ngu van 7 Hanh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.48 MB, 437 trang )

(1)TuÇn 1  TiÕt 1 : V¨n b¶n. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Cæng trêng më ra ( LÝ Lan ). I. Môc tiªu: - Qua bµi häc, gióp HS c¶m nhËn vµ thÊm thÝa nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái cũng nh ý nghĩa lớn lao của nhà trờng với cuộc đời mỗi con ngời . Từ đó xác định rõ hơn trách nhiệm, tình cảm của mình với cha mÑ . - Rèn kĩ năng đọc, hiểu văn bản. II. ChuÈn bÞ : GV:M¸y chiÕu hoÆc b¶ng phô HS: So¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò : - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi vµ dông cô häc tËp cña HS. 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi. Tuæi th¬ cña mçi ngêi thêng g¾n víi m¸i trêng, thÇy c«, bÌ b¹n. Trong mu«n vµn nh÷ng kØ niÖm th©n th¬ng cña tuæi häc trß, cã lÏ kØ niÖm vÒ ngµy chuÈn bị đến trờng đầu tiên là rất sâu đậm khó quên. Bài văn mà chúng ta học hôm nay sẽ giúp các em hiểu đợc tâm trạng của một con ngời trong thời khắc đó. ? Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em cho biÕt ë VB nµy t/gi¶ viÕt vÒ c¸i g×? ViÖc g×? - T©m tr¹ng cña mét ngêi mÑ trong đêm chuẩn bị cho con bớc vào ngày khai trêng ®Çu tiªn. ? Theo em v¨n b¶n "Cæng trêng më ra" thuéc kiÓu VB nµo? V× sao em biÕt? * GV hớng dẫn đọc giọng đọc nhẹ nhµng, thñ thØ, t©m t×nh. GV đọc mẫu và cho 2 HS đọc tiếp. GV cho HS nhËn xÐt. - GV híng dÉn HS tãm t¾t néi dung chÝnh cña v¨n b¶n . GV cho HS nhËn xÐt. * GV híng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch. - HS gi¶i nghÜa c¸c tõ khã: + Chú thích : 3,5,6 ( từ đồng nghĩa) + Chó thÝch : 1,4,10 ( tõ H¸n ViÖt ) ? Em hãy xác định bố cục của VB này?. I. T×m hiÓu chung:. - KiÓu VB : nhËt dông - ThÓ lo¹i : Bót kÝ - biÓu c¶m. II . §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 1) §äc.. * Tãm t¾t:. * Chó thÝch: 1, 3, 4, 5, 6, 10 2) Bè côc : Chia lµm 2 ®o¹n.

(2) ý chÝnh cña mçi phÇn? * HS xác định bố cục: - Đoạn 1: Từ đầu … đến ngày đầu năm häc ND: T©m tr¹ng cña 2 mÑ con trong buæi tèi tríc ngµy khai gi¶ng. - Đoạn 2: Thực sự mẹ k0 lo lắng … đến hÕt. ND: Ên tîng tuæi th¬ vµ liªn tëng cña 3. Ph©n tÝch: mÑ. ? C¨n cø vµo néi dung cña VB, cho biÕt n/vËt chÝnh lµ ai ? v× sao ? - Nhân vật chính: Ngời mẹ, đứa con.  a) Diễn biến tâm trạng của ngời mẹ vì hầu hết mọi suy nghĩ, tâm trạng của trong đêm trớc ngày khai trờng của con. n/vËt trong VB lµ cña ngêi mÑ. - Cảm nhận đợc sự quan trọng của ngày đầu tiên đến trờng. ? Trong đêm đầu tiên trớc ngày khai tr- - Nh thấy mình đã lớn. ờng của con, nhìn đứa con đang ngủ, bà - Giúp mẹ … giấc ngủ đến dễ dàng. mÑ hiÓu t©m tr¹ng cña con m×nh ntn ? - Tr¹ng th¸i t/c¶m vui, phÊn khëi khi t×m nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ ? nghĩ đến 1 điều hay và nóng lòng muốn lµm ngay. - Từ đồng nghĩa : náo nức , khấp khởi …  Ngêi mÑ thao thøc, suy nghÜ , k0 ngñ đợc. ? VËy cßn t©m tr¹ng cña ngêi mÑ ra sao? * HS th¶o luËn theo nhãm:  GV dïng b¶ng phô: ? Theo em ®iÒu g× khiÕn ngêi mÑ thao thøc, suy nghĩ, k0 ngủ đợc ? 1. Lo cho con 2. Giúp con chuẩn bị đồ dùng 3. Dän dÑp nhµ cöa, lµm 1 vµi viÖc lÆt vÆt cho riªng mÑ. 4. MÑ võa tr¨n trë suy nghÜ vÒ t¬ng lai cña con, võa b©ng khu©ng nhí vÒ ngµy khai trêng n¨m xa cña m×nh. - §¸p ¸n : 4 * GV chèt: ? Trong t©m tr¹ng ngµy khai trêng Êy, nh÷ng kØ niÖm nµo vÒ tuæi Êu th¬ cña ngêi mÑ lµ s©u ®Ëm nhÊt ?. - Cảm nhận đợc sâu sắc diễn biến tâm tr¹ng cña con: H¸o høc, thanh th¶n. b) Ên tîng tuæi th¬ vµ liªn tëng cña ngêi mÑ. - Tiếng đọc bài trầm bổng. - Bµ ngo¹i d¾t mÑ tíi trêng. Trong t©m tr¹ng d¹t dµo c¶m xóc, ngêi mÑ nh thÊy m×nh trÎ l¹i, thÊy tuæi th¬.

(3) * HS t×m chi tiÕt - tr¶ lêi: ? T¹i sao bµ mÑ l¹i nhí vÒ ngµy ®i häc đầu tiên trong đêm trớc ngày khai trờng cña con ? - V× H¬n thÕ n÷a, ngêi mÑ cßn mong muốn cái ấn tợng đẹp đẽ ấy cũng sẽ kh¾c s©u vµo t©m hån con, truyÒn cho con nh÷ng c¶m xóc xao xuyÕn khi nhí về ngày đầu tiên đến trờng của mình. ? §Ó diÔn t¶ s©u s¾c tinh tÕ diÔn biÕn tâm trạng của n/vật, t/giả đã dùng nh÷ng tõ : "h¸o høc, tr»n träc, xao xuyÕn, håi hép, hèt ho¶ng, n«n nao"… nh÷ng tõ đó thuộc từ loại nào ? - Thuộc từ loại : động từ chỉ trạng th¸i. ? Những động từ này thờng đợc sử dông trong thÓ lo¹i nµo ? nh»m môc đích gì? - Trong thÓ lo¹i tù sù  Nh»m miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng n/vËt. ? Tõ sù liªn tëng Êy bµ mÑ cßn suy nghÜ đến vấn đề gì ? Mong ớc điều gì ? * GV chèt: * HS tìm và đọc đoạn văn: ‘’ MÑ nghe … sau nµy ‘’. ? Vậy đã 7 năm bớc qua cánh cổng trờng, em hiểu thế giới kì diệu đó là gì? - Bµ mÑ suy nghÜ vÒ vai trß to lín cña sù nghiÖp gi¸o dôc, cña nhµ trêng víi thÕ hÖ trÎ . * GV chèt : ? Cã ý kiÕn cho r»ng : Ngêi mÑ trong bµi v¨n nµy ®ang t©m sù víi con, nhng l¹i cã ý kiÕn cho r»ng bµ mÑ ®ang t©m sù víi chÝnh m×nh. ý kiÕn cña em ntn ? ? Qua t×m hiÓu bµi v¨n trªn, em thÊy n/vËt ngêi mÑ lµ ngêi ntn ? - Là ngời mẹ thơng yêu, quan tâm đến con. ? Trong tác phẩm văn học nào em đã häc còng cã h/¶ bµ mÑ nh vËy ?. cña m×nh sèng dËy …. - Một ngày vô cùng quan trọng đối với cuộc đời mỗi con ngời.. ? Tríc ngµy khai trêng cña con ngêi mÑ k0 chØ nhí vÒ kØ niÖm Êu th¬ cña m×nh mµ cßn liªn tëng tíi ngµy khai trêng ë nớc Nhật. Em hãy đọc đoạn văn này ?. - Suy nghÜ vÒ vai trß to lín cña sù nghiÖp gi¸o dôc, cña nhµ trêng.. - M¸i trêng lµ n¬i nu«i dìng tri thøc, bồi đắp tâm hồn, chắp cánh cho ớc mơ cña thÕ hÖ trÎ. Xuyªn suèt bµi v¨n, n/vËt ngêi mÑ lµ n/vật tâm trạng, ng2 độc thoại nội tâm là chủ đạo . Cho nªn ngêi mÑ nãi thÇm víi con còng lµ ®ang nãi thÇm víi m×nh, víi mäi ngêi nh 1 th«ng ®iÖp : H·y dµnh tất cả những gì tốt đẹp nhất cho tuổi th¬, cho sù nghiÖp gi¸o dôc, bëi : TrÎ em h«m nay, thÕ giíi ngµy mai..

(4) ? Bài văn đợc viết theo những phơng III. Tổng kết: (Ghi nhớ - SGK - Tr 9) thức biểu đạt nào ? ? Qua t×m hiÓu VB "Cæng trêng më ra" em thÊy cã nh÷ng thµnh c«ng g× vÒ nghÖ thuËt ? ( c¸ch viÕt, lêi v¨n ) ? Qua VB này, em hiểu đợc những ®iÒu g× ? IV. LuyÖn tËp : . - GV gọi 1 HS đọc phần ( ghi nhớ ) - GV híng dÉn HS l/tËp.  2 HS tr¶ lêi ý kiÕn riªng cña m×nh. - Bµi tËp 2 GV yªu cÇu HS viÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 5 - 6 c©u …  GV nhËn xÐt bæ sung . 2) Bµi tËp 2:  2 HS đọc đoạn văn mình viết . 4. Cñng cè: ? Trong nh÷ng c©u v¨n sau, c©u v¨n nµo thÓ hiÖn tËp trung nhÊt suy nghÜ cña ngêi mÑ vÒ tÇm quan träng cña nhµ trêng víi thÕ hÖ trÎ ? A. MÑ nghe nãi … t¬i vui. B. TÊt c¶ quan chøc … lín nhá. C. C¸c quan chøc … häc sinh. D. ThÕ giíi nµy … sÏ më ra . 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc phần ( ghi nhớ ) để nắm chắc nội dung bài học. - Đọc bài đọc thêm ‘’ Trờng học ‘’ -Lµm vµ hoµn thiÖn bµi tËp 2 ( SGK - TR9 )  So¹n bµi: VB “MÑ t«i" Chú ý so sánh và tìm ra những nét tơng đồng trong h/ả ngời mẹ ở cả 2 VB “Cæng trêng më ra” vµ “MÑ t«i” Chú ý đọc và tìm hiểu phần chú thích  --------------------------------------------------Ngµy d¹y: MÑ t«i TuÇn 1  (TrÝch : nh÷ng tÊm lßng cao c¶) TiÕt 2 : V¨n b¶n (é -môn-đô đơ A-mi-xi) I. Môc tiªu : - Qua bµi häc, gióp HS c¶m nhËn vµ thÊm thÝa nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái. - Từ đó hình thành và giáo dục đạo đức HS với tình cảm dành cho cha mẹ. - Rèn kĩ năng đọc, hiểu VB, đọc sáng tạo. II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò :.

(5) ? Bµi häc s©u s¾c nhÊt mµ em rót HS tr¶ lêi- HS kh¸c nhËn xÐt ra đợc từ bài “Cổng trờng mở Gv nhận xét. ra” lµ g×?  TÊm lßng yªu th¬ng, t/c¶m s©u nÆng cña ngêi mÑ.  Vai trß to lín cña nhµ trêng. 3. Bµi míi : Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, ngời mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao cả. Nhng k0 phải khi nào chúng ta cũng ý thức đợc điều đó. ChØ nh÷ng khi m¾c ph¶i nh÷ng lçi lÇm ta míi nhËn ra tÊt c¶. Bµi v¨n “MÑ t«i” sÏ cho ta thÊy mét bµi häc nh thÕ . I. T×m hiÓu chung: * GV gọi HS đọc chú thích  - SGK 1. T¸c gi¶: - ét - môn - đô đơ A-mi-xi ( 1864 ? Em hãy cho biết vài nét về t/giả? 1908 ) - Nhµ v¨n I-ta-li-a ( ý ) 2. T¸c phÈm: - TrÝch trong bµi : “Nh÷ng tÊm lßng cao ? Nªu xuÊt xø, vÞ trÝ cña bµi v¨n nµy? c¶” ( 1886 ) Theo em VB “MÑ t«i” thuéc kiÓu lo¹i - Thuéc kiÓu VB : th tõ - biÓu c¶m. VB nµo? II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. * GV hớng dẫn cách đọc và đọc mẫu: - Nh÷ng lêi bè nãi trùc tiÕp víi con: giäng tr©n t×nh nghiªm kh¾c. - Nh÷ng lêi bè nãi vÒ mÑ: giäng tha thiÕt, tr©n träng. ? Gi¶i thÝch c¸c tõ : khæ h×nh, vong ©n béi nghÜa, béi b¹c? ? VB lµ 1 bøc th ngêi bè göi cho con, nhng tại sao t/giả lại lấy nhan đề là “Mẹ t«i”? - §äc kÜ ta sÏ thÊy tuy bµ mÑ k0 xuÊt hiện trực tiếp nhng đó lại là tiêu điểm mà các n/vật và chi tiết đều hớng tới để lµm s¸ng tá. Qua bøc th ngêi bè göi con, ngời đọc thấy hiện lên rất rõ h/ả ngời mÑ. ? Trong truyÖn cã nh÷ng h/¶, chi tiÕt nµo nãi vÒ ngêi mÑ? GV dïng b¶ng phô ? Qua những chi tiết đó, em hãy cho biết trong những ý sau, ý nào nói đúng về ngời mẹ của En - Ri - Cô ? A. RÊt chiÒu con. B. RÊt nghiªm kh¾c víi con.. 1. §äc. * Chó thÝch: 2. Ph©n tÝch:. a) H×nh ¶nh ngêi mÑ: - Mẹ thức suốt đêm, quằn quại khóc nức në, ngêi . - Lµ ngêi mÑ rÊt yªu th¬ng con, s½n sµng hi sinh v× con, mÑ s½n sµng … cøu sèng con..

(6) C. Yªu th¬ng vµ hi sinh tÊt c¶ v× con. D. Cả A, B, C đều đúng.. b) Thái độ của ngời bố với En-Ri Cô: ? Khi En-Ri- Cô mắc lỗi với mẹ, ngời bố - Buồn bã, tức giận đau đớn (nh nhát dao ®©m vµo tim bè) có thái độ ntn? ? T×m nh÷ng chi tiÕt biÓu hiÖn cô thÓ? ? En-Ri-C« m¾c lçi ntn khiÕn bè cã th¸i độ đó? ? Trong c©u v¨n “sù hçn l¸o…nh nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy” t/gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ g×? t¸c dông ? ? Víi t©m tr¹ng nh vËy, nhng tríc lçi lầm của En-Ri-Cô ngời bố đã có cách xử sù ntn? ( trß chuyÖn hay qu¸t m¾ng, đánh đập) ? Qua cách xử sự đó, ngời bố đã dạy cho En-Ri-C« bµi häc g×? ? Qua đó em thấy bố của En-Ri-Cô là ngêi ntn? * HS tù béc lé vµ nªu c¶m nghÜ: * GV chèt:  Qua đó ta thấy t/cảm yêu thơng, kính träng cha mÑ lµ t/c¶m thiªng liªng h¬n c¶. ? Qua bøc th, em hiÓu t/c¶m cña ngêi bè dµnh cho mÑ vµ En-Ri-C« ntn?. - Đó là 1 lời thiếu lễ độ. - BiÖn ph¸p so s¸nh  Diến tả sự tức giận, đau đớn đến tột cïng. - Ngêi bè ph©n tÝch, gi¶ng gi¶i, yªu cÇu kiªn quyÕt, nghiªm kh¾c..  D¹y c¸ch øng xö, giao tiÕp víi mäi ngêi ph¶i lÔ phÐp. - Lµ ngêi nghiªm kh¾c trong viÖc gi¸o dôc con.. - Víi ngêi mÑ: yªu quý tr©n träng nh÷ng phẩm chất cao đẹp của mẹ. - Víi En-Ri-C«: yªu th¬ng quan t©m nhng còng rÊt kiªn quyÕt, nghiªm kh¾c. ? Theo em điều gì đã khiến En-Ri-Cô  Vì viết th vừa giữ đợc sự kín đáo tế nhị “vô cùng xúc động” khi đọc th bố? võa k0 lµm ngêi m¾c lçi mÊt lßng tù ? Theo em v× sao ngêi bè k0 trùc tiÕp nãi träng víi En-Ri-C« mµ l¹i viÕt th? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi lÏ, giäng ®iÖu - Lêi v¨n nhÑ nhµng, tha thiÕt. cña ngêi bè trong bøc th ? ( lêi v¨n , - Từ ngữ biểu cảm đợc dùng nhiều lần: c¸ch dïng tõ ng÷ ) “En-Ri-C« cña bè ¹ ! …”  thÓ hiÖn ? Để thể hiện t/cảm đó, t/giả đã dùng ph- t/cảm yêu mến gần gũi, chân thành. ơng thức biểu đạt nào ? - Ph¬ng thøc biÓu c¶m, viÕt th - nghÞ luËn. 3. Tæng kÕt: ? Em rút ra đợc những điều gì qua việc - Lêi v¨n nhÑ nhµng t×m hiÓu VB trªn? - Tõ ng÷ biÓu c¶m. * HS đọc ( ghi nhớ )  Tình yêu thơng của cha mẹ đối với con 1) Bµi tËp 1: - GV yêu cầu HS chọn và đọc đoạn văn. cái.  T×nh yªu th¬ng kÝnh träng cha mÑ lµ 2) Bµi tËp 2:.

(7) - GV yªu cÇu HS nhí vµ kÓ l¹i 1 sù viÖc: t/c¶m thiªng liªng. cã thÓ HS kÓ nh÷ng sù viÖc kh¸c nhau, ( Ghi nhí SGK) xong cần phải rút ra đợc bài học phù hợp Iii. Luyện tập: víi néi dung VB “MÑ t«i”. 4. Cñng cè: ? Hãy đọc 1 số câu ca dao, tục ngữ nói về công lao to lớn của cha mẹ đối với con c¸i ?  “C«ng cha nh nói Th¸i S¬n” … 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc (ghi nhớ) để nắm chắc nội dung bài học. - Đọc bài đọc thêm “Th gửi mẹ” - So¹n bµi: “Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª”. ------------------------------------------------------TuÇn 1  TiÕt 3: TiÕng ViÖt. Tõ ghÐp. Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS nắm đợc cấu tạo của 2 loại từ ghép : chính phụ và đẳng lập. - Hiểu đợc nghĩa của các loại từ ghép. - Nhận diện và sử dụng từ ghép để trau dồi thêm vốn từ. II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2.KiÓm tra bµi cò : ? ở lớp 6, các em đã đợc học về từ ghép, HS trả lời- HS khác nhận xét vËy h·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ ghÐp ? Cho Gv nhËn xÐt.  Tõ ghÐp lµ tõ phøc gåm 2 tiÕng trë lªn, ví dụ và đặt câu với từ ghép đó ? c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa:  VÝ dô : Cµ chua , häc sinh 3. Bµi míi : ở lớp 6 các em đã hiểu đợc thế nào là từ ghép và biết nhận diện từ ghép. Nhng từ ghép có mấy loại, nghĩa của chúng ntn? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài “Tõ ghÐp”. I. C¸c lo¹i tõ ghÐp:. * HS đọc VD mục 1 ( SGK -13 ) ? Xác định từ ghép ở VD trên? ? Trong c¸c tõ ghÐp trªn, tiÕng nµo lµ. 1. Tõ ghÐp chÝnh phô: a) VÝ dô: ( SGK - 13 ) - Bµ ngo¹i ; th¬m phøc . b. NhËn xÐt: chÝnh Bµ. phô ngo¹i.

(8) tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh? ? TrËt tù cña c¸c tiÕng trong c¸c tõ ghÐp trªn ntn ?  GV nhÊn m¹nh: nh÷ng tõ ghÐp cã cÊu tạo nh vậy đợc gọi là từ ghép chính phụ. ? Vậy những từ có cấu tạo ntn thì đợc gäi lµ tõ ghÐp chÝnh phô ?  GV lu ý cho HS: Mét sè tõ ghÐp chÝnh phô H¸n ViÖt k0 tu©n theo trËt tù nh cña tõ ghÐp chÝnh phô thuÇn ViÖt. - VD: Cêng quèc Phô chÝnh  Trong VD này thì tiếng chính đứng trớc , tiếng phụ đứng sau.. Th¬m phøc - Tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau.. c. KÕt luËn: - Tõ ghÐp chÝnh phô cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. Tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau.. B. Từ ghép đẳng lập 1) VÝ dô: ( SGK -14 ) * HS đọc VD mục 2 ( SGK - 14 ) 2. NhËn xÐt: - Gièng nhau: §Òu lµ tõ ghÐp gåm 2 ? Em h·y so s¸nh sù gièng nhauvµ kh¸c tiÕng. nhau gi÷a 2 nhãm tõ : Bµ ngo¹i, th¬m - Kh¸c nhau: Nhãm tõ : Bµ ngo¹i , th¬m phøc víi quÇn ¸o , trÇm bæng ? phức có tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau. + Nhãm tõ : QuÇn ¸o , trÇm bæng k0 ph©n biÖt tiÕng chÝnh , tiÕng phô . Hai tiếng có vai trò bình đẳng về mặt ngữ ph¸p. 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 1 - SGK - 14 ) ? Qua sự so sánh trên, theo em từ có cấu  Từ ghép đẳng lập là từ các tiếng có vai tạo ntn thì gọi là từ ghép đẳng lập ? trò bình đẳng về mặt ngữ pháp ( k 0 phân biÖt ra tiÕng chÝnh , tiÕng phô ) - Từ ghép chính phụ: lâu đời, xanh ? Qua t×m hiÓu VD trªn , em cho biÕt cã ng¾t , nhµ m¸y , nhµ ¨n , c©y cá , cêi nô. mấy loại từ ghép, là những loạ nào ? đặc - Từ ghép đẳng lập : suy nghĩ , chài lới , ®iÓm cña mçi lo¹i ? Èm ít , ®Çu ®u«i .  Tõ ghÐp cã 2 lo¹i : tõ ghÐp chÝnh phô và từ ghép đẳng lập. * HS đọc ( ghi nhớ 1 ) * GV dïng b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu đã ghi các từ ghép ở bài tập 1 phần luyÖn tËp ( SGK - 15 ) yªu cÇu HS II. NghÜa cña tõ ghÐp : phân biệt từ ghép chính phụ , đẳng lập 1. Nghĩa của từ ghép chính phụ để củng cố kiến thức. a. VÝ dô : b. NhËn xÐt:.

(9) - GV gọi HS đọc VD mục II (SGK -14) ? So s¸nh nghÜa cña tõ Bµ ngo¹i víi nghĩa của bà ? xác định tiếng chính ?. ? Xác định tiếng chính và so sánh nghĩa cña tõ th¬m phøc víi nghÜa cña th¬m? * HS th¶o luËn - tr¶ lêi : - NghÜa cña tõ bµ ngo¹i hÑp h¬n nghÜa cña bµ . - NghÜa cña tõ th¬m phøc hÑp h¬n nghÜa cña th¬m * HS đọc VD 2 mục II ( SGK - 14 ) ? Tõ viÖc so s¸nh, em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tiÕng chÝnh víi nghÜa cña 2 cÆp tõ ghÐp chÝnh phô trªn ?.  NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh : AB < A . * HS đọc phần ghi nhớ 2 ( SGK - 14 ) ? So s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o víi nghÜa cña mçi tiÕng quÇn , ¸o ? ? T¬ng tù, em h·y so s¸nh nghÜa cña tõ trÇm bæng víi nghÜa cña mçi tiÕng trÇm , bæng ? ? Qua sù so s¸nh trªn , em cã nhËn xÐt g× về nghĩa của từ ghép đẳng lập với nghĩa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã? * GV chèt :  nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã . AB > A+B ? §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo sau c¸c tiÕng đã cho  tạo thành từ ghép chính phụ?. - Gièng nhau : cïng chØ ngêi phô n÷ lín tuổi, đáng kính trọng. - Kh¸c nhau : + Bµ ngo¹i: chØ ngêi phô n÷ sinh ra mÑ. + Bµ : chØ ngêi phô n÷ sinh ra cha hoÆc mÑ. - Gièng nhau: cïng chØ tÝnh chÊt cña sù vËt, đặc trng về mùi vị . - Kh¸c nhau : + Th¬m phøc : mïi th¬m to¶ ra m¹nh, hÊp dÉn . + Th¬m : chØ mïi th¬m nãi chung . - QuÇn ¸o : chØ quÇn ¸o, c¸ch ¨n mÆc nãi chung. + Quần : chỉ một đồ vật dùng che phần díi c¬ thÓ ngêi. + áo : chỉ một đồ vật dùng che phần trên c¬ thÓ ngêi. - TrÇm bæng : chØ ©m thanh lóc lªn lóc xuèng, lóc cao lóc thÊp hµi hoµ. + TrÇm : xuèng , thÊp + Bæng : lªn , cao 2. Nghĩa của từ ghép đẳng lập : a) VÝ dô: b) NhËn xÐt:. - Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã . c) KÕt luËn : ( ghi nhí 2 : SGK - tr 14 ) III. LuyÖn tËp :. Bµi tËp 2: - Bót ch× - thíc kÎ - ma rµo - lµm nhµ Bµi tËp 3:. - ¨n b¸m - tr¾ng xo¸ - Vui tai - Nh¸t gan s«ng. - Nói. mòi - MÆt.

(10) * 2 HS lªn b¶ng : ? §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo sau c¸c tiÕng đã cho  tạo thành từ ghép đẳng lập? * GV dùng bảng phụ hoặc máy chiếu đã ghi c¸c tiÕng cho tríc - yªu cÇu HS ®iÒn thêm tiếng đã cho  tạo thành từ ghép đẳng lập ?. đồi thÝch - Ham. tËp - Häc. mª đẹp - Xinh. hái đẹp - T¬i. T¬i. non. Bµi tËp 4: Không thể nói đợc vì sách vở là từ ghép đẳng lập nên nói nh vậy sẽ thành 2 cuốn. Bµi tËp 5: a. Kh«ng ph¶i: v× hoa hång lµ 1 lo¹i hoa. b. §óng : ¸o dµi bÞ ng¾n so víi chiÒu GV cho HS yªu cÇu bµi tËp 4. cao. HS tù t×m c©u lÝ gi¶i. c. - Kh«ng ph¶i: v× cµ chua lµ 1 lo¹i cµ. - Nói đợc : d. - Kh«ng ph¶i - C¸ vµng: lo¹i c¸ v©y to, ®u«i lín vµ xoè rộng, thân màu vàng, chỉ để nuôi * GV dïng phiÕu häc tËp - chia líp lµm c¶nh. thµnh 4 nhãm . Mçi nhãm lµm 1 c©u * HS lµm theo nhãm trªn phiÕu häc tËp * Kết quả cần đạt : 4. Cñng cè:  GV dïng b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu : ? Trong các ý sau , ý nào nói đúng về từ ghép chính phụ ? A. Tõ cã 2 tiÕng cã nghÜa B. Từ đợc tạo ra từ 1 tiếng có nghĩa C. Từ có các tiêng bình đẳng về mặt ngữ pháp D. Tõ ghÐp cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. ? Cho biết nghĩa của từng loại từ ghép chính phụ ; đẳng lập ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ( ghi nhí ) n¾m ch¾c néi dung bµi häc . - Hoµn thiÖn tiÕp c¸c bµi tËp : 4 , 6, 7 ( SGK - tr 16 ) - T×m, ph©n lo¹i 1 sè tõ ghÐp trong VB “Cæng trêng më ra”. - §äc , xem tríc : Liªn lÕt trong VB. --------------------------------------------Ngµy d¹y: Liªn kÕt trong v¨n b¶n TuÇn 1  TiÕt 4 :TLV I. Môc tiªu : - Qua bài học, giúp HS nắm đợc muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì VB phải có tÝnh liªn kÕt ë c¶ 2 mÆt : h×nh thøc vµ néi dung ..

(11) - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bớc đầu xây dựng đợc VB có tính liªn kÕt. II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : ? ở lớp 6, các em đã đợc học về VB , HS tr¶ lêi- HS kh¸c nhËn xÐt vËy em cho biÕt VB lµ g× ? cã nh÷nh tÝnh Gv nhËn xÐt. chÊt nµo ?  VB là chuỗi lời nói , bài viết có chủ đề thèng nhÊt . Liªn kÕt m¹ch l¹c , thÓ hiÖn mục đích giao tiếp. 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi * HS đọc VD 1a ( SGK - 17 ) ? Trong ®o¹n v¨n cã c©u nµo sai ng÷ ph¸p kh«ng? cã c©u nµo m¬ hå vÒ ý nghÜa k0?. I / Liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n:. 1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n : a) VÝ dô1a : b) NhËn xÐt : - C¸c c©u k0 sai vÒ ng÷ ph¸p, k0 m¬ hå vÒ ý nghÜa ( néi dung ) - NÕu t¸ch tõng c©u ra khái ®o¹n th× vÉn hiểu đợc, nhng ghép các câu thành đoạn th× trë nªn khã hiÓu v× gi÷a c¸c c©u cßn cha cã sù liªn kÕt.. ? Vậy, nếu là En-Ri-Cô , em có hiểu đợc ®o¹n v¨n Êy kh«ng ? v× sao ? ? VËy theo em muèn ®o¹n v¨n cã thÓ hiểu đợc thì nó phải có tính chất gì ? * HS th¶o luËn - rót ra n/xÐt : c) KÕt luËn : ( ghi nhí 1 : SGK - 18 ) * HS đọc ( ghi nhớ 1 : SGK - 18 ) ? VËy em cho biÕt tÝnh l/kÕt cã vai trß  §o¹n v¨n cÇn cã sù liªn kÕt . ntn trong VB ?  GV chuyÓn ý : Liªn kÕt lµ 1 trong nh÷ng t/chÊt quan träng nhÊt cña VB v× nhờ nó mà những câu đúng ngữ pháp , ngữ nghĩa đợc đặt cạnh nhau mới tạo thµnh VB. VËy chóng ta sÏ t¹o sù l/kÕt cho VB b»ng c¸ch nµo .. * GV ghi ®o¹n v¨n trªn b¶ng phô hoÆc 2. Ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n: máy chiếu  y/cầu HS đọc , quan sát và a. Ví dụ 2a : tr¶ lêi : “ Trêi xanh cao. MÑ t«i ®i chî. M¶nh vải hoa rất đẹp. Em bé khóc. Tôi đến trờng”.

(12) ? Em cã hiÓu ý nghÜa ®o¹n v¨n trªn k0? v× sao? ? VËy theo em , ®o¹n v¨n trªn trë nªn khã hiÓu v× thiÕu ®/k g× ? * HS đọc VD 2b ( SGK -18 ). ? Đoạn văn có mấy câu ? Hãy đánh số thø tù cho tõng c©u ?  cã 3 c©u ? So víi nguyªn b¶n cña VB “Cæng trêng më ra” th× c©u (2) ë ®o¹n v¨n trªn thiÕu côm tõ nµo? C©u (3) chÐp sai tõ nµo? ? ViÖc chÐp thiÕu , chÐp sai Êy khiÕn đoạn văn ra sao ? từ đó em thấy cụm từ “ còn bây giờ ” và “ con ” đóng vai trò g× trong ®o¹n v¨n ? * HS th¶o luËn nhãm vµ rót ra nhËn xÐt: ? Qua tìm hiểu 2 VD trên , cho biết để ngời đọc, ngời nghe hiểu đợc nội dung cña ®o¹n v¨n, ta cÇn ph¶i cã ®/k g×? vµ lµm ntn? * GV chèt :  GV y/cầu HS đọc ghi nhớ 2. - K0 hiÓu  v× mçi c©u cã 1 néi dung khác nhau, k0 cùng hớng về 1 vấn đề .  V× k0 cã sù l/kÕt vÒ mÆt ND. b. VÝ dô 2b : - C©u (2) thiÕu côm tõ “cßn b©y giê” . - C©u (3) chÐp sai tõ “con” thµnh tõ “đứa trẻ”. - Lµm cho ®o¹n v¨n rêi r¹c , khã hiÓu. - Côm tõ “ cßn b©y giê ”vµ “ con ” lµ c¸c tõ ng÷ lµm ph¬ng tiÖn l/kÕt c©u. c. KÕt luËn: - CÇn ph¶i cã sù l/kÕt vÒ mÆt néi dung. - Dïng tõ vµ côm tõ lµm ph¬ng tiÖn l/kÕt . ( ghi nhí 2 : SGK - 18 ). * HS đọc bài tập 1 và nêu y/cầu cụ thể . II / LuyÖn tËp :  HS s¾p xÕp l¹i : 1 , 4 , 2 , 5, 3 . Bµi tËp 1 : ? Sắp xếp các câu văn đã cho theo thứ tù? ? §iÒn nh÷ng tõ thÝch hîp vµo chç trèng? * HS tù ®iÒn vµo SGK b»ng bót ch× :  GV y/cầu HS đọc đoạn văn sau khi đã ®iÒn nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng.. Bµi tËp 3 : - LÇn lît ®iÒn c¸c tõ : bµ … bµ … ch¸u … bµ … bµ … ch¸u … thÕ lµ . * HS th¶o luËn theo nhãm vµ ph¸t biÓu:. ( Bµi tËp th¶o luËn ) Bµi tËp 5 :  GV híng dÉn vµ gîi ý cho HS : chó ý tÇm quan träng cña viÖc sö dông c¸c p/tiện l/kết để l/kết trong VB .  GV n/xÐt vµ bæ sung . 4. Cñng cè: ? Một VB có tính l/kết trớc hết phải có đ/k gì ? Làm thế nào để các câu văn , ®o¹n v¨n trong VB cã tÝnh l/kÕt víi nhau ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2’ ).

(13) - Học thuộc “ghi nhớ” + đọc bài đọc thêm ( SGK - 19 , 20 ). - Lµm tiÕp bµi tËp : 2, 4 , 5 vµo vë bµi tËp. - Xem tríc bµi : Bè côc trong VB. ------------------------------------------------------------HÕt tuÇn 1 X¸c nhËn cña tæ. TuÇn 2  TiÕt 5 : V¨n b¶n. X¸c nhËn cña BGH. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi). Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu :. - Qua bài học, giúp HS thấy đợc những t/cảm chân thành , sâu nặng của 2 anh em trong câu chuyện . Cảm nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh . - BiÕt th«ng c¶m vµ chia sÎ víi nh÷ng ngêi b¹n Êy . - Thấy đợc cái hay của truyện là cách kể rất chân thật và cảm động . II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p:.

(14) - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : ? H·y tãm t¾t v¨n b¶n "MÑ t«i"? ? Điều em rút ra đợc từ việc tìm hiểu VB “Mẹ tôi” là gì? 3. Bµi míi : Quyền đợc hởng hạnh phúc gia đình là một trong những quyền của trẻ em. Nhng thực tế xã hội cho ta thấy k 0 ít những cuộc chia tay của bố mẹ đã trở thành những nỗi đau bất hạnh đau xót hết sức lớn lao với những đứa con … I. T×m hiÓu chung :. * HS đọc phần chú thích (mục 1: SGK 26). * GV : giíi thiÖu VB “Cuéc chia tay 1. T¸c gi¶: Kh¸nh Hoµi cña nh÷ng con bóp bª”. ? Nêu ngắn gọn những hiểu biết của em 2. Tác phẩm: đạt giải nhì trong cuộc thi viÕt vÒ quyÒn trÎ em n¨m 1992. vÒ t/gi¶, t/phÈm? II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 1) §äc  GV hớng dẫn HS đọc truyện.  GV y/cầu HS đọc 1 vài đoạn văn xúc động trong bài : Lu ý cần phân biệt rõ lời * Tãm t¾t. kÓ víi lêi tho¹i. GV híng dÉn HS kÓ tãm t¾t truyÖn. ? T/gi¶ sö dông ng«i kÓ thø mÊy? - Ng«i kÓ thø nhÊt ? ThÓ lo¹i g× ? - ThÓ lo¹i: Tù sù (chÝnh) + m/t¶, biÓu c¶m. ? Ngêi kÓ truyÖn lµ ai ? viÖc lùa chän ngôi kể đó có tác dụng gì ?  Ngêi kÓ truyÖn lµ Thµnh (ngêi anh) C¸ch lùa chän ng«i kÓ gióp t/gi¶ thÓ hiÖn đợc sâu sắc những suy nghĩ , t/cảm , tâm tr¹ng cña n/vËt, lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn, t¨ng thªm søc thuyÕt * Bè côc : - Cã thÓ chia lµm 3 phÇn theo bè côc : phôc . MB - TB - KB ? VB cã thÓ chia ra mÊy phÇn ? em cã + PhÇn ®Çu : tõ ®Çu … nh 1 giÊc m¬. n/xét gì về bố cục của VB ? Xác định + Phần 2: Tiếp …chào các bạn, tôi đi. mỗi phần từ đâu đến đâu ? + PhÇn 3 : phÇn cßn l¹i. 3) Ph©n tÝch. ? Xác định nội dung của phần đầu VB ? a) Trớc cuộc chia tay của búp bê. ? Trong đoạn truyện , Thành đã giúp chóng ta hiÓu vÒ em g¸i m×nh ( Thuû ) - Thuû : ngêi em ngoan, khÐo tay rÊt thntn ? ¬ng anh..

(15) ? Thành đối với Thuỷ ra sao ? ? VËy em cã n/xÐt g× vÒ t/c¶m cña 2 anh em? * HS th¶o luËn nhãm - tr¶ lêi : * GV chèt :  T/c¶m cña 2 anh em g¾n bã , th¬ng yªu quan tâm đến nhau. ? Tëng chõng t×nh c¶m cña hä m·i m·i gắn bó với những kỉ niệm đẹp đẽ, hạnh phúc. Nhng điều gì đã xảy ra? vì sao em biÕt ? ? Theo em cách mở đầu câu chuyện đột ngét nh vËy cã ý nghÜa g× ? GV cho HS quan s¸t tranh minh ho¹ SGK ? Lệnh chia đồ chơi của mẹ khiến Thuỷ vµ Thµnh cã t©m tr¹ng ntn? ? Nªu nh÷ng chi tiÕt biÓu hiÖn t©m tr¹ng đó? * GV chèt: - Nghĩ đến chia tay 2 anh em đều cảm thấy đau đớn . ? ViÖc ®a vµo ®o¹n v¨n m/t¶ buæi s¸ng vui nhén trong khi 2 anh em rÊt buån cã ý nghÜa g× ?  GV nhÊn m¹nh: Tuæi th¬ cña c« bÐ cũng đã từng gắn bó với mái trờng. ở đó cã thÇy, cã b¹n, cã nh÷ng kØ niÖm mµ em k0 thể nào quên. Em muốn đợc gặp lại để råi xa. ? Qua phần đầu VB đã cho em biết đợc ®iÒu g×? - Hoµn c¶nh cña 2 anh em Thuû vµ Thµnh. ? T¹i sao tªn truyÖn l¹i lµ “Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” ? Nhan đề đó có liên quan gì đến ý nghĩa cña truyÖn ? * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu : ? Chọn và đọc đoạn văn trong VB mà em xúc động nhất? ? Tại sao em lại cho đó là đoạn văn xúc động nhất? 4. Cñng cè:. - Thµnh : yªu th¬ng em . - Hai anh em gÇn gòi th¬ng yªu , quan tâm đến nhau.. - Hä ph¶i chia tay nhau. Điều đó ta thấy đợc qua lời ra lệnh chia đồ chơi của mẹ.  Làm ngời đọc ngạc nhiên muốn theo dõi cả câu chuyện để biết nguyên nhân. - Cả 2 đều cảm thấy đau đớn. + Thuû : run lªn … nøc në … + Thµnh : C¾n chÆt m«i, níc m¾t tu«n ra … - Đối lập cảnh vui của đời với nỗi đau cña 2 anh em lµm t¨ng thªm nçi ®au trong lßng Thµnh..  Hoµn c¶nh bÊt h¹nh nhng t/c¶m cña 2 anh em lu«n gÇn gòi th¬ng yªu nhau.. - Tªn truyÖn gîi ra 1 t×nh huèng buéc ngời đọc phải theo dõi và góp phần thể hiện ý đồ, t tởng của t/giả. III. LuyÖn tËp :.

(16) ? Cho biÕt c/sèng , t/c¶m cña anh em Thuû tríc khi ph¶i chia tay? * GV dùng bảng phụ hoặc máy chiếu đã ghi những nội dung chính - y/cầu HS xác định .  Hai anh em gần gũi thơng yêu quan tâm đến nhau. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại VB và học thuộc (ghi nhớ) để nắm chắc ND bài học . - So¹n bµi : ChuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái 4,5,6,7 (SGK - 27) tiÕt sau häc tiÕp . ----------------------------------------------------------------------. TuÇn 2  TiÕt 6 : V¨n b¶n. Ngµy d¹y: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (TiÕp theo) (Kh¸nh Hoµi). I. Môc tiªu: - Qua bài học giúp các em thấy đợc nỗi đau đớn , xót xa của Thành, Thuỷ nói riêng và của các bạn nhỏ nói chung chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Từ đó biết chia sẻ và thông cảm với những ngời bạn ấy . - Thấy đợc cách kể chuyện rất chân thật và cảm động . - N¨ng cao 1 bíc sù hiÓu biÕt vÒ kÜ n¨ng bè côc vµ biÕt t¹o sù m¹ch l¹c trong diễn đạt đã đợc học từ lớp 6 qua văn tự sự và m/tả . II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : ? H·y tãm t¾t v¨n b¶n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"? ? Qua phÇn ®Çu cña truyÖn , em hiÓu g× vÒ hoµn c¶nh vµ t/c¶m cña 2 anh em Thµnh , Thuû? 3. Bµi míi : GV nhắc lại ND đã tìm hiểu ở phần đầu để chuyển vào bài . - GV gọi HS đọc tiếp VB từ “nhng k , 0. có tiếng dép … đến trờng một lát” ? Ban ®Çu khi nghe mÖnh lÖnh cña mÑ, Thành và Thuỷ có ý định ntn? - ý định ban đầu : + Thµnh nhêng em + Thuû nhêng anh ? Khi b¾t tay vµo chia bçng nhiªn Thuû có thái độ ntn? vì sao có thái độ ấy ?. I. T×m hiÓu chung : II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 3) Ph©n tÝch. b) DiÔn biÕn cuéc chia tay: * Trong c¶nh chia tay cña nh÷ng con bóp bª. - Thµnh nhêng em. - Thuû nhêng anh..

(17) ? Lời nói và hành động của Thuỷ khi thÊy anh chia 2 con bóp bª ra cã g× m©u thuÉn ?  GV nhÊn m¹nh : Thuû lµ 1 c« bÐ giµu t/c¶m, t©m hån trong s¸ng cho nªn nh÷ng m©u thuÉn n¶y sinh trong lßng em cũng thật dễ hiểu. Ao ớc có đồ chơi bóp bª nhÊt lµ bÐ g¸i, lµ íc m¬ b×nh thêng cña trÎ em. Thuû còng vËy, nhng em k0 nghÜ cho riªng m×nh v× vËy lßng em rèi bêi ®Çy m©u thuÉn . ? Theo em có cách nào giải quyết đợc m©u thuÉn Êy k0? - Chỉ có cách gia đình Thuỷ phải đoàn tô, 2 anh em k0 ph¶i chia tay. ? Sau đó Thuỷ đi đến quyết định chia bóp bª ntn? v× sao ? - Thuỷ để búp bê vệ sĩ ở lại với anh  vì th¬ng anh. ? Làm nh vậy Thuỷ đã giải quyết đợc điều gì? còn điều gì cha giải quyết đợc?. - Thuû giËn d÷  v× do m©u thuÉn trong lßng cña Thuû. - Khi chia bóp bª: - Thuû muèn cã bóp bª >< nhng th¬ng bóp bª ph¶i xa nhau. - Thuû nhËn c¶ 2 con bóp bª > < nhng lại thơng anh k0 ngủ đợc.. - Thuỷ giải quyết đợc >< trong lòng mình, đó là thơng anh - Điều Thuỷ cha giải quyết đợc: đó là th¬ng bóp bª ph¶i xa nhau. ? Chính vì vậy kết thúc truyện Thuỷ đã  Cuối cùng Thuỷ quyết định k0 chia chän c¸ch gi¶i quyÕt nµo? bóp bª. ? Qua c¸ch gi¶i quyÕt cña Thuû, em thÊy Thuû lµ 1 c« bÐ ntn? n/xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t/gi¶? * HS tù nªu c¶m nghÜ: cã thÓ mçi HS nªu c¶m nghÜ kh¸c nhau, xong ph¶i lµm nổi bật đợc Thuỷ là 1 cô bé giàu lòng vị tha , đức hi sinh. * GV chèt : - T/gi¶ kÓ vÒ hiÖn t¹i vµ håi øc vÒ qu¸ khø. - Thuỷ là 1 cô bé giàu lòng vị tha , đức hi sinh. Khát vọng đợc yêu thơng đoàn tụ trong 1 mái ấm gia đình. * Trong cuéc chia tay víi c« gi¸o, b¹n GV cho HS quan s¸t tranh minh ho¹ bÌ. - Thuû c¾n chÆt m«i…bËt khãc nøc SGK ? Khi đến trờng để chia tay với cô giáo , nở… bạn bè, tâm trạng của Thuỷ đợc m/tả ntn?  Xãt xa, bµng hoµng, k0 muèn xa trêng ? Nh÷ng chi tiÕt Êy nãi lªn ®iÒu g× ? lớp, ao ớc đợc đi học . ? C« gi¸o vµ c¸c b¹n dµnh cho Thuû.

(18) t/c¶m ntn? * GV chèt : - Không muốn xa trờng lớp ,ao ớc đợc ®i häc. - C« gi¸o , b¹n bÌ yªu quý , ®au xãt… ? Chi tiÕt nµo trong cuéc chia tay lµm c« gi¸o bµng hoµng vµ chi tiÕt nµo lµm em cảm động nhất ? ? T¹i sao khi d¾t Thuû ra khái trêng Thµnh l¹i kinh ng¹c khi thÊy mäi ngêi vÉn ®i l¹i b×nh thêng vµ n¾ng vÉn vµng ¬m trïm lªn c¶nh vËt? ? Để bộc lộ tâm trạng đó của n/vật , em thÊy t/gi¶ sö dông nghÖ thuËt g× næi bËt? * GV chèt : - NghÖ thuËt m/t¶ c¶nh vËt t/gi¶ béc lé t©m tr¹ng cña Thµnh : buån s©u th¼m .  GV gọi 1 HS đọc (ghi nhớ ) ? Em cã n/xÐt gh× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t/gi¶ ? Qua c©u chuyÖn t/gi¶ muèn nhắn gửi đến mọi ngời điều gì ? * HS đọc 2 bài đọc thêm: - Tr¸ch nhiÖm cña bè mÑ (SGK - 27 ) - ThÕ giíi réng v« cïng ( SGK - 28 ).  C« gi¸o, b¹n bÌ dµnh cho Thuû t/c¶m yªu quý, ®au xãt .. - Chi tiết : “em sẽ không đợc đi học nữa ”, “C« thèt lªn trêi ¬i! níc m¾t giµn giôa” thÓ hiÖn sù bµng hoµng , ®au xãt cña c« gi¸o c) KÕt thóc truyÖn: - V× m×nh th× hÕt søc ®au khæ khi s¾p phải chia tay với đứa em gái bé nhỏ th©n thiÕt. ThÕ mµ bªn ngoµi mäi vËt vÉn b×nh thêng.  Nhờ nghệ thuật m/tả cảnh vật để nói lªn t©m tr¹ng cña n/vËt .. III. Tæng kÕt:. (Ghi nhí : SGK - 27) IV. LuyÖn tËp :. D. Cñng cè: ? Câu chuyện đã để lại cho em ý nghĩ gì về hạnh phúc gia đình về nhiệm vụ của cha mẹ đối với con cái? §. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ( ghi nhí ) - n¾m ch¾c néi dung bµi häc . - §äc thªm : “ThÕ giíi réng v« cïng” - Soạn bài : “Những câu hát về tình cảm gia đình” - Xem tríc : Bè côc trong v¨n b¶n  giê sau häc . ----------------------------------------------------------Ngµy d¹y: Bè côc trong v¨n b¶n TuÇn 2  TiÕt 7 I. Môc tiªu: - VÒ néi dung: HiÓu sù cÇn thiÕt ph¶i cã bè côc khi viÕt VB vµ c¸c y/cÇu cÇn đạt đối với một bố cục VB. - Phơng pháp: Dùng phơng pháp chọn mẫu, phân tích mẫu để rút ra lí thuyết, vận dụng ngữ liệu từ VB đã học. - Nắm đợc nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục. II. ChuÈn bÞ : Gv: So¹n gi¸o ¸n.

(19) Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tính liên kết là gì? Làm thế nào để VB có tính liên kết? ? Lµm bµi tËp 4 (SGK - 19) 3. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi. I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n:. * GV dïng b¶ng phô ghi 1 VD vÒ VB: * HS đọc VB đã cho trên bảng phụ . ? Em cho biÕt VB trªn cã g× kh«ng b×nh thêng? - VB trªn th×nh bµy lén xén. ? Vậy theo em lá đơn trên phải viết ntn? ? V× sao ?. ? V× sao khi x©y dùng v¨n b¶n cÇn ph¶i quan tâm đến bố cục? ? Qua ph©n tÝch VD trªn ,em hiÓu thÕ nµo lµ bè côc cña VB? ? Hai văn bản trong ví dụ SGK đã có bố côc cha? ? C¸ch kÓ chuyÖn nh 2 v¨n b¶n trªn bÊt hîp lÝ ë chç nµo? ? H·y s¾p xÕp l¹i?  GV bæ sung : ý cña 2 ®o¹n v¨n ë VD lµ k0 râ rµng , v× c¸c c©u lén xén. Cô thÓ : - Chi tiÕt nãi vÒ hoµn c¶nh sèng cña Õch n»m ë c¶ ®o¹n 1 vµ ®o¹n 2. - Chi tiÕt nãi vÒ hËu qu¶ khi Õch ra khái giÕng n»m ë c¶ 2 ®o¹n . ? Vậy muốn đợc tiếp nhận dễ dàng thì các đoạn văn phải đạt đợc y/cầu gì ? ? Các em đã đợc học VB m/tả và tự sự, vËy trong VB m/t¶ vµ tù sù cã bè côc ntn? ? Nêu nhiệm vụ của mỗi phần đó trong. 1) Bè côc cña v¨n b¶n: a) VÝ dô: b) NhËn xÐt : - Phải đợc sắp xếp đúng trình tự, hợp lí vì ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ nguyện väng cña m×nh vµ dÔ dµng chÊp nhËn. - VB k0 đợc viết tuỳ tiện mà phải có bố cục rõ ràng, đợc sắp xếp đúng trình tự hîp lÝ. c. KÕt luËn: (Ghi nhí ý1: SGK - 30) - Sù s¾p xÕp néi dung c¸c phÇn trong VB theo 1 tr×nh tù nh vËy gäi lµ bè côc cña VB. 2) Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n : a) VÝ dô 2 b) NhËn xÐt: - 2 v¨n b¶n cha cã bè côc. - C¸c ý lén xén , khã hiÓu , hiÓu sai  cã 2 phÇn. + Cßn VB2 c¸c c©u trong mçi ®o¹n tËp trung vµo 1 ý thèng nhÊt…chia 3 phÇn.. - Néi dung c¸c phÇn , c¸c ®o¹n trong VB ph¶i thèng nhÊt chÆt chÏ víi nhau , đồng thời giữa chúng phải có sự phân biÖt r¹ch rßi C) KÕt luËn: (Ghi nhí ý 2 sgk/Tr30) 3. C¸c phÇn cña bè côc..

(20) bè côc VB? - Cã bè côc 3 phÇn : Më bµi Th©n bµi * GV chèt: KÕt bµi - Bè côc 3 phÇn : + Mở bài : thông báo đề tài, làm cho  VB thờng đợc XD theo bố cục 3 phần : ngời đọc (nghe ) có thể đi vào đề tài đó MB - TB - KB . Vì nó giúp cho VB trở 1 c¸ch dÔ dµng tù nhiªn. nªn m¹ch l¹c hîp lÝ. + Thân bài: Nội dung chính của đề tài . + Kết bài: Có nhiệm vụ nhắc lại đề tài . * HS đọc ( ghi nhớ )  GV nhÊn m¹nh : Nh vËy kiÓu VB nµo còng ph¶i tu©n thñ bè côc 3 phÇn và các phần đều có nhiệm vụ cụ thể rõ ràng. Cần phân biệt để tránh lặp lại nội (Ghi nhớ ý 3: SGK - 30) dung. - GV y/cầu HS đọc và nêu y/cầu cụ thể. * HS lµm ra nh¸p: - GV y/cÇu HS lµm ra nh¸p - tr×nh bµy. II / LuyÖn tËp: * HS lµm vµ ®a ra kÕt qu¶ trªn phiÕu Bµi tËp 2: - Bè côc cña truyÖn “Cuéc chia tay häc tËp : - Gv chia lớp thành 4 nhóm, y/cầu HS của những con búp bê” đã rành mạch vµ hîp lÝ . lµm ra phiÕu häc tËp . 0  GV gợi ý : Các điểm trong VB đã tập - Tuy nhiên đây k phải cách duy nhất , cã thÓ kÓ theo nhiÒu c¸ch kh¸c . trung vào vấn đề cha ? - GV thu phiÕu , n/xÐt vµ xö lÝ ngay t¹i Cã thÓ kÓ chuyÖn theo bè côc s¸ng t¹o đợc líp . - §iÓm (1) (2) (3) ë th©n bµi chØ kÓ viÖc Bµi tËp 3: häc tèt cha ph¶i lµ kinh nghiÖm häc - Bè côc b¶n b¸o c¸o cha rµnh m¹ch râ tèt . rµng. - §iÓm (4) k0 nãi vÒ häc tËp . 4. Cñng cè : - Tìm những VB đã học ở lớp 6 và lớp 7 có bố theo 3 phần : MB - TB - KB. - Nªu t¸c dông cña viÖc XD bè côc hîp lÝ trong khi nãi hoÆc viÕt . 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND bài học . - Lµm vµ hoµn thiÖn bµi tËp : 1 , 2, 3 ( SGK - 30 ) vµ bµi tËp ( SBT ) - Xem vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái bµi : M¹ch l¹c trong VB. ----------------------------------------------------------TuÇn 2  TiÕt 8. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu: - Qua bµi häc gióp HS cã nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ m¹ch l¹c trong VB vµ sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc , không đứt đoạn hoặc quẩn quanh. - Chó ý sù m¹ch l¹c trong c¸c bµi tËp lµm v¨n. - Ph¬ng ph¸p : sö dông ph¬ng ph¸p quy n¹p.

(21) II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi III/ Ph¬ng Ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… IV. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu nh÷ng y/cÇu vÒ bè côc trong VB ? ? Lµm bµi tËp 3 (SGK - 30,31) 3. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi. I / m¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu * GV cho HS t×m hiÓu nghÜa ®en cña tõ vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n :. m¹ch l¹c : 1 (a) ? K/niệm mạch lạc trong VB có đợc dïng theo nghÜa ®en k0 ? * HS nªu k/niÖm vÒ tõ m¹ch l¹c trong 1 (a). ? VËy m¹ch l¹c trong VB cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ?. 1) M¹ch l¹c trong v¨n b¶n : - K0 hẳn đợc dùng theo nghĩa đen nhng còng k0 xa víi nghÜa ®en - M¹ch l¹c trong VB cã tÊt c¶ nh÷ng tính chất đợc nêu trong điểm 1 (a) : (SGK - 31). ? Cã ngêi cho r»ng : trong VB m¹ch l¹c lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ®o¹n theo 1 trình tự hợp lí . ý kiến đó có đúng k0 ? v× sao ? - ý kién đó là hoàn toàn chính xác. ? VËy trong VB cã cÇn thiÕt ph¶i cã t/chất mạch lạc k0 ? Qua đó em hiểu m¹ch l¹c trong VB lµ g× ? * GV chèt : - VB cÇn ph¶i cã m¹ch l¹c. - VB cÇn ph¶i cã m¹ch l¹c. - M¹ch l¹c trong VB lµ sù tiÕp nèi cña - M¹ch l¹c trong VB lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù hîp lÝ . c¸c c©u, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù hîp lÝ . 2) Các điều kiện để một VB có tính m¹ch l¹c: - GV y/cầu HS đọc câu hỏi và thảo luận - Sự việc chính: Chia tay của 2 anh em môc 2 (a) Thµnh - Thuû ? VB “ Cuéc chia tay … ” kÓ vÒ nhiÒu - Nh©n vËt chÝnh: Thuû. sù viÖc kh¸c nhau , nãi vÒ nhiÒu n/vËt. Nhng tÊt c¶ lu«n xoay quanh 1 s viÖc chính và n/vật chính . Em cho biết đó là - Mẹ bắt 2 anh em chia đồ chơi sù viÖc nµo, n/vËt nµo ? - Hai anh em rÊt yªu th¬ng nhau * HS đọc câu hỏi và thảo luận. ? ý chính này đã xuyên suốt qua các - Thành đa em đến lớp chia tay với cô, b¹n phÇn VB, lµ nh÷ng phÇn nµo ? - Phót cuèi cuéc chia tay cña 2 anh em,.

(22) ? Vậy đ/k đầu tiên đảm bảo cho VB có tÝnh m¹ch l¹c lµ g× ? * GV chèt :  Điều kiện 1: Các phần các đoạn đều nói về 1 đề tài biểu hiện chủ đề xuyên suèt. * GV tiếp tục y/cầu HS đọc y/cầu phần 2 (c) * HS đọc y/cầu phần 2 (c) : SGK - 32 ? Cho biết các đoạn ấy đợc nối với nhau theo mèi liªn hÖ nµo trong c¸c mèi liªn hÖ sau : a. Liªn hÖ thêi gian b. Liªn hÖ k0 gian c. Liªn hÖ t©m lÝ d. Liªn hÖ ý nghÜa ? Tại sao các đoạn đợc nối với nhau theo mqh nh vËy mµ vÉn m¹ch l¹c ?  GV nhÊn m¹nh: ChÝnh ®iÒu Êy nh»m tạo chủ đề liền mạch và gợi nhiều hứng thú cho ngời đọc. ? Nh vậy ta còn có đ/k nào nữa để đảm b¶o cho VB cã tÝnh m¹ch l¹c ? * HS rót ra KL  §iÒu kiÖn 2: C¸c phÇn , c¸c ®o¹n , các câu phải đợc tiếp nối theo 1 trình tự râ rµng hîp lÝ.. nhng k0 lµ cuéc chia tay cña 2 con bóp bª..  Sö dông c¶ 4 mèi liªn hÖ. - Vì tất cả đều tập trung vào t/cảm của 2 anh em vµ cã c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt ( tõ ng÷ ). Ghi nhí ý 2. * GV gọi 1 HS đọc toàn bộ ( ghi nhớ : SGK - 32 ) II / LuyÖn tËp :. * HS đọc bài tập và nêu y/cầu : Bµi tËp 1 (a): SGK - 32 ? T×m hiÓu tÝnh m¹ch l¹c cña VB “ mÑ - TÝnh m¹ch l¹c thÓ hiÖn: t«i ” + Chủ đề xuyên suốt VB : là những dạy b¶o nghiªm kh¾c cña cha * HS đọc bài tập và nêu y/cầu : + Gi÷a c¸c phÇn, ®o¹n cã sù tiÕp nèi GV chia líp thµnh 4 nhãm råi ph©n theo 1 trËt tù râ rµng, hîp lÝ gióp cho sù c«ng, híng dÉn cho HS tù lµm. thể hiện chủ đề đợc liên tục thống nhất C¸c nhãm lÇn lît b¸o c¸o kÕt qu¶ cña Bµi tËp 2: nhãm m×nh. GV nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm. 4. Cñng cè : ? Cần phải có những đ/k nào đảm bảo cho VB có tính mạch lạc ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ghi nhớ để nắm chắc ND bài học . - Lµm vµ hoµn thiÖn bµi tËp : 1 , 2 ( SGK - 33 , 34 ) vµ bµi tËp ( SBT ).

(23) - Ôn lại 3 bài đã học : Tính liên kết trong VB, Bố cục trong VB, Mạch lạc trong VB - Xem trớc : Những câu hát về t/cảm gia đình . -------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 3. Những câu hát về tình cảm gia đình. TiÕt 9: V¨n b¶n I. Môc tiªu : - Qua bài học, giúp HS thấy đợc khái niệm ca dao, dân ca. - Nắm đợc nội dung, ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao, dân ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ca dao. - Giáo dục tình yêu gia đình. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè: 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? H·y tãm t¾t v¨n b¶n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"? ? Qua VB "Cuộc chia tay của những con búp bê", em rút ra đợc những ®iÒu g×? 3. Bµi míi :.

(24) - ở lớp 6 các em đã đợc làm quen với 1 bộ phận của văn học dân gian đó là truyÖn d©n gian…H«m nay chóng ta l¹i tiÕp tôc t×m hiÓu vÒ kho tµng VHDG nh ng với 1 thể loại khác đó là ca dao, dân ca . I. §äc, T×m hiÓu chung: - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : Diễn 1. Đọc, chú thích.. c¶m , nhÑ nhµng , tha thiÕt , nhÞp th¬ 2/2/2 * §äc * Chó thÝch hoÆc 4/4. * HS đọc và giải nghĩa các từ ngữ ở chú thích 2. Tìm hiểu chung văn bản. * Kh¸i niÖm ca dao , d©n ca : 1,3,5,6 Ca dao, d©n ca lµ th¬ ca tr÷ t×nh - GV bổ sung : Hiện nay ngời ta có phân biệt dân gian diễn tả đời sống tâm hồn, t/cảm của ngời lao động. 2 k/niÖm ca dao vµ d©n ca. + Ca dao : lµ lêi th¬ cña d©n ca + D©n ca : lµ nh÷ng s¸ng t¸c kÕt hîp gi÷a lêi II. ph©n tÝch vµ nh¹c. * HS đọc diễn cảm bài ca dao 1. a) Bµi 1: ? Lêi trong bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai? - Lêi cña mÑ ru con : thÓ hiÖn ë tõ ? Bµi ca dao diÔn t¶ ®iÒu g× ? “con ¬i ” Nãi lªn c«ng lao trêi biÓn cña cha mÑ víi con c¸i vµ bæn phËn tr¸ch ? Để diễn tả đợc t/cảm và lời nhắn nhủ ấy bài nhiệm của kẻ làm con . ca dao đã sử dụng lối nói gì? - C«ng cha nh nói … ? ChØ ra cô thÓ vµ nªu t¸c dông ? - NghÜa mÑ nh níc … * GV chèt:  Dïng lèi vÝ von so s¸nh quen - Lêi cña mÑ ru con thuéc . - Lèi nãi vÝ von so s¸nh  c«ng lao trêi biÓn cña cha mÑ víi con c¸i vµ bæn phËn tr¸ch nhiÖm cña kÎ lµm con. ? C©u cuèi cña bµi ca dao muèn nãi lªn ®iÒu g× ? Cô thÓ ho¸ c«ng cha nghÜa mÑ. * HS th¶o luËn - tr¶ lêi : Tõ viÖc cô thÓ ho¸ c«ng cha nghÜa mÑ, bµi ca Nh¾n nhñ bæn phËn lµm con. - Con c¸i ph¶i thÊm thÝa c«ng ¬n dao nh¾n nhñ ®iÒu g× víi con c¸i cha mÑ… * HS đọc diễn cảm bài ca dao thứ 2 . b) Bµi 2: ? Bµi ca dao nµy lµ lêi cña ai nãi víi ai ? ? N/vËt tr÷ t×nh trong bµi ca dao cã t©m tr¹ng - Lêi cña ngêi con g¸i lÊy chång xa quª nãi víi mÑ . ntn ? ? H/ả thời gian, k/gian , hành động của n/vật - Tâm trạng nhớ mẹ nơi quê nhà, buån tñi k0 biÕt chia sÎ cïng ai. có ý nghĩa ntn với tâm trạng đó ? - Thêi gian : chiÒu chiÒu * GV chèt: - Lêi cña ngêi con g¸i lÊy chång xa quª nãi - Kh«ng gian : ngâ sau víi mÑ.  T¹o c¶m gi¸c buån v¾ng vÎ vµ sù - Tâm trạng nhớ mẹ nơi quê nhà, buồn tủi k 0 cô đơn. biÕt chia sÎ cïng ai . * HS đọc diễn cảm bài ca dao thứ 3..

(25) ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai ? c) Bµi 3: ? Bµi ca dao diÔn t¶ ®iÒu g× ? B»ng h×nh thøc - Lêi cña ch¸u nãi víi «ng bµ. (lèi nãi) nµo ? - Nuéc l¹t  nçi nhí * GV chèt: - diÔn t¶ b»ng h×nh thøc so s¸nh - Lêi nãi cña ch¸u nãi víi «ng bµ. + Côm tõ “ ngã lªn ”  nỗi nhớ và sự kính yêu với ông bà đợc so + H/ả “ nuộc lạt mái nhà mang s¸nh víi sù vËt th©n thuéc, biÓu thÞ sù bÒn nhiÒu ý nghÜa . chÆt … + Bao nhiªu … bÊy nhiªu  lµ so * HS đọc diễn cảm bài ca dao 4. sánh mức độ gợi nỗi nhớ da diết , ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai? kh«ng ngu«i. ? Hình ảnh “tay - chân” đợc so sánh với d) Bài 4: “t×nh anh em” cã ý nghÜa ntn? - Lêi cña c« b¸c , «ng bµ nãi víi ? Qua h×nh thøc so s¸nh nµy , em hiÓu ý nghÜa ch¸u hoÆc cha mÑ nãi víi con. cña bµi ca dao nµy lµ g× ? ( nh¾c nhë ta ®iÒu g× - DiÔn t¶ t/c¶m anh em  sù g¾n bã ?) m¸u thÞt thiªng liªng. - GV cho HS đọc 2 lần ghi nhớ SGK/36 ? Em cã thÓ t×m nh÷ng bµi ca dao kh¸c còng - H×nh thøc so s¸nh DiÔn t¶ t×nh c¶m anh em, sù g¾n bã m¸u thÞt nãi vÒ t×nh c¶m anh em? ? T×m nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt mµ c¶ 4 bµi thiªng liªng. - Nh¾c nhë anh em hoµ thuËn, yªu ca dao đều sử dụng? - Thể thơ lục bát, âm điệu tâm tình nhắn nhủ. thơng để cha mẹ vui lòng. ? Cả 4 bài đều tập trung thể hiện nét đời sống 3) ý nghĩa văn bản : (Ghi nhí: SGK - 36 ) nào của ngời lao động? - Dïng nh÷ng h×nh ¶nh truyÒn thèng , quen III / LuyÖn tËp : thuéc … Đọc diễn cảm 4 bài ca dao phần đọc thêm ( SGK - 37 )  GV n/xÐt vµ uèn n¾n cho HS. 4. Cñng cè : ? Tình cảm đợc diễn tả trong 4 bài ca dao là những t/cảm gì ? Em có n/xét gì về cách diễn đạt những t/cảm đó ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Häc thuéc lßng 4 bµi ca dao trªn . - Su tầm và chép lại những bài ca dao có cùng đề tài gia đình .  Soạn bài : Những câu hát về tình yêu quê hơng đất nớc con ngời - Su tầm những bài ca dao có đề tài trên . ---------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª.

(26) TiÕt 10: V¨n b¶n hơng, đất nớc, con ngời I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS thấy đợc nội dung ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của 1 số bài ca dao về chủ đề này. - Giáo dục t/yêu quê hơng , đất nớc. - Tiếp tục rèn kĩ năng đọc và tìm hiểu ca dao. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học, Phơng Pháp: - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích… Hs: Häc, so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè: 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? Đọc thuộc lòng 1 bài ca dao về t/cảm gia đình mà em vừa đợc học? ? Nêu cảm nhận của em về bài ca dao đó ? 3. Bµi míi : Có nhà thơ đã viết : Quê hơng là gì hở mẹ Mµ c« gi¸o d¹y ph¶i yªu. Trong mỗi chúng ta với những t/cảm gia đình , t/yêu quê hơng đất nớc đã đợc bồi đắp ngay từ thuở ấu thơ bằng những lời hát ru của , của mẹ . Có thể nói bên cạnh mảng ca dao về t/cảm gia đình thì mảng ca dao về t/yêu quê hơng, đất nớc vô cùng phong phú và gợi cảm. Mỗi chốn quê là 1 bức tranh đẹp nên thơ  Ta đi tìm hiểu những bài ca dao về chủ đề này . I / §äc, T×m hiÓu chung : - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : 1) Đọc, chú thích Diễn cảm thể hiện rõ lới đối - đáp, nhắn * Đọc gäi … * Chó thÝch: * HS giải thích và nắm rõ các địa danh . 2. T¸c phÈm: - ThÓ lo¹i: Ca dao d©n ca. II. Ph©n tÝch : ? Em cã n/xÐt chung g× vÒ 4 bµi ca dao a) Bµi 1: nµy ? * GV chèt: - Đây là chùm ca dao nói về t/yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. ? DÊu hiÖu nµo chøng tá ®©y lµ bµi ca dao dùng hình thức đối đáp ? - Ta cã thÓ nhËn thÊy qua c¸c dÊu hiÖu ë lêi gäi: nµng ¬i (1 ) : chµng ¬i (2 ).

(27) ? T¹i sao chµng trai, c« g¸i l¹i dïng những địa danh với những đặc điểm nh vậy để hỏi đáp ? - Là hình thức để trai, gái thử tài nhau về kiến thức địa lí, lịch sử. - Là cơ sở để họ bày tỏ t/cảm với nhau.. - Dùng hình thức đối - đáp phổ biến trong ca dao , d©n ca. - Qua lời hỏi - đáp ta thấy chàng trai, cô g¸i lµ nh÷ng ngêi hiÓu biÕt vµ cã t/yªu quê hơng, đất nớc, con ngời, niềm tự ? Qua hình thức hỏi - đáp , em thấy chàng hào dân tộc. trai , c« g¸i lµ ngêi ntn ?  GV chuyển ý: Từ vùng sông núi đồng b»ng B¾c bé , bµi ca dao thø 2 sÏ ®a chúng ta đến với địa danh nào . * HS đọc diễn cảm bài ca dao thứ 2 . ? Mở đầu bài ca dao là động từ “rủ nhau” động từ này gợi cho em điều gì? theo em khi nµo th× ngêi ta nãi “ rñ nhau ” ? quan hệ giữa ngời rủ và đợc rủ ntn ? * GV chèt: - “ Rñ nhau ” thÓ hiÖn sù th©n t×nh gi÷a những ngời cùng chung mục đích. ? Trong ca dao cã nhiÒu bµi më ®Çu b»ng động từ này . Em hãy đọc 1 vài bài mà em biÕt ? * HS su tầm đọc trớc lớp : ? §äc bµi ca dao, em thÊy ngêi rñ vµ ngêi đợc rủ muốn đến với địa danh nào? ? Em có nhận xét gì về địa danh, cảnh trí đợc nhắc đến ? ? KÕt thóc bµi ca dao lµ 1 c©u hái. Theo em c©u hái nµy cã gièng c¸c c©u hái ë bµi 1 k0 ? v× sao ? - C¸c c©u hái ë bµi 1 chØ cã ý nghÜa hái. - Cßn ë bµi 2 lµ c©u hái tu tõ khiÕn ngêi nghe ph¶i suy ngÉm vÒ c¶ 1 truyÒn thèng lÞch sö dùng níc, gi÷ níc l©u dµi cña d©n téc. ? C©u hái Êy cßn cã ý nghÜa g× ? ? ở lớp 6 em đã đợc học VB nào liên quan đến địa danh l/sử này ? - VB “ TruyÒn thuyÕt Hå G¬m ” * HS đọc diễn cảm bài ca dao 3. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh trÝ xø HuÕ? - HS tù béc lé .. b) Bµi 2:. - §Þa danh: C¶nh KiÕm Hå (Hå G¬m) - §Þa danh, c¶nh trÝ tiªu biÓu, giµu truyÒn thèng lÞch sö, v¨n ho¸..  Khẳng định công lao XD đất nớc của cha «ng, nh¾c nhë mäi ngêi ph¶i cã trách nhiệm giữ gìn XD đất nớc, tiếp tục phát huy truyền thống l/sử của đất níc.. c) Bµi 3:.

(28) ? Tõ “ai” thuéc tõ lo¹i g×? cã gi¸ trÞ biÓu c¶m ntn? ? C©u cuèi bµi cã ý nghÜa g× ? * GV chèt: - Gợi những cảnh đẹp sông núi có đờng nét , màu sắc sinh động của con đờng vào xø HuÕ. - C©u cuèi bµi lµ lêi mêi gäi ®Çy thiÖn ý. ? Em h·y t×m nh÷ng bµi ca dao kh¸c cã sö dông tõ “ ai ” ? * HS đọc bài ca dao 4 . ? Hai dßng th¬ ®Çu cña bµi 4 cã nh÷ng đặc biệt gì về từ ngữ? (số tiếng có gì khác thêng)? nhÞp ®iÖu?. - Từ “ai ”  thuộc đại từ phiếm chỉ. - Là lời mời, lời nhắn gửi đối với những ai cha đến Huế. d) Bµi 4: - 2 c©u ®Çu gi·n dµi tíi 12 tiÕng - Nhịp điệu : 4/4/4 cân đối đều đặn  gợi ra sự dài rộng to lớn của cánh đồng. - Các điệp ngữ, đảo ngữ … - Lêi cña ngêi con trai.. ? §©y lµ lêi cña ai ? - T¶ ngêi con g¸i. ? Hai c©u 3, 4 t¶ ai ? - So s¸nh víi “chÏn lóa, phÊt ph¬ ”. ? H/ả ngời con gái đợc so sánh với h/ả nµo, cã t¸c dông g× ? - 2 c©u cuèi hiÖn lªn c¸i hån cña c¶nh vËt . §ã chÝnh lµ con ngêi, lµ c« th«n n÷ ? Em cảm nhận đợc những nét gì chung mảnh mai, nhiều duyên thầm và đầy nhất về quê hơng, đất nớc, con ngời đợc sức sống. ph¶n ¸nh trong chïm ca dao nµy ? - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) III /tæng kÕt ( ghi nhí: SGK - 40 ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬ cña 4 bµi ca dao ? ? T×nh c¶m chung thÓ hiÖn trong 4 bµi ca * LuyÖn tËp : hs tr¶ lêi dao lµ g× ?  Ngoµi thÓ lôc b¸t cßn cã thÓ lôc b¸t biÕn thÓ vµ th¬ tù do. 4. Cñng cè: ? Cách tả cảnh của 4 bài ca dao về t/yêu quê hơng, đất nớc, con ngời có đặc điểm chung gì trong những đặc điểm sau ? A. Gîi nhiÒu h¬n t¶. B. T¶ rÊt chi tiÕt nh÷ng h/¶ thiªn nhiªn. C. Chỉ tả chi tiết những đặc điểm tiêu biểu nhất. D. Chỉ liệt kê tên địa danh chứ không miêu tả.  §¸p ¸n : A 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Häc thuéc lßng 4 bµi ca dao trªn . - Đọc thêm 3 bài ca dao về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời .  So¹n bµi : Nh÷ng c©u h¸t than th©n. - Su tầm những bài ca dao về chủ đề than thân..

(29) ------------------------------------------------------------. TiÕt 11:. tõ l¸y. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS nắm đợc cấu tạo của 2 loại từ láy : từ láy toàn bộ và tõ l¸y bé phËn. - Hiểu đợc cơ chế tạo nghĩa của từ láy tiếng Việt. - BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt khi cÊu t¹o v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc, so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ 2 lo¹i tõ ghÐp? ? Đặt câu có sử dụng 2 loại từ ghép đó? 3. Bµi míi : Em hãy nhắc lại khái niệm về từ láy đã đợc học ở lớp 6. Trong chơng trình Ngữ văn lớp 7 các em sẽ đợc tìm hiểu kĩ hơn về từ láy để từ đó vËn dông nã trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. I. C¸c lo¹i tõ l¸y: * HS đọc kĩ ví dụ trên bảng phụ và trả lời 1) Ví dụ: c¸c c©u hái. 2. NhËn xÐt: ? Những từ láy đợc in đậm có đặc điểm, âm - Đăm đăm : tiếng láy lặp lại thanh g× gièng vµ kh¸c nhau? (gièng) hoµn toµn tiÕng gèc  l¸y toµn bé. ? Dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch, cho biÕt cã mÊy - MÕu m¸o : gièng phô ©m ®Çu. loại từ láy ? Mỗi loại có đặc điểm gì ? - Liªu xiªu : gièng phÇn vÇn. * GV chèt:  L¸y bé phËn. - L¸y toµn bé : - Cã 2 lo¹i tõ l¸y : l¸y toµn bé vµ + C¸c tiÕng lÆp l¹i nhau hoµn toµn. + Có trờng hợp tiếng đứng trớc biến đổi thanh láy bộ phận. ®iÖu hoÆc phô ©m cuèi. - L¸y bé phËn : C¸c tiÕng gièng nhau vÒ phô ©m ®Çu hoÆc phÇn vÇn. ? NghÜa cña c¸c tõ “BÇn bËt”, “Th¨m th¼m” cã gièng “BËt bËt”, “Th¼m th¼m” kh«ng? ? VËy th× t¹i sao c¸c tõ l¸y “BÇn bËt”, “Th¨m thẳm” không nói đợc là “Bật bật”, “ Thẳm th¼m ”? - Gièng nhau. - Vì đây là những từ láy toàn bộ đã có sự biến.

(30) đổi về thanh điệu và phụ âm cuối. ? Em h·y t×m 1 sè tõ l¸y thuéc hiÖn tîng nµy ? * HS thảo luận - phát biểu : - VD : Đo đỏ, tim tÝm … thuéc tõ l¸y toµn bé . Cho nhãm tõ l¸y sau : Bon bon, mê mê, xanh xanh, cøng cøng, tÝm tÝm, nhá nhá. ? T×m c¸c tõ l¸y toµn bé k 0 biÕn ©m, cã biÕn ©m ? - Tõ l¸y toµn bé k0 biÕn ©m : Bon bon, xanh xanh, mê mê. - L¸y toµn bé cã biÕn ©m : cng cøng, nho nhá, tim tÝm . 3. (ghi nhí 1 : SGK - 42) ? VËy cã mÊy lo¹i tõ l¸y ? lµ nh÷ng lo¹i nµo, đặc điểm của mỗi loại ?  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) II / NghÜa cña tõ l¸y : ? Em h·y gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ l¸y : ha h¶, oa 1) VÝ dô : 2) NhËn xÐt : oa, tÝch t¾c, g©u g©u ? - Ha h¶ : tiÕng cêi to. ? Vậy khi giải thích nghĩa các từ trên, em đã - oa oa : tiếng tre em khóc. - tích tắc : âm thanh do kim đồng dùa vµo ®iÒu g× ? hå ch¹y g©y ra.  Dựa vào những âm thanh trong thực tế có đặc - g©u g©u : tiÕng chã sña . điểm riêng đợc mô phỏng lại. * GV chèt : Nghĩa của từ láy đợc tạo thành ? Các từ láy trong mỗi nhóm sau có đặc điểm dựa vào sự mô phỏng âm thanh. g× chung vÒ ©m thanh vµ ý nghÜa ? - Nhãm tõ : lÝ nhÝ, li ti, ti hÝ  lÆp - GV ghi mçi nhãm tõ lªn b¶ng phô : l¹i phÇn vÇn m« t¶ nh÷ng g× nhá a) LÝ nhÝ, li ti, ti hÝ. bÐ. - Nhãm tõ : NhÊp nh« …  lÆp l¹i phô ©m ®Çu, m« pháng nh÷ng g× b) NhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh . trôi nổi có gì thay đổi về hình dạng ? So sánh nghĩa của các từ láy mềm mại, đo đỏ hoặc vị trí. với nghĩa của các tiếng gốc làm cơ sở cho - ý nghĩa của mềm mại và đo đỏ đã chúng : mềm, đỏ ? đợc giảm nhẹ hơn so với ý nghĩa của các tiếng gốc : mềm , đỏ . 3) ( ghi nhí 2 - SGK - 42 ) 4. Cñng cè - LuyÖn tËp III / LuyÖn tËp : * HS đọc bài tập và nêu yêu cầu : Bµi tËp 1 : ( SGK - 43 ) ? Thèng kª c¸c tõ l¸y trong ®o¹n v¨n ? - BÇn bËt, th¨m th¼m, nøc në, tøc * 1 HS lªn b¶ng lµm - díi líp nhËn xÐt bæ tëi, rãn rÐn, lÆng lÏ, rùc rì, chiªm sung . chiÕp, røu ran, nÆng nÒ ..

(31) ? Em h·y ph©n lo¹i c¸c tõ l¸y mµ b¹n võa t×m - L¸y toµn bé : Th¨m th¼m, chiªm đợc ? chiÕp. - L¸y bé phËn : ( cßn l¹i ) * 1 HS lªn b¶ng xÕp vµo b¶ng ph©n lo¹i: Bµi tËp 2 : ( SGK - 43 ) ? Điền các từ vào trớc hoặc sau tiếng gốc để - Ló : lấp ló, lo ló … t¹o tõ l¸y ? - Nhá : nho nhá, nhá nhÑ, nhá ? §Æt c©u víi mçi tõ : nhá nh¾n, nhá nhÆt, nh¾n … nhá nhÎ, nhá nhen, nhá nhoi ? - Nhøc : nhng nhøc, nhøc nhèi … * 5 HS lªn b¶ng lµm - c¸c HS kh¸c lµm ra - Kh¸c : khang kh¸c … nháp , sau đó nhận xét , bổ sung. - ChÕch : chªnh chÕch, chÕch - VD : cho¸c … + Hoa cã d¸ng ngêi nhá nh¾n . - ¸ch : anh ¸ch … + Nãi xÊu sau lng b¹n lµ hµnh vi nhá nhen. Bµi tËp 4 : ( SGK - 43 ) 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ( ghi nhí ) n¾m ch¾c néi dung bµi häc . - Hoµn thiÖn tiÕp c¸c bµi tËp : 3 , 5 , 6 ( SGK - 43 ) - §äc , xem tríc tiÕt : §¹i tõ . -----------------------------------TiÕt 12:. Ngµy so¹n: qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n Ngµy d¹y: ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 1 (ë nhµ ). I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS nắm đợc các bớc của quá trình tạo lập văn bản để viết v¨n b¶n cã ph¬ng ph¸p vµ hiÖu qu¶ h¬n. - Củng cố lại một số kiến thức và kĩ năng đã đợc học về liên kết, bố cục và m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. - Từ đó áp dụng vào việc viết bài Tập làm văn số 1 ở nhà đúng yêu cầu & đạt kÕt qu¶ cao. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc, so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc:sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tÝnh kiªn kÕt, bè côc, vµ mach l¹c trong v¨n b¶n?  Liªn kÕt lµ sù nèi liÒn gi÷a c¸c c©u, c¸c ®o¹n 1 c¸ch hîp lÝ tù nhiªn ( ND + HT )..

(32)  Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù, 1 hÖ thèng.  M¹ch l¹c lµ sù nèi tiÕp cña c¸c c©u, c¸c ý theo 1 tr×nh tù hîp lÝ? 3. Bµi míi : I / C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n :. ? Em nh¾c l¹i thÕ nµo lµ v¨n b¶n ? Khi  Khi cã nhu cÇu ph¸t biÓu ý kiÕn, viÕt nào thì em có nhu cầu tạo lập văn bản ? th, làm văn, làm thơ … khi đó có nhu cÇu t¹o lËp VB. ? Khi có nhu cầu tạo lập văn bản ( cụ thể Phải định hớng văn bản . lµ viÕt 1 bøc th ) th× ®iÒu ®Çu tiªn em phải xác định là gì ? 1) Bíc 1: §Þnh híng v¨n b¶n ? Khi làm bài tập làm văn, em sẽ định h- - Xác định đối tợng. íng ntn? - Xác định nội dung. - VB đó viết cho ai ? - Xác định mục đích. - ViÕt vÒ c¸i g× ? - Xác định cách trình bày, bố cục. - Viết để làm gì ? - ViÕt nh thÕ nµo ? * GV chèt: - Khi cã nhu cÇu giao tiÕp, ta ph¶i XD VB nãi hoÆc viÕt. - Muèn giao tiÕp cã hiÖu qu¶ tríc hÕt phải định hớng VB về nội dung, đối tợng, mục đích, cách trình bày, bố cục. ? Sau khi đã định hớng, ta phải làm gì để viết đợc VB ? ( để tạo lập 1 VB có bố  Để tạo lập 1 VB có bố cục rành mạch hîp lÝ th× ta ph¶i lËp dµn bµi. côc rµnh m¹ch hîp lÝ th× ph¶i lµm g× ? ? LËp dµn bµi cho VB theo bè côc mÊy 2) Bíc 2 : LËp dµn bµi phÇn ? ? Vậy muốn lập đợc dàn bài phải tiến - Bố cục 3 phần : MB - TB - KB + Phải tìm hiểu đề hµnh c¸c bíc ntn ? + Ph¶i t×m ý, lËp dµn ý . * GV chèt: - Tìm hiểu đề : xác định yêu cầu, giới hạn của đề. - T×m ý, lËp dµn ý : s¾p xÕp ý tríc , sau cho hîp lÝ. ? Một dàn ý đã đợc xem nh là một VB - Dàn ý cha đợc xem là 1 VB hoàn cha? chØnh. ? Muèn cã VB hoµn chØnh ta ph¶i lµm - Muèn cã 1 VB hoµn chØnh ta ph¶i dùa g×? vào dàn ý để viết thành bài văn. ? Khi viết thành VB cần đạt những yếu 3) Bớc 3: Dựa vào dàn ý để viết thành cÇu nµo trong 8 yªu cÇu ( SGK - 45 ) ? v¨n. - Cần đạt 7 yêu cầu ( trừ y/cầu kể chuyÖn hÊp dÉn k0 b¾t buéc víi VB k0 ph¶i tù sù. ? Vậy trong 7 y/cầu đó thì y/cầu nào.

(33) đối với em là khó nhất ? vì sao ? - Yêu cầu diễn đạt là khó nhất. * GV chèt: - Cần phải diễn đạt các ý đã ghi trong bố côc thµnh nh÷ng c©u, ®o¹n v¨n chÝnh x¸c, m¹ch l¹c vµ cã liªn kÕt. ? Sau khi viÕt thµnh v¨n, bíc thùc hiÖn tiÕp theo lµ g× ? ? T¹i sai ph¶i kiÓm tra VB ? ? ViÖc kiÓm tra l¹i VB cÇn dùa vµo nh÷ng yªu cÇu nµo? ? Tại sao khi tạo lập VB cần tiến hành đủ 4 bíc trªn ? - Vì 4 bớc đó có tác dụng làm cho VB đúng hớng, đúng chủ đề, đạt mục đích giao tiÕp, Ýt sai ph¹m vÒ c©u, ch÷ … * 1 HS đọc ( ghi nhớ ) 4. Cñng cè- LuyÖn tËp * 1 HS đọc bài tập 2 và nêu y/cầu: ? Theo em bµi b¸o c¸o kinh nghiÖm häc tËp cña b¹n HS nh thÕ cã phï hîp kh«ng ?. 4) Bíc 4: KiÓm tra l¹i v¨n b¶n . CÇn dùa vµo 7 y/cÇu võa nªu.  v× ®©y lµ khâu quan trọng để tránh khỏi sai sót..  Ghi nhí : ( SGK - 46 ) II / LuyÖn tËp :. Bµi tËp 2 : - Cha phï hîp : ( cã 2 ®iÓm cha phï hîp ) + Cha nêu đợc những kinh nghiệm của b¶n th©n. + Cha xác định đúng đối tợng giao tiếp. ( t«i ) Bµi tËp 3 : - Dµn ý viÕt ng¾n gän, râ ý kh«ng cÇn * HS đọc bài tập 3 và nêu y/cầu . ? Đọc những thắc mắc trong bài tập, em viết câu hoàn chỉnh đúng ngữ pháp. - §Ó ph©n biÖt c¸c môc lín , nhá cÇn cã sÏ tr¶ lêi ntn ? hÖ thèng kÝ hiÖu vµ c¸ch tr×nh bµy hîp lÝ. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ( ghi nhí ) n¾m ch¾c c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n . - Lµm tiÕp bµi tËp 4 ( SGK - 47 ) vµ bµi tËp ( SBT ) - §äc , xem tríc tiÕt : LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n . - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 ( ë nhµ )  tiÕt sau nép bµi . * §Ò bµi tËp lµm v¨n sè 1 : H·y t¶ l¹i ch©n dung ngêi b¹n th©n cña em . *Yêu cầu chung: Học sinh nắm vững phương pháp làm bài văn miêu tả. Bố cục chặt chẽ rõ ràng, diễn đạt tốt, đáp ứng theo yêu cầu của đề bài. * Yêu cầu cụ thể:.

(34) Học sinh có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau nhưng bài làm cần có bố cục ba phần. a. Mở bài: Giới thiệu chung về người em sẽ tả. ( 2 điểm ) b. Thân bài: - Tả đôi nét về ngoại hình: Vóc dáng, tuổi tác, nước da, khuôn mặt… ( 2 điiểm) - Tả chi tiết về, lời nói, cử chỉ, việc làm…của người thân đối em và gia đình. ( 2 điểm ) - Những điều đáng nhớ nhất về người được tả.( 1 điểm) - Sáng tạo, hấp dẫn và lôi cuốn người đọc….( 1 điểm) c. Kết bài: Nêu cảm nghĩ sâu sắc nhất của em về người được tả. ( 2 điểm) 2. Học sinh: Xem lại kiến thức văn miêu tả, chuẩn bị vở viết văn * Học sinh chép đề về nhà làm. Tiết sau nộp bài. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TuÇn 4 TiÕt 13: V¨n b¶n. Nh÷ng c©u h¸t than th©n. I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS thấy đợc nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuËt tiªu biÓu trong bµi ca dao: - Thấy rõ đợc những hình ảnh, ngôn ngữ của những bài ca dao thuộc chủ đề than thân . Thấy đợc ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ca dao. - Gi¸o dôc t×nh yªu th¬ng sù c¶m th«ng víi nh÷ng kiÕp ngêi nhá bÐ trong x· héi cò. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè: 7a 7b 7c 2. Kiểm tra bài cũ : ? Đọc thuộc 4 bài ca dao về t/yêu quê hơng, đất nớc, con ngời ? ? Tâm trạng của ngời con gái đợc thể hiện trong bài ca dao “chiều chiều ra đứng ngõ sau” là tâm trạng gì trong những tâm trạng sau? A. Thơng ngời mẹ đã mất. C. Nçi buån nhí quª, nhí mÑ..

(35) B. Nhớ về thời con gái đã qua.  §¸p ¸n : C 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu bµi míi.. D. Nçi ®au khæ cho t×nh c¶nh hiÖn t¹i.. I / §oc, T×m hiÓu chung :. 1. §äc, chó thÝch. * §äc GV hớng dẫn hs đọc và tìm hiểu từ khó. - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : giọng chua * Chú thích: ( SGK_ 48) xãt, chËm r·i. ? T×m nh÷ng tõ l¸y cã trong phÇn chó thÝch ? cho biÕt nghÜa cña chóng ? ? Xác định thể thơ và thể loại của văn bản.. 2.T¸c phÈm: - ThÓ th¬: Lôc b¸t - ThÓ lo¹i: Ca dao d©n ca.. ? Quan s¸t nh÷ng c©u h¸t than th©n vµ cho biÕt ND cô thÓ cña tõng bµi ? II. Ph©n tÝch - Bµi 1: Nãi vÒ th©n phËn con cß. - Bµi 2: Th©n phËn t»m, kiÕn, h¹c, cuèc. - Bµi 3: Th©n phËn tr¸i bÇn. ? V× sao cã thÓ xÕp chóng trong cïng 1 v¨n b¶n ? * GV chèt: - 3 bài đều nhằm p/á thân phận bé mọn cay đắng của con ngời. - §Òu lµ nh÷ng c©u h¸t than th©n. - §Òu lµ ca dao vµ d©n ca. ? Tõ bµi ca trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ c©u h¸t than thân ? - Mợn chuyện con vật để giãi bày nỗi chua xót, cay đắng cho cuộc đời khổ cực của nh÷ng kiÕp ngêi bÐ män trong x· héi cò. ? Nh÷ng c©u h¸t nµy thuéc kiÓu VB kÓ chuyÖn, miªu t¶ hay biÓu c¶m ? v× sao ? Thuéc VB biÓu c¶m  v× gi·i bµy t©m t t×nh c¶m. * HS đọc lại bài ca dao thứ 2 . ? Côm tõ “ th¬ng thay ” trong bµi ca dao cã ý nghÜa ntn ? ? Cụm từ ấy đợc lặp đi lặp lại nhiều lần có ý nghÜa g× ?  GV nhÊn m¹nh: Sù lÆp l¹i ch¼ng nh÷ng t« đậm nỗi thơng cảm xót xa cho cuộc đời cay đắng nhiều bề của ngời nông dân mà còn có ý. a) Bµi 2 : - Lµ tiÕng than biÓu hiÖn sù th¬ng c¶m, xãt xa . - Lặp lại nhiều lần để tô đậm nỗi th¬ng c¶m xãt xa. - Con tằm: suốt đời bị kẻ khác.

(36) nghÜa kÕt nèi vµ më ra nh÷ng nçi th¬ng c¶m kh¸c . ? Em h·y chØ ra c¸c h/¶ Èn dô trong bµi ca dao và nêu ý nghĩa của mỗi h/ả ẩn dụ đó ? ? Qua những h/ả ẩn dụ đó, theo em “ con tằm , lò kiÕn ” lµ biÓu tîng cho lo¹i ngêi nµo trong x· héi ? ? H/¶ “ con h¹c , con cuèc ” biÓu tîng cho nh÷ng ngêi nµo trong x· héi ? * GV chèt: - Con tằm, lũ kiến biểu tợng cho những con ngời có thân phận nhỏ nhoi , yếu ớt có nhiều đức tÝnh tèt nhng vÊt v¶ trong cuéc mu sinh. - Con hạc , cuốc biểu tợng cho cuộc đời phiêu bạt, vô định của ngời lao động trong xã hội cũ. - Trong v¨n häc , con h¹c lµ biÓu tîng cña tuæi già, cõi tiên, hoặc sự nhàn tản đi đây đi đó. - Bài ca dao có sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?. bßn rót søc lùc. - Lò kiÕn: th©n phËn nhá nhoi, xuốt đời xuôi ngợc vẫn nghèo đói. - Con Hạc: Cuộc đời phiêu bạt, lËn ®Ën, v« väng - Con cuèc: Sinh vËt nhá nhoi gi÷a kh«ng gian réng lín trong tiÕng kªu ®au th¬ng, tuyÖt väng vÒ nh÷ng ®iÒu oan tr¸i. - Cho nh÷ng con ngêi cã th©n phËn nhá nhoi , yÕu ít. - Cho cuộc đời phiêu bạt, vô định của ngời lao động trong xã hội cò.. -> Điệp từ được lặp lại 4 lần - Tô đậm mối thương cảm, xót xa cho cuộc đời cay đắng nhiều bề của người lao động.. ? Em h·y su tÇm 1 sè bµi ca dao më ®Çu b»ng côm tõ “ th©n em ” ? - Thân em nh tấm lụa đào … - Th©n em nh quÕ gi÷a rõng … c) Bµi 3 : - Th©n em nh h¹t ma sa ... ? Nh÷ng bµi ca dao Êy thêng nãi vÒ ai vÒ ®iÒu g× ?  Thêng nãi vÒ nçi khæ cña ngêi phô n÷ trong XH cò : ch×m næi, phô thuéc. ? Nh÷ng bµi ca dao Êy cã ®iÓm g× gièng nhau vÒ nghÖ thuËt ? t¸c dông ? - §Òu so s¸nh nh÷ng vËt gÇn gòi, bÐ nhá, máng manh  cho thÊy - Cụm “thân em” gợi cho em suy nghĩ gì ?- Qua nh÷ng th©n phËn bÊt h¹nh. đây em thấy cuộc đời người phụ nữ trong xã  cho thấy sự trôi nổi vô định của hội phong kiến như thế nào? ngêi phô n÷ trong XHPK. * GV chèt: - So sánh đi kèm m/tả bổ sung, động từ gắn với h/¶ so s¸nh.  Sự trôi nổi vô định của ngời phụ nữ trong III / Tæng kÕt : XHPK. (Ghi nhí : SGK - 49 ).

(37) * HS rót ra tæng kÕt chung vÒ nghÖ thuËt vµ ND qua phÇn ( ghi nhí ). IV / LuyÖn tËp : GV gọi1 HS đọc mục (ghi nhớ: SGK - 49 ) - Dïng c¸c sù vËt, con vËt gÇn gòi, bÐ nhá, h/¶ Èn dô, so s¸nh. ? Ba bµi ca dao cã nh÷ng ®iÓm g× chung vÒ c¸ch - DiÔn t¶ t©m tr¹ng, th©n phËn , diễn tả ? qua đó cho thấy ý nghĩa gì ? cuộc đời đau khổ, cay đắng của ? Phát biểu cảm nghĩ của em về thân phạn của ngời lao động. ngời lao động đợc thể hiện qua các h/ả ẩn dụ ở - Sự phản kháng , tố cáo XHPK. bµi ca dao thø 2 ? 4. Cñng cè : ? Ba bµi ca dao cã nh÷ng ®iÓm g× chung vÒ c¸ch diÔn t¶ ? ? §äc thªm 1 sè bµi ca dao than th©n ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Häc thuéc lßng 3 bµi ca dao than th©n .  So¹n bµi : Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm . -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 14: V¨n b¶n Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS thấy đợc nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuËt tiªu biÓu trong bµi ca dao: Thấy đợc vũ khí chiến đấu của ngời nông dân lao động xa qua các bài ca dao về chủ đề châm biếm . - RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ca dao. . Thấy rõ đợc những hình ảnh, ngôn ngữ của những bài ca dao thuộc với chủ đề châm biếm. - Thấy đợc ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc, so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng chïm ca dao than th©n ? nªu nh÷ng c¶m nhËn chung cña em vÒ chïm ca dao Êy ? 3. Bài mới : Ca dao là tấm gơng phản ánh đời sống tâm hồn, t/cảm của nhân dân. Nó k 0 chØ lµ nh÷ng c©u h¸t yªu th¬ng nghÜa t×nh hay than th©n mµ cßn lµ nh÷ng c©u h¸t châm biếm thể hiện đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian, nhắm phê phán, phơi bày những hiện tợng ngợc đời, những hạng ngời đáng chê cời trong xã hội. - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : I /Đọc , Tìm hiểu chung : 1) §äc. Chó thÝch. giäng hµi híc , ch©m biÕm. ? Giải nghĩa các từ ở các chú thích: * đọc.

(38) 2,3,4,8 ?. * Chó thÝch : 2) T¸c phÈm ? Xác định thể loại và thể thơ? - ThÓ lo¹i: Ca dao d©n ca - ThÓ th¬: Lôc b¸t ? Quan s¸t VB vµ cho biÕt v× sao 4 bµi II. Ph©n tÝch : ca dao đợc xếp chung 1 VB ? - Vì chúng đều p/á những hiện tợng bất thêng trong cuéc sèng. - Vì chúng đều gây cời. a) Bµi 1: - Vì chúng đều có ý nghĩa châm biếm. - Lời của ngời cháu giới thiệu về chú để ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai? giíi thiÖu vÒ “rao ” cÇu h«n cho chó. - Thãi quen: ngñ ngµy. ai ? nhằm mục đích gì ? ? Lí lịch chú tôi đợc tóm tắt qua những - Tính nết : lời nhác . chi tiết nào? ( thói quen , tính nết … ) - Ước : ngày ma , đêm thừa -> Giới thiệu nhân vật bằng cách nói ? Em thÊy tÝnh nÕt , thãi quen vµ ®iÒu ngược để giễu cợt, châm biếm nhân vật íc cña ngêi chó trong bµi ca dao cã “chú tôi” b×nh thêng k0 ? v× sao ? … K0 b×nh thêng , v× chØ biÕt hëng thô mà k0 biết lao động.  TiÕng cêi bËt ra ë sù ngÇm ý mØa mai, giễu cợt thói lời nhác lại đòi cao sang , ? VËy em thÊy bµi ca dao g©y cêi ë thích ăn chơi hưởng thụ. ®iÓm nµo ? phª ph¸n thãi xÊu g× ? . * GV chèt: - Phª ph¸n thãi lêi nh¸c trong x· héi: chỉ biết hởng thụ mà k0 biết lao động. ? Nh©n d©n ta rÊt cã ý thøc vÒ mqh gi÷a lao đọng và hởng thụ. Nếu cần khuyên n/vËt “chó ” trong bµi ca doa nµy, em sÏ nãi b»ng c©u tôc ng÷ hoÆc bµi ca dao nµo ? * HS liên hệ - su tầm đọc trớc lớp : - “ Tay lµm hµm nhai … ” - “ Cã lµm th× míi cã ¨n Không dng ai dễ đem phần đến cho. ” ? Bµi ca dao nh¹i lêi cña ai? nãi víi ai? b) Bµi 2 : - Nh¹i lêi thÇy bãi , nãi víi c« g¸i ®i xem bãi. - ThÇy ph¸n vÒ nh÷ng chuyÖn hÖ träng của đời ngời :giàu - nghèo ? Thầy đã bói trên những phơng diện Cha - mÑ nµo? Chång - con ? Nghệ thuật tạo sợ châm biếm, hài hớc  Cách nói nớc đôi. ( mà sự thật hiển nhiên ai cũng nói đợc.

(39) lµ g× ? - ThÇy bãi tinh ranh, bÞp bîm. ? Theo dâi cuéc ®o¸n sè nµy cho biÕt - c« g¸i c¶ tin, mª tÝn. thầy bói là ngời ntn ? cô gái ra sao ?  Cả 2 đều bị phê phán, mỉa mai. nh÷ng ai bÞ chÕ giÔu, chª cêi ? ? VËy bµi ca dao phª ph¸n thãi xÊu g×? * GV chèt: - Dùng cách nói nớc đôi.  phª ph¸n ngêi hµnh nghÒ thÇy bãi, lõa bÞp. Phª ph¸n thãi mª tÝn, dÞ ®oan. III / Tæng kÕt : ? Kh¸i qu¸t nghÖ thuËt vµ ND tiªu biÓu (Ghi nhí : SGK - 53 ) qua t×m hiÓu chïm ca dao nµy ? - NghÖ thuËt trµo léng d©n gian ViÖt Nam, h/¶ Èn dô, tîng trng, nãi ngîc, phóng đại. - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) - Phª ph¸n thãi h tËt xÊu cña nh÷ng h¹ng ngời và sự đáng cời trong xã hội. IV / LuyÖn tËp : ? V¨n b¶n nµy sö dông ph¬ng thøc biÓu - KÕt hîp tù sù víi m/t¶. đạt nào ? - §¸p ¸n : C * Bµi tËp 1 : ( SGK - 53 ) - Lựa chọn câu trả lời đúng. * HS đọc bài tập 1 và nêu y/cầu 4. Cñng cè : ? Cả 4 chùm ca dao đã đợc học biểu hiện điều gì ?  Tiếng hát biểu hiện đời sống tình cảm, tâm trạng và thái độ của nhân dân lao động. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Học thuộc lòng những bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm .  So¹n bµi : - S«ng nói níc Nam - Phß gi¸ vÒ kinh .  Chú ý : đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn t tuyệt Đờng luật.  TiÕt sau häc : §¹i tõ . -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 15: §¹i tõ I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS nắm đợc thế nào là đại từ, và các loại đại từ trong tiÕng ViÖt. - Kỹ năng sử dụng đại từ phù hợp. - Từ đó có ý thức sử dụng đại từ hợp với tình huống giao tiếp và trong quá tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n..

(40) II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò: ? Trong chơng trình Ngữ văn 6, em đã đợc học những từ loại nào? Cho 1 vµi VD ?  Những từ loại đã học : Danh từ, động từ, tính từ, chỉ từ, lợng từ .  HS lấy đợc VD cụ thể từng loại. 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi. Hệ thống từ loại tiếng Việt có nhiều từ loại … các em sẽ lần l ợt đợc học về các từ loại đó để hiểu và sử dụng nó trong giao tiếp . I / Thế nào là đại từ : - GV cho HS quan s¸t VD trªn b¶ng 1) VÝ dô: phô hoÆc m¸y chiÕu (ND vÝ dô - SGK 2. NhËn xÐt: môc I/ 54) ? XÐt VD ( a,b,c ) , c¸c tõ in ®Ëm - Nã : trá em t«i ( ngêi ) - Nã : trá con gµ ( vËt ) dùng để trỏ ai, con gì, việc gì ? - Thế : trỏ hành động ( việc ) ? Xét VD (d) , từ ai dùng để làm gì ? - Ai : dùng để hỏi ( về ngời ) ? Nhờ đâu em hiểu đợc nghĩa của các tõ trªn ?  Nhê vµo ng÷ c¶nh c©u nãi. ? Vậy những từ in đậm vừa xét đợc - Đó là những đại từ. gäi lµ tõ lo¹i g× ? ? ở các VD trên, đại từ có vai trò ngữ a. làm chủ ngữ. b. lµm phô ng÷ cña danh tõ. ph¸p g× trong c©u ? c. làm phụ ngữ của động từ. d. lµm chñ ng÷. * GV chèt: - Các từ : nó, thế, ai … là những đại từ dùng để trỏ ngời, vật, việc, hành động, tÝnh chÊt . - Đại từ có thể đảm nhiệm vai trò ngữ ph¸p nh : chñ ng÷, vÞ ng÷ , hay phô ngữ của danh từ, động từ, tính từ trong c©u. - VD Ngêi d¹y t«i bµi h¸t nµy // lµ nã.  GV y/cÇu HS cho VD. CN VN ? Vậy thế nào là đại từ ? chức vụ cú 3( ghi nhớ 1 : SGK - 55 ) pháp của đại từ ? II / Các loại đại từ :  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) 1) Đại từ để trỏ : - Trỏ ngời, sự vật (gọi là đại từ xng hô) ? Các đại từ : tôi, tao, tớ, nó, hắn … - Trỏ số lợng. trá g× ? - Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc . ? Các đại từ: Bấy, bấy nhiêu  trỏ gì?.

(41) ? Các đại từ : Vậy, thế  trỏ gì ? * GV chèt : * Đại từ để trỏ : - Trá ngêi , sù vËt. - Trá sè lîng. - Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc . ? §aÞ tõ : ai, g×,  hái vÒ ®iÒu g×? ? §¹i tõ: bao nhiªu, mÊy  hái vÒ g×? ? Các đại từ: sao, thế nào  hỏi về gì? * GV chèt : * Đại từ để hỏi : - Hái vÒ ngêi, sù vËt. - Hái vÒ sè lîng. - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự việc. ? Vậy có mấy loại đại từ ? đặc điểm cña mçi lo¹i ? * 1 HS đọc ( ghi nhớ 2, 3 ) - GV y/cầu 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ : * 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn yªu cÇu cña GV.. 2) Đại từ để hỏi : - Hái vÒ ngêi, sù vËt. - Hái vÒ sè lîng. - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự việc. 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 2 , 3 - SGK - 56 ) §¹i tõ Đại từ để trỏ Đại từ để hỏi Trá Trá Trá Hái ng- Hái sè ngêi,, sè l- ho¹t êi, ho¹t lîng ho¹t îng động, động, động, tÝnh sù vËt, sù vËt, chÊt tÝnh tÝnh chÊt chÊt.  GV lu ý cho HS : Đại từ có 3 đặc ®iÓm :. - §¹i tõ k0 lµm tªn gäi cña sù vËt , ho¹t động, tính chất, số lợng mà dùng để trỏ hoặc hỏi về sự vật, hoạt động, số lợng, tính chất … - §¹i tõ cã t¸c dông thay thÕ cho danh từ, động từ, tính từ, số từ. Nó thay thế cho tõ lo¹i nµo th× cã vai trß ng÷ ph¸p nh tõ lo¹i Êy . - Đại từ k0 đứng làm trung tâm để cấu t¹o côm tõ ( nã thay thÕ vai trß ng÷ pháp nhng dùng để trỏ nên k0 có định ng÷, bæ ng÷ …)  Trớc đây những từ nh: Đây, đó, này, kia, ấy, nọ  gọi là đại từ chỉ định. Nhng bây giờ gọi là chỉ từ (lớp 6) 4. Cñng cè - luyÖn tËp: * HS đọc bài tập 1 và nêu y/cầu. - GV gi¶i thÝch c¸c ng«i, thø, sè Ýt, sè nhiÒu cho HS. III / LuyÖn tËp : 1) Bµi tËp 1 : a) §iÒn : 1- Ng«i thø nhÊt sè Ýt : t«i , tao , tí . - Ng«i thø nhÊt sè nhiÒu: chóng t«i, chóng ta 2- Ng«i thø 2 sè Ýt:  lîng tõ.

(42) ? Đặt câu với các đại từ : ai , sao , bao nhiªu ? - ng«i thø 2 sè nhiÒu:  GV dïng b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu b) m×nh (1) : ng«i thø nhÊt m×nh (2) : ng«i thø hai ghi s½n c¸c tiÕng gèc. 2) Bµi tËp 3 : - Ai vÒ th¨m mÑ quª ta. - Vui sao mét s¸ng th¸ng n¨m. - M×nh cã bao nhiªu lµ ®iÓm tèt. 3) Bµi tËp 4 : - Nªn xng h«: t«i, tí, m×nh … - BiÖn ph¸p : nh¸c nhë , kØ luËt. * HS đọc và nêu y/cầu BT: ? Nên ứng xử thế nào với các hiện tợng đó ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ( ghi nhí ) n¾m ch¾c néi dung bµi häc . - Hoµn thiÖn tiÕp c¸c bµi tËp : 2 , 5 ( SGK ) - chó ý chän tõ phï hîp néi dung cña c©u.  §äc , xem tríc bµi : LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n. ----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 15 LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS đợc củng cố lại những kiến thức có liên quan đến việc t¹o lËp VB , lµm quen h¬n n÷a víi c¸c bíc cña qu¸ tr×nh t¹o lËp VB. - RÌn kÜ n¨ng: t¹o lËp VB theo c¸c bíc. - Có ý thức tiến hành các bước tạo lập văn bản. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò: - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS . C. Bµi míi : giíi thiÖu bµi. ( ChuÈn bÞ ) (15’ ) I / Cho t×nh huèng : - GV cho HS quan s¸t t×nh huèng trªn 1) §Þnh híng v¨n b¶n : b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu: Em h·y viÕt th cho ngêi b¹n ë níc.

(43) ngoài để bạn ấy hiểu về đất nớc mình. - GV nªu yªu cÇu tiÕt häc: H·y chuÈn bÞ bµi viÕt theo c¸c bíc ? - GV gîi ý cho HS. * HS t¹o lËp VB theo 4 bíc. ? Em viÕt cho ai ? ? ViÕt vÒ c¸i g× ? ? Viết để làm gì ? ? Chän c¸ch viÕt ntn ? - GV lu ý cho HS : bøc th còng lµ 1 VB. ? VËy theo em sÏ tr×nh bµy bè côc ntn ? - Tr×nh bµy theo bè côc 3 phÇn : MB -TB KB. ? Em sÏ më ®Çu bøc th ntn ?. ? Em sẽ giới thiệu cảnh đẹp của đất nớc theo tr×nh tù nµo ? cã mÊy ý ?. ? Em sẽ giới thiệu những nét đặc sắc gì vÒ v¨n ho¸, phong tôc ?. ? Em sÏ giíi thiÖu vÒ nh÷ng truyÒn thèng l/sö nµo ? Em sÏ kÕt thóc bøc th ntn ?. - §èi tîng tiÕp nhËn: b¹n ë níc ngoµi. - Xác định nội dung: giới thiệu về đất nớc Việt Nam. - Xác định mục đích: để bạn hiểu về đất níc m×nh. - C¸ch tr×nh bµy : ViÕt th.. 2) LËp dµn bµi : a) Më bµi : - Lêi chµo, lêi lµm quen. - Lí do viết th: Do nhận đợc th của bạn; do đọc sách báo… b) Th©n bµi :  Cã 3 ý : * Giới thiệu cảnh đẹp đất nớc: - Kh«ng gian: B¾c - Trung - Nam. - ë nhiÒu ph¬ng diÖn kh¸c nhau: + Cảnh đẹp. + V¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n. - Truyền thống nghìn năm văn hiến ( đài, nghiªn, th¸p, bót ) - Tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy, ¨n trÇu, tæ chøc lÔ héi … + TruyÒn thèng l/sö. * Giíi thiÖu vÒ truyÒn thèng l/sö : - Dùng níc. - Gi÷ níc. c) KÕt bµi :  Bày tỏ cảm xúc về đất nớc : tự hào, yêu quý. - Lời mời bạn đến thăm. - Lêi chµo , lêi chóc cuèi th . 3) ViÕt thµnh v¨n :. - GV híng dÉn HS tËp viÕt c¸c ®o¹n . - GV chia lớp thành 3 nhóm để thực hµnh: Nhãm 1 : viÕt më bµi. Nhãm2 : viÕt phÇn chÝnh( th©n bµi). Nhãm 3 : viÕt kÕt bµi . * HS dựa vào dàn bài để viết thành văn. 4) Kiểm tra lại văn bản : ( viết theo nhóm đã phân công ) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt , bæ sung..

(44) - GV nhËn xÐt . - GV cho HS đọc bài tham khảo - tr 60. * HS đọc bài tham khảo. 4. Cñng cè : ? Nªu c¸c bíc t¹o lËp VB ? ? Vì sao phải thực hiện các bớc đó khi tạo lập VB ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - ViÕt hoµn chØnh bøc th theo dµn ý trªn . - §äc thªm bøc th trong ( SGK - 60 , 61 ) - chó ý chän tõ phï hîp néi dung cña c©u.  §äc , xem tríc bµi : T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. X¸c nhËn cña BGH. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 5 TiÕt17:. s«ng nói níc nam, Phß gi¸ vÒ kinh ( Lý Thêng KiÖt ) ( TrÇn Quang Kh¶i ) I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS thấy đợc nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuËt tiªu biÓu trong 2 bµi th¬: S«ng nói níc nam vµ Phß gi¸ vÒ kinh - Cảm nhận đợc tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao của d©n téc trong 2 bµi th¬ . - Bíc ®Çu hiÓu vÒ 2 thÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt vµ ngò ng«n tø tuyÖt §êng luËt. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc 3 bµi ca dao vÒ nh÷ng c©u h¸t than th©n ? ? H/¶ con cß trong bµi ca dao 1 thÓ hiÖn ®iÒu g× vÒ th©n phËn ngêi n«ng d©n? A. Nhá bÐ, bÞ h¾t hñi. C. Bị dồn đẩy đến bớc đờng cùng. B. Cuộc sống đầy trắc trở, khó nhọc, đắng cay. D. GÆp nhiÒu oan tr¸i.  §¸p ¸n : B 3. Bµi míi: Nhắc đến 1 thời kì l/sử hào hùng của dân tộc - thời Lý - Trần, cùng với tên tuæi cña c¸c anh hïng d©n téc … ta t×m hiÓu 2 bµi th¬ ….

(45) A.V¨n b¶n: S«ng nói níc Nam. I / §äc, T×m hiÓu chung :. 1. T¸c gi¶ * HS đọc chú thích  ( SGK - 63 ) . - LÝ Thêng KiÖt ( 1019 - 1105 ), ngêi ? Tr×nh bµy vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ LÝ Thêng thµnh Th¨ng Long, tøc Hµ Néi ngµy nay. KiÖt ? - “ Nam quèc s¬n Hµ ” - nguyªn v¨n bµi th¬ ch÷ H¸n. 2.T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - GV đọc bản phiên âm - hớng dẫn HS a. Đọc , chú thích đọc bản dịch nghĩa, dịch thơ . * HS đọc bản dịch nghĩa, dịch thơ và gi¶i nghÜa tõ : Vua Nam , S¸ch trêi. b. T¸c phÈm - Lµ bµi th¬ t¬ng truyÒn LÝ Thêng KiÖt ? Nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ này? đã đọc để cổ vũ tớng sĩ khi chống Tống ë s«ng CÇu n¨m 1077. ? C¨n cø vµo lêi giíi thiÖu vÒ th¬ §êng  Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø luËt, em h·y nhËn d¹ng thÓ th¬ : sè c©u, tuyÖt. + Toµn bµi cã 4 c©u. sè ch÷, c¸ch hiÖp vÇn ? + Mçi c©u cã 7 ch÷. + VÇn “ ” hiÖp ë ch÷ cuèi cña c©u 1-2-4. II / Ph©n tÝch: ? Bài “Sông núi nớc Nam” còn đợc xem 1. Lời tuyên bố về chủ quyền của đất nớc : lµ g×? Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhân định phận tại thiên thư ? Vậy ND tuyên ngôn độc lập ở đây là g×? nh÷ng tõ ng÷ nµo trong 2 c©u th¬ ®Çu thÓ hiÖn tËp trung ND nµy ? ? Dùa vµo chó thÝch (1) SGK , nãi râ - “ TiÖt nhiªn … thiªn th ” nghĩa chữ “ đế ” trong “ Nam đế ” ? - “ Nam đế c ”.  Sách trời định sẵn, rõ ràng k 0 thể thay đổi. Lµ vua, v¬ng. + §Õ : §¹i diÖn cho d©n. - Nãi lªn ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc. ? Điều này còn đợc nhấn mạnh tiếp ở c©u th¬ thø 2 ntn ? * GV chèt: 2) ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc: - Khẳng định chủ quyền của nớc Việt Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nam. Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. ? Hai c©u th¬ sau nãi lªn ý g× ? ? Nh÷ng tõ ng÷ nµo tËp trung lµm râ ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc?  Sù x©m lîc phi nghÜa cña kÎ thï (qu©n ? Tác dụng của những từ ngữ đó ? x©m lîc nhµ Tèng) ? KÎ thï ë ®©y lµ ai ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña.

(46) c©u th¬ cuèi ? * GV chèt: - Khẳng định k0 1 thế lực nào có thể xâm ph¹m. ? §©y lµ 1 bµi th¬ biÓu ý - ngoµi biÓu ý , bµi th¬ cã béc lé c¶m xóc k 0 ? - Cã biÓu c¶m : c¶m xóc k0 lé râ mµ Èn kÝn vµo bên trong ý tởng, ngời đọc chỉ cảm nhận đợc điều này qua giọng điệu, ngôn từ cña t¸c phÈm.  Giäng dâng d¹c, ch¾c nÞch. ->Kẻ thù không được xâm phạm. Xâm ? Nªu nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu, c¸ch ng¾t phạm thì thế nào cũng chuốc phải thất nhÞp cña bµi th¬ ? bại thảm hại. ? Qua đó em thấy bài thơ có ý nghĩa thế => Đây là lời cảnh báo hành động xâm nµo lược của kẻ thù và khẳng định sức mạnh của dân tộc Việt Nam. - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ). 3) Tæng kÕt: ( ghi nhí : SGK - 65 ) - Ng¾t nhÞp 4/3, giäng th¬ dâng d¹c, ®anh thÐp. - Là bản tuyên ngôn đọc lập đầu tiên, khẳng định chủ quyền của nớc Việt Nam. Nªu cao ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc.. B. V¨n b¶n : Phß gi¸ vÒ kinh . * HS đọc chú thích  ( SGK - 66 , 67 ) I / §äc.T×m hiÓu chung : ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ 1. T¸c gi¶ hoàn cảnh ra đời của bài thơ ? - TrÇn Quang Kh¶i ( 1241 - 1294 ), con trai thø 3 cña vua TrÇn Th¸i T«ng. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n - GV đọc bản phiên âm - hớng dẫn HS a. Đọc, tìm hiểu chú thích : đọc bản dịch nghĩa, dịch thơ : giọng khoẻ, hùng tráng. * 2 HS đọc lại VB. b . T¸c phÈm ? Dùa vµo phÇn chó thÝch , chØ ra dÊu  Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ ngò ng«n tø hiÖu cña thÓ ngò ng«n tø tuyÖt trong bµi tuyÖt. th¬ nµy : sè c©u, sè tiÕng, c¸ch hiÖp + Toµn bµi gåm 4 c©u. vÇn ? + Mçi c©u cã 5 tiÕng. + HiÖp vÇn ë tiÕng cuèi c¸c c©u 2 - 4. II . Ph©n tÝch 1. Hai c©u th¬ ®Çu :. - Hai câu đầu nêu ý gì ? (2 câu đầu của bài thơ nói về 2 chiến thắng. Chiến. Đoạt sáo Chương Dương độ, Cầm Hồ Hàm Tử quan..

(47) thắng Chương Dương sau nhưng được nói trước chiến thắng Hàm Tử, để làm sống lại không khí của chiến trường. Hai câu thơ như 1 ghi chép cảnh chiến trường kinh thiên động địa) - Em có nhận xét gì về lời thơ của tác giả ? Tác dụng của lời thơ, Giäng ®iÖu đó? (Lời thơ rõ ràng, rành mạch và mạnh mẽ gân guốc làm sống dậy 1 không khí trận mạc như có tiếng va của đao kiếm, tiếng ngựa hí, quân reo!) - Nhắc đến 2 trận đánh đó để nhằm mục đích gì? - Qua đó tác giả muốn bộc lộ tình cảm gì?. - Dùng động từ mạnh đặt ở cuối câu ( §o¹t , cÇm ). - 2 địa danh nổi tiếng đợc nhắc liền nhau: ( Ch¬ng D¬ng , Hµm Tö ) - §èi c©u tríc víi c©u díi c¶ vÒ thanh , nhÞp , ý. - Giäng khoÎ , hïng tr¸ng. Tái hiện không khí chiến đấu oanh liệt của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh với qu©n M«ng Nguyªn ..  T×nh c¶m phÊn chÊn , tù hµo.. ? Hai c©u th¬ thÓ hiÖn ®iÒu g× ? ? T×nh c¶m cña t/gi¶ khi viÕt nh÷ng c©u 2) Hai c©u cuèi : th¬ nµy ntn ? Thái bình tu trí lực, Vạn cổ thử giang san. ? Hai c©u cuèi nãi tiÕp chiÕn th¾ng hay nói về vấn đề nào khác ? - Nói về xây dựng đất nớc thời bình. ? Tác giả đã mong ớc 1 đất nớc ntn ? - Một đất nớc vững bền mãi mãi. ? Niềm hi vọng ấy của t/giả đã phản ánh kh¸t väng nµo cña d©n téc ta thêi TrÇn ? ? Nhận xét gì về cách diễn đạt. * GV chèt: - Kh¸t väng hoµ b×nh. - Khát vọng XD đất nớc bền vững muôn đời. ? NÐt chung nhÊt vÒ nghÖ thuËt vµ ND cña 2 bµi th¬ lµ g× ? - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ). - Cách diễn đạt cô đúc, chắc nịch trong đó cảm xúc và ý tởng hoà làm một. -> Nói về việc xây dựng đất nước trong thời bình với 1 niềm tin sắt đá vào sự bền vững muôn đời của đất nước. III) Tæng kÕt chung : (ghi nhí 1 - 2 : SGK - 65 , 68 ) IV. LuyÖn tËp : * Bµi tËp 1 : ( SGK - 65 ).

(48) - GV gîi ý cho HS : Dùa vµo nghÜa cña tõ “ §Õ ”  ( Vua , V¬ng ) ? §äc diÔn c¶m b¶n dÞch th¬ bµi “Nam quèc s¬n hµ” ? 4. Cñng cè: - 2 HS đọc 2 ( ghi nhớ : SGK - 65 , 68 ) ? Nªu néi dung c¬ b¶n cña 2 v¨n b¶n mµ em võa häc? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc 2 ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , nghệ thuật của mỗi bài thơ. - Häc thuéc lßng 2 v¨n b¶n ( dÞch th¬ + phiªn ©m ) .  So¹n bµi : “ C«n s¬n ca ” . “ Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trông ra ”.  TiÕt sau häc : Tõ H¸n ViÖt -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt18: tõ h¸n viÖt I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS hiểu đợc thế nào là yếu tố Hán Việt. - Nắm đợc cách cấu tạo đặc biệt của từ ghép Hán Việt. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt - BiÕt sö dông tõ ghÐp H¸n ViÖt trong nãi vµ viÕt 1 c¸ch phï hîp. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra 15p : ? Cã mÊy lo¹i tõ l¸y? LÊy vÝ dô minh ho¹? Cã 2 lo¹i tõ l¸y lµ l¸y toµn bé vµ l¸y bé phËn. Ví dụ: rng rức, lạch bạch, là từ láy bộ phận; đo đỏ. là láy toàn bộ. 3.Bµi míi : giíi thiÖu bµi I. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt 1) VÝ dô: - GV ghi VD lªn b¶ng . * HS đọc bản phiên âm bài thơ chữ Hán 2. Nhận xét: “ Nam quèc s¬n hµ ”. ? Các tiếng : Nam, quốc, sơn, hà  có - Nam : phơng nam  có thể dùng độc lËp. nghÜa lµ g× ? - Quèc : níc - S¬n : nói - Hµ : s«ng ? Tiếng nào có thể dùng nh 1 từ đơn để  Không dùng độc lập để tạo từ ghép. đặt câu ? tiếng nào không ? ? Em hãy cho VD để chứng minh ? * VD : ta cã thÓ nãi : - MiÒn Nam, phÝa nam. - yªu níc - leo nói  Tõ ghÐp..

(49) - léi s«ng Ngîc l¹i ta kh«ng thÓ nãi : yªu quèc Leo s¬n Léi hµ. ? TiÕng “ Thiªn ” trong tõ “ Thiªn th ” cã nghÜa lµ g× ? ? VËy tiÕng “ Thiªn ” trong c¸c tõ H¸n ViÖt sau ®©y cã nghÜa lµ g× ? - Thiªn niªn kØ ? - Thiªn lÝ m· ? - Lý Công Uẩn Thiên đô về Thăng Long? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c yÕu tè H¸n ViÖt chóng ta võa t×m hiÓu ? * HS th¶o luËn theo nhãm - ph¸t biÓu: * GV chèt: - Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tè H¸n ViÖt. - Phần lớn các yếu tố Hán Việt k0 đợc dùng độc lập mà dùng để tạo từ ghép. - Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhng khác nghĩa .  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) * Bµi tËp nhanh : ( GV ghi bµi tËp trªn b¶ng phô ) ? Gi¶i thÝch c¸c yÕu tè H¸n ViÖt trong thành ngữ : “Tứ hải giai huynh đệ”? ? T×m thªm yÕu tè “Thiªn ” cã nghÜa kh¸c ?. - Thiªn : nghÜa lµ “ trêi ” .. - Thiªn niªn kØ - Thiªn lÝ m·  nghÜa lµ mét ngh×n. - Thiên đô  nghĩa là : dời , chuyển.. 3. KÕt luËn : ( ghi nhí 1 : SGK - 69 ). - “ Tứ hải giai huynh đệ ”  bốn biển đều lµ anh em. - “ Thiªn ” trong tõ “ thiªn vÞ ”  cã nghÜa lµ : nghiªng , lÖch. * HS đọc VD ( SGK - 70 ) II / Tõ ghÐp H¸n ViÖt : ? C¸c tõ “S¬n hµ, x©m ph¹m, giang san” 1. VÝ dô : thuộc loại từ ghép đẳng lập hay chính 2) Nhận xét : - Là từ ghép đẳng lập. phô ? ? C¸c tõ “¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng” thuéc lo¹i tõ ghÐp nµo? ? TrËt tù c¸c yÕu tè trong c¸c tõ nµy cã - Lµ tõ ghÐp chÝnh phô. gièng trËt tù c¸c tiÕng trong tõ ghÐp - Cã kh¸c tõ ghÐp thuÇn ViÖt: ( Thiªn th, thuÇn ViÖt cïng lo¹i k0 ? ? Qua VD trªn, em cã n/xÐt g× vÒ tõ th¹ch m·, t¸i ph¹m ) ghÐp H¸n ViÖt ? * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu. * GV chèt : - Cã 2 lo¹i chÝnh : tõ ghÐp chÝnh phô vµ đẳng lập. - TrËt tù trong tõ ghÐp H¸n ViÖt : cã trêng hîp gièng, cã trêng hîp kh¸c víi tõ * 1 HS đọc ( ghi nhớ 2 : SGK - 70 ) * Bµi tËp nhanh ( Bµi tËp 2: SGK - 71) ghÐp thuÇn ViÖt..

(50) ? T×m c¸c tõ ghÐp H¸n ViÖt cã chøa c¸c 3) KÕt luËn : yÕu tè: “Quèc , c , b¹i” ? ( ghi nhí 2 : SGK - 70 ) - Quèc gia, quèc k× … - C d©n, c tró … - B¹i trËn, thÊt b¹i … 4. Cñng cè -LuyÖn tËp. III / LuyÖn tËp : 1) Bµi tËp 1 : ( SGK -71 ). - GV chia líp thµnh 4 nhãm , yªu cÇu - Nhãm 1 : mçi nhãm lµm 1 phÇn. + Hoa 1 : sù vËt  c¬ quan sinh s¶n cña c©y. + Hoa 2 : phån hoa , bèng bÈy. - Nhãm 2 : + Phi 1 : bay + Phi 2 : tr¸i víi lÏ ph¶i, tr¸i víi ph¸p luËt. + Phi 3 : vî thø cña vua. - Nhãm 3 : + Tham 1 : ham muèn + Tham 2 : dù vµo. - Nhãm 4 : + Gia 1 : nhµ + Gia 2 : thªm vµo. * HS đọc bài tập 3 và nêu y/cầu. ? XÕp c¸c tõ ghÐp H¸n ViÖt theo 2 2) Bµi tËp 3 : ( SGK - 71 ) nhãm ? a) ChÝnh tríc phô sau: H÷u Ých, ph¸t thanh, b¶o mËt, phãng ho¶. b) Phụ trớc chính sau: Thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi . 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc nội dung bài học . - Lµm tiÕp bµi tËp : 4 ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT )  §äc , xem tríc bµi : Tõ H¸n ViÖt . ( TiÕp )  TiÕt sau tr¶ bµi TLV sè 1. -----------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt19: tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS củng cố lại những kiến thức và kĩ năng đã học về VB tự sự ( hoặc miêu tả ), về tạo lập VB, về các tác phẩm văn học có liên quan đến đề bài, về cách sử dụng từ ngữ, đặt câu ….

(51) - Đánh giá đợc bài làm của mình so với y/cầu của đề bài, nhờ đó có đợc kĩ năng lµm bµi sau tèt h¬n. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2.KiÓm tra bµi cò: - GV kiểm tra việc lập dàn ý cho đề bài số 1 ở nhà của HS . 3 Bµi míi: I / §Ò bµi : - GV y/cầu HS nhắc lại đề làm văn - bài viết số 1 ở nhà. * HS nhắc lại đề bài. H·y t¶ l¹i ch©n dung ngêi b¹n th©n cña - GV chép lại đề bài lên bảng. em . ? Nh¾c l¹i c¸c bíc trong qu¸ tr×nh t¹o lËp VB ? - §Þnh híng VB. * HS nh¾c l¹i 4 bíc cña qu¸ tr×nh t¹o lËp - LËp dµn bµi. VB . - Dùa dµn bµi viÕt thµnh v¨n. - KiÓm tra l¹i VB. - GV hớng dẫn HS xác định các yêu cầu II / Yêu cầu của đề : của đề và lập dàn ý . 1) Tìm hiểu đề : ( định hớng VB ) ? Với đề bài này cần có định hớng ntn ? - ViÕt vÒ c¸i g× ? - Néi dung : - ViÕt cho ai ? - §èi tîng : ngêi b¹n - Viết để làm gì ? - Mục đích : dựng lại chân dung. - ViÕt nh thÕ nµo ? - C¸ch tr×nh bµy, bè côc : 3 phÇn râ rµng, m¹ch l¹c.  Theo kiÓu v¨n b¶n miªu t¶ . 2) LËp dµn ý : ? Bài viết cần đợc viết theo kiểu VB nào?. 1. Më bµi : giíi thiÖu ngêi b¹n.. 2. Th©n bµi : a) Ngo¹i h×nh : - H×nh d¸ng, khu«n mÆt, níc da, m¸i tóc, đôi mắt, hàm răng, trang phục … b) TÝnh c¸ch : - C¸ch sèng, quan hÖ víi mäi ngêi trong ? Bố cục gồm mấy phần , nhiệm vụ của gia đình, làng xóm, bạn bè … ( thể hiện tõng phÇn ? * Gåm 3 phÇn : qua nh÷ng viÖc lµm cô thÓ ) ? Chóng ta sÏ m/t¶ ch©n dung ngêi b¹n 3. KÕt bµi : nh thÕ nµo ? - Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ b¹n. ? Nh÷ng nÐt ngo¹i h×nh nµo cÇn m/t¶ ? - Quan hÖ gi÷a m×nh víi b¹n. ? Về tính cách sẽ m/tả những đặc điểm III / Nhận xét : nµo ? 1) ¦u ®iÓm : - §a sè H/S n¾m ®c kiÓu bµi, 1 sè cã ý thøc viÕt bµi..

(52) ? Em cã suy nghÜ g× vÒ ngêi b¹n cña - Mét sè tr×nh bµy râ , khoa häc m×nh? - Cã 1 sè bµi viÕt s¸ng t¹o: Ngäc, HuyÒn, MiÒn, NguyÖt, HËu, Cóc… * GV chèt l¹i nh÷ng nhËn xÐt chung : - Về cơ bản đã nắm đợc đặc điểm và phơng pháp làm bài văn tả ngời. - Nắm đợc y/cầu của đề bài. - Bố cục bài viết tơng đối rõ ràng, mạch l¹c. - Đảm bảo đợc những nội dung cơ bản.  GV ®a ra VD cô thÓ trong bµi lµm cña HS.. 2) Nhîc ®iÓm : - NhiÒu em cha tÝch cùc viÕt bµi - Cha biÕt c¸ch XD ®o¹n v¨n - Mất lỗi chính tả, diễn đạt… IV / Ch÷a lçi :. - GVHD häc sinh t×m, söa lçi…. - Nội dung còn sơ sài, 1 số bài sa vào kể V / Kết quả - đọc bài mẫu : lÓ. - Diễn đạt yếu. - M¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶.  GV đa ra 1 số lỗi thờng mắc của HS để söa : - Lỗi diễn đạt. - Lçi vÓ chÝnh t¶. - Lçi c©u, ch÷ viÕt. - C¸ch tr×nh bµy. * HS đọc bài làm của mình và tự nhận xÐt. * HS nghe và đối chiếu với bài làm của m×nh vµ tù söa ch÷a. - GV c«ng bè kÕt qu¶ cô thÓ. - §äc bµi cña: HuuyÒn, Thuû, Cóc, Ngäc - GV cho HS đọc bài làm khá nhất để HS … tham kh¶o. * HS nghe vµ tù ®iÒu chØnh, bæ sung ngay nh÷ng sai sãt trong bµi lµm cña m×nh. 4.Cñng cè : ? C¸c bíc cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n ? 5.Híng dÉn vÒ nhµ : - Về đọc lại, sửa các lỗi trong bài theo sự chỉ dẫn của GV đã nhận xét trong bài của m×nh.  §äc , xem tríc bµi : §Æc ®iÓm v¨n b¶n biÓu c¶m . ------------------------------------.

(53) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt19: t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS hiểu đợc văn biểu cảm nảy sinh là do nhu cầu biểu c¶m cña con ngêi. - BiÕt ph©n biÖt biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp còng nh ph©n biÖt các yếu tố đó trong văn bản. - Cã ý thøc sö dông yÕu tè biÓu c¶m trong khi nãi vµ viÕt. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc, so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc sÜ sè 7a 7b 7c 2.KÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶ ? ngêi viÕt cÇn cã n¨ng lùc g× ?  Giúp ngời đọc, ngời nghe hình dung đợc những đặc điểm, tính chất nổi bật cña sù vËt, sù viÖc , con ngêi …  Ngêi viÕt cÇn cã n¨ng lùc quan s¸t, tëng tîng, liªn tëng, so s¸nh. 3.Bµi míi: I / Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m :. * HS đọc VD ( SGK - 71 ) .. 1) Nhu cÇu biÓu c¶m cña con ngêi: a) VÝ dô b) NhËn xÐt :. ? Em thÊy mçi c©u ca dao trªn bµy tá - Nçi ®au xãt, oan øc (1). t/c¶m, c¶m xóc g× ? - Ngợi ca đất nớc, con ngời (2). ? Ngời ta thổ lộ t/cảm để làm gì ?  Để biểu đạt t/cảm và khêu gợi đồng cảm nơi ngời đọc. ? Qua VD trên, em hiểu thế nào là văn - Nhằm biểu đạt cảm xúc và khêu gợi biÓu c¶m ? t/cảm của ngời đọc. ? Khi nào thì ngời ta có nhu cầu biểu - Khi có những t/cảm tốt đẹp muốn biểu c¶m ? hiện cho ngời khác cảm nhận đợc. ? Ngêi ta biÓu c¶m b»ng nh÷ng c¸ch nµo - Cã nhiÒu c¸ch : Lµm th¬ , lµm v¨n , ? viÕt th … ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m ? c) Ghi nhí Khi nµo th× ngêi ta cã nhu cÇu biÓu c¶m ? * 1 HS đọc 2 đoạn văn mục 2 (SGK * GV chốt: 72). - Văn biểu cảm : nhằm biểu đạt cảm xúc và khêu gợi t/cảm của ngời đọc. - Khi có những t/cảm tốt đẹp chất chứa muèn biÓu hiÖn cho ngêi kh¸c c¶m nhËn đợc  khi đó có nhu cầu biểu cảm . - V¨n biÓu c¶m cßn gäi lµ v¨n tr÷ t×nh gåm nhiÒu thÓ lo¹i( th¬, truyÖn, ca dao …).

(54) ? Hai đoạn văn này biểu đạt những nội 2) Đặc điểm chung của VB biểu cảm: dung g× ? a) VÝ dô : b) NhËn xÐt : - §o¹n 1: Trùc tiÕp biÓu hiÖn nçi nhí vµ ? Cách biểu đạt có gì khác so với VB tự nhắc lại những kỉ niệm. - §o¹n 2: BiÓu hiÖn t/c¶m g¾n bã víi quª sù vµ miªu t¶ ? ? Cũng là cách biểu cảm nhng cách biểu hơng đất nớc. c¶m cña 2 ®o¹n v¨n trªn cã g× kh¸c nhau  Kh¸c: k0 kÓ 1 chuyÖn hoµn chØnh, chØ ? gợi ra các h/ả để bày tỏ t/cảm, cảm xúc. - §o¹n 1: Trùc tiÕp bµy tá nçi lßng . - §o¹n 2 : Th«ng qua miªu t¶ bµy tá c¶m ? Qua VD trªn, theo em th× t/c¶m, c¶m xóc. xúc trong văn biểu cảm phải là t/cảm  Phải là những t/cảm đẹp, thấm nhuần t ntn? tëng nh©n v¨n. ? Theo em nh÷ng t/c¶m ntn míi lµ t/c¶m đẹp và thấm nhuần t tởng nhân văn ?  §ã lµ t×nh yªu con ngêi, t×nh yªu thiªn ? Qua 2 đoạn văn trên, em thấy có mấy nhiên. Ghét những thói tầm thờng độc ¸c. c¸ch biÓu c¶m ? lµ nh÷ng c¸ch nµo ? - cã 2 c¸ch biÓu c¶m : + BiÓu c¶m trùc tiÕp. ? Văn biểu cảm có những đặc điểm gì ? + Biểu cảm gián tiếp (thông qua tự sự, m/t¶) cã mÊy c¸ch biÓu c¶m ? c) Ghi nhí : ( SGK - 73 ) : * GV chèt: - T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m lµ nh÷ng t/cảm đẹp, thấm nhuần t tởng nhân văn. - C¸c c¸ch biÓu c¶m : + Cã thÓ biÓu c¶m trùc tiÕp. + Cã thÓ biÓu c¶m gi¸n tiÕp ( th«ng qua tù sù , miªu t¶ ) - GV kÕt luËn ng¾n gän qua môc ( ghi nhí ) 4. Cñng cè - LuyÖn t©p II / LuyÖn tËp : * 1 HS đọc bài tập và nêu yêu cầu. ? So s¸nh 2 ®o¹n v¨n vµ cho biÕt ®o¹n 1) Bµi tËp 1 : - §o¹n (a) : ChØ kÓ vµ t¶ thuÇn tuý. nµo lµ v¨n biÓu c¶m ? v× sao ? - §o¹n (b) : Tõ t¶ , kÓ  biÓu hiÖn vµ khêu gợi t/cảm yêu hoađể mong đợc sự đồng cảm ( có yếu tố tởng tợng, liên tởng, hồi ức để khêu gợi, bày tỏ cảm xóc ).  Nh vËy ®o¹n v¨n (b) lµ v¨n biÓu c¶m. * HS lµm theo nhãm trªn phiÕu häc tËp . 2) Bµi tËp 2 : - GV chia líp thµnh 2 nhãm - yªu cÇu lµm trªn phiÕu häc tËp. ? ChØ ra néi dung biÓu c¶m trong bµi th¬ “ S«ng nói níc Nam ” vµ “Phß gi¸ vÒ Nhãm 1 : Bµi “ S«ng nói níc Nam ”.

(55) kinh ” ? - GV thu phiÕu vµ xö lÝ phiÕu ngay t¹i - BiÓu c¶m trùc tiÕp: NiÒm tù hµo vÒ 1 líp: đất nớc có chủ quyền và niềm tin vào sức m¹nh chiÕn th¾ng.  GV nhấn mạnh cho HS : Cả 2 bài đều Nhóm 2 : Bài “ Phò gí về kinh ” biÓu c¶m trùc tiÕp , kh«ng th«ng qua c¸c - BiÓu c¶m trùc tiÕp: ThÓ hiÖn hµo khÝ ph¬ng tiÖn trung gian : ( miªu t¶ , kÓ chiÕn th¾ng vµ kh¸t väng th¸i b×nh. chuyÖn. ) ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m ? BiÓu c¶m b»ng nh÷ng c¸ch nµo ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc nội dung bài học. - Lµm tiÕp bµi tËp 3 , 4 ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT ).  §äc , xem tríc bµi : §Æc ®iÓm v¨n b¶n biÓu c¶m .  Tiết sau học : “Côn sơn ca" và “buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng tr«ng ra”. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. X¸c nhËn cña BGH. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 6 TiÕt 21: I . Môc tiªu.. Côn sơn ca-buổi chiều đứng ở phủ thiên trờng trông ra.

(56) - Giúp học sinh cảm nhận đợc cảnh trí Côn Sơn yên ả, hài hoà với cảnh sống th thái của con ngời, thấy đợc tâm hồn khoáng đạt, nhân cách thanh cao của NguyÔn Tr·i. - Cảm nhận đợc hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông. Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch th¬. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học - Thuyết trình, vấn đáp, phân tích Hs: Häc,so¹n bµi III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra. - Đọc thuộc bài “Sông núi nớc Nam”. Vì sao bài thơ đó đợc coi là bản tuyên ngôn độc lập? - §äc thuéc bµi “Phß gi¸ vÒ kinh”. Nªu néi dung chÝnh cña bµi th¬? 3. Bµi míi. Các em sẽ đợc học hai tác phẩm thơ: Một bài là của Nguyễn Trãi - danh nhân văn hoá thế giới đợc UNESCO công nhận, một bài là của Trần Nhân Tông - vị vua yêu níc, cã c«ng lín trong c«ng cuéc chèng giÆc ngo¹i x©m. Hai t¸c phÈm nµy lµ hai sản phẩm tinh thần cao đẹp của hai cuộc đời lớn, hai tâm hồn lớn, hẳn sẽ đa lại cho chóng ta nhiÒu ®iÒu lÝ thó, bæ Ých. A. Bµi ca C«n S¬n. - Gv cho hs quan s¸t tranh ch©n dung I. §äc, Giíi thiÖu chung. NguyÔn Tr·i. 1. T¸c gi¶.NguyÔn Tr·i . + 1380 – 1442, ngêi H¶i D¬ng. ? Giíi thiÖu vÒ tiÓu sö NguyÔn Tr·i, + Lµ mét nhµ th¬, nhµ qu©n sù, nhµ ngo¹i giao - danh nh©n v¨n ho¸ thÕ - Hs tr×nh bµy giíi. - Gv kh¸i qu¸t, më réng thªm. + Ông để lại cho đời nhiều t/p chữ H¸n, N«m bÊt hñ. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n - Hs đọc đoạn trích, nhận xét thể thơ. a. §äc, chó thÝch * §äc - GV híng dÉn hs t×m hiÓu mét sè chó * Chó thÝch (SGK) thÝch. b.T¸c phÈm. ViÕt trong thêi kú nhµ th¬ vÒ ë Hoàn cảnh ra đời của bài thơ? Èn t¹i C«n S¬n. - Gv giíi thiÖu: Nguyªn t¸c cña bµi th¬ lµ b»ng ch÷ H¸n (36 c©u ch÷ H¸n), b¶n - . ThÓ lo¹i- Bè côc dÞch theo thÓ lôc b¸t ( chØ lµ ®o¹n trÝch 8 - Th¬ lôc b¸t.( b¶n dÞch). c©u ). - Gv giíi thiÖu cho hs hiÓu vÒ thÓ lôc b¸t.. II. Ph©n tÝch. a. C¶nh vËt C«n S¬n..

(57) ? Bµi th¬ nãi vÒ c¸i g×? ( C¶nh C«n S¬n vµ con ngêi trong c¶nh vËt ). - Xác định nhân vật trữ tình? (ta ). - Xác định đối tượng trữ tình? (cảnh vật Côn Sơn) - Bài thơ miêu tả cảnh gì? (cảnh vật Côn Sơn và con người giữa cảnh vật Côn Sơn) - Cảnh vật Côn Sơn được giới thiệu qua những câu thơ nào? - Tác giả miêu tả những nét tiêu biểu nào của cảnh? - Có gì độc đáo trong cách tả suối, tả đá? (Tả suối bằng âm thanh, tả đá bằng màu rêu) - Cách tả đó gợi cảnh tượng thiên nhiên như thế nào ? - Hình ảnh thông mọc như nêm và bóng trúc râm gợi tả nét đặc sắc nào của rừng Côn Sơn? (Rừng Côn Sơn nhiều thông, trúc nên thoáng mát) - Trong quan niệm người xưa, thông và trúc là loại cây gợi sự thanh cao. Vậy thông và trúc Côn Sơn gợi cảm giác về một thiên nhiên như thế nào ? ? NT đặc sắc trong những câu thơ đó là g×? NX giäng ®iÖu cña bµi th¬? - Những lời thơ giới thiệu cảnh vật Côn Sơn cho ta thấy những vẻ đẹp của Côn Sơn ntn? - Tác giả say sưa ca ngợi cảnh trí Côn Sơn. Điều đó cho em hiểu gì về tác giả Nguyễn Trãi? + GV: Đối với Nguyễn Trãi, Côn Sơn là vùng đất gắn bó với nhiều kỉ niệm từ thuở ấu thơ đến lúc tuổi già. Nơi đây có. Côn Sơn suối chảy rì rầm… Côn Sơn có đá rêu phơi… Trong rừng thông mọc như nêm… Trong rừng có bóng trúc râm… - Suối chảy: Nh đàn cầm. - §¸ rªu ph¬i: Nh chiÕu ªm. - Th«ng mäc: Nh nªm. - Tróc: Xanh m¸t.. - NghÖ thuËt: so s¸nh, liÖt kª, ®iÖp tõ-> t¹o nªn giäng ®iÖu nhÑ nhµng, ªm tai. -> C¶nh th/nh cã ©m thanh, mµu sắc, khoáng đạt, thanh tĩnh, nguyên thuû, nªn th¬. Tác giả là người yêu và hiểu thiên nhiên. b. Cuéc sèng vµ t©m hån NguyÔn Tr·i. Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm Trong màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.

(58) núi non hùng vĩ, cây cối tốt tươi, sơn thuỷ hữu tình. Mỗi hòn đá, gốc cây, ngọn suối, đất nước và mây trời Côn Sơn đều gắn bó với Nguyễn Trãi. Vì thế bài Côn Sơn ca là tiếng nói cất lên từ trái tim sâu nặng, da diết của Nguyễn Trãi.. -> Điệp từ “ ta” nhấn mạnh sự có mặt của “ta” ở mọi nơi đẹp của Côn Sơn. Sử dụng một loạt động từ khẳng định tư thế làm chủ của con người trước thiên nhiên.. ? Những câu thơ nào diễn tả sự đắm m×nh cña nv tr÷ t×nh víi thÕ giíi thiªn nhiªn.. - Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả ? Đại từ “ ta” lặp lại 5 lần có tác dụng gì ? + GV: Ngoài điệp từ tác giả còn sử dụng các động từ em hãy tìm các ĐT đó và nêu tác dụng của nó - Bài thơ cho ta thấy con người nhân danh “ta” có những nhu cầu, sở thích gì? (Được sống hoà hợp với thiên nhiên. Tìm kiếm sự thanh cao, tươi mát cho tâm hồn) - Bài thơ cho ta hiểu thêm gì về Nguyễn Trãi? (Tâm hồn thanh cao, giàu cảm xúc thi nhân) - Qua đó bài thơ muốn ca ngợi điều gì ? + GV bình: bình giảng – 41 - Bài thơ có giá trị gì về nội dung? (Bài ca về cảnh đẹp Côn Sơn. Bài ca về niềm vui sống thanh thản của con người giữa thiên nhiên tươi đẹp).. => Ca ngợi sức sống thanh cao, hoà hợp giữa con người với thiên nhiên .. c. Tæng kÕt. - Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp Côn Sơn và vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn nhà th¬. - NghÖ thuËt: + Đối, so sánh độc đáo. + Điệp từ “ ta ” khẳng định t thế nhµ th¬. B . Thiªn Trêng v·n väng. (Hớng dẫn đọc thêm) I. §äc, Giíi thiÖu chung. 1. T¸c gi¶ - Lµ mét nhµ th¬, lµ mét «ng vua yªu níc th¬ng d©n. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch. 2. T¸c phÈm ThÓ lo¹i- Bè côc ThÊt ng«n tø tuyÖt. - C¶nh th«n quª. - T×nh c¶m nhµ th¬. II. Ph©n tÝch: a. C¶nh th«n quª..

(59) - Qua bài thơ em hiểu thêm gì về tác giả? (Yêu quí TN, tâm hồn thanh cao giàu cảm xúc – nhân cách trong sạch).. - Hs kh¸i qu¸t ND, NT cña bµi.. ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶.. - Bµi th¬ t¶ c¶nh phñ Thiªn trêng lúc hoàng hôn vào dịp thu đông. - Trình tự: từ khái quát đến cụ thể. - H×nh ¶nh, ©m thanh quen thuéc, gần gũi, đơn sơ, đậm sắc quê: Cánh cß, tiÕng s¸o cña trÎ ch¨n tr©u. -> C¶nh vËt gîi cuéc sèng thanh b×nh n¬i th«n d·. b.T×nh c¶m nhµ th¬. - Yªu mÕn thiªn nhiªn, g¾n bã m¸u thÞt víi quª h¬ng. c. Kæng kÕt III. Tæng kÕt. * Ghi nhí: (77, 81) IV. LuyÖn tËp. - Hs đọc, giải nghĩa từ. - Hs t×m hiÓu t¸c gi¶, hoµn c¶nh, thÓ th¬, bè côc (híng ph©n tÝch).. ? Cảnh thôn quê đợc miêu tả vào thời ®iÓm nµo? ? Tr×nh t miªu t¶? ?nh÷ng h×nh ¶nh, ©m thanh nào đợc gợi lên từ bức tranh/ Qua đó, em hình dung cảnh thôn quê qua con m¾t nhµ th¬ hiÖn lªn ntn? ? Qua bài thơ, em thấy đợc tình cảm gì cña nhµ th¬? Tõ ®©y, h·y nhËn xÐt vÒ nh©n c¸ch cña mét vÞ vua nh t¸c gi¶? ? Nªu néi dung nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Hs thảo luận, đọc thêm, tìm hiểu phần luyÖn tËp sgk (81) - Gv nhËn xÐt, bæ sung. 4. Cñng cè: 5. Híng dÉn:. - Néi dung, nghÖ thuËt 2 bµi th¬. - Thuéc th¬. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp sgk (77). - So¹n bµi : Tõ H¸n ViÖt ..

(60) ---------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 22:. Tõ h¸n viÖt.(tiÕp). I. Môc tiªu. Giúp hs hiểu đợc các sắc thái, ý nghĩa riêng biệt của từ Hán Việt. RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ lµm bµi tËp Có ý thức sử dụng từ Hán Việt đúng ý nghĩa, đúng sắc thái, phù hợp với hoàn c¶nh giao tiÕp, tr¸nh l¹m dông tõ H¸n ViÖt. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra 15p: §Ò bµi Câu 1(6đ): Có mấy loại từ ghép Hán Việt? Mỗi loại đợc cấu tạo ntn? Câu 2(4đ): Trong những từ ghép Hán Việt sau đây, từ ghép nào là từ ghép đẳng lËp ? tõ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô ? - X· t¾c, quèc k×, s¬n thuû, giang s¬n, chiÕn th¾ng, s¬n hµ, x©m ph¹m, ¸i quèc, thñ m«n, quèc gia. Đáp án: Câu 2 Từ ghép đẳng lập : Xã tắc, sơn thuỷ, giang sơn, sơn hà, xâm phạm.  Tõ ghÐp chÝnh phô : Quèc k×, chiÕn th¾ng, ¸i quèc, thñ m«n, quèc gia. 3.Bµi míi I. Sö dông tõ H¸n ViÖt. - Hs đọc ví dụ 1a, sgk (81 + 82). - Hs thay thế từ ngữ thuần Việt có nghĩa tơng đ- 1. Sử dụng từ Hán Việt để ¬ng vµo vÞ trÝ cña tõ H¸n ViÖt in ®Ëm råi so s¸nh t¹o s¾c th¸i biÓu c¶m. a. VÝ dô: (sgk 81, 82) s¾c th¸i biÓu c¶m cña hai lo¹i tõ ( H¸n ViÖt vµ * VÝ dô (a) thuÇn ViÖt ) cã g× kh¸c nhau? - Phô n÷, tõ trÇn. - Hs dÉn thªm vÝ dô vÒ trêng hîp nµy. - Mai t¸ng, tö thi.  S¾c th¸i trang träng, tao nh·. * VÝ dô (b) - Hs giải nghĩa của các từ “ kinh đô ”, “ yết kiến - Yết kiến, trẫm, bệ hạ, thÇn. ”, “ trÉm ”, “ bÖ h¹ ”, “ thÇn ”, cho biÕt c¸c tõ này hiện nay có đợc dùng trong giao tiếp hằng  S¾c th¸i cæ, chØ dïng ngµy kh«ng? trong XH PK. ( Kh«ng, chØ dïng trong x· héi phong kiÕn ). b. Ghi nhí. (82) 2. Kh«ng nªn l¹m dông tõ ? ViÖc sö dông nh÷ng tõ trªn trong vÝ dô ( 1b ) H¸n ViÖt. tạo đợc sắc thái gì cho đv? a. VÝ dô: sgk (82). - Hs nhận xét, đọc ghi nhớ..

(61) - Hs đọc ví dụ (a, b) sgk (82). - Hs th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái sgk. ( + §Ò nghÞ: Ra lÖnh cho mÑ - kh«ng phï hîp. MÑ thëng: Phï hîp h¬n. + Nhi đồng: Sắc thái trang trọng - chỉ dùng trong buæi lÔ... Trẻ em: Tự nhiên, thân mật, đời thờng.... ) - Hs rút ra nhận xét rồi đọc và ghi nhớ phần ghi nhí sgk (83). - Hs lµm bµi tËp, nhËn xÐt, bæ sung. - Gv nhËn xÐt, chèt ý. - Hs ph©n nhãm thi t×m nhanh.. * VÝ dô (a). - §Ò nghÞ: Kh«ng phï hîp. -> Lêi nãi thiÕu tù nhiªn, ko cã t/c mÑ con. * VÝ dô (b). - Nhi đồng: Trang trọng  Kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. - TrÎ em: Phï hîp (tù nhiên, thân mật, đời thờng). b. Ghi nhí.(83) * Chó ý: CÇn sö dông tõ HV phï hîp, tr¸nh l¹m dông.. 4. Cñng cè- LuyÖn tËp. GV gäi hs lµm bµi tËp. GV lÊy vd minh ho¹. Gäi hs lÊy vd.. T×m tõ HV trong ®o¹n v¨n.. Gäi hs lµm bµi 4. GV cho hs thi tìm từ thuần Việt và Hán Việt tơng đơng.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp.. Bµi 1: §iÒn tõ. Bµi 2. Gi¶i thÝch: V× tõ H¸n ViÖt mang s¾c th¸i biÓu c¶m, trang träng h¬n. VÝ dô: B¶o Quèc, Thu Hµ, Thanh V©n... Bµi 3. Tõ HV t¹o s¾c th¸i cæ xa: gi¶ng hoµ, cÇu th©n, hoµ hiÕu, cè thñ, kÕt t×nh, mµy ngµi m¾t phîng, nhan s¾c tuyÖt trÇn. Bµi 4. T×m tõ thuÇn ViÖt có nghĩa tơng đơng: B¶o vÖ - gi÷ g×n. Mĩ lệ - đẹp đẽ Bµi 5. Thi t×m tõ thuÇn Việt , Hán Việt có nghĩa tơng đơng..

(62) - So¹n bµi “ §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m ”.. ********************************************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 23:. đặc điểm của văn bản biểu cảm.. I. Môc tiªu. Học sinh hiểu các đặc điểm cụ thể của bài văn biểu cảm. Hiểu đặc điểm của phơng thức biểu cảm là thờng mợn cảnh vật, đồ vật, con ngời để bày tỏ tình cảm, khác với văn miêu tả là nhằm mục đích tái hiện đối tợng miªu t¶. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc, so¹n bµi III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò. - ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? Cã nh÷ng ph¬ng thøc b/c nµo? 3. Bµi míi. - Hs đọc văn bản “ Tấm gơng” (84), trả I. Tìm hiểu đặc điểm của văn biểu c¶m. lêi c©u hái sgk. 1. VÝ dô. - Hs th¶o luËn, bæ sung. a. Bµi v¨n “ TÊm g¬ng ”. - Gv chèt ý tõng phÇn, lu ý bè côc. - Néi dung: Ca ngîi tÝnh trung thùc, ( Më bµi: Giíi thiÖu tÊm g¬ng vµ ghÐt thãi xu nÞnh, gi¶ dèi. phÈm chÊt cña nã. - T¸c gi¶ mîn h×nh ¶nh tÊm g¬ng Thân bài: Các đức tính của tấm gơng. để bộc lộ t/c của mình. - TÝnh trung thùc. - Bè côc: (3 phÇn). - T×nh c¶m ch©n thËt, râ rµng lµm - VÝ dô minh ho¹. cho tÊm g¬ng cã søc khªu gîi. KÕt bµi: Vai trß cña tÊm g¬ng vµ phÈm b. §o¹n v¨n (86) chất của nó trong việc hình thành cảm - Tình cảm: Cô đơn, cầu mong sự xóc.) giúp đỡ và cảm thông. - Hs đọc đoạn văn (86). - T×nh c¶m béc lé trùc tiÕp. - Hs th¶o luËn c©u hái trong sgk, nhËn - DÊu hiÖu: TiÕng kªu, lêi than, c©u xÐt, bæ sung. hái b/c. ? Qua vb trªn, em thÊy v¨n b¶n b/c cã 2. Ghi nhí.(88) đặc điểm gì? II. LuyÖn tËp - Hs trả lời, đọc ghi nhớ. - Gv chốt đặc điểm của văn b/c. §o¹n v¨n “ Hoa häc trß” - Hs đọc vb phần bài tập, trao đổi. - T×nh c¶m: Buån, nhí, bèi rèi, 4. Cñng cè- luyÖn tËp thÉn thê khi ph¶i xa thÇy, xa.

(63) Gọi hs đọc đoạn văn. Hs lµm bµi. Hs kh¸c nhËn xÐt. GV ch÷a bµi.. b¹n. - Miêu tả hoa phợng để nói đến nh÷ng cuéc chia li. - Hoa phîng lµ hoa häc trß v× hoa phîng th©n g¾n bã th©n thuộc với đời hs. Phợng đỏ rực vµo hÌ, b¸o hiÖu mïa thi, mïa chia tay víi b¹n bÌ thÇy c«... - Mạch ý: Sắc đỏ của hoa phợng: Hoa phợng càng đỏ, nỗi nhí cµng t¨ng. - §o¹n v¨n biÓu c¶m gi¸n tiÕp.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí. - So sánh văn b/c với văn miêu tả (về nhiệm vụ, mục đích) - Soạn bài :Tìm hiểu đề và cách làm bài văn b/c. ---------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 24:. đề văn biểu cảm và c¸cH lµm bµi v¨n biÓu c¶m.. I. Môc tiªu. - Giúp học sinh nắm đợc kiểu đề văn biểu cảm. - Nắm đợc các bớc tạo làm một bài văn biểu cảm. - Rèn kỹ năng xác định đề, tạo lập bài văn biểu cảm. II. ChuÈn bÞ : Gv: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học Hs: Häc,so¹n bµi Iii. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Tæ chøc: sÜ sè 7a 7b 7c 2. KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? §Æc ®iÓm cña mét bµi v¨n biÓu c¶m?.

(64) - Ba hs chép ra giấy một bài thơ, đoạn thơ biểu cảm đã học. Cho biết cách biểu cảm, tình cảm trong bài thơ, đoạn thơ đó là gì? 3. Bµi míi. I. §Ò v¨n biÓu c¶m vµ c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m. 1. §Ò v¨n biÓu c¶m. - Hs đọc đề văn (88). * Gåm 2 phÇn: ? Đối tợng b/c và t/c cần biểu hiện trong - Nêu đối tợng b/c. - §Þnh híng t/c cho bµi lµm đề văn là gì? 2. C¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m. - Hs ph¸t hiÖn. §Ò: C¶m nghÜ vÒ nô cêi cña mÑ. ? Em hãy cho biết các đề trên giống - Bớc 1: Tìm hiểu đề. nhau ë chç nµo? + KiÓu bµi: V¨n biÓu c¶m. ( §Òu cã hai phÇn: * T×nh c¶m. + Néi dung: BiÓu c¶m vÒ nô cêi * Đ/tợng để bộc lộ t×nh c¶m ). cña mÑ. - Bíc 2: T×m ý vµ lËp dµn ý. - Gv: §Ò v¨n b/c gåm 2 phÇn... + Më bµi: - Giíi thiÖu nô cêi cña mÑ. - Cảm xúc đối với nụ cời của mẹ. - Gv ghi đề bài lên bảng. + Th©n bµi: - Hs nh¾c l¹i c¸c bíc t¹o lËp vb. C¸c s¾c th¸i cña nô cêi: ? Đối tợng PBCN mà đề văn nêu ra là gì? * Khi nào mẹ cời, khi nào mẹ kh«ng cêi. - Gv cho hs chia nhãm, th¶o luËn t×m ý * Con c¶m thÊy h¹nh phóc khi mÑ và sắp xếp các ý đó theo một bố cục hợp cời. - Nô cêi vui, th¬ng yªu. lÝ. - Nụ cời khuyến khích, động viên - Hs tr×nh bµy, bæ sung. an ñi. - Gv nhËn xÐt, bæ sung råi chèt ý. * Con trèng tr¶i khi v¾ng nô cêi - Gv chia líp thµnh hai nhãm: cña mÑ. Nhãm 1: viÕt phÇn më bµi. * Con sẽ cố gắng để mãi thấy nụ cời Nhãm 2: viÕt phÇn kÕt bµi. cña mÑ në trªn m«i. - Gv gọi đại diện hs lên đọc phần viết + KÕt bµi: Lßng yªu th¬ng, kÝnh cña m×nh. träng mÑ. - Hs, gv nhËn xÐt, bæ sung. - Bíc 3 ViÕt bµi ? C¸c bíc lµm bµi v¨n b/c? T¸c dông - Bíc 4. §äc vµ söa ch÷a bµi cña mçi bíc? - Hs đọc và ghi nhớ phần ghi nhớ (88). - Hs đọc vb, trả lời câu hỏi sgk (90) - Gv nhËn xÐt, chèt ý. 3. Ghi nhí (88) - Gv giải đáp thắc mắc của hs về bài häc. II. LuyÖn tËp. + Bµi v¨n biÓu lé t/c tha thiÕt víi quª h¬ng An Giang. 4. Củng cố+ Nhan đề: - An Giang quê t«i. - An Giang t×nh s©u nghÜa nÆng. + §Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ quª h-.

(65) ¬ng An Giang. + Dµn bµi: - Më bµi: Giíi thiÖu t×nh yªu quª h¬ng An Giang. - Th©n bµi: + T×nh yªu quª tõ tuæi Êu th¬. + T×nh yªu quª trong chiÕn đấu và những tấm gơng yêu níc. - KÕt bµi: T×nh yªu quª h¬ng trong nhËn thøc cña ngêi tõng tr¶i, trëng thµnh. + Ph¬ng thøc b/c: Trùc tiÕp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Tập làm dàn ý cho 1 đề văn b/c (88). - TËp viÕt thµnh v¨n ®o¹n më - th©n - kÕt. - So¹n bµi : B¸nh tr«i níc.. Ngµy th¸ng BGH kÝ. n¨m 2011.

(66) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 7 TiÕt 25. sau phót chia ly( §äc thªm) ( TrÝch : Chinh phô ng©m khóc ) T¸c gi¶: §Æng TrÇn C«n DÞch gi¶ : §oµn ThÞ §iÓm. b¸nh tr«i níc. ( Hå Xu©n H¬ng) I. Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cã thÓ : - Cảm nhận đợc nỗi sầu chia li sau phút chia tay, giá trị tố cáo chiến tranh phi nghĩa, niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật ngôn từ trong đoạn th¬ trÝch : Chinh phô ng©m khóc . Bíc ®Çu hiÓu thÓ th¬ song thÊt lôc b¸t. - Nắm đợc thể thơ, tính đa nghĩa, giá trị t tởng và đặc sắc trong ngt m/tả của HXH. - Cảm nhận đợc thân phận chìm nổi của ngời phụ nữ trong xã hội cũ. - Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu văn bản biểu cảm. - C¶m th«ng víi nçi khæ cña ngêi phô n÷ xa. II. ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : - T liÖu tham kh¶o vÒ “ Chinh phô ng©m khóc ”. III. Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè : 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng bµi “ C«n S¬n ca ” ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vµ ngêi trong bµi th¬ ? 3. Bµi míi : A. Sau phót chia ly( §äc thªm) - HS nghe vµ tù ghi th«ng tin. - GV giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, dÞch gi¶ cïng hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n, ®o¹n trÝch. I /§äc- T×m hiÓu chung : 1) T¸c gi¶, dÞch gi¶ :9SGK_78). * 1 HS đọc chú thích  ( SGK - 91 ) .. 2) T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : giäng. a. §äc, chó thÝch. diÔn c¶m .. * Chó thÝch( sgk 77-78 ). ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ : Hµm D¬ng ,. * §äc.

(67) Tiªu T¬ng … ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬ trong v¨n b¶n nµy ? ( sè c©u, sè tiÕng, c¸ch gieo vÇn trong ®o¹n trÝch ) ?. b. T¸c phÈm Bè côc : cã 3 khóc ng©m. ? §o¹n trÝch cã mÊy khóc ng©m ? - GV : cã 3 khóc ng©m , mçi khóc ng©m t¬ng øng víi mét khæ. - ThÓ th¬ : Song thÊt lôc b¸t. - Mçi khæ cã 4 c©u - gåm: + 2 c©u 7 ch÷ ( song thÊt ) + 2 c©u 6 - 8. ( lôc b¸t ). - Cã sù hiÖp vÇn ë c¸c tiÕng cuèi trong c©u. * HS đọc khổ 1 ( 4 câu đầu ). II. Ph©n tÝch:. ? C¸ch xng h« thiÕp - chµng gîi cho em thÊy vÒ t/c¶m cña 2 ngêi ntn ?. 1) Khóc ng©m thø nhÊt : ( khæ 1 ). ? Trong ®o¹n th¬, em thÊy biÖn ph¸p nghệ thuật gì đợc sử dụng ?. - C¸ch xng h« vî chång th©n thiÕt thêi phong kiÕn  t/c¶m vî chång ®ang h¹nh phóc. - Nghệ thuật đối :. ?Những đối lập này diễn tả đợcđiều gì?. + Chµng th× ®i / thiÕp th× vÒ.. * GV chèt:. + Câi xa. / buång cò.. - Dùng nghệ thuật đối.. + Ma giã. / chiÕu ch¨n.. - DiÔn t¶ hiÖn thùc chia li phò phµng, nçi xãt xa cho h¹nh phóc bÞ chia c¾t gi÷a * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu. chinh phu vµ chinh phô. ? H×nh ¶nh “ M©y biÕc , nói xanh ”ë ®©y cã ý nghÜa g× ?  GV nhÊn m¹nh: H/¶ “ M©y biÕc , nói xanh ” võa lµ h/¶ thùc võa lµ h/¶ tîng trng chØ sù xa c¸ch, kh«ng gian vêi vîi th¨m th¼m, xa l¹, v« tËn … ? VËy h/¶ nµy cã t¸c dông g× trong viÖc diÔn t¶ nçi lßng li biÖt ?. - Gîi kh«ng gian xa l¹ vµ v« tËn lµm næi bật thân phận cô đơn, bé nhỏ..

(68) * HS đọc 4 câu tiếp theo:. - DiÔn t¶ nçi buån nh d©ng lªn dµn tr¶i cïng c¶nh vËt.. ? Cảm giác về độ xa cách đợc diễn tả ntn 2) Khúc ngâm thứ 2 ? Hàm Dơng / Tiêu Tơng ( phép đối ) ? Trong lêi th¬ nµy “ BÕn ” vµ “ C©y ” gợi liên tởng đến những không gian nµo ?. - “ BÕn - C©y ” :  Kh«ng gian chia li xa x«i c¸ch trë k0 dÔ g× gÆp l¹i.. ? ở khúc ngâm này có những đặc sắc nghÖ thuËt g× ?. - Dùng nghệ thuật lặp , đảo, đối, điệp từ …. ? Các địa danh đợc lặp lại 1 cách có dụng ý ntn và để làm gì ?. - Địa danh đợc lặp lại theo lối vòng tròn để làm rõ nỗi nhớ chất chứa kéo dài trong xa x«i c¸ch trë .. * HS đọc 4 câu cuối.. 3) Khóc ng©m thø 3 :. ? ë khóc ng©m nµy mét kh«ng gian li biệt khác đợc mở ra qua lời thơ nào ?. - ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u. ? ViÖc sö dông tõ ng÷ trong lêi th¬ nµy có gì đặc biệt ? tác dụng ?. - Dïng tõ l¸y : xanh xanh.. Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu …. - §iÖp tõ : thÊy , ngµn d©u . ? Mµu xanh ë ®©y cã tîng trng cho niÒm  Không gian rộng lớn đơn điệu, một hi väng kh«ng ? gîi c¶m gi¸c g× ? mµu xanh buån tuyÖt väng . ? Em cảm nhận đợc những nỗi sầu nào ở khóc ng©m nµy ? - DiÔn t¶ nçi xãt xa cho tuæi xu©n kh«ng  GV nhÊn m¹nh : Ch÷ sÇu ë c©u th¬ cã h¹nh phóc. cuối cùng có vai trò đúc kết , trở thành khèi sÇu, nói sÇu cña c¶ ®o¹n th¬. ? Trong nçi sÇu li biÖt Êy ngêi chinh phô cßn cã nçi niÒm ai o¸n nµo ?. - O¸n tr¸ch chiÕn tranh phi nghÜa.. ? Nêu cảm xúc chủ đạo cũng nh đặc sắc vÒ ng«n ng÷, giäng ®iÖu cña ®o¹n th¬ ? * HS kh¸i qu¸t qua ( ghi nhí ). * ( ghi nhí : SGK - 93 ).

(69) B. b¸nh tr«i níc ( Hå Xu©n H¬ng) ? Cho biÕt nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ HXH vµ t¸c phÈm ?. I / §äc-T×m hiÓu chung :.  GV cho HS quan s¸t ¶nh ch©n dung HXH vµ bæ sung thªm nh÷ng th«ng tin ngoµi SGK. - HXH ( ? - ? ) lai lÞch cha râ. Lµ bµ chóa th¬ N«m.. - GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : giäng diÔn c¶m . ? Em hiÓu nghÜa cña c¸c tõ “ R¾n , n¸t”ntn ?. 1. T¸c gi¶( SGK-94). 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n a. §äc, chó thÝch * §äc * chó thÝch  ( SGK - 95 ) . b. T¸c phÈm. ? Em hãy nói rõ đặc điểm của thể thơ thÊt ng«n tø tuyÖt ?. - Bµi th¬ “B¸nh tr«i níc ” viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt.. ? V¨n b¶n nµy sö dông ph¬ng thøc biÓu đạt nào ?. - Bµi th¬ cã 4 c©u , mçi c©u cã 7 ch÷ .. * HS đọc lại 2 câu đầu của VB.. 1) Th©n phËn ngêi phô n÷ qua h×nh ¶nh b¸nh tr«i níc :. ? Hình ảnh “ Bánh trôi nớc ” đợc ví với h/¶ nµo ?. - HiÖp vÇn ë tiÕng cuèi c¸c c©u 1 , 2 , II)Ph©n tÝch:. ? C¸c tõ “ tr¾ng , trßng” gîi cho em thÊy h/¶ ngêi phô n÷ ntn ?. - “ Tr¾ng , trßn ” - t¶ thùc c¸i b¸nh tr«i níc.. * GV chèt:.  Gợi liên tởng đến h/ả của ngời phụ nữ xinh đẹp.. - T¶ thùc b¸nh tr«i níc , nhng gîi ta liªn tởng về h/ả của ngời phụ nữ xinh đẹp. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ ở câu thơ thứ 2, qua đó cho em thấy thân phËn cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò ntn ? * GV chèt : - Dïng thµnh ng÷  diÔn t¶ th©n phËn ngêi phô n÷ tr«i næi, bÊp bªnh. ? Em cã thÓ t×m 1 thµnh ng÷ cã nghÜa. - B¶y næi ba ch×m …  Dùng thành ngữ để diễn tả thân phận cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò tr«i næi , bÊp bªnh..

(70) gÇn víi thµnh ng÷ “ B¶y næi ba ch×m ” ? - VD thµnh ng÷ : “ Lªn th¸c xuèng  GV nhÊn m¹nh: §©y lµ mét bµi th¬ ®a ghÒnh ”. nghĩa , ngoài nghĩa tả thực bánh trôi nớc , bài thơ còn gợi ta liên tởng đến h/ả , th©n phËn ngêi phô n÷.. 2) Lßng tin vµo phÈm gi¸ trong s¹ch. * HS đọc lại 2 câu cuối. ? Hai câu thơ này cho em hình dung đợc vÒ b¸nh tr«i níc ntn ?. - BÒ ngoµi cã thÓ r¾n n¸t do ngêi nÆn , nhng bªn trong vÉn nguyªn vÑn chÊt lîng.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ý nghÜa Èn dô tîng trng ë ®©y ? * GV chèt: - BiÖn ph¸p Èn dô tîng trng  phÈm chÊt cña ngêi phô n÷ trong tr¾ng, son s¾t thuû - … MÆc dÇu … chung ( tÊm lßng son ). - Mµ em vÉn … ? Ngôn từ nào bộc lộ rõ thái độ của ngời phô n÷ ?. ? Em có suy nghĩ gì về thái độ này ?.  ChÊp nhËn sù thua thiÖt nhng lu«n tin vµo phÈm chÊt trong tr¾ng, son s¾t cña m×nh.. ? Em cảm nhận đợc gì về đặc sắc nghệ thuËt vµ gi¸ trÞ néi dung qua t×m hiÓu v¨n b¶n nµy ?. * ( ghi nhí : SGK - 95 ). - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ). III. Tæng kÕt. GV kh¾c s©u kiÕn thøc bµi. 1. NghÖ thuËt. * Bµi tËp 1:. 2. Néi dung. - GV chia líp thµnh 3 nhãm vµ y/cÇu lµm vµo phiÕu häc tËp.. IV) LuyÖn tËp :. ? Ph©n tÝch mµu xanh trong ®o¹n th¬ b»ng c¸ch:. * HS kh¸i qu¸t qua ( ghi nhí ) * 1 HS đọc ( ghi nhớ ) ghi nhí (91-95). - Nhãm 1: a) ghi l¹i c¸c mµu xanh trong ®o¹n trÝch.. a) Ghi đủ các từ chỉ màu xanh.. - Nhãm 2:. b) Ph©n biÖt sù ≠ nhau trong c¸c mµu xanh.. b) Ph©n biÖt : ( m©y biÕc, nói xanh, xanh xanh, xanh ng¾t ). c) Nªu t¸c dông …. - Nhãm 3:.

(71) c) T¸c dông : * Bµi tËp 2: ? Ghi lại các câu hát than thân đã đợc häc ë phÇn ca dao ? t×m mèi liªn quan ?. - Tõ chung chung  xanh ng¾t  nçi nhí th¬ng, ®au xãt t¨ng dÇn. * HS ghi l¹i c¸c c©u h¸t than th©n. - Mèi liªn quan : + Đều ca ngợi vẻ đẹp. + §Òu nãi vÒ th©n phËn ch×m næi cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò.. 4. Cñng cè : ? Cho biÕt c¸c tÇng nghÜa cña VB ? NghÜa nµo lµ chÝnh ? ? Đọc phần đọc thêm ( SGK - 96 ) . 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , nghệ thuật của VB. - Häc thuéc lßng 2 bµi th¬ .  Soạn bài : “ Qua đèo Ngang ” .  chú ý thể thơ , địa danh.  TiÕt sau häc : “ Quan hÖ tõ ”. **************************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. quan hÖ tõ. TiÕt 26:. I / Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cÇn : - Nắm đợc thế nào là quan hệ từ . - Năng cao kĩ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu . - Gi¸o dôc ý thøc sö dông tõ TiÕng ViÖt. II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ. * GV : säan bµi. III / Hoạt động dạy và học 1. Tæ chøc líp :. KiÓm tra sÜ sè:. 2. KiÓm tra bµi cò :. 7a. 7b. 7c.

(72) ? Hãy nêu những sắc thái biểu cảm có thể đợc tạo ra từ việc sử dụng từ H¸n ViÖt ? Cho vÝ dô ?  T¹o s¾c th¸i trang träng, t«n kÝnh .  T¹o s¨c th¸i tao nh·, tr¸nh th« tôc, ghª sî.  T¹o s¾c th¸i cæ kÝnh … 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi I / ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ : * 1 HS đọc VD mục I : ( SGK - 96 ). 1) VÝ dô : SGK - 96. ? Xác định các q/hệ từ trong 3 VD (a,b,c)?. 2. NhËn xÐt. Cho biÕt chóng liªn kÕt nh÷ng tõ ng÷ hay nh÷ng c©u nµo víi nhau ? Nªu ý nghĩa của mỗi quan hệ từ đó ? ? Qua t×m hiÓu c¸c VD trªn, em cho biÕt quan hÖ tõ thêng biÓu thÞ c¸c ý nghÜa g× ? T¸c dông ?. a) Quan hệ từ : “ Của ”  nối định ngữ víi trung t©m.  Quan hÖ së h÷u. b) “ Nh , lµ ”  nèi bæ ng÷ víi trung t©m .  Quan hÖ so s¸nh. c) “ Bëi … nªn , vµ ”  nèi 2 vÕ c©u ghÐp chÝnh - phô .  Quan hÖ nh©n - qu¶ .. * GV ( Quan hệ từ có 2 đặc điểm sau ). chèt: - Quan hÖ tõ thêng biÓu thÞ ý nghÜa quan hÖ së h÷u, so s¸nh, nh©n qu¶ - Nèi c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c©u víi c©u trong ®o¹n v¨n. 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 1 : SGK - 97 ). ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ quan hÖ tõ ?. * 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ).  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ). * HS lµm theo nhãm - tr¶ lêi :. * Bµi tËp nhanh : ( Bµi tËp 1: ( SGK 98 ). - C¸c quan hÖ tõ : Cßn, nh , nhng , còng. ? T×m c¸c quan hÖ tõ trong VB “ Cæng trờng mở ra ” . Từ chỗ : “ Vào đêm … đến chỗ : … kịp giờ ” ?. II / Sö dông quan hÖ tõ :. - GV ph¸t phiÕu häc tËp.. 1) VÝ dô : 2) NhËn xÐt:.

(73) - Trong các câu đó, trường hợp nào bắt buộc phải có quan hệ từ? Trường hợp nào không bắt buộc phải có? Vì sao?. - Bắt buộc phải có quan hệ từ: b, d, g, h. - Không bắt buộc phải có quan hệ từ: a, c, e, i. - Có trường hợp bắt buộc phải dùng quan hệ từ . Đó là những trường hợp nếu không có quan hệ từ thì câu văn sẽ đổi nghĩa hoặc không rõ nghĩa.. - Sử dụng quan hệ từ trong khi nói, viết như thế nào cho phù hợp ? - Tìm các quan hệ từ có thể dùng thành cặp với các quan hệ từ sau đây? Đặt câu với mỗi cặp quan hệ từ đó? - GV: Có những quan hệ từ độc lập: và, cũng…. - NÕu … th× - V× … nªn - Tuy .. nhng - HÔ … th× - Së dÜ … lµ v× VÝ dô :. * 1 HS đặt câu theo từng cặp quan hệ từ tìm đợc ở trên .. - NÕu trêi n¾ng th× chóng t«i ®i c¾m tr¹i. - HÔ giã thæi m¹nh th× diÒu bay cao. * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu : 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 2 : SGK - 98). * GV chèt: - Cã trêng hîp b¾t buéc ph¶i dïng q/hÖ tõ.. * 1 HS đọc ( ghi nhớ 2 ). - Cã trêng hîp k0 b¾t buéc dïng q/hÖ tõ - Có 1 số q/hệ từ đợc dùng thành cặp. * Bµi tËp nhanh : ( Bµi tËp 2: ( SGK 98 ) ? §iÒn c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n sau ?. * HS đọc đoạn văn và điền quan hệ từ : - … víi … vµ … víi … víi … nÕu … th× … vµ … Bµi tËp 3 :. - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 2 ) III / Cñng cè - LuyÖn tËp : ? Phát hiện câu đúng , sai ở bài tập 3 ? - GV gợi ý : ( câu đúng là câu sử dụng. - Bài 3 (98 ): Câu đúng b, d, g, i, k, l.

(74) đúng q/hệ từ ; câu sai là câu sử dụng k0 đúng q/hệ từ ). - GV yêu cầu : câu đúng đánh dấu (+) , câu sai đánh dấu (-). 2) Bµi tËp 5 :. * HS lµm trªn phiÕu häc tËp:. ? Ph©n biÖt ý nghÜa cña 2 c©u cã quan hÖ tõ “ nhng ” sau ? - Nã gÇy nhng khoÎ.. - Nã gÇy nhng khoÎ .  ý khen. - Nã khoÎ nhng gÇy .  ý chª.. - Nã khoÎ nhng gÇy.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc ( ghi nhớ 1, 2 ) để nắm chắc nội dung bài học . - Lµm bµi tËp 4 ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT )  §äc , tr¶ lêi c©u hái :  TiÕt sau häc :. Ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ .. LuyÖn tËp c¸ch lµm v¨n biÓu c¶m.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.

(75) TiÕt 27. luyÖn tËp c¸ch lµm v¨n b¶n biÓu c¶m. I / Môc tiªu : Qua tiÕt luyÖn tËp , HS cã thÓ : - Củng cố kiến thức về văn biểu cảm và đặc điểm của văn biểu cảm. Biết tích hợp víi phÇn v¨n, phÇn tiÕng ViÖt . - Luyện kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài. - Có ý thức biểu cảm khi nói và viết đúng hoàn cảnh giao tiếp - Có thói quen động não, tởng tợng, suy nghĩ, cảm xúc trớc 1 đề văn biểu cảm . II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ. * GV : B¶ng phô , , su tÇm 1 sè bµi v¨n mÉu. III/ Hoạt động dạy và học 1. Tæ chøc líp :. KiÓm tra sÜ sè: 7a. 7b. 7c. 2. KiÓm tra bµi cò : ( GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS ) ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? BiÎu c¶m b»ng mÊy c¸ch. 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi. I. ChuÈn bÞ ë nhµ GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña hs t. *C¸c bíc lµm bµi biÓu c¶m 1/ Tìm hiểu đề, tìm ý :. - GV ghi đề bài lên bảng. * §Ò bµi :. - GV híng dÉn HS luyÖn tËp t×m hiÓu đề, tìm ý.. - §èi tîng biÓu c¶m : Loµi c©y. ? §èi tîng biÓu c¶m lµ g× ? ? Tình cảm cần biểu đạt với đối tợng đó lµ g× ? ? Em yªu c©y g× ? T¹i sao l¹i yªu loµi cây đó ?. Loµi c©y em yªu .. - Tình cảm biểu đạt : cảm xúc của em về loài cây đó ( yêu ) - Tªn gäi cña c©y : - LÝ do : ( phÈm chÊt cña c©y , sù g¾n bã víi m×nh ) 2/ LËp dµn bµi : 3 / ViÕt bµi :. - GV híng dÉn HS luyÖn tËp kÜ n¨ng lËp dàn ý cho đề văn biểu cảm trên .. 4/ §äc vµ söa ch÷a bµi.

(76) 1 Më bµi : ? Em dự định viết phần mở bài ntn ? nhiÖm vô cña më bµi lµ g× ? - Nªu ( giíi thiÖu ) loµi c©y vµ lÝ do mµ em yêu thích loài cây đó.. II.Thùc hµnh trªn líp. 2 Th©n bµi :. VDô : C©y bµng.. * Më bµi :. ? Dự định viết phần thân bài ntn ?. - Tríc cöa líp häc. - Cần đề cập đến những vấn đề gì ? Một số đặc điểm gợi cảm của cây bàng :. - G¾n bã t×nh b¹n cña t«i víi Hoa.. + Th©n c©y bµng ? + RÔ c©y ? + T¸n bµng ? 3 KÕt bµi : ? Dự định viết phần kết bài ntn ? - T×nh c¶m cña em víi c©y bµng ntn ? - GV chia líp thµnh 2 nhãm thùc hµnh viÕt bµi. ( Mçi bªn 1 nhãm ). 1) ViÕt phÇn më bµi : ( nhãm 1 ). * Th©n bµi : - Th©n xï x×, cã nhiÒu bíu, rÔ ¨n s©u xuống đất, vững vàng … tán xoè trải bãng m¸t,… - G¾n bã víi c©y bµng tõ ngµy vµo trêng, c©y bµng chøng kiÕn c¸c cuéc vui, tranh luận, chia tay của 2 đứa … * KÕt bµi : - HS nªu t×nh c¶m cña m×nh víi loµi c©y đó ( cây bàng ). * HS viết theo nhóm - đại diện nhóm tr×nh bµy .. ViÕt th©n bµi: ( Nhãm 2) 2) ViÕt phÇn kÕt bµi : ( nhãm 3 )  GV thu 1 số bài viết của HS đọc , nhËn xÐt , söa ch÷a . 4. Cñng cè : ? C¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc vµ n¾m ch¾c c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m . - TiÕp tôc hoµn thiÖn phÇn th©n bµi cho cho bµi v¨n trªn . - §äc tham kh¶o v¨n b¶n : C©y sÊu Hµ Néi ( T¹ ViÖt Anh ).

(77)  Tù «n tËp kÜ phÇn v¨n biÓu c¶m :  TiÕt sau häc VB :.  TiÕt sau viÕt bµi v¨n sè 2 .. Qua đèo Ngang.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 28. Qua §Ìo Ngang Bµ HuyÖn Thanh Quan..

(78) I. môc tiªu - Hình dung được cảnh Đèo Ngang và tâm trạng cô đơn của Bà huyện Thanh Quan lúc qua đèo. Bước đầu hiểu được thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¶m thô th¬ §êng luËt - giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc. II. chuÈn bÞ - Gv: Soạn - Bảng phụ chép bài thơ, bố cục bài thơ. - Hs: Bài soạn III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. Ổn định lớp : sÜ sè: 7a 7b 7c 2. Kiểm tra bµi cò: §äc thuéc bµi th¬ " B¸nh tr«i níc" . C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi phô n÷ qua bµi th¬ 3. Bài mới : Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I / §äc-T×m hiÓu chung :. ? Nªu nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n vÒ bµ HuyÖn Thanh Quan ?. 1. T¸c gi¶ Tên thật là Nguyễn Thị Hinh (TK 19). - Bút danh là Bà huyện Thanh Quan.. GV đọc mẫu gọi hs đọc GV híng dÉn gi¶i chó thÝch sgk-102 ? Quan sát bức tranh cảnh đèo Ngang ( SGK - 103 ) và cho biết đèo Ngang thuộc địa danh nào ? - cho biết bài thơ đợc sáng tác trong hoµn c¶nh nµo ? g b¶ng phô : ? Bài thơ “ Qua đèo Ngang ” thuộc thể th¬ nµo trong c¸c thÓ th¬ sau ?. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n a. §äc, chó thÝch * §äc * 1 HS đọc chú thích  . b. T¸c phÈm - Bài thơ đợc viết trong 1 buổi chiều tà khi bµ tõ Th¨ng Long vµo HuÕ d¹y häc. - ThÓ th¬ : ThÊt ng«n b¸t có §êng luËt.. A. Song thÊt lôc b¸t . B. Lôc b¸t.. - Bµi th¬ cã 8 c©u , mçi c©u cã 7 ch÷ .. C. ThÊt ng«n b¸t có .. - Gieo vÇn ë tiÕng cuèi c¸c c©u: 1, 2, 4, 6, 8.

(79) D. Ngò ng«n . ? Em cho biÕt thÓ th¬ nµy cã nh÷ng đặc điểm gì ?. - §èi ë c¸c c©u: 3 - 4 ; 5 - 6 - VB cã bè côc 4 phÇn theo kÕt cÊu: + §Ò :. 2 c©u ®Çu .. + Thùc : 2 c©u tiÕp . ? Cảnh đèo Ngang đợc m/tả ở thời điểm nào ? Thời điểm đó gợi cho em điều gì ?. + LuËn : 2 c©u tiÕp . + KÕt : 2 c©u cuèi . II. Ph©n tÝch: 1) Hai câu đề :. HS đọc 2 câu đề. ? Cảnh đèo Ngang đợc gợi tả bằng những chi tiÕt nµo ? - Thiên nhiên Đèo Ngang được gợi tả qua những từ ngữ nào? (Cỏ, cây, đá, lá, hoa) Đây là phép liệt kê gây ấn tượng về số lượng bề bộn, dày đặc của cảnh vật. - Từ chen thuộc từ loại gì, nó được dùng ở đây với nghĩa như thế nào? (ĐT Chen: chen chúc nhau, lẫn vào nhau, không có hàng lối, không có trật tự ) - Điệp từ chen được lặp lại 2 lần cùng với phép liệt kê có sức gợi tả cảnh tượng thiên nhiên xanh tươi, rậm rạp, đầy sức sống ? ? Ph¸t hiÖn nghÖ thuËt trong hai c©u th¬ trªn.. Bíc tíi §Ìo Ngang bãng xÕ tµ Cỏ cây chen đá lá chen hoa. .. -> Phép liệt kê, ®iÖp tõ => Khung cảnh ngút ngàn, hoang sơ, vắng vẻ.. ? Qua những h/ả đó cho thấy cảnh vật ở đèo Ngang ntn ? * GV chèt: - Chän nh÷ng h/¶ næi bËt, gîi t¶. - C¶nh vËt hoang v¾ng , Ýt dÊu ch©n ngêi. * 1 HS đọc lại 2 câu thực - Bức tranh Đèo Ngang ở 2 câu thực có. 2) Hai c©u thùc : Lom khom dưới núi, tiều vài chú.

(80) thêm nét gì mới? (Đã xuất hiện hình ảnh con người và sự sống của con người) - 2 từ: lom khom, lác đác là từ ghép hay từ láy? 2 từ láy này có sức gợi tả như thế nào?. Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.. HSTL - Em có nhận xét gì về cấu trúc của 2 câu thơ này? (VN được đảo lên trước CN và phụ ngữ sau của cụm DT được đảo lên trước) - Đảo ngữ được sử dụng ở 2 câu thơ này có tác dụng gì? - ở câu 3, 4 có sử dụng phép đối, vậy em hãy chỉ ra những biểu hiện của phép đối và tác dụng của nó? (đối thanh, đối từ loại và đối cấu trúc câu-Tạo nhịp điệu cân đối cho câu thơ.) ? NghÖ thuËt tiªu biÓu ë hai c©u th¬ trªn lµ g×? ? Qua đó cho thấy cảnh vật và sự sống ở đèo Ngang ntn ?. ( Lom khom gợi hình dáng vất vả của người tiều phu. Lác đác gợi sự thưa thớt, ít ỏi của những quán chợ ).. (nhấn mạnh thêm cái ấn tượng về hình dáng vất vả của người tiều phu và sự thưa thớt, hiu quạnh của lều chợ ). - Đảo ngữ , phép đối . - Từ láy : lom khom , lác đác . => Sự sống của con người đã xuất hiện nhưng còn thưa thớt, vắng vẻ.. * HS đọc lại 2 câu luận . - Trong buổi chiều tà hoang vắng đó nhà thơ đã nghe thấy âm thanh gì? (âm thanh của tiếng chim quốc và chim đa2) - Nhà thơ đã mượn tiếng chim để bày tỏ lòng mình, đây là hình thức biểu đạt trực tiếp hay gián tiếp? - Cách biểu đạt gián tiếp thông qua âm thanh của tiếng chim, là sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp tu. 3) Hai c©u luËn : Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

(81) từ đó? (ẩn dụ tượng trưng - để bộc lộ chiều sâu tình cảm) - Vì sao Bà huyện Thanh Quan lại có tâm trạng buồn như vậy?(liên hệ phần giới thiệu tác giả) ? Nghệ thuật đặc sắc ở 2 câu luận này là g× ? ? Em cảm nhận đợc gì ở 2 câu thơ này ?. - Nghệ thuật đối : đối ý , đối thanh. - ẩn dụ : Mợn tiếng chim để tỏ lòng ngời.  Lµm râ nçi nhí níc , th¬ng nhµ da diÕt cña nhµ th¬.. - Câu trên tả cảnh gì ? Cảnh trời, non, nước gợi cho ta ấn tượng về 1 không gian như thế nào? - Câu dưới tả gì? Tình riêng là gì? (Tình riêng là chỉ tình cảm sâu kín, đó không phải là tình yêu đôi lứa mà là tình yêu quê hương, đất nước của tác giả) - Tại sao tác giả lại dùng từ mảnh? (Mảnh: nhỏ bé, yếu ớt, mỏng manh) - Ta với ta là chỉ ai với ai? nó thuộc từ loại gì? (Đại từ - chỉ mình với mình, chỉ có 1 mình ta biết, 1 mình ta hay). 4) Hai c©u kÕt : Dừng chân đứng lại, trời, non, nước Một mảnh tình riêng, ta với ta.. - Tkhứ của đất nớc . ? Chỉ ra nghệ thuật đắc sắc ở hai câu cuèi. - Theo em, 2 câu kết đã diễn tả được tâm - Tả cảnh ngụ tình, đại từ , đối lập trạng gì của nhà thơ? . Tâm sự sâu kín : nỗi buồn, cô đơn thăm th¼m tríc thùc t¹i, da diÕt nhí vÒ qu¸ khø.

(82) ? Bµi th¬ t¶ c¶nh hay t¶ t×nh ?. III) Tæng kÕt :. ? Nªu c¶m nhËn chung cña em qua t×m hiểu bài thơ “ Qua đèo Ngang ” ?. (ghi nhí :SGK - 104 ). - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ). IV) LuyÖn tËp :. * 1 HS đọc ( ghi nhớ ). * Bµi tËp 1: ? T×m hµm nghÜa cña côm tõ “Ta víi ta ”. * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu: - Hàm nghĩa : diễn tả nỗi cô đơn , nỗi buån thÇm lÆng cña t¸c gi¶ .. 4. Cñng cè : ? Nêu những đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đờng luật ? ? Bµi th¬ diÔn t¶ t©m tr¹ng g× cña t¸c gi¶ ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , nghệ thuật của VB. - Häc thuéc lßng v¨n b¶n .  Soạn bài : “ Bạn đến chơi nhà ” . - ( Nguyễn Khuyến )  Chú ý so sánh cụm từ “ Ta với ta ” đợc sử dụng trong 2 bài thơ.  Tiết sau học VB : “ Bạn đến chơi nhà ” . Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ duyÖt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 8 TiÕt 29 :. bạn đến chơi nhà ( NguyÔn KhuyÕn ).

(83) I / Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cã thÓ : - Cảm nhận đợc tình bạn đậm đà, hồn nhiên dân dã vợt lên hoàn cảnh sống eo hẹp . Đó là một nét đẹp trong nhân cách nhà thơ Nguyễn Khuyến. - Thể thơ thất ngôn bát cú đợc Việt hoa trong sáng bình dị. Sự sáng tạo của nhà thơ trong bè côc bµi th¬ vµ sö dông tõ ng÷ . - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch - Giáo dục sự chân thành, giản dị, đặt tình cảm lên trên hết trong quan hệ giao tiếp. II/ ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : - ¶nh ch©n dung NguyÔn KhuyÕn. III. Hoạt động dạy và học 1. Tæ chøc líp :. KiÓm tra sÜ sè :. 7a. 7b. 7c. 2. KiÓm tra bµi cò : ? Đọc thuộc lòng VB “ Qua đèo Ngang ” ? ? Cã ngêi cho r»ng : “ §©y lµ bµi th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh ” , ý kiÕn cña em ntn ?  ý kiến trên là đúng : Tả cảnh  ngụ tình . 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi Hoạt động của GV ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t/gi¶, t¸c phÈm ? - GV cho HS quan s¸t ¶nh ch©n dung cña t/gi¶ NguyÔn KhuyÕn .. Hoạt động của HS I / §äc - T×m hiÓu chung : 1. T¸c gi¶ Nguyễn Khuyến (1835-1909 ), được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. MÖnh danh lµ nhµ th¬ cña lµng quª ViÖt Nam. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶Èn.. GV đọc mẫu.. a. §äc, chó thÝch. * 2 HS đọc lại VB .. * §äc. * 1 HS đọc chú thích (). * Chó thÝch? Gi¶i nghÜa c¸c tõ ë c¸c c©u : 1 ,3,4,5 ?. ? VB “ Bạn đến chơi nhà ” viết theo thể th¬ nµo ?. b. T¸c phÈm.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña bµi. - ThÓ th¬ : thÊt ng«n b¸t có §êng luËt..

(84) th¬ ?. - Bè côc : 1 - 6 - 1 II) Ph©n tÝch:. ? Câu thơ nhập đề nói về điều gì ? cụm tõ “ §· bÊy l©u nay ” cã ý nghÜa nh¾c nhở thời gian hay bày tỏ niềm chờ đợi b¹n ?. 1- Câu mở đầu: Đã bấy lâu nay, bác đến nhà, -> Cách mở đầu tự nhiên như lời nói thường ngày.. ? Cách xng hô có gì đặc biệt ? - Xng h« : B¸c  thÓ hiÖn sù th©n mËt. ? Quan hÖ t/c¶m b¹n bÌ ë ®©y ntn ? ? ThÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña t¸c gi¶. * GV chèt:. => Thể hiện sự vui mừng khi có bạn đến thăm.. - Sù hå hëi , vui vÎ , thùc lßng. - T×nh b¹n bÒn chÆt , thuû chung , th©n thiÕt. - Câu 2 thể hiện mong muốn gì của tác giả? - Tại sao vừa gặp bạn, tác giả đã nhắc ngay tới chợ ? (bởi chỉ có chợ mới có đầy đủ các thứ tiếp bạn nhưng trẻ thì đi vắng, chợ lại xa, mà mình thì già cả rồi không đi xa được) + Hs đọc câu 3, 4, 5, 6. - Chợ thì xa mà người đi chợ thì không có, vậy tác giả định tiếp khách bằng những thứ gì ? (cá, gà, cải, cà, bầu, mướp) - Em có nhận xét gì về những thứ mà tác giả nêu ra? (đây là những thứ sản vật có trong ao, trong vườn nhưng lại chưa dùng được- có đấy mà lại như không ) - Đó là sự thật của hoàn cảnh. ? NhËn xÐt g× vÌ ng«n ng÷ cña t¸c gi¶.. 2- Sáu câu tiếp theo: Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. -> Mong muốn tiếp bạn đàng hoàng, chu đáo.. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa..

(85) ? Tác giả đã sử dụg nghệ thuật gì. =>. Chủ nhân là người có hoàn cảnh sống như thế nào? tính cách của ông ra sao? Tình cảm mà ông dành cho bạn là tình cảm như thế nào? + Hs đọc câu 7. - Em hiểu ý của câu thơ như thế nào ? - Có ý kiến cho rằng: nên hiểu câu 7 riêng trầu không thì có, ý kiến của em thế nào? (không thể hiểu như vậy vì không đúng với mạch lạc của tứ thơ. Mặc dù trầu không là tên đầy đủ của thứ lá này nhưng xét trong mạch thơ thì chỉ có thể hiểu là trầu không cũng không có nốt. Có như vậy thì mới hiểu nổi cái thanh đạm, nghèo túng của ông quan thanh liêm về ở ẩn) - Qua đây ta hiểu chủ nhân là người như thế nào?. ng«n ng÷ gi¶n dÞ §èi, liÖt kª. => Hoàn cảnh nghèo khó. Tính cách hóm hỉnh, yêu đời; yêu bạn bằng tình cảm dân dã, chất phác. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, -> Lễ nghi tiếp khách tối thiểu cũng không có.. => Chủ nhân là người trọng tình nghĩa hơn vật chất và tin ở sự cao cả của tình bạn. Tình bạn sâu sắc, trong sáng. Vì nó được xây dựng trên những nhu cầu tinh thần.. ? C©u cuèi vµ riªng côm tõ “ Ta víi ta “ 3- Câu kết: có những nét gì đặc sắc ? Bác đến chơi đây, ta với ta ! ? §ã lµ nh÷ng c¸i “ ta ” nµo ? ai víi ai ? ? VËy côm tõ “ ta víi ta ” diÔn t¶ mèi quan hÖ t×nh b¹n ntn ?. NT: §¹i tõ.. * GV chèt: - Sù g¾n bã hoµ hîp g÷a 2 ngêi b¹n . ? H·y so s¸nh côm tõ “ Ta víi ta ” ë v¨n bản “ Qua đèo Ngang ”, em có nhận xét g× ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu, nghÖ thuËt cña bµi th¬ ?.  Khẳng định tình bạn thanh cao, đẹp đẽ.. III) Tæng kÕt : (ghi nhí : SGK 105 ).

(86) ? Qua đó em hiểu gì về Nguyễn Khuyến vµ t×nh b¹n cña «ng tõ v¨n b¶n nµy ? - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) * Bµi tËp 1(a): ( SGK - 106 ). IV) LuyÖn tËp :. ? Ngôn ngữ ở bài “ Bạn đến chơi nhà ” cã g× kh¸c ng«n ng÷ ë ®o¹n th¬ “ Sau phót chia li ” ?  GV bæ sung , hoµn chØnh bµi tËp cho HS.. * 1 HS đọc và nêu yêu cầu của bài tập 1 (a). * HS th¶o luËn - Nªu ý kiÕn : - Bµi “ Sau phót chia li ”  ng«n ng÷ b¸c häc , trang träng . - Bài “ Bạn đến chơi nhà ”  ngôn ngữ mộc mạc , đời thờng . ( nhng đều tinh tế hÊp dÉn ). 4. Cñng cè : ? Đọc diễn cảm VB “ Bạn đến chơi nhà ” ? ? VB đợc thể hiện bằng những phơng thức biểu đạt nào ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , nghệ thuật của VB. - Học thuộc lòng văn bản . Đọc đoạn thơ ( phần đọc thêm )  So¹n bµi : “ Xa ng¾m th¸c nói L ” .  Chú ý : đọc kĩ phần giải nghĩa từ .  TiÕt sau viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 ( t¹i líp ) :. 2 tiÕt . Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 30-31 :. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 V¨n biÓu c¶m ( lµm t¹i líp ) I/ Môc tiªu : Qua viÕt bµi kiÓm tra , HS cã thÓ : - Trên cơ sở những thao tác, kĩ năng đã đợc hớng dẫn, HS viết đợc bài văn biểu cảm vÒ mét h/¶ thiªn nhiªn, thùc vËt, thÓ hiÖn t/c¶m yªu th¬ng c©y cèi theo truyÒn thèng cña nh©n d©n ta..

(87) - RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n biÓu c¶m . - LuyÖn ph¬ng ph¸p tr×nh bµy mét bµi v¨n cã bè côc khoa häc . II / ChuÈn bÞ : * HS : - KiÕn thøc, kÜ n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m . * GV : - §Ò bµi v¨n biÓu c¶m . III. Hoạt động dạy học 1. Tæ chøc líp :. KiÓm tra sÜ sè :. 2. KiÓm tra bµi cò :. 7a. 7b. 7c. ( Kh«ng kiÓm tra ). 3. Bµi míi : Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I / §Ò bµi :. - GV chép đề bài lên bảng . Gi¸o viªn lu ý häc sinh:. C¶m nghÜ vª ngêi cha( mÑ) kÝnh yªu cñc em II, Yªu cÇu:. - HS đọc kĩ đề bài và xác định yêu cầu của đề bài. Xác định phạm vi và đối t- Cần thực hiện đủ các thao tác khi làm ợng biểu cảm. v¨n biÓu c¶m. * HS vËn dông kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu - VËn dông c¸c kÜ n¨ng : cảm đã học để làm đúng kiểu bài + Tr×nh bµy c¶m xóc. * N¾m ch¾c kÜ n¨ng , ph¬ng ph¸p vµ - Đọc kĩ đề bài.. + Tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm.. c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n.. + Chọn các yếu tố tự sự để bộc lộ cảm * Dàn bài: xóc. 1. Më bµi: - BiÕt thùc hiÖn vµ tu©n thñ c¸c bíc khi Giíi thiÖu mÑ (cha) t¹o lËp v¨n b¶n. Nªu t×nh c¶m chung cña em:yªu quÝ kÝnh träng 1. Xác định đúng đối tợng ,đúng 2. Thân bài: thÓ lo¹i. - Miªu t¶ ,kÓ ,th«ng qua c¸c 2. Xác định các yếu tố kể. hành động,nét mặt, lời nói...-> bộc lộ 3 C¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù chØ lµ c¶m xóc. phơng tiện để biểu cảm. 3. kÕt bµi: 4. Tu©n thñ c¸c bíc lµm bµi:. - T×nh yªu mµ em dµnh cho cha (mÑ)..

(88) - Tìm hiểu đề.. III, BiÓu ®iÓm:. - T×m ý.. + §iÓm 9,0:. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi.. - §¹t yªu cÇu xuÊt s¾c. - Diễn đạt mạch lạc, liên kết chÆt chÏ. - Ng«n ng÷ trong s¸ng. - Câu đúng ngữ pháp, diễn đạt linh ho¹t. - Chữ viết đẹp, không mắc lỗi chÝnh t¶. + §iÓm 7, 8: - Hoµn thµnh theo yªu cÇu cña đề. - Cã liªn kÕt chÆt chÏ. - Chữ viết đẹp, không mắc lỗi chÝnh t¶. + §iÓm 5, 6: - Thực hiện đợc yêu cầu của đề. - Bè côc gän. - Diễn đạt cha lu loát. - Cßn m¾c mét vµi lçi c©u, lçi dïng tõ. - Chữ viết cha đẹp, còn mắc lỗi chÝnh t¶. + §iÓm 3, 4: - Biết làm bài đúng thể loại nhng ý còn sơ sài. - Liªn kÕt cha chÆt chÏ. - ThiÕu m¹ch l¹c. - Ch÷ viÕt xÊu, cßn m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶. - M¾c nhiÒu lçi c©u, lçi dïng tõ..

(89) + §iÓm 1, 2: - Lạc đề, xa đề. - Bµi lñng cñng, thiÕu ý, thiÕu liªn kÕt. - Tr×nh bµy xÊu. 4. Cñng cè : - GV thu bµi , kiÓm bµi . - GV nhận xét 2 tiết viết bài của HS , đánh giá về ý thức và thái độ làm bài cña HS . 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - TiÕp tôc «n kÜ kiÕn thøc vÒ v¨n biÎu c¶m . - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n biÓu c¶m . N¾m ch¾c c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m .  §äc vµ xem tríc tiÕt : “ C¸ch lËp dµn ý cña bµi v¨n biÓu c¶m ” .  TiÕt sau häc : “ Ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ ” .. TiÕt 32: ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ I/ Môc tiªu:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Gióp h/sinh: - ThÊy râ c¸c lçi vÒ QHT thêng gÆp. - Th«ng qua luyÖn tËp, n©ng cao kü n¨ng sö dông QHT. - Cã ý thøc trau dåi tõ ng÷. II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : So¹n gi¸o ¸n . III/ tiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định lớp. sĩ số 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò: 1. Em hiÓu thÕ nµo lµ quan hÖ tõ? 2. Khi sö dông QHT em cÇn chó ý nh÷ng g×? Cho VD? 3. Bµi míi : Hoạt động của GV Hoạt động của HS.

(90) I. c¸c lçi thêng gÆp vÒ QHT:. §äc 2 VD. ? Hai c©u thiÕu QHT ë chç nµo? Sửa lại cho đúng. (Lu ý : §©y lµ nh÷ng VD thÓ hiÖn cã nh÷ng c©u b¾t buéc ph¶i dïng QHT.) ? Trong c©u trªn, nÕu dïng QHT khác có đợc không? Vì sao? (Không đợc - không thể hiện đúng MQH gi÷a c¸c ý.) ? §äc tõng VD.. 1. ThiÕu QHT: a.VD: b. NhËn xÐt. 1, Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ kh¸c. 2, C©u tôc ... víi x· héi xa,. 2. Dïng QHT kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa: a. VÝ dô. b. NhËn xÐt. ? Trong VD này, QHT dùng để làm - Nhµ em ë xa trêng nhng bao giê em còng râ MQH nµo? đến đúng giờ. ? VËy dïng QHT "vµ" (VD 1), (nh/ bé - t¨ng tiÕn) QHT "để" (VD 2) có hợp lý không? - Chim s©u rÊt cã Ých cho n«ng d©n v× (bëi v×) ? Em thay b»ng nh÷ng QHT nµo? nã diÖt s©u ph¸ h¹i mïa mµng. (k/qu¶ - nguyªn nh©n). ? §äc vµ nhËn xÐt ng÷ ph¸p cña 3. Thõa QHT: c¸c VD. (C©u thiÕu CN - sai ng÷ C©u 1: C©u ca dao "C«ng cha ..." cho ta thÊy c«ng lao to lín ... ph¸p). C©u 2: Qua c©u ca dao "C«ng ..." em cµng ? Em sửa lại những câu đó? thấy đợc công lao to lớn ... - (Bá QHT). - Thªm CN kh¸c cho c©u. ? Nh÷ng c©u VD sai ë ®©u? ? Em hãy sửa lại cho đúng? (QHT "kh«ng nh÷ng"(2) kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt: thay b»ng QHT "mµ cßn"). ? Nh¾c l¹i nh÷ng lçi thêng gÆp khi sö dông QHT?. 4. Dïng QHT mµ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt: Nam kh«ng nh÷ng giái vÒ m«n To¸n mµ cßn giái vÒ m«n V¨n..

(91) 4. Cñng cè- luyÖn tËp:. II. luyÖn tËp:. ? Thªm QHT thÝch hîp vµo c¸c VD? ? Thay c¸c QHT dïng sai b»ng nh÷ng QHT kh¸c? Gv gäi hs lªn b¶ng lµm. HS nhËn xÐt. Gv ch÷a bµi, cho ®iÓm.. Bµi tËp 1: VD 1: ... tõ ®Çu ... VD 2: ... víi cha mÑ ... Bµi tËp 2: VD 1: "víi" thay b»ng "nh" VD 2: "Tuy" thay b»ng "nÕu" VD 3: "b»ng" thay b»ng "qua" Bµi tËp 3: VD 1: Thªm QHT "nhng" vµo gi÷a 2 vÕ. VD 2: Bá QHT "víi" VD 3: Bá QHT "qua" Bµi tËp 4: a, § b, § c, S (thõa QHT "cho"). d, S (thõa QHT "cña").. ? Ch÷a l¹i c¸c c©u v¨n cho hoµn chØnh? Gv gäi hs lªn b¶ng lµm. HS nhËn xÐt. Gv ch÷a bµi, cho ®iÓm. ? NhËn xÐt c¸ch sö dông QHT trong c¸c VD. (§óng, sai.) Gv gäi hs lªn b¶ng lµm. HS nhËn xÐt. Gv ch÷a bµi, cho ®iÓm. 5. Híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn chØnh bµi tËp. - Tù söa bµi TLV cña m×nh, nhËn xÐt c¸ch sö dông QHT. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011 BGH kÝ duyÖt. Ngµy so¹n:.

(92) Ngµy d¹y:. tuÇn 9 TiÕt 33. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh - LÝ B¹ch-. xa ngắm thác núi l (Hớng dẫn đọc thêm) - LÝ B¹chI/ Môc tiªu: Gióp h/sinh: - Vận dụng những kiến thức đã học về văn miêu tả và văn biểu cảm để phân tích đợc vẻ đẹp của đêm trăng, thác nớc núi L và qua đó thấy đợc một số nét trong t©m hån vµ tÝnh c¸ch nhµ th¬ LÝ B¹ch. - Bíc ®Çu cã ý thøc vµ biÕt sö dông phÇn dÞch nghÜa (kÓ c¶ phÇn dÞch nghÜa tõng ch÷) trong viÖc ph©n tÝch t¸c phÈm vµ phÇn nµo trong viÖc tÝch luü vèn tõ HV. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch th¬ §êng. - Gi¸o dôc t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu quª h¬ng. II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : So¹n gi¸o ¸n . II/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: sĩ số:. 7a. 7b. 7c. 2.KiÓm tra bµi cò: 1, Em hãy đọc thuộc bài thơ: Bạn đến chơi nhà. ? Cảm nhận của em về tình b¹n cña NguyÔn KhuyÕn. 2, H·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ ThÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt? 3.Bµi míi: Nói đến thơ Đường TQ, người ta không thể không nghĩ đến Lí Bạch, ông là một trong số những nhà thơ nổi tiếng của TQ về thể thơ Đường luật. Người đời gọi ông là Tiên thơ, thơ của ông thể hiện tâm hồn lãng mạn, phóng khoáng Hoạt động của GV Hoạt động của HS A. Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh I. §äc, t×m hiÓu chung v¨n b¶n ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ nhµ th¬ LÝ 1. T¸c gi¶. LÝ B¹ch. B¹ch. Lí Bạch (701-762) đợc mệnh danh là ? Em hiÓu nghÜa cña tõ "tiªn th¬" lµ g×? ? Nêu đặc điểm chung của thơ Lí Bạch? "tiªn th¬".Thơ của ông thể hiện tâm. hồn lãng mạn, phóng khoáng.

(93) 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n a. §äc, chó thÝch. * §äc. GV đọc mẫu, gọi hs đọc.. * Chó thÝch( sgk- 123) b. T¸c phÈm. Gi¸o viªn vµ hs gi¶i thÝch mét sè tõ H¸n - ThÓ th¬: Ngò ng«n tø tuyÖt cæ thÓ. ViÖt trong b¶n phiªn ©m. II. Ph©n tÝch: ? Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ nµo?. 1- Hai c©u th¬ ®Çu: - Sµng tiÒn minh nguyÖt quang, Nghi thị địa thợng sơng - §Çu giêng ¸nh tr¨ng räi, Ngỡ mặt đất phủ sơng.. - Hs đọc 2 câu đầu ở bản phiên âm và bản dÞch th¬. -> Sö dông 1 lo¹t c¸c tõ ng÷ gîi t¶ - Hai c©u ®Çu t¶ c¶nh g×, ë ®©u? (t¶ c¶nh ¸nh tr¨ng, ë ®Çu giêng: sµng tiÒn, nguyÖt) - Cảnh ánh trăng đợc miêu tả qua những từ ng÷ nµo? (minh, quang, s¬ng) - Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ => Gợi vẻ đẹp dịu êm, mơ màng, yên cña t¸c gi¶? tÜnh, ¸nh tr¨ng lung linh huyÒn ¶o. ¸nh tr¨ng rÊt s¸ng gièng nh s¬ng trªn mÆt đất. - Hai câu thơ đầu gợi cho ta thấy vẻ đẹp của tr¨ng nh thÕ nµo? - Gv: §ªm cµng vÒ khuya cµng trë nªn yªn tÜnh, kh«ng gian bèn bÒ v¾ng lÆng, nhµ th¬ chît tØnh giÊc thÊy m×nh n»m díi ¸nh tr¨ng. Hình nh trăng đã đánh thức thi nhân dậy. Thật chủ động, trăng đến khơi gợi 1 nguồn th¬ vµ tr¨ng lµ chÊt liÖu t¹o nªn th¬ dµo d¹t. 2- Hai c©u th¬ cuèi: - Hs đọc 2 câu thơ cuối - Cö ®Çu väng minh nguyÖt, - Cảnh và tình đợc tả thông qua những từ §ª ®Çu t cè h¬ng. ng÷ nµo? (c¶nh: minh nguyÖt, t×nh: t cè h- - NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng, ¬ng) Cói ®Çu nhí cè h¬ng. - Cử đầu và đê đầu là chỉ hành động của ai? (chỉ hành động của nhân vật trữ tình) - cö ®Çu: ngÈng ®Çu - đê đầu: cúi đầu. - Hai hành động này nh thế nào với nhau? (đối nhau làm cho câu thơ cân đối, nhịp.

(94) nhµng) ? Ph¸t hiÖn nghÖ thuËt trong hai c©u th¬ trªn. -> Phép đối, - Em có nhận xét gì về cách sd từ ngữ của - Sử dụng 1 loạt ĐT chỉ hoạt động, t¸c gi¶? tr¹ng th¸i, tÝnh chÊt cña sù vËt ? VËy c¶m nghÜ mµ t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn trong bµi th¬ lµ c¶m nghÜ g× ? - Gv: Trong cái đêm thanh tĩnh ấy, trăng rất sáng, rất đẹp nhng lòng ngời không thể vui với trăng đợc mà trái lại dù ngẩng đầu nhìn trăng, hay cúi đầu nhìn đất thì nỗi nhớ quê vÉn kh¾c kho¶i trong lßng. Đỗ Phủ đã từng viết:. Gîi t¶ t©m tr¹ng buån, nhí quª h¬ng. -> lßng yªu quª h¬ng tha thiÕt.. (Sơng từ đêm nay trắng xoá Tr¨ng lµ ¸nh s¸ng cña quª nhµ) Gọi hs đọc ghi nhớ.. 3. Ghi nhí: sgk (124 ).. B. xa ng¾m th¸c nói l ( Vọng l sơn bộc bố)- đọc thêm- Đọc bản phiên âm chính xác với giọng I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản phÊn chÊn, hïng tr¸ng, ngîi ca, nhÞp 4/3 1. T¸c gi¶: hoÆc 2/2/3. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n NhÊn m¹nh: "väng, sinh, qu¶i, nghi, l¹c". a. §äc, chó thÝch. - §äc b¶n dÞch th¬ theo nhÞp 4/3. - Gi¶i nghÜa yÕu tè HV trong SGK. * §äc.. ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? ? Văn bản này đợc tạo bằng phơng thức * Chú thích.( 111) biểu đạt nào? b. T¸c phÈm. ? Căn cứ vào đầu đề bài thơ và câu thơ thứ 2, em hãy xác định vị trí đứng ngắm thác nớc của tác giả? - Nhà thơ đã đứng từ xa (có thể là từ chân núi) để quan sát và miêu tả thác HL. ? Và đứng từ xa, t/g quan sát thấy cảnh nào. ThÓ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. - Miªu t¶: Th¸c nói L. - BiÓu c¶m: T/c cña t/g vÒ th¸c níc, thiªn nhiªn, ®/n. II. Ph©n tÝch:.

(95) tríc tiªn? V× sao cã tªn gäi HL? 1, C¶nh th¸c nói L: ? Vậy cảnh vật đợc miêu tả ở núi HL n/t/n? - Núi HL đợc mặt trời chiếu sáng làm nảy a. Cảnh núi Hơng Lô; sinh khói đỏ tía. N¾ng räi h¬ng L« khãi tÝa bay ? Trên nền cảnh núi rực rỡ, hùng vĩ đó cảnh th¸c nói L hiÖn ra qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo? - §øng xa tr«ng dßng th¸c nh mét dßng s«ng treo tríc mÆt: ? So s¸nh víi b¶n phiªn ©m, em cã thÊy c©u th¬ dÞch thiÕu ®iÒu g×? ("Qu¶i" lµ treo - c©u th¬ dÞch thiÕu ý ch÷ nµy). Từ "quải" có vẻ nh tĩnh, biến cảnh động thµnh "tÜnh" - c¸i tµi cña thi sÜ. ? Tuy vậy, em vẫn có thể hình dung đợc nét nµo vÒ dßng th¸c nói L? ? §äc tiÕp c©u th¬ thø ba bèn cã h×nh ¶nh nµo? ? Vậy qua đó, em hiểu nhà thơ đã sử dụng khả năng nào để viết lên đợc hình ảnh thơ nh vËy? ? Em hiÓu g× vÒ h×nh ¶nh th¬ nµy? (Câu thơ cuối này đợc coi là "danh cú" vì nó đã kết hợp tài tình cái chân và cái ảo, cái hình và cái thần, tả đợc cảm giác kỳ diệu do h×nh ¶nh th¸c níc gîi lªn. - Song nh c¶m nhËn ban ®Çu cña chóng ta đó là bài thơ không chỉ miêu tả cảnh thác núi L mà miêu tả ở đây chỉ là phơng tiện để gióp nhµ th¬ béc lé c¶m xóc. VËy t/c cña nhµ th¬ tríc th¸c nói L n/t/n? ? Các động từ ở đây mang ý nghĩa thông thờng hay mang ý nghĩa nào trớc những vẻ đẹp của thiên nhiên?. => đó là một cảnh tợng hùng vĩ, rực rì, léng lÉy, huyÒn ¶o nh thÇn tho¹i. b. H×nh ¶nh dßng th¸c "Xa tr«ng dßng th¸c tríc s«ng nµy".. "Níc bay th¼ng xuèng ba ngh×n thíc" "Tëng d¶i Ng©n Hµ tuét khái m©y". =>TrÝ tëng tîng phong phó => Søc sèng m·nh liÖt cña th¸c níc. §ã lµ mét c¶nh tîng m·nh liÖt, kú ¶o cña thiªn nhiªn. 2.T×nh cña nhµ th¬ tríc th¸c nói L: - T¸c gi¶ lµ ngêi cã t©m hån nh¹y cảm, thiết tha với những vẻ đẹp rực rì, tr¸ng lÖ, phi thêng cña thiªn nhiªn đồng thời là ngời có tính cách mãnh liÖt, hµo phãng..

(96) ? Qua đó, em hiểu t/c của t/g dành cho thiªn nhiªn n/t/n?. 3. Ghi nhí:. SGK - 109. ? Qua ph©n tÝch v¨n b¶n, em h·y cho biÕt nội dung nổi bật nào, NT đặc sắc gì trong v¨n b¶n nµy? IIi. Tæng kÕt chung Ghi nhí ( SGK) GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ SGK. iv. LuyÖn tËp: - Tõ ng÷ gi¶n dÞ, tinh luyÖn. - C¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ cã g× - Cảnh trăng sáng trong đêm thanh đáng chú ý? - Bài thơ đợc biểu đạt bằng phơng thức tĩnh gợi tình yêu quê. nµo? + Yªu thiªn nhiªn, gÇn gòi víi thiªn - Qua 2 bµi th¬ xa ng¾m th¸c nói L vµ C¶m nhiªn. nghĩ trong đêm thanh tĩnh, em hiểu thêm gì + Nặng tình với quê hơng và yêu quê h¬ng tha thiÕt. vÒ t©m hån vµ tµi n¨ng cña LÝ B¹ch? + Cã tµi lµm th¬, th¬ hay, ng¾n gän, cô đúc, lời ít, ý nhiều. 4. Cñng cè: GV cñng cè bµi kh¾c s©u kiÕn thøc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc hai bµi th¬, n¾m v÷ng ph©n tÝch. - ChuÈn bÞ : Håi h¬ng ngÉu th - Tiết sau: Từ đồng âm.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 34: I/ Môc tiªu:. từ đồng nghĩa. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ đồng nghĩa; hiểu đợc sự phân biệt giữa từ đồng nghĩa hoàn toàn và từ đồng nghĩa không hoàn toàn. - Nâng cao kỹ năng sử dụng từ đồng nghĩa. - Cã ý thøc trau dåi tõ ng÷..

(97) II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : So¹n gi¸o ¸n . II/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: sĩ số: 2. KiÓm tra bµi cò:. 7a. 7b. 7c. KÕt hîp trong giê.. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. I.thếnào là từ đồng nghĩa: ? §äc l¹i b¶n dÞch th¬ "Xa ...". 1. VÝ dô: Dựa vào kiến thức đã học ở bậc Tiểu học, hãy tìm từ đồng nghĩa với mỗi từ "rọi, - Cho 2 động từ: + räi tr«ng"? + tr«ng. ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña c¸c cÆp tõ 2. NhËn xÐt: räi - chiÕu; tr«ng - nh×n? - "rọi" - đồng nghĩa với "chiếu". - "tr«ng" ......................."nh×n". ? Tõ "tr«ng" trong b¶n dÞch th¬ "Xa ..." => C¸c cÆp tõ cã nghÜa gièng nhau. có nghĩa là "nhìn để nhận biết". Ngoài ra, em cßn biÕt tõ "tr«ng" cã nh÷ng nghÜa nµo? coi sãc, gi÷ g×n yªn æn: coi ? Víi mçi nghÜa trªn, em h·y t×m c¸c tõ tr«ng mong :mong đồng nghĩa với từ "trông" nhiều nghĩa? nhìn để nhận biết : nhìn. ? Qua đó, em có nhận xét gì về hiện tợng đồng nghĩa của 1 từ nhiều nghĩa? => Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau. 3. Ghi nhí: Nªu ghi nhí? ? Em có thể lấy VD các nhóm từ đồng nghÜa? (H/s lµm BT nhanh theo nhãm). (BT 1). ? G/v đa từ, yêu cầu h/s tìm từ đồng nghĩa víi tõ g/v ®a ra? (VD: gan d¹ - dòng c¶m.. SGK-114.

(98) yêu sách - đòi hỏi. ®a - trao.) => Từ đồng nghĩa có thể là từ đơn, từ phức, có thể là đồng nghĩa HV, thuần Việt hoÆc HV// thuÇn ViÖt. ? Em tìm đợc từ đồng nghĩa bằng cách nµo? (Giải nghĩa từ hoặc tìm từ có nghĩa tơng Ii. các loại từ đồng nghĩa: đơng). 1. VÝ dô: SGK. ? §äc 2 VD SGK-114. ? So s¸nh nghÜa cña 2 tõ "qu¶ - tr¸i" trong c¸c VD? ? Qua đó em có nhận xét gì?. 2. NhËn xÐt: a, "quả - trái": hai từ đồng nghĩa có thể thay thÕ cho nhau v× s¾c th¸i gièng nhau -> từ đồng nghĩa hoàn toàn.. b, "bá m¹ng - hi sinh": hai tõ dång ? NghÜa cña tõ "bá m¹ng" vµ "hi sinh" nghÜa nhng s¾c th¸i kh¸c nhau trong 2 VD cã g× gièng nhau, kh¸c nhau? (+ hi sinh - s¾c th¸i trang träng v× lý tëng; + bá m¹ng": s¾c th¸i khinh bØ -> chÕt v« Ých.) => §ång nghÜa kh«ng hoµn toµn. 3. Ghi nhí:. SGK-114.. ? Vậy có mấy loại từ đồng nghĩa? Đó là Ii. sử dụng từ đồng nghĩa: nh÷ng lo¹i nµo? 1. VÝ dô: Thử thay các từ đồng nghĩa cho nhau. 2. NhËn xÐt: Cần cân nhắc khi sử dụng từ đồng (? Qua néi dung phÇn 2, em thÊy khi sö nghÜa kh«ng hoµn toµn v× s¾c th¸i biÓu dụng cần lu ý loại từ đồng nghĩa nào? c¶m kh¸c nhau. ? Vì sao từ đồng nghĩa không hoàn toàn lại cần đợc cân nhắc khi sử dụng? ? VÝ dô: "Sau phót chia li" sao l¹i kh«ng 3. Ghi nhí: SGK-115. ph¶i lµ "Sau phót chia tay"? ("chia li" võa mang s¾c th¸i cæ xa võa.

(99) diễn tả đợc cái cảnh ngộ bi sầu của ngời chinh phụ tuy cả 2 từ đều có nghĩa "rời nhau, mçi ngêi ®i mét ph¬ng".) Iii. luyÖn tËp: 4. Cñng cè - luyÖn tËp:. ?Tìm đồng nghĩa?. Gv gäi hs lµm miÖng. Gäi hs kh¸c nhËn xÐt. GV cho ®iÓm.. Tìm một số từ toàn dân đồng nghĩa với từ toµn d©n.. ?Tìm từ đồng nghĩa thay thế các từ in đậm trong các câu sau đây?. - Bài 1 (115 ): - Gan dạ - dũng cảm - Chó biển - hải cẩu - Nhà thơ - thi sĩ - Đòi hỏi - yêu cầu - Mổ xẻ - phẫu thuật - Năm học - niên khoá - Của cải - tài sản - Loài người - nhân loại - Nước ngoài - ngoại quốc - Thay mặt - đại diện - Bài 2 (115 ): ? Tìm từ có gốc ấn - Âu đồng nghĩa với các từ sau đây? - Máy thu hình - Ra đi ô - Sinh tố - vi ta min - Xe hơi - ô tô - Dương cầm - pi a nô - Bài 3 (115 ): - Ba, thầy - bố - Má, bầm, bu - mẹ - Hùm, beo - hổ - Cầy - chó - Bài 4 (115 ): - Đưa tận tay - trao tận tay - Đưa khách - tiễn khách - Kêu - than thở, phàn nàn - Nói - phê bình - Đi - mất.

(100) - Bài 5 (116) ? Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c tõ trong c¸c tõ MÉu - Ăn, xơi, chén cïng nhãm sau ®©y. Ăn: sắc thái bình thường GV lµm mÉu mét vÝ råi gäi hs lµm. Xơi: sắc thái lịch sự, xã giao Chén: sắc thái thân mật, - Cho, tặng, biếu - Yếu đuối: sự thiếu hẳn sức mạnh về thể chất hoặc tinh thần Yếu ớt: Sức lực hoặc tác dụng coi như là không đáng kể - Xinh: trẻ, nhỏ nhắn, ưa nhìn Ch÷a tõ dïng sai trong c¸c c©u sau ®©y. Đẹp: ý nghĩa chung hơn, cao hơn xinh Gäi hs lµm , gi¸o viªn ch÷a bµi, cho ®iÓm. - Tu, nhấp, nốc: Khác nhau về cách thức hoạt động Bµi 9 hëng l¹c - hëng thô. bao che - che chë. gi¶ng d¹y - d¹y. tr×nh bµy - trng bµy.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh bµi tËp. - Hiểu về từ đồng ghĩa. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 35 I/ Môc tiªu:. c¸ch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m. Gióp h/sinh: - Tìm hiểu những cách lập ý đa dạng của bài văn biểu cảm để có thể mở rộng ph¹m vi, kü n¨ng lµm v¨n biÓu c¶m. - TiÕp xóc víi nhiÒu d¹ng v¨n biÓu c¶m, nhËn ra c¸ch viÕt cña mçi ®o¹n v¨n. - Häc sinh biÕt biÓu c¶m khi nãi vµ viÕt. II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ ..

(101) * GV : So¹n gi¸o ¸n . II/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: sĩ số:. 7a. 7b. 7c. 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. nh÷ng c¸ch lËp ý thêng gÆp cña bµi v¨n biÓu c¶m:. 1. Liªn hÖ víi t¬ng lai: * Học sinh đọc đoạn văn biểu cảm. ? Đoạn văn nói về cây tre VN trên bớc đờng đi tới tơng lai của đất nớc. Việc liên tởng đến tơng lai công nghiệp hoá đã khơi gîi cho t¸c gi¶ nh÷ng c¶m xóc g× vÒ c©y tre? ? H×nh ¶nh c©y tre trong hiÖn t¹i cã ý nghÜa n/t/n? (§ã còng chÝnh lµ nh÷ng c¶m xóc vÒ c©y tre). ? Vậy tác giả đã biểu cảm trực tiếp bằng c¸ch nµo?. 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt - Khẳng định sự gắn bó "còn mãi" của cây tre >< d/t (bóng mát trên đờng, khóc nh¹c t©m t×nh, cæng chµo th¾ng lîi, ®u tre bay bæng, s¸o diÒu cao vót, ...) H×nh ¶nh c©y tre trong hiÖn t¹i lµ biÓu trng đẹp đẽ, gợi cảm trên bớc đờng .. cña d/t. (Liªn hÖ víi t¬ng lai.) 2. Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ hiÖn t¹i: 1. VÝ dô. * §äc ®o¹n v¨n biÓu c¶m. 2. NhËn xÐt ? T/g đã nhớ lại con gà đất và đã giúp chóng ta h/dung sù say mª cña «ng n/t/n - Suy nghĩ "đợc hoá thân ..." -> thể >< đồ chơi d/gian đó? hiÖn kh¸t väng trë thµnh ngêi nghÖ sü thổi kèn đồng. ? Việc hồi tởng quá khứ đã gợi lên cảm - Phát hiện tính mong manh của đồ xóc g× trong t/gi¶? ch¬i. ? Em có thể nhớ lại một văn bản đã học -> Liên tởng đến linh hồn của những còng sö dông c¸ch biÓu c¶m nµy? ("Cuéc đồ chơi đã chết..

(102) ..."). * §äc ®o¹n v¨n biÓu c¶m 1, 2.. 3. Tëng tîng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc: 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt. ? Trong đoạn văn của mình, Amixi đã sử dụng trí tởng tợng để bày tỏ lòng yêu mến c« gi¸o n/t/n? (Đó là nét đẹp văn hoá trong q/hệ giữa c/ngêi víi c/ngêi nãi chung, gi¸o viªn häc sinh nãi riªng). ? NguyÔn Tu©n thÓ hiÖn t/c víi Tæ quèc n/t/n, b»ng c¸ch nµo? ? Tìm đoạn văn em đã học có cách biểu c¶m nh thÕ? (Trong v¨n b¶n "Cæng ...").. - Aximi đã gợi lại kỷ niệm , chính là c¸ch bµy tá t×nh c¶m víi c« gi¸o (b¾t nguån tõ ký øc): T«n vinh c« gi¸o, nghÜ vÒ c« nh vÒ chÝnh ngêi mÑ. - Nguyễn Tuân liên tởng 2 vùng đất cùc B¾c vµ cùc Nam cña Tæ quèc -> T×nh yªu ®/níc vµ kh¸t väng thèng nhất đất nớc -> Khơi dậy ở ngời đọc niÒm tù hµo, ý thøc tr¸ch nhiÖm víi Tæ quèc m×nh.. * §äc ®o¹n v¨n biÓu c¶m.. 1. VÝ dô. 4. Quan s¸t, suy ngÉm:. 2. NhËn xÐt T/g gîi t¶ bãng d¸ng, khu«n mÆt ngêi ? Trong đoạn văn, t/g đã gợi tả những nét đã già (thông qua quan sát). nµo vÒ "U t«i"? => ThÓ hiÖn lßng th«ng c¶m vµ sù hèi ? Và từ sự quan sát ấy có t/d b/h t/c n/t/n ? hận vì mình đã thờ ơ, vô tình. (Khi đã trởng thành, ngời con chợt hiểu ra => Con ngời tự giáo dục mình. một cách sâu sắc, cảm động về những hy sinh thÇm lÆng cña ngêi mÑ vµ cµng xãt xa ©n hËn vÒ nh÷ng lçi lÇm, sù v« t©m cña m×nh). ? Có một n/v đã có cách biểu cảm nh thế? Em h·y t×m ? ( V¨n b¶n: "MÑ t«i"). ? §äc nh÷ng c©u ca dao cã c¸ch b/c¶m t¬ng tù? (Nh÷ng c©u h¸t t/c g/®.) 5. Ghi nhí: SGK. ? §Ó t¹o ý cho bµi b/c¶m, kh¬i nguån cho m¹ch c¶m xóc n¶y sinh, ngêi viÕt thêng Ii. luyÖn tËp:.

(103) lµm theo nh÷ng c¸ch nµo? 4. Cñng cè - luyÖn tËp: ? Lập ý cho đề: Cảm xúc về vờn nhà. ? Qua tëng tîng hoÆc quan s¸t trùc tiÕp: ? Nh÷ng g¾n bã cña khu vên víi gia đình em, bản thân em ?. Bµi tËp 1 - Xác định, hình/d khu vờn (đã có, ®ang cã hoÆc m¬ íc). - Gắn bó của khu vờn với gia đình, b¶n th©n em.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 36. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª -håi h¬ng ngÉu th-. (H¹ Tri Ch¬ng). I. Môc tiªu:. - Qua bài học, giúp HS cảm thấy đợc tính độc đáo trong việc thể hiện tình c¶m quª h¬ng s©u nÆng cña nhµ th¬. - Bớc đầu nhận biết phép đối trong câu cùng tác dụng của nó. - Luyện đọc và phân tích thơ thất ngôn tứ tuyệt Đờng luật. II. chuÈn bÞ: - H/S: Häc, so¹n bµi - GV: Soạn bài, chuẩn bị đồ dùng : Bảng phụ chép bản phiên âm và giải nghĩa yÕu tè H¸n ViÖt. III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức: 7a 2. KiÓm tra bµi cò :. 7b. 7c.

(104) ? Đọc thuộc lòng bản phiên âm và bản dịch thơ bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh. Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? Trình bày hiểu biết của em về thể thơ đó? 3. Bài mới : Xa quê nhớ quê là chủ đề quen thuộc trong thơ cổ trung đại phơng Đông. ở bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh thì nỗi nhớ quê đợc thể hiện qua nỗi sầu xa xứ. Còn ở bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê thì tình quê lại đợc thể hiện ngay lúc vừa mới đặt chân tới quê nhà. Đó chính là tình huống tạo nên tính độc đáo của bài thơ.. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - Dựa vào phần chú thích, em hãy nêu 1 vài I- đọc, tìm hiểu chung: nÐt vÒ t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng? 1- T¸c gi¶: H¹ Tri Ch¬ng (659744). - Lµ 1 trong nh÷ng thi sÜ lín cña thêi §êng.. GV hớng cho HS đọc bài Trên bảng phụ.. - 965 ông đỗ tiến sĩ và là đại quan cña triÒu §êng.. 2- T×m hiÓu chung v¨n b¶n. Hd đọc: giọng chậm, buồn, câu 3 đọc giọng h¬i ng¹c nhiªn, c©u 4 giäng hái, cao h¬n vµ a. §äc, chó thÝch. h¬i nhÊn m¹nh thªm 1 chót ë c¸c tiÕng: nµo, * §äc. ch¬i. - Chó thÝch yÕu tè HV (b¶ng phô).. * Chó thÝch: b. T¸c phÈm.. - Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?. - Bài thơ đợc viết khi ông cáo quan - Gv: Hạ Tri Trơng đỗ tiến sĩ năm 36 tuổi và về quê nghỉ hu. lµm quan 50 n¨m díi triÒu vua §êng HuyÒn T«ng. §Õn n¨m 86 tuæi míi c¸o quan nghØ hu, trở về quê hơng. Vừa đặt chân tới làng thì gặp 1 sự việc bất ngờ khiến ông xúc động. Thế là «ng ngÉu høng viÕt bµi th¬ nµy.

(105) - Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ nào?. - ThÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt. - Gv: Ph©n tÝch bµi th¬ theo bè côc 2/2.. II. Ph©n tÝch:. - Hs đọc 2 câu đầu.. 1- Hai c©u th¬ ®Çu (Khai-Thõa):. - Hai câu thơ đầu là tả hay kể? Kể và tả về ai, Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, về những vấn đề gì? (Kể và tả về bản thân) H¬ng ©m v« c¶i, mÊn mao tåi. - Em hiÓu thÕ nµo lµ giäng quª? (lµ chÊt quª, hån quª biÓu hiÖn trong giäng nãi cña con Khi ®i trÎ, lóc vÒ giµ, ngêi) Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao. - Giọng quê không đổi điều đó có ý nghĩa gì ? ->Sö dông tõ tr¸i nghÜa vµ h×nh ¶nh (vẫn giữ đợc bản sắc quê hơng, không thay đối đổi) - Biện pháp nghệ thuật nào đợc sử dụng ở đây? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? (Đối giữa các vế trong câu gọi là tiểu đối Vừa làm cho câu văn cân đối, nhịp nhàng, vừa khái quát đợc quãng đời xa quê và làm nổi bật sự thay đổi về vóc dáng và tuổi tác, đồng thời bíc ®Çu hÐ lé t×nh c¶m quª h¬ng cña nhµ th¬) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh, chi tiÕt -> Sö dông h×nh ¶nh chi tiÕt võa đợc kể và tả ở đây? Tác dụng của nó? ch©n thùc, võa tîng trng -> Lµm næi bËt t×nh c¶m g¾n bã víi quª h¬ng. - Sự đổi và không đổi đó có ý nghĩa gì? - Gv: Câu 1 là tự sự để biểu cảm, còn câu 2 là miêu tả để biểu cảm. Đây là phơng thức bộc lé t×nh c¶m 1 c¸ch gi¸n tiÕp. Ng«n tõ vµ h×nh ¶nh cø nhÑ nhµng cÊt lªn 1 c¸ch thÊm thÝa biÕt bao cảm xúc, nghe nh đằng sau có tiếng thở dµi. Nhµ th¬ nh×n thÊy quª h¬ng, cÊt tiÕng nãi theo giäng cña quª h¬ng, råi tù ng¾m m×nh,. => Khẳng định sự bền bỉ của tình cảm con ngời đối với quê hơng..

(106) thấy mình thay đổi nhiều quá trớc quê hơng, lµng xãm. 2- Hai c©u cuèi (ChuyÓn - Hîp): - Hs đọc 2 câu cuối. - Nhi đồng tơng kiến, bất tơng thức, TiÕu vÊn: Kh¸ch tßng hµ xø lai? - TrÎ con nh×n l¹ kh«ng chµo Hái r»ng: Kh¸ch ë chèn nµo l¹i ch¬i? -> KÓ chuyÖn khi vÒ tíi lµng quª. -> H×nh ¶nh bän trÎ gîi nhí thêi niên thiếu và gợi bản sắc tốt đẹp - Hai c©u nµy lµ kÓ hay t¶? KÓ viÖc g×? cña quª h¬ng. -> Gîi nçi buån v× - Víi t¸c gi¶, Ên tîng râ nhÊt cña bän trÎ lµ xa quª qu¸ l©u, thµnh ra xa l¹ víi g×? (thÊy l¹ kh«ng chµo mµ l¹i hái) quª. - Tại sao với tác giả đó là ấn tợng rõ nhất? => BiÓu hiÖn t×nh c¶m quª h¬ng th¾m thiÕt, bÒn bØ. - Tác giả kể chuyện khi mới về làng để nhằm III.tổng kết mục đích gì? 1. ND 2. NT - Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND và NT *Ghi nhí: sgk (128 ). cña bµi th¬? IV. LuyÖn tËp: - Hs đọc ghi nhớ. (Bän trÎ lµ ngêi lµng, lµ sù sèng cña - §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ lµng, lµ h×nh ¶nh t¬ng lai cña lµng, ? Khi vừa về đến làng hình ảnh đầu tiên mà chúng chân thật, hồn nhiên) t¸c gi¶ gÆp lµ ai? V× sao t¸c gi¶ l¹i kÓ vÒ bän (Mái tóc đã thay đổi theo thời gian, trÎ con? còn giọng quê thì không thay đổi) - Xa quª l©u, ë con ngêi nhµ th¬, c¸i g× thay Giữ đợc bản sắc của quê hơng, gắn đổi theo thời gian, cái gì không đổi? bã víi quª h¬ng. ? Những yếu tố không đổi này đã nói lên điều g×?.

(107) 4. Cñng cè: ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ t tëng t×nh c¶m cña t¸c gi¶ qua bµi th¬ nµy? ? Những yếu tố nào trong bài học đã nói lên tình cảm đó? 5- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc lßng bµi th¬ (b¶n phiªn ©m, dÞch th¬). - So¹n bµi: Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ tr¸i nghÜa:. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH ki duyÖt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 10 TiÕt 37. Tõ tr¸i nghÜa I. Môc tiªu: - Qua bµi häc, gióp HS cñng cè n©ng cao kiÕn thøc vÒ tõ tr¸i nghÜa. - Thấy đợc tác dụng của việc sử dụng các cặp từ trái nghĩa. - RÌn kÜ n¨ng sö dông tõ tr¸i nghÜa trong giao tiÕp. - Cã ý thøc trau dåi vèn tõ II / ChuÈn bÞ : * HS : §äc, so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ . * GV : So¹n gi¸o ¸n . II/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: sĩ số: 2. KiÓm tra bµi cò :. 7a 7b Anh em nh ch©n víi tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.. 7c.

(108) - Tìm từ đồng nghĩa với từ đùm bọc? Vì sao? (đồng nghĩ với đùm bọc là che chở- vì 2 tõ nµy cã nghÜa nh nhau). - Từ lành- rách có phải là cặp từ đồng nghĩa không? Vì sao? 3. Bµi míi : Cặp từ rách - lành không phải là từ đồng nghĩa mà là từ trái nghĩa. Vậy thế nµo lµ tõ tr¸i nghÜa vµ sö dông tõ tr¸i nghÜa nh thÕ nµo? Chóng ta ®i t×m hiÓu bµi h«m nay Hoạt động của GV Hoạt động của HS I- ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa: - §äc b¶n dÞch th¬ bµi: c¶m nghÜ trong 1. VÝ dô: đêm thanh tĩnh và bài Ngẫu nhiên viết 2. Nhận xét: nh©n buæi míi vÒ quª cña TrÇn Träng - NgÈng - cói -> trái nghĩa về hoạt động của đầu. San. - Em h·y t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong - TrÎ - giµ -> tr¸i nghÜa vÒ tuæi t¸c cña ngêi. 2 bản dịch thơ đó? - §i - trë l¹i -Vì sao em biết đó là những cặp từ trái -> trái nghĩa về sự di chuyển. nghÜa? (v× chóng cã nghÜa tr¸i ngîc => Tõ tr¸i nghÜa: lµ nh÷ng tõ cã nghÜa nhau) - Sù tr¸i nghÜa nµy dùa trªn nh÷ng c¬ tr¸i ngîc nhau. - Giµ - non -> tr¸i nghÜa vÒ tÝnh chÊt cña së, tiªu chÝ nµo? thùc vËt. - T×m tõ tr¸i nghÜa víi tõ giµ trong trêng hîp rau giµ, cau giµ? - Nh vËy tõ giµ lµ tõ nh thÕ nµo (tõ giµ => Tõ nhiÒu nghÜa, cã thÓ thuéc nhiÒu lµ tõ cã 1 nghÜa hay lµ tõ cã nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau. nghÜa)? - Em cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ tõ nhiÒu nghÜa ? 3. KÕt luËn: Ghi nhí: sgk (128). - Hs đọc ghi nhớ. II- Sö dông tõ tr¸i nghÜa: - Trong 2 bµi th¬ dÞch trªn, viÖc sö dông 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: c¸c tõ tr¸i nghÜa cã t¸c dông g×? - Ngẩng - cúi -> Tạo phép đối, góp phần biÓu hiÖn t©m t×nh trÜu nÆng t×nh c¶m quª h¬ng cña nhµ th¬. - Tìm 1 số thành ngữ có sử dụng từ trái - Trẻ - già, đi - về -> Tạo phép đối, làm nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng từ nổi bật sự thay đổi của chính nhà thơ ở 2 thêi ®iÓm kh¸c nhau. tr¸i nghÜa Êy? (Trªn thùc tÕ con tr¹ch dµi h¬n con l¬n, - L¬n ng¾n l¹i chª tr¹ch dµi, con thên b¬n måm lÖch h¬n con trai. Thên b¬n mÐo miÖng chª trai lÖch måm. Nhng ngời ta muốn lấy chuyện lơn chê -> Tạo sự tơng phản để lên án, phê phán trạch và thờn bơn chê trai để nói những những kẻ không biết mình mà còn hay ngêi kh«ng biÕt m×nh mµ cßn hay chª chª bai ngêi kh¸c. ngêi kh¸c) - Từ trái nghĩa thờng hay đợc sử dụng ở.

(109) đâu, để làm gì? Sử dụng từ trái nghĩa => Từ trái nghĩa đợc sử dụng trong thể cã t¸c dông g×? (ghi nhí 2 ). đối, tạo các hình tợng tơng phản, gây ấn - Hs đọc 2 ghi nhớ. tîng m¹nh, lµm cho lêi nãi thªm sinh động. 3. Ghi nhí 1,2: sgk (128 ) III- LuyÖn tËp: 1- Bµi 1 (129 ): 4- Cñng cè - LuyÖn tËp: - Lµnh – r¸ch - Ng¾n - dµi - Hs đọc những bài ca dao, tục ngữ. Giµu – nghÌo - S¸ng – tèi - T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u ca dao, tục ngữ vừa đọc? - Vì sao em biết đó là những cặp từ trái nghÜa? 2- Bµi 2 (129 ): c¸ t¬i – c¸ ¬n - T×m tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ in ®Ëm - T¬i trong c¸c côm tõ sau ®©y? hoa t¬i – hoa hÐo ¨n yÕu - ¨n khoÎ - Vì sao, em lại chọn những từ đó là từ tr¸i nghÜa? (v× nh÷ng tõ nµy lµ tõ nhiÒu - YÕu häc lùc yÕu – häc lùc giái nghÜa, mµ tõ nhiÒu nghÜa th× cã thÓ ch÷ xấu – chữ đẹp thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau) - XÊu đất xấu - đất tốt - §iÒn tõ tr¸i nghÜa thÝch hîp vµo c¸c 3- Bµi 3 (129 ): - Chân cứng đá mềm. thµnh ng÷ sau? - C¸c tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u thµnh - Cã ®i cã l¹i. ngữ trên đợc dùng để làm gì? Nó có tác - Gần nhà xa ngõ. dụng nh thế nào? (Đợc dùng để tạo - Mắt nhắm mắt mở. phÐp t¬ng ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh, lµm - Ch¹y sÊp ch¹y ngöa. - V« thëng v« ph¹t. cho lời nói thêm sinh động) - Bªn träng bªn khinh. 4- Bµi 4 (129 ): - H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n vÒ t×nh Quª h¬ng em ë vïng lßng hå s«ng §µ, cảm quê hơng, có sử dụng từ trái nghĩa? vào cuối thu, đầu đông, thờng có những ngµy ma r¶ rÝch. «ng em kÓ r»ng: xa kia - G¹ch ch©n díi c¸c tõ tr¸i nghÜa? nơi đây là 1 vùng đồi núi hoang vu, vắng - GV cho HS th¶o luËn theo bµn. vÎ, kh«ng 1 bãng ngêi nhng ngµy nay, ë Thêi gian 7 phót. nơi đây, con ngời đã biến những đồi núi Yªu cÇu c¸c nhãm lÇn lît tr×nh bµy. hoang vu, c»n cçi thµnh nh÷ng c¸nh C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. rõng xanh t¬i, b¸t ng¸t. GV kh¸i qu¸t l¹i. 5- Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc ghi nhí, lµm tiÕp nh÷ng phÇn bµi tËp cha lµm hÕt. - Đọc trớc bài: Từ đồng âm. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn nãi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt con ngêi:.

(110) - Mỗi em chọn 1 trong 4 đề (Trong SGK) lập dàn bài tập nói ở nhà theo tinh thÇn 1 bµi ph¸t biÓu tríc líp. ****************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 38. LuyÖn nãi V¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt con ngêi. I. Môc tiªu: - Qua bài học, giúp HS rèn luyện kĩ năng nói theo chủ đề biểu cảm. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m ý, lËp dµn ý v¨n biÓu c¶m cho HS. II. chuÈn bÞ: - H/S: Häc, so¹n bµi - GV: Soạn bài, chuẩn bị đồ dù III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò : (Lång vµo bµi míi) 3. Bµi míi : V¨n nãi kh¸c v¨n viÕt ë chç nµo? (V¨n nãi kh¸c v¨n viÕt ë chç c©u v¨n kh«ng dµi, néi dung kh«ng qu¸ nhiÒu chi tiÕt. Bµi h«m nay sÏ gióp c¸c em rÌn kÜ năng diễn đạt trớc tập thể lớp). Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. I- ChuÈn bÞ: 1- §Ò bµi: - §Ò 1: C¶m nghÜ vÒ thÇy, c« gi¸o, - Hs đọc 4 đề bài (bảng phụ). - Mỗi em chọn 1 trong 4 đề trên, lập dàn những “ngời lái đò” đa thế hệ trẻ “cập bµi tËp nãi ë nhµ theo tinh thÇn 1 bµi ph¸t bÕn” t¬ng lai. - §Ò 2: C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n. biÓu tríc líp. - Đề 3: Cảm nghĩ về sách vở mình đọc vµ häc hµng ngµy. - §Ò 4: C¶m nghÜ vÒ mét mãn quµ mµ em đã đợc nhận thời thơ ấu. - Bốn đề bài trên thuộc thể loại nào? - Văn biểu cảm về sự vật, con ngời đòi hỏi 2- Yêu cầu: - Văn biểu cảm về sự vật, con ngời đòi phải chú ý đến những v.đề gì? hái ph¶i chó ý tíi sù vËt vµ con ngêi 1 cách đầy đủ. Phải có sự vật, con ngời - Khi viÕt v¨n biÓu c¶m cÇn vËn dông lµm nÒn cho nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc, suy nghÜ. Ngêi lµm ph¶i chó ý tíi yÕu nh÷ng h×nh thøc biÓu c¶m nµo? tè tù sù vµ miªu t¶. CÇn vËn dông yÕu tố hồi tởng, tởng tợng, liên tởng để biểu - GV chia HS theo tæ, nhãm, ph¸t biÓu c¶m. theo dàn bài đã chuẩn bị, sau đó cử đại - Tập vận dụng hình thức biểu cảm nh:.

(111) diÖn lªn nãi tríc líp. so s¸nh, lêi trïng ®iÖp, h×nh thøc c¶m - Khi bạn trình bày, các em lắng nghe để thán. bæ sung, söa ch÷a. II- Thùc hµnh:. Cuèi giê GV yªu cÇu tÊt c¶ nh÷ng HS bÞ S¸ng h«m sau, em ung dung nép c¶ bµi cò lÉn bµi míi cho c«... - Gv: Muèn ngêi nghe hiÓu th× ngêi nãi ph¶i lËp ý vµ tr×nh bµy theo thø tù ý: ý 1, ý 2...Muốn truyền đợc cảm xúc cho ngời nghe th×: T×nh c¶m ph¶i ch©n thµnh, tõ ng÷ ph¶i chÝnh x¸c trong s¸ng, bµi nãi phải mạch lạc và đảm bảo tính liên kết chÆt chÏ.. 1- Gîi ý: MÉu chung cña bµi nãi a- Më ®Çu: - KÝnh tha c« gi¸o vµ c¸c b¹n! Tất cả những ai đã từng cắp sách tới trờng đều có những kỉ niệm sâu sắc về m¸i trêng, vÒ thÇy c«, bÌ b¹n. Mét trong những kỉ niệm sâu sắc nhất để lại cho em nhiÒu suy nghÜ vµ t×nh c¶m lµ - Mét lÇn c« Mai tr¶ bµi TLV, em bÞ ®iÓm kÐm. NhËn bµi, em vß nhµu råi bá vµo trong cÆp… Tối hôm đó, vừa làm bài em vừa vuốt tê giÊy kiÓm tra cho ph¼ng, nhng vuèt m·i mµ tê giÊy vÉn cßn nh¨n nhóm. Em nghÜ ra s¸ng kiÕn lÊy bµn lµ lµ cho ph¼ng... c- Kết thúc: Em xin đợc ngừng lời ở đây. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã chú ý l¾ng nghe!. 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc toµn bµi. ? Muốn trình bày miệng một vấn đề cho tốt thì ta cần phải làm gì? 5- Híng dÉn häc bµi: - Chọn một trong 4 đề viết thành bài văn hoàn chỉnh. - §äc bµi: C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. ********************************************************.

(112) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 39. KIỂM TRA VĂN ---***--I/ MỤC TIÊU : Giúp HS Kiểm tra kĩ năng diễn đạt, nắm bắt kiến thức văn bản đã học. GV: Đánh giá mức độ nắm bắt vận dụng kiến thức đ học của HS để định hướng củng cố ôn luyện. Rèn kĩ năng chép thơ, cảm thụ văn bản. Giáo dục ý thức tự giác khi làm bài II. chuÈn bÞ Gv: Ra đề, đáp án, biểu điểm. Hs: Học bài; chuẩn bị giấy nháp, bút,... III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS. 3. Bµi míi : a. Mục tiêu đề kiểm tra. - Đ ánh gía nhận thức hiểu bíêt của hs ở chủ đề 1và 2 : phần ca dao và bài thơ: Qua Đèo Ngangvà Bạn đến chơi nhà. b. H×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm, tù luËn . c. ThiÕt lËp ma trËn Chủ đề. NHẬN BIẾT TN. Chủ đề 1: Văn Nắm nội dung bản văn bản, thể Truyện ngắn thơ Ca dao, dân ca Thơ. TL Chép bài thơ(Phiên âm). Số câu:10 Số điểm: 3,2 đ. Số câu:5 Số câu:1 Số điểm: 1,25đ Số điểm: 1,0 đ. Chủ đề 2:Tiếng Việt Từ loại. Các từ loại đã học. THÔNG HIỂU TN Thông qua nội dung văn bản rút ra bài học cho bản thân Số câu:4 Số điểm: 1đ Tỉ lệ: 10% Lỗi khi sử dung từ. VẬN DỤNG T L. Thấp. CỘNG. Cao. Số câu:10 Số điểm: 3,25 đ.

(113) Số câu:3 Số câu:2 Số điểm: 0,75đ Số điểm: 0,5đ. Số câu:1 Số điểm: 0,25đ. Chủ đề 3:Tập làm văn Văn biểu cảm. Số câu:1 Số điểm: 6đ Tỉ lệ: 60%. Số câu:14 Số điểm: 10đ Tỉ lệ: 100%. Số câu: 7 Số câu:1 Số điểm: 1,75đ Số điểm: 1,0 đ Tỉ lệ: 17,5% Tỉ lệ: 10%. Số câu:5 Số điểm: 1,25 đ Tỉ lệ: 12,5%. Số câu:3 Số điểm: 0,75 đ Nêu cảm nghĩ về 1 bài thơ Số câu:1 Số điểm: 6đ Tỉ lệ: 60% Số câu:1 Số điểm: 6đ Tỉ lệ: 60%. Số câu:1 Số điểm: 6đ Tỉ lệ: 60%. Số câu:14 Số điểm: 10đ Tỉ lệ: 100%. d. §Ò kiÓm tra. I .Trắc nghiệm khách quan (3 điểm) Khoanh tròn trước chữ cái có phương án trả lời đúng. Câu 1: Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người con như thế nào: a. phấp phỏng, lo lắng.. C. vô tư, thanh thản. b. thao thức, đợi chờ. d .căng thẳng, hồi hộp. Câu 2: Cha của En-ri-cô là người: a . rất yêu thương và nuông chiều con. b. yêu thương, nghiêm khắc và tế nhị trong việc dạy con. c. luôn nghiêm khắc và không tha thứ cho lỗi lầm của con. d. luôn thay mẹ En-ri-cô giải quyết mọi công việc trong gia đình. Câu 3:Kết thúc truyện”Cuộc chia tay của những con búp bê” cuộc chia tay nào đã không xảy ra: a. cuộc chia tay giữa hai anh em..

(114) b. cuộc chia tay giữa người cha và người mẹ. c. cuộc chia tay giữa hai con búp bê Em Nhỏ và Vệ Sĩ. d. cuộc chia tay giữa Thủy với cô giáo và các bạn. Câu 4:Thông điệp nào được gửi gắm qua văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”: a. hãy để trẻ em được sống trong môt mái ấm gia đình b. hãy tôn trọng ý thích của trẻ em. c. hãy hành động vì trẻ em. d. tạo điều kiện để trẻ em phát triển những tài năng sẵn có. Câu 5: Bài ca dao”Công cha như núi ngất trời”là lời củ ai nói với ai. a. lời của con nói với mẹ cha.. b. lời của ông nói với cháu.. c. lời của anh em nói với nhau.. d. lời của cha mẹ nói với con.. Câu 6: Nét tính cách nào sau đây nói đúng về chân dung “chú tôi”trong bài ca dao châm biếm thứ nhất: a. tham lam, ích kỉ. c . độc ác, tàn nhẫn.. b. . nghiện ngập, lười biếng.. d. dốt nát, háo danh.. Câu 7:Bài “Sông núi nước Nam được gọi là: a. Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên.. c. áng thiên cổ hùng văn.. b. Hồi kèn xung trận.. d. khúc ca khải hoàn.. Câu 8: Bài thơ “Thiên trường vãn vọng” của Trần Nhân Tông được viết theo thể thơ: a. thất ngôn bát cú.. c. ngũ ngôn tứ tuyệt.. b. thất ngôn tứ tuyệt.. d. ngũ ngôn bát cú.. Câu 9: Đèo Ngang thuộc địa phương nào: a. Đà Nẵng.. c. nơi ph©n giíiThành phố §à Nẵng hai tỉnh Quảng Bình. b. Quảng Bình.. d. nơi ph©n giíi giữa hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh.. Câu 10: Đại từ nào sau đây không phải để hỏi về không gian: a . ở đâu. c. khi nào. b. nơi đâu. d. chỗ nào. Câu 11: Câu sau mắc lỗi gì về quan hệ từ: “ Qua bài thơ Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến cho ta hiểu về tình bạn bình dị mà sâu sắc của nhà thơ”: a . thiếu quan hệ từ .. c. dùng quan hệ từ không đúng chức năng ngữ pháp.

(115) b. thừa quan hệ từ.. d. dùng quan hệ từ không có tác dụng liên kết.. Câu 12:Trong những từ sau từ nào là từ láy toàn bộ: a. mạnh mẽ. c . mỏng manh. b. ấm áp. d. thăm thẳm. Phần II Tự luận(7 điểm) Câu 1: Chép thuộc bài thơ “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê” của Hạ Tri Chương(Phiên âm) (1 đ). Câu 2: Viết đoạn văn ngắn (khoảng 1 trang giấy vở )nêu cảm nhận của em về bài thơ”Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương. e. Híng dÉn chÊm, biÓu ®iÓm Phần I Trắc nghiệm: mỗi câu đúng được 0,25 đ. Câu. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Đáp c án. b. c. a. d. b. a. b. d. c. b. d. Phần II: Tự luận (7 điểm). Câu. Hướng dẫn chấm. Câu 1 Chép đủ phần phiên âm, có dấu phẩy ngăn cách 2 vế đối của hai câu đầu.câu cuối có dấu ?. Điểm 1 điểm. Câu 2 Viết đoạn văn ngắn có bố cục mạch lạc, có tính liên kết,diễn đạt trôi chảy, trong sáng. Đảm bảo các yêu cầu sau: - Bài thơ có tính đa nghĩa + Nghĩa thứ nhất :Bánh trôi có màu trắng được nặn thành viên tròn , nếu nhào nhiều nước thì nhão và ngược lại + Nghĩa thứ 2: Quyết định giá trị bài thơ:than phận người phụ nữ . Hình thức xinh đẹp. . Thân phận chìm nổi bấp bênh, vô định. . Phẩm chất;trong trắng dù gặp chuyện gì vẫn giữ được lòng sắc son, chung thủy. - Tác giả thể hiện sự trân trọng ca ngợi vẻ đẹp đồng thời bày tỏ. 3 điểm.

(116) sự thương cảm với người phụ nữ. + Ca ngợi vẻ đẹp người phụ nữ trong xã hội cũ.. 2 điểm. + Đồng cảm với nỗi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. - Ngôn ngữ giản dị,sử dụng nghệ thuật ẩn dụ làm tăng giá trị bài thơ. 1 điểm 4/ Củng cố: - Nhận xét giờ làm bài. 5/Híng dÉn vÒ nhµ : - Soạn bài: Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸.. ***************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 40. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ ( Mao èc vÞ thu phong së ph¸ - Hớng dẫn đọc thêm -. I. Môc tiªu: Gióp hs. ( §ç Phñ). - Cảm nhận đợc tấm lòng nhân hậu vị tha của Đỗ Phủ nhà thơ hiện thực vĩ đại – Nhà thơ của dân đen, bớc đầu thấy đợc vị trí và ý nghĩa của yếu tố miêu tả và tự sù trong th¬ tr÷ t×nh - Thấy đợc bút pháp hiện thực , giọng thơ trầm uất của đại thi hào - Gíáo dục lòng nhân ái, tình yêu thơng con ngời , đồng loại. II. chuÈn bÞ: - H/S : Häc, so¹n bµi - GV: Soạn bài, chuẩn bị đồ dùng : tranh về mái nhà tranh của nhà thơ. III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức: 7a. 7b. 7c. 2. Bµi cò: §äc thuéc bµi th¬: NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi m¬ia vÒ quª..

(117) 3. Bµi míi. * Giíi thiÖu bµi Lí Bạch, Đỗ Phủ, Bạch C Dị là 3 nhà thơ lớn nhất Trung Hoa đời Đờng.Nếu Lí Bạch là nhà thơ lãng mạn vĩ đại thì Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực vĩ đại.Thi sử thi thánh.Cuộc đời long đong khốn khổ, chết vì nghèo và bệnh tật. Đỗ Phủ đã để lại cho đời gần 1500bài thơ trầm uất, buồn đau nuốt tiếng khóc nhng lại ngời sáng lên tinh thÇn nh©n ¸i bao la “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸”lµ mét bµi th¬ nh thÕ. * Bµi míi. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. §äc, giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶:. ? Nêu những nét cơ bản về cuộc đời - Đỗ Phủ : ( 712-770) vµ sù nghiÖp cña t¸c gi¶ ? - Là nhà thơ nổi tiếng đời đờng - Trung Quèc - Cuéc sèng nghÌo khæ c¬ cùc - §Ó l¹i h¬n1500bµi th¬ thÊm ®Ém tinh thần nhân đạo và giá trị hiện thực sâu sắc - §îc mÖnh danh lµ thi sö,thi th¸nh - YC đọc: giọng vừa phải , vừa tả, 2. Tìm hiễu chung văn bản. cõa béc lé c¶m xóc buån b· , bÊt lùc, a. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: cay đắng của nhà thơ trong 3 khổ thơ * Đọc ®Çu .Giäng t¬i s¸ng, phÊn trÊn h¬n ë khæ cuèi GV và HS nối nhau đọc – nhận xét HS đọc chú thích SGK. * Chó thÝch-131 b. T¸c phÈm:. ? Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ nµo. NhËn xÐt vÒ vÇn, nhÞp, sè c©u, sè,. Thể thơ: cổ thể, vần nhịp, câu chữ đều khá tù do, phãng kho¸ng..

(118) ch÷ trong bµi? ? Bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn? Néi - PhÇn 1 : Khæ 1:KÓ, t¶ vÒ giã thu thæi bay dung cña tõng phÇn? m¸i nhµ tranh - PhÇn 2 : Khæ 2: TrÎ con cíp tranh, nhµ th¬ bÊt lùc Êm øc - PhÇn 3 : Khæ 3: §ªm ma rÐt, nhµ dét, nằm suốt đêm không ngủ. - PhÇn 4 : Khæ 4: íc m¬ cao c¶ cña nhµ th¬ II. Ph©n tÝch: HS đọc Khổ 1 ? Khæ 1 nhµ th¬ t¶ hay kÓ?. a. Khæ 1: - Nhµ th¬ võa kÓ võa t¶. ? Qua cách kể em thấy tốc độ gió nh thÕ nµo? - TrËn giã thu thæi m¹nh" thu cao" trong phót chèc cuèn bay tung c¶ 3 líp m¸i nhµ tranh cña ng«i nhµ míi dùng cña nhµ th¬.. ? C¶nh c¸c líp tranh bÞ giã thu cuèn bay đợc rác giả miêu tả nh thế nào? - C¸c líp tranh bay tung toÐ m¶nh cao, m¶nh thÊp, m¶nh xa, m¶nh gÇn r¶i r¸c kh¾p bê, treo tÝt ngän rõng, quay lén vµo m¬ng. => Sức gió thật dữ dội, ta nh thấy đợc sự ? C¶nh c¸c líp tranh bÞ tung toÐ bÊt ngê, tiÕc cña cña «ng giµ §ç Phñ tríc thiªn nhiªn v« t×nh. chøng tá ®iÒu g×?. ? NghÜa cña rõ "tranh" rong bµi lµ g×? ? Ngoµi ra " tranh" cßn cã nghi· lµ g×?.

(119) - Tranh:+ bøc tranh + tranh giµnh HS đọc ? §· khæ v× nhµ tèc m¸i, nhµ th¬ cßn b Khæ 2: khæ thªm v× lý do g×? - Khæ v× lò trÎ th«n Nam ®ua nhau tranh cíp nh÷ng tÊm tranh ch¹y ®i. ? Cảm xúc của em nh thế nào khi đọc đến 2 câu : - Nhµ th¬ giµ, yÕu, ch©n chËm, m¾t kém làm sao đuổi đợc, gào thét đòi mãi đến khô môi, miệng cháy cũng chẳng xong, đành lọc cọc chống gậy trë vÒ ng«i nhµ tuÒnh toµng mµ lßng =>Xen sự giận giữ, đắng cay, bất lực theo võa ®au xãt, võa Êm øc kh«n ngu«i tõng bíc ch©n mái mÖt, ch¸n n¶n cña §ç Phñ "Môi khô miệng cháy gào chẳng đợc c. Khæ 3 ( 8 c©u): Quay vÒ chèng gËy lßng Êm øc"? ? Trong lêi kÓ cã xen lÉn t©m tr¹ng của tác giả, đó là tâm trạng gì? ? Trong khổ thơ này nhà thơ đã kết hîp c¸c kiÓu v¨n b¶n nµo? - T¸c gi¶ t¶ vµ kÓ kÕt hîp víi biÓu c¶m ? Nh vËy, nçi khæ cña nhµ th¬ cã t¨ng => Miªu t¶ trËn ma phò phµng hµnh h¹ nhµ th¬. lªn kh«ng? - Nçi khæ t¨ng thªm nhiÒu phÇn, «ng tr»n trọc suốt đêm trong mệt đói, lo lắng, buồn rÇu, th¬ng con, th¬ng m×nh vµ còng chØ đành cay dắng, ấm ức và bất lực hút thuốc lào vặt và đếm trống canh điểm từng nhịp ? C©u cuèi: §ªm dµi ít ¸t sao cho mµ th«i.

(120) trót" đợc viết dới dạng câu gì? ? Hình ảnh " đêm dài" mang ý nghĩa - Dới dạng câu hỏi tu từ. g×? - " Đêm dài": vừ tả thực ( cái đêm đen ma giã lóc bÊy giê) võa cã ý Èn dô cho t×nh hình đất nớc và cuộc đời nhà thơ vào nh÷ng n¨m «ng ph¶i lu l¹c li h¬ng v× c¶nh néi chiÕn. ? C©u th¬ cuèi cã ý nghÜa g×? - Võa tr×nh bµy nçi cay d¾ng cña nhµ th¬. ? Hai c©u cuèi thÓ hiÖn ®iÒu g×?. võa ngÇm lªn ¸n giai cÊp thèng trÞ hÌn kém để xảy ra cảnh loạn li khiến nhân dâ lÇm than, ít ¸t, tèi t¨m.. d. Khæ 4: - Ước mơ, khát vọng lớn lao, cao đẹp, tác giả ớc đợc nhà rộng muôn ngàn gian để ? Có ngời cho rằng:" Ước mơ của Đỗ cho khắp thiện hạ, kẻ sĩ, ngời nghèo đợc Phñ thËt viÓn v«ng". Em cã t¸n thµnh sèng h¹nh phóc. ý kiến đó không? Vì sao? - ¦íc m¬ Êy tuy mang mµu s¾c ¶o tëng HS th¶o luËn nhãm nhá nhanh 3' l·ng m¹n nhng rÊt ch©n thùc, b¾t nguån tõ cuéc sèng cã thùc vµ b¶n tÝnh nhËn hËu của 1 thi sĩ luôn gắn bó với đời, luôn quan tâm và mong muốn nhân dân đợc ấm no, ? Kh¸i qu¸t nd vµ nt chÝnh cña bµi h¹nh phóc. th¬. III. Tæng kÕt HS đọc ghi nhớ: SGK 1. NT 2. ND - GV kÎ b¶ng phô c©u hái 2(SGK) Gäi HS lªn b¶ng ®iÒn. 4) Cñng cè:. . Ghi nhí: IV. LuyÖn tËp:.

(121) ? Em biết bài thơ nào của tác giả VN cũng mang tình cảm nhân đạo nh thơ Đỗ Phủ vµ còng cã c¸ch biÓu c¶m nh thÕ -Th¬ HCM ((Em bÐ trong nhµ lao T©y D¬ng )), “Ngêi b¹n tï ” ? Theo em yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong VB biÓu c¶m cã gi¸ trÞ g×? -yếu tố tự sự và miêu tả là phơng thức để bộc lộ cảm xúc . 5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ND vµ NT bµi th¬ - Tù «n tËp, giê sau kiÓm tra 1 tiÕt v¨n.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ duyÖt. ………..*.*.*.*.*…………….. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 11. Tiết 41. Từ đồng âm Môc tiªu: Gióp hs.

(122) - Hiểu đợc thế nào là từ đồng âm - Biết cách xác dịnh nghĩa của từ đồng âm . - Có thái độ cẩn trọng , tráng gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tựơng đồng âm II. chuÈn bÞ: - H/S : Häc, so¹n bµi - GV: So¹n bµi. III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức: 7a. 7b. 7c. 2. Bµi cò: ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Cho VD? 3) Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. Thế nào là từ đồng âm:. GV ghi b¶ng phô HS đọc. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: a. Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.. ? T×m1 sè tõ thay cho tõ " lång" trong vÝ dô 1?. Thay: nh¶y, phi, vät - lång: nh¶y dùng lªn. ? Em hiÓu tõ " lång " cã nghÜa lµ g×? ? T×m1 sè tõ thay cho tõ " lång" trong vÝ dô2?. b. Mua đợc con chim bạn tôi nhốt ngay vào lång. - Thay: chuång, rä. ? VËy tõ " lång" trong vÝ dô 2 cã nghÜa lµ g×?. - lồng: vật làm bằng tre, gỗ, sắt… dùng để nhèt chim, gµ, vÞt…. ? Hai tõ " lång " trong 2 vÝ dô trªn gièng vµ kh¸c hau ë ®iÓm nµo?. - Gièng nhau:vÒ h×nh thøc ng÷ ©m. - GV: hai tõ lång trong VD lµ 2 tõ. - Kh¸c nhau: vÒ nghÜa.

(123) đồng âm. Vậy em hiểu thế nào là từ đồng âm?. 3. Ghi nhí: SGK -135-. HS đọc ghi nhớ ? Nhờ đâu mà em phân biệt đợc nghÜa xña 2 tõ " lång" trªn? ? NÕu t¸ch khái ng÷ c¶nh cã thÓ hiÓu tõ "kho" thµnh mÊy nghÜa?. II. Sử dụng từ đồng âm: 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt. - Dùa vµo ng÷ c¶nh cña c©u v¨n. ? §Ó tr¸nh nh÷ng hiÓu lÇm do hiÖn tợng đồng âm gây ra, cần phải chú ý ®iÒu g× khi giao tiÕp?. *. VÝ dô: "§em c¸ vÒ kho" - Kho cã 2 nghÜa: + kho ( nấu): chỉ hoạt động. ? Dùa vµo nghÜa cña tõ " tranh" trong c©u th¬ cña §ç Phñ:" C¾p tranh ®i tuèt vµo luü tre". Em h·y đặt câu có 2 từ đồng âm "tranh"?. HS đọc yêu cầu GV híng dÉn HS lµm theo mÉu. 4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. + kho (danh từ): chỗ chứa đựng. - Cần chú ý đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nớc đôi do hiện tợng đồng âm. * Ghi nhí:SGK VD: Bän trÎ ®ang tranh nhau cíp tranh ®i vµo luü tre.. III. LuyÖn tËp: Bµi 1: - Cao: + cao sang + chiÒu cao - Sang:+ sang träng. Gäi hs lµm bµi 1. Hs kh¸c nhËn xÐt, GV ch÷a bµi.. +sang ngang( sang ph¶i) - tranh:+ bøc tranh.

(124) + tranh giµnh - Nam: + híng nam + nam giíi Bµi 2: ? T×m c¸c nghÜa kh¸c nhau cña danh - Cæ: phÇn th©n thÓ nèi liÒn ®Çu víi m×nh, từ" cổ" và cho biết nghĩa của từ đó? hay nối bàn tay, bàn chân,( cổ tay, cổ chân) - Cæ ¸o: bé phËn phÝa trªn cña ¸o tiÕp gi¸p vµ nèi liÒn víi th©n ¸o. - Cæ chai: bé phËn nèi liÒn gi÷a miÖng chai víi phÇn díi chai => mèi liªn hÖ gi÷a 2 bé phËn VD: + đồ cổ: đồ cũ xa + truyÖn cæ: nh÷ng c©u chuyÖn xa truyÒn l¹i hs đọc yêu cầu của đề bài. HS th¶o luËn 3' hs làm bài. HS đặt câu. Bµi 3: - Trên chiếc bàn này chúng tôi đã bàn bạc viÖc häc tËp. - Con sâu đã làm sâu hết luống rau. - Năm nay tôi phấn đấu 5 môn đạt loại giỏi... HS đọc yêu cầu GV cho HS th¶o luËn nhãm 3' §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. Bµi 4: - Anh chàng nọ đã sử dụng biện pháp từ đồng âm để lấy lý do không trả lại cái vạc cña anh hµng xãm. - NÕu sö dông biÖn ph¸p chÆt chÏ vÒ ng÷ c¶nh mµ hái anh chµng nä r»ng: " V¹c cña ông hàng xóm bằng đồng cơ mà" thì anh chµng nä ph¶i chÞu thua.. 5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi.

(125) - Viết 1 đoạn văn có sử dụng từ đồng âm. -. ChuÈn bÞ bµi: C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m ………………*.*.*.*.*………………. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 42 . tr¶ bµi viÕt sè 2 I. Môc tiªu : - Học sinh nắm được các kiến thức cần đạt trong bài viết - Nhận biết những ưu điểm, nhược điểm trong bài văn của mình và sửa - Rèn kĩ năng dùng từ, viết câu, viết đúng chính tả cho học sinh -Học sinh có ý thức sửa lỗi, vận dụng các kinh nghiệm để bài sau tốt hơn II.ChuÈn bÞ: - Giáo viên: các lối của học sinh + dàn ý - Học sinh: sửa lỗi trong bài viết III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1) ổn định lớp: sĩ số 7a.. 7b. 7c. 2) KiÓm tra bµi cò: kh«ng 3) Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I / §Ò bµi : - GV chép đề bài lên bảng .. Học sinh nhắc lại đề bài. C¶m nghÜ vª ngêi mÑ kÝnh yªu cñc em. II, Yªu cÇu: Gi¸o viªn lu ý häc sinh:.

(126) - Đọc kĩ đề bài. - Cần thực hiện đủ các thao tác khi làm văn biểu cảm. ? Thể loại?-Văn biểu - VËn dông c¸c kÜ n¨ng : cảm + Tr×nh bµy c¶m xóc. ? Đối tượng biểu cảm + Tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm. là gì? + Chọn các yếu tố tự sự để bộc lộ cảm xúc. ? Định hướng tình - BiÕt thùc hiÖn vµ tu©n thñ c¸c bíc khi t¹o lËp v¨n b¶n. cảm? Phương thức biểu đạt? - Tự sự + miêu tả -> biểu cảm. 1. Xác định đúng đối tợng ,đúng thể loại. 2. Xác định các yếu tố kể. 3 Các yếu tố miêu tả, tự sự chỉ là phơng tiện để biÓu c¶m. 4. Tu©n thñ c¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề. - T×m ý. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi. * Dµn bµi:. ? Phần mở bài em cần A. Më bµi: Giíi thiÖu mÑ (cha) giới thiệu vấn đề gì? Gv đọc phần mở bài. Nªu t×nh c¶m chung cña em:yªu quÝ kÝnh träng. ? Phần thân bài có b. Th©n bµi: nhiệm vụ gì? - Miêu tả ,kể ,thông qua các hành động,nét mặt, lêi nãi...-> béc lé c¶m xóc. Học sinh so sánh ? Kết bài em phải nêu c. kÕt bµi: nội dung gì? - T×nh yªu mµ em dµnh cho cha (mÑ). Gv đọc phần kết bài III. NhËn xÐt.

(127) của học sinh:. 1. ¦u ®iÓm. Học sinh so sánh. Nhận - Đa số học sinh líp 7A x¸c định được yêu cầu của đÒ xét - Bài viết có bố cục rõ ràng gåm 3 phÇn:MB, TB ,KB Gv kết luận - Một số bài viết khá tốt, diễn đạt lu loát, dùng dấu câu tơng đối khá ở 1 số em: Bµi cña DuËt, Thu, 2. Nhîc ®iÓm: Hoµng… - Mét sè bµi viÕt cã nội dung còn sơ sài, học sinh chưa cú ý thức làm bài đặc biệt là 1 số em ở lớp 7B, 7c - Một số bài đưa nội dung chưa phù hợp, tình cảm còn mờ nhạt - Nhiều bài thiên về tả cây, ít biểu cảm hoặc chưa biểu cảm trực tiếp. H¶i, Duy, .... - NhiÒu bµi tr×nh bày chưa khoa học, chưa rõ bố cục ba phần, thiếu kết bài chñ yÕu lµ HS líp 7B HuÖ, phîng, YÕn,... - Diễn đạt yếu, lủng củng, chưa có sự logic giữa các ý, sử dụng từ ngữ, hình ảnh, so sánh chưa phù hợp, câu thiếu chủ ngữ, thiếu cả chủ ngữ, vị ngữ, không chấm câu. Em ¸nh, §¹t, Trêng. - Bài sai nhiều lỗi chính tả, viết không đúng từ: - Một số bài cha thËt có cảm xúc IV. Söa lçi ®iÓn h×nh:. Em Thuú, Ban, TuÊn.. - GV nêu 1 số lỗi sai của HS để các em tự sửa - GV cho HS trao đổi bài cho nhau để các em tự sửa sai cho nhau. V. §äc bµi mÉu: §äc bµi tèt cña 1 sè em. Bµi cña Hoµng... em. Thu,.

(128) 4. Củng cố: GV híng dÉn HS chó ý về việc sử dụng ph¬ng thøc tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm. 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Sửa các lỗi trong bài viết. ChuÈn bÞ bµi: C¸c yÕu tè tù sù miªu t¶ trong v¨n.. ******************************************************************. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 43.. C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. i. Môc tiªu: - HiÓu vai trß cña yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m vµ cã ý thøc vËn dông chóng - TÝch hîp víi v¨n b¶n: Bµi ca nhµ tranh bÞ giã th ph¸ - Luyện tập vận dụng 2 yếu tố đóảtong văn biểu cảm ii. ChuÈn bÞ: GV:. - Bµi so¹n, - SGK, SGV. HS :. - Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. iii. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1) ổn định lớp: sĩ số: 7a. 7b. 7c. 2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê 3) Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I.Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m 1. C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi v¨n biÓu c¶m. 1. VÝ dô: bµi th¬ :"Bµi ca nhµ tranh bÞ giã.

(129) thu ph¸" ?H·y chØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu 2. NhËn xÐt t¶ trong bµi th¬ “Bµi ca nhµ tranh bÞ - Khæ 1: giã thu ph¸ ” vµ nªu ý nghÜa cña c¸c + Tù sù: 2 c©u ®Çu yếu tố đó? + Miªu t¶: 3 c©u sau => t¹o bèi c¶nh chung HS th¶o luËn nhãm 5' §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. - Khæ 2: + Tù sù: 4 c©u ®Çu + BiÓu c¶m: c©u sau => thÓ hiÖn sù uÊt øc v× giµ yÕu - Khæ 3: + Tù sù vµ miªu t¶:6 c©u ®Çu + BiÓu c¶m 2 c©u cuèi => thÓ hiÖn sù cam phËn. ? Vậy đối tợng miêu tả của văn bản - Khổ 4: biểu cảm: tình cảm cao đẹp - §èi tîng: ng«i nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ n¸t. lµ g×? ? Các yếu tố tự sự và miêu tả trong - Là phơng tiện để tác giả bộc lộ cảm xúc văn biểu cảm nhằm mục đích gì? ? T¸c gi¶ muèn béc lé c¶m xóc g× ? 2. T×m hiÓu ®o¹n v¨n: HS đọc đoạn văn. a. §äc b. NhËn xÐt.. a. C¸c yÕu tè miªu t¶: Nh÷ng ngãn ch©n… ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ gan bµn ch©n… mu bµn ch©n tù sù trong ®o¹n v¨n? b. C¸c yÕu tè tù sù: - Bè tÊt bËt ®i tõ khi… - Khi bè vÒ còng lµ lóc c©y cá….. ? NÕu kh«ng cã yÕu tè tù sù vµ => - Kh«ng thÓ miêu tả thì cảm xúc có bộc lộ đợc.

(130) kh«ng? ? ViÖc miªu t¶ bµn ch©n bè lµm nÒn => - Lµm nÒn cho c¶m xóc th¬ng bè t¶ng cho c¶m xóc g×? ? C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù trong đoạn văn đợc thể hiện bằng cách nµo? => - B»ng håi tëng ? Hãy cho biết tình cảm đã chi phối => - Niềm hồi tởng đã chio phối việc miêu t¶, tù sù. Miªu t¶ trong håi tëng gãp phÇn tù sù vµ miªu t¶ nh thÕ nµo? khêu gợi cảm xúc cho ngời đọc - T×nh c¶m lµ chÊt keo g¾n kÕt c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ thµnh 1 m¹ch v¨n nhÊt qu¸n, ? Muèn ph¸t biÓu c¶m xóc, suy cã tÝnh liªn kÕt. nghĩ với đời sống xung quanh có - Phơng thức: tự sự và miêu tả thÓ dïng nh÷ng ph¬ng thøc nµo? - Mục đích; khêu gợi cảm xúc. ? Tự sự và miêu tả nhằm mục đích 3 . Ghi nhí: SGK g×?. 4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. II. LuyÖn tËp: Bµi 1: Gîi ý: - Tả cảnh gió mùa thu ra sao? Gió đã gây ra tai ho¹ g×?. Học sinh làm bài sau đó lên trình bµy bµi vÝªt. Hs kh¸c nhËn xÐt, gv ch÷a bµi.. - KÓ l¹i diÔn biÐn cña sù viÖc nhµ tranh cña §ç Phñ bÞ tèc m¸i? - Kể lại hành động của những đứa trẻ và tâm tr¹ng Êm øc cña t¸c gi¶? - T¶ c¶nh ma dét cña ng«i nhµ cµ c¶nh sèng c¬ cùcl¹nh lÏo cña nhµ th¬? - Kể lại ớc mơ của tác giả trong đêm ma rét, nhµ.

(131) Bµi 2: GV híng dÉn HS dïng lêi cña m×nh để diễn đạt lại chuyện : Kẹo mầm" theo trình tù sau: - Kể lại chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngµy tríc . - Lo¹i kÑo lµm b»ng mÇm c©y m¹, mÇm thãc Học sinh làm bài sau đó lên trình bµy bµi vÝªt. Hs kh¸c nhËn xÐt, gv ch÷a bµi.. - Loại kẹo chỉ đổi tóc rối không bán - T¶ c¶nh ch¶i tãc cña ngêi mÑ: t thÕ, c¸i lîc - KÕt qu¶: vo tãc rèi, gi¾t lªn m¸i nhµ - Ký øc, c¶m xóc - Quµ kÑo mÇm tuæi th¬. 5) Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi - Viết bài văn biẻu cảm theo chủ đề tự chọn - So¹n: "C¶nh khuya" vµ " R»m th¸ng giªng". Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 44. KiÓm tra mét tiÕt tiÕng viÖt I. Môc tiªu - Kiểm tra đánh giá việc nắm kiến thức cơ bản của Hs về phần T.Việt - Kiểm tra khả năng nhận diện, vận dụng kiến thức T. Việt trong viết và nói - KN: kiểm tra kết hợp trắc nghiệm, tự luận II- chuÈn bÞ - GV: Ra đề + Đáp án.

(132) - HS: Giấy bút kiểm tra III. hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức : 7a 2- Kiểm tra: Sự chuẩn bị của HS 3- Bài mới: Nội dung kiểm tra a. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ KIỂM TRA:. 7b. 7c. - Thu thập thông tin kiểm để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng của phần kiến thức Tiếng Việt. b. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA 1. Hình thức: Trắc nghiệm + tự luận 2. Thời gian: 45 phút c. THIẾT LẬP MA TRẬN Mức độ Chủ đề. Nhận biết. TN. Chủ đề 1 Nhận diện Từ ghép, được từ từ láy ghép, từ láy trong văn bản. Số câu Số câu: 1 Số điểm: Số điểm: Tỉ lệ: 0,5 Tỷ lệ: 5% Từ Hán Nhận biết Việt cấu tạo từ Hán Việt hoặc từ ghép Hán Việt. Số câu Số câu: 1 Số điểm Số điểm: Tỉ lệ 0,5 Tỷ lệ: 5% Quan hệ Nhận biết từ và được lỗi chữ lỗi quan hệ từ quan hệ qua ví dụ. từ. Thông hiểu. TL. TN. Vận dụng thấp. TL. Thấp. Ca o. Cộng. Hiểu được nghĩa một số từ láy. Số câu: 2 Số điểm: 1 Tỷ lệ: 10%. Số câu: 3 Số điểm: 1,5 Tỉ lệ: 15% Giải nghĩa một số từ Hán Việt.. Số câu: 1 Số điểm: 1 Tỷ lệ: 10%. Số câu: 2 Số điểm: 1,5 Tỉ lệ: 15%.

(133) Số câu Số điểm Tỉ lệ. Số câu: 1 Số điểm: 0,5 Tỷ lệ: 5%. Từ đồng nghĩa, trái nghĩa, đồng âm. Số câu: 1 Số điểm: 0,5 Tỷ lệ: 5% Hiểu được tác dụng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, đồng âm trong câu văn. Số câu: 1 Số điểm: 0,5 Tỷ lệ: 5%. Số câu Số điểm Tỉ lệ. Phân biệt từ đồng nghĩa, trái nghĩa, đồng âm.. Viết đoạn văn sử dụng từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa. Số câu: 1 Số điểm: 2 Tỷ lệ: 20%. Số câu: 1 Số điểm: 4 Tỷ lệ: 40%. Số câu: 3 Số điểm: 6,5 Tỷ lệ: 65% Số câu: 9 Số điểm: 10 Tỷ lệ: 100%. Tổng số Số câu: 3 Số câu: 3 Số câu: 2 Số câu: 1 câu Số điểm: Số điểm: Số điểm: 3 Số điểm: 4 Tổng số 1,5 1,5 Tỷ lệ: 30 % Tỷ lệ: 40% điểm Tỷ lệ: Tỷ lệ: 15% Tỉ lệ: 15% d. Biên soạn đề kiểm tra I. Trắc nghiệm (3 điểm - đúng 1 câu được 0,5 điểm) Khoanh tròn vào ý đúng Câu 1: Trong các từ ghép sau từ nào là từ ghép đẳng lập? A. Xe đạp. C. Cá chép. B. Quần áo. D. Cây bàng. Câu 2. Trong các từ sau nào là từ Hán Việt? A. Nhẹ nhàng.. C. Hữu ích.. B. Ấn tượng .. D. Hồi hộp.. Câu 3. Chọn quan hệ từ thích hợp điền vào dấu (...) trong câu văn sau: "Nhìn thấy tôi, nó cười ... tôi rất tươi". A. Và B. Với C. Về D. Để Câu 4. Nghĩa của những tiếng láy có vần ênh (trong những từ lênh khênh, bấp bênh, chênh vênh, lênh đênh) có đặc điểm chung gì về nghĩa? A. Chỉ sự vật cao lớn, vững vàng. B. Chỉ những vật nhỏ bé, yếu ớt. C. Chỉ sự vật dễ bị đổ vỡ. D. Chỉ những gì không vững vàng, không chắc chắn..

(134) Câu 5. Nghĩa của những tiếng láy có vần âp - ay ( nhấp nháy, mấp máy, lấp láy) có đặc điểm chung gì về nghĩa ? A. Chỉ sự dao động theo chiều lên xuống B. Sự dao động điều hoà, liên tục không ngớt. C. Miêu tả sự dao động nhỏ, không ổn định, lúc ẩn lúc hiện. D. Thường miêu tả tính chất nhỏ, hẹp của sự vật Câu 6. Chọn các từ đồng nghĩa dưới đây điền vào dấu (...) trong câu văn sau sao cho phù hợp với sắc thái biểu cảm: "Mẹ Nguyễn Thị Thứ là người mẹ Việt Nam anh hùng, có nhiều con (...) trong các cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc". A. Hi sinh B. Chết C. Tử nạn D. Mất II. Tự luận (7 điểm) Câu 1: (1 điểm) Em hãy giải thích nghĩa của một số từ Hán Việt sau: a. Thiên1 (trong từ: thiên vương); Thiên2 (trong từ: Thiên lí) b. Phi1 (Trong từ: Phi công); Phi2 (Trong từ: Phi lí). Câu 2:(2 điểm) Tìm từ trái nghĩa với những từ sau: a) Lành: - Áo lành: b) Sống: - Cơm sống - Nấm lành: - Người sống. b) Đắt: - Giá đắt d) Già: - Rau già - Đắt hàng - Người già Câu 3: (4 điểm) Em hãy viết 1 đoạn văn ngắn (5 - 7 dòng) chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng từ đồng nghĩa hoặc từ trái nghĩa. e. Híng dÉn chÊm biÓu ®iÓm I/ Trắc nghiệm khách quan: Đúng môi ý đươc 0,5 điêm Câu. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ý đúng. B. C. B. D. C. A. I/ Tự luận: Câu 1: Đúng 1 từ được 0,5 điểm. a. Thiên 1: Trời. b. Phi 1: Bay. Thiên 2: Nghìn Phi 2: Không. Câu 2: a) - Áo rách b) - Cơm chín - Nấm độc - Người chết c) - Giá rẻ d) - Rau non - Ế hàng - Người trẻ Câu 3: HS làm viết được đoạn văn mạch lạc, rõ ràng, đúng chính tả: 2 điểm.

(135) - Chỉ ra được một vài từ đồng nghĩa, trái nghĩa: 2 điểm 4. Cñng cè. GV nhËn xÐt giê. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - KiÓm nghiÖm l¹i bµi lµm. **************************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 12. TiÕt 45.. c¶nh khuya Hå ChÝ Minh. i. Môc tiªu: - Cảm nhận và phân tích đợc tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nớc , phong thái ung, của Hồ Chí Minh đợc biểu hiện trong 2 bài thơ - Biết đợc thể thơ và chỉ ra đợc những nét đặc sắc NT của 2 bài thơ - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch. - Giáo dục tình yêu thiên nhiên tình yêu đất nớc. ii. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n t×m hiÓu SGK, SGV - HS : nghiªn cøu bµi cò, so¹n bµi míi. iii. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. 2) KiÓm tra15p ? Tình yêu quê hơng trong những bài thơ ' Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" và bài th¬: ngÉu nhiªn nh©n buæi míi vÒ quª" cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau. 3) Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Bác Hồ vị cha già kính yêu của dân tộc tuy không còn nữa nhng ngời đã để lại cho con cháu nhiều bài thơ đặc sắc .Để thấy đợc tình cảm của bác với quê hơng , víi thiªn nhiªn nh thÕ nµo h«m nay c« cïng c¸c em ®i t×m hiÓu bµi.

(136) * Bµi míi Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. §äc- Giíi thiÖu chung:. HS đọc chú thích* SGK. 1. T¸c gi¶. ? Em h·y giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c - HCM (1890- 1969) lãnh tụ vĩ đại của DTVN – danh nhân văn hoá thế giới – nhà gi¶? thơ lớn. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n YC đọc: Giọng chậm rãi, thanh a. Đọc và tìm hiểu chú thích: * §äc th¶n, s©u l¾ng -Bµi 1:nhÞp th¬ ng¾t 4/3 , 2/5 -Bµi 2:NhÞp 4/3, 2/2/3 b¶n phiªn ©m. * Chó thÝch-SGK- 145b. T¸c phÈm - Hai bài thơ viết ở chiến khu VB- những ? Hai bài thơ đợc sáng tác trong năm đầu khỏng chiến chống Phỏp hoµn c¶nh nµo? - ThÓ th¬: thÊt ng«n tø tuyÖt nhÞp 2/2/2, 2/4/2 dÞch th¬. ? bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ - Bài " Cảnh khuya" viết bằng Tiếng Việt. g×? §îc viÕt b»ng ch÷ g×? PhÇn 1: 2 c©u ®Çu ? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? PhÇn 2:2 c©u cuèi II. Ph©n tÝch: 1. Hai c©u ®Çu: Gọi hs đọc 2 câu thơ.. TiÕng suèi trong nh tiÕng h¸t xa ? C¶nh khuya cña nói rõng ViÖt B¾c hiÖn lªn víi h×nh ¶nh nµo? ©m thanh Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa. nµo. ? Trăng và suối đợc diễn tả nh thế - GV: người ta thường vớ tiếng đàn với tiếng suối hoặc tiếng suối với tiếng hát (côn sơn nµo? ca) nay HCM lại so sánh tiếng suối với tiếng hát.

(137) ? ViÖc so s¸nh Êy cã t¸c dông g×? Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa  Điệp từ lồng GV : Câu thơ vẻ ra hình ảnh 1 đêm trăng thật đẹp, trăng chiếu xuyên qua cành lá cổ thụ, đỏ bóng xuống mặt đất, bóng lá, bóng cây, bóng trăng in vào khóm hoa, in lên mặt đất thành muôn ngàn vết sáng tối như những bông hoa thêu dệt. - Gợi ra cảnh rừng khuya tĩnh lặng ( nghe rõ tiếng suối từ xa vọng lại ) cách so sánh ấy làm cho tiếng suối gần gũi với con người, có sức sống, trẻ trung. Điệp từ “ lồng”  bức tranh nhiều tầng lớp, đường nét, hình khối, chỉ với 2 mầu sáng tối, trắng - đen mà tạo nên vẻ lung linh, chập chờn, lại ấm áp , hoà hợp, quấn quýt ( trong câu thơ như có ho¹ ) NT: so s¸nh, ®iÖp tõ, tõ ng÷ gîi t¶..  TN đẹp, yên tĩnh, gần gũi, có hơi ấm của ? NT đặc sắc trong hai câu thơ trên con người lµ g×. ? Qua đó tác giả muốn diễn tả điều 2. Hai câu cuối: g×. C¶nh khuya nh vÏ ngêi cha ngñ Cha ngñ v× lo nçi níc nhµ. ? Câu thơ thứ 3 đóng vai trò gì trong bµi th¬?- lµ cÇu nèi cho c©u cuèi. ? Ví sao B không ngủ đợc.. HSTL:. - Vì cảnh đẹp quá. - Chưa ngủ: vì cảnh như vẽ  Bác rung động, say mê trước vẻ đẹp - V× B lo vÞªc níc. tuyệt vời của cảnh rừng Việt Bắc, chưa ngủ để thưởng ngoạn cảnh đẹp của TN  Say đắm, hoà hợp với Tn tâm hồn nghệ sỹ - Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà  Bác lo lắng đến vận mệnh của đất nước Tình yêu đất nước thường trực trong tâm hồn người chiến sỹ.

(138)  Hai nét tâm trạng, 2 con người ấy thống nhất hào hợp trong con người Bác ? Tình hình nớc ta lúc đó ra sao?.  §ang trong cuéc k/ c chèng ph¸p cam go.. NT: so s¸nh, ®iÖp tõ ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ  Diễn tả tình yêu thiên nhiên, tình yêu đất thuËt g× ë 2 c©u cuèi? T¸c dông? níc tha thiÕt. ? Em cảm nhận đợc gì về tâm hồn  T©m hån thi sÜ, t©m hån chiÕn sÜ hoµ vµo cña B¸c qua 2 c©u th¬? lµm mét. III- Tæng kÕt 1, Nghệ thuật ? NT và nội dung đặc sắc trong bài - Thể thơ thất ngụn tứ tuyệt, lời ớt, ý nhiều, ngôn từ hình ảnh giầu sức gợi cảm, kết hợp th¬? miêu tả với biểu cảm 2, ND - Tn tươi đẹp, tràn ngập ánh trăng - Tâm hồn nhạy cảm, trân trọng vẻ đẹp TN của Bác Hồ * ghi nhớ GV gọi hs đọc ghi nhớ. 4) Cñng cè: ? Nêu những nét đặc sắc nhất về nội dung, nghệ thuật trong 2 bài thơ ? 5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng 2 bµi th¬ - N¾m ch¾c ND-NT cña 2 bµi - ChuÈn bÞ bµi :Thµnh ng÷.. *************************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 46.. R»m th¸ng giªng.

(139) ( Hå ChÝ Minh) I- muc tiªu 1. Kiến thức: - Cảm nhận tình yêu thiên nhiên gắn với tình yêu cách mạng của Hồ Chủ Tịch. - Cảm nhận tâm hồn chiến sĩ- nghệ sĩ vừa tài hoa tinh tế vừa ung dung bình tĩnh lạc quan. - Hiểu những biện pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, ngôn ngữ và hình ảnh đặc sắc của bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ hiện đại viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. - Biết phân tích một số chi tiết tiêu biểu để thấy được chiều sâu nội tâm của người chiến sĩ CM và vẻ đẹp mới mẻ của những chất liệu cổ thi trong sáng tác của lãnh tụ Hồ Chí Minh - So sánh sự khác nhau giữa nguyên tác và bản dịch thơ bài Rằm tháng giêng. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng tình cảm kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh. - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên II. chuÈn bÞ - GV: Giáo án + SGK - HS: Bài soạn + SGK III. Hoạt động dạy- học 1- Ổn định tổ chức : 7a 7b 7c 2- Kiểm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ: “ C¶nh khuya ” 3- Bài mới * Giíi thiÖu bµi * D¹y bµi míi cô thÓ. I. §äc- Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶( §· t×m hiÓu trong bµi C¶nh.

(140) khuya) YC đọc: Giọng chậm rãi, thanh thản.. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. nhÞp 4/3, 2/2/3 b¶n phiªn ©m. a. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch:. nhÞp 2/2/2, 2/4/2 dÞch th¬. * §äc. HS đọc chú thích* SGK ? bài thơ đợc sáng tác trong hoàn cảnh nµo? * Chú thích-SGK- 141? bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ gì? Đ- b. Tác phẩm bài thơ viết ở chiến khu VB- những năm îc viÕt b»ng ch÷ g×? đầu kháng chiến chống Pháp ? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? - ThÓ th¬: thÊt ng«n tø tuyÖt - Bµi " R»m th¸ng giªng " viÕt b»ng ch÷ H¸n. PhÇn 1: 2 c©u ®Çu PhÇn 2:2 c©u cuèi II. ph©n tÝch 1, Cảnh đêm trăng rằm: - Đọc 2 câu thơ đầu? So sánh câu thơ dịch với phiên âm? -“Nguyệt chính viên” là gì? Em hình R»m xu©n lång léng tr¨ng soi dung như thế nào về cảnh trăng đêm rằm S«ng xu©n lÉn níc mµu trêi thªm xu©n và k/g đêm rằm ? - Nguyệt chính viên: tr¨ng trßn - Xuân giang, xuân thuỷ, tiếp xuân viên GV: Dường như trời, nước không còn giới hạn, dường như vẻ đẹp và sức xuân đang tràn ngập cả đất trời (3 từ xuân được lặp lại) - Cách miêu tả k/g giống trong thơ cổ PĐ chú ý đến toàn cảnh và sự hoà hợp TN của các bộ phận trong cái toàn thể.

(141) ?Tác gỉa đã sử dụng nghệ thuật gì. Qua đó em cảm nhận đợc gì về bức tranh NT: điệp từ, từ láy t/n.  không gian cao rộng, bát ngát tràn đầy ánh sáng và sức sống của màu xuân. 2, Phong thái của HCM Gọi học sinh đọc hai câu thơ cuối. Gi÷a dßng bµn b¹c viÖc qu©n - Bàn việc quân ở nơi sâu thẳm, mịt mù Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn khói sóng  Việc quân, việc nước rất bí mật khẩn trương để quyết định những vấn đề liên quan đến vận mệnh của toàn dân tộc - Trăng đầy thuyền  con thuyền trở đầy ánh trăng  Tình yêu đất nước, CM, trách nhiệm Em cảm nhận được t/c tâm trạng gì của lớn lao của Bác k/c, với d/tộc t/g ở câu thơ thứ 3?  Phong thái ung dung, lạc quan Lo l¾ng cho v©n mÖnh cña d©n téc.  Con người gắn bó, hoà hợp với TN ? - Bài thơ viết vào t/kỳ đầu rất khó khăn ngay ra trong những lúc cam go, bận rộn của cuộc k/c chống TD Pháp, song em nhất thấy phong thái và tâm hồn Bác ntn?. - Qua bài thơ, em nhận xét gì về nghệ thuật giữa con người và cảnh TN? Em nhận thấy vẻ đẹp nào trong con người Bác? (Tâm hồn yêu nước của Bác luôn rộng mở với TNvẻ đẹp của t/y đất nước) - Nét đặc sắc về nghệ thuật của 2 bài. iii. tæng kÕt 1, Nghệ thuật - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, lời ít, ý nhiều, ngôn từ hình ảnh giầu sức gợi cảm, kết hợp miêu tả với biểu cảm 2, ND - Tn tươi đẹp, tràn ngập ánh trăng - Tâm hồn nhạy cảm, trân trọng vẻ đẹp TN của Bác Hồ - Phong cách sống lạc quan, ung dung * Ghi nhớ ( SGK – 142 ).

(142) thơ? IV- Luyện tập - Câu thơ trong bài. “Phong kiều dạ bạc” ( Trương Kế) (Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền). - Nêu nội dung chính? Bài “ Nguyên tiêu” gợi cho em nhớ tới  Nửa đêm tiếng chuông văng tứ thơ, câu thơ nào. h/a nào trong thơ cổ vẳng vọng đến thuyền khách) TQ? ( NVăn 7). 4. Củng cố: Đọc lại bài thơ 5. Dặn dò: Học thuộc lòng 2 bài thơ. Nắm ND+NT Chuẩn bị so¹n bµi: TiÕng gµ tra Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 47. Thµnh ng÷ I. Môc tiªu: - Hiểu đợc đặc điểm , cấu tạo của thành ngữ và ý nghĩa của nó . - T¨ng thªm vèn thµnh ng÷ . - ,Có ý thức sử dụng thành ngữ trong giao tiếp, trong hoạt động ngôn ngữ kh¸c II. ChuÈn bÞ: - GV; Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ?Thế nào là từ đồng âm? Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa bằng cách nào? (3) Bµi míi:.

(143) Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. ThÕ nµo lµ thµnh ng÷:. HS đọc VD. 1. VÝ dô:. ? Cã thÓ thay côm tõ “lªn th¸c 2. NhËn xÐt: xuống ghềnh” bằng những từ ngữ - Không thay đợc vì ý nghĩa của nó sẽ trở khác đợc không? nªn láng lÎo, nh¹t nhÏo. ? Có thể chêm xen 1 vài từ ngữ khác - Không vì ý nghĩa của nó sẽ thay đổi vào cụm từ đó đợc không? - Kh«ng v× nghÜa sÏ kh«ng phï hîp ? Có thể thay đổi vị trí của các từ trong cụm từ đó đợc không? Vì sao? - Đặc điểm về cấu tạo: các từ trong cụm từ cã cÊu t¹o chÆt chÏ vÒ thø tù c¸c tõ vµ néi ? Từ nhận xét trên, em rút ra đợc kết dung ý nghĩa. luận gì về đặc điểm cấu tạo của cụm - Lên thác xuống ghềnh: trôi nổi, lênh đênh, tõ " lªn th¸c xuèng ghÒnh" phiªu b¹t ? Em h·y gi¶i nghÜa côm tõ" lªn - Nghĩa của thành ngữ ở nhóm 1 đợc hiểu th¸c xuèng ghÒnh"? trùc tiÕp suy ra tõ nghÜa ®en. GV treo b¶ng phô 1 sè thµnh ng÷: - Nghĩa của thành ngữ ở nhóm 2 đợc hiểu từ Nhãm 1: nghÜa hµm Èn ( nghÜa bãng) qua Èn dô, so 1. Tham sèng sî chÕt s¸nh. 2. Bùn lầy nớc đọng 3. Ma to giã lín Nhãm 2: 4. Ruột để ngoài da 5. Lßng lang d¹ thó 6. Lªn th¸c xuèng ghÒnh ? H·y gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c thµnh ng÷ trªn vµ cho biÕt nghÜa cña thµnh ngữ ở mỗi nhóm đợc hiểu từ nghĩa nµo?( nghÜa ®en, nghÜa bãng) ? Qua t×m hiÓu VD, em hiÓu thµnh 3. Ghi nhí: SGK ngữ là gì? Nghĩa của thành ngữ đợc.

(144) hiÓu nh thÕ nµo? - GV lấy ví dụ về thành ngữ có thể VD: Châu chấu đá voi biến đổi. - Châu chấu đá xe. ? Cã thÓ thay tõ voi b»ng tõ nµo? => 1 số thành ngữ có thể có những biến đổi ? Qua đó em có nhận xét gì về tính nhất định cố định của thành ngữ? * Chó ý: SGK II. Sö dông thµnh ng÷: HS đọc ví dụ (SGK). 1. Vai trß ng÷ ph¸p cña thµnh ng÷ trong ? Xác định chức vụ ngữ pháp của câu: c¸c thµnh ng÷ trong 2 VD trªn? a. BÈy næi ba ch×m-> lµm vÞ ng÷ b. Tắt lửa tối đèn -> làm phụ ngữ cho danh ? Sö dông thµnh ng÷ trong nh÷ng tõ " khi" c©u trªn cã t¸c dông g×? 2. T¸c dông cña thµnh ng÷: ? Nghĩa của các thành ngữ có tính a. Làm nổi rõ số phận, cuộc đời của ngời chÊt g×? phô n÷ trong x· héi phong kiÕn ( long ®ong, ? Khi viÕt v¨n biÓu c¶m cã thÓ vËn ch×m næi vÊt v¶.) dụng thành ngữ vào viết bài đợc b. Làm rõ việc Dế CHoắt nhờ Dế Mèn kh«ng? V× sao? => Ng¾n gän, hµm sóc, cã tÝnh h×nh tîng, ? Nªu c¸ch sö dông thµnh ng÷? biÓu c¶m cao (4) Cñng cè- LuyÖn tËp: - Cã thÓ -> v× cã tÝnh biÓu c¶m cao 3. Ghi nhí 2: SGK III. LuyÖn tËp: HS đọc yêu cầu Bài tập. 1. Bµi 1:. GV chia líp thµnh 3 nhãm th¶o luËn Nhãm 1: a. S¬n hµo h¶i vÞ: c¸c mãn ¨n 3 phÇn a, b, c ngon, đặc sản ? T×m vµ gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c - Nem c«ng ch¶ phîng: mãn ¨n quý hiÕm. thµnh ng÷ trong nh÷ng c©u sau ®©y? Nhãm 2: b. KhoÎ nh voi: rÊt khoÎ + Tø cè v« th©n: kh«ng cã ai th©n thÝch, ruét thÞt.

(145) Nhóm 3: c. da mồi tóc sơng: ngời đã cao ? Điền thêm yếu tố để tạo thành tuổi thµnh ng÷? 2. Bµi 3: a.¨n d.bông. b.s¬ng e.chiªn. c.tèt f.c¬. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp SGK - Häc thuéc bµi - ChuÈn bÞ bµi : §iÖp ng÷ - TiÕt sau: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶mvÒ t¸c phÈm v¨n häc.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 48.C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc I. Môc tiªu: Gióp HS: - Nắm đợc các bớc làm bài văn biểu cảm về một tác phẩm văn học. - BiÕt tr×nh bµy c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. - Tập trình bày cảm nghĩ về một số tác phẩm đã học trong chơng trình. - Rèn kỹ năng phân tích văn bản mẫu, lập dàn ý cho 1 đề bài. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1 ổn định lớp: 7a. 7b. 2 KiÓm tra bµi cò: ? V¨n biÓu c¶m lµ g×? 3 Bµi míi:. 7c.

(146) Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I.T×m hiÓu c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc.. HS đọc bài văn. 1. VÝ dô. ? Bµi v¨n viÕt vÒ bµi ca dao nµo?. Bµi v¨n: C¶m nghÜ vÒ mét bµi ca dao.. ? §äc liÒn m¹ch bµi ca dao?. 2. NhËn xÐt:. ? Đọc liền mạch bài văn biểu cảm đó? HS xác định và trả lời - Tưởng tượng: Có 1 bóng người đội ? Đọc bài văn em thấy tác giả đã phát biÓu c¶m nghÜ cña m×nh theo c¸ch lËp ý khăn mặc áo dài…Một người quen… Tất cả tâm trí và mắt nhìn của tôi càng nµo? như dính vào mạng tơ rung 2 trước gió. ? Với cách lập ý nh vậy tác giả đã tởng + Bóng người chỉ thấy đầu đội tîng, liªn tëng, suy ngÉm vÒ c¸c h×nh ¶nh, chi tiÕt cña bµi ca dao. Em h·y chØ khăn, tay chấp sau lưng…đang nấc lên mà gọi trời, gọi sao, gọi bạn ra các yếu tố đó trong bài văn? §ã chÝnh lµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi - Liên tưởng: Sông ngân hà, sông Tào Khê. ca dao. - Suy ngẫm: Dòng nước Tào Khê không ? Đọc bài văn và xác định bố cục? bao giờ cạn chính là lòng chung thuỷ ? Nªu ý cña tõng phÇn? của ta.. Vì nhớ mà buồn HS tr¶ lêi - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi ca dao b»ng c¸ch tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm, vÒ ? Qu¸ tr×nh t×m hiÓu bµi v¨n em rót ra ®- néi dung, h×nh thøc cña bµi ca dao Êy. îc nghi nhí g× vÒ c¸ch ph¸t biÓu c¶m - Bè côc: 3 phÇn: nghÜ vÒ 1 t¸c phÈm v¨n häc + Më bµi: Giíi thiÖu hoµn c¶nh tiÕp bè côc cña 1 bµi v¨n ph¸t biÓu c¶m xóc t¸c phÈm. nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc + Th©n bµi: Nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ ? Ph©n biÖt ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c do t¸c phÈm gîi lªn. phÈm v¨n häc víi ph©n tÝch t¸c t¸c + KÕt bµi: Ên tîng chung vÒ t¸c phÈm v¨n häc? phÈm..

(147) 3. Ghi nhí: SGK- 147II. LuyÖn tËp: (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. Gîi ý: - Em gÆp bµi th¬ trong hoµn c¶nh nµo? - C¶m xóc, Ên tîng chung nhÊt cña em vÒ bµi th¬ lµ g×? - Trong bµi th¬ cã nh÷ng néi dung chÝnh nµo? - Em cã t×nh c¶m g× tríc h×nh ¶nh thiªn nhiªn trong bµi th¬? - Em nhËn thÊy ©m thanh tiÕng suèi trong bài thơ đợc gợi ra có gì mới mẻ hÊp dÉn?. ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ "C¶nh - H×nh ¶nh tr¨ng, hoa, cæ thô quÊn quýt, sinh động tạo cho em cảm giác nh thế khuya" cña Hå ChÝ Minh? nµo? - C¶nh vµ t×nh trong bµi th¬ t¹o mèi t¬ng quan ra sao? - Qua đó em hiểu tâm hồn của Bác nh thÕ nµo? - Em cã c¶m xóc g× tríc t©m hån cao c¶ cña Hå ChÝ Minh? - Toàn bài thơ đã tạo cho em suy nghĩ nh thÕ nµo?. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ viÕt bµi viÕt sè 3 t¹i líp - So¹n bµi:TiÕng gµ tra..

(148) Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ duyÖt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TUÇN 13 : TiÕt 49 : tiÕng gµ tra ( tiÕt1) ( Xu©n Quúnh) I. Môc tiªu: Gióp HS: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và tình cảm bà cháu đợc thể hiện trong bài thơ. - Thấy đợc nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua những chi tiÕt tù nhiªn, b×nh dÞ. - Gi¸o dôc t×nh yªu th¬ng bµ, tr©n träng kØ niÖm tuæi th¬. II. ChuÈn bÞ: GV: - Bµi so¹n SGK, SGV HS: nghiªn cøu bµi cò häc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. sÜ sè 7a. (2) KiÓm tra bµi cò:. 7b. 7c.

(149) ? §äc bµi R»m th¸ng Giªng cña B¸c? ? Cho biÕt c¶m nhËn cña em vÒ 2 bµi th¬? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. §äc- Giíi thiÖu chung:. ? Chó thÝch cho em hiÓu nh÷ng g× vÒ t¸c gi¶ Xu©n Quúnh? ? Ngoµi lêi giíi thiÖu trong SGK em cßn cã nh÷ng hiÓu biÕt nµo kh¸c vÒ t¸c gi¶ Xu©n Quúnh?. 1. T¸c gi¶: - Xu©n Quúnh (1942 – 1988) lµ nhµ th¬ n÷ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam.. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶nÈn.. a. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: YC đọc: giọng vui vẻ, bồi hồi, phân * §äc. biÖt lêi m¾ng cña bµ víi lêi kÓ, t¶ cña nhµ th¬ trong vai ngêi chiÕn sü. * Chó thÝch- 148NhÞp th¬ 3/2, 2/3, nhÊn m¹nh ë những câu, từ đợc lặp lại. Gi¶i nghÜa nh÷ng tõ khã trong SGK. ? H/s đọc chú thích *. ? H·y nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬ TiÕng gµ tra?. b. T¸c phÈm: + Ra đời những năm 1960, đất nớc ta bắt đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ đầy cam go.. ? Bài thơ đựơc sáng tác theo thể thơ + Thể thơ: 5 chữ tự do. nµo? ? Em đã học bài thơ nào cũng đợc viÕt theo thÓ th¬ 5 ch÷ tù do?. .. Bµi th¬: §ªm nay B¸c kh«ng ngñMinh HuÖ ? ChØ ra bè côc cña bµi th¬;. *. Bè côc: 3 PhÇn - PhÇn 1: K1: TiÕng gµ tra gäi vÒ ký øc tuæi th¬ cña anh lÝnh trÎ.

(150) - Phần 2: K2->k6: Kỷ niệm tuổi thơ đợc tiÕng gµ tra kh¬i dËy - PhÇn 3: K7+ k8: ¦íc m¬ tuæi th¬ vµ íc m¬ hiÖn t¹i cña ch¸u. II. Ph©n tÝch: HS §äc ®o¹n 1:. 1.Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê. ? C¶m høng cña t¸c gi¶ trong bµi thơ đợc khơi nguồn từ sự việc gì?. HSTL:. ? T¹i sao trong v« vµn ©m thanh cña lµng quª, ©m thanh tiÕng gµ tra l¹i kh¬i nguån c¶m høng cho t¸c gi¶?. - Kh¬i nguån tõ tiÕng gµ tra - V×: + TiÕng gµ lµ ©m thanh cña lµng quª, nã gÇn gòi, th©n thuéc. + Kh¬i gîi nh÷ng kû nÖm trong t©m hån t¸c gi¶. ? Câu thơ " Tiếng gà tra? đợc lặp lại - Câu thơ đợc lặp lai 5 lần ở đầu các khổ: 1, 2, 3, 4, 7 mÊy lÇn trong bµi th¬? ë vÞ trÝ nµo vµ cã t¸c dông g×? - T¸c dông: nhÊn m¹nh tiÕng gµ tra vang lªn đã ám ảnh, khơi nguồn cảm xúc của nhà thơ nh chÊt keo nèi liÒn m¹ch c¶m xóc qua c¸c ? TiÕng gµ tra väng vµo t©m trÝ t¸c khæ, c¸c ®o¹n gi¶ trong thêi ®iÓm cô thÓ nµo? - Thêi ®iÓm: buæi tra n¾ng, trong xãm nhá, trên đờng hành quân. ? ë khæ 1 chñ thÓ tr÷ t×nh lµ ai? - Chñ thÓ tr÷ t×nh lµ nhµ th¬- trong vai anh bộ đội. ? Với ngời ra trận tiếng gà tra đã gîi nh÷ng c¶m gi¸c míi l¹ nµo?. Nghe xao động nắng tra Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gäi vÒ tuæi th¬. ? Nghệ thuật đợc sử dụng trong nh÷ng c©u th¬ trªn lµ g×? §iÖp tõ nghe có gì đặc biệt?. => Điệp từ nghe đợc lặp lại 3 lần - Kh«ng chØ nghe b»ng thÝnh gi¸c mµ nghe b»ng c¶ c¶m gi¸c, b»ng t©m tëng, b»ng sù nhí l¹i, b»ng håi øc trµn vÒ ..

(151) ? Qua sự cảm nhận đó em có nhận xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi lµng xãm quª h¬ng?. => T×nh quª th¾m thiÕt, s©u nÆng.. (4) Cñng cè: - HS đọc diễn cảm bài thơ. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Ph©n tÝch khæ 1. - T×m hiÓu phÇn cßn l¹i.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 50 :. tiÕng gµ tra ( tiÕt 2) ( Xu©n Quúnh) I. Môc tiªu: Gióp HS: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và tình cảm bà cháu đợc thể hiện trong bài thơ. - Thấy đợc nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua những chi tiÕt tù nhiªn, b×nh dÞ. _ Giáo dục tình cảm yêu thơng bà và tình yêu quê hơng đất nớc. II. ChuÈn bÞ: GV: - Bµi so¹n SGK, SGV HS: nghiªn cøu bµi cò häc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. sÜ sè 7a. (2) KiÓm tra bµi cò:. 7b. 7c.

(152) §äc thuéc lßng bµi th¬: TiÕng gµ tra. Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu tiªn. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS HS đọc khổ 2. Kết quả cần đạt I. §äc- Giíi thiÖu chung: II. Ph©n tÝch: 1.Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê. 2. TiÕng gµ tra gîi vÒ nh÷ng kØ niÖm th¬ Êu.( K2->k6). ? Em thấy tiếng gà tra đã gợi hình ¶nh th©n th¬ng nµo trong kØ niÖm? * H×nh ¶nh nh÷ng con gµ m¸i víi nh÷ng qu¶ trøng hång. - æ r¬m hång nh÷ng trøng. - Này – mái mơ- hoa đốm trắng. - M¸i vµng – ãng nh mµu n¾ng. => NghÖ thuËt: §¶o ng÷, ®iÖp ng÷, so ? Em ph¸t hiÖn ra nh÷ng biÖn ph¸p s¸nh, tÝnh tõ chØ mµu s¾c nghệ thuật nào đợc sử dụng trong khæ th¬? ? Những biện pháp nghệ thuật đó => Tiếng gọi gần gũi thân thơng, gắn bó cã t¸c dông g×?. Bøc tranh gµ nhiÒu mµu s¾c.. ? Những màu sắc của gà và trứng - Vẻ đẹp tơi sáng đầm ấm, hiền hoà, bình dị đã gợi tả những vẻ đẹp riêng nào của làng quê. trong cuéc sèng cña lµng quª? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi th¬ " Nµy con gµ m¸i" trong khæ th¬? - Lời thơ nh tiếng gọi đợc lặp lại.

(153) trong ®o¹n th¬, biÓu hiÖn t×nh c¶m nång nµn, gÇn gòi, th©n th¬ng, sù gắn bó của con ngời với gia đình và lµng quª. HS đọc tiếp Khổ 3,4, 5, 6 ? Ngoµi h×nh ¶nh th©n th¬ng vÒ æ trøng, vÒ nh÷ng con gµ m¸i, nh÷ng * H×nh ¶nh ngêi bµ: khæ th¬ tiÕp theo cña ®o¹n 2 cßn cho biÕt tiÕng gµ tra gîi h×nh ¶nh th©n th¬ng nµo n÷a trong lßng t¸c gi¶? ? H×nh ¶nh ngêi bµ hiÖn lªn g¾n - Lêi bµ m¾ng: liÒn víi nh÷ng kØ niÖm nµo? “ Có tiếng bà vẫn mắng Gà đẻ mà mày nhìn Råi sau này lang mÆt ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u m¾ng => Lêi m¾ng yªu ch©n thËt, gi¶n dÞ mµ s©u cña bµ? ? Chi tiÕt bµ m¾ng yªu gîi cho em s¾c c¶m nghÜ g×?. => T×nh yªu cña bµ dµnh cho ch¸u.. ? V× sao ngêi ch¸u nhí kØ niÖm nµy? => V× nã thÓ hiÖn t×nh c¶m cña ch¸u dµnh cho bµ. ? Ngoµi kÝ øc vÒ nh÷ng lêi m¾ng yªu cña bµ, trong t©m trÝ ngêi ch¸u, h×nh ¶nh ngêi bµ cßn hiÖn lªn qua nh÷ng viÖc lµm nµo?. - ViÖc lµm cña bµ Tay bµ khum, dµnh,.. ch¾t chiu,. ? Hình ảnh đó gợi cho em suy nghĩ gì về đức tính của bà?. => Bµ chÞu th¬ng, chÞu khã, tiÕt kiÖm. ? Ngoµi sù tÇn t¶o, tiÕt kiÖm em còn nhận thấy ở bà có đức tính nào - Nçi lo vµ mong íc cña bµ n÷a? §äc khæ th¬ tiÕp theo.. ? V× sao bµ l¹i cã nçi lo Êy vµ v×. Bà lo đàn gà toi.

(154) sao bà lại mong điều đó?. Mong trời đừng sơng muôí §Ó cuèi n¨m b¸n gµ Cháu đợc quần áo mới.. ? Từ đó gợi cho em suy nghĩ gì về hoµn c¶nh níc ta? -> nỗi lo, niềm mong ớc rất đời thờng => cuéc sèng cña níc ta trong hoµn => t×nh yªu th¬ng thÇm lÆng, gi¶n dÞ. c¶nh chiÕn tranh). -> Cuéc sèng vÊt v¶, khã kh¨n ? Vµ trong cuéc sèng khã kh¨n Êy, chÝnh sù tÇn t¶o, nçi lo, niÒm mong - NiÒm vui bµ dµnh cho ch¸u - “ ¤i c¸i quÇn chÐo go ớc của bà là để mang lại cho cháu niÒm vui. §äc l¹i khæ th¬ thÓ hiÖn ống rộng dài quét đất niÒm vui Êy? C¸i ¸o c¸nh tróc b©u ? Cã ý kiÕn cho r»ng, nh÷ng khæ §i qua nghe sét so¹t” th¬ ®Çu cña ®o¹n 2 lµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp, cßn khæ th¬ nµy lµ biÓu c¶m trùc tiÕp. Em cã ý kiÕn nh thÕ - BiÓu c¶m trùc tiÕp nµo? ? C¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp ë khæ th¬ này đợc biểu hiện thông qua từ ngữ - Tõ c¶m th¸n: ¤i nµo? ? V× sao ch¸u l¹i cã niÒm vui Êy?. - Tõ l¸y: sét so¹t. - Vì cháu đợc quần áo mới ? §ã lµ nh÷ng quÇn ¸o nh thÕ nµo? - QuÇn ¸o rÊt b×nh thêng ? Vì sao đó là những quần áo bình thờng mà cháu lại vui đến vậy? ? Qua đó em hiểu đợc tình cảm bà => Niềm vui khôn xiết, niềm biết ơn của dµnh cho ch¸u, ch¸u dµnh cho bµ cháu đối với bà. vµ t×nh bµ ch¸u ë ®©y ntn? - T×nh bµ ch¸u: s©u nÆng, th©n thiÕt. ( Th¶o luËn) - Bµ: yªu th¬ng, lo l¾ng,hiÓu t©m lÝ.

(155) trÎ th¬ cña ch¸u. - Ch¸u: kÝnh träng, biÕt ¬n bµ vµ h×nh ¶nh vÒ bµ in ®Ëm trong lßng ch¸u. GV: Nh vËy tiÕng gµ tra ko chØ gîi vÒ nh÷ng kØ niÖm Êu th¬ mµ cßn tiÕp tôc gîi lªn nh÷ng g× kh¸c n÷a? Chóng ta ®i vµo t×m hiÓu ®o¹n 3. §äc ®o¹n 3.. 3) TiÕng gµ tra gîi nh÷ng suy t:. “ Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc ? §ã lµ nh÷ng suy t g×? Bà ơi cũng vì bà. ? V× sao t¸c gi¶ l¹i cã thÓ nghÜ Vì tiếng gà cục tác tiÕng gµ tra – mang bao nhiªu h¹nh phóc? ổ trứng hồng tuổi thơ… ? H×nh ¶nh “giÊc ngñ hång s¾c - Suy t vÒ h¹nh phóc: trøng” cã ý nghÜa g×? - TiÕng gµ tra – mang h¹nh phóc - Đó là niềm hạnh phúc đợc sống bình yên ? Ngoài ra, ngời cháu còn suy t về trong tình yêu thơng, đó là giấc mơ tới ®iÒu g× n÷a? nh÷ng ®iÒu tèt lµnh, vui vÎ. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ biÖn ph¸p nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ sö dông?. - Suy t về cuộc chiến đấu.. ? Điệp ngữ đó có tác dụng nh thế - NghÖ thuËt: ®iÖp ng÷ "v×": TQ, Xãm lµng, nµo? Bµ, TiÕng gµ, æ trøng ? Nh×n l¹i toµn bµi th¬, em nhËn => khẳng định mục đích cuộcchiến đấu cao thÊy sd thÓ th¬ 5 ch÷ trong bµi cã c¶ nhng rÊt b×nh dÞ. gì đặc biệt? III-tæng kÕt ( ThÓ th¬ 5 ch÷ cã sù ph¸ c¸ch 1, Nghệ thuật: Chi tiết h/ả thơ TN, giản dị b»ng nh÷ng dßng 3 ch÷; TGT) nhưng chân thành bởi cảm xúc. 1. Bµi tËp tr¾c nghiÖm: H×nh ¶nh 2, ND : Tình yêu loài vật, yêu bà xuyªn suèt, næi bËt nhÊt trong bµi Bao trùm là t/y gia đình, yêu quê.

(156) hương đất nước. th¬ lµ g×?.. * Ghi nhớ ( SGK ). A. Ngêi bµ B. TiÕng gµ tra.. IV. LuyÖn tËp:. C. Ngêi ch¸u.. TiÕng gµ tra.. D. æ trøng hång. 2. ViÕt tõ 3 – 5 c©u c¶m nhËn vÒ khæ th¬ cuèi cïng trong bµi HS lµm. (4) Cñng cè: ? H×nh ¶nh ngêi bµ trong bµi gîi cho em cã suy nghÜ g×? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t×nh bµ ch¸u trong bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi "§iÖp ng÷". ***************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 51 + 52.ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 I. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh viết đợc bài văn biểu cảm vể tác phẩm văn học, nhằm thể hiện tình cảm chân thật đối với con ngời và năng lực tự sự, miêu tả cùng cách viết văn biểu cảm. - Rèn kỹ năng làm bài theo yêu cầu II. ChuÈn bÞ: GV: - Bài soạn SGK, SGV, đề, đáp án, thang điểm HS: nghiªn cøu bµi cò häc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. sÜ sè 7a. 7b. 7c.

(157) (2) KiÓm tra bµi cò: (3) Bµi míi:. Giáo viên chép đề lên bảng. I. §Ò bµi: C¶m nghÜ cña em vÒ mét ngêi th©n trong gia đình. II. Yªu cÇu chung:. GV nªu yªu cÇu chung vÒ néi dung vµ h×nh thøc. - ThÓ lo¹i: V¨n biÓu c¶m. - Th«ng qua viÖc miªu t¶ mét sè chi tiÕt, kÓ mét vµi sù viÖc nh»m ph¸t biÓu c¶m nghĩ đối tợng. - Về nội dung, đối tợng biểu cảm: lùa chän mét ngêi th©n yªu nhÊt trong gia đình có thể là bố mẹ, ông bà, hoặc anh chÞ em ruét.. + Tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm.. - VÒ h×nh thøc: Bµi v¨n ph¶i cã bè côc 3 + Chọn các yếu tố tự sự để bộc lộ cảm phần giữa các phần có sự liên kết chặt xóc. chẽ và đợc diễn đạt một cách mạch lạc. - BiÕt thùc hiÖn vµ tu©n thñ c¸c bíc khi III. Dµn ý: t¹o lËp v¨n b¶n. - Më bµi: Giíi thiÖu vÒ ngêi th©n( ¤ng, bµ, bè, mÑ). 1. Xác định đúng đối tợng, đúng - Th©n bµi: thÓ lo¹i. + Cã thÓ miªu t¶ mét sè chi tiÕt ë ngêi 2. Xác định các yếu tố kể. th©n. 3 C¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù chØ lµ + Có thể kể một số chi tiết để bộc lộ nét phơng tiện để biểu cảm. tÝnh c¸ch cña ngêi th©n. 4. Tu©n thñ c¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề. - T×m ý. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi.. + §ång thêi biÓu c¶m t×nh c¶m cña m×nh đối với ngời thân. + Cã thÓ chuyÖn lµm ngêi th©n vui hoÆc cã thÓ lµm ngêi th©n buån, suy nghÜ t×nh.

(158) - Söa bµi.. c¶m cña ngêi th©n. - KÕt bµi: +T×nh c¶m cña m×nh víi ngêi th©n. +Lêi høa víi ngêi th©n cña m×nh. IV. BiÓu ®iÓm:. GV ®a ra thang ®iÓm.. - §iÓm 9, 10: Bµi lµm cã néi dung s©u s¾c. V¨n viÕt giµu c¶m xóc, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶. Tr×nh bµy râ rµng, bè côc khoa häc. - Điểm 8: Bài là đúng thể loại, nội dung biểu cảm tơng đối tốt. Lời văn lu loát. M¾c chót Ýt vÒ c©u hoÆc chÝnh t¶. - Điểm 6-7: Bài làm đúng thể loại biểu c¶m nhng néi dung cha thËt phong phó. Có thể tự sự còn nhiều và đôi chỗ mắc lçi vÒ c©u, tõ, chÝnh t¶. - Điểm 5: Bài làm còn sơ sài, đôi chỗ lạc sang miªu t¶ hoÆc tù sù. PhÇn biÓu c¶m cßn h¹n chÕ. M¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶, lçi vÒ c©u , dïng tõ. - Điểm 3- 4: Bài làm lạc đề, cha rõ về biÓu c¶m. Néi dung s¬ sµi m¾c nhiÒu lçi vµ lêi v¨n lñng cñng. - §iÓm 1- 2: c¸c trêng hîp cßn l¹i.. (4) Cñng cè: * GV: NhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh. (5) Híng dÉn vÒ nhµ:.

(159) - TiÕp tôc «n ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ngêi vµ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ. Ngµy d¹y: Ngµy so¹n TuÇn 14. TiÕt 53.. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n vµ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt. I. Môc tiªu: Gióp hs - Củng cố lại kiến thức đã học trong văn bản và tiếng Việt học từ đầu học kì đến nay. - LuyÖn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn lçi, söa lçi cña m×nh . - Cã ý trau dåi kiÕn thøc, rót kinh nghiÖm qua nh÷ng bµi kiÓm tra. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bài soạn.- Bài của HS đã chấm và nhận xét. - HS mang vë ghi chÐp, ch÷a bµi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1). ổn định lớp: sĩ số 7a. 7b. 7c. (2). KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê (3). Bµi míi: I. §Ò bµi GV chép đề lên bảng. GV nêu lại yêu cầu của đề bài và đáp án.

(160) (tiÕt 39 ). II. Tr¶ bµi - GV ch÷a 1 sè lçi cô thÓ ë bµi cña HS. - Tr¶ bµi cho HS.. - GV cho HS trao đổi bài cho nhau để söa lçi. - HS tù söa lçi ë bµi cña m×nh theo lêi phª cña GV. II. NhËn xÐt: * Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n 1. ¦u ®iÓm:. Gv nªu u ®iÓm phÇn tr¾c nghiÖm. * PhÇn tr¾c nghiÖm: - Phần lớn HS lớp 7A đã trả lời đợc các câu hỏi trắc nghiệm, một số em đạt điểm tèi ®a: - Mét sè HS líp 7B còng lµm kh¸ tèt phÇn tr¾c nghiÖm: - Mét sè HS tr×nh bµy râ rµng, m¹ch l¹c, bám sát yêu cầu của đề: * PhÇn tù luËn :. Mét sè em lµm tèt nh: Thu 7a, Hoµng7a,.... - Phần lớn HS lớp 7A nắm đợc yêu cầu của đề bài nên làm khá tốt. Câu 2 của phần tự luận hầu hết các em cảm nhận đợc hình ảnh ngời phụ nữ qua bài” Bánh tr«i níc”. 2. Nhîc ®iÓm: * PhÇn tr¾c nghiÖm: - PhÇn lín HS líp 7c lµm sai c©u3: - HS líp 7B chñ yÕu lµm sai ë c¸c c©u 4 do c¸c em cha n¾m v÷ng kiÕn thøc cña bµi häc nªn lµm bµi cha chÝnh x¸c cßn lùa chän nhÇm.

(161) * PhÇn tù luËn : - Mét sè em ë líp 7b,7c cßn chÐp nhÇm lẫn đảo lộn các câu thơ. - C©u 2 cña phÇn tù luËn líp 7b, 7c c¶m nhËn cßn hêi hît * Tr¶ bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt: Bµi cña HuÖ, H¶i , Doanh..... 1. Đề bài và đáp án: GV nêu lại yêu cầu của đề bài và đáp án (tiÕt 44). 2. NhËn xÐt: 1. ¦u ®iÓm:. GV chép đề lên bảng. * PhÇn tr¾c nghiÖm: - Hầu hết các em lớp 7A nắm đợc yêu cÇu cña c©u hái vµ cã tinh thÇn häc bµi nªn c¸c em lµm kh¸ chÝnh x¸c phÇn nµy - Líp 7B ®a sè c¸c em tr¶ lêi kh¸ tèt c¸c c©u hái phÇn tr¾c nghiÖm. Gv nªu u ®iÓm phÇn tr¾c nghiÖm. * PhÇn tù luËn : - PhÇn lín HS líp 7A lµm kh¸ ch¾c phần tự luận, các em đã xác định đợc chÝnh x¸c nghÜa1 sè yÕu tè H¸n ViÖt, viết đoạn văn khá lu loát, đúng chủ đề và chỉ ra đúng các từ đồng nghĩa và trái nghĩa mà các em đã dùng - Mét sè bµi lµm kh¸. Tiªu biÓu nh em Hoµng, Thu, Trang, Linh..... - Lớp 7 B có 1 số em xác định đúng từ đồng âm, từ trái nghĩa, từ đồng nghĩa Một số em viết đúng chủ đề ở câu 3 và xác định đúng các từ trái nghĩa mà các em đã dùng trong đoạn văn: 2. Nhîc ®iÓm:.

(162) * PhÇn tr¾c nghiÖm: Tiªu biÓu nh em H¶i Hoµng Anh... - Líp 7A cã mét sè em lµm sai ý 2 cña c©u 2 - Líp 7B cã 1 sè em lµm sai c©u 1, 5, 6 * PhÇn tù luËn : - Líp 7 B, 7c + Nhiều em còn cha xác định đúng các từ đồng âm, từ trái nghĩa, từ đồng nghĩa trong c©u 1: + Câu 2 phần lớn cha làm đợc ý 2 + Một số cha viết đúng chủ đề đoạn văn vµ cha sö dông c¸c tõ tr¸i nghÜa trong ®o¹n v¨n hoÆc cßn sö dông gîng Ðp III. Ch÷a lçi ®iÓn h×nh - Lçi chÝnh t¶ Ví dụ: đài các viết thành đài cát, ma sa viÕt thµnh ma xa… Ch×m viÕt thµnh tr×m. - Lỗi diễn đạt.. Gv đọc một số bài làm tốt của hs nh của em Thu, Hoµng, Toµn... III. §äc mét sè bµi lµm tèt. (4). Cñng cè: - GV nhËn xÐt chung chÊt lîng cña 2 bµi kiÓm tra. - Rót kinh nghiÖm cho HS khi lµm bµi. (5). Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại kiến thức đã học. - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc..

(163) - TiÕt sau: §iÖp ng÷. ………….*****……………. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 54.. §iÖp Ng÷. I. Môc tiªu: Gióp HS: - Hiểu đợc thế nào là điệp ngữ và giá trị của điệp ngữ - TÝch hîp víi phÇn v¨n ë bµi TiÕng gµ tra - BiÕt sö dông ®iÖp ng÷ khi cÇn thiÕt, ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña ®iÖp ng÷ trong v¨n c¶nh thÓ. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò nghiªn cøu bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷,lÊy vd.lµm bµi tËp 3 (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Nội dung cần đạt. GV ghi VD ra b¶ng phô. I. §iÖp ng÷ vµ t¸c dông cña ®iÖp ng÷.. Gọi HS đọc ví dụ. 1. VÝ dô: SGK..

(164) ? Có những từ ngữ nào đợc lặp lại 2. Nhận xét: trong khổ thơ đầu và khổ thơ cuối bài - Khổ 1:“Nghe”( động từ) – lặp lại 3 lần: th¬ " TiÕng gµ tra"? Chóng thuéc tõ nhÊn m¹nh c¶m xóc. lo¹i nµo? - Khæ 2: “v×”( quan hÖ tõ)- lÆp l¹i 4 lÇn: ? Nhớ lại và nêu tác dụng của việc nhấn mạnh mục đích chiến đấu của ngời lÆp l¹i? chiÕn sÜ. HS tr¶ lêi - (GV b×nh) * Những từ đợc lặp lại đợc gọi là điệp ng÷. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp ®iÖp 3. Ghi nhí: SGK. ng÷? ? Ph©n biÖt phÐp ®iÖp ng÷ vµ lÆp tõ? Cho ví dụ điệp ngữ em đã gặp. *Bµi tËp nhanh (Gv ®a VD vÒ lçi lặp từ để HS phân biệt): - H«m qua, mÑ em ®i chî mÑ em mua c¸ råi mÑ em lµm vµ nÊu c¸ rÊt ngon. ? ChØ ra cÊu t¹o cña c¸c ®iÖp ng÷ * CÊu t¹o cña ®iÖp ng÷: cã thÓ lµ tõ, ng÷, trong c¸c vÝ dô ? c©u, ®o¹n.. GV gọi HS đọc lại khổ đầu và khổ cuèi bµi th¬ TiÕng gµ tra. ? Em có nhận xét gì về điệp ngữ đợc sö dông trong vÝ dô 1? LÊy vÝ dô minh ho¹? HS tr¶ lêi. II. C¸c d¹ng ®iÖp ng÷: 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: a.VÝ dô 1: Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím Một bếp lửa chắt chiu nồng đợm. -Từ ngữ đợc lặp lại cách xa nhau.

(165) => ®iÖp ng÷ c¸ch qu·ng HS đọc ví dụ a trong SGK. b. VÝ dô 2:. ? Em có nhận xét gì về điệp ngữ đợc sö dông trongVD2? LÊy VD?. - Từ ngữ đợc lặp lại đứng trực tiếp bên nhau => ®iÖp ng÷ nèi tiÕp.. - VÝ dô : Häc, häc n÷a, häc m·i.. c. VÝ dô 3: - §iÖp g÷ chuyÓn tiÕp => ®iÖp ng÷ vßng. HS đọc ví dụ b trong SGK ? Em cã hËn xÐt g× vÒ ®iÖp ng÷ ë VD3? LÊy VD? VÝ dô: Bµi " C¶nh khuya": "C¶nh khuya nh vÏ ngêi cha ngñ Cha ngñ v× lo nçi níc nhµ" ? Qua t×m hiÓu c¸c vÝ dô, em thÊy cã mÊy lo¹i ®iÖp ng÷?. 3. Ghi nhí: SGK. Cã 3 d¹ng ®iÖp ng÷ thêng gÆp: - §iÖp ng÷ nèi tiÕp. - §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp. - §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng.. * Bµi tËp bæ sung: GV lÊy thªm 1 VD vÒ lçi lÆp tõ trong - Tõ lÆp trong ®o¹n v¨n lµm cho c©u v¨n ®o¹n v¨n: nÆng nÒ, rêm rµ, kh«ng cã tÝnh m¹ch l¹c. Co bß ®ang gÆp cá. Con bß chît ngÈng ®Çu lªn. Con bß rèng ß ß… ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng tõ lÆp trong ®o¹n v¨n trªn? GV nhÊn m¹nh: §iÖp ng÷ lµ 1 ph¬ng tiện để biểu cảm, nó phải đem lại giá trÞ nghÖ thuËt. - §iÖp ng÷ cã thÓ lµ 1 tõ, 1 côm tõ.

(166) hoÆc 1 c©u. (4) Cñng cè- LuyÖn tËp:. II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1. Gọi hs đọc các ví dụ.HS lên bảng lµm bµi.. §o¹n v¨n cña Hå ChÝ Minh + §iÖp ng÷: Một dân tộc đã gan góc( 2 lần) Dân tộc đó phải đợc( 2 lần) - T¸c dông:. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.. + Nhấn mạnh ý chí gang thép dành độc lËp cña d©n téc ViÖt Nam. + Khẳng định dân tộc ta phải đợc tự do và độc lập b. Bµi ca dao: - §iÖp tõ " tr«ng" ( 8 lÇn) - T¸c dông: nhÊn m¹nh nçi niÒm tr«ng ngóng mong đợi công việc lao động của ngời nông dân. Họ mong có đợc vụ mùa bội thu, có đợc cuộc sống ấm no, hạnh phóc.. ? ChØ ra c¸c lo¹i ®iÖp ng÷ trong bµi.. Bµi 2. HS lªn b¶ng lµm bµi.. - xa nhau: §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng - mét giÊc m¬: ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp Bµi 3: Ch÷a lçi lÆp tõ trong ®o¹n v¨n.. Gäi hs lªn b¶ng lµm bµi. HS kh¸c nhËn xÐt. GV ch÷a bµi.. - ViÖc lÆp 1 sè tõ trong ®o¹n v¨n kh«ng cã dông ý nghÖ thuËt, kh«ng cã t¸c dông biÓu c¶m. - Söa b»ng c¸ch viÕt gän l¹i: …Nào hoa cúc, hoa thợc dợc, hoa đồng.

(167) tiÒn vµ c¶ hoa hang. Hoa lay ¬n n÷a… (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. Lµm bµi tËp 4 - TiÕt sau: Ch¬i ch÷. - ChuÈn bÞ bµi: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ “ C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh cho giê luyÖn nãi.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 55. luyÖn nãi: ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ. t¸c phÈm v¨n häc I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸ch lµm bµi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. - LuyÖn tËp ph¸t biÓu miÖng tríc tËp thÓ, bµy tá c¶m xóc suy nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi ph¸t biÓu c¶m nghÜ: “ C¶nh khuya”. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? H·y nªu c¸c c¸ch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m. (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. ChuÈn bÞ ë nhµ.

(168) ? Đứng trớc đề bài này em xác 1. Tìm hiểu đề: định cần mấy thao tác? - 4 thao tác Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “ C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh. ? §Ò bµi thuéc thÓ lo¹i g×? ? Đối tợng biểu cảm của đề là gì?. - ThÓ lo¹i: V¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. Trên cơ sở dàn ý HS đã chuẩn bị ở - Đối tợng biểu cảm: Bài thơ “Cảnh khuya” nhµ, gv cïng hs x©y dùng mét cña Hå ChÝ Minh. dµn ý chung cho c¶ líp. 2. T×m ý, lËp dµn ý ? Nªu nh÷ng ý chÝnh ë phÇn më . Më bµi bµi? - Bµi th¬ “ C¶nh khuya” B¸c viÕt n¨m 1947 ? Bài thơ để lại trong em ấn tợng tại Việt Bắc. chung lµ g×? - Bài thơ để lại trong em ấn tợng rất sâu sắc ? Nªu nh÷ng néi dung chÝnh cña bµi th¬?. . Th©n bµi.. ? §øng tríc h×nh ¶nh thiªn nhiªn vµ t©m hån B¸c em cã nh÷ng c¶m *Ng¹c nhiªn, thÝch thó khi ng¾m bøc tranh thiên nhiên đẹp xóc g×? ? Bøc tranh thiªn nhiªn cã nh÷ng h×nh ¶nh nµo mµ gióp em cã c¶m - TiÕng suèi- so s¸nh víi tiÕng h¸t xa- Êm ¸p cã hån. xóc Êy? - Tr¨ng- lång bãng c©y, hoa. - C¶nh vËt ®an dÖt vµo nhau. ? Những hình ảnh ấy đợc miêu tả - Bức tranh lung linh, huyền ảo. th«ng qua biÖn ph¸p nghÖ thuËt - NT: so s¸nh, ®iÖp ng÷ đặc sắc gì? ? Tõ nh÷ng h×nh ¶nh Êy em liªn t- TiÕng suèi trong th¬ NguyÔn Tr·i ởng đến những gì? * Xúc động, cảm phục tự hào về Bác ..

(169) ? Đứng trớc đêm cha ngủ của Bác em hiÓu thªm g× vÒ Ngêi? - B¸c cha ngñ- thëng ngo¹n tr¨ng (V× Ngêi lµ ? NÐt thµnh c«ng cña nghÖ thuËt thi sÜ). điệp ngữ “cha ngủ” ở đây là gì? - Lo cho đất nớc ( Vì Ngời là vị lãnh tụ). ? Liªn tëng nh thÕ nµo?. - Nhiều đêm không ngủ của Bác ( “§ªm nay B¸c kh«ng ngñ” – Minh HuÖ) “ Không ngủ đợc”- HCM c. KÕt bµi.. ?ë phÇn nµy em cÇn nªu ý nµo?. - Kh¸i qu¸t c¶m xóc cña em vÒ bµi C¶nh khuya. 4. LuyÖn tËp- Cñng cè. II. Thùc hµnh trªn líp. a. LuyÖn nãi theo nhãm:. *GV híng dÉn HS ph©n biÖt v¨n +Nhãm 1: Më bµi nãi vµ v¨n viÕt. +Nhãm2: Ph¸t bÞÓu c¶m nghÜ vÒ h×nh ¶nh - Lu ý: Nghi thøc chµo, hái, c¶m thiªn nhiªn. ¬n. +Nhãm 3: Ph¸t bÞÓu c¶m nghÜ vÒ t©m hån B¸c - GV chia c«ng viÖc cô thÓ cho + Nhãm 4: KÕt bµi. tõng nhãm HS cô thÓ. - C¸c nhãm th¶o luËn, chuÈn bÞ tr×nh bµy. - Mçi nhãm cö nhãm trëng ®iÒu hµnh, th kÝ ghi chÐp. - GV phát phiếu hoạt động nhóm - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµi tríc líp. - Mét HS tr×nh bµy toµn bµi. GV theo dâi, nhËn xÐt, söa. (5) Híng dÉn vÒ nhµ:.

(170) - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi: Mét thø quµ cña lóa non: Cèm.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 56.. lµm th¬ lôc b¸t. I. Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc luật thơ lục bát, có cơ hội tập làm thơ lục bát. - Học sinh phân biệt đợc thơ lục bát với văn vần sáu tám, câu lục bát với dòng thơ. Vẻ đẹp của thơ truyền thống VN với những mẫu mự c nh ca dao và đỉnh cao nh TruyÖn KiÒu cña NguyÕn Du. - TÝch hîp víi phÇn V¨n, TiÕng ViÖt, rÌn kü n¨ng ph©n tÝch thi luËt th¬ lôc bát, làm thơ lục bát đúng luật và có cảm xúc. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc mét V¨n b¶n trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 7 Lµm theo thể lục bát. Nhận diện thể thơ này qua văn bản đó. (3) Bµi míi:.

(171) Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. - HS quan sát và đọc VD trên bảng I. Luật thơ lục bát: phô. 1, VÝ dô - GV cho HS quan s¸t vµ nhËn xÐt. 2. NhËn xÐt - Bµi ca dao cã 4 dßng th¬ vµ chia Bµi ca dao “ Anh ®i anh nhí quª nhµ”. thµnh 2 cÆp c©u. " Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t¬ng ? H·y quan s¸t vµ tr¶ lêi xem cÆp Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng c©u th¬ lôc b¸t mçi dßng cã mÊy Nhớ ai tát nớc bên đờng hôm nao." tiÕng? Bµi ca dao gåm 2 cÆp c©u: - C©u 1, 3 : S¸u tiÕng. ? V× sao l¹i gäi lµ lôc b¸t?. - C©u 2, 4: T¸m tiÕng. - GV treo bảng phụ sơ đồ để HS - Gọi là lục bát vì một câu 6 tiếng với một lªn b¶ng ®iÒn c¸c ký hiÖu: B – T c©u 8 tiÕng t¹o thµnh mét cÆp c©u. – V øng víi mçi tiÕng cña bµi ca Anh ®i anh nhí quª nhµ. dao trªn vµo c¸c «? B B B T B BV Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t¬ng T. B. B. T. T. BV B. BV. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng T. B T T. B. BV. Nhớ ai tát nớc bên đờng hôm nao ? Em h·y nhËn xÐt vÒ t¬ng quan T B T T B BV B B thanh ®iÖu gi÷a tiÕng thø 6 vµ * Thanh ®iÖu: Trong c©u 8: nÕu tiÕng thø 6 lµ tiÕng thø 8 trong c©u 8? thanh ngang (Bæng) th× tiÕng thø 8 ph¶i lµ - HS th¶o luËn theo nhãm c¸c néi thanh huyÒn (TrÇm) vµ ngîc l¹i còng vËy. dung sau: * LuËt th¬: ? Quan sát vào mô hình đó hãy 1. Số câu: không hạn định, nhng kết thúc nhËn xÐt vÕ luËt th¬ lôc b¸t? ph¶i lµ c©u 8, bµi th¬ ng¾n nhÊt còng ph¶i.

(172) + VÒ sè c©u?. gåm 4 c©u lôc b¸t (1 cÆp lôc b¸t gäi lµ c©u th¬ lôc b¸t). + VÒ sè tiÕng trong mçi c©u?. 2. Sè tiÕng: Cø 1 dßng 6 tiÕng l¹i tiÕp mét dßng 8 tiÕng, hai dßng 6-8 lµm nªn 1 c©u th¬ lôc b¸t (1 cÆp 6-8). + Sè vÇn? + VÞ trÝ vÇn?. Sự thay đổi các tiếng bằng trắc, 3. Vần : Chủ yếu là vần bằng, vần lng và vần bæng trÇm? ch©n (1 lng, 1ch©n nèi tiÕp nhau) + C¸ch ng¾t nhÞp trong c©u.? TiÕng thø 6 c©u 6 vÇn víi tiÕng 6 c©u 8. - Các nhóm cử th ký ghi chép - đại Tiếng thứ 8 câu 8 vần với tiếng 6 câu tiếp diện trình bày GV nhận xét bổ theo...cứ vần nh thế cho đến hết bài. sung. 4. LuËt b»ng tr¾c: (GV: Các tiếng vần đều là vần C¸c tiÕng lÎ (1, 3, 5, 7): Tù do. b»ng. - C¸c tiÕng thø 6 vµ thø 8 trong C¸c tiÕng ch½n (2, 4, 6, 8): Ph¶i theo luËt câu 8 đều là thanh bằng nhng không đợc hoàn toàn trùng dấu.. 2. 4. 6. b. t. b. VD: 8). b. t. b. 6. 8. (C©u. 8. b. + Nhãm bæng( ©m vùc cao): S¾c, hái, kh«ng. Cµ §êng. T¬ng Nao. ...Khuya Ng©n ......ThuyÒn.). + Nhãm trÇm (©m vùc thÊp): huyÒn, ng·, nÆng. 5. NhÞp: + C©u 6 ng¾n nhip: 2/2/2, 2/4. 4/2, 3/3, 1/5.. + C©u 8 ng¾t nhÞp: 2/2/2/2, 4/4, 2/4/2, ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn ®©y, em 3/1/2/2... h·y cho biÕt th¬ lôc b¸t lµ thÓ th¬ 3. Ghi nhí: SGK trang 156 nh thế nào và những quy định về luËt trong th¬ lôc b¸t? - HS đọc phần ghi nhớ SGK. - GV yªu cÇu HS kÎ b¶ng. *Chó ý: Ph©n biÖt th¬ lôc b¸t vµ v¨n vÇn lôc b¸t..

(173) - Gi¸o viªn treo b¶ng phô cho häc sinh đọc để nhận diện văn vần lục b¸t vµ th¬ lôc b¸t: C¸c b¹n trong líp ta ¬i Thi ®ua häc tËp ph¶i thêi tiÕn lªn! Tiến lên liên tục đừng quên Nh× trêng, nhÊt khèi, khái phiÒn thÇy c«. Chóc mõng, c¸c b¹n hoan h« Liªn hoan s¬ kÕt ven bê Hå T©y.... (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật.. Điền vào chỗ trống để hoàn thiện bµi th¬.. a. Em ......... GV gäi hs lµm. GV nhËn xÐt cho ®iÓm.. - Anh ........... .......................KÎo mµ....... .......................tiÕn lªn hµng ®Çu. - Ngoµi vên ............................. Trong nhà to nhỏ tiếng em đọc bài. *Các từ đã điền vào đảm bảo mặt ý và mặt vÇn. 2 . Bµi tËp 2:. ? Nh÷ng c©u th¬ lôc b¸t sau cã sai luËt kh«ng? H·y gi¶i thÝch?. HS có thể sửa lại cho đúng vần các câu lôc b¸t bÞ sai vÇn:. - Kh«ng sai luËt mµ lµm theo lôc b¸t biÕn thÓ( VÇn tr¾c Ön). - Vên em ............................................ - Không sai luật mà đổi vị trí vần lng. - ThiÕu nhi---------. - Cam, chanh, bëi, quýt, mËn, xoµi, æi, na.. Chúng em phấn đấu tiến nhanh hàng đầu..

(174) - Nhịp thơ của câu 6 hơi đặc biệt.. 3. Bµi tËp 3: Th©n em khèn khæ thÕ nµy. - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh Suốt đêm trằn trọc, suốt ngày chong trß ch¬i tËp lµm th¬ lôc b¸t cho chong... c©u lôc vµ häc sinh lµm tiÕp c©u V× sao, ai cã biÕt kh«ng? b¸t, hoÆc cho c©u b¸t vµ häc sinh Muốn về thăm mẹ mà không có đò! lµm tiÕp c©u lôc. ( Ca dao) ? TËp s¸ng t¸c mét, hai c©u th¬ cã m« tÝp “th©n em”. Thân em mới thật đáng thơng Trît c¶ ba trêng biÕt tÝnh sao ®©y?. GV cho nh÷ng c©u b¸t, yªu cÇu HS lµm trë l¹i c©u lôc. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí, tËp lµm th¬ lôc b¸t. - Chó ý su tÇm d¹ng th¬ lôc b¸t biÕn thÓ nhng kh«ng sai luËt - TiÕt sau: ¤n tËp v¨n bÞÓu c¶m. - ChuÈn bÞ bµi: Mét thø quµ cña lóa non cèm. Ngµy. th¸ng BGH kÝ. n¨m 2011.

(175) ***************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 15 TiÕt 57:. Mét thø quµ cña lóa non: Cèm ( Th¹ch Lam). I. Môc tiªu: Gióp HS: - Học sinh cảm nhận đợc phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hoá cổ truyền trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc của Hà Nội : Cốm, qua đó thấy đợc phÇn nµo sù tinh tÕ, nhÑ nhµng mµ s©u s¾c trong lèi v¨n tuú bót cña Th¹ch Lam. - TÝch hîp víi phÇn tiÕng viÖt ë bµi ch¬i ch÷ vµ chuÈn mùc sö dông tõ, víi phần tập làm văn ở bài: Ôn tập văn biểu cảm, đánh giá. - Rèn kĩ năng đọc, cảm nhận và tìm hiểu, phân tích chất trữ tình,chất thơ trong tuú bót. - Gi¸o dôc ý thøc tr©n träng v¨n hãa Èm thøc cña d©n téc. II. ChuÈn bÞ: GV: - Ch©n dung Th¹ch Lam - Cuốn Hà Nội băm sáu phố phờng( Giở đến bài cốm) - Tranh ¶nh vÒ cèm, c« g¸i lµng vßng g¸nh cèm ®i b¸n rong vµ b¸nh cèm. HS: - Häc bµi cò, so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ :Tiếng gà tra của Xuân Quỳnh? Sau khi đọc bài thơ em có suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña ngêi chiÕn sÜ? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt.

(176) - HS đọc phần chú thích.. I .§äc - Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶:. ? Tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc - Th¹ch Lam (1910- 1942) sinh t¹i Hµ Néi, đời và sự nghiệp của nhà văn Thạch tên khai sinh là Nguyễn Tờng Lân, là cây Lam? bót xuÊt s¾c, thµnh viªn cña nhãm tù lùc v¨n Gv: ¤ng cã së trêng vÒ truyÖn ®oµn tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m n¨m 1945. ng¾n, lµ c©y bót tinh tÕ, nh¹y c¶m Quan ®iÓm nghÖ thuËt cña Th¹ch Lam cã trong viÖc khai th¸c thÕ giíi c¶m nhiÒu ®iÓm s©u s¾cvµ tiÕn bé gÇn víi quan xóc, c¶m gi¸c cña con ngêi. ¤ng ®iÓm cña nhiÒu nhµ v¨n hiÖn thùc. còng thµnh c«ng trong tuú bót.. - C¸c truyÖn ng¾n: Giã ®Çu mïa, N¾ng trong vên, sîi tãc... 2.T×m hiÓu chung v¨n b¶n a. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch:. - Yêu cầu đọc với giọng thật tình * Đọc c¶m, tha thiÕt,trÇm l¾ng chËm vµ ªm GV đọc mẫu một đoạn. - Gọi 3 HS đọc tiếp cho đến hết bài ( Cã nhËn xÐt, uèn n¾n, söa ch÷a). * Chó thÝch- Chó ý c¸c tõ: Sªu tÕt, t¬ hång, ngọc lựu, thanh đạm, thần lúa, trang nhã.. - Híng dÉn HS t×m hiÓu 17 chó thÝch SGK b. T¸c phÈm.. - Đợc rút từ tập ((Hà Nội băm sáu phố ph? Bài tuỳ bút này đợc viết trong ờng)) ( 1943)- Tập tuỳ bút viết về cảnh sắc và hoµn c¶nh nµo vµ viÕt vÒ ®iÒu g×? phong vÞ cña Hµ Néi tríc n¨m 1945 (ViÕt vÒ GV giíi thiÖu râ vÒ thÓ tuú bót- nh÷ng nÐt sinh ho¹t, nh÷ng thø quµ b×nh dÞ, mét thÓ v¨n giµu chÊt tr÷ t×nh, biÓu mét sè phè phêng, cöa hµng, biÓn hiÖu...) c¶m. GV tham kh¶o thªm ®iÓm 4nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý- SGV/177) *Bè côc: 3 PhÇn ? Văn bản này đợc chia làm mấy ®o¹n? Giíi h¹n vµ néi dung chÝnh. - Đoạn 1: Từ đầu đến -> Chiếc thuyền rồng: C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña cèm..

(177) cña tõng ®o¹n?. HS đọc đoạn đầu.. - Đoạn 2: Tiếp đến kín đáo và nhũn nhặn: C¶m nghÜ vÒ gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña cèm. - §o¹n 3: Cßn l¹i. C¶m nghÜ vÒ sù thëng thøc cèm. II. Ph©n tÝch ? Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n, cho 1. C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña cèm: biÕt: ? C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña cèm đợc trình bày trong mấy đoạn văn ng¾n? Mçi ®o¹n nãi g×? + §o¹n 1: Tõ ®Çu->cña trêi: Céi nguån cña cèm. + §o¹n 2: TiÕp ->thuyÒn rång: n¬i - C¸c b¹n cã ngöi thÊy lóa non kh«ng cèm næi tiÕng. ? Cội nguồn của cốm là lúa đồng - Trong cái vẻ xanh kia...ngàn hoa cỏ quê. Điều đó đã đợc gợi tả bằng - Dới ánh nắng...trong sạch của trời nh÷ng c©u v¨n nµo? ?Trong nh÷ng lêi v¨n trªn, em thÊy c¶m xóc cña t¸c gi¶ b¾t ®Çu tõ ®©u? Nhê gi¸c quan nµo lµ chñ yÕu? C¶m xóc cña t¸c gi¶ b¾t nguån tõ c¸i ngän nguån, tõ sù h×nh thµnh của hạt lúa non. Cảm giác có đợc là nhê khøu gi¸c.. -> Lêi v¨n giµu h×nh ¶nh, giäng v¨n nhÑ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng v¨n nhµng, nhng rÊt trang träng vµ c¸ch dïng tõ cña Th¹ch Lam ë ®o¹n v¨n nµy? -> tình yêu sâu nặng của tác giả đối với cảnh ? Nh vậy, tác giả đã dùng cảm giác s¾c vµ h¬ng vÞ cña mét vïng n«ng th«n ViÖt và tởng tợng để miêu tả cội nguồn Nam. cña cèm. H·y nªu t¸c dông cña c¸ch miªu t¶ nµy? * Nguån gèc.

(178) ? Tai sao cốm đợc gắn với tên làng - Làng Vòng là nơi nổi tiếng nghề cốm. Vßng Cèm lµng Vßng dÎo, th¬m ngon nhÊt. ?ë ®©y nhµ v¨n cã ®i s©u t¶ c¸ch thøc, kÜ thuËt lµm cèm kh«ng? ¤ng t¶ nh thÕ nµo? - T¸c gi¶ kh«ng ®i s©u miªu t¶, kÓ tØ mØ vÒ kÜ thuËt lµm cèm mµ dõng l¹i t¶ h×nh ¶nh c« g¸i b¸n cèm xinh xinh, gọn ghẽ, đặc biệt là cái đòn g¸nh hai ®Çu cong cong mãc lªn nh chiÕc thuyÒn rång. ? T¸c gi¶ t¶ h×nh ¶nh c« hµng cèm cã ý nghÜa nh thÕ nµo? ( HS th¶o luËn theo nhãm) - Cốm gắn liền với vẻ đẹp của ngời lµm ra cèm lµ c« g¸i lµng Vßng. - Cái cách cốm đến với ngời thật duyªn d¸ng, lÞch thiÖp. - Vẻ đẹp của ngời tôn lên vẻ đẹp cña cèm. -> Cèm thµnh nhu cÇu thëng thø cña ngêi Hà Nội: Từ một thứ quà quê, Vòng đã gia ? Từ những lời văn trên, em thấy nhập vào văn hoá ẩm thực của thủ đô. tình cảm của tác giả đã đợc bộc lộ -> Yªu quý, tr©n träng céi nguån trong s¹ch, nh thÕ nµo? dẹp đẽ, giàu sắc thái văn hoá dân tộc của cèm. HS đọc đoạn 2. ? PhÇn v¨n b¶n tr×nh bµy gi¸ trÞ cña 2. C¶m nghÜ vÒ gi¸ trÞ cña cèm: cốm đợc viết theo phơng thức nghị luËn b×nh luËn. Lêi b×nh luËn thø nhÊt”cèm lµ thø quµ riªng biÖt cña đất nớc...giản dị và thanh khiết của - Cốm là quà tặng của đồng quê cho con ngđồng quê nội cỏ VN” gợi cho em.

(179) c¸ch suy nghÜ míi mÎ nµo vÒ cèm?. êi.. ? Theo dõi lời bình luận thứ hai: - Cốm là đặc sản của dân tộc vì nó kết tinh “Hồng cốm tốt đôi để hạnh phúc đ- hơng vị thanh khiết của đồng quê. îc l©u bÒn”, cho biÕt: -> Do đó cốm là quà quê, nhng là thứ quà + Tác giả bình luận về vấn đề gì? thiªng liªng. - Bình luận về vấn đề dùng cốm để lµm quµ TÕt thËt thÝch hîp vµ cã ý vÞ s©u xa, bëi cèm lµ thøc d©ng cña đất trời, mang trong nó hơng vị vừa thanh nhã, vừa đậm đà của đồng quª néi cá, nã thÝch hîp víi viÖc lÔ nghi cña mét xø së n«ng nghiÖp lóa níc nh níc ta. + Sù hoµ hîp t¬ng xøng hång cèm đợc phân tích trên những phơng diÖn nµo? Tác giả đã phân tích sự hoà hợp ấy trên 2 ph¬ng diÖn: GV: Nh©n ®©y, t¸c gi¶ b×nh luËn, phª ph¸n thãi chuéng ngo¹i, b¾t chíc ngêi níc ngoµi cña nh÷ng kÎ míi giµu cã, v« häc, kh«ng biÕt thëng thøc vµ tr©n träng nh÷ng s¶n vật cao quý kín đáo và nhũn nhặn cña truyÒn thèng d©n téc?. + Hoµ hîp t¬ng xøng vÒ mµu s¾c: So s¸nh mµu s¾c cña- mµu ngäc lùu giµ; so s¸nh mµu cèm- mµu ngäc th¹ch -> lµm cho hai thø s¶n vËt Êy cµng trë nªn cao quý. + Hoà hợp về hơng vị: một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau.. ? Từ lời bình luận đó, em hiểu thêm gi¸ trÞ nµo cña cèm? (cèm gãp phÇn cho nhân duyên tốt đẹp của ngời) ? Qua đó, tác giả muốn truyền tới -> Giá trị văn hoá của cốm gắn liền với tục bạn đọc tình cảm và thái độ nào lệ sêu Tết và giá trị tinh thần. trong øng xö víi thø quµ d©n téc lµ cèm? -> Trân trọng và giừ gìn cốm nh một vẻ đẹp v¨n ho¸ d©n téc..

(180) HS đọc đoạn 3 GV: PhÇn cuèi v¨n b¶n, t¸c gi¶ bµn 3. C¶m nghÜ vÒ sù thëng thøc cèm: vÒ sù thëng thøc cèm trªn hai ph- - §o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ¨n: cèm kh«ng ph¶i ¬ng diÖn: ¨n vµ mua. lµ thø quµ cña ngêi ¨n véi...kh«ng cã m¶y + §o¹n nµo bµn vÒ c¸ch ¨n cèm? may mét chót bôi nµo. + §o¹n nµo bµn vÒ c¸ch mua cèm?. - §o¹n bµn vÒ c¸ch mua: hìi c¸c bµ mua ? V× sao khi ¨n cèm ph¶i ¨n tõng hµng...sÏ t¬i s¸ng h¬n nhiÒu l¾m. chót Ýt, thong th¶, ngÉm nghÜ”? - §Æc s¾c cña cèm ë h¬ng vÞ. ¡n nh thÕ míi cảm nhận đợc hết các thứ hơng vị đồng quê kÕt tinh ë cèm:”c¸i mïi th¬m phøc cña lóa ? Em thấy tác giả đã ngẫm nghĩ đợc mới, cái tơi mát của lá non, và trong chất nh÷ng g× khi thëng thøc cèm? ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loµi th¶o méc. GV:Nh vËy, víi Th¹ch Lam, ¨n - ThÊy thu l¹i c¶ trong h¬ng vÞ Êy c¸i mïi cèm lµ sù thëng thøc nh÷ng gi¸ trÞ th¬m phøc cña lóa míi,cña hoa cá d¹i ven đợc kết tinh ở đó, đấy cũng chính là bờ... c¸i nh×n v¨n ho¸ trong Èm thùc ? ở đây, tác giả đã thể hiện cách -Tác giả cảm thụ bằng các giác quan: c¶m thô cèm b»ng Ên tîng tõ nhiÒu gi¸c quan, §ã lµ nh÷ng gi¸c quan + Khøu gi¸c: Mïi th¬m phøc cña lóa... nµo? + Xóc gi¸c: ChÊt ngät cña cèm. ? Sự cảm thụ đó thể hiện tác giả là + Thị giác: Trong màu xanh của cốm. ngêi nh thÕ nµo? ? Qua những lí lẽ đó ta thấy tác giả có thái độ nh thế nào đối với thứ quµ cña lóa non?. -> Chøng tá sù tinh tÕ s©u s¾c cña t¸c gi¶. ? V¨n b¶n còng cho em hiÓu biÕt g× -> Cèm nh mét gi¸ trÞ tinh thÇn thiªng liªng đáng đợc chúng ta tôn trọng, giữ gìn. vÒ nhµ v¨n? -> Th¹ch Lam lµ ngêi sµnh cèm, sµnh c¸c mãn Èm thùc cña HN. Ca ngîi cèm lµ ca ngợi một nét đẹp văn hoá truyền thống. Điều ? Từ văn bản, em thấy có những đó cho thấy tình cảm dân tộc tinh tế và sâu thành công đặc sắc nào về mặt nội sắc của nhà văn..

(181) dung nghÖ thuËt?. III.Tæng kÕt. GV: §äc cho HS nghe mét ®o¹n v¨n cña NguyÔn Tu©n ë bµi cèm, ®o¹n v¨n cña Vò B»ng ë bµi: Th¬ng nhí mêi hai.. * Nội dung: VB đã cho ta hiểu cốm là một thứ quà đặc sắc vì nó kết tinh nhiều vẻ đẹp: Vẻ đẹp của hơng vị và màu sắc của đồng quê, vẻ đẹp của ngời chế biến, của tục lệ nh©n duyªn, cña c¸ch mua vµ thëng thøc. Cốm là thứ sản vật quí của dân tộc cần đợc n©ng niu vµ gi÷ g×n. * NghÖ thuËt: Mét lèi v¨n giµu Ên tîng c¶m gi¸c nªn cã søc gîi c¶m cao. Sù kÕt hîp cña nhiều phơng thức biểu đạt trên nền biểu c¶m. Lêi v¨n mang nhiÒu c¶m nghÜ s©u s¾c nhng đợc diễn đạt êm ái gần, nhẹ nhàng nh th¬ IV. LuyÖn tËp: GV: §äc cho HS nghe mét ®o¹n v¨n cña NguyÔn Tu©n ë bµi cèm, ®o¹n v¨n cña Vò B»ng ë bµi: Th¬ng nhí mêi hai.. ( 4) Cñng cè: - GV kh¸i qu¸t néi dung bµi. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi. - Lµm bµi tËp 1,2 ( SGK trang163). - TiÕt sau: Sµi Gßn t«i yªu - ChuÈn bÞ tríc tiÕt “ Tr¶ bµi sè 3” ********************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 58: I. Môc tiªu:. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3.

(182) - Thấy đợc năng lực làm văn biểu cảm về một con ngời, thể hiện qua những u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña bµi viÕt. - Biết bám sát yêu cầu của đề ra, yêu cầu vận dụng các phơng thức tự sự, miêu tả và biểu cảm trực tiếp để đánh giá bài viết của mình và sửa lại những chỗ cha đạt. - Cã ý thøc tù phª söa ch÷a rót kinh nghiÖm II. ChuÈn bÞ: GV: - ChÊm bµi vµ nhËn xÐt bµi lµm cña HS HS: - Mang vë ghi. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y (1). ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2). KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. (3) . Bµi míi: Hoạt động của Gv và Hs GVchép đề lên bảng. đề văn trên thuộc thể loại nào? Xác định đối tượng biểu cảm Tình cảm cần biểu hiện là gì?. Giáo viên hướng dẫn HS lập dàn ý. GV trả bài cho HS. Nội dung kiến thức I. Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về ngừơi thân II. Yªu cÇu - ThÓ lo¹i: BiÓu c¶m - §èi tîng biÓu c¶m: 1. Mở bài: Giới thiệuh được người thân và những tình cảm cảm xúc đối với đối tượng biểu cảm 2. Thân bài: - Hình dáng, cử chỉ hành động … gợi lên cho em những tình cảm, cảm xúc gì? - ấn tượng để lại trong lòng em 3. Kết bài: Khẳng định lại tình cảm, cảm xúc và liên hệ bản thân. III.Nhận xét. 1. ưu điểm - Đa số HS năm được PP làm văn biểu cảm.

(183) Bµi cña Thu, Toµn , DuËt. H¶I, Th¾m…. Bµi cña Dòng, Lan Anh, Phîng... - ở 1 số bài viết đã biểu đạt đợc tình cảm chân thành sâu sắc - Có nhiều bài viết bố cục rõ ràng, trình bày sạch đẹp. 2. Nhựơc điểm. - Một số em chưa năm được cách làm bài văn biểu cảm - Cá biệt có học sinh làm bài còn quá sơ sài - Một số bài viết còn phụ thuộc nhiều vào sách tham khảo. - Một số bài chư viết cẩu thả, sai lỗi chính tả, viết tắt nhiều. IV. Sửa lỗi ®iÓn h×nh 1. Diễn đạt. BBµi cña TuÊn, Thµnh, HiÒn… GV chỉ ra một số đoạn mắc lỗi diễn đạt HS Chữa HS nhận xét 2. Chính tả GV nhận xét uốn nắn bổ sung Bµi cña D¬ng, Xu©n, Thµnh… GV hướng dẫn sửa những lỗi chính V.§äc mét sè bµi tiªu biÓu tả mà HS thường mắc §äc bµi cña Thu, DuËt, Quang Toµn.. (4) .Cñng cè: GV nh¾c nhë, nhËn xÐt giê. (5) .Híng dÉn vÒ nhµ: - Tù söa c¸c lçi cßn l¹i - ViÕt l¹i bµi vµo vë so¹n v¨n.

(184) ********************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 59 .. ch¬i ch÷. I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là chơi chữ. - Hiểu đợc một số lối chơi chữ thờng dùng. - Bớc đầu cảm thụ đợc cái hay của phép chơi chữ. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi.. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Cho ví dụ về hiện tợng từ trái nghĩa, đồng nghĩa. “TiÕng giµ nhng nói vÉn cßn non”. + “Giµ” tr¸i nghÜa víi “non”. + “núi” đồng nghĩa với “non”. => PhÐp ch¬i ch÷. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. ThÕ nµo lµ phÐp ch¬i ch÷ : 1. VÝ dô:. * §äc vÝ dô SGK. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña c¸c tõ “lîi” trong bµi ca dao ?. 2. NhËn xÐt: ”lîi” 1: Ých lîi, lîi léc. “lợi” 2: Phần thịt trong khoang miệng để.

(185) răng cắm chặt vào đó. ? ViÖc dïng tõ “lîi” trong vÝ dô lµ dùa vµo hiÖn tîng g× cña tõ ng÷ ? ? Cách sử dụng từ “lợi” nh trên đã t¹o lªn c¸ch hiÓu nh thÕ nµo ?. GV: C¸ch sö dông tõ ng÷ nh vËy gäi lµ ch¬i ch÷.. -> Hai từ “lợi” đồng âm -> tạo cách hiểu vµ tr¶ lêi kh«ng khíp víi ý hái -> chÊt hµi híc, ch©m biÕm nhÑ nhµng mµ s©u s¾c: Bµ lão đã già rồi thì cần gì phải tính chuyện lÊy chång n÷a.. 3. Ghi nhí:SGK.. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ ch¬i ch÷ ? (§äc ghi nhí SGK.) ? Vµ c¸ch ch¬i ch÷ nh vÝ dô trªn lµ dùng từ ngữ đồng âm. Ngoài ra còn II. Các lối chơi chữ : nh÷ng c¸ch nµo n÷a ? 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: * §äc c¸c vÝ dô cã lèi ch¬i ch÷.. *VÝ dô a:. ? ChØ râ lèi ch¬i ch÷ trong c¸c vÝ dô ?. -“ranh tíng”: lèi nãi trÖch ©m víi “danh tíng”, “ranh” : tÝnh c¸ch xÊu => giÔu cît Nava.. ? Nhận xét về hiện tợng từ ngữ đợc sö dông trong tõng lèi ch¬i ch÷ ? ? Nªu t¸c dông cña tõng lèi ch¬i ch÷ trong c¸c vÝ dô ?. *VÝ dô b: §iÖp phô ©m “m” trong tÊt c¶ c¸c tiÕng -> t¹o c¶m gi¸c miªn man, mÞt mê. *VÝ dô c: Lèi nãi l¸i -> c¸ch hiÓu bÊt ngê, thó vÞ. VÝ dô d:. ? Qua đó, em thấy các lối chơi chữ thêng gÆp lµ g× ?. HiÖn tîng tõ tr¸i nghÜa, nhiÒu nghÜa.. - Gi¸o viªn cã thÓ nªu thªm vÝ dô:. SÇu riªng – vui chung: lét t¶ tr¹ng th¸i t©m lý vui síng cña t¸c gi¶.. + Chơi chữ … từ đồng nghĩa.. 3. Ghi nhí:SGK.. “§i tu PhËt b¾t ¨n chay.

(186) Thịt chó ăn đợc thịt cầy thì kh«ng” + Ch¬i ch÷ … tõ nhiÒu nghÜa. “T«i trë vÒ quª B¸c lµng Sen Ôi hoa Sen đẹp của bùn đen” (Tè H÷u). (4) Cñng cè- LuyÖn tËp : * §äc bµi th¬. ? Xác định từ ngữ dùng để chơi chữ ? ? Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch nµo ?. III. LuyÖn tËp : Bµi 1: Dùng từ ngữ đồng nghĩa để chơi chữ: liu điu, rắn, thẹn đèn, … Bµi 2:. * §äc 2 vÝ dô.. a) thÞt, mì, giß, nem, ch¶: chØ thøc ¨n liªn ? Xác định các tiếng chỉ sự vật gần quan đến chất liệu thịt. gòi nhau ? b) Nøa, tre, hãp, tróc: chØ c©y cèi thuéc hä ? §ã cã ph¶i lµ hiÖn tîng ch¬i ch÷ tre. kh«ng ? => Chơi chữ sử dụng hiện tợng đồng âm. ? Xác định lối chơi chữ trong bài thơ.. ch¶ : thøc ¨n. ch¶ : kh«ng. - Häc sinh tù cho vÝ dô.. hi hãp : tªn gäi c©y.. Sù liªn tëng ng÷ nghi·. hi hãp : mét tr¹ng th¸i. lÝ thó. Bµi 3: Thµnh ng÷ : “Khæ tËn cam lai” “cam” : qu¶ cam. ? Ch¬i ch÷ b»ng c¸ch nµo ?. “cam” :ngät, síng. => §ång ©m. Bµi 4: - Th¬ Bµ huyÖn Thanh Quan. - Ca dao..

(187) 5 Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc, hiÓu bµi. - BiÕt t¹o sù ch¬i ch÷. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt60 :. chuÈn mùc sö dông tõ. I. Môc tiªu: - HS hiểu đợc các chuẩn mực về ngữ âm, ngữ nghĩa, phong cách khi dùng từ. - TÝch hîp víi phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n. TiÕp tôc c«ng viÖc cña tiÕt tríc. -- -LuyÖn kh¶ n¨ng dïng tõ chuÈn mùc khi nãi vµ viÕt. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: ?Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong câu sau đây: MÑ ph¶i mét n¾ng hai s¬ng v× chóng con. A. Chñ ng÷ (3) Bµi míi:. B. VÞ ng÷. C. Bæ ng÷. D.Tr¹ng ng÷..

(188) Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. Sử dụng từ đúng âm, đúng chính. ? C¸c tõ in ®©m trong nh÷ng c©u t¶: sau đúng, sai nh thế nào? 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: - Dïi – vïi (Sai phô ©m d – v) - TËp tÑ – TËp toÑ ( Sai gÇn ©m) ? VËy chóng ta ph¶i sö dông tõ nh - Kho¶ng – kho¶nh ( nt thÕ nµo? - Đúng âm, đúng chính tả. ). ? Các từ in đậm trong câu sau dùng II. Sử dụng từ đúng nghĩa: sai nh thÕ nµo? H·y thay b»ng tõ 1. VÝ dô: thÝch hîp - S¸ng sña - Cao c¶ - BiÕt 2. NhËn xÐt: - Sáng sủa-> tơi đẹp - Cao c¶ ->s©u s¾c ?V× sao l¹i dïng sai tõ nh vËy?. - BiÕt ->cã -> Cha hiểu đúng nghĩa của từ. Chúng ta phải sử dụng từ cho đúng nghĩa.. ? Sửa sai những từ in đậm trong III. Sử dụng từ đúng tính chất ng÷ ph¸p cña tõ: những câu sau? Chữa lại cho đúng 1. VÝ dô: - Hµo quang Cho HS söa lçi, nhËn xÐt. - ¨n mÆc - Th¶m h¹i.

(189) - Gi¶ t¹o phån vinh 2. NhËn xÐt: - Hµo quang -> hµo nho¸ng - ¨n mÆc -> trang phôc - Th¶m h¹i -> C¶nh tîng th¶m h¹i - Gi¶ t¹o phån vinh ->Phån vinh gi¶ t¹o IV. Sử dụng từ đúng sắc thái biÓu c¶m, hîp phong c¸ch: 1. VÝ dô: - Lãnh đạo ? C¸c tõ in ®Ëm sai nh thÕ nµo? T×m - Chó hæ tõ thÝch hîp 2. NhËn xÐt: - Dùng cha đúng sắc thái biểu cảm và hợp phong c¸ch + Lãnh đạo -> Chỉ huy + Chó hæ -> Nã ? Trong trờng hợp nào thì không V. Không lạm dụng từ địa phnên dùng từ địa phơng? Không nên ơng, từ Hán Việt: l¹m dông tõ H¸n ViÖt - Trong c¸c t×nh huèng giíi thiÖu trang träng vµ trong c¸c v¨n b¶n chuÈn mùc (hµnh chÝnh, chÝnh luËn) Gọi HS đọc (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. * Ghi nhí: SGK T167 VI. LuyÖn tËp:. - D×u d¾t, d×u dÆt, d¾t dÝu, dÆt d×u ? Sö dông c¸c tõ sau ®©y cho 1. Ngêi ®i tríc cã tÐ nhng ……………. ngêi đúng với câu của nó: ®i sau. 2. B»ng lßng …………….... kh¸ch. míi. tuú. c¬.

(190) 3. Phím đàn ……………….. bên tai. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: Su tầm những từ địa phơng và những từ Hán Việt lạm dụng. VÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp. ChuÈn bÞ «n v¨n biÓu c¶m.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 16 TiÕt 61.. «n tËp v¨n biÓu c¶m. I. Môc tiªu: - Nắm vững khái niệm, bản chất của văn bản biểu cảm, đánh giá. - Thấy rõ vai trò của tự sự và miêu tả đối với văn bản biểu cảm, đánh giá. - RÌn kÜ n¨ng ph©n biÖt v¨n b¶n biÓu c¶m víi v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶. - Cã ý thøc biÓu c¶m khi béc lé c¶m xóc. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: ? Em cã thÝch v¨n biÓu c¶m kh«ng? V× sao? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt.

(191) I. Néi dung «n tËp: ? Kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m. 1. Kh¸i niÖm: - Là kiểu văn bản bày tỏ thái độ, tình cảm và sự đánh giá của con ngời đối với thiên nhiªn, cuéc sèng.. ? Muốn bày tỏ thái độ, tình cảm và sự đánh giá của mình, trớc hết cần - Các yếu tố cần có để qua đó hình thành và thể hiện cảm xúc, thái độ, tình cảm của ngời ph¶i cã c¸c yÕu tè g×? T¹i sao? viết đó là tự sự và miêu tả GV: C¶m xóc lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ hÕt søc quan träng trong v¨n biÓu cảm. Đó là sự xúc động của con ngời trớc vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống. Chính sự xúc động ấy đã làm nảy sinh nhu cầu biểu cảm 2. Ph©n biÖt v¨n b¶n biÓu c¶m víi v¨n cña con ngêi. b¶n tù sù vµ miªu t¶: ? Nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu vÒ v¨n * V¨n tù sù: Yªu cÇu kÓ l¹i mét sù viÖc, c©u chuyÖn cã ®Çu cã ®u«i, cã nguyªn nh©n, b¶n miªu t¶ vµ tù sù? diÔn biÕn, kÕt qu¶ nh»m t¸i hiÖn nh÷ng sù kiện hoặc khái niệm trong kí ức để ngời nghe, ngời đọc có thể hiểu, nhớ và kể lại đợc. GV ®a b¶ng phô vÒ c¸c ®o¹n v¨n. Cho HS nhËn xÐt vµ so s¸nh. * Văn miêu tả: Yêu cầu tái hiện đối tợng (ngêi, vËt, c¶nh) nh»m dùng mét ch©n dung đầy đủ, chi tiết sinh động về đối tợng để ngời đọc, ngời nghe có thể hình dung đợc rõ ràng về đối tợng ấy. - V× trong v¨n b¶n biÓu c¶m, tù sù vµ miªu tả chỉ là phơng tiện để ngời viết thể hiện thái độ, tình cảm và sự đánh giá.. - Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m nh c¸i cớ, cái giá đỡ, cái nền cho cảm xúc. Do đó, ? Trong v¨n biÓu c¶m cã yÕu tè tù nã thêng kh«ng t¶, kh«ng kÓ, kh«ng thuËt sù, miªu t¶. VËy t¹i sao chóng ta đầy đủ nh khi nó có t cách là một kiểu VB kh«ng gäi lµ v¨n tù sù – miªu t¶ độc lập..

(192) tæng hîp?. GV: Không nên tuyệt đối hoá ranh giíi gi÷a ba kiÓu v¨n b¶n mét c¸ch m¸y mãc, nhng còng rÊt cÇn ph©n biệt một cách tơng đối nh sau: - Tù sù: T¸i hiÖn sù kiªn. - Miêu tả: Dựng chân dung đối tîng. - BiÓu c¶m: Mîn tù sù vµ mîn miêu tả để bộc lộ thái độ tình 3. Đặc trng của văn bản biểu cảm: cảm và sự đánh giá của ngời Con s«ng kia bªn lë bªn båi viÕt. Bên lở thì đục, bên bồi thì trong. (Treo b¶ng phô ®o¹n v¨n viÕt kÕt Con sông kia nớc chảy đôi dòng hîp c¶ ba yÕu tè). Biết rằng bên đục, bên trong, bên nào? Yêu cầu HS đọc bài Ca dao. - NT: §iÖp ng÷, Èn dô, tõ tr¸i nghÜa - Tîng trng, ¸m chØ nh÷ng c¶m xóc trong đời sống tình cảm của con ngời. ? H·y cho biÕt biÖn ph¸p nghÖ thuật đã đợc sử dụng trong bài ca - Tâm trạng phân vân, có xen chút hồi hộp, b©ng khu©ng. dao cã ý nghÜa g×?. ? Các hình ảnh trong bài thơ có ý -> Vậy qua các tác phẩm văn chơng đã học, ta thÊy v¨n b¶n biÓu c¶m rÊt gÇn gòi víi v¨n nghÜa g×? b¶n tr÷ t×nh. ? T©m tr¹ng cña ngêi viÕt nh thÕ II. LuyÖn tËp: nµo? §Ò bµi: C¶m nghÜ mïa xu©n 1. Tìm hiểu đề: 4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. - KiÓu bµi: PBCN (V¨n biÓu c¶m) - §Ò tµi: Mïa xu©n - Yêu cầu: Bày tỏ thái độ, tình cảm và sự.

(193) GV hớng dẫn, gợi ý cho HS viết đánh giá mùa xuân mét ®o¹n v¨n ng¾n vÒ c¶m nghÜ 2. T×m ý vµ lËp dµn ý mïa xu©n. a. Mïa xu©n vµ thiªn nhiªn: - C¶nh s¾c, thêi tiÕt, khÝ hËu, c©y cá, chim ? Em sÏ tiÕn hµnh nh÷ng bíc nµo mu«ng... để làm đề văn trên. b. Mïa xu©n cña con ngêi: - Tuæi t¸c, nghÒ nghiÖp, t©m tr¹ng, suy nghÜ. c. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ: ? Theo em, em sÏ cã nh÷ng ý g×?. - ThÝch hay kh«ng thÝch mïa xu©n. - Kể và tả để bộc lộ cảm nghĩ thích hay kh«ng thÝch. - Kể hoặc tả để giải thích vì sao mong đợi hoặc không mong đợi mùa xuân. 3. ViÕt bµi hoµn chØnh. ?Em sÏ nªu c¶m xóc nh thÕ nµo?. 4. KiÓm tra v¨n b¶n. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i VB biÓu c¶m - Làm hoàn chỉnh đề bài trên - ¤n tËp chuÈn bÞ thi Häc k× I... ******************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 62. Sµi Gßn t«i yªu (Minh H¬ng).

(194) - Hớng dẫn đọc thêm -. I. Môc tiªu: Gióp HS: - Cảm nhận những nét đẹp riêng của Sài Gòn với thiên nhiên, khí hậu nhiệt đới và nhất là phong cách con ngời Sài Gòn. Nắm đợc NT biểu hiện tình cảm, cảm xóc qua nh÷ng hiÓu biÕt nhiÒu mÆt, cô thÓ cña t¸c gi¶ vÒ Sµi Gßn. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë bµi luyÖn tËp sö dông tõ. - Luyện kĩ năng đọc và phân tích bố cục một bài tuỳ bút (vừa theo vấn đề, võa theo m¹ch c¶m xóc liªn tëng) - Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc. II. ChuÈn bÞ: GV: - Bµi so¹n, SGK, SGV. Mét sè h×nh ¶nh, ®o¹n th¬ nãi vÒ Sµi Gßn – TP Hå ChÝ Minh. HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: (3) Bµi míi: Trong bµi th¬ “ Ta ®i tíi”- Tè H÷u, cã ®o¹n viÕt: Ai ®i Nam Bé, TiÒn Giang, HËu Giang Ai v« thµnh phè Hå ChÝ Minh rùc rì tªn vµng! Thành phố phơng Nam chan hoà nắng gió – nơi Bác Hồ ra đi tìm đờng cứu nớc n¨m 1911 trë thµnh niÒm tù hµo v« h¹n trong mçi tr¸i tim ViÖt Nam. H«m nay, c« trò chúng ta lại đợc cùng nhau đến thăm Sài Gòn qua những trang tuỳ bút chân thành và sôi động của một ngời Sài Gòn đã từng sống ở nơi đây hơn nửa thế kỉ... Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. Giíi thiÖu chung:. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶: vµ t¸c phÈm.

(195) (Vậy là tác giả đã sống ở Sài Gòn - Minh Hơng, Quê Quảng Nam. h¬n 50 n¨m) - Trớc 1945, tác giả đã đến sinh sống ở Sài Gßn. GV nêu yêu cầu đọc. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. GV đọc 1 đoạn. Gọi HS đọc phần a. Đọc, chú thích. cßn l¹i. * §äc Chú ý từ địa phơng. * chó thÝch. b.T¸c phÈm: ViÕt th¸ng 12-1990, sau in trong tËp “Nhí Sµi Gßn” – mét tËp v¨n th¬ nh©n dÞp kØ niÖm 300 n¨m Sµi Gßn. ? Nh¾c l¹i sù hiÓu biÕt cña em vÒ - Lµ bµi më ®Çu trong tËp tuú bót- bót kÝ cña Minh H¬ng (1994) thÓ lo¹i nµy ThÓ lo¹i: Tuú bót. ? Nªu bè côc cña bµi v¨n?. - Tuú bót: Lµ mét thÓ lo¹i v¨n xu«i thêng ghi chÐp nh÷ng h×nh ¶nh, sù viÖc, c©u chuyÖn cã thËt mµ nhµ v¨n quan s¸t, chøng kiÕn Bè côc: 3 PhÇn - PhÇn 1: Tõ ®Çu -> “T«ng chi hä hµng”: Ên tợng chung và tình cảm của tác giả đối với thµnh phè - PhÇn 2: TiÕp -> Tõ 1945 – 1975: C¶m nhËn vµ b×nh luËn vÒ phong c¸ch sèng cña ngêi Sµi Gßn. - Phần 3: Còn lại. Khẳng định lại tình yêu - HS Quan sát bằng mắt đoạn đầu. của tác giả đối với thành phố ? Ghi nhận đầu tiên về vẻ đẹp của II. Phân tích: Sài Gòn là sức sống của một đô thị 1. ấn tợng chung và vẻ đẹp của Sài Gòn trẻ. Điều đó đợc diễn tả bằng những – Sài Gòn trẻ..

(196) tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh nµo?. - Ba tr¨m n¨m – ngµn n¨m tuæi - §« thÞ – xu©n ch¸n. ? Em có nhận xét gì về cách tạo - Nh một cây tơ đang độ nõn nà - thay h×nh ¶nh trªn? da...cái đô thị ngọc ngà - C¸ch so s¸nh ®a d¹ng, bÊt ngê, cã t¸c dông t« ®Ëm c¸i trÎ trung cña Sµi Gßn vµ thÓ hiện tình cảm nồng nhiệt của tác giả đối với ? Ghi nhËn thø hai thuéc vÒ thiªn Sµi Gßn nhiªn, khÝ hËu Sµi gßn. Em thÊy những nét riêng biệt nào đợc tác giả * Khí hậu NhiÒu n¾ng: n¾ng sím ngät ngµo nh¾c tíi ë ®©y? - NhiÒu ma bÊt chît: nh÷ng c©y ma - NhiÒu giã buæi chiÒu: chiÒu léng giã ? Qua cách giới thiệu trên, em có - Khí hậu thay đổi nhanh: trời đang ui ui nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c bçng nhiªn trong v¾t l¹i nh pha lª. gi¶? T¸c dông cña c¸ch miªu t¶ -> KÕt hîp miªu t¶ víi biÓu hiÖn c¶m xóc nµy? (t«i yªu n¾ng sím ngät ngµo...yªu nh÷ng c¸i tÜnh lÆng) khiÕn c©u v¨n cã hån, gîi c¶m xúc cho ngời đọc. HS đọc tiếp ->"ngời khác" * Cuéc sèng ? Ghi nhận thứ ba về đặc điểm c dân Sài Gòn:” ở trên địa đất – Cuộc sống của c dân Sài Gòn là cuộc này...nh hàng triệu ngời khác”. Tác sống cộng đồng c dân hoà hợp trong lao giả muốn ngời đọc hiểu thêm nét động:” Sài Gòn bao giờ cũng dang hai đáng quý nào trong cuộc sống của tay ...kéo đến” c d©n Sµi Gßn? ? Qua cách giới thiệu trên, Tgiả đã mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt -> Sµi Gßn lµ thµnh phè trÎ, c d©n hoµ hîp, míi mÎ nµo vÒ Sµi Gßn ? khí hậu có nhiều u đãi đối với con ngời 2. Vẻ đẹp của con ngời Sài Gòn HS đọc đoạn 2. - ¡n nãi tù nhiªn, dÔ d·i. ? Phong cách ngời Sài Gòn đợc - ít dàn dựng, tính toán kh¸i qu¸t trong nh÷ng nhËn xÐt nµo - Ch©n thµnh, béc trùc cña T/gi¶?.

(197) ? Phong cách ở đây đợc hiểu là c¸ch sèng riªng. Em thö b×nh luËn -> C¸ch sèng cëi më, trung thùc, ngay vÒ c¸ch sèng nµy? th¼ng, tèt bông. ? Để nói về vẻ đẹp của ngời Sài Gßn, T¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ vÎ - H×nh ¶nh c¸c c« g¸i Sµi Gßn : đẹp của ai? + Nét đẹp trang phục: nón vải vành rộng, áo bµ ba tr¾ng, quÇn ®en réng, giµy bè tr¾ng, x¨ng ®an, guèc vu«ng... ? Từ những nét đẹp riêng của các + Nét đẹp dáng vẻ: khoẻ khoắn, cặp mắt cô gái đã làm nên vẻ đẹp chung nào rạng rỡ, nụ cời nhiệt tình, tơi tắn cña ngêi Sµi Gßn? + Nét đẹp xã giao: chào ngời lớn thì cúi đầu, ch¾p tay, gÆp trang løa th× h¬i cói ®Çu vµ cêi - Vẻ đẹp giản dị, khoẻ khoắn, lễ độ, tự tin. ? Trong suèt v¨n b¶n, em thÊy nh÷ng lêi nãi nµo biÓu hiÖn trùc tiÕp t×nh yªu cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn ?. -> Đó là vẻ đẹp truyền thống, là giá trị bền v÷ng mang b¶n s¾c riªng. . 3.T×nh yªu cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn - T«i yªu Sµi Gßn da diÕt nh... - Vậy đó mà tôi yêu Sài Gòn .. ? Ngôn từ nào đợc lặp đi lặp lại? Sự ->Điệp từ “ tôi yêu”. Nhấn mạnh tình yêu lặp lại đó có ý nghĩa gì cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn dåi dµo, ch©n thùc - Tác giả yêu quý Sài Gòn hết lòng, muốn đ? Qua cách nói của tác giả “thơng ợc đóng góp sức mình cho Sài Gòn, mong mến bao nhiêu cũng không uổng mọi ngời hãy đến và hãy yêu Sài Gòn. c«ng hoµi cña” cho ta thÊy t×nh c¶m cña t¸c gi¶ dµnh cho Sµi Gßn nh III. Tæng kÕt: thÕ nµo? - NT: Cách viết kết hợp miêu tả để bộc lộ cảm xúc. T/cảm của T/giả đợc bộc lộ chân ? Em häc tËp ë bµi v¨n nh÷ng nÐt thµnh, th¼ng th¾n, nång hËu nghÖ thuËt nµo? - ND: Sài Gòn đợc giới thiệu là thành phố mang vẻ đẹp của một đô thị trẻ trung, hoà.

(198) ? Bài văn đã đem lại cho em những hợp. Ngời Sài Gòn có nhiều đức tính tốt đẹp hiểu biết mơí mẻ nào về cuộc sống nh hồn nhiên, trung thực, lễ độ, tự tin. Đó là vµ con ngêi Sµi Gßn? mảnh đất đáng để chúng ta yêu mến . Ghi nhí: SGK - ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n nãi vÒ t×nh IV. LuyÖn tËp: c¶m cña m×nh víi quª h¬ng hay một vùng quê mà mình đã từng gắn bã (4) Cñng cè: C¶m nhËn cña em vÒ Sµi Gßn nh thÕ nµo? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm BT1 - Häc ghi nhí SGK - TÝªt sau: Mïa xu©n cña t«i. ************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 63.. Mïa xu©n cña t«i ( TrÝch: Th¬ng nhí mêi hai) - Vò B»ng -. I. Môc tiªu: - Cảm nhận đợc nét đặc sắc riêng biệt của cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc đợc tái hiện trong bài Tuỳ bút. -Thấy đợc tình yêu quê hơng, đất nớc thiết tha, sâu đậm của tác giả đợc thể hiÖn qua ngßi bót tµi hoa, tinh tÕ, giµu c¶m xóc, h×nh ¶nh cña Vò B»ng. II. ChuÈn bÞ: GV: so¹n bµi, SGK- SGV HS: häc bµi cò so¹n bµi míi.

(199) III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: 1. Bài văn " Một thứ quà của lúa non: Cốm"đã viết về cốm từ những phơng diện nµo? A. Nguån gèc vµ c¸ch thøc lµm cèm B. Vẻ đẹp và công dụng của cốm C. Sù thëng thøc cèm D. C¶ ba ph¬ng diÖn trªn 2. Đặc sắc nghệ thuật của bài văn đó là gì? A.Giäng v¨n tinh tÕ, nhÑ nhµng mµ s©u s¾c B. Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m. C. LËp luËn chÆt chÏ, s¾c s¶o. D. Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn tù nhiªn, hÊp dÉn 3. Nªu c¶m nghÜ cña Th¹ch Lam vÒ nguån gèc cña cèm? (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS HS đọc chú thích *. Kết quả cần đạt I. §äc - Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶:. ? Nªu vµi nÐt vÒ th©n thÕ vµ sù - Tªn thËt Vò §¨ng B»ng, sinh 1913 t¹i Hµ Néi nghiÖp cña Vò B»ng? - ¤ng lµ c©y bót viÕt v¨n, lµm b¸o cã tiÕng tõ tríc 1945 ë Hµ Néi. Së trêng cña «ng lµ truyÖn ng¾n, tuú bót vµ bót kÝ 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n -Yêu cầu đọc: Giọng chậm rãi, a. Đọc và tìm hiểu chú thích: s©u l¾ng, mÒm m¹i, h¬i buån se * §äc s¾t trong tim nçi niÒm th¬ng.

(200) nhí b©ng khu©ng. Chó ý giäng đọc phù hợp với các câu cảm. GV đọc mẫu 1 đoạn -> gọi HS đọc tiếp HS đọc chú thích (SGK). * Chó thÝch- Chó ý mét sè tõ: ho¸ vµng, ra rµng, giang hå.. ? Văn bản đợc viết trong hoàn 2.Tác phẩm: c¶nh nh thÕ nµo? - §©y lµ ®o¹n ®Çu cña thiªn tuú bót “Th¸ng giªng m¬ vÒ tr¨ng non rÐt ngät” më ®Çu cho nçi nhí th¬ng suèt 12 th¸ng cña t¸c gi¶ ? Bài văn viết về cảnh sắc và - “Thơng nhớ 12” đợc đánh giá là tác phẩm kh«ng khÝ mïa xu©n ë ®©u? xuÊt s¾c nhÊt trong v¨n nghiÖp cña Vò B»ng Hoµn c¶nh vµ t©m tr¹ng cña t¸c . Bè côc: gi¶ khi viÕt bµi nµy + PhÇn 1: Tõ ®Çu -> mª luyÕn mïa xu©n.:C¶m nhËn vÒ quy luËt t×nh c¶m cña con ngêi víi ? Nªu c¸ch bè côc cña v¨n b¶n? mïa xu©n. + PhÇn 2: TiÕp -> Më héi liªn hoan: C¶m nhËn về cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội đất B¾c. + PhÇn 3: Cßn l¹i. C¶m nhËn vÒ c¶nh s¾c kh«ng khÝ th¸ng giªng mïa xu©n. II. Ph©n tÝch: 1. Tình cảm của con người với mùa xuân.. HS quan s¸t hai c©u ®Çu cña v¨n b¶n. ? Nhận xét về giọng điệu mở đầu vb? Cụm từ “tự nhiên như thế, không có gì lạ hết” được t/g sử dụng với dụng ý gì?. - Điệp ngữ “ai bảo”, “đừng thương”, “ai cấm được”. Điệp kiểu câu: “ai bảo”, “đừng thương”, “ai cấm được”..

(201) ? Tác giả đã sử dụng thủ pháp  Lời văn nhịp nhàng, tha thiết nghệ thuật nào? Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của thủ pháp nghệ thuật ấy? - Gv: T/g liên hệ t/c mx của con người với quan hệ gắn bó của các hiện tượng tự nhiên và xã Khẳng định, nhấn mạnh t/c của con người hội khác như nước - non, bướm dành cho mx. Đó là 1 t/c sẵn có, hết sức tự - hoa, trai - gái để khẳng định nhiên trong mỗi người. t/c với mx là quy luật, ko thể khác, ko thể cấm đoán. Thể hiện t/c thương nhớ thuỷ chung với mùa ? Đoạn văn trên đã bộc lộ tình xuân của tác giả. cảm nào của tác giả? ? Theo em, tại sao tác giả lại mở đầu đoạn bằng câu “ Mùa xuân của tôi ”? ( Đó là mùa xuân trong lòng, theo cảm nhận của tác giả ). ? Hãy tìm những chi tiết, hình ảnh nói về cảnh sắc, không khí mùa xuân miền Bắc trong những ngày tết? H. Phát hiện. Suy nghĩ, trả lời. G. Nhận xét, chốt.. 2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân nơi đất Bắc.. + Cảnh sắc th/nh được gợi tả qua những dấu hiệu điển hình: - Thời tiết, khí hậu: mưa riêu riêu, gió lành lạnh. - Âm thanh: tiếng nhạn, tiếng trống chèo, câu hát huê tình. -> Không khí xuân hài hòa tạo thành sự sống ? Em hình dung cảnh sắc, riêng của mx đất Bắc. không khí những ngày tết ở + Cảnh xuân trong gia đình: trầm, đèn, nến, miền Bắc ntn? Những t/c gì trỗi bàn thờ tổ tiên, không khí đoàn tụ gia đình thật dậy trong lòng t/g khi mx đến? đầm ấm..

(202) H.Suy nghĩ, trả lời. G. Nhận xét, chốt.. ? ấn tượng của t/g về mùa xuân sau rằm tháng giêng đất Bắc ntn? - Hs phát hiện. ? Những hình ảnh, chi tiết đó có gì khác với trước rằm tháng giêng? ( Đối lập ). ? Những chi tiết này cho thấy sự tinh tế ntn trong cách cảm thụ đời sống? - Gv: Nhà văn đã cảm nhận được những cái hữu hình và cả những cái vô hình”Những làn sóng hồng hồng rung động, mát như quạt vào lòng”... ? Cảnh sắc mùa xuân sau rằm tháng giêng đã mang lại cho con người cảm xúc gì? ? Theo em, tại sao t.g lại yêu nhất mx vào thời điểm đó? - Hs suy luận.. Cảnh lung linh, huyền ảo, mơ màng như trong mộng và cũng thật ấm áp tình người. Kết hợp kể, tả, b/c: Bài văn thể hiện tâm trạng bồi hồi, nhớ thương da diết mx, quê hương của t/g. 3. Cảnh sắc và hương vị mùa xuân xứ Bắc sau rằm tháng giêng. + Cảnh sắc: - Đào hơi phai, nhụy còn phong. - Cỏ nức mùi hương man mác. - Trời hết nồm, mưa xuân... + Không khí: - Bữa cơm giản dị. - Các trò chơi đã mãn. - Màn điều đã cất, lễ hóa vàng. -> Tất cả trở lại cuộc sống thường nhật, 1 cuộc sống êm đềm. Cảm xúc con người: vui vẻ, phấn chấn.. * N.v đã cảm nhận chính xác những nét rất riêng của mx đất Bắc -> Thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm, cho thái độ trân trọng sự sống, yêu th/nh của t/g.. III.tæng kÕt 1. Nội dung. ? Qua văn bản, em cảm nhận. * Néi dung:.

(203) được những nội dung gì?. ? Hãy khái quát lại nghệ thuật tuỳ bút của Vũ Bằng qua văn bản? * H đọc Ghi nhớ (Sgk). - Cảm nhận đợc sâu sắc về cảnh sắc thiên nhiªn , kh«ng khÝ mïa xu©n ë Hµ Néi vµ miÒn B¾c. - Hiểu đợc tình yêu sâu sắc, thuỷ chung bền chÆt cña t¸c gi¶ víi mïa xu©n Hµ Néi, mïa xuân đất Bắc và lòng mong mỏi cho đất nớc hoà bình thống nhất để có mùa xuân sum họp. * NghÖ thuËt: - C¸ch biÓu lé nh÷ng c¶m xóc m·nh liÖt, sù lùa chän nh÷ng chi tiÕt tinh tÕ, lêi v¨n giµu h×nh ảnh và nhịp điệu đã tạo nên một văn bản đặc s¾c. * Ghi nhí:. C¶m nhËn cña em vÒ mïa xu©n. IV. LuyÖn tËp: HS béc lé c¶m xóc (4) Cñng cè: - Đọc bài đọc thêm (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 2,3( sgk/178) - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh. - TiÕt sau: LuyÖn tËp sö dông tõ.. *************************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 64:. LuyÖn tËp sö dông tõ. I. Môc tiªu: - ¤n tËp tæng hîp vÒ tõ th«ng qua mét hÖ thèng bµi tËp thùc hµnh..

(204) - RÒn luyÖn c¸c kÜ n¨ng vÒ dïng tõ, söa lçi dïng tõ. - Mở rộngvốn từ, góp phần nâng cao chất lợng diễn đạt, viết văn bản biểu c¶m vµ v¨n b¶n nghÞ luËn ( sÏ häc ë häc k× II ). - Båi dìng n¨ng lùc vµ høng thó cho viÖc häc tiÕng ViÖt nãi riªng, m«n ng÷ v¨n nãi chung. II. ChuÈn bÞ: GV:- Bµi so¹n, SGK, SGV II. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Khi viết văn ta cần chú ý những điều gì khi sử dụngtừ( Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả, đúng nghĩa, đúng tính chất ngữ pháp của từ đúng sắc thái biểu cảm và không lạm dụng từ địa phơng, từ Hán Việt). (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. 1. Bài 1: Sửa lỗi dùng từ sai chuẩn. Nhóm 1,2. 1. Tiếng suối trong bài “ Cảnh khuya ” của - Gv yêu cầu học sinh phát hiện lỗi Hồ Chí Minh rất trong trắng. và sửa lỗi. 2. Sau khi chọn được hoàng tử nối ngôi, (Theo nhóm) vua cha rất hý hửng. 3. Người phụ nữ trong xã hội phong kiến số phận thật là nhỏ nhen. 4. Thời gian tôi và Hiếu bên cạnh nhau thật ngắn ngủn. 5. Ăn uống phải chừng mực mới tốt cho sức khoẻ. 6. Em bố thí cho bạn Lan một món quà đáng yêu vào ngày Nô - en. 7. Bức tranh em tôi vẽ rất đẹp đẽ. Nhóm 3,4. (4). Cñng cè- luyÖn tËp.

(205) 1. Ngôi nhà mới của tôi rất nhiều hoa, thật ánh sáng. 2. Những đỏ chói thật chói mắt. 3. Trong rừng có rất nhiều muôn thú. - Gv gọi một vài hs trả lời. 4. Những đôi mắt ngây ngô, trong sáng chăm chú nhìn vào nét phấn của cô giáo. - Lớp nhận xét, bổ sung. 5. Muốn có bài văn hay, phải thường xuyên xâm nhập đời sống thực tế của xã hội. - Gv nhận xét, chốt đáp án. 2. Bài 2. Nhận xét cách sử dụng từ. Kết hợp từ: “đẹp kinh khủng”. “đẹp chết người”. -> Có thể được chấp nhận. Các từ “kinh ? Từ “đẹp” có thể kết hợp với các từ khủng, chết người” đã bị biến đổi, chỉ mức ngữ sau: độ cao của t/c do tính từ đi kèm biểu thị. - đẹp kinh khủng. - đẹp chết người. Theo em, các cách kết hợp trên có 3. Bài 3. Mở rộng từ. được chấp nhận ko? Phân loại từ ghép, từ láy. Tìm hiểu nghĩa - Hs thảo luận. của từ. a, Các tiếng: Sét - xét. - Hs thi tìm nhanh mở rộng từ. Phân b, Yếu tố HV: “tiêu”. loại từ ghép, từ láy. Tìm hiểu nghĩa của từ. (Bài 4) - Hs đọc các bài tập làm văn của mình, ghi lại những từ đã dùng sai về âm, chính tả, nghĩa, tính chất ngữ pháp và sắc thái biểu cảm. 4. Bài 4: Phân tích giá trị biểu cảm của Nêu cách sửa theo mẫu sgk - 179. các từ ngữ. - Gv nêu một số từ trong câu văn a, Từ ngữ dùng đúng chuẩn. biểu cảm qua các bài tuỳ bút đã học. - Hs phân tích giá trị biểu cảm của b, Từ địa phương: riêu riêu, ui ui, thị.

(206) các từ đó. thiềng, chút chiu, chơn thành ... - Gv nhận xét, bổ sung. ? ý nghĩa của việc dùng từ địa phương trong văn biểu cảm? - Gv chốt điều cần lưu ý. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: -Thèng kª l¹i nh÷ng tõ bÞ m¾c lçi sai cña em vµ cña c¸c b¹n trong c¸c bµi tËp lµm v¨n. - Xác định lỗi sai là gì và sửa lại cho đúng. - ChuÈn bÞ : «n tËp TiÕng ViÖt - TiÕt sau: «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ duyÖt. --------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 17 TiÕt 65 : «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh I. Môc tiªu: - Học sinh bớc đầu nắm đợc khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuËt phæ biÕn cña ca dao, th¬ ch÷ t×nh. TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë tiÕt «n tËp tổng hợp ... với phần TLV ở đề kiểm tra tự luận, trong bài kiểm tra tổng hợp..

(207) - RÌn kh¶ n¨ng so s¸nh, hÖ thèng ho¸, ph¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ ph©n tÝch 1 t¸c phÈm ch÷ t×nh. - Yªu mÕn nh÷ng t¸c phÈm th¬ v¨n tr÷ t×nh. II. ChuÈn bÞ: GV : Bµi so¹n- SGK, SGV HS : häc bµi cò, so¹n bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi gi¶ng. (3) Bµi míi: I. Néi dung «n tËp GV híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng. Tªn t¸c phÈm. T¸c gi¶. TÜnh D¹ Tø. Lý b¹ch. R»m Th¸ng Giªng. Hå ChÝ Minh. TN Tø tuyÖt, §êng luËt. T×nh yªu TN, lßng yªu níc s©u nÆng, phong th¸i ung dung, l¹c quan cña B¸c.. Qua §Ìo Ngang. Bµ HuyÖn Thanh Quan. TN bát cú đờng luật. Nçi nhí th¬ng qu¸ khø ®i d«i víi nỗi buồn đơn lẻ, thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ.. Nam Quèc S¬n Hµ. Lý Thêng KiÖt. TN Tø tuyÖt §êng luËt. ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch.. ( SNNN ). ThÓ lo¹i. Néi dung t tëng t×nh c¶m. Th¬ ngò ng«n T×nh c¶m quª h¬ng s©u s¾c trong tứ tuyệt Đờng khoảnh khắc đêm vắng. luËt.

(208) TiÕng gµ tra. Xu©n Quúnh 5 tiÕng. Bµi ca C«n S¬n. NguyÔn Tr·i. ( C«n S¬n ca) C¶nh Khuya. Hå ChÝ Minh. Tình cảm gia đình, quê hơng qua những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ.. TN tø tuyÖt §êng luËt Nh©n c¸ch thanh cao vµ sù giao hoà tuyệt đối với thiên nhiên. TNTT §êng luËt. ? ? Tr×nh bµy vÒ sè c©u, sè tiÕng, K/c, vÇn, nhÞp, cña thÓ th¬ §êng luËt ?. T×nh yªu thiªn nhiªn, lßng yªu níc s©u nÆng vµ phong th¸i ung dung l¹c quan cña B¸c.. II. ThÓ lo¹i: 1. Th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt: 2. Th¬ thÊt ng«n b¸t có: 3. Th¬ song thÊt lôc b¸t: 4. So s¸nh gièng nhau, kh¸c nhau gi÷a c¸c thÓ lo¹i th¬:. Bµi tËp: a, Đã là thơ thì nhất thiết chỉ đợc dùng phơng thức biểu cảm (+) §¸nh dÊu (+) vµo nh÷ng ý kiÕn mµ b, Th¬ tr÷ t×nh lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n biÓu em cho lµ kh«ng chÝnh x¸c: c¶m. c, Ca dao tr÷ th×nh lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n biÓu c¶m. Gäi hs lµm bµi, gi¸o viªn ch÷a bµi.. d, Tuú bót còng lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n biÓu c¶m. e, Thơ chữ tình chỉ đợc dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc (+) g, Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cô đọng, giàu.

(209) h×nh ¶nh vµ g¬i c¶m. h, Th¬ ch÷ t×nh cã biÓu hiÖn gi¸n tiÕp t×nh c¶m, c¶m xóc qua kÓ chuyÖn miªu t¶ lËp luËn. i, Th¬ ch÷ t×nh ph¶i cã mét hÖ thèng cèt chuyÖn hay lµ mét hÖ thèng nh©n vËt ®a d¹ng. (+) k, Th¬ ch÷ t×nh ph¶i cã mét hÖ thèng lËp luËn chÆt chÏ (+) Yêu cầu học sinh đọc to về nhà học thuộc. *Ghi nhí: ( SGK T 182 (4) Cñng cè: - Gv kh¸i qu¸t l¹i bµi «n tËp. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp néi dung bµi häc - ChuÈn bÞ phÇn cßn l¹i.. ********************************************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 66. «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh (tiÕp) I. Môc tiªu: - Học sinh bớc đầu nắm đợc khái niệm trữ tình và một số đặc điểm Nt phổ biÕn cña ca dao, th¬ tr÷ t×nh. - Tích hợp với phần TV ở tiết ôn tập tổng hợp ... với phần TLV ở đề KT tự luËn, trong bµi KT tæng hîp. - RÌn kh¶ n¨ng so s¸nh, hÖ thèng ho¸, ph¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ ph©n tÝch 1 t¸c phÈm ch÷ t×nh. II. ChuÈn bÞ:.

(210) GV:- Bµi so¹n- SGK, SGV HS: so¹n bµi, häc bµi cò. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng mét t¸c phÈm v¨n häc tr÷ t×nh mµ em thÝch? Nêu nội dung của bài thơ đó. (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS (4) Cñng cè- luyÖn tËp: GV cho HS phân tích hai câu thơ, thấy được một phương diện khác và màu sắc khác. G nhận xét, chốt.. nhắc lại những kiến thức đã học. GV nhận xét, bổ sung, nhận xét.. Kết quả cần đạt LuyÖn tËp 1. Bài tập . - Thể hiện nỗi buồn sâu lắng. - Hai dòng thứ nhất, câu đầu biểu cảm trực tiếp, dùng lối kể và tả. Câu thứ hai biểu cảm gián tiếp, dùng lối nói ẩn dụ tô đậm thêm tình cảm ở dòng thứ nhất. - “Bui” là từ cổ: lo nước thương dân không chỉ là nỗi lo thường trực mà còn nỗi lo duy nhất. 2. Bài tập 2. - Tình cảm quê hương được biểu hiện lúc xa quê >< lúc mới đặt chân về quê. - Một bên trực tiếp >< một bên gián tiếp. - Một bên thể hiện nhẹ nhàng sâu lắng >< một bên đượm sắc hóm hỉnh mà ngậm ngùi.. 3. Bài tập 3*.

(211) Tùy trình độ HS để GV dành thời gian nhiều hay ít cho bài tập này.. G hướng dẫn H chọn đáp án đúng.. - Cảnh vật: + Giống nhau: đêm khuya, trăng, thuyền, dòng sông,.. + Khác: một bên yên tĩnh, u tối,..>< một bên sống động, trong sáng,.. - Chủ thể trữ tình: một bên là lữ khách >< một bên là chiến sĩ cách mạng mới hòan thành niệm vụ trọng đại của cách mạng. 4. Bài tập 4. -b, c, e.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tÇm mét bµi th¬, mét bµi h¸t phæ th¬, mét bµi d©n ca mµ em cho lµ thÝch nhÊt, hay nhÊt, chÐp vµo sæ tay vµ häc thuéc. - ViÕt mét bµi trong chuyÖn ng¾n (KK trªn díi 10 c©u ) VÒ t¸c phÈm tr÷ t×nh đó. ------------------------------------------------------So¹n ngµy: D¹y ngµy : TiÕt 67 :. ¤N tËp tiÕng viÖt (tiÕt 1). I. Môc tiªu: - Hệ thống hoá những KTTV đã học ở kỳ I về từ ghép, từ láy, đại từ, - TÝch hîp víi phÇn v¨n ë bµi: ¤n tËp th¬ ch÷ t×nh víi TLV ë KT tæng hîp. - Rèn khả năng tổng hợp về giải nghĩa từ, sử dụng từ để nói, viết. - Lu«n cã ý thøc trau dåi ng«n ng÷. II. ChuÈn bÞ: GV:- Bµi so¹n, SGK, SGV HS: - Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. II. TiÕn tr×nh d¹y - häc:.

(212) (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê d¹y. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt A. Néi dung «n tËp: I. Tõ phøc:. GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ từ phức trong SGK vµo vë.. + Tõ ghÐp + Tõ l¸y. Tõ phøc. Tõ ghÐp. ChÝnh phô. Tõ l¸y. §¼ng lËp. Toµn bé. Bé phËn. L¸y phô ©m ®Çu. C©y bëi. Nói s«ng. Xanh xanh. ? Tõ phøclµ g× ?. Đẹp đẽ. L¸y vÇn. Lon ton. ? Cã mÊy lo¹i tõ phøc ?. - Lµ tõ gåm 2 tiÕng trë lªn kÕt hîp víi nhau.. ? Tõ l¸y cã mÊy lo¹i ?. - Cã 2 lo¹i: Tõ ghÐp – Tõ l¸y. - Cã 2 lo¹i: l¸y toµn bé vµ l¸y bé phËn. II. §¹i tõ:. ? §¹i tõ lµ g× ? VÝ dô ? ? Cã mÊy lo¹i d¹i tõ ? VÝ dô ?. - Là những từ dùng để chỉ sự vật, hoạt động, tính chất, hoặc dùng để hỏi. - Có 2 loại: +Đại từ để chỉ.

(213) GV yªu cÇu HS vÏ s¬ då trong sgk vµo vë. +Đại từ để hỏi. §¹i tõ. Đại từ để trỏ. Đại từ để hỏi. Ngời,sự vật Số lợng H/động, t/chất. T«i, nã. BÊy. VËy, thÕ. Ngời, sự vật Số lợng H/động,t/chất. Ai, g×.... Bao nhiªu. Sao, thÕ.... *Bµi tËp nhanh: ? Xác định vai trò ngữ pháp của đại từ trong các câu sau: - Chóng t«i ®i th¨m quan. ( Chñ ng÷ ) - Lớp chúng tôi có hai bạn đều tên Lan. ( Định ngữ ) - D¹o nµy anh Êy vÉn thÕ. ( VÞ ng÷ ) - Ho¸ hái t«i lu«n måm. ( Bæ ng÷ ) III. Quan hÖ tõ: - Hs so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghĩa và chức năng.. GV gäi HS nªu VD – quan hÖ tõ. So sánh: + Danh từ, động từ, tính từ: - ý nghĩa: biểu thị người, sự vật, hoạt động, tính chất. - Chức năng: Có khả năng làm thành phần của cụm từ, câu. + Quan hệ từ: - ý nghĩa: biểu thị ý nghĩa quan hệ. - Chức năng: liên kết các từ, cụm từ, câu, đoạn ....

(214) ( S¸ch TKBG Trang 404 – 407 ). VD: T«i víi b¹n cïng ¨n c¬m nhÐ. - Lớp 7A và lớp 7B cùng lao động.. (4) Cñng cè: - GV chốt lại những vấn đề chính cần ghi nhớ. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ phÇn cßn l¹i. ************************************************************* So¹n ngµy: D¹y ngµy : TiÕt 68 : ¤N tËp tiÕng viÖt (tiÕp theo) I. Môc tiªu: - Hệ thống hoá những kiến thức đã học ở kỳ I về từ đồng âm, đồng nghĩa, trái nghÜa. - Rèn khả năng tổng hợp về giải nghĩa từ, sử dụng từ để nói, viết. - Lu«n cã ý thøc trau dåi ng«n ng÷. II. ChuÈn bÞ: GV:- Bµi so¹n, SGK, SGV HS: - Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. II. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê d¹y. (3) Bµi míi:. 7c.

(215) Hoạt động của GVvà HS Hs nhắc lại khái niệm: từ đồng nghĩa, trái nghĩa, đồng âm, thành ngữ. ? Tại sao lại có hiện tượng đồng nghĩa? ? Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa? Ví dụ?. Kết quả cần đạt IV.từ đồng âm, đồng nghĩa, tr¸i nghÜa a. Khái niệm. b, Một số điều cần lưu ý: - Hiện tượng đồng nghĩa: nhằm diễn đạt chính xác các sắc thái rất tinh tế của các sự vật, hiện tượng. Xác định các cặp chuỗi trái nghĩa. a. Lng nói th× to mµ lng mÑ th× nhá. b. BÐ con nhµ B¸c, lín x¸c con nhµ chó.. ?Thành ngữ có thể giữ chức vụ gì trong câu? Ví dụ? H nhắc lại khái niệm thành ngữ. GV. Nhận xét. ? Quan hÖ tõ lµ g×? Cho VD ? - Học sinh nhắc lại: + Thế nào là điệp ngữ? Có mấy dạng điệp ngữ? + Thế nào là chơi chữ? Có mấy lối chơi chữ?. IV. thµnh ng÷ - Nghĩa đen. - Nghĩa bóng. (ẩn dụ, so sánh,...) Tác dụng: câu văn ngắn gọn, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao. V. ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷ a. Khái niệm. b, Tác dụng:. T×m c¸c ®iÖp ng÷: Con đò với gốc cây đa Cây đa muôn thuở chẳng xa con đò. ( Cadao ) Yªu nhau t©m tø hao mßn Yêu nhau đến thác vẫn còn yêu nhau. Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biÓn Xanh trêi, xanh cña nh÷ng íc m¬..

(216) 4. Củng cố - Luyện tập. HS lµm bµi 6 - Lớp, gv nhận xét, bổ sung.. - Hs làm bài tập 6 (193), bài 7 (194). - Gv cho bài tập. - Hs làm bài, chữa bài, bổ sung.. - Hs nhắc lại những kiến thức tiếng Việt đã ôn tập, ở những kiến thức đó, chúng ta phải nhớ những vấn đề gì? Luyện tập những dạng bài tập nào?. II. luyÖn tËp. Bài 6 (193). Thành ngữ thuần Việt tương đương. Trăm trận trăm thắng. Nửa tin nửa ngờ. Cành vàng lá ngọc. Miệng nam mô bụng bồ dao găm. Bài 7 (194). Thành ngữ thay thế. Đồng không mông quạnh. Còn nước còn tát. Con dại cái mang. Nứt đố đổ vách.. - Gv chốt bài. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Ôn tập kiến thức đã học. - Soạn : Chương trình địa phương ( phần Tiếng Việt ).. Ngµy. th¸ng. n¨m 2011. BGH kÝ. Ngµy so¹n Ngµy d¹y.

(217) TuÇn 18 TiÕt 69-70. KiÓm tra häc k× i. I/ MỤC TIÊU : Giúp HS Kiểm tra kĩ năng diễn đạt, nắm bắt kiến thức văn bản đã học. GV: Đánh giá mức độ nắm bắt vận dụng kiến thức đ học của HS để định hướng củng cố ôn luyện. Rèn kĩ năng chép thơ, cảm thụ văn bản. Giáo dục ý thức tự giác khi làm bài II. chuÈn bÞ Gv: Ra đề, đáp án, biểu điểm. Hs: Học bài; chuẩn bị giấy nháp, bút,... III. TiÕn tr×nh D¹y - häc: 1. ổn định tổ chức 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS. 3. Bµi míi : a. Mục tiêu đề kiểm tra. - Đ ánh gía nhận thức hiểu bíêt của hs ở chủ đề thơ hiện đại. Tiếng Việt phần từ đồng âm, đồng nghĩa. Tập làm văn là văn biểu cảm về tp văn học. b. H×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm, tù luËn . c. ThiÕt lËp ma trËn Mức độ Tên Chủ đề 1.. 1. Văn - Thơ hiện đại Việt Nam. Số câu Số điểm Tỉ lệ %. Vận dụng Nhận biết. Thông hiểu. Cấp độ thấp. Cấp độ cao. Cộng. - Nhớ và chép đúng khổ cuối bài thơ - Nêu tên bài thơ và tác giả. - Xác định được nhân vật trữ tình trong khổ thơ Số câu: 1 Số điểm : 1,0 10 %. Số câu 1 1 điểm =10%.

(218) 2. Tiếng Việt - Nghĩa của từ - Các biện pháp tu từ về từ Số câu Số điểm Tỉ lệ % 3. Tập làm văn Văn biểu cảm về TPVH Số câu Số điểm Tỉ lệ % Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %. - Nêu khái niệm từ đồng nghĩa. - Tìm được từ đồng nghĩa với các từ cho trước Số câu: 1 Số điểm: 1,5 15 %. Số câu 2 Số điểm 2,5 25 %. - Xác định điệp ngữ và giá trị điệp ngữ trong thơ Số câu:\1 Số điểm: 2 20%. Số câu 1 Số điểm 1 20 %. Số câu 2 3 điểm =30% Viết bài văn biểu cảm về TPVH Số câu 1 5,5 điểm =55% Số câu 1 Số điểm 5,5 55 %. Số câu 1 5,5điểm =55 % Số câu 4 Số điểm 10 100 %. d. §Ò kiÓm tra Câu 1 (1,5 đ): a, Thế nào là từ đồng nghĩa? b,Tìm từ đồng nghĩa với các từ sau: Xe lửa Gan dạ Máy bay Thi nhân Câu 2(1,0 đ): a, Chép tiếp các câu thơ còn lại để hoàn thành khổ thơ cuối trong một bài thơ em đã học "Cháu chiến đấu hôm nay ....................................... " b, Khổ thơ trên nằm trong bài thơ nào, của ai? Nhân vật trữ tình được nhắc tới trong khổ thơ trên là ai? Câu 3( 2 đ): Xác định điệp ngữ và nêu giá trị của phép điệp ngữ trong khổ thơ em vừa chép? Câu 4 (5,0đ): Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ "Cảnh khuya"của Chủ tịch Hồ Chí Minh..

(219) e. Híng dÉn chÊm biÓu ®iÓm Câu 1 (1,5 đ): a.: Trả lời đúng về khái niệm từ đồng nghĩa.. 0,5 ®. b. trả lời mỗi ý đúng đợc. 0,25®. xe löa- tµu háa m¸y bay- phi c¬ gan d¹- dòng c¶m thi nh©n- nhµ th¬ Câu 2(1,0 đ): 0,5®. a. Chép đúng đủ khổ thơ cuối - Mỗi một lỗi chính tả hoặc đảo trật tự các câu thơ đều trừ 0,25đ.. b.- Khæ tr¬ trªn n»m trong bµi th¬ “ TiÕng gµ tra” cña nhµ th¬ Xu©n Quúnh. 0,25 0,25. - Nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ lµ ngêi chiÕn sÜ. Câu 3( 2 đ): Phép điệp ngữ trong khổ thơ trên là từ “ vì ” đợc lặp đi lặp lại.. Điệp ngữ đó có tác dụng nhấn mạnh mục đích chiến đấu của ngời chiến sĩ. Ngời chiến sĩ chiến đấu là vì tình yêu tổ quốc, vì làng quê, vì bà, vì những gì đẹp đẽ giản dị nhất của cuộc sống đời thờng. Tình yêu quê gia đình đã tô đẹp thêm tình yêu quê hơng đất nớc. Câu 4 (5,0đ): C¶m nghÜ vÒ bµi “ C¶nh khuya”. * Trình bày sạch đẹp đợc khuyến khích. 0,5 ®. - Mçi mét lçi chÝnh t¶, dïng tõ cha chÝnh x¸c trõ 0,25® - Yªu cÇu khi lµm bµi ph¶i cã tÝnh liªn kÕt. - BiÕt vËn dông ph¬ng ph¸p kÜ n¨ng lµm v¨n biÓu c¶mvÒ t¸c phÈm v¨n häc. a. Më bµi. §¶m b¶o c¸c ý - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.. (1®).

(220) - C¶m xóc chung vÒ t¸c phÈm 3®.. b. Th©n bµi: §¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau. * C¶m xóc vÒ bøc tranh thiªn nhiªn ë nói rõng ViÖt B¾c.. + Đó là bức tranh đẹp lung linh huyền ảo có âm thanh của tiếng suối, có đờng nét h×nh khèi, cã ¸nh s¸ng s¾c mµu, cã kh«ng gian ®a chiÒu. * C¶m nhËn vÒ t©m tr¹ng vµ con ngêi cña B¸c + Tâm trạng rung cảm trớc cái đẹp của thiên nhiên ( hình ảnh của ngời thi sĩ) + Tâm trạng lo lắng cho vận mệnh của dân tộc, nớc nhà mà không ngủ đợc. ( h×nh ¶nh cña chiÕn sÜ c¸ch m¹ng). + ChÊt chiÕn sÜ vµ chÊt thi sÜ hßa lµm mét trong con ngêi cña B¸c. + C¶m nhËn vÒ phong th¸i ung dung l¹c quan trong con ngêi cña B¸c. - Chó ý khai th¸c nh÷ng nghÖ thuËt trong bµi th¬ nh nghÖ thuËt so s¸nh, ®iÖp tõ, nhÞp th¬. 1®. c. KÕt luËn: - Tæng hîp néi dung nghÖ thuËt. NhÊn m¹nh c¶m xóc cña m×nh vÒ bµi th¬. - Nªu ý nghÜa gi¸o duc. 4) Cñng cè: - GV nhắc hs đọc lại bài và nhận xet giờ kt. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp néi dung bµi häc. - Chuẩn bị phầnchơng trình địa phơng phần TV.. Ngµy so¹n Ngµy d¹y. TiÕt 71. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG phÇn tiÕng viÖt ( RÌn chÝnh t¶) I. Môc tiªu: - Luyện tập các khả năng tổng hợp về giải nghĩa từ, sử dụng từ để nói, viết..

(221) - Giúp học sinh khắc phục được một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. - Rèn chữ viết sạch, rõ, đúng chính tả. - Có ý thức viết đúng chính tả khi tạo lập văn bản. II. ChuÈn bÞ: GV; - Bµi so¹n:- SGK, SGV HS; häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: xen trong khi «n tËp. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt i. néi dung luyÖn tËp - Viết đúng, đọc đúng chính tả. (4) Cñng cè- luyÖn tËp. II. Mét sè h×nh thøc luyÖn tËp. GV hướng dẫn luyện chính tả.. 1. Viết các dạng bài chứa các âm và dấu thanh dễ mắc lỗi.. *GV :. đọc chậm. a. Viết đoạn văn từ "Thường thường vào khoảng đó trời đã hết nồm -> hết văn bản “Mùa xuân của tôi ". *HS : viết đoạn văn vào vở, đúng và đẹp . Chú ý viết đúng: nồm, mưa xuân, nền trời, nằm dài, xanh tươi, siêng năng, rung động, mới lột, b. Viết bài thơ: “Cảnh khuya” của Hồ Chí giản dị, canh trứng. Minh. Cảnh khuya *HS :nhớ lại bài thơ và viết vào Tiếng suối trong như tiếng hát xa, vở, chú ý viết đúng: Suối, xa, Trăng lồng cổ thụ, bóng nồng hoa..

(222) trăng, nồng, khuya, nỗi nước nhà. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, - Trình bày đẹp, khoa học.. Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.. *Gv :kiểm tra một số bài, nhận Hồ Chí Minh xét. 2. Làm bài tập chính tả. a. Điền vào ô trống. Đọc bài tập a (T-195) nêu y/c. Gọi 1 số em lên bảng điền. *HS : nhận xét. *Gv sửa chữa.. - Điền x hoặc s : xử lý, sử dụng, giả sử, xét xử. - Điền hỏi hoặc ngã: Tiểu sử, tiễu trừ, tiểu thuyết, tuần tiễu. - Điền “chung” hay “trung”: chung sức, trung thành, thuỷ chung, trung đại. - Điền “ mãnh” hay “mảnh”: mỏng mảnh, dũng mãnh, mãnh liệt, mảnh trăng. b. Tìm từ theo yêu cầu.. * Tìm tên các sự vật, hoạt động, trạng thái, *HS : đọc, nêu yêu cầu BT trong đặc điểm, tính chất. thảo luận trong 3' nhóm lớn - Tên các loài cá bắt đầu bằng ch, tr: Gọi 3 đại diện lên chơi trò chơi. + Cá chép, cá chày, cá chiên, cá chích, cá "điền nhanh" Đội nào điền được chim. nhiều trong 5 phút sẽ chiến thắng + Cá trắm, cá trôi, cá trê. *Gv ghi sẵn từng yêu cầu lên - Tìm cá từ chỉ hoạt động, trạng thái chứa bảng. tiếng có thanh hỏi: Nghỉ ngơi,… Thanh ngã: suy nghĩ, ngẫm nghĩ… - Tìm từ, cụm từ dựa theo nghĩa và đặc điểm có sẵn. + Chứa tiếng bắt đầu bằng r,d,gi: - Không thật vì được tạo ra một c¸ch kh«ng tự nhiên: giả dối. Tàn ác, vô nhân đạo: gian ác, dã man.

(223) - Dùng cử chỉ, ánh mắt làm dấu hiệu báo cho người khác biết: ra hiệu. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n toàn bộ kiÕn thøc học kỳ I - GV híng dÉn häc sinh vÒ nhµ «n tËp vµ chuÈn bÞ bµi häc kú II. Ngµy. th¸ng. BGH KÝ duyÖt. kiÓm tra häc kú. n¨m 2011.

(224) TiÕt 72 :. Tr¶ bµi A. Môc tiªu: Gióp HS: - Xác định đợc yêu cầu của đề bài. - Xác định đợc những nội dung mình đã làm đợc, biết đợc những lỗi sai trong bài làm của mình để rút kinh nghệm trong bài thi lần sau. - Tự chấm đợc bài theo biểu điểm GV nêu và chữa bài cho HS. B ChuÈn bÞ: - Bµi chÊm cho HS. - §Ò bµi, híng dÉn chÊm. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: (3) Bµi míi: I. §Ò bµi: II Híng dÉn chÊm: GV đọc đề bài và hớng dẫn chấm, biểu điểm cụ thể với HS . III. NhËn xÐt: 1. ¦u ®iÓm: - Đa số HS đều nắm đợc yêu cầu của đề bài và biết cách cách làm bài . - Nắm đợc kiến thức cơ bản , biết vận dụng kiến thức vào làm bài . - Tr×nh bµy cã nhiÒu tiÕn bé ..

(225) 2- Nhîc ®iÓm : - Nhiều bài còn mắc lỗi chính tả , diễn đạt , dùng từ . - Tr×nh bµy cÈu th¶, chñ yÕu r¬i vµo c¸c em líp 7B . - Cha cã nhiÒu cè g¾ng trong lµm bµi . 4- Cñng cè -Về nhà ôn tập các bài đã học ở ki I . 5- Híng dÉn vÒ nhµ: Chuẩn bị bài : Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất .. Ngµy so¹n Ngµy d¹y TUÇN 20: Tiết 73 .Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.. I. Mục tiêu cần đạt:.

(226) - Hiểu đợc sơ lợc thế nào là tục ngữ. - Hiểu đợc nội dung một số hình thức nghệ thuật (Kết cấu, nhịp điệu cách lập luËn) vµ ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. - Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ: GV; - Bµi so¹n:- SGK, SGV HS; häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi cña HS. (3) Bµi míi: GV: Trong kho tµng v¨n häc d©n gian ViÖt Nam, tôc ng÷ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng vµ cã sè lîng kh¸ lín.... Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. T×m hiÓu chung:. GV: Gọi học sinh đọc phần 1. Khái niệm về tục ngữ. chó thÝch. - H×nh thøc: Lµ mét c©u nãi, ng¾n gän, cã kÕt cÊu ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ tôc bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh vµ nhÞp ®iÖu. ng÷? - Nội dung: Diễn đạt kinh nghiệm về cách nhìn nhận của nhân dân đói với thiên nhiên, lao động s¶n xuÊt, con ngêi vµ x· héi. - Sử dụng: trong hoạt động đời sống dể nhìn nhận øng xö , thùc hµnh lµ lêi nãi thªm hay thªm sinh động, sâu sắc. 2. T¸c phÈm GV: Hớng dẫn học sinh đọc. Yªu cÇu râ rµng, ph¸t ©m chuÈn c¸c tõ khã, ng¾t nhÞp. a. §äc.

(227) đúng. GV: Đọc mẫu.-> gọi HS đọc tiÕp b. Chó thÝch: V¾ng, cÇn, th×, thôc… HS đọc chú thích : SGK II. Ph©n tÝch ? Nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi cã thÓ chia lµm mÊy nhãm? - Nhãm 1: C©u 1, 2, 3, 4: Lµ tôc ng÷ thiªn vÒ thiªn nhiªn. - Nhãm 2: C©u 5, 6, 7, 8: Lµ tục ngữ thiên về lao động sản a. Tục ngữ đúc rút kinh nghiệm từ thiên nhiªn: xuÊt. ? Nªu néi dung cña c©u tôc * C©u 1: ng÷ thø nhÊt? Đêm tháng năm cha nằm đã sáng. Ngày tháng mời cha cời đã tối. * Nhấn mạnh đặc điểm ngắn của đêm tháng 5 và ngày tháng 10. Để gây ấn tợng độc đáo, khã quªn. ë níc ta vµo mïa h¹ thì đêm ngắn ngày dài, vào mùa đông thì ngợc lại: Đêm dµi ngµy ng¾n. Lµm næi bËt sù trái ngợc tính chất đêm và ngày giữa mùa hạ và mùa đông -> DÔ nhí, dÔ nãi ? Bµi häc rót ra tõ c©u tôc ng÷ - §ªm th¸ng 5 ng¾n, ngµy th¸ng 10 ng¾n. nµy lµ g×? . Học sinh đọc.. - Sö dông thêi gian trong cuéc sèng cho hîp lÝ víi mçi mïa.. ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ trªn C©u 2: muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g×? Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× ma. - Quan sát lên bầu trời đêm nµo nÕu nhiÒu sao th× ngµy.

(228) h«m sau thêi tiÕt sÏ n¾ng, Ýt sao th× ngµy h«m sau thêi tiÕt sÏ ma hoÆc trêi sÏ ©m u. - Xem sao dù ®o¸n thêi tiÕt. ? Vậy kinh nghiệm đúc rút từ c©u tôc ng÷ nµy lµ g×?. Học sinh đọc. ? Néi dung c©u tôc ng÷ lµ g×?. * Ngời nông dân lao động thờng xem tự nhiên để dự đoán thời tiết, giúp ngời nông dân đoán đợc thời tiết để xếp sắp công việc phù hợp. C©u 3 R¸ng mì gµ cã nhµ th× gi÷. - Khi trªn trêi cã s¾c mµu mì gµ th× s¾p cã giã to, b·o( Nªn cã nhµ th× lo gi÷). kinh nghiÖm xem tù nhiên để đoán thời tiết. - Vân dụng: Đoán biết thời tiết để có ý thức chủ động giữ gìn nhà cửa. hoa màu đề phòng gió bão. Học sinh đọc. ? Néi dung c©u tôc ng÷ lµ g×?. C©u 4: Th¸ng b¶y kiÕn bß chØ lo l¹i lôt. - C©u tôc ng÷ kh«ng chØ nªu kinh nghiÖm mµ cßn - Sau b·o lµ lôt, hiÖn tîng b¸o hÐ më cho ngêi nghe thÊy sù lo l¾ng, sî h·i, bån trớc ở ngay trên mặt đất. Vào chồn của ngời nông dân khi nhìn hàng nghìn con th¸ng b¶y, loµi kiÕn ®ang bß- kiÕn ®ang hèi h¶ nèi ®u«i nhau ch¹y giÆc níc mµ hành quân khẩn trơng đến chỗ nghĩ tới tơng lai, mảnh vờn, ngôi nhà của mình cao ráo để phòng tránh nớc nÕu th¸ng b¶y l¹i cã b·o lôt. d©ng, níc ngËp.. ? Bèn c©u võa t×m hiÓu cã * Kh¸i qu¸t néi dung: nh÷ng - Tục ngữ đúc kết kinh nghiệm về thời gian, thời đặc điểm gì chung? tiÕt, b·o lôt, cho thÊy phÇn nµo cuéc sèng vÊt v¶, thiên nhiên khắc nghiệt ở đất nớc Việt Nam. b. Tục ngữ đúc rút kinh nghiệm từ về lao động sản xuất:.

(229) ? Nhận xét về cấu trúc câu tục Câu 5: Tấc đất, tấc vàng ng÷? - Lµ c©u tôc ng÷ ng¾n gän: 4 tiÕng, 2 vÕ. ? ý nghĩa của câu tục ngữ này? - NT: ẩn dụ và phóng đại Ai ¬i chí bá ruéng hoang. - Giá trị của đất. Vai trò của đất đai đối với ngời Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng nông dân: đất để ở, đất để cấy cày, làm ăn. Đất bÊy nhiªu nu«i sèng ngêi:. Học sinh đọc. ? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc vµ néi C©u 6: dung cña c©u tôc ng÷? NhÊt canh tr×, nhÞ canh viªn, tam canh ®iÒn (Thø nhÊt nu«i c¸, thø nh× lµm vên, thø ba lµm ruéng) - Nãi b»ng tõ H¸n ViÖt - So s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ, thu nhËp, lç l·i, kÕt qu¶ cña ba c«ng viÖc, ba híng lµm ¨n theo thø tù 1, 2, 3. Nhng có lẽ vấn đề còn phụ thuộc vào ngời làm là ai, làm nh thế nào. Công thức VAC đã kết hợp và khép kín 3 việc tạo ra hiệu quả tối u giữa cáquả- lúa là một cách làm ăn đã đợc khẳng định trong mÊy chôc n¨m gÇn ®©y ë níc ta ? Kinh nghiệm gì đợc tuyên. C©u 7:. NhÊt níc, nh× ph©n, tam cÇn, tø gièng truyÒn, phæ biÕn trong c©u tôc - §èi víi nghÒ trång lóa níc ë níc ta, tÇm quan ng÷ ? träng cña tõng yÕu tè Ph¶i kÕt hîp c¶ 4 yÕu tè. Nhng nÕu kh«ng cã níc, hay thiÕu níc thêng xuyªn th× ch¾c ch¾n lóa sÏ chết. Vì vậy, thủy lợi đợc đặt lên hàng đầu. ? NhËn xÐt vÒ kÕt cÊu c©u tôc C©u 8: NhÊt th×, nh× thôc ng÷? - RÊt ng¾n gän ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ "th×".

(230) - Thêi vô. ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ "thôc" Cày bừa,chuyên cần, kĩ lỡng, -> Câu TN khuyên ngời làm ruộng không đợc thµnh th¹o quên thời vụ, cũng không đợc sao nhãng việc đồng áng.. ? C¸c tiªu chuÈn, yªu cÇu cña * C¸c tiªu chuÈn, yªu cÇu: tôc ng÷ lµ g×? - H×nh thøc ng¾n gän ?Trong nh÷ng c©u tôc ng÷, c©u - Thêng cã vÇn - vÇn lng nào hoàn toàn đúng? Câu nào - Thờng có đối (hình thức- nội dung) chỉ đúng một phần? Vì sao? - Giµu h×nh ¶nh - LËp luËn chÆt chÏ III.. Ghi nhí – SGKIII. LuyÖn tËp: T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ cã néi dung nh những câu tục ngữ HS chia làm 3 nhóm để tìm hôm nay chúng ta đã học (4) Cñng cè: ? Nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ tôc ng÷? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: Chuẩn bị chơng trình địa phơng phần Văn, Tập làm văn. Ngµy so¹n Ngµy d¹y Tiết74. Chơng trình địa phơng phần văn và tập làm văn. I. Mục tiêu cần đạt: - Rèn cho HS có thói quen đọc tài liệu về văn học, su tầm những câu ca dao, dân ca, tục ngữ lu hành ở địa phơng em và các địa phơng khác. Hiểu biết sâu rộng hơn.

(231) địa phơng mình về các mặt đời sống vật chất và văn hóa tinh thần, truyền thốnh và hiÖn nay. - Gi¸o dôc lßng yªu Tæ quèc, tù hµo vÒ vèn v¨n häc d©n téc II. ChuÈn bÞ: 1. ThÇy: - Su tầm ca dao, dân ca, tục ngữ ở địa phơng - So¹n bµi 2. Häc sinh: - Tìm hỏi ngời địa phơng, su tầm những câu ca dao, dân ca, tục ngữ mang tính địa phơng III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ tôc ng÷ ? ? Su tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷ cã néi dung ph¶n ¸nh kinh nghiÖm cña nh©n d©n ta vÒ c¸c hiÖn tîng ma, n¾ng, b·o, lôt... (3) Bµi míi: I. Néi dung thùc hiÖn: - HS su tầm những câu ca dao, dân ca, tục ngữ lu hành ở địa phơng mình. Chú ý các câu mang tính địa phơng, nói về sản vật, di tích, thắng cảnh, danh nhân, sự tích, từ ngữ địa phơng. (Mỗi HS ít nhất ghi đợc 20 câu) - Gọi HS đọc. GV cùng HS nhận xét. II. Thùc hµnh: 1. GV đa và giới thiệu chủ đề. HS đọc câu tục ngữ, ca dao, dân ca của mình. (4). Cñng cè: §äc nh÷ng c©u, bµi ca dao, tôc ng÷ , d©n ca hay. (5). Híng dÉn vÒ nhµ:.

(232) - TiÕp tôc su tÇm nh÷ng bµi cã néi dung phong phó - ChuÈn bi bµi:T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. ___________________________________________________ Ngµy so¹n Ngµy d¹y TiÕt 75: t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn(tiÕt 1) I. Mục tiêu cần đạt: - Bíc ®Çu lµm quen víi kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn - Hiểu đợc nhu cầu nghị luận trong đời sống là rất phổ biến và cần thiết - Tích hợp với phần Văn ở bài tục ngữ về tục ngữ và lao động sản xuất, với phÇn TiÕng ViÖt ë bµi ¤n tËp ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt HK1 II. ChuÈn bÞ: - GV : so¹n bµi, nghiªn cøu SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I – ChuÈn bÞ ë nhµ: II. Néi dung ph¬ng ph¸p thùc hiÖn:. - Gi¸o viªn cho häc sinh thùc hiÖn bµi míi b»ng c¸ch h¸i hoa d©n chñ vµ tr¶ lêi c©u hái hoÆc ph©n lo¹i. - Chia làm 4 đội, đội nào su tầm nhiều nhÊt th× sÏ th¾ng. ? H·y su tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷ nãi vÒ.

(233) lßng biÕt ¬n?. 1. Su tÇm tôc ng÷. ? Su tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷ nãi vÒ thêi tiÕt? + Tôc ng÷ vÒ thêi tiÕt: M©y xanh th× n¾ng, m©y tr¾ng th× ma Chuån chuån bay thÊp th× ma, bay cao th× n¾ng, bay võa th× r©m. ? §äc nh÷ng c©u tôc ng÷ nãi vÒ viÖc Giã bÊc hiu hiu, sÕu kªu trêi rÐt häc? Mèng dµi trêi lôt, mèng côt trêi ma. - Tôc ng÷ nãi vÒ viÖc häc: + ¡n vãc häc hay + Cã häc míi hay, cã cµy míi biÕt + Đi một ngày đàng, học một sàng khôn ? H·y gi¶i thÝch nh÷ng c©u tôc ng÷ sau?. + Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n + Không thầy đố mày làm nên. ? GV cho hçn hîp nh÷ng c©u ca dao, tôc + Tôc ng÷ nãi vÒ lßng biÕt ¬n: ngữ, yêu cầu học sinh chọn ra đợc những ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y c©u ca dao? (b¶ng phô) Uèng níc nhí nguån Không thầy đố mày làm nên ? GV dïng b¶ng phô viÕt 10 c©u ca dao, - Tèt gç h¬n tèt níc s¬n  Néi dung quan träng h¬n h×nh thøc. yêu cầu HS phân loại theo chủ đề? - Lá lành đùm lá rách  Con ngời phải (học sinh đọc) biết yêu thơng đùm bọc nhau. ? T×m nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ th©n em? - ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y  Ph¶i biÕt ¬n ngêi ®i tríc lµm ra thµnh qu¶ 2. Ca dao: Chän ra nh÷ng c©u ca dao: - BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét.

(234) giµn. - Anh em nh thÓ tay ch©n Anh em hoµ thuËn hai th©n vui vÇy + Ph©n lo¹i: - Ca dao nãi vÒ con cß - Ca dao nãi vÒ phong c¶nh quª h¬ng Ca dao có chủ đề thân em: - Thân em nh dải lụa đào PhÊt ph¬ gi÷a chî biÕt vµo tay ai - Thân em nh chẽn lúa đòng đòng PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång ban mai - Th©n em nh h¹t ma sa H¹t ra b·i c¸t h¹t ra ruéng cµy. 4. Cñng cè: - Gi¶i nghÜa mét vµi c©u tôc ng÷ ca dao - NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña tôc ng÷, ca dao 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tầm ra giấy những câu ca dao, tục ngữ theo chủ đề trên - Tiết sau: Tìm hiểu chung về văn nghị luận, HS về đọc trớc bài mới..

(235) Ngµy so¹n:……………………………………... Ngµy d¹y: …………………………………….... TiÕt 75 t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn ( t1) I - Mục tiêu cần đạt: - Kiến thức : Bớc đầu làm quen với kiểu văn bản nghị luận.Thấy đợc đặc điểm chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn - Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng lµm quen víi v¨n nghÞ lu©n. - Thái độ:Hiểu đợc nhu cầu nghị luận trong cuộc sống là phổ biến và cần thiết. II - ChuÈn bÞ: - Thầy: Đọc tài liệu tham khảo về văn nghị luận, đọc kiến thức cơ bản ngữ văn 7 ( SGK), so¹n bµi. - Trß: §äc vµ tù tr¶ lêi c©u hái trong SGK ë nhµ. III- Tiến trình hoạt động dạy và học: 1. ổn định: 7a. 7b. 7c. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh 3. Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. Giáo viên dùng bảng phụ ghi những câu 1. Nhu cầu nghị luận trong đời sống. hỏi trong phần a. Gọi học sinh đọc. a. VÝ dô: (b¶ng phô) ? Trong cuéc sèng em cã thêng gÆp c¸c b. NhËn xÐt: vấn đề, kiểu câu hỏi nh trên không? - Trong cuéc sèng chóng ta thêng gÆp ? Gặp những vấn dề, câu hỏi nh trên ta những vấn đề, câu hỏi, ý kiến nh trên đòi cÇn tr¶ lêi b»ng c¸ch nµo? (GV dïng hái c¸ch gi¶i quyÕt. b¶ng phô ®a ra nhiÒu c¸ch tr¶ lêi, häc - §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c©u hái, ý kiÕn, sinh chän c¸ch gi¶i quyÕt phï hîp) vÊn dÒ trªn con ngêi cÇn t duy, dïng lý - Tr¶ lêi b»ng kÓ chuyÖn, miªu t¶. lÏ, kh¸i niÖm, lËp luËn, dÉn chøng…. - Tr¶ lêi b»ng v¨n biÓu c¶m. VÝ dô: Khi nãi vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸ - Tr¶ lêi b»ng t duy, lËp luËn, dïng lý kh«ng thÓ kÓ 1 ngêi hót thuèc bÞ lao v× lÏ. cßn rÊt nhiÒu ngêi hót  kh«ng thuyÕt phôc  cÇn dïng lý lÏ, lËp luËn, cung cÊp sè liÖu. ? §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn, hµng + Trong đời sống ta thờng gặp nghị luận.

(236) ngày trên báo trí, đài, em thờng gặp dới dạng các ý kiến nêu ra trong cuộc nh÷ng kiÓu v¨n b¶n nµo? häp, bµi x· luËn, b×nh luËn, ý kiÕn trªn b¸o, truyÒn h×nh. * Ghi nhí ®iÓm 1(9) (Học sinh đọc). Gọi học sinh đọc ghi nhớ điểm 1 (9) SGK Gọi học sinh đọc văn bản: “Chèng n¹n thÊt häc” ? Bác Hồ viết bài này nhằm mục đích gì ?. 2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. a- VÝ dô: “ Chèng n¹n thÊt häc” b- NhËn xÐt: - Mục đích: Kêu gọi chống nạn thất học ( mï ch÷)  X¸c lËp mét t tëng, mét quan ®iÓm.. ? Để thực hiện mục đích đó, bài viết đa - ý kiến: + Thực dân Pháp ngu dân để cai trị. ra ý kiÕn nµo ? + HÇu hÕt ngêi ViÖt nam mï ch÷. Xa + Nh÷ng c¸ch thøc thùc hiÖn Nay chèng thÊt häc. * LuËn ®iÓm: ? Những ý kiến đó đợc diễn đạt bằng - Một trong những việc phải thực hiện nh÷ng luËn ®iÓm nµo? (§a ra ph¬ng h- cÊp tèc lµ n©ng cao d©n trÝ. ớng giải quyết) quan điểm để giải quyết. - Mäi ngêi ph¶i hiÓu quyÒn lîi cña ? §Ó ý kiÕn, quan ®iÓm ®a ra cã søc m×nh…. ViÕt ch÷ Quèc ng÷. thuyÕt phôc, bµi viÕt cã lý lÏ g× ? * Lý lÏ: - T×nh tr¹ng thÊt häc, l¹c hËu tríc c¸ch m¹ng th¸ng 8. - Những điều kiện cần có để ngời dân tham gia x©y dùng níc nhµ. ? Bµi viÕt cã dÉn chøng nµo ?. - Nh÷ng kh¶ n¨ng cÇn cã trong thùc tÕ để chống nạn thất học. * DÉn chøng: - Sè ngêi d©n ViÖt nam thÊt häc tríc c¸ch m¹ng th¸ng 8 chiÕm 95%.. ? ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn ? ? Bµi nghÞ luËn cã ý nghÜa lµ bµi ntn ?. * Ghi nhí ®iÓm 2,3 (9).

(237) Học sinh đọc.. (4) Cñng cè: - §äc mÉu mét sè v¨n b¶n nhÞ luËn. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc lÝ thuyÕt - ChuÈn bÞ tiÕp tiÕt 2. ******************************* Ngµy so¹n:……………………………………... Ngµy d¹y: …………………………………….... TiÕt 76: t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn( TiÕt 2). I. Mục tiêu cần đạt: - Kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn - Bớc đầu biết vận dụng sự hiểu biết và kiến thức của mình để viết văn nghị luận - Thùc hµnh mét sè bµi tËp II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n- SGK, SGV - HS: Häc bµi cò lµm tríc bµi tËp III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n NghÞ luËn? (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS - Gọi học sinh đọc đoạn văn và yêu cầu Bài 1 cña bµi 1.. Kết quả cần đạt.

(238) ? §©y cã ph¶i lµ v¨n nghÞ luËn kh«ng ? ? Tác giả đề xuất ý kiến gì ? ? Những dòng nào thể hiện ý kiến đó ?. ? T¸c gi¶ nªu ra lý lÏ, dÉn chøng nµo ?. a - §©y lµ bµi v¨n nghÞ luËn v× bµi viÕt cã lËp luËn, lý lÏ, dÉn chøng, thÓ hiÖn mét quan ®iÓm t tëng râ rµng. b - Cần tạo thói quen tốt trong đời sống x· héi. C©u v¨n thÓ hiÖn ý kiÕn: Cã thãi quen tèt và thói quen sấu. Tạo đợc thói quen tốt lµ r¸t khã… Cho nªn mçi ngêi, mçi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội. - Lý lÏ: + Thãi quen tèt: Lu«n dËy sím, lu«n đúng hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc sách. + Thãi quen xÊu: Hót thuèc l¸, hay c¸u giËn, mÊt trËt tù… - DÉn chøng: Gạt tàn bừa bãi, vứt rác bừa bãi ra đờng, xuèng r·nh….s«ng.. ? Bài nghị luận này có giải quyết vấn đề trong thùc tÕ hay kh«ng ? c - Bµi nghÞ luËn nµy cã gi¶i quyÕt nh÷ng vấn đề trong thực tế. Em tán thành ý kiến bài viết vì bài viết đề cập đến vấn đề sâu sát trong đời sống con ngời trong việc gi÷ vÖ sinh m«i trêng. ? T×m bè côc bµi v¨n trªn ? Bµi 2: Bè côc: 3 phÇn ? Gäi häc sinh tr¶ lêi. Häc sinh kh¸c PhÇn 1: Më bµi - Quan ®iÓm cña t¸c gi¶ PhÇn 2: Th©n bµi - Tr×nh bµy nh÷ng thãi nhËn xÐt - Gi¸o viªn ch÷a bµi. quen sÊu cÇn lo¹i bá. PhÇn 3: KÕt luËn - §Ò xuÊt ý kiÕn víi mäi ngêi. Bµi 4: Gọi học sinh đọc đoạn văn. Gäi häc sinh lµm. Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, GV ch÷a bµi. Bài văn kể chuyện để nghị luận. Hai cái hå cã ý nghÜa tîng trng tíi 2 c¸ch sèng cña 2 con ngêi. nhng kh«ng ph¶i chñ yÕu nhằm để tả hồ, kể về cuộc sống c dân quanh hå hoÆc Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ hå. V¨n b¶n nµy nh»m lµm s¸ng tá vÒ hai c¸ch sèng: C¸ch sèng c¸ nh©n vµ c¸ch sèng sÎ chia, hßa nhËp. C¸ch sèng c¸ nh©n lµ c¸ch sèng thu m×nh, kh«ng quan hệ, chẳng giao lu thật đáng buồn và chết dÇn chÕt mßn. Cßn c¸ch sèng sÎ chia, hßa nhËp lµ c¸ch sèng më réng, trao ban míi lµm cho t©m hån con ngêi trµn ngËp.

(239) niÒm vui.. (4) Cñng cè: Văn bản nghị luận thờng đợc trình bày chặt chẽ, rõ ràng, sáng sủa, trực tiếp và khúc triết, nhng cũng có khi đợc trình bày một cách gián tiếp, hình ảnh, bóng bẩy và kín đáo (Hai biển hồ).Bởi vậy, muốn nhận diện chính xác thể loại VB, cần đọc kĩ và tìm hiÓu: - Mục đích của Văn bản - C¸ch bè côc - Cách trình bày, diễn đạt (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm Bµi 2 - ChuÈn bÞ: Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH kÝ duyÖt. Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TUÇN 21 TiÕt 77 .Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi I. Mục tiêu cần đạt:.

(240) - Giúp HS hiểu rõ nội dung, ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dô, nghÜa ®en, nghÜa bãng...) cña 9 c©u tôc ng÷ trong bµi häc - Häc thuéc lßng tôc ng÷ ; Ph©n tÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷ . II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n- SGK, SGV - HS: Häc bµi cò so¹n tríc bµi tËp III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Đọc thuộc các câu tục ngữ trong bài đã học. - Chän vµ gi¶i thÝch 1 c©u tôc ng÷ . - Em có biết câu tục ngữ nào nói về địa phơng mình? (3) Bµi míi: GT: Ngời bình dân Việt Nam nhìn nhận và đúc kết những gì về chính mình và cuộc sèng x· héi cña m×nh qua nh÷ng c©u tôc ng÷ ? Nh÷ng c©u tôc ng÷ chóng ta sÏ häc trong tiÕt nµy míi chØ lµ nh÷ng c©u phæ biÕn, tiªu biÓu nhÊt. Hoạt động của GVvà HS. GV gọi HS đọc HS đọc chú thích SGK. Kết quả cần đạt I. §äc- t×m hiÓu chó thÝch 1. §äc: Giọng chậm, rõ, ngắt nhịp đúng. 2. Chó thÝch: - MÆt ngêi: ChØ con ngêi - MÆt cña: Cña c¶i. - Kh«ng tµy: Kh«ng b»ng. II.Ph©n tÝch: C©u 1:. ? Câu tục ngữ đề cao cái gì và bằng c¸ch nµo? - §Ò cao gi¸ trÞ con ngêi so víi mäi. Mét mÆt ngêi b»ng mêi mÆt cña.

(241) thø cña c¶i. Ngêi quý h¬n cña, quý gÊp nhiÒu lÇn. 1=10 - So s¸nh vµ nh©n hãa ? NghÖ thuËt cña c©u tôc ng÷ trªn. ? C©u tôc ng÷ muèn nãi lªn ®iÒu g×.. - Phª ph¸n nh÷ng ai coi cña h¬n ngêi. ?T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ t¬ng tù?. - An ñi nh÷ng trêng hîp kh«ng may, mÊt m¸t: cña ®i thay ngêi. VÝ dô: - Ngời sống đống vàng - Ngêi lµ vµng, cña lµ ng·i. -Ngêi lµm ra cña chø cña kh«ng lµm ra ngêi - LÊy cña che th©n chø kh«ng ai lÊy th©n che cña. HS đọc ? Gi¶i thÝch: gãc con ngêi lµ mét phÇn nh©n c¸ch. ? T¹i sao c¸i r¨ng, c¸i tãc lµ gãc con C©u 2: C¸i r¨ng, c¸i tãc lµ gãc con ngêi ngêi ? - R¨ng, tãc lµ mét phÇn thÓ hiÖn h×nh thøc, tÝnh t×nh, t c¸ch cña con ngêi. Suy réng ra: nh÷ng c¸i g× thuéc vÒ hình thức của con ngời đều thể hiện nhân cách của ngời đó. Răng, tóc còng thÓ hiÖn t×nh tr¹ng søc kháe cña con ngời. Răng trắng đề, tóc đen, rËm, mít lµ cña ngêi trÎ, kháe; tãc b¹c ph¬, hµm r¨ng chiÕc rông, chiÕc lung lay là đặc điểm của tuổi già. Hµm r¨ng vµng chãe, m¸i tãc bï xï hoÆc xo¨n tÝt, x× g«m bãng mît h¼n là của những gã trai nhà giàu đua đòi.

(242) ¨n ch¬i... - Khuyªn nhñ, nh¾c nhë mçi ngêi cÇn gi÷ ? Câu tục ngữ khuyên chúng ta điều gìn răng, tóc của mình cho sạch, cho đẹp g×. - Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, phẩm b×nh con ngêi qua mét phÇn h×nh thøc cña ? c©u tôc ng÷ cßn cã hµm ý g× n÷a. ngời đó Mét yªu tãc bá ®u«i gµ C©u 3: Hai yªu r¨ng tr¾ng nh ngµ dÔ th¬ng §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m. ? C©u tôc ng÷ cã thÓ dîc sö dông trong nh÷ng trêng hîp nµo? - Nghĩa đen: Dù đói vẫn phải ăn uèng s¹ch sÏ, dï r¸ch vÉn ph¶i mÆc s¹ch sÏ, gi÷ g×n cho th¬m tho - NghÜa bãng: Dï nghÌo khæ, thiÕu thèn vÉn ph¶i sèng trong s¹ch, kh«ng v× nghÌo tóng mµ lµm ®iÒu bËy b¹, xÊu xa, téi lçi. - VÇn lng, tr¾c: s¹ch - r¸ch - Nhịp 3/3; đối rất chỉnh ? Về hình thức, câu này có gì đáng lu -> Hai vế của câu có kết cấu đẳng lập nhng bæ sung ý nghÜa cho nhau: Dï nãi vÒ c¸i ¨n ý? hay cái mặc, đều nhắc ngời ta phải giữ gìn c¸i s¹ch, c¸i th¬m cña nh©n phÈm. §ã lµ sù ? C©u tôc ng÷ t¬ng tù? trong sạch, cao cả của đạo đức, nhân cách No nên bụt đói nên ma. trong những tình huống dễ sa đà, trợt ngã. C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa gi¸o dôc con ngêi GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ. ta lßng tù träng. HS đọc NhËn xÐt h×nh thøc cña c©u tôc ng÷.. C©u 4: Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më - Có 4 vế, vừa đẳng lập, vừa bổ sung cho.

(243) C©u tôc ng÷ cßn sö dông nh÷ng nghÖ nhau thuËt g× . - §iÖp tõ "häc" ? ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×?. NhÊn m¹nh, võa më ra nh÷ng ®iÒu con ngêi cÇn ph¶i häc GV b×nh gi¶ng.. - Häc ¨n, häc nãi: ¡n còng ph¶i häc, nãi cµng ph¶i häc. V× c¸ch ¨n, c¸ch nói thể hiện rất rõ trình độ văn hóa, nÕp sèng, tÝnh c¸ch, t©m hån cña con ngêi; v× ¨n, nãi ®©u chØ lµ muèn thÕ nµo th× thÕ, tïy tiÖn, tïy thÝch mµ phải có nghệ thuật, có mục đích, có đối tợng và cần đợc rèn luyện suốt đời. - Học ăn, là học từ cách cầm đũa, cầm thìa, c¸ch g¾p thøc ¨n, c¸ch vµ miÕng c¬m lªn miÖng, c¸ch nhai kh«ng nhåm nhoµm, nhãp nhÐp, phång mang trîn m¾t, ngöa cæ uèng õng ùc, xØa r¨ng tanh t¸ch tríc mÆt kh¸ch, c¾m ®Çu, óp mÆt vµo têng mµ ¨n, ch¼ng nãi n¨ng g×, nhng còng kh«ng qu¸ nhá nhÎ, kiÓu c¸ch, cäng gi¸ c¾n lµm t...Tãm l¹i, häc ¨n ®©u cã dÔ dµng. ¡n còng lµ mét nghÖ thuËt. ¡n còng lµ Van ho¸- v¨n hãa Èm thùc. - Nãi n¨ng giao tiÕp víi ngêi kh¸c còng thËt khó vô cùng. Nói với ai, ngời đó có quan hệ vai với ngời nói ntn, nói cái gì, nói để làm g×, nãi ë ®©u vµ nãi trong lóc nµo?...TÊt c¶ những cái đó sẽ quyết định cần phải nói ntn? Nãi th¼ng hay nãi vßng, nãi hÕt hay nãi mét phÇn, nãi to hay nãi thÇm hay nãi b»ng ¸nh m¾t?...Giao tiÕp lµ mét nghÖ thuËt- v¨n hãa giao tiÕp øng xö. Nãi n¨ng còng lµ mét nghÖ thuËt cho nªn còng cÇn hình thức và rèn luyện suốt đời.. - Biết gói, biết mở đợc coi là tiêu chuẩn của con ngêi khÐo tay, lÞch thiÖp. Häc gãi, häc ? Nh÷ng c©u tôc ng÷ t¬ng tù? mở còn có thể hiểu là học để biết làm, biết - ¡n tr«ng nåi, ngåi tr«ng híng gi÷ m×nh vµ biÕt giao tiÕp víi ngêi kh¸c. -Ăn chẳng nên đọi, nói chẳng nên lời Tóm lại, cả câu tục ngữ có ý nghĩa là muốn - ¡n nh rång cuèn, nãi nh rång leo, sèng cho cã v¨n hãa, lÞch sù th× cÇn ph¶i học từ cái lớn đến cái nhỏ, học hàng lµm nh mÌo möa.

(244) - Ăn nh thuyền chở mã, làm nh ả ngày....Mỗi hành vi của ta đều là sự tự GT ch¬i tr¨ng mình với ngời khác và đều đợc ngời khác đánh giá. Vì vậy, con ngời đều phải học hỏi, rèn luyện để mọi hành vi, ứng xử của mình đều chứng tỏ là ngời lịch sự, tế nhị, có văn hóa, thành thạo công việc, biết đối nhân xử thÕ. C©u 5: Không thầy đố mày làm nên. HS đọc ? Về cấu tạo, câu tục ngữ có gì đặc biÖt?. ? ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×?. ? Nh÷ng c©u tôc ng÷ , thµnh ng÷ t¬ng tù?. - §Ò cao vai trß cña ngêi thÇy trong viÖc giáo dục, dạy học đào tạo con ngời. Thầy d¹y ta ch÷- v¨n hãa, thÇy d¹y ta nghÒ, d¹y ta cách sống, dạy ta đạo đức, dạy ta nên ngời. Nhng cái hay của câu tục ngữ này chính là ở cách diễn đạt và gần gũi, vừa thách thức nh một lời đố C©u 6: Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n. - Câu tục ngữ có hai vế đặt theo lối so sánh hơn kém. Ngời dân đề cao việc học thầy, Muèn con hay ch÷ th× yªu lÊy thÇy nhng còn đề cao việc học bạn. Bạn gần ta, - NhÊt tù vi s, b¸n tù vi s cïng tuæi víi ta, ta cã thÓ häc hái nhiÒu - Trong ba ngêi ®i cïng ta, cã mét ®iÒu, ë nhiÒu lóc. ngêi lµ thÇy cña ta - > Hai câu 5, 6 bổ sung cho nhau, cùng đề -. Muèn sang th× b¾c cÇu KiÒu. (Khæng Tö). cao viÖc häc tËp. C©u 7: Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n  NghÖ thuËt: So s¸nh.  Khuyên nhủ con ngời phải bioết yêu thơng đồng loại, biết đồng cảm.. - Con ch¸u biÕt ¬n «ng bµ. C©u 8:.

(245) - Häc trß biÕt ¬n thÇy - ND biÕt ¬n nh÷ng ngêi anh hïng. ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y NT: H×nh ¶nh Èn dô - Khi đợc hởng thành quả thì cần phải biết ¬n c«ng lao ngêi g©y dùng nªn. HS đọc - Mét c©y th× kh«ng thÓ nªn rõng chø sao l¹i nªn non? Ba c©y chôm l¹i th× cã thÓ nªn rõng chø sao l¹i nªn hßn nói cao?. C©u 9: Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. ? C©u tôc ng÷ cho ta bµi häc g×.. - §oµn kÕt th× sèng, chia rÏ th× chÕt.. Bµi häc vÒ sù ®oµn kÕt sÏ lµm nªn viÖc lín. -ThuËn vî thuËn chång, biÓn §«ng t¸t c¹n; - ThuËn chång thuËn vî, t¸t c¹n biÓn §«ng - Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết! Thành công, thành công, đại thành c«ng! - Hơn nhau là bởi chữ đồng. - Đoàn kết là sức mạnh vô địch. Những câu tục ngữ đã đúc kết điều III.. Ghi nhớ: g×. - Nh÷ng kinh nghiÖm sèng quý b¸u, t«n NT chÝnh cña nh÷ng c©u tôc ng÷. vinh gi¸ trÞ con ngêi, lêi khuyªn vÒ nh÷ng phÈm chÊt vµ lèi sèng mµ con ngêi cÇn ph¶i cã. - Ngắn gọn, hàm xúc, cô đọng. Giàu hình ¶nh so s¸nh, Èn dô..

(246) Su tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷ cã néi dung tơng tự nh trong bài đã học. IV. LuyÖn tËp: HS chia lµm 3 d·y thi su tÇm. (4) Cñng cè: - GV kh¸i qu¸t toµn bµi (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tÇm c¸c c©u tôc ng÷ cã néi dung t¬ng tù - §äc thªm SGK - Häc thuéc c¸c c©u tôc ng÷ - Gi¶i tiÕp c¸c BT ***************************** Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TiÕt78 :. Rót gän c©u. I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc cách rút gọn câu; - HiÓu t¸c dông cña viÖc rót gän c©u khi nãi, viÕt - Rèn kĩ năng chuyển đổi từ câu đầy đủ sang câu rút gọn và ngợc lại II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi.. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: XÐt vÒ cÊu t¹o c©u cã nh÷ng lo¹i nµo. (3) Bµi míi:.

(247) GT: Trong giao tiếp, đôi khi ngời ta nói không đầy đủ vậy mà ngời trong cuộc vẫn hiểu đợc. Ví dụ: - §i nhÐ? - Xem thế nào đã. H«m nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu c¸ch nãi lîc bít TN nµy: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. ThÕ nµo lµ rót gän c©u?. HS đọc VD SGK 1,2,3. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: * VÝ dô 1:. ? CÊu t¹o cña hai c©u a vµ b cã g× kh¸c a. Kh«ng cã chñ ng÷ nhau? b. Cã chñ ng÷: chóng ta ? Nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ ng÷ - Chóng ta, Chóng em, ngêi ViÖt Nam, trong c©u a? em, mäi ngêi, ch¸u... ? Vì sao chủ ngữ trong câu a đợc lợc -Vì: Câu tục ngữ là lời khuyên chung cho bá? tÊt c¶ nh÷ng ngêi ViÖt Nam, lêi nh¾c nhë mang tính đạo lí truyền thống của dân téc. ? T¸c dông vña viÖc lîc bá?. - C©u gän h¬n, th«ng tin nhanh h¬n * VÝ dô 2:. §äc SGK ? Tìm các thành phần đợc lợc bỏ?. a. VÞ ng÷ : ®uæi theo nã b.Nßng cèt c©u: m×nh tËp ®i LÝ do: lµm cho c©u gän h¬n nhng vÉn hiểu đợc. Bµi tËp nhanh: ? So sánh thành phần đợc lợc bỏ trong hai c©u tôc ng÷: - Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n. Gîi ý: 1. Lîc bá chñ ng÷ 2. Lîc bá nßng cèt c©u 3. Ghi nhí: SGK.

(248) - Tèt gç h¬n tèt níc s¬n. II. C¸ch dïng c©u rót gän: 1 VÝ dô: a.VÝ dô 1. - 3 câu đợc rút gọn: Chạy loăng quăng, nh¶y d©y, ch¬i kÐo co. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch rót gän ë c©u 1?. - 3 câu này đều lợc bỏ chủ ngữ. Cả 3 chủ ngữ đều khó khôi phục, do đó, các câu trë nªn khã hiÓu -> Kh«ng nªn rót gän nh vËy. b. VÝ dô 2: - Mẹ ơi, hôm nay con đợc một điểm 10 mÑ ¹! -................................................. ? Thêm những từ ngữ để thể hiện thái - Tha mẹ, bài kiểm tra văn ạ! độ lễ phép? c. VÝ dô 3: - Phải chú ý đến nội dung cần diễn đạt và s¾c th¸i biÓu c¶m cña c©u. d. VÝ dô 4:. ? Khi rót gän c©u cÇn chó ý nh÷ng g×?. ? Kh«i phôc ®o¹n v¨n ë Bµi tËp 1?. - S¸ng chñ nhËt, trêng em tæ chøc c¾m trại. Sân trờng thật đông vui. Chỗ này, một số bạn nam chạy loăng quăng; đằng kia, các bạn nữ nhảy dây. Sôi động nhất là đám đông đang vừa chơi kéo co vừa hß reo kh«ng ngít 3. Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp: Bµi 1. - C©u b vµ c rót gän chñ ng÷ - C©u d rót gän nßng cèt c©u.

(249) Gäi hs lµm bµi tËp 1.. Bµi 2. a.- (T«i)bíc tíi §Ìo Ngang bãng xÕ tµ - (thấy) cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Gọi hs đọc yêu cầu bài 2. HS lªn b¶ng lµm, hs kh¸c nhËn xÐt.. -(T«i nh) con quèc quèc ®au lßng nhí níc - C¸i gia gia mái miÖng th¬ng nhµ - (Tôi)dừng chân đứng lại... - ( T«i c¶m thÊy chØ cã) mét m¶nh... b.- (Ngời ta) đồn rằng.... - (Vua) ban khen.... - (Quan tớng) đánh giặc... - (Quan tíng) trë vÒ.... (4) Cñng cè: Bµi tËp bæ trî: 1. Cho c¸c c©u rót gän sau: a. In t¹p chÝ nµy mçi sè n¨m ngh×n b¶n. b. In t¹p chÝ nµy mçi sè cã n¨m ngh×n b¶n. c. In t¹p chÝ nµy mçi sè còng n¨m ngh×n b¶n. d. In t¹p chÝ nµy mçi sè nh÷ng n¨m ngh×n b¶n. 2. Yªu cÇu: ? Xác định thành phần đợc lợc bỏ?. - Lîc Chñ ng÷. ? Kh«i phôc thµnh phÇn bÞ lîc bá? ? Nhận xét về ý nghĩa của mỗi câu sau khi đã - Ngời ta, họ, Nhà xuất bản kh«i phôc? a.Thông báo khách quan, khẳng định b. Hµm ý chª Ýt c. Hµm ý so s¸nh, chª l·ng phÝ.

(250) d. Phª ph¸n in qu¸ nhiÒu, l·ng phÝ.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi 3,4 - ChuÈn bÞ: §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn.. ********************************* Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TiÕt79 : §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc đặc điểm của văn bản nghị luận: Bao giờ cũng phải có một hệ thènh luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn g¾n bã mËt thiÕt víi nhau - Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản mẫu - Biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn: HS đọc lại Văn bản: 1. LuËn ®iÓm: "Chèng n¹n thÊt häc" Gọi học sinh đọc lại văn bản a/ Ví dụ: chèng n¹n thÊt häc ( Bµi 18 ). b/ NhËn xÐt: - ý kiÕn thÓ hiÖn quan ®iÓm, t tëng:.

(251) ? ý kiÕn nµo trong v¨n b¶n thÓ hiÖn quan ®iÓm, t tëng ? ? C©u nµy ( ý kiÕn nµy cã ë phÇn nµo ? Nã tån t¹i díi d¹ng c©u khẳng định hay phủ định ? ). ? Nh÷ng c©u nµo nªu nhiÖm vô cô thÓ cho viÖc chèng thÊt häc ? (Tøc lµ chèng thÊt häc b»ng c¸ch nµo ? ). ( Chèng n¹n thÊt häc)  ở nhan đề.  Tồn tại ở dạng câu khẳng định ( Đây là luận ®iÓm chÝnh) - Nh÷ng c©u nªu nhiÖm vô cô thÓ ( LuËn ®iÓm phô ). - Ngời Việt nam…. Phải biết đọc, biết viết chữ quèc ng÷. - Nh÷ng ngêi biÕt ch÷ h·y d¹y cho nh÷ng ngêi cha biÕt ch÷. - Nh÷ng ngêi cha biÕt ch÷….häc cho biÕt - Phô n÷ l¹i cµng ph¶i häc. ? Những luận điểm này đóng vai  Vai trò của luận điểm: Là ý chính, là linh hồn trß g× trong bµi viÕt? cña bµi viÕt. ? Theo em luận điểm: “chống H/S trả lời: Có sức thuyết phục vì nó đúng đắn, nạn thất học” có sức thuyết phục chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế. kh«ng ? Ghi nhí ®iÓm 1,2 ( Tr 19 ) Gọi học sinh đọc ghi nhớ. 2 - LuËn cø: Giáo viên đặt câu hỏi. * Lý lÏ: ? V× sao ph¶i chèng n¹n thÊt - Ph¶i chèng n¹n thÊt häc v×: häc? + Do chÝnh s¸ch ngu d©n cña thùc d©n ph¸p lµm cho hÇu hÕt ngêi ViÖt nam bÞ mï ch÷,…kh«ng tiến bộ đợc. + …Nâng cao dân trí để xây dựng đất nớc. DÉn chøng: ? Chèng n¹n thÊt häc nh thÕ - Vî cha biÕt th× chång b¶o, em cha biÕt th× anh nµo ? b¶o…  LuËn cø lµ lý lÏ, dÉn chøng. Muốn tìm đợc luận cứ cần trả lời cau hỏi vì sao ? ? VËy luËn cø chÝnh lµ g× ? §Ó lµm g× ? Nh thÕ nµo ?.... Muốn tìm đợc luận cứ phải trả * Ghi nhớ điểm 3: lêi c©u hái nµo cho luËn ®iÓm Học sinh đọc 3- LËp luËn: ? ThÕ nµo lµ luËn cø? - Các ý đợc sắp xếp: + Nªu lý do v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc. ? Các ý đợc sắp xếp theo trình tự Chống nạn thất học để làm gì ! nµo trong bµi viÕt ? + Chèng thÊt häc b»ng c¸ch nµo!.

(252) S¾p xÕp ý l« gÝch, hîp lý, chÆt chÏ  Gäi lµ lËp luËn. 3. Ghi nhí ®iÓm 4 ( Tr 20 ) . ? Các ý đó sắp xếp ra sao ? Gọi học sinh đọc ghi nhớ.. * Ghi nhí: SGK II. LuyÖn tËp: Bµi 1:. ? Ph¸t hiÖn ý chÝnh cña bµi viÕt 1. LuËn ®iÓm : CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong và cho biết ý chính thể hiện dới đời sống xã hội. d¹ng nµo? 2. LuËn cø: ? Các câu văn nào đã cụ thể hóa - LuËn cø 1: Cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊu ý chính đó? - LuËn cø 2: Cã ngêi biÕt ph©n biÖt tèt vµ xÊu, nhng vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ, khó ? Vai trß cña ý chÝnh trong bµi söa v¨n nghÞ luËn? - Lụân cứ 3: Tạo đợc thói quen tốt là rất khó. ? Muèn cã søc thuyÕt phôc th× Nhng nhiÔm thãi quen xÊu th× dÔ. luận điểm phải đạt yêu cầu gì? 3. LËp luËn: - Lu«n dËy sím...lµ thãi quen tèt. - Hót thuèc l¸.... .... xÊu. - Mét thãi quen xÊu ta thêng gÆp hµng ngµy... - Cã nªn xem l¹i m×nh ngay tõ mçi ngêi... (4) Cñng cè: GV chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc chñ yÕu nhÊt cña Ghi nhí, HS n¾m v÷ng b¶n chÊt c¸c kh¸i niÖm, ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a LuËn ®iÓm ,LuËn cø vµ LËp luËn (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - X§ c¸c LuËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn trong VB: Häc thÇy, häc b¹n - ChuÈn bÞ bµi: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn -------------------------------Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………….

(253) TiÕt 80: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho. bµi v¨n nghÞ luËn I. Mục tiêu cần đạt: - HS nhận rõ đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận , các bớc tìm hiểu đề bài văn nghị luận , các yêu cầu chung của một bài văn nghị luận , xác định luận đề và luận điểm - Có kĩ năng nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề văn nghị luận và tìm ý, lập ý - Cã ý thøc lËp luËn trong nãi vµ viÕt . II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:. 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n biÖt v¨n b¶n nghÞ luËn víi v¨n b¶n: miªu t¶, tù sù, biểu cảm. Qua đó, em có thể khái quát nh thế nào về đặc điểm của văn nghị luận? (3) Bµi míi: GV: Víi v¨n b¶n: miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m ...tríc khi lµm bµi, ngêi viÕt ph¶i t×m hiểu kĩ càng đề bài và yêu cầu của đề. Với văn nghị luận cũng vậy. Nhng đề nghị luận , yêu cầu của bài văn nghị luận vẫn có những đặc điểm riêng.. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. Tìm hiểu đề văn nghị luận:. a/ Đọc các đề văn. b/ NhËn xÐt: ? Ngời ra đề đặt ra những vấn Vấn đề cần bàn bạc ở đề: đề ấy nhằm mục đích gì? - §1: Lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c. Những vấn đề ấy gọi là gì? - Đ2: Sự giàu đẹp của TV - Đ5: Vấn đề tình bạn. HS đọc 11 đề trong SGK.

(254) ? Các đề văn nêu trên có thể xem là đề bài, đầu đề đợc không? Nếu dùng làm đề bài cho bài văn sắp viết có đợc kh«ng?. ? Hãy xác định luận điểm của các đề đó?. - Đ6: Vấn đề thời gian. - §8: Bµn vÒ c¸ch häc.  Làm đợc vì nó thể hiện chủ đề cần bàn. Muèn bµn b¹c ngêi viÕt ph¶i bµy tá ý kiÕn cña mình về vấn đề đó. - Tính chất các đề: + Gi¶i thÝch, ca ngîi ( §1, 2) + TÝnh chÊt khuyªn nhñ, ph©n tÝch (3,4,5,6,7). + TÝnh chÊt suy nghÜ bµn luËn (8,9) + TÝnh chÊt tranh luËn, ph¶n b¸c (10,11)  Tính chất các đề có ý nghĩa định hớng cho bài viết (Phơng pháp, thái độ). * Ghi nhí: (ý 1 Tr23) Học sinh đọc 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận: a/ VÝ dô: §Ò - Chí nªn tù phô. b/ NhËn xÐt: - Đề nêu vấn đề: Bày tỏ lòng biết ơn. - §èi tîng, ph¹m vi: TÊt c¶ mäi ngêi trong x· héi. - Tính chất của đề: Khẳng định. KL: Tìm hiểu đề cần. - Xác định vấn đề. - §èi tîng ph¹m vi. - Tính chất của đề.  Ngêi viÕt bµi kh«ng sai lÖch. * Ghi nhí ý 2: Học sinh đọc II. LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn : §Ò: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y. 1. X¸c lËp luËn ®iÓm. - LuËn ®iÓm: khuyªn nhñ mäi ngêi “ ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y” 2. T×m luËn cø: ? ThÕ nµo lµ ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y? ? V× sao ph¶i “ ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y” ? ¡n qu¶ ta ph¶i lµm g× ? 3. X©y dùng lËp luËn b»ng c¸ch s¾p xÕp c¸c.

(255) luËn cø nh trªn. * Ghi nhí: ( ý 3 Tr 23). III. LuyÖn tËp: Bài 1: Các luận điểm sau phù hợp với đề nào trong số các đề đã nêu ở phần I.1 LuËn ®iÓm. §Ò. PhÈm chÊt cña tiÕng ViÖt. 2. C¸i gi¸ cña sù thËt thµ. 11. TÝnh tù phô. 7. T×nh b¹n trong cuéc sèng. 5. Gi¸ trÞ cña thêi gian. 6. Con ngêi vµ hoµn c¶nh xung quanh. 9. Lèi sèng kh«n lái. 10. C¸i h¹i cña viÖc nãi dèi. 11. Bài 2; Xác định nội dung và tình cảm của các đề văn nghị luận sau: a. b. c.. ë bÇu th× trßn, ë èng th× dµi Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua...... lßng nhau NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g¬ng... nhau cïng. d.. ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng. e. D©n téc ViÖt Nam vèn cã truyÒn thèng kiªn cêng, bÊt khuÊt g. HiÕu häc lµ mét phÈm chÊt quan träng cña nh÷ng ngêi nµo biÕt sèng cã ý nghÜa vµ lu«n híng vÒ t¬ng lai Tr¶ lêi: - Loại đề có tính chất khuyên nhủ, phân tích: b,c.

(256) - Loại đề có tính chất suy nghĩ, bình luận: a - Loại đề có tính chất giải thích, khẳng định:e,g. (4) Cñng cè: Gîi ý bµi tËp SGK: - §Ò ra" S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi "th× c¸ch lËp ý ph¶i b¸m s¸t vµo đề ấy: - Con ngêi ta sèng kh«ng thÓ kh«ng cã b¹n. - Ngời ta cần bạn để làm gì? - Sách thỏa mãn những yêu cầu nào mà đợc coi là ngời bạn lớn? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - So¹n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TUÇN 22 TiÕt 81- 82. Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta (Hå ChÝ Minh) I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cảm nhận nội dung vấn đề nghị luận, hệ thống luận điểm nghệ thuật trình bày dẫn chứng, nhớ đợc câu chủ đề, một số câu tiêu biểu cho phong cách nghị luận cña t¸c gi¶. - Cảm nhận đợc: Lòng yêu nớc là truyền thống quí báu của dân tộc ta Tình cảm đó đợc biểu hiện rực rỡ trong từng thời kỳ chống giặc ngoại xâm. - Tích hợp với tiếng Việt bài: Câu đặc biệt. TËp lµm v¨n: Bµi bè côc bµi v¨n nghÞ luËn..

(257) - RÌn kÜ n¨ng: §äc- T×m hiÓu- Ph©n tÝch bè côc, c¸ch nªu luËn ®iÓm, c¸c luËn chøng trong bµiv¨n nghÞ luËn chøng minh. II. ChuÈn bÞ: GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - Bức ảnh Bác Hồ đọc báo các chính trị tại đại hội lần thứ II Đảng Lao động Việt Nam t¹i ViÖt b¾c, th¸ng 2/1951. HS: häc bµi cò, nghiªn cøu bµi m¬i III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng 9 c©u tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi , gi¶i thÝch nghÜa ®en nghÜa bãng 1 c©u mµ em thÝch thó nhÊt. ? Giữa hai câu:Không thầy đố mày làm nên và câu Học thầy không tày học bạn có mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi nhau? Cã ý kiÕn cho r»ng hai c©u tôc ng÷ nµy m©u thuẫn với nhau. Theo em có đúng nh vậy không? (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. ? Cho biÕt hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, I. §äc- Giíi thiÖu chung: t¸c phÈm? 1.T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh( 1890- 1969) T¹i lµng SenNam §µn - NghÖ An. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n GV: Hớng dẫn học sinh cách đọc. a. §äc, chó thÝch. Gọi học sinh đọc có nhận xét, sửa * Đọc. ch÷a.. HS đọc chú thích . GV kiểm tra sự hiểu * Chú thích –SGKbiết của học sinh về một số từ trong.

(258) chó thÝch. b. T¸c phÈm - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn x· héi, C/m mét vÊn đề chính trị xã hội. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ lo¹i?. - Ph¬ng thøc: nghÞ luËn. ? V¨n b¶n nµy dùa theo ph¬ng thøc - Bè côc:3 phÇn. biểu đạt chính nào? Phần 1: Từ đầu ->Lũ cớp nớc: Nhận định chung vÒ lßng yªu níc. ? Vậy văn bản có thể chia ra làm mấy Phần hai:Tiếp đến - >Lòng nồng nàn yêu phÇn? Nªu néi dung cô thÓ tõng phÇn? níc: Chøng minh nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu níc. ( 3 phần tơng đơng với : MB,TB,KB PhÇn 3: Cßn l¹i: NhiÖm vô cña chóng ta. cña mét bµi v¨n nghÞ luËn) ? Theo em Hå Chñ TÞch viÕt v¨n b¶n II. Ph©n tÝch này nhằm mục đích gì? -Nhấn mạnh và biểu dơng truyền thống 1. Nhận định chung về lòng yêu nớc: yªu níc cña d©n técViÖt Nam. - Vấn đề nghị luận: Truyền thống yêu nớc Học sinh đọc đoạn 1. cña nh©n d©n ta. ? Trong phần mở bài vấn đề chủ chốt + Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nớc. tác giả nêu ra để nghị luận là vấn đề + Đó là truyền thống quí báu của dân tộc g×? ta. §îc thÓ hiÖn lµ nh÷ng c©u nµo? -> Cách nêu vấn đề trực tiếp rõ ràng, rành ? Nh vậy tác giả đã nêu vấn đề bằng mạch, dứt khoát và khẳng định vấn đề phải c¸ch nµo? Nªu t¸c dông? chøng minh. ? T¸c gi¶ nãi: "d©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc". Em hiÓu t×nh c¶m đó là tình cảm nh thế nào? - Nång nµn yªu níc lµ t×nh yªu níc ë.

(259) mức độ mãnh liệt, sôi nổi, chân thành. ? tác giả đã mở rộng vấn đề nh thế * - Mở rộng vấn đề: Tinh thần yêu nớc đợc biÓu hiÖn s«i næi khi Tæ quèc bÞ x©m l¨ng, nµo. t¹o thµnh lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, lít ? Trong đoạn mở đàu tác giả đã sử qua mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n. NhÊn dông h×nh ¶nh næi bËt nµo? ch×m bÌ lò b¸n níc, cíp níc. ? Ngôn từ nào đợc nhấn mạnh khi tạo  Sử dụng hình ảnh so sánh giúp ngời đọc h×nh ¶nh nµy? h×nh dung søc m¹nh to lín, v« tËn cña ? §Æt trong bè côc bµi nghÞ luËn nµy , lßng yªu níc. ®o¹n më ®Çu cã vai trß vµ ý nghÜa g×? Tóm lại đây là cách nêu vấn đề ngắn gọn, sinh động, hấp dẫn. Học sinh đọc cả hai đoạn ở phần hai. ? §Ó lµm râ lßng yªu níc cña nh©n d©n 2. Nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu níc: ta, tác giả đã dựa vào những chứng cớ - Hai thời kì: cô thÓ cña lßng yªu níc trong nh÷ng + Lßng yªu níc trong qu¸ khø cña d©n thêi k× nµo? téc. + Lòng yêu nớc ngày nay của đồng bào ta. ? T×m nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓucho tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta qua 2 thêi k×?( Häc sinh th¶o luËn theo bµi) *DÉn chøng: ?Tại sao khi nhắc đến quá khứ vẻ vang - Quá khứ: Những trang lịch sử vẻ vang của dân tộc, tác giả chỉ nêu tên một số thời đại: Bà Trng, bà Triệu, Trần Hng Đạo, vÞ anh hïngnæi tiÕng nh bµ Trng, bµ Lª Lîi, Quang Trung... TriÖu,TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, Quang Trung mµ kh«ng nªu tÊt c¶ nh÷ng anh hïng cïng nh÷ng chiÕn c«ng cña hä? ( DÉn chøng ®iÓn h×nh -> Kh¬i gîi c¶m xóc tù hµo, phÊn chÊn khi nhí vÒ qu¸ khø cña d©n téc, h×nh ¶nh quen thuộcđể liên hệ tới hiện tại -> Khẳng định tinh thần yêu nớc nh một sợi chỉ đỏ xuyên suốt thế hệ này> thế hệ khác;thời đại này đến thời đại kia). - Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m lîc hiÖn t¹i: Tinh thÇn yªu níc thÓ hiÖn: + Løa tuæi: Cô giµ tãc b¹c -> C¸c ch¸u nhi đồng, trẻ thơ. + Phạm vi và đối tợng: Khắp mọi nơi từ nh÷ng kiÒu bµo-> §ång bµo vïng t¹m chiếm, từ nhân dân miền ngợc đến miền xuôi, từ tiền tuyến đến hậu phơng, các.

(260) ? Em có nhận xét gì về cách trình bày giới...đồng bào và các tầng lớp xã hội... nh÷ng dÉn chøng cña B¸c trong ®o¹n v¨n nµy? *Trình bày mạch lạc, rõ ràng, đi đúng mạch thời gian lịch sử từ quá khứ đến hiện t¹i. §Æc biÖt lµ c¸ch sö dông biÖn ph¸p liÖt kª mét c¸ch tµi t×nh hµng lo¹t c¸c dÉn chøng, võa kÝ, võa ®iÓn h×nh biÓu hiÖn nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña tinh thÇn yªu níc-> G©y Ên tîng m¹nh mÏ trong lòng ngời đọc. ? Cßn dÉn chøng ë phÇn hiÖn t¹i cã tÝnh chÊt g×? T×m nh÷ng biÓu hiÖn cô - DÉn chøng kh¸i qu¸t, toµn diÖn: LiÖt kª, thÓ cña tÝnh chÊt Êy? kết cấu trùng điệp (( từ....đến)): Lứa tuổi -> kh«ng gian-> nhiÖm vô- c«ng viÖc-> con ngêi-> viÖc lµm ? Theo em nh÷ng dÉn chøng nªu ra cã søc thuyÕt phôc kh«ng? V× sao? ( Các dẫn chững này đợc tác giả liên - Thuyết phục: Sự thật tiêu biểu của lịch sử kết trong một hệ thống lí lẽ hùng hồn) đợc hiện lên dồn dập khẩn trơng. ? T×m nh÷ng lÝ lÏ trong ®o¹n v¨n nµy? ( Häc sinh th¶o luËn theo bµn 3').. * LÝ lÏ: - LÞch sö ta cã nhiÒu cuéc kh¸ng chiÕn vÜ đại chứng tỏ tinh thần yêu nớc của dân ta.. - GV tập hợp các ý kiến của học sinhtreo bảng phụ hệ thống lí lẽ để học sinh - Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vÞ anh hïng d©n técv× c¸c vÞ Êy lµ tiªu biÓu nhËn diÖn mét c¸ch râ rµng. cña mét d©n téc anh hïng. - Những cử chỉ cao quí đó tuy khác nhau nơi việc làm , nhng đều giống nhau nơi lßng nång nµn yªu níc. ? Nh÷ng lÝ lÏ nµy cã t¸c dông g×?. -> LÝ lÏ gi¶n dÞ cã t¸c dông béc lé c¶m ( GV: C¶m xóc d¹t dµo, dÉn chøng võa xóc khi nªu dÉn chøng: C¶m xóc tù hµo, cụ thể, vừa khái quát, vừa điển hình kêu gọi, khẳng định một cách hùng hồn, võa toµn diÖn, lÝ lÏ hïng hån, lËp luËn m¹nh mÏ tinh thÇn yªu níc cña d©n téc.

(261) đanh thép đó là văn phong của Hồ Chủ Việt Nam đồng thời làm cho những dẫn TÞch) chøng trë nªn thuyÕt phôc.. - Học sinh đọc đoạn cuối.. 3. NhiÖm vô cña §¶ng lµ ph¶i lµm cho tinh thần yêu nớc của nhân dân đợc ph¸t huy m¹nh mÏ: - So s¸nh tinh thÇn yªu níc víi c¸c thø cña quý:. ? Trớc khi đề ra nhiệm vụ, Bác Hồ đã ph©n tÝch s©u h¬n nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c nhau cña tinh thÇn yªu níc. §ã lµ những biểu hiện gì và đợc so sánh bằng nh÷ng h×ng ¶nh nh thÕ nµo?. + Có khi đợc trng bày công khai trong tủ kÝnh, trong b×nh pha lª. + Có khi lại đợc cất giấu kín đáo trong rơng trong hòm. - Trng bày có thể nhìn thấy đợc. - GiÊu kÝn cã thÓ kh«ng nh×n thÊy. ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ lßng yªu níc đợc trng bày và lòng yêu nớc đựơc giấu -> Cả hai đều đáng quí. kÝn trong ®o¹n v¨n nµy? - §éng viªn, tæ chøc, khÝch lÖ tiÒm n¨ng yªu níc cña mäi ngêi( Ph¶i ra søc gi¶i ? Trong khi bàn về bổn phận của chúng thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo làm ta, tác giả đã bộc lộ quan điểm yêu nớc cho tinh thần yêu nớc... công việc kháng chiÕn) nh thÕ nµo? - Tác giả đã đa hình ảnh để diễn đạt lí lẽ, làm cho ngời đọc ngời nghe dễ hiểu, dễ đi ? C¸ch nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n vµo lßng ngêi. cuối văn bản có gì đặc sắc? Tác dụng III. Tæng kÕt: cña c¸ch nghÞ luËn nµy? * NghÖ thuËt: Lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn mÉu mùc. - Bè côc chÆt chÏ, khoa häc, ng¾n gän sóc ? Vì sao nói đây là một văn bản nghị tích( Đủ 3 phần: Nêu vấn đề, Giải quyết luận chính trị- xã hội, thể chứng minh vấn đề, Kết thúc vấn đề) rÊt mÉu mùc? - LËp luËn: ChÆt chÏ, ®anh thÐp. - LÝ lÏ: Hïng hån gi¶n dÞ, cã søc thuyÕt.

(262) phục cao, đợc diễn đạt dới dạng hình ảnh so sánh, sinh động , dễ hiểu. ? Lµ ngêi yªu níc, em nhËn thøc thªm - DÉn chøng: Cô thÓ, kh¸i qu¸t, ®iÓn h×nh, đợc điều gì từ bài: Tinh thần yêu nớc toàn diện chính xác. cña nh©n d©n ta cña B¸c Hå? - Giäng v¨n tha thiÕt giÇu c¶m xóc. ( Học sinh thảo luận theo nhóm để trả * Nội dung: lêi). - bài nghị luận đã khẳng định:” Lòng yêu - Học sinh đọc lại phần ghi nhớ níc lµ gi¸ trÞ tinh thÇn cao quÝ . D©n ta ai còng cã lßng yªu níc vµ cÇn ph¶i thÓ hiÖn lßng yªu níc cu¶ m×nh Lµm bµi tËp 2( SGK/ 27) * Ghi nhí:SGK - ViÕt 1 ®o¹n v¨n theo lèi liÖt kª( 4->5 c©u)sö dông m« h×nh liªn kÕt "Tõ IV. LuyÖn tËp: ....đến"...( Học sinh tự chọn chủ đề) Hs viÕt vµ béc gv söa ch÷a bµi (4) Cñng cè: (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí. - Su tầm những đoạn thơ nói về tình yêu đất nớc. - Lµm bµi tËp 1 (SGK/ 27) BT 23456( S¸ch bµi tËp - T16+17) - Chuẩn bị bài : Câu đặc biệt. ----------------------------------------------------------Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TiÕt 83.. Câu đặc biệt. I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc khái niệm câu đăc biệt. Hiểu đợc tác dụng của câu đặc biệy. - TÝch hîp víi phÇn v¨n qua v¨n b¶n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta víi bài tập làm văn ở phần : Tìm hiểu đề và bố cục của bài nghị luận - Kĩ năng: Sử dụng câu đặc biệt khi nói và viết. II. ChuÈn bÞ:.

(263) - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: häc bµi cò, nghiªn cøu bµi m¬i III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ c©u rót gän? ? Lµm bµi tËp 4- sgk (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I.Thế nào là câu đặc biệt:. ? C©u: "¤i! em Thuû !"cã ph¶i lµ c©u rót gän kh«ng? V× sao?. 1. VÝ dô: ¤i! em Thuû! TiÕng kªu söng sèt cña c« gi¸o, lµm t«i giËt m×nh. Em t«i bíc vµo líp. 2. NhËn xÐt: - Câu: Ôi, em Thuỷ ! Không xác định đợc chủ ngữ, vị ngữ  Câu đặc biệt. Ghi nhí: (27).. ? H·y ph©n biÖt c©u b×nh thêng, c©u HSTL: - C©u b×nh thêng cã chñ ng÷, vÞ ng÷. rút gọn, câu đặc biệt. - C©u rót gän lµ c©u lîc chñ ng÷ hoÆc vÞ ng÷, cã thÓ kh«i phôc thµnh phÇn bÞ lîc bá.. * Bµi tËp nhanh:. - Câu đặc biệt không xác định đợc chủ ngữ, vị ng÷.. Xác định câu đặc biệt trong haiđoạn v¨n sau: - RÇm! Mäi ngêi ngo¶nh l¹i nh×n. Hai chiếc xe máy đã tông vào nhau. ThËt khñng khiÕp! - Hai chiếc xe máy đều lạng lách, phãng nhanh, vît Èu.. 3. Ghi nhí:sgk.

(264) GV: Gọi học sinh đọc ghi nhớ. II. Tác dụng của câu đặc biệt: 1.VÝ dô: Gọi học sinhđọc 4 ví dụ ? Xác định câu đặc biệt trong 4 ví dô trªn? ? Nêu tác dụng của từng câu đặc biÖt trong mçi vÝ dô?. - Một đêm mùa xuân -> Xác định thời gian, n¬i chèn - TiÕng reo, tiÕng vç tay -> LiÖt kª th«ng b¸o. - Trêi ¬i! -> Béc lé c¶m xóc - S¬n ¬i! S¬n ¬i! - Chị An ơi! -> Gọi đáp. 2.NhËn xÐt:. - Vậy câu đặc biệt có 4 tác dụng:. - Nªu lªn thêi gian n¬i chèn... - LiÖt kª th«ng b¸o. - Béc lé c¶m xóc. - Gọi đáp 2. Ghi nhí: sgk. Bµi tËp nhanh: ? Xác định câu đặc biệt và câu rút gän? LuyÖn nhanh: a- Trêi ¬i! m¾t víi mòi. (Béc lé c¶m xóc) b - Giã. Ma. B·o. N·o nïng (LiÖt kª). c - Sµi gßn. Mïa xu©n 1975 (X¸c định thời gian, nơi chốn). d - Anh em ơi ! Đứng lên ! (Gọi đáp). III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1:.

(265) 4. Cñng cè- luyªn t©p:. a. Không có câu đặc biệt - Câu rút gọn: Có khi đợc trng bày trong.... - NghÜa lµ ph¶i ra søc....c«ng viÖc kh¸ng chiÕn b. Câu đặc biệt: Ba giây...Bốn giây...Năm gi©y...L©u qu¸! Kh«ng cã c©u rót gän. ? Tác dụng của câu đặc biệt?. c. Câu đặc biệt: Một hồi còi. Kh«ng cã c©u rót gän d. Câu đặc biệt: Lá ơi! Câu rút gọn: Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho t«i nghe®i!. GV híng dÉn cho häc sinh lµm.. - Bình thờng lắm chẳng có gì đáng kể ®©u! 2.Bµi tËp 2. - Ba gi©y...Bèn gi©y...n¨m gi©y... -> Xác định thời gian - L©u qu¸ -> Béc lé c¶m xóc - Mét håi cßi...-> Têng thuËt. - Lá ơi! -> Gọi đáp. 3. Bµi tËp 3. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi ( Lµm bµi tËp 3- sgk) - §äc tríc bµi: Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn ------------------------------------Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………….

(266) TiÕt 84 .. Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. (Tù häc cã híng dÉn ) I. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh nắm đợc cách xác định luận điểm, luận cứ, lập luận và bố cục trong mét bµi v¨n nghÞ luËn. - Học sinh nắm đợc khái niệm lập luận, luận điểm, luận cứ. - TÝch hîp víi phÇn v¨n bµi: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta víi phÇn tiÕng Việt ở bài câu đặc biệt. - Kĩ năng: Lập bố cục, từ luận điểm đến hệ thống luận cứ trong bài nghị luận để tìm hiểuvà lập dàn ý cho một đề cụ thể. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: häc bµi cò, nghiªn cøu bµi m¬i III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Tìm hiểuđề văn nghị luận ta làm nh thế nào? ? LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn ta ph¶i lµm nh÷ng g×? (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS Gọi học sinh đọc lại văn bản.. Kết quả cần đạt. I - Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn: 1. Ph©n tÝch mÉu: V¨n b¶n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. 2. NhËn xÐt: - Bè côc: 3 phÇn. ? Bài văn có mấy phần? Mỗi phần có - Phần 1: Đoạn 1: Khẳng định lòng yêu nớc mÊy ®o¹n? Nªu néi dung tõng ®o¹n? nång nµn cña d©n téc ta. - PhÇn 2: 2 ®o¹n: DÉn chøng vÒ lßng yªu n-.

(267) íc. - PhÇn 3: 1 ®o¹n: Bæn phËn cña chóng ta Khẳng định t tởng, thái đọ, quan điểm.. . Chó ý: trang 30 SGK. - Hµng ngang 1 lËp luËn theo quan hÖ nh©n qu¶. ? Hµng ngang 1 lËp luËn theo quan hÖ  Cã lßng yªu níc, lßng yªu níc trë thµnh lµn g×? sãng nhÊn ch×m bÌ lò b¸n níc vµ cíp níc. - Hµng ngang 2 lËp luËn theo quan hÖ tæng nh©n ? Hµng ngang 2 lËp luËn theo quan hÖ qu¶. g×? - Hµng ngang 3 lËp luËn theo quan hÖ tæng ph©n ? Hàng ngang 3 lập luận theo quan hệ hợp. Tức là đa ra nhận định chung  Dẫn chứng  Cuèi cïng lµ kÕt luËn b»ng kh¸i qu¸t. g×? - Hàng ngang 4 lập luận theo quan hệ tơng đồng. ? Hàng ngang 4 lập luận theo quan hệ - Hàng dọc 1 là suy luận tơng đồng theo dòng thêi gian. g×? - Häc sinh nh×n vÝ dô vµ tr¶ lêi. ? Hµng däc 1 lµ suy luËn g× ? ? VËy trong v¨n nghÞ luËn cã nh÷ng ph¬ng ph¸p lËp luËn nµo ? ? Bè côc bµi v¨n nghÞ luËn cã mÊy Ghi nhí: (SGK - tr 31). phÇn? Học sinh đọc. GV: gọi học sinh đọc. 4. Cñng cè- luyªn t©p:. II. LuyÖn tËp: - LuËn ®iÓm chÝnh: Häc c¬ b¶n míi cã thÓ trë thµnh tµi lín. + Luận điểm phụ: ở đời ...thành tài.. * ë líp: Lµm bµi tËp : Häc c¬ b¶n míi cã thÓ trë thµnh tµi lín. ( GV cho häc sinh lµm bµi tËp theo từng nhóm, cử đại diện trình bày). Nếu không cố công.....đợc đâu. ChØ cã thÇy giái......trß giái. + Luận cứ: Đơ vanh-xi muốn học .....đặc biÖt. Em nªn biÕt......gièng nhau Câu chuyện vẽ trứng.......tiền đồ. - C¸ch lËp luËn: + §o¹n 1: LËp luËn theo quan hÖ t¬ng ph¶n.

(268) gi÷a (( NhiÒu ngêi )) vµ (( Ýt ai)). + §o¹n 2: Sö dông c©u chuyÖn Vanh- xi vÏ trứng để làm dẫn chứng minh hoạ cho luận ®iÓm trong phÇn më bµi vµ rót ra luËn ®iÓm trong phÇn kÕt luËn. + §o¹n 3: LËp luËn theo quan hÖ nh©n qu¶. => C¶ bµi v¨n lËp luËn theo quan hÖ: TængPh©n – Hîp. - Bè côc : 3 phÇn: + Mở bài: Câu đầu tiên((ở đời...thành tài)). + Th©n bµi: (( Danh ho¹ ...Phôc Hng)). + KÕt bµi: (( C©u chuyÖn ....kh«ng sai)).. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí sgk. - Lµm bµi tËp phÇn:1,2,3,4( sbtnv/20+21) - ChuÈn bÞ : LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH kÝ duyÖt. -----------------------------------------.

(269) Ngµy so¹n:……………………… Ngµy d¹y: ………………………… TiÕt 85.. LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Qua luyÖn tËp mµ hiÓu s©u h¬n vÒ kh¸i niÖm lËp luËn - RÌn luyÖn thªm vÒ kÜ n¨ng lËp luËn khi lµm bµi v¨n nghÞ luËn II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, lµm tríc bµi luyÖn tËp tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy bè côc cña mét v¨n b¶n nghÞ luËn? ? Trong văn bản nghị luận, để xác lập luận điểm trong từng phần, ngời ta có thể sử dông c¸c ph¬ng ph¸p lËp luËn nh thÕ nµo? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. GV: dïng b¶ng phô ghi vÝ dô a,b,c trong trang 32. I. Lập luận trong đời sống:. ? ChØ ra bé phËn nµo lµ luËn cø, bé 1. VÝ dô: phËn nµo lµ kÕt luËn? 2. NhËn xÐt: VD a: LuËn cø KÕt luËn H«m nay trêi ma Chóng em kh«ng.. VD b:.

(270) KÕt luËn. LuËn cø. Em rất thích đọc sách V× qua s¸ch… ? Mèi quan hÖ gi÷a luËn cø vµ kÕt VD c: luËn lµ nh thÕ nµo ? LuËn cø KÕt luËn ? Có thể thay đổi vị trí của luận cứ và V× trêi qu¸ nãng §i ¨n kem kÕt luËn kh«ng ? V× sao? GV: cho học sinh thay đỏi vị trí của - Mối quan hệ giữa luận cứ và kết luận là mối luËn cø vµ kÐt luËn ë c¸c vÝ dô a,b,c. quan hÖ nh©n qu¶. - Luận cứ và kết luận thay đổi đợc cho nhau vì GV: ghi lên bảng phần kết luận, yêu khi thay đổi vị trí của chúng không làm thay đổi nội dung, ngời đọc vẫn hiểu. cÇu häc sinh ®iÒn luËn cø. 3. Bæ sung luËn cø cho c¸c kÕt luËn sau. * Lu ý: Một kết luận có thể có nhiều a - Em rất yêu trờng em vì ở đó em học đợc luËn cø kh¸c nhau miÔn lµ phï hîp. nhiÒu ®iÒu.. Gọi học sinh đọc luận cứ.. Gäi häc sinh lµm bµi, häc sinh kh¸c nhËn xÐt. Gi¸o viªn ch÷a bµi. b - Nói dối là rất có hại vì nói dối là đánh mất lßng tin. c - Chóng ta mÖt qu¸ råi, nghØ mét l¸t nghe nh¹c th«i. d - Khi cha mÑ d¹y b¶o trÎ em cÇn…. e - §i tham quan rÊt bæ Ých nªn em rÊt thÝch ®i tham quan. 4. Bæ sung kÕt luËn cho c¸c luËn cø. a/ ….đến th viện đọc sách đi. ….ra c«ng viªn Hå T©y th gi·n mét l¸t. b/ ….ch¼ng biÕt häc c¸i g× n÷a. .….®Çu ãc cø rèi bï lªn. c/ …hä cø tëng nh thÕ lµ hay ho l¾m. …Ai còng khã chÞu. d/ …..ph¶i g¬ng mÉu chø. .…..phải đọ lợng hơn. e/ ….chẳng ngó ngàng gì đến việc học hành.. GV: Nh vậy, trong đời sống hình thøc biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a luËn cø vµ kÕt luËnthêng n»m trong một cấu trúc nhất định. Và mỗi luận * Chốt lại: Trong đời sống, hình thức biểu hiện cø cã thÓ ®a tíi mét hoÆc nhiÒu kÕt mèi quan hÖ gi÷a luËn cø vµ kÕt luËn (luËn ®iÓm) luËnvµ ngîc l¹i. thờng nằm trong một cấu trúc câu nhất định. Mỗi.

(271) ? Qua viÖc ph©n tÝch trªn ®©y, em luËn cø cã thÓ ®a ra mét hay nhiÒu luËn ®iÓm vµ hãy cho biết lập luận trong đời sống ngợc lại. đợc biểu hiện nh thế nào? 3. Ghi nhí: ( SGK ) Cã thÓ nªu h×nh ho¸ nh sau; NÕu A th× B ( B1, B2 ... ) NÕu A ( A1, A2 ... ) th× B ( LuËn cø ). ( LuËn ®iÓm). II. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn.. 1. VÝ dô: ? H·y so s¸nh c¸c kÕt luËn ë phÇnI 2. NhËn xÐt víi c¸c kÕt luËn ë phÇn II? * So s¸nh: - Gièng nhau: §Òu lµ nh÷ng kÕt luËn. - Kh¸c nhau: + ë môc I2: Lêi nãi trong giao tiÕp hµng ngµy thêng mang tÝnh c¸ nh©n vµ cã ý nghÜa hµm Èn. + ë môc II: LuËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn thêng mang tÝnh hiÖu qu¶ vµ cã ý nghÜa t¬ng ? LuËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn cã minh. t¸c dông nh thÕ nµo? * T¸c dông: - Là cơ sở để khai luận cứ. ? Qua viÖc t×m hiÓu c¶ hai phÇn, em hãy khái quát lại lập luận trong đời - Là kết luận của lập luận. sèng vµ lËp luËn trong v¨n nghÞ 3. Ghi nhí: luËn? 4. Cñng cè- luyÖn tËp:. III. LuyÖn tËp.. * ë líp. + LuËn ®iÓm chÝnh: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi.. + Bµi tËp 2 ( SGK/34 ): T×m luËn ®iÓm vµ ph©n tÝch t¸c dông cña luËn. - Nội dung: ca ngợi, k/định vai trò to lớn cảu sách đối với con ngời..

(272) ®iÓm trong VD “ S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi “.. - C¬ së thùc tÕ: S¸ch rÊt cÇn thiÕt vµ bæ Ých cho con ngêi. - Tác dụng: Là trọng tâm cơ sở để triển khai lu¹n cø vµ lµ kÕt luËn cña lËp luËn. + LuËn cø : S¸ch rÊt cã Ých ( Tho¶ m·n nhu cÇu hëng thô vµ ph¸t triÓn t©m hån, gióp b¹n häc tËp hµng ngµy, më mang trÝ tuÖ, nèi liÒn qu¸ khø hiÖn t¹i t¬ng lai). + Kết luận: cần thiết chọn sách đọc s¸ch vµ quý s¸ch. => Gi÷a luËn cø vµ kÕt luËn trong v¨n nghÞ luËn kh«ng thÓ tuú tiÖn, linh ho¹t nh trong đời sống. Mỗi luận cứ cho phÐp rót ra mét kÕt luËn.. Gv gọi hs đọc yêu cầu đề bài.. * Bài tập 3 ( SGK/ 34 ): Xác định luận điểm, luËn cø chØ cho phÐp rót ra mét kÕt luËn cña truyện “ ếch ngồi đáy giếng “.. Gäi hs lªn b¶ng lµm. GV gäi hs kh¸c nhËn xÐt. GV ch÷a bµi.. + LuËn ®iÓm: C¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho nh÷ng kÎ dèt n¸t, kiªu ng¹o. + LuËn cø: + Õch sèng l©u trong giÕng, bªn c¹nh nh÷ng con vËt bÐ nhá. + C¸c loµi vËt nµy rÊt sî tiÕng kêu vang động của ếch. + Õch tëng m×nh ghª gím nh mét vÞ chóa. + Trêi ma to, níc dÒnh lªn, ®a Õch ra ngoµi. + Quen thãi cò, Õch nghªnh ngang đi lại khắp nơi, chẳng thèm để ý đến xung quanh..

(273) + Õch bÞ ch©n giÉm bÑp. -> LËp luËn: Theo tr×nh tù thêi gianvµ kh«ng gian, b»ng nghÖ thuËt mét c©u chuyÖn kÓ víi những chi tiết, sự việc cụ thể và chọn lọcđể rót ra kkÕt luËn( luËn ®iÓm) mét c¸ch kÝn đáo.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm c¸c bµi tËp 1, 2, 3 ( SBTNV/ 23 ) - Soạn văn bản : Sự giàu đẹp của Tiếng Việt.. ************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TUÇN 23 Tiết 86. Sự giàu đẹp của Tiếng Việt ( Hớng dẫn đọc thêm) - Phạm Văn ĐồngI. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh hiểu đợc : + Hiểu đợc những nét chung sự giàu đẹp của Tiếng Việt qua sự phân tích, chøng minh cña t¸c gi¶. + Nắm đợcnhững điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn lập luËn chÆt chÏ, chøng cø toµn diÖn v¨n phong cã tÝnh khoa häc. + Giáo dục lòng yêu tiếng mẹ đẻ. II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV.

(274) - HS: Häc bµi cò, lµm tríc bµi luyÖn tËp tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Để chứng minh vấn đề yêu nớc của nhân ta, Hồ Chí Minh đã luận chứng theo những hệ thống nào? Tác dụng của những luận chứng đó là gì? ? §äc thuéc lßng hai ®o¹n ®Çu cña v¨n b¶n? ? KiÓm tra 3 häc sinh vÒ viÖc su tÇm nh÷ng ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬ nãi vÒ t×nh yªu quª hơng đất nớc? (3) Bµi míi: GV: Khi nói về sự giàu đẹp cũng nh cảm nghĩ cá nhân mìnhvề tiếng Việt, nhà thơ, nhà viết kịch Lu Quang Vũ đã có những câu thơ tràn đầy xúc động: ((. Ôi! Tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ Quªn nçi m×nh quªn ¸o mÆc c¬m ¨n. Trêi xanh qu¸ m«i t«i håi hép qu¸ TiÕng ViÖt ¬i tiÕng ViÖt ©n t×nh.)) Kh«ng chØ cã nhµ th¬ Lu Quang Vò mµ nhµ v¨n , nhµ nghiªn cøu næi tiÕng §Æng Thai Mai cũng có những lời ca ngợi sự giàu đẹp của Tiếng Việt đồng thời khơi gợi niềm tự hào nơi ngời đọc về một thứ ngôn ngữ đáng yêu này. Chúng ta cùng tìm hiểu văn bản: Sự giàu đẹp của tiếng Việt. Hoạt động của GVvà HS - H/s đọc phần chú thích ( Sgk/36 ). Kết quả cần đạt I.§äc- Giíi thiÖu chung:. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em 1. T¸c gi¶: §Æng Thai Mai( 1902-1984) quª vÒ t¸c gi¶ cña v¨n b¶n nµy? ë L¬ng ®iÒn , Thanh Xu©n , Thanh Ch¬ng tØnh NghÖ An. - Lµ nhµ v¨n nhµ nghiªn cøu v¨n häc vµ ho¹t động cách mạng nổi tiếng và có uy tín. - Năm 1966 đợc nhà nớc phong tặng giải thởng Hồ Chí Minh về văn hoá nghệ thuật..

(275) 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n: - GV hớng dẫn HS đọc. - GV đọc mẫu một đoạn.. a. §äc, chó thÝch. * §äc:. - Gọi 3 HS đọc tiếp ( GV nhận xét - Yêu cầu: Đọc rõ ràng, mạch lạc khi thể hiện vµ bæ sung ) nh÷ng c©u dµi, nhiÒu thµnh phÇn phô, giäng nhấn mạnh khi đọc tới những câu nhấn mạnh mở đầu, kết luận đợc in nghiêng. * Chó thÝch: - Nh©n chøng: ngêi cã mÆt, tai nghe m¾t thÊy sù viÖc x¶y ra. - Gọi HS đọc phần chú thích.. - Âm bình: Thanh huyền( đào,hồng ). - Gv híng dÉn HS t×m hiÓu thªm - D¬ng b×nh: Thanh ngang ( Xu©n thu...) mét sè tõ khã. b. T¸c phÈm.. ? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n?. Bài văn đợc trích ở phần đầu của bài nghiên cøu: (( TiÕng ViÖt, mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng d©n téc)) in trong tËp ®Çu vµo n¨m 1967 . Bè côc: 3 ®o¹n. ? Bài viết đợc thể hiện theo một bố - Đoạn 1:Từ đầu -> Thời kì lịch sử: Nêu luận đề, luận điểm chủ đạo-> Mở bài côc nh thÕ nµo? - §o¹n 2: Th©n bµi : Chøng minh luËn ®iÓm. - §o¹n 3: KÕt bµi: S¬ bé kÕt luËn vÒ søc sèng cña tiÕng ViÖt II. Ph©n tÝch: - HS đọc phần đầu văn bản.. 1.Nhận định về phẩm chất của tiếng Việt:. - Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ ? C©u v¨n nµo kh¸i qu¸t phÈm chÊt tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. > Luận điểm cña TiÕng viÖt? + Tiếng Việt đẹp. -Trong nx đó, tác giả đã phát hiện p/c TiÕng viÖt trªn nh÷ng ph¬ng diÖn + TiÕng ViÖt hay..

(276) nµo? - LuËn cø: ? Vẻ đẹp của Tiếng Việt đợc giải + Vẻ đẹp của Tiếng Việt đợc thể hiện ở nhịp thÝch trªn nh÷ng yÕu tè nµo? ®iÖu (hµi hoµ vÒ ©m hëng, thanh ®iÖu), ë có pháp ( tế nhị . uyển chuyển trong cách đặt c©u) + Cã hai kh¶ n¨ng cña TiÕng ViÖt: §ñ kh¶ năng để diễn đạt t tởng tình cảm của ngời ? Dựa trên căn cứ nào để tác giả Việt Nam. Thoả mãn cho nhu cầu của đời NhËn xÐt TiÕng ViÖt lµ mét thø tiÕng sèng v¨n ho¸ níc nhµ qua c¸c thêi k× lÞch sö hay? => C¸ch lËp luËn ng¾n gän, rµnh m¹ch, ®i tõ ? Tìm hiểu về cách lập luận của tác ý khái quát đến ý cụ thể làm cho ngời đọc dễ giả, em thấy có gì đặc biệt? theo dõi, đễ hiểu. 2. Biểu hiện giàu đẹp tiếng Việt * Tiếng việt đẹp: - Giµu chÊt nh¹c. ? Để chứng minh vẻ đẹp Tiếng Việt, - Rất uyển chuyển trong câu kéo. Tác giả dựa trên những đặc sắc nào + ấn tợng của ngời nớc ngoài: Tiếng việt là trong cÊu t¹o cña nã? mét thø tiÕng giµu chÊt nh¹c. ? Chất nhạc của Tiếng Việt đợc xác + Cấu tạo đặc biệt của tiếng việt: Hệ thống nhËn trªn c¸c chøng cí nµo trong nguyªn ©m vµ phô ©m kh¸ phong phó...giµu đời sống và trong khoa học? thanh ®iÖu...gi·n h×nh tîng ng÷ ©m. ? Những chứng cớ này đợc gọi là gì Âm vực bổng: o / trong v¨n nghÞ luËn? ( LuËn cø ). ¢m vùc trÇm: ? => Nh¹c ®iÖu. ? Em h·y t×m mét dÉn chøng th¬ v¨n thÓ hiÖn sù rÊt giµu chÊt nh¹c VÝ dô: đó? Bớc tới đèo ngang bóng xế tà ( GV treo bảng phụ về mô hình Cỏ cây chen lá, đá chen hoa thanh ®iÖu cña tiÕng viÖt - ¸p dông Lom khom díi nói tiÒu vµi chó vµo 4 c©u th¬ ®Çu bµi th¬ " Qua §Ìo Lác đác bên sông chợ máy nhà. Ngang ".

(277) - NhËn xÐt cña mét gi¸o sÜ níc ngoµi: ? Cßn tÝnh uyÓn chuyÓn cña TiÕng “ TiÕng ViÖt ...r¸t rµnh m¹ch trong lêi nãi, rÊt Việt đợc tác giả xác nhận trên chứng uyển chuyển trong câu kéo, rất ngon lành cớ đời sống nào? trong nh÷ng c©u tôc ng÷ “. VÝ dô: Chuån chuån bay thÊp th× ma ? Em h·y t×m gióp t¸c gi¶ mét dÉn Bay cao th× n¾ng bay võa th× r©m chøng vÒ c©u tôc ng÷ thÓ hiÖn sù - NhÊt c¹nh tr×, nhÞ c¹nh viªn, tam canh ®iÒn. uyÓn chuyÓn? => Tác giả đã kết hợp chứng cớ khoa học và ? Em có nhận xét gì về cách nghị đời sống làm cho lí lẽ trở lên sâu sắc tuy vậy luận của tác giả về vẻ đẹp của Tiếng còn thiếu những dẫn chứng cụ thể trong văn ViÖt? häc nªn lËp luËn cã phÇn kh« cøng trõu tîng và khó hiểu đối với ngời đọc thông thoáng. * TiÕng viÖt hay: - TiÕng viÖt hay: - HS đọc đoạn tiếp. + Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm ý ? T¸c gi¶ quan niÖm nh thÕ nµo vÒ nghÜa gi÷a ngêi víi ngêi. mét thø tiÕng hay? + Thoả mãn yêu cầu của đời sống văn hoá ngµy cµng phøc t¹p. - Nh÷ng chøng cí: + Dåi dµo vÒ cÊu t¹o tõ ng÷... vÒ h×nh thøc ddäc.. ? Dựa trên các chứng cớ nào để tác giả nhận các khả năng hay đó của + Từ vựng tăng lên mỗi ngày một nhiều. TiÕng ViÖt? + Ng÷ ph¸p uyÓn chuyÓn... chÝnh x¸c.. + Không ngừng đặt ra những từ mới, cách nói míi, hoÆc viªtj ho¸ nh÷ng tõ vµ c¸ch nãi cña c¸c danh tõ kh¸c. * VÝ dô cã thÓ lµ: - Các sắc thái khác nhau của đại từ “ Ta”.

(278) Trong th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan so víi th¬ ? Em thö t×m gióp t¸c gi¶ c¸c dÉn NguyÔn KhuyÕn. chøng trong th¬ v¨n thÓ hiÖn c¸i hay - C¸c s¾c th¸i “xanh” kh¸c nhau trong c©u cña TiÕng ViÖt? th¬ Chinh phô ng©m khóc.) - GV cho HS thảo luận nhóm để trả lêi. => Dïng lÝ lÏ vµ c¸c chøng cí khoa häc thuyết phục bạn đọc ở sự chính xác khoa học ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch lËp mµ tin vµo c¸i hay cña TiÕng ViÖt, nhng thiÕu luận của tác giả về Tiếng Việt hay những dẫn chứng cụ thể sinh động. trong ®o¹n v¨n nµy?. - Tiếng việt đẹp thuộc phẩm chất hình thức. - TiÕng ViÖt hay thuéc phÈm chÊt néi dung.. ? Theo em trong các phẩm chất đẹp vµ hay cña TiÕng ViÖt mµ t¸c gi¶ vïa ph©n tÝch, phÈm chÊt nµo thuéc hình thức, phẩm chất nào thuộc nội => Quan hệ gắn bó: Cái đẹp của Tiếng Việt ®i liÒn víi c¸i hay, ngîc l¹i, c¸i hay còng t¹o dung? ra vẻ đẹp của Tiếng Việt. ? Quan hệ giữa hay và đẹp trong III. Tæng kÕt TiÕng ViÖt diÔn r© nh thÕ nµo? 1. Nội dung: Bài văn đã thể hiện sự khẳng định TV là một thứ tiếng vừa đẹp vừa hay do có những đặc sắc trong cấu tạo và khả năng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sö. ? Bµi nghÞ luËn nµy mang l¹i cho em 2. NghÖ thuËt: những hiểu biết sâu sắc nào về Tiếng Tác giả đã nghị luận bằng cách kết hợp giải ViÖt? thÝch, chøng minh víi b×nh luËn, c¸c chøng cí, lÝ lÏ nªu ra cã søc thuyÕt phôc ë tÝnh khoa ? ë v¨n b¶n nµy, nghÖ thuËt nghÞ häc. luËn cña t¸c gi¶ cã g× næi bËt?. III. LuyÖn tËp.. - Trong häc tËp vµ trong giao tiếp, em đã làm gì cho sự giàu. ( HS tuú ý ph¸t biÓu. Cã thÓ béc lé theo híng häc tËp m«n Ng÷ v¨n nh thÕ nµo, nãi n¨ng trong giao tiếp xã hội ntn để giữ gìn sự trong.

(279) đẹp của Tiếng Việt.. s¸ng cña TiÕng ViÖt).. 4. Cñng cè: ? Nêu biểu hiện giàu đẹp của Tiếng Việt? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 1,2 (SGK/37)+BT 1,2,3,4,5 (SBTNV/24). - TiÕt sau: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. - ChuÈn bÞ tríc “ Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u “.. ************************************ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 87 :. THªm tr¹ng ng÷ cho c©u.. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp cho học sinh: - Nắm đợc khái niệm trạng ngữ trong câu. - Ôn lại các loại trạng ngữ đã học ở tiểu học. II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. (2) KiÓm tra 15p ? Thế nào là câu đặc biệt? Tìm câu đặc biệt và nêu tác dụng . a.Mùa xuân. Năm 1975. Anh ấy đã hi sinh ở mặt trận.. 7c.

(280) B. Thu ¬i! MÑ vÒ råi. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. - HS quan sát và đọc ví dụ trên I. Đặc điểm của trạng ngữ: b¶ng phô. 1. VÝ dô ? Dựa vào kiến thức đã học ở bậc 2. Nhận xét. tiểu học, em hãy xác định trạng - C¸c tr¹ng ng÷: ( VÒ ý nghÜa ) ng÷ trong mçi c©u trªn? + Díi bãng tre xanh => bæ sung th«ng tin vÒ địa điểm . ? C¸c tr¹n ng÷ nµy bæ sung cho c©u + Đã từ lâu đời => Bổ sung thông tin về thời nh÷ng néi dung g×? gian. + Đời đời, kiếp kiếp => Bổ sung thông tin về - GV cho HS nhËn xÐt thªm vai trß thêi gian. cña tr¹ng ng÷ qua c¸c VD trªn. + Từ nghìn đời nay=> Bổ sung thông tin về thêi gian. ? Qua những VD vừa tìm hiểu, em + Để trao th này cho chị, em đã đến đây. => hãy cho biết trạng ngữ đóng vai trò Mục đích. g× trong c©u? + Vội vàng, em đã đến đây => Cách thức. + Bằng chiếc xe đạp, em đã đến đây. ? Theo em, nh÷ng tr¹ng ng÷ võa tìm đợc có thể chuyển sang các vị => Phơng tiện. + Vì anh, em đã đến đây=> Nguyên nhân. trÝ nµo ë trong c©u? ? Khi đổi nh thế nghĩa của câu có => Trạng ngữ có vai trò bổ sung ý nghĩa về mặt không gian, thời gian, mục đích, phơng thay đổi không? tiÖn, nguyªn nh©n, c¸ch thøc cho lßng cèt c©u ( T¸c dông: Më réng c©u) * VÞ trÝ : ? Vậy trạng ngữ có thể đứng ở vị trí nào trong câu và phân biệt với - Có thể đổi những trạng ngữ ấy ở vị trí đầu sang vÞ trÝ gi÷a hoÆc cuèi, tõ vÞ trÝ cuèi lªn vÞ nh÷ng bé phËn kh¸c nh thÕ nµo? trÝ gi÷a ®Çu hoÆc tõ vÞ trÝ gi÷a sang ®Çu hoÆc ( GV lu ý HS: Tuy nhiªn khi x¾p.

(281) đặt vị trí trạng ngữ, cần cân nhắc cuối câu mà nghĩa không thay đổi. sao cho phï hîp víi liªn kÕt vµ m¹ch l¹c cña v¨n b¶n còng nh víi - Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ ). hay gi÷a c©u. Gi÷a tr¹ng ng÷ víi chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ thêng cã mét qu·ng nghØ, khi nãi hoÆc HS đọc ghi nhớ SGK/30 dÊu phÈy khi viÕt. ? Trong 2 cÆp c©u sau, c©u nµo cã 3. Ghi nhí: SGK /30 tr¹ng ng÷, c©u nµo kh«ng cã tr¹ng ng÷, v× sao? * Bµi tËp nhanh. ? §Ó tr¸nh sù nhÇm lÉn gi÷a tr¹ng ngữ và định ngữ hoặc bổ ngữ ta cần + Cặp 1: a. Tôi đọc báo hôm nay b. Hôm nay, tôi đọc báo. chó ý ®iÒu g×? * Chú ý: Khi viết, để phân biệt + Cặp 2: a. Thầy giáo giảng bài hai giờ. tr¹ng ng÷ ë vÞ trÝ cuèi c©u víi c¸c b. hai giê, thÇy gi¸o gi¶ng bµi. thành phần khác, ta cần đặt dấu => C©u b cña 2 cÆp cã tr¹ng ng÷ v×: “ H«m phÈy gi÷a vïng cèt c©u víi tr¹ng nay” và “ Hai giờ” đợc thêm vào để cụ thể hoá ng÷. ý nghÜa cho c©u. C©u a cña 2 cÆp kh«ng cã tr¹ng ng÷ v× “ Hôm nay” là định ngữ cho danh từ “báo” và “hai giờ” là bổ ngữ cho động từ "giảng " 4. Cñng cè – luyÖn tËp:. II. LuyÖn tËp.. Bµi tËp 1 ( SGK/39 ): Häc sinh th¶o luËn theo bµn. a. Kh«ng cã tr¹ng ng÷:+ Mïa xu©n: Chñ ng÷. – Cử đại diện trình bày.. + Mïa xu©n: VÞ ng÷ b. Mïa xu©n => Tr¹ng ng÷. c. Mïa xu©n => Bæ ng÷. d. Mùa xuân => Câu đặc biệt.. HS lªn b¶ng lµm g¹ch ch©n c¸c tr¹ng ng÷ cã trong c¸c VD trªn b¶ng phô. Bµi tËp 2 ( SGK/40 ): C¸c Tr¹ng ng÷ cã 2 VD: a. Nh b¸o tríc mïa vÒ cña mét thøc quµ thanh.

(282) ( GV nhËn xÐt, cho ®iÓm ).. nh· vµ tinh khiÕt => Tr¹ng ng÷ c¸ch thøc. - Khi đi qua nững cánh đồng xanh, mà hạt thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn t¬i => Tr¹ng ng÷ thêi gian. - trong c¸i vá xanh kia => Tr¹ng ng÷ n¬i chèn. - Díi ¸nh n¾ng. => Tr¹ng ng÷ n¬i chèn.. b. Víi kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sö nh chóng ta võa nãi trªn ®©y => Tr¹ng ng÷ c¸ch thøc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí ( SGK ). - Lµm Bµi tËp 3 ( SGK/40 ) + Bµi tËp 4 ( SBTNV/ 26 ). - T×m hiÓu tríc: ((T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh )) ***********************************************************. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 88. T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh I. Mục tiêu cần đạt: Giúp cho học sinh: - Nắm đợc đặc điểm của một bài văn nghị luận chứng minh và yêu cầu cơ b¶n cña luËn ®iÓm, luËn cø vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh. - LuyÖn kü n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn cho h/s II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c.

(283) (2) KiÓm tra bµi cò: ? Lập luận trong đời sống và lập luận trong văn nghị luận có gì khác nhau về mÆt h×nh thøc vµ vÒ mÆt néi dung, ý nghÜa? ? KiÓm tra vë bµi tËp cña 5 häc sinh ( cã nhËn xÐt vµ cho ®iÓm ). (3) Bµi míi: - Chứng minh là dùng sự thật để chứng tỏ sự vật, sự việc đúng hay giả. - GV đa ví dụ: Toà án dùng vật chứng, nhân chứng, bằng chứng để chứng minh ai đó có tội. - Trong toán học: A = B, B = C  A = C suy lý để chứng minh. Còn trong văn nghị luận để chứng minh ngời ta dùng cách nào ?  Bài mới.. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. ? Theo em trong cuộc sống khi nào I. Mục đích và phơng pháp chứng minh. ngời ta cần chứng minh ? Lấy ví dụ. 1. Trong đời sống: - Khi bị nghi ngờ, hoài nghi ngời ta đều có nhu cÇu chøng minh sù thËt. - VÝ dô: + Khi ®a ra chøng minh th lµ chøng minh t c¸ch c«ng d©n cña mét Quèc gia. + §a ra b»ng l¸i xe vµ giÊy ®¨ng ký xe lµ c¸ch chøng minh vÒ chÊp hµnh luËt giao ? Khi cần chứng minh ai đó rằng lời thông. nói của mình là thật, em phải làm  Ta phải dẫn sự việc ấy ra, dẫn ngời đã chøng kiÕn sù viÖc Êy. nh thÕ nµo ? ? VËy thÕ nµo lµ chøng minh? Chứng minh là đa ra bằng chứng để chứng tỏ một ý kiến, (luận điểm) nào đó là chân thùc. 2. Trong v¨n nghÞ luËn: ? Trong nghị luận có chứng minh - Không dùng nhân chứng để chứng minh nh trong đời sống không ? ? Trong v¨n nghÞ luËn lµm thÕ nµo - V¨n nghÞ luËn dïng lý lÏ, dÉn chøng ch©n để chứng tỏ 1 ý kiến nào đó là đúng thực để chứng tỏ 1 ý kiến nào đó là đúng sự sù thËt? thËt.. 3. VÝ dô: (SGK - Tr 41) Gọi học sinh đọc. .

(284) – GV nhận xét cách đọc.. XÐt v¨n b¶n “§õng sî vÊp ng·”. - Gv cho HS th¶o luËn theo bµn víi nh÷ng c©u hái sau: - LuËn ®iÓm chÝnh: §õng sî vÊp ng·. ? LuËn ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n b¶n nµy - LuËn ®iÓm phô: lµ g×? H·y t×m c©u mang luËn ®iÓm? + §· bao lÇn b¹n vÊp ng· mµ kh«ng hÒ nhí. + VËy xin b¹n cho lo sî thÊt b¹i. + Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều c¬ héi chØ v× kh«ng cè g¾ng hÕt m×nh. - Ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh: ®a ra c¸c ? Để khuyên con ngời, bài văn đã lập dẫn chứng cụ thể ngời nghe hiểu đợc vì sao luËn nh thÕ nµo? C¸c sù thËt Êy dÉn mµ kh«ng sî vÊp ng·: §ã lµ 5 danh nh©n næi ra có đáng tin cậy không? tiÕng: - Các bàn cử đại diện trình bày, GV + Oan Đi xnây từng bị toà soạn báo sa thải vì nhËn xÐt vµ tæng hîp ý kiÕn cña HS. thiÕu ý tëng. + L.Tôn-xtôi: Bị đình chỉ học đại học. + Lóc cßn häc oÎ phæ th«ng Lu-i P¸t¬ chØ lµ mét häc sinh b×nh thêng. + Hen ri For thÊt b¹i... + Ca sÜ ¤-pe-ra næi tiÕng Erico Caux«... => Để khuyên ngời ta đừng sợ vấp ngã, tác giả đã sử dụng phơng pháp lập luận chứng ? Qua tìm hiểu trên đây, em có nhận minh bằng một loạt các sự thật có độ tin cậy xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. vµ søc thuyÕt phôc cao. Nãi c¸ch kh¸c, môc đích của phơng pháp lập luận chứng minh là làm cho ngời đọc tin luận điểm mà mình sẽ nªu ra. 2. Ghi nhí (SGK/42) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ chøng minh trong đời sống? Thế nào là nghị luận Gọi 2 HS đọc ghi nhớ. Chøng minh? ? Các dẫn chứng dùng để chứng.

(285) minh ph¶i lµ c¸c dÉn chøng nh thÕ nµo? - II. LuyÖn tËp. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: ? T×m hiÓu v¨n b¶n ‘ Kh«ng sî sai lÇm” - GV cho HS đọc văn bản và yêu cầu + Luận điểm chính: Không sợ sai lầm. cña bµi tËp. + LuËn ®iÓm phô: - Muốn sống một đời mà không phạm chù sai lầm nào thì đó là ảo tởng hoặc hèn nhát trớc cuộc đời. - Mét ngêi lóc nµo còng sî thÊt b¹i, sai lÇm lµ ngêi sî h·i thùc tÕ. - Sai lầm cũng có 2 mặt ...cho đời. - HS thảo luận theo nhóm để trả lời c¸c c©u hái trong SGK/43.. - Khi tiÕn bíc vµo t¬ng lai, b¹n lµm sao tÝnh đựoc sai lầm. - Nh÷ng con ngêi s¸ng suèt d¸m lµm, kh«ng sî sai lÇm míi lµ ngêi lµm chñ sè phËn cña m×nh. + LuËn cø: - Bạn sợ sặc nớc....không đợc gì. - NÕu b¹n sî ... gÆp nhiÒu tr¾c trë. - TÊt nhiªn ... tiÕn lªn. => Các dẫn chứng: là những sự việc bình thờng xảy ra trong đời sống ai cũng phải công nhËn => cã søc thuyÕt phôc. + C¸ch lËp luËn chøng minh cña bµi nµy cã g× kh¸c so víi bµi ‘§õng sî vÊp ng·’ - Bài “Không sợ sai lầm”: dùng toàn lí lẽ để chøng minh. - Bµi “§õng sî vÊp ng·”: dïng nhiÒu dÉn chứng để chứng minh..

(286) 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc phần đọc thêm. - Häc thuéc phÇn ghi nhí ( SGK/42) - N¾m ch¾c phÐp lËp luËn chøng minh trong v¨n nghÞ luËn. - Lµm bµi tËp 1,2,3,4,5,6 (SBTNV/28+29) - ChuÈn bÞ tríc tiÕt T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh( tiÕp). Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH ki duyÖt. ************************************************ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TUÇN 24 TiÕt 89 : Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp ) I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc cấu tạo và công dụng của các loại trạng ngữ. - Nắm đợc tác dụng của việc tách trạng ngữ thành câu riêng. - Cã kÜ n¨ng sö dông c¸c lo¹i tr¹ng ng÷ vµ t¸ch tr¹ng ng÷ ra thµnh c©u. II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a (2) KiÓm tra bµi cò:. 7b. 7.

(287) ? Về hình thức và ý nghĩa, thêm trạng ngữ cho câu để làm gì? (3) Bµi míi: - GV: Nh đã biết, về nội dung, trạng ngữ đợc chia làm nhiều loại khác nhau, theo nh÷ng ý nghÜa cô thÓ mµ chóng biÓu thÞ. Cßn vÒ cÊu t¹o, tr¹ng ng÷ cã thÓ lµ danh từ, động từ, tính từ, cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ...Trong nhiều trờng hợp cần dựa vào văn cảnh hay tình huống nói năng để xác định kiểu loại trạng ngữ. Hoạt động của GVvà HS §äc môc I.1 SGK. ? Xác định và gọi tên các trạng ngữ?. Kết quả cần đạt I. C«ng dông cña tr¹ng ng÷: 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt a- Thờng thờng vào khoảng đó: trạng ngữ chØ thêi gian - S¸ng dËy: tr¹ng ng÷ chØ thêi gian - Chỉ độ tám chín giờ sáng: trạng ngữ chỉ thêi gian - Trên giàn hoa lí: trạng ngữ chỉ địa điểm -Trªn nÒn trêi trong trong: tr¹ng ng÷ chØ địa điểm ? Có nên lợc bỏ trạng ngữ trong 2 câu b-Về mùa đông: trạng ngữ chỉ thời gian trªn kh«ng? V× sao? ->Ta kh«ng nªn lîc bá c¸c tr¹ng ng÷ v×: HS th¶o luËn nhãm 3' - C¸c tr¹ng ng÷ bæ sung ý nghÜa vÒ thêi gian, địa điểm giúp cho nội dung miêu tả của câu chính xác hơn, đầy đủ, cụ thể hơn. - Các trạng ngữ đều có tác dụng tạo liên kết ? Trong v¨n b¶n nghÞ luËn, tr¹ng ng÷ c©u t¹o cho ®o¹n v¨n thªm m¹ch l¹c. có vai trò gì đối với việc thể hiện trình - Giúp cho việc sắp xếp các luận cứ trong tù lËp luËn? v¨n b¶n nghÞ luËn theo nh÷ng tr×nh tù nhÊt định về thời gian, không gian hoặc các quan hÖ nguyªn nh©n- kÕt qu¶, suy lÝ... 3. Ghi nhí: SGK.

(288) Bài tập nhanh: Xác định các trạng ngữ Tªn tr¹ng ng÷. Tr¹ng ng÷. - ChØ nguyªn nh©n. V× muèn mÑ sèng thËtl©u,c« bÐ tíc nh÷ng c¸nh hoa... - Chỉ mục đích. §Ó lµm trßn nhiÖm vô, c¸c chiÕn sÜ cÇn ph¶i tËp luyÖn. - ChØ ph¬ng tiÖn. - Bằng chiếc xẻng nhỏ, tôi xúc hết cả đống cát lên.. - ChØ tr¹ng th¸i. - Mái mÖt, con tr©u dõng bíc.. II.T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng: HS §äc c©u in ®Ëm SGK. NhËn xÐt. ? H·y so s¸nh 2 c©u trong ®o¹n v¨n?. 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt. - Câu 1: trạng ngữ là: để tự hào với tiếng nãi cña m×nh. Câu 2: Trạng ngữ là: và để tin tởng hơn n÷a vµo t¬ng lai cña nã. ? Có thể ghép trạng ngữ ở 2 câu để tạo thành câu có 2 trạng ngữ đợc không?. -> Hai trạng ngữ đều có quan hệ nh nhau về ý nghĩa đối với nòng cốt câu: Ngời Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững ch¾c. - Có thể ghép câu 2 vào câu 1 để tạo thành mét c©u cã hai tr¹ng ng÷: Ngời Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình và để tin tởng hơn nữa vào tơng lai cña nã. - Trạng ngữ và để tin tởng hơn nữa vào tơng lai của nó đợc tách thành một câu riªng.. ? Cho biÕt t¸c dông cña viÖc t¸ch tr¹ng. - T¸c dông: nhÊn m¹nh ý nghÜa cña tr¹ng ng÷ 2; t¹o nhÞp ®iÖu cho c©u v¨n; cã gi¸ trÞ.

(289) ng÷ thµnh c©u riªng?. tu tõ.. Gọi hs đọc ghi nhớ. 3. Ghi nhí: SGK. Bµi tËp nhanh: NhËn xÐt vÒ c¸ch t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng C©u v¨n. T¸ch tr¹ng ng÷. NhËn xÐt. -V× èm mÖt, Nam không ăn gì cả, đã hai ngµy råi.. - V× èm mÖt, Nam kh«ng - NhÊn m¹nh thêi gian Nam ¨n g× c¶.§· hai ngµy råi. kh«ng ¨n. Gióp c©u gän vµ râ nghÜa h¬n.. - ChÞ nãi víi t«i b»ng giäng ch©n thµnh.. - ChÞ nãi víi t«i . B»ng giäng ch©n thµnh.. (4) Cñng cè- luyÖn tËp. - Kh«ng nªn t¸ch v× sau khi t¸ch c©u 1 kh«ng râ nghÜa.. III. LuyÖn tËp:. Gọi hs đọc yêu cầu bài 1.. Bµi 1:. Gäi hs lµm bµi. - Tr¹ng ng÷ chØ tr×nh tù lËp luËn: ë lo¹i bµi thø nhÊt...ë lo¹i bµi thø hai... - Tr¹ng ng÷ chØ tr×nh tù cña c¸c lËp luËn: §· bao lÇn...LÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng...LÇn ®Çu tiªn tËp b¬i...LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn...Lóc cßn häc phæ th«ng...VÒ m«n ho¸... Bµi 2:. - ChØ ra trêng hîp t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh a/ N¨m 72: NhÊn m¹nh thêi ®iÓm hy c©u riªng. C«ng dông. sinh của nhân vật đợc nói đến trong câu tríc. b/ Trong lóc…biÖt ly, bån chån  lµm næi bËt th«ng tin ë nßng cèt c©u..

(290) (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. - ChuÈn bÞ «n tËp tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt TiÕng ViÖt.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y TiÕt 90 : KiÓm tra tiÕng viÖt I.Mục tiêu cần đạt: - Qua giê kiÓm tra, häc sinh thÓ hiÖn sù n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc tiÕng ViÖt tõ häc k× I líp 7 vµ 5 tuÇn ®Çu cña häc k× II (vÒ: tõ ghÐp, tõ l¸y; c¸c biÖn ph¸p tu tõ; t×m hiÓu c¸c yÕu tè H¸n ViÖt; thµnh ng÷) - Häc sinh biÕt lµm bµi víi c¸c kiÕn thøc tæng hîp. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c. II. ChuÈn bÞ: - Bài soạn, đề bài , đáp án, biểu điểm - SGK, SGV III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: kiÓm tra sù chuÈn bÞ giÊy but cña hs (3) Bµi míi: a. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ KIỂM TRA: - Thu thập thông tin kiểm để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng của phần kiến thức Tiếng Việt. b. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA 1. Hình thức: Trắc nghiệm + tự luận 2. Thời gian: 45 phút c. THIẾT LẬP MA TRẬN VËn dông. Céng.

(291) Mức độ Nhận biết Chủ đề 1. C©u rót gän Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % 2. Câu đặc biệt. Th«ng hiÓu. Nhận biết đợc kh¸i niÖm c©u rót gän Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 1 TØ lÖ: 10%. ThÊp. Cao. Kh¾c phôc nh÷ng c©u rót gän Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 2 TØ lÖ: 20 %. Sè c©u: 2 Sè ®iÓm: 3 TØ lÖ: 30% VËn dông c©u đặc biệt viết ®o¹n v¨n Sè c©u: 1 Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 5 sè ®iÓm: 5 TØ lÖ: 50 % TØ lÖ: 50%. Sè c©u sè ®iÓm TØ lÖ 3. Tr¹ng ng÷ vµ thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Sè c©u: 1 Tæng sè c©u Sè ®iÓm: 1 Tæng sè ®iÓm TØ lÖ: 10% TØ lÖ % d.§Ò kiÓm tra *Tr¾c nghiªm.. Xác định ý nghÜa tr¹ng ng÷ Sè c©u:1 Sè ®iÓm: 2 TØ lÖ: 20% Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 2 TØ lÖ: 20%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 2 TØ lÖ: 20%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 5 TØ lÖ: 50%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 2 TØ lÖ: 20% Sè c©u: 4 Sè ®iÓm: 10 TØ lÖ: 100%. C©u 1. Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn vào chữ cái in hoa đầu câu trả lời đúng … Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân đã bắt đầu thay thế cho mưa phùn , không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mở.Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ, thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn thiên lý, vài con ong siêng năng đã quay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng rung động như cánh con ve mới lột ( Trích “ Mùa xuân của tôi” – Vũ Bằng) 1) Đoạn văn có mấy trạng ngữ? A. Một. B. Hai. C.Ba. D.Bốn. Đ.Năm. E.Sáu. 2. Đoạn văn sử dụng phép so sánh mấy lần? A.Một lần. B.Hai lần. C.3 lần. D. 4 lần. 3. Đoạn văn có mấy câu rút gọn? A.Một câu. B.Hai câu. C.Ba câu. D.Bốn câu.

(292) 4. Đoạn văn có mấy câu đặc biệt? A. Một câu. B. Hai câu. C.Ba câu. D.Bốn câu. II. Tù luËn: Câu 1:Thế nào là câu đặc biệt? Tác dụng của câu đặc biệt? C©u 2: Viết một đoạn văn 5-8 câu tả cảnh đẹp quê hương trong đó có sử dụng câu có trạng ngữ.Giải thích tác dụng của trạng ngữ đó? e. đáp án thang điểm *Tr¾c nghiªm. Câu 1: 4 điểm.Mỗi ý đúng 1 điểm 1.E. 2.B. 3.A. 4.A. *Tù luËn: Câu 1: Nêu đợc khái niệm câu đặc biệt: 1 điểm Nêu đúng tác dụng của câu đặc biệt : 1điểm C©u 2: Viết được đoạn văn tả cảnh đẹp quê hương, sử dụng hợp lí các trạng ngữ, chỉ rõ công dụng Diễn đạt lưu loát, chữ viết sạch đẹp, đúng chính tả (4 điểm) (4) Cñng cè: - Gv nhËn xÐt giê lµm bµi va thu bµi cña HS (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Xem l¹i bµi - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh ---------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.

(293) TiÕt 91 .c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh I. Mục tiêu cần đạt: - Ôn tập kiến thức về tạo lập văn bản, về đặc điểm kiểu bài văn nghị luận chứng minh; bớc đầu nắm đợc cách thức cụ thể trong quá trình làm một bài văn chøng minh, nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh khi lµm bµi. - Có kĩ năng tìm hiểu, phân tích đề chứng minh, tìm ý, lập dàn ý và viết các phÇn, ®o¹n trong bµi v¨n chøng minh. II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh? - Yªu cÇu cña lÝ lÏ vµ dÉn chøng trong phÐp lËp luËn chøng minh? (3) Bµi míi: - GT: Quy tr×nh lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh còng n»m trong quy tr×nh lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn, mét bµi v¨n nãi chung. Nhng víi kiÓu bµi nghÞ luËn chứng minh vẫn có những cách thức cụ thể riêng phù hợp với đặc điểm của của kiểu bµi nµy. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh:. HS đọc đề bài SGK. ? §Ò bµi nªu yªu cÇu g×?. Cho đề văn: Nhân dân ta thờng nói “ có chí thì nên” Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 1. Tìm hiểu đề, tìm ý: a/ Tìm hiểu đề. - Yêu cầu: Chứng minh tinh đúng đắn của.

(294) c©u tôc ng÷. ? Nêu luận điểm chính của đề? ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ nµy nh thÕ nµo? ChÝ cã nghÜa lµ g×?. - LuËn ®iÓm: Vai trß, ý nghÜa cña “ chÝ ” trong cuéc sèng. b. T×m ý - ý chÝ quyÕt t©m häc tËp, rÌn luyÖn. - Khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của chí trong cuéc sèng.. ? " Nªn" cã nghÜa lµ g×?. - Chí có nghĩa là hoài bão, lí tởng tốt đẹp, ý chÝ, nghÞ lùc, sù kiªn tr×. Ai cã nh÷ng điều kiện đó thì sẽ thành công trong sự nghiÖp.. - Nªn cã nghÜa lµ kÕt qñ, thµnh c«ng ? Muèn chøng minh t tëng nªu ra trong câu tục ngữ trên là đúng, em -> câu tục ngữ khẳng định ai có chí thì sẽ thµnh c«ng trong c«ng viÖc vµ sù nghiÖp. ph¶i lµm nh thÕ nµo? ? Mét bµi v¨n nghÞ luËn gåm - Cã 2 c¸ch lËp luËn: mÊyphÇn?. + Nªu dÉn chøng x¸c thùc. ? NhiÖm vô cña mçi phÇn lµ g×?. + Nªu lý lÏ. GV: C¸ch lËp luËn:. 3. LËp dµn ý:. - Hệ thống luận điểm phải đợc sắp xếp theo mét trËt tù hîp lÝ. Mçi luËn ®iÓm øng víi Ýt nhÊt mét ®o¹n v¨n. LuËn ®iÓm cã thÓ n»m ngay ë c©u më ®o¹n, hoÆc n»m ë cuèi ®o¹n. Gi÷a c¸c ®o¹n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ thÓ hiÖn qua c¸c h×nh thøc chuyÓn tiÕp ý.. a/ Më bµi:. - §Ó bµi chøng minh cã søc thuyÕt phôc, cÇn ph¶i lùa chän dÉn chøng thËt tiêu biểu. Các dẫn chứng phải đợc sắp xÕp thËt l«gÝc, cã xuÊt xø râ rµng. §Æc biÖt, kÌm theo c¸c dÉn chøng nªn cã lời lẽ phân tích, đánh giá, nhận xét để t¹o c¨n cø v÷ng ch¾c lµm s¸ng tá vÊn. - Lấy dẫn chứng từ đời sống: những tấm gơng bạn bè vợt khó, vợt khổ để học giỏi.. - Dẫn vào luận điểm, nêu vấn đề: Hoài bão trong cuéc sèng (SGK) b/ Th©n bµi: - ChuyÓn ®o¹n: "ThËt vËy..." hoÆc "§óng nh vËy...". - LÊy dÉn chøng trong thêi gian, kh«ng gian: qua khø, hiÖn t¹i, trong níc, ngoµi níc... c/ KÕt luËn:(SGK).

(295) đề cần chứng minh. GV chia líp thµnh 3 nhãm mçi nhãm 3. ViÕt bµi: viÕt 1 phÇn Gọi HS đọc bài -> nhận xét 4. §äc vµ söa ch÷a * Ghi nhí: SGK. II.LuyÖn tËp: (4) Cñng cè – luyÖn tËp:. Bµi 1+2 : (Dùa SGK). - Gîi ý:. - Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim: cÇn nhÊn m¹nh vµo chiÒu thuËn, hÔ cã lßng bÒn bØ, chÝ quyÕt t©m th× viÖc khã nh mµi s¾t (cøng r¾n, khã mµi) thµnh kim (bÐ nhá) còng cã thÓ hoµn thµnh. - Không có việc gì khó...:cần chú ý đến cả hai chiÒu thuËn nghÞch, mét mÆt nÕu lßng không bền thì không làm đợc việc còn đã quyết chí thì việc dù lớn lao, phi thờng nh đào núi cũng có thể làm nên. Bµi 3:. LËp dµn ý chi tiÕt cho c©u ca dao sau: Gọi hs đọc yêu cầu đề bài.. BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn. Th©n bµi:. GV gîi ý Gi¶I thÝch nghÜa ®en vµ nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷. S¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm , lÝ lÏ , dÉn. - Gi¶i thÝch ý nghÜa vµ b¶n chÊt cña vấn đề: Hình ảnh bầu- bí khác giống, chung giµn cÇn th¬ng yªu nhau lµ c¸ch nãi Èn dô- tîng trng, nh»m thÓ hiÖn mét c¸ch kín đáo và sâu sắc tình thơng yêu đoàn kết.

(296) chøng.. đùm bọc lẫn nhau của nhân dân các dân téc ViÖt Nam trong lÞch sö dông níc vµ gi÷ nớc lâu dài, và đã trở thành truyền thống quý b¸u cña d©n téc chóng ta. - LuËn chøng chøng minh theo 3 luËn ®iÓm: + Thơng yêu giúp đỡ nhau trong đời sống nghÌo tóng vÊt v¶: ChÞ ng· em n©ng. Mét con ngùa ®au c¶ tµu bá cá. + §ïm bäc nhau trong ho¹n n¹n, thiªn tai: cả nớc giúp đồng bào bị bão lụt, nhờng c¬m xÎ ¸o, cã khi kh«ng tiÕc c¶ tÝnh mÖnh... Lá lành đùm lá rách. + §oµn kÕt, th¬ng yªu nhau trong chiÕn đấu, để chiến thắng quân xâm lợc: bao tấm gơng quên mình cứu đồng đội, sẵn sµng chÞu hi sinh, mÊt m¸t trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ MÜ ë thÕ kØ XX.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ViÕt thµnh bµi hoµn chØnh. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh.. ************************ Ngµy so¹n:.

(297) Ngµy d¹y: TiÕt 92 .. LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh. I. Mục tiêu cần đạt: - HS cñng cè v÷ng ch¾c h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn chứng minh và vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc. - Tiếp tục rèn kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý và bớc đầu triển khai thµnh bµi viÕt. II. ChuÈn bÞ: - GV- Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh? (3) Bµi míi: (4) Cñng cè - LuyÖn tËp: Gọi học sinh đọc đề.. Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ë nhµ.. I - ChuÈn bÞ ë nhµ:. §Ò: Chøng minh r»ng nh©n d©n ViÖt Nam ta từ xa đến nay luôn sống theo đạo lý “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y, uèng níc nhí nguån”. Học sinh đã chuẩn bị các phần: + Tìm hiểu đề, tìm ý.. - Gọi 2, 3 học sinh đã chuẩn bị bài, GV söa lçi phÇn më bµi.. + LËp dµn ý. II - Híng dÉn luyÖn tËp trªn líp:. 1. Phần mở bài: Nêu vấn đề. - Dẫn dắt vấn đề. - Vấn đề cần chứng minh: Phải biết ơn những thế hệ trớc đã cho chúng ta thừa.

(298) - Đây là đề “ẩn”, ý nghĩa của câu tục ng÷ th«ng qua h×nh ¶nh Èn dô nªn häc sinh cÇn gi¶i nghÜa qua 2 c©u tôc ng÷ nµy.. ? Nªu mét sè biÓu hiÖn cña lßng biÕt ¬n. .. hëng thµnh qu¶. - DÉn 2 c©u tôc ng÷. 2. Thân bài: Giải quyết vấn đề. Hai câu tục ngữ diễn đạt khác nhau nhng cùng nói về lẽ sống, tình cảm tốt đẹp đó lµ lßng biÕt ¬n. biÕt ¬n lµ truyÒn thèng đạo đức làm nên bản sắc, tính cách, phÈm chÊt cña ngêi ViÖt Nam. * BiÓu hiÖn cña lßng biÕt ¬n: (LuËn ®iÓm) - Con ch¸u kÝnh yªu, biÕt ¬n «ng bµ… - TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn. - C¸c lÔ héi v¨n ho¸. - Nhí ¬n nh÷ng anh hïng cã c«ng víi c¸ch m¹ng. - Häc trß biÕt ¬n thÇy c«. - Toµn d©n biÕt ¬n §¶ng, B¸c Hå. 3. Kết luận: Kết thúc vấn đề. - Khẳng định, nhấn mạnh về truyền thống đạo lý  Rút ra bài học.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Nh¾c c¸c em vÒ lµm bµi hoµn chØnh. - ChuÈn bÞ bµi: ChuÈn bÞ viÕt bµi sè 6.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TUÇN 25 TiÕt 93. LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh. I. Mục tiêu cần đạt: Giuùp Hs + Biết cách xây dựng một đoạn văn, bài văn chứng minh..

(299) + Rèn luyện cách nói trước tập thể. II. ChuÈn bÞ: Gv: Soạn giáo án, tham khảo tài liệu Hs: OÂn taäp III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh? (3) Bµi míi: I. c¸ch dùng ®o¹n + Luận điểm đứng ở đầu đoạn, giữa đoạn lµ luËn cø. KÕt ®o¹n lµ c©u kh¸i qu¸t, tæng hîp  Ph¬ng ph¸p lËp luËn: Tæng ph©n hîp. - Dïng c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt: §óng vËy; Kh«ng nh÷ng thÕ…..mµ cßn. II. Thùc hµnh (4) Cñng cè - LuyÖn tËp: §Ò: Chøng minh r»ng nh©n d©n ViÖt Nam ta từ xa đến nay luôn sống theo đạo lý “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y, uèng níc nhí nguån”. * BiÓu hiÖn cña lßng biÕt ¬n: (LuËn ®iÓm) - Con ch¸u kÝnh yªu, biÕt ¬n «ng bµ… - TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn. - C¸c lÔ héi v¨n ho¸. - Nhí ¬n nh÷ng anh hïng cã c«ng víi c¸ch m¹ng. - Häc trß biÕt ¬n thÇy c«. - Toµn d©n biÕt ¬n §¶ng, B¸c Hå.. MÉu: Dùng ®o¹n cho luËn ®iÓm 6. Một trong những đạo lý “Ăn quả nhớ kẻ trång c©y, uèng níc nhí nguån” lµ t×nh c¶m cña trß víi thÇy c« gi¸o. §óng vËy “không thầy đố mày làm nên”. Vì vậy lßng biÕt ¬n víi c¸c thÇy, c« kh«ng chØ lµ thái độ lễ phép cung kính mà còn là thái độ trong học tập, học giỏi để trả nghĩa thÇy, c«. Kh«ng nh÷ng thÕ nh÷ng ngµy.

(300) Cho HS tập dựng đoạn Tæ 1+2: ViÕt ®o¹n cho luËn ®iÓm 1- 2.. lÔ, ngµy nhµ gi¸o, häc trß d©ng lªn thÇy, c« nh÷ng bã hoa t¬i th¾m. Häc trß Chu Văn An lấy cái chết để cứu dân, trả nghĩa thÇy. TÊt c¶ nh÷ng ngêi næi tiÕng kh«ng ai lµ kh«ng qua bµn tay d¹y dç cña thÇy, c«. BiÕt ¬n thÇy, c« lµ mét t×nh c¶m thiªng liªng.. Tæ 3: ViÕt ®o¹n cho luËn ®iÓm 3- 4. Tæ 4: ViÕt ®o¹n cho luËn ®iÓm 5- 6. Trên cơ sở bài làm, GV cho HS tập noùi.. Hs làm, giáo viên gọi hs lên đọc bài. Hs kh¸c nhËn xÐt, gv ch÷a bµi.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Tiếp tục luyện nói về văn chứng minh. - ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 5. Ngµy so¹n Ngµy d¹y: TiÕt 94.§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå (Ph¹m V¨n §ång) I. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc qua bài văn một trong những phẩm chất tốt đẹp của Bác Hồ là đức tính giản dị: Giản dị trong lối sống, trong quan hệ với mọi ngời, trong việc làm và ngôn ngữ nói, viết.Học sinh cũng hiểu đợc nghệ thuậtnghị luận.

(301) đặc sắc, đặc biệt là cách nêu dẫn chứng cụ thể, toàn diện, rõ ràng, kết hợp với giải thÝch, b×nh luËn ng¾n gän mµ s©u s¾c, giäng v¨n s«i næi, nhiÖt t×nh, rÊt cuèn hót. - Kĩ năng đọc và phân tích văn bản nghị luận chứng minh. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c. II. ChuÈn bÞ: GV: + ¶nh Chñ TÞch Hå ChÝ Minh vµ thñ tíng Ph¹m V¨n §ång ®©ng ngåi bªn nhau trß chuyÖn trong vên hoa Phñ Chñ tÞch. + Toµn v¨n bµi viÕt cña Thñ tíng Ph¹m V¨n §ång: Hå Chñ TÞch, h×nh ¶nh của dân tộc, tinh hoa của thời đại. NXB Sự thật, Hà Nội, 1974. + Th¬ Tè H÷u: S¸ng th¸ng N¨m, B¸c ¬i, Theo ch©n B¸c,... HS:. Bai cò, so¹n tríc bµi míi.. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Hai luận điểm chính của bài nghị luận:(( Sự giàu đẹp của Tiếng Việt)) là gì? ở mỗi luận điểm tác giả dùng những dẫn chứng nh thế nào để chứng minh? ? Em hãy tìm thêm những dẫn chứng khác để bổ sung cho các dẫn chứngcủa gi¸o s . §Æng Thai Mai. (3) Bµi míi: GV: Giới thiệu đồng chí Phạm Văn Đồng là một trong những học trò xuất sắc của Chñ tÞch Hå ChÝ Minh... Hoạt động của GVvà HS HS đọc chú thích*. Kết quả cần đạt I. §äc- t×m hiÓu chung: 1.T¸c gi¶:. .`Ph¹m V¨n §ång Sinh n¨m 1906, mÊt n¨m 2000. Lµ nhµ c¸ch m¹ng næi tiÕng vµ lµ nhµ v¨n ho¸ lín, quª ë huyÖn Mé §øc, tØnh ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ , t¸c Qu¶ng Ng·i. ¤ng tham gia c¸ch m¹ng n¨m.

(302) phÈm?. 1925 gi÷ nhiÒu c¬ng vÞ quan träng trong bé máy lãnh đạo của Đảng và của nhà nớc từng gi÷ c¬ng vÞ thñ tíng chÝnh phñ trªn 30 n¨m. ¤ng cã ®iÒu kiÖn sèng vµ lµm viÖc bªn c¹nh Hå Chñ TÞch, lµ häc trß xuÊt s¾c vµ ngêi céng sù gÇn gòi cña B¸c. 2.T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. GV đọc mẫu, gọi hs đọc. a. §äc - Chó thÝch: * §äc. Gi¶i thÝch phÇn chó thÝch.. * chó thÝch: thanh b¹ch, tao nh·, tu hµnh... b. T¸c phÈm:. ? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch.. - Bµi trÝch tõ (( Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, tinh hoa vµ khÝ ph¸ch cña d©n téc, l¬ng t©m cña thời đại)). đây là bài diễn văncủa tác giả đọc trong lÔ kØ niÖm 80 n¨m ngµy sinh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh( 1970). - Bè côc: 2 phÇn. ?Nªu bè côc cña bµi?. Phần 1: từ đầu đến tuyệt đẹp. Nêu nhận xét chung về đức tính giản dị của Bác. PhÇn 2: cßn l¹i: Tr×nh bµy nh÷ng biÓu hiÖn về đức tính gíản dị của Bác. II. Ph©n tÝch: 1 . Đặt vấn đề: + LuËn ®iÓm: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.. Xác định luận điểm của bài văn ? - Cách nêu vấn đề trực tiếp. C¸ch nªu luËn ®iÓm ? T¸c dông ? - Gi¶i thÝch, më réng phÈm chÊt gi¶n dÞ Êy: Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp. Đức tính giản dị của Bác Hồ đợc nhấn - T/g đã đa dẫn chứng ở các phơng diện con m¹nh vµ më réng nh thÕ nµo tríc khi ngêi, ®/s cña B¸c, bao gåm: ®/s c¸ch m¹ng to lín vµ ®/s h»ng ngµy. chøng minh ?.

(303) Để làm rõ đức tính giản dị của Bác - Tác giả tin ở nhận định của mình (điều rất Hồ, tg đã chứng minh ở những phơng quan trọng ...) và tỏ rõ sự ngợi ca đối với Hồ diÖn nµo trong ®/s vµ con ngêi cña Chñ TÞch (rÊt l¹ lïng, rÊt k× diÖu). B¸c? Qua lời nhận định đó, em thấy tác giả có thái độ nh thế nào ? 2. Giải quyết vấn đề: Trong phần GQVĐ tác giả đã đề cập đến những phơng diện nào trong lối a. Bác giản dị trong tác phong sinh hoạt. sèng gi¶n dÞ cña B¸c ? + 3 luËn ®iÓm nhá: - B¸c gi¶n dÞ trong t¸c phong sinh ho¹t. - B¸c gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ngêi. - B¸c gi¶n dÞ trong c¸ch nãi vµ viÕt. + Bữa cơm: đạm bạc, tiết kiệm, chỉ có vài ba món đơn giản dân dã, ... + C¸i nhµ: sµn gç tho¸ng m¸t, chØ cã vµi ba §Ó lµm râ luËn ®iÓm nhá thø nhÊt, phßng, ... tác giả đã đa ra những luận cứ nào ? + Lối sống: Tự mình làm việc từ lớn đến nhỏ. Víi nh÷ng dÉn chøng nµo ?. Các chứng cớ này đợc nêu cụ thể b»ng nh÷ng chi tiÕt nµo ? - Gọi hs đọc đoạn: "Nhng chớ hiểu lÇm r»ng ...". * B»ng nh÷ng dÉn chøng chän läc, tiªu biểu, tg đã c/m nếp sống giản dị của Bác (Giải thích, bình luận bằng lý lẽ đánh trong bữa cơm và ngôi nhà Bác ở. gi¸ ý nghÜa vµ gi¸ trÞ cña lèi sèng cña Bác Hồ -> ngời đọc nhìn vấn đề ở tÇm bao qu¸t, toµn diÖn h¬n.) §o¹n nµy lµ lý lÏ hay dÉn chøng ?. Để thuyết phục ngời đọc, tác giả đã.

(304) ®a ra nh÷ng dÉn chøng nµo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a dÉn chøng ? ë ®o¹n nµy, t¸c gi¶ tiÕp tôc ®a ra 2. B¸c gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ngêi: h×nh thøc b×nh luËn vµ biÓu c¶m. H·y - Viết th cho một đồng chí. xác định ? - Nãi chuyÖn víi c¸c ch¸u miÒn Nam. ("ở việc nhỏ đó ... Một đ/s nh vậy - Đi thăm nhà tập thể của công nhân. ...") - §Æt tªn cho ngêi phôc vô. -> Khẳng định lối sống giản dị của B¸c, bµy tá t×nh c¶m cña ngêi viÕt -> => §a danh s¸ch liÖt kª tiªu biÓu => næi râ Tác động tới tình cảm cảm xúc của con ngời Bác: trân trọng, tỉ mỉ, yêu quý tất cả mäi ngêi ngời đọc, ngời nghe. 3: B¸c gi¶n dÞ trong c¸ch nãi vµ viÕt: Nh÷ng c©u nãi næi tiÕng cña B¸c: * Để chứng minh đức tính giản dị của - "Kh«ng cã g× ..." Bác trong quan hệ với mọi ngời, tg đã - "Níc ViÖt Nam lµ mét ..." liÖt kª nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu kÕt => Lµ nh÷ng c©u cã néi dung ng¾n gän, dÔ hîp víi b×nh luËn, biÓu c¶m. nhớ, mọi ngời đều biết -> Vì Bác muốn cho quần chúng nhân dân hiểu đợc, nhớ đợc, làm đợc -> Tập hợp, lôi cuốn, cảm hoá lòng ngời. Tác giả nêu lý lẽ và dẫn chứng để - §Ò cao søc m¹nh phi thêng cña lèi nãi lµm s¸ng tá luËn ®iÓm nµy nh thÕ nµo gi¶n dÞ vµ s©u s¾c -> kh¬i dËy lßng yªu níc, ? ý chí cách mạng -> khẳng định tài năng của B¸c. T¹i sao t¸c gi¶ dïng nh÷ng c©u nãi này để chứng minh cho luận điểm III.Tổng kết trªn ? Ghi nhí: SGK. C¸ch nãi gi¶n dÞ nh vËy cã t¸c dông nh thÕ nµo ? Trong ®o¹n nµy, lêi b×nh luËn: "Nh÷ng ch©n lý gi¶n dÞ ... cã ý nghÜa nh thÕ nµo ?.

(305) *Tác giả đã chứng minh sự giản dị trong c¸ch nãi vµ viÕt b»ng nh÷ng c©u nãi næi tiÕng cña B¸c.. Văn bản đã mang lại cho em những hiÓu biÕt míi mÎ, s©u s¾c nµo vÒ B¸c Hå ? Em học tập đợc gì từ cách nghị luận IV. luyện tập: cña t¸c gi¶ ? - "Bác Hồ đó chiếc áo nâu giản dị Màu quê hơng bền bỉ, đậm đà." H·y dÉn nh÷ng c©u th¬, bµi th¬, mÈu (Tè chuyện về Bác để chứng minh đức tính Hữu). gi¶n dÞ cña B¸c ? - "Tôi nói đồng bào nghe rõ không" (02/9/19 45 - Hå ChÝ Minh). - Bác thờng để lại đĩa thịt gà mà ăn trän mÊy qu¶ cµ xø NghÖ. Tr¸nh nãi to vµ ®i rÊt nhÑ ë trong vên." (ViÖt Ph¬ng.) - "Hòn đá to ..." (4) Cñng cè: ? Qua bài học, em hiểu nh thế nào là đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong đời sống? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Chuẩn bị bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ------------------------------. Ngµy so¹n:……………………………………... Ngµy d¹y: …………………………………….... TiÕt 95 + 96.

(306) ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 I- Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh: + ¤n tËp vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh, rÌn kü n¨ng viÕt bµi v¨n lËp luËn chøng minh. + Tự đánh giá chính xác quá trình nhận thức khi học văn lập luận chøng minh ë häc sinh. II - ChuÈn bÞ: - Thầy: Thầy ra đề, đáp án, biểu điểm, soạn bài. - Trß: ChuÈn bÞ giÊy bót. III- Tiến trình hoạt động dạy và học: 1. ổn định: Sỹ số. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra giÊy bót cña häc sinh. 3. Bµi míi: I. Đề bài: Hãy chứng minh rằng “ Đoàn kết là sức mạnh vô địch ”. II. Yªu cÇu: - KiÓu bµi: LËp luËn chøng minh. - Biết nêu dẫn chứng, sắp xếp các ý để chứng minh đợc vấn đề. Tính chất đúng đắn của lời khuyên đoàn kết. III. Đáp án: Học sinh làm đợc ý cơ bản sau. a/ Më bµi: Nªu vai trß, ý nghÜa cña ®oµn kÕt vµ yªu cÇu cÇn chøng minh. b/ Th©n bµi: Gi¶i thÝch, nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷. Lý lẽ: Tại sao sức mạnh là vô địch ? - Søc m¹nh lµm nªn chiÕn th¾ng. - Cã ®oµn kÕt sÏ cã thµnh c«ng. - Không đoàn kết không làm đợc việc lớn. * DÉn chøng: - DÉn chøng trong lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m cña bµ TriÖu, bµ Trng. Trong cuéc chèng Ph¸p, chèng Mü. - Chứng minh bằng dẫn chứng trong công cuộc xây dựng đất nớc ngày nay. c/ KÕt bµi: - NhÊn m¹nh bµi häc cña sù ®oµn kÕt chung søc, chung lßng. IV. BiÓu ®iÓm:.

(307) * §iÓm giái: ( 8 - 9 - 10 ®iÓm). Tr×nh bµy s¹ch, cã kü n¨ng lµm v¨n lËp luËn chøng minh tốt. Hiểu đề, diễn đạt lu loát. Điểm 8 có thể mắc 2 lỗi chính tả. * Điểm khá: ( 7 điểm) Hiểu đề, diễn đạt lu loát. Biết phơng pháp lập luận, trình bày s¹ch. M¾c tõ 2 - 4 lçi chÝnh t¶. * Điểm trung bình: (5 - 6 điểm). Tỏ ra hiểu đề, bố cục 3 phần. Có đoạn phân tích lý lẽ cha chÆt chÏ. M¾c 3 - 5 lçi chÝnh t¶. * Điểm kém: (3 - 4 điểm). Hiểu đề nhng không sâu, lập luận cha chặt chẽ. Phơng pháp lập luận cha tốt. Diễn đạt lủng củng. * Điểm yếu: (1 - 2 điểm). Không hiểu đề hoặc hiểu mơ hồ. Diễn đạt lủng củng, trình bµy cÈu th¶. Bè côc cha râ rµng. 4. - Cñng cè: - Giáo viên nhắc học sinh đọc lại bài. - Thu bµi vµ nhËn xÐt ý thøc lµm bµi. 5 - Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ «n tËp v¨n lËp luËn chøng minh. - Tiết sau: Học bài “ ý nghĩa văn chơng ”. Học sinh về đọc và soạn bài.. Ngµy so¹n:……………………………………... Ngµy d¹y: …………………………………….... TUÇN 26 : Tiết 97 . Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc bản chất, khái niệm câu chủ động, bị động. - Mục đích và các thao tác chuyển đổi câu. - Các kiểu câu bị động và cấu tạo của chúng. - Sử dụng câu chủ động và câu bị động linh hoạt trong nói và viết II. ChuÈn bÞ:. Gv: Soạn giáo án, tham khảo tài liệu, b¶ng phơ.

(308) Hs: OÂn taäp III. TiÕn tr×nh d¹y - häc:, (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? C«ng dông cña tr¹ng ng÷ trong c©u. ? Mục đích của việc tách trạng ngữ thành câu riêng. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: - GT: Câu văn cũng nh cuộc đời, cuộc đời luôn luôn đổi thay thì câu văn cũng phải luôn thay đổi để thoả mãn những nhu cầu giao tiếp của con ngời. Làm thế nào để góp phần cho việc giao tiếp trở nên sinh động và có hiệu quả?. Hoạt động của GVvà HS GV: chÐp vÝ dô ra b¶ng phô - gäi häc sinh đọc. ? Hãy xác định chủ ngữ ở a, b.. Kết quả cần đạt I - Câu chủ động và câu bị động:. 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt: a/ Mäi ngêi / yªu mÕn em. CN = chØ ngêi = chñ thÓ thùc hiÖn ho¹t động vào ngời khác ở vị ngữ  Câu chủ động. b/ Em / đợc mọi ngời yêu mến. CN = chỉ ngời đợc hoạt động của ngời khác hớng tới  Câu bị động.. ? Tõ vÝ dô trªn em hiÓu thÕ nµo lµ c©u chủ động, câu bị động ?. 3. Ghi nhí: * LuyÖn nhanh. a/ Con mèo vồ con chuột  Câu chủ động.. ? Tìm câu chủ động, câu bị động ?. b/ Con chuột bị con mèo vồ  Câu bị động. c/ Mẹ tặng quyển sách cho nó  Câu chủ động. II - Mục đích của câu chủ động sang câu bị động:.

(309) 1. VÝ dô: - GV ghi bảng phụ gọi học sinh đọc. ? Em chọn câu a hay b để điền vào chỗ trèng ? V× sao l¹i chän nh vËy ?. 2. NhËn xÐt: - Chọn câu b để điền vì câu đi trớc đã nói về Thuû th«ng qua chñ ng÷ “em t«i”. V× vËy sÏ lµ hîp l« gÝch nÕu c©u sau tiÕp tôc nãi vÒ Thuû. . ? Việc chuyển câu chủ động sang câu bị động nh vậy nhằm mục đích gì ?. Liªn kÕt c¸c c©u trong ®o¹n v¨n m¹ch l¹c.. 3. Ghi nhí: (Tr 58). Học sinh đọc. III - LuyÖn tËp:. - Gọi học sinh đọc. 4 - Cñng cè- LuyÖn tËp:. Bài 1: Tìm câu bị động ? Tại sao tác giả chän c¸ch viÕt nh vËy. Bµi lµm.. - Gọi học sinh đọc yêu cầu của đề.. - Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm.. - Có khi (các thứ của quý) đợc trng bày trong tñ kÝnh, trong b×nh pha lª. - Tác giả “ mấy vần thơ ” liền đợc tôn làm đơng thời đệ nhất thi sĩ. - Tác giả chọn câu bị động nhằm tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trớc đó nhằm liên kết tốt hơn trong ®o¹n v¨n.. 5 - Híng dÉn vÒ nhµ: - Thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi viÕt tËp lµm v¨n. VÒ nhµ «n v¨n lËp luËn chøng minh..

(310) **********************************************. Ngµy so¹n:……………………………………... Ngµy d¹y: ……………………………………..... TiÕt 98-99. ý nghÜa v¨n ch¬ng ( Hoµi Thanh) I. Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu đợc quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụ và công dụng của văn chơng trong lịch sử loài ngời. Từ đó bớc đầu hiểu đợc những nét c¬ b¶n vÒ phong c¸ch nghÞ luËn v¨n ch¬ng cña nhµ phª b×nh v¨n häc Hoµi Thanh. - Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch bè côc, dÉn chøng, lÝ lÏ vµ lêi v¨n tr×nh bµy cã c¶m xóc, cã h×nh ¶nh trong v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n,- SGK, SGV - Toµn tËp Hoµi Thanh- TËp 1.- Ch©n dung Hoµi Thanh. - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu vµ so¹n tríc bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Trong bài Đức tính giản dị của Bác Hồ, luận đề đợc triển khai thành mấy luận ®iÓm? §ã lµ nh÷ng luËn ®iÓm g×? (3) Bµi míi: - GT: Văn chơng nghệ thuật là một trong những hoạt động tinh thần hết sức lí thú và bổ ích đối với cuộc sống của con ngời. Đã bao giờ chúng ta tự hỏi: Văn chơng là gì? V¨n ch¬ng cã nguån gèc tõ ®©u? V¨n ch¬ng cã c«ng dông g× trong cuéc sèng? Bµi viÕt ýnghÜa v¨n ch¬ng cña Hoµi Thanh, mét nhµ phª b×nh v¨n häc cã uy tÝn lín, sÏ.

(311) cung cấp cho chúng ta một cách hiểu, một cách quan niệm đúng đắn và cơ bản về điều cần hiểu biết đó. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. đọc- Giới thiệu chung:. HS đọc chú thích* SGK. 1. T¸c gi¶:. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Hoµi Thanh?. - Tªn thËt NguyÔn §øc Nguyªn, lµ mét GV giíi thiÖu ch©n dung Hoµi Thanh. trong nh÷ng nhµ v¨n, nhµ phª b×nh v¨n häc lín ë níc ta. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. ? H·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n: " ý a. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: nghÜa v¨ ch¬ng"? * §äc - GV và HS đọc. - Yªu cÇu: Giäng võa rµnh m¹ch võa * Chó thÝch : Chó ý c¸c tõ: xóc c¶m, chËm vµ s©u l¾ng. - Cèt yÕu, quan träng, c¬ b¶n, chñ HS đọc chú thích. chèt, kh«ng thÓ thiÕu. .. - Vị tha: lòng thơng ngời, đức hi sinh, xả th©n cao c¶.. ? Văn bản đợc viết theo thể loại nào?. b. T¸c phÈm: -ThÓ lo¹i: NghÞ luËn chøng minh mét vÊn đề văn học.. - Bài ýnghĩa văn chơng đợc trích trong cuốn sách Văn chơng và hành động, viết từ ? Văn bản này có bố cục đặc biệt nh những năm 1936. thÕ nµo? (Kh«ng cã kÕt luËn bëi ®©y lµ ®o¹n - Bè côc: 2 phÇn: trÝch) - Đoạn 1(Từ đầu-> muôn loài): Nêu vấn đề nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng. - Cßn l¹i: Ph©n tÝch, chøng minh ý nghÜa vµ công dụng của văn chơng đối với cuộc sống.

(312) cña con ngêi. HS đọc phần 1 II..Ph©n tÝch: ? Theo Hoµi Thanh, nguån gèc cèt 1./ Nguån gèc cña v¨n ch¬ng. yÕu cña v¨n ch¬ng lµ g× ? - Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng lµ lßng * Cèt yÕu: ChÝnh, Quan träng nhÊt. th¬ng ngêi vµ réng ra lµ th¬ng mu«n vËt, mu«n loµi. ? T¸c gi¶ ®a ra c©u chuyÖn vÒ Thi sÜ - HSTL: Nh»m dÉn d¾t nguån gèc cña v¨n ấn nhằm mục đích gì ? ch¬ng. GV lÊy mét sè vÝ dô minh ho¹. - Th¬ nhËt ký trong tï cña Hå ChÝ Minh còng b¾t nguån tõ lßng th¬ng ngêi. Nh×n thÊy c¶nh em bÐ TQ ph¶i vµo nhµ lao víi mÑ, nhµ th¬ thèt lªn: Oa! Oa! Oa “Cha chèn kh«ng ®i lÝnh níc nhµ. Nªn nçi th©n em võa nöa tuæi. Phải theo mẹ đến ở nhà pha”. ? Theo em, quan niÖm nguån gèc cña - Häc sinh th¶o luËn. văn chơng là lòng thơng ngời có đúng kh«ng ? - Rất đúng nhng cũng có quan niệm khác: V¨n ch¬ng b¾t nguån tõ cuéc sèng con ngêi lao động của con ngời. ? VËy v¨n ch¬ng cã nhiÖm vô vµ c«ng dông nh thÕ nµo ? ? Theo Hoµi Thanh nhiÖm vô cña v¨n ch¬ng lµ g× ? * H×nh dung: H×nh ¶nh, bãng h×nh.. 2./ NhiÖm vô vµ c«ng dông cña v¨n ch¬ng.. - V¨n ch¬ng lµ h×nh dung cña sù sèng mu«n h×nh v¹n tr¹ng, v¨n ch¬ng s¸ng t¹o ra sù sèng. - V¨n ch¬ng ph¶n ¸nh h×nh ¶nh cuéc sèng. Cuộc sống nh thế nào sẽ đợc văn chơng ? Trong lêi nhËn xÐt v¨n ch¬ng bao kh¾c ho¹ nh thÕ. V¨n ch¬ng s¸ng t¹o ra gåm mÊy ý ? H·y gi¶i thÝch. nh÷ng h×nh ¶nh, ý tëng mµ cuéc sèng cha có để mọi ngời phấn đấu xây dựng. * Ví dụ: Cày đồng đang buổi ban tra….

(313) ? Hãy đọc bài ca dao phản ánh cuộc sống hiện thực của ngời lao động ? ? Em hãy đọc một bài thơ phản ánh cuéc sèng hiÖn thùc cña ngêi chiÕn sü hoÆc h×nh ¶nh hµo hïng cña d©n téc ta. ? Em h·y nªu c«ng dông cña v¨n ch¬ng ?. - Bài “ Tiểu đội xe không kính” - Bµi “ §ång chÝ”. - C«ng dông cña v¨n ch¬ng gióp cho t×nh c¶m vµ gîi lßng vÞ tha. * C/M: NÕu xem truyÖn…. Cã thÓ vui, buån, mõng, giËn. ? Tác giả đa dẫn chứng gì để chứng - Nếu lịch sử loài ngời xoá bỏ hết văn chơng  nghÌo nµn….. minh c«ng dông cña v¨n ch¬ng ?  Nh vậy văn chơng xây đắp tình cảm cho con ngời, làm cho đời sống tinh thần của con ngêi cµng phong phó, lµm cho con ngêi biÕt yªu th¬ng h¬n. ? §Æc s¾c trong nghÖ thuËt nghÞ luËn III. Tæng kÕt cña Hoµi Thanh trong v¨n b¶n nµy lµ 1- NghÖ thuËt: g×? Lèi v¨n nghÞ luËn võa cã lý lÏ, võa cã c¶m xóc. ? Theo ý kiÕn em,nguån gèc cña v¨n 2- Néi dung: (Ghi nhí SGK - 63). ch¬ng lµ g×? IV. LuyÖn tËp:. - T×m thªm c¸c dÉn chøng cô thÓ:. - Chóng ta cã thÓ thÊy râ c/s cña n/d VN qua ca dao, tôc ng÷, ..., qua nh÷ng v¨n b¶n "Vît ..."; "S«ng níc Cµ ..." - S¸ng t¹o ra sù sèng míi: "DÕ MÌn ..."; "Lao xao", ... - Båi dìng t×nh yªu thiªn nhiªn: "C«n S¬n ca" -> Båi dìng t/y q/h/®/n, yªu con ngêi, yªu hoµ b×nh..

(314) (4) Cñng cè: §äc bµi viÕt tham kh¶o cña GS. NguyÔn v¨n H¹nh. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc kÜ bµi. - ChuÈn bÞ bµi: KiÓm tra v¨n. Ngµy so¹n:…………………………… Ngµy d¹y: …………………………….. Tiết 100. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. (TiÕp) I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Thực hành đợc thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Có kĩ năng nhận diện và phân biệt câu bình thờng có chứa từ bị, đợc và các cặp câu chủ động, bị động tơng ứng. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n.- SGK, SGV,- B¶ng phô - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc:.

(315) (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: 7°. 7b. 7c. - Thế nào là câu chủ động, bị động? - KiÓm tra vë Bµi tËp cña HS. (3) Bµi míi: - GT: Sau khi học tiết đầu của bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động chúng ta thấy trong thực tế có những trờng hợp câu có chứ từ bị, đợc nhng không phải là câu bị động.Ví dụ: - Bác sĩ ấy đợc mổ bệnh nhân rồi. - Xe nµy bÞ háng. Và không phải trờng hợp nào cũng biến đổi đợc câu chủ động thành câu bị động. Ví dô: - Nã rêi líp häc. (Kh«ng nãi: Líp häc bÞ nã rêi.) Hoạt động của GVvà HS - GV treo b¶ng phô phÇn vÝ dô - Gọi học sinh đọc. - Gi÷a c©u a vµ b cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? ? Theo định nghĩa về câu bị động, có cùng là câu bị động không ? ? VÒ h×nh thøc: Hai c©u cã g× kh¸c nhau?. GV chÐp lªn b¶ng phô c©u c.. Kết quả cần đạt I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:. 1. VÝ dô SGK. 2. NhËn xÐt: * Gièng: Miªu t¶ cïng mét sù viÖc - Đều là câu bị động. * Kh¸c: - C©u a dïng tõ “ §îc” - C©u b kh«ng dïng tõ “ §îc” Ngời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu giờng bàn thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.  Cïng néi dung miªu t¶ víi c©u a,b.. ? C©u c cã cïng néi dung miªu t¶ víi c©u a,b kh«ng ?  Là câu chủ động. ? Câu c thêm thành phần nào ? (Đối - Chủ thể hoạt động: Ngời ta..

(316) tîng nµo ?) - “Ngêi ta” lµ lo¹i c©u g× ? ? Hãy chỉ ra chủ thể hoạt động và đối tợng của hoạt động ? ? Ngời ta chuyển câu chủ động thành câu bị động bằng cách nào ? ? ở câu a Đối tợng hoạt động ở vị trí nµo ? Cánh màn điều là đối tợng của hoạt động h¹.. - Đối tợng hoạt động: Cánh màn điều. * Chuyển câu chủ động  bị động.. - Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tợng của hoạt động lên đầu câu. Thêm từ Đợc, Bị vào sau côm tõ Êy. - Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tợng của hoạt động lên đầu câu. Lợc bỏ hoặc biến cụm từ chỉ chủ thể của hoạt động  bộ phận không b¾t buéc. *Ghi nhí ®iÓm 1. ? ở câu b đối tợng của hoạt động ở vị trí Học sinh đọc. nµo ? Lîc bá tõ nµo ?. - Gọi học sinh đọc.. HSTL: Tõ BÞ, §îc. a/ Bạn em đợc giải nhất trong kỳ thi… b/ Tay em bÞ ®au.. - Nh vậy mỗi câu chủ động đều có câu bị động tơng ứng và ngợc lại. ? Câu bị động thờng xuất hiện từ nào ? - Không chuyển sang câu chủ động tơng - GV chép ra bảng phụ 2 ví dụ tiếp của 3. ứng đợc.  Kh«ng ph¶i c©u nµo chøa BÞ, §îc còng lµ ? Hãy tìm ngời hoặc vật tác động hớng bị động. vào đối tợng của hoạt động ? Không tìm * Ghi nhớ điểm 2. đợc. áo đợc công nhân may (xong). ? Có chuyển đợc câu chủ động tơng ứng - > 3. Ghi nhí: SGK kh«ng ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng c©u chøa BÞ, §îc ? II. LuyÖn tËp. Gọi học sinh đọc ghi nhớ Bµi 1 (Tr 65). Chuyển câu chủ động thành 2 câu bị động tơng ứng khác nhau. (4) Cñng cè- luyÖn tËp: Bµi lµm: - Gọi học sinh đọc yêu cầu. a/ Ngôi chùa ấy đợc xây dựng từ thế kỷ XIII. Ng«i chïa Êy x©y dùng tõ thÕ kû XIII..

(317) b/ Tất cả cửa chùa đợc làm bằng gỗ lim TÊt c¶ cöa chïa lµm b»ng gç lim. c/ Con ngựa bạch buộc lên gốc đào. Con ngựa bạch đợc buộc lên gốc đào. d/ Một lá cờ đại đợc dựng ở….. Một lá cờ đại dựng ở giữa sân. Bµi 2: - Chuyển câu chủ động thành 2 câu bị động chøa tõ BÞ, §îc. Cho biÕt s¾c th¸i, ý nghÜa của hai từ đó. a/ Em đợc thầy giáo phê bình. Em bÞ thÇy gi¸o phª b×nh. b/ Ngôi nhà ấy đã bị phá. Ngôi nhà ấy đã đợc phá. c/ Sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng th«n đã đợc trào lu….. Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bÞ trµo lu….. Câu chứa Đợc có hàm ý đánh giá tích cực.. - Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - GV ch÷a bµi.. - Gọi học sinh đọc yêu cầu bài 2.. - Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm.. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.. Câu chứa Bị có hàm ý đánh gi¸ tÝch cùc.. - GV ch÷a bµi.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Học kĩ lí thuyết cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh. Ngµy. th¸ng. BGH ki. n¨m 2012.

(318) ********************************************** Ngµy so¹n:………………………… Ngµy d¹y: …………………………. TuÇn 27. TiÕt 101 : KiÓm tra V¨n 45 phót I. Mục tiêu cần đạt: - Kiểm tra các văn bản đã học từ đầu học kì II, bao gồm các bài Tục ngữ và hai v¨n b¶n nghÞ luËn chøng minh. - KÕt hîp lµm bµi tr¾c nghiÖm vµ tù luËn, tr¶ lêi c©u hái vµ viÕt ®o¹n v¨n ng¾n. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c trong häc tËp. II. ChuÈn bÞ: - GV; Bµi so¹n.- SGK, SGV - HS: häc bµi cò, chuÈn bÞ giÊy bót kiÓm tra. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS (3) Bµi míi: a. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ KIỂM TRA: - Thu thập thông tin kiểm để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng của phần kiến thức v¨n häc. b. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA 1. Hình thức: Trắc nghiệm + tự luận 2. Thời gian: 45 phút c. THIẾT LẬP MA TRẬN.

(319) NhËn biÕt Néi dung. TN. Tôc ng÷. C1,3,4 1.5®. Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta Sự giàu đẹp C5 cña TiÕng ViÖt. TL. Th«ng hiÓu TN. TL. VËn dông ThÊp Cao TN TL TN TL. Tæ ng. C2 C:9 0.5® 2®. 4®. C6,7. 1®. 1®. 0.5®. 0.5 ®. §øc tÝnh gi¶n C8 dÞ cña B¸c Hå. 0.5®. C 11 2® 2.5 ® 2®. ý nghÜa V¨n ch¬ng Tæng. C10 2® 2.5®. 1.5®. 4®. 2®. d. §Ò kiÓm tra: Câu I: Chọn đáp án đúng cho các câu hỏi sau? 1. ý nghĩa nào đúng nhất có trong câu tục ngữ “ Không thầy đố mày làm nên”? A. ý nghÜa khuyªn nhñ. B. ý nghÜa phª ph¸n C. ý nghÜa ngîi ca D. ý nghĩa thách đố. 2. Nhận xét nào sau đây không đúng với tục ngữ ? A. Là một thể loại văn học dân gian. B. Là những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh. C. Là kho tàng kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt. D. Là những câu nói giãi bày đời sống tình cảm phong phú của nhân dân. 3. Dòng nào dưới đây không phải là tục ngữ ? A. Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng. B. Ếch ngồi đáy giếng. C. Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân. D. Giấy rách phải giữ lấy lề. 4. Câu tục ngữ nào đồng nghĩa với câu “Người sống đống vàng” ? A. Cái răng, cái tóc là gốc con người B. Một mặt người bằng mười mặt của C. Đói cho sạch, rách cho thơm D. Học ăn, học nói, học gói, học mở 5. Chứng cứ nào không đợc tác giả dùng để chứng minh cái hay của Tiếng Việt? A. Dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt..

(320) B. Ng÷ ph¸p uyÓn chuyÓn chÝnh x¸c. C. Mét thø tiÕng giµu chÊt nh¹c. D. Thỏa mãn nhu cầu trao đổi tình cảm, ý nghĩa giữa ngời với ngời. 6. Dẫn chứng trong bài văn: “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” được lựa chọn và sắp xếp theo trình tự nào ? A. Từ hiện tại trở về quá khứ. B. Từ hiện tại đến tương lai. C. Từ quá khứ đến hiện tại. D. Từ quá khứ đến hiện tại, tới tương lai. 7. Hai câu văn: “Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.” là hai câu bị động. Nhận xét này đúng hay sai ? A. Đúng. B. Sai 8. Văn bản: “Đức tính giản dị của Bác Hồ” sử dụng phép lập luận gì ? A. Giải thích. B. Giải thích và chứng minh. C. Chứng minh. D. Giải thích và bình luận B. Tù luËn: C©u 1: (2 ®iÓm ) Nªu ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ “§ãi cho s¹ch r¸ch cho th¬m”? H·y tìm 01 câu tục ngữ đồng nghĩa với câu đã cho? C©u 2: ( 2®iÓm ). Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Hoµi Thanh vµ cho biÕt nguån gèc cèt yÕu cu¶ v¨n ch¬ng?. Câu 3: ( 2 điểm ).Viết đoạn văn chứng minh đời sống giản dị, khiêm tốn của Bác Hå.( 4-5 c©u) e. §¸p ¸n thang ®iÓm. *Trắc nghiệm: 4đ. Mỗi đáp án đúng = 0,5đ Đáp án đúng. 1 -. c,. 2- d,. 3- b,. 4 – b,. 5 - c,. 6- c,. 7- a,. * Tù luËn: Câu 1: - Nêu đúng ý nghĩa của câu tục ngữ đợc. :. Tìm đợc một câu tục ngữ có nội dung tơng tự đợc :. 1® 1®. Câu 2: Nêu đợc những nét cơ bản của Hoài Thanh và nêu đợc Nguồn gốc văn chơng đợc :. 2®. Câu 3: Viết đúng số câu, đúng thể loại văn chứng minh. 1®. Lµm to¸t néi dung : §êi sèng gi¶n dÞ , khiªm tèn cña B¸c. 1®. (4) Cñng cè: - Thu bµi, nhËn xÐt giê (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ xem l¹i bµi.. 8- c.

(321) - Chuẩn bị bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (Tiếp) -------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n:………………….... Ngµy d¹y: ………….................. TiÕt 102 : ¤n tËp v¨n nghÞ luËn. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : - Nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. - Chỉ ra đợc những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài nghị luận đã học. - Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận qua sự phân biệt với các thể văn khác. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n,SGK, SGV - HS: Häc bµi cò vµ so¹n bµi míi - Đọc kĩ các văn bản đã học (bài 20,21,23,24) lập bảng, điền vào các ô trống theo mÉu. - Đối chiếu với các văn bản tự sự, trữ tình đã học ở lớp 6,7 điền vào bảng hệ thống III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. (2) Kiểm tra bài cũ: KT 15p. Chọn đáp án đúng. 1. Tục ngữ, ca dao, dân ca đợc coi là: a/ Mét t¸c phÈm nghÞ luËn. 7c.

(322) b/Kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. c/Văn bản nghị luận đặc biệt ngắn gọn. Mỗi câu tục ngữ là một luận đề cha đợc chứng minh. 2. Em học tập đợc gì ở Bác sau khi đọc xong văn bản : Đức tính giản dị của Bác Hå ‘ (3) Bµi míi: - GT: Trong chơng trình Ngữ văn 6 và học kì I lớp 7, các em đã đợc tiếp xúc với các v¨n b¶n thuéc lo¹i h×nh tù sù, lo¹i h×nh tr÷ t×nh. Ch¬ng tr×nh häc k× II líp 7 dµnh phần quan trọng để học văn bản nghị luận.. Bài học hôm nay sẽ giúp các em củng cố về tất cả những kiến thức đó. I. §iÒn vµo b¶ng kª mÉu 1: S tt Tªn bµi. §Ò tµi T¸c gi¶. nghÞ luËn. TinhthÇn 1 yªu níc cñaNDta. Hå. Tinh thÇn yªu níc cña d©n téc ViÖt Nam. Sù giµu 2 đẹp của tiÕngViÖt. §Æng. §øc tÝnh. Ph¹m. gi¶n dÞ 3 cña. ChÝ Minh. Thai Mai. §øc tÝnh gi¶n dÞ cña. §ång. B¸c Hå. B¸c Hå. 4. V¨n ch¬ng Hoµi. v¨n. vµ ý nghÜa. Thanh. LuËn ®iÓm chÝnh D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quÝ b¸u cña ta. Sự giàu đẹp Tiếng Việt có những đặc sắc của tiếng Việt của một thứ tiếng đẹp, một thø tiÕng hay.. v¨n. ý nghÜa. P P. cña nã. lËp luËn Chøng minh. Chøngminh(kÕ t hîp gi¶i thÝch). B¸c gi¶n dÞ trong mäi ph¬ng Chøng minh diÖn: ¨n, ë, lèi sèng, c¸ch nãi (kÕt hîp gi¶i vµ viÕt. Sù gi¶n dÞ Êy ®i liÒn thÝch vµ víi sù phong phó, réng lín vÒ b×nh luËn) đời sống tinh thần ở Bác. Nguån gèc cña v¨n ch¬ng lµ Gi¶i thÝch ë t×nh th¬ng ngêi, th¬ng mu«n loµi, mu«n vËt. V¨n ch¬ng h×nh dung vµ s¸ng t¹o ra (kÕt hîp b×nh luËn) sù sèng, nu«i dìng vµ lµm giµu cho t×nh c¶m cña conng-.

(323) ch¬ng. đối với. êi. con ngêi.. II.Bảng kê 2, tóm tắt những nét đặc sắc nghệ thuật của 4 bài nghị luận: Bµi. §Æc s¾c nghÖ thuËt. 1. - Bè côc chÆt chÏ, m¹ch l¹c; dÉn chøng toµn diÖn, chon läc, tiªu biÓu vµ s¾p xÕp theo tr×nh tù thêi gian lÞch sö, rÊt khoa häc, hîp lÝ.. 2. - Kết hợp chứng minh với giải thích ngắn gọn; luận cứ và luận chứng xác đáng toµn diÖn, phong phó vµ chÆt chÏ.. 3. - KÕt hîp chøng minh víi gi¶i thÝch vµ b×nh luËn ng¾n gän; dÉn chøng toµn diÖn, cô thÓ, ®Çy søc thuyÕt phôc; lêi v¨n gi¶n dÞ, trµn ®Çy nhiÖt t×nh, c¶mxóc. 4. - Kết hợp chứng minh với giải thích và bình luận ngắn gọn; trình bày vấn đề phøc t¹p mét c¸ch dung dÞ, dÔ hiÓu; lêi v¨n giµu c¶m xóc, h×nh ¶nh. III. B¶ng kª 3:. TT ThÓ lo¹i. YÕu tè chñ yÕu. 1 TruyÖn. Cèt truyÖn, nh©n v©t, Nh©n vËt kÓ chuyÖn. DÕ MÌn phiªu lu kÝ, Buæi häc cuèi cïng,. T©m tr¹ng, c¶m xóc; h×nh ¶nh, vÇn, nhÞp, nh©n vËt tr÷ t×nh. Ca dao- d©n ca tr÷ t×nh, Nam quèc s¬n hµ, Nguyªn tiªu, TÜnh d¹ tø, Nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ n¸t,Ma,Lîm,§ªm nayB¸c Kngñ. Luận đề, luận điểm, luËn cø, luËn chøng. - Tinh thần ... của ND ta, Sự giàu đẹp của TV, §øc tÝnh ... B¸c Hå, ý nghÜa Vch¬ng. kÝ Tr÷ 2. t×nh. 3. NghÞ luËn. Tªn bµi- vÝ dô. C©y tre ViÖt Nam. GV: Sự phân chia thể loại nh trên chỉ là tơng đối.. Trong một tác phẩm tự sự cũng có các yếu tố trữ tình và nghị luận; lại có những tác phẩm nằm ở đờng biênranh giới giữa các thể loại: Truyện - thơ, Tuỳ bút- thơ, bút kí- chính luận... ? Tôc ng÷ cã. - Hai bài về tục ngữ cũng đợc đặt vào cụm bài nghị luận vì những câu.

(324) ph¶i v¨n b¶n N luËn kh«ng. tục ngữ có thể coi là một dạng nghị luận đặc biệt nhằm khái quát nh÷ng nhËn xÐt, kinh nghiÖm, bµi häc cña d©n gian.. * Ghi nhí: SGK IV. LuyÖn tËp: Bài 1: Đánh dấu (+) vào ô trống câu trả lời em cho là đúng. Một bài thơ trữ tình là tác phẩm văn chơng, trong đó: a/Kh«ng cã cèt truyÖn vµ nh©n vËt. b/ Kh«ng cã cèt truyÖn nhng cã thÓ cã nh©n vËt. +. c/ChØ biÓu hiÖn trùc tiÕp t×nh c¶m, c¶m xóc, t©m tr¹ng cña t¸c gi¶. d/ Cã thÓ biÓu hiÖn trùc tiÕp, còng cã thÓ biÓu hiÖn gi¸n tiÕp t×nh c¶m, t©m tr¹ng, c¶m xóc cña t¸c gi¶ vµ cña nh©n vËt qua h×nh ¶nh thiªn nhiªn, con ngêi vµ sù viÖc. Mét t¸c phÈm nghÞ luËn lµ: a/ T¸c phÈm v¨n ch¬ng. +. b/T¸c phÈm chÝnh luËn. +. c/T¸c phÈm nhËt dông. d/Kh«ng cã cèt truyÖn vµ nh©n vËt. e/ Kh«ng cã yÕu tè miªu t¶, tù sù. g/ Kh«ng sö dông ph¬ng thøc biÓu c¶m. h/ Kh«ng biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc. Tục ngữ, ca dao, dân ca đợc coi là: a/ Mét t¸c phÈm nghÞ luËn b/Kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. c/Văn bản nghị luận đặc biệt ngắn gọn. Mỗi câu tục ngữ là một luận đề cha đợc chứng minh. (4) Cñng cè: (5) Híng dÉn vÒ nhµ:.

(325) - Xác định thể loại các bài: Ma, Lợm, Cây tre Việt Nam, Lòng yêu nớc, Bức th của thủ lĩnh da đỏ... - ChuÈn bÞ bµi: So¹n “ Sèng chÕt mÆc bay” -Tiết sau: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y TiÕt 103.. Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc cụm chủ- vị với t cách là một kết cấu ngôn ngữ - Giúp HS hiểu đợc thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu (tức là dùng cụm chủ- vị làm thành phần câu nh chủ ngữ, vị ngữ, bổ ngữ, định ngữ). - Cã kÜ n¨ng më réng c©u b»ng c¸ch dïng côm chñ- vÞ lµm thµnh phÇn cña c©u trong khi nãi, viÕt. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n,SGK, SGV, b¶ng phô. - HS: Häc bµi cò vµ so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Nêu những cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Bµi tËp 3. (3) Bµi míi: - GT: XÐt hai c¸ch nãi sau a/ V¨n ch¬ng/ rÊt bæ Ých. (C-V) b/ V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã, luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã. => C¸ch nãi b/ phong phó h¬n. Chóng ta h·y cïng t×m hiÓu c¸ch nãi thø hai nµy..

(326) Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở réng c©u:. ?T×m c¸c côm danh tõ, ph©n tÝch cÊu t¹o?. 1.VÝ dô : 2. NhËn xÐt. Vd1 - Nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã - Nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã. ? Nhận xét về cấu tạo của các định ngữ đứng sau?. §Þnh ng÷ tríc Trung t©m. §Þnh ng÷ sau. nh÷ng. ta kh«ng cã. nh÷ng ? Xác định các cụm chủ vị trong 2 vÝ dô sau? Cho biÕt cum C- V nµo lµ lßng cèt c©u, côm C - V nµo lµ thµnh phÇn c©u? CN. t×nh c¶m. ta s½n cã. t×nh c¶m - Định ngữ đứng sau là 1 cum chủ vị Vd2:. VN. a. Bè/ vÒ //lµ 1 tin vui. c. v CN. VN. b. Nh©n d©n ta / tinh thÇn// rÊt h¨ng h¸i. cn vn ? Nh vËy cã thÓ më réng c©u b»ng c¸ch nµo? GV chèt: Nh÷ng côm C - V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc côm tõ lµ những cụm C - V đợc mở rộng.. - Côm C -V: Bè/ vÒ: lµ thµnh phÇn chñ ng÷ trong c©u - Côm C - V: tinh thÇn rÊt h¨ng h¸i lµ thµnh.

(327) *Bài tập nhanh: Xác định cụm chủ vị làm định ngữ trong các câu sau? GV ghi b¶ng phô. phÇn vÞ ng÷ trong c©u. 3. Ghi nhí: SGK a/ Căn phòng tôi ở/ rất đơn sơ.. ? T×m c¸c côm chñ vÞ lµm thµnh phần câu trong 4 VD và xác định các cụm C - V đó đóng vai trò gì trong c©u?. C. V. C¨n phßng t«i/ ë §Þnh ng÷. c v. b/ Nam /đọc quyển sách tôi/ cho mợn. C. V (c. -. v). II. Các trờng hợp dùng cụm chủ- vị để më réng c©u: 1. VÝ dô.. 2. NhËn xÐt.. - B¶ng phô. Côm chñ- vÞ. Gäi tªn. - Chị Ba/ đến. lµm chñ ng÷.. - tinh thÇn/ rÊt h¨ng h¸i. lµm vÞ ng÷.. - trời sinh lá sen/ để bao bọc cốm. lµm phô ng÷ trong côm §T( bæ ng÷). - trêi sinh cèm /n»m ñ trong l¸ sen - ngµy C¸ch m¹ng T t¸m/ thµnh c«ng.. phụ ngữ trong cụm DT( định ngữ). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña - C¸c thµnh phÇn CN,VN, c¸c thµnh phÇn thành phần câu nh CN, VN, các thành phụ ngữ có thể đợc cấu tạo bằng 1 cụm C -.

(328) phÇn phô ng÷?. V 3. Ghi nhí: SGK * Bài tập nhanh: Xác định và gọi tên các côm Mẹ/về// khiến cả nhà/đều vui vì ai/cũng mong. c v. c. (c-v lµm CN) §T) C. _. v. c. v. (c-v lµm phô ng÷ cho V. chñ- vÞ lµm thµnh phÇn c©u. III. LuyÖn tËp: 4. Cñng cè- luyÖn tËp. a/ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những ngời chuyên môn/ mới định đợc, c. Gọi hs đọc y/c bài . Gọi hs lên làm bµi.. v (Côm. c-v làm định ngữ) ngêi ta// gÆt mang vÒ C. V. b/Trung đội trởng Bính// khuôn mặt /đầy đặn. HS kh¸c nhËn xÐt. GV ch÷a bµi.. (Côm c-v lµm vÞ ng÷). c. C. v. V. c/ Khi các cô gái Vòng /đỗ gánh, giở từng líp l¸ sen, chóng ta thÊy hiÖn ra tõng l¸ (c-v làm định ngữ) c v (c-v lµm bæ ng÷). v. c.

(329) cèm s¹ch sÏ vµ tinh khiÕt, kh«ng cã m¶y may mét chót bôi nµo. (đảo) d/ Bçng mét bµn tay /®Ëp vµo vai //khiÕn h¾n/giËt m×nh. (c-v lµm CN) c. v. (c-v lµm. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc kÜ bµi, lµm bµi tËp 2 -Tiết sau học: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.( tíêp). ---------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 104 . tr¶ bµi viÕt sè 5 I. Môc tiªu : - Học sinh nắm được các kiến thức cần đạt trong bài viết - Nhận biết những ưu điểm, nhược điểm trong bài văn của mình và sửa - Rèn kĩ năng dùng từ, viết câu, viết đúng chính tả cho học sinh -Học sinh có ý thức sửa lỗi, vận dụng các kinh nghiệm để bài sau tốt hơn II.ChuÈn bÞ: - Giáo viên: các lối của học sinh + dàn ý - Học sinh: sửa lỗi trong bài viết III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1) ổn định lớp: sĩ số 7a. 2) KiÓm tra bµi cò: kh«ng 3) Bµi míi:. 7b. 7c.

(330) Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I / §Ò bµi : - GV chép đề bài lên bảng .. Học sinh nhắc lại đề bài. Chøng minh c©u tuc ng÷” Søc m¹nh lµ v« ®ich” II, Yªu cÇu: Gi¸o viªn lu ý häc sinh: - Đọc kĩ đề bài. - Cần thực hiện đủ các thao tác khi làm văn chứng minh.. ? Thể loại?-Văn chøng minh.. 4. Tu©n thñ c¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề. - T×m ý. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi. * Dµn bµi:. ? Phần mở bài em cần giới thiệu vấn đề gì? Gv đọc phần mở bài. a/ Më bµi: Nªu vai trß, ý nghÜa cña ®oµn kÕt vµ yªu cÇu cÇn chøng minh. b/ Th©n bµi: Gi¶i thÝch, nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷. Lý lẽ: Tại sao sức mạnh là vô địch ?. ? Phần thân bài có nhiệm vụ gì?. - Søc m¹nh lµm nªn chiÕn th¾ng.. Học sinh so sánh. - Không đoàn kết không làm đợc việc lớn.. ? Kết bài em phải nêu nội dung gì?. * DÉn chøng:. Gv đọc phần kết bài của học sinh: Học sinh so sánh. Nhận. - Cã ®oµn kÕt sÏ cã thµnh c«ng.. - DÉn chøng trong lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m cña bµ TriÖu, bµ Trng. Trong cuéc chèng Ph¸p, chèng Mü. - Chøng minh b»ng dÉn chøng trong c«ng cuéc x©y dựng đất nớc ngày nay. c/ KÕt bµi:.

(331) xét. - NhÊn m¹nh bµi häc cña sù ®oµn kÕt chung søc, chung lßng. III. NhËn xÐt 1. ¦u ®iÓm - Đa số học sinh líp 7A x¸c định được yêu cầu của đÒ - Bài viết có bố cục rõ ràng gåm 3 phÇn:MB, TB ,KB - Một số bài viết khá tốt, diễn đạt lu loát, dùng dấu câu tơng đối khá ở 1 số em: 2. Nhîc ®iÓm: - Mét sè bµi viÕt cã nội dung còn sơ sài, học sinh chưa cú ý thức làm bài đặc biệt là 1 số em ở lớp 7B, 7c. Bài của Duật, Thu, - Một số bài đưa nắm đợc vấn đề cần chứng minh Hoµng… - Nhiều bài s¬ sµi. - NhiÒu bµi tr×nh bày chưa khoa học, chưa rõ bố cục ba phần, thiếu kết bài chñ yÕu lµ HS líp 7B HuÖ, phîng, YÕn,... - Diễn đạt yếu, lủng củng, chưa có sự logic giữa các ý, sử dụng từ ngữ, hình ảnh, so sánh chưa phù hợp, câu thiếu chủ ngữ, thiếu cả chủ ngữ, vị ngữ, không chấm câu - Bài sai nhiều lỗi chính tả, viết không đúng từ:. Em Duy, §¹t, Trêng. IV. Söa lçi ®iÓn h×nh: - GV nêu 1 số lỗi sai của HS để các em tự sửa. Em Thuú, Ban, TuÊn.. - GV cho HS trao đổi bài cho nhau để các em tự sửa sai cho nhau. V. §äc bµi mÉu:. Bµi cña : HiÖp 7b, VÞªt 7b, H¶i7c. Bµi cña Hoµng... em. Thu,. §äc bµi tèt cña 1 sè em.

(332) 4. Củng cố: GV híng dÉn HS chó ý về ph¬ng ph¸p lµm bµi trong v¨n chøng minh. 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Sửa các lỗi trong bài viết. ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu chung phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. Ngµy. th¸ng 2 n¨m 2012 BGH Ngµy so¹n : Ngµy d¹y. TUÇN 28 TiÕt 105. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n – TiÕng viÖt I/ Môc tiªu bµi häc: - Qua việc nhận xét, trả và chữa bài kiểm tra viết trong 2 tiết trớc đó, thuộc cả 2 phân môn: TV và VH giúp h/s củng cố nhận thức và kỹ năng tổng hợp ngữ văn đã häc ë häc kú I vµ 5 tuÇn ®Çu häc kú II. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch lçi sai trong bµi lµm cña b¶n th©n h/s, biÕt tù söa lçi. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, phª vµ tù phª biÕt rót kinh nghiÖm. II/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 7a 7b 7c 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña H.s ë nhµ 3. Bµi míi: I. §Ò. GV gọi hs đọc yêu cầu đề từng phân môn: Tiếng Việt và văn học. II. Yªu cÇu. + G/v đã trả hôm trớc, cung cấp đáp án; Yêu cầu h/s ở nhà đọc lại bài, xác định u, khuyết điểm. + Kiểm tra việc đọc lại bài ở nhà của h/s. + Gäi mét sè h/s tr×nh bµy u, khuyÕt ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh. III. NhËn xÐt. * bµi kiÓm tra tiÕng viÖt: *. ¦u ®iÓm: - Phần trắc nghiệm đa số làm đúng. - Tr×nh bµy râ rµng..

(333) - Bài tập viết đoạn văn đã có những tiến bộ về cách viết nội dung, biết xác định từ, đặt câu có trạng ngữ theo yêu cầu nh: Quang Toàn, Thu, Bích.. - KÕt qu¶ nh×n chung kh¸. *. KhuyÕt ®iÓm: - Mét sè bµi cßn nhÇm lÉn ë phÇn tr¾c nghiÖm. - Đoạn văn của một số em mới chỉ là những câu văn đặt rời rạc Tuấn Anh 7c, Anh TuÊn 7c V¨n H¶i 7b,... * bµi kiÓm tra v¨n: *. ¦u ®iÓm: - Ch÷ viÕt cã tiÕn bé h¬n. HuÖ 7b, Trung 7b.. - Lµm c¸c c©u tr¾c nghiÖm kh¸ chÝnh x¸c. - Đã bớc đầu biết sử dụng văn bản để làm d/c trong văn CM. *. KhuyÕt ®iÓm: - PhÇn tù luËn tr×nh bµy cßn s¬ sµi. §· biÕt nªu d/c song ph©n tÝch d/c cha râ ýnh: Thëng 7c, Lª TiÕn 7ª, trang 7c... - Một số bài cha lấy đợc dẫn chứng từ cuộc sống: Quyền, Châu Tuấn,.. *. Häc sinh ch÷a miÖng bµi tËp tr¾c nghiÖm. IV. Söa lçi ®iÓn h×nh: - GV nêu 1 số lỗi sai của HS để các em tự sửa - GV cho HS trao đổi bài cho nhau để các em tự sửa sai cho nhau. V. §äc bµi mÉu: §äc bµi tèt cña 1 sè em viÕt kh¸.Thu 7ª, DuËt 7a, Hoµng 7a, Xu©n 7c 4 Củng cố: Nhăc lại u nhợc điểm chính đông viên h/s ôn tập cố găng trong c¸c bµi lµm sau 5. D¨n dß vÒ nhµ - ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. §äc tr¶ lêi c©u hái gîi ý SGK. ***************************** Ngµy so¹n : Ngµy d¹y TiÕt 106: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. I. Mục tiêu cần đạt:.

(334) - Bớc đầu nắm đợc mục đích, tính chất và yếu tố của kiểu bài văn nghị luận gi¶i thÝch. - Có kĩ năng nhận diện và phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luận chứng minh. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n,SGK, SGV, b¶ng phô. - HS: Häc bµi cò vµ so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn chøng minh? (3) Bµi míi: Giíi thiÖu. - Giải thích một hiện tợng nào đó có nghĩa là chỉ ra nguyên nhân và lí do, quy luật đã làm nảy sinh ra hiện tợng đó. Ví dụ: Nớc biển mặn là do nớc sông suối có hoà tan nhiều loại muối lấy từ các lớp đất đá trong lục địa. Khi ra đến biển, mặt biển có độ thoáng rộng nên nớc thờng bốc hơi, còn các muối ở lại. Lâu ngày muối tích tụ lại lµm cho níc mÆn. - Giải thích một sự vật còn là chỉ ra nội dung, ý nghĩa của sự vật đó đối với thế giới và con ngời. Muốn giải thích đợc sự vật thì phải hiểu, phải học hỏi, phải có kiến thøc nhiÒu mÆt. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I.Mục đích và phơng pháp giải thích. 1. Giải thích trong đời sống. ? Trong đời sống khi nào ngời ta cần - Khi cha hiểu về 1 vấn đề nào đó gi¶i thÝch? VD: - V× sao cã ma? ? H·y nªu 1 sè c©u hái vÒ nhu cÇu -V× sao cµng lªn cao kh«ng khÝ cµng l¹nh? gi¶i thÝch hµng ngµy? - Em học để làm gì? - Bµi häc nµy cã ý nghi· g×?.

(335) ? Khi chúng ta giải thích 1 vấn đề -> Chúng ta đã chỉ ra guyên nhân, lý do, nào đó nghĩa là chúng ta đã làm gì? quy luật đa làm nảy sinh ra hiện tợng đó. ? Muốn giải thích đợc các vấn đề nªu trªn th× ph¶i lµm thÕ nµo? - Phải hiểu vấn đề, phải có tri thức thì mới làm đợc 2- Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn. ? Trong văn nghị luận, ngời ta thờng c/ Mục đích và phơng pháp giải thích trong v¨n nghÞ luËn. yªu cÇu gi¶i thÝch nh÷ng g×? - Giải thích những vấn đề t tởng, a. Ví dụ: Bài văn: Lòng khiêm tốn đạo lý. b. NhËn xÐt. * Mục đích: - Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn lµ lµm cho ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ các t t? Mục đích giải thích trong văn nghị ởng, đạo lý, phẩm chất nhằm nâng cao luËn lµ g×. nhËn thøc, trÝ tuÖ, båi dìng t tëng, t×nh c¶m cho con ngêi. * Ph¬ng ph¸p: - Bµi v¨n gi¶i thÝch: “Lßng khiªm tèn” ? Bài văn giải thích vấn đề gì/.  gi¶i thÝch phÈm chÊt cña con ngêi.. - Những câu định nghĩa: “lòng khiêm tốn” ? Những câu văn nào đợc dùng nh + Lòng khiêm tốn là bản tính sự việc. định nghĩa. + Lßng khiªm tèn lµ b¶n tÝnh nh· nhÆn, kh«ng ngu«i häc hái. + Lßng khiªm tèn lµ biÓu hiÖn cña con ngời đúng đắn nhìn xa. + Lßng khiªm tèn lµ con ngêi lu«n biÕt m×nh…mäi ngêi. - Nh÷ng c©u v¨n liÖt kª lßng khiªm tèn: + Ngêi cã lßng khiªm tèn…tù hay cho ? Những câu nào liệt kê biểu hiện mình là kém còn phải phấn đấu thêm,.

(336) cña lßng khiªm tèn.. trau dåi thªm…. + Kh«ng chÞu chÊp nhËn sù thµnh c«ng cña c¸ nh©n m×nh, lu«n t×m c¸ch häc hái thªm. - Sự đối lập.. ? Sự đối lập của ngời khiêm tốn và - Khiêm tốn nâng cao giá trị cá nhân của ngêi kh«ng khiªm tèn. con ngêi trong x· héi vµ ngîc l¹i. ? c¸i lîi vµ c¸i h¹i, ngôyªn nh©n cña Hs tr¶ lêi. sù khiªm tèn lµ g×. (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. 3. Ghi nhí: (SGK - Tr 71) II. LuyÖn tËp: Bµi 1: - Vấn đề đợc giải thích: Lòng nhân đạo. - Phơng pháp giải thích: Nêu định nghĩa, kÓ ra c¸c biÓu hiÖn, lêi khuyªn b»ng c©u ph¬ng ch©m cña Th¸nh G¨ng- ®i.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi: Sèng chÕt mÆc bay. ******************************************************* Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 107-108 : Sèng chÕt mÆc bay (Ph¹m Duy Tèn).

(337) I. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu đợc giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành công nghệ thuật của tác phẩm- một trong những truyện ngắn đợc coi là mở đầu cho thể loại Truyện ngắn hiện đại ở Việt Nam đầu thế kỉ XX. - Rèn kĩ năng đọc, kể tóm tắt truyện, phân tích nhân vật qua các cảnh đối lập - t¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp. - Lßng th¬ng c¶m víi nçi thèng khæ cña nh©n d©n xa, c¨m thï bän tham quan v« tr¸ch nhiÖm. II. ChuÈn bÞ: GV: - Bµi so¹n,- SGK, SGV - Mét sè h×nh ¶nh, t liÖu vÒ hiÖn thùc x· héi ViÖt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX. - Ch©n dung Ph¹m Duy Tèn. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7b. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy nh÷ng luËn ®iÓm chÝnh cña Hoµi Thanh khi «ng luËn bµn vÒ ý nghÜa cña v¨n ch¬ng. (3) Bµi míi: - GT: Thể loại văn xuôi truyện ngắn xuất hiện ở nớc ta đã từ lâu. Đó là những truyện ngắn trung đại viết bằng chữ Hán: Con hổ có nghĩa, Mẹ hiền dạy con, Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng... mà chúng ta đã học ở lớp 6. Vào những năm 20 thế kỉ XX, Nguyễn Bá Học, Phạm Duy Tốn, Nguyễn ái Quốc đợc coi là những tác giả có nh÷ng thµnh tùu ®Çu tiªn vÒ thÓ lo¹i nµy. Sống chết mặc bay nh bông hoa đầu mùa của truyện ngắn hiện đại Việt Nam. Thuỷ - hoả - đạo - tặc trong 4 thứ giặc ấy, nhân dân ta đã xếp giặc nớc lụt lên hàng đầu. Cho đến nay đã hàng bao thế kỉ, ngời dân vùng châu thổ sông Hồng đã phải đơng đầu với cảnh Thủy thần nổi giận: lũ lụt, đê vỡ, nhà trôi, ngời chết...Hệ thống đê điều dù đã đợc gia cố hàng năm, nhng nhiều nơi vẫn không chống nổi søc níc hung b¹o. L¹i thªm sù v« tr¸ch nhiÖm cña kh«ng Ýt tªn quan l¹i, thiªn n¹n ấy càng thêm thê thảm. Truyện ngắn của Phạm Duy Tốn đã dựng lại bức tranh đau.

(338) lòng và đáng giận ấy.. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I . §äc, T×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: - Ph¹m Duy Tèn (1883 - 1924). ? Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Ph¹m Duy Tèn?. - Quª Thêng TÝn, Hµ T©y. ¤ng lµ mét trong sè Ýt ngêi cã thµnh tùu ®Çu tiªn vÒ thể loại truyện ngắn hiện đại. - - ¤ng lµ 1 c©y bót tiªn phong vµ xuÊt s¾c cña khuynh híng hiÖn thùc ë nh÷ng n¨m ®Çu TK XX. - TruyÖn ng¾n cña «ng chuyªn ph¶n ¸nh hiÖn thùc XH. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. YC đọc: Chú ý phân biệt các giọng a. §äc, chó thÝch. đọc: giọng kể - tả của tác giả; giọng * §äc : quan phô mÉu lu«n h¸ch dÞch, hèng h¸ch, n¹t né; giäng sî sÖt, khóm nóm của thầy đề, dân phu...giọng càng khÈn thiÕt, lo sî cña hä cïng víi giäng càng bẳn gắt và sung sớng vì đợc ù to cña quan phô mÉu. * Chó thÝch : SGK- 96 (GV cùng HS đọc 1 lợt) GV híng dÉn hs gi¶i thÝch chó thÝch.. ? Tác phẩm đợc sáng tác vào thời gian nµo.. b.T¸c phÈm: - S¸ng t¸c 7.1918.- Sèng chÕt mÆc bay lµ mét thµnh c«ng lín trong sù nghiÖp s¸ng tác của Phạm Duy Tốn, đồng thời cũng đ-.

(339) - KÓ tãm t¾t truyÖn theo tr×nh tù. Bá các đối thoại, chuyển thành ngôi kể thø 3. îc coi lµ t¸c phÈm më ®Çu cho khuynh híng hiÖn thùc trong v¨n häc ViÖt Nam ®Çu thÕ kØ XX. - Tãm t¾t : - Thể loại: truyện ngắn hiện đại. - Bè côc: 3 PhÇn. ? T×m bè côc cña truyÖn ng¾n.. - Đoạn 1 (Từ đầu -> Khúc đê này hỏng mất): Nguy cơ đê vỡ và sự chống cự tuyệt väng cña d©n phu. - §o¹n 2 (TiÕp -> §iÕu, mµy): C¶nh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm trong khi "đi hộ đê". - Đoạn 3 (còn lại): Cảnh đê vỡ, nhân dân l©m vµo t×nh tr¹ng th¶m sÇu.. HS đọc 3 dòng đầu. II. Ph©n tÝch.. ? Nhận xét về thời gian, địa điểm, tình 1. Cảnh đê sắp vỡ: huèng? - §ªm khuya, ma kÐo dµi, níc s«ng d©ng cao, khúc đê nguy cơ vỡ - > Tình huống hÕt søc c¨ng th¼ng, nguy hiÓm. HS đọc đoạn còn lại ? NhËn xÐt vÒ nh÷ng h×nh ¶nh, ©m thanh?. - kẻ thì thuổng, ngời thì cuốc, đội đất, vác tre, đắp, cừ... bì bõm...bùn lầy ngập quá khuûu ch©n...lít thít nh chuét lét ...thật là thảm. Trống đánh liên thanh, ốc thæi v« håi, tiÕng ngêi xao x¸c,...mÖt lö, ma tÇm t· trót xuèng, níc cuån cuén... ? §o¹n v¨n sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? T¸c gi¶ muèn kh¾c häa c¶nh tîng? muèn t« ®Ëm ®iÒu g×?. - §iÖp tõ ng÷, liÖt kª, tõ l¸y, miªu t¶, so s¸nh, nhiÒu tõ ng÷ c¶m th¸n, nhiÒu c©u cảm thán) -> Không khí, cảnh tợng hộ đê, trong đói khát, nhốn nháo, căng thẳng. T×nh thÕ khÈn cÊp, hiÓm nguy cña thiªn tai ®ang tõng lóc ®e däa cuéc sèng cña.

(340) con ngêi * Sù bÊt lùc cña søc ngêi tríc søc trêi, sù yếu kém của thế đê trớc thế nớc (tơng ph¶n - t¨ng cÊp). 2/ C¶nh quan phñ, nha l¹i vµ ch¸nh tổng đánh tổ tôm trong đình. * Học sinh đọc từ: Tha rằng… hầu - Địa điểm: Đình trên mặt đê vững chãi. bµi. - Trong đình: Đèn…sáng trng, kẻ hầu ngêi h¹ ®i l¹i rén rµng. ? Cảnh trong đình đợc miêu tả nh thÕ nµo ? ? Nhân vật nổi bật trong đình là nh©n vËt nµo ? §îc miªu t¶ ra sao ?  Ph¶n ¸nh uy thÕ cña viªn quan. phñ tríc bän nha l¹i.. - Quan phô mÉu: Uy nghi, chÔm chÖn ngåi. Tay tr¸i dùa gèi xÕp, ch©n ph¶i duçi th¼ng…kÎ hÇu, ngêi h¹.. ? KÎ hÇu ngêi h¹ khóm nóm, sî sÖt, - Nãi: §iÕu mµy. ai còng muèn lµm võa lßng quan. ? §å dïng cña quan nh thÕ nµo ?. - Đồ dùng: Toàn đồ sang trọng quý ? Trong khi ngời dân đang đội ma, ph¸i. đội gió để cứu đê thì cảnh đánh bài - Quang cảnh đánh bài: Lúc mau, lúc ra sao ? khoan, ung dung ªm ¸i, khi cêi, khi nãi vui vÎ, dÞu dµng. ? Khi có ngời báo vỡ đê lần 1. Thái - Báo đê vỡ lần 1: độ của quan ra sao ?  Vô trách + Ngµi cau mÆt: MÆc kÖ. nhiÖm, tiÕp tôc say sa víi v¸n bµi. ? Thái độ của quan lớn khi có báo vỡ đê lần 2 nh thế nào ?  Thái độ tức tối, doạ nạt, đổ trách - Báo đê vỡ lần 2:. - Quan lớn mặt đỏ tía tai, quay ra quát * GV: Trong đình ai cũng sợ, thầy rằng: Ông cắt cổ chúng mày,…bỏ tù… råi quay mÆt vµo vui tiÕp v¸n bµi. Quan đồ run cầm cập. lín vç tay. ï th«ng t«m…. NiÒm vui cña quan lín lµ niÒm vui nhiÖm..

(341) tµn b¹o, phi nh©n nghÜa. V¸n ï to nhất cũng là lúc vỡ đê. Ván bài to h¬n sinh m¹ng cña ngµn d©n. ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn em thÊy nghệ thuật đặc sắc là nghệ thuật g× ? (T¬ng ph¶n, t¨ng cÊp gi÷a c¶nh trêi ma, nguy cơ vỡ đê, ngời dân).  PhÐp t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp.. ? Phép tăng cấp tơng phản ấy đã  Phª ph¸n, tè c¸o gay g¾t bän quan l¹i diÔn t¶ hiÖn thùc nµo ? (Tiªu biÓu lµ tªn quan phñ) v« tr¸ch nhiÖm. ? Cảnh vỡ đê đợc miêu tả nh thế nào. 3. Cảnh đê vỡ: - Tiếng kêu vang trời, dậy đất, mọi ng- Ngài vừa xơi bát yến, ngồi khểnh vuốt êi giËt n¶y m×nh - quan vÉn ®iÒm râu, rung đùi, mắt đang mải trông đĩa nọc. nhiªn, l¨m le chùc ngêi ta bèc tróng -> V« nh©n tÝnh. qu©n m×nh chê mµ h¹. L¹i cã ngêi - Kh¾p mäi n¬i níc trµn lªnh l¸ng, xo¸y nhắc khẽ, ngài cau mặt gắt, đổ trách thµnh vùc s©u, nhµ cöa tr«i b¨ng, lóa m¸ nhiÖm cho cÊp díi, cho d©n, ®e däa, ngËp hÕt. c¸ch cæ, bá tï, ®uæi ngêi b¸o tin ra - KÎ sèng kh«ng chç ë, ngêi chÕt kh«ng ngoài...đánh tiếp bài cho đến lúc ù to. nơi chôn, tình cảnh thảm sầu. => Gợi tả cảnh lụt do đê vỡ và tỏ lòng ai Niềm vui tàn bạo cũng là lúc đê vỡ. o¸n c¶m th¬ng.. - Phép đối lập - tơng phản và tăng cấp  Phª ph¸n, tè c¸o gay g¾t bän quan l¹i. (Tiªu biÓu lµ tªn quan phñ), v« l¬ng t©m (lßng lang d¹ thó) tríc sinh m¹ng cña ngêi d©n. ? TruyÖn cã nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nµo.. III. Tæng kÕt 1. Néi dung Giá trị hiện thực và nhân đạo của truyện: - Phản ánh sự đối lập gay gắt và hoàn toàn.

(342) gi÷a cuéc sèng cña nh©n d©n víi cuéc sèng cña bän quan l¹i tiªu biÓu lµ tªn quan phñ lßng lang d¹ thó tríc sinh m¹ng cña nh©n d©n.. ? Nªu gÝa trÞ nghÖ thuËt cña truyÖn.. - Sù c¶m th«ng s©u s¾c cña t¸c gi¶ tríc cảnh nhân dân hộ đê vô cùng vất vả và cảnh nhân dân điêu linh sau khi đê vỡ. 2. Nghệ thuật. Truyện hấp dẫn ngời đọc nhê c¸c yÕu tè: - Kết hợp các biện pháp đối lập - tơng ph¶n vµ t¨ng cÊp; - KÓ chuyÖn, miªu t¶ cô thÓ, gän gµng;. ? Gäi hs lµm bµi tËp 2.. - Đối thoại ngắn gọn, sinh động. IV. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 2: - Ng«n ng÷: H¸ch dÞch, qu¸t n¹t, ®e do¹; võa vui vÎ, mêi ch¬i giôc gi· thuéc hạ bằng những câu đặc biệt ngắn, cộc. - TÝnh c¸ch: Tµn nhÉn, thê ¬, v« tr¸ch nhiÖm, ham ch¬i bêi, bµi b¹c, lèi sống xa hoa, kiểu cách học đòi.. (4) Cñng cè: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm phÐp t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. TiÕt sau so¹n: Nh÷ng trß lè hay Va- ren vµ Phan Béi Ch©u. - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch. Ngµy. th¸ng 3 BGH kÝ. n¨m 2012.

(343) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y TuÇn 29 TiÕt 109. C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch I. Mục tiêu cần đạt: - ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc lÝ thuyÕt vÒ kiÓu bµi lËp luËn gi¶i thÝch. - Nắm đợc cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận giải thích. - Biết đợc những điều cần lu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. - TiÕp tôc rÌn mét sè kÜ n¨ng: t×m hiÓu ®Çu bµi, t×m ý, lËp dµn ý, ph¸t triÓn dµn ý thµnh ®o¹n vµ bµi v¨n. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n, SGK, SGV - HS: Häc vµ so¹n bµi cò, nghiªn cøu vµ so¹n bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? H·y cho biÕt nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh? (3) Bµi míi: - GT: Quy tr×nh lµm mét bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch, vÒ c¬ b¶n còng t¬ng tù nh quy tr×nh lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh. Tuy nhiªn ë kiÓu bµi nµy vÉn cã nh÷ng đặc thù riêng, thể hiện ngay trong từng bớc, từng khâu. Hoạt động của GVvà HS HS đọc đề SGK ? H·y nªu kiÓu bµi? ? Néi dung gi¶i thÝch?. Kết quả cần đạt I. C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch: * §Ò: Nh©n d©n ta cã c©u tôc ng÷: “Đi một ngày đàng, học một sàng.

(344) khôn” Hãy giải thích câu tục ngữ đó. ? Hãy giải thích nghĩa đen, nghĩa 1. Tìm hiểu đề, tìm ý: bãng c©u tôc ng÷? a. Tìm hiểu đề: - KiÓu bµi: NghÞ luËn gi¶i thÝch - Nội dung: Đi nhiều nơi đây đó sẽ mở réng tÇm hiÓu biÕt. b. T×m ý: ? GV đặt ra 1 số câu hỏi, HS trả lời - Nghĩa đen: nh÷ng c©u hái Êy? Ngày đàng: ngày đờng Sµng: vËt dông cã nhiÒu m¾t - NghÜa bãng: §i ra x· héi nhiÒu sÏ më mang hiÓu biÕt  kiÕn thøc trong cuéc sèng. ? Sµng kh«n lµ nh÷ng g×? - Tri thøc trong mäi lÜnh vùc ? Lîi Ých cña viÖc ®i ra ngoµi x· héi? - Më réng tÇm m¾t - TÝch luü kiÕn thøc - NhiÒu kinh nghiÖm sèng ? Bµi v¨n gi¶i thÝch cã nªn cã bè côc 3 phÇn nh v¨n b¶n lËp luËn chøng minh 2. LËp dµn ý:( SGK) kh«ng? V× sao? - Cã. ? PhÇn më bµi trong v¨n lËp luËn gi¶i a. Më bµi: thích cần phải đạt yêu cầu gì? - Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ - Néi dung cÇn gi¶i thÝch - DÉn d¾t trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ? PhÇn th©n bµi trong v¨n lËp luËn gi¶i b. Th©n bµi: thÝch ph¶i lµm nhiÖm vô g×? TriÓn khai viÖc gi¶i thÝch ? §Ó lµm cho ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ * Gi¶i thÝch: trở nên dễ hiểu đối với ngời dọc thì nên.

(345) sắp xếp những ý đã tìm đợc theo thứ tự - Nghĩa đen: + Đi 1 ngày đàng là gì? nµo? + Häc 1 sµng kh«n lµ g×? - Nghĩa bóng: Câu tục ngữ có đúc kết 1 kinh nghiÖm vÒ nhËn thøc kh«ng? Kinh nghiệm đó là gì? - Dïng c¸c ph¬ng ph¸p gi¶i thÝch + Nªu nguyªn nh©n t¹i sao ph¶i häc ë ngoµi x· héi. + §èi chiÕu so s¸nh víi viÖc chØ häc ë tr? PhÇn kÕt bµi trong v¨n lËp luËn gi¶i êng thÝch ph¶i lµm nhiÖm vô g×? + Häc ngoµi x· héi häc nh÷ng g× ? Häc ntn cho tèt. c. KÕt bµi: ý nghĩa của câu tục ngữ đối với đời sống hµng ngµy. 3.ViÕt bµi: HS đọc các đoạn mở bài trong SGK. a/ Më bµi: SGK. ? Các đoạn MB này có đáp ứng nhu cầu ( Khuyến khích HS có những cách mở bµi phong phó) của đề không? ? Có phải đối với mỗi bài văn chỉ có 1 - Có c¸ch më bµi duy nhÊt? - Kh«ng… V× cã thÓ më bµi b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau - HS lần lợt đọc các đoạn thân bài trong b/ Thân bài: SGK - Dïng c¸c tõ ng÷ chuyÓn tiÕp: thËt vËy, * GV Mỗi cách mở bài sẽ có cách viết đúng vậy… phần thân bài thích hợp. Phải làm sao - Dùng các quan hệ từ để nối các đoạn cho đoạn đầu tiên của thân bài liên kết với nhau hoặc những từ ngữ để nối kết ý đợc với mở bài. cña c¸c ®o¹n. ? Làm thế nào để đoạn đầu tiên của TB - Nên giải thích nghĩa đen của từng từ liªn kÕt víi phÇn më bµi? ng÷, tõng vÕ c©u tríc råi gi¶ thÝch ngh·i.

(346) ? Cần làm gì để đoạn sau của TB liên đen của cả câu, của toàn nhận định. kết với đoạn trớc đó? - Kh«ng, V×: ®o¹n cña phÇn th©n bµi ph¶i phù hợp với đoạn mở bài để bài văn ? Nªn viÕt ®o¹n gi¶i thÝch nghÜa ®en nh thµnh 1 thÓ hoµn chØnh. thÕ nµo?. c. KÕt bµi: - Phần kết bài cần cho ngời đọc thấy đợc vấn đề đã đợc giải thích xong.. ? NÕu sö dông 1 c¸ch më bµi kh¸c th× 4. §äc vµ söa ch÷a bµi. cã thÓ viÕt c¸c ®o¹ncña TB nh SGK . Ghi nhí: SGK kh«ng? V× sao? - C¸ch lËp luËn ph¶i thËt sù chÆt chÏ, s¾c sảo, có đủ lí lẽ, chứng cứ. Ngời làm văn gi¶i thÝch ph¶i thÊy râ tr¸ch nhiÖm cña HS đọc các đoạn kết bài trong SGK mình là không chỉ làm cho ngời đọc hiểu ? Kết bài ấy đã cho thấy rõ là vấn đề đã đợc vấn đề, nhận thức đợc bản chất của đợc giả thích xong cha sù vËt mµ cßn lµm cho hä cã t×nh c¶m, suy nghĩ và hành động đúng đắn > Khi gi¶i thÝch cÇn ®i tõ néi dung cña ®iÒu cÇn giải thích đến ý nghĩa và cách vận dụng điều đó vào thực tế cuộc sống. (4) Cñng cè - LuyÖn tËp: II. LuyÖn tËp: Bµi 1: Gọi hs đọc yêu cầu bài 1.. HS lµm bµi Gọi hs đọc, hs khác nhận xét. GV chữa bµi.. " Đi một ngày đàng..." quả là một ch©n lÝ s©u s¾c vµ tiÕn bé. Nhng ch©n lÝ ấy không chỉ sâu sắc và tiến bộ đối với con ngêi ë thêi xa. Ngµy nay, khi c¸i míi ®ang n¶y në nhanh chãng ë kh¾p mọi nơi, khi đất nớc đang có nhu cầu mở cửa để hội nhập với thế giới thì nhu cầu đi để học lấy những cái khôn lại càng trở nên cần thiết đối với mọi ngời, nhất là đối với những ngời trẻ tuổi. Hơn bao giờ hÕt, ngµy nay, chóng ta cÇn ph¶i "®i cho biết đó biết đây" chứ không thể chỉ ru rú.

(347) "ë nhµ víi mÑ biÕt ngµy nµo kh«n".. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Làm dàn bài chi tiết một số đề. - Chuẩn bị bài: Luyện tập lập luận giải thích đề SGK_ 87 ----------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 110 :. LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch. I. Mục tiêu cần đạt: - Cñng cè thªm mét lÇn nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thích; biết vận dụng những kiến thức đó để giải quyết đề văn giải thích một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội và văn học gần gũi, vừa sức với vốn sống và tÇm hiÓu biÕt cña c¸c em. - Tiếp tục rèn luyện và củng cố các kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, nhËn xÐt dµn ý, ph¸t triÓn tõng luËn ®iÓm trong dµn ý thµnh ®o¹n v¨n hoµn chØnh; tr×nh bµy ®o¹n v¨n Êy b»ng lêi nãi trªn líp. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n, SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS. ? Nªu dµn ý lµm bµi lËp luËn gÞ¶i thÝch. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. GV kiÓm tra tõng phÇn chuÈn bÞ I. ChuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. §Ò: Mét nhµ v¨n nãi: “S¸ch lµ mét ngän.

(348) ? Yêu cầu học sinh báo cáo kết quả đèn sáng bất diệt của trí tuệ con ngời” Hãy giải thích câu nói đó. chuÈn bÞ. - Học sinh đã làm phần: + Tìm hiểu đề, tìm ý. + LËp dµn ý. + ViÕt më bµi, kÕt bµi, 1 sè ®o¹n th©n bµi (4) Cñng cè- luyÖn tËp.. II - Thùc hµnh trªn líp:. - GV gọi học sinh đọc phần mở 1- Mở bài: bµi. - Dẫn dắt vấn đề. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - Nêu vấn đề cần giải thích. - TrÝch dÉn c©u nãi GV bæ sung, ch÷a bµi, khÝch lÖ nh÷ng c¸ch më bµi s¸ng t¹o. 2- Th©n bµi: - Gi¶i thÝch: S¸ch lµ g× ? TrÝ tuÖ lµ g× ? a/ Hình ảnh sách nh ngọn đèn sáng bất ? Cho học sinh viết đoạn giải diệt. Vì ngọn đèn này không bao giờ tắt, nó thÝch ? sÏ soi s¸ng trÝ tuÖ con ngêi. ? Học sinh làm nổi bật các đoạn b/ Nói đến sách là nói đến trí tuệ con ngời. v¨n chøa ý c¬ b¶n sau. - Đây là hình thức lu giữ trí thức từ xa đến nay. - Néi dung cña tri thøc phong phó vµ s©u s¾c. ? T¬ng øng mçi luËn ®iÓm tõng tæ viÕt mçi ®o¹n kh¸c nhau. c/ Nh÷ng dÉn chøng cho thÊy s¸ch lµ trÝ - Giáo viên gọi đại diện mỗi tổ tuệ bất diệt. đọc đoạn của mình. Học sinh d/ Liên hệ hiểu thêm những câu nói về kh¸c nhËn xÐt. Gi¸o viªn ch÷a s¸ch: “ S¸ch më ra ch©n trêi míi cho con bµi. ngêi”. 3- KÕt bµi: - Khẳng định vai trò của sách..

(349) - T×nh c¶m cña em víi s¸ch.. - Giáo viên đọc mẫu đoạn kết. Gọi học sinh khác đọc kết bài của mình. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài: Luyện nói bài văn giải thích một vấn đề - §Ò bµi bµi viÕt sè 6:( Thèng nhÊt trong nhãm - Cã v¨n b¶n kÌm theo) §Ò bµi: Hãy giải thích câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Yªu cÇu: VÒ kü n¨ng: §¶m b¶o 4 bíc trong qu¸ tr×nh lµm bµi. + Tìm hiểu đề, tìm ý. + LËp dµn ý. + ViÕt bµi. + §äc vµ söa bµi. VÒ bè côc: §¶m b¶o 3 phÇn MB - TB - KB. + Sử dụng tốt các phơng pháp giải thích đã học. + Trong bài bảo đảm tính liên kết giữa các phần, các đoạn..

(350) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt111. Nh÷ng trß lè hay lµ va ren vµ Phan Béi Ch©u NguyÔn ¸i Quèc I. Mục tiêu cần đạt: - HS hiểu đợc giá trị của truyện ngắn trong việc khắc họa sắc nét hai nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu với hai tính cách, đại diện cho hai lực lợng xã hội, phi nghĩa và chính nghĩa - thực dân Pháp và nhân dân Việt Nam - hoàn toàn đối lập nhau trên đất nớc ta thời Pháp thuộc. - Hiểu đợc nghệ thuật truyện ngắn hiện đại sắc sảo: sáng tạo những tình huống truyện độc đáo, đối lập và tơng phản giữa các cảnh vật và các nhân vật, đặc biÖt lµ hai nh©n vËt chÝnh víi hai tÝnh c¸ch tr¸i ngîc, lùa chän chi tiÕt ®iÓn h×nh, giäng kÓ ch©m biÕm võa hµi híc võa th©m thuý. - Cã kÜ n¨ng tãm t¾t truyÖn, kÓ truyÖn, ph©n tÝch nh©n vËt trong qu¸ tr×nh so sánh, đối lập II. ChuÈn bÞ: - GV : Bµi so¹n SGK, SGV - Chân dung Nguyễn ái Quốc trong thời kì Ngời hoạt động cách mạng ở Pháp. - Ch©n dung Phan Béi ch©u. - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu vµ so¹n bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra 15p: Qua truyÖn ng¾n “ Sèng chÕt mÆc bay” Cña Ph¹m Duy Tèn em hiểu gì về xã hội phong kiến lúc bấy giờ và cảm nhận đợc gì về nhà văn . (3) Bµi míi: - GT: Cho HS xem nhanh c¸c ch©n dung....

(351) Nguyễn ái Quốc đợc coi là một trong những cây bút mở đầu cho văn xuôi hiện đại Việt Nam đầu thế kỉ XX. Cũng sử dụng hai biện pháp đối lập tơng phản và tăng cấp nh Ph¹m Duy Tèn trong Sèng chÕt mÆc bay nhng Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Bội Châu của Ngời đợc viết bằng tiếng Pháp với cách dựng truyện và hành v¨n thËt lµ míi mÎ. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. §äc- Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶:. Trên đất Pháp, từ 1922 - 1925 bút danh Nguyễn ái ? Trình bày những hiểu biết Quốc đã gắn với tờ báo Ngời cùng khổ và nhiều tác phẩm xuất sắc khác trong đó có Những trò lố cña em vÒ t¸c gi¶? hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u HS đọc chú thích * (SGK). 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. GV hớng dẫn hs cách đọc. - YC đọc: Chú ý lời kể vừa bình thản vừa dí dỏm, hài hớc; lời đám đông tò mò bình phÈm; nh÷ng c©u c¶m th¸n; lời độc thoại của Va-ren trong cuéc nãi chuyÖn víi Phan Béi Ch©u; lêi v¨n t¸i bút,...cần đọc với giọng phù hîp.. a. §äc, chó thÝch * §äc. * Chó thÝch. Va Ren; Phan Béi Ch©u; Thiªn sø; Khai ho¸…... GV híng dÉn hs gi¶ thÝch b. T¸c phÈm mét sè tõ khã - Bè côc: P1: Va Ren chuÈn bÞ sang nhËn chøc toµn quyÒn ë §«ng d¬ng víi lêi høa nöa chÝnh thøc. P2: Cuéc gÆp gì chÝnh thøc gi÷a Va Ren vµ ? T×m bè côc cña truyÖn Phan Béi Ch©u ë nhµ tï ho¶ lß..

(352) ng¾n.. -Tãm t¾t truyÖn ng¾n. * Tóm tắt: Truyện kể theo những chặng đờng đi của Toàn quyền Va-ren từ Pháp đến VN: - Va-ren chuÈn bÞ sang nhËm chøc Toµn quyÒn §«ng D¬ng víi lêi høa nöa chÝnh thøc sÏ ch¨m sãc tíi vô ¸n Phan Béi Ch©u. - Cuéc gÆp gì gi÷a Va-ren vµ Phan Béi Ch©u trong nhµ tï Ho¶ Lß, Hµ Néi. (Thực tế truyện đợc viết trớc khi Va-ren sang nhËm chøc Toµn quyÒn §«ng D¬ng vµ thùc tÕ sau khi y sang §«ng D¬ng còng kh«ng cã chuyÖn gÆp Phan Béi Ch©u ë Ho¶ Lß, Hµ Néi.). ? §©y lµ t¸c phÈm ghi chÐp II- Ph©n tÝch: sù thùc hay tëng tîng h - HSTL: Lµ tëng tîng h cÊu, cßn Va cÊu ? Ren vµ Phan Béi Ch©u lµ 2 nh©n vËt cã thËt. ? NghÖ thuËt nµo trong - HSTL: GÇn gòi víi “sèng chÕt mÆc bay” ë truyÖn nµy gÇn gòi víi nghệ thuật đối lập, tăng cấp. “sèng chÕt mÆc bay”. ? Nh©n vËt trung t©m cña truyện là ai ? Đối lập với ai - Nhân vật trung tâm là Va Ren đối lập với Phan Béi Ch©u. ? ? Hãy giải thích nhan đề 1. Nhan đề truyện ngắn: Nh÷ng trß lè: Lµ nh÷ng trß nh¶m nhÝ, kÖch truyÖn ng¾n ?  Nhan đề có tác dụng gây cỡm bộc lộ sự lố bịch, tức cời của toàn quyền hứng thú cho ngời đọc, ng- Pháp. êi nghe. - Gọi học sinh đọc “ Do sức Ðp…giam trong tï”. 2. Lêi høa cña Va Ren: ? T×m chi tiÕt nãi vÒ lêi høa cña Va Ren víi Phan Béi …nöa chÝnh thøc høa sÏ ch¨m sãc cô Phan Béi Ch©u ? Ch©u..

(353) ? Nöa chÝnh thøc høa cã nghÜa nh thÕ nµo ?  høa nöa vêi. - HSTL: do søc Ðp c«ng luËn ë Ph¸p vµ §«ng d? T¹i sao l¹i høa nöa vêi ? ¬ng, vµ t¹o uy tÝn chÝnh trÞ chuÈn bÞ nhËn chøc. ? Lêi høa mang tÝnh chÊt - Lêi høa mang tÝnh chÊt hµi híc. g× ? V× sao l¹i hµi híc ?  v× høa cã mét nöa, cßn nöa kia kh«ng høa! NÕu cã nuèt lêi høa th× h¾n cã thÓ nói: Đã hứa chính thức  Bản chất dối trá, hứa để chấn an nhân dân ta đang đòi thả Phan Bội Châu  Sự lừa bịp của ®©u. Va Ren. ? Lời hứa này chứa đựng bản chÊt g× ?. 3.Hành trình Va Ren đến gặp Phan Bội Châu.. ? §©y lµ 2 nh©n vËt nh thÕ nµo ?  §èi kh¸ng nhau. - Hµnh tr×nh ®i trong 4 tuÇn  chËm chÔ cè ý. ? Tác giả đã giới thiệu, bàn luËn 2 nh©n vËt nµy ra sao ? ? Khi gÆp Phan Béi Ch©u, Va Ren đã nói những gì ?  Lời nói, hành động tỏ vẻ. th©n thiÖn.. Va Ren. Phan Béi Ch©u. - Ph¶n béi giai cÊp v« s¶n Ph¸p…®i s¨n ®uæi kÎ ph¶n béi nhôc nh·.. BËc anh hïng, vÞ thiªn sø, s¶ th©n…bÞ kÕt ¸n tö h×nh…bÞ đày đoạ..  §èi lËp vÒ giai cÊp. vµ b¶n chÊt. - Lêi nãi cña Va Ren: Tôi đem tự do đến… b¾t tay, n©ng g«ng. §iÒu kiÖn: H·y céng t¸c víi Ph¸p thùc hiÖn khai ho¸ vµ c«ng.

(354) lý…cïng nhau lµm cho níc «ng t©n tiÕn lín, tù trÞ. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi nãi cña Va Ren ? - GV: Va Ren tù lËt mÆt n¹ cña m×nh. ? Va Ren khuyªn Phan Béi Ch©u qua chi tiÕt nµo ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi khuyªn cña Va Ren ? Va Ren diÔn trß mét m×nh. Nh vËy lêi nãi cña y cã t¸c dông g× víi Phan Béi Ch©u? ? Mét sù ph¶n øng cña Phan Béi ch©u lµ g× ?.  Lêi lÏ mü miÒu nh-. ng néi dung th× rçng tuÕch, x¶o tr¸. - Hãy bỏ mu đồ cũ, hãy bảo đồng bào céng t¸c víi ph¸p  ông đợc tất cả.  Lêi nãi t¸n tØnh, dô. dç, mua chuéc. - Lời nói nh nớc đổ là Cái im lặng dửng dkhoai. ng.. - R©u mÐp ngêi tï nhÕch lªn, h¹ xuèng 1 lÇn…mØm cêi kÝn đáo…nhổ vào mặt Va Ren.. ? Phản ứng đó nói lên điều g× ?.  thái độ khinh bỉ và. ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g× ?. ? Víi nh÷ng nghÖ thuËt trªn đã làm nổi bật bản chất tính c¸ch 2 nh©n vËt nh thÕ nµo ?. b¶n lÜnh kiªn cêng cña Phan Béi Ch©u.  Nghệ thuật đối lập,. t¨ng cÊp, kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt. Va Ren: Gian tr¸, lè bịch, đại diện cho thực - Phan Bội Châu: Vị anh hïng bÊt khuÊt.

(355) dân Pháp phản động ở kiên cờng, tiêu biểu §«ng d¬ng. cho khÝ ph¸ch ViÖt Nam. III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt+ C¸ch viÕt truyÖn h cÊu tëng tîng trªn c¬ së sù thËt.. ? Qua truyÖn em cã c¶m nhận gì về ND và NT của + Sử dung biện pháp tơng phản để khắc hoạ nhân vật làm nổi bật chủ đề tác phẩm. truyÖn? 2. Néi dung + §¶ kÝch viÑc toµn quyÒn Va-ren vµ c¸c hµnh động lố bịch của y + Ca gîi nh©n c¸ch cao quý cña nhµ yªu níc Phan Béi Ch©u. ? Các biểu hiện đó cho thấy IV. LuyÖn tËp: Phan Bội Châu có thái độ nh thế nào trớc lời lẽ của Va- - Làm rõ hơn thái độ của PBC đối với Va-ren, đó là hành động chống trả quyết liệt " nhổ vào mặt ren? Va-ren" thể hiện thái dộ khinh bỉ cao độ. ? Thái độ ấy toát lên đặc ®iÓm g× cña nhan c¸ch Phan Béi Ch©u ? (4) Cñng cè: ? C¶m nhËn ban ®Çu cña em vÒ nh©n vËt Va-ren? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. KÓ l¹i truyÖn - TiÕt sau: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng - Chuẩn bị bài: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu: Luyện tập(Tiếp).

(356) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Tiết 112. Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu: Luyện tập (Tiếp) I. Mục tiêu cần đạt: - Củng cố kiến thức về dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. - RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn, ph©n tÝch c¸c côm chñ vÞ trong c©u . Bíc ®Çu biÕt c¸ch më réng c©u b»ng côm chñ vÞ. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, lµm tríc phÇn luyÖn tËp. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: Câu 1:Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu? Câu 2: Xác định cụm chủ - vị đợc mở rộng trong các câu sau: a. Căn phòng tôi ở rất đơn sơ. b.Nam đọc quyển sách mà tôi cho mợn. c. Mẹ về khiến cả nhà đều vui vì ai cũng mong. (3) Bµi míi:. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. LÝ thuyÕt.

(357) GV «n, cñng cè lÝ thuyÕt cho hs. (4) Cñng cè - LuyÖn tËp. 1. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở réng c©u. 2. Những trờng hợp dùng cụm chủ vị để më réng c©u. II. LuyÖn tËp. GV gọi hs đọc yêu cầu đề bài.. Bµi tËp 1: a/ KhÝ hËu níc ta/ Êm ¸p// cho phÐp ta/ quanh n¨m trång trät, thu ho¹ch bèn mïa.. Gäi hs lµm bµi. HS kh¸c nhËn xÐt.. C. V. C. V1. V2. (Côm C-V lµm chñ ng÷) (Côm C-V1,V2 lµm bæ ng÷). GV ch÷a bµi.. b/ Cã... tõ khi c¸c thi sÜ / ca tông...; tõ khi ...lÊy tiÕng chim/ kªu, tiÕng suèi/ ch¶y... C C. V V. C. V. (Cụm chủ vị làm định ngữ) (Cụm chủ vị làm định ngữ) c/...những tục lệ tốt đẹp ấy /mất dÇn...nh÷ng ...th« kÖch/ b¾t chíc níc ngoµi. C C. V V (Côm chñ vÞ. lµm bæ ng÷) II. Bµi tËp 2: MÉu : a/ Chóng em /häc giái //khiÕn cha mÑ vµ thÇy c« /rÊt vui lßng. GV lµm mÉu. Gäi hs lªn b¶ng lµm bµi.. C. V.

(358) C. V. (Côm C-V lµm chñ ng÷) (Côm C-V lµm bæ ng÷) b/ Nhµ v¨n Hoµi Thanh kh¼ng định rằng cái đẹp là cái/có ích. c. v(cv lµm vÞ. ng÷) C. V(CV lµm bæ ng÷). C V(Nßng cèt c©u) c/ TiÕng ViÖt rÊt giµu thanh ®iÖu khiÕn cho lêi nãi cña ngêi ViÖt Nam chóng ta du d¬ng trÇm bæng nh mét b¶n nh¹c. d/ CM T8thành công đã khiÕn cho TiÕng ViÖt cã mét bíc ph¸t triÓn míi, mét sè phËn míi. III. Bµi tËp 3: a/ Anh em hoµ thuËn khiÕn hai th©n vui vÇy. GV gọi hs đọc yêu cầu đề bài.. b/ §©y lµ c¶nh mét rõng th«ng mµ ngµy nay biÕt bao nhiªu ngêi qua l¹i. c/ Hµng lo¹t vë kÞch nh Tay ngêi đàn bà, Giác ngộ, Bên kia sông Đuống.... Gäi hs lµm bµi. HS kh¸c nhËn xÐt.. GV ch÷a bµi.. ra đời đã sởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nớc..

(359) (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài: Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề. So¹n ngµy: D¹y ngµy : TuÇn 30. Tiết113 : Luyện nói : Bài văn giải thích một vấn đề I. Mục tiêu cần đạt: - HS cã thªm mét dÞp n¾m v÷ng vµ vËn dông thµnh th¹o h¬n c¸c kÜ n¨ng lµm kiểu bài văn nghị luận giải thích, đồng thời nhận thức sâu sắc hơn những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến các đề bài luyện tập. - Nhiều HS trong lớp có cơ hội đợc trình bày miệng về một vấn đề xã hội hoặc văn học; thông qua đó, tập nói năng trớc tập thể một cách mạnh dạn, tự tin và hiệu qu¶. - Có kĩ năng nói trong nhóm, trớc lớp, trớc thầy theo một vấn đề đã đợc chuÈn bÞ; kÜ n¨ng nghe vµ nhËn xÐt ngêi kh¸c nãi. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n, SGK, SGV - HS: Häc vµ lµm bµi tõ nhµ. III.. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7v. (2) KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh.. I - ChuÈn bÞ ë nhµ: §Ò a: Tæ 1,2..

(360) §Ò b: Tæ 3,4. - Häc sinh chuÈn bÞ theo tõng bíc b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u hái gîi t×nh huèng trong c¸c môc I2 SGK. - T×m t liÖu lµm bµi. - Tìm hiẻu đề, lập dàn ý chi tiết. - Ph©n c«ng nhãm trëng tõng tæ lªn tr×nh bµy. II - Thùc hµnh trªn líp: 1- H×nh thøc tiÕn hµnh: Giáo viên quy định hình thức tiến - Mỗi tổ cử một nhóm trởng trình bày. hµnh. Cö mét nhãm phã lµm th ký ghi c¸c ý kiến nhận xét. Sau đó học sinh trong tæ lÇn lît nãi tõng ®o¹n. 2- LuyÖn nãi tríc líp:. - GV đọc mẫu một đoạn đề a.. KÝnh tha c¸c thÇy c« gi¸o vµ toµn thÓ c¸c b¹n. Tôc ng÷ cña nh©n d©n ta xa không những đúc kết những kinh nghiệm quý báu mà nó còn đợc coi là kho tàng tri thức của muôn đời. Một trong những câu mà em thích nhất đó là câu: “ Tấc đất, tấc vàng ” . Từ xa đất đã đợc so sánh với vàng. Vµng lµ cña c¶i vËt chÊt v« cïng cã giá trị với ngời nông dân. Vậy đất có quý kh«ng? §Êt rÊt quý ? Con ngêi cải tạo đất, trồng trọt, đất dùng để lµm khu ch¨n nu«i, x©y dùng…Con ngời sử dụng đất tốt cũng sẽ làm ra nhiều vàng. Câu tục ngữ ngắn gọn nhng chứa đựng bài học nhân sinh sâu.

(361) s¾c. VËy mçi chóng ta h·y yªu quý đất, bảo vệ đất bởi vì đất là sự sống cña chóng ta.. T¬ng tù: GV cã thÓ däc mÉu ®o¹n v¨n b. Cả lớp nghe sau đó đại diện từng tổ lªn tr×nh bµy.. Trªn ®©y lµ lêi gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ cña em. Em xin dõng lêi, tríc khi dõng lêi em xin kÝnh chóc……  Néi dung, giäng nãi, t thÕ, ý kiÕn ph¸t. biÓu. §¸nh gi¸ vµ cho ®iÓm bµi nãi tèt.. - Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. - Gi¸o viªn nhËn xÐt tæng hîp. 4 - cñng cè:. ? Một bài luyện nói văn giải thích cần đảm bảo những yếu tố gì ? 5 - Híng dÉn vÒ nhµ: - Học sinh chọn một trong hai đề viết thành bài hoàn chỉnh.. ******************************** Säan ngµy: D¹y ngµy : TiÕt 114: Ca huÕ trªn s«ng H¬ng I. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu đợc văn bản nhật dụng thể loại bút kí, giới thiệu vẻ đẹp của một sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế, một vùng dân ca, phong phú về nội dung, giàu về làn điệu, tinh tế và độc đáo trong cách biểu diễn và thởng thức với những nghệ sĩ chuyên nghiệp và dân gian rất đỗi tài hoa. - Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu và phân tích văn bản nhật dụng: bút kí giới thiệu một sinh hoạt văn hoá ở một vùng đất nớc. - Gi¸o dôc t×nh yªu nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca HuÕ. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n, SGK, SGV - HS: Häc vµ lµm bµi tõ nhµ..

(362) III.. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7v. (2) KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. ? Qua "Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u" em cã thÓ kh¸i qu¸t nh thÕ nào về hai nhân vật đối lập - tơng phản: Va-ren và Phan Bội Châu? (3) Bµi míi: - GT: Chúng ta đã đợc làm quen với một số văn bản nhật dụng ở lớp 6,7. Nếu động Phong Nha - đợc giới thiệu là một danh lam thắng cảnh, cầu Long Biên - một chứng nhân lịch sử thì "Ca Huế trên sông Hơng" lại giúp ngời đọc hình dung một cách cụ thể một sinh hoạt văn hoá rất đặc trng, nổi bật ở xứ Huế mộng mơ. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. §äc- Giíi thiÖu chung:. Em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c 1. T¸c gi¶; SGK gi¶. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - §äc chËm, râ rµng, m¹ch l¹c; chó ý a. §äc, chó thÝch những câu đặc biệt, câu rút gọn. * §äc - GV và HS đọc. Nhận xét. * Chó thÝch: hß, lÝ, nh· nh¹c, ... b. T¸c phÈm: - ThÓ lo¹i: V¨n b¶n nhËt dông. ? Văn bản đợc viết theo thể loại gì?. - Bót kÝ: giíi thiÖu, tr×nh bµy vÒ mét sinh hoạt văn hoá ở một địa phơng trên đất nớc ? §©u lµ néi dung nhËt dông cña v¨n ta. b¶n nµy? - Phản ánh 1 trong những nét đẹp của văn hoá truyền thống cố đô Huế, đó là -Bè côc ca HuÕ tren s«ng H¬ng. - Ca ngợi và tuyên truyền cho nét đẹp - Phần 1: Từ đầu -> "Lí hoài nam": Giới thiÖu s¬ lîc mét sè ®iªu d©n ca HuÕ. v¨n ho¸ nµy. - Phần 2: Còn lại: Tả lại một đêm trăng.

(363) ? Văn bản chia làm mấy phần? Nội nghe đờn ca trên sông Hơng, tiếp tục giới dung cña tõng phÇn lµ g×? thiệu về các làn điệu dân ca, các bản đàn vµ s¬ lîc vÒ nghÖ thuËt biÓu diÔn cïng thëng thøc. II. Ph©n tÝch: HS theo dâi ®o¹n 1. 1. Sù phong phó vµ ®a d¹ng cña nghÖ thuËt ca HuÕ. ? Xø HuÕ næi tiÕng víi nhiÒu thø, nhng ở đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng - HuÕ næi tiÕng víi c¸c ®iÖu Hß. nµo cña HuÕ? + Hò đánh cá, hò cấy, hò trồng cây, hò ? Tại sao tác giả lại quan tâm đến dân đối đáp, hò giã gạo, ru em, hò lơ…. ca HuÕ? - §iÖu lý: Lý con s¸o; Lý hoµi nam; Lý ? Tác giả đã kể ra các làn điệu dân ca hoµi xu©n. nµo cña HuÕ? ? C¸c lµn ®iÖu d©n ca HuÕ thÓ hiÖn néi dung g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ biÖn ph¸p nghÖ thuật và đặc điểm ngôn từ trong phần v¨n b¶n nµy?  NghÖ thuËt: LiÖt kª  Sù phong phó ? Qua đó tác giả đã chứng minh đợc và đa dạng của nghệ thuật ca Huế. nh÷ng gi¸ trÞ næi bËt nµo cña d©n ca HuÕ? ? Bªn c¹nh c¸i n«i cña d©n ca HuÕ, em cßn biÕt nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca næi tiÕng nµo cña níc ta?. Hs theo dâi phÇn 2 ? Trong phÇn nµy t¸c gi¶ cßn cho biÕt c¸ch thøc biÓu diÔn cña ca HuÕ. Cã g× đặc sắc trong cách biểu diễn ca Huế trªn c¸c ph¬ng diÖn: dµn nh¹c, nh¹c. 2. Những đặc sắc của ca Huế: - Dàn nhạc: Đàn tranh, đàn nguyệt, đàn tỳ bà, nhị, đàn tam, đàn bàu, sáo, cặp sanh để gõ nhịp  Nhạc cụ cổ kính. ¨n mÆc cña ngêi ch¬i nh¹c: Nam ¸o.

(364) c«ng? ? Ngời chơi nhạc cụ đợc giới thiệu ở chi tiÕt nµo ?. the, quÇn thung, kh¨n xÕp. N÷ ¸o dµi, kh¨n duyªn d¸ng.  Trang phôc truyÒn thèng.. ? §©y lµ nh÷ng trang phôc nh thÕ nµo - C¸c khóc nh¹c: Lu thuû, Kim tiÒn; Xu©n phong; Long ? cổ  ru dơng, trầm bổng  xao động lßng ngêi. ? B¶n hoµ tÊu bëi nh÷ng khóc nh¹c Nh¹c c«ng: NhÊn, mæ, vç; v¶, bÊm, day, nµo ? chíp, bóng…. ? Các nhạc công đánh nhạc ra sao ?  cách chơi đàn tài hoa. ? Qua cách chơi đàn ấy em nhận xét - Nguån gèc ca HuÕ: g× vÒ nh÷ng nh¹c c«ng ? - Tõ dßng nh¹c d©n gian vµ ca nh¹c ? Ca HuÕ h×nh thµnh tõ ®©u ? cung đình, nhã nhạc. - Nhã nhạc đợc Thế giới công nhận là - Ca HuÕ thanh tao, lÞch sù, nh· nhÆn, di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ. sang träng duyªn d¸ng  Lµ di s¶n v¨n ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ca HuÕ trªn s«ng ho¸ cæ truyÒn ViÖt Nam. h¬ng. - Ca Huế làm giàu tâm hồn đến những vẻ đạp của tình ngời xứ Huế III. Tæng kÕt 1. Néi dung ? Nét đẹp nào của Huế đợc nhấn 2. NghÖ thuËt m¹nh? * Ghi nhớ - SGK ? Nhận xét đặc điểm ngôn ngữ trong III. LuyÖn tËp: ®o¹n v¨n nµy? - KÕt hîp thuyÕt minh, miªu t¶, biÓu c¶m. ? Chỉ ra các phơng thức biểu đạt của bµi? (4) Cñng cè: ? HuÕ cã nh÷ng ®iÖu ca nµo ? ? Thëng thøc ca HuÕ trªn s«ng h¬ng cho ta biÕt nh÷ng g× ?.

(365) ? H·y h¸t mét ®iÖu ca HuÕ mµ em biÕt. ? Em có tình cảm và thái độ nh thế nào với những làn điệu dân ca. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. TiÕt sau so¹n: Quan ©m thÞ KÝnh. - ChuÈn bÞ bµi: LiÖt kª. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 115. LiÖt kª I. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu đợc thế nào là phép liệt kê, tác dụng của phép liệt kê. - Phân biệt đợc các kiểu liệt kê: liệt kê theo từng cặp, liệt kê không theo từng cÆp, liÖt kª t¨ng tiÕn, liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn. - BiÕt vËn dông phÐp liÖt kª trong nãi vµ viÕt II. ChuÈn bÞ: - GV; Bµi so¹n SGK, SGV - HS: häc vµ lµm bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Gi¶i bµi tËp 3 trang 97 (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I. ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª:. - HS §äc môc I.1 SGK. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt:. ? NhËn xÐt cÊu t¹o vµ ý nghÜa cña c¸c bé - CÊu t¹o: cã m« h×nh có ph¸p nh nhau: phËn in ®Ëm? + bát yến hấp đờng phèn + tráp đồi mồi chữ nhật để mở.

(366) + nµo èng thuèc b¹c……. + nµo dao chu«i ngµ…. ? C¸c tõ ng¨n c¸ch nhau bëi dÊu g×?. ý nghĩa: Miêu tả sự vật xa xỉ, đắt tiền. Tác dụng của cách diễn đạt đó?. - > §Æc t¶, t« ®Ëm nhÊn m¹nh thãi hëng l¹c, Ých kØ, v« tr¸ch nhiÖm cña quan huyÖn.. ? Qua t×m hiÓu vÝ dô, em hiÓu thÕ nµo lµ liÖt kª ? - LuyÖn nhanh: T×m phÐp liÖt kª.. 3 .Ghi nhí: SGK. Hoan h« chiÕn sÜ §iÖn Biªn. ChiÕn sÜ anh hïng. §Çu nung löa s¾t. Năm mơi sáu ngày đêm: khoét núi đào hÇm, ma dÇm, c¬m v¾t HS cho vÝ dô: - Con g¸i HuÕ néi t©m thËt phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm.. HS đọc ví dụ 1 ? XÐt vÒ cÊu t¹o, 2 phÐp liÖt kª cã g× kh¸c nhau? II. C¸c kiÓu liÖt kª:. 1. VÝ dô 1: - C©u a: liÖt kª theo tr×nh tù sù viÖc, kh«ng theo tõng cÆp HS đọc ví dụ 2 ? Khi đảo thứ tự bộ phận trong những phÐp liÖt kª, vÒ ý nghÜa c¸c phÐp liÖt kª Êy cã g× kh¸c nhau?. - C©u b: liÖt kª theo tõng cÆp, thêng cã quan hệ đi đôi trong nhận thức nh "tinh thÇn vµ lùc lîng, tÝnh m¹ng vµ cña c¶i" -> dÊu hiÖu nhËn biÕt kiÓu liÖt kª nµy lµ quan hÖ tõ " vµ" 2. VÝ dô 2: - Câu a: có thể thay đổi thứ tự các bộ.

(367) phËn liÖt kª ( tre, nøa…) mµ logic ý ? Ta rút ra đợc kết luận gì về các kiểu liệt nghĩa của câu không bị ảnh hởng kª? - Câu b: không thể thay đổi đợc thứ tự v× c¸c bé phËn liÖt kª cã sù t¨ng tiÕn vÒ * Bµi tËp nhanh: ý nghÜa. ? Gäi tªn c¸c kiÓu liÖt kª trong c¸c vÝ dô - XÐt vÒ cÊu t¹o: cã 2 kiÓu liÖt kª:theo sau: cÆp vµ kh«ng theo cÆp. a/ Nhân dân đã cho ta ý chí và nghị lực, niÒm tin vµ søc m¹nh, t×nh yªu vµ trÝ tuÖ. - XÐt vÒ ý nghÜa: cã 2 kiÓu liÖt kª: T¨ng tiÕn vµ kh«ng t¨ng tiÕn (LK theo tõng cÆp) b/ Hắn đọc, ngẫm nghĩ, tìm tòi, nhận xét 3. Ghi nhớ vµ suy tëng kh«ng biÕt ch¸n. (LK kh«ng theo tõng cÆp) c/ Chao ¬i! D× H¶o khãc. D× khãc nøc në, khãc nøc lªn, khãc nh ngêi ta thæ. D× thæ ra níc m¾t.(LK t¨ng tiÕn) d/ ChËp chïng, th¸c löa, th¸c Ch«ng Th¸c Dµi, th¸c Khã, th¸c ¤ng, th¸c Bµ (LK kh«ng t¨ng tiÕn) (4) Cñng cè-LuyÖn tËp:. - Gọi học sinh đọc đoạn trích ở ví dụ a, III. LuyÖn tËp: b. Bµi 1: - Gäi häc sinh kh¸c lªn b¶ng lµm. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - GV ch÷a bµi.. LK kh«ng t¨ng tiÕn: "Chóng ta cã quyÒn tù hµo v× nh÷ng trang lÞch sö vÎ vang thời đại Bà trng, Bà Triệu, Trần Hng §¹o, Lª Lîi, Quang Trung..." Bµi 2: a/ Dới lòng đờng...trên vỉa hè, trong cửa tiÖm...nh÷ng culi xe...nhøng qu¶ da hÊu...nh÷ng x©u l¹p xêng...c¸i rèn mét.

(368) chó kh¸ch...mét viªn quan uÓ o¶i... - GV híng dÉn häc sinh.. b/ §iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung. - Học sinh dựa vào gợi ý từng chủ đề để đặt câu.. Bµi 3: - §Æt c©u sö dông phÐp liÖt kª. VD a: Hoạt độngtrên sân trờng giờ ra ch¬i. - Trªn s©n trêng c¸c b¹n häc sinh ®ang ch¬i c¸c trß ch¬i: §¸ cÇu, nh¶y d©y, đánh chắt.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ bµi: t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh ---------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt116.t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc những hiểu biết chung về văn bản hành chính: mục đích, nội dung, yêu cÇu vµ c¸c lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh thêng gÆp trong cuéc sèng thùc tiÔn. - Có kĩ năng viết đợc những văn bản hành chính đúng mẫu. II. ChuÈn bÞ: - GV; Bµi so¹n SGK, SGV - HS: häc vµ lµm bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) Kiểm tra bài cũ: GT: Từ bậc Tiểu học, các em đã đợc học những loại văn bản hµnh chÝnh nµo? (§¬n tõ) (3) Bµi míi:.

(369) Hoạt động của GVvà HS - §äc 3 v¨n b¶n SGK.. Kết quả cần đạt I. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh:. GV gọi học sinh đọc 3 văn bản ở 1- Ví dụ: SGK 2- NhËn xÐt: ? Ba v¨n b¶n trªn gièng nhau ë ®iÓm - Gièng nhau: §Òu cã Quèc hiÖu, cã tiªu nµo ? ng÷, ngµy, th¸ng, n¨m, ngêi viÕt ký tªn. - Kh¸c: Văn bản 1: Thông báo; Truyền đạt ? Néi dung cña 3 v¨n b¶n trªn kh¸c th«ng tin cña cÊp trªn xuèng cÊp díi; nhau nh thÕ nµo ? Yªu cÇu thùc hiÖn. ? Nêu mục đích của từng văn bản ?. Văn bản 2: Đề nghị; Đề đạt nguyện vọng cña cÊp díi lªn cÊp trªn. V¨n b¶n 3: B¸o c¸o: chuyÓn th«ng tin của cấp dới lên cấp trên để cấp trên nắm đợc.  3 v¨n b¶n trªn lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh. * MÉu: - Quèc hiÖu, tiªu ng÷.. ? V¨n b¶n hµnh chÝnh viÕt theo mÉu.. - §Þa ®iÓm, ngµy th¸ng n¨m. - Hä tªn ngêi viÕt, ngêi nhËn. - Néi dung. ? Cã nh÷ng v¨n b¶n nµo t¬ng tù c¸ch viÕt nh v¨n b¶n trªn ? “ §¬n tõ, biªn - Ký tªn. * TruyÖn, th¬: tÝnh s¸ng t¹o, giµu h×nh tb¶n, giÊy khai sinh…” ? V¨n b¶n truyÖn, th¬ cã kh¸c g× víi îng, ®a nghÜa, c¶m xóc…. nh÷ng v¨n b¶n nµy ? 3- Ghi nhí: (SGK - Tr 105) ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh ?. Học sinh đọc. T×nh huèng nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh..

(370) Bµi lµm.. (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. Gọi học sinh đọc yêu cầu và đọc 1. Tình huống 1: Thông báo. 2. T×nh huèng 1: B¸o c¸o. t×nh huèng. 3. T×nh huèng 1: BiÓu c¶m. Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm. 4. T×nh huèng 1: §¬n tõ. 5. T×nh huèng 1: §Ò nghÞ. 6. T×nh huèng 1: V¨n tù sù + miªu t¶.  ChØ cã 1,2,4,5 lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi: Xem l¹i bµi viÕt sè 6. Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH kÝ. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 31 TiÕt 117.. Tr¶ bµi viÕt sè 6. I. Mục tiêu cần đạt: - HS qua bài viết đã đợc chấm, nhận thức rõ và sâu sắc hơn kiểu bài lập luận giải thích một vấn đề xã hội về các mặt: tìm hiểu đề bài, tìm ý, lập dàn ý, phát triển, dùng ®o¹n vµ liªn kÕt ®o¹n thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. NhËn thøc râ h¬n vÒ néi dung và mức độ hiểu biết vấn đề trong đề bài. - Phân tích bài làm về các mặt nội dung và hình thức diễn đạt..

(371) - Ch÷a bµi lµm theo c¸c chØ dÉn vµ nhËn xÐt cña GV. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n- ChÊm, ch÷a bµi -. HS: Häc bµi, mang vë ch÷a bµi.. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS Học sinh nhắc lại đề bài. Kết quả cần đạt I / §Ò bµi : - GV chép đề bài lên bảng .. II, Yªu cÇu: Gi¸o viªn lu ý häc sinh: ? Thể loại?-Văn gi¶i thÝch.. - Đọc kĩ đề bài. - Cần thực hiện đủ các thao tác khi làm v¨n chøng minh. 4. Tu©n thñ c¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề. - T×m ý. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi. * Dµn bµi:. ? Phần mở bài em cần giới thiệu vấn đề gì?. a/ Më bµi:- TrÝch dÉn c©u tôc ng÷ vµ nêu đợc vấn đề cần giải thích b/ Th©n bµi: Gi¶i thÝch, nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷..

(372) Gv đọc phần mở bài ? Phần thân bài có nhiệm vụ gì? Học sinh so sánh ? Kết bài em phải nêu nội dung gì?. - vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p giải thích đã học để làm bài. c/ KÕt bµi: - ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ vµ liªn hÖ. Gv đọc phần kết bài của học sinh:. III. NhËn xÐt. Học sinh so sánh. Nhận xét. 1. ¦u ®iÓm. Bµi cña DuËt, Thu, Hoµng…. - Đa số học sinh líp 7A x¸c định được yêu cầu của đÒ - Bài viết có bố cục rõ ràng gåm 3 phÇn:MB, TB ,KB. HuÖ, phîng, YÕn,... - Một số bài viết khá tốt, diễn đạt lu loát, dùng dấu câu tơng đối khá ở 1 số em 2. Nhîc ®iÓm:. Em Duy, §¹t, Trêng. - Mét sè bµi viÕt cã nội dung còn sơ sài, học sinh chưa cú ý thức làm bài đặc biệt lµ 1 sè em ë líp 7B, 7c - Một số bài đưa nắm đợc vấn đề cần gi¶i thÝch. Em Thuú, Ban, TuÊn.. - Nhiều bài s¬ sµi.. Bµi cña : HiÖp 7b, VÞªt 7b, H¶i7c. - NhiÒu bµi tr×nh bày chưa khoa học, chưa rõ bố cục ba phần, thiếu kết bài chñ yÕu lµ HS líp 7B - Diễn đạt yếu, lủng củng, chưa có sự logic giữa các ý, sử dụng từ ngữ, hình ảnh, so sánh chưa phù hợp, câu thiếu chủ ngữ, thiếu cả chủ ngữ, vị ngữ, không chấm câu - Bài sai nhiều lỗi chính tả, viết không đúng từ: IV. Söa lçi ®iÓn h×nh:.

(373) - GV nêu 1 số lỗi sai của HS để các em tù söa - GV cho HS trao đổi bài cho nhau để c¸c em tù söa sai cho nhau. V. §äc bµi mÉu: §äc bµi tèt cña 1 sè em Bµi cña em Thu, Hoµng.. 4.Cñng cè. - Gv hÖ thèng bµi, cñng cè kiÕn thøc. 5.Híng dÉn vÒ nhµ. - Về nhà học ôn lại văn nghị luận giải thích. Tiết sau : Văn bản đề nghị. - ChuÈn bÞ so¹n bµi: Quan ©m ThÞ KÝnh.. *************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt upload.123doc.net. Quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch chÌo cæ) ( Hớng dẫn đọc thêm) I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS bớc đầu nắm đợc một số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo sân đình truyền thống: tóm tắt đợc nội dung vở chèo Quan âm thị Kính và trích đoạn Nỗi oan hại chồng; nội dung ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật (Mâu thuẫn kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật...) của trích đoạn này. - Có kĩ năng đọc kịch bản chèo theo kiểu phân vai; tìm hiểu mâu thuẫn kịch bản chèo, nhân vật chèo (nữ chính, mụ ác) cùng ngôn ngữ, hành động của hai loại nhân vËt nµy. - Cảm thông với thân phận và nỗi oan của ngời phụ nữ dới chế độn phong kiến.

(374) II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n. - VÏ tranh tîng Quan ©m thÞ KÝnh. - HS: häc bµi cò so¹n tríc bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - V× sao nãi thëng thøc ca HuÕ trªn s«ng H¬ng lµ mét thó vui tao nh·? - KÓ tªn nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca hoÆc nh÷ng lµn ®iÖu chÌo mµ em biÕt? Em thÝch nhÊt lµn ®iÖu g×? V× sao? (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS - Gọi học sinh đọc chú thích.. Kết quả cần đạt I. §äc- Giíi thiÖu chung:. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ s©n khÊu chÌo ? 1- Kh¸i niÖm: ChÌo: lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, biÓu diÔn trªn s©n khÊu. 2. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. Vai thÞ KÝnh: vai thiÖn sÜ Vai Sïng «ng: vai m·ng «ng Vai Sïng bµ:. a. §äc, chó thÝch. * §äc. - Ngêi dÉn chuyÖn * Chó thÝch: - Soi kinh bãng quÕ; Héi long v©n; Kû; Mèo mả gà đồng……. ? Chèo có những đặc trng cơ bản nào b. Tác phẩm. * §Æc trng c¬ b¶n:. - GV gîi ý mét sè ý.. - Mục đích diễn chèo để giáo huấn đạo đức. Cảm thông với số phận ngời nông d©n vµ phô n÷. §¶ kÝch thãi xÊu xa. - Nhân vật có đặc trng tính cách riêng..

(375) - S©n khÊu chÌo cã tÝnh íc lÖ cao. Gi¸o viªn gäi häc sinh tãm t¾t.. * Tãm t¾t vë chÌo vµ ®o¹n trÝch: (SGK). ? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch ?. * VÞ trÝ: ®o¹n trÝch n»m ë nöa sau phÇn I cña vë chÌo. * Bè côc: chia 3 ®o¹n.. ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy ®o¹n ?. §1: ThÞ KÝnh xÐn r©u cho chång. §2: Sïng «ng, Sïng bµ vu oan. §3: ThÞ kÝnh ®i tu.. ? ®o¹n trÝch cã mÊy nh©n vËt ? §©u II. Ph©n tÝch lµ nh©n vËt chñ chèt t¹o m©u thuÉn - HSTL: Cã 5 nh©n vËt, c¶ 5 nh©n vËt xung đột ? đều tạo mâu thuẫn song 2 nhân vật chủ chốt tạo mâu thuẫn xung đột là Thị KÝnh vµ Sïng bµ. ? Mµn 1 lµ khung c¶nh g× ? 1./ Mµn thø nhÊt: c¶nh Êm cóng gia ? Cảnh gia đình nổi bật hình ảnh ng- đình. êi chång, ngêi vî nh thÕ nµo ? Gọi học sinh đọc..  Không khí gia đình này là ớc mơ - Chồng (Thiện sĩ): Soi kinh bóng quế, hạnh phúc của bao chàng trai, cô gái đội long vân. nông dân lao động xa. - Vî (ThÞ KÝnh): Ngåi kh©u ¸o, qu¹t ? Cö chØ th¬ng chång cña ThÞ KÝnh cho chång. thÓ hiÖn nh thÕ nµo ? - Cö chØ th¬ng chång:  T×nh c¶m ch©n thËt, tù nhiªn.. + Dän kû cho chång nghØ lng. + Ngåi qu¹t.. ? Qua cö chØ, lêi nãi cña ThÞ KÝnh + ThÊy r©u mäc ngîc th× b¨n kho¨n, lo em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy ? cho chång  lÊy dao xÐn r©u. GV: Cö chØ v« t×nh thÓ hiÖn sù th¬ng ThÞ KÝnh lµ ngêi vî th¶o hiÒn, th¬ng chång l¹i kh¬i nguån cho m©u thuÉn yªu chång. xung đột của đoạn trích. 2/ Mµn thø 2: Nçi oan h¹i chång. ? Sau khi nghe ThiÖn sÜ kÓ l¹i sù t×nh.

(376) ? Em h·y liÖt kª nh÷ng lêi nãi, hµnh động của Sùng bà ? - Nghệ thuật dùng hình ảnh đối lập  * Sïng bµ nãi: + Con mặt sứa…mày định giết con bà à  vu oan kh«ng cho gi¶i thÝch. + Nhµ bµ phîng c«ng > < mµy mÌo m¶. …trøng rång l¹i në ra rång > < liu ®iu ? Lời lẽ này chứa đựng điều gì ? GV: Sïng bµ khoe khoang, h·nh në ra dßng liu ®iu. diÖn, vªnh v¸o, khinh thÞ, coi thêng, Cao m«n lÖch téc > < con nhµ cua èc dè bỉu Thị Kính. Quan hệ mẹ chồng,  Lời lẽ chứa đựng sự phân biệt đối sử nµng d©u kh«ng cßn mµ thay b»ng giai cÊp. quan hÖ giai cÊp. M©u thuÉn giai cÊp bám rễ vào hôn nhân gia đình. ? Nh÷ng lêi lÏ vu oan thÓ hiÖn ë chi tiÕt nµo ? NghÖ thuËt T¨ng tiÕn. - Lời vu oan: Mày định giết con bà  l¼ng l¬  c©m ®i, l¹i d¸m më måm µ  say hoa đắm nguyệt  dụng tình bất ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi lÏ cña Sïng ch¾c  lËp chÝ giÕt chång  mÆt g¸i tr¬ bµ ? nh mặt thớt  nỏ mồm về với cha  đồ - XØ v¶ kh«ng cÇn ph¶i tr¸i, kh«ng s¸t chång. nghe ph©n bua, trót téi v« cí.  Lêi lÏ vu oan t¨ng tiÕn, lÊn lít, th¾t ? Sùng bà có những hành động nào buộc  lời sỉ vả độc địa. víi ThÞ KÝnh. * Hành động: Giúi đầu Thị Kính  bắt ? Hãy nhận xét về những hành động Thị Kính ngửa mặt lên  giúi tay, đẩy ThÞ KÝnh ng· xuèng. nµy. ? Vợ chồng Sùng bà còn có thủ đoạn  Hành động thô bạo, tàn nhẫn. g× ?. * Thủ đoạn: Lừa Mãng ông để đón con.

(377) ? H·y liÖt kª nh÷ng lÇn ThÞ KÝnh kªu vÒ. oan ? * ThÞ KÝnh: LÇn 1: Giêi ¬i! mÑ ¬i oan cho con l¾m. ? MÊy lÇn kªu oan víi mÑ chång ?  3 lÇn víi mÑ chång.. LÇn 2: Oan cho con l¾m mÑ ¬i.. ? V× sao l¹i kªu oan víi mÑ chång LÇn 3: Oan thiÕp l¾m chµng ¬i. nhiÒu nhÊt ?  V× mô buéc téi nhiÒu LÇn 4: MÑ xÐt t×nh cho con, oan cho nhÊt. con l¾m mÑ ¬i. ? LÇn kªu oan thø mÊy míi cã sù LÇn 5: Oan cho con l¾m cha ¬i. th«ng c¶m ?  LÇn thø 5 míi cã sù cảm thông nhng đó là sự cảm thông bÊt lùc. - KÕt côc cña lêi kªu oan: ThÞ KÝnh bÞ ? KÕt côc cña lêi kªu oan lµ g× ? ®uæi ra khái nhµ. Häc sinh th¶o luËn. ? Theo em lý do chÝnh bÞ ®uæi ®i cã  Lý do chÝnh lµ do ph©n biÖt giai cÊp. ph¶i do giÕt chång kh«ng ? hay lý do * Tãm l¹i: ThÞ KÝnh lµ ngêi vî th¶o nµo ? hiÒn nhng oan khuÊt bi th¶m, bÕ ? Qua mµn kÞch thø 2 em cã nhËn xÐt tắc,đại diện cho nông dân. g× vÒ con ngêi ThÞ KÝnh vµ Sïng bµ. Sùng bà: Độc ác, thu đoạn, độc đoán đại diện cho lễ giáo phong kiến 3/ Mµn kÞch thø 3: ThÞ KÝnh ®i tu. - Gi¶ trai vµo cöa phËt. * Tích cực: Muốn sống để chứng tỏ con ? Con đờng giải thoát của Thị Kính là ngêi ®oan chÝnh. g× ? * Tiªu cùc: BÊt lùc, ®Çu hµng sè phËn ? §i tu cã mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc nh không dám đấu tranh, cam chụi tủi nhục, thÕ nµo ? oan øc. ? NghÖ thuËt trong ®o¹n trÝch lµ g× ? III. - Tæng kÕt: ? §o¹n trÝch thÓ hiÖn néi dung c¬ b¶n nµo ?. 1- NghÖ thuËt: Ng«n ng÷ chÌo. TÝnh cách nhân vật thể hiện qua hành động,.

(378) lêi nãi. 2- Néi dung: (Ghi nhí SGK - Tr 121) Học sinh đọc. IV. LuyÖn tËp. HS đọc phân vai diễn kịch.. (4) Cñng cè: ? Ph©n tÝch h×nh ¶nh ThÞ KÝnh tríc khi bÞ oan? (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - So¹n phÇn cßn l¹i. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 119: DÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy I. Mục tiêu cần đạt: - HS n¾m v÷ng c«ng dông cña dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy - Cã ý thøc dïng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy cã hiÖu qu¶ trong nãi, viÕt II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? T¸c dông cña phÐp liÖt kª. - Lµm bµi tËp 2. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. - Ghi vÝ dô vµo b¶ng phô.. I - DÊu chÊm löng (…):.

(379) - Học sinh đọc. 1. VÝ dô: B¶ng phô.. ? DÊu chÊm löng ë c©u a, b, c dïng dÓ 2. NhËn xÐt: lµm g× ? a - Tá ý cßn nhiÒu vÞ anh hïng n÷a cha C©u a đợc liệt kê. C©u b b - Biểu thị sự đứt quãng trong lời nói cña nh©n vËt do qu¸ mÖt mái vµ ho¶ng sî. C©u c c - Lµm gi¶m nhÞp ®iÖu c©u v¨n chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn bÊt ngê cña tõ "Bu GV: Mét tÊm bu thiÕp th× qu¸ nhá so víi thiÕp". dung lîng cña mét cuèn tiÓu thuyÕt…  C«ng dông cña dÊu chÊm löng. - GV lÊy vÝ dô ngoµi SGK. VD1: Cßn em th×… thÓ hiÖn chç lêi nãi bá dë, kh«ng tiÖn nãi ra. VD2: Gi¬ tay hµng tuèt qu©n thï tÐ ra c«ng sù chØ lµ c«ng…. toi.  Lµm gi¶m nhÞp ®iÖu c©u th¬ chuÈn bÞ sù xuÊt hiÖn tõ ng÷ biÓu thÞ néi dung hµi híc, ch©m biÕm. - D¹…tha…tha ba…con xin lçi ba.  BiÓu thÞ sù ngËp ngõng. ? Rót ra c«ng dông cña dÊu chÊm löng. 3. Ghi nhí: (SGK Tr 122) GV: Dấu chấm lửng thờng đứng ở cuối - Học sinh đọc ghi nhớ câu, giữa câu và có khi đứng ở đầu câu GV: Khắc sâu công dụng của dấu (…) nhằm biểu thị sự nối tiếp của một bộ - Dấu chấm lửng dùng khi viết đều phải phËn trong lêi nãi. có mục đích, không đợc sử dụng tuỳ ….Mé đồi quê anh bớc, trăng non ló tiện, tự do. Nếu dùng không đúng mục đỉnh đầu…. đích dẫn đến ngời đọc hiểu sai ý ngời - Học sinh đọc ví dụ. viÕt. ? Trong các câu sau dấu chấm phẩy đợc II - Dấu chấm phẩy (;) dùng để làm gì ? 1. VÝ dô: B¶ng phô. 2. NhËn xÐt:.

(380) ? Có thể thay nó bằng dấu phẩy đợc kh«ng ? v× sao ? HSTL: C©u a cã thÓ thay b»ng dÊu phÈy vì giữa 2 vế các bộ phận đồng chức với nhau  Nội dung không thay đổi.. a - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a hai vÕ cña mét c©u ghÐp.  Cã thÓ thay b»ng dÊu phÈy v× néi dung không thay đổi. b - Ng¨n c¸ch c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p. - C©u b kh«ng thÓ thay dÊu chÊm phÈy  C©u b kh«ng thÓ thay b»ng dÊu phÈy v×: bằng dấu phẩy mà phải kết hợp cả hai + Dấu phẩy ngăn cách các bộ phận đồng chức. lo¹i dÊu v×. + DÊu chÊm phÈy ph©n giíi c¸c bé phËn ? Dïng dÊu chÊm phÈy khi viÕt cã c«ng liÖt kª trong phÐp liÖt kª nãi chung.  C«ng dông cña dÊu chÊm phÈy. dông g×? 3. Ghi nhí: (SGK Tr 122). Học sinh đọc ghi nhớ 2. GV: lu ý häc sinh khi dïng dÊu c©u ph¶i sử dụng đúng chức năng của từng loại và phải sử dụng đúng chỗ. (4) Cñng cè- LuyÖn tËp:. III - LuyÖn tËp:. Bµi 1 SGK (Tr 123). - D¹ bÈm…. Dïng biÓu thÞ lêi nãi bÞ ng¾t qu·ng do sî - Học sinh đọc bài tập, xác định yêu cầu. h·i vµ lóng tóng. - Cơm, áo, vợ, con, gia đình….. bó buộc  Liệt kê cha đầy đủ  BiÓu thÞ c©u nãi bÞ bá dë, kh«ng tiÖn nãi ra. Bµi tËp 2 SGK. - ¤ hay, cã ®iÒu g× bè con trong nhµ b¶o a/ b/ c  §¸nh dÊu ranh giíic¸c vÕ cña nhau chø sao l¹i… mét c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p. - Học sinh đọc yêu cầu bài tập.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài: Văn bản đề nghị.

(381) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Tiết 120. Văn bản đề nghị I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS nắm đợc đặc điểm của văn bản đề nghị: mục đích, yêu cầu, nội dung vµ c¸ch lµm lo¹i v¨n b¶n nµy. - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị: Khi nào viết văn bản đề nghị? Viết để làm gì? - Biết cách viết một văn bản đề nghị đúng quy cách. - Nhận ra đợc những sai sót thờng gặp khi viết văn bản đề nghị II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra vë bµi tËp cña HS lµm l¹i bµi viÕt sè 6 (3) Bµi míi: - GT: Trong cuộc sống có rất nhiều tình huống cần phải đề nghị, kiến nghị. Đó là những tình huống khi một cá nhân hay một tập thể có nhu cầu chính đáng về một việc gì đó muốn đề đạt nguyện vọng mong đợc giúp đỡ, xem xét, thay đổi...thì ngời ta thờng phải viết văn bản đề nghị. Hoạt động của GVvà HS - §äc c¸c v¨n b¶n SGK môc I.1. Kết quả cần đạt I. Đặc điểm của văn bản đề nghị:. ? Viết giấy đề nghị nhằm mục đích 1. Ví dụ.

(382) g×?. 2. NhËn xÐt - Viết giấy đề nghị nhằm mục đích nêu lên ý kiÕn cña m×nh cho c¸c n¬i cã thÈm quyÒn để thoả mãn 1 nhu cầu, 1 quyền lợi chính đáng của cá nhân hay tập thể. ? Tại sao lại viết loại văn bản đề nghị? - Vì đó là việc mà các tập thể, cá nhân không thể tự quyết định hoặc giải quyết đựơc nên phải đề nghị những ngời, những cÊp cã thÈm quyÒn. ? Giấy đề nghị cần chú ý những gì?. - Nội dung: Ai đề nghị? Đề nghị ai? Đề nghÞ ®iÒu g×? - H×nh thøc: tr×nh bµy trag träng, ng¾n gọn, sáng sủa theo 1 số quy định sẵn tình huống nào cần viết giấy đề nghị?. ? Trong 4 tình huống SGK thì tình + Tình huống a và c cần viết văn bản đề huống nào cần viết giấy đề nghị? nghÞ + T×nh huèng b ph¶i viÕt b¶n têng tr×nh vÒ việc mất xe đạp. + T×nh huèng d ph¶i viÕt b¶n kiÓm ®iÓm c¸ nhân vì đã phạm lỗi trong giờ học. 3. Ghi nhí II. Cách làm văn bản đề nghị: 1. Tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị: a/ Nội dung hai văn bản đợc trình bày theo c¸c tr×nh tù sau: Hs đọc lại 2 văn bản trong SGK. - Quèc hiÖu:. ? Các mục trong văn bản đề nghị đợc - Địa điểm viết đơn tr×nh bµy theo thø tù nµo? - Tªn v¨n b¶n... - Nơi gửi đến....

(383) - Ngời đề nghị... - Nêu sự việc, lí do, ý kiến đề nghị (cụ thể, râ rµng, kh«ng thõa, kh«ng thiÕu) - Ngêi viÕt kÝ tªn, ghi râ hä tªn... b/ Gièng nhau: C¸c môc vµ thø tù cña c¸c môc.. ? Hai v¨n b¶n cã nh÷ng ®iÓm nµo - Kh¸c nhau: C¸c lÝ do, sù viÖc, nguyÖn gièng nhau vµ kh¸c nhau? väng. c/ Nh÷ng phÇn quan träng trong mét văn bản đề nghị: - Chủ thể: ngời viết đề nghị. - Khách thể: ngời tiếp nhận đề nghị. - Nội dung: đề đạt nguyện vọng gì? - Mục đích: nguyện vọng đợc giải quyết sẽ cã Ých lîi g×? * Chó ý: - Tªn v¨n b¶n cÇn viÕt ch÷ in hoa, khæ ch÷ ? Khi viết văn bản đề nghị chúng ta to. cÇn chó ý ®iÒu g×? - Trình bày văn bản đề nghị cần sáng sủa, cân đối, các phần quốc hiệu và tiêu ngữ, tên văn bản, nơi nhận và nội dung đề nghị, mỗi phÇn c¸ch nhau 2 - 3 dßng, kh«ng viÕt s¸t lề giấy, không để phần trên và phần dới trang giÊy cã kho¶ng c¸ch qu¸ lín. - Tên ngời tổ chức đề nghị, nơi nhận đề nghị và nội dung đề nghị là những mục cần chú ý trong văn bản đề nghị. 2. Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp:. (4) Cñng cè - LuyÖn tËp:. Bµi 1:.

(384) - So sánh: Lí do viết đơn và lí do viết đề nghÞ: + Gièng: §Òu lµ nh÷ng nhu cÇu vµ nguyÖn vọng chính đáng. + Kh¸c: NguyÖn väng cña c¸ nh©n GV cho HS th¶o luËn nhãm hai bµi tËp nguyÖn väng cña c¶ mét tËp thÓ. trong SGK. Bµi 2: §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy Các lỗi thờng mắc ở văn bản đề nghị GV tuyên dơng và cho điểm nhóm thiếu các chi tiết sau: lµm tèt - Quèc hiÖu - §Þa danh, ngµy, th¸ng, n¨m - KÝ tªn (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - v¨n b¶n b¸o c¸o - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp v¨n häc Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH kÝ. **************************************************************** Ngµy so¹n: Ngµy d¹y; TUÇN 32 TiÕt 121 : ¤n tËp v¨n häc I. Mục tiêu cần đạt:.

(385) - Nhớ đợc tên tác phẩm, tác giả của các văn bản đã học ở cả hai học kì, biết s¾p xÕp vµo tõng côm v¨n b¶n theo SGK. - Nắm những nét chính về nội dung và nghệ thuật của mỗi văn bản đã học. - Hiểu và nhớ đợc các đặc điểm chính của những thể loại đã học. - TÝch hîp víi tri thøc vÒ tËp lµm v¨n, biÕt c¸ch t¹o lËp mét vµi lo¹i v¨n b¶n biểu cảm và nghị luận theo mức độ yêu cầu của chơng trình Ngữ văn 7. - Thuộc lòng một số câu ca dao, các bài thơ trung đại Việt Nam và một số bài thơ Đờng đã học. II.ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. (3) Bµi míi: Câu 1: Ghi lại các tác phẩm đã đợc học trong cả năm học (tên tác phẩm, tác gi¶). - GV kÎ b¶ng, häc sinh lªn b¶ng lµm. T¸c phÈm. T¸c gi¶. 1. Cæng trêng më ra. Lý Lan. 2. MÑ t«i. §« §¬. 3. Cuéc chia tay cña nh÷ng…... Kh¸nh Hoµi. 4. Ca dao - D©n ca: C©u h¸t vÒ t/y, quª h¬ng, dÊt n- D©n gian íc… 5. S«ng nói níc Nam. Lý Thêng KiÖt. 6. Phß gi¸ vÒ kinh. TrÇn Quang Kh¶i. 7. Buổi chiều đứng ở phủ TT trông ra. TrÇn Nh©n T«ng. 8. Bµi ca C«n S¬n. NguyÔn Tr·i. 9. B¸nh tr«i níc. Hå Xu©n H¬ng. 10. Qua đèo Ngang. HuyÖn Thanh Quan. 11. Bạn đến chơi nhà. NguyÔn KhuyÕn.

(386) 12. Xa ng¾m th¸c nói l. Lý B¹ch. 13. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh. Lý B¹ch. 14. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª. H¹ Tri Ch¬ng. 15. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. §ç Phñ. 16. R»m th¸ng riªng, C¶nh khuya. Hå ChÝ Minh. 17. TiÕng gµ tra. Xu©n Quúnh. 18. Mét thø Quµ cña lóa non: cèm. Th¹ch Lam. 19. Sµi Gßn t«i yªu. Minh H¬ng. 20. Mïa xu©n cña t«i. Vò B»ng. - Häc kú 2: Häc sinh tù su tÇm. Câu 2: Nắm chắc các định nghĩa về: - Ca dao - D©n ca. - Tôc ng÷. - Th¬ tr÷ t×nh. - Thơ thất ngôn tứ tuyệt đờng luật. - Thơ NNTT đờng luật. - Th¬ thÊt ng«n b¸t có. - Th¬ lôc b¸t. - Th¬ STLB. - PhÐp t¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp trong nghÖ thuËt. Câu 3: Những tình cảm, những thái độ thể hiện trong các bài ca dao, dân ca đã đợc học là gì ? * Những câu hát về tình cảm gia đình: Những lời ru của mẹ, lời của ngời con hoặc ông, bà, cha mẹ nói với con cháu để tâm tình, nhắc nhở về công ơn của thế hệ sinh thµnh, vÒ t×nh mÉu tö, anh em ruét thÞt. * Những câu hát về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời: Những câu hát nhắc đến tên núi, tên sông, tên những vùng đất với những nét đặc trng. Đằng sau những câu hỏi, lời mời đáp….là bức tranh phong cảnh đẹp, trữ tình, thể hiện tình yêu chân chất, tinh tế, lòng tự hào với quê hơng đất nớc, con ngời của ngời dân Việt nam. * Nh÷ng c©u h¸t than th©n:.

(387) * Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm: Câu 4: Câu tục ngữ đã đợc học thể hiện những kinh nghiệm, thái độ của nhân dân về thiên nhiên, lao động sản xuất, con ngời và xã hội nh thế nào ? (Học sinh dựa vào phần ghi nhớ SGK Tr 5, 13 tập 2 để trả lời). C©u 5: Nh÷ng gi¸ trÞ lín vÒ t tëng, t×nh c¶m thÓ hiÖn trong c¸c bµi th¬, đoạn thơ trữ tình của Việt Nam và Trung Quốc đã đợc học là gì ? Gi¸o viªn ghi t tëng, gi¸ trÞ lªn b¶ng, häc sinh t×m tªn v¨n b¶n t¬ng øng với giá trị đó. Gi¸ trÞ lín vÒ t tëng, t×nh c¶m 1. Lßng yªu níc vµ tù hµo d©n téc. Tªn v¨n b¶n S«ng nói níc nam. 2. ý chí bất khuất, kiên quyết đánh Phò giá về kinh b¹i mäi qu©n x©m lîc C¶nh khuya 3. Th¬ng d©n, yªu d©n, mong d©n Thiªn trêng v·n väng. tho¸t khái c¶nh khæ cùc, no Êm. Nhớ quê, mong đợc trở về quê, ngỡ Qua đèo ngang. Tĩnh dạ tứ (Cảm ngµng khi trë vÒ quª nghÜ...) Håi h¬ng ngÉu th (NgÉu nhiªn…) 4. Nhí mÑ, nhí th¬ng bµ.. TiÕng gµ tra. 5. Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên. C¶nh khuya, Xa ng¾m th¸c nói l, Qua đèo ngang, Bài ca Côn Sơn….. 6. Ca ngợi tình bạn chân thành, tình Bạn đến chơi nhà. vợ chồng thuỷ chung chờ đợi vời vợi Sau phút chia ly. nhí th¬ng C©u 6: LËp b¶ng tæng kÕt vÒ phÇn v¨n xu«i. - Gi¸o viªn híng dÉn, häc sinh vÒ nhµ (4) Cñng cè: Gäi häc sinh tr¶ lêi l¹i c¸c c©u hái. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại các kiến thức đã ôn luyện ở trên lớp. - Tra tõ ®iÓn H¸n ViÖt nh÷ng tõ H¸n ViÖt khã hiÓu chÐp l¹i vµo vë..

(388) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y TiÕt 122: DÊu g¹ch ngang I. Mục tiêu cần đạt: - Nắm đợc công dụng của dấu gạch ngang, dấu gạch nối; phân biệt đợc dấu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi. - Cã kÜ n¨ng sö dông dÊu g¹ch ngang vµ dÊu g¹ch nèi trong viÕt bµi lµm v¨n. II. ChuÈn bÞ: -GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò lµm bµi tËp, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: 7a. 7b. 7c. ? Nªu t¸c dông cña dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy. ? Lµm Bµi tËp 2,3 (3) Bµi míi: - GT: Trong c©u, ngoµi nh÷ng thµnh phÇn cña c©u hay cña côm tõ nh chñ ng÷, vÞ ngữ, trạng ngữ, phụ ngữ...còn có những bộ phận đợc dùng để chú thích, giải thích thªm cho nh÷ng tõ ng÷ trong c©u hoÆc cho c¶ c©u. Sù cã mÆt cña nh÷ng bé phËn nµy khiÕn cho ý nghÜa cña c©u trë nªn râ rµng h¬n, chÝnh x¸c h¬n. DÊu g¹ch ngang đợc dùng nh là một phơng tiện để đánh dấu những bộ phận này Hoạt động của GVvà HS GV ghi B¶ng phô. Kết quả cần đạt I. C«ng dông cña dÊu g¹ch ngang:.

(389) HS §äc c¸c ®o¹n v¨n. 1. VÝ dô:. ? Trong mçi c©u dÊu g¹ch ngang dïng 2. NhËn xÐt: để làm gì? - C©u a: §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch - C©u b: §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt - C©u c : LiÖt kª c¸c c«ng dông cña dÊu chÊm löng - C©u d: Nèi c¸c bé phËn trong liªn danh (tªn ghÐp) ? T¹i sao cïng lµ dÊu g¹ch ngang nhng - Cïng lµ mét dÊu c©u, nhng ë mçi vÝ dô ë mçi vÝ dô l¹i cã 1 t¸c dông kh¸c l¹i cã mét t¸c dông kh¸c nhau v× chóng ë nhau? nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau trong c©u (gi÷a c©u, ®Çu c©u, gi÷a hai tªn riªng...) 3. Ghi nhí: SGK. Bài tập: ? Xác định tác dụng của dấu g¹ch ngang:. - §¸nh dÊu sù hîp nhÊt hoÆc t¬ng cËn vÒ ý nghÜa.. "Với t tởng chỉ đạo trên đây, chúng ta phải có các giải pháp đồng bộ để đẩy m¹nh kinh tÕ - x· héi, v¨n ho¸ - gi¸o dục, đạo đức - lối sống lên một tầm vãc ph¸t triÓn míi.". II. Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi:. ? NhËn xÐt dÊu g¹ch ngang cã t¸c dông 1.VÝ dô nèi liªn danh vµ dÊu g¹ch nèi trong tõ 2. NhËn xÐt Va-ren? - DÊu g¹ch ngang nèi liªn danh lµ mét dÊu c©u. ? Em rót ra chó ý g× khi sö dông 2 dÊu - DÊu g¹ch nèi kh«ng ph¶i lµ dÊu c©u. Nã.

(390) c©u nµy?. chỉ là một qui định về chính tả khi phiên ©m c¸c tõ mîn cña ng«n ng÷ Ên- ¢u.. Bµi tËp:. ? Đặt dấu gạch ngang và dấu gạch nối - Dấu gạch nối đợc viết ngắn hơn dấu gạch ngang. vµo c¸c vÞ trÝ thÝch hîp: 1. Sµi Gßn hßn ngäc ViÔn §«ng ®ang 3.Ghi nhí: SGK từng ngày, từng giờ thay da đổi thịt. 2. Nghe ra ®i « vÉn lµ mét thãi quen 1. Sµi Gßn - hßn ngäc ViÔn §«ng... thó vÞ cña nh÷ng ngêi lín tuæi. 2. Nghe ra-®i-«... (4) Cñng cè- LuyÖn tËp:. III. LuyÖn tËp: Bµi 1: a vµ b/ §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch;. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp trong SGK. c/ §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch vµ lêi nãi trùc tiÕp. d vµ e/ Nèi liªn danh Bµi 2: Nèi c¸c tiÕng trong tõ phiªn ©m tiÕng níc ngoµi. Bµi 3: VÝ dô: M·ng ¤ng - cha cña ThÞ KÝnh.... (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp tiÕng ViÖt. --------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy d¹y; TiÕt 123 : ¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt.. I. Mục tiêu cần đạt:.

(391) - Giúp HS hệ thống hoá kiến thức về các kiểu câu đơn và các dấu câu đã học. - Tích hợp với phần Văn ở các văn bản đã học trong HK2, với phần Tập làm v¨n ë c¸c bµi lËp luËn chøng minh vµ gi¶i thÝch. - Cã kÜ n¨ng sö dông c¸c kiÓu c©u, c¸c dÊu c©u II. ChuÈn bÞ: - GV:Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc vµ lµm bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. . TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - Nªu c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang. - Gi¶i bµi tËp 3 3) Bµi míi: I. LÝ thuyÕt:. Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. Dựa vào phân loại câu theo mục đích nói. Ngời ta chia câu đơn theo những I. Lí thuyết kiÓu nµo ? 1. Các kiểu câu đơn đã học: - Phân loại theo mục đích nói. ? LÊy vÝ dô minh ho¹.. + C©u nghi vÊn: B¹n ®i ®©u vËy ?. ? Phân loại theo cấu tạo thì câu đơn có + Câu trần thuật: Hôm qua tôi đi Hà nh÷ng kiÓu nµo ? lÊy vÝ dô minh ho¹. Néi + C©u cÇu khiÕn: CËu ¨n c¬m ®i. ? Kể tên các loại dấu câu em đã đợc học. + Câu cảm thán: Ôi ! bông hoa đẹp qu¸. - Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o. + C©u b×nh thêng: T«i ®i häc. + Câu đặc biệt: Một đêm mùa xuân..

(392) 2. C¸c dÊu c©u: ? Nªu c«ng dông cña c¸c dÊu c©u.. - DÊu chÊm (cuèi c©u).. GV: Ngoài ra dấu chấm còn đợc dùng cuối câu đặc biệt nhằm mục đích tu từ, nhÊn m¹nh…. - DÊu phÈy (gi÷a c©u) - DÊu chÊm phÈy (;) - DÊu chÊm löng (…) - DÊu g¹ch ngang ( ) HSTL: - Dấu chấm  dùng để kết thúc câu khi diễn đạt ý trọn vẹn. - Dấu phẩy  dùng để tách trạng ngữ đứng đầu câu, tách đề ngữ, tách ranh giíi c¸c thµnh phÇn cña c©u, t¸ch vÕ câu ghép đẳng lập, tách ranh giới thµnh phÇn chuyÓn tiÕp…. - DÊu chÊm phÈy - DÊu chÊm löng. (4 ) Cñng cè- luyÖn tËp.. - DÊu g¹ch ngang. ? §Æt c©u.. II - PhÇn bµi tËp:. SGK. Bµi 1: §Æt 4 c©u bao gåm: C©u nghi vÊn, c©u trÇn thuËt, c©u c¶m th¸n, c©u cÇu khiÕn. (Häc sinh tù lµm) ? Trong c¸c c©u sau ®©y, c©u nµo lµ c©u b×nh thêng.. Bµi 2: * A. Ma. B. MÑ ®i lµm.. C. Hoa hång nhung. D. Chïa mét cét.. * Trong c¸c c©u sau, c©u nµo lµ c©u đặc biệt. A. Hoa në.. C. TiÕng s¸o diÒu.. B. N¾ng to.. D. Em häc bµi cha.. Bµi 3: §Æt mét c©u b×nh thêng vµ mét câu đặc biệt. (H/S làm). Bµi 4: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c dÊu.

(393) câu đã học (H/S tự làm).. - (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ bµi: V¨n b¶n b¸o c¸o. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y; TiÕt 124 :. V¨n b¶n b¸o c¸o. I. Mục tiêu cần đạt: - HS nắm đợc đặc điểm của văn bản báo cáo: mục đích, yêu cầu, nội dung và c¸ch viÕt v¨n b¶n nµy. - Biết cách chuẩn bị và viết một văn bản báo cáo đúng quy cách. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n - SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp:7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: ? Nêu mẫu khái quát một văn bản đề nghị? - KiÓm tra vë bµi tËp. (3) Bµi míi: - GT: Trong cuéc sèng, cã nh÷ng khi chóng ta ph¶i tr×nh bµy b»ng v¨n b¶n néi dung vµ kÕt qu¶ c«ng viÖc cña mét c¸ nh©n hay mét tËp thÓ. Tuú theo yªu cÇu vµ tÝnh chÊt của sự việc mà ngời viết dài hay ngắn, đơn giản hay phức tạp. Ta gọi những văn bản Êy lµ b¸o c¸o..

(394) Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o c¸o:. - 2 học sinh đọc 2 văn bản SGK.. 1. VÝ dô : 1, 2: 2. NhËn xÐt:. ? Văn bản 1 viết báo cáo nhằm mục đích * Mục đích. g× ? - V¨n b¶n 1: B¸o c¸o vÒ kÕt qu¶ ho¹t động chào mừng ngày 20/11 ? Văn bản 2 viết báo cáo nhằm mục đích - Văn bản 2: Báo cáo về kết quả quyên g× ? gãp ñng hé c¸c b¹n häc sinh vïng lò lôt. ? Tõ 2 v¨n b¶n trªn em cho biÕt môc  Tr×nh bµy t×nh h×nh, sù viÖc, kÕt đích viết văn bản báo cáo là gì ? quả đạt đợc của cá nhân hay tập thể. * H×nh thøc: ? Qua 2 v¨n b¶n trªn em cã nhËn xÐt - Tr×nh bµy trang träng, râ rµng, s¸ng g× vÒ h×nh thøc tr×nh bµy. sủa theo một số mục đã quy định. ? VÒ néi dung, 2 b¸o c¸o tr×nh bµy * Néi dung: nh÷ng g× ? - B¸o c¸o cña ai (ngêi viÕt) . - B¸o c¸o víi ai ? (n¬i tiÕp nhËn). - VÒ viÖc g× ? (néi dung b¸o c¸o). - KÕt qu¶ ra sao ? (thµnh tÝch). ? §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o c¸o ?. 3. Ghi nhí: (SGK) 4. LuyÖn nhanh:. ? Tõ 2 v¨n b¶n trªn em h·y nªu mét VD: C« gi¸o chñ nhiÖm muèn biÕt vµi t×nh huèng cÇn viÕt v¨n b¶n b¸o t×nh h×nh häc tËp, nÒ nÕp cña líp c¸o. trong th¸ng qua  Lµ líp trëng em viÕt b¸o c¸o. ? Trong c¸c t×nh huèng a, b, c SGK - T×nh huèng b ph¶i viÕt v¨n b¶n b¸o c¸o. t×nh huèng nµo ph¶i viÕt b¸o c¸o ? II - C¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o:. 1.T×m hiÓu c¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o:.

(395) * Gièng: §Òu tr×nh bµy theo mét sè ? Nêu đặc điểm giống và khác nhau mục nhất định. gi÷a hai v¨n b¶n 1 vµ 2. * Kh¸c: Néi dung. ? Qua đó em rút ra đợc nhận xét gì ?.  Nội dung khác nhau nhng đều trình bµy theo mét h×nh thøc. * CÇn chó ý néi dung tr×nh bµy.. ? Những phần nào cần chú ý trong cả - Xác định: Ai báo cáo ? Báo cáo cho ai, Báo cáo về việc gì, Báo cáo để làm 2 v¨n b¶n b¸o c¸o. g× ? 2. Dµn môc v¨n b¶n b¸o c¸o: (Theo SGK Tr 135). Học sinh đọc SGK. 4. Lu ý: (SGK Tr 135) Bµi 1, 2 (SGK Tr 136).. (4) Cñng cè- luyÖn tËp: - Học sinh đọc yêu cầu bài tập.. - Bµi tËp 1: GV cho häc sinh tù viÕt 1 văn bản báo cáo, đọc trớc lớp, cả lớp th¶o luËn. Bµi 2: C¸c lçi thêng m¾c, h×nh thøc trình bày; Cỡ chữ viết cha đúng, lựa - Tõ bµi tËp 1 rót ra kÕt luËn vÒ bµi chän kiÓu ch÷ cha hîp lý, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, danh môc cha râ tËp 2. rµng.. Néi dung: S¾p xÕp cßn lén xén. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài: Luyện tập tập làm văn bản báo cáo, đề nghị.. Ngµy. th¸ng. n¨m 2012-03-24.

(396) BGH KÝ. D¹y ngµy So¹n ngµy: TUÇN 33 : Tiết 125 - 126: Luyện tập tập làm văn bản báo cáo, đề nghị I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh: Thông qua thực hành, biết ứng dụng các văn bản báo cáo và đề nghị vào các tình huống cụ thể, nắm đợc cách thức làm hai laọi văn bản này. - Thông qua các bài tập trong sgk để tự rút ra những lỗi thờng mắc, phơng hớng vµ c¸ch söa ch÷a c¸c lçi thêng gÆp m¾c ph¶i khi viÕt hai lo¹i v¨n b¶n trªn II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HSP: Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7°. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong qu¸ tr×nh luyÖn tËp. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt I.Ôn lại lý thuyết văn bản đề nghị. ? Thế nào là văn bản đề nghị?. vµ v¨n b¶n b¸o c¸o:. 1.Văn bản đề nghị: - Văn bản đề nghị là văn bản do cá nhân.

(397) hoặc tập thể nào đó viết nhằm đề đạt một nhu cầu, quyền lợi chính đáng nào đó gửi lên các cá nhân hoặc tổ chức cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt. 2.V¨n b¶n b¸o c¸o:. ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n b¸o c¸o?. - B¸o c¸o lµ b¶n tæng hîp tr×nh bµy vÒ t×nh hình, sự việc và các kết quả đạt đợc của một c¸ nh©n hay cña mét tËp thÓ. 3. So s¸nh gi÷a v¨n b¶n b¸o c¸o vµ v¨n bản đề nghị: a. Gièng nhau:. - §Òu lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh, cã tÝnh qui íc - Giáo viên cho học sinh thảo luận để cao ( viÕt theo mÉu chung) t×m ra sù gièng nhau vµ kh¸c nhau giữa văn bản đề nghị và văn bản báo b. Khác nhau: c¸o. * Về mục đích: - Cho c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. ? Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau giữa văn bản báo cáo và văn bản đề nghÞ?. - Văn bản đề nghị: Đề đạt nguyện vọng. - V¨n b¶n b¸o c¸o: Tr×nh bµy nh÷ng kÕt qu¶ đã làm đợc. * VÒ néi dung: - Văn bản đề nghị: Ai đề nghị ? Đề nghị ai? §Ò nghÞ ®iÒu g×? - V¨n b¶n b¸o c¸o : B¸o c¸o cña ai? B¸o c¸o víi ai? B¸o c¸o vÒ viÖc g×? KÕt qu¶ ra sao? * H×nh thøc: - Gièng nhau: + Đều trình bày theo những quy định (mẫu) + Tr×nh bµy ph¶i trang träng, s¸ng sña, râ rµng. - Kh¸c nhau:.

(398) ? H×nh thøc tr×nh bµy cña 2 v¨n b¶n nµy cã g× gièng nhau?. + V¨n b¶n b¸o c¸o: ph¶i thèng kª sè liÖu, kết quả đã đạt đợc + Văn bản đề nghị: yêu cầu giải quyết, nguyÖn väng. * Nh÷ng ®iÒu cÇn tr¸nh: - Tr×nh bµy thiÕu s¹ch sÏ, râ rµng - Lêi v¨n rêm rµ - Thiếu mục hoặc không đảm bảo trình tự c¸c môc. - Néi dung chung chung.. ? Khi viÕt c¶ 2 v¨n b¶n nµy cÇn tr¸nh sai sãt g×?. - Văn bản đề nghị: cần nêu rõ vấn đề xin gi¶i quyÕt - V¨n b¶n b¸o c¸o: cÇn tr×nh bµy râ kÕt qu¶ đạt đợc 1 cách chi tiết. ? Nh÷ng môc nµo cÇn chó ý trong v¨n II. LuyÖn tËp: bản đề nghị và văn bản báo cáo? Bµi 1: Nh÷ng t×nh huèng trong cuéc (4) Cñng cè- luyÖn tËp: sống phải làm văn bản đề nghị và phải viết GV: Cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm v¨n b¶n b¸o c¸o. sau đó đại diện trình bày và các nhóm * Tập viết văn bản: kh¸c bæ sung ý kiÕn.( GV uèn n¾n, - Văn bản 1: Viết văn bản đề nghị xin miễn söa cho häc sinh. gi¶m häc phÝ. - GV: Chia líp lµm 3 nhãm, mçi - V¨n b¶n 2: ViÕt v¨n b¶n b¸o c¸o vÒ thµnh nhãm viÕt mét v¨n b¶n. tích trong đợt thi đua chào mừng ngày - Đại diện từng dãy đọc văn bản thành lập đoang 26.3. cña m×nh, c¸c d·y kh¸c bæ sung. - Văn bản 3: Viết văn bản đề nghị xin nhà trêng tæ chøc cho häc sinh ®i tham quan di tÝch lÞch sö.. GV: Cho học sinhđọc bài tập 3.. Bµi 3:. NhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông v¨n b¶n:.

(399) a- Viết báo cáo là sai, phải viết đơn trình ? Chỉ ra những chỗ sai trong việc sử bày hoàn cảnh khó khăn của gia đình để xin nhµ trêng miÔn häc phÝ. dông c¸c v¨n b¶n a,b,c. b- Viết đề nghị là sai. Một hs có thể thay líp viÕt mét b¸o c¸o víi c« gi¸o chñ nhiÖm về những công việc cần giúp đỡ gia đình thơng binh, liệt sĩ và bà mẹ Việt Nam anh hïng. HS kh¸c nhËn xÐt, GV ch÷a bµi.. c- Viết đơn là không đúng. Lớp trởng thay mặt lớp viết bản đề nghị BGH nhà trờng biÓu d¬ng khen thëng b¹n H vÒ tinh thÇn giúp đỡ các gia đình Thơng binh- Liệt sĩ.. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, «n kÜ - Viết văn bản đề nghị.. ************************************************ So¹n ngµy: D¹y ngµy : TiÕt 127-128 : ¤n tËp phÇn tËp lµm v¨n I. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá và củng cố kiến thức cơ bản về văn biểu cảm đánh giá. - TÝch hîp víi phÇn v¨nvµ phÇn TiÕng ViÖt ë bµi «n tËp cuèi n¨m, kiÓm tra cuèi n¨m. - Kĩ năng nhận diện văn bản, tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý. - So s¸nh hÖ thèng ho¸ c¸c kiÓu lo¹i v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV.

(400) - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi gi¶ng. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. Giáo viên cho học sinh nhắc tên các I. Về văn biểu cảmvăn bản đã học. 1. C¸c v¨n b¶n biÓu c¶m trong ng÷ v¨n 7 - Cho häc sinh nhËn xÐt, GV uèn tËp 1: n¾n. - Cæng trêng më ra – LÝ Lan. - Mẹ tôi- Et-môn-đô đơ Ami-xi. - Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bªKh¸nh Hoµi ? Trong các bài đã học em thích bài nµo nhÊt v× sao?. - Mét thø quµ cu¶ lóa non: Cèm – Th¹ch Lam. - Sµi Gßn t«i yªu- Minh H¬ng - Mïa xu©n cña t«i- Vò b»ng.. ? Em hãy cho biết văn bản biểu cảm 2. Những đặc điểm của văn biểu cảm: cã ®¨c ®iÓm g×? * Về mục đích: Văn bản biểu cảm biểu + Về mục đích hiện tình cảm, t tởng, thái độ và thái độ đánh giá của ngời viết đối với ngời nghe và + VÒ c¸ch thøc việc ngoài đời hoặc tác phẩm văn học. + VÒ bè côc. * VÒ c¸ch thøc: + ngời viết phải biến đồ vật cảnh vật, sự viÖc, con ngêi...thµnh h×nh ¶nh béc lé t×nh c¶mcña m×nh. + Khai thác nhữngđặc điểm tính chất của đồ vËt, c¶nh vËt, sù viÖc, con ngêi...nh»m béc lộ tình cảm và sự đánh giá của mình..

(401) * VÒ bè côc: Theo m¹ch t×nh c¶m, suy nghÜ. ? YÕu tè miªu t¶, tù sù cã ý nghÜa g× 3. Vai trß cña yÕu tè t sù, miªu t¶ trong trong v¨n biÓu c¶m? v¨n biÓu c¶m: - Miªu t¶ vµ tù sù gãp phÇn quan träng trong viÖc khªu gîi c¶m xóc, t×nh c¶m, do c¶m xóc, t×nh c¶m chi phèi chø kh«ng nh»m miêu tả đầy đủ phong cảnh, chân dung hay sự việc. Trong miêu tả, kể chuyện đã thể hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng. 4- ý nghÜa cña yÕu tè tù sù trong v¨n biÓu c¶m: yÕu tè tù sù cã t¸c dông kh¬i dËy nguån c¶m hứng đối với ngời đọc về những tình cảm, những hành động cao đẹp. 5. C¸ch thøc biÓu c¶m: ? Khi muèn bµy tá t×nh c¶m, lßng ngỡng mộ, ngợi ca đối với một con ngời, sự vật thì em phải nêu đợc nh÷ng ®iÒu g× cña con ngêi, sù vËt, hiện tợng đó?. - Phải nêu đợc: Vẻ đẹp bên ngoài, đặc điểm phÈm chÊt bªn trong, ¶nh hëng t¸c dông, Ên tợng sâu đậm và tốt đẹp đối với con ngời và c¶nh vËt, sù thÝch thó, ngìng mé, say mª tõ ®©u vµ v× sao - Với cảnh vật: Vẻ đẹp riêng, ấn tợng đối với c¶nh quan vµ con ngêi. 6-Ng«n ng÷ biÓu c¶m:. - Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi phải sử dông c¸c ph¬ng tiÖn tu tõ nh thÕ nµo ? (LÊy vÝ dô ë bµi Sµi Gßn t«i yªu vµ Mïa xu©n cña t«i ).. *ë bµi Sµi Gßn t«i yªu, t¸c gi¶ viÕt: - Sài Gòn vẫn trẻ. Tôi thì đơng già. Ba trăm năm so với năm ngàn năm tuổi của đất nớc thì cái đô thị này còn xuân chán. Sài Gòn cứ trẻ hoài nh một cây tơ đơng độ nõn nà, ...ngäc ngµ nµy. ->§V cã sö dông ph¬ng tiÖn tu từ so sánh rất đặc sắc. - Tôi yêu Sài Gòn da diết nh ngời đàn ông vÉn «m Êp bãng d¸ng mèi t×nh ®Çu... T«i.

(402) yêu... Tôi yêu... ->Điệp từ tôi yêu đợc dùng rất đắt làm đoạn văn giàu chất trữ tình và biÓu c¶m. *ë bµi Mïa xu©n cña t«i: - T¶ c¶nh s¾c mïa xu©n Hµ Néi vµ miÒn B¾c, t¸c gi¶ kh«ng dõng l©u ë ngoµi c¶nh mµ tËp trung thÓ hiÖn søc sèng cña mïa xu©n trong thiªn nhiªn vµ ë lßng ngêi b»ng so s¸nh thËt gîi c¶m vµ cô thÓ: Nhùa sèng ë trong ngêi c¨ng lªn nh m¸u c¨ng lªn trong léc cña loµi nai, nh mÇm non cña c©y cèi... tråi ra thµnh nh÷ng c¸i l¸ nhá li ti - Có đoạn đã chọn lọc và miêu tả hình ảnh víi biÖn ph¸p so s¸nh ®Çy mµu s¾c: NÒn trêi đùng đục nh màu pha lê mờ. 7- KÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo c¸c « trèng: - Nội dung văn biểu cảm: Biểu đạt một t tởng tình cảm, cảm xúc về con ngời, sự vật kỉ niÖm. - Mục đích biểu cảm: Khêu gợi sự đồng cảm của ngời đọc làm cho ngời đọc cảm nhận đợc cảm xúc của ngời viết. ? §iÒn vµo chç trèng: - Néi dung v¨n biÓu c¶m - Mục đích biểu cảm - Ph¬ng tiÖn biÓu c¶m.. - Ph¬ng tiÖn biÓu c¶m: Ng«n ng÷ vµ h×nh ảnh thực tế để biểu cảm t tởng tình cảm. Phơng tiện ngôn ngữ bao gồm từ ngữ, hình thức c©u v¨n, vÇn ®iÖu, ng¾t nhÞp, biÖn ph¸p tu tõ,... 8- KÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo « trèng néi dung kh¸i qu¸t trong bè côc bµi v¨n biÓu c¶m: - Më bµi: Giíi thiÖu t tëng, t×nh c¶m, c¶m xúc về đối tợng. - Th©n bµi: Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña t tëng,.

(403) t×nh c¶m. - Kết bài: Khẳng định tình cảm, cảm xúc.. ? Nhắc lại các văn bản đã học ở học II. Văn bản nghị luận: k× II? 1. Các văn bản nghị luận đã học: - ý nghÜa v¨n ch¬ng. - Sự giàu đẹp của Tiếng Việt. - Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. - §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. 2. C¸c bµi nghÞ luËn thêng gÆp. ? Trong đời sống, trên báo chí, trong a. Nghị luận nói: SGK, em thÊy v¨n b¶n nghÞ luËn xuất hiện trong những trờng hợp - ý kiến trao đổi, tranh luận, phát biểu trong c¸c cuéc häp héi th¶o, s¬ kÕt, tæng kÕt. nµo? Díi d¹ng nh÷ng bµi g×? - ý kiến trao đổi trong các cuộc giao lu, pháng vÊn. - ý kiÕn trong c¸c buæi b¶o vÖ luËn v¨n, luËn ¸n. - Ch¬ng tr×nh b×nh luËn thêi sù, thÓ thao,v¨n nghệ trên đài phát thanh hay vô tuyến truyền h×nh. b. NghÞ luËn viÕt: - C¸c bµi x· luËn, b×nh luËn phª b×nh v¨n häc, nghiªn cøu v¨n häpc. - C¸c luËn v¨n luËn ¸n, chuyªn luËn khoa häc. - C¸c tuyªn ng«n, tuyªn bè quan träng. - C¸c v¨n b¶n nghÞ luËn trong SGK ng÷ v¨n. 3. Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n trong bµi v¨n nghÞ ? Trong bµi v¨n nghÞ luËn, ph¶i cã luËn:.

(404) nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo? YÕu tè nµo - Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n trong mét bµi v¨n lµ chñ yÕu? nghÞ luËn: LuËn ®iÓm,luËn cø,luËn chøng,lÝ lÏ.lËp luËn. - YÕu tè lËp luËn lµ chñ yÕu. 4. LuËn ®iÓm: ? ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm?. - LuËn diÓm lµ ý kiÕn thÓ hiÖn t tëng, quan điểm của bài vănđợc nêu ra dới hình thức câu khẳng định hay phủ định. - Hai trêng hîp a,d lµ luËn ®iÓm v× nh÷ng câu đó đã nêu đợc ý kiến thể hiện t tởng, quan ®iÓm.. ? Trong 4 trêng hîp trong SGk - C©u b chØ lµ c©u c¶m th¸n. Những câu nào là luận điểm? Vì - Câu c cha đầy đủ, cha rõ ý. sao? 5. Ph©n biÖt gi÷a hai lo¹i nghÞ luËn gi¶i thÝch vµ nghÞ luËn chøng minh: + Giống nhau: Chung một luận đề là nói về lßng biÕt ¬n, cïng ph¶i sö dông lÝ lÏ, dÉn chøng vµ lËp luËn.. ? Hai đề bài trong câu 6 giống và + Khác nhau: ở bài văn giải thích vấn đề đặt kh¸c nhau? ra lµ cha râ ngêi viÕt ph¶i sö dông lÝ lÏ lµ chñ yếu để làm rõ bản chất vấn đề là nh thế nào?. ở bài chứng minh vấn đề đặt rađã rõ ràng. Ngêi viÕt ph¶i sö dông dÉn chøng lµ chñ yÕu để chứng tỏ sự đúng đắn của vấn đề.. (4) Cñng cè: - GV chốt lại những vấn đề vừa ôn tập. (5) Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc thuéc lÝ thuyÕt vÒ v¨n biÓu c¶m - Nắm đợc nội dung biểu cảm trong các văn bản đã học.

(405) Ngµy. th¸ng. n¨m 2012. BGH kÝ duyÖt. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TuÇn 34 TiÕt 129: ¤n tËp TiÕng ViÖt( TiÕp) I. Mục tiêu cần đạt: - Bµi «n tËp gióp häc sinh: - Hệ thống hoá kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học - Cñng cè kiÕn thøc vÒ dÊu c©u. - Rèn kỹ năng mở rộng, rút gọn và chuyển đổi câu. - BiÕt sö dông dÊu c©u vµ tu tõ vÒ c©u. II. ChuÈn bÞ: - GV; Bµi so¹n- SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi tõ ë nhµ. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - KÕt hîp trong qu¸ tr×nh «n tËp. (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS. Kết quả cần đạt. ? Dựa vào mô hình trong sgk, em hãy III- Các phép biến đổi câu: cho biết có những phép biến đổi câu 1- Thêm bớt thành phần câu: nµo ?.

(406) ? Thªm bít thµnh phÇn c©u b»ng a- Rót gän c©u: Lµ lîc bá bít mét sè thµnh c¸ch nµo ? (B»ng c¸ch rót gän c©u vµ phÇn c©u lµm cho c©u gän h¬n, tr¸nh lÆp më réng c©u). những từ ngữ đã x.hiện trong câu đứng trớc, ? Thế nào là rút gọn câu ? Cho ví thông tin nhanh hơn, ngụ ý hành động, đặc ®iÓm nãi trong c©u lµ cña chung mäi ngêi dô ? (lîc CN). - VD: -Bạn đi đâu đấy ? Đi học! ? C©u em võa dÆt rót gän thµnh phÇn g×? (Rót gän CN). b- Më réng c©u: cã 2 c¸ch. ? Có mấy cách mở rộng câu, đó là - Thêm trạng ngữ vào câu: để xác định thời nh÷ng c¸ch nµo ? gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, ? Thêm trạng ngữ vào câu để làm gì ? phơng tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong c©u. ? Thế nào là dùng cụm C-V để mở - Dùng cụm C-V để mở rộng câu: là dùng những cụm từ hình thức giống câu đơn có réng c©u ? côm C-V lµm thµnh phÇn cña c©u hoÆc cña cụm từ để mở rộng câu. 2- Chuyển đổi kiểu câu: ? Ta có thể chuyển đổi kiểu câu bằng Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động c¸ch nµo ? và ngợc lại chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động: - Câu chủ động: là câu có CN chỉ ngời, vật ? Đặt một câu chủ động ? Vì sao em thực hiện một hành động hớng vào ngời, vật khác (chỉ chủ thể của hành động). biết đó là câu chủ động ? - VD: C¸c b¹n yªu mÕn t«i. - Câu bị động: là câu có CN chỉ ngời, vật đợc hành động của ngời khác, vật khác hớng vào (chỉ đối tợng của hành động).. ? Thế nào là câu bị động ? Cho ví - VD: Tôi đợc các bạn yêu mến. dô ?.

(407) IV- C¸c phÐp tu tõ có ph¸p: ? ở lớp 7, các em đã đợc học những 1- Điệp ngữ: là biện pháp lặp lại từ ngữ phÐp tu tõ nµo ? hoặc cả một câu để làm nổi bật ý, gây cảm ? Em hãy cho một VD trong đó có sử xúc mạnh mẽ đối với ngời đọc. dông ®iÖp ng÷ ? V× sao em biÕt c©u - VD: Häc, häc n÷a, häc m·i ! văn đó có sử dụng điệp ngữ ? 2- Chơi chữ: là lợi dụng đặc sắc về âm, về ? Thế nào là chơi chữ ? Cho VD về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài ch¬i ch÷ ? híc, ... lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn, thó vÞ. - VD: Khi ®i ca ngän, khi vÒ còng ca ngän. (Con ngùa). 3- LiÖt kª: lµ s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đợc đầy đủ - ViÕt mét ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp h¬n, s©u s¾c h¬n nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau liệt kê ? Vì sao em biết đó là phép của thực tế hay của t tởng, tình cảm. liÖt kª ? - VD: Đồ dùng học tập gồm có: Thớc kẻ, thớc đo độ, ê ke, bút chì, bút mực.. (4) Cñng cè: - GV chèt l¹i néi dung «n tËp (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp phÇn cßn l¹i - Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa. ---------------------------------------------------So¹n ngµy: D¹y ngµy TiÕt 130. Híng dÉn lµm bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m I. Mục tiêu cần đạt: - Hệ thống hoá kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã häc.

(408) - Cñng cè kiÕn thøc vÒ dÊu c©u. - Rèn kỹ năng mở rộng, rút gọn và chuyển đổi câu. - BiÕt sö dông dÊu c©u vµ tu tõ vÒ c©u. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, nghiªn cøu tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: - KÕt hîp trong qu¸ tr×nh «n tËp. (3) Bµi míi: *Néi dung 1: PhÇn v¨n häc. (TËp II) - Träng t©m lµ c¸c bµi v¨n häc nghÞ luËn. Ngoµi ra cßn cã t¸c phÈm tù sù, nhËt dông. - Cần nắm đợc: Nội dung cụ thể, nội dung nổi bật của từng tác phẩm, NghÖ thuËt lËp luËn. + Tù sù: Sèng chÕt mÆc bay. Nh÷ng trß lè hay cña Va - Ren vµ Phan Béi Ch©u. NghÖ thuËt: Miªu t¶ + tù sù + biÓu c¶m. Ngòi bút châm biếm + đả kích. + NhËt dông: Ca HuÕ trªn s«ng h¬ng. Nắm đợc nội dung, ý nghĩa. * Néi dung 2: PhÇn TiÕng ViÖt. - Nắm đợc đặc điểm: Câu rút gọn, câu đặc biệt, câu chủ động, câu bị động. - T¸c dông cña phÐp liÖt kª, ®iÖp ng÷. - C¸ch më réng c©u: Côm C- V + thªm tr¹ng ng÷. - C«ng dông cña c¸c lo¹i dÊu c©u. * Néi dung 3: PhÇn tËp lµm v¨n. - Trọng tâm là văn nghị luận. Cần nắm đợc một số vấn đề chung về văn nghÞ luËn + c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - Nắm đợc đặc điểm của văn bản hành chính. - Cách làm văn bản đề nghị, báo cáo. (4). Cñng cè:.

(409) - Chó ý «n tËp mét c¸ch toµn diÖn, kh«ng häc tñ häc lÖch, tËp vËn dông kiÕn thøcvµ kÜ n¨ngcña c¶ ba phÇn mét c¸ch tæng hîp theo híng tÝch hîp: C¸c kiÕn thøc về văn, tiếng Việt, tập làm vănđều dựa vào cùng một hệ thống văn bản để khai th¸c, h×nh thµnh. Chó ý h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm kÕt hîp vèi tù luËn. (5). Híng dÉn vÒ nhµ: - Học sinh ôn tập để kiểm tra học kì - Chuẩn bị chơng trình địa phơng. - Chuẩn bị trớc chơng trình địa phơng phần văn và tập làm văn( tiếp).. ---------------------------------------------------------------. TiÕt 131 + 132: KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m. I. Mục tiêu cần đạt: - Bµi kiÓm tra gióp häc sinh: - Tập trung đánh giá đợc các nội dung cơ bản của cả 3 phần( văn, Tiếng Việt, Tập làm văn) trong SGK ngữ văn 7 đặc biệt là tập II. - Biết vận dụng những kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra đánh giá mới. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bài soạn SGK, SGV, chuẩn bị đề, đáp án thang điểm. - HS: Häc vµ «n bµi , chuÈn bÞ giÊy bót. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: 7a. 7b. (2) KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. (3) Bµi míi: a. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ KIỂM TRA:. 7c.

(410) - Thu thập thông tin kiểm để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng của phần kiến thức Tiếng Việt, lµm v¨n, v¨n häc. b. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA 1. Hình thức: Trắc nghiệm + tự luận 2. Thời gian: 90 phút c. THIẾT LẬP MA TRẬN Mức độ Nhận biết LÜnh vùc néi dung V¨n häc. TN. Néi dung. NghÖ thuËt TiÕng C¸c kiÓu c©u ViÖt DÊu c©u. C9 0,25. Chuyển đổi câu TËp lµm v¨n. §Æc ®iÓm v¨n b¶n nghÞ luËn NghÞ luËn, gi¶i thÝch, chøng minh ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm TØ lÖ. TL. Th«ng hiÓu TN TL. VËn dông ThÊp TN TL. C1 0,25 C2 0,25 C3 0,25 C5 0,25 C4 0,25 C10 0,25 C6 0,5. Sè c©u: 4 Sè ®iÓm: 1,25 ®iÓm TØ lÖ: 12,5%. C8 0,25 8 2,25 22,5 %. Cao TN TL Sè c©u: 4 Sè ®iÓm: 1®iÓm TØ lÖ: 10%. C7 0,25. 2 0,5 5%. Tæng. C11 1,25 1 1,25 12,5 %. Sè c©u: 4 Sè ®iÓm: 7,75 TØ lÖ: C12 77,5% 6,0 1 12 6,0 10,0 60% 100%. d. Phần ra đề Phần trắc nghiệm: Chỉ ra phơng án trả lời đúng nhất <Tổng điểm: 2,5 điểm: 9c©u, mçi c©u 0,25 ®iÓm, riªng c©u 6: 0,5 ®iÓm> Cho ®o¹n v¨n sau: ... ”Tinh thần yêu của nhân dân ta cũng nh các thứ của quí. Có khi đợc trng bày trong tñ kÝnh, trong b×nh pha lª, râ rµng, dÔ thÊy. Nhng còng cã khi cÊt dÊu kÝn đáo trong rơng, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm sao cho những của kín đáo ấy đều đợc đa ra trng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nớc của tất cả mọi ngời đều đợc thực hiện vµo c«ng viÖc yªu níc, c«ng viÖc kh¸ng chiÕn...”.

(411) <Theo tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta, Hå ChÝ Minh, Ng÷ v¨n 7 tËp hai> C©u 1: Néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n trªn lµ g×? A. Giíi thiÖu vÒ tinh th©n yªu níc cña d©n téc B. Tr×nh bµy ý kiÕn, quan ®iÓm cña t¸c gi¶ vÒ tinh thÇn yªu níc. C. Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c gi¶ vÒ tinh thÇn yªu níc. D. Giíi thiÖu vÒ c«ng viÖc yªu níc, c«ng viÖc kh¸ng chiÕn C©u 2: LuËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n trªn nãi lªn ®iÒu g×? A. Tinh thần yêu nớc đợc biểu hiện vô cùng phong phú trên mọi lĩnh vực của cuéc sèng B. Tinh thÇn yªu níc lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña nh©n d©n ta C. Nhiệm vụ của chúng ta là làm cho tinh thần yêu nớc đợc phát huy mạnh mÏ trong kh¸ng chiÕn D. Nhiệm vụ của ngời học sinh là phải làm cho tinh thần yêu nớc đợc phát huy m¹nh mÏ trong cuéc sèng C©u 3: C©u nµo sau ®©y nªu luËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n trªn? A. Tinh thÇn yªu níc còng nh c¸c thø cña quý B. Có khi đợc trng bày trong tủ kính, trong bình pha lê rõ ràng, dễ thấy C. Nhng cũng có khi đợc cất dâu kín đáo trong rơng, trong hòm D. Bổn phận của chúng ta là làm sao cho những của kín đáo ấy đều đợc đa ra trng bµy. C©u 4: Trong nh÷ng c©u sau, c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u rót gän? A. ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y B. Tấc đất tấc vàng C. Uèng níc nhí nguån D. Ngời ta là hoa đất C©u 5: NghÖ thuËt lËp luËn næi bËt cña ®o¹n v¨n trªn lµ g×? A. Giäng v¨n hïng hån, ®anh thÐp B. LËp luËn chÆt chÏ, s¸ng râ, dÔ hiÓu. C. Sö dông phong phó c¸c biÖn ph¸p tu tõ D. DÉn chøng phong phó, giµu søc biÓu c¶m Câu 6: Trong các câu sau đây, câu nào có thể chuyển thành câu bị động? Em hãy chọn và chuyển chúng sang câu bị động A. Th«i chÕt råi, con l¹i lµm vì cèc råi µ? B. Mét chiÕc cèc vì ®ang n»m trªn sµn nhµ C. §õng lµm vì cèc n÷a con nhÐ!.

(412) Câu 7: Nhận xét nào đúng với văn bản nghị luận? A. Tái hiện sinh động đặc điểm, tính chất của sự vật, hiện tợng, con ngời B. Trình bày ý kiến, quan điểm của ngời viết về một vấn đề nào đó. C. Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc cña ngêi viÕt vÒ sù vËt hiÖn tîng, con ngêi D. Tr×nh bµy mét chuçi sù viÖc, sù kiÖn, c©u chuyÖn theo mét tr×nh tù nhÊt định Câu 8: Trong các đề văn sau đây đề nào yêu cầu vận dụng phép lập luận giải thÝch A. Hãy làm sáng tỏ đạo lí uống nớc nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam từ thực tÕ cuéc sèng B. Chøng tá r»ng chóng ta sÏ bÞ tæn thÊt lín nÕu kh«ng cã ý thøc b¶o vÖ n«i trêng sèng C. Lµm s¸ng tá lèi sèng v« cïng lµnh m¹nh, gi¶n dÞ cña B¸c Hå D. Em hiÓu thÕ nµo vÒ néi dung ý nghÜa cña c©u tôc ng÷: ”ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng” Câu 9: Dấu chấm lửng đợc dùng để: A. §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp B. Tá ý cßn nhiÒu sù v©t hiÖn tîng cßn cha liÖt kª hÕt C. §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª cã cÊu t¹o phøc t¹p C©u 10: Sù kh¸c biÖt lín nhÊt gi÷a dÊu g¹ch ngang vµ dÊu g¹ch nèi lµ: A. Dấu gạch ngang dùng để nối các bộ phận câu, còn dấu gạch nối dùng để nèi c¸c bé phËn cña tõ, chñ yÕu lµ tõ mîn. B. Dấu gạch ngang đặt ở đầu câu, còn dấu gạch nối đặt ở cuối câu C. Dấu gạch ngang đặt ở cuối câu, còn dấu gạch nối đặt ở đầu câu Tù luËn: <7,25 ®iÓm> C©u 1: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n chøng minh: ”ViÖc häc phÇn TiÕng ViÖt vµ tËp lµm v¨n theo hớng tích hợp trong chơng trình Ngữ văn 7 đã có ích cho việc học phần văn”. C©u 2: Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: ”Uèng níc nhí nguån” e. §¸p ¸n vµ híng dÉn chÊm I. Trắc nghiệm khách quan (2,75 điểm, mỗi câu trả lời đúng đợc 0,25 điểm riêng c©u 6: 0,5 ®iÓm ) C©u 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Phơng án đúng B C D D B A B D B A.

(413) Câu 6 chuyển câu A thành câu bị động: Cái cốc bị con làm vỡ rồi à? (0,25) II.Tù luËn (7,25 ®iÓm) C©u 1: (1,25 ®iÓm) ViÕt ng¾n - Phân tích, chứng minh đợc tác dụng của ngữ văn 7 theo hớng tích hợp: + Hiểu rõ từng phân môn hơn trong mối liên quan chặt chẽ và đồng bộ giữa văn häc, TiÕng ViÖt vµ tËp lµm v¨n. + Nói và viết đỡ lúng túng hơn; ứng dụng ngay kiến thức,kĩ năng của phân môn này để học phân môn kia. - Lấy đợc ví dụ: kỹ năng đa ra và trình bày dẫn chứng trong văn bản nghị luận chøng minh qua v¨n b¶n chøng minh mÉu mùc ”Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” + NghÖ thuËt t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp kÓ chuyÖn cña Ph¹m Duy Tèn trong (Sèng chÕt mÆc bay); + NghÖ thuËt t¶ t©m tr¹ng, c¶m xóc kÕt hîp víi t¶ c¶nh thiªn nhiªn nh Vò B»ng (Mïa xu©n cña t«i) C©u 2: (6 ®iÓm) * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc (1,0 ®iÓm) - Học sinh viết đúng kiểu bài văn giải thích một vấn đề theo bố cục 3 phần - Hành văn mạch lac,liên kết chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, văn phong trong sáng kh«ng lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p * Yªu cÇu vÒ néi dung (5,0 ®iÓm) - Häc sinh cÇn c¸c ý c¬ b¶n sau: A. Më bµi (1,0 ®iÓm) + Lòng biết ơn là truyền thông đạo lí tốt đẹp của nhân dân ta. + Ông bà ta thờng từng nhắc nhở về đạo lí đó qua nhiều câu tục ngữ, một trong số đó là câu: Uống nớc nhớ nguồn B. Th©n bµi (4 ®iÓm) 1. Gi¶i thÝch kh¸i niÖm (1®iÓm) + Nguån: N¬i xuÊt ph¸t cña dßng níc, hiÓu réng lµ yÕu tè t¹o ra thµnh qu¶ mµ con ngêi hëng thô. + Uống nớc: Thừa hởng hoặc sử dụng thành quả của các thế hệ đi trớc đã tạo dùng nªn. + ý nghĩa câu tục ngữ: Là lời khuyên, lời nhắc nhở của ông cha đối với lớp ngời đi sau, đối với tất cả những ai đã và sẽ thừa hởng thành quả công lao của ngời đi tríc 2. T¹i sao ”Uèng níc” ph¶i ”nhí nguån” (1,0 ®iÓm).

(414) - Trong thiªn nhiªn vµ x· héi kh«ng cã sù vËt nµo kh«ng cã nguån gèc; trong cuộc sống không có thành quả nào không do công sức lao động tạo nên. Vì thế nhớ nguồn thể hiện tấm lòng trân trọng biết ơn và sự đền đáp xứng đáng chính là bốn phận tất yếu và là đạo lí của con ngời. - Lßng biÕt ¬n lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c gióp ta g¾n bã víi ngêi ®i tríc, víi tËp thÓ, t¹o nªn mét x· héi th©n ¸i, ®oµn kÕt. ThiÕu t×nh c¶m biÕt ¬n con ngêi sÏ trë nªn ích kỷ, dễ thoái hóa thành kẻ sâu mọt, ăn bám gia đình, xã hội. 3. Nhí nguån ph¶i lµm g×? (2,0 ®iÓm) - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh hùng và nền văn hóa rạng rỡ của dân tộc b»ng kh¶ n¨ng cña m×nh b¶o vÖ vµ ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng quý b¸u Êy,tÝch cực học tập và lao động góp phần xây dựng đất nớc ngày càng giàu hơn. - Có ý thức giữ gìn bản sắc tinh hoa dân tộc. Mọi thái độ tự ti dân tộc đều là biểu hiÖn cña sù vong ©n, väng ngo¹i quªn céi nguån. - Sử dụng thành quả lao động một cách tiết kiệm, không lãng phí. - Nhớ nguồn nhng không loại trừ tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa nớc ngoài để làm cho truyền thống ngày càng thêm phong phú rạng rỡ. - Vừa là ngời ăn quả nhng đồng thời cũng là kẻ trồng cây cho đời sau. C. KÕt bµi (1,0 ®iÓm) - Khẳng định giá trị của câu tục ngữ nhất là trong tình hình đạo đức hiện nay - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n 4. Cñng cè: - GV nhËn xÐt giê kiÓm tra. Thu bµi. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - HS về học và ôn bài. Tiết sau chuẩn bị chơng trình địa phơng phần văn và tập lµm v¨n. Ngµy. th¸ng BGH kÝ. n¨m 2012..

(415) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TUÇN 35 : TiÕt 133- 134 Chơng trình địa phơng phần văn và tập làm văn.(t) I. Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục chơng trình ngữ văn địa phơng ở lớp 6. Giúp học sinh hiểu sâu hơn địa phơng mình về các mặt đời sống vật chất và văn hoá tinh thần, truyền thống và hiện nay. Trên cơ sở đó bồi dỡng tình yêu quê hơng, giữ gìn và phát huy bản sắc và tinh hoa của địa phơng mình trong sự giao lu với cả nớc. - Båi dìng cho häc sinh lßng tin, niÒm tù hµo vÒ nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn quÝ gi¸ cña quª h¬ng. II. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n SGK, SGV - HS: Häc bµi cò, so¹n tríc bµi míi III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: (1) ổn định lớp: (2) KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh trong phÇn su tÇm. (3) Bµi míi: I - GV tổ chức cho học sinh tìm hiểu, đánh giá về phần ca dao: 1- C«ng bè kÕt qu¶ su tÇm cña c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh. * GV ®a ra mét sè c©u ca dao sau. C©u 1: - Ai vÒ qua x· T©n D©n Có đình Ngô Tớng, có Văn Chỉ thờ Cã «ng §æng QuÕ tÕ cê Cã «ng T¸n ThuËt dùng cê nghÜa qu©n. Cã bµ C«ng chóa Tø Quang Theo «ng NghÌ Tè vÒ lµng kÕt duyªn. Nhng ông đã có vợ hiền Bµ bÌn c¾t tãc trô thiÒn quy y..

(416) Cã tr¹ng nguyªn NguyÔn V¨n Kú. Cho nªn v¨n chØ dùng vÒ quª ta. - Ai về thăm đất Đa Hoà C©u 2: Cã «ng §ång Tö yªu bµ Tiªn Dung. - Bao giê Nam th«n cã chïa §«ng kim më héi th× cua cã ®Çu. C©u 3: - B×nh D©n, B×nh Quü, Thä B×nh Trong ba thôn ấy điển hình đánh tây. C©u 4: - Cã ¨n c¬m tr¾ng c¸ trª Chẳng bằng ngồi gốc cây đề làng Dơng. * Học sinh đa ra một số câu ca dao tiêu biểu đã su tầm đợc. 2- Tìm hiểu, đánh giá về câu ca dao tiêu biểu C©u 1: - Ai về thăm đất Đa Hoà Cã «ng §ång Tö yªu bµ Tiªn Dung. C©u 2: - Dï ai xÊu xÝ nh ma Tắm vực Đa Hoà cũng đẹp nh tiên. C©u 3: - Nh·n Lång bæ ngËp dao phay Gµ con xuèng æ b¶y ngµy c©n t. C©u 4: - Mễ Nhạn có đất buôn trâu Phú Trạch có đất trồng dâu nuôi tằm. Phó ThÞ nhuém v¶i b¸n ch¨n. ThiÕt Trô nÊu rîu tÕ thÇn mäi n¬i. Đa Hoà đập đá nung vôi. B»ng Nha dÖt cöi lµ n¬i thanh nhµn. II. Su tÇm ca dao vµ s¾p xÕp theo vÇn A,B,C… A. Anh em nh thÓ tay ch©n Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần B. BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn C. Chång ta ¸o r¸ch ta th¬ng Chång ngêi ¸o gÊm s«ng h¬ng mÆc ngêi D. Dï ai ®i ngîc vÒ xu«i.

(417) Nhí ngµy giç Tæ mïng mêi th¸ng ba §. §êng v« xø NgÖ quanh quanh Non xanh nớc biếc nh tranh hoạ đồ G. Gánh cực mà đổ lên non Cßng lng mµ ch¹y cùc cßn ch¹y theo H. Hỡi cô tát nớc bên đàng Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi III. Su tÇm nh÷ng c©u ca dao b¾t ®Çu b»ng tõ " Th©n em": 1. Thân em nh tấm lụa đào PhÊt ph¬ gi÷a chî biÕt vµo tay ai 2. Th©n em nh h¹t ma sa Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày 3. Thân em nh giếng giữa đàng Ngêi thanh röa mÆt ngêi phµn röa ch©n 4. Th©n em nh miÕng cau kh« KÎ thanh tham máng, ngêi th« tham dµy 5. Th©n em nh ít chÝn c©y Cµng t¬i ngoµi vá cµng cay trong lßng IV.Su tầm những câu tục ngữ nói về thiên nhiên và lao động sản xuất mà địa ph¬ng em thêng ¸p dông: 1. Mïa hÌ ®ang n¾ng, cá gµ tr¾ng th× ma 2. Cơn dằng đông vừa trông vừa chạy Cơn đằng nam vừa làm vừa chơi 3. NhÊt íc, nh× ph©n, tam cÇn, tø gièng 4. Lóa chiªm lÊp lã ®Çu bê HÔ nghe tiÐng sÊm phÊt cê mµ lªn 5. Khoai ruéng l¹, m¹ ruéng quen 6. Đốm đầu thì nuôi, đốm duôi thì thịt ( chó).

(418) 7. ¨n tr«ng nåi ngåi tr«ng híng 8. Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau 9. Chim kh«n hãt tiÕng r¶nh rang Ngêi kh«n nãi tiÕng dÞu dµng dÔ nghe 10. Giá nhµ ai, quai nhµ nÊy 11. Rau nµo, s©u nÊy 12. Uèn c©y tõ thña cßn non D¹y con tõ thuë con con th¬ ng©y 13. S«ng cã khóc, ngêi cã lóc 14. Ai giàu ba họ, ai khó ba đời 15.B¸n anh em xa mua l¸ng giÒng gÇn … (4) Cñng cè: - Gv híng dÉn HS vÒ nhµ t×m hiÓu thªm (5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tÇm thªm c¸c c©u ca dao, tôc ng÷..

(419) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 135- 136.. Hoạt động ngữ văn. I- Môc tiªu bµi häc: - Tập đọc rõ ràng, đúng dấu câu, đúng giọng và phần nào thể hiện tình cảm ở nh÷ng chç cÇn nhÊn giäng. - Khắc phục kiểu đọc nhỏ, lúng túng, phát âm ngọng,... - Gi¸o dôc ý thøc häc v¨n . II-ChuÈn bÞ: III-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: (1) ổn định tổ chức: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong g×¬ (3) Bµi míi: I. Yêu cầu đọc và tiến trình giờ học: 1- Yêu cầu đọc: - Đọc đúng: phát âm đúng, ngắt câu đúng, mạch lạc, rõ ràng. - §äc diÔn c¶m: ThÓ hiÖn râ tõng luËn ®iÓm trong mçi v¨n b¶n, giäng ®iÖu riªng cña tõng v¨n b¶n. 2- TiÕn tr×nh giê häc: - TiÕt 1: 2 bµi: + Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. + Sự giàu đẹp của tiếng Việt. -TiÕt 2: 2 bµi: + §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. +ý nghÜa v¨n ch¬ng. II. Hớng dẫn tổ chức đọc: 1- Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta:.

(420) Giäng chung toµn bµi: hµo hïng, phÊn chÊn, døt kho¸t, râ rµng. *§o¹n më ®Çu: - Hai câu đầu: Nhấn mạnh các từ ngữ "nồng nàn" đó là giọng khẳng định chắc nịch. - Câu 3: Ngắt đúng vế câu trạng ngữ (1,2); Cụm chủ - vị chính , đọc mạnh dạn, nhanh dần, nhấn đúng mức các động từ và tính từ làm vị ngữ, định ngữ : sôi næi, kÕt, m¹nh mÏ, to lín, lít, nhÊn ch×m tÊt c¶... - C©u 4,5,6 ; + NghØ gi÷a c©u 3 vµ 4. + Câu 4 : đọc chậm lại, rành mạch, nhấn mạnh từ có, chứng tỏ. + C©u 5 : giäng liÖt kª. + Câu 6 : giảm cờng độ giọng đọc nhỏ hơn, lu ý các ngữ điệp, đảo : Dân tộc anh hïng vµ anh hïng d©n téc. Gọi từ 2 - 3 học sinh đọc đoạn này. HS và GV nhận xét cách đọc. * §o¹n th©n bµi: - Giọng đọc cần liền mạch, tốc độ nhanh hơn một chút. + Câu : Đồng bào ta ngày nay,... cần đọc chậm, nhấn mạnh ngữ : Cũng rất xứng đáng, tỏ rõ ý liên kết với đoạn trên. + Câu : Những cử chỉ cao quý đó,... cần đọc nhấn mạnh các từ : Giống nhau, kh¸c nhau, tá râ ý s¬ kÕt, kh¸i qu¸t. Chú ý các cặp quan hệ từ : Từ - đến, cho đến. - Gọi từ 4 -5 hs đọc đoạn này. Nhận xét cách đọc. *§o¹n kÕt: - Giäng chËm vµ h¬i nhá h¬n . +3 c©u trªn : §äc nhÊn m¹nh c¸c tõ : Còng nh, nhng. +2 c©u cuèi : §äc giäng gi¶ng gi¶i, chËm vµ khóc chiÕt, nhÊn m¹nh c¸c ng÷ : Nghĩa là phải và các động từ làm vị ngữ : Giải thích , tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho,... Gọi 3 -4 hs đọc đoạn này, GV nhận xét cách đọc. - NÕu cã thÓ :.

(421) + Cho HS xem lại 2 bức ảnh Đoàn chủ tịch Đại hội Đảng Lao động Việt Nam lần thứ II ở Việt Bắc và ảnh chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Báo cáo chính trị tại §¹i héi. + GV hoặc 1 HS có khả năng đọc diễn cảm khá nhất lớp đọc lại toàn bài 1 lÇn. 2- Sự giàu đẹp của tiếng Việt Nhìn chung, cách đọc văn bản nghị luận này là : giọng chậm rãi, điềm đạm, tình c¶m tù hµo. * §äc 2 c©u ®Çu cÇn chËm vµ râ h¬n, nhÊn m¹nh c¸c tõ ng÷ : tù hµo , tin tëng. * Đoạn : Tiếng Việt có những đặc sắc ... thời kì lịch sử : Chó ý tõ ®iÖp TiÕng ViÖt ; ng÷ mang tÝnh chÊt gi¶ng gi¶i : Nãi thÕ còng cã nghÜa lµ nãi r»ng... * Đoạn : Tiếng Việt... văn nghệ. v.v..đọc rõ ràng, khúc chiết, lu ý các từ in nghiêng : chÊt nh¹c, tiÕng hay... * Câu cuối cùng của đoạn : Đọc giọng khẳng định vững chắc. Trọng tâm của tiết học đặt vào bài trên nên bài này chỉ cần gọi từ 3 -4 hs đọc từng đoạn cho đến hết bài. - GV nhËn xÐt chung. TiÕt 2 §äc 2 bµi: + §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. + ý nghÜa v¨n ch¬ng. 3- §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå * Giäng chung: NhiÖt t×nh, ngîi ca, gi¶n dÞ mµ trang träng. C¸c c©u v¨n trong bµi, nh×n chung kh¸ dµi, nhiÒu vÕ, nhiÒu thµnh phÇn nhng vÉn rÊt m¹ch l¹c vµ nhất quán. Cần ngắt câu cho đúng. Lại cần chú ý các câu cảm có dấu (!) * Câu 1 : Nhấn mạnh ngữ : sự nhất quán, lay trời chuyển đất. * C©u 2 : T¨ng c¶m xóc ngîi ca vµo c¸c tõ ng÷: RÊt l¹ lïng, rÊt k× diÖu; nhÞp ®iÖu liệt kê ở các đồng trạng ngữ, đồng vị ngữ : Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp..

(422) * §o¹n 3 vµ 4 : Con ngêi cña B¸c ... thÕ giíi ngµy nay: §äc víi giäng t×nh c¶m Êm ¸p, gÇn víi giäng kÓ chuyÖn. Chó ý nhÊn giäng ë c¸c tõ ng÷ cµng, thùc sù v¨n minh... * §o¹n cuèi : - Cần phân biệt lời văn của tác giả và trích lời của Bác Hồ. Hai câu trích cần đọc giäng hïng tr¸ng vµ thèng thiÕt. - V¨n b¶n nµy còng kh«ng ph¶i lµ träng t©m cña tiÕt 128, nªn sau khi híng dÉn cách đọc chung, chỉ gọi 2- 3 HS đọc 1 lần. 42- ý nghÜa v¨n ch¬ng Xác định giọng đọc chung của văn bản : giọng chậm, trữ tình giản dị, tình cảm sâu l¾ng, thÊm thÝa. * 2 c©u ®Çu: giäng kÓ chuyÖn l©m li, buån th¬ng, c©u thø 3 giäng tØnh t¸o, kh¸i qu¸t. * §o¹n : C©u chuyÖn cã lÏ chØ lµ ... gîi lßng vÞ tha: - Giäng t©m t×nh thñ thØ nh lêi trß chuyÖn. * §o¹n : VËy th× ... hÕt : TiÕp tôc víi giäng t©m t×nh, thñ thØ nh ®o¹n 2. - Lu ý câu cuối cùng , giọng ngạc nhiên nh không thể hình dung nổi đợc cảnh tîng nÕu x¶y ra. - GV đọc trớc 1 lần. HS khá đọc tiếp 1 lần, sau đó lần lợt gọi 4- 7 HS đọc từng đoạn cho hÕt. III- GV tổng kết chung Hoạt động luyện đọc văn bản nghị luận: - Số HS đợc đọc trong 2 tiết, chất lợng đọc, kĩ năng đọc; những hiện tợng cần lu ý kh¾c phôc. - Những điểm cần rút ra khi đọc văn bản nghị luận. + Sự khác nhau giữa đọc văn bản nghị luận và văn bản tự sự hoặc trữ tình. Điều chủ yếu là văn nghị luận cần trớc hết ở giọng đọc rõ ràng, mạch lạc, rõ luận điểm và lập luận. Tuy nhiên, vẫn rất cần giọng đọc có cảm xúc và truyền cảm. (4)- Củng cố: GV hệ thống hóa kiến thức, lu ý cách đọc. (5)- Hớng dẫn luyện đọc ở nhà.

(423) - Học thuộc lòng mỗi văn bản 1 đọan mà em thích nhất. - Tìm đọc diễn cảm Tuyên ngôn Độc lập.. Ngµy. th¸ng. n¾m 2012. BGH kÝ. ******************************************************. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TuÇn 36: Tiết 137-138. Chơng trình địa phơng phần tiếng Việt I- Môc tiªu bµi häc: - Khắc phục một số lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. - Rèn kĩ năng viết đúng chính tả. II- ChuÈn bÞ: - GV: so¹n bµi SGK, SGV. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý: - HS: Häc bµi cò, so¹n tríc bµi míi. III-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: (1) ổn định tổ chức: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong giê (3) Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt häc.. Kết quả cần đạt I- Néi dung luyÖn tËp:. Viết đúng tiếng có phụ âm đầu dễ mắc.

(424) lçi nh tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n. II- Mét sè h×nh thøc luyÖn tËp:. 1- ViÕt c¸c d¹ng bµi chøa c¸c ©m, dÊu thanh dÔ m¾c lçi: - GV đọc- HS nghe và viết vào vở.. - Trao đổi bài để chữa lỗi.. a- Nghe viÕt mét ®o¹n v¨n trong bµi Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng- Hµ ¸nh Minh: Đêm. Thành phố lên đèn nh sao sa. Mµn s¬ng dµy dÇn lªn, c¶nh vËt mê ®i trong một màu trắng đục. Tôi nh một lữ kh¸ch thÝch giang hå víi hån th¬ lai l¸ng, t×nh ngêi nång hËu bíc xuèng mét con thuyÒn rång, cã lÏ con thuyÒn nµy xa kia chØ dµnh cho vua chóa. Tríc mòi thuyÒn lµ mét kh«ng gian réng tho¸ng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm đợc trang trÝ léng lÉy, xung quanh thuyÒn cã h×nh rång vµ tríc mòi lµ mét ®Çu rång nh muèn bay lªn. Trong khoang thuyÒn, dµn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. b- Nhí- viÕt bµi th¬ Qua §Ìo Ngang- Bµ HuyÖn Thanh Quan: 2- Lµm c¸c bµi tËp chÝnh t¶: a- §iÒn vµo chç trèng:. - HS nhí l¹i bµi th¬ vµ viÕt theo trÝ nhí. - Trao đổi bài để chữa lỗi.. - Ch©n lÝ, ch©n ch©u, tr©n träng, ch©n thµnh.. - §iÒn mét ch÷ c¸i, mét dÊu thanh hoÆc - MÈu chuyÖn, th©n mÉu, t×nh mÉu tö, mét vÇn vµo chç trèng: mÈu bót ch×. + §iÒn ch hoÆc tr vµo chç trèng ? + §iÒn dÊu hái hoÆc dÊu ng· vµo nh÷ng.

(425) tiÕng in ®Ëm ?. - Dành dụm, để dành, tranh giành, giành - Điền một tiếng hoặc một từ chứa âm, độc lập. vÇn dÔ m¾c lçi vµo chç trèng: + Chọn tiếng thích hợp trong ngoặc đơn - Liêm sỉ, dũng sĩ, sĩ khí, sỉ vả. ®iÒn vµo chç trèng (giµnh, danh) ? + §iÒn c¸c tiÕng sÜ hoÆc sØ vµo chç thÝch b- T×m tõ theo yªu cÇu: hîp ? - Ch¬i bêi, chuån th¼ng, ch¸n n¶n, cho¸ng v¸ng, cheo leo. - Tìm từ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, - Lẻo khoẻo, dũng mãnh. đặng điểm, tính chất: - Gi¶ dèi. + Tìm từ chỉ hoạt động trạng thái bắt đầu - Tõ gi·. b»ng ch (ch¹y) hoÆc b»ng tr (trÌo)? + Tìm các từ chỉ đặc điểm, tính chất có - Giã gạo. thanh hái (kháe) hoÆc thanh ng· (râ) ? - T×m tõ hoÆc côm tõ dùa theo nghÜa vµ c- §Æt c©u ph©n biÖt c¸c tõ chøa đặc điểm ngữ âm đã cho sẵn, ví dụ tìm những tiếng dễ lẫn: nh÷ng tõ chøa tiÕng cã thanh hái hoÆc - MÑ t«i lªn n¬ng trång ng«. thanh ng·, cã nghÜa nh sau: Con c¸i muèn nªn ngêi th× ph¶i nghe lêi + Tr¸i nghÜa víi ch©n thËt ? cha mÑ. + §ång nghÜa víi tõ biÖt ? - V× sî muén nªn t«i ph¶i véi vµng ®i + Dïng chµy víi cèi lµm cho giËp n¸t ngay. hoÆc trãc líp vá ngoµi ? Níc ma tõ trªn m¸i t«n déi xuèng Çm Çm. - §Æt c©u víi mçi tõ : lªn, nªn ?. - Đặt câu để phân biệt các từ: vội, dội?. (4). Cñng cè:.

(426) Gv lu ý cho HS c¸c lçi chÝnh t¶ thêng m¾c vµ chó ý khi viÕt c¸c tõ hay nhÇm lÉn. (5)Híng dÉn häc bµi: - TiÕp tôc lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - LËp sæ tay chÝnh t¶ ghi l¹i nh÷ng tõ dÔ lÉn. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt: 139 + 140.Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II. I- Môc tiªu bµi häc: - Tự đánh giá đợc những u điểm và nhợc điểm trong bài viết của mình về các phơng diện: nội dung kiến thức, kĩ năng cơ bản của cả ba phần văn, tiếng Việt, tập làm v¨n. - Ôn và nắm đợc kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp theo tinh thần và cách kiểm tra đánh giá mới. II- ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, bµi chÊm , b¶ng nhËn xÐt bµi chÊm. HS: mang vë ghi. III- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: (1) ổn định tổ chức: 7a. 7b. 7c. (2) KiÓm tra bµi cò. Kh«ng. (3) Bµi míi: Hoạt động của Gv và Hs. Nội dung kiến thức I. Đề bài:. GVchép đề lên bảng.. đề văn trên thuộc thể loại nào?. II. Yªu cÇu Häc sinh lµm phÇn tr¾c nghiÖm vµ phÇn tù luËn. Bài tự luận cần đảm bảo các ý cơ bản sau. A. Më bµi + Lòng biết ơn là truyền thông đạo lí tốt đẹp của nhân dân ta..

(427) Giáo viên hướng dẫn HS lập dàn ý. CÇn gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng.. LËp luËn ®a ra lÝ lÏ.. + Ông bà ta thờng từng nhắc nhở về đạo lí đó qua nhiều câu tục ngữ, một trong số đó lµ c©u: Uèng níc nhí nguån B. Th©n bµi 1. Gi¶i thÝch kh¸i niÖm (1®iÓm) + Nguån: + Uèng níc: + ý nghÜa c©u tôc ng÷: Lµ lêi khuyªn, lêi nhắc nhở của ông cha đối với lớp ngời đi sau, đối với tất cả những ai đã và sẽ thừa hëng thµnh qu¶ c«ng lao cña ngêi ®i tríc 2. T¹i sao ”Uèng níc” ph¶i ”nhí nguån” - Trong thiªn nhiªn vµ x· héi kh«ng cã sù vËt nµo kh«ng cã nguån gèc; trong cuéc sèng kh«ng cã thµnh qu¶ nµo kh«ng do công sức lao động tạo nên. Vì thế nhớ nguån thÓ hiÖn tÊm lßng tr©n träng biÕt ơn và sự đền đáp xứng đáng chính là bốn phận tất yếu và là đạo lí của con ngời. - Lßng biÕt ¬n lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c gióp ta g¾n bã víi ngêi ®i tríc, víi tËp thÓ, t¹o nªn mét x· héi th©n ¸i, ®oµn kÕt. ThiÕu t×nh c¶m biÕt ¬n con ngêi sÏ trë nªn Ých kû, dÔ tho¸i hãa thµnh kÎ s©u mät, ¨n bám gia đình, xã hội. 3. Nhí nguån ph¶i lµm g×? - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh hïng vµ nÒn v¨n hãa r¹ng rì cña d©n téc - Cã ý thøc gi÷ g×n b¶n s¾c tinh hoa d©n téc. - Sử dụng thành quả lao động một cách tiÕt kiÖm, kh«ng l·ng phÝ. - Nhí nguån nhng kh«ng lo¹i trõ tiÕp thu cã chän läc nh÷ng tinh hoa v¨n hãa níc ngoài để làm cho truyền thống ngày càng thªm phong phó r¹ng rì..

(428) Kết luận cần đảm bảo hai ý cơ b¶n.. - Vừa là ngời ăn quả nhng đồng thời cũng là kẻ trồng cây cho đời sau. C. KÕt bµi - Khẳng định giá trị của câu tục ngữ nhất là trong tình hình đạo đức hiện nay - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n III. Nhận xét. 1. ưu điểm - Đa số HS năm được PP làm văn gi¶i thÝch - ở 1 số bài viết lËp luËn chÆt chÏ s©u s¾c.. GV trả bài cho HS Bµi cña Thu, Toµn , DuËt. H¶ 7B, 7C…. - Có nhiều bài viết bố cục rõ ràng, trình bày sạch đẹp. 2. Nhựơc điểm. - Một số em ở lớp 7B , 7C cha xác định đợc yêu cầu cảu đề bài nên cha làm đợc câu 2 dẫn đến kết quả bài làm rất thấp.. - Nhiều em cha có ý thức làm bài đặc biệt là Thắm, Hào 7B, Thiện câu 2, chỉ viết đợc có vài dòng trong khi đó th× thêi gian cßn nhiÒu.. - Cá biệt có học sinh làm bài còn quá sơ sài Bµi cña Dòng, Lan Anh, Phîng - Một số bài viết còn phụ thuộc nhiều vào 7c.. sách tham khảo. - Một số bài chư viết cẩu thả, sai lỗi chính tả, Bµi cña TuÊn, Thµnh, HiÒn… GV chỉ ra một số đoạn mắc lỗi viết tắt nhiều. IV. Sửa lỗi ®iÓn h×nh diễn đạt HS Chữa HS nhận xét GV nhận xét uốn nắn bổ sung Bµi cña D¬ng, Xu©n, Thµnh…. 1. Diễn đạt. GV hướng dẫn sửa những lỗi 2. Chính tả V.§äc mét sè bµi tiªu biÓu chính tả mà HS thường mắc.

(429) §äc bµi cña Thu, DuËt, Quang Toµn.. (4) Cñng cè: Gv chèt l¹i néi dung cña tiÕt tr¶ bµi (5)- Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp c¸c thÓ lo¹i nghÞ luËn chøng minh, gi¶i thÝch vµ biÓu c¶m.. Ngµy. th¸ng BGH kÝ. n¨m 2012.

(430)

(431)

(432) ..

(433)

(434)

(435)

(436)

(437)

(438)

ngu van 7 Hanh

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về