CHƯƠNG 4: LÃNH ĐẠO TRONG TQM

1
CHỈÅNG IV LNH ÂẢO

TRONG TQM
Lnh âảo l nãưn tng ca qun trë , hnh vi täø chỉïc v l âiãưu kiãûn tiãn quút
âäúi våïi nhỉỵng thnh cäng ca täø chỉïc. Vç váûy, khäng ngảc nhiãn l lnh âảo
âọng mäüt vai tr quan trng âäúi våïi mäüt täø chỉïc theo âøi cháút lỉåüng ton
diãûn. Lnh âảo cng l mäüt trong 14 näüi dung quan tám ca Deming. Nhiãưu
chun gia â cho ràòng nãúu khäng thnh cäng trong lnh âảo s khäng thãø thỉûc
hiãûn âỉåüc TQM. Sau khi hc xong chỉång ny sinh viãn cọ kh nàng:
- Nháûn thỉïc âỉåüc táưm quan trng ca lnh âảo âäúi våïi cháút lỉåüng v âäúi
våïi viãûc dáùn dàõt täø chỉïc thỉûc hiãûn TQ
- Nháûn thỉï
c âỉåüc nhỉỵng âiãøm khạc biãût ca lnh âảo trong mäüt täø chỉïc
thỉûc hiãûn TQ våïi nhỉỵng täø chỉïc thäng thỉåìng khạc
- Hiãøu âỉåüc táưm quan trng ca giao quưn trong täø chỉïc thỉûc hiãûn TQ
- Nháûn diãûn âỉåüc nhỉỵng ngun lê âãø giao quưn mäüt cạch thnh cäng
- Mäúi quan hãû giỉỵa giao quưn v lê thuút vãư âäüng cå thục âáøy
I Vai tr lnh âảo
Âënh nghéa vãư lnh âảo cng khọ khàn giäúng nhỉ âënh nghéa vãư cháút lỉåüng.
Nhỉỵng âënh nghéa lnh âảo phäø biãún nháút âãưu liãn quan âãún mäüt sỉû phán cáúp
vãư hnh vi, vê dủ:
- Táưm nhçn, cại thục âáøy hi vng v sỉï mãûnh, cại dëch chuøn hi vng
thnh thỉûc tãú
- Ngỉåìi qun gia, ngỉåìi coi sọc cạc ngưn lỉûc
- Têch håüp cạc ngưn lỉûc âãø tảo ra låüi êch kinh tãú cho täø chỉïc
- Khuún khêch cạ nhán hay nhọm hi sinh mủc tiãu ca bn thán mçnh
cho nhỉỵng mủc tiãu låïn hån ca täø chỉïc
- Truưn thäúng, cại kãút håüp nhỉỵng näù lỉûc ca täø chỉïc
- Sỉû
âäưng lng, cại tảo ra sỉû thäúng nháút âäúi våïi mủc âêch
- Giao quưn cại cho phẹp cháúp nháûn nhỉỵng sai sọt, khuún khêch sỉû
thnh tháût âãø thỉûc hiãûn nhỉỵng quưn lỉûc âỉåüc giao, v cho cå häüi âãø hc

hi
- Thuút phủc, cại cung cáúp kh nàng chëu âỉûng âãø ln ln hỉåïng vo
nhỉỵng kãút qu tuût ho trong kinh doanh.
Màûc d lnh âảo thỉûc sỉû tạc âäüng âãún mi ngỉåìi trong täø chỉïc, nhỉỵng khi nọi
âãún lnh âảo chụng ta thỉåìng nghé vãư lnh âảo cáúp cao, cại táûp trung vo vai

2
tr ca nh qun trë cáúp cao trong viãûc hỉåïng dáùn täø chỉïc âãø thỉûc hiãûn sỉï mãûnh
v âạp ỉïng nhỉỵng mủc tiãu ca täø chỉïc.
Lnh âảo hiãûu qu l phi giao quưn cho nhán viãn âãø h cọ ton quưn âäúi
våïi nhỉỵng váún âãư hay cå häüi ca h, v thục âáøy h thỉûc hiãûn ci tiãún liãn tủc
v ra cạc quút âënh cọ thãø âem lải låüi êch täúi âa cho täø chỉïc.
Tải sao lnh âảo lải quạ quan trng âäúi våïi cháút lỉåüng? Lnh âảo thiãút láûp kãú
hoảch v mủc tiãu cho täø chỉïc. Nãúu kãú hoảch v mủc tiãu khäng bao gäưm cháút
lỉåüng, täư
i tãû hån l âäúi tri våïi cháút lỉåüng, nhỉỵng näù lỉûc vãư cháút lỉåüng s bë
giãút chãút. Lnh âảo giụp chia s vàn hoạ ca täø chỉïc thäng qua cạc quút âënh
quan trng v nhỉỵng hnh âäüng tỉåüng trỉng. Nãúu chụng giụp âënh hçnh mäüt
vàn hoạ m thiãút âàût sỉû ph håüp v nhỉỵng låüi êch ngàõn hản hån l cháút lỉåüng,
cháút lỉåüng s bë tiãu diãût. Lnh âảo phán phäúi ngưn lỉûc. Nãúu ngưn lỉûc táûp
trung vo viãûc càõt gim chi phê trong ngàõn hản trong khi cháút lỉåüng gáy ra
nhỉỵng khọ khàn trong ngưn lỉûc, cháút lỉåüng s chãút. Háưu nhỉ trong mi täø
chỉïc cáưn thỉûc hiãûn thnh cäng viãûc âạp ỉïng nhu cáưu c
a khạch hng- nhỉỵng
mủc tiãu, kãú hoảch, vàn hoạ, ngưn lỉûc cọ thãø khäng âỉåüc giụp âåỵ cng khäng
bë täøn hải båíi nhỉỵng nh lnh âảo. Våïi tỉåíng âọ, hy xem xẹt chi tiãút hån
nhỉỵng vai tr ca lnh âảo trong täø chỉïc TQ.
Nhiãưu tạc gi v nh qun trë cäú gàõng nháûn diãûn nhỉỵng cäng viãûc m nh qun
trë phi lm âãø lnh âảo cháút lỉåüng thnh cäng. Edwin L. Artzt ch ca Procter
& Gamble, mäüt cäng ti láu âåìi v thnh cäng nháút v lm mäüt cäng ti táûp trung
såïm vo cháút lỉåüng. Äng ta tin ràòng:
Lnh âảo cháút lỉåüng- täi nọi vãư nhỉỵng ngỉåìi lnh âảo tải mi cáúp trong mäüt täø

chỉï
c- nghéa l cung cáúp sỉû lỉûa chn chiãún lỉåüc r rng, hỉåïng dáùn nhỉỵng
ngun l v phỉång phạp chàût ch âãø ci tiãún liãn tủc v ci täø bn thán h. . .
v lm nhỉỵng cäng viãûc våïi mủc tiãu täút âẻp cho ton bäü täø chỉïc.
1

Dan Ciampa, täøng giạm âäúc ca Rath & Strong, mäüt nhọm tỉ váún âàûc biãût vãư
TQ â âënh nghéa lnh âảo cháút lỉåüng l ‘’Sỉû u quưn l âãø thäi thục, âi hi
cam kãút v cho phẹp nhán viãn thiãút láûp mäüt khại niãûm khạc biãût vãư täø chỉïc
trong âọ h hon ton tin tỉåíng vo nọ v thay âäøi nọ m khäng såü hi.
2

II Vai tr ca nh lnh âảo cháút lỉåüng
Thäng hiãøu khại niãûm vãư lnh âảo l u cáưu r rng âäúi våïi nh qun trë,
nhỉỵng ngỉåìi mong mún lnh âảo cháút lỉåüng. Âáưu tiãn, h phi thiãút âàût mäüt
táưm nhçn. Thỉï hai h phi ni dỉåỵng nhỉỵng giạ trë âọ. Thỉï ba h phi lnh
âảo nhỉỵng näù lỉûc cho ci tiãún. Chụng ta hy xem xẹt láưn lỉåüc tỉìng näüi dung
ny.

3
1 Thiãút láûp táưm nhçn
Táưm nhçn l mäüt khại niãûm sáu sàõc vãư cại m mäüt täø chỉïc cọ thãø lm. Nọ l
mäüt mä t näøi báût vãư cại cọ thãø, tiãưm nàng. Nọ l mäüt giáúc må, vỉìa våïi nghéa
l sỉû mong mún vỉìa cọ nghéa vãư mäüt cại cn ráút xa hiãûn tải, nhỉng nọ
khäng phi l mäüt “giáúc må khäng thãø lm âỉåüc.” Táưm nhçn nãn r rng v háúp
dáùn âäúi våïi nhán viãn ca täø chỉïc. Nọ nãn âỉåüc liãn kãút våïi nhu cáưu ca khạch
hng v âỉåüc dëch chuøn thnh chiãún lỉåüc chung âãø thỉûc hiãûn sỉï mãûnh. Vê dủ,
PepsiCo tun bä
ú, “chụng täi s l mäüt cäng ti näøi tiãúng bàòng cạch måí räüng
mong mún ca khạch hng thäng qua viãûc giao quưn cho nhán viãn, cại âỉåüc
hỉåïng dáùn båíi viãûc chia s giạ trë.” Sỉï mãûnh ca Alcoa âỉåüc tun bäú nhỉ sau:
“Alcoa l mäüt cäng ti låïn mảnh trãn thãú giåïi cäúng hiãún sỉû tuût våìi thäng qua

cháút lỉåüng- tảo giạ trë cho khạch hng, nhán viãn, v cạc bãn hỉỵu quan thäng
qua ci tiãún, sỉû tuût ho vãư k thût v tạc nghiãûp. Alcoa s l cäng ti sạng giạ
nháút trãn thãú giåïi, v l ngỉåìi dáùn âáưu trong ngnh.”
Âãø lnh âảo cháút lỉåüng, nh qun trë phi thiãút láûp mäüt táưm nhçn cho täø chỉïc
ca h. “Thiãú
t láûp” mäüt táưm vỉìa l mäüt cäng viãûc mang tênh trê tû vỉìa l mäüt
cäng viãûc mang tênh xục cm trong viãûc tỉåíng tỉåüng ra táưm nhçn, truưn thäng
táưm nhçn trong täø chỉïc v lnh âảo nhán viãn nàõm bàõt nọ.
Táưm nhçn âënh hỉåïng cháút lỉåüng â âỉåüc sạng tảo tỉì mäüt säú táûp âon thnh
cäng trong kinh doanh. IBM â tçm ra mäüt tỉåíng vãư âạp ỉïng mong mún ca
khạch hng v âäúi xỉí täút âẻp våïi nhán viãn. Federal Express (hiãûn nay gi l
FedEx) quan tám âãún mäüt täúc âäü phi thỉåìng âãø âạp ỉïng âụng thåìi gian v sỉû
tin cáûy trong viãûc giao hng. Hng mạy tênh Apple mún tråí thnh mäüt mạy
tênh m âải âa säú mi ngỉåìi cọ thãø sỉí
dủng âỉåüc. Nhỉỵng táưm nhçn âọ â âỉåüc
sạng tảo, ráút quún r v háưu hãút chụng cọ thãø thỉûc hiãûn.
Jane Carroll, giạm âäúc ca The Forum Corporation, Europe/Asia, â táûp trung
vo vai tr ca táưm nhçn âäúi våïi lnh âảo cháút lỉåüng, cại cä gi l mủc tiãu. Cä
ta tin ràòng háưu hãút nh qun trë khäng hiãøu sỉû cáưn thiãút ca táưm nhçn cháút lỉåüng
v sỉû liãn quan ca cạ nhán trong viãûc thiãút láûp nọ:
Theo kinh nghiãûm ca chụng täi, ráút êt CEO nháûn tháúy vai tr ca h trong quạ
trçnh ci tiãún cháút lỉåüng. Nh qun trë cáúp cao phi cung cáúp nhỉỵng mủc tiãu
cho täø chỉïc. Âọ khäng phi l thỉï âãø u nhiãû
m.
3

Thiãút âàût táưm nhçn l mäüt cäng viãûc quan trng, nhỉng nhỉỵng nh lnh âảo
cháút lỉåüng khäng thỉûc hiãûn mäüt mçnh. H cọ thãø huy âäüng ti nàng v trê tỉåíng
tỉåüng ca mi thnh viãn trong täø chỉïc vo viãûc phạt triãøn táưm nhçn. Thỉûc ra,
trong nhiãưu täø chỉïc, mäùi cạ nhán lm viãûc våïi mäüt táưm nhçn nh ca bn thán.

Ngun liãûu thä ca táưm nhçn cọ thãø tỉì táút c nhỉỵng nh lnh âảo trong täø

4
chỉïc. Bỉåïc âáưu tiãn âån gin l làõng nghe. Nãúu nh lnh âảo làõng nghe kiãún
ca mi ngỉåìi trong täø chỉïc h s chøn bë täút hån âãø phạt triãøn mäüt táưm nhçn
m âỉåüc nhán viãn s cháúp nháûn. Trong mäi trỉåìng cảnh tranh hiãûn tải, nãúu täø
chỉïc khäng theo âøi mäüt táưm nhçn âënh hỉåïng khạch hng thç h khäng thãø
chiãún thàõng âäúi th cảnh tranh. Âiãưu âọ gii thêch tải sao táưm nhçn cháút lỉåüng
l mäüt bỉåïc quan trng âáưu tiãn trong lnh âảo cháút lỉåüng. Mäüt täø chỉïc khäng
cọ táưm nhçn vãư cạch thỉïc tảo ra sỉû trung thnh ca khạch hng cọ êt cå häüi âãø
täưn tải. (dé nhiãn, ngoải trỉì ngnh âäü
c quưn)
Pháưn thỉï hai ca viãûc thiãút láûp táưm nhçn âọ l viãûc truưn âảt cho mi thnh
viãn trong täø chỉïc. Nọ cọ thãø ráút dãù nãúu nhiãưu thnh viãn â tham gia vo giai
âoản âáưu, giai âoản thiãút láûp táưm nhçn. Truưn thäng l váún âãư quan trng
mang tênh säúng cn. Mäüt nh lnh âảo cọ kh nàng giåïi thiãûu táưm nhçn bàòng
mäüt cạch thỉïc háúp dáùn cọ mäüt låüi thãú âãø nàõm giỉỵ âỉåüc trê tỉåíng tỉåüng ca mi
ngỉåìi trong täø chỉïc, theo Francis Adamson, nh qun trë cháút lỉåüng vãư k
thût/TQM tải Heinz U.S.A.: Kh nàng thäi miãn l mäüt trong nhỉỵng cäng củ
quan trng nháút ca mäüt nh lnh âảo t
i gii. Nh lnh âảo cọ thãø sỉí dủng nọ
âãø xáy dỉûng cam kãút.
2 Ni dỉåỵng giạ trë
Viãûc theo âøi táưm nhçn cháút lỉåüng âỉåüc bo âm bàòng cạch thiãút âàût cạc giạ
trë, nhỉ sỉû táûn tám våïi khạch hng, ci tiãún liãn tủc, v lm viãûc nhọm. Mäüt nh
qun trë hi vng ràòng täø chỉïc s täưn tải båíi nhỉỵng giạ trë âọ thç chênh h phi cäú
gàõng hãút sỉïc âãø säúng våïi nhỉỵng giạ trë âọ. Nhỉ ngỉåìi sạng láûp ra Procter &
Gamble Chairman v CEO Edwin Artzt â phạt biãøu, “lnh âảo ca nhỉỵng
cäng ti täút nháút tin tỉåíng hon ton vo, v thục âáøy, giạ trë cäút li c
a cháút
lỉåüng âënh hỉåïng vo khạch hng.”
4

Nh lnh âảo âọng vai tr cung cáúp cạc
mä hçnh cho ton bäü täø chỉïc. Nhiãưu CEO dáùn dàõt nhỉỵng bøi âo tảo vãư cháút
lỉåüng, hçnh thnh nhỉỵng nhọm ci tiãún cháút lỉåüng, lm viãûc trong nhỉỵng dỉû ạn
m khäng âi hi sỉû tham gia thỉåìng xun ca lnh âảo cáúp cao, v viãúng
thàm khạch hng våïi tỉ cạch cạ nhán. Vê dủ, nhỉỵng nh qun trë cáúp cao tải
Texas Instruments Defense Systems v Electronics Group (hiãûn nay l mäüt bäü
pháûn ca Raytheon) â lnh âảo 150 trong säú 1,900 nhọm chỉïc nàng chẹo. Tải
trung tám nghiãn cỉïu khạch hng, bäún nh qun trë cáúp cao bo âm ràòng nhán
viãn cọ trạch nhiãûm, âỉåüc âo âảo v cọ thäng tin cáưn thiãút âäú
i våïi cäng viãûc
ca h thäng qua viãûc giao quưn cho ton bäü nhán viãn âãø phủc vủ khạch
hng. H lm viãûc våïi chên nh lnh âảo khạc âãø thiãút láûp chiãún lỉåüc v lm
cho nh qun trë cáúp trung thỉûc sỉû tråí thnh nh lnh âảo.

5
Khi tọứ chổùc coù nhổợng thay õọứi sỏu sừc, nhỏn vión trong tọứ chổùc bở aớnh hổồớng
rỏỳt lồùn bồới nhổợng dỏỳu hióỷu cuớa õaỷo õổùc giaớ. Mọỹt nhaỡ laợnh õaỷo coù thóứ mỏỳt 100
giồỡ dióựn thuyóỳt vóử mọỹt quyóỳt õởnh, nhổợng giồỡ dióựn thuyóỳt õoù nhũm bỏửy toớ cam
kóỳt cuớa hoỹ vóử nhổợng giaù trở chỏỳt lổồỹng nọng caỷn. Noù thổỷc ra khọng phaới laỡ mọỹt
vỏỳn õóử tổồỹng trổng: David Garvin cuớa Harvard õaợ nhỏỷn thỏỳy trong mọỹt cuọỹc
nghión cổùu vóử ngaỡnh saớn xuỏỳt maùy õióửu hoaỡ rũng chỏỳt lổồỹng saớn phỏứm cuớa
cọng ti lión quan maỷnh meợ tồùi giaù trở chỏỳt lổồỹng maỡ nhaỡ quaớn trở phaùt bióứu.
5

Nhổợng haỡnh õọỹng cuớa nhaỡ quaớn trở coù thóứ laỡ bióứu trổng cho nhổợng cam kóỳt cuớa
hoỹ vóử nhổợng giaù trở õởnh hổồùng chỏỳt lổồỹng bũng nhióửu caùch cuỷ thóứ. Vờ duỷ, hoỹ coù
thóứ quan tỏm õóỳn nhổợng chổồng trỗnh õaỡo taỷo vóử nhổợng phổồng dióỷn khaùc nhau
cuớa chỏỳt lổồỹng, mỷc duỡ coù thóứ chuyóứn cho ngổồỡi khaùc thổỷc hióỷn. Hoỹ coù thóứ thổỷc
hióỷn caới tióỳn lión tuỷc trong quaù trỗnh kióứm soaùt, chúng haỷn nhổ hoaỷch õởnh
chióỳn lổồỹc vaỡ hoaỷch õởnh ngỏn saùch. Coù thóứ quan troỹng nhỏỳt laỡ hoỹ coù thóứ cung
cỏỳp nguọửn taỡi chờnh phuỡ hồỹp cho nhổợng nọự lổỷc vóử chỏỳt lổồỹng, do õoù TQ seợ
khọng laỡ ngổồỡ

i anh ngheỡo õọỳi vồùi nhổợng vỏỳn õóử kinh doanh khaùc.
Hỏửu nhổ moỹi nhoùm quaớn trở õaợ nhỏỷn ra rũng cỏửn phaới õi hồn laỡ noùi chỏỳt
lổồỹng. Khi nhỗn laỷi nhổợng thaỡnh quaớ taỡi chờnh tổỡ tỗnh traỷng gỏửn phaù saớn cuớa
cọng ti, Ron Hutchinson, tỏỷp õoaỡn Harley Davidson õaợ noùi:
Chuùng tọi õaợ nhỏỷn ra rũng, nóỳu chuùng tọi thổỷc sổỷ muọỳn truyóửn thọng tồùi nhỏn
vión mọỹt sổỷ thay õọứi vóử õổồỡng hổồùng vaỡ phổồng phaùp ổùng duỷng, chuùng tọi cỏửn
thóứ hióỷn nhổ mọỹt nhaỡ quaớn trở õang thióỳt lỏỷp nhổợng nguyón từc mồùi.
3 Dỏựn dừt caới tióỳn lión tuỷc
Vồùi vióỷc thióỳt lỏỷp mọỹt tỏửm nhỗn cho tọứ chổùc vaỡ bỏửy toớ nhổợng giaù trở vóử chỏỳt
lổồ
ỹng thọng qua nhổợng quyóỳt õởnh vaỡ haỡnh õọỹng cuớa mỗnh, nhổợng nhaỡ laợnh õaỷo
õởnh hổồùng chỏỳt lổồỹng phaới dỏựn dừt nhổợng nọự lổỷc caới tióỳn lión tuỷc, caùi õoùng vai
troỡ quan troỹng õọỳi vồùi TQM. Tỏỳt caớ tỏửm nhỗn vaỡ giaù trở trón thóỳ giồùi õóửu vọ
duỷng nóỳu tọứ chổùc khọng cọỳ gừng caới tióỳn lión tuỷc hỗnh aớnh cuớa mỗnh trong mừt
khaùch haỡng. Tỏửm nhỗn cuớa chỏỳt lổồỹng õúng cỏỳp thóỳ giồùi vaỡ lồỹi thóỳ caỷnh tranh coù
thóứ chố õổồỹc thổỷc hióỷn nóỳu mọỹt tọứ chổùc duy trỗ vióỷc tỗm kióỳm nhổợng caùch thổùc
õóứ thổỷc hióỷn tọỳt hồn vaỡ nhanh hồn tổỡng tờ mọỹt. Nhổợng nhaỡ laợnh õaỷo phaới laỡ
trung tỏm cuớa nọự
lổỷc naỡy.
ọi khi nhaỡ quaớn trở mióựn cổồợng trong vióỷc nừm giổợ vai troỡ thổỷc hióỷn nhổợng nọự
lổỷc caới tióỳn cuớa tọứ chổùc vỗ lo sồỹ quyóửn lổỷc cuớa hoỹ bở cừt giaớm khi giao quyóửn
cho nhỏn vión. Cuợng nhổ nhióửu khờa caỷnh cuớa quaớn trở , õoù laỡ mọỹt vỏỳn õóử vóử sổỷ
cỏn bũng, nhổng õoù laỡ mọỹt sai lỏửm õọỳi vồùi nhổợng nhaỡ quaớn trở ngổồỡi vỏựn duy trỗ
sổỷ khọng lión quan õóỳn nhổợng nọự lổỷc caới tióỳn quaù trỗnh. Harry Levinson vaỡ

6
Chuck DeHont, lnh âảo cháút lỉåüng tải Sierra Semiconductor, nghé vãư thãú tiãún
thoại lỉåỵng nan âọ v nọi:
Nọ thỉåìng âỉåüc lénh häüi mäüt cạch khäng chênh xạc ràòng nh qun trë khäng
bao giåì chè âënh r váún âãư s âỉåüc gii quút nhỉ thãú no, ràòng âiãưu âọ âỉåüc
xem xẹt nhỉ mäüt sỉû u quưn khäng ph håüp. Cọ thỉûc sỉû ràòng nhỉỵng nh lnh
âảo, ngỉåìi khäng thiãút láûp nhỉỵng ngun tàõc âãø gii quút váún âãư â bë máút vai

tr lnh âảo ca mçnh.
6

Cọ mäüt säú cạch âãø nh qun trë dáùn dàõt ci tiãún liãn tủc, v háưu hãút chụng phủ
thüc vo nhỉỵng âàûc trỉng riãng biãût ca tỉìng täø chỉïc. Âäúi våïi mäüt vi quạ
trçnh, nhỉỵng thnh viãn ca täø chỉïc liãn quan trỉûc tiãúp tåïi khạch hng, nhỉỵng
quạ trçnh ny cho phẹp nh qun trë cå häüi âãø xáy dỉûng mä hçnh liãn quan våïi
viãûc nàõm bàõt v cung cáúp âáưu ra âạp ỉïng nhu cáưu khạch hng.
7
Nãúu nh qun
trë täø chỉïc mäüt cạch håüp lê dng ngán sạch ngán qu bàòng cạch tàng täúc âäü quạ
trçnh v hản chãú nhỉỵng hoảt âäüng khäng âem lải giạ trë gia tàng, nọ s l nhỉỵng
vê dủ täút âãø nhán viãn hc hi.
Cạch thỉï hai âãø nh qun trë cọ thãø dáùn dàõt ci tiãún quạ trçnh l giụp nhỉỵng
thnh viãn trong täø chỉïc sàõp xãúp thỉï tỉû ỉu tiãn cäng viãûc. Nhỉỵng nh qun trë
cọ thãø sỉí dủng låüi thãú vãư sỉû hiãøu biãút ca mçnh vãư “bỉïc tranh låïn” v gåüi
nhỉỵng con âỉåìng âãø ci tiãún cọ v nhỉ cọ kãút qu täút v lm tho mn nhu cáưu
kha
ïch hng. Váún âãư ny âỉåüc nháún mảnh trong bi phạt biãøu vỉìa qua ca
Gerhard Schulmeyer, giạm âäúc v CEO ca Asea Brown Boveri, mäüt táûp âon
âa qúc gia hng âáưu ca Âỉïc:
Khäng âån gin âãø khuún khêch mi nhán viãn lm viãûc chàm chè hån. Quan
trng l phi cọ mäüt cại nhçn måïi vãư váún âãư v táûp trung nhỉỵng näù lỉûc ca h
vo quạ trçnh cäút li cại cọ lỉûc báøy quan trng âäúi våïi viãûc ci tiãún vë thãú ca
cäng ti trãn thë trỉåìng.
8

Cạch thỉïc thỉï ba l thục âáøy nhán viãn lm nhỉỵng thỉï m h cho ràòng h
khäng thãø lm. Motorola thiãút láûp nhỉỵng mủc tiãu täøng håüp, âãø gim sai sọt
100 láưn trãn mäüt âån vë sn pháøm âáưu ra trong mi tạc nghiãûp trong vng bäún

nàm v gim chu kç sn xút 50% mäùi nàm. Hewlett-Packard cọ mủc tiãu l
gim khong thåìi gian tung sn pháøm måïi ra thë trỉåìng v thu häưi väún âáưu tỉ
âỉåüc mäüt nỉía sau nàm nàm. Cäng ti 3M quan tám âãún viãûc tàng 25% sn lỉåüng
bạn trong hai nàm. Âãø thục âáøy nhỉỵng mủc tiãu khọ khàn âọ, lnh âảo phi
cung cáúp ngưn lỉûc v häù tråü cho nhán viãn, âàûc biãût l viãûc âo tảo âãø thỉûc
hiãûn nhỉỵng mủc tiãu âọ.
Dé nhiãn, nhỉ
ỵng nh qun trë dáùn dàõt quạ trçnh ci tiãún phi cọ trạch nhiãûm giạo
dủc táút c nhỉỵng ngỉåìi liãn quan, cng nhỉ lm cho mi quạ trçnh khạc nhau

7
trong cọng ti lión kóỳt cuỡng nhau. Nóỳu õióửu õoù õổồỹc thổỷc hióỷn mọỹt caùch hióỷu quaớ
nhổợng thaỡnh vión cuớa tọứ chổùc seợ coù khaớ nng õỷt sổỷ ổu tión cuớa mỗnh vaỡo caới
tióỳn quaù trỗnh .
Nhổợng nhaỡ quaớn trở cuợng coù thóứ dỏựn dừt nọự lổỷc naỡy bũng caùch xoaù boớ nhổợng raỡo
caớn õọỳi vồùi sổỷ thaỡnh cọng cuớa caới tióỳn quaù trỗnh. Nhổợng raỡo caớn naỡy coù thóứ bao
gọửm mọỹt tióu chuỏứn taùc nghióỷp tọửi hay mọỹt nhaỡ quaớn trở ngoan cọỳ. Khọng coù sổỷ
laợnh õaỷo tổỡ nhaỡ quaớn trở, nhổợng raỡo caớn naỡy coù thóứ laỡm giaớm vióỷc caới tióỳn quaù
trỗnh. Dộ nhión, trong vióỷc xổớ lờ nhổợng raỡ
o caớn naỡy, nhaỡ quaớn trở phaới tióỳp tuỷc
taùc nghióỷp vồùi caùch thổùc coù giaù trở vóử chỏỳt lổồỹng.
Caùch thổùc cuọỳi cuỡng õóứ nhổợng nhaỡ quaớn trở dỏựn dừt caới tióỳn quaù trỗnh laỡ duy trỗ
nhổợng nọự lổỷc caới tióỳn, thuùc õỏứy chuùng, vaỡ cọng nhỏỷn nhổợng sổỷ kióỷn quan troỹng
õaợ õaỷt õổồỹc. Vờ duỷ nhổợng nhaỡ quaớn trở cuớa Solectron õaợ cọng nhỏỷn vaỡ thổồớng
cho nhổợng nhoùm coù kóỳt quaớ thổỷc hióỷn tọỳt. Bón caỷnh nhổợng phỏửn thổồớng bũng
tióửn, Solectron thổồỡng mua bổợa n trổa cho mọỹt bọỹ phỏỷn hay mua kem cho caớ
cọng ti. Mọỹt nhaỡ quaớn trở thổỷc hióỷn cọng nhỏỷn mọỹt caùch khaùch saùo seợ trồớ thaỡnh
xa laỷ vồù
i chuùng ta. óứ coù thóứ caới tióỳn quaù trỗnh, nhaỡ quaớn trở phaới thổỷc hióỷn
nhióửu cọng vióỷc: ọng ta thờch thuù thỏỷt sổỷ vồùi quaù trỗnh, ọng ta cung cỏỳp nhổợng
họự trồỹ cho moỹi ngổồỡi laỡm vióỷc õóứ thổỷc hióỷn nhổợng thay õọứi quan troỹng, ọng ta
khọng chỏỳp nhỏỷn xin lọựi õọỳi vồùi vióỷc thióỳu caùc chổùc nng lión quan õóỳn chỏỳt

lổồỹng.
III TQ vaỡ lờ thuyóỳt vóử laợnh õaỷo
Phỏửn naỡy tỏỷp trung thaớo luỏỷn mọỹt vaỡi lyù thuyóỳt vóử laợnh õaỷo lión quan mỏỷt thióỳt
vồùi TQ vaỡ so saùnh chuùng vồùi caùi nhỗn cuớa TQ vóử laợnh õaỷo.
1 Vai troỡ cuớa nhaỡ quaớn trở
Mọỹt mọ hỗnh rỏỳt nọứi tióỳng, õổồỹc õóử xổồùng bồới Henrry Mintzberg, õaợ phỏn loaỷi
cọng vióỷc cuớa nhaỡ quaớn trở thaỡnh 10 vai troỡ. Mỷc duỡ õoù laỡ mọỹt mọ hỗnh vóử vai
troỡ cuớa nhaỡ quaớn trở hồn laỡ mọ hỗnh vóử laợnh õaỷo, nhổng noù hổợu duỷng õóứ khaùm
phaù vai troỡ cuớa nhaỡ laợnh õaỷo thay õọứi nhổ thóỳ naỡo khi laợnh õaỷo thổỷc hióỷn TQ.
où laỡ vai troỡ tổồng taùc giổợa caùc caù nhỏn (buỡ nhỗn, laợnh õaỷo vaỡ lión kóỳt), vai troỡ
thọng tin (giaù
m saùt, phọứ bióỳn vaỡ phaùt ngọn), vaỡ vai troỡ ra quyóỳt õởnh (khồới
xổồùng, õióửu khióứn rừc rọỳi, phỏn bọứ nguọửn lổỷc vaỡ thổồng lổồỹng). Tỏỳt caớ caùc vai
troỡ õoù õóửu coù trong tọứ chổùc thổỷc hióỷn TQ, tuy nhión coù mọỹt sọỳ khaùc bióỷt lión
quan õóỳn tỏửm quan troỹng cuớa mọựi vai troỡ vaỡ caùch thổùc chuùng hoaỷt õọỹng trong tọứ
chổùc thổỷc hióỷn TQ.

8
a Vai troỡ tổồng taùc giổợa caùc caù nhỏn
Vai troỡ buỡ nhỗn laỡ vai troỡ lión quan õóỳn nhổợng cọng vióỷc vóử nghi lóự vaỡ tổồỹng
trổng. Nhaỡ quaớn trở chuớ trỗ nghi lóự cọng nhỏỷn thaỡnh quaớ vóử chỏỳt lổồỹng cuớa nhoùm
seợ thổỷc hióỷn õỏửy õuớ vai troỡ naỡy. Vai troỡ laợnh õaỷo seợ rỏỳt quan troỹng õọỳi vồùi tọứ
chổùc thổỷc hióỷn TQ-õởnh hổồùng nhaỡ quaớn trở, nhổng vai troỡ quaớn trở vaỡ kióứm soaùt
seợ giaớm. Vai troỡ lión kóỳt-giaới quyóỳt xung õọỹt vồùi khaùch haỡng, nhaỡ cung cỏỳp..- seợ
vỏựn coỡn tọửn taỷi nhổng noù cuợng seợ õổồỹc nồùi rọỹng phaỷm vi ra tồùi nhỏn vión, nhổ
mọỹt sổỷ phaùt trióứn cuớa giao quyóửn.
b Vai troỡ thọng tin
Vai troỡ thọng tin cuớa nhaỡ quaớn trở vỏựn coỡn tọửn taỷi trong tọứ chổùc thổỷc hióỷn TQ,
tuy nhión nhỏn vión cuợng seợ lión quan nhióửu hồn õóỳn vai troỡ naỡy. Nhỏn vión seợ
õoùng vai troỡ quan troỹng trong vióỷc kióứm soaùt vaỡ phaùt taùn thọng tin. Trong khi
nhaỡ quaớn trở cỏỳp cao vỏựn duy trỗ vai troỡ quan troỹng trong vióỷc phaùt ngọn, vai troỡ
naỡy cuợng õổồỹc chia seớ nhióửu hồn cho nhỏn vión trong tọứ chổùc.

c Vai troỡ ra quyóỳt õởnh
Nhióửu haỡnh vi cuớa ngổồỡi laợnh õaỷo õổồỹc sổớ duỷng õóứ khồới õọỹng vaỡ họự trồỹ chổồng
trỗnh TQ õổồỹc õỷc tờnh bồới vai troỡ khồới xổồùng, mọỹt trong nhổợng nọỹi dung cuớa
vai troỡ ra quyóỳt õởnh. Vồùi vai troỡ naỡy, nhaỡ quaớn trở cọỳ gừng caới tióỳn tọứ chổùc cuớa
hoỹ õóứ nhỏỷn dióỷn vỏỳn õóử vaỡ xỏy dổỷng nhổợng quaù trỗnh õóứ caới tióỳn nhổợng vỏỳn õóử
õoù. Vai troỡ õióửu khióứn rừc rọỳi, nhaỡ quaớn trở giaới quyóỳt xung õọỹt vồùi vai troỡ naỡy,
seợ õổồỹc thu nhoớ laỷi, ờt nhỏỳt laỡ trong daỡi haỷn, khi õoù ngổồỡi ta seợ coù caùi nhỗn laỷc
quan hồn õọứi vồùi sổù móỷnh cuớa tọứ chổùc. Vai troỡ õởnh vở nguọửn lổỷc coù
vai troỡ
quan troỹng, TQ seợ khọng thaỡnh cọng nóỳu nhaỡ laợnh õaỷo khọng kión õởnh trong
cam kóỳt cuớa hoỹ vóử nguọửn lổỷc cho caới tióỳn lión tuỷc vaỡ laỡm thoaớ maợn nhu cỏửu
khaùch haỡng. Cuọỳi cuỡng, vai troỡ thổồng lổồỹng vỏựn coỡn tọửn taỷi nhổng seợ coù nhổợng
thay õọứi, cọng ti cọỳ gừng duy trỗ quan hóỷ daỡi haỷn, õọi bón cuỡng coù lồỹi vồùi nhaỡ
cung cỏỳp, caùc tọứ chổùc vaỡ khaùch haỡng.
Mọ hỗnh Mintzberg mọ taớ haỡnh vi cuớa nhaỡ quaớn trở maỡ khọng mọ taớ hoỹ phaới
laỡm thóỳ naỡo. Noù cuợng tọứng hồỹp caùc cọng vióỷc cuớa nhaỡ quaớn trở qua nhióửu loaỷi tọứ
chổùc khaùc nhau. Do õoù, khoù õóứ so saùnh trổỷc tióỳp noù vồùi mọ hỗnh laợnh õaỷo cuớa
TQ. Tuy nhión coù
thóứ thỏỳy rũng coù mọỹt sọỳ vai troỡ (khồới xổồùng) õoùng vai troỡ
quan troỹng hồn trong nhổợng tọứ chổùc khọng thổỷc hióỷn TQ, nhổợng vai troỡ khaùc
(õióửu khióứn rừc rọỳi) laỷi ờt quan troỹng hồn vaỡ nhổợng vai troỡ khaùc (laợnh õaỷo) laỷi coù
nhổợng khaùc bióỷt.

9
2 Sỉû quan tám v cáúu trục khåíi xỉåïng
Trong mäüt loảt nghiãn cỉïu â âỉåüc thỉûc hiãûn trong nhiãưu thãú kè qua tải âải hc
Ohio State University, nhỉỵng nh nghiãn cỉïu â cäú gàõng nháûn diãûn nhỉỵng hnh
vi liãn quan âãún lnh âảo mäüt cạch hiãûu qu. Nhỉỵng nghiãn cỉïu âọ bao gäưm
nhiãưu hnh vi cọ thãø âỉåüc nhọm gäüp thnh hai mng: sỉû xem xẹt v cáúu trục
khåíi xỉåïng .
Sỉû quan tám (cng âỉåüc biãút nhỉ sỉû âënh hỉåïng vo nhán viãn) nghéa l quan
tám âãún thüc cáúp, gii thêch cho h vãư sỉû quan tám, lm cho sỉû quan tám ny

cọ kh nàng tiãúp cáûn, v nhçn chung lm cho chụng liãn quan âãún sỉû thënh
vỉåüng ca h. Cá
úu trục khåíi xỉåïng (cng âỉåüc biãút nhỉ âënh hỉåïng vo cäng
viãûc) nghéa l gàõn kãút nhán viãn vo täø chỉïc, bao gäưm viãûc thiãút láûp mủc tiãu,
nghiãn cỉïu v cng cäú nhỉỵng giåïi hản v tiãu chøn cho cạc th tủc tạc nghiãûp.
Viãûc nghiãn cỉïu chè ra ràòng, màûc d nhỉỵng tçnh húng khạc nhau âi hi
nhỉỵng hnh vi lnh âảo khạc nhau, qua thåìi gian háưu hãút nhỉỵng âån vë ca täø
chỉïc s âi hi c hai loải lnh âảo âãø thnh cäng.
Mäüt sỉû khạc biãût giỉỵa lnh âảo theo truưn thäúng v TQ âọ l theo truưn
thäúng, lnh âảo táûp trung vo bäü pháûn tạc nghiãûp trong khi TQ quan tám nhiãưu
âãún to
n bäü täø chỉïc hồûc l nhỉỵng bäü pháûn chênh ca täø chỉïc. Nhỉỵng tạc gi
viãút vãư lnh âảo ca TQ êt táûp trung vo nh lnh âảo cáúp tháúp. Tải cáúp ny cọ
thãø táûp trung vo viãûc tỉû qun trë .
Màûc d nhỉỵng khạc biãût âọ, sỉû quan tám v cáúu trục khåíi xỉåïng váùn ph håüp
våïi nhỉỵng täø chỉïc theo âøi TQ. Chàóng hản nhỉ nhỉỵng täø chỉïc cäng nháûn táưm
quan trng ca nhán viãn âäúi våïi sỉû thnh cäng ca nhỉỵng näù lỉûc cháút lỉåüng
ca täø chỉïc v âäúi våïi hiãûu qu ca h nọi chung. Do âọ, nhỉỵng nh lnh âảo
chàõc chàõ
n cáưn phi quan tám âãún nhu cáưu ca nhán viãn. Viãûc quan tám âãún
nhu cáưu ca nhán viãn s täúi thiãøu hoạ sỉû tháút bải ca h v cho phẹp h táûp
trung vo dëch vủ khạch hng v ci tiãún liãn tủc. Trong mäi trỉåìng TQ, viãûc
quan tám khäng thãø thỉûc hiãûn theo kiãøu gia trỉåíng, táûp trung vo quưn lỉûc ca
nh lnh âảo ca nhỉỵng bäü pháûn con. Ngỉåüc lải, nhán viãn phi âỉåüc tän trng.
Cáúu trục khåíi xỉåïng l ph håüp våïi mäi trỉåìng ca TQ, nhỉng nọ cọ thãø âỉåüc
thỉûc hiãûn mäüt cạch khạc biãût hån so våïi viãûc thiãút láûp cáúu trục truưn thäúng.
Theo truưn thäúng, nhỉỵng nh lnh âảo cọ trạch nhiãûm âäú
i våïi ton bäü nhỉỵng
hoảt âäüng liãn quan âãún viãûc cáúu trục khåíi xỉåïng - thiãút láûp mủc tiãu, thiãút láûp
nhỉỵng giåïi hản, nhỉỵng ngun tàõc .. Trong mäüt täø chỉïc táûp trung cho ci tiãún,

âo säú nhỉỵng hoảt âäüng âọ âỉåüc thỉûc hiãûn båíi nhán viãn.
Viãûc tho lûn vãư lnh âảo ca TQ gåüi ràòng lnh âảo cháút lỉåüng ch úu l
viãûc thiãút láûp âỉåìng hỉåïng cho nhán viãn bàòng cạch thiãút láûp táưm nhçn v nháûn

10
diãûn nhỉỵng giạ trë. Bàòng viãûc lnh âảo nhỉỵng näù lỉûc ci tiãún khäng ngỉìng,
nhỉỵng nh lnh âảo thiãút láûp thỉï tỉû ỉu tiãn cho nhỉỵng hoảt âäüng thäng qua täø
chỉïc. Chàóng hản nhỉ nhỉỵng hoảt âäüng cung cáúp mäi trỉåìng cáưn thiãút cho nhán
viãn âãø âãư xỉåïng cáúu trục cho chênh bn thán h.
3 Lê thuút lnh âảo biãún âäøi-Transformational Leadership
Theory
Cạc l thuút vãư lnh âảo âỉåüc chia thnh hai nhọm: lnh âảo giao dëch v
lnh âảo chuøn âäøi. Nhỉỵng nh lnh âảo giao dëch hỉåïng dáùn hồûc âäüng viãn
cáúp dỉåïi theo âënh hỉåïng mủc tiãu âỉåüc thiãút láûp bàòng cạch xạc âënh vai tr v
cạ
c u cáưu cäng viãûc. Trong khi nh lnh âảo chuøn âäøi thỉûc hiãûn truưn
cm hỉïng cho cáúp dỉåïi nhàòm vỉåüt qua cạc tỉ låüi cạ nhán v cọ kh nàng tạc
âäüng mnh liãût, âáưy tỉû ho tåïi cáúp dỉåïi.
Nh lnh âảo chuøn âäøi bao gäưm nhỉỵng cạ nhán chàóng hản nhỉ Bill Gates ca
Microsoft v Jeff Bezos ca Amazzon.com. H quan tám âãún cạc váún âãư liãn
quan v nhu cáưu phạt triãøn ca cáúp dỉåïi, h cọ kh nàng kêch thêch, khúy
âäüng v truưn cm hỉïng cho cáúp dỉåïi âãø näù lỉûc hån trong viãûc âảt âỉåüc mủc
tiãu ca nhọm.
Cọ thãø so sạnh våïi TQ våïi lnh âảo truøn âäøi.
9
Theo mä hçnh ny, lnh âảo
cọ bäún näüi dung chênh:
- Thục âáøy vãư tçnh cm- cung cáúp cho nhán viãn mäüt cm giạc cọ nghéa
v thạch thỉïc vãư cäng viãûc ca h
- Thục âáøy vãư trê tû- khuún khêch nhán viãn phạt triãøn tỉåíng v nhỉỵng
phỉång phạp måïi, v thêch nghi våïi nhỉỵng cạch thỉïc lm viãûc måïi
- Lê tỉåíng hoạ nh hỉåíng- thục âáøy cảnh tranh

- Cạ nhán hoạ sỉû quan tám- quan tám âàûc biãût tåïi nhu cáưu ca nhán viãn
âãø thỉûc hiãûn v phạt triãøn
Lnh âảo ngỉåìi mún cọ mäüt nh hỉåíng låïn trong täø chỉïc thç h phi thiãút láûp
mäüt viãù
n cnh trong di hản, lm viãûc âãø thục âáøy täø chỉïc mäüt cạch trê tû, âáưu
tỉ vo âo tảo v phạt triãøn cạ nhán v nhọm, nàõm bàõt ri ro, thục âáøy sỉû chia
s vãư táưm nhçn, giạ trë v táûp trung vo khạch hng v nhán viãn.
Mä hçnh l thuút lnh âảo biãún âäøi ph håüp våïi lnh âảo ca TQ. Nhiãưu
phỉång diãûn ca nọ (âàûc biãût trong táưm nhçn v viãûc táûp trung vo khạch hng
v nhán viãn nhỉ nhỉỵng cạ nhán) l hon ton ph håüp våïi TQ, trong khi
nhỉỵng cại khạc nhçn chung l ph håüp våïi TQ. Vê dủ, Deming táûp trung vo sỉû
cáưn thiãút ca nh qun trë l phi cọ “mủ
c âêch kiãn âënh”- âãø bo âm nàõm bàõt
mủc tiãu vãư cảnh tranh trong di hản thäng qua ci tiãún liãn tủc quạ trçnh . H
cng nãn truưn thäng mäüt táưm nhçn cm âäüng, cại nháún mảnh vo ci tiãún