Vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh đồng nai (tt)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN


NGUYỄN THỊ THU HÀ

VAI TRÕ CỦA GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA,
HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH ĐỒNG NAI

Ngành: CNDVBC & CNDVLS
Mã số: 62.22.03.02

TÓM T T LU N ÁN TI N S CHỦ NGH A DUY V T
BIỆN CHỨNG VÀ CHỦ NGH A DUY V T LỊCH SỬ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2020


Cơng trình đƣợc hồn thành tại:
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS.TS. LÊ TRỌNG ÂN

Phản biện độc lập 1: PGS.TS. NGUYỄN THỊ THÖY VÂN
Phản biện độc lập 2: PGS.TS. TRẦN MAI ƢỚC

Phản biện 1: PGS.TS. VŨ VĂN GẦU
Phản biện 2: PGS.TS. TRẦN MAI ƢỚC
Phản biện 3: PGS.TS. NGUYỄN THANH

Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án Tiến sĩ Trường
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố
Hồ Chí Minh
Vào lúc ....... giờ ....... ngày ....... tháng ....... năm 2020.

Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Đại học quốc gia TP. HCM.
- Thư viện Trường Đại học KHXH & NV, TP. HCM.
- Thư viện Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.


DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC
ĐÃ CƠNG BỐ CĨ LIÊN QUAN Đ N ĐỀ TÀI CỦA LU N ÁN

1. Tác giả: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ở Việt Nam
hiện nay, Tạp chí Giáo dục và Xã hội, chỉ số ISSN 1859 - 3917, số
đặc biệt kỳ 2, 2 - 2018, tr. 217 - 220.
2. Tác giả: Vai trò của giáo dục đại học đối với đào tạo nguồn
nhân lực ở Việt Nam hiện nay, chỉ số ISSN 1859 - 3917, số 89 (150),
8 - 2018, tr. 21 - 23, 28.
3. Tác giả: Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người và xây dựng con
người mới, Tạp chí Triết học, chỉ số ISSN 0866 - 7632, số 4 (335),
4 - 2019, tr. 74 - 81.
4. Tác giả: Từ Tam đề, Ngũ quán trong nghi thức thọ trai của
người xuất gia nghĩ về con đường giáo dục nhân cách cho người
Phật tử tại gia. (Bài viết trong sách: Phật giáo với các mục tiêu thiên

niên kỷ của Liên hợp quốc, Nxb. Đại học quốc gia TP. Hồ Chí Minh,
2014, tr. 956 - 977. TT. TS. Thích Nhật Từ - PGS.TS. Trương Văn
Chung - PGS.TS. Nguyễn Công Lý đồng chủ biên).
.


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với các yếu tố khác của đời sống xã hội như: kinh tế, chính trị, văn
hóa, giáo dục và đào tạo ln là một trong những yếu tố có vai trị hết sức to
lớn, góp phần quan trọng thúc đẩy quá trình phát triển của xã hội. Bởi giáo dục
và đào tạo có sứ mệnh đào tạo nên những người lao động có tri thức, có trình độ
chun mơn, nghiệp vụ giỏi; có phẩm chất đạo đức, nhân cách tốt; có tinh thần,
ý thức kỷ luật lao động cao, quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội.
Nhận thức sâu sắc vấn đề đó, trong suốt q trình lãnh đạo cách mạng
cũng như trong cơng cuộc đổi mới tồn diện đất nước, Đảng và Nhà nước Việt
Nam đã luôn quan tâm đến phát triển giáo dục và đào tạo, nhất là đào tạo nguồn
nhân lực phục vụ cho sự nghiệp phát triển của đất nước nói chung, cho cơng
cuộc đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng. Các Văn kiện, Nghị
quyết của Đảng đã luôn khẳng định rõ vai trò to lớn và sứ mệnh cao cả của giáo
dục và đào tạo, rằng: “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát
triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất
nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”1.
Đồng Nai là một trong những vùng đất có điều kiện thuận lợi cho sự giao
lưu kinh tế, văn hóa, xã hội với các tỉnh thành trong nước cũng như với các
nước trong khu vực và trên thế giới; vì thế, sự phát triển kinh tế - xã hội nói
chung và sự thành cơng trong cơng cuộc cơng nghiệp hóa nói riêng của tỉnh
Đồng Nai khơng chỉ có ý nghĩa to lớn đối với tỉnh nhà, mà cịn có ý nghĩa quan

trọng trong chiến lược phát triển vùng tứ giác trọng điểm vùng Nam Bộ. Trong
sự phát triển đó, vai trò của giáo dục và đào tạo đối với việc đào tạo nguồn nhân
lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai có một vai
trò và ý nghĩa rất quan trọng. Tuy nhiên, việc phát triển giáo dục và đào tạo và
phát huy vai trị của nó đối với phát triển nguồn nhân lực ở tỉnh Đồng Nai hiện
nay chưa thực sự đáp ứng tốt u cầu của cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để đáp ứng yêu cầu ngày
càng cao của q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, tỉnh Đồng Nai cần phát
huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực để đẩy
nhanh sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, như Quyết định Phê duyệt Quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai đến năm 2020, tầm
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2011). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI. Hà Nội: Chính trị quốc
gia - Sự thật, tr.77.
1


2

nhìn đến năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ đề ra cho tỉnh Đồng Nai là: “Phát
huy lợi thế, duy trì nhịp độ phát triển nhanh và bền vững, xây dựng Đồng Nai
trở thành tỉnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại
vào năm 2020. Đẩy nhanh tái cơ cấu kinh tế chuyển đổi mơ hình tăng trưởng
theo hướng kết hợp chiều rộng với chiều sâu, tạo nền tảng vững chắc để đi hẳn
vào phát triển theo chiều sâu dựa vào phát triển nền kinh tế tri thức giai đoạn
2021 - 2025”2. Bởi vậy, việc phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự
phát triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh
Đồng Nai là vấn đề cấp thiết, vừa có tính thời sự cấp bách, vừa có ý nghĩa chiến
lược lâu dài. Với những lý do trên, tác giả đã chọn vấn đề “Vai trò của giáo dục
và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai” làm luận án tiến sĩ Triết học.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đến đề tài
Có thể khái qt các cơng trình nghiên cứu về vai trò của giáo dục và đào
tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa nói chung và ở tỉnh Đồng Nai nói riêng theo các hướng sau:
Thứ nhất, những cơng trình nghiên cứu về giáo dục và đào tạo, vai trị
của nó đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, q trình cơng nghiệp
hóa hiện đại hóa nói riêng. Về chủ đề này, ngồi các quan điểm có tính kinh
điển, là cơ sở lý luận về giáo dục của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, qua các tác phẩm của C.Mác và Ph.Ăngghen, trong C.Mác và Ph.Ăng
ghen: Tồn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, xuất bản năm 1995; của Hồ
Chí Minh, trong Tồn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, xuất bản năm 2011,
là các cơng trình: Về giáo dục của Jean - Jacques Rousseau (1712 - 1778), xuất
bản năm 1762; Dân chủ và giáo dục: nhập môn triết lý giáo dục của John
Dewey, xuất bản năm 1916 tại Mỹ, Nxb. Tri Thức, Hà Nội, xuất bản năm 2008;
Báo cáo “Education in Vietnam, development, challenges and solutions” (Giáo
dục Việt Nam - Lịch s phát triển, thách thức và giải pháp) (Thomas J.Vallely
(2005), “Education in Vietnam, developpment, challennges and solutions”; cơng
trình Phát triển giáo dục, phát triển con người phục vụ phát triển xã hội - kinh tế
của Phạm Minh Hạc, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1996; cơng trình Giáo dục
và đào tạo Việt Nam thời hội nhập, Nxb. Lao Động, 2007, hay tác phẩm Giáo
dục Việt Nam hội nhập quốc tế của Phạm Đỗ Nhật Tiến, Phạm Lan Hương, Nxb.
Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2014. …
Thủ tướng Chính phủ. (2015). Quyết định Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh
Đồng Nai đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025, Số: 734/QĐ-TTg, ngày 27/5. Hà Nội, tr.2
2


3

Thứ hai, nhóm các cơng trình nghiên cứu về cơng nghiệp hóa, hiện đại

hóa. Về chủ đề này, có các cơng trình nghiên cứu như: Suy nghĩ về cơng nghiệp
hóa hiện đại hóa ở nước ta: một số vấn đề lý luận và thực tiễn của Ngơ Đình
Giao (chủ biên, 1996), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội; Triết học với sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, của Nguyễn Thế Nghĩa, Nxb. Khoa
học xã hội, Hà Nội, 1997; Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam - Lý
luận và thực tiễn, do Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Thế Nghĩa, Đặng Hữu
Tồn (đồng chủ biên), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002; Một số vấn đề
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam, Đỗ Hồi Nam (chủ biên), Nxb.
Khoa học xã hội, Hà Nội, 2004; Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam và
các nước trong khu vực của Phạm Khiêm Ích - Nguyễn Đình Phan chủ biên,
Nxb. Thống kê, Hà Nội, 1994; …
Thứ ba, nhóm các cơng trình nghiên cứu nguồn nhân lực, phát triển
nguồn nhân lực và vai trị của nó với q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở Việt Nam và ở tỉnh Đồng Nai: Có các cơng trình như: Phát triển nguồn
nhân lực cơng nghiệp Việt Nam trong q trình cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa
đất nước và vai trị của cơng đồn của TS. Lê Thanh Hà, Nxb. Lao động, Hà
Nội, 2009; Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa và hội nhập quốc tế do PGS, TS. Vũ Văn Phúc và TS. Nguyễn Duy
Hùng đồng chủ biên, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2012; Về phát
triển toàn diện con người thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa do GS, VS.
Phạm Minh Hạc chủ biên, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, xuầt bản năm 2001;
Nguồn lực trí tuệ Việt Nam, lịch sử, hiện trạng và triển vọng, Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2012… Ngồi ra, cịn có rất nhiều bài viết đăng trên các tạp
chí chuyên ngành như: Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực của
Nguyễn Sinh Cúc,Tạp chí Lý luận chính trị số 2 - 2014;… Về các tài liệu
nghiên cứu về giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong
q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai, có các cơng trình: Đề
án phát triển nguồn nhân lực phục vụ kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai giai đoạn
2006 - 2010 và tầm nhìn đến năm 2020”; Quyết định số 2361/QĐ-UBND của
UBND tỉnh về “Chương trình tổng thể đào tạo phát triển nguồn nhân lực tỉnh

Đồng Nai giai đoạn 2011 - 2015”; và Quyết định số 6498/QĐ-UBND của
UBND tỉnh, ngày 30 - 12 - 2016 về “Chương trình đào tạo phát triển nguồn
nhân lực tỉnh Đồng Nai 2016 - 2020”; Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Nai, 25
năm xây dựng và trưởng thành (1975 - 2000) của Sở GD&ĐT tỉnh Đồng Nai,


4

2002;310 năm giáo dục và đào tạo Biên Hòa - Đồng Nai, của Đỗ Hữu Tài - Bùi
Quang Huy, Nxb. Đồng Nai, 2010.…
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận án
Về mục đích: Từ những vấn đề lý luận chung về vai trò của giáo dục và
đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực; luận án phân tích, đánh giá thực
trạng phát trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực
trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện hóa ở tỉnh Đồng Nai; từ đó, đề xuất
những phương hướng cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằm phát huy tốt vai trò của
giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng
nghiệp hóa, hiện hóa ở tỉnh Đồng Nai.
Về nhiệm vụ: Thứ nhất, trình bày, luận giải những vấn đề lý luận chung
về giáo dục và đào tạo; về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực; về vai
trò của giáo dục và đào tạo với việc đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ quá trình
đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thứ hai, phân tích làm rõ thực trạng
vai trị của giáo dục và đào tạo đối với việc đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ
cho yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Đồng Nai. Thứ ba,
đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm phát huy hơn nữa vai trò của
giáo dục và đào tạo trong đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ cho sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án
Luận án nghiên cứu vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai,

từ thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Đồng Nai đến nay.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp của luận án
Cở sở lý luận: Luận án được thực hiện trên cơ sở thế giới quan và
phương pháp luận của chủ nghĩa nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
các quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục và đào tạo,
và vai trị của nó đối với đời sống xã hội nói chung, đối với q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nói riêng.
Phương pháp nghiên cứu: Luận án s dụng tổng hợp các phương pháp
nhiên cứu như: phân tích và tổng hợp, diễn dịch và quy nạp, lịch s và logic,
đối chiếu và so sánh, phương pháp hệ thống cấu trúc, phương pháp thống kê…
để nghiên cứu và trình bày luận án.
6. Đóng góp mới của luận án
Một là, trên cơ sở lý luận chung về vai trò của giáo dục và đào tạo đối
với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, luận án phân tích, đánh giá và chỉ ra


5

thực trạng vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực
trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai.
Hai là, luận án đã đề xuất một số phương hướng cơ bản và giải pháp chủ
yếu phát huy hơn nữa vai trò của giáo dục và đào tạo đối với việc phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnhĐồng Nai.
7. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận án
Ý nghĩa khoa học: Luận án góp phần làm rõ vấn đề lý luận chung về
giáo dục và đào tạo, về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực; về vai trò
của giáo dục và đào tạo trong đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ cho q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai hiện nay.
Ý nghĩa thực tiễn: Những phương hướng và giải pháp mà luận án đưa ra,
trên cơ sở đánh giá thực trạng vai trò của giáo dục và đào tạo đối với việc đào

tạo nguồn nhân lực ở tỉnh Đồng Nai, sẽ góp phần giúp Đảng bộ, chính quyền
tỉnh Đồng Nai tham khảo trong hoạch định chủ trương, cơ chế, chính sách để
phát huy hơn nữa vai trò của giáo dục và đào tạo trong đào tạo nguồn nhân lực,
phục vụ cho việc đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai.
8. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
luận án được kết cấu thành 03 chương 07 tiết, 18 tiểu tiết.
Chƣơng 1

LÝ LU N CHUNG VỀ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VÀ VAI TRÕ CỦA NÓ ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN
LỰC TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA,
HIỆN ĐẠI HĨA Ở VIỆT NAM
1.1. LÝ LU N CHUNG VỀ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO, VỀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC, VỀ CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA

1.1.1. Lý luận về giáo dục và đào tạo
Qua nghiên cứu các quan điểm khác nhau về giáo dục và đào tạo, luận án
cho rằng giáo dục và đào tạo là hoạt động có tổ chức, với mục đích truyền đạt
tri thức và các kỹ năng thực hành, chuyên môn, nghề nghiệp thông qua việc
giảng dạy, đào tạo, nghiên cứu, từ đó bồi dưỡng, phát triển trí tuệ, phẩm chất và
năng lực của con người, nhằm phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của
mỗi quốc gia, dân tộc, nhờ đó “mà các thế hệ nối tiếp nhau phát triển, tinh hoa
văn hóa dân tộc và nhân loại được kế thừa, bổ sung và trên cơ sở đó mà xã hội


6

lồi người khơng ngừng tiến lên”. Giáo dục và đào tạo có những chức năng:
Một là, truyền đạt, lĩnh hội những tri thức và kinh nghiệm lịch s - xã hội, biến

những giá trị văn hóa của xã hội thành tài sản của mỗi cá nhân và của cả cộng
đồng. Hai là, giáo dục và đào tạo là hoạt động trực tiếp phát triển, nâng cao
trình độ nhận thức và vận dụng những tri thức khoa học, kỹ thuật vào sản xuất
của con người. Ba là, bồi dưỡng, phát triển các phẩm chất và năng lực của con
người, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
1.1.2. Lý luận về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực
Nguồn lực con người là tổng hòa các yếu tố về sức khỏe, trí tuệ; phẩm chất
đạo đức, chính trị; trình độ chun mơn, kỹ năng, kinh nghiệm, đang và sẵn sàng
tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia. Với quan niệm
như vậy, nguồn nhân lực bao gồm ba yếu tố cơ bản cấu thành: số lượng nguồn nhân
lực, chất lượng nguồn nhân lực và cơ cấu nguồn nhân lực. Ngoài những nội dung
trên, về nguồn nhân lực còn cần phải được xem xét ở hiệu quả s dụng nguồn
lực ấy. Nghĩa là, cần xem xét nguồn nhân lực một cách toàn diện, đúng đắn; tức
cần phải xem xét ở cả trạng thái tĩnh, trạng thái khả năng lẫn trạng thái động,
trạng thái hiện thực. Phát triển nguồn nhân lực, thực chất là nâng cao giá trị
nguồn lực con người, chủ yếu trên các phương diện về sức khỏe, trí tuệ, đạo
đức, chính trị, chun mơn, kỹ năng, kinh nghiệm, kỷ luật lao động... nhằm
nâng cao hiệu quả lao động để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển
kinh tế - xã hội của mỗi vùng và của đất nước. Để phát triển nguồn nhân lực
một cách toàn diện cần phải được tiến hành với ba nội dung cơ bản là: phát
triển nguồn nhân lực về số lượng, chất lượng, cơ cấu và hiệu quả s dụng
nguồn nhân lực.
1.1.3. Lý luận về cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa là q trình chuyển đổi căn bản toàn diện
các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội từ s
dụng lao động thủ cơng là chính, sang s dụng một cách phổ biến sức lao động
cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại, dựa trên sự
phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học và công nghệ, tạo ra năng suất
lao động xã hội cao; với những nội dung cơ bản: phát triển lực lượng sản xuất,
xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật xã hội, trên cơ sở hiện đại hóa nền sản xuất xã

hội và áp dụng những thành tựu khoa học và công nghệ tiến tiến, hiện đại, xây
dựng cơ cấu kinh tế hiện đại và hợp lý, phát triển nguồn nhân lực chất lượng
cao, gắn với bảo vệ tài nguyên môi trường và đảm bảo an sinh xã hội.


7
1.2. VAI TRÕ CỦA GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA
Ở VIỆT NAM

1.2.1. Giáo dục và đào tạo là nền tảng phát triển nguồn nhân lực,
phục vụ đắc lực q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
Giáo dục và đào tạo là nền tảng cho sự phát triển nguồn nhân lực, phục vụ
đắc lực q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, được thể hiện: Thứ nhất, giáo
dục và đào tạo là nền tảng phát triển số lượng nguồn nhân lực, yếu tố đầu tiên
góp phần nâng cao sức mạnh và hiệu quả sự tác động của lực lượng lao động
trong việc cải tạo tự nhiên và xã hội. Thứ hai, giáo dục và đào tạo là nền tảng
phát triển chất lượng nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn lao động chính là trình
độ khả năng của năng lực thế chất và năng lực tinh thần cấu thành nên lực lượng
lao động xã hội, được thể hiện ở ở sự hình thành và phát triển có hệ thống các
năng lực, phẩm chất của con người, trình độ văn hóa, chun mơn, kỹ thuật của
người lao động và là nguồn gốc cơ bản để nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo
chuyên môn. Thứ ba, giáo dục và đào tạo là nền tảng phát triển cơ cấu nguồn
nhân lực. Cơ cấu nguồn nhân lực thường được hiểu như là cấu trúc của nguồn
nhân lực hay cách tổ chức nguồn nhân lực, bao gồm các thành tố phân loại theo
một tiêu chí nào đó cùng với tỉ trọng tương quan giữa các thành tố đó. Nội dung
cơ cấu nguồn nhân lực phụ thuộc vào quan niệm về nguồn nhân lực.
1.2.2. Giáo dục và đào tạo là động lực phát triển nguồn nhân lực, đáp
ứng yêu cầu q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
Giáo dục và đào tạo là động lực phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng yêu

cầu của quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, được thể hiện: Trước hết, giáo
dục và đào tạo là động lực phát triển chất lượng nguồn nhân lực, thể hiện: trí
lực hay năng lực tinh thần của nguồn nhân lực; thể lực hay năng lực thể chất
của nguồn nhân lực và phẩm chất đạo đức, trình độ văn hóa của nguồn nhân
lực. Thứ hai, giáo dục và đào tạo là động lực phát triển số lượng nguồn nhân
lực. Để xây dựng và phát triển đất nước, điều quan trọng là phải dựa vào tổng
hòa các nguồn lực như: tài nguyên thiên nhiên, nguồn vốn, đất đai, khoa học kỹ thuật, nguồn nhân lực... mỗi nguồn lực này có vị trí, vai trị nhất định trong
sự phát triển xã hội, trong đó, nguồn nhân lực ln ở vị trí trung tâm đối với các
nguồn lực khác và giữ vai trò quyết định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ ba, giáo dục và đào tạo là động lực phát triển cơ cấu nguồn nhân lực,
được thể hiện ở hai khía cạnh cơ bản, đó là giáo dục và đào tạo tạo động lực
thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực ở các ngành nghề được đào tạo và thúc đẩy
đa dạng hóa trình độ đào tạo và vị trí cơng việc của nguồn nhân lực.


8

Kết luận chƣơng 1
Trong sự phát triển của xã hội, giáo dục và đào tạo luôn là một trong
những yếu tố có vai trị hết sức quan trọng. Bởi giáo dục và đào tạo có sứ mệnh
đào tạo nên những người lao động có tri thức, có trình độ chun mơn, nghiệp
vụ giỏi; có phẩm chất đạo đức tốt; có ý thức kỷ luật lao động cao, quyết định sự
phát triển kinh tế - xã hội.
Phát triển giáo dục và đào tạo, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, thực chất là đào tạo, phát triển, nâng cao
phẩm chất và năng lực của người lao động, chủ yếu trên các phương diện về trí
tuệ, trình độ chun mơn, nghiệp vụ; trình độ kỹ thuật, kỹ năng, kinh nghiệm;
phẩm chất chính trị, đạo đức; tinh thần lao động, ý thức, tác phong kỷ luật lao
động và thể chất...Từ đó người lao động ngày càng có đầy đủ phẩm chất và
năng lực, tham gia vào q trình sản xuất, với kỹ thuật, cơng nghệ và phương

pháp hiện đại, tiên tiến, dựa trên những thành tựu mới của khoa học và công
nghệ, tạo ra năng suất lao động xã hội cao, và qua đó họ có thể tham gia tích
cực vào trong đời sống xã hội. Vì thế, có thể nói, giáo dục và đào tạo chính là
cơ sở, là nền tảng và là động lực của q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Chƣơng 2

THỰC TRẠNG VAI TRÕ CỦA GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q
TRÌNH CƠNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH ĐỒNG NAI
2.1. KHÁI QUÁT THÀNH TỰU XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ
ĐÀO TẠO VÀ NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG Đ N VAI TRÕ CỦA GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q
TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH ĐỒNG NAI

2.1.1. Khái quát thành tựu xây dựng, phát triển giáo dục và đào tạo
của tỉnh Đồng Nai (từ năm 1975 đến nay)
Thời kỳ khôi phục, cải tạo nền giáo dục cũ và xây dựng nền giáo dục
mới của tỉnh Đồng Nai
Đây là thời kỳ từ năm 1975 đến năm 1986, theo chỉ thị 221- CT/TW của
Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Cơng tác giáo dục ở miền Nam sau ngày
hồn tồn giải phóng”, chỉ thị 222- CT/TW về “Công tác giáo dục Đại học và
Chuyên nghiệp ở miền Nam trong thời gian tới”, và theo Nghị quyết Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ IV, V, triển khai các Nghị quyết của Tỉnh Đảng bộ lần


9

thứ II, III, sự nghiệp phát triển giáo dục và đào của Đồng Nai thời kỳ này thể
hiện ở những nhiệm vụ và nội dung chính: Một là, hồn thành việc tiếp quản và
cải tạo hệ thống trường lớp của chế độ cũ để lại; Hai là, xây dựng mới hệ thống

trường lớp mẫu giáo, phổ thông đều khắp các địa bàn của tỉnh; Ba là, phát triển
các trường trung học chuyên nghiệp, dạy nghề về để đào tạo lực lượng cán bộ
quản lý, cán bộ kỹ thuật và công nhân viên đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế
xã hội của tỉnh; Bốn là, hồn thành chỉ tiêu xóa mù chữ cho người lao động và
xây dựng hệ thống trường, lớp bổ túc văn hóa rộng khắp tồn tỉnh, tạo điều kiện
cho cán bộ, nhân dân được học tập nâng cao trình độ văn hóa để tham gia xây
dựng và phát triển kinh tế, xã hội; Năm là, xây dựng hoàn chỉnh bộ máy quản lý
từ Ty Giáo dục đến các trường học.
Thời kỳ đổi mới giáo dục và đào tạo của tỉnh Đồng Nai
Thực hiện đường lối đổi mới theo tinh thần Đại hội lần thứ VI của Đảng
Cộng sản Việt Nam (tháng 12 - 1986), Đảng bộ Đồng Nai đã định hướng cho
công cuộc đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo của tỉnh, gắn liền với quá
trình đổi mới kinh tế - xã hội của tỉnh (1987 - 2000). Nghị quyết Đại hội đại
biểu lần thứ V và VI của Đảng bộ tỉnh nêu rõ: “Đổi mới sự nghiệp giáo dục đào tạo theo hướng xã hội hóa; củng cố, duy trì phát triển về quy mô, nâng cao
chất lượng và phát huy hiệu quả”3. Từ năm học 1990 - 1991, được sự chỉ đạo
của Bộ giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, ngành giáo dục và đào
tạo Đồng Nai đã đánh giá, sơ kết những năm đầu thực hiện đổi mới sự nghiệp
giáo dục và đào tạo của tỉnh nhà, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển giáo
dục và đào tạo cho những năm tiếp theo. Công cuộc đổi mới sự nghiệp giáo dục
và đào tạo của tỉnh tập trung vào những nội dung chủ yếu như sau: Một là, củng
cố, sắp xếp lại hệ thống giáo dục và đào tạo và mạng lưới trường lớp; Hai là, xã
hội hóa giáo dục và đào tạo, đa dạng hóa các loại hình trường lớp; Ba là, đào
tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; Bốn là,
hồn thiện cơng tác bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý trường học; Năm là,
đổi mới quản lý, phương pháp dạy học để nâng cao hiệu quả đào tạo.
Thời kỳ phát triển giáo dục và đào tạo đáp ứng u cầu đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai
Có thể khái quát sự phát triển của giáo dục và đào tạo của tỉnh Đồng Nai
trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở những nội dung sau:
Một là, hồn thiện hệ thống giáo dục quốc dân, phát triển theo hướng đa dạng

3

Tỉnh ủy Đồng Nai: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ VI, 1996, tr. 59


10

hóa và hệ thống giáo dục mở, ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nguồn
nhân lực và yêu cầu học tập của nhân dân; Hai là, đổi mới căn bản công tác
quản lý giáo dục, đào tạo; Ba là, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục, tăng nhanh về số lượng, từng bước chuẩn hóa về chất lượng, đáp ứng
yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo, phục vụ cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa; Bốn là, đổi mới chính sách, cơ chế tài chính, đầu tư cơ sở vật chất,
trang thiết bị dạy và học trong các cơ sở giáo dục và đào tạo, tạo điều kiện cho
sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo của tỉnh; Năm là, nâng cao chất lượng,
hiệu quả nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt là khoa học
giáo dục và khoa học quản lý; Sáu là, chủ động hội nhập và nâng cao hiệu quả
hợp tác quốc tế trong giáo dục và đào tạo; Bảy là, thực hiện tốt xã hội hóa giáo
dục, khuyến khích các nguồn lực phát triển giáo dục và đào tạo.
2.1.2. Những nhân tố tác động đến vai trò của giáo dục đào tạo đối với đào
tạo, phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh
Đồng Nai

Thứ nhất, tác động của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa đến giáo dục và đào tạo và vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự
phát triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ơ
tỉnh Đồng Nai. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở tỉnh
Đồng Nai đã đẩy mạnh phân công lao động xã hội, phát triển nhiều ngành nghề
mới, mở rộng giao lưu kinh tế giữa Đồng Nai với những địa phương trong và
ngoài nước thúc đẩy kinh tế tăng trưởng nhanh, thu nhập tăng, người lao động

có điều kiện đầu tư giáo dục. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa có tác động ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển năng lực và nhân cách
con người như: tính quyết đốn, năng động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách
nhiệm; đồng thời, là điều kiện thuận lợi để mỗi người rèn luyện, hoàn thiện về
phẩm chất đạo đức, lối sống. Bên cạnh những mặt tác động tích cực, kinh tế thị
trường cũng gây ra hàng loạt những hiện tượng tiêu cực ảnh hưởng không nhỏ
đến nhân cách của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Sự phân hoá giàu nghèo làm sâu
sắc thêm những mâu thuẫn xã hội; dễ nảy sinh những tệ nạn tham nhũng, tội
phạm, bạo lực; kích thích chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, lối sống
chạy theo đồng tiền bất chấp đạo lý.
Thứ hai, tác động của q trình tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế đến
giáo dục và đào tạo và vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ơ tỉnh Đồng


11

Nai. Qúa trình tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế tạo ra những cơ: Tỉnh Đồng
Nai có điều kiện để học hỏi, tiếp thu, trao đổi, nâng cao trình độ, kinh nghiệm
quản lý, nguồn vốn của thế giới, đặc biệt là những tri thức để phát triển nền
kinh tế số, tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm toàn cầu; mở ra cơ hội mở rộng
sản xuất, giải quyết việc làm, ổn định và cải thiện đời sống nhân dân, tham gia
q trình hợp tác và phân cơng lao động quốc tế. Tồn cầu hóa và hội nhập
quốc tế cịn mở ra cơ hội lớn cho giáo dục và đào tạo tỉnh Đồng Nai tiếp cận,
học hỏi về mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục và kinh
nghiệm quản lý giáo dục hiện đại, tiên tiến, mở ra hướng phát triển cho người
học về việc học tập, nghiên cứu tại chỗ, khơng cần phải ra nước ngồi mà vẫn
có thể học tập được những kiến thức hiện đại với hiệu quả kinh tế cao. Tuy
nhiên, tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế cũng đặt ra những thách thức phát
triển giáo dục và đào tạo ở tỉnh Đồng Nai, như: các thế lực thù địch, phản

động có thể lợi dụng chính sách mở c a hội nhập thúc đẩy hoạt động phá hoại
kinh tế - xã hội thông qua hợp tác, đầu tư vào nội bộ, thúc đẩy “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” và thực hiện âm mưu “diễn biến hịa bình”; sự thâm nhập của
văn hóa độc hại, sự lai căng văn hóa, của lối sống thực dụng,…
Thứ ba, vai trò định hướng trong quan điểm, đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước đối với việc đổi mới, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm đào tạo,
phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng
Nai. Phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với q trình cơng nghiệp hóa,

hiện đại hóa là chủ trương nhất quán của Đảng ta trong qúa trình đổi mới đất
nước nhằm phát huy mọi tiềm năng sáng tạo của con người trong quá trình phát
triển kinh tế - xã hội, với những chủ trương, chính sách như ngày 13/6/2012,
Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định phê duyệt “Chiến lược phát triển giáo
dục 2011 - 2020”, ngày 22/1/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chỉ thị số
02/CT-TTg về việc triển khai thực hiện Kết luận số 51-KL/TW ngày
29/10/2012 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khố XI
về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập quốc tế, tháng 11/2013, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban
hành Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị
quyết số 29-NQ/TW) với nội dung đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.


12
2.2. KHÁI QT VỀ Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở
TỈNH ĐỒNG NAI

2.2.1. Nội dung cơ bản của q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở

tỉnh Đồng Nai
Trên cơ sở quan điểm, đường lối của Đảng về cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa; xuất phát từ mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh trong thời kỳ đổi mới; dựa trên những đặc điểm, điều kiện, tiềm năng, thế
mạnh riêng có của tỉnh, có thế khái quát những nội dung chủ yếu của q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai như sau: Một là, đổi mới,
nâng cao trình độ khoa học - cơng nghệ và quy trình sản xuất hiện đại, tiên tiến
nhằm hiện đại hóa nền sản xuất kinh tế. Hai là, tập trung chuyển dịch cơ cấu
kinh tế, phát triển các ngành, các lĩnh vực kinh tế trọng điểm, mũi nhọn kết hợp
với hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật hiện đại, đồng bộ, theo hướng nâng cao
chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Ba là, phát triển nguồn
nhân lực chất lượng cao. Bốn là, đổi mới, hoàn thiện và nâng cao phương thức
tổ chức, quản lý sản xuất, quản lý nền kinh tế - xã hội. Năm là, công nghiệp
hóa, hiện đại hóa gắn với bảo vệ tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững.
2.2.2. Đặc điểm chủ yếu của q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
ở tỉnh Đồng Nai
Q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai ngồi những đặc
điểm chung vốn có thì q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh cịn có
những điểm khác biệt, bởi do sự kế thừa quá trình trước đây để lại, cùng với
những nét riêng về lịch s , truyền thống, về điều kiện tự nhiên, về kinh tế, văn
hóa - xã hội, con người, cùng với bối cảnh trong nước, quốc tế và tình hình hiện
nay, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh có một số đặc điểm chủ yếu như
sau: 1) Q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai có đặc điểm
là có sự kế thừa những yếu tố của nền công nghiệp từ giai đoạn trước. 2) Q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai được thực hiện trong bối
cảnh vừa hợp tác, vừa cạnh tranh với các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm
phía Nam, đồng thời với q trình mở c a và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế
thế giới. 3) Q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai vừa tồn
diện, vừa có tính đột phá, nhất là ở các lĩnh vực mũi nhọn, các ngành kinh tế
chủ lực, trọng điểm. 4) Q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng

Nai gắn liền với cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp, nơng thôn.


13
2.3. NHỮNG THÀNH TỰU VÀ HẠN CH CỦA GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q TRÌNH CƠNG
NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở TỈNH ĐỒNG NAI

2.3.1. Những thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với sự phát
triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở
tỉnh Đồng Nai
Một là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo lao động kỹ
thuật, có trình độ cao. Thời gian qua, tỉnh Đồng Nai đã có những chính sách
điều chỉnh, quy hoạch về phát triển đội ngũ công nhân lành nghề, gắn đào tạo
với việc s dụng lao động và tạo việc làm... thể hiện qua các Nghị quyết, quyết
định, chỉ thị, kế hoạch, đề án phát triển nguồn nhân lực của Ủy ban nhân dân
tỉnh và giám sát các hoạt động đào tạo nghề đã tác động tích cực đến các cơ sở
dạy nghề, người học và các cấp, các ngành có liên quan, cụ thể: Về lao động
việc làm: Trong giai đoạn 2011 - 2015, tỉnh đã giải quyết việc làm cho 461.717
lao động, đạt 102,6% so với kế hoạch 5 năm; Về đào tạo nghề: Giai đoạn 20112015 tỉnh Đồng Nai đã tổ chức tuyển mới cho 338.379 người. Tổ chức đào tạo
nghề cho 41.598 lao động nơng thơn, đạt 78,78%, kinh phí thực hiện 89.721
triệu đồng. Những kết quả trên đã thể hiện rất rõ vai trị to lớn, có ý nghĩa quyết
định của giáo dục và đào tạo trong việc đào tạo, phát triển đội ngũ người lao
động lành nghề, lao động kỹ thuật cao, tạo nền tảng và động lực cho sự nghiệp
cơng nghiệp hiện hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai.
Hai là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo sau đại học,
nhân lực khoa học cơng nghệ trình độ, chất lượng cao, hình thành đội ngũ
chuyên gia giỏi. Để đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho nhu cầu phát
triển kinh tế - xã hội cũng như đẩy nhanh q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa của tỉnh, Đảng bộ và Ủy ban nhân dân tỉnh đã rất chú ý đến công tác giáo

dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó đặc
biệt là đào tạo ở trình độ sau đại học, xem đó là một trong những yếu tố quyết
định cho q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh trong giai đoạn hiện
nay. Thực hiện chủ trương đó, Đảng bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng như các sở,
ban, ngành đã đưa ra nhiều chương trình đào tạo nguồn nhân lực bậc cao, phục
vụ cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế - xã hội
như: Nghị quyết số 51/2005/NQ-HD9ND7 ngày 21 - 7 - 2005 của HĐND tỉnh
thông qua Đề án phát triển nguồn nhân lực phục vụ kinh tế - xã hội tỉnh Đồng


14

Nai giai đoạn 2006 - 2010 và tầm nhìn đến năm 2020; Ủy ban nhân dân tỉnh
Đồng Nai đưa ra Quyết định số 1405/QĐ-UBND ngày 22 - 5 - 2007 về việc Tổ
chức triển khai thực hiện Chương trình đào tạo sau đại học, nhằm đào tạo
nguồn nhân lực chất lượng cao...
Ba là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo, bồi dưỡng
nguồn nhân lực lĩnh vực vực văn hóa, nghệ thuật và thể dục thể thao. Việc
đào tạo đội ngũ cán bộ trong công tác xây dựng, bảo tồn, phát triển và tuyên
truyền các giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, của vùng đất Biên
Hòa - Đồng Nai; đặc biệt là đào tạo đội ngũ cán bộ, chuyên viên trong công tác
bảo tồn, bảo tàng, nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa vật thể,
phi vật thể, các di tích lịch s cách mạng và lịch s dân tộc. Chính nhờ nguồn
nhân lực trên lĩnh vực văn hóa được đào tạo như trên, các đề án như: xây dựng
đời sống văn hóa, phát triển văn hóa nông thôn của tỉnh đề ra đã được thực hiện
một cách đồng bộ và hiệu quả; một số thiết chế văn hóa cũng được đầu tư, xây
dựng với quy mơ lớn và hiện đại.
Bốn là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức nhằm nâng cao hoạt động thực hiện nhiệm vụ đáp ứng
u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần cải cách hành chính trên

địa bàn tỉnh. Để triển khai thực hiện các văn bản về đào tạo bồi dưỡng cán bộ,
công chức, viên chức, công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức
đã được các sở, ngành của địa phương đặc biệt quan tâm. Trường Chính trị tỉnh
đồng Nai và các cơ sở đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức của sở nội vụ đã tổ
chức các lớp đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức và đã đạt được
nhiều kết quả quan trọng. Thơng qua các khóa đào tạo bồi dưỡng, trình độ
chun mơn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương
trong cả nước ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của nhiệm vụ
trong tình hình mới.
Năm là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo, xây dựng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, góp phần thực hiện đổi
mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo.Tính đến năm 2017, đào tạo trình
độ trên chuẩn của cán bộ quản lý giáo dục mầm non là 92%, tiểu học là
97,08%, THCS là 94,23%, THPT là 80,16%. Trình độ đào tạo trên chuẩn của
giáo viên mầm non: 49,29% (giáo viên nhà trẻ 37%, giáo viên mẫu giáo 52,5%,


15

giáo viên mẫu giáo 5 tuổi 69,47%), tiểu học 87,06%, THCS 73,37%, THPT
12,05%. Toàn ngành, cán bộ quản lý trong các cơ sở giáo dục có 80 người đạt
trình độ thạc sĩ, 01 người đạt trình độ tiến sĩ; giáo viên có 420 người đạt trình
độ thạc sĩ.
Sáu là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo, bồi dưỡng
nguồn nhân lực lĩnh vực Y tế. Để xây dựng được lực lượng y tế đủ về số lượng
và mạnh về chất lượng đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự phát triển xã hội,
Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã ban hành nhiều Nghị quyết, đề ra nhiều
chương trình như: Nghị quyết số 51/2005/NQ-HĐND về Đề án phát triển
nguồn nhân lực phục vụ kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2005 - 2010
và tầm nhìn đến năm 2020; Quyết định số 2361/QĐ-UBND về Chương trình

tổng thể phát triển nguồn nhân lực tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2011 - 2015; Quyết
định số 4698/QĐ-UBND về việc ban hành Chương trình đào tạo phát tiển
nguồn nhân lực tỉnh giai đoạn 2016 - 2020; Kế hoạch số 1386/KH-SYT về việc
thực hiện mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng nhân lực ngành y tế của tỉnh... Quá trình
hiện thực hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh,
các sở, ngành ở Đồng Nai được thể hiện qua việc đào tạo bồi dưỡng nguồn
nhân lực y tế ở trong nước và ở ngoài nước.
Bảy là, thành tựu của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo, phát triển đội
ngũ doanh nhân có năng lực và trình độ tổ chức, quản lý doanh nghiệp giỏi,
có chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cao. Để góp phần nâng cao chất
lượng đội ngũ doanh nhân trên địa bàn tỉnh, phục vụ ngày càng tốt hơn cho sự
nghiệp cơng nghiệp hốm hiện đại hóa, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, Ủy
ban nhân dân tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành nhiều quyết định, kế
hoạch nhằm xây dựng đội ngũ doanh nhân tỉnh Đồng Nai ngày càng lớn mạnh
cả về chất lượng và số lượng; phát triển doanh nghiệp, doanh nhân có đủ năng
lực và trình độ đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và khu vực như:
Quyết định số 43/2012/QĐ-UBND ngày 06 - 8 - 2012 của Ủy ban nhân dân
tỉnh Về thực hiện hỗ trợ sau đầu tư đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Quyết
định số 1460/QĐ-UBND ngày 16 - 5 - 2013 của UBND tỉnh Đồng Nai về việc
Đào tạo, phát triển đội ngũ doanh nhân tỉnh Đồng Nai đến năm 2020... Sở dĩ
việc phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với việc phát triển nguồn
nhân lực, phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai đạt được


16

những kết quả trên, là do: Thứ nhất, những năm qua Đảng bộ, chính quyền và
nhân dân tỉnh Đồng Nai có sự nâng cao nhận thức về vai trị của giáo dục và
đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Thứ hai, lãnh đạo các sở, ban, ngành, các cơ quan, đơn vị đã nhận

thức đúng đắn về vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn
nhân lực. Thứ ba, môi trường kinh tế - xã hội ổn định và phát triển.
2.3.2. Những hạn chế của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh
Đồng Nai
Bên cạnh những thành tựu quan trọng mà tỉnh Đồng Nai đã đạt được
trong việc phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn
nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thì vẫn cịn tồn tại
những hạn chế: Thứ nhất, hạn chế trong đào tạo lao động kỹ thuật có trình độ
cao đầy đủ về số lượng, chất lượng và cơ cấu trong của từng ngành nghề, từng
lĩnh vực phục vụ cho q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh. Thứ hai,
việc phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với đào tạo sau đại học, nhân
lực khoa học công nghệ có trình độ và chất lượng cao, hình thành đội ngũ
chuyên gia giỏi của tỉnh chậm thực hiện. Thứ ba, trong lĩnh vực đào tạo văn
hóa, nghệ thuật và thể dục thể thao còn bộc lộ những hạn chế, như đội ngũ văn
nghệ sĩ tài năng của đất nước ngày một khan hiếm; học sinh, sinh viên có năng
khiếu trong các trường văn hóa nghệ thuật thiếu vắng ngày càng nhiều... Thứ tư,
công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức nhằm nâng cao hiệu
quả của việc tổ chức quản lý sản xuất, quản lý kinh tế - xã hội của tỉnh còn hạn
chế. Nổi bật, như hoạt động đào tạo bồi dưỡng chưa thật sự gắn với kế hoạch,
quy hoạch bố trí, s dụng của từng cơ quan, tổ chức, từ đó dẫn đến tình trạng
nhiều cán bộ, cơng chức,…Thứ năm, việc phát huy vai trị của giáo dục và đào
tạo đối với đào tạo, xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục
cũng còn những hạn chế. Thứ sáu, vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát
triển nguồn nhân lực ngành y tế của tỉnh vẫn cịn hạn chế nhất định, đó là tỷ lệ
nhân lực ngành y tế còn thiếu so với nhu cầu hiện nay của nhân dân trong tỉnh;
số lượng cán bộ y tế được đào tạo ở nước ngồi cịn rất hạn chế. Thứ bảy, phát
huy vai trò của giáo dục đào tạo đối với phát triển đội ngũ doanh nhân nói riêng
cũng như doanh nghiệp nói chung chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh.

17

Những chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho doanh nghiệp của tỉnh
với tiến độ thực hiện chậm, chưa đạt mục tiêu đề ra. Sở dĩ việc phát huy vai trò
của giáo dục và đào tạo đối với việc phát triển nguồn nhân lực, phục vụ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai cịn những hạn chế trên, là do: Một
là, chưa có sự nhận thức đầy đủ và sâu sắc trong lãnh đạo, quản lý của Đảng bộ,
chính quyền các cấp ở tỉnh Đồng Nai về vai trò của giáo dục và đào tạo đối với
phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Hai là,
cơ chế, chính sách đổi mới, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm đào tạo, phát
triển nguồn nhân lực của tỉnh Đồng Nai chưa kịp thời, nhạy bén trong việc giải
quyết những vấn đề nảy sinh. Ba là, sự tác động của mặt trái của cơ chế thị
trường, sự tác động của q trình tồn cầu hóa, sự bùng nổ cơng nghệ thơng tin
và cuộc cách mạng kỹ thuật lần thứ tư - 4.0.
Kết luận chƣơng 2
Đồng Nai là một trong những tỉnh có nhiều điều kiện thuận lợi, nhiều
tiềm năng trong việc phát triển nền giáo dục và đào tạo nhằm đào tạo nên nguồn
nhân lực cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu, đặc biệt là nguồn nhân lực chất
lượng cao, đủ năng lực, trình độ và phẩm chất, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế nói riêng cũng như phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung. Bằng những chủ trương, cơ chế, chính
sách đúng đắn cùng với sự chỉ đạo, tổ chức thực hiện kịp thời, chặt chẽ, trong
những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Nai đã có sự quan
tâm đến nhiệm vụ đổi mới, phát triển mạnh mẽ, toàn diện sự nghiệp giáo dục và
đào tạo, qua đó khơng ngừng phát huy tốt vai trò của giáo dục và đào tạo trong
đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, góp phần đẩy nhanh q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh. Tuy nhiên, việc phát huy vai trò của giáo dục
và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực đáp ứng q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa ở Đồng Nai, cũng cũng còn những mặt hạn chế, tồn tại nhất

định. Do vậy, việc tỉnh Đồng Nai nhanh chóng khắc phục để phát huy tốt hơn
nữa vai trò của giáo dục và đào tạo trong đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn
nhân lực chất lượng cao, làm cơ sở, nền tảng và động lực cho sự phát triển kinh
tế - xã hội nói chung, cũng như cho q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của
tỉnh Đồng Nai nói riêng, là hết sức quan trọng và cần thiết.


18

Chƣơng 3

PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỐI VỚI
SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q TRÌNH
CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH ĐỒNG NAI
3.1. PHƢƠNG HƢỚNG CƠ BẢN NHẰM PHÁT HUY VAI TRÕ CỦA GIÁO
DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q
TRÌNH CƠNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH ĐỒNG NAI

3.1.1. Quán triệt sâu sắc, toàn diện quan điểm, đƣờng lối của Đảng,
chính sách của Nhà nƣớc về vai trị của giáo dục và đào tạo đối với sự phát
triển nguồn nhân lực, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở
tỉnh Đồng Nai
Đây là phương hướng cơ bản, có ý nghĩa là cơ sở lý luận, đồng thời là
quan điểm chỉ đạo xuyên suốt quá trình đổi mới giáo dục và đào tạo, phát triển
nguồn nhân lực, cũng như phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát
triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng
Nai, được thể hiện ở những nội dung: 1). Quán triệt sâu sắc, toàn diện quan
điểm “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu” và sứ mệnh “nâng cao dân
trí, bồi dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực” của giáo dục và đào tạo, đáp

ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, đẩy mạnh đổi mới căn bản, tồn
diện giáo dục và đào tạo, nhằm đào tạo nên nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân
lực chất lượng cao, làm cho giáo dục và đào tạo thực sự là nền tảng và động lực
cho cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế của tỉnh, trước
hết phải đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp giảng dạy. 2). Quán
triệt quan điểm phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển
nguồn nhân lực, “là nền tảng, là động lực của quá trình cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa” ở tỉnh Đồng Nai.
3.1.2. Phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa xuất phát từ
mục tiêu, nhiệm vụ chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Nai
Đây là phương hướng có tính định hướng nhằm phát huy vai trò giáo dục
và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa,


19

hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai, với những mục tiêu cụ thể:
Thứ nhất, phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai
hướng đến phục vụ tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển dịch mơ hình theo hướng
nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh. Thứ hai, phát huy vai trò
giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa phải góp phần vào việc xây dựng đồng bộ kết cấu hạ
tầng, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và nâng cao chất lượng cuộc
sống của nhân dân Đồng Nai. Thứ ba, phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo
đối với phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
phải góp phần bảo đảm vững chắc an ninh, quốc phòng của tỉnh Đồng Nai. Thứ
tư, phát huy vai trò giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực trong
q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa phải góp phần nâng cao nâng lực quản lý

của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, trình độ chun mơn và tính chun nghiệp của đội
ngũ cơng chức của tỉnh Đồng Nai.
3.1.3. Phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trên cơ sở
đặc điểm, tiềm năng của tỉnh Đồng Nai
Đây là phương hướng với tính cách là điều kiện, là cơ sở phát huy vai trò
của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai.
Trong q trình phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát
triển nguồn nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, nếu tỉnh
Đồng Nai khơng dựa vào và phát huy những đặc điểm, tiềm năng, thế mạnh
vốn có của mình, thì việc phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự
phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, sẽ đánh
mất lợi thế, thế mạnh của mình; thiếu hiệu qủa; khơng thể có sự phát triển một
cách chủ động và bền vững.
Điều kiện, tiềm năng, thế mạnh là cơ sở để phát huy vai trò của giáo dục và
đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa của tỉnh Đồng Nai, đó là: Một là, đặc điểm về vị trí địa - chính trị. Hai là,
đặc điểm, tiềm năng về kinh tế - xã hội. Thứ ba, đặc điểm về lịch s , văn hóa và
con người Đồng Nai. Bốn là, sự năng động của Đảng bộ, chính quyền và nhân


20

dân tỉnh Đồng Nai - nhân tố chủ quan, tiềm năng quyết định cho đổi mới giáo
dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, phục vụ q trình cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Năm là, tỉnh Đồng Nai có hệ thống cơ sở giáo dục khá toàn diện
so với trong vùng Đông Nam bộ.
3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ Y U NHẰM PHÁT HUY VAI TRÕ CỦA GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG Q TRÌNH

CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở TỈNH ĐỒNG NAI

3.2.1. Nâng cao nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục
và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai
Muốn phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn
nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai, giải
pháp đầu tiên là phải nâng cao nhận thức cho toàn Đảng bộ, chính quyền và các
ban ngành của tỉnh một cách sâu sắc và đầy đủ hơn về vai trò của giáo dục và
đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai, bởi nhận thức đúng đắn, khoa học sẽ có chương
trình, kế hoạch, phương pháp đúng đắn, và do đó sẽ có hành động tự giác, đúng
đắn, hiệu quả, do đó cần phải nâng cao nhân thức tồn tỉnh Đồng Nai, đối với
Đảng bộ và chính quyền tỉnh Đồng Nai, đối với ngành giáo dục và đào tạo ở
tỉnh Đồng Nai cũng như đối với người dân ở tỉnh Đồng Nai.
3.2.2. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm phát huy vai trị
của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực, phục vụ đắc
lực q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai
Để phát huy vai trị của nó trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước thì tỉnh Đồng Nai cần tiếp hồn thiện cơ chế, chính sách. Bởi: cơ chế, chính
sách chính là kế hoạch, cách thức, phương thức, công cụ của nhà nước nhằm tổ
chức, quản lý các mặt, các yếu tố và quá trình của đời sống xã hội, phát triển
con người và xã hội nói chung, phục vụ qúa trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước nói riêng. Cụ thể cần tập trung vào một số giải pháp: Thứ nhất, đổi
mới cơ chế quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo với việc phát triển nguồn
nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai. Thứ
hai, tiếp tục điều chỉnh quy hoạch phát triển, sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới và
hệ thống giáo dục, đào tạo của tỉnh; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị
dạy học phục vụ yêu cầu đổi mới. Thứ ba, hồn thiện cơng tác xây dựng quy

21

hoạch, kế hoạch đổi mới giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực trong
q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa phục vụ q trình phát triển kinh tế - xã
hội của tỉnh Đồng Nai. Thứ tư, tiếp tục hồn thiện, cơ chế chính sách xã hội hóa
giáo dục với phát triển nguồn nhân lực ở tỉnh Đồng Nai. Thứ năm, hoàn thiện
hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, hiện đại và liên thông, liên kết
nhằm đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng tốt yêu cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở tỉnh Đồng Nai.
3.2.3. Tập trung tổ chức thực hiện tốt việc đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, tạo nền tảng và động lực
cho quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai
Một là, đối với cấp học phổ thông ở tỉnh Đồng Nai. Bảo đảm cho mọi
người dân trong độ tuổi đi học được đến trường; tập trung phát triển trí tuệ, thể
chất, hình thành phẩm chất, năng lực cơng dân, phát hiện và bồi dưỡng năng
khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh phù hợp với đặc thù kinh tế của
tỉnh. Hai là, đối với hệ thống giáo dục nghề nghiệp ở tỉnh Đồng Nai. Tăng
nhanh quy mô đào tạo cao đẳng nghề, trung cấp nghề cho các khu công nghiệp,
các vùng kinh tế động lực. Nâng cao trình độ học vấn, trình độ tay nghề, tính kỷ
luật, phẩm chất đạo đức của người lao động. Ba là, đối với giáo dục đại học ở
tỉnh Đồng Nai. Nhiệm vụ của giáo dục đại học và cao đẳng, nhằm đào tạo phát
triển nguồn nhân lực phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội cũng như cho
q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai. Bốn là, tạo điều
kiện cho việc thu hút đầu tư nước ngoài, tăng cường liên kết với cơ sở giáo dục
nước ngoài.
3.2.4. Kiện toàn và nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ
quản lý giáo dục, đội ngũ nhà giáo, góp phần đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai
Để khai thác đặc điểm, tiềm năng của tỉnh Đồng Nai nhằm phát huy vai

trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng u cầu
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, thì giải pháp kiện tồn và nâng cao năng lực bộ
máy, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và nhà giáo nhằm phát huy vai trò của
giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng u cầu cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, cần tập trung vào một số giải pháp sau: Một là, nâng
cao chất lượng quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, phát triển và s dụng


22

nguồn nhân lực, phục vụ đắc lực q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của
tỉnh Đồng Nai. Hai là, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và
đạo tạo, đáp ứng yêu cầu của quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh.
Ba là, xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên có năng lực, trình độ chun mơn
nghiệp vụ giỏi, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp tốt, nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục và đào tạo nói chung, nâng cao chất lượng công tác đào tạo
nghề đạt chuẩn quốc gia, chuẩn khu vực và quốc tế.
Kết luận chƣơng 3
Để phát huy huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn
nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai, luận
án đề xuất những phương hướng sau: 1). Quán triệt đầy đủ, sâu sắc quan điểm,
đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về giáo dục và đào tạo, phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai.
Đây là phương hướng có vai trò là cơ sở lý luận và là quan điểm chỉ đạo xuyên
suốt quá trình đổi mới giáo dục và đào tạo, phục vụ cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa của tỉnh; 2). Phát huy vai trò giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn
nhân lực trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa phải xuất phát từ mục
tiêu, nhiệm vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Nai. Đây là
phương hướng đóng vai trị là cơ sở định hướng cho q trình đổi mới giáo dục
và đào tạo phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh; 3). Phát huy vai trò

giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển nguồn nhân lực, phục vụ qúa trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trên cơ sở đặc điểm, tiềm năng của tỉnh Đồng
Nai. Đây là phương hướng là điều kiện, tiền đề cho sự nghiệp đổi mới giáo dục
và đào tạo, phục vụ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh. Trên đánh giá thực
trạng vai trò giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực, phục vụ đắc
lực q trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai trong
thời gian qua, luận án đề xuất các nhóm giải pháp: Một là, nâng cao nhận thức
về vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển nguồn nhân lực, phục vụ
quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng Nai, trong tồn Đảng bộ,
chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Nai; Hai là, xây dựng, hồn thiện cơ chế,
chính sách nhằm phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo đối với phát triển
nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Đồng