DE THI HSG TV 5 QUANG TRI 1011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỞ GD&ĐT QUẢNG TRỊ. ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI BẬC TIỂU HỌC NĂM HỌC 2010 - 2011 MÔN THI: TIẾNG VIỆT Thời gian làm bài: 90 phút ( Không kể thời gian giao đề). Câu 1: (2,0 điểm) a/ Hãy điền từ thích hợp để thể hiện mối quan hệ giữa các cặp từ dưới đây: - Đoàn kết - chia rẽ là 2 từ:................................ - Tinh nghịch - bướng bỉnh là 2 từ:..................... - Chín trong “ổi chín” và chín trong “ chín tuổi’ là 2 từ:.......................... - Chân trong “ bàn chân” và chân trong “ chân trời” là 2 từ:.................... b/ Các từ dưới đây là từ ghép hay từ láy? Đánh dấu v vào thích hợp ĐÚNG SAI a.Vững chắc là từ ghép b.Dẻo dai là từ láy c. Nhũn nhặn là từ ghép d.Bãi bờ là từ láy e.Núi non là từ ghép g. Lao xao là từ láy Câu 2: (2,0 điểm) a/Hãy tìm các đại từ trong câu sau và nói rõ ý nghĩa của chúng ? Việc gì tôi cũng làm, đi đâu tôi cũng đi, bao giờ tôi cũng sẵn sàng. .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... b/ Hãy phân biệt nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ ngọt trong các kết hợp từ sau : - Khế chua, cam ngọt. - Trẻ em ưa nói ngọt. - “ Đàn ngọt, hát hay” (thành ngữ ) - “ Ai ơi chua ngọt đã từng Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau “ ( ca dao ) .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Câu 3: ( 2 điểm) Hãy xác định thành phần chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau : - Càng lên cao, trăng càng nhỏ dần, càng vàng dần, càng nhẹ dần . - Cảnh tượng xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay, tôi đi học. - Kia là những mái nhà đứng sau luỹ tre,đây là mái đình cong cong,kia nữa là sân phơi. - Biển sáng lên lấp lánh như đặc sánh, còn trời thì trong như nước Câu 4: ( 2 điểm).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> a/ Hãy đặt hai câu trong đó mỗi câu có sử dụng cặp từ trái nghĩa: mềm- cứng theo yêu cầu sau: - Câu có cặp từ mềm cứng được dùng với nghĩa đen ( nghĩa gốc ) - Câu có cặp từ mềm cứng được dùng với nghĩa bóng ( nghĩa chuyển ) .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... b/ Các câu trong đoạn văn sau được viết theo kiểu gì và được nối với với nhau bằng cách nào? “ Ban ở sau lưng.Ban ở trước mặt.Ban ở bên phải.Ban ở bên trái.Ban ở trên đầu,ở trên đỉnh.Ban ở dưới chân,ở trong lòng thung lũng.Ban ngang tầm người nhưng lại nép ở bên kia mép vực đá.” ( theo: Nguyễn Tuân) .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ Câu 5: ( 2 điểm) “ Cửa sổ là mắt của nhà Nhìn lên trời rộng, nhìn ra sông dài. Cửa sổ là bạn của người Giơ lưng che cả khoảng trời gió mưa. “ ( Phan Thị Thanh Nhàn) a/ Đoạn thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật ? b/ Cách cảm nhận về cửa sổ ở đoạn thơ trên độc đáo như thế nào? .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................... Câu 6 : ( 8 điểm) Hãy trình bày ý kiến của em nhằm thuyết phục mọi người thấy rõ sự cần thiết của cả trăng và đèn trong bài ca dao sau: “Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng Đèn ra trước gío còn chăng, hỡi đèn Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây? “ ( Tiếng Việt lớp 5- tập 1) chú ý : Trình bày và chữ viết : 2 điểm BÀI LÀM : .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(3)</span> .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... SỞ GD&ĐT QUẢNG TRỊ HƯỚNG DẪN CHẤM THI HS GIỎI BẬC TIỂU HỌC NĂM HỌC 2010 - 2011 MÔN THI: TIẾNG VIỆT Câu 1: (2,0 điểm) a/ Điền từ thích hợp để thể hiện mối quan hệ giữa các cặp từ dưới đây: (1,0 đ) -. Đoàn kết - chia rẽ là 2 từ:.....đồng nghĩa........................... Tinh nghịch - bướng bỉnh là 2 từ:....trái nghĩa............... Chín trong “ổi chín” và chín trong “ chín tuổi’ là 2 từ:........đồng âm...................

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Chân trong “ bàn chân” và chân trong “ chân trời” là 2 từ:.....nhiều nghĩa............... b/ Xác định từ ghép hay từ láy (1,0 đ) : Đáp án: a: Đ; b:S; c: S;d:S; e: Đ; g: Đ Câu 2: ( 2 điểm) a/Các đại từ trong câu sau - ý nghĩa của chúng : ( xác định đúng mỗi đại từ ( 0,25đ) Việc gì tôi cũng làm, đi đâu tôi cũng đi, bao giờ tôi cũng sẵn sàng. gì ( chỉ sự việc) , tôi (chỉ xưng hô), đâu ( chỉ không gian) , bao giờ ( chỉ thời gian) b/ phân biệt đúng nghĩa của mỗi từ ngọt ( 0,25đ) - Khế chua, cam ngọt.: có vị như của đường, mật ( nghĩa gốc) - Trẻ em ưa nói ngọt. : chỉ sự nhẹ nhàng, dỗ dành ( nghĩa chuyển ) - “ Đàn ngọt, hát hay” : chỉ âm thanh nghe êm tai ( nghĩa chuyển ) “ Ai ơi chua ngọt đã từng Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau “ : chỉ sự sung sướng, hạnh phúc ( nghĩa chuyển ) Câu 3: ( 2 điểm) - Càng lên cao, trăng// càng nhỏ dần, càng vàng dần, càng nhẹ dần . VN CN VN VN VN - Cảnh tượng xung quanh tôi / đang có sự thay đổi lớn: hôm nay, tôi /đi học. CN VN CN VN - Kia//là những mái nhà/ đứng sau luỹ tre,đây// là mái đình/ cong cong,kia nữa// là sân phơi CN. CN VN CN CN VN CN VN ( là những mái nhà đứng sau luỹ tre làm VN chinh) (là mái đình cong cong làm VN chính) - Biển/ sáng lên lấp lánh như đặc sánh, còn trời/ thì trong như nước CN VN CN VN Câu 4: ( 2 điểm ) a/Đặt câu: (1,0 đ) - Câu có cặp từ mềm cứng được dùng với nghĩa đen ( nghĩa gốc ) (0,5đ) Ví dụ: Đôi giày này da mềm nhưng đế cứng - Câu có cặp từ mềm cứng được dùng với nghĩa bóng ( nghĩa chuyển ) (0,5đ) Ví dụ: Tôi chúc anh chân cứng đá mềm b/ Các câu trong đoạn văn sau được viết theo kiểu : liệt kê song song và được nối với với nhau bằng cách lặp từ ngữ “ ban” (1,0 đ) Câu 5: ( 2 điểm) a/ Các biện pháp nghệ thuật: 0,5đ) So sánh bằng hình ảnh mang tính nhân hoá ( so sánh và nhân hoá ) b/ Cách cảm nhận : (1,5đ ) - Cảm nhận được ý nghĩa đẹp đẽ của cửa sổ ngôi nhà thân thương: Giúp em được sống gần gũi, chan hoà với thiên nhiên,đất nước.” Nhìn lên trời rộng, nhìn ra sông dài” - Cảm nhận về cái cửa sổ thông qua sự liên tưởng độc đáo và sinh động , sử dụng biện pháp so sánh và nhân hoá để thể hiện cảm xúc, tạo ra sự thân thiện, bộc lộ tình cảm trong sáng, hồn nhiên đối với căn nhà của mình - Cảm nhận đầy chất suy tưởng: Giúp em vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống “ Giơ lưng che cả khoảng trời gío mưa “ Câu 6 : ( 8 điểm ) Gợi ý bài làm văn: I/ Yêu cầu: - Thể loại : bình luận, thuyết trình - Đối tượng: Cuộc tranh luận - Trọng tâm: Trình bày ý kiến của mình II/ Gợi ý chính: Mỡ bài: - Giới thiệu về hoàn cảnh cuôc tranh luận - Giới thiệu về các nhân vật: Đèn, Trăng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thân bài: 1/ Kể lại cuộc tranh luận của đèn và trăng: ( Có thể kể theo lối tự thuật, hoặc kể theo lối tham gia chứng kiến- thể hiện suy nghĩ và cảm xúc qua lời kể ) - Giải thích ý kiến của đèn: vì sao Đèn khoe Đèn tỏ hơn Trăng - Giải thích ý kiến của Trăng: vì sao Trăng khoe Trăng tỏ hơn Đèn 2/ Ý kiến và thái độ của em: + Diễn tả cảm nghĩ của em về ý kiến của từng nhân vật @ Nhận xét về thái độ kiêu ngạo của Đèn và Trăng @ Diễn tả ý kiến của em : - Trong cuộc sống, cả đèn lẫn trăng đều cần thiết. - Đèn ở gần nên soi rõ hơn, giúp người ta đọc sách, làm việc lúc tối trời.Tuy nhiên đèn cũng không thể kiêu ngạo với trăng, vì đèn ra trước gió thì tắt. Dù là đèn điện cũng có thể mất điện. Cả đèn dầu lẫn đèn điện chỉ soi sáng được một nơi. - Trăng là nguồn ánh sáng của tự nhiên, không sợ gió, không sợ mất nguồn điện. Trăng soi sáng muôn nơi, Trăng gợi cảm hứng làm cho suộc sống thêm tươi đẹp, thơ mộng. Tuy nhiên Trăng cũng không được kiêu ngạo vì trăng khi mờ khi tỏ, khi khuyết khi tròn, những lúc mây mù, mưa gió thì trăng bị khuất. Trăng không thể giúp em học bài, làm việc rõ như đèn. - Trăng và Đèn đều có những hạn chế của mình nhưng đều cần thiết cho con người. Chúng ta cần phát huy những mặt mạnh và khắc phục những mặt hạn chế của Đèn và Trăng để làm cho cuộc sống của chúng ta tốt đẹp hơn 3/ Cảm nghĩ về cuộc tranh luận + Ân tượng mạnh mẽ, xúc động vì được làm trọng tài cuộc tranh luận + Giúp em và mọi người hiểu rõ những ưu điểm và những hạn chế của mình Kết luận + Mỗi người, mỗi vật đều có những ưu điểm và những hạn chế của mình vì vậy không nên kiêu ngạo mà khinh thường người khác... + Ca dao là những khúc hát tâm tình khuyên nhủ mọi người sống có tình nghĩa khiêm tốn ,nhân hậu ... ( Trên đây là những gợi ý chính, tuỳ theo bài làm của thí sinh có tính sáng tạo, diễn đạt trong sáng, có hình ảnh, có cảm xúc, đúng ngữ pháp, chính tả mà giám khảo xem xét cho điểm phù hợp) CÁCH CHO ĐIỂM: Câu 1: 2 đ ( câu a: 1đ + câu b: 1đ ) Câu 2: 2 đ (câu a: 1đ + câu b: 1đ ) Câu 3: 2đ (0,5 đ x 4 ) Câu 4: 2 đ (câu a: 1đ + câu b: 1đ ) Câu 5: 2 đ (câu a: 0, 5 đ + câu b: 1, 5 đ) Câu 6: 8đ Chữ viết : 2 đ Tổng cộng 20 điểm:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>