=. U để giải một số bài tập. I. - Biết đợc ý nghĩa của điện trở. - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm. 2. Kü n¨ng:- Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt 3. Thái độ:- Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Kẻ sẵn bảng phụ ghi giá trị thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu ở bài trớc (Phụ lục 2). 2. Häc sinh: - Hệ thống lại các kiến thức đợc học ở bài 1. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi. C - Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp) GV: ở tiết trớc chúng ta đã biết rằng I chạy qua 1 dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. Vậy. Kiến thức cần đạt.

(3) nếu cùng 1 HĐT đặt vào 2 đầu các dây dẫn khác nhau thì I qua chúng có nh nhau không? Để biết đợc điều đó chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. HS: L¾ng nghe. HĐ2: Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn : GV: Ph¸t phô lôc 2 cho c¸c nhãm. Yªu cÇu c¸c nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo b¶ng. HS: Lµm viÖc theo nhãm GV: Theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ các nhóm hs trong quá tr×nh hoµn thµnh bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. GV: Chốt: Cùng 1 dây dẫn thì U/I không đổi, các dây dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhau HS: Ghi vë H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë ): U GV: Th«ng b¸o trÞ sè R= không đổi I đối với mỗi dây và đợc gọi là điện trở của dây dẫn đó. HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. GV: Thông báo ký hiệu và đơn vị điện trở. HS: L¾ng nghe - ghi vë. GV: Dựa vào biểu thức hãy cho cô biết khi tăng HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn lên 2 lần thì điện trở của nó thay đổi ntn? HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh 2 bµi tËp sau vào vở. Gọi đại diện 2 hs lên bảng chữa bài. 1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T gi÷a 2 ®Çu dây là 3V dòng điện chạy qua nó có cờng độ là 250mA? (Gợi ý: Cần phải đổi đơn vị I về A (0,25A). 2. Đổi đơn vị sau: 0,1M =. . . . k = . . . . .  HS: Lµm viÖc c¸ nh©n GV: Gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. HS: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong sgk mục d. 1 học sinh đọc to trớc lớp. HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin trong sgk. GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y trong nã cµng nhá. HS: Ghi vë HĐ5: Tìm hiểu nội dung và hệ thức của định luật Ôm (7’) GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong sgk phần II. Gọi 1 học sinh đọc to trớc lớp. HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin trong sgk. U GV: Thông báo: Hệ thức của định luật Ôm I= . R HS: Ghi vë GV: Gọi lần lợt 2 hs phát biểu nội dung định luật Ôm. HS: Phát bểu nội dung định luật Ôm. GV: Yªu cÇu hs tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra biÓu thøc tÝnh U. H§6: VËn dông GV: Yêu cầu hs hoàn thành C3, C4. Gọi đại diện 2 hs lên b¶ng tr×nh bµy HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4 vµo vë GV: NhËn xÐt bµi lµm cña hs. HS: Söa sai (nÕu cã). TiÕt 2 - Bµi 2: §iÖn trë cña d©y dÉn - §Þnh luËt ¤m. I. §iÖn trë cña d©y dÉn: 1. Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn.. - Cùng1 dây dẫn thơng số U/I có trị số không đổi. - C¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× trÞ sè U/I lµ kh¸c nhau. 2. §iÖn trë: U - R= . (1): §iÖn trë cña d©y dÉn. I - Ký hiÖu : HoÆc : - §¬n vÞ : ¤m () 1V ( 1 Ω= ) 1A + 1k = 1000 + 1M = 106 - ¸p dông: U 3 + R= = =12 Ω I 0 , 25 +0,1M =. . . . k = . . . . . . - ý nghĩa của R: Điện trở biểu thị mức độ cản trở dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn. II. §Þnh luËt ¤m - Hệ thức của định luật Ôm: U I= . (2) R + U ®o b»ng V. + I ®o b»ng A. + R ®o b»ng . - Néi dung: sgk (trang 8) (2) => U = I.R (3) III. VËn dông: - C3: - C4:.

(4) U dùng để làm gì? Từ công thức này có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R I tăng bấy nhiêu lần đợc không? Vì sao? E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:- Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 trong sbt. Rót kinh nghiÖm : ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... D. Cñng cè bµi: C«ng thøc. Ngµy so¹n :26/8/2011. R=. TiÕt 3. Bµi 3: Thùc hµnh xác định điện trở của một dây dẫn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. U . I - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn bằng Ampe kế và Vôn kÕ. 2. Kü n¨ng: - Vẽ sơ đồ mạch điện - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành đo điện trở 3. Thái độ: - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån - Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. - B¸o c¸o thùc hµnh. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Tiết 3 - Bài 3: Thực hành xác định điện H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o trë . . . c¸o thùc hµnh : I. ChuÈn bÞ : GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña hs. * Tr¶ lêi c©u hái: GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. U HS: §¹i diÖn tr¶ lêi - CT tÝnh ®iÖn trë: R= I GV: Yêu cầu 1 hs đứng tại chỗ trả lời câu hỏi b, c phần - V«n kÕ m¾c // víi ®iÖn trë. 1. C¸c hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. - Ampe kÕ m¾c nt víi ®iÖn trë HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn: GV: Gọi 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện thí nghiệm. II. Nội dung thực hành: 1. Sơ đồ: HS: 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện HĐ2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo : GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm theo c¸c bíc nh bµi 1. - Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức. R=. HS: Làm việc theo nhóm, mắc mạch điện theo sơ đồ đã vÏ trªn b¶ng. GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c nhãm trong quá trình mắc mạch điện đặc biệt cần mắc chính xác 2. TiÕn hµnh ®o. c¸c dông cô. KiÓm tra c¸c mèi nèi cña hs. - Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. - Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura có giá.

(5) GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o c¸o thùc hµnh. GV: Theo dõi nhắc nhở các hs trong từng nhóm đều ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ. .. trÞ lµ 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng vµo b¶ng 1. - Bíc 3: Tõ b¶ng kq tÝnh R theo CT: R = U/I. Ghi c¸c gi¸ trÞ R1, R2, R3 vµo b¶ng 1. - Bíc 4: TÝnh R+ R2 + R3 R= 3 III. B¸o c¸o kÕt qu¶:. D. Cñng cè: - Yªu cÇu hs nép b¸o c¸o thùc hµnh - Nªu ý nghÜa cña bµi TH? - Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×? - nhận xét và rút kinh nghiệm tinh thần, thái độ thực hành của các nhóm E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp. F. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………... Ngµy so¹n: 26/8/2011. TiÕt 4. Bµi 4: ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. U 1 R1 . = U 2 R2 - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp là Rtđ = R1 + R2. 2. Kü n¨ng: - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải các bài tập về đoạn mạch nối tiếp. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Thái độ:- Nghiêm túc trong quá trình làm thí nghiệm theo nhóm. - Tích cực, sôi nổi, hào hứng tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Giáo viên:- Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - Biết cách suy luận từ biểu thức I = I1 = I2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức.

(6) 2. Mçi nhãm hs:- Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ1:Hệ thống lại những kiến thức có liên quan đến bµi häc : GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gồm 2 bóng đèn m¾c nèi tiÕp: A mỗi đèn có mối liên hệ 1. Cờng độ dòng điện chạy qua ntn với cờng độ dòng điện trong mạch chính? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi HĐT giữa 2 đầu mỗi đèn? HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi H§2: NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp : GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan sát và nhận xét các điện trở R1, R2 và Ampe kế đợc m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸ nh©n víi C1 GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 ®iÖn trở chỉ có 1 điểm chung, đồng thời I chạy qua chúng có cờng độ bằng nhau tức là hệ thức (1) (2) vẫn đúng víi ®o¹n m¹ch nt. HS: Ghi vë GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: Tuỳ từng đối tợng hs mà có thể yêu cầu hs tự bố trí TN để kiểm tra lại các hệ thức (1), (2) H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt GV: Yêu cầu hs đọc sgk mục 1 phần II rồi trả lời câu hỏi: Thế nào là một điện trở tơng đơng của một đoạn m¹ch. HS: Cá nhân đọc sgk tìm hiểu khái niệm Rtđ. GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc cña §L Ôm để xây dựng CT tính Rtđ. Gọi đại diện 1 hs lên b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña gv c¸ nh©n tù rót ra c«ng thøc tÝnh Rt®. H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra: GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 3 phần II trong sgk sau đó yêu cầu các nhóm thảo luận nêu phơng án tiến hành TN với các dụng cụ đã cho. .GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Nhắc nhở hs phải ngắt khoá K ngay khi đã đọc số chØ trªn Ampe kÕ. Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm. GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: Nhận xét - khẳng định kết quả đúng. GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL. HS: Thảo luận nhóm để rút ra kết luận. H§4: vËn dông. Kiến thức cần đạt TiÕt 4 - Bµi 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp. I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×: I = I1 = I2. (1) U = U1 + U2. (2). 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt: a) Sơ đồ:. b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 nt R2. I = I 1 = I2 . (1) U = U1 + U2 . (2) U 1 R1 (3) = U 2 R2 II. Điện trở tơng đơng của một đoạn m¹ch nt: 1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk. - Ký hiÖu: Rt® 2. C«ng thøc tÝnh: Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®. VËy suy ra Rt® = R1 + R2 (4) 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: a) Sơ đồ: H4.1. b) TiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để Ura = 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=16. Ura = 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt cã Rt® = R1 + R2. III. VËn dông: - C4:.

(7) GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. - C5: GV: 1. Cần mấy công tắc để điều khiển đoạn mạch nt? 2. Trong sơ đồ H4.3 sgk có thể chỉ mắc 2 điện trở có trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë). 3. Nêu cách tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch AC. D. Cñng cè: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã: Rt® =R1 + R2 +..+RN; m¾c nt víi nhau th× RN=NR1 E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 -> 4.6 trong sbt. F.Rót kinh nghiÖm:. Ngµy so¹n:4/9/2011. TiÕt 5. Bµi 5:. +NÕu R1=R2=..=RN. ®o¹n m¹ch song song. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. I 1 R2 . = I 2 R1 1 1 1 = + - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song là R td R1 R 2 2. Kỹ năng - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết đối với đoạn mạch song song theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng thực tế và giải các bài tập về đoạn mạch sonh song. 3. Thái độ: - Nghiêm túc trong quá trình làm thí nghiệm theo nhóm. - Tham gia vào các hoạt động của nhóm một cách tích cực. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Giáo viên: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. 2. Mçi nhãm hs . - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K. - Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi:. - Biết cách suy luận từ biểu thức U = U1 = U2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt HĐ1:Hệ thống lại những kiến thức có liên quan đến I. I và U trong đoạn mạch //: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7: bµi häc §o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×: I = I1 + I2. (1) GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch U = U1 = U2. (2) gồm 2 bóng đèn mắc song song th×: 1. Cờng độ dòng điện chạy qua mạch chính có mối liên 2. Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc //: a) Sơ đồ: hệ ntn vớicờng độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?  Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trở  Bµi míi H§2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm song GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan R1 // R2..

(8) sát và nhận xét các điện trở R1, R2 đợc mắc ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan sát tranh vẽ. Sau đó tiến hành thảo luận trong nhãm tr¶ lêi c©u hái GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2 điểm chung và hệ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn mạch // HS: Ghi vë GV: Nêu vai trò của Ampe kế và Vônkế trong sơ đồ? HS: trong nhãm tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: yêu cầu hs tự bố trí và tiến hành TN để kiểm tra lại c¸c hÖ thøc (1), (2). H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //: GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ hÖ thøc của ĐL Ôm để xây dựng CT tính Rtđ. Gọi đại diện 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng thøc. I = I 1 + I2 . (1) U = U1 = U2 . (2). I1 R2 = I2 R1. (3). II. Điện trở tơng đơng của một đoạn m¹ch nt: 1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //.. 1 1 1 = + (4) R td R1 R 2 H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra : GV: ph¸t dông cô TN R R HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm => Rtd = 1 2 (4’) R1 + R2 GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ a) Sơ đồ: H5.1. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn. b) C¸c bíc tiÕn hµnh: HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL - Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để U là 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=6. U= 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn H§4: vËn dông : trở mắc // thì nghịch đảo của điện trở tGV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. ơng đơng bằng tổng các nghịch đảo của GV: Gợi ý cho hs phần 2 của C5: Trong sơ đồ có thể chỉ từng điện trở thành phần. m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay III. VËn dông: cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë) Nªu c¸ch tÝnh Rt® cña ®o¹n - C4: mạch đó? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. - C5: D. Cñng cè: E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Học thuộc phần ghi nhớ. - Bài tập vận dụng định luật Ôm. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong sbt. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n: 4/9/2011. TiÕt 6. Bài 6: Bài tập vận dụng định luật Ôm. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. Kiến thức: - Biết cách vận dụng các kiến thức đã đợc học từ bài 1 đến bài 5 để giải đợc các bài tập đơn gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë). - Tìm đợc những cách giải khác nhau đối với cùng một bài toán. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng vẽ sơ đồ mạch điện và kỹ năng tính toán. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, - Tích cực suy nghĩ để tìm ra đợc những cách giải khác nhau..

(9) II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Giáo viên: - Bảng liệt kê các giá trị HĐT và CĐDD định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình tơng ứng với 2 loại nguồn điện là 110V và 220V. 2. Mỗi nhóm hs: - Hệ thống lại những kiến thức đã đợc học. - Ghi nhớ các công thức đối với đoạn mạch //, đoạn mạch nối tiếp, định luật Ôm. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: 1 HS: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. 2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Gi¶i bµi tËp 1 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 1. - Gọi 1 HS tóm tắt đề bài. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1 - HS đọc đề bài bài 1. Tãm t¾t: R1 = 5 , UV = 6V, IA = 0,5A a) Rt® = ?, b) R2 = ? Bµi gi¶i - GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng c¸ch tr¶ PT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2 lêi c¸c c©u hái: (A) nt R1 nt R2  IA= IAB = 0,5A UV = UAB = 6V + Cho biết R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào? Ampe kế, vôn kế đo những đại lợng nào trong mạch điện? + Vận dụng công thức nào để tính điện trở tơng đơng Rtđ vµ R2?  Thay sè tÝnh Rt®  R2 - Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a ra cách giải nh: Tính U1 sau đó tính U2  R2 HS: ch÷a bµi vµo vë. Gi¶i bµi tËp 2 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 2. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý cách giải trong SGK) theo đúng các bớc giải. - Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b) - Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c.. a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12 () Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB lµ 12 . b) V× R1 nt R2  Rt® = R1 + R2  R2 = Rt® - R1 = 12  - 5  = 7 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. 2, Bµi 2 - HS đọc đề bài bài 2, cá nhân hoàn thµnh BT 2. - 2 HS lªn b¶ng gi¶i bµi tËp 2. .Bµi 2: Tãm t¾t R1 = 10 ; IA1= 1,2A; IA = 1,8A a) UAB = ?; b) R2 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1  I1 = IA1 = 1,2A (A) nt (R1 // R2)  IA = IAB = 1,8A U Tõ c«ng thøc: I = →U =I . R R  U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V) R1 //R2  U1 = U2 = UAB = 12V HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V b) V× R1//R2  I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A U2 = 12 V theo c©u a) U 2 12 V = =20 (Ω)  R2 = R 2 0,6 A VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20. - PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i kh¸c vÝ dô: V× R1 //R2 I 1 R2   Cách tính R2 với R1; I1 đã biết; I2 = I - I1. = I 2 R1 HoÆc ®i tÝnh RAB: U AB 12 V 20 RAB = = = (Ω) I AB 1,8 A 3 1 1 1 1 1 1 = + → = − R AB R1 R2 R 2 RAB R1 1 3 1 1 = − = → R2=20 (Ω) R 2 20 10 20 Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB - Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R2  c¸ch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu  Ch÷a 1 c¸ch vµo vë. D. Cñng cè: (Híng dÉn BT3) - T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3. Bµi 3: Tãm t¾t Yêu cầu HS đổi bài cho nhau để chấm điểm cho các R1 = 15 ; R2 = R3 = 30; UAB = 12V b¹n trong nhãm. a) RAB = ?; b) I1, I2, I3 = ? Bµi gi¶i, a) (A) nt R1 nt (R2//R3) - Lu ý c¸c c¸ch tÝnh kh¸c V× R2 = R3  R2,3 = 30/2 = 15 ().

(10) RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30 §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30 b) áp dụng công thức định luật Ôm U AB 12 V I = U/R  IAB = = =0,4 (A ) R AB 30 Ω I1 = IAB = 0,4A U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V U2 6 I2 = = =0,2( A) R 2 30 I2 = I3 = 0,2A Vậy cờng độ dòng điện qua R1 là 0,4A; Cờng độ dòng ®iÖn qua R2; R3 b»ng nhau vµ b»ng 0,2A.. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 6.1 -> 6.5 trong sbt. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n: 8/9/2011. TiÕt 7. Bµi 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. I- Môc tiªu 1- Kiến thức:- Nêu đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố (chiều dài, tiết diện, vật liệu làm dây dẫn). - Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ với chiều dài của dây. 2- Kĩ năng: - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- §å dïng d¹y häc * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi. - 3 dây điện trở có cùng tiết diện, đợc làm bằng cùng một loại vật liệu: 1 dây dài l, 1 dây dài 2 l, 1dây dài 3 l. Mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định số vòng dây. * GV: Chuẩn bị giấy trong đã kẻ sẵn bảng 1 (tr20 - SGK); Đèn chiếu III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT) Bµi gi¶i a) Vì hai cách mắc đều đợc mắc vào cùng một hiệu điện thế U = 6V C1: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd1 = U/I1  Rtd1 = 6V/0,4A = 15 C2: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd2 = U/I2  Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3 Rtd1 > Rtd2  C¸ch 1: R1 nt R2 C¸ch 2: R1//R2 HS có thể không cần tính cụ thể nhng giải thích đúng để đi đến cách mắc.(5đ) Vẽ sơ đồ đúng (5®) C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu điện trở dây dẫn phụ thuộc vào I- Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây nh÷ng yÕu tè nµo? dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c.

(11) nhau. - HS quan sát hình 7.1, nêu đợc các dây - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 cho dÉn nµy kh¸c nhau: biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn trë cña c¸c + ChiÒu dµi d©y d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng?  YÕu tè nµo cã + TiÕt diÖn d©y + ChÊt liÖu lµm d©y dÉn thể gây ảnh hởng đến điện trở của dây dẫn. - Yêu cầu thảo luận nhóm đề ra phơng án kiểm tra sự - Thảo luận nhóm đề ra phơng án kiểm tra phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. - GV cã thÓ gîi ý c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña mét sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo đại lợng vào 1 trong các yếu tố khác nhau đã học ở lớp chiều dài dây. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ph¬ng ¸n, HS díi. - Yêu cầu đa ra phơng án thí nghiệm tổng quát để có nhóm khác nhận xét  phơng án kiểm tra thể kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vào 1 trong 3 đúng. yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉn Hoạt động 2: Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào chiÒu dµi d©y dÉn II- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi - Dù kiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. d©y dÉn. - Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë - C¸ nh©n HS nªu ph¬ng ¸n lµm thÝ vµo chiÒu dµi d©y b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u C1. nghiệm kiểm tra: Từ sơ đồ mạch điện sử  GV thống nhất phơng án thí nghiệm  Mắc mạch dụng các dụng cụ đo để đo điện trở của điện theo sơ đồ hình 7.2a  Yêu cầu các nhóm chọn dây dẫn  Dụng cụ cần thiết, các bớc tiến dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, hµnh thÝ nghiÖm, gi¸ trÞ cÇn ®o. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho c¸c - HS nªu dù ®o¸n. - Các nhóm chọn dụng cụ để tiến hành thí nhãm). - GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. ChiÕu kÕt nghiÖm. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm qu¶ cña 1 sè nhãm  Gäi c¸c b¹n nhãm kh¸c nhËn  Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. xÐt. - Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra dù - Tham gia th¶o luËn kÕt qu¶ b¶ng 1. ®o¸n. - So s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu  §a ra kÕt - GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cã luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một loại vật liệu chiều dài dây dẫn. - Ghi vë: §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã R 1 l1 chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 vµ l2 th×: dùng tiết diện và đợc làm từ cùng một loại = R 2 l2 vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña mçi d©y. Hoạt động 3: Vận dụng III. VËn dông - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. - C2 Yêu cầu giải thích đợc: Chiều dài - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. d©y cµng lín (l cµng lín)  §iÖn trë cña HS: hoµn thµnh c©u C2 ®o¹n m¹ch cµng lín (R cµng lín). NÕu gi÷ hiệu điện thế (U) không đổi  Cờng độ dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch cµng nhá (I cµng nhá)  §Ìn s¸ng cµng yÕu. - T¬ng tù víi c©u C4. - C©u C4: HS: hoµn thµnh c©u C4 Vì hiệu điện thế đặt vào 2 đầu dây không đổi. I1 = 0,25I2  R2 =0,25 R1 hay R1 = R 1 l1 4R2 .Mµ  l1 = 4 l2. = R 2 l2 D. Cñng cè: HDHS hoµn thµnh C3 U 20 C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ: R= =20 Ω ; ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: l= . 4=40 m I 2 E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 7.1 -> 7.4 trong sbt. - §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí. Rót kinh nghiªm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:9/9/2011. TiÕt 8. Bµi 8: sù phô thuéc cña §iÖN trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn.

(12) I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. Kiến thức: - Biết đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - BiÕt c¸ch suy luËn r»ng c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. - Biết cách bố trí và tiến hành đợc thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của dây. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỷ lệ nghịch với tiết diện cña d©y. 2. Kỹ năng:- Rèn kỹ năng quan sát suy luận, lắp mạch điện và tiến hành thí nghiệm, đọc báo cáo số liệu. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo số liệu. - Tích cực suy nghĩ tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho c¸c nhãm. 2. Mçi nhãm hs: - 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm. - 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A). Kho¸ K, b¶ng ®iÖn vµ mét sè ®o¹n d©y nèi (7 ®o¹n). III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi GV: ở bài trớc chúng ta đã đợc biết điện trở dây dẫn tỷ lệ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña d©y. .H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn GV: Yêu cầu các nhóm nêu dự đoán để xét sự phụ thuộc cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd c¸c d©y dÉn cã đặc điểm ntn? HS : Thảo luận theo nhóm. Cử đại diện nhóm trả lời. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch ®iÖn H8.1 vµ hoµn thµnh C1? HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Nếu các dây dẫn trong H8.1b,c đợc chập sát vào nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt diÖn t¬ng øng lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R2, R3 nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña chóng? HS: Th¶o luận nhóm, đại diện các nhóm nêu dự đoán của nhóm m×nh. GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh x¸c chóng ta sang phÇn II. H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n: GV: Yêu cầu hs vẽ sơ đồ mạch điện vào vở. HS : Làm việc cá nhân vẽ sơ đồ vào vở.. Kiến thức cần đạt. I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn:. R 2 R R3= 3 R2=. C1:. Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn d©y. - Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn víi tiÕt diÖn d©y. II. TN kiÓm tra : 1. Sơ đồ:. GV : Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. HS: C¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn nhãm 2. TiÕn hµnh TN:: - B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, nªu c¸c bíc bíc tiÕn hµnh TN. 0.3mm vµo m¹ch ®iÖn. §iÒu chØnh BTN để Ura = 3V. Ghi số chỉ U1, I1. - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt. - B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R 1, R2 => mlh HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o KQ gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn. 3. NhËn xÐt: - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y.

(13) S2 d2 = S1 d1. dÉn cµng nhá. so s¸nh víi CM: d 2 ¿2 / 4 R1 ¿ . d 1 ¿2 / 4 R2 ¿ R1 S2 d2 S2 d2 R1 HS: TÝnh tØ sè = = π¿ = = S1 d1 R2 S d1 R2 1 π¿ Lu ý: Trong kỹ thuật  có nghĩa là đờng kính tiết diện ¿ d©y dÉn. πr S 2 2 S = r (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt diÖn = 2 =¿¿ 2 S πr 1 d 2 ¿ /4 1 ¿ d 1 ¿2 /4 4. KÕt luËn: ¿ §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt lµ diÖn tÝch h×nh trßn) π¿ diÖn cña d©y. π¿ III. VËn dông: S 2 πr 2 = =¿ - C3: S 1 πr 1 GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo - C4: tiÕt diÖn d©y dÉn? S H§4: VËn dông : R2=R1 1 =1,1 Ω GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4, C5. S2 Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? VËn dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y. C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2 - C5: GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i xÐt 2 lÇn. - LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt diÖn kh¸c nhau. - Lần 2: Xét dây dẫn đó với dây dẫn có cùng tiết diện nhng cã l kh¸c nhau. HoÆc ngîc l¹i. D. Củng cố: GV dùng C6 để củng cố bài E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc Cã thÓ em cha biÕt - Lµm c¸c bµi tËp 8.1 -> 8.5 trong sbt. Hoµn thµnh C5, C6. Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. GV: NhËn xÐt vµ Yªu cÇu hs tÝnh. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. Ngµy so¹n :18/9/2011. TiÕt 9. Bµi 9: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc:- Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm chøng tá r»ng ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, tiÕt diện và đợc làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau. - So sánh đợc mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng. l - VËn dông c«ng thøc R = ρ . để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. S 2- Kĩ năng:- Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. - Sö dông b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- §å dïng d¹y häc * Mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây bằng inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m đợc ghi rõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m..

(14) - 1 cuộn dây bằng nicrôm, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A; - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 6V.; - 1 c«ng t¾c.;- 7 ®o¹n d©y nèi.;- 2 chèt kÑp d©y dÉn. * GV: - Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. (NÕu cã ®iÒu kiÖn d¹y trªn m¸y vi tÝnh, cã thÓ kÎ s½n b¶ng nµy). - Kẻ sẵn Bảng 2 trên bảng phụ hoặc phô tô ép plastic (để có thể dùng bút dạ điền vào chỗ trống và xoá đi đợc khi sai hoặc để dùng cho lớp khác). III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: + §iÖn trë cña mét d©y dÉn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo? + Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo?. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu xem điện trở có phụ thuộc I- Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn hay kh«ng? lµm d©y dÉn. - HS nêu đợc các dụng cụ thí nghiệm cần - Gọi HS nêu cách tiến hành thí nghiệm kiểm tra sự thiết, các bớc tiến hành thí nghiệm để kiểm phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, thùc hiÖn - HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, th¶o từng bớc a), b), c), d) của phần 1. Thí nghiệm (tr.25). luận nhóm để rút ra nhận xét về sự phụ - Gọi đại diện các nhóm nêu nhận xét rút ra từ kết thuộc của điện trở dây dẫn vào vật liệu làm qu¶ thÝ nghiÖm. d©y dÉn. - Nêu đợc kết luận: Điện trở của dây dẫn phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. Hoạt động 2: Tìm hiểu về điện trở suất II-§iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1. Điện trở suất 1- Điện trở suất (tr.26), tr¶ lêi c©u hái: - HS đọc thông báo mục 1  Trả lời câu hỏi + §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay 1 chÊt) lµ g×?  Ghi vë. + KÝ hiÖu cña ®iÖn trë suÊt? + §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt? - Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè - GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 200C. chÊt, HS biÕt c¸ch tra b¶ng vµ dùa vµo kh¸i Gọi HS tra bảng để xác định điện trở suất của một số niệm về điện trở suất để giải thích đợc ý chÊt vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè. nghÜa con sè. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. - Gäi HS tr×nh bµy c©u C2 theo gîi ý sau: - C2: Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt biÕt + §iÖn trë suÊt cña constantan lµ bao nhiªu? ý nghÜa constantan = 0,5.10-6m cã nghÜa lµ mét d©y con số đó? dÉn h×nh trô lµm b»ng constantan cã chiÒu + Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a R vµ tiÕt diÖn cña d©y dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1m2 th× ®iÖn trë cña nã dÉn  TÝnh ®iÖn trë cña d©y constantan trong c©u lµ 0,5.10-6. VËy ®o¹n d©y constantan cã C2. chiÒu dµi 1m, tiÕt diÖn 1mm2 = 10-6m2 cã Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trở trë lµthøc 0,5. - Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3. Yªu cÇu thùc hiÖn theo ®iÖn 2- C«ng ®iÖn trë c¸c bíc hoµn thµnh b¶ng 2 (tr.26)  Rót ra c«ng - Hoµn thµnh b¶ng 2 theo c¸c bíc híng dÉn. thøc tÝnh R. l - Yªu cÇu HS ghi c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý  C«ng thøc tÝnh R: R = ρ . S nghĩa các kí hiệu, đơn vị của từng đại lợng trong + Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm c«ng thøc vµo vë. tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phí điện năng. + Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và KiÕn thøc tÝch hîp những hậu quả môi trường nghiêm trọng. Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát Hoạt động 4: Vận dụng.

(15) - GV híng dÉn HS hoµn thµnh c©u C4: hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, + §Ó tÝnh ®iÖn trë ta cÇn vËn dông nh÷ng c«ng thøc khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất nµo? của chúng giảm về giá trị bằng không (siêu (Thảo luận, cử đại diện trả lời)  TÝnh S råi thay vµo c«ng thøc dẫn). III- VËn dông: l R = ρ. để tính R. C4: HD S −3 2 10 ¿ ¿ ¿ S= 2 d π =3 ,14 .¿ 4 −3 2 10 ¿ l 3 , 14 . ¿ R = ρ. R= S −8 4 . 4 1,7 .10 . ¿ R = 0,087() D. Củng cố:- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào mấy yếu tố? đó là những yếu tố nào? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt". - Tr¶ lêi c©u C5, C6 (SGK - tr.27) vµ lµm bµi tËp 9 (SBT). Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:18/9/2011. TiÕt 10. Bµi 10: BiÕn trë - §iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. I- Môc tiªu 1- Kiến thức: - Nêu đợc biến trở là gì và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở. - Mắc đợc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua mạch. - Nhận ra đợc các điện trở dùng trong kĩ thuật. 2- Kĩ năng: - Mắc và vẽ sơ đồ mạch điện có sử dụng biến trở. 3- Thái độ: Ham hiểu biết. Sử dụng an toàn điện. II- Chuẩn bị đồ dùng * Mçi nhãm HS: - 1 biến trở con chạy (20  - 2A), 1 nguồn điện 3 V.;- 1 bóng đèn 2,5V - 1W. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi.; - 3 ®iÖn trë kÜ thuËt cã ghi trÞ sè. - 3 ®iÖn trë kÜ thuËt lo¹i cã c¸c vßng mµu. * GV: - Mét sè lo¹i biÕn trë: tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: 1- §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? phô thuéc nh thÕ nµo? ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn sù phô thuộc đó. 2- Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây dẫn. C - Bµi míi: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Trong 2 cách thay đổi trị số của điện trở, theo em cách nào dễ thực hiện đợc? (GV có thể đa ra gợi ý).  Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trở  Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của I- Biến trở 1- Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến biÕn trë - GV treo tranh vÏ c¸c lo¹i biÕn trë. Yªu cÇu HS trë. quan s¸t ¶nh chôp c¸c lo¹i biÕn trë, kÕt hîp víi h×nh C1: C¸c lo¹i biÕn trë: Con ch¹y, tay quay, biÕn trë than (chiÕt ¸p). 10.1 (tr.28-SGK), tr¶ lêi c©u C1. (- HS quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi C1) - GV ®a ra c¸c lo¹i biÕn trë thËy, gäi HS nhËn d¹ng c¸c lo¹i biÕn trë, gäi tªn chóng. Dựa vào biến trở đã có ở các nhóm, đọc và trả lời câu C2: Yêu cầu HS chỉ ra đợc 2 chốt nối với hai ®Çu cuén d©y cña biÕn trë lµ ®Çu A, B trªn C2. Híng dÉn HS tr¶ lêi theo tõng ý: h×nh vÏ  NÕu m¾c 2 ®Çu A, B cña cuén d©y (HS th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u C2.).

(16) - GV gäi HS nhËn xÐt, bæ sung. NÕu HS kh«ng nªu đợc đủ cách mắc, GV bổ sung. - GV giới thiệu các kí hiệu của biến trở trên sơ đồ m¹ch ®iÖn. Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4.) Chuyển ý: Để tìm hiểu xem biến trở đợc sử dụng nh thÕ nµo? Ta t×m hiÓu tiÕp phÇn 2. Hoạt động 3: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cờng độ dòng điện Yªu cÇu HS quan s¸t biÕn trë cña nhãm m×nh, cho biÕt sè ghi trªn biÕn trë vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè đó. (HS quan sát biến trở của nhóm mình, đọc số ghi trªn biÕn trë vµ thèng nhÊt ý nghÜa con sè.) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5. (Cá nhân hoàn thành câu C5. 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ m¹ch ®iÖn trªn b¶ng.) - Hớng dẫn thảo luận  Sơ đồ chính xác. - Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ, làm thÝ nghiÖm theo híng dÉn ë c©u C6. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u C6. (Mắc mạch điện theo nhóm, làm thí nghiệm, trao đổi để trả lời câu C6.) - Qua thÝ nghiÖm, híng dÉn HS ®a ra KL (Th¸o luËn ®a ra KL vµ ghi vë) Hoạt động 4: Nhận dạng hai loại điện trở dùng trong kÜ thuËt - Híng dÉn chung c¶ líp tr¶ lêi c©u C7. GV cã thÓ gîi ý: Líp than hay líp kim lo¹i máng cã tiÕt diÖn lín hay nhá  R lín hay nhá. - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt cña nhãm m×nh, kÕt hîp víi c©u C8, nhËn d¹ng 2 lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.. nµy nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn th× khi dÞch chuyển con chạy C không làm thay đổi chiÒu dµi cuén d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua  Không có tác dụng làm thay đổi điện trở. C4:. 2- Sử dụng biến trở để điều chỉnh dòng ®iÖn. (20 - 2A) cã nghÜa lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biến trở là 20 , cờng độ dòng điện tối đa qua biÕn trë lµ 2A. C5:. C6:. kết luận: Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể đợc dùng để điều chỉnh cờng độ dòng điện trong mạch. II- C¸c ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt C7. Yêu cầu nêu đợc: + Điện trở dùng trong kĩ thuật đợc chế tạo b»ng mét líp than hay líp kim lo¹i máng  S rÊt nhá  Cã kÝch thíc nhá vµ R cã thÓ rÊt lín. - Quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ - GV nêu ví dụ cụ thể cách đọc trị số của 2 loại điện thuật, nhận dạng đợc 2 loại điện trở qua dấu hiÖu: trë dïng trong kÜ thuËt. + Cã trÞ sè ghi ngay trªn ®iÖn trë. + Trị số đợc thể hiện bằng các vòng màu trªn ®iÖn trë. III- VËn dông: C9 : D. Cñng cè:. HD HS lµm bµi 10.2 (tr.15 - SBT). Tãm t¾t BiÕn trë (50 - 2,50A)  = 1,1.10-6.m l = 50m a) Gi¶i thÝch ý nghÜa con sè b) Umax = ? c) S = ?. Bµi gi¶i a) ý nghÜa cña con sè: 50 lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë; 2,5A lµ cờng độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu đợc. b) Hiệu điện thế lớn nhất đợc phép đặt lên 2 đầu dây cố định của biÕn trë lµ: Umax = Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V) c) Tõ c«ng thøc: l ρ. l −6 50 R= ρ. → S= =1,1. 10 . S R 50  S = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2 E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Ôn lại các bài đã học. -Lµm nèt bµi tËp 10 (SBT). Rót kinh nghiÖm: …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………..

(17) TuÇn TiÕt 11 S: Bài 11. Bài tập vận dụng định luật ôm G: vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là ba điện trở mắc nối tiếp, song song, hỗn hợp. 2. KÜ n¨ng:  Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc.  Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án - HS: SGK, đồ dùng học tập III – Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµI cò: (KT 15 phót) Yªu cÇu 1HS lµm bµi tËp 1 SGK. §A:. Tãm t¾t: L =30m S = 0,3mm2 = 0,3.10-6m2  = 1,1.10-6m U = 220V I =?. Bµi gi¶i l ¸p dông c«ng thøc: R = . S Thay sè: R = 1,1.10-6. = 110() §iÖn trë cña d©y nicr«m lµ 110 U ¸p dông c«ng thøc ®/l ¤m: I = R 220 Thay sè: I = 110 = 2A Vậy cờng độ dòng điện qua dây dẫn là 2A. - HS tham gia th¶o luËn bµi 1 trªn líp, ch÷a bµi vµo vë nÕu sai. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 2 - Yêu cầu HS đọc đề bài bài 2. Tự ghi phần tóm tắt vµo vë. - Hớng dẫn HS phân tích đề bài, yêu cầu 1,2 HS nêu cách giải câu a) để cả lớp trao đổi, thảo luận. GV chốt lại cách giải đúng. GV có thể gợi ý cho HS nếu HS không nêu đợc cách gi¶i: + Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn + Để bóng đèn sáng bình thờng cần có điều kiện gì? + Để tính đợc R2, cần biết gì? (Có thể cần biết U2, I2 hoÆc cÇn biÕt Rt® cña ®o¹n m¹ch). - §Ò nghÞ HS tù gi¶i vµo vë. - Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i phÇn a), GV kiÓm tra bµi gi¶i cña 1 sè HS kh¸c trong líp. - Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Nªu c¸ch gi¶i khác cho phần a). Từ đó so sánh xem cách giải nào ng¾n gän vµ dÔ hiÓu h¬n  ch÷a vµo vë.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 2 Tãm t¾t: Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ R1= 7,5; I = 0,6A U = 12V a) Để đèn sáng bình thờng R2 = ? Bµi gi¶i C1: Ph©n tÝch m¹ch: R1 nt R2 Vì đèn sáng bình thờng do đó. I1 = 0,6A vµ R1 = 7,5 R1 nt R2  I1 = I2 = I = 0,6A 12 U ¸p dông CT: R = I = 0, 6 = 20() Mµ R = R1 + R2R2 = R - R1 R2 = 20 - 7,5 =12,5 §iÖn trë R2 lµ 12,5 C2: U ¸p dông CT: I = R U = I.R U1 = I.R1= 0,6A.7,5 = 4,5V V× R1 nt R2 U = U1 + U2 U2 = U - U1 = 12V - 4,5V = 7,5V Vì đèn sáng bình thờng mà I1 = I2.

(18) - T¬ng tù, yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh phÇn b).. Hoạt động 2: Giải bài tập 3 - GV yêu cầu HS đọc và làm phần a) bài tập 3. - GV cã thÓ gîi ý: D©y nèi tõ M tíi A vµ tõ N tíi B đợc coi nh một điện trở Rđ mắc nối tiếp với đoạn mạch gồm 2 bóng đèn (Rđ nt (R1//R2). Vậy điện trở đoạn mạch MN đợc tính nh với mạch hỗn hợp ta đã biÕt c¸ch tÝnh ë c¸c bµi tríc. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS lµm phÇn a) bµi 3. NÕu vÉn cßn thÊy khã kh¨n cã thÓ tham kh¶o gîi ý SGK.. U2 = 0,6AR2 = R2 = = 12,5() C3: U ¸p dông CT: I = R  U = I.R U1 = I.R1 = 0,6A. 7,5 = 4,5V U1 + U2 = 12VU2 = 7,5V U1 R1  U R2 R = 12,5 2 V× R1 nt R2  2 b) Tãm t¾t Rb = 30 S = 1mm2 = 10-6m2  = 0,4.10-6m 1=? Bµi gi¶i l ¸p dông c«ng thøc: R = . S R.S  l =  = = 75(m) VËy chiÒu dµi d©y lµm biÕn trë lµ 75m 2, Bµi 3 Tãm t¾t R1 = 600; R2 = 900 UMN = 220V 1=200m; S=0,2mm2  = 1,7.10-8m Bµi gi¶i. ¸p dông c«ng thøc: l R =. S = 1,7.10-8. = 17() §iÖn trë cña d©y (Rd) lµ 17() R1.R2 600.900 V×R1//R2R1,2= R1  R2 = 600  900 =360 () Coi Rdnt (R1//R2) RMN = R1,2 + Rd RMN = 360 +17 = 377 VËy ®iÖn trë ®o¹n m¹ch MN b»ng 377.. D. Cñng cè: HD HS lµm BT3 phÇn b - Nếu còn đủ thời gian thì cho HS làm phần b). Nếu hết thời gian thì cho HS về nhà hoàn thành bài b) và tìm các c¸ch gi¶i kh¸c nhau. - Với phần b), GV yêu cầu HS đa ra các cách giải khác nhau. Gọi 2 HS lên bảng giải độc lập theo 2 cách khác nhau. - Gäi HS kh¸c nhËn xÐt xem c¸ch nµo gi¶i nhanh vµ gän h¬n. Lêi gi¶i: U I R b) ¸p dông c«ng thøc: 220 I MN   377 220 UAB = IMN.R1,2 = 377 . 360  210(V) V× R1//R2 U1 = U2 = 210V.

(19) Hiệu điện thế đặt vào 2 đầu mỗi đèn là 210V. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi tËp 11(SBT). Víi líp HS yÕu th× cã thÓ kh«ng giao bµi 11.3 - GV gîi ý bµi 11.4 c¸ch ph©n tÝch m¹ch ®iÖn.. Ngày soạn:24/9/2011. Bµi 12.. TiÕt 12: C«ng suÊt ®iÖn. I- Môc tiªu 1. Kiến thức  Nêu đợc ý nghĩa của số oát ghi trên dụng cụ điện.  Vận dụng công thức P = U.I để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học II - Chuẩn bị đồ dùng 1. §èi víi mçi nhãm HS.  1 bóng đèn 12V - 3W (hoặc 6V -3W);  1 bóng đèn 12V - 6W (hoặc 6V - 6W)  1 nguồn điện 6V hoặc 12V phù hợp với loại bóng đèn (hoặc 1 bộ chỉnh lu hạ thế).  1 c«ng t¾c, 1 biÕn trë 20  - 2A;  1 ampekÕ cã GH§ 1,2A vµ §CNN 0,01A.  1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V 2. GV:  1 bóng đèn 220V - 100W; 1 bóng 220V - 25W đợc lắp trên bảng điện.  1 sè dông cô ®iÖn nh m¸y sÊy tãc, qu¹t trÇn (ë líp häc).  B¶ng c«ng suÊt ®iÖn cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng (phãng to).  Bảng 2 viết trên bảng phụ (có thể bổ sung thêm cột tích U.I để HS dễ so sánh với công suất). III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµI cò: (KÕt hîp trong bµi) C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập - Bật công tắc 2 bóng đèn 220V - 100W và 220V - 25W. Gọi HS nhận xét độ sáng của 2 bóng đèn? - GV: Các dụng cụ điện khác nh quạt, nồi cơm điện, bếp điện... cũng có thể hoạt động mạnh yếu khác nhau. Vậy căn cứ vào đâu để xác định mức độ hoạt động mạnh, yếu khác nhau này?  Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu công suất định mức của I. Công suất định mức của các dụng cụ c¸c dông cô ®iÖn ®iÖn. 1. Sè v«n vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô ®iÖn. - GV cho HS quan s¸t mét sè dông cô ®iÖn (bãng đèn, máy sấy tóc...) - Gọi HS đọc số đợc ghi trên các dụng cụ đó GV ghi b¶ng 1 sè vÝ dô - Yêu cầu HS đọc số ghi trên 2 bóng đèn thí nghiệm C1:với cùng một hiệu điện thế, đèn có số oát lớn hơn thì sáng mạnh hơn, đèn có số oát ban ®Çu Tr¶ lêi c©u hái C1. - GV thử độ sáng của 2 đèn để chứng minh với cùng nhỏ hơn thì sáng yếu hơn. HĐT, đèn 100W sáng hơn đèn 25W - GV: ở lớp 7 ta đã biết số vôn (V) có ý nghĩa nh thế 2. ý nghĩa của số oát ghi trên mỗi dụng cụ.

(20) nào? ở lớp 8 oát (W) là đơn vị của đại lợng nào?  Sè o¸t ghi trªn dông cô dïng ®iÖn cã ý nghÜa g×? ( HS đọc thông báo mục 2 và ghi ý nghĩa số oát vào vë) -Yªu cÇu 1,2 häc sinh gi¶i thÝch ý nghÜa con sè trªn dông cô ®iÖn ë phÇn 1. (-HS gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ghi trªn c¸c dông cô ®iÖn. VÝ dô: §Ìn ghi (220V - 100W) - Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3 (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C3) - GV treo b¶ng c«ng suÊt cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng. Yªu cÇu HS gi¶i thÝch con sè øng víi 1, 2 dông cô ®iÖn trong b¶ng. (HS nghiªc cíu SGK) Hoạt động 3: Tìm công thức tính công suất điện - GV chuyÓn ý: Nh phÇn ®Çu môc II - SGK. - Gäi HS nªu môc tiªu thÝ nghiÖm. (HS nêu đợc mục tiêu thí nghiệm) - Nªu c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm (Đọc SGK phần thí nghiệm và nêu đợc các bớc tiến hµnh thÝ nghiÖm.) - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ trung thùc vµo b¶ng 2. (TiÕn hµnh TN c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4, C5 Hoạt động 4: Vận dụng Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u C6 theo híng dÉn cña GV: (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C6.) + §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo? + Để bảo vệ đèn, cầu chì đợc mắc nh thế nào?. ®iÖn. + Sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn chØ c«ng suất định mức của dụng cụ đó. + Khi dụng cụ điện đợc sử dụng với HĐT bằng HĐT định mức thì tiêu thụ công suất bằng công suất định mức. có nghĩa là đèn có: HĐT định mức là 220V; Công suất định mức là: 100W. Khi đèn sử dụng ở HĐT 220V thì công suất của đèn đạt đợc là 100W và khi đó đèn sáng b×nh thêng. C3:+ Cùng một bóng đèn, khi sáng mạnh thì cã c«ng suÊt lín h¬n. + Cïng mét bÕp ®iÖn, lóc nãng Ýt h¬n th× c«ng suÊt nhá h¬n. II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. 1. ThÝ nghiÖm. Xác định mối liên hệ giữa công suất tiêu thô (P) cña mét dông cô ®iÖn víi hiÖu ®iÖn thế (U) đặt vào dụng cụ đó và cờng độ dụng ®iÖn (I) ch¹y qua nã. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. - c«ng thøc P = U.I - Tr¶ lêi c©u C5 Ghi c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt suy diÔn vµo vë. III- VËn dông: C6:+ Đèn sáng bình thờng khi đèn đợc sử dụng ở HĐT định mức U = 220V, khi đó công suất đèn đạt đợc bằng công suất định møc P = 75W. ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  P 75  0,341A I = U 220 U2 645    R= P + Cã thÓ dïng lo¹i cÇu ch× lo¹i 0,5A v× nã đảm bảo cho đèn hoạt động bình thờng và sẽ nóng chảy, tự động ngắt mạch khi đoản m¹ch.. D- Cñng cè: Híng dÉn HS c¸ch gi¶i bµi tËp C6, C7 phÇn vËn dông. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ lµm bµi 12 (SBT) - GV híng dÉn häc sinh bµi 12.7: + Công thức tính công đã học ở lớp 8: A = F.s A + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: P = t (c«ng thøc nµy ¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng). Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………... 4/10/2011. TiÕt 13. Bµi 13. §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn.

(21) I- Môc tiªu 1. Kiến thức:  Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dòng điện có năng lợng.  Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số của công tơ là một kilôoat giờ (kWh).  Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn điện, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc...  Vận dụng công thức A = P. t = U.I.t để tính một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II- Chuẩn bị đồ dùng:  Tranh phãng c¸c dông cô ®iÖn h×nh 13.1 ;  1 c«ng t¬ ®iÖn. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 12.1 vµ 12.2 (SBT). C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập * §V§: Nh SGK hoÆc cã thÓ cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cò: Khi nµo mét vËt cã mang n¨ng lîng?  Dßng ®iÖn cã m¨ng n¨ng lîng kh«ng?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu về năng lợng của dòng I. Điện năng. 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng. ®iÖn C1: - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C1. KL: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn  Híng dÉn HS tr¶ lêi tõng phÇn c©u hái C1. n¨ng. - Yªu cÇu HS lÊy thªm c¸c vÝ dô kh¸c trong thùc tÕ. GV: Năng lợng của dòng điện đợc gọi là điện năng. Hoạt động 3: Tìm hiểu sự chuyển hoá điện năng 2. Sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Gọi đại diện của 1 nhóm hoàn thành bảng 1 trên b¶ng. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. C2: - GV tãm t¾t trªn b¶ng: §iÖn n¨ng chuyÓn NhiÖt n¨ng - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3 NL ¸nh s¸ng - GV yêu cầu HS nhắc lại khái niệm hiệu suất đã học C¬ n¨ng ở lớp 8 (với máy cơ đơn giản và động cơ nhiệt) KÕt luËn : SGK Hoạt động 4: Tìm hiểu công của dòng điện, công II. C«ng cña dßng ®iÖn. thøc tÝnh vµ dông cô ®o c«ng cña dßng ®iÖn. 1. C«ng cña dßng ®iÖn. - GV th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn. C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong mét m¹ch (HS ghi vë) điện là số đo điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hóa thành các dạng năng - Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. lîng kh¸c. - Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5 (1 HS lªn b¶ng 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn. hoµn thµnh C5) C4:; C5: - Trong thực tế để đo công của dòng điện ta dùng C«ng thøc tÝnh A = P.t dông cô ®o nµo? -Hãy tìm hiểu xem một số đếm của công tơ ứng với (áp dụng cho mọi cơ cấu sinh công); lîng ®iÖn n¨ng sö dông lµ bao nhiªu? A = U.I.t Hoạt động 5: Vận dụng III- VËn dông: - GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C7, C8 C7: Vì đèn sử dụng ở hiệu điện thế U=.

(22) vµo vë. (1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C7) (1 HS ch÷a c©u C8). - GV kiÓm tra c¸ch tr×nh bµy cña mét sè HS ë trong vë. Nh¾c nhë nh÷ng sai sãt, gîi ý cho HS cã khã kh¨n. - Gäi HS ®a ra c¸c c¸ch lµm kh¸c. So s¸nh c¸c c¸ch. (Th¶o luËn, t×m c¸ch lµm kh¸c) - GV có thể đánh giá cho điểm HS có đóng góp tích cùc trong qu¸ tr×nh häc.. 220V bằng HĐT định mức do đó công suất của đèn đạt đợc bằng công suất định mức P = 75W = 0,075kW. ¸p dông c«ng thøc: A = P.t= 0,075.4 = 0,3 (kW.h) Vậy lợng điện năng mà bóng đèn này sử dụng là 0,3kW.h, tơng ứng với số đếm của c«ng t¬ lµ 0,3 sè. C8: Sè chØ cña c«ng t¬ t¨ng lªn 1,5 sè  t¬ng øng lîng ®iÖn n¨ng mµ bÕp sö dông lµ 1,5kW.h = 1,5.3,6.106 J C«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ: A P= t = =0,75kW=750 (W). Cờng độ dòng điện chạy qua bếp trong thời. P gian nµy lµ: I = U = 3,41 (A) D- Củng cố: Giáo viên sử dụng mục “có thể em cha biết ”để củng cố bài học E- Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt" - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 13 (SBT). Rót kinh nghiÖm; ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………. 4/10/2011 TiÕt 14 Bµi 14. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông. I- Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cụ mắc nối tiÕp vµ m¾c song song. 2. Kĩ năng:  Phân tích, tổng hợp kiến thức.;  Kĩ năng giải bài tập định lợng. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án - HS: SGK, đồ dùng học tập III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò:  Gäi 2 HS lªn b¶ng viÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô (kÓ c¶ c«ng thøc suy diÔn). VËn dông vµo viÖc gi¶i mét sè bµi tËp ¸p dông cho ®o¹n m¹ch tiÕp, song song.. C- Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1; Tãm t¾t U = 220V; I = 341mA = 0,341A T= 4h.30 a) R=?; P = ?; b) A = ? (J) = ? (sè).

(23) (HS c¸ líp lµm BT1) - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm. Bài giải. a) Điện trở của đèn là: U 220 R  645    I 0,314 ¸p dông c«ng thøc: P = U.I P = 220V. 0,341A 75 (W) Vậy công suất của bóng đèn là 75W b) A = P.t = 75.4.30.3600 = 32408640 (J). Hoạt động 2: Giải bài 2. - GV yªu cÇu HS tù lùc gi¶i bµi tËp 2. GV kiÓm tra đánh giá cho điểm bài của một số HS. - Híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn bµi 2. Yªu cÇu HS nµo gi¶i sai th× ch÷a bµi vµo vë. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp. (HS c¸ líp lµm BT1). A = 32408640: 3,6.106  9 kW.h =9 (sè) hoÆc A = P.t = 0,075.4.30 9 (kW.h) = 9 (sè) Bµi 2; Tãm t¾t § (6V - 4,5W); U = 9V; t = 10ph a) IA = ?; b) Rb = ?; Pb = ?; c) Ab = ? A = ? - HS phân tích đợc sơ đồ mạch điện: (A) nt Rb nt Đ  Từ đó vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp để giải bài tập. a) Đèn sáng bình thờng do đó. U§ = 6V; P§ = 4,5W  I§ = P/U = 4,5W/6V = 0,75A.. V× (A) nt Rb nt §;  I§ = IA = Ib = 0,75A Cờng độ dòng điện qua ampe kế là 0,75A. b)Ub = U - U§ = 9V - 6V = 3V Rb = Ub/Ib = 3V/0,75A = 4 - Gọi HS nêu các cách giải khác, so sánh với cách đã Điện trở của biến trở tham gia vào mạch khi gi¶i, nhËn xÐt? đèn sáng bình thờng là 4. Qua bµi tËp 2  GV nhÊn m¹nh c¸c c«ng thøc tÝnh Pb = Ub.Ib = 3V. 0,75A = 2,25(W) c«ng vµ c«ng suÊt. Công suất của biến trở khi đó là 2,25W. - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm. Hoạt động 4: Giải bài 3 - GV híng dÉn HS gi¶i bµi 3 t¬ng tù bµi 1:. + Giải thích ý nghĩa con số ghi trên đèn và bàn là? + §Ìn vµ bµn lµ ph¶i m¾c nh thÕ nµo trong m¹ch điện để cả hai cùng hoạt động bình thờng?  Vẽ sơ đồ mạch điện. + VËn dông c«ng thøc tÝnh c©u b. Lu ý coi bµn lµ nh mét ®iÖn trë b×nh thêng ký hiÖu RBL. b) HS cã thÓ ®a ra nhiÒu c¸ch tÝnh A kh¸c nh: (C1: Tính điện năng tiêu thụ của đèn, của bàn là trong 1 giê råi céng l¹i). C2: TÝnh ®iÖn n¨ng theo c«ng thøc:. c) Ab = Pb.t = 2,25. 10. 60 = 1350 (J) A = U.I.t = 0,75.9.10.60 = 4050 (J) C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra biÕn trë trong 10 phót lµ 1350J vµ ë toµn ®o¹n m¹ch lµ 4050J. Bµi 3; Tãm t¾t U  § (220V - 100W) BL(220V - 1000W) U = 220V a) Vẽ sơ đồ mạch điện; R=? b) A = ? J= ? kWh Bài giải. a) Vì đèn và bàn là có cùng hiệu điện thế ở ổ lấy điện, do đó để cả 2 Hoạt động bình thờng thì trong mạch điện đèn và bàn là phải mắc song song. 2 U DM 2202 RD   484    PDm 110.

(24) U2 A  .t R. V× §//B.  C¸ch gi¶i ¸p dông c«ng thøc A = P.t lµ gän nhÊt vµ kh«ng m¾c sai sè. Qua bài 3, GV lu ý HS một số vấn đề sau: + C«ng thøc tÝnh A, P + C«ng suÊt tiªu thô cña c¶ ®o¹n m¹ch b»ng tæng c«ng suÊt tiªu thô cña c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn cã trong ®o¹n m¹ch. + Cách đổi đơn vị điện năng từ đơn vị J ra kW.h..  Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là 44. b) V× §//BL vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V b»ng HĐT định mức do đó công suất tiêu thụ điện của đèn và bàn là đều bằng công suất định mức ghi trên đèn và bàn là.  C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn cña ®o¹n m¹ch lµ:. R. RD .RBL 484.48, 4  44    RD  RBL 484  48, 4. P = P§ + PBL = 100W + 1000W = 1100W = 1,1kW A = P.t = 1100W.3600s = 3960000 (J) hay A = 1,1kW.1h = 1,1kW.h §iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong 1 giê lµ 3960000J hay 1,1kW.h. D- Cñng cè - GV nhận xét thái độ học tập của HS trong giờ học. - NhÊn m¹nh c¸c ®iÓm cÇn lu ý khi lµm bµi tËp vÒ c«ng vµ c«ng suÊt ®iÖn. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ lµm bµi tËp 14 (SBT) - ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm (tr 43 - SGK) ra vë, tr¶ lêi c©u phÇn 1. Ngµy so¹n: 12/10/201. TiÕt 15. Bµi 15. Thùc hµnh.

(25) xác định công suât của các dụng cụ điện. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Xác định đợc công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế. 2. KÜ n¨ng:  M¾c m¹ch ®iÖn, sö dông c¸c dông cô ®o.  KÜ n¨ng lµm bµi thùc hµnh vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ: Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ. * Mçi nhãm HS:  1 nguån ®iÖn 6V.  1 c«ng t¾c, 9 ®o¹n d©y nèi.  1 ampe kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 v«n kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 bóng đèn pin 2,5V - 1W  1 biÕn trë 20 - 2A. * Mỗi HS: Một báo cáo thực hành theo mẫu đã làm phần trả lời câu hỏi. III- Tổ chức hoạt động dạy - học. A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS.. C. Thùc hµnh: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiệm xác định công suất của bóng đèn. - Gọi 1, 2 HS nêu cách tiến hành thí nghiệm xác định công suất của bóng đèn. (Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c định công suất của bóng đèn) - GV chia nhãm, ph©n c«ng nhãm trëng. (Nhãm trëng cña c¸c nhãm ph©n c«ng nhiÖm vô cña c¸c b¹n trong nhãm cña m×nh). - GV nêu yêu cầu chung của tiết thực hành về thái độ häc tËp, ý thøc kØ luËt. - Giao dông cô cho c¸c nhãm. - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo néi dung môc II (tr.42 SGK) (C¸c nhãm tÝªn hµnh TN) - GV theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc, đặc biệt là cách mắc vôn kế, ampe kế vào mạch, điều chỉnh biến trở ở giá trị lớn nhất trớc khi đóng công tắc. Lu ý cách đọc kết quả đo, đọc. Kiến thức cần đạt 1, Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiệm xác định công suất của bóng đèn theo híng dÉn phÇn I cña môc II.. - Nhóm trởng cử đại diện lên nhận dụng cụ thÝ nghiÖm, ph©n c«ng ban th kÝ ghi chÐp kÕt qu¶ vµ ý kiÕn th¶o luËn cña c¸c b¹n trong nhãm.. - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - Đọc kết quả đo đúng qui tắc..

(26) trung thùc ë c¸c lÇn ®o kh¸c nhau. - Yªu cÇu HS c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1- SGK (Hoµn thµnh b¶ng 1).. - C¸ nh©n häc sinh hoµn thµnh b¶ng 1 trong b¸o c¸o thùc hµnh. D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nêu mục đích bài thực hành. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c thÝ nghiÖm. + Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 16: §Þnh luËt Jun – Lenx¬ Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n:12/10/2011. TiÕt 16. Bµi 16. §Þnh luËt Jun - Lenx¬. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Nêu đợc tác dụng nhiệt của dòng điện: Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thông thờng thì một phần hay toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng.  Phát biểu đợc định luật Jun - Len - xơ và vận dụng đợc định luật này để giải các bài tập về tác dụng nhiÖt cña dßng ®iÖn. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp kiến thức để xử lí kết quả đã cho. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- Chuẩn bị đồ dùng:  GV vµ HS c¶ líp: H×nh 13.1 vµ 16.1 phãng to. III- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. Gọi 1 HS trả lời câu hỏi: Điện năng có thể biến đổi thành dạng năng lợng nào? Cho ví dụ. C. Bµi míi: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập ĐVĐ: Dòng điện chạy qua các vật dẫn thờng gây ra tác dụng nhiệt. Nhiệt lợng tỏa ra khi đó phụ thuộc vào các yÕu tè nµo?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu sự biến đổi điện năng I. Trờng hợp điện năng biến đổi thành thµnh nhiÖt n¨ng. nhiÖt n¨ng. 1. Một phần điện năng đợc biến đổi thành - GV yêu cầu HS đọc phần I tr.44 (SGK). nhiÖt n¨ng. (§äc phÇn I tr.44).

(27) - GV cho HS quan s¸t h×nh 13.1 - Trong sè c¸c dông cô hay thiÕt bÞ nµy dông hay thiết bị nào biến đổi điện năng đồng thời thành nhiệt năng và năng lợng ánh sáng? đồng thời thành nhiệt năng và cơ năng? Điện năng biến đổi hoàn toàn thµnh nhiÖt n¨ng? - Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt n¨ng cã bé phËn chÝnh lµ chÊt cã ®2 g×? - H·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña c¸c d©y dÉn hîp kim này với các dây dẫn bằng đồng. Hoạt động 3: Xây dựng hệ thức biểu thị định luật Jun - Len - x¬ - GV hớng dẫn HS thảo luận xây dựng hệ thức định luËt Jun - Len - x¬: (X©y dùng §/L theo HD cña GV) - GV treo hình vẽ 16.1 yêu cầu HS đọc kỹ mô tả thí nghiệm xác định điện năng sử dụng và nhiệt lợng tỏa ra. (Nghiên cứu SGK, thảo luận, cử đại diện mô tả) - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C1, C2, C3. (Th¶o luËn theo hãm) - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C1; 1 HS ch÷a c©u C2. (2 HS lªn b¶ng) - Híng dÉn HS th¶o luËn chung c©u C3 tõ kÕt qu¶ c©u C1, C2. - GV th«ng b¸o: NÕu tÝnh c¶ phÇn nhá nhiÖt lîng truyÒn ra m«i trêng xung quanh th× A = Q. Nh vậy hệ thức định luật Jun-Len-x¬ mµ ta suy luËn tõ phÇn 1: Q = I2.R.t đã đợc khẳng định qua thí nghiệm kiểm tra. - HDHS dùa vµo hÖ thøc trªn ph¸t biÓu (Ph¸t biÓu hÖ thøc b»ng lêi) GV thông báo: Nhiệt lợng Q ngoài đơn vị là Jun (J) còn lấy đơn vị đo là calo. 1 calo = 0,24 Jun Hoạt động 4: Vận dụng: - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4) GV cã thÓ híng dÉn HS theo c¸c bíc sau: + Q = I2.R.t vËy nhiÖt lîng táa ra öo d©y tãc bãng đèn và dây nối khác nhau do yếu tố nào? + So sánh điện trở của dây nối và dây tóc bóng đèn? +Rót ra kÕt luËn g×? D. Cñng cè: HDHS hoµn thµnh c©u C5. C5: Tãm t¾t. Bµi gi¶i. - Mỗi HS nêu đợc tên một số dụng cụ biến đổi một phần điện năng thành nhiệt năng; - dụng cụ biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiÖt n¨ng.. - D©y hîp kim nikªlin vµ constantan cã ®iÖn trë suÊt lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ®iÖn trë suÊt của dây đồng. II. §Þnh luËt Jun - Len - x¬ 1. Hệ thức của định luật Q = A = I2.R.t víi R: ®iÖn trë cña d©y dÉn. I: là cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn. T: thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua. - Đối với các thiết bị đốt nóng như: bàn là, bếp điện, lò sưởi việc tỏa nhiệt là có ích. Nhưng một số thiết bị khác như: động cơ điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác việc tỏa nhiệt là vô ích. 2. Xö lý kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm kiÓm tra. C1: A = I2.R.t = (2,4)2.5.300 = 8640 (J) C2: Q1 = c1m1.t = 4200. 0,2. 9,5 = 7980 (J) Q2 = c2.m2.t = 880.0,078.9,5 = 652,08 (J) Nhiệt lợng mà nớc và bình nhôm nhận đợc lµ: Q = Q1 + Q2 = 8632, 08J C3: QA 3. Phát biểu định luật. (SGK) Nếu đo nhiệt lợng Q bằng đơn vị calo thì hệ thức của định luật Jun - Lenxơ là: Q = 0,24 I2.R.t III- VËn dông: C4: + Dây tóc bóng đèn đợc làm từ hợp kim R  ..  S lín h¬n nhiÒu so víi. cã  lín  ®iÖn trë d©y nèi. + Q = I2.R.t mà cờng độ dòng điện qua dây tóc bóng đèn và dây nối nh nhau Q tỏa ra ở dây tóc bóng đèn lớn hơn ở dây nối ..

(28) U = 220V V = 21m = 2kg t01 = 200C; t02 = 1000C c = 4200J/kg.K t=?. V× Êm sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 200VP= 1000W Theo định luật bảo toàn năng lợng: A = Q hay P.t = c.m.t0 t= = = 672 (s) Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt" - Häc vµ lµm bµi tËp 16 - 17.1; 16 - 17.2; 16 - 17.3; 16 - 17.4 (SBT) Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n:22/10/2011. Tiết 17 :Bài 17. Bài tập vận dụng định luật Jun - LenXơ. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Jun - Len - xơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện. 2. KÜ n¨ng:  RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ:Trung thực, kiên trì, cẩn thận. II- ChuÈn bÞ: - GV: Bài tập, cách GBT; HS: Kiến thức đã học, đồ dùng học tập IIi- C¸c bíc lªn líp:.

(29) A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. + HS1: - Phát biểu định luật Jun - Len - xơ - Ch÷a bµi tËp 16 - 17.1 vµ 16 - 17.3 (a).. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1 - Yêu cầu1 HS đọc to đề bài bài 1. HS khác chú ý lắng nghe. Đọc lại đề bài và ghi tóm tắt đề. + §Ó tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp táa ra vËn dông c«ng thøc nµo? + Nhiệt lợng cung cấp để làm sôi nớc (Qi) đợc tính bằng công thức nào đã đợc học ở lớp 8? + Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào? + §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tÝnh lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 tháng theo đơn vị kW.h  Tính bằng công thøc nµo? - Sau đó GV gọi HS lên bảng chữa bài: a) có thể gọi HS trung b×nh hoÆc yÕu; - GV cã thÓ bæ sung: NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong một giây là 500J khi đó có thể nói công suất tỏa nhiÖt cña bÕp lµ 500W.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1. Tãm t¾t; R = 80; I = 2,5A a) t1 = 1s Q = ? b) V = = 1,51 m = 1,5kg t01 = 250c; t02 = 1000C; t2 = 20ph = 1200s c = 4200J/kg.K; H =? c) t3 = 3h.30; 1kW.h gi¸ 700®; M = ? Bµi gi¶i a) áp dụng hệ thức định luật Jun - Len - xơ ta cã: Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong gi©y lµ 500J b) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc lµ: Q = c.m.t= 4200. 1,5.75 = 472500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra: Qtp = I2.R.t = 500. 1200 = 600000(J) HiÖu suÊt cña bÕp lµ: H==. 100% = 78,75% c) C«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕp P = 500W = 0,5kW. - GV yªu cÇu HS söa ch÷a bµi vµo vë nÕu sai.. A = P.t = 0,5.3.30 = 45kW.h M = 45.700 = 31500 (®) Hoạt động 2: Giải bài tập 2. tiÒn ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông bÕp trong - Bµi 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi 1 v× vËy GV cã thÓ Sè một tháng là 31500 đồng. 2, Bµi 2. yªu cÇu HS tù lùc lµm bµi 2. - GV gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi, HS kh¸c lµm bµi Tãm t¾t; Êm ghi (220V - 1000W) vào vở. GV kiểm tra vở có thể đánh giá cho điểm bài U = 200V; V = 21 m = 2kg; t01 = 200C; lµm cña mét sè HS hoÆc GV cã thÓ tæ chøc cho HS t02 = 1000C; H = 90%; c=4200J/kg.K chấm chéo bài nhau sau khi GV đã cho chữa bài và a) Qi =?; b)Qtp = ; c) t = ? biÓu ®iÓm cô thÓ cho tõng phÇn. Bµi gi¶i a) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc - GV đánh giá chung về kết quả bài 2. lµ: Qi = c.m.t = 4200.2.80 = 672000(J) b)V× H = Qtp = Qtp  746666,7(J) NhiÖt lîng bÕp táa ra lµ 746666,7J c) V× bÕp sö dông ë U = 200V b»ng víi HĐT định mức do đó công suất của bếp là P = 1000W. Qtp = I2.R.t = P.t  t = =  746,7(s).

(30) Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7s. D. Cñng cè: Híng dÉn HS lµm BT3 a) Điện trở toàn bộ đa) Điện trở toàn bộ đờng dây là: R = . l/s = 1,7.10-8. = 1,36() b) ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  I = = = 0,75(A) c) NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn. Q = I2.R.t = (0,75)2. 1,36. 3. 30. 3600= 247860 (J) 0,07kW.h E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm nèt bµi tËp 3 (nÕu cha lµm xong); - Lµm bµi tËp 16 - 17.5; 16 - 17.6 (SBT) - Chuẩn bị sẵn ra vở mẫu báo cáo thực hành bài 18 (Tr.50 - SGK) đã trả lời câu hỏi phần 1, đọc trớc nội dung thực hµnh. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………... TuÇn S: G:. TiÕt 18 Bµi 18. Thùc hµnh: KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q I2 trong định luật Jun - Len - xơ.. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Kiểm nghiệm đợc mối quan hệ giữa Q I2trong định luật Jun - Lenxo. 2. Kĩ năng: - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của thí nghiệm . - Lắp ráp và tiến hành đợc thí nghiệm 3. Thái độ:  Có tác phong cẩn thận kiên trì, chính xác và trung thực trong quá trình thực hiện các phép đo vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV: H×nh 18.1 phãng to. 2. §èi víi mçi nhãm HS:  1nguồn điện không đổi 12V - 2A (lấy từ máy chỉnh lu hạ thế)  1 ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A  1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A  Nhiệt lợng kế dung tích 250ml, dây đốt 6 bằng nicrom, que khuấy.  1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vi ®o tõ 150C tíi 1000C vµ §CNN 10C.  170 ml níc tinh khiÕt.  1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20 phút và ĐCNN 1 giây.  5 ®o¹n d©y nèi.  Từng HS đã chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành nh mẫu SGK, trả lời câu hỏi phần 1. III- Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò. - Yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái phÇn b¸o c¸o thùc hµnh tr.50 (SGK)..

(31) - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Tìm hiểu yêu cầu và nội dung thực hµnh - Yªu cÇu HS nghiªn cøu kÜ phÇn II trong SGK vÒ néi dung thùc hµnh. + Môc tiªu thÝ nghiÖm thùc hµnh? (Gọi đại diện các nhóm trình bày) + Giới thiệu tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng (Theo dâi) Hoạt động 2: Lắp ráp các thiết bị thí nghiệm thực hµnh - Híng dÉn c¸c nhãm l¾p r¸p TN theo H18 – SGK (L¾p r¸p TN theo HD cña GV) - Ph©n c«ng nhiÖm vô cña tõng nhãm (NhËn nhiÖm vô GV ph©n c«ng ) c¸c nhãm nhËn dông cô. - Cho c¸c nhãm tiÕn hµnh l¾p r¸p thiÕt bÞ thÝ nghiÖm. GV theo dõi, giúp đỡ các nhóm. Hoạt động 3: Tiến hành thí nghiệm và thực hiện lÇn ®o thø nhÊt - GV kiÓm tra viÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm cña tÊt cả các nhóm. Sau đó yêu cầu tiến hành tiếp công viÖc. - Yªu cÇu nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho c¸c b¹n trong nhãm. - GV kiÓm tra sù ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cña tõng thµnh viªn trong nhãm.. Kiến thức cần đạt I. Giíi thiÖu dông cô thÝ nghiÖm: - Mục đích TN: - Dông cô TN:. II. Bè trÝ TN: - C¸c nhãm nhËn dông cô thÝ nghiÖm. - Nhãm trëng híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc l¾p ráp dụng cụ thí nghiệm của nhóm đảm bảo c¸c yªu cÇu. + Dây đốt ngập hoàn toàn trong nớc. + Bầu nhiệt kế ngập trong nớc và không đợc chạm vào dây đốt, đáy cốc. + Mắc đúng ampe kế, biến trở. - Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c b¹n trong nhãm: + 1 ngời điều chỉnh biến trở để đảm bảo đúng trị số cho mỗi lần đo nh hớng dẫn trong SGK. + 1 ngêi dïng que, khuÊy níc nhÑ nhµng vµ thêng xuyªn. + 1 ngời theo dõi và đọc nhiệt kế. + 1 ngời theo dõi đồng hồ. + 1 th ký ghi kÕt qu¶ vµ viÕt vµo b¸o c¸o thùc hµnh chung cña nhãm. - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt. Lu ý: lÇn ®o thø nhÊt. + Điều chỉnh biến trở để I1 = 0,6A - GV theo dõi thí nghiệm của các nhóm, vì thời gian + Ghi nhiệt độ ban đầu t01. chờ thí nghiệm nhiều do đó GV yêu cầu các nhóm + Bấm đồng hồ để đun nớc trong 7 phút cÇn lu ý vÒ kû luËt. Ghi lại nhiệt độ t02 Hoạt động 4: Thực hiện lần đo thứ hai - Gäi HS nªu l¹i c¸c bíc thùc hiÖn cho lÇn ®o thø 2. - HS n¾m ch¾c c¸c bíc tiÕn hµnh ®o cho lÇn - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho thứ hai. các nhóm tiến hành lần đo thứ hai. Hoạt động 5: - Tiến hành lần đo thứ hai theo nhóm, ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh. Thùc hiÖn lÇn ®o thø ba T¬ng tù nh lÇn ®o thø hai..

(32) - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho các nhóm tiến hành lần đo thứ ba. Hoạt động 6: Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh nèt b¸o c¸o thùc hµnh. - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao th¸c thÝ nghiÖm. - HS n¾m ch¾c c¸c bíc tiÕn hµnh ®o cho lÇn thø ba. - TiÕn hµnh lÇn ®o thø ba theo nhãm ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh.. - HS trong mçi nhãm hoµn thµnh nèt c¸c yªu cÇu cßn l¹i cña phÇn thùc hµnh vµo b¸o c¸o thùc hµnh.. + Thái độ học tập của nhóm + ý thøc kû luËt. - GV đánh giá cho điểm thi đua của lớp. D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nêu mục đích bài thực hành. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c thÝ nghiÖm. + Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.. Ngày soạn 28/10/2011. TiÕt 19 Bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Nêu và thực hiện đợc các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sử dụng tiết kiÖm ®iÖn n¨ng. 2. Kĩ năng: Giải thích đợc cơ sở vật lí của các qui tắc an toàn khi sử dụng điện. 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, tiết kiệm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý............................... V×............................... III- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi). C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu và thực hiện các qui tắc an I. An toàn khi sử dụng điện 1. Nhí l¹i c¸c qui t¾c an toµn khi sö dông toµn khi sö dông ®iÖn. - GV phát phiếu học tập cho HS theo nhóm. Yêu cầu điện đã học ở lớp 7. C1: ;C2: c¸c nhãm th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp..

(33) (HS th¶o luËn theo nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp.) -. GV nhËn xÐt, bæ sung phÇn hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña c¸c nhãm (Söa sai nÕu cã). C3: C4: 2. Mét sè qui t¾c an toµn kh¸c khi sö dông ®iÖn. Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đường điện cao áp và tuân thủ các. quy tắc an toàn khi sử dụng điện. C5: -Y/c th¶o luËn C5 vµ C6? C6: (HS thảo luận theo nhóm, cử đại diện trả lời C5,C6) + Chỉ ra dây nối dụng cụ diện với đất đó là chèt thø 3 cña phÝch c¾m nèi vµo vá kim lo¹i cña dông cô ®iÖn n¬i cã kÝ hiÖu. + Trong trêng hîp d©y ®iÖn bÞ hë vµ tiÕp xóc - Nhận xét và đa ra câu trả lời đúng víi vá kim lo¹i cña dông cô. Nhê cã d©y (Ghi vë) tiếp đất mà ngời sử dụng nếu chạm tay vào vá dông cô còng kh«ng bÞ nguy hiÓm v× ®iÖn trở của ngời rất lớn so với dây nối đất  dßng ®iÖn qua ngêi rÊt nhá kh«ng g©y nguy hiÓm. II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng 1. CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. + Ng¾t ®iÖn ngay khi mäi ngêi ra khái nhµ tr¸nh l¸ng phÝ ®iÖn mµ cßn lo¹i bá nguy c¬ x¶y ra ho¶ ho¹n. + Dành phần điện năng tiết kiệm đợc để xuÊt khÈu ®iÖn, gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho đất nớc. + Gi¶m bít viÖc x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn, gãp phÇn gi¶m « nhiÔm m«i trêng. Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa và biện pháp sử 2. C¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - Gọi 1 HS đọc thông báo mục 1 để tìm hiểu một số năng. lîi Ých khi tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - C8: A = P.t - Yªu cÇu HS t×m thªm nh÷ng lîi Ých kh¸c cña viÖc C9:+ CÇn sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp. - Hớng dẫn HS trả lời các câu hỏi C8, C9 để tìm biện + Kh«ng sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt III. VËn dông: (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C8, C9 tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ c¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn C10: n¨ng.) +ViÕt lªn tê giÊy dßng ch÷ to "T¾t hÕt ®iÖn Hoạt động 3: Vận dụng - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C10. tríc khi ra khái nhµ" vµ d¸n vµo chç cöa ra (Th¶o luËn, r¶ lêi C10) vào để dễ nhìn thấy. -NhËn xÐt, bæ xung(nÕu cÇn thiÕt) C11: Chän ph¬ng ¸n D (Ghi vë) C12: + §iÖn n¨ng sö dông cho mçi lo¹i bãng trong 8000 giê:.

(34) . Bóng đèn dây tóc: A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h = 2160.106(J) . Bóng đèn Compact: - T¬ng tù GV gäi 1, 2 HS tr¶ lêi c©u C11, C12. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C11 vµ C12.). - C©u C12 cã thÓ gäi 2 HS lªn b¶ng: Mçi em tÝnh ®iÖn n¨ng sö dông ®iÖn, tÝn toµn bé chi phÝ cho viÖc sử dụng của mỗi loại bóng sau đó so sánh  đó chÝnh lµ lý do trong khuyÕn c¸o sö dông tiÕt kiÖm điện của Sở điện lực có ghi "Sử dụng đèn Compact thay cho đèn tròn".. - Yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết"  Điện năng dự trữ ít  khuyến khích sử dụng điện lúc đêm khuya.. A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h = 432.106(J) + Toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông mçi bóng đèn trên trong 8000 giờ là: . Phải cần 8 bóng đèn dây tóc nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này là: T1 = 8.3500 + 600.700 = 448000(®) . Chỉ cần dùng 1 bóng đèn Compact nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này lµ: T2 = 60000 + 120.700 = 144000 (®) +Dùng bóng đèn Compact có lợi hơn vì: . Gi¶m bít 304000® tiÒn chi phÝ cho 8000 giê sö dông. . Sö dông c«ng suÊt nhá h¬n, dµnh c«ng suÊt tiÕt kiÖm cho n¬i kh¸c cha cã ®iÖn hoÆc cho s¶n xuÊt. . Gãp phÇn gi¶m bít sù cè do qu¸ t¶i vÒ ®iÖn, nhÊt lµ vµo giê cao ®iÓm. D- Cñng cè: - Nªu c¸c biÖn ph¸p an toµn khi sö dông ®iÖn n¨ng. - Nªu c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. E- Híng dÉn vÒ nhµ - Häc vµ lµm bµi tËp 19 (SBT) - Tr¶ lêi c©u hái phÇn "Tù kiÓm tra" tr.54 (SGK)vµo vë. - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc.. TuÇn TiÕt 20 S: Bµi 20. Tæng kÕt ch¬ng I - ®iÖn häc G: I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng của toàn bộ chơng I. 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong chơng I. 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các nhóm.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý..........Vì...... III- Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B:.

(35) B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi). C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Trình bày và trao đổi kết quả đã I. Tù kiÓm tra chuÈn bÞ. - GV yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. (Líp phã häc tËp b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp) - Gọi HS đọc phần chuẩn bị bài ở nhà của mình đối víi mçi c©u cña phÇn tù kiÓm tra. (HS tr×nh bµy c¸c c©u tr¶ lêi cña phÇn tù kiÓm tra. HS kh¸c l¾ng nghe, nhËn xÐt, bæ sung) - Qua phần trình bày của HS GV đánh giá phần chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS Hoạt động 2: Vận dụng - GV cho HS tr¶ lêi phÇn c©u hái vËn dông tõ c©u 12 II. VËn dông: đến 16 §¸p ¸n: (HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm câu 12 đến 16.) - NhËn xÐt, söa sai (nÕu cã) 12 13 14 C B D (Ghi vở câu trả lời đúng) C©u 17: Tãm t¾t - C©u 17: GV cho c¸ nh©n HS suy nghÜ lµm bµi trong U = 12V R1nt R2 7 phót  Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi. I = 0,3A R1//R2 (Mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy C17) I' = 1,6A R1; R2 = ? Bµi gi¶i R1 nt R2. 15 A. 16 D. R1 + R2 = = = 40() (1)  R1//R2 - Hớng dẫn HS trao đổi, nhận xét bài giải của bạn U 12 trªn b¶ng  7,5    ' I 1,6 = (NhËn xÐt) - GV Đa ra lời giải đúng. R1.R2 = 300 (2) (Ghi vë) Tõ (1) vµ (2)  R1 = 30; R2 = 10 (HoÆc R1 = 10; R2 = 30 ) - HS tù lùc lµm c©u 18, 19 C©u 18: a) Bộ phận chính của những dụng cụ đốt nóng bằng điện đều làm bằng dây dẫn có - T¬ng tù c©u 17, GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh ®iÖn trë suÊt lín. NhiÖt lîng táa ra ë d©y dÉn câu 18. Hớng dẫn thảo luận chung có thể mỗi phần đợc tính bằng Q = I2. R. t . Do đó hầu nh của câu hỏi GV gọi 1 HS chữa để cả lớp cùng nhận nhiệt lợng chỉ tỏa ra ở đoạn dây dẫn này mà không tỏa nhiệt ở dây nối bằng đồng (có xét bài và đi đến kết quả đúng. điện trở suất nhỏ do đó điện trở nhỏ)..

(36) b) Khi ấm hoạt động bình thờng thì điện trở của ấm khi đó là: U 2 2202 R  48, 4    P 1000 c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë lµ: S  ..  2 1,1.10 6. 0, 045.10 6  m2  R 48, 4. d2 4.S S  .  d  0, 24  mm  4  MÆtkh¸c: §êng kÝnh tiÕt diÖn lµ 0,24mm D. Củng cố: GV dùng câu 19 để củng cố bài học E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp toµn bé ch¬ng I chuÈn bÞ cho giê sau KT1T - GV híng dÉn HS bµi 19, 20. + C«ng thøc ¸p dông. + Lu ý s dụng đơn vị đo. + Yªu cÇu vÒ nhµ HS hoµn thµnh 2 bµi tËp nµy vµo vë bµi tËp. TuÇn TiÕt 21 S: KiÓm tra 1 tiÕt KT: I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu năm học, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu năm học. III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I: Chọn chữ cái đứng trớc câu trả lời đúng của các câu sau:. 1, Khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y d·n t¨ng th×:. A. CĐDĐ chạy qua dây dẫn không thay đổi. C. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn gi¶m. B. CĐDĐ chạy qua dây dẫn đó có lúc tăng, có lúc D. CĐDĐ chạy qua dây dẫn đó có tăng tỉ lệ với HĐT. gi¶m. U 2, §èi víi mçi d©y dÉn, th¬ng sè giữa HĐT U đặt vào hai đầu dây dẫn và CĐDĐ I chạy qua dây I. dẫn đó có trị số:. A. tû lÖ thuËn víi H§T U C. không đổi B. tû lÖ nghÞch víi C§D§ I D. t¨ng khi H§T U t¨ng 3, Đoạn mạch gồm hai điện trở là R1 và R2 mắc song song có điện trở tơng đơng là: A. R1 + R2 C. R1 + R2 B. R1.R2 R1.R2 R1 + R2 1 1 D. + R1 R2.

(37) 4, Sè O¸t (w) ghi trªn mçi dông cô ®iÖn cho biÕt:. A. §iÖn n¨ng mµ dông cô nµy tiªu thô trong 1 phót C. C«ng suÊt mµ dßng ®iÖn thùc hiÖn khi dông cô nµy khi dụng cụ này sử dụng ở HĐT định mức sử dụng ở HĐT định mức. B. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy D. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy sử dụng ở HĐT định mức sử dụng ở HĐT nhỏ hơn HĐT định mức . PhÇn II: Chän tõ (hoÆc côm tõ) thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng cña c¸c c©u sau: 1. C«ng cña dßng ®iÖn lµ sè ®o............. 2. BiÕn trë lµ.............. PhÇn III: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: 1. Phát biểu định luật Jun – Len – Xơ. 2. Viết hệ thức của định luật Jun – Len – Xơ và giải thích ý nghĩa các đại lợng trong công thức. PhÇn IV: Tr×nh bµy lêi gi¶i cho c¸c bµi tËp sau: Bài 1: Cho 3 điện trở R1 = 6 Ω ; R2 = 12 Ω ; R3 = 16 Ω đợc mắc song song với nhau vào HĐT U=24 V. a. Tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song. b. TÝnh C§D§ ch¹y qua m¹ch chÝnh. Bài 2: Một gia đình sử dụng 1 bếp điện có ghi 220V- 1000W đợc sử dụng với HĐT 220V để đun sôi 2,5 lít nớc ở nhiệt độ ban đầu là 20o C thì mất thời gian là 14 phút 35 giây. a. TÝnh hiÖu suÊt cña bÕp. BiÕt nhiÖt rung riªng cña níc lµ C = 4200j/ Kg. K. b. Mỗi ngày gia đình đó đun sôi 5 lít nớc với điều kiện nh trên. Hỏi trong 30 ngày, gia đình đó phải trả bao nhiªu tiÒn ®iÖn cho viÖc ®un níc? BiÕt 1Kw.h lµ 800®. ------------------------------------§¸p ¸n – thang ®iÓm Phần I: (2đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5đ 1 2 3 4 D C B B Phần II: (1đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5đ 1,lµ sè ®o lîng ®iÖn n¨ng chuyÓn hoa thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c 2, điện trở có thể thay đổi trị số và có thể đợc sử dụng để thay đổi CĐDĐ trong mạch Phần III: (2đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 1đ PhÇn IV: (5®) Bài 1: Tính đợc: Rtđ =R1 .R2 .R3/ (R1+R2+R3) =6.12.16/(6+12+16) = 33,9 (ôm) (1đ) C§D§ trong m¹ch chÝnh: I = U/Rt® = 24/ 33,9 = 0,7 (A) (1®) Bài 2: a, Tính đợc: I= P/U = 1 000/220 = 4,5A A= P.t = 1 000. 875 = 875 000 (j ) = A1 = m.c.(t2 – t1) = 2,5.4 200.80 = 840 000 (j ) H = A1/A .100%= 96% (2®) b, Công của dòng điện chuyển hoá thành nhiệt năng để đun sôi 5l nớc trong 30 ngày: A2 = 2.30.A = 52 500 000 (j ) = 14,7 Kw.h TiÒn ®iÖn ph¶i tr¶: T = 800. A2 = 11 760 (1®) D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Nam ch©m vÜnh cöu” TuÇn Ch¬ng II: ®iÖn häc S: TiÕt 22 G: Bµi 21: Nam ch©m vÜnh cöu I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc từ tính của nam châm; Biết cách xác định các từ cực Bắc, Nam của nam châm vĩnh cửu; Biết đợc các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau; Mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc HĐ của la bµn. 2- KÜ n¨ng: - Xác định cực của nam châm. - Giải thích đợc hoạt động của la bàn, biết sử dụng la bàn để xác định phơng hớng. 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức thu thập thông tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có một thanh đợc bọc kín để che phần sơn màu và tên các cực. - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa xốp. - 1 nam châm chữ U; 1 kim nam châm đặt trên một mũi nhọn thẳng đứng; 1 la bàn. - 1 giá thí nghiệm và 1 sợi dây để treo thanh nam châm. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm.

(38) IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 9A: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. - GV yêu cầu 1 HS đọc mục tiêu chơng II (tr.57 - SGK) (HS đọc SGK). 9B:. - ĐVĐ: Bài đầu tiên chúng ta nhớ lại các đặc điểm của nam châm vĩnh cửu mà ta đã biết từ lớp 5 vµ líp 7. (hoÆc cã thÓ më bµi nh SGK). Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức ở lớp 5, lớp 7 về từ tÝnh cña nam ch©m. - GV tæ chøc cho HS nhí l¹i kiÕn thøc cò: + Nam châm là vật có đặc điểm gì? (Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi) + Dựa vào kiến thức đã biết hãy nêu phơng án loại sắt ra khỏi hỗn hợp (sắt, gỗ, nhôm, đồng, nhựa, xốp). - HD c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm c©u C1. (TiÕn hµnh TN tr¶ lêi C1) - Gäi HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - GV nhÊn m¹nh l¹i: Nam ch©m cã tÝnh hót s¾t. (lu ý cã HS cho r»ng nam ch©m cã thÓ hót c¸c kim lo¹i). - Y/c tr¶ lêi C2? (trao đổi trả lời câu C2.). Kiến thức cần đạt I- Tõ tÝnh cña nam ch©m 1- ThÝ nghiÖm C1: §Æc ®iÓm cña nam ch©m: - Nam ch©m hót s¾t hay bÞ s¾t hót - Nam ch©m cã hai cùc b¾c vµ nam .... C2: Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm n»m däc theo híng Nam - B¾c. + Khi đã đứng cân bằng trở lại, nam châm vÉn chØ híng Nam - B¾c nh cò. 2- KÕt luËn (SGK) - Gọi HS đọc kết luận tr.58 và yêu cầu HS ghi lại kết Quy ớc: luËn vµo vë. BÊt k× nam ch©m nµo còng cã hai tõ cùc. (§äc KL trong SGK vµ ghi vµo vë) Khi để tự do, cực luôn chỉ hớng Bắc gọi là - Qui ớc kí hiệu tên cực từ, đánh dấu bằng màu sơn cực Bắc còn cực luôn chỉ hớng Nam gọi là c¸c cùc tõ cña nam ch©m. cùc Nam. (Ghi vë) Hoạt động 3: Tìm hiểu sự tơng tác giữa hai nam II- T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m ch©m 1- ThÝ nghiÖm - Yªu cÇu HS dùa vµo h×nh vÏ 21.3 SGK vµ c¸c yªu C3: §a cùc Nam cña thanh nam ch©m l¹i cÇu ghi trong c©u C3, C4 lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. gÇn kim nam ch©m  Cùc B¾c cña kim nam ()HS làm thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu C3, châm bị hút về phía cực Nam của thanh nam C4. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3, C4 qua kÕt qu¶ thÝ ch©m. C4: §æi ®Çu cña 1 trong hai nam ch©m råi ®nghiÖm. a l¹i gÇn  C¸c cùc cïng tªn cña hai nam (HS tham gia th¶o luËn trªn líp c©u C3, C4.) ®Èy nhau, c¸c cùc kh¸c tªn hót nhau. - Gäi 1 HS nªu kÕt luËn vÒ t¬ng t¸c gi÷a c¸c nam ch©m 2- Kết luận: Khi đặt hai nam châm gần ch©m qua thÝ nghiÖm  Yªu cÇu ghi vë kÕt luËn. nhau, c¸c tõ cùc cïng tªn ®Èy nhau, c¸c tõ (Nªu ra KL vµ ghi vë) cùc kh¸c tªn hót nhau Hoạt động 5: Vận dụng - Yêu cầu HS nêu cấu tạo và hoạt động  Tác dụng III- Vận dụng: cña la bµn. C6: Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim nam (HS t×m hiÓu vÒ la bµn vµ tr¶ lêi c©u C6.) ch©m bëi v× t¹i mäi vÞ trÝ trªn Tr¸i §Êt (trõ ë - T¬ng tù híng dÉn HS th¶o luËn c©u C7, C8. hai cực) kim nam châm luôn chỉ hớng Nam - Với câu C7, GV có thể yêu cầu HS xác định cực từ Bắc địa lí. của các nam châm có trong bộ thí nghiệm. Với kim  La bàn dùng để xác định phơng hớng nam châm (không ghi tên cực) phải xác định cực từ dùng cho ngời đi biển, đi rừng, xác định hnh thế nào? íng nhµ ... (Th¶o luËn tr¶ lêi C7) C7: §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc B¾c. §Çu ghi ch÷ S lµ cùc Nam. Víi kim nam ch©m HS ph¶i dùa vµo mµu s¾c hoÆc kiÓm tra: D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở.

(39) hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam ch©m trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt"; - Häc kÜ bµi vµ lµm bµi tËp 21 (SBT).. Ngµy so¹n:12/11/2011. TiÕt 23. Bµi 22: T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện; Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ở đâu; Biết cách nhận biết tõ trêng. 2- KÜ n¨ng: Thùc hµnh 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức cẩn thận, hợp tác nhóm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: 2 giá thí nghiệm; 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng; 1 c«ng t¾c; 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng constantan dµi kho¶ng 40cm; 5 ®o¹n d©y nèi; 1 biÕn trë; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. IIi- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: HS lên bảng chữa bài tập 21.2; 21.3 từ kết quả đó nêu các đặc điểm của nam châm. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Phát hiện tính chất từ của dòng điện I- Lực từ - Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm 1- ThÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81-SGK). (HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm h×nh 22.1) - Gọi HS nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí, tiến.

(40) hµnh thÝ nghiÖm. - (nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí và tiến hành thÝ nghiÖm) - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, quan s¸t để trả lời câu hỏi C1. (Tiến hành thí nghiệm theo nhóm, sau đó trả lời câu hái C1) - Thí nghiệm đó chứng tỏ điều gì? - GV th«ng b¸o KL Hoạt động 3: Tìm hiểu từ trờng - Gäi HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra  Thèng nhÊt c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. (HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hái C2) - Yªu cÇu c¸c nhãm chia c¸c b¹n trong nhãm lµm đôi, một nửa tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có dßng ®iÖn, mét nöa tiÕn hµnh víi thanh nam ch©m  Thèng nhÊt tr¶ lêi c©u hái C3 -(HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hái C3). - ThÝ nghiÖm chøng tá kh«ng gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có gì đặc biệt? (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái). Hoạt động 4: Tìm hiểu cách nhận biết từ trờng GV th«ng b¸o c¸ch nhËn biÕt tõ trêng dïng kim nam ch©m (nam ch©m thö) (Ghi vë ) Hoạt động 5: Vận dụng - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4  C¸ch nhËn biÕt tõ trêng. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái). - T¬ng tù víi c©u C5, C6. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C5, C6). C1: Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn  Kim nam ch©m bÞ lÖch ®i. Khi ng¾t dßng ®iÖn  Kim nam ch©m l¹i trë vÒ vÞ trÝ cò. 2- KÕt luËn: Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc lên kim nam châm đặt gần nó chứng tỏ dòng ®iÖn cã t¸c dông tõ. II- Tõ trêng 1- ThÝ nghiÖm C2: Khi đa kim nam châm đến các vị trí kh¸c nhau xung quanh d©y dÉn cã dßng ®iÖn hoÆc xung quanh thanh nam ch©m  Kim nam châm lệch khỏi hớng Nam - Bắc địa lí. C3: ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yªn, xoay cho nã lÖch khái híng võa x¸c định, buông tay, kim nam châm luôn chỉ một hớng xác định. - Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam châm đặt trong nó. - HS nªu kÕt luËn, ghi vë: 2- KÕt luËn:- Kh«ng gian xung quanh nam ch©m, xung quanh dßng ®iÖn tån t¹i mét tõ trêng. - Nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ nên nam châm đặt gần nó. 3- C¸ch nhËn biÕt tõ trêng (SGK) III- VËn dông: C4: §Ó ph¸t hiÖn ra trong d©y dÉn AB cã dòng điện hay không ta đặt kim nam châm l¹i gÇn d©y dÉn AB. NÕu kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ngîc l¹i. C©u C5: §Æt kim nam ch©m ë tr¹ng th¸i tù do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ híng Nam - B¾c chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng. C6: T¹i mét ®iÓm trªn bµn lµm viÖc, ngêi ta thö ®i thö l¹i vÉn thÊy kim nam ch©m lu«n nằm dọc theo một hớng xác định, không trïng víi híng Nam - B¾c. Chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng.. D. Cñng cè: GV thông báo: Thí nghiệm này đợc gọi là thí nghiệm Ơ-xtét do nhà bác học Ơ-xtét tiến hành n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi lµm bµi tËp 22 (SBT). Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………...

(41) Ngµy so¹n:19/11/2011. TiÕt 25: Bµi 23: Tõ phæ - §êng søc tõ. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m. - Biết vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm. 2- Kĩ năng: Nhận biết cực của nam châm, vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam châm chữ U. 3- Thái độ: Trung thực, cẩn thận, khéo léo trong thao tác thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi mçi nhãm HS:- 1 thanh nam ch©m th¼ng; - 1 tÊm nhùa trong cøng - 1 ít mạt sắt; - 1 bút dạ; - Một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng * GV: Một bộ thí nghiệm đờng sức từ (trong không gian) III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: + HS1: Nêu đặc điểm của nam châm? Chữa bài tập 22.1; 22.2. + HS2: Ch÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Bằng mắt thờng chúng ta không thể nhìn thấy từ trờng. Vậy làm thế nào để có thể hình dung ra từ trêng vµ nghiªn cøu tõ tÝnh cña nã mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Thí nghiệm tạo từ phổ của thanh I- Tõ phæ 1- ThÝ nghiÖm nam ch©m - Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần thí nghiệm  Gọi - HS đọc phần 1. Thí nghiệm  Nêu dụng 1, 2 HS nªu: Dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ cÇn thiÕt, c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. nghiÖm. - GV giao dông cô thÝ nghiÖm theo nhãm, yªu cÇu - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tr¶ lêi HS làm thí nghiệm theo nhóm. Lu ý mạt sắt dàn đều, câu C1. không để mạt sắt quá dày từ phổ sẽ rõ nét. Không đ- - HS thấy đợc: Các mạt sắt xung quanh nam ợc đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mặt của thanh châm đợc sắp xếp thành những đờng cong nèi tõ cùc nµy sang cùc kia cña nam ch©m. nam ch©m. - Yêu cầu HS so sánh sự sắp xếp của mạt sắt với lúc Càng ra xa nam châm, các đờng này càng ban đầu cha đặt lên nam châm và nhận xét độ mau, tha. tha cña c¸c m¹t s¾t ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. - Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. GV lu ý để HS nhận xét đúng thì HS vẽ đờng sức từ sẽ chính 2- Kết luận - HS ghi kÕt luËn vµo vë. x¸c. - GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK. * Chuyển ý: Dựa vào hình ảnh từ phổ, ta có thể vẽ đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. Vậy đờng sức từ đợc vẽ nh thế nào? II- §êng søc tõ Hoạt động 3: Vẽ và xác định chiều đờng sức từ - Yêu cầu HS làm việc theo nhóm nghiên cứu phần a) 1- Vẽ và xác định chiều đờng sức từ. - HS lµm viÖc theo nhãm, dùa vµo h×nh ¶nh híng dÉn trong SGK. - GV thu bài vẽ biểu diễn đờng sức từ của các nhóm, các đờng mạt sắt, vẽ các đờng sức từ của hớng dẫn thảo luận chung cả lớp để có đờng biểu nam châm thẳng. đúng nh hình 23.2. - GV lu ý söa sai cho HS v× HS thêng hay vÏ sai nh sau: Vẽ các đờng sức từ cắt nhau, nhiều đờng sức từ xuất phát từ một điểm, độ mau tha đờng sức từ cha đúng ... - Tham gia thảo luận chung cả lớp  Vẽ đ- GV thông báo: Các đờng liền nét mà các em vừa vẽ ờng biểu diễn đúng vào vở. - HS làm việc theo nhóm xác định chiều đđợc gọi là đờng sức từ. - Tiếp tục hớng dẫn HS làm thí nghiệm nh hớng dẫn ờng sức từ và trả lời câu hỏi C2: Trên mỗi đờng sức từ, kim nam châm định hớng theo ë phÇn b) vµ tr¶ lêi c©u hái C2. - GV thông báo chiều qui ớc của đờng sức từ  Yêu một chiều nhất định..

(42) cầu HS dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đờng - HS ghi nhớ qui ớc chiều đờng sức từ, dùng sức từ vừa vẽ đợc. mũi tên đánh dấu chiều đờng sức từ vào hình vẽ trong vở. 1 HS lên bảng vẽ và xác định - Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3. chiều đờng sức từ của nam châm. C3: Bên ngoài thanh nam châm, các đờng sức từ đều có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào - Gọi HS nêu đặc điểm đờng sức từ của thanh nam cực Nam. châm, nêu chiều qui ớc của đờng sức từ. 2- KÕt luËn - HS nêu và ghi nhớ đợc đặc điểm đờng sức - GV thông báo cho HS biết qui ớc vẽ độ mau, tha của các đờng sức từ biểu thị cho độ mạnh, yếu của từ từ của nam châm thẳng và chiều qui ớc của đờng sức từ, ghi vở. trêng t¹i mçi ®iÓm. III- VËn dông Hoạt động 4: Vận dụng C4: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña C4: nam châm chữ U, từ đó nhận xét đặc điểm đờng sức + ở khoảng giữa hai cực của nam châm chữ từ của nam châm chữ U ở giữa 2 cực và bên ngoài U, các đờng sức từ gần nh song song với nhau. nam ch©m. - Yêu cầu HS vẽ đờng sức từ của nam châm chữ U + Bên ngoài là những đờng cong nối 2 cực vào vở, dùng mũi tên đánh dấu chiều của đờng sức nam châm. - Vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam tõ. HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m ch©m ch÷ U vµo vë. ch÷ U t¬ng tù nh thÝ nghiÖm víi nam ch©m th¼ng. Tõ - C¸ nh©n HS hoµn thµnh cÇu C5, C6 vµo vë. h×nh ¶nh tõ phæ, c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C4. - GV kiÓm tra vë cña 1 sè HS nhËn xÐt nh÷ng sai sãt C5: §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra ë cùc B¾c vµ ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m v× vËy®Çu B để HS sửa chữa nếu sai. cña thanh nam ch©m lµ cùc Nam. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. Với câu C6, cho HS các nhóm kiểm tra lại hình ảnh C6: HS vẽ đợc đờng sức từ thể hiện có chiều ®i tõ cùc B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang tõ phæ b»ng thùc nghiÖm. cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i. D. Cñng cè: - Cuèi cïng GV cã thÓ lµm thÝ nghiÖm cho HS quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m trong kh«ng gian (nÕu cã bé thí nghiệm này), thông báo xung quanh nam châm có từ trờng do đó đờng sức từ có ở mọi phía của nam châm chứ không phải chỉ nằm trên một mặt phẳng. Đờng sức từ không phải là đờng có thật trong không gian mà ngời ta chỉ dùng đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. - Yêu cầu HS đọc mục "Có thể em cha biết". E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 23 (SBT). Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:19/11/2011. TiÕt 26.Bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của nam châm thẳng. - Vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây. - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi biết chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2- KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - Rèn kỹ năng vẽ hình biểu diễn các đờng sức của từ trờng. 3- Thái độ: Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 Ýt m¹t s¾t. -1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn. - 1 bót d¹ III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức:.

(43) B - KiÓm tra bµi cò: GV gäi 2 HS lªn b¶ng yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: BT1: Có A, B là 2 từ cực của 2 NC thẳng và các đờng sức từ của chúng A lµ cùc B¾c cña thanh NC bªn tr¸i. H·y cho biÕt B lµ cùc nµo cña NC bên phải. Vẽ các mũi tên chỉ chiều của các đờng sức từ. BT2: Có C, D là hai từ cực của 2 thanh NC và các đờng sức từ của chúng C là cc Nam của NC bên trái. Hãy xác định từ cực D? Vẽ các mũi tên chỉ chiều của các đờng sức từ. C - Bµi míi:. 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 2: Tạo ra và quan sát từ phổ của ống d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - GV: Gọi HS nêu cách tạo ra để quan sát từ phổ của èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi nh÷ng dông cô đã phát cho các nhóm. (Cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, gâ nhÑ tÊm nhùa.) - Yªu cÇu lµm thÝ nghiÖm t¹o tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn theo nhãm, quan s¸t tõ phæ bªn trong vµ bên ngoài ống dây để trả lời câu hỏi C1. (lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tõ phæ vµ th¶o luËn tr¶ lêi c©u C1.) - Gäi HS tr¶ lêi c©u C2 Vµ C3? (C¸ nh©n HS hoµn thµnh) - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë c©u C1, C2, C3 chóng ta rút ra đợc kết luận gì về từ phổ, đờng sức từ và chiều đờng sức từ ở hai đầu ống dây? (trao đổi trên lớp để rút ra kết luận).. Kiến thức cần đạt I- Từ phổ, đờng sức từ của ống dây có dßng ®iÖn ch¹y qua. 1- ThÝ nghiÖm C1: + PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi thanh nam ch©m gièng nhau. + Kh¸c nhau: Trong lßng èng d©y còng cã các đờng mạt sắt đợc sắp xếp gần nh song song víi nhau. C2: §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng d©y tạo thành những đờng cong khép kín. C3: Dựa vào thông báo của GV, HS xác định cùc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn trong thÝ nghiÖm.. - Gọi 1, 2 HS đọc lại phần 2 kết luận trong SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu qui tắc nắm tay phải GV: Từ trờng do dòng điện sinh ra, vậy chiều của đờng sức từ có phụ thuộc vào chiều dòng điện hay không? Làm thế nào để kiểm tra đờng điều đó? (nªu dù ®o¸n, vµ c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña chiều đờng sức từ vào chiều của dòng điện.) - Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm vµ híng dÉn th¶o luËn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  Rót ra kÕt luËn. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ rót ra KL) - GVđa ra qui tắc nắm tay phải giúp ta xác định chiều đờng sức ở trong lòng ống dây (Ghi quy t¾c vµo vë). 2- KÕt luËn: (SGK) II- Qui t¾c n¾m tay ph¶i 1- Chiều đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµo yÕu tè nµo?. KÕt luËn: Chiều đờng sức từ của dòng điện trong ống d©y phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. 2- Qui t¾c n¾m tay ph¶i (SGK /tr.66) III. VËn dông: C4: C5: C6:. Hoạt động 4: Vận dụng - VËn dông hoµn thµnh c©u C4, C5, C6. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4, C5, C6) - Cho HS đọc phần "Có thể em cha biết". ( Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biết".) D. Cñng cè: Nªu quy t¾c n¾m tay ph¶i? So s¸nh tö phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c. - Lµm bµi tËp 24 (SBT). Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………..

(44) Ngµy so¹n:26/11/2011. TiÕt 27: Bµi 25: sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp – nam ch©m ®iÖn. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. Kiến thức: - Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. - Biết và giải thích đợc vì sao lõi sắt non dùng để chế tạo nam châm điện còn thép dùng để chế tạo nam châm vĩnh cöu. - Nêu đợc 2 cách làm tăng lực từ của NC điện tác dụng lên 1 vật là tăng cờng độ dòng điện đi qua các vòng dây và t¨ng sè vßng d©y cña èng d©y. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót c¸c vËt b»ng s¾t thÐp. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200-400 V (m¸y biÕn thÕ) - Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖm III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: C¹nh mét èng d©y ngêi ta treo mét thanh nam ch©m th¼ng b»ng mét sîi d©y dÎo. Thanh NC đứng CB ở vị trí nh hình vẽ bên. C và D là hai cực của 1 nguồn điện. a) Khi ta nèi A víi C vµ B víi D th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? S b) Khi ta nèi A víi D vµ B víi C th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? T V S c) Khi ng¾t m¹ch ®iÖn, vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? P N S. C - Bµi míi:. V. S. S. C D 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập S §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖnS mµ ngêi ta cã thÓ thu gom "r¸c V N so víi nam ch©m vÜnh kim loại" một cách dễ dàng, vậy nam châm điện đợc tạo ra ntn? Nó có gì lợi hơn S cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. V Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Làm thí nghiệm về sự nhiễm từ của I - Sự nhiễm từ của sắt, thép 1- ThÝ nghiÖm s¾t vµ thÐp - GV yêu cầu cá nhân HS quan sát hình 25.1, đọc SGK mục 1. thí nghiệm tìm hiểu mục đích thí nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ - §Æt lâi s¾t non hoÆc thÐp vµo trong lßng ống dây, đóng công tắc K, quan sát và nhận nghiÖm. - Sau khi GV cho HS thảo luận về mục đích thí xét góc lệch của kim nam châm so với trờng nghiÖm, c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm  Yªu hîp tríc. - Quan s¸t, so s¸nh gãc lÖch cña kim nam cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. ch©m trong c¸c trêng hîp. (Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN) - GV yªu cÇu HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ KQ: Lâi s¾t hoÆc thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ nghiÖm. cña èng d©y cã dßng ®iÖn. GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng ? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời - Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ Hoạt động 3: Làm thí nghiệm, khi ngắt dòng điện ch¹y qua èng d©y, sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ thÐp cã khác đặt trong từ trường đều bị nhiễm từ. g× kh¸c nhau  Rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm tõ cña.

(45) s¾t, thÐp. - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 25.2 theo nhãm. - Gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm qua viÖc tr¶ lêi c©u C1. Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. - Qua thÝ nghiÖm 25.1 vµ 25.2, rót ra kÕt luËn g×? Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện - GV yêu cầu HS làm việc với SGK để trả lời câu C2. (Cá nhân HS đọc SGK, kết hợp quan sát hình 25.3). 2- KÕt luËn + Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lam t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn. + Khi ng¾t ®iÖn, lâi s¾t non mÊt hÕt tõ tÝnh còn lõi thép thì vẫn giữ đợc từ tính. - HS ghi kÕt luËn vµo vë. II- Nam ch©m ®iÖn C2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÎ sö dông víi sè vßng dây khác nhau tùy theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện. Dòng chữ 1A 22 cho biết ống dây đợc dùng với dòng điện cờng độ 1A, điện trở của ống dây là 22 . - Nghiên cứu phần thông báo của mục II để thấy đợc có thể tăng lực từ của nam châm ®iÖn b»ng c¸c c¸ch sau: - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C3. + Tăng cờng độ dòng điện chạy qua các (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C3.)Híng dÉn th¶o luËn vßng d©y. chung c¶ líp, yªu cÇu so s¸nh cã gi¶i thÝch + T¨ng sè vßng cña èng d©y. C3:Nam ch©m b m¹nh h¬n a, d m¹nh h¬n c, e m¹nh h¬n b vµ d. Hoạt động 5: Vận dụng - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë. III. VËn dông: (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.) C4: Khi ch¹m mòi kÐo vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh một nam châm. Vì kéo đợc làm bằng thép nªn sau khi kh«ng cßn tiÕp xóc víi nam - GV yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết" để châm nữa, nó vẫn giữ đợc từ tính lâu dài. t×m hiÓu thªm c¸ch lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh ta ®iÖn. chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña (Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biết") nam ch©m. để tìm hiểu cách khác (ngoài 2 cách đã học) để có thể tăng lực từ của nam châm điện. D. Cñng cè : Híng dÉn HS hoµn thµnh C6 C6: Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn: - Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cờng độ dòng điện đi qua ống dây. - ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. - Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT) Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp. Rót kinh nghiÖm : ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n:26/11/2011. TiÕt 28 :Bµi 26: øng dông cña nam ch©m. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động. - Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. 2. Mçi nhãm hs:.

(46) - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: Cho hình vẽ bên, hãy xác định tên các cực của NC treo trên sợi dây. Cho hình vẽ bên. Biết ống dây và vòng dây đang đẩy nhau. Xác định chiều dòng ®iÖn trong èng d©y BT2: Cho c¸c yÕu tè sau. 1. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi. 5. Cờng độ dòng điện. Hãy cho biết yếu tố nào ảnh hởng đến lực hút của nam châm điện. A. 2,4,5. B. 1,3. C. 1,2,4,5. D. 2,3,4 C - Bµi míi: H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: GV: Làm TN với chuông điện. NC đợc chế tạo không mấy khó khăn và ít tốt kém nhng lại có vai trò và đợc ứng dụng rộng rãi trong đời sống cũng nh kỹ thuật. Bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về một số ứng dụng của NC Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng .H§2: T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu t¹o vµ ho¹t I. Loa ®iÖn: 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện động của loa điện : a) ThÝ nghiÖm: GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng cho - Dông cô: TN. - TiÕn hµnh: HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Đại diện 1 hs nêu + Mắc mạch điện theo sơ đồ. c¸c dông cô cÇn dïng GV: Y/c hs lắp mạch điện theo sơ đồ và tiến hành TN theo nhãm. Theo dâi c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y vµ khi cho cêng HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch ®iÖn theo độ dòng điện qua ống dây thay đổi. sơ đồ. Quan sát hiện tợng xảy ra Lu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 trêng hîp ? HS: Cử đại diện trả lời GV: Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực của nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra? Vµ lµm TN HS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái GvæiCh HS ghi KL trong sgk. b) KÕt luËn: sgk. HS: Ghi KL vµo vë GV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn HS: Nghiên cứu sgk đại diện 1 hs trả lời Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 GV: Quá trình biến đổi dao động điện thành âm mµng loa M. thanh diÔn ra ntn? HS: Thảo luận, cử đại diện đứng tại chỗ phát biểu III. VËn dông Tr¶ lêi c¸c c©u hái C3 - C3:§ùoc. V× khi ®a nam ch©m l¹i gÇn vÞ trÝ có mạt sắt , nam châm sẻ tự động hútmạt sắt ra khái m¾t - C4:Khi dòng điện chạy qua động cơ vợt mức cho phÐp , t¸c dông tõ cña nam ch©m m¹nh lên , thắng lực đàn hòi của lò xovà hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự động ngắt D. Cñng cè: - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ - Nêu cấu tạo và hoạt động của loa điện -Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý..

(47) - §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ. Lµm bµi tËp Rót kinh nghiÖm:. ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... I- Môc tiªu TuÇn TiÕt 28 Bµi 27: lùc ®iÖn tõ S: G: 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong tõ trêng. - Vận dụng quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Mçi nhãm hs: - Một BTN (9V), khoá K, biến trở con chạy, một nam châm chữ U, thanh đồng đế, một bảng điện, Một ampe kế. Một thanh đồng nhỏ có thể di chuyển đợc (đặt trên thanh đồng đế) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề : GV: Trong bài 22 ở TN Ơ-Xtét ta đã biết: Dòng điện tác dụng lực lên nam châm (lực đó là lực từ). Vậy ngợc lại NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘ Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§2: TN vÒ t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn: dßng ®iÖn: GV: Yêu cầu hs quan sát hình vẽ trong sgk. Gọi đại 1. ThÝ nghiÖm 1: diện 1 hs cho biết để tiến hành TN cần những dụng a) TiÕn hµnh:.

(48) cô g× ? HS: Tìm hiểu sơ đồ trong sgk. Đại diện 1 hs phát biÓu. GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh TN. Th¶o luËn tr¶ lêi C1. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 GV: Quan sát hs lắp mạch điện. Lu ý để thanh đồng n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL H§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ : GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan s¸t chiều CĐ của thanh đồng khi lần lợt đổi chiều dòng điện và chiều đờng sức từ. GV : Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN.. - Mắc mạch điện theo sơ đồ. - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ trêng cña mét nam ch©m. b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña một lực nào đó. 2. KÕt luËn: Tõ trêng t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn cã dßng điện chạy qua đặt trong từ trờng (không // với đờng sức từ). Lực đó gọi là lực điện từ (KH: ⃗ F ) II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c bµn tay tr¸i. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? a) ThÝ nghiÖm 2:. - TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn AB - TH2: Đổi chiều đờng sức từ của nam HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. ch©m. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL chạy trong dây dẫn và chiều đờng sức từ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ hHĐ4: Tìm hiểu quy tắc bàn tay trái : ớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến GV: Y/c hs đọc mục 2 tìm hiểu quy tắc bàn tay trái. ngãn tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn th× HS : 1hs đọc to trớc lớp. 0 GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c bíc: ngãn tay c¸i cho·i ra 90 chØ chiÒu cña lùc 1. Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ vuông góc điện từ. vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bàn tay trái xung quanh một đờng sức từ ở giữa lòng bàn tay để ngón tay giữa chỉ chiều dòng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lúc đó ngón tay cái chỉ chiều lực điện từ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i. H§5: VËn dông : GV: Y/ c hs làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo III. VËn dông: luận ra đáp án đúng. HS: làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo luận toàn - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i líp. tõ B-> A. C3: §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i lªn trªn. Lu ý khi vẽ lực điện từ F thì điểm đặt là trung điểm - C3: cña ®o¹n d©y dÉn. - C4: D. Cñng cè: - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay trÝa E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. - Đọc trớc sgk bài 28 - động cơ điên một chiều..

(49) Ngµy so¹n: 2/12/2011. Tiết 30: Bài 28: động cơ điện một chiều. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. Kiến thức: - Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện 1 chiều. - Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. - Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động. 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong báo cáo kết quả TN. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. - Một BTN (6V), khoá K, mô hình động cơ điện một chiều. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: C¸c h×nh vÏ díi ®©y vÏ d©y dÉn h×nh trô vu«ng gãc víi trang giÊy, cã dßng ®iÖn ch¹y qua theo chiÒu tõ tríc ra sau trang giấy và đợc đặt trong từ trờng của nam châm N-S. Hình vẽ nào vẽ đúng chiều của lực từ tác dụng lên d©y dÉn? Lu ý hs KH lµ chØ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa tríc ra phÝa sau trang giÊy, KH lµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa sau ra phÝa tríc trang giÊy. A.. B.. N. ⃗ F. S. S. C.. N. ⃗ F. D.. N. S. N. ⃗ F. ⃗ F. S. BT2: Xác định lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn ở hình a và các từ cực ở hình B. a) b). S. N. ⃗ F. C – Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề: GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”..

(50) HS : Toµn líp l¾ng nghe. Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của động cơ điện một chiÒu GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cấu tạo của động cơ điện một chiều. GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bé phận chính của động cơ điện 1 chiều. HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn. GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i trêng ? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời HĐ3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của động c¬ ®iÖn mét chiÒu GV: Y/c hs vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD của khung dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. HS: Làm việc nhân hoàn thành C1: xác định lực ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2 GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2. GV: Vậy hãy cho cô biết động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì? Nó hoạt động theo nguyªn t¾c nµo? HS: Trao đổi thảo luận để rút ra KL về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của đ/c điện 1 chiều.. Ghi b¶ng I. Nguyên tắc, cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. 1. CÊu t¹o: Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua. . 2. Hoạt động của động cơ điện một chiều: Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - C1: - C2: - C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay.. 3. KÕt luËn: sgk - Bộ phận đứng yên đợc gọi là Stato: Nam ch©m. - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trờng và cho dòng điện đi qua khung, dới tác dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay.. II. Sự biến đổi năng lợng trong động cơ HĐ4:Phát hiện sự biến đổi năng lợng trong ®iÖn: động cơ điện: - Khi đ/c điện 1 chiều hoạt động, GV: Khi hoạt động Đ/c điện chuyển hoá năng lđiện năng đợc chuyển hoá thành îng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? c¬ n¨ng. HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐt III. VËn dông: H§5 : VËn dông : - C5: Ngợc chiều kim đồng hồ. GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5-> C7. - C6: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7. - C7: C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ trêng m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. Thảo luận toàn lớp ra kq đúng. D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều - Động cơ điện một chiều hoạt động đã biến đổi điện năng thành những dạng năng lîng nµo? E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn1. Rót kinh nghiÖm: ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

(51) TuÇn S: G:. TiÕt 30 Bµi 29: thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh: chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Chế tạo đợc một đoạn dây thép thành nam châm, biết cách nhận biết một vật có phải là nam châm hay không. - Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy trong ống dây. 2. Kü n¨ng: - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành thí nghiệm. - Xö lý vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh theo mÉu. 3. Thái độ: - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiệm. - RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån, 1 am pe kÕ 1 chiÒu, cuén d©y n¹p tõ, cuén d©y thö tõ. - Một thanh thép và một thanh đồng - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o I. ChuÈn bÞ : c¸o thùc hµnh: 1. Tr¶ lêi c©u hái: - C1: GV: Gọi đại diện lần lợt 3 hs trả lời các câu hỏi trong - C2: phÇn 1 - C3: HS: Đại diện 1 hs đứng tại chỗ trả lời. 2. Dông cô TN: sgk H§2: Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu: GV: Y/c hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 1.. II. Néi dung thùc hµnh: 1. ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu - M¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A tiÕn GV: Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. Y/ c hs tiÕn hµnh hµnh chÕ t¹o nam ch©m tõ 2 ®o¹n d©y TN theo c¸c bíc. thép và đồng. GV: Theo dâi uèn n¾n hs trong qu¸ tr×nh lµm TN. Lu - Thử từ tính xem đoan kl nào đã trở thành ý: Treo thanh sắt (đồng) vuông góc với trục của ống NC. d©y. - Xác định tên từ cực của NC vừa đợc chế H§3: NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn : t¹o. GV: Yªu cÇu hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn - BCKQ vµo b¶ng 2. 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã HS: Lµm viÖc c¸ nh©n dßng ®iÖn ch¹y qua. Híng dÉn c¸c nhãm bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN HS: Lµm viÖc theo nhãm tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc GV: Lu ý c¸ch treo kim nam ch©m H§3: Nép b¸o c¸o thùc hµnh GV: Y/cÇu hs hoµn thµnh b¸o c¸o. HS: Hoµn thµnh b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 III. B¸o c¸o kÕt qu¶: D. Cñng cè: - Thu b¸o c¸o TH - NhËn xÐt giê TH.

(52) E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 30 - bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i.. TuÇn TiÕt 31 Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i S: vµ quy t¾c bµn tay tr¸i G: I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngợc lại. - Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với với đờng sức từ hoặc chiều đờng sức từ (hoặc chiều dòng điện) khi biết 2 trong 3 yếu tố trên. - Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng suy luận lôgíc, vận dụng đợc kiến thức vào thực tế. 3. Thái độ: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mét sè tranh vÏ. 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng GV: Yêu cầu 2 hs đứng tại chỗ nhắc lại quy tắc nắm Bµi tËp 1 : tay ph¶i. a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. HS: §øng t¹i chç ph¸t biÓu b) Lúc đầu NC bị đẩy ra xa, sau đó nó GV: Yêu cầu hs đọc nội dung bài tập 1 trong sgk. xoay ®i vµ khi cùc B¾c cña NC híng vÒ GV: Gọi đại diện một hs lên bảng chữa bài phÝa ®Çu B cña èng d©y th× NC bÞ hót vµo HS : Cá nhân đọc nội dung bài tập 1. Giải bài. Đại diện ống dây. 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm chøng l¹i kÕt qu¶ b¶i gi¶i. Bµi tËp 2: H§2: Gi¶i bµi 2 : a) GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ GV: Y/c hs đọc đề bài, vẽ hình lên bảng, gọi 3 hs lên bảng xác định các đại lợng còn thiếu. HS : Đại diện 1 hs đọc đầu bài. Làm việc cá nhân giải bµi 2. b) GV : Nhận xét, đánh giá việc thực hiện các bớc giải bài tËp cã vËn dông quy t¾c. HS : Ch÷a vµo vë. ⃗ F. c) ⃗ F.

(53) Bµi tËp 3: H§3: Gi¶i bµi 3 (12’): a) Lùc ⃗ F1 , ⃗ F 2 đợc biểu diễn trên hình GV: Yêu cầu hs đọc đề bài. vÏ. HS: Đại diện 1 hs đọc đề bài b) Quay ngợc chiều kim đồng hồ. GV : Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs lªn c) Khi lùc ⃗ F1 , ⃗ F 2 cã chiÒu ngîc l¹i => b¶ng lµm bµi. đổi chiều dòng điện trong khung hoặc đổi HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 chiÒu tõ trêng. GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm D. Cñng cè: GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 31 - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. - Bài tập 30.1 đến 30.5 trong sbt.. Ngµy so¹n: 16/12/2011. TiÕt 33.Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Tiến hành đợc thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. - Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam ch©m ®iÖn. - Sử dụng đúng đợc hai thuật ngữ: dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng điện từ. 2. Kỹ năng:- Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt thí nghiệm với các dụng cụ đã cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Thái độ:- Tích cực học tập. Tinh thần hợp tác trong nhóm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Giáo viên:- Một điamô xe đạp có lắp bóng đèn; một điamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thÊy nam ch©m vµ cuén d©y ë trong. 2. Mçi nhãm hs: - Một biến thế nguồn (3V), một cuộn dây n = 800 vòng có gắn bóng đèn Led, một thanh nam châm thẳng có trục quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ1: Phát hiện ra cách khác để tạo ra dòng điên ngoài c¸h dïng pin hay acquy: GV: Nêu vấn đề: Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện, phải dïng nguån ®iÖn lµ pin hoÆc ¸cquy. Con cã biÕt trêng hîp nµo kh«ng dïng pin hoÆc acquy mµ vÉn t¹o ra dßng điện đợc không? GV: Gợi ý : Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng? HS: Đèn xe đạp sáng nhờ điamô xe đạp. GV: Trong bình điện xe đạp (điamô xe đạp) có những bộ phËn nµo? HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của điamô xe đạp. Dự đoán xem I. Cấu tạo và hoạt động của điamô ở xe đạp: bé phËn nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 31.1 trong sgk kÕt hîp víi 1. CÊu t¹o: Gåm 1 NC vµ mét cuén d©y. mẫu vật thật để chỉ ra bộ phận chính của điamô. 2. Hoạt động: Khi quay núm của điamô HS: Lµm viÖc c¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ mÉu vËt. §¹i thì NC quay theo => đèn sáng. diÖn 1 hs ph¸t biÓu. GV: H·y dù ®o¸n ho¹t bé phËn chÝnh nµo cña ®iam« g©y ra dßng ®iÖn?.

(54) HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời II. Dùng nam châm để tạo ra dòng HĐ3: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra điện. dòng điện. Xác định trong trờng hợp nào thì nam châm vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hs đọc TN 1 và cho biết các dụng cụ cần dùng để tiến hành TN. 1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. - TN1: GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã C1: Trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng cho. ®iÖn c¶m øng khi: HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm TN1 GV: Hớng dẫn hs làm từng động tác nhanh và dứt khoát. + Di chuyển NC lại gần cuộn dây. + Di chuyÓn NC ra xa cuén d©y. - §a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y. C2: Trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng - §Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y. ®iÖn c¶m øng. Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1, C2. HĐ4: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng NX1: sgk 2.Dïng nam ch©m ®iÖn: ®iÖn, TH nµo th× NC ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: - TN2: GV: Y/c hs đọc TN2 trong sgk cho biết các dụng cụ để C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: tiÕn hµnh TN. + Trong khi đóng mạch điện của NC GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã ®iÖn. cho. + Trong khi đóng mạch điện của NC HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm ®iÖn. GV: Y/s hs thảo luận nhóm cho biết khi đóng hay ngắt NX2: sgk mạch điện thì từ trờng của nam châm điện thay đổi thế nào? (Dòng điện có cờng độ tăng lên hay giảm đi khiến cho tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i). III. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: HS: Thảo luận nhóm đại diện trả lời. C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m H§5: T×m hiÓu thuËt ng÷ míi : Dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn øng xuÊt hiÖn. tîng c¶m øng ®iÖn tõ: C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra GV: Qua 2 TN trªn, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? D. Cñng cè : GV: Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện. HS : Toµn líp, suy nghÜ c©u tr¶ lêi cña gi¸o viªn. - Dòng điện đó đợc gọi là dòng điện gì ? Ngoài hai cách trong sgk, có thể nêu thêm các cách khác nh cho NC điện chuyển động cho nam châm quay trớc cuén d©y. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi E. Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc - Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………...

(55) ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….. TuÇn TiÕt 35 S: KiÓm tra häc k× I KT: I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu năm học, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu năm học. III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Thi theo đề của Phòng GD_DDT Huyện D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Dßng ®iÖn xoay chiÒu”. Ngµy so¹n : 16/12/2011. TiÕt 34 Bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. I. Môc tiªu : 1- Kiến thức:- Xác định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. - Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2- KÜ n¨ng: - Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3- Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Giáo viên:- Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm hoặc tranh phóng to hình 32.1. - KÎ s½n b¶ng 1 (SGK) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp. 2. Mçi nhãm hs: - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED hoặc có thể thay bằng 1 điện kế chứng minh (điện kế nhạy). - 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 trôc quay quanh trôc kim nam ch©m..

(56) III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín. C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : ĐVĐ: Ta biết có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện cảm ứng ở cuộn dây dÉn kÝn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo lo¹i nam ch©m hoÆc tr¹ng th¸i chuyÓn động của nó. Vậy điều kiện nào là điều kiện xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?  Bµi míi Hoạt động 2: Khảo sát sự biến đổi của đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn day dẫn I- Sự biến đổi số đờng sức từ xuyên qua tiết khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén diÖn cña cuén d©y. d©y dÉn trong thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu h×nh 32.1 (SGK). GV: hớng dẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây C1: dÉn khi nam ch©m ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y nhËn xÐt: để trả lời câu hỏi C1. Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa HS: HS sử dụng mô hình theo nhóm hoặc quan đầu một cuộn dây dẫn thì số đờng sức từ xuyên s¸t h×nh vÏ 32.1 (SGK) tr¶ lêi c©u hái C1 qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng hoÆc gi¶m (biÕn * ChuyÓn ý: Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i thiªn). gÇn hay xa ®Çu mét cuén d©y dÉn kÝn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xuÊt hiÖn cña dßng ®iÖn c¶m øng cã liªn quan gì đến sự biến thiên số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y hay kh«ng? HS: HS ghi nhËn xÐt vµo vë. II- §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng Hoạt động 3: Tìm mối quan hệ giữa sự tăng C2: hay giảm của số đờng sức từ qua tiết diện S của cuén d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng nhËn xÐt 1: Dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trờng của một nam  ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. GV: yêu cầu cá nhân HS trả lời câu C2 bằng châm khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của viÖc hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp. cuén d©y biÕn thiªn. HS: suy nghÜ hoµn thµnh b¶ng 1. C4: GV: hớng dẫn HS đối chiếu, tìm điều kiện xuất Nhận xét 2: + Khi ngắt mạch điện, cờng độ dòng điện trong hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng  NhËn xÐt 1. HS: thảo luận để tìm điều kiện xuất hiện dòng nam châm điện giảm về 0, từ trờng của nam châm yếu đi, số đờng sức từ biểu diễn từ trờng giảm, số ®iÖn c¶m øng đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, do GV: tr¶ lêi c©u C4. đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. HS: suy nghÜ tr¶ lêi c©u C4 - GV hớng dẫn HS thảo luận câu C4  Nhận + Khi đóng mạch điện, cờng độ dòng điện trong nam ch©m ®iÖn t¨ng, tõ trêng cña nam ch©m xÐt 2 Từ nhận xét 1 và 2, ta có thể đa ra kết luận mạnh lên, số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn chung về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm dây tăng, do đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Kết luận: Trong mọi trờng hợp, khi số đờng sức øng lµ g×? tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn biÕn HS: HS tự nêu đợc kết luận về điều kiện xuất thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Ghi vë kÕt luËn nµy øng. III. VËn dông: Hoạt động 4: Vận dụng GV: Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C5, C5: Khi quay núm của đinamô xe đạp, nam châm quay theo. Khi mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn C6. HS: vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng cuộn dây, số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm điện cảm ứng để giải thích câu C5, C6. ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng. C6: T¬ng tù c©u C5. D. Cñng cè GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao khi cho nam ch©m quay quanh trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng..

(57) HS: gi¶i thÝch hiÖn tîng cña thÝ nghiÖm ë phÇn më bµi: Khi cho nam ch©m quay theo trôc quay trïng víi trôc cña nam châm và cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây không biến thiên do đó trong cuộn d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng GV: Nh vậy không phải cứ nam châm hay cuộn dây chuyển động thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng mà điều kiện để trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng là cuộn dây dẫn phải kín và số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y ph¶i biÕn thiªn. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". - Häc vµ lµm bµi tËp 32 (SBT). Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n:24/12/2011. TiÕt 35: ¤n TËp. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức đã học về phần điện và phần từ 2- KÜ n¨ng: Luyện tập giải bài tập về định luật Ôm và bài tập vận dụng qui tắc nắm bàn tay phải, tay trái. 3- Thái độ: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV: Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS: Kiến thức đã học III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật: GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt ¤m HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc §Þnh luËt Jun-Lenx¬ häc Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 1. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, thøc điện trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 2- C¸c kh¸i niÖm: HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 I= I1= I2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lU=U1+ U2 ợng có trong công thức mà em đã học: U1 R1 = HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý U2 R2 nghĩa các đại lợng trong công thức BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 1 R2 Cã hai ®iÖn trë:.

(58) R1.R2 I1 R2 ; = ; H= R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4, R=. GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Hoạt động 2: Làm bài tập GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam châm trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………. Ngµy So¹n 9/1/2011. TiÕt 37. Bµi 33: dßng ®iÖn xoay chiÒu. I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn d©y..

(59) - Phát biểu đợc đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2 cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3-Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song, ngợc chiều vào mạch điện. - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: §V§: Nh SGK Hoạt động 2: Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trờng hợp nào dòng điện cảm ứng đổi chiều. - GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhóm, quan sát kĩ hiện tợng xảy ra để trả lời câu hỏi C1. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 33.1 - GV yêu cầu HS so sánh sự biến thiên số đờng sức tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn trong 2 trêng hîp. HS quan s¸t kÜ thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c thÝ nghiÖm so s¸nh HS; Th¶o luËn, ®a ra KL H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm míi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu - Yêu cầu cá nhân HS đọc mục 3 - Tìm hiểu khái niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS: t×m hiÓu môc 3, tr¶ lêi c©u hái - GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Trªn c¸c dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC có nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. Hoạt động 4: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiÒu GV gäi HS ®a ra c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. + TH 1: GV: Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y, gi¶i thÝch HS: nghiªn cøu c©u C2 nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng. - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n  §a ra kÕt luËn HS: - Tham gia thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm. - Thảo luận trên lớp kết quả để đa ra kết luận + TH2: GV: Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÌu dßng ®iÖn c¶m øng cã gi¶i thÝch. HS nghiªn cøu c©u C3, nªu dù ®o¸n. GV: lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, yªu cÇu c¶ líp quan s¸t. GV: Hớng dẫn HS thảo luận đi đến kết luận cho câu C3. HS: ph©n tÝch thÝ nghiÖm vµ so s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu  Rót ra kÕt luËn c©u C3: GV: Yªu cÇu HS ghi kÕt luËn chung cho 2 trêng hîp. HS: Th¶o luËn rót ra KL H§5: VËn dông:. Ghi b¶ng I- ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng 1- ThÝ nghiÖm. 2- Kết luận: Khi số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiều dòng điện cảm ứng khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm 3- Dßng ®iÖn xoay chiÒu. Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng ®iÖn xoay chiÒu. II- C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu 1- Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn. C2: Khi cùc N c¶u nam ch©m l¹i gÇn cuén dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng. Khi cùc N ra xa cuén dây thì số đờng sức từ qua S giảm. Khi nam châm quay liên tục thì số đờng sức từ xuyên qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng xoay chiÒu. 2- Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêng C3: Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ trÝ 2 thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng. Khi cuén d©y tõ vÞ trÝ 2 quay tiếp thì số đờng sức từ giảm. Nếu cuộn dây quay liên tục thì số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S lu«n phiªn t¨ng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. 3- KÕt luËn: Khi cho cuén d©y dÉn kÝn quay trong tõ trêng cña nam ch©m hay cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn th× trong cuén d©y cã thÓ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu..

(60) GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái C4 cña phÇn vËn III. VËn dông: dông SGK. C4: Yêu cầu nêu đợc: Khi khung dây quay HS: Hoµn thµnh C4 nửa vòng tròn thì số đờng sức từ qua khung dây tăng. Trên nửa vòng trong sau, số đờng sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thø 2 s¸ng. D. Cñng cè: - Dµnh thêi gian cho HS t×m hiÓu phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". HS: đọc phần "Có thể em cha biết". - Nếu đủ thời gian GV cho HS làm bài 33.2 (SBT). Bài tập này chọn phơng án đúng nhng GV yêu cầu giải thích thêm tại sao chọn phơng án đó mà không chọn các phơng án khác  Nhấn mạnh điều kiện xuất hiện dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. E. Hêng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 33 (SBT). F. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….. TuÇn TiÕt S: «n tËp T1 (Ctr x©y dùng thªm) G: I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng làm bài tập trắc nghiệm cña HS 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trắc nghiệm 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 1. Đối với GV: Bài tập trắc nghiệm và đáp án 2. và mỗi nhóm HS: Kiến thức đã học ở HKI III- Ph¬ng ph¸p: Ôn tập, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi:.

(61) D. Cñng cè: PP GBT tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: Cho dù làm bài tập dạng nào thì để giải được bài tập thì yêu cầu cơ bản vẫn là tích cực trong học tập , nắm vững kiến thức đã học để vận dụng được trong quá trình làm bài , thường xuyên sưu tầm để làm quen và giải các dạng bài tập trắc nghiệm . E. HDVN: ¤n l¹i kiÕn thøc đã học từ ®Çu HKI. TuÇn S: G:. Hoạt động của GV và HS C©u 1: B. Kiến thức cần đạt Câu 1: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn là 1A khi nó được mắc vào hiệu điện thế 6V. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó giảm bớt 0,4A thì hiệu điện thế phải có giá trị là A. 2,4V. B. 3,6V.. TiÕt «n tËp T2 (Ctr x©y dùng thªm).

(62) I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng làm bài tập trắc nghiệm cña HS 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trắc nghiệm 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 3. Đối với GV: Bài tập trắc nghiệm và đáp án 4. và mỗi nhóm HS: Kiến thức đã học ở HKI III- Ph¬ng ph¸p: Ôn tập, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt D. Cñng Câu 16: Đại lượng nào dưới đây tham gia vào quá trình tính cè: C©u 16: C PP GBT nhiệt lượng tỏa ra của một vật có khối lượng 1kg tăng từ tr¾c nhiệt độ 62oC lên đến 98oC? nghiÖm A. Nhiệt độ đông đặc. kh¸ch quan: B. Nhiệt độ nóng chảy. Cho dù C. Nhiệt dung riêng. làm bài D. Khối lượng riêng. tập dạng + C©u 17: C nào thì A B để giải V được bài tập thì yêu cầu C âu 17: Cho mạch điện như hình vẽ. cơ bản Số chỉ của ampe kế là 2A, số chỉ của vôn kế là 12V. Nếu vẫn là thay nguồn điện bằng một nguồn điện khác (nằm trong giới tích cực hạn đo của các dụng cụ) thì số chỉ của vôn kế và ampe kế có trong học thay đổi không ? Nếu có, sự thay đổi này có thể tuân theo qui tập , nắm luật nào ? vững A. Không thay đổi. kiến thức B. Thay đổi. Hiệu điện thế và cường độ dòng điện luôn tỉ đã học C©u 18: A lệ nghịch với nhau. để vận C. Thay đổi. Giá trị của hiệu điện thế luôn gấp 6 lần giá dụng trị của cường độ dòng điện. được D. Thay đổi, nhưng không tuân theo một quy luật nào. trong quá Câu 18: Mắc lần lượt hai điện trở R1 và R2 vào hai cực của trình làm một nguồn điện có hiệu điện thế 6V thì dòng điện qua R 1 và bài , R2 lần lượt là 1,2A và 2A. Nếu ghép R1 và R2 song song với thường nhau và nối với hai cực của nguồn điện có hiệu điện thế 12V xuyên C©u 19: A thì cường độ dòng điện qua mạch chính là sưu tầm A. 6,4A. B. 0,625A. để làm C. 3,2A. D. 1,5A. quen và C©u 20: C giải các Câu 19: Vận tốc của một ô tô là 72km/h tương ứng với dạng bài A. 20m/s B. 72000m/s tập trắc C. 7,2m/s D. 36000m/s nghiệm . C©u 21: B Câu 20: Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế 9V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,9A. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó tăng thêm 6V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là A. 1,8A. B. 0,45A. C. 1,5A. D. 0,6A. C©u 22: B.

(63) D. HDVN: Xem tríc bµi 34_SGK.

(64) Ngµy so¹n :9/1/2011. TiÕt38. : M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. I. môc tiªu 1- Kiến thức: - Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato của mçi lo¹i m¸y. - Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu đợc cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK. 3- Thái độ: Thấy đợc vai trò của vật lí học  yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - H×nh 34.1, 34.2 phãng to. - M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu Iii. Hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức(1') 2. KiÓm tra(9') : - Dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ g×? Khi nµo th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu? - Cã mÊy c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo? Đặt vấn đề: Dòng điện xoay chiều lấy ở lới điện sinh hoạt là HĐT 220V đủ để thắp đợc hàng triệu bóng đèn cùng 1 lúc  Vậy giữa đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện có điểm gì giống và khác nhau? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi Dung Hoạt động 1: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy I- Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi xoay chiều. 1- Quan s¸t ph¸t ®iÖn.(15') GV th«ng b¸o: 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu C1: - Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam ch©m. t¹o nh h×nh 34.1 vµ 34.2. GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng. Yªu cÇu HS quan s¸t ë h×nh 34.1: h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ Cã thªm bé gãp ®iÖn gåm: Vµnh khuyªn vµ thanh quÐt. lêi c©u C1. HS : quan sát hình vẽ 34.1 và 34.2 để trả lời câu hỏi C1 GV: Cho Hs quan s¸t cÊu t¹o trªn m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu C2: Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y quay th× sè ®Gv: Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn lu©n HS: Thảo luận, đại diện trả lời C2 GV hái thªm: phiên tăng giảm  thu đợc dòng điện xoay chiều Lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn nµo cÇn cã bé gãp ®iÖn? Bé gãp ®iÖn trong c¸c m¸y trªn khi nèi hai cùc cña m¸y víi cã t¸c dông g×? V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn. chÝnh? HS: suy nghÜ tr¶ lêi c¸c c©u hái thªm cña GV GV: Hai loại máy phát điện xoay chiều có cấu tạo khác 2. Kết luận: Các máy phát điện xoay chiều đều có 2 bé phËn chÝnh lµ nam ch©m vµ cuén d©y dÉn. nhau nhng nguyên tắc hoạt động có khác nhau không? HS : Th¶o luËn ®a ra KL GV: Chèt l¹i kiÕn thøc vµ cho Hs ghi vë Hoạt động 2: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy II- Máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật. + Cờng độ dòng điện đến 2000A ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt vµ trong s¶n xuÊt.(10') GV : Yêu cầu Hs đọc thông tin trong Sgk, sau đó cho HS + Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay + Tần số 50Hz.

(65) chiÒu trong kÜ thuËt. HS : §äc th«ng tin trong Sgk vµ ®a ra c¸c th«ng sè cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. ?GV: Để quay đợc máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuËt th× cã nh÷ng c¸ch nµo? HS: Tr¶ lêi c©u hái mµ Gv ®a ra Hoạt động 3: Vận dụng(5') GV: Yêu cầu HS dựa vào thông tin thu thập đợc trong bµi tr¶ lêi c©u hái C3. HS: Hoµn thµnh C3.. + Cách làm quay máy phát điện: dùng động cơ næ, dïng tuabin níc, dïng c¸nh qu¹t giã. III- VËn dông: C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy ®iÖn - Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y dÉn, khi mét trong 2 bé phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc nhỏ hơn  Công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế, cờng độ dßng ®iÖn ë ®Çu ra nhá h¬n.. 4. Cñng cè(3') - GV: Yªu cÇu 2 HS nªu tãm t¾t ND bµi häc. - HS: Nªu tãm t¾t ND chÝnh cña bµi häc. - GV: HÖ thèng kiÕn thøc bµi d¹y. 5. Híng dÉn(2') - Học bài cũ, đọc phần có thể em cha biết - Làm các bài tập từ 34.1 đến 34.4 trong SBT. - Đọc và chuẩn bị trớc bài mới bài: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thÕ xoay chiÒu. 6. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n: 14-1-2012. TiÕt 39: C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu Đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiều. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều. - Bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. - Nhận biết đợc kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng đợc chúng để đo cờng độ và hiệu điện thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2- Kĩ năng: Sử dụng các dụng cụ đo điện, mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ. 3- Thái độ: - Trung thùc, cÈn thËn, ghi nhí sö dông ®iÖn an toµn. - Hợp tác trong hoạt động nhóm..

(66) II- ChuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cửu đủ nặng (200g - 300g). - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V * §èi víi GV: - 1 ampe kÕ xoay chiÒu; 1 v«n kÕ xoay chiÒu., - 1 bót thö ®iÖn. - 1 bóng đèn 3 V có đui; 1 công tắc..- 8 sợi dây nối. - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V hoÆc 1 m¸y chØnh lu h¹ thÕ. Iii. Hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức(1') 2. KiÓm tra(9') CH: - Dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ g×? - Để đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện của dòng điện một chiều ngời ta dùng dụng cụ gì? §A: - Sgk - Tr.92 - Để đo hiệu điện thế, cờng độ dòng điện một chiều ngời ta dùng vôn kế và ampe kế một chiều. ĐVĐ: Liệu dòng điện xoay chiều có tác dụng gì? Đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều nh thế nµo?. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện xoay chiÒu.(7') GV : lµm 3 thÝ nghiÖm biÓu diÔn nh h×nh 35.1, yªu cÇu HS quan s¸t HS : quan s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ nghiÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×? GV: Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông g×? HS : Th¶o lËn nhãm vµ tr¶ lêi Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiÒu.(10') GV: híng dÉn, yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 35.2 và 35.3 (SGK) trao đổi nhóm trả lời câu hỏi C2. HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm, quan sát kĩ để mô tả hiÖn tîng x¶y ra, tr¶ lêi c©u hái C2. Néi dung I- T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu + ThÝ nghiÖm 1: dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt. + ThÝ nghiÖm 2: dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông quang. + ThÝ nghiÖm 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông tõ. Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh häc. Hoạt động 3: Tìm hiểu các dụng cụ đo, cách đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều.(8') GV giới thiệu: Để đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng xoay chiÒu ngêi dïng v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu AC (hay ~). GV cã thÓ dµnh thêi gian gi¶i thÝch kÝ hiệu. Trên vôn kế và ampe kế đó 2 chốt nối không cần có kÝ hiÖu (+), (-). HS: theo dâi GV th«ng b¸o, ghi vë GV: lµm thÝ nghiÖm sö dông v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu đo cờng độ, hiệu điện thế xoay chiều. HS: đọc, ghi các giá trị đo đợc GV: Gäi HS nªu l¹i c¸ch nhËn biÕt v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, c¸ch m¾c vµo m¹ch ®iÖn. HS: Nªu KL Hoạt động 4: Vận dụng.(5') GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS tù tr¶ lêi c©u C3  híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn. NhÊn m¹nh H§T hiÖu dông t¬ng đơng với hiệu điện của dòng điện một chiều có cùng trị số. HS:C¸c nhãm hoµn thµnh C3 vµ lµm theo HD cña GV. III- Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu.. II- T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 1- ThÝ nghiÖm C2: Trờng hợp sử dụng dòng điện không đổi, nÕu lóc ®Çu cùc N cña thanh nam ch©m bÞ hót thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và ngợc laÞ. Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng d©y th× cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lît bÞ hót, ®Èy. Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiÒu. GV: Nh vËy t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu cã ®iÓm 2- KÕt luËn Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng điện g× kh¸c so víi dßng ®iÖn mét chiÒu? tác dụng lên nam châm cũng đổi chiều. HS: Th¶o luËn vµ ®a ra KL. 4. Cñng cè(3') - GV: Yªu cÇu 2 HS nªu tãm t¾t ND bµi häc.. KÕt luËn: + Đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã kÝ hiÖu lµ AC (hay ~). + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn. IV: VËn dông C3: S¸ng nh nhau. V× H§T hiÖu dông cña dßng điện xoay chiều tơng đơng với HĐT của dòng ®iÖn mét chiÒu cã cïng gi¸ trÞ. C4: Cã..

(67) - HS: Nªu tãm t¾t ND chÝnh cña bµi häc. - GV: HÖ thèng kiÕn thøc bµi d¹y. 5. Híng dÉn(2') - Học bài cũ, đọc phần có thể em cha biết - Làm các bài tập từ 33.1 đến 33.4 trong SBT. - §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi míi bµi: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa 6. Rót kinh nghiÖm: ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...... Ngµy so¹n:14/1/2012. TiÕt 40: Bµi 36: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. - Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây. 2- Kĩ năng: Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. 3- Thái độ: Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn.. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: * ĐVĐ: + ë c¸c khu d©n c thêng cã tr¹m biÕn thÕ. Tr¹m biÕn thÕ dùng để làm gì? + V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn? + Tại sao đờng dây tải điện có hiệu điện thế lớn? Làm thÕ cã lîi g×? Bµi míi Hoạt động 2: Phát hiện sự hao phí điện năng vì tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. Lập công thức tính công suÊt hao phÝ Phf khi truyÒn t¶i mét c«ng suÊt ®iÖn P bằng một đờng dây có điện trở R và đặt vào hai đầu đờng dây một hiệu điện thế U. GV th«ng b¸o: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ n¬i s¶n xuÊt tíi nơi tiêu thụ bằng đờng dây truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn c¸c d¹ng năng lợng khác nh than đá, dầu lửa ... HS: chó ý l¾ng nghe GV th«ng b¸o. GV nêu câu hỏi: Liệu tải điện bằng đờng dây dẫn nh thế có hao hụt, mất mát gì dọc đờng không? HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña GV: th«ng b¸o nh SGK.. Yêu cầu HS tự đọc mục 1 trong SGK, trao đổi nhóm tìm c«ng thøc liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt hoa phÝ vµ P, U, R. HS: đại diện nhóm lên trình bày lập luận để tìm công thøc tÝnh Phf. GV: híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®i. Ghi b¶ng. I- Sự hao phí điện năng trên đờng dây truyÒn t¶i ®iÖn. 1- Tính điện năng hao phí trên đờng d©y t¶i ®iÖn. - HS tự đọc mục 1, thảo luận nhóm tìm c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ theo P, U, R theo c¸c bíc: + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = U.I  I P = (1) U + C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ): Phf = I2.R (2) + Tõ (1) vµ (2)  C«ng suÊt hao phÝ do.

(68) R . P2 U2 Hoạt động 3: Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt, đề xuất các biện pháp làm giảm c«ng suÊt hao phÝ vµ lùa chän c¸ch nµo cã lîi nhÊt. GV : Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu trả lời cho các c©u C1, C2, C3. HS: trao đổi nhóm, trả lời câu C1, C2, C3. GV : Gọi đại diện các nhóm trình bày câu trả lời. Hớng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy tríc líp kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm m×nh. GV: cã thÓ gîi ý HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh R= l . ρ. S đến công thức tính Phf =. táa nhiÖt: Phf =. R . P2 U2. 2- C¸ch lµm gi¶m hao phÝ C1: Cã hai c¸ch lµm gi¶m hao phÝ trªn đờng dây truyền tải là cách làm giảm R hoÆc t¨ng U. l C2: BiÕt R = ρ . , chất làm dây đã S chọn trớc và chiều dài đờng dây không GV: nêu câu hỏi: Trong 2 cách giảm hao phí trên đờng đổi, vậy phải tăng S tức là dùng dây có d©y, c¸ch nµo cã lîi h¬n? tiết diện lớn, có khối lợng lớn, đắt tiền, HS: rút ra đợc nÆng, dÔ g·y, ph¶i cã hÖ thèng cét ®iÖn lớn. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây cßn lín h¬n gi¸ trÞ ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ. C3: T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt nhiÒu (tØ lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ Hoạt động 4: Vận dụng t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ. GV : Yêu cầu HS làm việc cá nhân, lần lợt trả lời câu hỏi *kết luận: Muốn giảm hao phí trên đờng C4, C6. dây truyền tải cách đơn giản nhất là tăng HS hoµn thµnh c©u hái C4, C6. hiÖu ®iÖn thÕ. GV: Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp vÒ kÕt qu¶. II. VËn dông HS: Tham gia th¶o luËn trªn líp hoµn thµnh c©u tr¶ lêi, C4: V× c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi ghi vë. b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn. C6: Phải xây dựng đờng dây cao thế để giảm hao phí trên đờng dây truyền tải, tiÕt kiÖm, gi¶m bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng. D. Cñng cè : GV ding C5 để củng cố bài học C5: Điện trở của đờng dây truyền tải R = 2.20.0,2 = 4 () Công suất hao phí trên đờng dây truyền tải Phf = I2.R = 2002.4 = 160000 (W) Công suất hao phí có thể dùng thắp sáng đợc 1600 đèn 100W NÕu c«ng suÊt t¨ng lªn 30000V tøc lµ t¨ng 3 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i 9 lÇn. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc Bµi - Lµm c¸c BT 36 (SBT) Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………. Ngµy so¹n: 20/1/2012. TiÕt 41 .Bµi 37: M¸y biÕn thÕ.

(69) I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Nêu đợc các bộ phận chính của một máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau đợc quÊn quanh mét lâi s¾t chung Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dụng theo công thức U1/U2=n1/n2 Giải thích đợc vì sao máy biến thế lại hoạt động đợc với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi 2.Kỹ năng: Vẽ đợc sơ đồ lấp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện 3.Thái độ: Nghiêm túc trong hoạt động nhóm II- ChuÈn bÞ: Víi GV vµ mçi nhãm häc sinh -1 m¸y biÕn thÕ nhá cuén d©y s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng. - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 0 - 12 V,1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15 V III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Phát hiện vai trò của máy biến thế trªn d©y t¶i ®iÖn. GV : HD HS nghiªn cøu SGK HS : Nghiªn cøu SGK GV : Muốn giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải ®iÖn, ta lµm thÕ nµo th× cã lîi nhÊt? HS : Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến GV: Y/s HS lµm viÖc c¸ nh©n §äc SGK, HS: Đọc xem hình 37.1 SGK, đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau, cách điện với nhau và đợc quấn quanh một lõi sắt chung. GV: - Sè vßng d©y cña hai cuén d©y cã b»ng nhau kh«ng? - Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén d©y nay sang cuén d©y kia đợc không? Vì sao Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của m¸y biÕn thÕ theo hai giai ®o¹n. GV. VËn dông kiÕn thøc vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng điện cảm ứng để dự đoán hiện tợng xảy ra ở cuộn thứ cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp. GV: TiÕn hµnh TN HS: Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. GV: Y/c HS Tr¶ lêi C2. HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết trong cuộn thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chÒu GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biÕn thÕ. HS: Th¶o luËn chung ë líp vµ rót ra KL. Hoạt động4: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ(lµm t¨ng ho¹c gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ) GV: yêu cầu HS đọc và ghi lại số vòng n1 và n2 của máy biÕn thÕ trªn bµn GV HS: Quan s¸t TN cña GV ®o U1 vµ U2+ Vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 GV: Y/c LËp c«ng thøc liªn hÖ gi÷a U1, U2 vµ n1,,n 2 HS:Th¶o luËn ë líp thiÕt lËp c«ng thøc U1/U2=n1/n2 GV: H·y ph¸t biÓu thµnh lêi mèi liªn hÖ trªn. HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV GV: Nªu dù ®o¸n vÒ trêng hîp sè vßng d©y n1>n2 vµ ngîc l¹i. Ghi b¶ng. I-Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế 1-CÊu t¹o: (SGK). 2- Nguyên tắc hoạt động C1: Cã s¸ng V×:. C2:U xoay chiÒu V×:. 3- KÕt luËn: SGK Dùng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế 1. Quan s¸t: KÕt qu¶ LÇn TN 1. U1 (V). U2 (V). n1. n2. 3. 2. 1500. 1000.

(70) HS: Th¶o luËn chung c¶ líp nªu dù ®o¸n GV: Y/c Rót ra kÕt luËn chung ë líp HS: Th¶o luËn vµ rót ra KL. 2 3. 3 9. 2 6. 1500 1500. 1000 1000. C3:. Hoạt động5: Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây tải điện. Chỉ ra đợc ở đầu nào đặt máy tăng thế, ở đầu nào đặt máy hạ thế. Giải thích hiện tợng đó Mục đích của máy biến thế là phải tăng hiệu điện thế lên hàng chục nghìn vôn để giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng mạng điện trong gia đình chỉ có hiệu điện thế 220V. Vậy ta phải làm nh thế nào để vừa giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng đảm bảo phù hơp với hiệu điện thế của các dụng cụ điện trong gia đình? Hoạt động 6 Vận dụng : Xác định số vòng của các cuén d©y cña m¸y biÕn thÕ phï hîp víi yªu cÇu cô thÓ vÒ t¨ng thÕ hay gi¶m thÕ GV: Y/C HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u 4 HS: §¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ ë líp. 2. KÕt luËn: U1/U2=n1/n2 III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây t¶i ®iÖn Để giảm hao phí trên đờng dây tải điện cân lắp đặt m¸y t¨ng thÕ . Nhng ë n¬i tiªu thô ®iÖn l¹i cÇn l¾p đặt máy hạ thế. IV- VËn dông : C4 U1/U2=n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220 =109(vßng). D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muèn m¸y biÕn thÕ ë C4 trë thµnh m¸y t¨ng thÕ ta lµm thÕ nµo? E. Híng ®Én vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp trong SBT - §äc tríc bµi Thùc hµnh F. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n 20/1/2012 TiÕt 42 Bµi 38: Thùc hµnh: vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn. vµ M¸y biÕn thÕ. I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay( đền sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ) Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2 T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hë T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt 3.Thái độ: Cẩn thận, trung thực II- ChuÈn bÞ: Đối với GV và mỗi nhóm học sinh, 1máy phát điện nhỏ, 1bóng đèn 3V 1máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc 1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V, 6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh. Ghi b¶ng. Hoạt động2: Vận hành máy điện xoay chiều.. I. Vận hành máy phát điện xoay chiều đơn.

(71) T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ảnh hởng của chiều quay của máy, tốc độ của máy đến hiệu điện thÕ ë ®Çu ra cña m¸y GV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1 HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o GV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thập thông tin để trả lời C1,C2 Hoạt động3: Vận hành máy biến thế TiÕn hµnh TN lÇn 1: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 2: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 3: -Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng D. Cñng cè: - Nêu mục đích bài thực hành - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II - Tr¶ lêi ë nhµ c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra. gi¶n C1 : C2 : II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ -Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm) -Quan s¸t,híng d·n c¸c nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu -Nh¾c nhë c¸c nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn. E. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..

(72) Ngµy so¹n :4/3/2012. TiÕt 43; Bµi 39: tæng kÕt ch¬ng II: ®iÖn tõ häc I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Ôn tậpvà hệ thống hoá những kiến thức về nam châm, từ trờng, lực từ, động ®iÖn c¶m øng, dßng ®iÖn xoay chiÒu, m¸y biÕn thÕ. 2.Kü n¨ng: LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ 3.Thái độ : Nghiêm túc, II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV : §¸p ¸n bµi tæng kÕt ch¬ng Häc sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái ë môc Tù kiÓm tra. c¬ ®iÖn , dßng. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:. A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Báo cáo trớc lớp và trao đổi kết quả tự kiểm tra ( Tõ c©u 1- c©u 9) GV: Gäi häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiÓm tra. HS: Tr¶ lêi c©u hái GV ®a ra C¸c häc sinh kh¸c bæ xung khi cÇn thiÕt.. Hoạt động2 : Hệ thống hoá một số kiến thức, so sánh lực từ của nam ch©m vµ lùc tõ dßng ®iÖn trong mét sè trêng hîp GV: Nêu cách xác định lực từ do một thanh nam châm tác dụng lªn cùc B¾c mét thanh nam ch©m vµ lùc ®iÖn tõ cña thanh nam châm đó tác dụng lên dòng điện thẳng. HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: So s¸nh lùc tõ do nam ch©m vÜnh cöu víi lùc tõ do nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn xoay chiÒu t¸c dông lªn cùc B¾c cña mét kim nam ch©m HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: Nêu qui tắc tìm chiều đờng sức từcủa nam châm vĩnh cửu và cña nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn mét chiÒu. HS: §¹i diÖn ph¸t biÓu quy t¾c D. Cñng cè: Một khung dây đặt trong từ trờng (nh hình vẽ).. Ghi b¶ng I. Tù kiÓm tra: 1: ….lùc tõ …. kim nam ch©m 2:C 3: …trái ... đờng sức từ ....ngón tay giữa ..ngãn tay c¸i cho·i ra 900… 4: D 5: …cảm ứng xoay chiều ..số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn. 6: Treo thanh nam ch©m b»ng mét sîi chØ mềm ở chính giữa để cho thanh nam châm nằm ngang.Đầu quay về hớng bắc địa lý là cùc b¾c cña thanh nam ch©m 7: Quy t¾c SGK 8:Gièng: Cã hai bé phËn chÝnh lµ nam c©m vµ cuén d©y Kh¸c: Mét lo¹i r« to lµ cuén d©y, mét lo¹i r« to lµ nam ch©m 9:lµ nam ch©m vµ khung d©y II. VËn dông C10 :. C11 :. C12 :.

(73) Trêng hîp nµo díi ®©y khung d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu? H·y gi¶i thÝch v× sao? a, Khung d©y quay quanh trôc PQ. b, Khung d©y quay quanh trôc AB.. A P. Q. S N B. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh bµi tËp cñng cè - §äc tríc bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………... Ngµy so¹n: 10/2/2012. TiÕt 44. Ch¬ng III: quang häc Bµi 40: hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng. I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Nhận biết đợc hiện tợng khúc sạ ánh sáng. Mô tả đợc TN quan sát đờng truyền của tia sáng từ không khí sang nớc và ngợc lại. Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng với hiện tợng phản xạ ánh sáng 2.Kỹ năng: Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng đơn giản do sự đổi hớng cña tia s¸ng khi truyÒn qua mÆt ph©n c¸ch gi÷a hai m«i trêng g©y nªn 3.Thái độ: Yêu thích môn học II- ChuÈn bÞ: *§èi víi mçi nhãm häc sinh: 1b×nh thuû tinh, 1b×nh níc s¹ch. , 1 ca móc níc. 1 miÕng gç ph¼ng mÒm . , 3 ®inh gim.. truyÒn.

(74) *GV: 1bình thuỷ tinh. , 1 miếng gỗ phẳng để làm màn hứng sáng. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn lại một số kiến thức có liên quan đến bài míi. T×m hiÓu h×nh 40.1 SGK GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng? Ngời ta biểu diễn đờng truyền ánh sáng bằng cách nào? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV vµo bµi nh SGK HS: Tiến hành TN theo nhóm và trả lời câu hỏi ở đàu bài Hoạt động2: Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ không khí sang nớc: GV: Quan sát H40.2 và nhận xét đờng truyền của tia sáng ở từng môi trờng? Các tia sáng nay tuân theo định luật nào? HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng nớc đã xảy ra hiện tợng gì? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV giíi thiÖu vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? GV: HiÖn tîng nµy kh¸c g× so víi hiªn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng mµ các em đã học? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời GV: yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I sau đó khái niệm về các đờng biểu diễn HS: NGhiªn cøu SGK, th¶o luËn ®a ra c¸c KN NhËn xÐt vÒ gãc tíi vµ gãc khóc x¹? GV tiến hành TN hình 40.2 sau đó yêu cầu học sinh trả lời c©u C1,C2 HS: Theo dõi TN, đại diện trả lời C1, C2 GV nghe c©u tr¶ lêi, söa ch÷a nh÷ng chç sai sãt cho HS. HS: trả lời từng câu hỏi sau đó rút ra kết luận Tr¶ lêi C3 Hoạt động3: Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nớc sang kh«ng khÝ GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 4. HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi C4 GV: híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm. Quan s¸t sù bè trÝ thÝ nghiÖm cña tõng nhãm . Lu ý học sinh làm thí nghiệm theo phơng pháp đặt gơng phẳng ở đáy bình nớc và quan sát hiện tợng. HS: TiÕn hµnh tn theo nhãm GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C5,C6 HS: th¶o luËn, c R đại diện trả lời câu hỏi. GV nghe sửa lại phần sai sau đó yêu cầu học sinh ghi câu trả lời chÝnh x¸c HS: Ghi câu trả lời đúng vào vở Hoạt động4: vận dụng GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C6,C7 HS: Hoµn thµnh C6,C7 theo nhãm. Ghi b¶ng. I- HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: 1. Quan s¸t:. 2. KÕt luËn: (SGK). 3. Mét vµi kh¸i niÖm. S N P. I N’. K I: ®iÓm tíi. SI: Tia tíi. NN/: Ph¸p tuyÕn IK: Tia khóc x¹ Gãc SIN: Gãc tíi, Gãc N/IK: Gãc khóc x¹ 4, ThÝ nghiÖm: C1: C2: C3: II- Sù khóc x¹ tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ. 1. Dù ®o¸n C4 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: III. VËn dông C6 : HS tr¶ lêi C7íiH Tr¶ lêi gv nhËn xÐt.

(75) D. Cñng cè: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt luËn vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo Cho c¶ líp th¶o luËn. GV ph¸t biÓu chÝnh x¸c c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh .. níc vµ ngîc l¹i. E. Híng dÉn vÒ nhµ : - HS lµm bµi tËp SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. F Rót kinh nghiÖm. ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………….. Ngµy so¹n:12/2/2011 TiÕt 45. Bµi 41: QUAN HÖ GI÷A gãc tíi vµ gãc khóc x¹. I-Môc tiªu. 1.Kiến thức: Mô tả đợc sự thay đổi của góc khúc xạ khi góc tới tăng hay giảm. Mô tả đợc thí nghiệm thể hiện mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ 2, Kü n¨ng: VÏ h×nh, ph©n tÝch 3, Thái độ: Cẩn thận, hợp tác nhóm II- Chuẩn bị đồ dùng: *§èi víi GV vµ mçi nhãm HS: 1miÕng nhùa trong suèt h×nh b¸n nguyÖt 1miếng xốp tròn có bảng chia độ 3 ®inh ghim. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng?So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹ khi chiÕu ¸nh s¸ng tõ m«i trêng níc sang m«i trêng kh«ng khÝ. -Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ có thay đổi không? Trình bày một phơng án thí nghiệm để quan sát hiện tợng đó. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Nhận biếtsự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tíi.. GV: - giới thiệu thí nghiệm và mục đích thí nghiệm - Ph¬ng ph¸p lµm thÝ nghiÖm - Híng dÉn HS c¸ch bè trÝ, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh H41.1 HS: Nghe giíi thiÖu, bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tr¶ lêi c©u C1 có thể gợi ý cho học sinh trả lời câu 1bằng cách đặt các câu hỏi: M¾t chóng ta nh×n thÊy g× khi nh×n qua tÊm thuû tinh? M¾t ta chØ nh×n thÊy ghim A/ chøng tá ®iÒu g×? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời C1 GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u 2. Ghi b¶ng TiÕt 44 Bµi 41: QUAN HÖ GI÷A gãc tíi vµ gãc khóc x¹ I. Sự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tới: 1-ThÝ nghiÖm:. C1:¸nh s¸ng tõ A ph¸t ra truyÒn qua khe hë I vào miếng thuỷ tinh rồi đến mắt ta. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A/ có nghĩa là A/ đã chê khuất I và A. Do đó ánh sáng từ A phát ra không đến đợc mắt. Vởy đờng nối các vị trí A,I,A/ là đờng truyền của tia sáng từ đinh ghim.

(76) HS: Lµm TN, Cö ngêi ghi l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. (Mçi nhãm ®o 4lÇn víi 4 gãc tíi kh¸c nhau) GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang thuû tinh, gãc khóc x¹ vµ gãc tíi cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? HS: Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, c¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi c©u hái GV: Y/c Cá nhân học sinh đọc phần mở rộng.. tíi m¾t. C2:. KÕt qu¶ LÇn ®o 1 2 3 4. HS: §äc SGK. Hoạt động 3:Củng cố -Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang c¸c m«i trêng trong suèt r¾n, láng kh¸c th× gãc khóc x¹ vµ gãc tíi cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? -Yªu cÇu häc sinh lµm C3 2-KÕt luËn:SGK.. Gãc tíi i 600 450 300 00. Gãc khóc x¹ r. 3-Më réng: SGK C3: .M. B A. IV. Cñng cè: GV dùng C4 để củng cố bài học C4 S. N. K.KhÝ Níc. K. I. H. V. Híng dÉn vÒ nhµ: học thuộc phần đóng khung, Làm bài tập SBT §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt VI. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n : 14/2/2012 TiÕt 45. Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô.

(77) I-Môc tiªu. 1.Kiến thức: Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ. Mô tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt( tia tới quang tâm, tia song song với trục chính và tia có phơng đi qua tiªu ®iÓm) qua thÊu kÝnh héi tô. 2.Kỹ năng: Vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập đơn gianrveef thấu kính hội tụ và giải thích một vµi hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ 3.Thái độ: Yêu thích môn học II-Chuẩn bị đồ dùng: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh: 1 thÊu kÝnh héi tô; 1gi¸ quang häc. 1màn hứng để quan sát đờng truyền của chùm sáng. 1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia s¸ng song song III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? Nªu kÕt luËn vÒ sù truyÒn ¸nh s¸ng tõ m«i trêng kh«ng khÝ ra m«i trêng níc?. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ 1: Nêu vấn đề (Nh SGK ). Ghi b¶ng I-§Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô: 1. ThÝ nghiÖm:. HĐ2:Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ GV: híng dÉn häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm C1: Chïm tia s¸ng khóc x¹ ra khái thÊu GV: Y/c tr¶ lêi C1 HS: Tõ KQ thÝ nghiÖm ,nhËn xÐt tr¶ lêi c©u hái C1 kÝnh lµ chïm tia héi tô. GV: th«ng b¸o tíi häc sinh c¸c kh¸i niÖm míi lµ tia tíi vµ tia lã Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C2 C2: HS: Hoµn thµnh C2 2. GV nghe häc sinh tr×nh bµy söa nh÷ng chç sai sãt nÕu cã H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô: H§3: NhËn biÕt h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô C3: GV: ®a ra mét sè thÊu kÝnh héi tô cho HS quan s¸t h×nh d¸ng sau đó trar lời C3 KÝ hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô: HS: Quan s¸t thÊu kÝnh råi tr¶ lêi C3 GV: Th«ng b¸o vÒ chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng dïng trong thùc tÕ. Vµ c¸ch nhËn d¹ng thÊu kÝnh dùa vµo h×nh vÏ vµ ký hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô HS: Ghi vë H§4: T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, II- Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô: tiªu cù cña thÊu kÝnh h«i tô: 1. Trôc chÝnh: GV: tiÕn hµnh thÝ nghiÖm yªu cÇu C4: häc sinh quan s¸t råi ®a ra dù ®o¸n tr¶ lêi C4: HS: Lµm TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C4 GV: Yªu cÇu häc sinh kiÓm tra l¹i dù ®o¸n(cã thÓ dïng thíc th¼ng) Δ HS: KiÓm tra dù ®o¸n GV: th«ng b¸o kh¸i niÖm trôc chÝnh Δ: Trôc chÝnh HS: Ghi vë 3. Quang t©m : GV: Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m vµ lµm tiÕp thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua quang t©m HS: quan s¸t tr¶ lêi tia tíi ®i qua quang t©m lã ra tiÕp tôc truyÕn th¼ng O Δ GV: lµm thÝ nghiÖm chiÕu chïm tia s¸ng song song víi trôc chính học sinh quan sát nhận xét chùm tia ló ra để trả lời C5 O: Quang t©m. HS: th¶o luËn C5 GV: Lµm l¹i thÝ nghiÖm nhng chiÕu ë bªn kia cña thÊu kÝnh 4. Tiªu ®iÓm: học sinh nhận xét sau đó trả lời C6 HS: th¶o luËn C6 GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm? HS: Ghi vë Tiêu điểm là gì? Mỗi thấu kính có bao nhiêu tiêu điểm? Có đặc O Δ ®iÓm g×? GV lµm thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua tiªu ®iÓm vµ tia s¸ng F F/ song song víi trôc chÝnh.

(78) HS: quan s¸t rót ra kÕt luËn GV: th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cù HS: Ghi vë H§ 5: vËn dông: GV: Y/c HS Tr¶ lêi C7,C8 HS: tù tr¶ lêi c©u C7, C8. Δ. F. O. F/. 4-Tiªu cù: OF =OF/ =f (f tiªu cù cña thÊu kÝnh) III- VËn dông: C7: C8: IV. Cñng cè: - Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ? Nêu đặc điểm đờng truyền của một số tia sáng đặc biÖt ®i qua thÊu kÝnh héi tô? - Nªu kh¸I niÖm vÒ trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, t6iªu cù cña TKHT? V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi; - Lµm bµi tËp s¸ch bµi tËp VI. Rót kinh nghiÖm: …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………….. Ngµy so¹n :19/2/2012. TiÕt 46 Bµi 43: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi th©u kÝnh héi tô I. Môc tiªu: Kiến thức:-Nêu đợc trong trờng hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ẩnh ảo của một vật và chỉ ra đợc đặc điểm của các ảnh này. -Dùng các tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thaó kÝnh héi tô. II.§å dïng d¹y häc §èi víi mçi nhãm häc sinh: -1thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù 12cm -1 gi¸ quang häc , -1c©y nÕn -1 mµn høng ¶nh, - 1bao diªm III.Tổ chức hoạt động. Hoạt động 1: ổn định tổ chức- Kiểm tra bài cũ Gäi häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái Giaã viªn cho häc sinh quan s¸t H43.1 vµ ®a ra cho häc sinh câu hỏi : ảnh chúng ta quan sát đợc là ảnh gì ? có đặc điểm g×? Vậy liệu rằng với thấu kính hội tụ chúng ta có thể thu đợc ảnh ngîc chiÒu hay kh«ng Bµi míi. 1 Nªu c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô 2. Kể tên và biểu diễn trên hình vẽ đờng truyền của ba tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mà em đã häc. 2:Hoạt động 2:Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của một vật tạo bới thấu kính hội tụ . Yªu cÇu häc sinh nªu bè trÝ thÝ nghiÖm I.§Æc ®iÓm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm kÝnh héi tô. GV híng dÉn häc sinh c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm 1-ThÝ nghiÖm..

(79) §Æt vËt ngoµi kho¶ng tiªu cù GV híng dÉn häc sinh lµm thªm thÝ nghiÖm quan s¸t h×nh ¶nh cña cöa sæ trªn mµn høng híng dÉn häc sinh quan s¸t vµ c¸ch lµm thÝ nghiªm + Đặt màn sát thấu kính sau đó dịch chuyển màn ra xa thấu kÝnh +Khi hứng đợc ảnh rõ nét trên màn quan sát .Đo khoảng cách từ ảnh đến thấu kính so sánh khoảng cách đó với tiêu cự của thÊu kÝnh. Dịch chuyển vật lại gần thấu kính sau đó quan sát ảnh và rút ra nhËn xÐt Tr¶ lêi C1,C2 B, §Æt vËt trong kho¶ng tiªu cù Yªu cÇu häc sinh lµm thÝ nghiÖm ®a vËt vµo trong kho¶ng tiªu cự. Làm thế nào để quan sát đợc ảnh trong trờng hợp này? Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn ®a ra ph¬ng ¸n tr¶ lêi tr¶ lêi c©u C3 HS th¶o luËn ghi nhËn xÐt vµo b¶ng GV híng dÉn HS khi mét ®iÓm s¸ng n»m ngay trªn trôc chÝnh vµ ë rÊt xa th©u kÝnh. KÕt qu¶ quan s¸t LÇn TN. Kho¶ng c¸ch tõ vật đến thấu kÝnh(d). ThËt hay ¶o. VËt ë rÊt xa thÊu kÝnh 2 d>2f 3 <d<2f Hoạt động cá nhân kết fhợp với hoạt động nhóm 4 d<f Yêu cầu học sinh nhắc lại cách dựng 3 tia đặc biÖt tíi thÊu kÝnh héi tô Dùng 2 trong 3 tia đó để trả lời C3 -Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng lµm , nh÷ng häc sinh kh¸c lµm viÖc c¸ nh©n Gäi häc sinh lªn nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n GV nhận xét đa ra đáp án đúng. §Æt vËt ngoµi kho¶ng tiªu cù. C1:¶nh thËt ngîc chiÒu so víi vËt C2: B, §Æt vËt trong kho¶ng tiªu cù C3: 2- H·y ghi nhËn xÐt vµo b¶ng 1 §Æc ®iÓm cña ¶nh Cïng chiÒu hay Lín h¬n hay nhá h¬n ngîc chiÒu so vËt vËt. 1. II-C¸ch dùng ¶nh: 1- Dùng ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng S t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô: C4:. O Δ. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………...

(80) Ngµy so¹n :26/2/2012. TiÕt 48. Bµi 44- thÊu kÝnh ph©n k×. i - Môc tiªu 1. Kiến thức : Nhận dạng đợc thấu kính phân kì.  Vẽ đợc đờng truyền của hai tia sáng đặc biệt (tia tới đi qua quang tâm và song song với trục chính). qua TKPK.  Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một vài hiện tợng đã học trong thực tiễn. KÜ n¨ng :  BiÕt tiÕn hµnh thÝ nghiÖm b»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh bµi TK héi tô. Từ đó rút ra đợc đặc điểm của thấu kính phân kì.  Rèn đợc kĩ năng vẽ hình. Thái độ :  Nghiêm túc, cộng tác với bạn để thực hiện đợc thí nghiệm. II - ChuÈn bÞ §èi víi mçi HS.  1 TKPK cã tiªu cù 12 cm.  1 gi¸ quang häc.  1 nguån s¸ng ph¸t ra ba tia s¸ng song song.  1 màn hứng để quan sát đờng truyền của tia sáng. III - tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: 1. KiÓm tra bµi cò  HS 1 : Đối với TKHT thì khi nào ta thu đợc ảnh thật, khi nào ta thu đợc ảnh ảo của vật ? Nêu cách dựng ¶nh cña 1 vËt s¸ng tríc thÊu kÝnh héi tô ch÷a bµi tËp 42 – 43.1  HS 2 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.2  HS 3 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.5 2. Đặt vấn đề  Thấu kính phân kì có đặc điểm gì khác với thấu kính hội tụ. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm TKPK 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt. – GV ®a ra cho HS 2 lo¹i TK. Yªu cÇu HS t×m thÊy 2 lo¹i C1, C2 HS lµm viÖc theo nhãm TK này có đặc điểm gì ? TKHT là TK nào ? Khác với TK – NhËn xÐt : còn lại ở đặc điểm nào ? – Ghi : Mét m«i trêng trong suèt, cã r×a dµy h¬n gi÷a. 2. ThÝ nghiÖm – Yªu cÇu HS tù bè trÝ thÝ nghiÖm – HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm – GV gäi c¸c nhãm lªn b¸o c¸o kÕt qu¶ C2 : Chïm tia lã loe réng ra Nếu kết quả nhóm nào cha đạt, GV hớng dẫn HS bố trí lại – TiÕt diÖn cña TK thí nghiệm sao cho các màn hứng phải hứng đợc các tia s¸ng. – Yªu cÇu HS m« t¶ l¹i tiÕt diÖn cña ThÊu kÝnh bÞ c¾t theo mÆt ph¼ng  ThÊu kÝnh nh thÕ nµo ? Hoạt động 3 : Tìm hiểu trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK Hoạt động của GV Hoạt động của HS – C¸c nhãm thùc hiÖn l¹i a) T×m hiÓu trôc chÝnh – GV kiÓm tra l¹i thÝ nghiÖm cña 6 nhãm. – HS lµm theo c¸c bíc GV yªu cÇu. – GV yêu cầu HS đánh dấu 3 tia sáng. – 3 tia lã loe réng ra, nhng cã 1 tia s¸ng tíi qua TK – HS bá TK dïng bót ch× kÐo dµi 3 tia lã. NhËn vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng. xÐt cã tia s¸ng nµo qua TK kh«ng bÞ khóc x¹ ?  trôc chÝnh. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời quang tâm b) quang t©m. (lµm viÖc theo nhãm) lµ g× ? – Trôc chÝnh c¾t TK t¹i O : O lµ quang t©m tiÕp tôc – GV híng dÉn 1 HS lµm thÝ nghiÖm cho c¶ líp truyÒn th¼ng..

(81) quan s¸t : tia s¸ng ®i qua quang t©m. – Yªu cÇu HS kÐo dµi c¸c tia s¸ng lã b»ng bót ch×. – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ l¹i thÝ nghiÖm. – Yªu cÇu HS vÏ l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo vë. GV thông báo : Tiêu điểm F nằm đối xứng với tiªu ®iÓm F qua TK.. c) Tiªu ®iÓm. C5 : Lµm viÖc theo nhãm – HS lµm theo yªu cÇu cña GV vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ;. + C¸c tia lã kÐo dµi gÆp nhau t¹i ®iÓm trªn trôc chÝnh – gäi lµ tiªu diÓm. Mçi TK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F n»m 2 phÝa TK vµ c¸ch đều quang tâm. HS đọc tài liệu và trả lời. 4. Tiªu cù Tiêu cự là khoảng cách giữa quang tâm đến tiêu điểm. OF = OF = f Hoạt động 4 : Vận dụng – hớng dẫn về nhà. – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ C7 C7 : C¸c HS lµm viÖc c¸ nh©n – GV híng dÉn HS nhËn xÐt vµ – HS ghi bµi. söa, nÕu sai th× híng dÉn HS söa. C8 : – Mîn cho mçi nhãm mét kÝnh – Sê tay thÊy gi÷a máng. cËn  Yªu cÇu c¶ nhãm t×m ph¬ng ph¸p nhËn biÕt. – Gäi 1 HS tr¶ lêi C9 C9 : GV gäi HS kh¸ nh¾c l¹i c©u hái thu – HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ thập đợc trong bài, sau đó gọi HS ghi vë ? yÕu nh¾c l¹i. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp c¸c C7, C8,C9 Bµi tËp 44 45 . 3 Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………...

(82) Ngµy so¹n : 26/2/2012. TiÕt 49. Bµi 45-. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. I - Môc tiªu  Kiến thức:Nêu đợc ảnh của 1 vật sáng tạo bởi TKPK luôn là ảnh ảo.  : Mô tả đợc những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi TKPK. Phân biệt đợc ảnh ảo do đợc tạo bởi TKPK vµ TKHT.  Dùng 2 tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK. KÜ n¨ng dùng ¶nh cña TK ph©n k×.  Nghiªm tóc, hîp t¸c. II - chuÈn bÞ  TKPK có f = 12 cm., giá quang học. 1 cây nến., 1 màn để hứng ảnh. III - Tổ chức hoạt động của HS Hoạt động 1 : 1) Kiểm tra : HS 1 : Hãy nêu tính chất các đặc điểm tia sáng qua TKPK mà em đã học. Biểu diễn trên hình vẽ các tia sáng đó. 2) Đặt vấn đề : Yêu cầu HS đặt 1 vật sau TKPK, nhìn qua TKPK, nhận xét ảnh quan sát đợc. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK – Yªu cÇu bè trÝ thÝ nghiÖm nh 1. TÝnh chÊt C1 C1 : Đặt màn hứng ở gần, ở xa đèn không hứng đựơc ảnh h×nh vÏ C2 : (th¶o luËn nhãm) – Gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy thÝ – Nh×n qua TK thÊy ¶nh nhá h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt nghiÖm vµ tr¶ lêi C1 – ¶nh ¶o. – Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi C2 – ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ? Hoạt động 3 : Cách dựng ảnh C3 :Hoạt động cá nhân. – yªu cÇu 2 HS tr¶ lêi C3 Dựng 2 tia tới đặc biệt – giao điểm của 2 tia ló tơng ứng là ảnh của – Yêu cầu HS phải tóm tắt đựơc đề điểm sáng. bµi. C4.: f = 12 cm. OA = 24 cm. a) Dùng ¶nh. B) Chøng minh d < f. – Gäi 1 HS lªn tr×nh bµy c¸ch vÏ (a) c¸c HS kh¸c vÉn tiÕp tôc tr×nh bµy vµo vë (a). – GV híng dÉn HS ch÷a bµi cña bạn trên bảng để tự chữa bài cũ của m×nh. – DÞch AB ra xa hoÆc vµo gÇn th× HS tr×nh bµy c¸ch dùng. hớng tia BI có thay đổi không ?  b) – Tia tới BI có hớng không đổi  hớng tia ló IK không đổi. – Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO. híng cña tia lã IK nh thÕ nµo ? – ¶nh B lµ giao ®iÓm cña tia nµo ?  B n»m trong kho¶ng nµo ? Hoạt động 4 : So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi TKPK và TKHT III. §é lín cña ¶nh t¹o bëi c¸c TK. – GV yªu cÇu nhãm 2 HS : 1 HS vÏ ¶nh cña TKHT. Hoạt động theo nhóm 2HS vẽ vào vở 1 HS vÏ ¶nh cña TKPK f = 12 cm. d = 8 cm – HS lên bảng vẽ. Vẽ theo tỉ lệ thống nhất để dễ so s¸nh. – Yªu cÇu c¸c nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm m×nh..

(83) NhËn xÐt : + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt. + ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt. Hoạt động V. Vận dụng, củng cố, hớng dẫn về nhà IV. VËn dông 1. VËn dông C6 : ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK – HS tr¶ lêi C6. gäi 1 HS kh¸ tr¶ lêi  Gièng nhau : Cïng chiÒu víi vËt. Gäi 1 HS yÕu tr¶ lêi.  Kh¸c nhau : ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt, ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù  C¸ch ph©n biÖt nhanh chãng : – HS nªu c¸ch ph©n biÖt nhanh chãng. – Sê tay thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a  TKHT ; thÊy r×a dµy – NÕu cã thêi gian th× yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n. h¬n gi÷a  TKPK Kh«ng cã thêi gian yªu cÇu HS vÒ nhµ tÝnh C7. – §a vËt gÇn TK  ¶nh cïng chiÒu nhá h¬n vËt  TKPK ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt  TKHT. C8 Cñng cè : Vật đặt càng xa TKPK  d thay đổi nh thế nào ? Vật đặt càng xa TK  d càng lớn. VÏ nhanh trêng hîp trªn cña C5  d = 20 cm – d > f ? – dmax = f Híng dÉn vÒ nhµ – HS häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp : C7 SGK., – Lµm bµi tËp SBT. – ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh : Rót kinh nghiÖm:……................................................... ………………………………………………………… ………………………………………………………… ……………………………………………………….. ……………………………………………………… …………………………………………………………. …………………………………………………………..

(84) Ngµy so¹n: 26/2/2011. TiÕt 50. :«n tËp. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức đã học từ đầu HKII 2- KÜ n¨ng: LuyÖn tËp gi¶i bµi tËp vÒ phÇn quang häc 3- Thái độ: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV: Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS: Kiến thức đã học III- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi. C - Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc học. GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật:. §Þnh luËt ¤m §Þnh luËt Jun-Lenx¬ Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 2. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công thøc.

(85) HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm. GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có trong công thức mà em đã học: HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c đại lợng trong công thức. GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Hoạt động 2: Làm bài tập GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. 2- C¸c kh¸i niÖm: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 I= I1= I2 U=U1+ U2 U1 R1 = U2 R2 BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 R2 Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = ; H= R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4,. D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam ch©m trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc - ChuÈn bÞ cho giê sau kiÓm tra häc k× I Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………...

(86) Ngµy so¹n: 10/3/2012. TiÕt 52. KiÓm tra. I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi:. Bµi kiÓm tra mon vËt lÝ 9. §Ì ra: 1) Nêu đặc điểm của ảnh của vật tạo bởi thấu kinh hội tụ. 2) §iÒn tõ thÝch hîp: a) HiÖn tîng tia s¸ng bÞ gÉy khóc t¹i mÆt ph©n c¸ch khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ................................................................................................................................ b)ThÊu kÝnh héi tô cã phÇn gi÷a ......................................................................................... c)Tia s¸ng ®i song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh ph©n k× cho tia lã ............................ tiªu ®iÓm d)Vật đặt trong tiêu điểm của thấu kính phân kì cho ảnh ................................................... PhÇn III : Gi¶i c¸c bµi tËp sau : Bµi 1 : B Trªn h×nh vÏ, AB lµ vËt s¸ng, A’B’ lµ ¶nh thËt cña AB qua thÊu kÝnh . a, Nªu c¸ch dùng ¶nh A’B’ cña AB qua thÊu kÝnh vµ vÏ ¶nh b, Xác định loại thấu kính, trục chính và các tiêu điểm của thấu kính A A’ Bài 2 : Một vật AB có kích thớc 5cm đặt vuông góc với một thấu kính phân kì A n»m trªn trôc chÝnh cña thÊu kÝnh , c¸ch thÊu kÝnh mét kho¶ng 6cm , thÊu kÝnh cã tiªu cù 4cm. A) H·y dùng ¶nh cña vËt qua thÊu kÝnh. B) TÝnh chiÒu cao cña ¶nh. B’ Bµi lµm. §¸p ¸n + biÓu ®iÓm Phần I: (2 điểm) Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm 1–B ;2–B;3–A;4–C Phần II: (2 điểm) Mỗi cụm từ đúng cho 0,5 điểm 1. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng 3. KÐo dµi ®i qua 2. Dµy h¬n phÇn r×a 4. ¶o, cïng chiÒu, lín h¬n vËt PhÇn III: (6 ®iÓm) B C©u 1: (2 ®iÓm): I - Vẽ hình đúng: 0,5 đ o - Xác định đúng loại TK,. A’ F’ F. .

(87) trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm: 0,5®. B’ A. Nèi A víi A’, B víi B’ c¾t nhau t¹i O, tõ O dùng TK vu«ng gãc AA’ (trôc chÝnh) A’B’ ngîc chiÒu AB  TKHT. Từ B chiếu tia sáng // , tia đó đi tới B’ cắt  tại F’ C©u 2: (4 ®iÓm) Vẽ đúng hình: 0,5đ  A’OB đồng dạng  AOB có:  A’F’B’ đồng dạng  OF’I có:. AB d − d+ f = ' ' d−f AB d f = (0,5®) ' d−f d 1 1 1 = = (1®) f d d'. V× OI=AB nªn: Hay: ⇒. TuÇn: S:. A , B , = OA , = d , (0,5®) AB OA d ' ' ' ' OI = OF ' = OA −' A' F (1®) AB AF AF. =. f d−f. (0,5®). TiÕt 53 Bµi 48- M¾t. G: i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên mô hình) hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và mµng líi.  Nêu đợc chức năng thuỷ tinh thể và màng lới so sánh đợc chúng với các bộ phận tơng ứng của máy ảnh.  Trình bày đợc khái niệm sơ lợc về sự điều tiết mắt, điểm cực cận và điểm cực viễn.  BiÕt c¸ch thö m¾t 2. KÜ n¨ng :  RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ.  Biết cách xác định điểm cực cận và cực viễn bằng thực tế. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc nghiªn cøu øng dông vËt lÝ. II - ChuÈn bÞ §èi víi c¶ líp :  1 tranh vÏ con m¾t bæ däc.  1 m« h×nh con m¾t  1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. III - Hoạt động dạy và học Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ – tạo tình huống 1. KiÓm tra bµi cò.

(88) HS 1 : Tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh là gì ? tác dụng của các bộ phận đó. 2. T¹o t×nh huèng häc tËp NhËn xÐt SGK Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo mắt. I. CÊu t¹o cña m¾t 1. CÊu t¹o : HS tr¶ lêi vµ ghi vµo vë : – Yêu cầu HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : – Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû + Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? tinh vµ mµng líi. + Bộ phận nào của mắt đóng vai trò nh TKHT ? Tiêu – ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn dÑt xuèng cự của nó có thể thay đổi nh thế nào ? để thay đổi f … + ¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ? – Màng lới ở đáy mắt, tại đó ảnh hiện lên rõ. – Yªu cÇu HS yÕu nh¾c l¹i. 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh C1 : – Giống nhau : + Thể thuỷ tinh và vật kính đều là TKHT. + Phim và màng lới đều có tác dụng nh màn hứng ảnh. Kh¸c nhau : + Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi + Vật kính có f không đổi. Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự điều tiết của mắt Yªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu. HS tr¶ lêi vµ ghi vµo vë – Tr¶ lêi c©u hái : §Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi tiêu cự của thể hiÖn qu¸ tr×nh g× ? thuỷ tinh để ảnh rõ nét trên màng lới. – Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ? – Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vật ở xa và gần  f của thể thuỷ tinh thay đổi nh thế nµo ?. (Chó ý yªu cÇu HS ph¶i gi÷ kho¶ng c¸ch tõ thÓ thuû tinh đến phim không đổi) C¸c HS kh¸c thùc hiÖn vµo vë.. VËt cµng xa tiªu cù cµng kín. Ho¹t déng IV : §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. 1. Cùc viÔn CV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt. Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm cùc viÔn – HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : đến mắt. + §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ? – GV th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt. GV có thể yêu cầu 2 HS cùng nhìn 1 vật có kích thớc nh nhau (nh chữ viết trong SGK) ở đặc điểm cực viÔn so s¸nh kho¶ng cùc viÔn cña 2 HS. 2. Cùc cËn – Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ – HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : vËt. + §iÓm cùc cËn lµ g× ? + Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt là khoảng + Kho¶ng cùc cËn lµ g× ? cùc cËn..

(89) GV th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t. – Yêu cầu HS xác định điểm cực cận, khoảng cực cËn cña m×nh. C4 : HS xác định cực cận và khoảng cách cực cận. Hoạt động V : Vận dụng củng cố hớng dẫn về nhà. IV. VËn dông C5 – 1 HS lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, c¸c HS kh¸c d = 20m lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. h = 8m Ch÷a bµi trªn b¶ng d = 2m + HS ph¶i tãm t¾t h = ? + Dùng h×nh C6 : + Chøng minh Cùc viÔn lµ f dµi nhÊt HS dùa vµo kÕt qu¶ C2 tr¶ lêi Cùc cËn lµ f ng¾n nhÊt. – Yêu cầu 2 HS nhắc lại kiến thức đã thu thập HS ghi l¹i phÇn ghi nhí vµo vë đợc trong bài – GV híng dÉn HS nghiªn cøu môc "cã thÓ em cha biÕt". 3. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp - SBT. Ngµy so¹n: 10/3/2012 TiÕt 53. Bµi: 46 : Thùc hµnh. ®o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô. I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: 1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y..

(90) Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay( đền sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ) Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao 2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2 T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hë T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt 3.Thái độ: Cẩn thận, trung thực II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh 1m¸y ph¸t ®iÖn nhá 1bóng đèn 3V 1máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc 1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V 6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động2: Vận hành máy điện xoay chiều. T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ảnh hởng của chiều quay của máy, tốc độ của máy đến hiệu điện thÕ ë ®Çu ra cña m¸y GV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1 HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o GV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thập thông tin để trả lời C1,C2 Hoạt động3: Vận hành máy biến thế TiÕn hµnh TN lÇn 1: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 2: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 3: -Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng D. Cñng cè: - Nêu mục đích bài thực hành - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi sù t¹o ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh - Tr¶ lêi ë nhµ c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra. Ghi b¶ng I. VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu đơn giản C1 : C2 : II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ -Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm) -Quan s¸t,híng d·n c¸c nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu -Nh¾c nhë c¸c nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn. Rót kinh nghiÖm; ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………...

(91)

(92) Ngµy so¹n 18/3/2012. TiÕt 54. Bµi47 : sù t¹o ¶nh trªn phim trong m¸y ¶nh. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối.  Nêu và giải thích đợc đặc điểm của ảnh hiện trên phim của máy ảnh.  Dựng đợc ảnh của vật đợc tạo ra trong máy ảnh. 2. Kĩ năng : Biết tìm hiểu kĩ thuật đã đợc ứng dụng trong kĩ thuật, cuộc sống. 3. Thái độ : Say mê, hứng thú khi hiểu đợc tác dụng của ứng dụng. II ChuÈn bÞ.  M« h×nh m¸y ¶nh.  Mét m¸y ¶nh b×nh thêng (NÕu cã). III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Vật đặt ở vị trí nào thì TKHT tạo đợc ảnh hứng trên màn độ lớn của vật không đổi, độ lớn của ảnh phụ thuộc vµo yÕu tè nµo ?. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập Nh SGK hoặc có thể đặt vấn đề : Nhu cầu cuộc sống muốn ghi l¹i h×nh n¶h cña vËt th× ta ph¶i dïng dông cô g× ? GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + Bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ g× ? + VËt kÝnh lµ thÊu kÝnh g× ? V× sao ? + T¹i sao ph¶i cã buång tíi ? HS: có thể không hiểu vì sao có buồng tối và GV nên động viên HS đặt lại câu hỏi với GV là “buồng tối là gì ?” GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu c¸c bé phËn trªn m¸y ¶nh thËt hoÆc m« hình sơ đồ. HS: Th¶o luËn nhãm GV: VÞ trÝ cña ¶nh ph¶i n»m ë bé phÇn nµo ? HS: §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi Hoạt động 3 : Tìm hiểu ảnh của một vật trên phim. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 (gäi HS trung b×nh). HS: Tr¶ lêi C1 GV:Yªu cÇu HS kh¸ nhËn xÐt, HS: §øng t¹i chç nhËn xÐt. Ghi b¶ng. I. CÊu t¹o m¸y ¶nh. Hai bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ : -. vËt kÝnh. -. buång tèi.. C1 : ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt, nhá h¬n vËt.. GV:Yªu cÇu HS tù chøng minh. HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. GV: Yêu cầu tự rút ra kết luận ảnh của vật đặt trớc máy ảnh có đặc ®iÓm g× ?. C2 : d = 2m = 200cm d = 5cm. Tam giác vuông ABO đồng dạng tam giác vu«ng ABO.

(93) HS: Th¶o luËn rót ra KL Hoạt động IV : Vận dụng GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh C5 vµ C6 vµo vë HS: Thảo luận nhóm để hoàn thành C5, C6. AB5 AO h d 200     A ' B ' 40. A ' O h ' d' 40 = 40. h h = 40. KÕt luËn. ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt. II. VËn dông C5 C6 D. Cñng cè: - ảnh trên phim trong máy ảnh có đặc điểm gì? - Y/c hoµn thµnh trªn líp BT 47.4 SBT E. Híng dÉn vÒ nhµ: - häc thuéc ghi nhí - lµm c¸c bµi tËp trong SBT Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………... Ngµy so¹n: 18/3/2012. TiÕt 55: Bµi 48-. M¾t. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên mô hình) hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và mµng líi.  Nêu đợc chức năng thuỷ tinh thể và màng lới so sánh đợc chúng với các bộ phận tơng ứng của máy ảnh.  Trình bày đợc khái niệm sơ lợc về sự điều tiết mắt, điểm cực cận và điểm cực viễn.  BiÕt c¸ch thö m¾t 2. KÜ n¨ng :  RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ..

(94)  Biết cách xác định điểm cực cận và cực viễn bằng thực tế. 3. Thái độ : Nghiêm túc nghiên cứu ứng dụng vật lí. II ChuÈn bÞ. §èi víi GV vµ c¶ líp :  1 tranh vÏ con m¾t bæ däc.  1 m« h×nh con m¾t  1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh là gì ? tác dụng của các bộ phận đó.. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: T¹o t×nh huèng häc tËp NhËn xÐt SGK H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o m¾t. GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : + Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? + Bộ phận nào của mắt đóng vai trò nh TKHT ? Tiêu cự của nó có thể thay đổi nh thế nào ? HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë GV:¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ? HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời GV: NhËn xÐt vµ chop HS ghi vë HS: Ghi vë GV: Cho HS so s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh HS: So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh GV: NhËn xÐt HS: Ghi vở nhận xét đúng H§3: T×m hiÓu sù ®iÒu tiÕt cña m¾t GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu tr¶ lêi c©u hái : -§Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× ? -Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ? GV: Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vËt ë xa và gần  f của thể thuỷ tinh thay đổi nh thế nào ? HS: vÏ ¶nh vµo vë H§4: §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn GV: Y/c HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi GV: th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt. HS: Ghi vë GV: Y/c HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc cËn lµ g× ? + Kho¶ng cùc cËn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi GV: th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t. HS: Ghi vë GV: Yêu cầu HS xác định điểm cực cận, khoảng cực cận của m×nh. HS: xác định cực cận và khoảng cách cực cận. H§5: VËn dông GV: HDHS hoµn thµnh C6 HS: Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh C6. Ghi b¶ng I. CÊu t¹o cña m¾t 1. CÊu t¹o : – Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi. – ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn dẹt xuống để thay đổi f … – Màng lới ở đáy mắt, tại đó ảnh hiện lên râ. 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh C1 : – Gièng nhau : + ThÓ thuû tinh vµ vËt kÝnh đều là TKHT. + Phim và màng lới đều có tác dụng nh mµn høng ¶nh. Kh¸c nhau : + Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi + Vật kính có f không đổi.. VËt cµng xa tiªu cù cµng lín. III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. 1. Cùc viÔn CV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt. Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm cực viễn đến mắt. 2. Cùc cËn – Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ vËt. + Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt là kho¶ng cùc cËn. C4 : IV. VËn dông: C6 : Cùc viÔn lµ f dµi nhÊt Cùc cËn lµ f ng¾n nhÊt..

(95) D. Cñng cè : GV: HDHS hoµn thµnh C5 HS: Hoµn thµnh C5 theo HD GV; Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy HS: §¹i diÖn lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, c¸c HS kh¸c lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. Ch÷a bµi trªn b¶ng + HS ph¶i tãm t¾t + Dùng h×nh + Chøng minh E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp – SBT Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………... Ngày soạn: 24/3/2012. TiÕt 56. Bµi 49-. M¾t cËn vµ m¾t l·o. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa mắt và cách khắc phục tật cận thị là ph¶i ®eo TKPK.  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn đợc vật ở gần mắt và cách khắc phục tật mắt lão là ®eo TKHT.  Giải thích đợc cách khắc phục tật cận thị và tật mắt lão.  BiÕt c¸ch thö m¾t b»ng b¶ng thö m¾t. 2. Kĩ năng : Biết vận dụng các kiến thức Quang học để hiểu đợc cách khắc phục tật về mắt. 3. Thái độ : Cẩn thận. II.ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS :  1 kÝnh cËn  1 kÝnh l·o. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Em h·y so s¸nh ¶nh ¶o cña TKPK vµ ¶nh ¶o cña TKHT. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ1: Đặt vấn đề : Nh SGK. H§2: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ vµ c¸ch kh¾c phôc GV: Y/c HS lµm C1 HS: lµm C1 GV: gäi 2 HS b¸o c¸o kÕt qu¶. HS: b¸o c¸o kÕt qu¶ GV: híng dÉn HS th¶o luËn HS: lµm theo C3  GV híng dÉn HS th¶o luËn. GV: Y/c HS đọc tài liệu HS: Däc SGK GV: Y/c HS lµm theo C4 HS: Th¶o luËn vµ hoµn thµnh C4. Ghi b¶ng I. M¾t cËn 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ HS ghi l¹i biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ : y (1), y (3), y (4). C2 : M¾t cËn kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa  cña m¾t cËn gÇn h¬n b×nh thêng. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ C3 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a máng h¬n r×a. PP2 : Để tay ở các vị trí trớc kính đều thấy ảnh ¶o nhá h¬n vËt..

(96) GV: nhÊn m¹nh kÝnh cËn thÝch hîp lµ F  cùc viÔn). GV: ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn n»m trong kho¶ng nµo ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu ®eo kÝnh m¾t cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? V× sao ? HS kÕt luËn KÝnh cËn lµ lo¹i TK g× ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Ngời đeo kính cận với mục đích gì ? KÝnh cËn thÝch hîp víi m¾t lµ ph¶i cã F nh thÕ nµo HS: §¹i diÖn tr¶ lêi H§3: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t l·o c¸ch kh¾c phôc GV: Cho HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi cã tuæi nh thÕ nµo ? + Cc so víi m¾t b×nh thêng nh thÕ nµo ? HS: Däc tµi liÖu, th¶o luËn vµ ghi vµo vë : GV: Y/c HS tr¶ lêi c©u hái C5. HS tr¶ lêi c©u hái C5.. GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái + ¶nh cña vËt qua TKHT n»m ë gÇn hay xa m¾t ? + M¾t l·o kh«ng ®eo kÝnh cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? HS: th¶o luËn vµ tr¶ lêi. II. M¾t l·o 1. Nh÷ng dÆc ®iÓm cña m¾t l·o – M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi giµ. – Sù ®iÒu tiÕt m¾t kÐm nªn chØ nh×n thÊy vËtt ë xa mµ kh«ng thÊy vËt ë gÇn. – Cc xa h¬n Cc cña ngêi b×nh thêng. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o C5 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a. PP2 để vật ở gần thấy ảnh cùng chiều lớn hơn vËt.. GV: Y/c th¶o luËn vµ rót ra KL HS: rót ra kÕt luËn vÒ c¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o. H§4: VËn dông GV: HD HS hoµn thµnh C7,C8 HS: Hoµn thµnh C7,C* theo HD Kết luận : Mắt lão phải đeo TKHT để nhìn thấy vËt ë gÇn h¬n Cc III. VËn dông 1. VËn dông. C7 : C8 : D. Cñng cè: Nªu nhËn xÐt : BiÓu hiÖn cña ngêi cËn thÞ, l·o, c¸ch kh¾c phôc. Y/c HS đọc phần ghi nhớ E. Híng dÉn vÒ nhµ Häc phÇn ghi nhí gi¶i thÝch c¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ vµ m¾t l·o. Lµm bµi tËp SBT. Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..

(97) Ngày soạn:24/3/2012. TiÕt 57. Bµi 50- kÝnh lóp. i - Môc tiªu 1. Kiến thức :Biết đợc kính lúp dùng để làm gì? Nêu đặc điểm của kính lúp. Nêu đợc ý nghĩa của số bội giác của kính lúp . Biết cách sử dụng kính lúp để nhìn đợc vật kích thớc nhỏ. 2. Kĩ năng : Tìm tòi ứng dụng kĩ thuật để hiểu biết KT trong đời sống qua bài Kính lúp. 3. Thái độ : Nghiªn cøu, chÝnh x¸c. iI - ChuÈn bÞ Mỗi nhóm có 1- 2 kính lúp có độ bội giác khác nhau. Thíc nhùa cã GHD = 30cm vµ §CNN : 1mm 3 vËt nhá : con kiÕn chiÕc l¸ c©y, x¸c con kiÕn. Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Cho 1 TKHT, h·y dùng ¶nh cña vËt khi f > d H·y nhËn xÐt ¶nh cña vËt.. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 ĐVĐ : C1 : Nh SGK. C2 : Trong môn sinh học các em đã đợc quan sát các vật nhỏ bằng dụng cụ gì ? Tại sao nhờ dụng cụ đó mà quan sát đợc các vật nhỏ nh vậy. Bài này giúp các em giải quyết đợc thắc mắc đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu kính lúp HS đọc tài liệu, trả lời các câu hỏi – Kính lúp là gì ? Trong thực tế em đã thấy dùng kính lúp trong trêng hîp nµo ? – GV gi¶i thÝch sè béi gi¸c lµ g× ? – Mèi quan hÖ gi÷a béi gi¸c vµ tiªu cù nh thÕ nµo ? – GV cho HS dùng 1 vài kính lúp có độ bội giác khác nhau để quan sát cùng 1 vật nhỏ – Rút ra nhận xét. HS lµm viÖc c¸ nh©n C1 vµ C2. Ghi b¶ng. I. KÝnh lóp lµ g× ? HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u hái KÝnh lóp lµ TKHT cã f ng¾n – Sè béi gi¸c cµng lín cho ¶nh quan s¸t cµng lín.. 25 25  f f –G= kho¶ng c¸ch Cc C1 : G cµng lín sÏ cã f cµng ng¾n 25 HS rót ra kÕt luËn : KÝnh lóp lµ g× ? Cã t¸c dông nh thÕ C2 : G = f = 1,5 nµo ? Sè béi gi¸c G cho biÕt g× ? Hoạt động 3 : Nghiên cứu cách quan sát một vật nhỏ qua kÝnh lóp – Yªu cÇu HS thùc hiÖn trªn dông cô thÝ nghiÖm. – Tr¶ lêi C3 – Tr¶ lêi C4. – HS rót ra kÕt luËn c¸ch quan s¸t vËt nhá qua TK. – Hoạt động IV : Vận dụng. 25  f = 1,5 = 16,6 cm. KÕt luËn : – KÝnh lóp lµ TKHT. – Kính lúp dùng để quan sát vật nhỏ. – G cho biết ảnh thu đợc gấp bội lần so với khi kh«ng dïng kÝnh lóp. II. C¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp. HS lµm viÖc theo nhãm : – §Èy vËt AB vµo gÇn TK quan s¸t ¶nh ¶o cña vËt qua TK. – ¶nh ¶o, to h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt. – Muốn có ảnh ảo lớn hơn vật thì vật đặt trong kho¶ng FO (d < f) Kết luận : Vật đặt trong khoảng trên của kính lúp cho thu đợc ảnh ảo lớn hơn vật..

(98) III. VËn dông C5 Hs trả lời. C6 Hs trả lời. D. C ủng c ố: – Yªu cÇu HS kÓ l¹i mét sè trêng hîp dïng kÝnh lóp trong thùc tÕ – Thùc hiÖn Cc cho biÕt f GV th«ng b¸o. E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp SGK. – «n tËp bµi tËp tõ bµi 40 50 Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………... Ngµy so¹n: 2/4/2012 TiÕt 57 Bµi 51- bµi tËp quang h×nh häc I. Môc tiªu 1. Kiến thức :Vận dụng kiến thức để giải đợc các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, về TK và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lóp). Thực hiện đợc các phép tính về hình quang học. Giải thích đợc một số hiện tợng và một số ứng dụng về quang hình học. 2. KÜ n¨ng : Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ quang h×nh häc. 3. Thái độ : Cẩn thận. II - ChuÈn bÞ : GV : ChuÈn bÞ mçi nhãm : 1 b×nh h×nh trô 1 b×nh chøa níc trong HS «n tËp bµi tËp tõ bµi 40  50. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS 1 : Chữa bài tập 49 . 1 và 49 . 2 (HS trung bình) có thể để 3 HS cùng lên trên bảng HS 2 : Ch÷a bµi tËp 49 . 3 (HS kh¸).

(99) HS 3 : Ch÷a bµi tËp 49 . 4 (HS giái) – C¸c HS kh¸c theo dâi bµi cña b¹n ch÷a. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : Chữa bài tập SGK Bµi 1 : §Ó 1 vËt nÆng ë t©m O b1 TN – Yêu cầu HS tìm vị trí của mắt để sao cho thành bình vừa che khuất hết đáy. – §æ níc vµo l¹i thÊy t©m O – Yêu cầu HS vẽ hình theo đúng quy định b.2 – T¹i sao m¾t chØ nh×n thÊy ®iÓm. Ghi b¶ng 1, BT1: HS lµm thÝ nghiÖm lÇn lît cho c¸c HS trong nhãm cïng quan s¸t..  HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi ghi vë – AS tõ A truyÒn vµo m¾t – Cßn ¸nh s¸ng tõ O bÞ ch¾n kh«ng truyÒn 3 vµo m¾t. h = 4 h thì mắt lại nhìn đợc O.  HS th¶o luËn ( tr¶ lêi, ghi vë) – Làm thế nào để vẽ đợc đờng truyền ánh sáng từ O  mắt. – Mắt nhìn thấy O  ánh sáng từ O truyền qua – Giải thích tại sao đờng truyền ánh sáng lại gãy khúc tại O níc  qua kh«ng khÝ vµo m¾t (gäi HS häc yÕu) A  HS th¶o luËn : ¸nh s¸ng tõ O truyÒn tíi mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 môi trờng, sau đó có 1 tia khúc xạ trùng với tia IM, v× vËy I lµ ®iÓm tíi.  nối OIM là đờng truyền ánh sáng từ O vào – Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n. m¾t qua m«i trêng níc vµ kh«ng khÝ. – Mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp (yªu cÇu HS chän tØ lÖ 2, Bµi 2 thÝch hîp trªn b¶ng) HS lµm viÖc c¸ nh©n. – Sau 7 phót GV kiÓm tra nh¾c nhë HS nµo cha lµm theo d = 16cm yêu cầu của bài là lấy đúng tỉ lệ. – §éng viªn HS dùng ¶nh theo tØ lÖ hîp lÝ, cÈn thËn  kÕt f = 12 cm tØ lÖ 4 cm  1 cm qu¶ chÝnh x¸c. – GV chấm 3 bài của HS (cả 4 đối tợng giỏi, khá, trung b×nh, yÕu.) – Tại sao đổ nớc vào bình tối. – HS lµm viÖc c¸ nh©n 7 phót. – GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : + §Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t cËn lµ g× ? + Ngêi cµng cËn nÆng th× Cv cµng ng¾n hay dµi ? + C¸ch kh¾c phôc. D. Củng cố CVH = 40 cm CVB = 60 cm a)  M¾t cËn Cv gÇn h¬n b×nh thêng.  Hoµ cËn h¬n B×nh v× CVH < CVB. b)  Đeo TKPK để tạo ảnh gần mắt (trong khoảng tiêu cự) + KÝnh thÝch hîp kho¶ng Cc  F. h = ............ h = ........... h h = ...........

(100)  fH < fB.. E. Híng dÉn vÒ nhµ – Làm lại các bài tập đã cho với lập luận đầy đủ hơn. Rót kinh nghiÖm; ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: 2/4/2012. TiÕt 58: Bµi 52 - ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc ví dụ về ánh sáng trắng và ánh sáng màu.  Nêu đợc ví dụ về sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu.  Giải thích đợc sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu trong một số ứng dụng trong thực tế. 2. Kĩ năng : Kĩ năng thiết kế thí nghiệm để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3. Thái độ : Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tế. II - chuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm.  Một số nguồn sáng màu nh đèn lade, bút lade, đèn phóng điện.  Một đèn phát ra ánh sáng trắng, đèn con đỏ, xanh.  1 bé läc mµu.  1 b×nh níc trong. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập. Trong thực tế ta đợc nhìn thấy ánh sáng có các loại màu. VËy vËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng tr¾ng ? VËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng mµu ? Hoạt động 2 : Tìm hiểu nguốn ánh sáng trắng và nguån ¸nh s¸ng mµu. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và quan sát nhanh vào dây tóc bóng đèn đang sáng bình thờng (chú ý không cho HS nhìn lâu vào dây tóc bóng đèn đáng sáng bình thờng  dễ làm nhøc m¾t) – Nguån s¸ng lµ g× ? Nguån s¸ng tr¾ng lµ g× ? H·y nªu vÝ dô ? HS đọc tài liệu, phát biểu nguồn ánh sáng màu là gì ? Tìm hiểu đèn lade và đèn lade trớc khi có dòng điện chạy qua : kính của đèn màu gì ? Khi có dòng điện đèn phát ánh sáng mµu g× ? Ngoµi ra yªu cÇu HS t×m thªm vÝ dô nguån s¸ng mµu trong thùc tÕ. Hoạt động 2 : Nghiên cứu cách tạo ra ánh sáng mµu b»ng tÊm läc mµu.. Ghi b¶ng. I. Nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng 1. C¸c nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng HS tr¶ lêi, thèng nhÊt, ghi vµo vë nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng lµ – MÆt trêi (trõ buæi b×nh minh hoµng h«n) – Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình thờng. – Các đèn ống (ánh sáng lạnh).màu. 2. C¸c nguån s¸ng mµu. – Nguån s¸ng mµu lµ néi tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu. VÝ dô nh : Nguån s¸ng mµu nh bÕp cñi mµu đỏ, bếp ga loại tốt màu xanh, đèn hàn : màu xanh sÉm. II. C¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu lµ tÊm kÝnh, m¶nh giÊy bãng, nhùa trong cã mµu. 1. ThÝ nghiÖm.

(101) GV yÕu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh tµi liÖu yªu cÇu ghi l¹i kÕt qu¶ vµo vë. Thay tấm lọc màu đỏ thứ hai bằng tấm lọc màu xanh Dựa vào kết quả thu đợc qua thí nghiệm, yêu cầu HS thực hiÖn C1 Thực hiện nhanh : Thay tấm lọc màu, đỏ bằng tấm lọc màu xanh, đặt tiếp tâm lọc màu đỏ sau tấm lọc màu xanh. Yªu cÇu HS so s¸nh kÕt qu¶ c¸c thÝ nghiÖm. HS phát biểu  cả lớp trao đổi, GV chuẩn hoá lại kiến thức. – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2. Nếu HS không trả lời đợc thì gợi ý cho HS tấm lọc màu đỏ truyền ánh sáng đỏ đi qua thì có hấp thụ ánh sáng đỏ kh«ng ? Hoạt động 3 : Vận dụng Yªu cÇu HS thùc hiÖn C3, C4,  gäi HS trung b×nh tr¶ lêi.. ThÝ nghiÖm 1 : Chiếu 1 chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ  đợc ánh sáng màu ... ThÝ nghiÖm 2 : Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ  đợc ánh sáng màu... ThÝ nghiÖm 3 : Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh  đợc ánh sáng màu... 2. C¸c thÝ nghiÖm t¬ng tù. HS trao đổi nhóm, qua các thí nghiệm rút ra nhËn xÐt. 3. KÕt luËn : + Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đợc ¸nh s¸ng ....... + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc cïng mµu ta đợc ánh sáng ........ + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc kh¸c mµu ta đợc ánh sáng ........  TÊm läc mµu nµo th× hÊp thô ........ ¸nh sáng màu đó hấp thụ ........ ánh sáng màu kh¸c. III. VËn dông HS tr¶ lêi vµo vë.. D. Cñng cè. - HS ph¸t biÓu vµ ghi phÇn ghi nhí, lÊy thªm vÝ dô, lµm bµi tËp SBT. - GV th«ng b¸o phÇn "cã thÓ em cha biÕt". E. híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi - Lµm c¸c BT trong SBT Rót kinh nghiÖm : ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... .................................................. Ngµy so¹n : 8/4/2012. TiÕt 60. Bµi 53 - sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng.. I Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Phát biểu đợc khẳng định : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận : trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra đợc kết luận về sự ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng..

(102) 2. KÜ n¨ng : KÜ n¨ng ph©n tÝch hiÖn tîng ph©n ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu qua thÝ nghiÖm.  Vận dụng kiến thức thu thập đợc giải thích các hiện tợng ánh sáng màu nh cầu vồng, bong bóng xà phòng ... díi ¸nh tr¨ng. 3. Thái độ : Cẩn thận, nghiêm túc. II. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm HS :  1 lăng kính tam giác đều.  1 mµn ch¾n trªn cã khoÐt 1 khe hÑp.  1 bộ tấm lọc màu đỏ, màu xanh, nửa đỏ, nửa xanh. . 1 đĩa CD. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1 : Ch÷a bµi tËp 52 . 2 vµ 52 . 5 HS2 : Ch÷a bµi tËp 52 . 4. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tạo tình huống C1 : Nh SGK. C2 : Có hình ảnh màu sắc rất lung linh, đó là cầu vồng, bong bãng xµ phßng díi ¸nh s¸ng mµu. VËy t¹i sao l¹i cã nhiÌu sắc ở các vật đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng b»ng l¨ng kÝnh. – Yêu cầu HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì ? – GV cã thÓ th«ng b¸o thªm l¨ng kÝnh lµ 1 khèi trong suèt vµ cã 3 gê. – GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng. – GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, NÕu nhóm nào HS không thực hiện đợc  GV trợ giúp. – Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1. – Sau khi HS tr¶ lêi sau, GV giíi thiÖu h×nh ¶nh quan s¸t đựoc chụp ở (3) cuối SGK. Hoạt động nhóm thí nghiệm 2 – GV yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng, GV chuÈn l¹i kiÕn thøc. HS cã nhËn xÐt g× ?. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3, C4. –Yªu cÇu 3 HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD – Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C5 Tr¶ lêi C6. HS kÕt luËn vÒ hiÖn tîng g× trong bµi Gäi 3 HS tr¶ lêi. Hoạt động IV : Vận dụng – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7. Ghi b¶ng. 1. ThÝ nghiÖm : HS đọc tài liệu, trả lời và ghi vở . Các hoạt động cá nhân. Lăng kính là 1 khối trong suốt cã 3 gê song song. ThÝ nghiÖm 1 : – HS làm thí nghiệm (hoạt động nhóm) – KÕt qu¶ : Quan s¸t phÝa sau TK thÊy 1 d¶i ¸nh s¸ng nhiÒu mµu. C1 : Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chµm, tÝm.. ThÝ nghiÖm 2 HS lµm thÝ nghiÖm theo yªu cÇu. – Thấm tấm lọc đỏ – ThÊm tÊm läc xanh – Thấm tấm lọc đỏ và xanh HS nªu hiÖn tîng vµ ghi l¹i kÕt qu¶ : PhÝa sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ hoặc xanh ; NhËn xÐt : ¸nh s¸ng mµu qua l¨ng kÝnh vÉn giữ nguyên màu đó. HS trao đổi, thống nhất và ghi vở : C3 : ý 2. C4 : ánh sáng trắng qua lăng kính đợc phân tÝch thµnh d¶i mµu  ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. 3. KÕt luËn : Ghi vở HS lần lợt phát biểu trao đổi thống nhÊt vµ ghi vë. ThÝ nghiÖm C5 : Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tÝm. C6 : – ánh sáng chiếu tới đĩa CD là ánh sáng tr¾ng – ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh sáng màu (đỏ  tím) – ánh sáng qua đĩa CD  phản xạ lại là nh÷ng chïm ¸nh s¸ng mµu  thÝ nghiÖm 3 còng lµ thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng III. KÕt luËn: SGK.

(103) – Yªu cÇu HS lµm C8 IV. VËn dông Chú ý thí nghiệm đòi hỏi HS phải khéo léo. C7 : Kh«ng thÓ coi c¸ch dïng tÊm läc mµu nh GV gîi ý cho HS thÊy : Gi÷a kÝnh vµ níc t¹o thµnh gê cña c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh ¸nh s¸ng l¨ng kÝnh mµu HS nªu thªm mét vµi hiÖn tîng vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng C8 : HS lµm thÝ nghiÖm nªu kÕt qu¶ tr¾ng. C9 Bong bãng xµ phßng, v¸ng dÇu .... – Yªu cÇu HS tæng hîp kiÕn thøc trong bµi (2 HS) D. Cñng cè : Cho HS đọc ghi nhớ Có mấy cách để phân tích ánh sáng trắng ? E. Híng dÉn vÒ nhµ – Quan sát hiện tợng ánh sáng qua bể cá đựng nớc trắng – Lµm bµi tËp 53 – 54.1  53, 54.4. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………….. Ngµy so¹n: 8/4/2012. TiÕt 61. Bµi 54- Sù trén c¸c ¸nh s¸ng mµu. i - Môc tiªu 1. Kiến thức:Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu víi nhau.  Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu.  Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều màu với nhau.  Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh sáng đen” hay kh«ng ? 2. Kĩ năng : Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ : Nghiêm túc, cẩn thận. II - ChuÈn bÞ.  1 đèn chiếu có 3 cửa sổ và 2 gơng phẳng  1 bộ các tấm lọc màu (đỏ, lục, lam) và có tấm chắn sáng.  1 mµn ¶nh., -1 gi¸ quang häc. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS 1 : Ch÷a bµi tËp 53 – 54 . 1 vµ bµi 53 – 54 . 4 HS 2 : T¹o t×nh huèng : nh SGK. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm sự trộn các ánh sáng màu Hớng dẫn HS đọc tài liệu, quan sát thí nghiệm để trả lời câu hái : – Trén c¸c ¸nh s¸ng mµu lµ g× ? – ThiÕt bÞ trén mµu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? T¹i sao cã 3 cöa sæ ? T¹i sao c¸c cöa sæ cã tÊm läc ? GV yªu cÇu 2 - 3 HS tr×nh bµy. – HS đọc tài liệu trả lời câu hỏi – Tr×nh bµy cÊu t¹o thÝ nghiÖm. Hoạt động 3 : Tìm hiểu kết quả của sự trộn hai ánh sáng mµu. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và bố trí thí nghiệm  nhận xét ¸nh s¸ng trªn mµn ch¾n.. Ghi b¶ng. KÕt luËn : Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu 2 hoÆc nhiều chùm sáng màu đồng thời lên cùng 1 chỗ trªn 1 tÊm mµn ch¾n mµu tr¾ng.. ThÝ nghiÖm 1 – HS l¾p 2 tÊm läc vµo cöa sæ 2 < 4 : + Màu đỏ với màu lục thu đựoc ánh sáng màu... + Màu tím với màu xanh thu đợc ánh sáng mµu ... + Màu đỏ với màu tím thu đợc màu ... – HS lµm thÝ nghiÖm vµ nhËn xÐt kh«ng trén ®-.

(104) – Có khi nào thu đợc “ánh sáng màu đen”. Làm thí nghiệm để chứng minh thêm. – Yªu cÇu HS nhËn xÐt.. îc ¸nh s¸ng mµu ®en. – KÕt luËn – Khi trộn 2 ánh sáng ta đợc ánh sáng màu kh¸c. – Khi kh«ng cã ¸nh s¸ng th× ta thÊy tèi (thÊy mµu ®en)  Kh«ng cã “¸nh s¸ng mµu ®en”.. Hoạt động 4 : Tìm hiểu trộn ba ánh sáng màu với nhau để 1. Thí nghiệm 2 – §Ó 3 tÊm läc vµo ba cöa sæ đợc ánh sáng màu trắng – Di chuyÓn mµn høng ¸nh s¸ng : GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2 + §Ó gÇn thÊy 3 mµu ... + Khi nµo trªn mµn høng kh«ng cßn 3 mµu riªng biÖt, mµu trªn mµn ch¾n lµ mµu ... Sau đó thay bộ ba tấm lọc khác rồi nhận xét. 2. KÕt luËn . Trộn 3 ánh sáng màu với nhau thì thu đợc ánh Hoạt động 5 : Vận dụng. s¸ng mµu tr¾ng. – GV chuÈn bÞ tríc tÊm b×a cho HS thùc hiÖn. – HoÆc dïng con quay, t« mµu rßi quay nhanh con quay VËn dông: C3 :  nhËn xÐt mµu trªn con quay. – HS nhËn xÐt kÕt qu¶, gi¶i thÝch. – HS có thể không giải thích đợc, GV có thể thông b¸o ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t cßn lu l¹i trong m¾t trong 1/24 S, do đó các ánh sáng màu đó tạo thành sù trén mµu trong m¾t. D. Cñng cè : – GV th«ng b¸o cho HS “cã thÓ em cha biÕt” – Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ kiÕn thøc trong bµi (3 HS) Ghi nhí : Ghi vë E. Híng dÉn vÒ nhµ : + Häc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp SBT Rót kinh nghiÖm : ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ............................................................................................. Ngµy so¹n : 14/4/2012 TiÕt 62: i - Môc tiªu. Bµi 55: Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu..

(105) 1. Kiến thức:Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu víi nhau. Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu. Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều màu với nhau. Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh sáng đen” hay kh«ng ? 2. Kĩ năng : Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ : Nghiêm túc, cẩn thận. II- ChuÈn bÞ.  Các vật có màu trắng, đỏ, lục, đen đặt trong hộp.  Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục.. III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, KiÓm tra: HS1: Khi nµo ta nhËn biÕt ¸nh s¸ng? thÕ nµo lµ sù trén mµu cña ¸nh s¸ng. HS2: H·y nªu ph¬ng ph¸p trén mµu cña ¸nh s¸ng.. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập. con kú nh«ng leo lªn c©y nµo nã cã mµu s¾c cña c©y đó, vậy có phải da của nó bị đổi màu không? Hoạt động 2: Tìm hiểu vật màu trắng, vật màu đỏ, vật mµu xanh, vËt mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng. Yªu cÇu HS thảo luận C1 - GV yêu cầu 3 HS của 3 đối tợng khá - trung b×nh - yÕu tr¶ lêi - GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cña HS.. Ghi b¶ng I. Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh, vật mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng.. C1 HS thảo luận để rút ra nhận xét - HS ghi vë? + Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng: Th× vËt mµu tr¾ng cã ¸nh s¸ng tr¾ng truyÒn vµo m¾t ta. + Dới ánh sáng màu đỏ: Thì vật màu đỏ có ánh sáng truyÒn vµo m¾t ta. + Díi ¸nh s¸ng xanh: Th× vËt mµu xanh cã ¸nh s¸ng xanh truyÒn vµo m¾t ta. _____ đỏ ______ đỏ _______ _____ xanh ______xanh _______ +VËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng mµu nµo truyÒn vµo m¾t. HS tù rót ra nhËn xÐt. GV yªu cÇu 2 HS kh¸ giái NhËn xÐt: Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng, vËt cã mµu nµo th× trung b×nh ph¸t biÓu có ánh sáng màu đó truyền vào mắt ta. II. Kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt. Hoạt động 3: Tìm hiểu khả năng tán xạ màu của 1.ThÝnghiÖm:vµquans¸t: c¸c vËt. - HS trả lời là chỉ nhìn thấy vật khi ánh sáng từ vật đó truyÒn vµo m¾t. Hái: Ta chØ nh×n thÊy vËt khi nµo? + Hoạt động nhóm làm thí nghiệm theo các bớc của - Yªu cÇu HS sö dông hép quan s¸t ¸nh s¸ng t¸n x¹ ë GV híng dÉn ghi l¹i kÕt qu¶: mµu s¾c c¸c vËt. c¸c vËt mµu, híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm: 2. NhËn xÐt.C2 + Đặt vật màu đỏ trên nền trắng trong hộp. Sau khi đó thống nhất ghi vở: + Đặt tấm lọc màu đỏ, rồi màu xanh. + Nhận xét kết quả của các nhóm, thống nhất kiến thức Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu đỏ nhìn thấy vật màu đỏ. vµ ghi vë. Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu xanh lục, đen  vật - HS nghiªn cøu c¸ nh©n tr¶ lêi C2 vµ C3. gÇn ®en - GV yªu cÇu HS lÇn lît tr¶ lêi C2, C3 thèng nhÊt ghi Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu trắng vật màu đỏ. vë. C3: - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt xanh lôc vµ mµu tr¾ng  vËt mµu xanh lôc. Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm HS rót ra kÕt luËn cña bµi. - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt mµu kh¸c nh×n Hoạt động 4: Kết luận. thÊy vËt mµu tèi (®en) - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  HS rót ra kÕt luËn cña bµi. III. KÕt luËn Kh¸, giái - Vật màu nào thì hắt lại (tán xạ) tốt ánh sáng màu đó..

(106) - 3 HS ph¸t biÓu. TB. YÕu, kÐm.. Hoạt động 5: Vận dụng HS tr¶ lêi c©u hái C4, 2 HS tr¶ lêi. NÕu HS tr¶ lêi cha đúng thì GV gợi ý ánh sáng bạn thấy màu gì? Màu lá ban ngµy mµu g×? V× sao?. - VËt mµu tr¾ng th× t¸n x¹ tèt tÊt c¶ c¸c ¸nh s¸ng mµu. - VËt mµu ®en kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu nµo. IV. VËn dông: C4- L¸ c©y ban ngµy mµu xanh v× t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu xanh vµo m¾t. - Lá cây ban đêm không màu vì không có ánh sáng để l¸ c©y t¸n x¹ ¸nh s¸ng. C5: - C6 HS tr¶ lêi. D. Cñng cè Hớng dẫn HS ghi lại thông tin bằng sơ đồ giải thích. - GV th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch môc "Cã thÓ em cha biÕt". E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm c¸c bµi tËp 55 trong SBT Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………. Ngày soạn: 14/4/2012 TiÕt 63: Bµi 56: C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng I- Môc tiªu Kiến thứcTrả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì"?  Vận dụng đợc tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen để giải thích một số ứng dụng thực tÕ.  Trả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng sinh học của ánh sáng là gì? Tác dụng quang điện của ánh sáng là gì?" Kĩ năng: Thu thập thông tin về tác dụng của ánh sáng trong thực tế để thấy vai trò của ánh sáng. Thái độ: Say mê vận dụng khoa học vào thực tế. II- ChuÈn bÞ  Mét tÊm kim lo¹i mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en. HoÆc 2 tÊm kim lo¹i gièng nhau: Mét s¬n tr¾ng, mét s¬n ®en.; 1 hoÆc 2 nhiÖt kÕ  1chiếc đèn 25W; 1 chiếc đồng hồ; 1 dụng cụ pin mặt trời (máy tính bỏ túi...) III. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: B, KiÓm tra: HS1: Ch÷a bµi tËp 55.1; 55.3. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tạo tình huống: PP1: T¹o t×nh huèng nh SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của ánh sáng. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1: gäi 3 HS tr¶ lêi  thèng nhÊt  ghi vë: - HS trả lời câu C2: Nếu HS trả lời cha đợc hoặc đợc ít, GV gợi ý cho HS thấy vật lí 7 phần gơng cầu lõm đã sử dụng ánh sáng mặt trời chiếu vào gơng cầu lõm  đốt nóng vật. - Ph¬i muèi: Cµng n¾ng s¶n lîng muèi cµng l¾ng. - HS rót ra t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×?. Ghi b¶ng I. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. 1. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? VD1 ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¬ thÓ  cã thÓ nãng lªn. VD2: ¸nh s¸ng chiÕu vµo quÇn ¸o ít  quÇn ¸o sÏ mau kh«. C2- §èt nãng vËt b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi. - Ph¬i muèi: ¸nh s¸ng lµm níc biÓn bay h¬i nhanh muèi. * NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt lµm c¸c.

(107) Yªu cÇu HS nghiªn cøu thiÕt bÞ vµ bè trÝ thÝ nghiÖm. - So s¸nh kÕt qu¶ rót ra nhËn xÐt: - Yêu cầu HS đọc thông báo. Hoạt động 3: Nghiên cứu tác dụng sinh học của ánh sáng - Em h·y kÓ 1 sè hiÖn tîng x¶y ra víi c¬ thÓ ngêi vµ c©y cèi khi cã ¸nh s¸ng. - T¸c dông sinh häc lµ g×? Hoạt động 4: Tác dụng quang điện của ánh sáng GV thông báo cho HS biết pin mặt trời hoạt động trong điều kiÖn nµo? VD: Máy tính bỏ túi dùng pin mặt trời chỉ hoạt động khi có ¸nh s¸ng chiÕu vµo. - HS xem m¸y tÝnh bá tói cã dïng nguån ®iÖn ¸nh s¸ng vµ bøc ¶nh 56.3. - GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt qua Pin mÆt trêi gåm cã 2 chÊt kh¸c nhau, khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo: 1 sè e tõ b¶n cùc nµy bËt ra b¾n sang b¶n cùc kia lµm 2 b¶n cùc nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau  nguån ®iÖn 1 chiÒu. HS tr¶ lêi C7. GV yêu cầu HS trả lời. Nếu HS trả lời đúng thì GV thống nhất cùng HS. Còn nếu HS không trả lời đợc - GV gợi ý: Không có ánh sáng pin có hoạt động không? Pin quang ®iÖn biÕn W nµo W nµo? Hoạt động 5: Vận dụng - HS tù nghiªn cøu tr¶ lêi C8, C9, C10 NÕu häc kh«ng tù tr¶ lời đợc, GV có thể gợi ý: acsimet dùng dụng cụ tập trung nhiÒu ¸nh s¸ng vµo chiÕn thuyÒn cña giÆc. Chú ý C10: Về mùa đông ban ngày nên mặc áo màu tối?. vật nóng lên. Khi đó năng lợng ánh sáng đã bị biến đổi thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng. 2. Nghiªn cøu t¸c dông cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng hay vËt mµu ®en. Bè trÝ thÝ nghiÖm h×nh §Ìn. h không đổi. Đèn sáng t = 3 phút - kim loại tr¾ng. t01 = .......... t02 = .......... C3:So s¸nh kÕt qu¶:VËt mµu ®en hÊp thô ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. II. T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng. C4: C©y cèi trång trong n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng, l¸ c©y xanh nh¹t, c©y yÕu. C©y trång ngoµi ¸nh s¸ng, l¸ xanh c©y tèt. C5: Ngêi sèng thiÕu ¸nh s¸ng sÏ yÕu. Em bÐ phải tắm nắng để cứng cáp Nhận xét: ánh sáng gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật - Đó là tác dụng sinh học cña ¸nh s¸ng. 1. Pin mÆt trêi. HS ghi vë: Pin mÆt trêi lµ nguån ®iÖn cã thÓ ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. C6: - Pin mặt trời dùng ở đảo, ở miền núi hoặc mét sè thiÕt bÞ ®iÖn... Pin mặt trời đều có 1 cửa sổ để chiếu ánh sáng vµo. C7: + Pin ph¸t ®iÖn ph¶i cã ¸nh s¸ng. + Pin hoạt động không phải do tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng. + §Ó pin trong bãng tèi, ¸p vËt nãng vµo th× pin không hoạt động đợc. IV. VËn dông C8 - G¬ng cÇu lâm høng ¸nh s¸ng mÆt trêi  phÇn tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm đốt nóng vật  tác dông nhiÖt. C9: T¸c dông cña ¸nh s¸ng lµm c¬ thÓ em bÐ cøng c¸p kháe m¹nh lµ t¸c dông sinh häc. C10: Mùa đông, trời lạnh, áo màu tối hấp thụ nhiÖt tèt  c¬ thÓ nãng lªn.. D. Cñng cè. GV: Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kiÕn thøc cña bµi. - GV th«ng b¸o cho HS môc "cã thÓ em cha biÕt". Rút kinh nghiệm : ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................

(108) Ngày soạn: 20/4/2012 TiÕt 64. Bài 57: thực hành nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa cd. I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là as đơn sắc và thế nào là as không đơn sắc. - Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết as đơn sắc và as không đơn sắc. - RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, khoa häc. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Mçi nhãm: + 1 đèn phát ra as trắng. + Tấm lọc đỏ, vàng, lục, lam. + 1 đĩa CD. + Đèn LED đỏ, lục, lam, vàng. + Nguån ®iÖn. III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Nªu mét sè c¸ch ph©n tÝch as tr¾ng thµnh as mµu? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ 1: Tìm hiểu khái niệm as đơn sắc, as không đơn sắc. HS đọc SGK để nắm đợc: - Thế nào là as đơn sắc? - Thế nào là as không đơn sắc? - HS tìm hiểu mục đích TN - HS t×m hiÓu c¸c dông cô TN - HS t×m hiÓu c¸ch lµm TN vµ quan s¸t TN HĐ 2: Làm thí nghiệm phân tích as màu đỏ. - HS làm thí nghiệm và quan sát màu của as thu đợc và ghi l¹i nhËn xÐt. H§ 3: Lµm b¸o c¸o thùc hµnh. - HS: + Ghi c©u tr¶ lêi vµo b¸o c¸o. + Ghi kÕt luËn chung vÒ kÕt qu¶ TN. -GV híng dÉn HS lµm b¸o c¸o.. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt.. II. Thùc hµnh. - Lần lợt chắn tấm lọc màu đỏ, lục, lam vào mặt đĩa CD.. D. Cñng cè. - GV thu b¸o c¸o. - GV nhËn xÐt giê TH, HS thu dän dông cô. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi vµ xem tríc bµi 58 SGK. Ruùt kinh nghieäm: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….. Ngày soạn: 20/4/2012 TiÕt 65 Bµi 58: tæng kÕt ch¬ng iii: quang häc.

(109) I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi trong phần “Tự kiểm tra ”. - Vận dụng các kiến thức để giải các bài tập phần “ Vận dụng ”. -Gi¸o dôc lßng say mª häc tËp. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n + SGK. - HS: SGK. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc.. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§ 1: Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ”. - GV gäi lÇn lît häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ” mà HS đã chuẩn bị sẵn ở nhà. - HS díi líp nhËn xÐt, bæ xung.. H§ 2: Lµm bµi tËp phÇn vËn dông. - BT 17,18,19,20 GV híng dÉn. ? Khi chiÕu tia s¸ng tõ kh«ng khÝ vµo níc h·y so s¸nh i vµ r. ? VËt dÆt vÞ trÝ nµo ( d = 2f ) ? VËt cho ¶nh g×? (¶nh thËt b»ng vËt ) ? Mắt cận có đặc điểm gì? (Điểm Cv gần hơn bình thờng) ? Mắt lão có đặc điểm gì? (Điểm Cc xa hơn bình thờng) - GV gäi 1 HS lªn b¶ng lµm BT 22.. Ghi b¶ng I. Tù kiÓm tra. 1. a, Khóc x¹. b, i = 60  r <600. 2. Chïm tia lã lµ chïm héi tô. 3. 6. TKPK. 7.TKHT. 8. TTT, Vâng m¹c. 9. Cv, Cc. 10. TKHT. … II. VËn dông. 17.B 18.B 19.B 20.D 21.a – 4 c-2 b–3 d–1. PhÇn C GV híng dÉn HS dùa vµo h×nh vÏ.. 22.. - GV chèt l¹i c©u tr¶ lêi cuèi cïng.. B F’ -. A’. A F B’. HS tù lµm BT 23, GV híng dÉn phÇn b. OA AB ∆OAB ®d OA’B’  OA ' = A ' B ' (1) OI OF ∆OIF’ ®d ∆ A’B’F’  A ' B ' = A ' F ' (2) OA OF OA OF (1) vµ (2)  OA ' = A ' F ' hay OA ' = OA ' OF ' 120 8 TS: OA ' = OA ' 8  OA’ = 8,75 cm Thay OA’ vµo (1)  A’B’ = 2,85 cm. HS lµm bµi tËp 24.. B’. B’. I. O h×nh ch÷ nhËt BAOI A’ chÐo - BOAvàFAI là đờng  B’ là giao điểm 2 đờng chéo  A’B’ là đờng trung bình 1 OA ∆ AOB  OA’ = 2 = 10 cm A’ c¸ch thÊu kÝnh 10 cm. 23.. 24. OA = 5m = 500cm OA’ = 2cm AB = 2m = 200cm.

(110) A'B ' OA AB  OA ' OA = Ta có: AB = OA '  A’B’ = 0,8cm D. Cñng cè. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi cßn l¹i. - Xem trøc bµi 59 SGK Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………...

(111) Ngày soạn : 1/5/2012 ch¬ng IV: TiÕt 67:. sù b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng. Bµi 59: n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng. I. Môc tiªu: - Kiến thức: Nhận biết đợc cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu quan sát trực tiếp đợc. - Nhận biết đợc quang năng, hoá năng, nhiệt năng nhờ chúng chuyển hoá thành cơ năng hoặc nhiệt năng. - Nhận biết đợc khả năng chuyển hoá qua lại giữa các dạng năng lợng mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang dạng khác. - Kỉ năng: RÌn luyÖn kü n¨ng suy luËn, ph¸n ®o¸n. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vÏ to h×nh 59.1 SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: T×m hiÓu vÒ n¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C1, C2. ? Dựa vào đâu để biết vật có cơ năng, nhiệt năng?. I. N¨ng lîng. C1. Tảng đá nâng lên khỏi mặt nớc. C2. Lµm cho vËt nãng lªn..

(112) ? LÊy VD vËt cã c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng. - HS rót ra kÕt luËn. H§ 2: T×m hiÓu c¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. - HS hoạt động nhóm C3. - GV gäi mét sè HS tr¶e lêi, GV nhËn xÐt. - Tríc khi HS tr¶ lêi, GV hái HS: ? Nªu tªn c¸c d¹ng n¨ng lîng mµ em biÕt?. KL1. II. C¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. C3:  A (1) C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng C¬ n¨ng  C¬ n¨ng (1) ®iÖn n¨ng B (2) động năng  điện năng  C (1) ho¸ n¨ng  nhiÖt n¨ng (2) nhiÖt n¨ng c¬ n¨ng (1) ho¸ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng  nhiÖt n¨ng E (1) quang n¨ng  nhiÖt n¨ng C4: Ho¸ n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ C) Ho¸ n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ D) Quang n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ E) §iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ B) KL: SGK/155. III. VËn dông. Cho biÕt: V = 2l  m = 2kg. t1 =200c ; t2 = 800c C = 4200J/kg.K TÝnh: Q = ? BG: NhiÖt lîng níc nhËn thªm Q = mc (t2 – t1) = 2.4200(80-20) = = 504000(J) §S: 504000(J) D. - HS tr¶ lêi C4. HS rót ra kÕt luËn. H§ 3: VËn dông. - HS tóm tắt đề bài.. GV gîi ý. ? §iÒu g× chøng tá níc nhËn thªm nhiÖt n¨ng? ? Nhiệt năng nớc nhận đợc do đâu chuyển hoá? ? C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng?. 4. Cñng cè. ? Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo? ?Dựa vào đâu để biết cơ năng và nhiệt năng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi. - Lµm bµi tËp trong SBT. 6 ) Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….

(113) Ngày soạn :6/5/2012 TiÕt 68. Bµi 60:. định luật bảo toàn năng lợng. I. Môc tiªu: - Nhận biết đợc trong các thiết bị làm biến đổi năng lợng phần năng lợng cuối cùng bao giờ cung cấp thiết bÞ ban ®Çu. - Phát hiện sự xuất hiệnmột dạng năng lợng nào đó bị giảm đi. Thừa nhận phần năng lợng bị giảm đi bằng phÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn. - Phát biểu đợc định luật bảo toàn năng lợng. - Giải thích đợc các hiện tợng trong thực tế. - Gi¸o dôc suy nghÜ s¸ng t¹o. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. Gi¸o ¸n, III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Ta nhận biết đợc hoá năng, điện năng, quang năng khi chúng chuyển hoá thành dạng năng lợng nào? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Tìm hiểu sự biến đổi thế năng thành động năng. - HS hoạt động nhóm làm TN. - GV quan s¸t, uèn n¾n. - HS đọc để trả lời C1, C2, C3. - HS nghiªn cøu phÇn  . ? Điều gì chứng tỏ năng lợng không tự sinh ra đợc mà do một dạng năng lợng khác biến đổi thành? - Từ đó HS rút ra kết luận. ? Trong quá trình biến đổi nếu thấy một phần năng lợng bị hao hôt ®i cã ph¶i nã biÕn mÊtkh«ng? HĐ 2: Tìm hiểu sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngîc l¹i. HS hoạt động nhóm: + Tìm hiểu TN + Tr¶ lêi C4, C5. - GV híng dÉn HS t×m hiÓu TN. + Cuèn d©y treo qu¶ nÆng B sao cho khi A ë vÞ trÝ cao nhÊt th× B ë vÞ trÝ thÊp nhÊt ch¹m mÆt bµn mµ vÉn kÐo c¨ng d©y. + Đánh dấu vị trí cao nhất của A khi bắt đầu đợc thả rơi và vị trí cao nhất của B khi đợc kéo lên. - HS rót ra kÕt luËn. HĐ 3: Tìm hiểu nội dung định luật bảo toàn năng lợng. - GV thông báo định luật. - GV gọi HS đọc nội dung định luật.. I. Sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîngtrong c¸c hiÖn tîng c¬, nhiÖt, ®iÖn. 1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngợc l¹i. C1: Tõ A  C : TN  PN. C  B : §N  TN. C2: TNA > TNB. C3: Kh«ng. NhiÖt n¨ng do ma s¸t. * KL: SGK/157.. 2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngợc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. C4: C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng. §C§: §iÖn n¨ng  c¬ n¨ng. C5: TNA > TNB.

(114) II. §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C6, C7.. SGK/158. III. VËn dông. C6: Vì trái với định luật bảo toàn năng lợng. Động cơ hoạt động đợc lad có cơ năng, cơ năng nµy kh«ng tù sinh ra, muèn cã c¬ n¨ng ph¶i do c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn ho¸ thµnh.. D. Cñng cè. - GV chốt lại định luật bảo toàn năng lợng. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi. Lµm bµi tËp trong SBT. Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………... Ngµy so¹n: 28/4/2011 TiÕt 66. Bµi 61: s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn.

(115) I. Môc tiªu: - Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sane xuất, u điểm của việc sử dụng điện năng so với các d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Hãy phát biểu định luật bảo toàn năng lợng? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Tìm hiểu vai trò của điện năng trong đời sống và I. Vai trò của điện năng trong đời sống và s¶n xuÊt. s¶n xuÊt. - HS lµm viÖc c¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C1, C2, C3. C1: Th¾p s¸ng, nÊu c¬m, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m. C2: §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng (qu¹t - GV gäi HS tr¶ lêi C1, C2, C3. m¸y). - §iÖn n¨ng  NhiÖt n¨ng: BÕp ®iÖn. ? Điện năng có sẵn trong tự nhiên nh than đá, dầu mỏ, khí - §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh quang n¨ng. BÕp đốt không? ®iÖn… -Qua đó giúp HS nhận biết đợc: Năng lợng điện không có - §iÖn n¨ng  ho¸ n¨ng: N¹p ¾c quy. s½n trong tù nhiªn mµ do c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn C3: Dïng d©y dÉn. ho¸ thµnh. - Truyền tải dễ dàng, có thể đa đến tận nơi sử dông trong nhµ kh«ng cÇn xe vËn chuyÓn. ? Tại sao việc sản xuất điện năng lại trở thành vấn đề quan II. NhiÖt ®iÖn. trọng trong đời sống và sản xuất hiện nay? C1: Lò đốt than: Hoá năng  nhiệt năng. H§ 2: T×m hiÓu nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn. - GV treo tranh sơ đồ nhà máy điện. - Nåi h¬i: NhiÖt n¨ng  c¬ n¨ng cña h¬i. - HS quan sát tranh tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy - Tua bin: Cơ năng của hơi  động năng của nhiÖt ®iÖn. tua bin. - GV thông báo thêm: Trong ló đốt ở nhà máy nhiệt điện ở - M¸y ph¸t ®iÖn: C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng. trên hình ngời ta dùng than đá, bấy giờ dùng khí đốt từ mỏ dÇu ( nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vòng tµu). - HS chỉ ra quá trình biến đổi năng lợng trong lò hơi, tua bin, m¸y ph¸t ®iÖn. (Tr¶ lêi C4) - GV gi¶i thÝch thªm vÒ tua bin: Khi phun níc hay h¬i níc cã ¸p suÊt cao vµo c¸nh qu¹t th× tua bin sÏ quay. - HS rót ra KL. III. Thuû ®iÖn. H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y thuû ®iÖn. C5: - èng dÉn níc: ThÕ n¨ng cña níc chuyÓn - GV Treo tranh sơ đồ nhà máy thuỷ điện. hoá thành động năng của nớc. - HS t×m hiÓu c¸c bé phËn chÝnh cña nhµ m¸y thuû ®iÖn. - Tua bin: Động năng của nớc  động năng tua - HS tr¶ lêi C5. bin. ? V× sao nhµ m¸y thuû ®iÖn ph¶i cã hå chøa níc trªn cao? ? Thế năng của nớc phải biến đổi thành dạng năng lợng - M¸y ph¸t ®iÖn: §éng n¨ng  §iÖn n¨ng. trung gian nµo míi thµnh ®iÖn n¨ng? (§éng n¨ng cña níc) C6: Khi Ýt ma mùc níc trong hå gi¶m  TN cña - HS tr¶ lêi C6. níc gi¶m  NL nhµ m¸y gi¶m  ®iÖn n¨ng gi¶m. - HS rót ra kÕt luËn 2. * KL 2. H§ 4: VËn dông. IV. VËn dông. - HS lµm C7. C7: Công mà lớp nớc dày 1m, rộng 1km2 độ cao 2 Cho: S = 1km , h1 = 1m 200m cã thÓ sinh ra khi ch¹y vµo m¸y lµ: h = 200m. A = P.h =V.d.h (V: ThÓ tÝch; d: TLR) TÝnh A = ? = (S.h1)d.h = (1000000.1)(1000.200) = 2.1012J Công đó bằng thế năng của lớp nớc khi vào tua - GV gîi ý: bin sẽ chuyển hoá thành động năng. A = P.h = V.d.h D. Cñng cè. - Làm thế nào để có điện năng..

(116) E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc ghi nhí vµ lµm bµi tËp 61.1  61.3 SBT. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………... Ngµy so¹n: 28/4/2011 TiÕt 68. Bµi 62: ®iÖn giã - ®iÖn mÆt trêi - ®iÖn h¹t nh©n. I. Môc tiªu: - Nêu đợc các bộ phận chính của máy phát điện gió, pin mặt tời, nhà máy điện nguyên tử. - Chỉ ra đợc sự biến đổi năng lợng trong các bộ phận chính của các máy trên. - Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt trêi, ®iÖn h¹t nh©n. - Gi¸o dôc lßng ham häc hái. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: + Mét pin mÆt trêi. + Mét m¸y ph¸t diÖn giã. + Một động cơ điện nhỏ. + Một đèn LED. III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: T×m hiÓu m¸y ph¸t ®iÖn giã. I. M¸y ph¸t ®iÖn giã. - HS quan s¸t h×nh 62.1 kÕt hîp vÝ m¸y ph¸t ®iÖn giã trªn C1: Giã thæi c¸nh qu¹t  truyÒn c¬ n¨ng. bàn GV chỉ ra những bộ phận chính của máy và sự biến đổi - Cánh quạt quay  ro to quay. năng lợng qua các bộ phận đó. - Ro to và stato biến đổi cơ năng  điện năng..

(117) HĐ 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động pin mặt trời. - GV giíi thiÖu pin mÆt trêi. - HS nhËn d¹ng 2 cùc (+), (-) cña pin. - HS nhận biết nguyên tắc hoạt động khi chiếu ánh sáng vào bÒ mÆt tÊm pin th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn, kh«ng cÇn m¸y ph¸t ®iÖn. ? Dßng ®iÖn do pin mÆt trêi cung cÊp lµ dßng ®iÖn g×? (Xoay chiÒu). ? ViÖc s¶n xuÊt ®iÖn mÆt trêi cã g× thuËn lîi vµ khã kh¨n? H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n. - HS quan s¸t (H 61.1) vµ (H 62.3). ? Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö cã bé phËn chÝnh nµo gièng nhau? ? Lß h¬I vµ lß ph¶n øng tuy kh¸c nhau nhng cã nhiÖm vô g× gièng nhau? ( T¹o ra nhiÖt n¨ng ) H§ 4: NghiÖn cøu c¸ch sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. ? Điện năng có đợc sản xuất trực tiếp không? ? HS đọc SGK để nêu các biện pháp tiết kiệm điện. ? HS tr¶ l× C4.. II. Pin mÆt trêi. C2: C«ng suÊt sö dông tæng céng. 200.100 + 10.75 = 2750 w. C«ng suÊt cña ¸nh s¸ng mÆt trêi cung cÊp cho pin 2750.10 = 27500 w. DiÖn tÝch tÊm pin lµ: 27500 1400 = 19.6 m2. II. Nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n. (SGK). IV. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. C3: Nåi c¬m ®iÖn: §N  NN. Qu¹t ®iÖn: §N  CN C4: HiÖu suÊt lín h¬n ( §ì hao phÝ ).. D. Cñng cè. - Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt trêi. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Ôn lại kiến thức để giờ sau ôn tập. Rót kinh nghiÖm. ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………….

(118) Ngµy so¹n: 10/5/2012 TiÕt 69. ¤n tËp. I. Môc tiªu: - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc nh»m gióp HS cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc. - Vận dụng làm các bài tập từ đơn giản đến phức tạp - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n. - HS: KiÕn thøc cò. III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: ¤n lý thuyÕt. I. Lý thuyÕt. - GV hái, HS tr¶ lêi. 1. ViÕt c«ng thøc tÝnh u,I cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp Nt: I = I1 = I2 // : I vµ m¾c song song? 2. Phát biểu định luật Jun – Len xơ. U = u 1 + u2 3. Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. Q = I2.R.t A P= t - GV gäi HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt bæ xông. H§ 2: Bµi tËp. - GV treo b¶ng phô chÐp bµi tËp. BT: 3 ®iÖn trë R1 = 10  ; R2 = R3 = 20  đợc mắc song song vời nhau vào u = 12V. a. TÝnh Rtd. b. TÝnh I qua m¹ch chÝnh vµ m¹ch rÏ.. 4. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i? 5. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay tr¸i. 6. Nêu đặc điểm TKHT. 7. Nêu đặc điểm TKPK. 8. Nªu tÝnh chÊt ¶nh qua TKPK, TKHT. 9. M¾t cËn lµ g×: TËt m¾t l·o lµ g×? 10. Thế nào là ánh sáng đơn sắc, ánh sáng không đơn s¾c. II. Bµi tËp. 1. Bµi tËp 1: R1 R2 R3 a. R = R1 R2  R2 R3  R1 R3 = 5  . td. U 12 b. I = Rtd = 5 = 2.4A..

(119) - HS gi¶I bµi. - GV gäi HS lªn b¶ng lµm, chÊm, cho ®iÓm.. I1 = 1.2A. I2 = I3 = 0.6A. 2. Bµi tËp 2:. - GV treo bảng phụ chép đề bài tập 2. BT: Mét ngêi giµ ®eo s¸t m¾t mét TKHT cã f = 50cm th× míi nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t 25cm. Khi kh«ng ®eo kÝnh th× nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t bao nhiªu? AB FA 25 1 AB 1      OI FO 50 2 A' B ' 2 - HS suy nghĩ cách giảI sau đó GV gọi 1 em lên bảng tr×nh bµy. AB OA 1    OA ' 2.OA 2.25 50cm F A ' B ' OA ' 2 B’ c = OA’ = OF = 50cm. B OC Vậy không đeo kính ngời đó nhìn không rõ các vật c¸ch m¾t 50cm. A’FC A D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Giê sau «n tËp tiÕp. Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………...

(120) TuÇn S: G:. TiÕt 69 ¤n tËp (TiÕt 2). I. Môc tiªu: - Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sane xuất, u điểm của việc sử dụng điện năng so với các d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gv: Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp + Gợi mở. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật: GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt ¤m HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc học §Þnh luËt Jun-Lenx¬ Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 3. -§Þnh luËt -BiÓu thøc GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn -Giải thích các đại lợng trong công trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng thøc HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm 2- C¸c kh¸i niÖm: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có I= I1= I2 trong công thức mà em đã học: U=U1+ U2 HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c U1 R1 = đại lợng trong công thức U2 R2 BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 R2. GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Hoạt động 2: Làm bài tập GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c. ; H=.

(121) II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4, D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc häc ë HKII - Giê sau kiÓm tra HKII. Ngµy so¹n: 5/5/2011 TiÕt 70. KiÓm tra häc kú ii I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I: Khoanh tròn vào chữ cái A,B,C hoặc D đứng trớc phơng án trả lời đúng của các câu sau: 1, Một bạn học sinh vẽ đờng truyền của 4 tia sáng từ 1 ngọn đèn ở trong bể nớc (nh hình vẽ) ,đáp án nào sau đây là đúng? A đờng 1 2 3 4 B đờng 2 C đờng 3 1 D đờng4 2, Đặt một vật trớc 1TKPK, ta sẽ thu đợc một ảnh nào sau đây? A: mét ¶nh ¶o lín h¬n vËt C: mét ¶nh thËt lín h¬n vËt B: mét ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D: mét ¶nh thËt nhá h¬n vËt 3, Trong các kết luận sau , kết luận nào đúng ? A: ngêi cã m¾t tèt nh×n râ c¸c vËt ë xa mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t.

(122) B : ngêi cã m¾t tèt nh×n râ c¸c vËt ë gÇn mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë xa m¾t C: ngêi cÆn thÞ nh×n râ c¸c vËt á xa m¾t mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t D:ngêi cËn thÞ nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë xa m¾t 4, Kết luận nào dới đây là đúng : A: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt , nhá h¬n vËt B: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt C: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt nhá h¬n vËt D: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt 5, Kết luận nào dới đây là đúng A : chiếu tia sáng đơn sắc đỏ qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng xanh B : chiếu tia sáng đơn sắc đỏ qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng trắng C: chiếu tia sáng trắng qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng xanh D: chiếu tia sáng trắng qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng trắng 6, Nhìn một mảnh giấy xanh dới ánh sáng đỏ ta sẽ thấy mảnh giấy có màu nào? A: mµu tr¾ng C: mµu xanh B: màu đỏ D: mµu ®en PhÇnII: §iÒn tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng cña c¸c c©u sau : 1, HiÖn tîng tia s¸ng bÞ g·y khóc t¹i mÆt níc khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ........... 2, TKHT cã bÒ dµy ........... 3, Kính lúp là dụng cụ dùng để ...........nó là một .........có ..........không khí dài hơn 25cm 4, T¸c dông cña ¸nh s¸ng lªn pin mÆt trêi lµm cho nã cã thÓ ph¸t ra ®iÖn gäi lµ ......... PhÇn III: Gi¶i c¸c bµi tËp sau 1, §Æt mét AB , cã d¹ng muÜ tªn dµi 0,5cm vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña mét TKHT , c¸ch thÊu kÝnh 6cm , thÊu kinh cã tiªu cù 4cm Dựng cảnh A’B’ của AB theo đúng tỉ lệ xích 2, Ngêi ta chôp ¶nh mét chËu c©y cao 1m, c©y c¸ch m¸y ¶nh 2 m, phim c¸ch vËt kÝnh cña m¸y ¶nh 6cm . VÏ h×nh vµ tÝnh chiÒu cao cña ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh? 3, Một ngời chỉ nhìn rõ các vật cách mắt từ 15cm đến 50cm a, M¾t ngêi Êy m¾c bÖnh g× b, Ngêi Êy ph¶i ®eo thÊu kÝnh lo¹i g× ? c, Khi ®eo kÝnh phï hîp th× ngêi Êy nh×n râ vËt ë xa nhÊt c¸ch m¾t bao nhiªu ? đáp án. phÇn I : 1 D. 2 B. 3 D. 4 C. 5 C. PhÇn II: 1, ......hiÖn t¬ng khóc x¹ 2, .........phÇn gi÷ dµy h¬n phÇn r×a 3, ...........quan s¸t c¸c vËt nhá .........TKHT ......... tiªu cù 4, ..........t¸c dông quang ®iÖn PhÇn III: 1, Dùng ¶nh (cã d¹ng nh h×nh vÏ) B B’ A. F’. A’. I O. 2, theo bµi ra : AB = 1m =100cm OA = 2m = 200cm OA’ = 6cm xét tam giác OAB đồng dạng tam giác OA’B’ cã A’B’/ AB = OA’ / OA suy ra A’B’ =AB x (OA’/ OA) = 100 x (6 / 200) =3cm 3, a, ngêi Êy m¾c tËt cËn thÞ b, ngêi Êy ph¶i ®eo kÝnh ph¶n k× c, khi đeo kính phù hợp ngời ấy nhìn rõ đợc những vật ở xa vô cực. Thang ®iÓm PhÇnI: (3®) Mỗi câu đúng cho 0,5đ , Phần II: (2đ) Mỗi câu đung cho 0,5đ; Phần III: (5 điển) Câu 1: vẽ đúng cho 1đ Câu2 vẽ đợc hình 1đ Lập đợc tỉ số : A’B’/AB = OA’ /OA (0,5® ) tính đợc A’B’ = 3cm (1®). 6 D.

(123) câu3: mỗi ý đúng cho 0,5đ Tæng : 10 ®iÓm D. Cñng cè: - Thu bµi - NhËn xÐt giê KT E. Híng dÉn vÒ nhµ.

(124)

giao an vat li 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về