ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
TẠ THỊ ANH
BIẾN ĐỔI QUAN HỆ DÒNG HỌ CỦA NGƢỜI
TÀY Ở XÃ QUANG LANG, HUYỆN CHI LĂNG,
TỈNH LẠNG SƠN TỪ NĂM 1986 ĐẾN NAY.
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Nhân học
Hà Nội-2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
TẠ THỊ ANH
BIẾN ĐỔI QUAN HỆ DÒNG HỌ CỦA NGƢỜI
TÀY Ở XÃ QUANG LANG, HUYỆN CHI LĂNG,
TỈNH LẠNG SƠN TỪ NĂM 1986 ĐẾN NAY.
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Nhân học
Mã số: 60 31 03 02
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thanh Bình
Hà Nội-2017
LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành đề tài:“Biến đổiquan hệ dịng họ của người Tày ở xã
Quang Lang, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn từ năm 1986đến nay”, trong quá
trình đi thu thập tài liệu thực tế, tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của
Ủy ban nhân dân xã, người dân địa phương và đặc biệt là cộng đồng dân tộc
Tày tại xã Quang Lang, đã cung cấp cho tôi một nguồn tài liệu, thông tin thực
tế vô cùng quý giá.
Tôi xin chân thành cảm ơn, sự giúp đỡ nhiệt tình của q thầy cơ giáo,
các bạn trong Khoa Nhân học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn,
đặc biệt làTS.Nguyễn Thị Thanh Bình - người trực tiếp hướng dẫn, tận tình
giúp đỡ, chỉ bảo tơi hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ này.
Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành, sâu sắc nhất tới sự giúp
đỡ nhiệt tình, quý báu trên.
Hà Nội, ngày 07 tháng 05 năm 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tơi. Nếu có gì sai
phạm tơi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Tác giả luận văn
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1.Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................... 2
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu và địa bàn nghiên cứu ........................... 3
4. Câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu .............................................................. 4
5. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 5
6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn ...................................................... 6
7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 7
Chƣơng 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu và địa bàn nghiên cứu ......... 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu về dòng họ. ......................................................... 8
1.1.1. Nghiên cứu về dòng họ và quan hệ dòng họ ở Việt Nam ........................ 8
1.1.2. Nghiên cứu vềdòng họ của người Tày. ................................................. 12
1.2. Các khái niệm và cơ sở lý thuyết ............................................................ 14
1.2.1. Các khái niệm ........................................................................................ 14
1.2.2. Cơ sở lý thuyết ....................................................................................... 16
1.3. Khái quát về ngƣời Tày và địa bàn nghiên cứu .................................. 20
1.3.1. Vài nét về người Tày ở Việt Nam .......................................................... 20
1.3.2. Vài nét về người Tày xã Quang Lang .................................. 5,00 94,59 96,77 95,00
Tỷ lệ %
Tỷ lệ %
Tỷ lệ %
117
cộng
Con cái tự quyết định, Số ý kiến
1
không hỏi ý kiến bố mẹ
Tỷ lệ %
Tổng cộng
2
1
4
25,00 2,70
1,61
2,86
Số ý kiến
4
74
62
140
Tỷ lệ %
100
100
100
100
Ông/Bà nghĩ nhƣ thế nào nếu nhƣ con cái hay bà con ruột thịt
của mình kết hơn với ngƣời dân tộc khác?
Valid
Frequency
Tôi coi hôn nhân như vậy chưa được 3
Percent
2.1
ưng ý
Tơi thích người cùng dân tộc với 1
0.7
mình, nhưng khơng phản đối hôn
nhân như vậy
Thành phần dân tộc trong hôn nhân 136
97.1
khơng có ý nghĩa
Total
140
100.0
Trong anh chị em ruột, cơ dì, chú bác của Ơng/Bà có
ai lấy ngƣời thuộc các dân tộc khác khơng?
Frequency
Valid Percent
Có
95
68.8
Khơng
43
31.2
Total
138
100.0
118
Nếu có thì họ lấy ngƣời thuộc những dân
tộc nào?
Frequency
TÀY
1
NÙNG
57
KINH
63
Ơng/Bà có bạn là ngƣời dân tộc khác khơng ?
Frequency
Valid Percent
Có
113
81.3
Khơng
26
18.7
Total
139
100.0
Nếu có thì các bạn của Ơng/Bà là ngƣời
thuộc những dân tộc nào?
Frequency
TÀY
10
NÙNG
98
KINH
98
HOA
6
MƠNG
2
DAO
3
THÁI
1
Nếu có thì họ lấy ngƣời thuộc những dân
tộc nào?
Frequency
TÀY
1
NÙNG
57
KINH
63
119
2
Một số hình ảnh
Quang cảnh thơn Làng Đăng, xã Quang Lang
Nguồn: Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng
Đông Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
Cư dân thôn Khun Phang cạnh đường Quốc Lộ 1A (bãi đất đỏ là đất san ủi
ruộng để làm nhà xưởng).
Nguồn:Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng Đông
Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
120
Đoạn đường cao tốc chạy qua thôn Khun Phang
Nguồn: Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng
Đông Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
Một góc thị trấn Đồng Mỏ, huyện Chi Lăng.
Nguồn: Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng
Đông Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
121
Đoạn đường làng vào thôn Làng Đăng
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 6 năm 2016.
Những ngôi nhà mới xây và xưởng sản xuất ở ven đường Quốc lộ 1A.
Nguồn: Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng
Đông Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
122
Ngôi nhà của một hộ nghèo thuần nông ở thôn Làng Đăng, xã Quang Lang.
Nguồn: Ảnh của đề tài “Biến đổi xã hội của người Tày ở một xã vùng
Đông Bắc”, Viện Dân tộc học năm 2016
Hộ gia đình khá giả người Tày thôn Khun Phang
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 7 năm 2016
123
Nhà thờ họ Lô thôn Khun Phang
Nguồn: Ảnh của tác giả tháng 7 năm 2016
Gia phả dịng họ Lơ đã được chuyển từ chữ Hán sang chữ Quốc ngữ.
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 7 năm 2016
124
Khu nghĩa địa riêng của một chi trong dòng họ Lô mới được xây dựng
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 6 năm 2016
Bàn thờ tổ tiên của một hộ gia đình người Tày
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 6 năm 2016
125
Bàn thờ thổ cơng ở bên ngồi ngơi nhà người Tày
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 7 năm 2016
Bàn thờ gia đình người Tày ngày Tết Nguyên Đán
Nguồn: Ảnh sưu tầm của tác giả, tháng 1 năm 2017
126
Đám cưới của người Tày
Nguồn:Ảnh sưu tầm của tác giả tại thôn Làng Đăng, tháng 12 năm 2016
Bố mẹ trao của hồi môn cho con gái trong ngày cưới
Nguồn: Ảnh sưu tầm của tác giả tại thôn Làng Đăng, tháng 12 năm 2016
127
Đám ma của người Tày
Nguồn: Ảnh sưu tầm của tác giả, tháng 1 năm 2017
Đưa người chết ra đồng an táng trong đám ma của người Tày
Nguồn: Ảnh sưu tầm của tác giả, tháng 1 năm 2017
128
Miếu thờ Thành hồng làng thơn Làng Đăng
Nguồn: Ảnh của tác giả, tháng 7 năm 2016
Lễ cũng đầu năm của người Tày tại miếu thôn Làng Đăng
Nguồn: Ảnh sưu tầm của tác giả, tháng 1 năm 2017
129