GA Lop 10

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (707.32 KB, 96 trang )

(1)Ngày soạn: 18.8.2011. Chơng I: Bản đồ. tiết 1-Bài 1: Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1.KiÕn thøc - Nêu rõ đợc vì sao cần có các phép chiếu hình bản đồ khác nhau. - Hiểu rõ đợc một số phép chiếu hình bản đồ cơ bản. - Phân biệt đợc một số dạng lới kinh, vĩ tuyến khác nhau của các phép chiếu cơ bản nh phơng vị đứng, hình nón đứng, hình trụ đứng. - Thông qua phép chiếu hình bản đồ, biết đợc khu vực nào tơng đối chính xác, khu vực nào kém chính xác trên bản đồ. 2.Kü n¨ng -Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích hệ thống kinh vĩ tuyến trên bản đồ 3.Thái độ - Thấy đợc sự cần thiết của bản đồ trong học tập. II- THIẾT BỊ d¹y häc: Quả địa cầu, một mảnh bìa, bản đồ thế giới, bản đồ châu á. III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Dạy bài mới. Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Các em thấy quả địa địa cầu có hình mặt cầu còn bản đồ có hình mặt phẳng. Làm cách gì để chuyển hệ thống kinh vĩ tuyến từ mặt cầu sang mặt phẳng? Hoạt động của giáo viên và học Néi dung chÝnh sinh Hoạt động 1: Học sinh trình 1- Khái niệm bày sự hiểu biết về bản đồ, quả - Phép chiếu hình bản đồ là cách biểu thị mặt cong của trái đất lên một mặt phẳng để mỗi điểm trên địa cầu. - Gi¸o viªn: §Ó triÓn khai bÒ mÆt mÆt cong t¬ng øng víi 1 ®iÓm trªn mÆt ph¼ng. cong của trái đất lên mặt phẳng - Do bề mặt trái đất cong, khi thể hiện ra mặt phẳng phải có các phép chiếu hình bản các khu vực không chính xác nh nhau dẫn đến có các phép chiếu hình bản đồ khác nhau. đồ. - Giáo viên: Dùng quả địa cầu, 2- Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản: mảnh bìa mô tả để học sinh hình - Phép chiếu phơng vị. dung phép chiếu phơng vị (đứng, - Phép chiếu hình nón. nghiªng, ngang) - PhÐp chiÕu h×nh trô. a, PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ: Hoạt động 2 (cá nhân): + Với phép chiếu phơng vị đứng thì - Là phơng pháp thể hiện mạng lới kinh, vĩ tuyến của mặt phẳng tiếp xúc quả địa cầu ở mặt cầu lên mặt phẳng. đâu ? Hệ thống kinh, vĩ tuyến có - Tùy theo vị trí tiếp xúc của mặt phẳng với quả địa cÇu cã c¸c phÐp chiÕu ph¬ng vÞ kh¸c nhau. đặc điểm gì ? - Phép chiếu phơng vị đứng. + Khu vùc nµo sÏ chÝnh x¸c ? + Mặt phẳng tiếp xúc quả địa cầu ở cực. + Kinh tuyến là đờng thẳng đồng quy ở cực. + Vĩ tuyến là các đờng tròn đồng tâm ở cực. + Khu vùc mÆt ph¼ng tiÕp xóc lµ chÝnh x¸c (cùc) b, PhÐp chiÕu h×nh nãn: - Là cách thể hiện mạng lới kinh, vĩ tuyến của địa cầu lên mặt chiếu là mặt nón, sau đó triển khai ra mÆt ph¼ng. - Phép chiếu hình nón đứng, nghiêng, ngang. - Phép chiếu hình nón đứng. + Hình nón tiếp xúc với quả địa cầu tại một vòng vĩ Hoạt động 3: Nhóm 1 tuyến. nghiên cứu phép chiếu hình nón + Kinh tuyến là những đoạn thẳng đồng quy ở đỉnh theo các nội dung nh ở phép hình nón, vĩ tuyến là những cung tròn đồng tâm ở đỉnh hình nón. chiÕu ph¬ng vÞ + Vẽ bản đồ ở các khu vực vĩ độ trung bình. + MÆt chiÕu. + §Æc ®iÓm hÖ thèng kinh, vÜ c, PhÐp chiÕu h×nh trô:.

(2) tuyÕn. + Khu vùc tiÕp xóc. + Dùng vẽ bản đồ khu vực nào.. - Lµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn m¹ng líi kinh, vÜ tuyÕn của địa cầu lên mặt chiếu là hình trụ, sau đó triển khai ra mÆt ph¼ng. - Phép chiếu hình trụ đứng, nghiêng, ngang. - Phép chiếu hình trụ đứng. + Hình trụ tiếp xúc quả địa cầu theo vòng xích đạo. + Kinh, vĩ tuyến là các đờng thẳng song song. + Vùng xích đạo tơng đối chính xác.. Hoạt động 4: Nhóm 2 nghiªn cøu phÐp chiÕu h×nh trô. Lu ý: Mçi phÐp chiÕu nµy, gi¸o viên mô tả qua bằng quả địa cầu và mảnh bìa để học sinh hình dung. 3. Củng cố và dặn dò a, Củng cố bài: GV cñng cè l¹i bµi häc cho häc sinh n¾m v÷ng néi dung kiÕn thøc sau: -Phép chiếu hình bản đồ: cách thể hiện mặt cong trái đất lên mặt phẳng bản đồ -So s¸nh ®iÓm tiÕp xóc, kinh tuyÕn, vÜ tuyÕn, khu vùc chÝnh x¸c, khu vùc kÐm chÝnh x¸c của các phép chiếu: phơng vị đứng, nón đứng, trụ đứng. C¸c môc Phơng vị đứng Hình nón đứng Hình trụ đứng §iÓm tiÕp ë cùc ở một vòng vĩ tuyến trung ở xích đạo xóc b×nh (450) Kinh tuyến Những đờng thẳng Những đờng thẳng đồng Những đờng thẳng song đồng quy ở cực quy ở đỉnh hình nón song ch¹y däc trôc B-N trên bản đồ VÜ tuyÕn Những vòng tròn đồng Những cung tròn đồng tâm Những đờng thẳng song t©m ë cùc ở đỉnh hình nón song ch¹y tõ T-§ Khu vùc GÇn cùc ở vĩ độ trung bình Gần xích đạo chÝnh x¸c Khu vực Càng xa cực càng kém Càng xa vĩ độ tb càng kém Càng xa xích đạo càng kÐm chÝnh chÝnh x¸c chÝnh x¸c kÐm chÝnh x¸c(cµng gÇn x¸c 2 cùc cµng kÐm chÝnh x¸c) b, Dặn dò: Về nhà làm hết bài tập trong sách giáo khoa và đọc trước bài mới Ngµy so¹n: 19.8.2011 tiết 2-Bài 2: một số phơng pháp biểu hiện các đối tợng địa lý trên bản đồ I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh ph¶i: 1.KiÕn thøc -Hiểu rõ đối tợng địa lý là những cái gì - Hiểu rõ mỗi phơng pháp đều có thể biểu hiện đợc một số đối tợng nhất định trên bản đồ với những đặc tính của nó. 2.Kü n¨ng - Tìm hiểu kỹ bảng chú giải của bản đồ trớc khi đọc bản đồ thông qua đặc điểm ký hiệu. 3.Thái độ -Thích tìm hiểu, nghiên cứu bản đồ II- THIẾT BỊ d¹y häc: Một số bản đồ kinh tế xã hội, bản đồ tự nhiên iii- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Tæ chøc d¹y häc Bài cũ: Nêu khái niệm của phép chiếu phơng vị, đặc điểm hệ thống kinh, vĩ tuyến, ứng dụng trong vẽ bản đồ nh thế nào ?.

(3) Bài mới: Qua các phép chiếu hình bản đồ nh phơng vị đứng, hình nón đứng, hình trụ đứng các em đã biết đợc hệ thống các kinh vĩ tuyến là những đờng nh thế nào rồi. Bây giờ thầy trò chúng ta đi vào tìm hiểu các đối tợng địa lý đợc biểu hiện trên bản đồ nh thế nào? Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh Hoạt động 1 (cá nhân): (Giáo viên 1- Phơng pháp ký hiệu: nêu vấn đề) a/ §èi tîng biÓu hiÖn: -Phơng pháp ký hiệu dùng để biểu hiện đối -Biểu hiện các đối tợng đợc phân bố theo tợng địa lý nào trên bản đồ? nh÷ng ®iÓm cô thÓ. VÝ dô Dùa vµo h×nh 2.1, nªu c¸c d¹ng ký hiÖu? b/ C¸c d¹ng ký hiÖu: -Nh×n h×nh 2.2, cho biÕt kh¶ n¨ng biÓu hiÖn - Ký hiÖu h×nh häc. cña ph¬ng ph¸p kÝ hiÖu nh thÕ nµo? - Ký hiÖu ch÷. -Ngoài việc biết đợc vị trí đối tợng (nhà - Ký hiệu tợng hình. máy điện), chúng ta còn biết đợc đặc điểm c/ Khả năng biểu hiện g× n÷a ? Nªu cô thÓ. - Vị trí phân bố của đối tợng. -GV gợi ý cho hs tìm hiểu về vị trí đối t- - Số lợng, quy mô, chất lợng. ợng, số lợng đối tợng, chất lợng đối tợng, - Động lực phát triển của đối tợng. động lực phát triển của đối tợng? Hoạt động 2 (Đàm thoại gợi mở): 2- Phơng pháp ký hiệu đờng chuyển -Phơng pháp đờng chuyển động dùng để động biểu hiện đối tợng địa lý nào trên bản đồ? a/ Đối tợng biểu hiện: -Quan sát hình 2.3-Gió và bão ở Việt Biểu hiện sự di chuyển của các đối tợng, Nam, hãy cho biết phơng pháp đờng hiện tợng tự nhiên, KT-XH. chuyển động có những khả năng biểu hiện b/ Khả năng biểu hiện: nh thÕ nµo? - Tốc độ, khối lợng của đối tợng. -GV võa gîi më cho häc sinh t×m hiÓu võa - Híng di chuyÓn. lÊy vÝ dô minh häa. Hoạt động 3 (Đàm thoại gợi mở): 3- Ph¬ng ph¸p chÊm ®iÓm: -Phơng pháp chấm điểm dùng để biểu hiện a/ Đối tợng biểu hiện: những đối tợng địa lý nào trên bản đồ? Biểu hiện các đối tợng phân bố không -Quan sát hình 2.4-Phân bố dân c châu á, đồng đều bằng những điểm chấm có giá h·y cho biÕt ph¬ng ph¸p chÊm ®iÓm cã trÞ nh nhau. nh÷ng kh¶ n¨ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo? b/ Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn: -GV vừa gợi mở cho học sinh tìm hiểu vừa - Sự phân bố của đối tợng. lÊy vÝ dô minh häa. - Số lợng của đối tợng. Hoạt động 4 (Đàm thoại gợi mở): -Phơng pháp bản đồ-biểu đồ dùng để biểu 4- Phơng pháp bản đồ-biểu đồ: hiện những đối tợng địa lý nào trên bản a/ Đối tợng biểu hiện: đồ? Biểu hiện các đối tợng có giá trị tổng -Quan sát hình 2.5-Diện tích và sản lợng cộng của một hiện tợng địa lí trên một lúa Việt Nam năm 2000, hãy cho biết ph- đơn vị lãnh thổ bằng các biểu đồ đặt ơng pháp bản đồ-biểu đồ có những khả trong đơn vị lãnh thổ đó. n¨ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo? b/ Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn: -GV vừa gợi mở cho học sinh tìm hiểu vừa - Số lợng, chất lợng của đối tợng. lÊy vÝ dô minh häa. - Cơ cấu của đối tợng. Hoạt động 5: -GV giíi thiÖu ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p trªn còn có các phơng pháp biểu hiện các đối tợng địa lý trên bản đồ khác nh: kí hiệu theo đờng, đờng đẳng trị, khoanh vùng, nÒn chÊt lîng… 3. Củng cố và dặn dò a. Củng cố bài: GV cho häc sinh nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc bµi häc Sau đó, GV có thể tóm tắt nội dung theo bảng hệ thống kiến thức sau đây: Ph¬ng ph¸p §èi tîng biÓu hiÖn Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn KÝ hiÖu các đối tợng đợc phân bố theo - Vị trí phân bố của đối tợng. - Sè lîng, quy m«, chÊt lîng. nh÷ng ®iÓm cô thÓ - Động lực phát triển của đối tợng Đờng chuyển sự di chuyển của các đối tợng, - Tốc độ, khối lợng của đối t-.

(4) động. hiÖn tîng tù nhiªn, KT-XH.. ChÊm ®iÓm Bản đồ-biểu đồ. îng. - Híng di chuyÓn. các đối tợng phân bố không đồng - Sự phân bố của đối tợng. đều bằng những điểm chấm có - Số lợng của đối tợng. gi¸ trÞ nh nhau. các đối tợng có giá trị tổng cộng - Số lợng, chất lợng của đối tcủa một hiện tợng địa lí trên một ợng. đơn vị lãnh thổ bằng các biểu đồ - Cơ cấu của đối tợng. đặt trong đơn vị lãnh thổ đó. b. Dặn dò: Về nhà làm hết bài tập SGK và đọc trước bài mới. Ngày so¹n: 28.8.2011 tiết 3-Bài 3: sử dụng bản đồ trong học tập, đời sống. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: - Thấy đợc sự cần thiết của bản đồ trong học tập và trong đời sống. - Hiểu rõ nguyên tắc cơ bản khi sử dụng bản đồ và Atlat trong học tập 2. VÒ kÜ n¨ng: Củng cố và rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ và Atlat địa lí trong học tập 3. Về thái độ Có thói quen sử dụng bản đồ trong suốt quá trình học tập ( theo dõi bài mới ở trên lớp, häc bµi ë nhµ, lµm bµi kiÓm tra) II- ThiÕt bÞ d¹y häc: -Bản đồ t nhiện Thế giới -Bản đồ tự nhiên Việt nam -Bản đồ kinh tế Việt Nam. III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Tæ chøc d¹y häc Bài cũ: Phơng pháp ký hiệu đờng chuyển động biểu hiện đối tợng đối tợng địa lí nào? Nªu kh¶ n¨ng biÓu hiÖn cña ph¬ng ph¸p nµy ? Bài mới: Chúng ta đã đợc học các phép chiếu hình bản đồ, các phơng pháp biểu hiện các đối tợng địa lí trên bản đồ. Hôm nay, chúng ta đi vào học bài Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh Hoạt động 1 (cá nhân): Học sinh I- Vai trò của bản đồ trong học tập và nêu ý kiến về vai trò của bản đồ trong quá đời sống trình học tập môn địa lý ở các lớp dới? 1- Trong học tập: Tại sao trong học tập phảI sử dụng bản Là phơng tiện để học tập, rèn luyện các kỹ năng địa lý tại lớp, ở nhà và trong kiểm đồ? -Gi¸o viªn tæng hîp c¸c ý kiÕn, sö dông tra. một số bản đồ minh họa. -Gi¸o viªn ®a ra t×nh huèng cô thÓ, häc sinh lựa chọn bản đồ. VÝ dô: Häc vÒ tù nhiªn Hoa Kú sÏ ph¶i sö dụng bản đồ gì ? Hoạt động 2 (cá nhân): Trong đời 2- Trong đời sống: Bản đồ là một phơng sống, sản xuất, những ngành nào cần đến tiện đợc sử dụng rộng rãi trong đời sống hµng ngµy bản đồ địa lý ? - Bảng chỉ đờng. HS lÊy vÝ dô? - Phôc vô cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt. GV chuÈn kiÕn thøc - Phôc vô cho qu©n sù. Hoạt động 3: Vậy theo các em, II- Sử dụng bản đồ, atlat trong học tập chúng ta cần lu ý vấn đề cần trong quá 1- Một số vấn đề cần lu ý trong quá trình học tập địa lý trên cơ sở bản đồ. trình sử dụng bản đồ trong học tập ? -HS trả lời, GV lấy ví dụ minh chứng cho a/ Chọn bản đồ phải phù hợp với nội dung HS hiểu các lu ý khi sử dụng bản đồ trong cần tìm hiểu. b/ Đọc bản đồ phải tìm hiểu tỷ lệ, ký hiệu häc tËp. -Tại sao phải chọn bản đồ phù hợp với của bản đồ. - §äc kü b¶ng chó gi¶i. néi dung häc tËp, t×m hiÓu?.

(5) -Tỉ lệ bản đồ cho biết biết điều gì? c/ Xác định đợc phơng hớng trên bản đồ. -Tại sao trớc khi đọc bản đồ phải đọc kĩ b¶ng chó gi¶i? -Có mấy cách xác định phơng hớng trên bản đồ? Nêu các xác định của mỗi cách 2- Hiểu đợc mối quan hệ giữa các yếu tố đó? -Nêu mối quan hệ giữa các yếu tố địa lí địa lý trong bản đồ, atlat. trên bản đồ? - Gi¸o viªn lÊy vÝ dô: Híng ch¶y cña sông liên quan đến địa hình --> tìm hiểu trong mối quan hệ với địa hình. 3. Củng cố và dăn dò: a. Củng cố bài -Vai trò của của bản đồ *Trong học tâp: +Phương tiện học tập, rèn luyện kỹ năng địa lí *Trong đời sống: +Phương tiện chỉ đường, phục vụ sản xuất, phục vụ quân sự -Cách sử dụng bản đồ + Chọn bản đồ phù hợp với nội dung cần tìm hiểu. + Đọc bản đồ phải tìm hiểu tỷ lệ, ký hiệu của bản đồ, đọc kỹ bảng chú giải. + Xác định đợc phơng hớng trên bản đồ. + Hiểu đợc mối quan hệ giữa các yếu tố địa lý trong bản đồ, atlat. b. Dặn dò: Về nhà yêu cầu các em làm hết bài tập trong SGK và đọc trước bài mới. Ngày soạn: 28.8.2011 tiết 4-Bài 4: thực hành - Xác định một số phơng pháp biểu hiện các đối tợng địa lí trên bản đồ I- Môc tiªu Bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. VÒ kiÕn thøc - Hiểu rõ một số phơng pháp biểu hiện các đối tợng địa lý trên bản đồ. - Nhận biết đợc những đặc tính của đối tợng địa lý biểu hiện trên bản đồ. 2. VÒ kÜ n¨ng Phân loại đợc từng phơng pháp biểu hiện ở các loại bản đồ khác nhau II- thiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ tự nhiên Việt Nam. - Bản đồ kinh tế chung Việt Nam. III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Kiểm tra 15 phút..

(6) Câu 1. Nêu cách sử dụng bản đồ, Atlat trong học tập? Câu 2. Cho tỉ lệ bản đồ 1: 3 000 000. Tính xem 3cm trên bản đồ tương đương bao nhiêu km trên thực địa? 3- Bµi míi. Chúng ta đã học xong phần lí thuyết về bản đồ. Như chúng ta biết, các đối tượng địa lí thì rất phong phú và đa dạng. Vậy bằng cách gì để biểu hiện các đối tượng địa lí đó lên trên các bản đồ? Hôm nay, chúng ta sẽ khắc sâu phần kiến thức này qua bài thực hành sau. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh. HOẠT ĐỘNG 1: Học sinh đọc nội dung bài thực hành. Xác định yêu cầu bài thực hành. - Gi¸o viªn th«ng b¸o l¹i yªu cÇu bµi thùc hµnh HOẠT ĐỘNG 2(nhãm): Gi¸o viªn yêu cầu các nhóm nghiên cứu 4 bản đồ trong SGK Địa lí 10 trang 10-11-1213, chia nhãm nghiªn cøu lÇn lît c¸c néi dung, yªu cÇu bµi thùc hµnh, viÕt ra giÊy. -Nhóm 1: Nghiên cứu bản đồ hình 2.2, tìm hiểu: +Tên bản đồ? +Tên phương pháp biểu hiện? +Biểu hiện những đối tượng nào? +Biểu hiện được những đặc tính nào của đối tượng? -Nhóm 2: Nghiên cứu bản đồ hình 2.3, tìm hiểu: +Tên bản đồ? +Tên phương pháp biểu hiện? +Biểu hiện những đối tượng nào? +Biểu hiện được những đặc tính nào của đối tượng? -Nhóm 3: Nghiên cứu bản đồ hình 2.4, tìm hiểu: +Tên bản đồ? +Tên phương pháp biểu hiện? +Biểu hiện những đối tượng nào? +Biểu hiện được những đặc tính nào của đối tượng? -Nhóm 4: Nghiên cứu bản đồ hình 2.5, tìm hiểu: +Tên bản đồ? +Tên phương pháp biểu hiện? +Biểu hiện những đối tượng nào? +Biểu hiện được những đặc tính nào của đối tượng? HOẠT ĐỘNG: Gäi häc sinh lªn b¶ng ®iÒn th«ng tin cho nhãm m×nh. HOẠT ĐỘNG 4: C¸c nhãm bæ sung,. I. Yªu cÇu thực hành - Tên bản đồ - Phơng pháp thể hiện các đối tợng địa lí trên bản đồ - Phơng pháp đó biểu hiện những đối tợng địa lí nµo? - Khả năng biểu hiện những đặc tính nào của đối tợng địa lí đó. II. Nội dung thực hành Bản Tên Tên đồ bản đồ phương hình pháp Hình Bản đồ Phương 2.2 công pháp kí nghiệp hiệu điện Việt Nam. Đối tượng biểu hiện -Nhiệt điện -Thủy điện -NM điện đang xây dựng Hình Gió và Phương -Gió 2.3 bão ở pháp kí mùa mùa Việt hiệu đông Nam đường -Gió chuyển mùa mùa động hạ -Gió Tây khô nóng Hình Phân Phương -Các 2.4 bố dân pháp điểm dân cư châu chấm cư đô thị Á điểm Hình Diện Phương -Diện 2.5 tích, pháp tích lúa sản bản đồ- -Sản lượng biểu đồ lượng lúa Việt lúa Nam 2000. Đặc tính -Số lượng -Chất lượng -Vị trí đối tượng. -Số lượng -Số lượng -Chất lượng.

(7) gi¸o viªn nhËn xÐt, hoµn thµnh bµi thùc hµnh. 4. Củng cố và dăn dò a. Củng cố bài: -Giáo viên nhấn mạnh lại ở mỗi một bản đồ có một số phương pháp biểu hiện khác nhau, đối tượng biểu hiện khác nhau và đặc tính biểu hiện cũng khác nhau. b. Dăn dò -Về nhà hoàn thiện bài học theo bảng sau: Tên Phương pháp biểu hiện Đối tượng biểu hiện Đặc tính biểu hiện bản đồ. -Đọc trước bài mới: Vũ trụ, hệ mặt trời, trái đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất.. Ngày soạn: 3.9.2011 Chơng II: vũ trụ. hệ quả các chuyển động của trái đất Tiết 5: vũ trụ. Hệ mặt trời và tráI đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc: - Nhận thức đợc vũ trụ là vô cùng rộng lớn. Hệ mặt trời, trong đó có trái đất chỉ là một bộ phËn nhá bÐ trong vò trô. - Hiểu khái quát về hệ mặt trời, trái đất trong hệ mặt trời. - Giải thích đợc các hiện tợng, sự luân phiên ngày - đêm, giờ trên trái đất. Sự lệch hớng chuyển động của các vật thể trên trái đất. 2 – VÒ kÜ n¨ng: Dùa vµo c¸c h×nh trong s¸ch gi¸o khoa, biÕt: - Xác định hớng chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời, vị trí của trái đất trong hÖ mÆt trêi. - Xác định đợc các múi giờ, hớng lệch của các vật thể khi chuyển động trên bề mặt đất. 3 – Về thái độ: - Nhận thức đúng đắn quy luật hình thành, phát triển của các thiên thể II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Quả địa cầu, một cây nến. - Bản đồ thế giới. III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bài mới. Chúng ta đã học xong chơng I-Bản đồ. Hôm nay, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu chơng II-Vũ trụ, hệ quả các chuyển động của trái đất. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh Hoạt động 1 (Cả lớp): -Dựa vào sách giáo I- Khái quát về vũ trụ, hệ mặt trời, trái.

(8) khoa (h×nh 5.1), em hiÓu vò trô lµ g× ? - Gi¸o viªn ph©n biÖt thiªn hµ (nhiÒu thiªn thÓ), gi¶i Ng©n Hµ lµ thiªn hµ cã chøa hÖ mÆt trêi. - VËy hÖ mÆt trêi lµ g× ? Hoạt động 2: (Cặp) -Dựa vào hình 5.2, kể tªn c¸c hµnh tinh thuéc hÖ mÆt trêi. Quü đạo chuyển động của chúng. - Nhận xét quỹ đạo và hớng chuyển động cña c¸c hµnh tinh? - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. -Trái đất là hành tinh thứ mấy của hệ mặt trêi ? Ta sang môc 3 Hoạt động 3:(Nhóm) -Dựa vào hình 5.2, một em nhắc lại trái đất là hành tinh thứ mấy cña hÖ mÆt trêi ? -Em nhËn xÐt g× vÒ kho¶ng c¸ch nµy ? - Trái đất có mấy chuyển động, chuyển động theo hớng nào ? Thời gian của các chuyển động ? - Giáo viên chuẩn về hai chuyển động của trái đất, mô tả bằng quả địa cầu để học sinh h×nh dung. Hoạt động 4 (nhóm):. Nhóm 1: Vì sao có hiện tợng ngày đêm, sự luân phiên ngày đêm? Nếu Trái đất không không tự quy liên tục có hiện tợng ngày đến không? - Giáo viên: Do trái đất hình cầu, tự quay quanh trôc --> ë c¸c kinh tuyÕn kh¸c nhau nhìn thấy mặt trời độ cao khác nhau --> có giê kh¸c nhau. - Nhãm 2: Häc sinh nghiªn cøu h×nh 5.3, bản đồ trên bảng múi giờ 0, kinh tuyến 1800, ViÖt Nam ë mói giê sè mÊy ? - Bµi tËp nhá: ë Anh 2h s¸ng ngµy 6/9 th× ë Cu Ba lµ mÊy giê, ngµy mÊy ? (BiÕt Cu Ba ë mói giê sè 19). Mói giê 0 - 12 t¨ng 1h qua mçi mói giê ; 12 - 24 gi¶m 1h. - Nhãm 3: Häc sinh nghiªn cøu h×nh 5.4. Cho biết bán cầu Bắc vật thể chuyển động lÖch phÝa nµo ? ë b¸n cÇu Nam ? - Gi¸o viªn nhấn mạnh lùc C«ri«lit, sù lÖch híng cña vËt thÓ ë hai b¸n cÇu.. đất trong hệ mặt trời. 1- Vò trô: - Lµ kho¶ng kh«ng gian v« tËn chøa c¸c thiªn hµ. 2- HÖ mÆt trêi: - Lµ mét tËp hîp c¸c thiªn thÓ n»m trong gi¶i Ng©n Hµ (mÆt trêi, c¸c hµnh tinh, thiªn thể và các đám bụi khí) - Gåm 8 hµnh tinh: Thñy tinh, Kim tinh, Trái đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiªn v¬ng tinh, H¶i v¬ng tinh. 3- Trái đất trong hệ mặt trời: - VÞ trÝ thø ba trong hÖ mÆt trêi (kho¶ng c¸ch 149,6 triÖu km). - Nhận lợng nhiệt, ánh sáng đảm bảo cho sự sèng. - Trái đất tự quay quanh trục, vừa chuyển động tÞnh tiÕn xung quanh mÆt trêi. II- Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất: 1- Sự luân phiên ngày đêm Do trái đất hình cầu và tự quay quanh trục nên có hiên tợng ngày đêm 2- Giờ trên trái đất và đờng chuyển ngày quèc tÕ. - Giờ địa phơng: Các điểm thuộc các kinh tuyến kh¸c nhau cã giê kh¸c nhau. - Chia trái đất 24 múi giờ, mỗi múi giờ cách 150. - Giờ múi: Các địa phơng nằm cùng một mói giê. - Giê quèc tÕ: Giê ë mói sè 0. - §êng chuyÓn ngµy quèc tÕ: Kinh tuyÕn 1800 (T©y --> §«ng lïi 1 ngµy vµ ngîc l¹i) 3- Sự lệch hớng chuyển động của các vật thÓ: - Khi trái đất tự quay quanh trục, các vật thể chuyển động trên bề mặt trái đất bị lệch hớng so víi híng ban ®Çu. Lùc lµm lÖch híng lµ lùc C«ri«lit. - Bán cầu Bắc: Vật chuyển động lệch về hớng bên phải. - Bán cầu Nam: Vật chuyển động lệch về bªn tr¸i. - Lực Côriôlit tác động mạnh đến hớng chuyển động của các khối khí dòng biển. 3. Củng cố và dặn dò a. Củng cố bài - Cho học sinh tự nhắc lại: Vũ trụ là gì? Hệ mặt trời là gì? Ý nghĩa của vị trí trái đất trong hệ mặt trời?. -Cho học sinh hệ thống lại kiến thức theo bảng sau: Mục Luân phiên ngày-đêm Giờ trên trái đất. Nguyên nhân Hệ quả Do trái đất tròn, quay Có sự luân phiên ngày-đêm quanh trục Do trái đất tròn, quay C¸c ®iÓm thuéc c¸c kinh tuyÕn kh¸c nhau cã giê kh¸c nhau. quanh trục Đường chuyển ngày Do trái đất tròn Tồn tại 1 kinh tuyến có 2 ngày khác.

(9) quốc tế nhau Lệch hướng chuyển Do trỏi đất trũn, quay Các vật thể chuyển động trên bề mặt trái đất bị lệch hớng so với hớng ban động các vật thể quanh trục ®Çu. b. Dặn dò: -Về nhà làm bài tập SGK, đọc trước bài mới. Ngày soạn:3.9.2011 tiết 6: hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc: - Giải thích đợc các hệ quả chuyển động của trái đất xung quanh mặt trời: Chuyển động biểu kiến hàng năm của mặt trời, các mùa, ngày đêm dài ngắn theo mùa. 2 – VÒ kÜ n¨ng: Dùa vµo c¸c h×nh vÏ trong s¸ch gi¸o khoa: - Xác định đờng chuyển động biểu kiến của mặt trời trong một năm. - Góc chiếu sáng của tia mặt trời trong các ngày 21/3 ; 22/6 ; 23/9 và 22/12 để rút ra kết kÕt luËn. 3 – Về thái độ - Nhận thức đúng các hiện tợng tự nhiên. II- §å dïng d¹y häc: III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. - Trình bày hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất? - ë ViÖt Nam lµ 9 giê ngµy 04/02, ë T«r«nt« (Canada) lµ mÊy giê, ngµy mÊy ? BiÕt ViÖt Nam ë mói giê sè 7, T«r«nt« ë mói giê 16 3- Bài mới: Ngoài chuyển động quay quanh trục, trái đất còn chuyển động xung quanh mặt trời.Vậy chuyển động xung quanh mặt trời có nhựng hệ quả gì? Bài học này chúng ta sÏ tr¶ lêi c©u hái trªn. Hoạt động của giáo viên và học Néi dung chÝnh sinh Hoạt động 1: (Cá nhân) I- Chuyển động biểu kiến hàng năm của -Gi¸o viªn ®a ra vÝ dô: Buæi s¸ng, mÆt trêi buổi chiều ta nhìn thấy mặt trời có vị - Là chuyển động nhìn thấy đợc nhng không trÝ kh¸c nhau --> mÆt trêi kh«ng cã thËt cña mÆt trêi hµng n¨m diÔn ra gi÷a hai chuyển động, do vận động của trái chí tuyến. đất --> chuyển động này là chuyển - Do trục trái đất nghiêng và không đổi phơng động biểu kiến. khi chuyển động cho ta ảo giác mặt trời -Vậy thế nào là chuyển động biểu chuyển động. - Mặt trời lên thiên đỉnh (tia sáng mặt trời kiÕn cña MÆt trêi trong mét n¨m? - Xác định khu vực nào trên Trái Đất chiếu thẳng góc với tiếp tuyến bề mặt đất) có hiện tợng Mặt trời lên thiên đỉnh giữa vùng nội chí tuyến diễn ra vào các ngày: mét n¨m hai lÇn? N¬i nµo chØ mét + ChÝ tuyÕn B¾c: 22/6 lÇn? Khu vùc nµo kh«ng cã hiÖn t- + ChÝ tuyÕn Nam: 22/12 ợng mặt trời lên thiên đỉnh? Tại sao? + Xích đạo: 21/3 ; 23/9 - Häc sinh nªu ý kiÕn, gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc II- C¸c mïa trong n¨m: Hoạt động 2:(cặp) -Dùa vµo s¸ch gi¸o khoa h×nh 6.2 - Mïa lµ mét phÇn thêi gian cña n¨m cã nh÷ng đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu. häc sinh nªu kh¸i niÖm vÒ mïa. - Mçi n¨m cã 4 mïa: - C¸c mïa trong n¨m. - Dựa vào hình 6.2 xác định thời gian + Mùa xuân. tõng mïa. C¸c ngµy 21/3 ; 22/6 ; + Mïa h¹. + Mïa thu. 23/9 vµ 22/12. - Vì sao sinh ra mùa ? Các mùa nóng + Mùa đông l¹nh kh¸c nhau ? (Dùa vµo h×nh 6.2 -ë B¾c b¸n cÇu mïa ngîc l¹i Nam b¸n cÇu. -Nguyên nhân do trục trái đất nghiêng không th¶o luËn)..

(10) Hoạt động 3: (nhóm) -H×nh 6.3 cho biÕt ngµy 22/6 nöa cÇu nµo ng¶ vÒ phÝa mÆt trêi ? §é dµi ngày và đêm nh thế nào ? - T¬ng tù ngµy 22/12. - Vïng cùc B¾c ngµy 22/6 vµ ngµy 22/12 độ dài ngày đêm nh thế nào : - Hoạt động 7: Vì sao có sự khác nhau về thời gian các ngày, đêm ?. đổi phơng khi chuyển động nên Bắc bán cầu vµ Nam b¸n cÇu lÇn lît ng¶ vÒ phÝa mÆt trêi, nhận đợc lợng nhiệt khác nhau sinh ra mùa, nãng l¹nh kh¸c nhau. III- Ngày đêm dài ngắn theo mùa, theo vĩ độ - Mùa xuân, mùa hạ: Ngày dài hơn đêm. - Mùa thu, mùa đông: Ngày ngắn hơn đêm - Xích đạo ngày đêm dài bằng nhau. - Vùng gần cực, vùng cực có ngày đêm dài 24 giê. Vïng cùc cã 6 th¸ng ngµy vµ 6 th¸ng đêm. - Nguyên nhân do trục trái đất nghiêng và không đổi phơng khi chuyển động, tùy vị trí trái đất trên quỹ đạo mà ngày đêm dài ngắn kh¸c nhau theo mïa và theo vĩ độ.. 3. Củng cố và dặn dò a. Củng cố bài. -Cho học sinh hệ thống lại kiến thức theo bảng sau: Mục Chuyển động biểu kiến. Nguyên nhân Hệ quả Do trục trái đất nghiêng và không chuyển động nhìn thấy đợc nhđổi phơng khi chuyển động cho ng không có thật của mặt trời ta ảo giác mặt trời chuyển động. hµng n¨m diÔn ra gi÷a hai chÝ tuyÕn. do trôc tr¸i đất nghiªng kh«ng Mçi n¨m cã 4 mïa: Các mùa đổi phơng khi chuyển động nên + Mùa xuân. trong năm B¾c b¸n cÇu vµ Nam b¸n cÇu lÇn + Mïa h¹. lợt ngả về phía mặt trời, nhận đợc + Mùa thu. lợng nhiệt khác nhau sinh ra mùa, + Mùa đông nãng l¹nh kh¸c nhau. do trục trái đất nghiêng và không - Mùa xuân, mùa hạ: Ngày dài Ngày-đêm đổi phơng khi chuyển động, tùy hơn đêm. dài ngắn theo mựa vị trí trái đất trên quỹ đạo mà - Mùa thu, mùa đông: Ngày ngày đêm dài ngắn khác nhau ngắn hơn đêm theo mïa. Ngày-đêm Do trỏi đất trũn, quay quanh mặt - Xích đạo ngày đêm dài bằng nhau. dài ngắn theo vĩ độ trời - Vïng gÇn cùc, vïng cùc cã ngày đêm dài 24 giờ. -Vïng cùc cã 6 th¸ng ngµy vµ 6 tháng đêm. b. Dặn dò: -Về nhà làm bài tập SGK, đọc trước bài mới Ngµy soan:17.10.2009. chơng III: cấu trúc của trái đất các quyển của lớp vỏ địa lý tiết 7-Bài 7-8: cấu trúc của trái đất, thạch quyển.tác động của nội lực đến địa hình bề mặt trái đất I- Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc: - Mô tả đợc cấu trúc của trái đất, trình bày đợc đặc điểm của mỗi lớp vỏ bên trong trái đất. Biết khái niệm thạch quyển, phân biệt đợc vỏ trái đất và thạch quyển. - HiÓu kh¸i niÖm néi lùc, nguyªn nh©n sinh ra néi lùc. - Phân tích đợc tác động của vận động theo phơng thẳng đứng, phơng nằm ngang đến địa hình bề mặt trái đất. 2 – VÒ kÜ n¨ng: Quan s¸t, nhËn xÐt cÊu tróc Tr¸i §Êt, c¸c m¶ng kiÕn t¹o vµ c¸c c¸ch tiÕp xóc cña c¸c mảng kiến tạo qua tranh ảnh và bản đồ.

(11) - Quan sát và nhận biết đợc kết quả của các vận động kiến tạo đến địa hình bề mặt trái đất qua tranh ¶nh. 3 – Về thái độ , hành vi - Khâm phục lòng say mê nghiên cứu của các nhà khoa học để tìm hiểu cấu trúc bên trong của trái đất và sự vật, hiện tợng có liên quan. II- ThiÕt bÞ d¹y häc - Mô hình về cấu tạo tráI đất - Hình ảnh, sơ đồ về các cách tiếp xúc của các mảng kiến tạ -Các hình ảnh thể hiện tác động của nội lực đến địa hình bề mặt trái đất III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò - Kh¸i niÖm mïa, nguyªn nh©n sinh ra c¸c mïa. - Tại sao mùa thu, mùa hạ ngày lại dài hơn đêm ? 3- Bµi míi.H«m nay, chóng ta ®i vµo t×m hiÓu ch¬ng míi-Ch¬ng III:CÊu tróc cña tr¸i đất.Các quyển của lớp vỏ địa lí. H§ cña GV vµ HS Néi dung chÝnh - Giáo viên nêu qua về phơng pháp địa chÊn Hoạt động 1: Học sinh dựa vào hình I – Cấu trúc của trái đất. 7.1 và kênh chữ mục I, làm việc theo -3 lớp: Vỏ trái đất, Manti, Nhân nhóm, cho biết trái đất dợc cấu trúc nh 1.Vỏ trái đất thÕ nµo? -Vỏ lục địa(70km), vỏ đại dơng(5km) -So sánh sự khác nhau giữa Vỏ trái đất, -3 lớp đá chính: trầm tích(các vật liệu nhỏ,vụn Manti và Nhân trái đất? nÐn chÆt t¹o thµnh), Granit, Bazan -HS lÇn lît tr¶ lêi, Gi¸o viªn chuÈn 2.Líp Manti kiÕn thøc -Chiếm 80% thể tích,68,5% khối lợng trái đất -Manti trên:15-700km, đậm đặc, quánh dẻo -Manti díi:700-2900km, r¾n ch¾c 3.Nhân trái đất -Nh©n ngoµi:2900-5100km, 50000C; 1,3-3,1tr atm, vËt chÊt láng -Nh©n trong: 5100-6370km; 3-3,5 tr atm, vËt chÊt r¾n(Ni, Fe) * Càng vào sâu trong trái đất: độ dày càng lớn, Hoạt động 2: Học sinh nghiên cứu nhiệt độ càng cao, áp suất cang lớn, vật chất càng kªnh ch÷ s¸ch gi¸o khoa nªu kh¸i niÖm nÆn th¹ch quyÓn - Thạch quyển: vỏ trái đất và phần trên của lớp manti (đến độ sâu 100km) đợc cấu tạo bởi các Hoạt động 3: Học sinh nghiên cứu loại đá khác nhau tạo thành lớp vỏ cứng ở ngoài kênh chữ mục I. Nêu khái niệm nội cùng của trái đất. lùc, nguyªn nh©n sinh ra néi lùc I- Néi lùc -Kh¸i niÖm: Néi lùc lµ lùc ph¸t sinh tõ bªn trong trái đất. - Nguyªn nh©n: Nguån n¨ng lîng sinh ra néi lùc chủ yếu là nguồn năng lợng ở trong lòng đất nh Hoạt động 4: Dựa vào sách giáo khoa, sự phân huỷ các chất phóng xạ, sự dịch chuyển vốn hiểu biết, cho biết tác động của nội các dòng vật chất theo hớng trọng lực… lực đến địa hình bề mặt trái đất thông II- Tác động của nội lực Thông qua các vận động kiến tạo làm cho lục địa qua những vận động nào ? - Giáo viên nêu về tác động của vận đợc nâng lên hay hạ xuống. Các lớp đất đá bị uốn động kiến tạo. Những vận động này có nếp hay đứt gãy thể theo chiều thẳng đứng hay chiều n»m ngang ? + Vận động theo phơng thẳng đứng là g× ? 1- Vận động theo phơng thẳng đứng + KÕt qu¶ ? - Là vận động nâng lên hay hạ xuống của vỏ trái Häc sinh tr¶ lêi c©u hái đất theo phơng thẳng đứng - DiÔn ra trªn mét diÖn tÝch lín vµ diÔn ra chËm. - Bộ phận lục địa nơi này đợc nâng lên, nơi kia bị + Vận động theo phơng nằm ngang là hạ xuống sinh ra hiện tợng biển tiến và biển.

(12) g× ? + KÕt qu¶ ? -Nghiªn cøu h×nh 8.1, cho biÕt hiÖn tîng uèn nÕp. KÕt qu¶ ?. -Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa h×nh 8.3, cho biết hiện tợng đứt gãy xảy ra ở vïng nµo ? KÕt qu¶ ? - Khái niệm địa hào, địa lũy (rút ra từ h×nh 8.3). Tr¶ lêi c©u hái môc b. - Giáo viên kết luận: Vận động theo phơng thẳng đứng làm mở rộng hay thu hẹp diện tích lục địa hay biển. Vận động theo phơng nằm ngang sinh ra hiện tợng uốn nếp, đứt gãy. Liên quan đến nó là hoạt động động đất hay núi löa.. tho¸i. 2- Vận động theo phơng nằm ngang - Làm cho vỏ trái đất bị nén ép ở khu vực này, t¸ch d·n ë khu vùc kia g©y ra hiÖn tîng uèn nÕp, đứt gãy. a/ HiÖn tîng uèn nÕp - Hiện tợng các lớp đá bị uốn thành nếp nhng không bÞ ph¸ vì tÝnh liªn tôc do lùc nÐn Ðp theo ph¬ng n»m ngang - KÕt qu¶: + T¹o thµnh c¸c nÕp uèn, c¸c d·y nói uèn nÕp. + Chỉ xảy ra ở vùng đá có độ dẻo cao. b/ HiÖn tîng g·y: - Hiện tợng các lớp đá bị đứt gãy do vận động kiến t¹o theo ph¬ng n»m ngang - KÕt qu¶: + §¸ bÞ g·y vµ chuyÓn dÞch ngîc híng + Tạo ra các địa hào, địa lũy, thung lũng. + Xẩy ra ở vùng đá cứng.. 4- Đánh giá:Chọn câu đúng: 1- Líp manti chiÕm: a/ 80% thể tích, 68,5% khối lợng trái đất. b/ 75% thể tích, 70% khối lợng trái đất. c/ 68,5% thể tích, 80% khối lợng trái đất. 2- Khi hai m¶ng kiÕn t¹o cã tiÕp xóc dån Ðp sÏ t¹o nªn: a/ Các đứt gãy. b/ C¸c vùc, biÓn s©u. c/ C¸c d·y nói cao. d/ C¶ b vµ c.. Häc sinh hoµn thµnh b¶ng sau Vận động kiến tạo. Kh¸i niÖm. Tác động của vận động đến địa h×nh. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________.

(13) tiÕt 9:. ngµy 21 th¸ng 09 n¨m 2008 Bài 9: tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt trái đất. I- Môc tiªu bµi d¹y: Häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc: - HiÓu kh¸i niÖm ngo¹i lùc, nguyªn nh©n sinh ra vµ c¸c t¸c nh©n ngo¹i lùc. - Trình bày đợc khái niệm về quá trình phong hóa. Phân biệt đợc phong hóa lý học, phong hãa hãa häc vµ phong hãa sinh häc. 2 - KÜ n¨ng - Quan sát và nhận xét tác động của các quá trình phong hóa đến địa hình bề mặt trái đất qua tranh ảnh, hình vẽ. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Mét sè h×nh ¶nh III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Phơng pháp đàm thoại vấn đáp, đàm thoại gợi mở. Phơng pháp giải thích, minh họa. IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Trình bày các vận động kiến tạo. Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt trái đất. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh I- Ngo¹i lùc: - Hoạt động 1: Cả lớp - Kh¸i niÖm: Ngo¹i lùc lµ lùc cã nguån Nghiên cứu sách giáo khoa, nêu khái gốc từ bên trên bề mặt trái đất. niÖm ngo¹i lùc. Nguyªn nh©n sinh ra ngo¹i lùc. - Nguyªn nh©n: Nguån n¨ng lîng sinh ra GV hái: So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a ngo¹i ngo¹i lùc lµ nguån n¨ng lîng cña bøc x¹ lùc vµ néi lùc. mÆt trêi. Vì sao nguồn năng lợng sinh ra ngoại lực - Ngoại lực gồm tác động của các yếu tố khí lµ nguån n¨ng lîng tõ bøc x¹ mÆt trêi ? hËu, c¸c d¹ng níc, sinh vËt vµ con ngêi. - Hoạt động 2: Nhóm II- Tác động của ngoại lực: HS lµm viÖc theo nhãm tr· lêi c¸c c©u hái C¸c qu¸ tr×nh ngo¹i lùc bao gåm: Phong sau hãa bµo mßn, vËn chuyÓn, båi tô. Kh¸i niÖm qu¸ tr×nh phong hãa? Ph©n Qu¸ tr×nh phong hãa: biệt sự khác nhau của quá trình phong - Là quá trình phá hủy và làm biến đổi các ho¸? loại đá và khoáng vật do tác động của sự thay đổi nhiệt độ, nớc, ôxi, khí CO2, các lo¹i axit cã trong thiªn nhiªn vµ sinh vËt..

(14) -. V× sao qu¸ tr×nh nµy xÈy ra m¹nh nhất ở bề mặt trái đất ? Nhóm 1: Học sinh đọc sách giáo khoa, nghiªn cøu h×nh 9.1. Nªu kh¸i niÖm phong hãa lý häc, nguyªn nh©n, kÕt qu¶. + Häc sinh suy nghÜ, tr¶ lêi v× sao sù thay đổi của nhiệt độ (sự đóng băng của nớc) làm đá vỡ vụn ? + V× sao phong hãa lý häc xÈy ra m¹nh ë miÒn khÝ hËu kh« nãng vµ miÒn khÝ hËu l¹nh ? + Khí nhiệt độ thay đổi lại sao đá vỡ ra? (Vì đá và khoáng vật có hệ số khác nhau, nhiệt dung khác nhau..Khi nhiệt độ thay đổi chúng dãn nở, co rút khác nhau làm cho đá bị phá huỷ, nứt vỡ) + T¹i sao ë hoang m¹c phong ho¸ lÝ häc l¹i diÔn ra m¹nh? Nhãm 2: T¬ng tù häc sinh t×m hiÓu nh ë phong hãa lý häc. - Gi¸o viªn cñng cè. Nêu ví dụ tác động của nớc làm biến đổi thành phần hóa học của đá, khoáng vật tạo địa hình Catxtơ. Lấy ví dụ dạng địa h×nh nµy ë ViÖt Nam. Kh«ng khÝ, níc vµ nh÷ng chÊt kho¸ng hoà tan trong nớc.. tác dụng vào đá và kho¸ng vËt x©y ra c¸c ph¶n øng kh¸c nhau + Tại sao ở miền nhiệt đới quá trình phong ho¸ ho¸ häc l¹i diÔn ra m¹nh? (KhÝ hËu Èm ít) Nhãm 3: Phong ho¸ sinh häc. - Qu¸ tr×nh phong hãa xÈy ra m¹nh nhÊt ë bề mặt trái đất. a/ Phong hãa lý häc: - KN: Là sự phá hủy đá thành các khối vụn cã kÝch thíc to nhá kh¸c nhau mµ kh«ng làm biến đổi màu sắc, thành phần khoáng vËt vµ hãa häc cña chóng. - Kết quả: Đá nứt vỡ, thay đổi kích thớc - T¸c nh©n: + Sự thay đổi nhiệt độ. + Sự đóng băng của nớc. + Tác động của SV. b/ Phong hãa hãa häc: - KN: Là quá trình phong hủy đá, làm biến đổi thành phần, tính chất hóa học của đá và kho¸ng vËt. - Nguyên nhân: Tác động của chất khí, nớc, nh÷ng kho¸ng chÊt hßa tan trong níc... - KÕt qu¶: §¸ vµ kho¸ng vËt bÞ ph¸ huû, biến đổi thành phần, tính chất hoá học. c/ Phong hãa sinh häc: - KN: Là sự phá hủy đá và khoáng vật dới tác động của sinh vật: Vi khuẩn, nấm, rễ c©y. Vì sao rễ cây có thể làm cho đá bị phá - Kết quả: hñy (nghiªn cøu kü h×nh 9.3) + §¸ bÞ ph¸ hñy vÒ mÆt c¬ giíi. - Sù lín lªn cña rÔ c©y, t¹o søc Ðp vµo + BÞ ph¸ hñy vÒ mÆt hãa häc. vách khe nứt làm đá vỡ Nguyªn nh©n: sù lín lªn cña rÔ c©y, sù bµi - Sinh vËt tiÕt ra khÝ co2, axit h÷u c¬.. tiÕt c¸c chÊt 4- §¸nh gi¸: Chọn câu trả lời đúng: A/ Quá trình phong hóa làm biến đổi thành phần, tính chất hóa học của đá, khoáng vËt lµ: 1- Phong hãa lý häc. 2- Phong hãa hãa häc. 3- Phong hãa sinh häc. B/ Ngo¹i lùc lµ: 1- Lực có nguồn gốc từ bên trong trái đất. 2- Lực có nguồn gốc từ bên ngoài, trên bề mặt trái đất. 3- C¶ 1 vµ 2 5- Hoạt động nối tiếp: Làm bài tập SGK ___________________________________________________________.

(15) tiÕt 10:. ngµy 22 th¸ng 09 n¨m 2008 Bài 9: tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt trái đất (tiết 2). I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc - Phân biệt đợc các khái niệm: Bóc mòn, vận chuyển, bồi tụ và biết đợc tác động của các quá trình này đến địa hình bề mặt trái đất. - Phân biệt đợc mối quan hệ giữa 3 quá trình: Bóc mòn, vận chuyển, bồi tụ. 2 – VÒ kÜ n¨ng - Qua tranh ảnh quan sát và nhận xét đợc tác động của 3 quá trình đến địa hình bề mặt trái đất qua tranh ảnh, hình vẽ, băng, đĩa hình II- Ph¬ng tiÖn d¹y häc: Tranh ảnh về các dạng địa hình III- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: - Phơng pháp đàm thoại, gợi mở, giải thích, minh họa, trực quan. - Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n. IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Sù kh¸c nhau gi÷a phong hãa lý häc vµ phong hãa hãa häc. 3- Tæ chøc bµi míi.. Më bµi: S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh phong hãa t¹o vËt liÖu cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, båi tô. S¶n phÈm phong hãa chuyÓn vÞ trÝ kh¸c ban ®Çu nhê qu¸ tr×nh bãc mßn. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1: Nhóm Quan s¸t h×nh 9.4 ; 9.5 ; 9.6 ; 9.7 vµ kªnh ch÷ môc 2, ph©n biÖt, nªu 3 h×nh thøc cña qu¸ tr×nh bãc mßn: x©m thùc, thæi mßn, mµi mßn - X©m thùc, thæi mßn, mµi mßn lµ g×? - Đặc điểm chính của mỗi quá trình đó? - Kết quả đến địa hình bề mặt trái đất (tạo ra những dạng địa hình nào ?) + Nh÷ng h×nh thøc nµy xÈy ra ë nh÷ng. Néi dung chÝnh 2- Qu¸ tr×nh bãc mßn - Lµ qu¸ tr×nh c¸c t¸c nh©n ngo¹i lùc (níc ch¶y, sãng biÓn, b¨ng hµ, giã) lµm chuyÓn dêi c¸c s¶n phÈm phong hãa khái vÞ trÝ ban ®Çu vèn cã cña nã. - Qu¸ tr×nh bãc mßn cã nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau + X©m thùc: Lµm chuyÓn dêi c¸c s¶n.

(16) vïng nµo ?. - Hoạt động 2: Học sinh đọc sách giáo khoa, t×m hiÓu kh¸i niÖm qu¸ tr×nh vËn chuyÓn - Quan hÖ cña qu¸ tr×nh nµy víi qu¸ tr×nh bãc mßn. - Hoạt động 3: Tơng tự hoạt động 2 cho qu¸ tr×nh båi tô. - Các dạng địa hình của quá trình bồi tụ t¹o nªn.. - Hoạt động 4: Nêu quan hệ giữa 3 quá tr×nh: Phong hãa, vËn chuyÓn, båi tô.. phÈm phong ho¸ Lµ qu¸ tr×nh bãc mßn do níc ch¶y, sãng, giã... Do níc ch¶y t¹m thêi: Khe, r·nh Do dßng ch¶y thêng xuyªn: S«ng, suèi Địa hình bị biến dạng: giảm độ cao, sạt lỡ) + Mµi mßn:DiÔn ra chËm chñ yÕu trªn bÒ mặt đất. Do tác động của gió, nớc biển tạo dạng địa hình: Vách biển, hàm ếch, bËc thÒm sãng vç. + Thæi mßn: Qu¸ tr×nh bãc mßn do giã. Dạng địa hình: Nấm đá, hố trũng. 3- Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn: - Lµ sù tiÕp tôc cña qu¸ tr×nh bãc mßn. Lµ qu¸ tr×nh di chuyÓn vËt liÖu tõ n¬i nµy đến nơi khác. - Kho¶ng c¸ch dÞch chuyÓn phô thuéc vµo động năng của quá trình. 4- Qu¸ tr×nh båi tô: - Lµ sù kÕt thóc cña qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, tÝch tô c¸c vËt liÖu ph¸ hñy. + Nếu động năng giảm dần, vật liệu sẽ tích tụ dần trên đờng đi. + Nếu động năng giảm đột ngột thì vật liÖu sÏ tÝch tô, ph©n líp theo träng lîng. + Do gió: Cồn cát, đụn cát (sa mạc) + Do nớc chảy: Bãi bồi, đồng bằng + Do níc biÓn, b·i biÓn. - Hoạt động 5: Nhận xét về quá trình nội => Nội lực làm cho bề mặt trái đất gồ lùc vµ qu¸ tr×nh ngo¹i lùc ghÒ. Ngo¹i lùc cã xu híng san b»ng gå ghề. Chúng luôn tác động đồng thời, tạo ra các dạng địa hình bề mặt trái đất. 4- §¸nh gi¸: Sù kh¸c nhau gi÷a qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ båi tô 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK, chuÈn bÞ bµi thùc hµnh __________________________________________________. tiÕt 11:. ngµy 30 th¸ng 9 n¨m 2008 Bµi 10: thùc hµnh nhận xét về sự phân bố các vành đai động đất, núi lửa và các vùng núi trẻ trên bản đồ. I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: - Biết đợc sự phân bố các vành đai động đất, núi lửa và các vùng núi trẻ trên thế giới. - Nhận xét đợc mối quan hệ giữa sự phân bố của các vành đai động đất, các vùng núi trÎ víi c¸c m¶ng kiÕn t¹o. 2. VÒ kÜ n¨ng - Xác định đợc trên bản đồ các vành đai động đất, núi lửa, vùng núi trẻ. II- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: - Thuyết trình, giảng giải, vấn đáp. - Häc sinh lµm viÖc theo nhãm..

(17) III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- Bµi cò. 2- Bµi míi. Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Yªu cÇu: - Hoạt động 1: Xác định các yêu cầu của 1- Xác định các vành đai động đất, núi lửa, các vùng núi trẻ trên bản đồ. bµi thùc hµnh. 2- Sự phân bố các vành đai động đất, núi löa, nói trÎ. 3- Mối quan hệ giữa các vành đai động đất, núi lửa, núi trẻ với các mảng kiến tạo cña th¹ch quyÓn. - Hoạt động 2: Học sinh làm việc theo nhãm, hoµn thµnh tõng yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: + Nêu các vùng có vành đai động đất, núi + Các vành đai động đất: - Gi÷a §¹i T©y D¬ng löa, nói trÎ. - §«ng, T©y Th¸i B×nh D¬ng - Khu vùc §Þa Trung H¶i - Trung ¸, T©y ¸. + Vµnh ®ai nói löa: - §«ng, T©y Th¸i B×nh D¬ng (vµnh ®ai löa Th¸i B×nh D¬ng) - Khu vùc §Þa Trung H¶i. + Nói trÎ: - D·y Himalaya (ch©u ¸) - D·y Coocdie, Andet (ch©u Mü) + Sù ph©n bè: - Các vành đai động đất, núi lửa, núi trẻ + NhËn xÐt vÒ sù ph©n bè. thêng ph©n bè trïng nhau. - Ph©n bè ë nh÷ng vïng tiÕp xóc cña c¸c mảng kiến tạo, nơi có hoạt động kiến tạo + Mèi quan hÖ víi c¸c m¶ng kiÕn t¹o xÈy ra m¹nh. Mét mÆt h×nh thµnh c¸c d·y uốn nếp, Mặt khác hình thành các đứt gãy, vực thẳm đại dơng. Mặt tiếp xúc giữa hai m¶ng chåm lªn nhau lµ vïng cã nhiÒu động đất, núi lửa. VÝ dô: Vµnh ®ai löa Th¸i B×nh D¬ng Ví dụ: Về các vành đai động đất, núi lửa cô thÓ 4- Kiểm tra đánh giá: Häc sinh hoµn thµnh bµi thùc hµnh t¹i líp. 5- Hoạt động nối tiếp: Hoµn thiÖn bµi thc hµnh.

(18) ____________________________________________________________________ _______ tiÕt 12:. ngµy 05 th¸ng 10 n¨m 2008 Bµi 11: khÝ quyÓn, sù ph©n bè nhiệt độ không khí trên trái đất. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: HiÓu râ: - Cêu t¹o cña khÝ quyÓn, c¸c khèi khÝ vµ tÝnh chÊt cña chóng. C¸c fr«nt, sù di chuyÓn của các frônt và tác động của chúng. - Nguồn cung cấp nhiệt chủ yếu cho không khí ở tầng đối lu là nhiệt của bề mặt trái đất do mặt trời cung cấp. - Các nhân tố ảnh hởng đến sự thay đổi nhiệt độ không khí. 2. VÒ kü n¨ng - Nhận biết các kiến thức trên qua hình ảnh, bảng thống kê, bản đồ. II – thiÕt bÞ d¹y häc Phãng to c¸c h×nh 11.1; 11.2; 11.3 trong s¸ch gi¸o khoa iII- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: Phơng pháp sử dụng tranh ảnh, bản đồ IV TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi.. Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- KhÝ quyÓn: - Là lớp không khí bao quanh trái đất IHoạt động 1: Cả lớp + Häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, lu«n chÞu ¶nh hëng cña vò trô, tríc hÕt lµ mÆt trêi. nªu kh¸i niÖm khÝ quyÓn. + Thµnh phÇn, vai trß cña khÝ quyÓn - Thµnh phÇn khÝ quyÓn: KhÝ nit¬ 78,1% ; «xi 20,43%, h¬i níc vµ c¸c khÝ kh¸c 1,47% - Vai trò hết sức quan trọng đối với sự tồn t¹i, ph¸t triÓn cña sinh vËt vµ con ngêi. 1- Cêu tróc cña khÝ quyÓn: Gåm 5 tÇng: IHoạt động 2: Phân nhóm, mỗi a/ Tầng đối lu: nhóm nghiên cứu một tầng - ở xích đạo có bề dày 16km, ở cực 8km. - Không khí chuyển động theo chiều cña khÝ quyÓn thẳng đứng, nhiệt độ giảm theo độ cao + §é cao. - TËp trung 80% khèi lîng kh«ng khÝ, 3/4 + §Æc ®iÓm. lîng h¬i níc cña khÝ quyÓn. + Vai trß. - H¹t nh©n ngng tô g©y m©y, ma, n¬i diÔn IGi¸o viªn bæ sung, cñng cè l¹i ra sù sèng. Kh«ng khÝ gßm nh÷ng thµnh phÇn nµo? b/ TÇng b×nh lu: - Giới hạn trên tầng đối lu đến độ cao Vai trß cña h¬i níc trong khÝ quyÓn? (Thµnh phÇn: Nit¬ 78,1%; ¤xi 20,9%; 50km. hơi nớc và các khí khác 1%; Hơi nớc ng- - Không khí chuyển động theo chiều.

(19) ng tô thµnh m©y; m©y gÆp l¹nh r¬I xuèng thµnh ma, tuyÕt Ýnh ra níc ch¶y trªn mÆt đất và nớc ngầm trong đất chảy ra biển lại bèc h¬i…Kh«ng cã h¬i níc kh«ng cã sù sèng. H¬i níc cßn cã t¸c dông ®iÒu hoµ nhiệt độ không khí ( ngày đõ nóng, đêm đỡ lạnh; ở hoang mạc ít hơi nớc nên chênh lệch nhiệt độ ngày đêm rất lớn) Hãy cho biết tác động của lớp ôdôn đối víi sinh vËt còng nh søc khoÎ cña con ngêi? (Líp «d«n läc bít vµ gi÷ l¹i mét sè tia tö ngo¹i g©y nguy hiÓm cho c¬ thÓ sinh vËt nãi chung vµ con ngêi nãi riªng. MÊt tÇng «d«n sinh vËt trªn Tr¸I §Êt sÏ bÞ huû diÖt). - Hoạt động 3: Cặp Häc sinh nghiªn cøu kü môc 2, tr¶ lêi: + Nguyªn nh©n h×nh thµnh c¸c khèi khÝ + Xác định vị trí các khối khí. Kh¸i niÖm Fr«nt. V× sao ë khèi khÝ chÝ tuyến, xích đạo không hình thành frông thờng xuyên ?. Hoạt động 4: Cặp Häc sinh quan s¸t ph©n phèi bøc x¹ mÆt trêi (h×nh 11.2) Nhận xét: Nhiệt độ của bề mặt trái đất, tầng đối lu kết quả liên quan gì đến bức x¹ mÆt trêi ?. Dựa vào bảng 11, nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm (BBc) theo vĩ độ,. ngang, nhiệt độ tăng. - TÇng «z«n: HÊp thô c¸c tia tö ngo¹i (tia cực tím) bảo vệ trái đất. c/ TÇng gi÷a: - Giới hạn trên tầng bình lu đến 80km - Không khí rất loãng, nhiệt độ giảm m¹nh. d/ TÇng i-on - Giới hạn trên tầng giữa đến 800km. - Chøa nhiÒu i-on mang ®iÖn tÝch ©m hoÆc dơng  phản hồi sóng vô tuyến từ mặt đất truyÒn lªn. e/ TÇng ngoµi: - §é cao 800km trë lªn. Kh«ng khÝ rÊt lo·ng, chøa chñ yÕu lµ khÝ hªli, khÝ hydr«. 2- C¸c khèi khÝ: - Mçi b¸n cÇu cã 4 khèi khÝ chÝnh: + Khèi khÝ cùc (rÊt l¹nh): A + Khối khí ôn đới (lạnh): P + Khèi khÝ chÝ tuyÕn (rÊt nãng): T + Khối khí xích đạo (nóng ẩm): E IPhân biệt ra thành kiểu đại dơng (ẩm): m. Kiểu lục địa (kh«): c + Am ; Ac + Pm ; Pc + Tm ; Tc + Em - C¸c khèi khÝ kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt, luôn luôn chuyển động, bị biến tính. 3- Fr«ng (F) - Lµ mÆt tiÕp xóc cña hai khèi khÝ cã nguån gèc kh¸c nhau. - Trªn mçi b¸n cÇu cã hai fr«ng c¨n b¶n + Frông địa cực (FA) + Frông ôn đới (FP) II- Sự phân bố của nhiệt độ không khí trên trái đất: 1- Bức xạ và nhiệt độ không khí: - Bøc x¹ mÆt trêi lµ c¸c dßng n¨ng lîng và vật chất của mặt trời tới trái đất - Mặt đất hấp thụ 47%, khí quyển 19%. - Nguån cung cÊp nhiÖt chñ yÕu cho tr¸i đất là bức xạ mặt trời, nhiệt của không khí ở tầng đối lu do nhiệt độ bề mặt đất đợc mặt trời đốt nóng cung cấp. - Gãc chiÕu lín nhiÖt cµng nhiÒu. 2- Sự phân bố nhiệt độ của không khí trên trái đất. a/ Phân bố theo vĩ độ địa lý: - Nhiệt độ giảm dần từ xích đạo đến cực Bắc (vĩ độ thấp lên cao) do càng lên vĩ độ cao, gãc chiÕu s¸ng cña mÆt trêi (gãc nhập xạ) càng nhỏ dẫn đến lợng nhiệt ít. - Biên độ nhiệt lại tăng dần (chênh lệch góc chiÕu s¸ng, thêi gian chiÕu s¸ng cµng lín). b/ Phân bố theo lục địa, đại dơng: INhiệt độ trung bình năm cao nhất và thấp nhất đều ở lục.

(20) sự thay đổi biên độ nhiệt độ năm. địa. - Vì sao nhiệt độ thay đổi nh vậy ? (Nhớ + Cao nhất 300C (hoang mạc Sahara) l¹i kiÕn thøc bµi 6). + Thấp nhất -30,20C (đảo Grơnlen). - T¹i sao vïng chÝ tuyÕn nãng h¬n xÝch IĐại dơng có biên độ nhiệt nhỏ, đạo (ở xích đạo có diện tích biển, rừng lục địa có biên độ nhiệt lớn. nhiÒu) Do: + NhiÖt dung kh¸c nhau. §Êt, níc cã sù Quan sát hình 11.3, nhận xét sự thay đổi hấp thụ nhiệt khác nhau. biên độ nhiệt độ ở các vĩ tuyến khoảng + Càng xa đại dơng, biên độ nhiệt năm 520B càng tăng do tính chất lục địa tăng dần. - Vì sao nhiệt độ trung bình năm cao nhất c/ Phân bố theo địa hình: ở lục địa chứ không phải đại dơng ? - Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao, trung b×nh cø 100m gi¶m 0,60C. Địa hình có ảnh hởng gì đến nhiệt độ - Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ dốc kh«ng khÝ. vµ híng ph¬i sên nói. - Quan s¸t h×nh 11.4, ph©n tÝch mèi quan + Sên cµng dèc gãc nhËp x¹ cµng lín hệ giữa độ dốc, hớng phơi của sờn núi với + Hớng phơi của sờn núi ngợc chiều ánh góc nhập xạ và lợng nhiệt nhận đợc. s¸ng mÆt trêi, gãc nhËp x¹ lín, lîng nhiÖt nhiÒu. 4- Kiểm tra đánh giá: - So sánh các tầng khí quyển (vị trí, đặc điểm, vai trò) 1- Chọn câu trả lời đúng: Trên mỗi bán cầu có: a/ Trªn mçi b¸n cÇu cã 4 khèi khÝ c¬ b¶n. b/ Trªn mçi b¸n cÇu cã 3 khèi khÝ c¬ b¶n. c/ Trªn mçi b¸n cÇu cã 2 khèi khÝ c¬ b¶n. 2- Khèi khÝ chÝ tuyÕn cã ký hiÖu lµ: a/ A b/ P c/ T d/ E 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK,. tiÕt 13:. ngµy 07 th¸ng10 n¨m 2008 Bµi 12: sù ph©n bè khÝ ¸p, mét sè lo¹i giã chÝnh. I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: HiÓu râ - Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi khí áp từ nơi này qua nơi khác. - Nguyªn nh©n h×nh thµnh mét sè lo¹i giã chÝnh.

(21) 2. VÒ kü n¨ng: Nhận biết nguyên nhân hình thành của một số loại gió chính thông qua bản đồ và hình vÏ II – thiÕt bÞ d¹y häc - VÏ phãng to c¸c h×nh 12.2; 12.3 III- Ph¬ng ph¸p: - Ph¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan, tranh ¶nh - Ph¬ng ph¸p th¶o luËn. IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Nêu sự thay đổi nhiệt độ theo vĩ độ địa lý, theo lục địa, đại dơng. Giải thích. 3- Bµi míi.. Gi¸o viªn më bµi Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Sù ph©n bè khÝ ¸p: - KhÝ ¸p lµ søc nÐn cña kh«ng khÝ xuèng mặt trái đất. - Hoạt động 1 (Cả lớp): Nghiên cứu hình - Tùy theo tình trạng của không khí sẽ có 12.1, nhËn xÐt sù ph©n bè c¸c ®ai khÝ ¸p tû träng kh«ng khÝ kh¸c nhau - khÝ ¸p trên trái đất. kh¸c nhau. - Các đai áp cao, áp thấp từ xích đạo đến 1- Phân bố các đai khí áp trên trái đất: C¸c ®ai cao ¸p, ¸p thÊp ph©n bè xen kÏ vµ cùc cã liªn tôc kh«ng ? V× sao ? đối xứng qua đai áp thấp xích đạo. - Hoạt động 2 (nhóm): Khí áp thay đổi do nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? + Nhiệt độ cao không khí nở ra, tỷ trọng gi¶m --> khÝ ¸p gi¶m + Kh«ng khÝ chøa nhiÒu h¬i níc --> khÝ ¸p gi¶m. - Hoạt động 3 (cá nhân): Nghiên cứu hình 12.1, nêu các loại gió trên trái đất (tên gäi, híng, tÝnh chÊt) - V× sao giã mËu dÞch kh«ng cho ma - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. 2- Nguyên nhân thay đổi khí áp: a/ Khí áp thay đổi theo độ cao. Cµng lªn cao, kh«ng khÝ lo¶ng, søc Ðp cµng nhá, khÝ ¸p gi¶m b/ Khí áp thay đổi theo nhiệt độ. Những nơI có nhiệt độ cao, không khí nở ra, tØ träng gi¶m ®i, khÝ ¸p h¹. Nh÷ng n¬i có nhiệt độ thấp, không khí co lại, tỉ trọng t¨ng, khÝ ¸p t¨ng c/ Khí áp thay đổi theo độ ẩm. Kh«ng khÝ chøa nhiÒu h¬i níc khÝ ¸p h¹, h¬i níc chiÕm hÕt chæ cña kh«ng khÝ. II- Mét sè lo¹i giã chÝnh. 1- Gió tây ôn đới: - Thæi theo híng t©y (BBC lµ t©y nam, NBC là tây bắc) áp cao cận nhiệt đới --> ¸p thÊp. - Thæi quanh n¨m, mang Èm, ma nhiÒu. 2- Giã mËu dÞch: - Thổi từ áp cao cận nhiệt đới về xích đạo. - Thổi theo một hớng ổn định (ở BBC hớng đông bắc, ở NBC hớng đông nam). - Thæi quanh n¨m, kh«, Ýt ma.. 3- Giã mïa: - Lµ giã thæi theo mïa, híng giã hai mïa - Hoạt động 4 (nhóm): Quan sát hình có chiều ngợc nhau. 14.1 (T 53), hình 12.2 ; hình 12.3 kết hợp - Thờng có ở các đới nóng, Nam á, Đông nam á và một số nơi thuộc vĩ độ trung kiÕn thøc môc 3, tr×nh bµy: + Xác định trên bản đồ một số trung tâm bình, Trung Quốc, Đông nam Liên bang Nga... ¸p, híng giã (th¸ng 1 vµ th¸ng 7).

(22) - Nguyªn nh©n h×nh thµnh giã mïa: - Giáo viên lấy ví dụ ở khu vực Nam á, + Do sự nóng lên hoặc lạnh đi không đều §«ng nam ¸ giữa lục địa và đại dơng theo mùa --> có sự thay đổi vùng khí áp cao và khí áp thấp ở lục địa và đại dơng. + Do chênh lệch về nhiệt độ và khí áp gi÷a b¸n cÇu b¾c vµ b¸n cÇu nam (vïng nhiệt đới). 4- Gió địa phơng: a/ Gió biển và gió đất - Gió biển, gió đất hình thành ở vùng ven biển, - Dựa vào hình 12.4 trình bày sự hình thay đổi hớng theo ngày và đêm thành và hoạt động của gió biển, tơng tự + Gió biển thổi từ biển vào ban ngày + Gió đất thổi từ đất liền ra biển ban đêm với gió đất - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc: Do sù chªnh lệch nhiệt độ giữa đất và nớc ở các vùng ven biển. Ban ngày mặt đất nóng, nhiệt độ cao, kh«ng khÝ në ra vµ trë thµnh khu ¸p thÊp, vïng biÓn trë thµnh khu ¸p cao sinh ra giã b/ Giã ph¬n: thổi vào đất liền. - Hoạt động 5 (cá nhân): Dựa vào hình Là loại gió khô nóng khi xuống núi. 12.5 cho biÕt ¶nh hëng cña giã sên t©y khác gió khi sang sờn đông nh thế nào ? - Khi lên cao, nhiệt độ không khí giảm bao nhiêu độ/1000m, khi xuống thấp tăng bao nhiêu độ/1000m - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. 4- Kiểm tra đánh giá: - Nêu nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi khí áp. - Chọn câu trả lời đúng: 1- Giã mïa lµ: a/ Giã thæi theo mïa, híng giã hai mïa cã chiÒu ngîc nhau b/ Giã kh« nãng khi xuèng nói c/ Gió từ đất liền thổi ra biển 2- Gió tây ôn đới là: a/ Gió thổi từ cao áp cực về áp thấp ôn đới b/ Gió thổi từ áp thấp ôn đới về áp cao cận chí tuyến. c/ Gió thổi từ áp cao cận chí tuyến về áp thấp xích đạo d/ Gió thổi từ áp cao cận nhiệt đới về áp thấp ôn đới. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK. __________________________________________________________________.

(23) tiÕt 14:. ngµy 12 th¸ng10 n¨m 2008 Bài 13: ngng đọng hơi nớc trong khí quyển - ma. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - HiÓu râ sù h×nh thµnh s¬ng mï, m©y, ma. - Hiểu rõ các nhân tố ảnh hởng đến lợng ma. - Nhận biết sự phân bố lợng ma theo vĩ độ. 2. VÒ kÜ n¨ng - Phân tích mối quan hệ nhân - quả giữa các yếu tố: Nhiệt độ, khí áp, đại dơng... với lîng ma. - Phân tích biểu đồ phân bố lợng ma theo vĩ độ. - Đọc và giải thích sự phân bố lợng ma trên bản đồ (hình 13.2) do ảnh hởng của đại d¬ng. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ phân bố lợng ma trên Thế Giới - VÏ to h×nh 13.1 cña SGK III- Ph¬ng ph¸p: - Thảo luận, vấn đáp IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Kh¸i niÖm giã mïa, nguyªn nh©n h×nh thµnh giã mïa. Liªn hÖ ViÖt Nam. 3- Giíi thiÖu bµi Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Ngng đọng hơi nớc trong khí quyển 1- Ngng đọng hơi nớc:. Hoạt động1 (Cả lớp) Häc sinh nh¾c l¹i c¸c kh¸i niÖm - §é Èm kh«ng khÝ ? - Điều kiện ngng đọng hơi nớc - Khi nµo kh«ng khÝ b·o hoµ ? - Hơi nớc ngng đọng trong điều kiện + Không khí đã bão hoà mà vẫn tiếp thêm nµo ? h¬i níc hoÆc gÆp l¹nh, - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc + Có hạt nhân ngng đọng --> xẩy ra ngng đọng hơi nớc. 2- S¬ng mï: Điều kiện: Độ ẩm cao, khí quyển ổn định Hoạt động 2 (nhóm) + Nhóm 1: Mô tả quá trình hình thành s- theo chiều thẳng đứng, có gió nhẹ. 3- M©y vµ ma: ¬ng mï - M©y: Kh«ng khÝ cµng lªn cao cµng l¹nh, + Nhãm 2: M©y hơi nớc ngng đọng thành những hạt nhỏ, + Nhãm 3: Ma nhẹ, tụ thành đám --> mây. + Nhãm 4: TuyÕt - Ma: H¹t níc cã kÝch thíc lín, nÆng, r¬i - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc xuống đất. - Tuyết: Nớc rơi gặp nhiệt độ 00C - Ma đá: Nớc rơi dới dạng băng II- Những nhân tố ảnh hởng đến lợng ma: 1- KhÝ ¸p: - Hoạt động 3: Nghiên cứu sách giáo - Khu áp thấp: Ma nhiều. - Khu ¸p cao: Ma Ýt hoÆc kh«ng ma (v× khoa, th¶o luËn nhãm + Nhóm 1: Dòng biển ảnh hởng đến lợng không khí ẩm không bốc lên đợc, không có gió thổi đến ma có gió thổi đi). ma nh thÕ nµo ? 2- Fr«ng: + Nhãm 2: Giã. MiÒn cã fr«ng, gi¶i héi tô ®i qua, ma + Nhãm 3: Fr«ng. nhiÒu. + Nhãm 4: KhÝ ¸p. + Nhãm 5: §Þa h×nh 3- Giã: - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy..

(24) - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc - Tr¶ lêi c©u hái (trang 50 s¸ch gi¸o khoa): T©y b¾c ch©u Mü cã khÝ hËu nhiÖt đới khô vì nằm ở khu vực cao áp thờng xuyên, gió mậu dịch thổi đến, ven bờ có dßng biÓn l¹nh. + Nớc ta năm ở khu vực nhiệt đới gió mïa, kh«ng bÞ cao ¸p ngù trÞ thêng xuyªn. - Giã mËu dÞch: Ma Ýt. - Gió mùa, gió tây ôn đới ma nhiều. - Gió từ đại dơng thổi vào hay cho ma. 4- Dßng biÓn: - Dßng biÓn nãng ®i qua: Ma nhiÒu (kh«ng khÝ trªn dßng biÓn nãng chøa nhiều hơi nớc, gió mang vào lục địa). - Dßng biÓn l¹nh: Ma Ýt. 5- §Þa h×nh: Càng lên cao, nhiệt độ giảm, ma nhiều và sẽ kết thúc ở một độ cao nào đó. - Sờn đón gió ma nhiều. III- Sự phân bố lợng ma trên trái đất 1- Lợng ma trên trái đất phân bố không đều theo vĩ độ. - Ma nhiều ở vùng xích đạo. - Ma tơng đối ít ở hai vùng chí tuyến Bắc vµ Nam. - Ma nhiều ở hai vùng ôn đới. - Ma cµng Ýt khi cµng vÒ gÇn cùc (¸p cao, - Hoạt động 4 (cá nhân): Nghiên cứu hình nớc không bốc hơi đợc). 13.1, nêu những vĩ độ (vùng nào) trên trái đất ma nhiều, ma ít ? Dựa vào mục II để t×m nguyªn nh©n. - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. - Xích đạo ma nhiều nhất (Do khí áp thấp, nhiệt độ cao, diện tích đại dơng lớn và rừng xích đạo ẩm ớt, nớc bốc hơi m¹nh), 2 chÝ tuyÕn ma Ýt (Do khÝ ¸p cao, diện tích lục địa lớn), 2 khu vực ôn đới 2- Lợng ma phân bố không đều do ảnh hma trung bình (Do khí áp thấp, gió tây ôn ởng của đại dơng. đới từ biển thổi vào); 2 khu vực cực ma ít - ở mỗi đới, từ Tây sang Đông có sự phân ( Do khí áp cao, không khí lạnh nớc bố lợng ma không đều - Nguyªn nh©n: Phô thuéc vÞ trÝ xa, gÇn không bốc hơi đợc) đại dơng. - Hoạt động 5 (cá nhân): Phân tích sự - Ven bờ có dòng biển nóng hay lạnh. ph©n bè lîng ma trªn thÕ giíi (h×nh 13.2). - Liên quan gì đến vị trí đại dơng ? 4- Kiểm tra đánh giá: Tr¶ lêi bµi tËp 1 trang 52 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. ___________________________________________________________.

(25) tiÕt 15:. Bµi 14:. thùc hµnh. ngµy 12 th¸ng 10 n¨m 2008. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc. - Hiểu rõ sự phân hóa các đới khí hậu trên trái đất. - Nhận xét sự phân hóa các kiểu khí hậu nhiệt đới theo vĩ độ, khí hậu ôn đới theo kinh độ. - Hiểu rõ một số kiểu khí hậu tiêu biểu của ba đới. 2. VÒ kü n¨ng. - Đọc bản đồ: xác định ranh giới của các đới, sự phân hóa các kiểu khí hậu nhiệt đới, ôn đới - Phân tích biểu đồ nhiệt độ, lợng ma để thấy đợc đặc điểm chủ yếu của từng kiểu khí hËu II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ treo tờng: các đới khí hậu trên Trái Đất - Biểu đồ nhiệt độ lợng ma của các kiểu khí hậu III- Ph¬ng ph¸p: - Th¶o luËn, diÔn gi¶i IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. - Nêu các nhân tố ảnh hởng đến lợng ma. - Nêu tác động của khí áp. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh 1- Đọc bản đồ các đới khí hậu trên trái đất. - Hoạt động 1 (cá nhân): Dựa vào hình 14.1, nªu: + Các đới khí hậu trên trái đất, phạm vi các đới. + Xác định các kiểu khí hậu ở các đới: Nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới. + NhËn xÐt sù ph©n hãa kh¸c nhau gi÷a các đới khí hậu ôn đới và khí hậu nhiệt đới. - Có 7 đới khí hậu (ở mỗi bán cầu). - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc - Các đới khí hậu phân bố đối xứng nhau qua xích đạo. + Đới khí hậu xích đạo. + Đới khí hậu cận xích đạo. + Khí hậu nhiệt đới. + KhÝ hËu cËn nhiÖt. + Khí hậu ôn đới. + KhÝ hËu cËn cùc. + KhÝ hËu cùc. - Trong cùng một đới có nhiều kiểu khí hËu kh¸c nhau. - Sự phân hóa các kiểu khí hậu nhiệt đới theo vĩ độ, ôn đới theo kinh độ. 2- Phân tích biểu đồ nhiệt độ, lợng ma cña c¸c kiÓu khÝ hËu. a/ Đọc từng biểu đồ - Hoạt động 2 (cá nhân hoặc nhóm) + Nhóm 1: Xác định biểu đồ kiểu khí hậu - Kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa (đới khí hậu nhiệt đới) nhiệt đới gió mùa (Hà Nội - Việt Nam): + Nhiệt độ cao nhất 30 0C (tháng 7), thấp §íi khÝ hËu nµo ? Nhiệt độ trung bình tháng cao nhất, thấp nhất 180C (tháng 1). Biên độ nhiệt độ 120C nhất, biên độ nhiệt ?.

(26) Tæng lîng ma c¶ n¨m, th¸ng ma nhiÒu, th¸ng ma Ýt ? + Nhóm 2: Kiểu khí hậu ôn đới lục địa (Upha - Nga): + Nhóm 3: Kiểu khí hậu ôn đới hải dơng (Valenxia - Ailen) + Nhãm 4: KiÓu khÝ hËu cËn nhiÖt §Þa Trung H¶i (Palecmo - Italya) - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. + Tæng lîng ma 1694mm Ma nhiều: Tháng 5 đến tháng 10 - Kiểu khí hậu cận nhiệt Địa Trung Hải (đới khÝ hËu cËn nhiÖt) + Nhiệt độ cao nhất 220C, thấp nhất 110C Biên độ nhiệt độ 130C + Tæng lîng ma 692mm Ma nhiều vào thu đông, ma ít vào mùa hạ - Kiểu khí hậu ôn đới lục địa (đới khí hậu ôn đới) + Nhiệt độ cao nhất 160C, thấp nhất -70C Biên độ nhiệt độ 270C + Tæng lîng ma 584mm Ma nhiÒu vµo mua h¹: Th¸ng 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 - Kiểu khí hậu ôn đới hải dơng (khí hậu ôn đới) + Nhiệt độ cao nhất 150C, thấp nhất 70C Biên độ nhiệt độ 80C + Tæng lîng ma 1.416mm Ma nhiÒu: Th¸ng 1, 2, 3, 10, 11, 12 - Hoạt động 3 (cá nhân hoặc nhóm): b/ So s¸nh + Nhóm 1: So sánh khí hậu ôn đới hải d- - Khí hậu ôn đới hải dơng và ôn đới lục địa ơng và ôn đới lục địa. + Gièng nhau: + Nhóm 2: Nhiệt đới gió mùa và cận Nhiệt độ trung bình năm ôn hoà trung bình nhiÖt §Þa Trung H¶i. kh«ng qu¸ díi 200C. Lîng ma trung b×nh - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc n¨m ë møc trung b×nh + Kh¸c nhau: * Khí hậu ôn đới hải dơng: Nhiệt độ thấp nhất vẫn trên 00C, Biên độ nhiÖt n¨m nhá, Ma nhiÒu, quanh n¨m. * Khí hậu ôn đới lục địa Nhiệt độ thấp nhất dới 00C, Biên độ nhiệt n¨m lín, Ma Ýt, chñ yÕu mïa h¹. - Khí hậu nhiệt đới gió mùa và khí hậu cận nhiệt đới + Gièng nhau: Nhiệt độ trung bình năm cao Cã mét mïa ma, mét mïa kh« + Kh¸c nhau: * Khí hậu nhiệt đới gió mùa Nhiệt độ trung bình năm cao, nóng ẩm Ma nhiÒu vµo mïa h¹. kh« hoÆc Ýt ma vµo thu đông * Khí hậu cận nhiệt đới Địa Trung Hải Nóng khô mùa hạ, ma vào thu đông 4- Kiểm tra đánh giá: Häc sinh hoµn thiÖn t¹i líp 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK, hoµn thiÖn bµi thùc hµnh ___________________________________________________________.

(27) ngµy 18 th¸ng 10 n¨m 2008. tiÕt 16: «n tËp. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc. - Giúp học sinh hệ thống các kiến thức đã học từ bài 1 đến bài 14, gồm 3 chơng 2. VÒ kü n¨ng. - Đọc bản đồ - Phân tích biểu đồ, nhận xét bảng số liệu II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ treo tờng: các đới khí hậu trên Trái Đất - Bản đồ thế giới III- Ph¬ng ph¸p: - Th¶o luËn, diÔn gi¶i IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh H§1: Nhãm Néi dung «n tËp: HS lµm viÖc theo nhãm Chơng I: Bản đồ Nhãm 1: PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ - Các phơng pháp biểu hiện đối tợng địa lý trên Nhãm 2: PhÐp chiÕu h×nh nãn bản đồ Nhãm 3: PhÐp chiÕu h×nh trô Nhãm 4: C¸c ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn c¸c đối tợng địa lí trên bản đồ Chơng II: Vũ trụ, hệ quả chuyển động của C¸c nhãm th¶o luËn tr¸i đất. - Kh¸i niÖm - Khu vực chính xác và kém chính 1.chuyển động tự quay quanh trục 2.Chuyển động quay quanh mặt trời x¸c H§2:Nhãm Chơng III: Cấu trúc của trái đất. HS lµm viÖc theo nhãm - CÊu tróc cña Tr¸i §Êt. Nhãm 1: T×m hiÓu cÊu tróc Tr¸i §Êt - Th¹ch quyÓn, thuyÕt kiÕn t¹o m¶ng. Nhóm 2: Tác động của nội lực - Tác động của nội lực, ngoại lực đến địa hình Nhóm 3: Tác động của ngoại lực bề mặt trái đất. - KhÝ quyÓn. - Sự phân bố nhiệt độ không khí trên bề mặt trái đất. - KhÝ ¸p, mét sè lo¹i giã chÝnh. - Ngng đọng hơi nớc trong khí quyển, ma H§3: cÆp Tìm hiểu các vấn đề - KhÝ quyÓn. - Sự phân bố nhiệt độ không khí trên bề mặt trái đất. - KhÝ ¸p, mét sè lo¹i giã chÝnh. - Ngng đọng hơi nớc trong khí quyÓn, ma.

(28) Phần A: Chọn câu trả lời đúng: 1- CÊu tróc cña khÝ quyÓn gåm a/ 4 tÇng ; b/ 5 tÇng ; c/ 6 tÇng ; d/ 7 tÇng 2- Càng lên cao, nhiệt độ: a/ T¨ng dÇn ; b/ Kh«ng t¨ng ; c/ Gi¶m dÇn 3- Gió tây ôn đới thổi từ: a/ Cao áp cực về áp thấp ôn đới b/ áp thấp ôn đới về cao áp cận chí tuyến c/ Cao áp cận chí tuyến về hạ áp xích đạo d/ Cao áp cận chí tuyến về áp thấp ôn đới 4- Giã mïa lµ: a/ Thæi theo mïa, híng giã hai mïa ngîc nhau b/ Thæi theo mïa, híng giã hai mïa gièng nhau c/ Thæi kh«ng theo mïa, híng giã hai mïa ngîc nhau d/ Thæi kh«ng theo mïa, híng giã hai mïa gièng nhau 5- Mçi b¸n cÇu cã: a/ 4 khèi khÝ b/ 3 khèi khÝ c/ 2 khèi khÝ PhÇn B: §iÒn nh÷ng tõ thÝch hîp vµo dÊu chÊm löng: 1- Fr«ng lµ... 2- KhÝ ¸p lµ... 3- Quá trình làm phá hủy đá, không làm thay đổi thành phần, tính chất hóa học, kho¸ng vËt cña chóng gäi lµ... PhÇn C: Tù luËn - Nhiệt độ không khí trên bề mặt trái đất phân bố theo vĩ độ địa lý, theo lục địa và đại d¬ng nh thÕ nµo ? Gi¶i thÝch. - T¬ng tù cã thÓ ra cho lîng ma.. .ngµy 20 th¸ng10.n¨m 2007 tiÕt 17: kiÓm tra (1 tiÕt) §Ò sè 1 Câu 1: Dựa vào bảng số liệu sau đây, em hãy nhận xét và giải thích sự thay đổi nhiệt độ và biên độ nhiệt ở bán cầu Bắc. Vĩ độ Nhiệt độ trung bình năm (0C) Biên độ nhiệt độ năm (0C) 0 0 24,5 1,8 200 25,0 7,4 300 20,4 13,3 400 14,0 17,7 500 5,4 23,8 600 - 0,6 29,0 700 - 10,4 32,2 Câu 2: Hãy phân tích các nhân tố ảnh hởng đến sự phân bố lợng ma? Hãy giải thích vì sao miền ven Đại Tây Dơng của Tây Bắc Phi cũng nằm nh vĩ độ nớc ta, những lại có khí hậu nhiệt đới khô, còn nớc ta có khí hậu nhiệt đới ẩm, ma nhiều? Bµi lµm …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….

(29) …………………………………………………………………………………………… ….. …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ….. …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………… tiÕt 17: kiÓm tra (1 tiÕt) §Ò sè 2 C©u 1: Dùa vµo b¶ng sè liÖu sau ®©y, em h·y nhËn xÐt vµ gi¶i thÝch sù ph©n bè l îng ma trªn thÕ giíi. B¸n cÇu B¾c B¸n cÇu Nam Vĩ độ Lîng ma(mm) Vĩ độ Lîng ma(mm) 0 - 100 1677 0 - 100 1872 100 - 200 763 100 - 200 1110 200 - 300 513 200 - 300 564 300 - 400 501 300 - 400 868 500 - 600 510 500 - 600 976 600 - 700 340 600 - 700 100 700 - 800 194 C©u 2: KhÝ quyÓn lµ g×? Nªu cÊu tróc khÝ quyÓn? H·y cho biÕt t¸c dông cña líp Ôdôn đối với sinh vật cũng nh sức khoẻ của con ngời? Bµi lµm ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……….. …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ….. …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… tiÕt 18: Ngày 25/10/2008 Bµi 15: thñy quyÓn, mét sè nh©n tè ¶nh hëng tíi chế độ nớc sông. một số sông lớn trên trái đất.

(30) I- Môc tiªu: Sau bµi häc nµy, häc sinh cÇn: I - Về kiến thức: HiÓu râ: - Các vòng tuần hoàn nớc trên trái đất - Những nhân tố ảnh hởng tới tốc độ dòng chảy - Những nhân tố ảnh hởng đến chế độ nớc của một số sông. - Mét sè kiÓu s«ng. II – VÒ kÜ n¨ng: - Phân biệt đợc mối quan hệ của một số nhân tố tự nhiên với chế độ dòng chảy của mét con s«ng. III – Về thái độ, hành vi - Cã ý thøc b¶o vÖ rõng vµ hå chøa níc. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ khí hậu thế giới - Bản đồ tự nhiên trên Thế giới III- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: §µm tho¹i, gîi më, th¶o luËn IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2 – KiÓm tra bµi cñ 3- Bài mới. Nớc rơI xuống các lục địa, phần lớn do đại dơng bốc hơI lên rồi chảy về đại dơng: câu nói đó đúng hay sai? Hoạt động của giáo viên và Néi dung chÝnh häc sinh I- Thñy quyÓn 1- Kh¸i niÖm: - Hoạt động 1: Nghiên cứu sách Thủy quyển là lớp nớc trên bề mặt trái đất, bao gồm nớc giáo khoa và thực tế nêu khái trong các biển, đại dơng, nớc trên lục địa và hơi nớc niÖm thñy quyÓn.? trong khÝ quyÓn. 2- Tuần hoàn của nớc trên trái đất - Vßng tuÇn hoµn nhá: - Hoạt động 2 (nhóm): Dựa vào bèc h¬i m©y hình 15 trình bày sự tuần hoàn Nớc biển, đại dơng -----------> nhá vµ lín cña níc trªn bÒ mÆt -------> ma rơi xuống biển, đại dơng trái đất? l¹nh. - Vßng tuÇn hoµn lín: bèc h¬i. Nớc biển, đại dơng -----------> mây -------> lục địa: + Vĩ độ thấp: giã l¹nh. M©y ----------> ma + Vĩ độ cao, núi cao: l¹nh. tan. M©y ----> TuyÕt ----> Níc ch¶y theo s«ng, dßng ngầm ra biển, đại dơng - Qua hai vßng tuÇn hoµn cña níc, ta rót ra kÕt luËn g× ? (Lµ mét vßng tuÇn hoµn khÐp kÝn). II- Một số nhân tố ảnh hởng tới chế độ nớc sông: 1- Chế độ ma, băng tuyết, nớc ngầm - Vùng xích đạo: Ma quanh năm, sông ngòi đầy nớc. - Hoạt động 3 (nhóm) Nhóm 1: Nghiên cứu sách giáo - Vùng nhiệt đới: Ma theo mùa, có một mùa ma và mùa khoa, th¶o luËn nªu ¶nh hëng kh« nªn cã mét mïa lò vµ mét mµu c¹n của chế độ ma, băng tuyết và n- - Miền ôn đới lạnh: Băng, tuyết tan. - Miền đất đá thấm nớc nhiều: Nớc ngầm íc ngÇm.

(31) 2- §Þa thÕ, thùc vËt, hå ®Çm: a/ §Þa thÕ: Miền núi nớc sông chảy nhanh hơn đồng bằng. b/ Thùc vËt: Điều hòa chế độ nớc sông, giảm lũ lụt. c/ Hå ®Çm: Điều hòa chế độ nớc sông. + Mïa níc lªn: Níc s«ng ch¶y vµo hå ®Çm. + Níc c¹n: Tõ hå ®Çm ch¶y ra.. Nhóm 2: Nêu ảnh hởng của địa thÕ. Gi¶i thÝch v× sao s«ng ngßi ë miÒn Trung lò lªn rÊt nhanh Sông ngắn, dốc, địa hình núi lan ra s¸t biÓn; ma kh¸ tËp trung, ma víi lîng níc lín, trong thời gian ngăn (do địa h×nh) Nhãm 3: Nªu nh©n tè thùc vËt. Ph¶i trång rõng phßng hé ë ®©u ? V× sao ? (Trªn c¸c lu vùc s«ng rõng phòng hộ thờng đợc trồng ở III- Một số sông lớn trên trái đất nh÷ng vïng nói cao, thêng nguồn của sông để điều tiết nSông Nin S«ng Amaz«n íc) N¬i b¾t Hå Victoria D·y Andet Nhãm 4: Nªu nh©n tè hå ®Çm. nguån LÊy vÝ dô DiÖn - Gọi đại diện nhóm trình bày. tÝch lu 2.881.000km2 7.170.000km2 - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc vùc ChiÒu 6.685km 6.437km dµi - Hoạt động 4: Chia nhóm, làm Khu vực xích đạo, Khu vực xích đạo phiếu học tập. Gọi đại diện VÞ trÝ cận xích đạo, cận trình bày kết hợp bản đồ tự ch©u Mü nhiÖt ch©u Phi nhiªn thÕ giíi hoÆc c¸c ch©u Nguån lôc Ma vµ Ma vµ cung Nhãm 1: S«ng Nin níc ngÇm níc ngÇm cÊp níc NhÝm 2: S«ng Amaz«n Nhãm 3: S«ng Iªnitx©y - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. S«ng Iªnitx©y D·y Xaian 2.580.000km2 4.602km Khu vực ôn đới lạnh ch©u ¸ B¨ng tuyÕt tan. 4- Kiểm tra đánh giá: - Nªu vßng toÇn hoµn cña níc? - Phân tích các nhân tố ảnh hởng đến chế độ nớc sông? 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK ___________________________________________________________.

(32) tiÕt 19:. ngµy 28 th¸ng 10 n¨m 2008 Bµi 16: sãng, thñy triÒu, dßng biÓn. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc - Biết đợc nguyên nhân hình thành sóng biển, sóng thần. - Hiểu rõ vị trí giữa mặt trăng, Mặt trời và Trái đất ảnh hởng tới thủy triều nh thế nào. - Nhận biết đợc sự phân bố của các dòng biển lớn trên đại dơng cũng có những quy luật nhất định. 2 – VÒ kü n¨ng Từ hình ảnh bản đồ, tìm đến nội dung bài học II§å dïng d¹y häc: - VÏ phãng to c¸c h×nh SGK - Bản đồ dòng biển trên Thế giới III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Phơng pháp đàm thoại, thảo luận kết hợp sử dụng bản đồ. IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Nêu ảnh hởng của các nhân tố tới chế độ nớc sông. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh - Hoạt động 1 (cá nhân): Sóng biển, thủy I- Sóng biển: triÒu, dßng biÓn liªn quan g× víi nhau ? (Hoạt động của nớc biển, đại dơng). - Hoạt động 2 (cá nhân): Nêu khái niệm sãng biÓn. Nguyªn nh©n sinh ra sãng biÓn. - Sóng biển: Là hình thức dao động của n- Giáo viên mở rộng: Sóng lừng, sóng vỗ ớc biển theo chiều thẳng đứng. Nguyên bê, sãng b¹c ®Çu. nh©n: Do giã. - Hoạt động 3: Sóng thần là gì ? Khác với sãng thêng nh thÕ nµo ? HËu qu¶ ? - Sãng thÇn: Lµ sãng thêng cã chiÒu cao 20 - 40m, truyÒn theo chiÒu ngang víi tèc - Hoạt động 4: độ 400 - 800km/h. Có sức tàn phá khủng + Nhãm 1: HiÖn tîng thñy triÒu lµ g× ? khiÕp. II- Thñy triÒu:. + Nhãm 2: Nghiªn cøu h×nh 16.2 ; 16.3, cho biÕt ngµy cã triÒu cêng, triÒu kÐm. VÞ trí của mặt trăng, mặt trời, trái đất nh thế nµo ? -. Dao động của thuỷ triều lớn nhất: Kh«ng tr¨ng hoÆc tr¨ng trßn Dao đông thuỷ triều nhỏ nhất: Tr¨ng khuyÕt. - Hoạt động 4: Dựa vào sách giáo khoa, h×nh 16.4 nªu: + Dßng biÓn lµ g× ? + Sù kh¸c nhau gi÷a dßng biÓn nãng vµ dßng biÓn l¹nh. + Sù ph©n bè c¸c dßng biÓn nãng vµ dßng biÓn l¹nh.. - Thủy triều là hiện tợng dao động thờng xuyªn, cã chu kú cña c¸c khèi níc trong các biển và đại dơng do ảnh hởng sức hút cña mÆt tr¨ng vµ mÆt trêi. - Khi mặt trăng, trái đất, mặt trời nằm th¼ng hµng: Thñy triÒu lín nhÊt. + §Çu th¸ng: Kh«ng tr¨ng. + Gi÷a th¸ng: Tr¨ng trßn. - Khi mặt trăng, trái đất, mặt trời ở vị trí vu«ng gãc: Thñy triÒu kÐm nhÊt. Nöa ®Çu th¸ng, nöa cuèi th¸ng: Tr¨ng khuyÕt. III- Dßng biÓn: - Dòng biển: Nớc đại dơng chuyển động thµnh dßng. - Dßng biÓn nãng: XuÊt ph¸t hai bªn xÝch đạo chảy theo hớng tây về cực. - Dßng biÓn l¹nh: XuÊt ph¸t tõ vÜ tuyÕn 30 - 400 chảy về xích đạo. - Các dòng biển nóng, lạnh đối xứng nhau.

(33) + Tên một số dòng biển nóng, dòng biển qua bờ đại dơng. l¹nh trªn thÕ giíi mµ em biÕt. - Vùng có gió mùa, dòng biển đổi chiều - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc theo mïa. + Dßng biÓn nãng: Dßng biÓn G«nstream (B¾c §¹i t©y d¬ng), dßng biÓn Ghinª. + Dßng biÓn l¹nh: Dßng biÓn Caliphoocnia, dßng biÓn T©y óc 4- Kiểm tra đánh giá: Nêu vị trí của mặt trăng, mặt trời, trái đất vào các ngày triều cờng. Trờng hợp nào tr¨ng trßn, kh«ng tr¨ng ? 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa. ____________________________________________________________________ ________________. ngµy 5 th¸ng 11 n¨m 2008. TiÕt: 20 Bµi 17: thæ nhìng quyÓn, c¸c nh©n tè h×nh thµnh thæ nhìng I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: - Hiểu thế nào là thổ nhỡng (đất). Đất khác với các vật thể tự nhiên khác ở điểm nào. - Nắm đợc các nhân tố và vai trò của chúng đối với sự hình thành đất. 2. VÒ kÜ n¨ng: Biết phân tích vai trò từng nhân tố trong quá trình hình thành đất. III- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Một số mẫu đất - Tranh ảnh về tác động của con ngời III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - Phơng pháp đàm thoại. - Liªn hÖ thùc tÕ IV- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Nªu hiÖn tîng thñy triÒu. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1 (cá nhân): Trình bày: + Khái niệm thổ nhỡng (đất) + Thæ nhìng kh¸c c¸c vËt thÓ tù nhiªn khác ở đặc trng gì ? + Độ phì đất. + Thæ nhìng quyÓn - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. - Mở rộng: Độ phì tự nhiên, độ phì nhân t¹o.. Néi dung chÝnh I- Thæ nhìng: - Thổ nhỡng (đất) là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, đợc đặc trng bởi độ phì. - Độ phì đất: Là khả năng cung cấp nhiệt, khÝ, c¸c chÊt dinh dìng cÇn thiÕt cho thùc vËt sinh trëng vµ ph¸t triÓn - Thæ nhìng quyÓn lµ líp vá chøa vËt chÊt tơi xốp ở bề mặt lục địa. II- Các nhân tố hình thành đất: 1- §¸ mÑ: §¸ gèc bÞ phong hãa t¹o thµnh - Hoạt động 2 (nhóm): Chia lớp thành 6 đá mẹ. Đá mẹ cung cấp vật chất vô cơ cho nhãm đất, quyết định thành phần cơ giới, + Nhóm 1: Tìm hiểu nhân tố đá mẹ kho¸ng vËt, ¶nh hëng tÝnh chÊt lý, hãa + Nhãm 2: Nh©n tè khÝ hËu của đất. + Nhãm 3: Sinh vËt 2- Khí hậu: ảnh hởng trực tiếp đến sự.

(34) + Nhãm 4: §Þa h×nh + Nhãm 5: Thêi gian + Nhãm 6: Con ngêi - Gọi đại diện trình bày từng nhân tố Ví dụ các kiểu khí hậu khác nhau có đất kh¸c nhau: + Khí hậu ôn đới: Đất pốtzôn, đất đen. + Nhiệt đới: Feralit, phù sa.. hình thành đất thông qua nhiệt - ẩm NhiÖt, Èm. Phong hãa. + Đá gốc ------> bị phá hủy -----> đất + Nhiệt, ẩm ảnh hởng đến sự hòa tan, rửa tr«i, tÝch tô vËt chÊt. - KhÝ hËu ¶nh hëng th«ng qua líp phñ thùc vËt. 3- Sinh vËt: - Thùc vËt: Cung cÊp vËt chÊt h÷u c¬, rÔ phá hủy đá. - Vi sinh vËt: Ph©n gi¶i x¸c sóc vËt t¹o mïn - §éng vËt. 4- §Þa h×nh: - Núi cao: Nhiệt độ, ẩm thấp --> quá trình hình thành đất. - §Þa h×nh dèc: §Êt bÞ xãi mßn. - §Þa h×nh b»ng ph¼ng: Båi tô --> giµu chÊt dinh dìng. - §Þa h×nh: KhÝ hËu, thùc vËt. 5- Thêi gian: Thời gian hình thành đất chính là tuổi đất + Vùng nhiệt đới: Đất nhiều tuổi. + Vùng ôn đới, cực: Đất ít tuổi. 6- Con ngêi: - Hoạt động tích cực: Nâng độ phì cho đất, chống xói mòn. - Tiªu cùc: §èt rõng lµm n¬ng rÉy.. 4- Kiểm tra đánh giá: Nhân tố ảnh hởng trực tiếp đến sự hình thành đất 5- Hoạt động nối tiếp: Bµi tËp sau s¸ch gi¸o khoa.. tiÕt 21:. ngµy 5 th¸ng 11 n¨m 2008 Bµi 18: sinh quyÓn, c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn cña sinh vËt. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 . VÒ kiÕn thøc: - Hiểu rõ ảnh hởng của từng nhân tố môi trờng đối với sự sống và sự phân bố của sinh vËt. 2. VÒ kÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng t duy cho häc sinh (kü n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh mèi quan hÖ gi÷a sinh vËt víi m«i trêng). - Quan sát, tìm hiểu thực tế địa phơng để thấy đợc tác động của các nhân tố tới sự ph¸t triÓn vµ ph©n bè sinh vËt 3. Về thái độ, hành vi.

(35) - Quan tâm đến thực trạng suy giảm diện tích rừng ở Việt Nam và trên thế giới hiện nay; tích cực trồng rừng, chăm sóc cây xanh và bảo vệ các loại động, thực vật II- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: §µm tho¹i, th¶o luËn nhãm, khai th¸c c¸c kªnh ch÷ vµ kªnh h×nh III- ThiÕt bÞ d¹y häc: Mét sè tranh ¶nh vÒ trång rõng vµo b¶o vÖ sinh vËt IV- Hoạt động dạy học: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò: Nêu các nhân tố ảnh hởng đến sự hình thành đất, phân tích một nhân tố 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1 (cá nhân): Nghiên cứu sách gi¸o khoa, nªu kh¸i niÖm sinh quyÓn, giíi h¹n cña nã - Sinh vật không phân bố đều trong sinh quyÓn, chØ tËp trung n¬i cã thùc vËt mäc.. - Hoạt động 2 (nhóm): + Nhãm 1: T×m hiÓu nh©n tè khÝ hËu. LÊy vÝ dô. + Nhóm 2: Nhân tố đất. Ví dụ + Nhóm 3: Nhân tố địa hình. Ví dụ + Nhãm 4: Nh©n tè sinh vËt. VÝ dô + Nhãm 5: Nh©n tè con ngêi. VÝ dô - Gọi đại diện nhóm trình bày, đa ra ví dụ cô thÓ. - Nhãm 3 ph©n tÝch h×nh 18, lµm râ yÕu tố địa hình ảnh hởng đến phân bố, phát triÓn cña sinh vËt. - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. - Thực vật là thức ăn của động vật. Động vật là thức ăn của động vật cao hơn. - TËp trung trong mét m«i trêng. - Nêu một số hoạt động trồng rừng ở Việt Nam. Néi dung chÝnh I- Sinh quyÓn: - Sinh quyển là một quyển của trái đất, trong đó có toàn bộ sinh vật sinh sống. - Sinh quyÓn bao gåm: + Toµn bé thñy quyÓn. + PhÇn thÊp cña khÝ quyÓn. + Líp phñ thæ nhìng. + Líp vá phong hãa. II- C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña sinh vËt: 1- KhÝ hËu: - ảnh hởng trực tiếp đến sự phát triển và ph©n bè cña sinh vËt. - Nhiệt độ: Mỗi loài thích nghi với một giới hạn nhiệt nhất định. Nhiệt độ thích hợp, sinh vËt ph¸t triÓn nhanh, thuËn lîi - Nớc và độ ẩm không khí: Nhiệt, ẩm, nớc thuËn lîi, sinh vËt ph¸t triÓn m¹nh. VÝ dô... - ánh sáng: Quyết định quá trình quang hîp. C©y a s¸ng ph¸t triÓn tèt ë n¬i cã đầy đủ ánh sáng. 2- §Êt: Các đặc tính lý, hóa, độ phì ảnh hởng đến sù ph¸t triÓn, ph©n bè cña thùc vËt 3- §Þa h×nh: Độ cao, hớng phơi ảnh hởng chế độ nhiệt, ẩm, độ chiếu sáng --> ảnh hởng đến sự ph©n bè, ph¸t triÓn cña sinh vËt. 4- Sinh vËt: Thức ăn là nhân tố sinh học quyết định sự ph©n bè, ph¸t triÓn cña sinh vËt. N¬i nµo thực vật phong phú thì động vật cũng phong phó vµ ngîc l¹i. 5- Con ngêi: - ảnh hởng đến phạm vi phân bố của sinh vËt (më réng hay thu hÑp) - Trång rõng, më réng diÖn tÝch rõng. - ViÖt Nam. 4- Kiểm tra đánh giá: - Nhân tố nào tạo nên sự hình thành vành đai sinh vật theo độ cao ? - Nh©n tè nµo sÏ më réng hoÆc thu hÑp ph¹m vi ph©n bè cña sinh vËt ? 5- Hoạt động nối tiếp: C©u hái s¸ch gi¸o khoa. ____________________________________________________________________ _______.

(36) Ngµy 10 1th¸ng 11 n¨m 2008 tiết 22: Bài 19: sự phân bố sinh vật và đất trên trái đất I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc tên một số kiểu thảm thực vật và nhóm đất chính. Phân biệt đợc các kiểu th¶m thùc vËt. - Nắm đợc các quy luật phân bố các kiểu thảm thực vật và các nhóm đất chính trên trái đất. 2. KÜ n¨ng - Phân tích đợc lợc đồ, sơ đồ - Nhận biết đợc các kiểu thảm thực vật chính. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ các kiểu thảm thực vật - Tranh ¶nh vÒ c¸c kiÓu th¶m thùc vËt III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Gi¶ng gi¶i. Th¶o luËn nhãm IV- tiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò: Sinh quyÓn. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn sinh vËt. 3- Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh - Hoạt động 1: Học sinh nêu khái - Toàn bộ các loài thực vật khác nhau của một niÖm th¶m thùc vËt. vïng réng lín cïng sinh sèng gäi lµ th¶m thùc - Sự phân bố thảm thực vật và đất vật. phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? - Sự phân bố của các thảm thực vật trên trái đất - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc phô thuéc khÝ hËu. §Êt phô thuéc vµo khÝ hËu vµ sinh vËt.. I- Sự phân bố của sinh vật và đất theo vĩ. - Hoạt động 2: Chia lớp thành 4 độ: nhãm: M«i tr+ Nhãm 1: §íi l¹nh ờng địa + Nhãm 2: §íi «n hßa (khÝ hËu «n lý đới) + Nhãm 3: §íi «n hßa (cËn nhiÖt) + Nhãm 4: §íi nãng §íi l¹nh - C¸c nhãm lµm viÖc theo néi dung ë bảng. Gọi đại diện trình bày §íi «n - Gi¸o viªn bæ sung, cñng cè hßa. KiÓu KiÓu khÝ hËu th¶m TV chÝnh chÝnh CËn cùc §µi lục địa nguyên (rêu, địa y) - Ôn đới - Rừng lá lục địa kim - Ôn đới h¶i d- Rõng l¸ ¬ng réng - Ôn đới - Rừng hỗn lục địa hợp (nöa kh« - Th¶o h¹n) nguyªn. Nhãm đất chÝnh §µi nguyªn - Pètz«n - N©u x¸m - §en. Ph©n bè 600 B¾c trë lªn, r×a ¢u, ¸, B¾c Mü - B¾c ¢u, B¾c ¸, B¾c Mü - T©y, Trung ¢u. §«ng B¾c Mü - B¾c ¸.

(37) - Hoạt động 3: Dựa vào hình 19.1 nêu các vành đai thực vật và đất theo độ cao. Nguyên nhân tạo nên sự khác nhau đó.. - CËn nhiÖt giã mïa - CËn nhiÖt §Þa Trung H¶i - CËn nhiÖt lôc địa. - NhiÖt đới lục địa. - Rõng cËn nhiÖt Èm - Rõng c©y bôi l¸ cøng cËn nhiÖt - B¸n hoang m¹c vµ hoang m¹c. - B¸n hoang m¹c, hoang - CËn m¹c, xavan §íi nãng xÝch đạo, gió - Rừng mïa nhiệt đới - XÝch Èm đạo - Rõng xích đạo. - §á vµng - §«ng - Nâu đỏ nam Hoa Kú. §«ng nam - X¸m Trung Quèc - Nam ¢u, T. Hoa Kú, §/nam óc - B¾c Phi, T©y nam Phi, Nam óc, T©y Hoa Kú - Nâu đỏ - Tây, Trung Phi, T©y - §á vµng ¸ - §á vµng - Trung Mü, Trung Phi - §«ng nam ¸. II- Sự phân bố đất và sinh vật theo độ cao: - Nguyên nhân: Càng lên cao, nhiệt độ, độ ẩm thay đổi --> sự thay đổi của đất và sinh vật. VÝ dô: Sên t©y d·y C¸pca §é Cao (m) 0 – 500 500-1200 1200- 1600 1600-2000 2000-2800. Vµnh ®ai §Êt thùc vËt Rõng såi Đất đỏ cận nhiÖt Rõng dÎ §Êt n©u Rõng l·m §Êt Pètd«n sanh đồng cỏ núi đất đồng cỏ §Þa y §Êt s¬ d¼ng. 4- Kiểm tra đánh giá: Nguyên nhân tạo nên sự phân bố thảm thực vật theo vĩ độ, đất và sinh vật theo độ cao. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa trang 73. _________________________________________________. ngµy 12 th¸ng 11 n¨m 2008 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh tiÕt:23.

(38) chơng IV: một số quy luật của lớp vỏ địa lý Bài 20: lớp vỏ địa lý, quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lý I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc cấu trúc của lớp vỏ địa lý. - Trình bày đợc khái niệm về quy luật thống nhất và hoàn chỉnh lớp vỏ địa lý. Nguyªn nh©n, c¸c biÓu hiÖn vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña quy luËt nµy. - Biết phân tích để thấy rõ mối quan hệ mật thiết giữa các thành phần tự nhiên trong lớp vỏ địa lý. 2. VÒ kÜ n¨ng - Phận tích mối quan hệ tác động qua lại giữa các thành phần tự nhiên. - VËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo thùc tÕ, ®a ra vÝ dô minh häa. 3. Về thái độ, hành vi - Có ý thức và hành động hợp lý bảo vệ tự nhiên phù hợp với quy luật. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Phóng to sơ đồ lớp vỏ địa lí - Tranh ¶nh vÒ tµn ph¸ rõng III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Ph¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, diÔn dÞch IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. C©u hái 3 s¸ch gi¸o khoa. 3- Giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Lớp vỏ địa lý: - Hoạt động 1 (cá nhân): Nghiên cứu hình - Là lớp vỏ của trái đất, ở đó có các bộ 20.1 s¸ch gi¸o khoa, nªu kh¸i niÖm líp phËn (khÝ quyÓn, thñy quyÓn, thæ nhìng vỏ địa lý. Phạm vi của nó. quyển và sinh quyển) xâm nhập, tác động - Gi¸o viªn cñng cè. lÉn nhau. - ChiÒu dµy 30 - 35km (giíi h¹n díi líp ôzôn --> đáy đại dơng, lớp vỏ phong hóa ở lục địa) - Hoạt động 2 (cặp, thảo luận): So sánh sự khác nhau của lớp vỏ địa lý và vỏ trái đất - Gi¸o viªn cñng cè - Các bộ phận trong lớp vỏ địa lý tác động lẫn nhau nh thế nào, ta sang mục II. - Hoạt động 3: Học sinh nêu khái niệm về quy luËt, nguyªn nh©n. - Quy định lẫn nhau đợc hiểu nh thế nào ? T¹i sao cã quy luËt nµy ? C¸c thµnh phÇn cña tù nhiªn gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo ? - Nªu biÓu hiÖn cña quy luËt. - Hoạt động 4: Chia 4 nhóm, mỗi nhóm ®a ra mét vÝ dô biÓu hiÖn cho quy luËt.. II- Quy luËt thèng nhÊt vµ hoµn chØnh của lớp vỏ địa lý 1- Kh¸i niÖm: - Là quy luật về mối quan hệ, quy định lÉn nhau cña c¸c thµnh phÇn vµ cña mçi bộ phận lãnh thổ của lớp vỏ địa lý - Nguyªn nh©n: 2- BiÓu hiÖn: Nếu một thành phần thay đổi --> sự thay đổi của các thành phần còn lại. VÝ dô:. - Tõ c¸c vÝ dô trªn, chóng ta rót ra bµi häc Ph¸ rõng: g× ? 3- ý nghÜa. Khí hậu thay đổi §Êt xãi mßn H¹n h¸n SV thu hÑp ph¹m vi ph©n bè.

(39) CÇn ph¶i nghiªn cøu kü cµng vµ toµn diÖn điều kiện địa lý của bất kỳ lãnh thổ nào tríc khi sö dông chóng. 4- Kiểm tra đánh giá: - Kh¸i niÖm, biÓu hiÖn quy luËt. - LÊy mét sè vÝ dô kh¸c vÒ biÓu hiÖn cña quy luËt. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________. tiÕt 24:. Bài 21: quy luật địa đới và phi địa đới. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc. - Nắm đợc khái niệm về quy luật địa đới, nguyên nhân và biểu hiện của quy luật này. - Trình bày đợc khái niệm, biểu hiện của quy luật địa ô và quy luật đai cao. 2. Kü n¨ng. - Rèn luyện năng lực t duy, quy nạp (phân tích sự tác động giữa các thành phần, hiện tîng tù nhiªn) 3. Về thái độ, hành vi Nhận thức đúng đắn về quy luật tự nhiên, từ đó biết vận dụng, giải thích các hiện t ợng địa lý tự nhiên một cách đúng đắn. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Phãng to h×nh s¸ch gi¸o khoa phãng to 12.1, 18.2, 19.11 vµ 21 - Bản đồ kiểu thảm thực vật và các nhóm đất trên Thế Giới III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc Đàm thoại, thảo luận, sử dụng lợc đồ. IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Kh¸i niÖm, biÓu hiÖn, ý nghÜa cña quy luËt vÒ tÝnh thèng nhÊt hoµn chØnh cña líp vá địa lý 3- Giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên Néi dung chÝnh vµ häc sinh.

(40) I- Quy luật địa đới: 1- Kh¸i niÖm: - Là sự thay đổi có tính quy luật của tất cả các - Gi¸o viªn nªu kh¸i niÖm quy luËt - Hoạt động 1: Học sinh lấy ví dụ sự thành phần địa lý và cảnh quan địa lý theo vĩ độ. thay đổi của một số thành phần địa - Nguyên nhân: Góc chiếu sáng của mặt trời thay đổi từ xích đạo về cực lý. - Hoạt động 2 (cá nhân): Vậy --> lợng bức xạ thay đổi --> nguyªn nh©n sinh ra quy luËt ? - Gi¸o viªn cñng cè. 2- BiÓu hiÖn cña quy luËt - Hoạt động 3 Học sinh lấy thêm a/ Sự phân bố của vòng đai nhiệt trên trái đất. mét sè vÝ dô. Gi¸o viªn chän ghi lªn bảng chung để học sinh trả lời câu b/ Các đai khí áp và các đới gió trên trái đất. hái 1 ë s¸ch gi¸o khoa. - Trong mçi biÓu hiÖn, häc sinh tù - 7 ®ai khÝ ¸p (mçi b¸n cÇu cã 4 ®ai) nêu cụ thể vì các biểu hiện này đã - 6 đới gió (mỗi bán cầu có 3 đới gió) c/ Các đới khí hậu trên trái đất: häc ë c¸c bµi tríc. Có 7 đới khí hậu chính. d/ Các nhóm đất và các kiểu thảm thực vật: - Có 10 nhóm đất. - Cã 10 kiÓu th¶m thùc vËt. II- Quy luật phi địa đới: 1- Kh¸i niÖm: - Lµ quy luËt ph©n bè kh«ng phô thuéc vµo tÝnh chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lý vµ c¶nh quan - Gi¸o viªn nªu kh¸i niÖm quy luËt - Hoạt động 4: Học sinh tìm nguyên nh©n cña quy luËt. So s¸nh víi quy - Nguyªn nh©n: + Nguồn năng lợng bên trong trái đất luật địa đới. + Phân chia bề mặt đất thành lục địa, đại dơng, nói cao. - Hoạt động 5 (nhóm): + Nhãm 1: Nghiªn cøu quy luËt ®ai 2- BiÓu hiÖn cña quy luËt cao: Kh¸i niÖm, nguyªn nh©n, biÓu hiÖn. Kh¸i niÖm Nguyªn nh©n BiÓu hiÖn VÝ dô: H×nh 18 s¸ch gi¸o khoa Mối quan hệ giữa quy luật địa đới thay đổi có Giảm nhanh - Vµnh ®ai Quy Sù và phi địa đới (nhiệt độ giảm) luËt cña nhiệt độ theo độ đất luËt quy + Nhóm 2: Nghiên cứu quy luật địa c¸c thµnh phÇn cao, sự thay đổi - Vành đai ®ai tù nhiªn theo «: Kh¸i niÖm, nguyªn nh©n, biÓu hiÖn. cao độ cao địa hình độ ẩm, lợng ma thực vật VÝ dô: Sự thay đổi các - Sự phân bố Thay đổi Quan hÖ cña quy luËt nµy víi quy Quy thµnh phÇn tù đất liÒn vµ biÓn th¶m thùc luật địa đới luËt nhiªn theo kinh --> khÝ hËu kh¸c vËt theo - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. địa ô độ nhau kinh độ - Nói. 4- Kiểm tra đánh giá: Chứng minh quy luật địa đới là quy luật phổ biến của các thành phần địa lý 5- Hoạt động nối tiếp: C©u hái bµi tËp s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________. Thø.........ngµy.......th¸ng.......n¨m 200.....

(41) tiÕt 25:. phần II: địa lý kinh tế - xã hội chơng V: địa lý dân c. Bµi 22: d©n sè vµ sù gia t¨ng d©n sè I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Hiểu đợc dân số thế giới luôn luôn biến động. Nguyên nhân chính là sinh đẻ và tử vong. - Phân biệt đợc các tỷ suất sinh, tử, gia tăng cơ học và gia tăng thực tế. - BiÕt c¸ch tÝnh tû suÊt sinh, tö, tû suÊt gia t¨ng tù nhiªn. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng nhận xét, phân tích biểu đồ, lợc đồ, bảng số liệu về tỷ suất sinh, tö vµ tû suÊt gia t¨ng tù nhiªn. - NÊng cao kÜ n¨ng th¶o luËn, hîp t¸c theo nhãm 3. Về thái độ, hành vi. - Có nhận thức đúng đắn về vấn đề dân số, ủng hộ tuyên truyền vận động mọi ngời thực hiện các biện pháp, chính sách dân số của quốc gia và địa phơng. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ phân bố dân c phân bố dân c và các đô thị trên thế giới - H×nh 22.3 s¸ch gi¸o khoa. III - Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - Phơng pháp nêu vấn đề, đàm thoại, gợi mở. - Th¶o luËn. - Sử dụng các biểu đồ, lợc đồ. IV- Hoạt động lên lớp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh I- D©n sè thÕ giíi vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè thÕ giíi 1- D©n sè thÕ giíi: - Hoạt động 1 (cá nhân): Học sinh đọc - Năm 2001 là 6.137 triệu ngời s¸ch gi¸o khoa, môc 1, rót ra nhËn xÐt vÒ - Gi÷a n¨m 2005 lµ 6.477 triÖu ngêi. - Quy m« d©n sè c¸c níc kh¸c nhau (cã d©n sè thÕ giíi (quy m«). DÉn chøng - Gi¸o viªn bæ sung: Quy m« d©n sè kh¸c 200 quèc gia, cã 11 quèc gia víi d©n sè nhau gi÷a hai nhãm níc ph¸t triÓn vµ ®ang trªn 100 triÖu ngêi) ph¸t triÓn. VÝ dô mét sè níc. 2- T×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè thÕ giíi - Thêi gian d©n sè t¨ng thªm 1 tû ngêi vµ thời gian dân số tăng gấp đôi ngày càng rót ng¾n. + Thêi kú 1804 - 1827 d©n sè tõ 1 tû lªn 2 tû ngêi (cÇn 123 n¨m) + Thêi kú 1987 - 1999 d©n sè tõ 5 tû lªn 6 tû ngêi (chØ cÇn 12 n¨m) + Thời gian tăng gấp đôi: 123 năm còn 47 Nguyªn nh©n: TØ lÖ tö vong gi¶m nhê n¨m. những thành tựu của y tế, chăm sóc sức --> Tốc độ gia tăng dân số nhanh, quy mô ngµy cµng lín. khoÎ… - Hoạt động 2 (cá nhân): Dựa vào bảng số liÖu, nhËn xÐt t×nh h×nh t¨ng d©n sè thÕ giíi: + TÝnh thêi gian d©n sè t¨ng thªm 1 tû ngời và tăng gấp đôi. + Rót ra kÕt luËn. - Gi¸o viªn bæ sung: 95% d©n sè t¨ng thªm ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. II- Gia t¨ng d©n sè: 1- Gia t¨ng tù nhiªn: a/ Tû suÊt sinh th«: - Tơng quan giữa số trẻ em đợc sinh ra - Hoạt động 3: Học sinh làm việc theo trong năm so với số dân trung bình ở.

(42) cÆp. §äc môc 1, nghiªn cøu h×nh 22.2 vµ 22.3, cho biÕt: - Tû suÊt sinh th« lµ g× ? - Tû suÊt tö th« lµ g× ? - Tû suÊt gia t¨ng tù nhiªn lµ g× ? - NhËn xÐt ë hai nhãm níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn thÕ giíi cã mÊy nhãm ? Gọi đại diện trình bày. Giáo viên bổ sung, cñng cè kiÕn thøc. - Nguyên nhân ảnh hởng đến tỷ suất sinh th«, tö th«. - V× sao tû suÊt tö th« ë c¸c níc ph¸t triÓn t¨ng ? - Gi¸o viªn ®a ra c«ng thøc tÝnh - V× sao tû suÊt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn là động lực tăng dân số. - Theo hình 22.3, xác định Tg ở các nhóm níc trªn thÕ giíi.. - Hoạt động 4: Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa nªu hËu qu¶ gia t¨ng d©n sè ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn - Hoạt động 5: Học sinh nêu khái niệm gia tăng cơ học, ảnh hởng của nó đối với gia t¨ng d©n sè. V× sao ?. cïng thêi ®iÓm. - §¬n vÞ: o/oo - Tû suÊt sinh th« xu híng gi¶m m¹nh, ë c¸c níc ph¸t triÓn gi¶m nhanh h¬n. b/ Tû suÊt tö th«: - T¬ng quan gi÷a sè ngêi chÕt trong n¨m so víi sè d©n trung b×nh cïng thêi ®iÓm - §¬n vÞ: o/oo - Tû suÊt tö th« gi¶m dÇn. Níc ph¸t triÓn cã chiÒu híng t¨ng lªn. c/ Tû suÊt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn: - Lµ sù chªnh lÖch gi÷a tû suÊt sinh th« vµ tö th«. - §¬n vÞ: o/oo - Là động lực tăng dân số. - Cã 4 nhãm: + Tg 0%: Nga, §«ng ¢u + Tg = 0,1-0,9%: B¾c Mü, óc, T©y ¢u + Tg = 1 - 1,9%: ViÖt Nam, Trung Quèc, Ên §é. + Tg 3%: C«ng G«, Mali, Yªmen d/ ¶nh hëng cña t×nh h×nh t¨ng d©n sè víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - Søc Ðp kinh tÕ - x· héi - m«i trêng 2- Gia t¨ng c¬ häc: - Sù chªnh lÖch gi÷a sè ngêi xuÊt c vµ nhËp c. - Trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, nã kh«ng ảnh hởng đến dân số. 3- Gia t¨ng d©n sè: - B»ng tæng sè gi÷a tû suÊt gia t¨ng tù nhiªn vµ tû suÊt gia t¨ng c¬ häc. - §¬n vÞ o/oo. - Häc sinh nªu c«ng thøc tÝnh gia t¨ng d©n sè 4- Kiểm tra đánh giá: Chọn câu đúng nhất: A/ Tû suÊt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn lµ: 1- Sù chªnh lÖch gi÷a tû suÊt sinh th« vµ tû suÊt tö th« 2- Sù chªnh lÖch gi÷a tû suÊt tö th« vµ tû suÊt sinh th« 3- C¶ hai ph¬ng ¸n trªn. B/ Nªu kh¸i niÖm gia t¨ng d©n sè. Sù kh¸c nhau gi÷a gia t¨ng tù nhiªn vµ gia t¨ng c¬ häc. C«ng thøc tÝnh gia t¨ng d©n sè Ên §é ë bµi tËp 1. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________.

(43) tiÕt 26:. Ngµy 25/11/2008. Bµi 23: c¬ cÊu d©n sè. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Hiểu và phân biệt các loại cơ cấu dân số theo tuổi, theo giới, theo lao động và trình độ văn hóa. - Nhận biết đợc ảnh hởng của cơ cấu dân số đến sự phát triển dân số và phát triển kinh tÕ - x· héi. - BiÕt c¸ch ph©n chia d©n sè theo nhãm tuæi vµ c¸ch biÓu hiÖn th¸p tuæi. 2. VÒ kü n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng phân tích và nhận xét bảng số liệu, biểu đồ, sơ đồ, lợc đồ cơ cấu d©n sè. 3. Về thái độ, hành vi - Học sinh nhận thức đợc dân số nớc ta trẻ, nhu cầu về giáo dục và việc làm ngày càng lớn. ý thức đợc vai trò của giới trẻ đối với dân số, giáo dục, lao động và việc làm. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Bản đồ phân bố dân c và các đô thị lớn trên thế giới. III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - Phơng pháp nêu vấn đề, đàm thoại gợi mở. - Thảo luận, sử dụng lợc đồ IV- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò: - T×nh h×nh d©n sè thÕ giíi. - Ph©n biÖt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn vµ d©n sè c¬ häc. 3- Bµi míi. Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của giáo viên và học sinh - Gi¸o viªn: Em hiÓu c¬ cÊu d©n sè lµ g× - Nªu sù ph©n chia c¬ cÊu d©n sè: + Cơ cấu sinh học (theo giới, độ tuổi) + Cơ cấu xã hội (theo lao động và trình độ văn hóa) - Hoạt động 1: Giáo viên phân lớp thành c¸c nhãm + Nhãm 1: Nghiªn cøu c¬ cÊu d©n sè theo giới (khái niệm, ảnh hởng đến sự ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nh thÕ nµo ?) + Nhãm 2: C¬ cÊu DS theo tuæi (kh¸i niệm, đặc điểm cơ cấu dân số trẻ) + Nhãm 3: D©n sè trÎ vµ d©n sè giµ, ý nghÜa. + Nhóm 4: Ba kiểu tháp tuổi (đáy, đỉnh và c¹nh), ý nghÜa - Gọi đại diện từng nhóm trình bày, giáo viªn bæ sung. - Nhãm 1: Bæ sung c«ng thøc tÝnh tû sè giíi tÝnh = TSnamx 100 % ❑ TSn÷. Néi dung chÝnh I- C¬ cÊu sinh häc: 1- C¬ cÊu d©n sè theo giíi: - BiÓu thÞ s t¬ng quan gi÷a giíi nam so víi giíi n÷ hoÆc so víi tæng sè d©n - Cơ cấu dân số theo giới có sự biến động theo thêi gian, kh¸c nhau gi÷a c¸c níc. - ảnh hởng đến sự phát triển kinh tế - xã héi..

(44) Tû lÖ nam so víi tæng sè d©n = TSnamx 100 % ❑ TSd©n VD: D©n sè VN n¨m 2004 lµ 82.07 triÖu ngời, trong đó nam là 40.33 triệu, nữ 41.74 triÖu. TÝnh tØ sè giíi - Nhãm 2: T¹i sao dùa vµo c¬ cÊu d©n sè theo tuổi biết đợc tỷ lệ sinh, tử, tuổi thọ... - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. - Nhãm 3: ë c¸c níc ph¸t triÓn thêng cã kiÓu d©n sè g× ? + Khã kh¨n g× ? + LÊy vÝ dô mét sè níc. - Nhãm 4: ViÖt Nam thuéc kiÓu th¸p d©n sè nµo ?. - Hoạt động 2 (cá nhân/cặp) + Dùa vµo h×nh 23.2 cho biÕt d©n sè ho¹t động theo khu vực kinh tế chia làm mấy nhãm, khu vùc ? Lµ nh÷ng khu vùc nµo ? + ë c¶ 3 níc, 3 khu vùc cã sù kh¸c nhau nh thÕ nµo ? NhËn xÐt. - Gi¸o viªn bæ sung, cñng cè: + Níc ph¸t triÓn khu vùc III cao nhÊt + Níc ®ang ph¸t triÓn l¹i lµ khu vùc I + Nªu xu thÕ trªn thÕ giíi hiÖn nay - Hoạt động 3 (cá nhân) + Nêu ý nghĩa kết cấu theo trình độ văn hãa. + ChØ tiªu so s¸nh + Liªn hÖ ViÖt Nam - Gi¸o viªn cñng cè bæ sung. 2- Cơ cấu dân số theo độ tuổi: - Lµ sù s¾p xÕp nh÷ng nhãm ngêi theo những nhóm tuổi nhất định, thể hiện tình hình sinh, tử, tuổi thọ, nguồn lao động, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña d©n sè. - Cã ba nhãm tuæi: + Nhóm dới tuổi lao động: 0 - 14 tuổi + Nhóm tuổi lao động: 15 - 59 (hoặc 64) tuæi + Nhóm trên tuổi lao động: Trên 60 (hoặc 65) tuæi - D©n sè trÎ: §é tuæi 0 - 14 trªn 35%. Tuæi 60 trë lªn díi 10% + ThuËn lîi: + Khã kh¨n: - D©n sè giµ: §é tuæi 0 - 14 díi 25%. Tuæi 60 trë lªn trªn 15% + ThuËn lîi: + Khã kh¨n: - Th¸p d©n sè (th¸p tuæi) + Biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số theo độ tuæi, giíi tÝnh. + Cã 3 kiÓu th¸p tuæi Më réng Thu hÑp ổn định Qua tháp dân số biết đợc tình hình sinh, tö, gia t¨ng d©n sè, tuæi thä TB. II- C¬ cÊu x· héi: 1- Cơ cấu dân số theo lao động: - Cho biết nguồn lao động và dân số hoạt động theo khu vực kinh tế. a/ Nguồn lao động - D©n sè trong tuæi L§ cã kh¶ n¨ng tham gia L§ - Nhóm dân số hoạt động kinh tế - Nhóm dân số không hoạt động kinh tế b/ Dân số hoạt động theo khu vực kinh tế - Khu vùc I: N«ng, l©m, ng nghiÖp - Khu vùc II: C«ng nghiÖp, x©y dùng - Khu vùc III: DÞch vô Xu híng t¨ng ë khu vùc II vµ III 2- Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa - Phản ánh trình độ học vấn và dân trí của dân c, một tiêu chí để đánh giá chất lợng cuéc sèng. - Dùa vµo: + Tû lÖ ngêi biÕt ch÷ 15 tuæi trë lªn. + Sè n¨m ®i häc ngêi 25 tuæi trë lªn. 4- Kiểm tra đánh giá: Tại sao trong cơ cấu dân số thì cơ cấu dân số theo giới tính và độ tuổi là 2 loại cơ cấu quan träng nhÊt trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét quèc gia 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa..

(45) Ngµy 28/11/2008 tiÕt 27: Bài 24: phân bố dân c, các loại hình quần c và đô thị hóa I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc. - Hiểu đặc điểm phân bố dân c thế giới và các nhân tố ảnh hởng tới sự phân bố dân c. - Phân biệt đợc các loại hình quần c, đặc điểm và chức năng của chúng. - Hiểu đợc đặc điểm và bản chất của đô thị hóa. - Biết cách tính mật độ dân số, xác định vị trí các thành phố lớn trên bản đồ 2. VÒ kÜ n¨ng - Rèn luyện kỹ năng nhận xét, phân tích biểu đồ, sơ đồ, lợc đồ và bảng số liệu về tình h×nh ph©n bè d©n c, c¸c h×nh th¸i quÇn c vµ d©n c thµnh thÞ. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ phân bố dân c và các đô thị lớn trên thế giới - H×nh 24 s¸ch gi¸o khoa phãng to III- TiÕn tr×nh d¹y häc 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1: Nêu tiêu chí đánh giá sự ph©n bè d©n c. - Häc sinh tÝnh mét sè vÝ dô cô thÓ. - Hoạt động 2: Dựa vào bảng 24.1 nhận xÐt sù ph©n bè d©n c thÕ giíi.. - Dựa vào bảng 24.2 nêu sự thay đổi về tỷ träng ph©n bè d©n c thÕ giíi theo thêi gian. - Nªu nguyªn nh©n - Gi¸o viªn bæ sung. Néi dung chÝnh I- Ph©n bè d©n c 1- Kh¸i niÖm - Lµ sù s¾p xÕp d©n sè mét c¸ch tù ph¸t hoặc tự giác trên một lãnh thổ nhất định, phï hîp víi ®iÒu kiÖn sèng vµ c¸c yªu cÇu x· héi. - Tiêu chí đánh giá: Mật độ dân số - §¬n vÞ: Ngêi/km2 2- §Æc ®iÓm: a/ Phân bố dân c không đều trong không gian - Năm 2005 mật độ dân số trung bình của thÕ giíi lµ 48 ngêi/km2 - Có khu vực dân c tập trung đông đúc nh T©y ¢u, §«ng ¸, Trung nam ¸ - Cã nh÷ng khu vùc d©n c tha thít nh ch©u óc, Trung Phi, B¾c Mü b/ Phân bố dân c biến động theo thời gian - Ch©u ¸ gi¶m dÇn - Ch©u §¹i D¬ng, ch©u Phi, ch©u Mü t¨ng lªn 3- Các nhân tố ảnh hởng đến sự phân bè d©n c - Ph©n bè d©n c lµ mét hiÖn tîng x· héi.

(46) - Hoạt động 3: Vì sao có vùng đông dân, có tính quy luật vïng tha d©n ? Cho mét sè vÝ dô - Nh©n tè tù nhiªn: KhÝ hËu, tµi nguyªn - Nhân tố kinh tế - xã hội: Trình độ phát triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, lÞch sö khai th¸c l·nh thæ, chuyÓn c... II- C¸c lo¹i h×nh quÇn c: 1- Kh¸i niÖm 2- Phân loại và đặc điểm a/ Ph©n lo¹i: - Hoạt động 4: Nêu sự phan loại các loại - Có hai loại hình quần c chủ yếu + QuÇn c n«ng th«n h×nh quÇn c - So s¸nh qu©n c n«ng th«n vµ quÇn c + QuÇn c thµnh thÞ b/ §Æc ®iÓm thµnh thÞ QC n«ng th«n - XuÊt hiÖn sím - Mang tÝnh chÊt ph©n t¸n - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu - Cßn cã tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô, du lÞch. - Hoạt động 5: Dựa vào bảng 24.3, nhận xét về sự thay đổi dân c thành thị và nông th«n - Dùa vµo h×nh 24 nªu khu vùc, ch©u lôc d©n c thµnh thÞ cao ? Khu vùc ch©u lôc d©n c thµnh thÞ thÊp - VÝ dô vÒ c¸c thµnh phè d«ng d©n Mªhic«: 29,6 triÖu d©n Saopaol«: 26 triÖu d©n S¬un: 22 triÖu d©n Thîng H¶i: 15 triÖu d©n - Hoạt động 6: Nêu ảnh hởng của đô thị hóa đến sự phát triển kinh tế - xã hội (làm ra giấy gọi học sinh đọc). QC thµnh thÞ - XuÊt hiÖn muén - TÝnh chÊt tËp trung, mật độ cao - S¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ chñ yÕu vµ dÞch vô - Lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ. III- §« thÞ hãa 1- Kh¸i niÖm 2- §Æc ®iÓm a/ D©n c thµnh thÞ cã xu híng t¨ng nhanh N¨m 2005 chiÕm 48% b/ D©n c tËp trung vµo c¸c thµnh phè lín vµ cùc lín - ThÕ giíi cã 270 thµnh phè > 1 triÖu d©n, 50 thµnh phè > 5 triÖu d©n - TËp trung nhiÒu ë ch©u Mü, Nga, óc c/ Phæ biÕn réng r·i lèi sèng thµnh thÞ 3- ảnh hởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tÕ - x· héi vµ m«i trêng. a/ TÝch cùc: §« thÞ hãa g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp hãa, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chuyÓn dịch cơ cấu kinh tế, công cụ lao động. Thay đổi sự phân bố dân c, lao động. b/ Tiªu cùc §« thÞ hãa kh«ng g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp hãa, n«ng th«n thiÕu nh©n lùc, vÊn đề việc làm, nhà ở, môi trờng. 4- Cñng cè: Nêu đặc điểm phân bố dân c, nhân tố ảnh hởng đến phân bố dân c. 5- Hoạt động nối tiếp: - Lµm bµi tËp trang 97 - Xem tríc bµi thùc hµnh ___________________________________________________________.

(47) tiÕt 28:. Ngày 01/12/2008 Bµi 25: thùc hµnh phân tích bản đồ phân bố dân c thế giới. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1 – VÒ kiÕn thøc: - Củng cố kiến thức về phân bố dân c, các hình thái quần c và đô thị hóa 2 – VÒ kÜ n¨ng - Rèn luyện kỹ năng đọc, phân tích và nhận xét lợc đồ II- Ph¬ng ph¸p d¹y häc Phơng pháp bản đồ, giảng giải III- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ treo tờng: Phân bố dân c và đô thị trên thế giới III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Đặc điểm, ảnh hởng của quá trình đô thị hóa 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh. I- Yªu cÇu - Hoạt động 1: Học sinh nêu yêu cầu bài - Xác định khu vực tha dân và khu vực thùc hµnh dân c tập trung đông đúc. - NhËn xÐt, gi¶i thÝch II- Híng dÉn:.

(48) - Hoạt động 2: Giáo viên hớng dẫn học sinh dùa vµo b¶ng chó gi¶i nªu vïng đông dân, tha dân trên bản đồ + Vì sao có vùng đông dân, có vùng tha d©n ? LÊy vÝ dô vÒ mét sè níc cô thÓ --> Gäi häc sinh tr¶ lêi - Gi¸o viªn cñng cè --> Häc sinh hoµn thµnh bµi thùc hµnh. - Dùa vµo b¶ng chó gi¶i, nªu vïng tha dân, đông dân + §¹i bé phËn d©n c c tró ë b¸n cÇu B¾c, tập trung chủ yếu ở lục địa á, Âu + Vùng đông dân: Đông á, Nam á, Tây ¢u + Vïng tha d©n: B¾c Mü, óc, B¾c ¸, Gi¶i thÝch: - Nh©n tè tù nhiªn: . KhÝ hËu . Nguån níc . §Þa h×nh . §Êt ®ai . Kho¸ng s¶n - Nh©n tè kinh tÕ - x· héi: Vai trß quan träng hµng ®Çu + Trình độ phát triển của lực lợng sản xuÊt + TÝnh chÊt nÒn kinh tÕ + LÞch sö khai th¸c l·nh thæ + ChuyÓn c. 4- Kiểm tra đánh giá: Häc sinh hoµn thµnh bµi thùc hµnh t¹i líp 5- Hoạt động nối tiếp: Hoµn thµnh bµi thùc hµnh, ___________________________________________________________.

(49) Ngµy 01/12/2008. tiÕt 29:. Bµi 26:. ch¬ng VI: c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc các loại nguồn lực và vai trò của chúng đối với sự phát triển kinh tế - xã héi - Hiểu đợc khái niệm cơ cấu kinh tế và các bộ phận hợp thành cơ cấu kinh tế 2. VÒ kÜ n¨ng - Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích và nhận xét sơ đồ, bảng số liệu về nguồn lực ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¬ cÊu kinh tÕ. - Biết cách tính toán cơ cấu kinh tế theo ngành, vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu kinh tế theo nhãm níc. 3. Về thái độ, hành vi - Nhận thức đợc các nguồn lực phát triển kinh tế, cơ cấu kinh tế của Việt Nam và địa phơng để từ đó có những cố gắng trong học tập nhằm phục vụ nền kinh tế đất nớc sau này II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Sơ đồ các nguồn lực và sơ đồ cơ cấu nền kinh tế trong SGK - Biểu đồ cơ cấu và sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Đàm thoại, sử dụng sơ đồ, bảng số liệu, thảo luận. IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- C¸c nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ 1- Kh¸i niÖm: - Nguồn lực là tổng thể vị trí địa lý, các Hoạt động 1: HS tìm hiểu nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, hÖ thèng - Kh¸i niÖm nguån lùc tài sản quốc gia, nguồn nhân lực, đờng lèi, chÝnh s¸ch, vèn vµ thÞ trêng... ë c¶ trong và ngoài nớc có thể đợc khai thác nh»m phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ mét lãnh thổ nhất định 2- C¸c nguån lùc - Nguồn lực vị trí địa lý (tự nhiên, kinh tế, chÝnh trÞ, giao th«ng...) - Tự nhiên (đất, khí hậu, khoáng sản, sinh - Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nguån lùc - Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa, nêu các vật...) nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ, ph©n tÝch - Kinh tÕ - x· héi (d©n c, vèn, khoa häc kü thuËt...) tõng nguån lùc 3- Vai trò của nguồn lực đối với sự phát triÓn kinh tÕ - Vị trí địa lý: Tạo thuận lợi hoặc gây khó khăn trong việc trao đổi, tiếp cận giữa các vïng. - Hoạt động 3: + Nhãm 1: Nªu vai trß, vÝ dô víi nhãm - Nguån lùc tù nhiªn: C¬ së tù nhiªn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt --> t¹o lîi thÕ quan nguồn lực vị trí địa lý träng cho sù ph¸t triÓn. - Nguån lùc kinh tÕ - x· héi: Vai trß quan + Nhãm 2: Nhãm nguån lùc tù nhiªn trọng để lựa chọn chiến lợc phát triển kinh tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ.

(50) + Nhãm 3: Nhãm nguån lùc kinh tÕ x· héi - Giáo viên bổ sung: Phải biết đánh giá đúng nguồn lực, khai thác lợi thế, khắc phôc khã kh¨n, vÝ dô c¸c níc c«ng nghiÖp míi (NIC) - Hoạt động 4: Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa, nªu c¸c bé phËn cÊu thµnh c¬ cÊu nÒn kinh tÕ - Dùa vµo b¶ng 26 nªu sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh. NhËn xÐt ë c¸c nhãm níc, thÕ giíi - Liªn hÖ ViÖt Nam. - Hoạt động 5: Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa, nªu c¸c bé phËn cña c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¬ cÊu l·nh thæ - Gi¸o viªn gi¶i thÝch, lµm râ. II- C¬ cÊu nÒn kinh tÕ: 1- Kh¸i niÖm - C¬ cÊu kinh tÕ lµ tæng thÓ c¸c ngµnh, lÜnh vùc, bé phËn kinh tÕ cã quan hÖ h÷u cơ tơng đối ổn định hợp thành. 2- C¸c bé phËn hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ a/ C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ: - TËp hîp tÊt c¶ c¸c ngµnh h×nh thµnh nªn nền kinh tế và các mối quan hệ tơng đối ổn định giữa chúng - C¸c níc ph¸t triÓn: DÞch vô, c«ng nghiÖp chiÕm tû lÖ cao. - C¸c níc ®ang ph¸t triÓn: N«ng nghiÖp cßn chiÕm tû lÖ cao mÆc dï c«ng nghiÖp, dịch vụ đã tăng - ViÖt Nam b/ C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ: - Gồm nhiều thành phần kinh tế tác động qua l¹i lÉn nhau, võa hîp t¸c, võa c¹nh tranh trên cơ sở bình đẳng - Gåm: + Khu vùc kinh tÕ trong níc + Khu vùc KT cã vèn ®Çu t níc ngoµi c/ C¬ cÊu l·nh thæ: G¾n gã chÆt chÏ víi c¬ cÊu ngµnh bao gåm theo: + Toµn cÇu + Khu vùc + Quèc gia + Vïng. 4- Kiểm tra đánh giá: - Néi dung chñ yÕu cña c¬ cÊu kinh tÕ lµ g× ? - C¸c bé phËn hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ. 5- Hoạt động nối tiếp: Híng dÉn häc sinh c¸c xö lý sè liÖu ë bµi tËp sè 2, lµm bµi tËp vÒ nhµ sau s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________.

(51) Ngµy 08/12/2008. tiÕt 30: chơng VII: địa lý nông nghiệp Bµi 27: vai trò, đặc điểm, các nhân tố ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn, ph©n bè n«ng nghiÖp mét sè h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc vai trò và đặc điểm của nông nghiệp - Hiểu đợc ảnh hởng của các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội tới sự phát triển và ph©n bè n«ng nghiÖp. - Phân biệt đợc một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ NN. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Biết phân tích và nhận xét những đặc điểm phát triển, những thuận lợi và khó khăn của các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ở một địa phơng đối với sự phát triển và phân bè n«ng nghiÖp - Nhậ diện đợc những đặc điểm chính của các hình thức tppr chức lãnh thổ nông nghiÖp 3. Về thái độ hành vi - Tham gia tÝch cùc vµ ñng hé nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ nh÷ng hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở địa phơng II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Mé sè h×nh ¶nh minh ho¹ vÒ c¸c vïng n«ng nghiÖp ®iÓn h×nh - Sơ đồ hệ thống hoá kiến thức III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - Phơng pháp đàm thoại - Phơng pháp sơ đồ hóa kiến thức - Ph¬ng ph¸p lµm viÖc theo nhãm V- TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định lớp. 2 – KiÓm tra bµi cñ: Cã cÊu kinh tÕ lµ g×? 2- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh I- Vai trò và đặc điểm của nông nghiệp 1- Vai trß - Lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh«ng - Hoạt động 1 (cá nhân): Nông nghiệp thể thay thế đợc xuÊt hiÖn tõ khi nµo ? Bao gåm nh÷ng + Cung cÊp l¬ng thùc, thùc phÈm + Nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp ngµnh nµo ? - Nông nghiệp có vai trò gì đối với đời + Nguồn hàng xuất khẩu thu ngoại tệ - Hiện nay 40% số lao động thế giới sèng vµ s¶n xuÊt - Tại sao ở các nớc đang phát triển, đông tham gia hoạt động nông nghiệp, chiếm d©n, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ 4% GDP toµn cÇu 2- §Æc ®iÓm: chiÕn lîc hµng ®Çu ? - Gi¸o viªn bæ sung, gi¶i thÝch thªm. Më - §Êt trång lµ t liÖu s¶n xuÊt vµ kh«ng thÓ rộng ở các nớc trên thế giới. Liên hệ Việt thay thế , cần phải duy trì và bảo vệ đôk.

(52) Nam - Hoạt động 2 (cặp/nhóm): Nêu các đặc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, gi¶i thÝch - Gi¸o viªn cñng cè. - Hoạt động 3: Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa, nªu c¸c nhãm nh©n tè, nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - Nhãm 1: LÊy vÝ dô chøng minh ¶nh hëng cña nhãm nh©n tè tù nhiªn - Nhãm 2: Lµm nh©n tè kinh tÕ - x· héi - Gi¸o viªn bæ sung gi¶i thÝch, lÊy thªm mét sè vÝ dô kh¸c - TËp qu¸n ¨n uèng cña tõng d©n téc. - ChÝnh s¸ch kho¸n 10 ë ViÖt Nam - C¸c gièng lóa míi, "tø hãa" trong n«ng nghiÖp - Nªu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng hãa - Gi¸o viªn: S¶n xuÊt l·nh thæ n«ng nghiÖp cã nhiÒu h×nh thøc. Chóng ta chØ đề cập ở đây 3 hình thức quan trọng nhất - Hoạt động 4 (nhóm, cá nhân): Nêu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n cña 3 h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp trªn. LÊy vÝ dô ë ViÖt Nam. - Häc sinh lµm ra giÊy, gäi tr¶ lêi. Gi¸o viªn bæ sung cñng cè.. phì của đất - §èi tîng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ c©y trång, vËt nu«i mnªn cÇn pg¶i t«n trong c¸c quy luËt sinh häc - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã tÝnh mïa vô - SXNN phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn TN - Trong nền kinh tế hiện đại, NN trở thµnh ngµnh s¶n xuÊt hµng hãa II- C¸c nh©n tè ¶nh hëng tãi sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp 1- Nh©n tè tù nhiªn - Đất: Không có đất, hoạt động sản xuất nông nghiệp không thể diễn ra, quy định quy m«, c¬ cÊu vµ ph©n bè c©y trång, vËt nu«i vµ n¨ng suÊt - Khí hậu, nớc: ảnh hởng đến thời vụ, cơ cấu, tính ổn định hay bấp bênh của sản xuÊt n«ng nghiÖp. - Sinh vËt: C¬ së t¹o nªn gièng c©y trång, vËt nu«i, c¬ së thøc ¨n, c¬ cÊu sù ph¸t triÓn cña ngµnh ch¨n nu«i. 2- Nh©n tè kinh tÕ - x· héi - Dân c, lao động ảnh hởng cơ cấu sự ph©n bè c©y trång, vËt nu«i. Lµ lùc lîng lao động, tiêu thụ --> quan trọng để phát triÓn n«ng nghiÖp - Sở hữu ruộng đất: ảnh hởng đến con đờng phát triển nông nghiệp - TiÕn bé khoa häc kü thuËt: ¶nh hëng n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng - ThÞ trêng tiªu thô: §iÒu tiÕt s¶n xuÊt, ảnh hởng đến chuyên môn hóa. III- Mét sè h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp Trang tr¹i - Ph¸t triÓn trong thêi kú CN hãa, g¨n víi CNH - Mục đích SX hµng hãa - Thuª L§ - Quy mô đất đai tơng đối lín. ThÓ tæng hîp n«ng nghiÖp - Trình độ cao - KÕt hîp XNNN víi c¸c XNCN - Sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt vị trí địa lý, ®iÒu kiÖn SX - Quy mô đất ®ai lín. Vïng n«ng nghiÖp - H×nh thøc cao nhÊt - Cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i NN. - Trình độ th©m canh đồng nhất để h×nh thµnh vïng CM hãa. 4- Kiểm tra đánh giá: Nêu các đặc điểm của sản xuất nông nghiệp, đặc điểm nào quan trọng nhất ? 5- Hoạt động nối tiếp: Bµi tËp s¸ch gi¸o khoa..

(53) tiÕt 31:. Bài 28: địa lý ngành trồng trọt. Ngµy 10/12/2008. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc đặc điểm sinh thái, tình hình phát triển và phân bố cây trồng chủ yếu trên thÕ giíi - Biết đợc vai trò và hiện trạng của ngành trồng rừng 2. VÒ kÜ n¨ng - Xác định đợc trên bản đồ thế giới khu vực phân bố chính của một số cây lơng thực, c©y c«ng nghiÖp chÝnh - Nhận diện đợc một số hình tháicủa một số cây lơng thực, cây công nghiệp chủ yếu trªn ThÕ giíi - Xây dựng phân tích biểu đồ sản lợng lơng thực trên Thế giới 3. Về thái độ hành vi - Nhậ thức đợc những thế mạnh cũng nh hạn chế trong việc trồng cây lơng thực và các cây công nghiệp ở nớc ta và địa phơng - Tham gia tÝch cùc vµ ñng hé nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c©y l¬ng thùc, c©y c«ng nghiÖp vµ trång rõng cña §¶ng vµ Nhµ níc II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Tranh ảnh, lợc đồ phân bố cây lơng thực, cây công nghiệp - Biểu đồ sản lợng lơng thực trên Thế giới III- Ph¬ng ph¸p - Nêu vần đề - §µm tho¹i, th¶o luËn IV- Hoạt động lên lớp 1- ổn định lớp. 2- Bài cũ.Vai trò đặc điểm của sản xuất nông nghiệp? 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh Vai trß cña ngµnh trång trät: I- C©y l¬ng thùc: 1- Vai trß - Hoạt động 1 (cá nhân): Học sinh dựa - Cung cấp lơng thực dới dạng tinh bột, vµo s¸ch gi¸o khoa + thùc tÕ nªu vai trß dinh dìng cho ngêi vµ gia sóc. - Cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp cña ngµnh trång trät? - Hoạt động 2: Học sinh làm việc theo chế biến.

(54) cÆp hoÆc nhãm theo c¸c néi dung: - XuÊt khÈu cã gi¸ trÞ + Vai trß cña c©y l¬ng thùc 2- C¸c c©y l¬ng thùc + C¸c c©y l¬ng thùc chÝnh C© §Æc ®iÓm + §Æc ®iÓm sinh th¸i, ph©n bè cña c¸c y sinh th¸i c©y: Lóa m×, lóa g¹o, ng« - ¦a KH nãng Èm - Giáo viên kẻ bảng, điền các đề mục. - Ch©n ruéng ngËp nHäc sinh lµm xong, gi¸o viªn gäi viÕt vµo Lóa íc g¹o - §Êt phï sa, cÇn b¶ng --> Gi¸o viªn bæ sung cñng cè nhiÒu ph©n bãn - ¦a khÝ hËu Êm, kh« Lóa - §Êt mµu mì m× - Thời kỳ sinh trởng nhiệt độ thấp. chÝnh. Ph©n bè - Nhiệt đới, đặc biÖt vïng giã mïa (Trung Quèc, Ên §é, ViÖt Nam) - Ôn đới, cận nhiÖt (Trung Quèc, Ên §é, Ph¸p, Hoa Kú) - Nhiệt đới, cận DÔ thÝch nghi víi nhiệt, ôn đới - Hoạt động 3: Nêu một số cây lơng thực Ngô sự dao động của nãng kh¸c. Vai trß KH (Hoa Kú, Trung Quèc, Braxin 3- C¸c c©y l¬ng thùc kh¸c - Hoạt động 4 (chia nhóm) + Nhãm 1: Vai trß c©y c«ng nghiÖp II- C©y c«ng nghiÖp: + Nhóm 2: Cây lấy đờng 1- Vai trò, đặc điểm của cây công + Nhãm 3: C©y lÊy sîi, lÊy dÇu nghiÖp + Nhãm 4: C©y cho chÊt kÝch thÝch, c©y - Nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ lÊy nhùa biÕn + Nhóm 5: Kiểm tra sự phân bố trên hình - Tận dụng tài nguyên đất, phá thế độc 28.5 canh, b¶o vÖ m«i trêng - MÆt hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ 2- §Þa lý c¸c c©y c«ng nghiÖp chñ yÕu - Cây lấy đờng + Mía: Nhiệt, ẩm cao, đất phù sa mới Phân bố: Miền nhiệt đới (Braxin, Trung Quèc, Ên §é) + Củ cải đờng: Miền ôn đới cận nhiệt (Ph¸p, §øc, Hoa Kú) - C©y lÊy sîi + C©y b«ng: ¦a nãng, ¸nh s¸ng Miền nhiệt đới, cận nhiệt (Hoa Kỳ, Trung Quèc, Ên §é) - C©y lÊy dÇu + Cây đậu tơng: Nhiệt đới, cận nhiệt đới (Hoa kú 1/2 s¶n lîng thÕ giíi, Braxin, Achentina... - C©y cho chÊt kÝch thÝch + ChÌ: CËn nhiÖt (Trung Quèc, Ên §é 50% s¶n lîng TG) Xri Lanca, Kenia + Cà phê: Nhiệt đới (Braxin, Việt Nam) - C©y lÊy nhùa: + Cao su: Nhiệt đới ẩm (Đông nam á, - Hoạt động 5: Vai trò của rừng Nam ¸, T©y Phi) - T×nh h×nh trång rõng trªn thÕ giíi III- Ngµnh trång rõng - Liªn hÖ ViÖt Nam 1- Vai trß cña rõng: - Hết sức quan trọng đối với đời sống và s¶n xuÊt - Lá phổi xanh của trái đất 2- T×nh h×nh trång rõng - DiÖn tÝch trång rõng trªn thÕ giíi ngµy cµng më réng + N¨m 1990 lµ 43,6 triÖu ha + N¨m 2000 lµ187 triÖu ha Trung b×nh mçi n¨m 4,5 triÖu ha - Níc cã diÖn tÝch rõng trång lín: Trung Quèc, Ên §é, Nga.

(55) 4- Kiểm tra đánh giá: Sắp xếp ý cột A và cột B sao cho đúng: A 1- MÝa 2- Củ cải đờng 3- B«ng 4- ChÌ 5- Cao su 6- Cµ phª. B a/ Miền ôn đới b/ MiÒn cËn nhiÖt c/ Miền nhiệt đới d/ Miền nhiệt đới ẩm. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK _________________________________________________. Ngµy15/12/1008 tiÕt 32:. Bài 29: địa lý ngành chăn nuôi. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc vai trò, đặc điểm của ngành chăn nuôi - Hiểu đợc tình hình phân bố các ngành chăn nuôi quan trọng trên thế giới, lý giải đợc nguyên nhân phát triển. - Biết đợc vai trò và xu hớng phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản. 2. VÒ kÜ n¨ng - Xác định đợc trên bản đồ thế giới những vùng và quốc gia chăn nuôi, nuôi trồng thñy s¶n chñ yÕu. - Xây dựng và phân tích biểu đồ, lợc đồ về đặc điểm của chăn nuôi và địa lý các ngµnh ch¨n nu«i. 3. Về thái đọ, hành vi - Nhận thức đợc lý do ngành chăn nuôi ở Việt Nam và địa phơng còn mất cân đối với trång trät. - ñng hé chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ch¨n nu«i cña §¶ng vµ nns II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - H×nh SGK - Biểu đồ thể hiện số lợng gia súc, gia cầm III- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: - §µm tho¹i gîi më - Th¶o luËn theo nhãm IV- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. Vai trß cña ngµnh trång trät? §Æc ®iÓm sinh th¸i mét sè c©y l¬ng thùc chÝnh? 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi..

(56) Hoạt động của gi¸o viªn vµ häc sinh - Hoạt động 1: Học sinh nghiên cứu sách gi¸o khoa nªu vai trß ngµnh ch¨n nu«i. LÊy vÝ dô cô thÓ ch¨n nu«i cung cÊp nguyªn liÖu cho mét sè ngµnh c«ng nghiÖp - Hoạt động 2 (nhóm) + Nhóm 1: Phân tích đặc điểm nguồn thøc ¨n + Nhóm 2: Phân tích đặc điểm thứ hai cña ngµnh ch¨n nu«i + Nhãm 3: §Æc ®iÓm thø ba. Néi dung chÝnh I- Vai trò và đặc điểm ngành chăn nuôi 1- Vai trß - Cung cÊp cho con ngêi thùc phÈm cã dinh dìng cao - Nguyªn liÖu cho mét sè ngµnh c«ng nghiÖp - XuÊt khÈu cã gi¸ trÞ - Cung cÊp ph©n bãn vµ søc kÐo 2- §Æc ®iÓm: - Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh ch¨n nu«i phô thuéc chÆt chÏ vµo c¬ së nguån thøc ¨n - Thøc ¨n: + Trång trät + Diện tích đồng cỏ tự nhiên. - Gi¸o viªn bæ sung cñng cè - Liên hệ nguồn thức ăn cho ngành chăn - Cơ sở thức ăn cho chăn nuôi đã có những tiÕn bé vît bËc nhê nh÷ng thµnh tùu cña nu«i ë ViÖt Nam hiÖn nay. khoa häc kü thuËt - Trong nền nông nghiệp hiện đại, ngành chăn nuôi có nhiều thay đổi về hình thức.. II- C¸c ngµnh ch¨n nu«i - Hoạt động 3 (nhóm): Kẻ bảng + Nhãm 1: Lµm vÒ gia sóc lín + Nhãm 2: Lµm vÒ gia sóc nhá + Nhãm 3: Lµm vÒ gia cÇm - Theo c¸c néi dung ë b¶ng, nªu ph©n bè dùa vµo h×nh 29.3. VËt Vai trß, Ph©n bè nu«i đặc điểm 1- Gia sóc lín: - Bß - ChiÕm vÞ trÝ - Hoa Kú, Ên hµng ®Çu trong §é, Braxin ngµnh ch¨n nu«i, lÊy thÞt, s÷a - Tr©u - LÊy thÞt, s÷a, - Trung Quèc, ph©n bãn, søc Ên §é, ViÖt kÐo Nam 2- Gia sóc nhá - Lîn - Quan träng thø - Trung Quèc, hai Hoa Kú, §øc - Cõu - LÊy thÞt, da, - Trung Quèc, ph©n bãn óc, Ên §é - Dª - ThÞt, l«ng - Ên §é, Trung - KhÝ hËu kh« Quèc, Xu §¨ng h¹n - ThÞt, s÷a 3- Ch¨n nu«i gia cÇm - Gµ - ThÞt, s÷a, trøng - NhiÒu níc - PP c«ng nghiÖp - Trung Quèc, (gµ) Hoa Kú, EU III- Ngµnh nu«i trång thñy s¶n 1- Vai trß: - Cung cấp đạm động vật bổ dỡng - Nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp thùc phÈm - Hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ 2- T×nh h×nh nu«i trång thñy s¶n - Ngày càng phát triển, chiếm vị trí đáng kÓ. - S¶n lîng nu«i trång 10 n¨m t¨ng 3 lÇn (35 triÖu tÊn) - Níc: Trung Quèc, Hoa Kú, NhËt.

(57) 4- Kiểm tra đánh giá: - Ngµnh chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trong ngµnh ch¨n nu«i a/ Tr©u ; b/ Bß ; c/ Cõu ; d/ Dª ; e/ Gµ - C¸c níc nu«i nhiÒu gµ. 5- Hoạt động nối tiếp: Tr· lêi c¸c c©u hái SGK ___________________________________________________. Ngµy 22/12/2008 tiÕt 33: Bµi 30: thùc hµnh vẽ và phân tích biểu đồ về sản lợng lơng thực, dân số của thế giíi vµ mét sè quèc gia I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Củng cố kiến thức về địa lý cây lơng thực. 2. VÒ kÜ n¨ng - Rèn luyện kỹ năng vẽ biểu đồ hình cột - BiÕt c¸ch tÝnh b×nh qu©n l¬ng thùc theo ®Çu ngêi. II- Ph¬ng ph¸p: Đàm thoại, vấn đáp III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Yªu cÇu - Hoạt động 1: Học sinh nêu yêu cầu của 1- Vẽ biểu đồ thể hiện sản lợng lơng bµi thùc hµnh thùc vµ d©n sè c¸c níc 2- TÝnh b×nh qu©n l¬ng thùc theo ®Çu ngêi cña mét sè níc vµ thÕ giíi.

(58) 3- NhËn xÐt II- C¸c bíc tiÕn hµnh 1- Vẽ biểu đồ. 60 50 40. D©n sè (triÖu ngêi). 1200. 30. 1000. 20. 800. 10. 600. 0. 400. 1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr. 200 0 Hoạt động 2: Học sinh nêu cách vẽ biểu Tr/Quèc Hoa Kú Ên §é Ph¸p Indonesia ViÖt Nam đồ - Hoạt động 3: Công thức tính bình quân - Tên biểu đồ: Biểu đồ sản lợng lơng thực, d©n sè mét sè níc trªn thÕ giíi l¬ng thùc theo ®Çu ngêi 2- S¶n lîng l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi S¶n lîng l¬ng thùc (kg/ngêi) = D©n sè. Trung Quèc. ¿. 401 , 8 .1000=312 kg/ ng êi 1287 , 6. Níc Trung Quèc Hoa Kú Ên §é Ph¸p Indonesia ViÖt Nam ThÕ giíi. BQLT theo ®Çu ngêi (kg/ngêi) 312 1040 212 1161 267 460 327. Lu ý: §æi ra kg/ngêi --> ph¶i nh©n víi 1000 3- NhËn xÐt - Nớc đông dân: Trung Quốc, ấn Độ, Hoa Kú, Indonesia - Níc cã s¶n lîng l¬ng thùc lín: Trung Quèc, Ên §é, Hoa Kú - Níc cã s¶n lîng l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi cao: Hoa Kú, Ph¸p - Trung Quèc, Ên §é, Indonesia do d©n đông, mặc dù sản lợng lơng thực cao nhng lơng thực bình quân đầu ngời thấp. - ViÖt Nam ë møc kh¸ so víi thÕ giíi. - Hoạt động 4: Học sinh tự nhận xét, giáo viªn cñng cè 4- §¸nh gi¸: Häc sinh hoµn thµnh bµi thùc hµnh, gi¸o viªn chÊm mét sè vë 5- Hoạt động nối tiếp: Hoµn thµnh bµi thùc hµnh ___________________________________________________________.

(59) tiÕt 34: «n tËp I- Môc tiªu: Sau bµi «n tËp, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Cñng cè kiÕn thøc vÒ tù nhiªn, d©n c vµ ngµnh n«ng nghiÖp. 2. VÒ kÜ n¨ng - Rèn luyện kỹ năng vẽ biểu đồ - KÜ n¨ng nhËn xÐt b¶ng sè liÖu. II- Ph¬ng ph¸p: Đàm thoại, vấn đáp. nêu vấm đề III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định lớp.. 22/12/2008. 2- Bµi cò. Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: T×m hiÓu vÒ thuû quyÓn vµ thæ nhìng quyÓn, sinh quyÓn - Thuû quyÓn lµ g×? c¸c nhËn tè ¶nh hëng đến chế độ nớc sông? - Sãng, Thuû triÒu vµ dßng biÓn? - Thuû quyÓn lµ g×? c¸c nh©n tè h×nh thµnh thæ nhìng? - Sinh quyển? Các nhân tố ảnh hởng đến phân bố sinh vật trên trái đất?. Néi dung chÝnh 1. Thuû QuyÓn - Kh¸i niÖm: - Các nhân tố ảnh hởng đến chế độ nớc sông (Chế độ ma, băng tuyết và nớc ngầm, đại thế, thực vật và hồ đầm) - Kh¸i niÖm, nguyªn nh©n sãng, thuû triÒu vµ dßng biÓn 2. Thæ nhìng quyÓn: - Kh¸i niÖm: - C¸c nh©n tè hµnh thµnh thæ nhìng ( §¸ mẹ, khí hậu, sinh vật, địa hình, thời gian vµ con ngêi) 3. Sinh quyÓn: - Kh¸i niÖm - C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi ph¸t triÓn vµ phân bố sinh vật (khí hậu, đất, địa hình, sinh vËt, con ngêi) 4. Sự phân bố sinh vật và đất - Phân bố theo vĩ độ - Phân bố theo độ cao 5. Một số quy luật của lớp võ địa lí HĐ 2: Tìm hiểu các quy luật địa lí - Quy luËt thèng nhÊt vµ hoµn chØnh líp Khái niệm và những biểu hiện của các vỏ địa lí quy luËt? - Quy luật địa đới - Quy luật phi địa đới (kh¸i niÖm, biÓu hiÖn) 6. §Þa lÝ d©n c; H§3 §Þa lÝ d©n c a. D©n sè vµ sù gia t¨ng d©n sè - T×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè thÕ giíi - Gia t¨ng d©n sè: Gia t¨ng tù nhiªn vµ gia t¨ng c¬ häc b. C¬ cÊu d©n sè: - C¬ cÊu tù nhiªn - C¬ cÊu x· héi c. Ph©n bè ®©n c, c¸c lo¹i h×nh quÇn c vµ đô thị hoá - Kh¸i niÖm - §Æc ®iÓm 7. C¬ cÊu nÒn kinh tÕ H§ 4: T×m hiÓu cã cÊu nÒn kinh tÕ. - Kh¸i niÖm nguån lùc vµ vai trß cña c¸c nguån lùc - C¸c bé phËn hîp thµnh cã cÊu kinh tÕ 8. §Þa lÝ n«ng nghiÖp - Vai trò đặc điểm của ngành nông nghiệp HĐ 5: Tìm hiểu địa lí ngành nông nghiệp - Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và.

(60) - Vai trò đặc điểm của ngành nông nghiệp - Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và ph©n bè n«ng nghiÖp - C¸c h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp - C¸c ngµnh n«ng nghiÖp. ph©n bè n«ng nghiÖp - C¸c h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp - C¸c ngµnh n«ng nghiÖp. 4- §¸nh gi¸: Híng dÉn lµm c¸c bµi tËp sau SGK 5- Hoạt động nối tiếp: ChuÈn bÞ kiÓm tra häc kú I ___________________________________________________________. tiÕt 35: kiÓm tra häc kú Trường THPT Vũ Quang ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I - LỚP 10 năm học 2008-2009 Môn: Địa Lý- Đề số 1 Thời gian : 45 phút ( không kể thời gian giao đề ) Câu 1: (4điểm) Dựa vào bảng số liệu sau:. DIỆN TÍCH VÀ DÂN SỐ THẾ GIỚI VÀ CÁC CHÂU LỤC N ĂM 2005. CHÂU LỤC Diện tích (triệu km2) Dân số (triệu người) Châu Phi 30.2 906 Châu Mĩ 42.0 888 Châu Á 31.8 3920 Châu Âu 23.0 730 Châu Úc và Đại Dương 8.5 33 Toàn Thế giới 135.6 6477 a. Tính mật độ dân sô thế giới và các châu lục? b. Nhận xét và giải thích sự phân bố dân cư giữa các châu lục? Câu 2 (3 điểm) Thuỷ triều là gì? Nguyên nhân của hiện tượng thuỷ triều? Những ngày nào thuỷ triểu lớn nhất, thuỷ triều nhỏ nhất? Câu 3: (3điểm) Nguồn lực là gì? Nêu vai trò của các nguồn lực đối với phát triển kinh tế - xã hội? Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Trường THPT Vũ Quang. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I - LỚP 10 Năm học 2008-2009 Môn: Địa Lý- Đề số 02 Thời gian : 45 phút ( không kể thời gian giao đề ).

(61) Câu 1: (4điểm) Dựa vào bảng số liệu sau: :(n¨m 2005) Khu vùc vµ ch©u lôc TØ lÖ sinh (%O) TØ lÖ tö (%O) Ch©u Phi 38 15 Ch©u ¸ 20 7 MÜ La tinh 22 6 B¾c MÜ 14 8 Ch©u ¢u 10 11 Ch©u §¹i D¬ng 17 7 ThÕ Giíi 21 9 a. TÝnh tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn cña thÕ giíi vµ c¸c khu vùc, ch©u luc trªn. b. NhËn xÐt tØ suÊt sinh, tØ suÊt tö, gia t¨ng tù nhiªn vµ cho biÕt c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi tØ suÊt sinh, tØ suÊt tö .? Câu 2 (3 điểm) Trình bày khái niệm, nguyên nhân và các biểu hiện của quy luật địa đới? Câu 3: (3điểm) C¬ cÊu nÒn kinh tÕ lµ g×? H·y ph©n biÖt c¸c bé phËn hîp thµnh c¬ cÊu nÒn kinh tÕ? Trường THPT Vũ Quang. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I - LỚP 10 Năm học 2008-2009 Môn: Địa Lý - Đề 1 Thời gian : 45 phút ( không kể thời gian giao đề ). HƯỚNG DẪN CHẤM C©u 1a. CHÂU LỤC Châu Phi Châu Mĩ Châu Á Châu Âu Châu Úc và Đại Dương Toàn Thế giới. 1b. 2. Néi dung c¬ b¶n Mật độ dân số (người/km2). §iÓm 2. 30 21.1 123.3 31.7 3.9 47.8. Nhận xét: 1 - Dân cư trên thế thới phân bố không đồng đều giữa các châu lục - Châu Á là châu lục có mật độ dân số cao nhất, cao gấp gần 3 lần trung bình thế giới - Châu Phi và Châu Úc và Đại dương có mật độ dân cư thưa thớt Giải thích: - Do điều kiện tự nhiên: Khí hậu, Đất đai, Địa hình, vị trí địa lí, 1 nguồn nước…. - Do điều kiện kinh tế - xã hội: Trình độ phát triển kinh tế, tính chất của nền kinh tế, lịch sử khai thác lãnh thổ, chuyển cư - Khái niệm thuỷ triều: là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ 0.5 của các khối nước trong các biển và đại dương - Nguyên nhân: Do lực hút của Mặt trăng và Mặt Trời 0.5 - Khi Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái đất nằm thẳng hàng thì dao động thuỷ 1 triều lớn nhất. Đó là nhũng ngày trăng tròn hoặc không trăng.

(62) - Khi Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái đất ở vị trí vuông góc thì dao động thuỷ 1 triều nhỏ nhất. Đó là những ngày trăng khuyết 3. -. Khái niệm nguồn lực: Là tổng thể vị trí đại lí, các nguồn lực tài 1 nguyên thiên nhiên, hệ thống tài sản quốc gia, nguồn nhân lực, đường lối chính sách, vốn thị trường… ở trong và ngoài nước có thể khai thác nhằm phục vụ cho phát triển kinh tế ở một lãnh thổ nhất định. - Vai trò của các nguồn lực: + Vịt trí địa lí: (địa lí tự nhiên, địa lí kinh tế - xã hội, giao thông vận 0.5 tải) tạo ra những thuận lợi hay khó khăn để trao đổi tiếp cậnh giao thoa hay cùng phát triển giữa các quốc gia với nhau. + Tài nguyên thiên nhiên: ( Khoáng sản, đất nước, biển, sinh vật..) và 0.5 các điều kiện tự nhiên (thời tiết, khí hậu..) phông phú đa dạng là điều kiện cần thiết cho quá trình sản xuất + Dân cư, nguồn lao động: được coi là nguồn lực quan trong, quyết 0.5 định việc sử dụng các nguồn lực khác cho phát triển kinh tế. Tạo ra tăng trưởng, phát triển kinh tế và tiêu thu sản phẩm + Vốn: Là yếu tố đầu vào cần thiết cho quá trình sản xuất, bao gồm vốn trong nước và vốn ngoài nước 0.25 + Khoa học kĩ thuật và công nghệ: Góp phẩn mở rộng khã năng khai thác và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực khác 0.25 + Chính sách: Câu 1: -TÝnh tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn: (1®) Khu vùc TØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn(%) Ch©u Phi 2,5 Ch©u ¸ 1,5 MÜ La tinh 1,8 B¾c MÜ 0,6 Ch©u ¢u -0,1 LB Nga -0,5 Ch©u §¹i D¬ng 1,1 -NhËn xÐt: +TØ suÊt sinh:((0.5®) .Châu Phi,châu á,Mĩ la tinh đều có tỉ lệ sinh cao. .Ch©u ¢u,B¾c MÜ,ch©u §¹i D¬ng cã tØ lÖ sinh trung b×nh. + TØ lÖ tö(%):(0.5®) dÉn chøng .Ch©u Phi thuéc nhãm níc cã tû lÖ tö cao . Ch©u ¢u, cã tØ lÖ tö trung b×nh. ch©u ¸, B¾c MÜ, ch©u §¹i D¬ng cã tØ lÖ tö thÊp . +TØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn(%)(0.5®) .Ch©u Phi thuéc nhãm níc cã d©n sè ph¸t triÓn nhanh nhÊt: Trªn 2%. .ch©u ¸, MÜ la tinh, ch©u §¹i D¬ng thuéc nhãm níc cã d©n sè ph¸t triÓn trung b×nh:12% . .B¾c MÜ thuéc nhãm níc cã d©n sè ph¸t triÓn chËm <1% . . Ch©u ¢u thuéc nhãm níc cã d©n sè kh«ng ph¸t triÓn. -Yếu tố ảnh hởng đến tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử. +TØ lÖ sinh: (0.5®) .Hoµn c¶nh kinh tÕ -x· héi. .ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn d©n sè cña tõng níc. .T©m lÝ x· héi. + TØ lÖ tö: (0.5®) Chiến tranh,đói kém ,bệnh tật,thiên tai,tỉ suất tử vong trẻ sơ sinh. Tuæi thä trung b×nh……..

(63) C©u 2: * Khái niệm (1d) Quy luật địa đới là sự thay đổi có quy luật của các thành phần địa lý quan địa lý theo vĩ độ. * Nguyên nhân (1d) Do dạng hình cầu của Trái Đất và xạ Mặt Trời. * Biểu hiện: (1d) - Sự phân bố các vòng đai nhiệt trên Trái Đất: 7 Vòng đai nhiệt. + Vòng đai nóng. + Hai vòng đai ôn hoà. + Hai vòng đai lạnh. + Hai vòng đai băng giá vĩnh cữu. - Các đai khí áp trên và các đới gió trên Trái Đất: 7 đai khí áp và 6 đới gió trên địa cầu. - Các đới khí hậu trên Trái Đất. 7 đới khí hậu chính trên Trái Đất. - Các nhóm đất và các thảm thực vật. 10 nhóm đất và 10 thảm thực vật trên Trái Đất. C©u 3: - Kh¸i niÖm: C¬ cÊu kinh tÕ lµ tæng thÓ c¸c ngµnh, lÜnh vùc, bé phËn kinh tÕ cã quan hệ hữu cơ tơng đối ổn định hợp thành (1đ) - C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ: N«ng – l©m - Ng nghiªp; c«ng nghiÖp – x©y dùng; DÞch vô - C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ: Khu vùc kinh tÕ trong níc; khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi - C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ: Toµn cÇu vµ khu vùc; Quèc gia; Vïng ___________________________________________________________ TiÕt 36PPCT. Ngµy 25/12/ 2008. .ch¬ng VIII: §Þa lý c«ng nghiÖp Bài 31: vai trò, đặc điểm của công nghiệp, các nhân tố ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè c«ng nghiÖp I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc vai trò và đặc điểm của sản xuất công nghiệp - Hiểu đợc ảnh hởng của các nhân tố tự nhiên và kinh tế - xã hội tới sự phát triển của ph©n bè c«ng nghiÖp 2. VÒ kÜ n¨ng - Biết phân tích và nhận xét sơ đồ về đặc điểm phát triển và ảnh hởng của các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đối với sự phát triển và phân bố công nghiệp. 3. Về thái độ hành vi - Học sinh nhận thức đợc công nghiệp nớc ta cha phát triển mạnh, trình độ khoa học và công nghệ còn thua kém nhiều các nớc trên thế giới và khu vực, đòi hỏi sự cố gắng của thÕ hÖ trÎ. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ công nghiệp Thế Giới - Mét sè tranh ¶nh III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc Đàm thoại, sơ đồ hóa IV- tiÕn tr×nh d¹u häc: 1- ổn định lớp..

(64) 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- Vai trò và đặc điểm của công nghiệp 1- Vai trß:. - Hoạt động 1 (cá nhân) + Vai trß cña ngµnh c«ng nghiÖp + Cho vÝ dô cô thÓ + T¹i sao tû träng cña c«ng nghiÖp trong cơ cấu GDP đợc lấy làm chỉ tiêu đánh giá trình độ phát triển của một nớc ? + Nªu hiÓu biÕt vÒ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa - Đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế - Gi¸o viªn bæ sung cñng cè quèc d©n - T¹o ra KL cña c¶i vËt chÊt to lín - T¹o ra t liÖu s¶n xuÊt thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn - Nâng cao trình độ văn minh của XH - Chỉ tiêu để đánh giá trình độ phát triển cña mét níc - Cñng cè an ninh - quèc phßng - Liªn hÖ ViÖt Nam 2- §Æc ®iÓm: a/ Gåm hai giai ®o¹n - Hoạt động 2 (cặp): Dựa vào sách giáo - Giai đoạn 1: Tác động vào đối tợng lao động --> nguyên liệu khoa tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày các đặc điểm của ngành công - Giai đoạn 2: Chế biến nguyên liệu tạo ra t liÖu s¶n xuÊt vµ vËt phÈm tiªu dïng --> sö nghiÖp. dông m¸y mãc + Cho vÝ dô chøng minh b/ S¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã tÝnh chÊt tËp - Gi¸o viªn bæ sung: trung cao độ + Sơ đồ các ngành công nghiệp. c/ S¶n xuÊt c«ng nghiÖp bao gåm nhiÒu + C¸ch ph©n lo¹i ngành phức tạp, đợc phân công tỉ mỉ và có sự phối hợp giữa các ngành để tạo ra sản phÈm cuèi cïng. d/ S¶n xuÊt c«ng nghiÖp chia thµnh hai nhãm chÝnh - C«ng nghiÖp nÆng (nhãm A) - C«ng nghiÖp nhÑ (nhãm B) - Hoạt động 3 (chia nhóm) + Nhóm 1: Nhân tố vị trí địa lý + Nhãm 2: Nh©n tè tù nhiªn + Nhãm 3: Nh©n tè kinh tÕ - x· héi C¸c nhãm dùa vµo s¸ch gi¸o khoa, vèn hiÓu biÕt, cho vÝ dô tõng nh©n tè, rót ra ảnh hởng của nó đến sự phát triển, phân bè c«ng nghiÖp. + Nhãm 4: Liªn hÖ ë ViÖt Nam - Gi¸o viªn bæ sung - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. II- C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè c«ng nghiÖp 1- Vị trí địa lý - Tù nhiªn, kinh tÕ, chÝnh trÞ: Lùa chän c¸c nhµ m¸y, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. 2- Nh©n tè tù nhiªn: - Kho¸ng s¶n: Tr÷ lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, ph©n bè chi phèi quy m« c¬ cÊu tæ chøc c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp - KhÝ hËu, níc: Ph©n bè c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm - §Êt, rõng, biÓn: X©y dùng xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp 3- Nh©n tè kinh tÕ - x· héi: - Dân c, lao động: Lực lợng lao động, lực lợng tiêu thụ sản phẩm --> ngành cần nhiều lao động phân bố ở khu vực đông dân - TiÕn bé khoa häc kü thuËt: Quy tr×nh c«ng nghÑ, sö dông nguån n¨ng lîng, nguyªn liÖu míi --> ¶nh hëng ph©n bè xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp.

(65) - ThÞ trêng (rong níc vµ ngoµi níc): Lùa chän vÞ trÝ c¸c xÝ nghiÖp, híng chuyªn m«n hãa - C¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt: §êng giao th«ng, th«ng tin, ®iÖn níc - §êng lèi, chÝnh s¸ch: ¶nh hëng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa --> ph©n bè c«ng nghiÖp hîp lý, thóc ®Èy c«ng nghiÖp ph¸t triÓn 4- Kiểm tra đánh giá: Học sinh vẽ sơ đồ hệ thống hóa các nhân tố ảnh hởng tới sự phân bố và phát triển c«ng nghiÖp 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp SGK. Ngµy 02/01/2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh tiÕt 37 Bài 32: địa lý các ngành công nghiệp I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc vai trò, cơ cấu ngành năng lợng. - Hiểu đợc vai trò, tình hình sản xuất và phân bố của ngành công nghiệp năng lợng: Khai th¸c than, khai th¸c dÇu vµ c«ng nghiÖp ®iÖn lùc. 2. VÒ kÜ n¨ng - Xác định trên bản đồ những khu vực phân bố trữ lợng dầu mỏ, những nớc khai thác than, dÇu má vµ s¶n xuÊt ®iÖn trªn thÕ giíi - Biết nhận xét biểu đồ sử dụng cơ cấu năng lợng thế giới. Biết cách tính tốc độ tăng trëng cña ngµnh s¶n xu¸t ®iÖn n¨ng 3. Về thái độ hành vi - Nhận thức đợc tầm quan trọng của ngành năng lợng trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nớc. Những hạn chế, thuận lợi của hai ngành này ở nớc ta so với thế giíi. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Bản đồ địa lý khoáng sản thế giới. III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - §µm tho¹i.

(66) - Sơ đồ hóa - Sử dụng bản đồ IV- Hoạt động lên lớp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1: Học sinh nêu các ngành thuéc c«ng nghiÖp n¨ng lîng - Ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng cã vai trß g× ?. - Hoạt động 2 (cặp, bàn) - Gi¸o viªn chia cô thÓ, lµm theo c¸c néi dung + Vai trß + Tr÷ lîng + T×nh h×nh khai th¸c - Ph©n bè cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng. Liªn hÖ ViÖt Nam - Gọi đại diện trình bày kết quả - Gi¸o viªn bæ sung cñng cè - Than đá: Nớc khai thác nhiều nhất là Trung Quèc (1.357 triÖu tÊn), Hoa Kú (992 triÖu tÊn) - ViÖt Nam: Tr÷ lîng 6,6 tû tÊn (®Çu §«ng nam ¸). Qu¶ng Ninh chiÕm 90% tr÷ lợng. Năm 2004 đạt 26 triệu tấn - Bæ sung: Khu vùc Trung §«ng 50% tr÷ lîng dÇu má thÕ giíi. CN dÇu khÝ lµ ngµnh kinh tÕ x¬ng sèng cña khu vùc nµy. - ViÖt Nam: + Năm 2002 đứng thứ 31/85 nớc sản xuất dÇu khÝ + Năm 2004 đạt 20 triệu tấn dầu thô và hµng tû m3 khÝ - §iÖn lùc lµ ngµnh trÎ, s¶n lîng trong 50 n¨m t¨ng 16 lÇn (32%/n¨m) Cao nhÊt: Na Uy (23.500 kw/h/ngêi) Canada (16.000 kw/h/ngêi) - N¨m 2004 ViÖt Nam s¶n lîng 46 tû kw/h ( 561 kw/h/n¨m) - Hoạt động 3: Nhận xét về cơ cấu sử dông n¨ng lîng thÕ giíi ? Gi¶i thÝch ? - Liªn hÖ ViÖt Nam. Néi dung chÝnh I- C«ng nghiÖp n¨ng lîng 1- Vai trß - Ngµnh kinh tÕ quan träng, c¬ b¶n cña một quốc gia. Nền sản xuất hiện đại chỉ phát triển đợc với sự tồn tại của cơ sở năng lợng, là tiền đề của tiến bộ khoa học kỹ thuËt - C¬ cÊu + C«ng nghiÖp khai th¸c than + C«ng nghiÖp khai th¸c dÇu má + C«ng nghiÖp ®iÖn lùc 2/ C«ng nghiÖp khai th¸c than - Vai trß + Nguån n¨ng lîng c¬ b¶n, xuÊt hiÖn rÊt sím + Nhiªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, luyÖn kim + Nguyªn liÖu cho CN hãa chÊt - Tr÷ lîng: + 13.000 tỷ tấn (3/4 than đá) + Khai th¸c 5 tû tÊn/n¨m C¸c lo¹i than: . Than Nâu: có độ cứng và khã năng sinh nhiệt thấp, chứa nhiều tro, độ ẩm cao và chøa nhiÒu l÷u huúnh . Tham mì: rÊt dßn . Than antxit: cã kh· n¨ng sinh nhiÖt lín - Níc khai th¸c nhiÒu lµ nh÷ng níc cã tr÷ lîng lín: Trung Quèc 1.357 triÖu tÊn/n¨m, Hoa Kú 992 triÖu tÊn/n¨m, Ba Lan, §øc 3/ Khai th¸c dÇu má - Vai trß: + Nhiªn liÖu quan träng (vµng ®en) + Nguyªn liÖu cho CN hãa chÊt - Tr÷ lîng: + 400-500 tû tÊn (ch¾c ch¾n 140 tû tÊn) + Khai th¸c 3,8 tû tÊn/n¨m + Níc khai th¸c nhiÒu lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ë Trung §«ng, B¾c Phi vµ c¸c níc Nga, óc 4/ C«ng nghiÖp ®iÖn lùc - Vai trß: + C¬ së ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn đại, đẩy mạnh khoa học kỹ thuật và nâng cao đời sống văn minh. - C¬ cÊu + NhiÖt ®iÖn + Thñy ®iÖn + §iÖn nguyªn tö + N¨ng lîng giã, mÆt trêi - S¶n lîng 15.000 tû kw/h - Ph©n bè: C¸c níc ph¸t triÓn.

(67) II- Ngµnh c«ng nghiÖp luyÖn kim - Hoạt động 4: Giáo viên chia lớp thành hai - Gồm hai ngành nhãm, t×m th«ng tin ®iÒn vµo b¶ng + LuyÖn kim ®en + Nhãm 1: Lµm ngµnh c«ng nghiÖp luyÖn + LuyÖn kim mµu kim ®en + Nhãm 2: Lµm ngµnh c«ng nghiÖp luyÖn CN luyÖn CN luyÖn kim mµu kim ®en kim mµu - Gọi đại diện trình bày - Lµ 1 trong nh÷ng - Ng/liÖu cho - Gi¸o viªn bæ sung ngµnh quan träng CN chÕ t¹o m¸y, - Liªn hÖ ViÖt Nam nhÊt cña CN nÆng « t«, m¸y bay... - Nguyªn liÖu c¬ - Phôc vô CN b¶n cña ngµnh chÕ hãa chÊt, CN Vai trß t¹o m¸y, gia c«ng ®iÖn tö vµ mét KL sè ngµnh kh¸c: - Nguyªn liÖu t¹o Th¬ng m¹i, bu ra s¶n phÈm tiªu chÝnh dïng - Sö dông KL lín - Hµm lîng KL nguyªn liÖu, nhiªn trong quÆng KL liÖu vµ chÊt trî mµu thÊp, ph¶i dung qua qu¸ tr×nh Quy tr×nh phøc lµm giµu s¬ bé. §Æc t¹p - QuÆng kim ®iÓm QuÆng s¾t, than lo¹i mµu d¹ng kinh ®a kim luyÖn tÕ, kü nÊu ----> gang ----> ---> sö dông thuËt thÐp biÖn ph¸p rót tèi c¸n ®a ng/tè trong ----> thái, tÊm quÆng - Níc ph¸t triÓn: - Níc c«ng Nga, NhËt, Hoa nghiÖp ph¸t Ph©n Kú, Trung Quèc triÓn bè - Níc cã tr÷ lîng Ýt, - Níc ®ang ph¸t ph¶i nhËp khÈu triÓn lµ níc cung cÊp quÆng tinh 4- Kiểm tra đánh giá: - Khu vùc cã tr÷ lîng dÇu má lín nhÊt thÕ giíi ? a/ B¾c Mü ; b/ Mü La tinh ; c/ Trung §«ng ; d/ B¾c Phi - Níc cã s¶n lîng khai th¸c dÇu má lín nhÊt thÕ giíi a/ NhËt ; b/ Hoa Kú ; c/ ¶ RËp-Xªót ; d/ I-R¾c 5- Hoạt động nối tiếp: - Nhận xét qua biểu đồ sự thay đổi trong cơ cấu sử dụng năng lợng thế giới - Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa.. Ngµy 4/1/2009 Tiết 38 Bài 32: địa lý các ngành công nghiệp (tiếp theo) I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc vai trò, đặc điểm sản xuất và phân bố của ngành công nghiệp cơ khí, điện tö, tin häc vµ c«ng nghiÖp hãa chÊt. - Hiểu đợc vai trò, đặc điểm phân bố của công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiÖp thùc phÈm 2. VÒ kÜ n¨ng.

(68) - Phân biệt đợc các phân ngành của công nghiệp cơ khí, điện tử, tin học, công nghiệp hóa chÊt còng nh s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm - Biết phân tích và nhận xét lợc đồ sản xuất ô tô và máy thu hình 3. VÒ kÜ n¨ng - Nhận thức đợc tầm quan trọng của các ngành công nghiệp cơ khí, điện tử, tin học, hóa chất trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa ở Việt Nam và công nghiệp sản xuÊt hµng tiªu dïng, c«ng nghiÖp thùc phÈm - Thấy đợc những thuận lợi và khó khăn của các ngành này ở nớc ta và địa phơng. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Bản đồ công nghiệp thế giới III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - Th¶o luËn theo nhãm, líp - Sử dụng kênh chữ, sơ đồ, lợc đồ. IV- Hoạt động lên lớp: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖn bµi míi. Hoạt động của giáo viên Néi dung chÝnh vµ häc sinh - Gi¸o viªn: III- C«ng nghiÖp c¬ khÝ + C«ng nghiÖp c¬ khÝ lµ "qu¶ tim" cña ngµnh c«ng nghiÖp nÆng. C«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ tin học đợc xếp hàng đầu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ kû 21 - c«ng nghiÖp hiÖn đại + C«ng nghiÖp hãa chÊt lµ ngµnh CN mòi nhän Sau ®©y ta sÏ xÐt 3 ngµnh CN quan träng nµy: - Hoạt động 1: Giáo viên chia nhãm, bµn + Nhãm 1: CN c¬ khÝ + Nhãm 2: CN ®iÖn tö, tin häc + Nhãm 3: C«ng nghiÖp hãa chÊt + Nhãm 4: Liªn hÖ ViÖt Nam Theo c¸c néi dung kÎ ë b¶ng + Vai trß tõng ngµnh + Ph©n lo¹i + Ph©n bè CN ®iÖn tö, CN c¬ khÝ CN hãa chÊt - Học sinh làm vào giấy, gọi đại tin häc diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ - Chủ đạo trong - Ngành kinh tế - Ngành kinh tế - Gi¸o viªn bæ sung, cñng cè viÖc thùc hiÖn mòi nhän cña mòi nhän v× + CN c¬ khÝ ë ViÖt Nam cã: cuéc c¸ch nhiÒu níc øng dông réng Trung t©m c¬ khÝ ë Hµ Néi, m¹ng khoa häc - Thíc ®o tr×nh r·i vµo s¶n xuÊt TP. Hå ChÝ Minh, Th¸i kỹ thuật, nâng độ phát triển đời sống Nguyên (động cơ điện, quạt, Vai cao năng suất kinh tÕ, kü - Cung cÊp l¾p r¸p tivi, xe m¸y) trß lao động cải thuËt cña mäi ph©n bãn, thuèc + CN ®iÖn tö, tin häc ë níc ta thiện đời sống quốc gia trõ s©u, thùc cha cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh con ngêi hiÖn qu¸ tr×nh + CN hãa chÊt: Ngµnh mòi - Qu¶ tim cña hãa häc hãa, nhän giai ®o¹n 2001 - 2010 ngµnh c«ng t¨ng trëng s¶n - Hoạt động 2 (cá nhân): Qua nghiÖp nÆng xuÊt 5 ngành công nghiệp đã học, Phân - Cơ khí, thiết - M¸y tÝnh - Hãa chÊt c¬ em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß, lo¹i bÞ toµn bé: - ThiÕt bÞ ®iÖn b¶n t×nh h×nh s¶n xuÊt, ph©n bè M¸y cã khèi l- tö - Hãa chÊt tæng cña chóng ? îng, kÝch thíc - §iÖn tö tiªu hîp lín dïng - Hãa dÇu - C¬ khÝ m¸y - ThiÕt bÞ viÔn.

(69) - Hoạt động 3 (cá nhân): Học sinh dùa vµo s¸ch gi¸o khoa, vèn hiÓu biÕt, nªu vai trß cña c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng. - Ngành nào đợc coi là chủ đạo ? Phân bố ở những nớc nào lµ chñ yÕu ? V× sao ? - Liªn hÖ ViÖt Nam N¨m 2004 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu đạt 4,3 tỷ USD, hàng xuất khÈu chñ lùc. c«ng cô - C¬ khÝ hµng tiªu dïng - C¬ khÝ chÝnh x¸c T×nh - C¸c níc ph¸t h×nh triÓn: §i ®Çu vÒ s¶n c«ng nghÖ xuÊt, - Níc ®ang ph©n ph¸t triÓn: L¾p bè r¸p. th«ng. - Hoa Kú, NhËt - C¸c níc ph¸t EU, Hµn Quèc, triÓn Ên §é - C¸c níc ®ang ph¸t triÓn chØ cã hãa chÊt c¬ b¶n, chÊt dÎo. IV- C«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng - Phôc vô nhu cÇu cña nh©n d©n - Bao gåm nhiÒu ngµnh + DÖt may + Da giµy + Nhùa, sµnh sø, thñy tinh - Ngành dệt may giữ vai trò chủ đạo - Ph©n bè: Trung Quèc, Ên §é, Hoa Kú, NhËt. - Hoạt động 4: Nêu vai trò, đặc điểm của công nghiệp thùc phÈm - KÓ tªn c¸c s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm đang đợc tiêu thụ trên thị tr- V- Công nghiệp thực phẩm: êng ViÖt Nam 1- Vai trß: - §¸p øng vai trß cung cÊp thùc phÈm phôc vô ¨n uèng cho con ngêi, thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp 2- §Æc ®iÓm: - CÇn Ýt vèn ®Çu t, x©y dùng. - Gåm 3 ngµnh chÝnh: + C«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm tõ trång trät + C«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm tõ ch¨n nu«i + C«ng nghiÖp chÕ biÕn thñy, h¶i s¶n 4- Kiểm tra đánh giá: Đánh dấu các ý đúng 1- Ngành này đợc coi là "quả tim" của ngành công nghiệp nặng a/ C¬ khÝ ; b/ CN ®iÖn tö, tin häc ; c/ CN hãa chÊt 2- Ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng có đặc điểm: a/ Vèn ®Çu t Ýt b/ Thời gian xây dựng ngắn, quy trình đơn giản c/ Thu håi vèn nhanh, cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu d/ C¶ a vµ b e/ C¶ a, b vµ c 5- Hoạt động nối tiếp: VÒ nhµ t×m hiÓu thªm vÒ mét sè h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Ngµy 6/01/2009.

(70) Ph©n phèi ch¬ng tr×nh: 39 Bµi 33: Mét sè h×nh thøc chñ yÕu cña tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Phân biệt đợc một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp - Biết đợc sự phát triển từ thấp lên cao của các hình thức này 2. VÒ kÜ n¨ng - Nhận diện đợc các đặc điểm chính của tổ chức lãnh thổ công nghiệp 3. Về thái độ, hành vi - Biết đợc các hình thức này ở Việt Nam và địa phơng - ủng hộ và có những đóng góp tích cực trong các hình thức cụ thể ở địa phơng II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Sơ đồ các hình thức TCLTCN chủ yếu III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc: - §µm tho¹i, gîi më. - Sử dụng sơ đồ, hình ảnh. - Liªn hÖ thùc tÕ. III- Hoạt động dạy học: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh I- Vai trß cña tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp - Hoạt động 1: Dựa vào sách giáo khoa - Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, nêu các hình thức tổ chức lãnh thổ công vật chất, lao động nghiÖp. - Níc ®ang ph¸t triÓn: Thùc hiÖn thµnh - C¸c h×nh thøc nµy cã vai trß g× ? c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa - hiÖn đại hóa đất nớc II- Mét sè h×nh thøc cña tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp 1- §iÓm c«ng nghiÖp: - Hoạt động 2 (nhóm): - Là hình thức đơn giản nhất, đồng nhất + Nhóm 1: Nêu khái niệm, đặc điểm của với một điểm dân c ®iÓm c«ng nghiÖp - §Æc ®iÓm: LÊy vÝ dô, liªn hÖ ViÖt Nam + Gåm 1 - 2 xÝ nghiÖp gÇn nguån nguyªn, Xác định vị trí của hình thức này ở hình nhiên liệu công nghiệp hoặc vùng nguyên 33 liÖu n«ng s¶n + Nhãm 2: Khu c«ng nghiÖp tËp trung: + Kh«ng cã mèi liªn hÖ gi÷a c¸c XN + Nhãm 3: Trung t©m c«ng nghiÖp - VÝ dô: §iÓm CB cµ phª ë T©y Nguyªn + Nhãm 4: Vïng c«ng nghiÖp 2- Khu c«ng nghiÖp tËp trung: - Giáo viên gọi đại diện trình bày. - Khu vùc cã ranh giíi râ rµng, vÞ trÝ - Bæ sung c¸c h×nh thøc nµy ®i tõ thÊp lªn thuËn lîi vµ kÕt cÊu h¹ tÇng tèt. cao, quy mô cũng từ bé đến lớn. - §Æc ®iÓm: - Khu công nghiệp tập trung ở các nớc + Tập trung tơng đối nhiều các xí nghiệp đang phát triển đợc hình thành trong quá với khả năng hợp tác SX cao tr×nh c«ng nghiÖp hãa + S¶n phÈm võa phôc vô trong níc, võa xuÊt khÈu. + Cã c¸c xÝ nghiÖp dÞch vô hç trî - VÝ dô: Khu chÕ xuÊt T©n ThuËn, Linh Trang. 3- Trung t©m c«ng nghiÖp: - H×nh thøc tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp ở trình độ cao, gắn với đô thị vừa và lớn, cã vÞ trÝ thuËn lîi. - §Æc ®iÓm: + Gåm nhiÒu khu c«ng nghiÖp, ®iÓm c«ng nghiÖp vµ nhiÒu xÝ nghiÖp c«ng.

(71) nghiÖp cã mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ s¶n xuÊt, kü thuËt, c«ng nghÖ. + Cã c¸c xÝ nghiÖp h¹t nh©n. + Cã c¸c xÝ nghiÖp bæ trî, phôc vô. - VÝ dô: TP HCM, Hµ Néi, Th¸i Nguyªn 4- Vïng c«ng nghiÖp: - Lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao nhÊt. - §Æc ®iÓm: + Gåm nhiÒu ®iÓm, khu CN, trung t©m CN có mối liên hệ SX và nét tơng đồng cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh CN + Cã mét vµi ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu t¹o nªn híng chuyªn m«n hãa. + Cã c¸c ngµnh phôc vô, bæ trî - VÝ dô: Vïng Loren (Ph¸p), vïng c«ng nghiÖp §«ng Nam bé 4- Kiểm tra đánh giá: Tr¶ lêi c©u hái 2 s¸ch gi¸o khoa 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________ Ngµy 12/01/2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh: 40 bµi 34: thùc hµnh: vẽ biểu đồ tình hình sản xuất một số s¶n phÈm c«ng nghiÖp trªn thÕ giíi I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Củng cố kiến thức về địa lý ngành công nghiệp năng lợng và công nghiệp luyện kim. 2. VÒ kÜ n¨ng - Biết cách tính toán tốc độ tăng trởng các sản phẩm chủ yếu: Than, dầu, điện, thép. - Rèn luyện kỹ năng vẽ biểu đồ và nhận xét. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - M¸y tÝnh c¸ nh©n. - Thíc kÎ, bót ch×. III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ho¹t động 1: Häc sinh nªu yªu cÇu bµi thùc hµnh Ho¹t động 2: Lµm thÕ nào để vẽ trªn cïng mét hÖ täa. Néi dung chÝnh I- Yªu cÇu: 1- Vẽ trên cùng một hệ tọa độ các đồ thị thể hiện tốc độ tăng trởng các s¶n phÈm c«ng nghiÖp: Than, dÇu má, ®iÖn, thÐp. 2- Nhận xét biểu đồ - S¶n phÈm cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cô thÓ - Nhận xét đồ thị biểu diễn từng sản phẩm (tăng, giảm và giải thích) II- C¸ch lµm: 1- Xö lý sè liÖu - Năm 1950: Than, điện, dầu mỏ, khí đốt = 100% - N¨m 1960 Than 1950: 1.820 triÖu tÊn = 100% 1960: 2.603 triÖu tÊn = x 2.603.

(72) độ 4 sản phÈm c«ng nghiÖp cã đơn vị khác nhau ? - Gi¸o viªn giíi thiÖu c¸ch tÝnh ra tû lÖ % (tõ sè liÖu tuyệt đối ra sè liÖu t¬ng đối Ho¹t động 3: Gi¸o viªn chia tæ tÝnh ra tû lÖ % cña 4 s¶n phÈm c«ng nghiÖp trªn + Nhãm 1: TÝnh SP than + Nhãm 2: TÝnh SP dÇu má + Nhãm 3: TÝnh SP ®iÖn + Nhãm 4: TÝnh SP thÐp - Gọi đại diÖn lªn b¶ng ®iÒn sè liÖu - Gi¸o viªn vẽ một đờng mẫu Ho¹t động 4: Gäi häc sinh vÏ c¸c đờng còn l¹i, hoµn thµnh biÓu đồ. - NhËn xÐt qua biểu đồ vµ theo c©u hái ë s¸ch gi¸o khoa. x = -------- . 100% 1.820 --> S¶n lîng than khai th¸c n¨m 1960 lµ 143% DÇu má, ®iÖn, thÐp tÝnh t¬ng tù. N¨m S¶n phÈm Than. 1950. 1960. 1970. 1980. 1990. 2003. 100%. 143%. 161%. 207%. 186%. 291%. DÇu má. 100%. 201%. 407%. 586%. 637%. 746%. §iÖn. 100%. 238%. 513%. 823%. 1.224%. 1.353%. ThÐp. 100%. 183%. 314%. 361%. 407%. 460%. 2- Vẽ biểu đồ: % 160 1500 140 §iÖn. 120 100 1000 80 500 60. DÇu ThÐp. 40 100 200 0. Than N¨m. 1950 1960 1970 1980 1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr. 1990. 2003. Biểu đồ tình hình sản xuất một số sản phÈm c«ng nghiÖp thÕ giíi qua c¸c n¨m. NhËn xÐt: §©y lµ c¸c s¶n phÈm cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp quan träng: N¨ng lîng vµ luyÖn kim - Than: Trong vòng 50 năm nhịp độ tăng trởng đều, giai đoạn 1980 - 1990 tốc độ tăng trởng chững lại do tìm đợc nguồn năng lợng thay thế (dầu, hạt nh©n), cuèi n¨m 1990 b¾t ®Çu ph¸t triÓn trë l¹i do tr÷ lîng lín, ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp hãa häc. - Dầu mỏ: Tốc độ tăng trởng nhanh, trung bình 14%. Do u điểm khả năng sinh nhiÖt lín, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp hãa dÇu, kh«ng cã tro, dÔ n¹p nhiªn liÖu. - Điện: Trẻ, tốc độ phát triển rất nhanh, trung bình 29% gắn liền với tiến bộ khoa häc kü thuËt. - Thép: Tốc độ tăng trởng khá đều, trung bình 9%. Sử dụng trong công nghiệp chế tạo cơ khí, xây dựng, đời sống. IV. §¸nh gi¸: NhËn xÐt qu¸ tr×nh lµm viÖc cña häc sinh V. Hoạt động nối tiếp NÕu cha xong dÆn dß vÒ nhµ hoµn thiÖn tiÕp..

(73) TiÕt 41. Ngµy so¹n:20/1/2009 «n tËp. I. Môc tiªu: Sau bµi häc, HS cÇn: 1. KiÕn thøc: - Hệ thống hoá lại đựơc kiến thức về địa lí nông nghiệp, địa lí công nghiệp (Vài trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hởng, các ngành và các hình thức tổ chức sản xuất theo l·nh thæ?. - Rèn luyện một số kỹ năng vẽ các loại biểu đồ, nhận xét và phân tích bảng số liệu 2. Kü n¨ng: - Sơ đồ hoá, hệ thông hoá - Liªn hÖ, so s¸nh c¸c néi dung kiÕn thøc. - Rèn luyện kỹ năng biểu đồ, bản đồ. II. ThiÕt bÞ d¹y häc - Bản đồ Nông nghiệp Thế giới. - Bản đồ Công nghiệp Thế giới III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định 2. Bµi cò: - KiÓm tra bµi thùc hµnh 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Néi dung KTCB Hoạt động 1. Cá nhân I. §Þa lÝ N«ng nghiÖp - Nêu vai trò và đặc điểm của ngành nông 1. Vai trò và đặc điểm của sản xuất nông.

(74) nghiÖp? - Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và ph©n bè n«ng nghiÖp? Hoạt động 2. Cặp/nhóm Phân tích các nhân tố ảnh hởng đến phát triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp?. - Phân tích vai trò, đặc điểm của các ngành n«ng nghiÖp chÝnh?. Hoạt động 3. Cá nhân - Nêu vai trò và đặc điểm của ngành nông nghiÖp? - Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và ph©n bè n«ng nghiÖp? Hoạt động 4. Cặp/nhóm - Phân tích các nhân tố ảnh hởng đến phát triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp?. - §Þa lÝ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp + Vai trß + Tr÷ lîng + T×nh h×nh ph¸t triÓn + Ph©n bè. nghiÖp - Vai trß - §Æc ®iÓm 2. Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển vµ ph©n bè n«ng nghiÖp - Tù nhiªn: §Êt; KhÝ hËu; níc; sinh vËt - C¸c nh©n tè kinh tÕ x· héi + Dân c và nguồn lao động + Sở hữu ruộng đất + TiÕn bé khoa häc kÜ thuËt + ThÞ trêng 3. §Þa lÝ c¸c ngµnh n«ng nghiÖp - §Þa lÝ ngµnh trång trät. Vai trò, đặc điểm sinh thái của các cây lơng thực, cây công nghiệp chính - §Þa lÝ ngµnh ch¨n nu«i - Ngµnh nu«i trång thuû s¶n 2. §Þa lÝ c«ng nghiÖp - Vai trò và đặc điểm của công nghiệp + Vai trß: + §Æc ®iÓm - Các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và ph©n bè c«ng nghiÖp + Vị trí địa lí + Tù nhiªn: Kho¸ng s¶n, KhÝ hËu, níc, đất, rừng, biển + Kinh tế xã hội: Dân c- lao động, tiến bộ khoa häc kic thuËt, cã së h¹ tÇng vËt chÊt kic thuật, đờng lối chính sách - §Þa lÝ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp + C«ng nghiÖp n¨ng lîng + C«ng nghiÖp luyÖn kim + C«ng nghiÖp c¬ khÝ + C«ng nghiÖp ho¸ chÊt + C«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng + C«ng nghiÖp thùc phÈm. 3 . Kĩ năng vẽ biểu đồ địa lí, nhân xét ph©n tÝch b¶ng sè liÖu - Biểu đồ đờng biểu diễn - Biểu đồn hình tròn - Biểu đồ cột - Biểu đồ miền - Biểu đồ kết hợp Nh©n xÐt 4. Cũng cố - đánh giá. - Gv cũng cố lại bài học bằng một sơ đồ trên bảng 5. Hoạt động nối tiếp ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt.

(75) Ngµy so¹n:22/01/2009. TiÕt 42 KiÓm tra häc k× I. I. Môc tiªu: Sau tiÕt kiÓm tra, HS cÇn: 1. KiÕn thøc: - Đánh giá đợc các kiến thức về về địa lí ngành công nghiệp 2. Kü n¨ng: - C¸ch lËp luËn, ph©n tÝch, lµm bµi thi tù luËn - Kỹ năng vẽ biểu đồ, phân tích, nhận xét biểu đồ kết hợp bảng số liệu 3. Thái độ. - Thùc hiÖn nghiªm tóc quy chÕ thi cö. - Qua bài kiểm tra đánh giá lực học của mình để có thái độ học tập đúng đăn. II. §Ò ra - §Ò ra bao gåm tù luËn - Đề ra phô tô cho mỗi học sinh một đề III. TiÕn tr×nh tæ chøc - Tæ chøc kiÓm tra theo líp. IV – Nội dung đề §Ò sè 1: Câu 1: (4đ)Hãy chứng minh vai trò chủ đạo của công nghiệp trong nền kinh tế quốc d©n? C©u 2: (2®)Nªu vai trß cña ngµnh c«ng nghiÖp cã khÝ? C©u 3: (4®)cho b¶ng sè liÖu sau XuÊt khÈu sîi vµ s¶n phÈm may mÆc cña thÕ giíi §¬n vÞ: TØ USD S¶n phÈm 1991 1995 2000 2005 S¬i 109,3 113,0 152,6 180,4 May mÆc 117,3 128,8 157,9 202,5 a. Vẽ biểu đồ hình cột thể hiện tình hình xuất khẩu sợi và sản phầm may mặc của thÕ giíi? b. Nªu nhËn xÐt? §Ò sè 2: Câu 1: (4đ)Phân tích các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và phân bố công nghiệp? C©u 2: (2®)Nªu vai trß cña ngµnh n¨ng lîng? C©u 3: (4®)cho b¶ng sè liÖu sau. T×nh h×nh s¶n xuÊt than vµ dÇu má trªn thÕ giíi §¬n vÞ: TriÖu tÊn S¶n phÈm 1950 1970 1990 2003 Than 1820 2936 3387 5300 DÇu má 523 2336 3331 3904 c. Vẽ biểu đồ hình cột thể hiện tình hình sản xuất than và dầu mỏ trên thế giới? d. Nªu nhËn xÐt? Híng dÉn chÊm §ª 1 C©u Néi dung §iÓm 1 Đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân - T¹o ra KL cña c¶i vËt chÊt to lín 0.5 - T¹o ra t liÖu s¶n xuÊt thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn 0.5 - Nâng cao trình độ văn minh của XH 0.5 - Chỉ tiêu để đánh giá trình độ phát triển của một nớc 0.5 - Cñng cè an ninh - quèc phßng 0.5 2 3. - Chủ đạo trong việc thực hiện cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động cải thiện đời sống con ngời - Qu¶ tim cña ngµnh c«ng nghiÖp nÆng Vẽ biểu hình cột trên một hệ trục toạ độ Vẽ biểu đồ khác không có điểm Học sinh sẽ bị trừ nếu ( không chính xác, không có tên biểu đồ, không ghi đơn vị lªn trôc NhËn xÐt: S¶n phÈm sîi vµ may mÆc cña thÕ giíi kh«ng ng÷ng t¨ng + S¶n phÈm sîi t¨ng ..... + S¶n phÈm may mÆc t¨ng...... 1 1 2. 2.

(76) Híng dÉn chÊm §Ò 2 C©u 1. 2. 3. Néi dung 1- Vị trí địa lý - Tù nhiªn, kinh tÕ, chÝnh trÞ: Lùa chän c¸c nhµ m¸y, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. 2- Nh©n tè tù nhiªn: - Kho¸ng s¶n: Tr÷ lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, ph©n bè chi phèi quy m« c¬ cÊu tæ chøc c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp - KhÝ hËu, níc: Ph©n bè c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm - §Êt, rõng, biÓn: X©y dùng xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp 3- Nh©n tè kinh tÕ - x· héi: - Dân c, lao động: Lực lợng lao động, lực lợng tiêu thụ sản phẩm --> ngành cần nhiều lao động phân bố ở khu vực đông dân - TiÕn bé khoa häc kü thuËt: Quy tr×nh c«ng nghÑ, sö dông nguån n¨ng lîng, nguyªn liÖu míi --> ¶nh hëng ph©n bè xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp - ThÞ trêng (rong níc vµ ngoµi níc): Lùa chän vÞ trÝ c¸c xÝ nghiÖp, híng chuyªn m«n hãa - C¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt: §êng giao th«ng, th«ng tin, ®iÖn níc - §êng lèi, chÝnh s¸ch: ¶nh hëng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa --> ph©n bè c«ng nghiÖp hîp lý, thóc ®Èy c«ng nghiÖp ph¸t triÓn - Ngµnh kinh tÕ quan träng, c¬ b¶n cña mét quèc gia. NÒn s¶n xuÊt hiÖn đại chỉ phát triển đợc với sự tồn tại của cơ sở năng lợng, là tiền đề của tiÕn bé khoa häc kü thuËt + Nguån n¨ng lîng c¬ b¶n, xuÊt hiÖn rÊt sím + Nhiªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, luyÖn kim + Nguyªn liÖu cho CN hãa chÊt + Nhiªn liÖu quan träng (vµng ®en) + Nguyªn liÖu cho CN hãa chÊt + Cơ sở phát triển ngành công nghiệp hiện đại, đẩy mạnh khoa học kỹ thuật và nâng cao đời sống văn minh Vẽ biểu hình cột trên một hệ trục toạ độ Vẽ biểu đồ khác không có điểm Học sinh sẽ bị trừ nếu ( không chính xác, không có tên biểu đồ, không ghi đơn vị lªn trôc NhËn xÐt: S¶n phÈm than vµ dÇu má cña thÕ giíi kh«ng ng÷ng t¨ng + S¶n phÈm than t¨ng ..... + S¶n phÈm dÇu má t¨ng...... §iÓm 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5. 1 1. 2. 2.

(77) Ngµy 9/02/2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh tiÕt: 43 ch¬ng IX: §Þa lý dÞch vô Bài 35: vai trò, đặc điểm các nhân tố ¶nh hëng tíi sù ph©n bè ngµnh dÞch vô I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Biết đợc cơ cấu, vai trò của các ngành dịch vụ. - Hiểu đợc ảnh hởng của các nhân tố kinh tế - xã hội tới sự phát triển và phân bố ngµnh dÞch vô. - Biết đợc đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới. 2. VÒ kÜ n¨ng - Biết đọc và phân tích lợc đồ về tỷ trọng các ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP của c¸c níc trªn thÕ giíi. - Xác định đợc trên bản đồ các trung tâm dịch vụ lớn trên thế giới. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Một số hành ảnh về hoạt động của ngành dịch vụ - Sơ đồ SGK III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: - Nêu vấn đề - §µm tho¹i - Th¶o luËn III- TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung chÝnh I- C¬ cÊu, vai trß cña ngµnh dÞch vô 1- C¬ cÊu: - Hoạt động 1: Học sinh nhắc lại 3 khu - Bao gồm: + DÞch vô kinh doanh vực lao động của dân số - KÓ mét sè ngµnh kh«ng thuéc vÒ khu + DÞch vô tiªu dïng + DÞch vô c«ng vùc 1, khu vùc 2 - H×nh thµnh kh¸i niÖm ngµnh dÞch vô - Hoạt động 2: Học sinh dựa vào sách gi¸o khoa, th¶o luËn vÒ c¸c ngµnh dÞch 2- Vai trß vô. Nªu sù kh¸c nhau vÒ c¸c ngµnh nµy - Hoạt động 3: Với cơ cấu nh vậy, ngành - Thúc đẩy các ngành sản xuất phát triển, chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ dÞch vô cã vai trß g× ? - Sử dụng tốt nguồn lao động, tạo việc lµm - Khai th¸c tèt tµi nguyªn thiªn nhiªn, di s¶n v¨n hãa, lÞch sö vµ c¸c thµnh tùu cña khoa häc. - Trên thế giới hiện nay, cơ cấu lao động cña ngµnh dÞch vô t¨ng - TËp trung chñ yÕu ë c¸c níc ph¸t triÓn: Hoa Kú 80% ; T©y ¢u 50 - 79% II- C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph©n bè, ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô: - Hoạt động 4 (chia nhóm): 1- Trình độ phát triển và năng suất lao + Nhóm 1: Phân tích ảnh hởng, tìm ví dụ động xã hội: Đầu t, bổ sung lao động nh©n tè 1 dÞch vô + Nhãm 2: Nh©n tè 2 VÝ dô:.

(78) + Nhãm 3: Nh©n tè 3 + Nhãm 4: Nh©n tè 4 + Nhãm 5: Nh©n tè 5 + Nhãm 6: Nh©n tè 6 - Gi¸o viªn bæ sung cñng cè. 2- Quy m«, c¬ cÊu d©n sè: NhÞp ®iÖu c¬ cÊu dÞch vô VÝ dô: 3- Ph©n bè d©n c, m¹ng líi quÇn c ---> m¹ng líi ngµnh dÞch vô 4- TruyÒn thèng v¨n hãa, phong tôc tËp qu¸n: H×nh thøc tæ chøc m¹ng líi dÞch vô. VÝ dô: 5- Møc sèng, thu nhËp thùc tÕ: Søc mua, nhu cÇu dÞch vô. VÝ dô: 6- Tµi nguyªn thiªn nhiªn, di s¶n v¨n hãa, lÞch sö, c¬ së h¹ tÇng du lÞch - Sù ph¸t triÓn, ph©n bè ngµnh dÞch vô VÝ dô: III- §Æc ®iÓm ph©n bè c¸c ngµnh dÞch vô trªn thÕ giíi: - ë c¸c níc ph¸t triÓn, ngµnh dÞch vô - Hoạt động 5 (cá nhân): Học sinh dựa chiếm tỷ trọng cao (60%), nớc đang phát vµo h×nh 35, nhËn xÐt vÒ tû träng ngµnh triÓn (50%) - C¸c thµnh phè cùc lín chÝnh lµ c¸c dÞch vô trong c¬ cÊu GDP cña c¸c níc. trung t©m dÞch vô lín. - Lấy ví dụ chứng minh trên lợc đồ - Học sinh nêu đặc điểm phân bố ngành - ở mỗi nớc lại có các thành phố chuyên m«n hãa vÒ mét sè lo¹i dÞch vô dÞch vô ë mét sè níc, trong mét níc. - C¸c trung t©m giao dÞch th¬ng m¹i h×nh - Gi¸o viªn bæ sung cñng cè thµnh trong c¸c thµnh phè lín. - ViÖt Nam 4- Kiểm tra đánh giá: Chọn câu trả lời đúng: 1- DÞch vô lµ ngµnh: a/ ChiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu GDP cña c¸c níc trªn thÕ giíi. b/ ChiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu GDP cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. c/ ChiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu GDP cña c¸c níc ph¸t triÓn. 2- Nhân tố ảnh hởng đến mạng lới dịch vụ là: a/ Ph©n bè d©n c, m¹ng líi quÇn c b/ Møc sèng, thu nhËp thùc tÕ c/ Tµi nguyªn thiªn nhiªn 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________.

(79) Ngµy 02 th¸ng 02 n¨m 2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh: 44 Bài 36: vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hởng đến phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc vai trò, đặc điểm của ngành giao thông vận tải và các chỉ tiêu đánh giá khối lợng dịch vụ của hoạt động vận tải. - Biết đợc ảnh hởng của các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội đến sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải cũng nh hoạt động của các phơng tiện vận tải. 2. VÒ kü n¨ng - Có kỹ năng sơ đồ hóa một hiện tợng, quá trình đợc nghiên cứu. - Cã kü n¨ng ph©n tÝch mèi quan hÖ qua l¹i, mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a c¸c hiÖn tîng kinh tÕ - x· héi. - Liên hệ thực tế ở Việt Nam và ở địa phơng để hiểu đợc mức độ ảnh hởng của các nh©n tè tíi sù ph¸t triÓn, ph©n bè ngµnh giao th«ng vËn t¶i. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ giao thông vận tải thế giới III - Ph¬ng ph¸p d¹y häc - Nêu vấn đề - §µm tho¹i - Th¶o luËn IV- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động 1 (cá nhân): Nêu vai trò của ngµnh giao th«ng vËn t¶i - T¹i sao giao th«ng vËn t¶i gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa miÒn nói ?. - Hoạt động 2: Ngành giao thông vận tải có đặc điểm gì khác với ngành kinh tế. Néi dung chÝnh I- Vai trò, đặc điểm ngành vận tải: 1. Vai trß - Gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc, b×nh thêng. - §¶m b¶o nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n, gióp cho sinh ho¹t thuËn tiÖn. - Nh©n tè quan träng ph©n bè s¶n xuÊt vµ d©n c. - Thúc đẩy hoạt động kinh tế - văn hóa ở c¸c vïng nói xa x«i. - Cñng cè tÝnh thèng nhÊt cña nÒn KT, t¨ng cêng søc m¹nh quèc phßng. - Giao lu kinh tÕ c¸c níc. 2- §Æc ®iÓm: - S¶n pjÈm lµ sù chuyªn chë ngêi vµ hµng hãa. - Tiêu chí đánh giá:.

(80) kh¸c. - Gi¸o viªn gi¶i thÝch c¸c kh¸i niÖm.. + Khèi lîng vËn chuyÓn (sè hµnh kh¸ch, số hàng hóa đợc vận chuyển) + Khèi lîng lu©n chuyÓn (ngêi/km ; tÊn/km) + Cù ly vËn chuyÓn trung b×nh (km) II- Các nhân tố ảnh hởng đến sự phát triÓn, ph©n bè ngµnh GTVT 1- §iÒu kiÖn tù nhiªn: - Quy định sự có mặt, vai trò của một số lo¹i h×nh giao th«ng vËn t¶i Ví dụ: Nhật, Anh giao thông vận tải đờng - Hoạt động 3: Nêu các ảnh hởng của biển có vị trí quan trọng. điều kiện tự nhiên đến sự phát triển ngành - ảnh hởng lớn đến công tác thiết kế và giao th«ng vËn t¶i ? LÊy vÝ dô. khai th¸c c¸c c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i. Ví dụ: Núi, eo biển xây dựng hầm đèo - KhÝ hËu, thêi tiÕt ¶nh hëng s©u s¾c tíi hoạt động của phơng tiện vận tải. VÝ dô: S¬ng mï m¸y bay kh«ng ho¹t động đợc. 2- C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi: - Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè c¸c ngµnh kinh tế quyết định sự phát triển, phân bố hoạt động của giao thông vận tải. - C¸c ngµnh kinh tÕ lµ kh¸ch hµng cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i. - Trang bÞ c¬ së vËt chÊt cho ngµnh giao th«ng vËn t¶i. - Phân bố dân c, đặc biệt là các thành phố lớn và các chùm đô thị ảnh hởng sâu sắc tíi vËn t¶i hµnh kh¸ch, vËn t¶i b»ng « t«. 4- Kiểm tra đánh giá: T¹i sao nãi: §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa miÒn nói, giao th«ng vËn t¶i ph¶i ®i ®Çu mét bíc ? 5- Hoạt động nối tiếp: Ngµy 22 th¸ng 02 n¨m 2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh tiÕt: 45 Bài 37: địa lý các ngành giao thông vận tải I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc u điểm và hạn chế của từng loại hình vận tải. - Biết đợc đặc điểm phát triển và phân bố của từng ngành vận tải trên thế giới. Xu hớng mới trong sự phân bố và phát triển của từng ngành này. - Thấy một số vấn đề về môi trờng do sự hoạt động của các phơng tiện vận tải và do các sự cố môi trờng xảy ra trong quá trình hoạt động của ngành giao thông vận tải. 2. VÒ kÜ n¨ng - Biết làm việc với bản đồ giao thông thế giới. Xác định đợc trên bản đồ một số tuyến giao th«ng quan träng, vÞ trÝ mét sè ®Çu mèi giao th«ng vËn t¶i quèc tÕ. - BiÕt gi¶i thÝch c¸c nguyªn nh©n ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh giao th«ng vËn t¶i. II- ThiÕt bÞ d¹y häc: - Bản đồ giao thông vận tải thế giới - H×nh 37.3 III- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: - Nêu vấn đề - §µm tho¹i - Th¶o luËn.

(81) III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Gi¸o viªn giíi thiÖn bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Gi¸o viªn giíi thiÖu m¹ng líi giao th«ng v©n t¶i. - Hoạt động : nhóm + nhãm 1 * u, nhîc ®iÓm ph¸t triÓn ph©n bè cña ngành giao thông vận tải đờng sắt. * T¹i sao sù ph©n bè g¾n liÒn víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.. Néi dung chÝnh I- §êng s¾t - ¦u ®iÓm: + Vận chuyển hàng nặng, đi tuyến đờng xa. + ổn định, giá rẻ - Nhîc ®iÓm: + Chỉ hoạt động trên tuyến đờng có sẵn, đờng ray. + Chi phÝ ®Çu t lín. - §Æc ®iÓm, xu híng ph¸t triÓn: + Tốc độ, sức vận tải ngày càng tăng. + Khổ đờng ray ngày càng rộng. + Mức độ tiện nghi ngày càng cao. + Đang bị cạnh tranh bởi đờng ô tô - Ph©n bè: Ch©u ¢u, Hoa Kú. + Nhãm 2 II- §êng « t« * nhiÖm vô nghiªn cø ngµnh giao th«ng - ¦u ®iÓm: vận tải đờng ô tô * Xu hớng phát triển của phơng tiện này. + Tiện lợi, cơ động, thích nghi cao với các điều kiện địa hình. * Liªn hÖ víi viÖt nam. + Cù ly ng¾n, trung b×nh hiÖu qu¶ cao + Phèi hîp víi c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c - Nhîc ®iÓm: + Tèn nhiªn liÖu + ¤ nhiÔm m«i trêng + ¸ch t¾c giao th«ng - §Æc ®iÓm, xu híng ph¸t triÓn: + ThÕ giíi cã kho¶ng 700 triÖu ®Çu xe, 3/4 lµ xe du lÞch. + Phơng tiện, đờng ngày càng cải tiến + ChÕ t¹o c¸c lo¹i tèn Ýt nhiªn liÖu, Ýt g©y « nhiÔm m«i trêng - Ph©n bè: T©y ¢u, Hoa Kú. + Nhãm 3 III- §êng èng: * ¦u, nhîc ®iÓm - ¦u ®iÓm: * xu híng ph¸t triÓn. Ph©n bè + VËn chuyÓn chÊt láng, chÊt khÝ (dÇu * C¸c níc kh«ng cã dÇu má, hoÆc Ýt dÇu má) má cã ph¸t triÓn ngµnh nµy kh«ng? V× + ít chịu tác động của điều kiện tự nhiên sao? Liªn hÖ víi ViÖt Nam. - Nhîc ®iÓm: + MÆt hµng vËn t¶i h¹n chÕ. - đặc điểm: + G¾n liÒn víi c«ng nghiÖp dÇu khÝ + ChiÒu dµi kh«ng ngõng t¨ng lªn: Trung §«ng, Nga, Hoa Kú, Trung Quèc. IV- §êng s«ng hå: + Nhóm 4 đờng Sông Hồ nh các bớc trên. - Ưu điểm: Chë hµng hãa nÆng, cång kÒnh, gi¸ rÎ - Nhîc ®iÓm: Phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiên, tốc độ chậm. - §Æc ®iÓm: + Ph¸t triÓn, ph©n bè ë lu vùc c¸c con s«ng lín + Ph©n bè: Ph¸t triÓn m¹nh ë Hoa Kú, Nga, Canada, ch©u ¢u, s«ng Rain¬, s«ng §anuýp V - §êng BiÓn + Nhãm 5 theo c¸c bíc trªn * Tại sao phát triển mạnh ở hai bên bơ đại - Ưu điểm + Tốc độ nhanh, đảm bảo mối giao lu t©y d¬ng?.

(82) * ViÖt Nam?. + Nhóm 6 đờng hàng không * t¹i sao tËp trung ph¸t triÓn chñ yÕu ë c¸c níc ph¸t triÓn. quèc tÕ + Khèi lîng lu©n chuyÓn lín + gi¸ rÎ - Nhîc ®iÓm + G©y « nhiÖm m«i trêng biÓn - §Æc ®iÓm: để rút ngắn khoảng cách có các kênh đào: kªnh xuyª, pa na ma… + các đội tàu không ngừng tăng + ®ang ph¸t triÓn m¹nh c¸c c¶ng c«ntenn¬. - Ph©n bè + Tập trung phát triển ở hai bờ đối diện đại tây dơng + ở ấn độ dơng và thái bình dơng ngày cµng sÇm uÊt. + c¸c c¶ng lín Rotte®am, m·cay…. VI. §êng hµng kh«ng - Ưu điểm: tốc độ nhanh, đảm bảo mối giao lu quèc tÕ; sö dông cã hiÖu qu¶ thµnh tùu KHKT - Nhîc ®iÓm + giá đắt + Träng t¶i thÊp + « nhiÖm - §Æc ®iÓm + ThÕ giíi cã 5000 s©n bay + các tuyến sầm uất: xuyên đại tây dơng, hoa k× ch©u ¸ th¸i b×nh d¬ng, c¸c cêng quèc hµng kh«ng hoa k×, anh, ph¸p, nga…. 4- Kiểm tra đánh giá: So sánh u nhợc điểm của đờng ô tô và đờng hàng không 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái sau s¸ch gi¸o khoa, chuÈn bÞ bµi thùc hµnh. Ngµy 2 Th¸ng 3 n¨m 2009 Ph©n phèi ct: 46 Bµi 38 thùc hµnh Viết báo cáo ngắn về kênh đào xuy-ê và kênh đào pa-na-ma I- Môc tiªu bµi häc: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc vị trí chiến lợc của hai con kênh nổi tiếng thế giới là xuy-ê và pa-na-ma. Vai trß cña hai con kªnh nµy trong ngµnh giao th«ng vËn t¶i biÓn thÕ giíi. - Nắm đợc những lợi ích về kinh tế nhờ có sự hoạt động của kênh đạo này. 2. VÒ kÜ n¨ng - BiÕt tæng hîp c¸c nguån tµi liÖu tõ c¸c nguån kh¸c nhau, tõ c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. - Có kĩ năng phân tích bảng số liệu kết hợp phân tích bản đồ. - Cã kÜ n¨ng viÕt b¸o c¸o ng¾n vµ tr×nh bµy tríc líp. II- §å dïng d¹y häc: - Bản đồ các nớc trên thế giới - Bản đồ tự nhiên châu phi -Bản đồ tự nhiên châu mĩ.

(83) III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi.. GV nªu nhiÖm vô c¶u bµi thùc hµnh: Hoµn thµnh c¸c bµi tËp vÒ kªnh ®o¹ Xuy –ª vµ pa –na-ma. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: HĐ1: Cả lớp: Xác đinh trên bản đồ vị trí - Xác định vị trí của kênh đào Xuy-ê và Pa-na-ma Gäi HS tr· lêi H§2: CÆp B1: Hoµn thµnh phiÕu häc tËp (GV kÎ lªn b¶ng) HS tÝnh vµ hoµn thµnh b¶ng sè liÖu - Hoµn thµnh b¶ng tÝnh to¸n vÒ c li B2: HS lªn b¶ng tÝnh to¸n vµ ghi kÕt qu¶ đựoc rút ngắn H§ 3: Nhãm B1: Dựa vào kiến thức đã học và kết quả tính toán, thảo luận các vấn đề sau:  Lîi Ých - Lợi ích của kênh đào xuy-ê? - Rút ngắn đợc thời gian vận chuyển, B2: HS tr×nh bµy dÔ dµng më réng thÞ trêng B3: GV chuÈn kiÕn thøc - Gi¶m chi phÝ vËn t¶i, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm - An toµn h¬n cho ngêi vµ hµng ho¸, có thể tranh đợc thiên tai so với vậ chuyển trên đờng dài - §em l¹i nguån thu nhËp lín cho Ai H§ 4: c¸ nh©n CËp th«ng qua thuÕ h¶i quan Trên cơ sở thông tin vừa có đợc, kết hợp * Những thông tin về kênh đào Xuy với t liệu về kinh đèo Xuy – ê ghi lại –ª những nét chính về kênh đào Xuy – ê? - Thuéc quèc gia nµo HS tr×nh bµy - Các biển và đại dơng đợc nối GV chuÈn kiÕn thøc - ChiÒu dµi, chiÒu réng - Träng t¶i tµu qua - Thêi giam x©y dùng - Níc qu¶n lÝ tríc kia - N¨m ®a vÒ níc chñ qu¶n H§ 5: nhãm - Những lợi ích của kênh đào Xy – ê HS dùa vµo nh÷ng hiÓu biÕt hay tr· lêi Bµi tËp 2. c¸c c©u hái sau - Xác định kênh đào Pa-na-ma trên bản đồ? - Tính khoảng cách đợc rút ngắn? - Lợi ích của kênh đào Pa-na-ma? HS tr· lêi Gv chuÈn kiÕn thøc. Hoµn thµnh b¸o c¸o. 4- Kiểm tra đánh giá: KiÓm tra mét sè b¸o c¸o tiªu biÓu 5- Hoạt động nối tiếp: Hoµn thµnh bµi thùc hµnh. Khoảng cách quãng đờng đợc rút ngắn khi qua kênh đào Xuy – ê TuyÕn ¤-®Ðt-xa -> Mun-bai Mi-an-al-A-hma-di ->Gie-noa Mi-an-al-A-hma-di ->Rèt-tec. Kho¶ng c¸ch h¶i lý §êng kh¸c Qua Xuy -ª 11818 4198 11069 4705 11932 5560. Quảng đờng rút ngắn H¶i lý % 7620 6364 6372. 64 57 53.

(84) Mi-an-al-A-hma-di ->Ban-ti-mo Ba-lik-pa-pan->Rèt-tec-®am. 12039 12081. 8681 9303. 3368 2778. 28 23. Khoảng cách quãng đờng đợc rút ngắn khi qua kênh đào Pa-na-ma TuyÕn Niu I-ooc->XanPhan-xi-co Niu I-ooc-> Van-ci-v¬ Niu I-ooc->Van-pa-rai-x« Li-v¬-pun-> XanPhan-xi-co Niu I-ooc->I-«-c«-ha-ma Niu I-ooc->XÝt-ni Niu I-ooc->Thîng H¶i Niu I-ooc->Xin-ga-po. Kho¶ng c¸ch h¶i lý §êng kh¸c Qua Pana-ma 13107 5263 13907 6050 8337 1627 13507 7930 13042 9700 13051 9692 12321 10584 10141 8885. Quảng đờng rút ngắn H¶i lý % 7844 7857 6710 5577 3342 3359 1737 1256. 60 56 80 41 26 26 14 12. Ngµy 10 th¸ng 03 n¨m 2009 Ph©n phèi ch¬ng tr×nh 47 Bài 39 địa lí ngành thông tin liên lạc I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc vai trò to lớn của ngành thông tin liên lạc, đặc biệt trong thời đại thông tin vµ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay. - Biết đợc sự phát triển nhanh chóng của ngành viễn thông trên thế giới và đặc điểm ph©n bè nganhdf dÞch vô viÔn th«ng hiÖn nay. 2. KÜ n¨ng - Có kĩ năng làm việc với bản đồ, lợc đồ - Có kĩ năng vẽ biểu đồ thích hợp từ bảng số liệu đã cho. II- §å dïng d¹y häc: - H×nh 39 sgk phãng to nÕu cã ®iÒu kiÖn - C¸c h×nh ¶nh vÒ c¸c thiÕt bÞ vµ dÞch vô th«ng tin liªn l¹c. III- Ph¬ng ph¸p d¹y häc Thuyết trình, đàm thoai gợi mở, nhóm nghiên cứu thảo luận III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp..

(85) 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động1: cả lớp + Hãy kể một mậu chuyện để khẳng định thông tin liên lạc đã có từ sơ khai. + KÓ mét c¸c lo¹i dÞch vô th«ng tin liªn l¹c mµ em biÕt? + nªu vai trß cña ngµnh th«ng tin liªn l¹c trong đời sống và sản xuất( so sánh với s¶n phÈm cña giao th«ng vËn t¶i) => nhằm đảm bảo cho đời sống kinh tế- xã hội diễn ra đợc thông suốt và bình thờng. + t¹i sao cã thÓ coi sù ph¸t triÓn cña th«ng tin liªn l¹c nh thíc ®o v¨n minh cña nh©n lo¹i=> nh÷ng tiÕn bé khoa häc kĩ thuật, nhất là trong công nghiệp đã lµm s¶n sinh ra vµ ph¸t triÓn ngµnh thông tin liên lạc hiện đại. + Hãy chứng minh TTLL đã hạn chế đợc kho¶ng c¸ch kh«ng gian vµ thêi gian. + Chứng minh TTLL đã góp phần to lớn vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - Hoạt động 2 cả lớp + Gv đọc sgk kết hợp những kiến hiểu biÕt: -> nêu lịch sử ra đời của TTLL. Néi dung chÝnh I. Vai trß cña ngµnh th«ng tin liªn l¹c - VËn chuyÓn tin tøc mét c¸ch nhanh chãng vµ kÞp thêi. - Thùc hiÖn c¸c mèi giao lu trong níc vµ quèc tÕ. - Thíc ®o nÒn v¨n minh - Thay đổi quan niệm của con ngời về thêi gian. - Làm thay đổi cách thức tổ chức kinh tÕ: thÕ giíi, tæ chøc l·nh thæ s¶n xuÊt cña tõng níc. - Làm thay đổi chất lợng cuộc sống…. II. T×nh h×nh ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh th«ng tin liªn l¹c. 1. §Æc ®iÓm chung - Thông tin liên lạc đã tiến bộ không ngõng trong lÞch sù ph¸t triÓn cña x· héi lo¹i ngêi. -> thêi k× s¬ khai chuyÓn th«ng tin bằng cách dùng ám hiệu(đốt lửa, đánh trèng…) vµ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng thêng. -> ngµy nay: c¸c ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng thøc kh¸c nhau (®iÖn tho¹i, ®iÖn b¸o…) - sù ph¸t triÓn g¾n liÒn víi c«ng nghÖ truyÒn dÉn. -> ViÔn th«ng bao g«m nh÷ng thiÕt bÞ 2. ViÔn th«ng g× ? -> Sù ph¸t triÓn cña ngµnh viÔn th«ng g¾n a. Viªn th«ng bao gåm: c¸c thiÕt bÞ thu bã mËt thiÕt víi ngµnh c«ng nghiÖp nµo? vµ ph¸t, cho phÐp truyÒn c¸c th«ng tin, âm thanh, hình ảnh đến các khoảng nªu biÓu hiÖn? cách xa trên trái đất b. c¸c dÞch vô viÔn th«ng C¸c dÞch N¨m ra Chøc n¨ng vô viÔn đời th«ng ®iÖn b¸o 1844 - lµ hÖ thèng phi tho¹i. - sö dông trong ngµnh hµng h¶i vµ hµng -Hoạt động 3 nhóm/cặp đôi kh«ng + Bíc 1 Giao nhiÖm vô, híng dÉn häc ®iÖn tho¹i 1876 - truyÒn tÝn sinh đọc mục II, điền những thông tin hiÖu ©m thÝch hîp vµo b¶ng..

(86) -> nhãm 1 nhiÖm vô nghiªn cøu, t×m hiÓu thanh. vÒ ®iÖn b¸o, ®iÖn tho¹i, theo híng dÉn ë - truyÒn d÷ b¶ng. liÔu m¸y -> nhãm 2 Fax, Telex, ra®io, ti vi. tÝnh.` -> nhãm 3 m¸y tÝnh c¸ nh©n, In t¬ nÐt. Telex & 1958 - telex: + Bíc 2 nhãm t×m hiÓu, th¶o luËn, bæ Fax truyÒn tin sung cho nhau. nh¾n, sè + Bớc 3 đại diện nhóm trình bày các liÖu trùc nhãm kh¸c bæ sung nÕu thiÕu. tiÕp víi c¸c + Bíc 4 gi¸o viªn treo b¶ng th«ng tin. thuª bao. Th«ng tin: - ThiÕt bÞ - 1937 : Xa- mu en Mooc x¬ ngêi MÜ truyÒn v¨n ph¸t minh ra m¸y ®iÖn b¸o(1844 ®iÖn b¸o bản và đồ b¾t ®Çu mang tÝnh thpng m¹i) ho¹. - 1976 A- lê-xan-đơ gra-ham ben phát Ra®i o & -ra®io : TruyÒn ©m minh rta máy điện thoại(1877 đợc lắp đti vi 1895 thanh vµ êng d©y ®iÖn tho¹ ®Çu tiªn ë b«x t¬n) -Ti vi: h×nh ¶nh - 1895 gug-liªn-m« M¸c c« ni ngêi Italia 1936 đã truyền tín hiệu điện báo Mooc xơ bằng Máy tính 1989 nèi - truyÒn ra®io. &In t¬ nÐt m¹ng toµn ©m thanh, - 1936 Buæi truyÒn h×h cho c«ng chóng cÇu v¨n b¶n, đầu tiên tại luân đôn anh. h×nh ¶nh. - 1958 telex (hÖ thèng cho phÐp truyÒn - Lu d÷ các thông điệp bằng máy in từ xa đợc đa th«ng tin vµo sö dông) - 1973 hệ thống định vị toàn cầu GPS đợc ra đời - Intơnét: đợc nghiên cứu từ thập kỉ 60. đến năm 1989, ra đời mạng toàn cầu. C. §Æc ®iÓm ph©n bè m¸y ®iÖn Hoạt động 4 (cả lớp): phân tích đặc điểm thoại trên thế giới. ph©n bè m¸y ®iÖn tho¹i trªn thÕ giíi Sè m¸y ®iÖn Ph©n bè(khu vc- Gv : dùa vµo h×nh 39 sgk nªu nhËn xÐt tho¹i tÝnh trªn níc) ph©n bè ®iÖn tho¹i trªn thÕ giíi 1000 d©n - Gi¶i thÝch? > 500 - häc sinh tr¶ lêi. Gi¸o viªn chuÈn kiÕn 301-500 thøc 101-300 30-100 < 30 4- Kiểm tra đánh giá: 1.Tr×nh bµy vai trß cña ngµnh th«ng tin liªn l¹c. 2. Dùng gạch nối các ý ở cột A với cột B sao cho đúng A 1. ®iÖn b¸o 2. ®iÖn tho¹i 3. Telex 4. Fax 5. Ra®io 6. V« tuyÕn truyÒn h×nh 7.M¸y tÝnh in t¬ nÐt 5- Hoạt động nối tiếp:. B a. truyÒn th«ng tin kh«ng cã lêi tho¹i b. thiÕt bÞ th«ng tin ®a ph¬ng tiÖn d. truyÒn tÝn ©m thanh e. thiết bị điện báo hiện đại, tryÒn tin nh¾n vµ sè liÖu Truyền văn bản và đồ hoạ Hệ thống tin đại chúng, truyÒn ©m thanh.

(87) Lµm c©u hái sau s¸ch gi¸o khoa. ___________________________________________________________. Ngµy so¹n: 22 / 03/ 2009 Ppct: 48 Bµi 40. địa lí thơng mại. I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. kiÕn thøc - Biết vai trò của ngành thơng mại đối với phát triển của nền kinh tế quốc dân và đối với phục vụ đời sống của nhân dân, đặc biệt trong nền kinh tế thị trờng hiện nay. - Hiểu đợc những nét cơ bản của thị trờng thế giới và biến động của nó trong những n¨m gÇn ®©y; nh÷ng tæ chøc th¬ng m¹i lín trªn thÕ giíi hiÖn nay. 2. KÜ n¨ng Phân tích đợc các sơ đồ, biểu đồ, bảng số liệu thông kê II- §å dïng d¹y häc: - Các sơ đồ, biểu đồ, bảng thông kê trong sách giáo khoa phóng to. III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Hoạt động1 học sinh trình bày hiểu biết vÒ thÞ trêng. * dựa vào sơ đồ nêu khái niệm hàng hoá, dÞch vô, vËt ngang gi¸. * Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. _ Hoạt động 2: cá nhân * Nêu các quy luật hoạt động của thị trờng.. Néi dung chÝnh I. kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng - ThÞ trêng lµ n¬i gÆp gì gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua. - Vật đem ra trao đổi trên thị trờng là hàng ho¸. - Vật ngang giá hiện đại nhất là tiền. - Thị trờng hoạt động theo quy luật cung cÇu: + Cung > cÇu: gi¸ gi¶m, cã lîi cho ngêi mua. + Cung < cÇu: gi¸ t¨ng, kÝch thÝch s¶n xuÊt më réng. + Cung = cầu: giá cả ổn định -> hoạt động maketting(tiếp thị) II- Ngµnh th¬ng m¹i.

(88) Hoạt động 3: Thảo luận nhóm - GV chia nhãm vµ giao cau hái cho c¸c nhãm + Nhãm 1: T×m hiÓu vÒ vai trß ngµnh th¬ng m¹i , dÞch vô + Nhãm 2: T×m hiÓu vÒ vai trß cña néi th¬ng +Nhãm 3: T×m hiÓu vÒ vai trß cña ngo¹i th¬ng +nhãm 4: T×m hiÓu vÒ vai trß cña c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu + Nhãm 5: t×mhiÓu vÒ c¬ cÊu hµng xuÊt nhËp khÈu c¸c nhãm níc - đại diện các nhóm trình bày -GV nhËn xÐt ,kÕt luËn. Hoạt động 4: Cá nhân GV nªu c©u hái : Dùa vµo h×nh 40 em h·y nhËn xÐt t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu trªn thÕ giíi ? Dùa vµo b¶ng 40.1 nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu 1 sè níc cã nÒn ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn Hoạt động 5: Cá nhân - Nªu c¸c tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi - HiÓu biÐt vÒ WTO. 1. Vai trß - Kh©u nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt híng dÉn tiªu dïng + Th¬ng m¹i: néi th¬ng vµ ngo¹i th¬ng. + Nội thơng: trao đổi hàng hoá dịch vụ trong níc. + Ngoại thơng: trao đổi hàng hoá giửa các quèc gia. 2. C¸n c©n xuÊt nhËp khÈu vµ c¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu a. C¸n c©n xuÊt nhËp khÈu. - Quan hÖ gi÷a gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu(kim ng¹ch xuÊt khÈu) vµ gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu (kim ng¹ch nhËp khÈu) - XuÊt khÈu > NhËp khÈu : XuÊt siªu - XuÊt khÈu < NhËp khÈu: NhËp siªu b. C¬ cÊu hµng xuÊt – nhËp khÈu. - XuÊt khÈu : Nguyªn liÖu cha qua chÕ biÕn - NhËp khÈu : t liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm tiªu dïng -> Níc ®ang ph¸t triÓn:XK…NK níc ph¸t triÓn: XK…..NK: III. §Æc ®iÓm cña thÞ trêng thÕ giíi . - Toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ lµ xu thÕ quan träng nhÊt . - Ch©u ©u, Ch©u ¸ , B¾c MÜ cã tØ träng bu«n b¸n so víi toµn thÕ giíi vµ néi vïng lín nhÊt - Ba trung t©m bu«n b¸n lín nhÊt thÕ giíi ; Hoa kú ,T©y ¢u , NhËt - Các cờng quốc tế xuất khẩu : Hoa kỳ , đức , NhËt IV. C¸c tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi - EU, APEC, MERCOSUR, ASEAN,NAFTA - WTO : lµ tæ chøc th¬ng m¹i lín nhÊt thÕ giới ra đời 15-11-1994 gồm 151thành viên. 4- Kiểm tra đánh giá: 4.1 Em hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu thể hiệh ý đúng Trªn thÞ trêng, khi cung lín h¬n cÇu gi¸ c¶ sÏ: A. §¾t B. RÎ C. Ph¶i ch¨ng: 4..2. Dïng g¹ch nèi « ë vÕ tr¸i víi « ë vÕ ph¶i sao cho phï hîp. a.. N«i. th¬ng. Ngo¹i th¬ng. 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái sau s¸ch gi¸o khoa.. T¹o ra thÞ trêng thèng nhÊt trong níc Thúc đẩy phân công lao động quốc tế Thúc đẩy phân công lao động theo lãnh thổ ®Èy m¹nh quan hÖ quèc tÕ.

(89) Ngµy 2 th¸ng 4 n¨m 2009 PPCT: 49 PPCT Ch¬ng X: M«i trêng vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng Bµi 41: M«i trêng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Nắm đợc khái niệm cơ bản về môi trờng, sự phân biệt các loại môi trờng - Nắm đợc chức năng của môi trờng , vai trò của môi trờng đối với sự phát triển xã héi loµi ngêi - Kh¸i niÖm tµi nguyªn , c¸c c¸ch ph©n lo¹i tµi nguyªn 2. VÒ kÜ n¨ng - KÜ n¨ng liªn hÖ víi thùc tiÔn ViÖt Nam, ph©n tÝch cã tÝnh phª ph¸n nh÷ng t¸c động xấu tới môi trờng II- §å dïng d¹y häc: - Sơ đồ về môi trờng sống của con ngời và sơ đồ về phân loại tài nguyên thiên nhiên - Bản đồ địa lí tự nhiên Thế Giới - Mét sè h×nh ¶nh vÒ con ngêi khai th¸c vµ b¶o vÖ tµi nguyªn III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động1: Cá nhân - HS nªu hiÓu biÕt vÒ m«i trêng -> rót ra kh¸i niÖm . -C¸c lo¹i m«i trêng GV hái HS So s¸nh m«i trêng tù nhiªn vµ m«i trêng nh©n t¹o .VÝ dô. Néi dung chÝnh I. M«i trêng - M«i trêng lµ kh«ng gian bao quanh tr¸i đất , có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi ( hay gäi lµ m«i trêng ®ia lÝ) Lµ ®iÒu kiÖn thêng xuyªn vµ cÇn thiÕt cho sù tån tµi vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi, lµ c¬ së vËt chÊt cña sù tån t¹i x· héi - M«i trêng sèng gåm:.

(90) + M«i trêng tù nhiªn: Gåm c¸c thµnh phÇn tù nhiªn Hoạt động 2: Cá nhân + M«i trêng x· héi: Gån c¸c quan hÖ x· HS chøng minh c¸c chøc n¨ng cña m«i tr- héi êng + Môi trờng nhân tạo: Gồm các đối tợng GV chuÈn kiÕn thøc lao động do con ngời sản xuất ra và chịu sù chi phèi cña con ngêi II. Chøc n¨ng cña m«i trêng , vai trß của môi trờng đối với sự phát triển xã - Vì sao môi trờng địa lí lại không quyết định đến sự phát triển xã hội hội loài ngời 1.Chøc n¨ng. loµi ngêi? - Lµ kh«ng gian sèng cña con ngêi - Lµ nguån cung cÊp tµi nguyªn thiªn nhiªn Hoạt động 3: Cá nhân - HS kểtên các loại tài nguyên thiên nhiên - Là nơi chúa đựng các chất phế thảido con ngêi t¹o ra 2. Vai trß - XÕp chóng vµo c¸c lo¹i :Tµi nguyªn khôi phục và tài nguyên không khôi phục Môi trờng địa lí có vai trò rất quan trọng víi x· héi loµi ngêi nhng kh«ng cã vai trß đợc quyết định đến sự phát triển xã hội loài -> Rót ra kh¸i niÖm vÒ c¸c lo¹i tµi ngêi nguyªn nµy III. Tµi nguyªn thiªn nhiªn - Ngoµi ra, cßn cã c¸ch ph©n lo¹i nµo Kh¸i niÖm: Lµ c¸c thµnh phÇn cña tù n÷a? nhiên mà ở trình độ nhất định của sự phát hËu qu¶ cña viÖc sù dông kh«ng hîp lÝ triển lực lợng sản xuất chúng đợc sử -> GV Bæ sung dụng hoặc có thể đợc sử dụng làm phong tiện sản xuất và làm đối tợng tiêu dùng - Ph©n lo¹i : + Theo thuéc tÝnh tù nhiªn : ->đát -> Níc Em h·y chøng minh r»ng sù tiÕn bé cña  KhÝ hËu khoa häc vµ c«ng nghÖ cã thÓ gióp con + Theo c«ng dông kinh tÕ : ngêi gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng bÞ ®e do¹ khan -> Tµi nguyªn n«ng nghiÖp hiÕm tµi nguyªn kho¸ng s¶n? -> Tµi nguyªn c«ng nghiÖp -> Tµi nguyªn du lÞch .. + Theo kh¶ n¨ng cã thÓ hao kiÖt -> Tµi nguyªn kh«ng kh«i phôc -> Tài nguyên khôi phục đợc + Tµi nguyªn kh«ng bÞ hao kiÖt 4- Kiểm tra đánh giá: - Ph©n biÖt l¹i 3 lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn . kÓ tªn mét sè tµi nguyªn thiªn nhiªn -Môi trờng địa lí có vai trò quyết định đến sự phát triển của xã hội hay không ? Vì sao 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái sau s¸ch gi¸o khoa. Ngµy 8 th¸ng 4 n¨m 2009 PPCT: 50 Bµi 42: M«i trêng vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc - Hiểu đợc mối quan hệ giữa môi trờng và sự phát triển nói chung ở các nớc phát triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn nãi riªng - Hiểu đợc những mâu thuẫn , nhng khó khăn mà các nớc đang phát triển phải giải quyÕt trong mèi quan hÖ gi÷a m«i trêng vµ ph¸t triÓn - Hiểu đợc mỗi thành viên trong xã hội đều có thể đóng góp nhằm giải quyết tốt mèi quan hÖ gi÷a m«i trêng vµ ph¸t triÓn , híng tíi môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng 2. Về thái độ.

(91) - Xác định thái độ và hành vi trong bảo vệ môi trờng , tuyên truyền giáo dục bảo vệ m«i trêng II- §å dïng d¹y häc: - Bản đồ, sơ đồ tranh ảnh nếu có III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh hoạt động 1: I. Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn, b¶o vÖ -Gọi hs đọc mục I môi trờng là điều kiện để phát triển. - Những nội dung đợc đề cập ở mục I là - Yêu cầu của sự phát triển xã hội không g× ? ngng t¨ng lªn nhng tµi nguyªn trªn tr¸i -> GV nªu râ: sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng đất có hạn. Nói qua: Nghị định kiôtô - Sù tiÕn bé trong kinh tÕ vµ khoa häc kÜ -> GV bæ sung vµ chuÈn kiÕn thøc thuËt-> m«i trêng « nhiÔm suy tho¸i. - Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn, b¶o vÖ m«i trờng, đẩm bảo đời sống vật chất tinh thần cho con ngêi lµ môc tiªu cña sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. - Việc giải quyết những vấn đề môi trờng đòi hỏi nỗ lực về kinh tế-chính trị - khoa häc kØ thuËt. II. Vấn đề môi trờng và phát triển ở Hoạt động 2: c¸c níc ph¸t triÓn. Nêu vấn đề về môi trờng ở các nớc phát - Sự phát triển của công nghiệp, đô thị-> triÓn tác động đến vấn đề môi trờng. -> GV nhÊn m¹nh tr¸ch nhiÖm cña c¸c n- - M«i trêng « nhiÔm, thñng tÇng « z«n, ớc phát triển , vấn đề ô nhiễm toàn cầu và hiệu ứng nhà kính, ma axít... c¸c níc ®ang ph¸t triÓn - Lµm trÇm träng thªm m«i trêng ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. III. Vấn đề môi trờng và phát triển ở Hoạt động3 Nhóm c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Nhóm 1: vấn đề môi trờng và phát triển ở 1. Các nớc đang phát triển là nơi tập c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. trung nhiều vấn đề môi trờng và phát Nhãm 2: t×nh h×nh khai th¸c kho¸ng s¶n. triÓn. Nhãm 3: Khai th¸c tµi nguyªn n«ng-l©m - C¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ n¬i giµu tµi nguyªn thiªn nhiªn. nhng ®©y lµ níc nghiÖp. => đại diện trình trày, hố viên bổ sung- nghèo, chậm phát triển về kinh tế xã héi=> m«i trêng bÞ huû ho¹i nghiªm còng cè. träng. - C¸c níc ph¸t triÓn lîi dông khã kh¨n ë các nớc đang phát triển để bóc lột tài nguyªn. 2. Khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. - Kho¸ng s¶n lµ nguån xuÊt khÈu chñ yÕu để thu ngoại tệ. - ViÖc khai th¸c kh«ng hîp lÝ lµm « nhiệm nguồn nớc-đất-không khí. 3. ViÖc khai th¸c tµi nguyªn n«ng-l©m Hoạt động 4: các biện pháp để tạo sự phát nghiệp ở các nớc đang phat triển. - tµi nguyªn rõng rÊt phong phó triÓn bÒn v÷ng. - Việc đốt rừng, đốt nơng làm rẫy, phá rõng lÊy cñi, më réng diÖn tÝch canh t¸c-> rõng bÞ suy gi¶m c¶ vÒ diÖn tÝch, chÊt lîng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh hoang ho¸ ë vïng nhiệt đới. 4- Kiểm tra đánh giá: - Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ g×? - Để giải quyết về vấn đề môi trờng cần có biện pháp gì?.

(92) 5- Hoạt động nối tiếp: Lµm c©u hái sau s¸ch gi¸o khoa.. Ngµy 10 th¸ng 4 n¨m 2009 PPCT: 51 Bµi : 43 «n tËp kiÓm tra häc k× II I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn: - Giúp học sinh hệ thống lai kiến thức đã học ở học kì 1. - ¤n lai8 nh÷ng kiÕn thøc nh»m ph¸t hiÖn vµ hé trî nh÷ng em häc kh¸, nh÷ng em còn yếu để bổ sung kiến thứ II- §å dïng d¹y häc: - Bản đồ, các sơ đồ bài học cần thiết III- TiÕn tr×nh d¹y häc: 1- ổn định lớp. 2- Bµi cò. 3- Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh ¤n tËp kiÓm tra häc k× II Hoạt động 1 Cả lớp -Giáo viên: Nhắc lai cho học sinh những I. Hệ thống lại các chơng đã ôn tập chơng trình mà chúng ta đã học từ đầu năm - Hệ thống chơng I đến chơng VII đến nay. Tuy nhiên nhng chơng này chúng - Chơng1: bản đồ-> chơng2: vũ trụ. Hệ ta đã đợc học, đợc ôn tập và đã đợc kiểm tra quả các chuyển động của trái đất-> Chkiểm tra vì vậy các em cần tự ôn lại phần ơng 3: Cấu trúc của trái đất-> Một số quy này thêm một lần nữa ở nhà để năm kĩ hơn. luật của lớp võ địalí-> chơng 5: địa lí dân - Cho học sinh nhắc lại các phần đã học, đã c-> chơng 6: cơ cấu nền kinh tế-> chơng 7: địa lí nông nghiệp đợc ôn tập qua các lần kiểm tra trớc. - Gi¸o viªn hÖ thèng, nh¾c l¹i cho häc sinh. => Vì các chơng trớc chung ta đã đợc ôn tập. Để hệ thống tiếp và làm rõ thêm hai chơng đợc coi là quan trọng của kì 2: Địa lí c«ng nghiÖp- dÞch vô-m«i trêng. Hoạt động 2 Tìm hiểu chơng địa lí công nghiÖp, n«ng nghiÖp, m«i trêng - Gi¸o viªn: cho häc sinh nh¾c l¹i c¸c bµi từ 31 đên s bài 38 đã đợc ôn tập kiểm tra - Chơng VIII Địa lí công nghiệp mét tiÕt . + Bài 31: vai trò đặc điểm của công - Bíc 2: mét em nhÆc l¹i, em kh¸c bæ nghiÖp. C¸c nhaqan tè ¶nh hëng tíi ph¸t sung. Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. triÓn vµ ph©n bè c«ng nghioÖp. + Bài 32: địa lí các nghành công nghiệp. + Bµi33: Mét sè h×nh thøc chñ yÕu cña tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp + Bài 34: thực hành: Vẽ biểu đồ tình hình s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp trªn thÕ giíi. - Ch¬ng IX. §Þa lÝ dÞch vô + Bµi 35: Vµi trß, cac nh©n tè ¶nh hëng và đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ. + Bài 36: Vai trò, đặc điểm và các nhấn tố ảnh hởng đến phát triển và phân bố ngành giao th«ng vËn t¶i. + Bài 37: địa lí ngành giao thông vận tải. + Bµi 38 thùc hµnh. + Bài 39: địa lí ngành thông tin liên lạc: -> Vai trß th«ng tin liªn l¹c? -> T×nh h×nh ph¸t triÓn vµ ph©n bè? Hoạt động 3(cá nhân) tìm hiểu địa lí viÖt nam: ? m¸y/1000d©n. thông tin liên lạc, địa lí thơng mại, môi.

(93) trêng. - Bớc 1: Hãy đọc lại vở ghi, sgk trang 151, 154, 159,163: H·y nh¾c l¹i nh÷ng kiến thức đã học: nêu những đặc điểm cÇn thiÕt. - Bíc 2: vµi em tr¶ lêi, em kh¸c bæ sung, gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc. => Hai bµi m«i trêng do míi häc, hoÆc cha häc kÞp: c¸c em cã thÓ t×m hiÓu sau qua tiÕt häc.. + Bài 40: địa lí thơng mại: -> kh¸i nÖm thÞ trêng? -> Vai trß th¬ng m¹i? -> C¸n c©n xuÊt nhËp khÈu?..... 4- Kiểm tra đánh giá: - Qu¸ tr×nh lµm viÖc c¶ líp: biÓu d¬ng mét sè em cã tinh thÇn... 5- Hoạt động nối tiếp: VÒ nhµ häc bµi, «n tËp l¹i; tiÕt sau chuÈn bÞ : giÊy, bót, th íc, m¸y tÝnh tríc khi vµo kiÓm tra. _____________________________________. Ngµy 01 th¸nng 5.n¨m 2009 PPCT: 52 KiÓm tra häc k× II I. Môc tiªu - Nh»m kiÓm tra chÊt lîng hoch sinh, kiÓm tra møc hiÓu biÕt qu¸ tr×nh tiÕp thu cña các em. Qua tiết kiểm tra tìm ra cụ thể những mặt mạnh, những mặt yếu của học sinh để có biện pháp bồi dỡng và phụ đạo. - đáng giá, phân loạ khả năng của từng em, từ đó có những yêu cầu và phơng ph¸p bµi d¹y kh¸c nhau. - Kĩ năng: phân tích lợc đồ, tính bảng số liệu, nhận xét... II. Néi dung - Kiến thức từ bài 31 đến bài 40. - C©u hái: + PhÇn A: tr¾c nghiÖm 12 c©u 3 ®iÓm + PhÇn B: Tù luËn 2 c©u 7 ®iÓm III. Qu¸ tr×nh 1. ổn định lớp 2. Phát đề kiểm tra 3. Coi kiÓm tra 4. Thu bµi IV. Đề kiểm tra và đáp án 1- Ma trËn hai chiÒu Néi dung BiÕt HiÓu VËn dông Ph©n tÝch Tæng hîp Tæng kÜ n¨ng ®iÓm Tnk Tl Tn T Tn Tl Tn Tl Tn tl q kq l kq kq kq.

(94) h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp c«ng nghiÖp n¨ng lîng c«ng nghiÖp ho¸ chÊt nhân tố tác động đến dịch vụ giao th«ng vËn t¶i mçi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ th¬ng m¹i tæng sè 2- §¸p ¸n: Sở giáo dục và đào tạo Trêng THpt Vò quang ------------------------------------đề chính thức A. PhÇn tr¾c nghiÖm(3 ®iÓm). đề kiểm tra địa lí học kì II- lớp 11 Thêi gian lµm bµi 45 phót Mã đề: 01. Hãy chọn một phơng án đúng nhất trong các phơng phơng án A,B,C,D sau: C©u1. C©u 2. C©u 3. C©u 4 C©u 5. C©u 6 C©u 7 C©u 8 C©u 9. Vấn đề xã hội mà các nớc châu phi phải đặc biệt quan tâm: A. Văn hoá đa dạng và đặc sắc. B. Tác động của các thế lực bên ngoài gây mất ổn định xã hội C. Đói nghèo, bệnh tật và xung đột sắc tộc D. ¤ nhiÖm m«i trêng nghiªm träng Vấn đề các nớc châu phi đặc biệt quan tâm nhằm khắc phục điều kiện khí hậu kh¾c nghiÖt lµ: A. TiÕn hµnh c¬ giíi ho¸ B. X©y dùng hÖ thèng thuû lîi C. Ph¸t huy kinh nghiÖm cña ngêi d©n trong canh t¸c n«ng nghiÖp D. Trång rõng vµ b¶o vÖ rõng Nguyên nhân gây ra tình trạng đô thị hoá tự phát ở Mĩ La Tinh: A.Cải cách ruộng đất không triệt để ở nông thôn và sự chênh lệch về mức sống giữa n«ng th«n vµ thµnh thÞ. B.Ngành công nghiệp và dịch vụ phát triển mạnh thu hút lao độnh nông nghiệp chuyÓn ra thµnh phè lµm viÖt. C.chính sách đô thị hoá của các nớc nhằm tăng dân số thành thị. D.TÊt c¶ c¸c ý trªn. D©n sè thÕ giíi t¨ng nhanh, nhÊt lµ giai ®o¹n nµo sau ®©y? A. Cuèi thÕ kØ XIX B. §Çu thÕ kØ XX C. Nöa sau thÕ kØ XX D. §Çu thÕ kØ XXI Đặc điểm không đúng với nền kinh tế các nớc mĩ la tinh: A.Tăng trởng GDP không ổn định B. thÞ trêng xuÊt khÈu hµng ho¸ bÞ thu hÑp C. Vèn ®Çu t níc ngoµi gi¶m m¹nh D. Phô thuéc nÆng nÒ vµo c¸c c«ng ti t b¶n níc ngoµi vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu thu s¶n phÈm. Sù bïng næ d©n sè hiªn nay trªn thÕ giíi chñ yÕu b¾t nguån tõ: A. C¸c níc c«ng nghiÖp míi B. C¸c níc ph¸t triÓn C. C¸c níc ®ang ph¸t triÓn D. Khu vùc ch©u phi Trung tâm và là nơi sinh ra đạo thiên chúa, đạo do thái và đạo hồi chính là khu vực: A. ấn độ B. T©y nam ¸ C. Trung ¸ D. §«ng ¸ Ô nhiệm môi trờng Biển Và đại dơng chủ yếu là do: A. ChÊt th¶i c«ng nghiÖp vµ sinh ho¹t. B. Các sự cố đắm tàu C. ViÖc röa c¸c tµu chë dÇu D. C¸c sù cè trµn DÇu N¨m ngµnh trô cét trong c«ng nghiÖp hiÖn nay cña TrungQuèc lµ: A. LuyÖn kim, khai kho¸ng, ®iÖn tö, dÖt may, gèm sø..

(95) C©u 10. C©u 11. C©u 12. B. .ChÕ t¹o m¸y, ®iÖn tö, ho¸ dÇu, s¶n xuÊt « t«, x©y dùng B. ®iÖn tö, ho¸ dÇu, hµng tiªu dïng, luyÖn kim, s¶n xuÊt « t«. D. ChÕ biÕn thùc phÈm, x©y dùng, hµng tiªu dïng, ®iÖn tö, ho¸ chÊt. Sự đóng góp vào GDP của các ngành kinh tế thuộc khu vực II ở các nớc trong khu vùc §«ng Nam ¸ cßn thÊp chøng tá: A. Các nớc đông nam á vẫn thuộc các nớc đang phát triển. B. Các nớc đông nam á cha khai thác hết các tiềm năng tự nhiên, xã hội của khu khu vùc. C. Quá trình công nghiệp hoá trong khu vực diễn ra cha đều. D. Sự phát triển kinh tế phát triển cha đồng đều giữa các nớc trong khu vực và giữa các vùng, các địa phơng giữa mỗi nớc. Ngµnh kinh tÕ mµ c¸c níc §«ng Nam ¸ híng vµo khai th¸c lµ: A. C«ng nghiÖp B. N«ng nghiÖp(do khñng ho¶ng l¬ng thùc ë ch©u ¸). C. Du lich.(c«ng nghiÖp kh«ng khãi). D. Ng nghiÖp Trái đất nóng lên là do: A. Ma axÝt ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi B. TÇng « z«n bÞ thñng. C. Lîng CO2 t¨ng nhiÒu trong khÝ quyÓn D. B¨ng tan ë haicùc B. phÇn tù luËn (7 ®iÓm) Câu 1(3 điểm): Trình trạng đói nghèo ở một bộ phận dân c sẽ gây những trở ngại gì trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña mçi quèc gia? C¸c níc nªn cã chÝnh s¸ch g× để xoá đói giảm nghèo? ví dụ ở Việt Nam hoặc ở địa phơng em. C©u 2(4 ®iÓm): Qua bảng số liệu về cơ cấu lao độnh của Trung Quốc( đơn vị: %) N¨m 1970 1980 1990 2000 N«ng nghiÖp 81,6 72.1 60 50 C«ng nghiÖp 6.4 15.6 21.4 24 dÞch vô 12 12.3 18.6 26 a)Vẽ biểu đồ(hình miền) thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu lao động của Trung Quốc Qua c¸c N¨m. a) Nhận xét- giải thích sự chuyển dịch cơ cấu lao động qua các năm. --HÕt--. Lu ý: quá trình làm bài học sinh phải ghi mã đề, hết giờ phải nộp đề kèm theo với bài làm. trong lúc làm bài không đợc hỏi gì thêm. 3- §¸p ¸n: Sở giáo dục và đào tạo đáp án đề kiểm tra học kì II Trêng thpt vò quang M«n §Þa LÝ 10 - Thêi gian: 45 phót. ------------------------ýýý---------------------I – phÇn tr¾c nghiÖm(4 ®iÓm) đề 1 C©u1 C©u C©u C©u C©u C©u C©u 2 3 4 5 6 7 B A C C D A A NÕu sai mét c©u trõ 0,25®. II- phÇn tù luËn(6 ®iÓm). C©u 8 1C,2A. C¢U 1: 3®iÓm a) Hãy nêu ý nghĩa của các ngành dịch vụ đối với sản xuất và đời sống xã héi: - C¸c ngµnh dÞch vô cã t¸c dông thóc ®Èy c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ph¸t triÓn. - Sử dụng tốt nguồn lao động trong nớc và tạo thêm việc làm. - Ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô sÏ khai th¸c tèt h¬n tµi nguyªn thiªn nhiªn và sự u đại của tự nhiên. - Phát triển của ngành dịch vụ có tác động nhiều mặt tới nền kinh tế và sự ph¸t triÓn x· héi. b) Nªu 3 nhom ph©n lo¹i ngµnh dÞch vô:. 2® 0.5® 0.5® 0.5® 0.5® 0.5®.

(96) - DÞch vô kinh doanh... - DÞch vô tiªu dïng.... - DÞch vô c«ng.... 0.25® 0.25®. c©u 2: 4 ®iÓm a) Vẽ biểu đồ hình tròn: hai hình băng nhau hoặc theo tơng đối năm sau lớn hơn năm trớc(đúng kĩ năng của hình tròn) b) NhËn xÐt: - Than đá có xu hớng giảm mạnh(dẫn chứng....) - Dầu khí, thuỷ điện, các loai khác đều tăng. nhng mức độ khác nhau(dẫn chøng.....) - Do tÝnh n¨ng cña dÇu khÝ, thuû ®iÖn, n¨ng lîng kh¸c cã u thÕ(dÉn chøng....) - Trong t¬ng lai c¸c ngµnh n¨ng lîng truyÒn thèng gi¶m (dÉn chøng), thay thÕ nh÷ng ngµnh n¨ng lîng míi do(tÝnh n¨ng, t/c kÜ thuËt....). HÕt n¨m häc 2008-2009.  Sù nghiÖp & íc m¬....?. 0.5® 0.5® 0.5® 0.5®.

(97)

GA Lop 10

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về