Tải bản đầy đủ (.docx) (12 trang)

TIỂU LUẬN CHUYÊN đề xây DỰNG ĐẢNG giữ gìn kỷ luật của đảng theo tinh thần của chủ tịch hồ chí minh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (69.7 KB, 12 trang )

Giữ gìn kỷ luật của đảng theo tinh thần của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức được Hồ Chí Minh quan tâm từ
sớm và thường xuyên, đặc biệt ở tác phẩm cuối đời nhân dịp kỷ niệm 39
năm Ngày thành lập Đảng (3-2-1969): “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét
sạch chủ nghĩa cá nhân”. Qn triệt tư tưởng của Người, vấn đề giữ gìn
tính kỷ luật của đảng viên hiện nay phải gắn liền với việc rèn luyện đạo
đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân; cán bộ, đảng viên phải có tinh
thần trách nhiệm và hành động tích cực chống tham nhũng, lãng phí, quan
liêu...
1. Đạo đức như nguồn của sơng, gốc của cây, cái căn bản của con
người
Sinh thời, Hồ Chí Minh quan tâm rất nhiều đến việc giáo dục, rèn
luyện Đảng Cộng sản Việt Nam để Đảng trở thành Đảng “là đạo đức, là
văn minh”, trong đó đặc biệt chú trọng việc rèn luyện đạo đức cách mạng
cho cán bộ, đảng viên. Là người thường xuyên trăn trở vấn đề này, cho đến
trong Di chúc, Hồ Chí Minh cịn viết: “Trước hết nói về Đảng”(1); “Mỗi
đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự
cần kiệm liêm chính, chí cơng vơ tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch,
phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của
nhân dân”(2); sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước giành thắng
lợi, “việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng”(3).
Bài viết Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân
được Hồ Chí Minh cơng bố dịp kỷ niệm 39 năm Ngày thành lập Đảng (32-1969) một lần nữa thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Người về vấn đề rèn


luyện đạo đức cách mạng cho Đảng. Đây là mối quan tâm nhất quán của
Hồ Chí Minh về vấn đề này từ khi Đảng chuẩn bị ra đời (từ tác phẩm
Đường Cách mệnh năm 1927) cho đến cả quá trình phát triển của Đảng về
sau.
Theo Hồ Chí Minh, đạo đức của người cách mạng như là cái gốc của
cây, nguồn của sông, là phẩm chất căn bản của một con người. Trong rất


nhiều lần nói và viết về điều này, Hồ Chí Minh cho rằng: “Cũng như sơng
thì có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng cạn. Cây phải có gốc,
khơng có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, khơng có đạo
đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Vì muốn giải
phóng cho dân tộc, giải phóng cho lồi người là một cơng việc to tát, mà tự
mình khơng có đạo đức, khơng có căn bản, tự mình đã hủ hóa, xấu xa thì
cịn làm nổi việc gì?”(4).
Rất nhiều người đề cập đến triết lý phát triển. Triết lý phát triển mà
Hồ Chí Minh thể hiện qua cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người
xuất phát từ cách tiếp cận với đạo đức. Có người bày tỏ quan điểm rằng,
tiếp cận sự phát triển phải là từ “pháp trị”, chứ không theo “đức trị”.
Nhưng, trong xã hội hiện đại, giữa “pháp trị” và “đức trị” hầu như quyện
chặt nhau, và chính Hồ Chí Minh là người đi trước thời đại về vấn đề này.
Luật pháp là do con người làm ra, con người tự quy ước với nhau để hành
xử trong xã hội. Vì vậy, khi nói tới pháp luật đúng đắn thì đã có yếu tố đạo
đức tốt đẹp ở trong đó rồi. Ở đây khơng có gì là duy lý riêng và duy tình
riêng cả.


Từ trong các bài nói, bài viết của Hồ Chí Minh, nhất là từ trong cuộc sống
thường nhật của Người đã tốt lên điều đó. Trong xã hội hiện đại, luật pháp
ngày càng đầy đủ hơn, chặt chẽ hơn, nhưng điều tiết mọi hành vi thì đâu
chỉ có luật pháp. Hồ Chí Minh bao giờ cũng chú ý cả “đức trị” và “pháp
trị”, xử lý mọi công việc phải vừa có lý, vừa có tình, ngay cả trong Di chúc
khi căn dặn hậu thế giải quyết sự bất đồng trong phong trào cộng sản và
công nhân quốc tế, khôi phục tình đồn kết giữa các đảng cộng sản anh em,
Người cũng nhắc tới điều đó. Để thực hiện tốt luật pháp hay để làm tốt bất
kỳ việc gì đi chăng nữa thì trước hết vẫn cần cái đức.
Đối với người cách mạng, Hồ Chí Minh quan niệm rằng: “Làm cách
mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang,

nhưng nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức
tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa.
Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hồn
thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”(5). Có thể nói, trong suốt cuộc
đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh ln nói, viết và nhất là làm, có
liên quan đến vấn đề đạo đức. Đó là nếp sống văn hóa thường nhật của Hồ
Chí Minh. Khi cho đạo đức là cái gốc của cây, cái ngọn nguồn của sông,
cái căn bản của người cách mạng, Hồ Chí Minh đã trở thành một trong
những người đi tiên phong của cuộc cách mạng về đạo đức và chính Người
trở thành một chiến sĩ văn hóa trong hiện thực cuộc sống.
2. Kỷ luật nghiêm minh
Đạo đức cách mạng luôn gắn liền với giữ gìn kỷ luật nghiêm minh
của Đảng. Với kỷ luật Đảng, thể hiện trong Điều lệ Đảng cũng như các quy


định khác của Đảng, thì tất cả mọi đảng viên, bất kể đảng viên đó giữ chức
vụ hay khơng giữ chức vụ hoặc giữ chức vụ cao hay thấp trong bộ máy của
hệ thống chính trị, đều phải tuyệt đối chấp hành. Trong tác phẩm Nâng cao
đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh đề cập
chống chủ nghĩa cá nhân, cho rằng, do cá nhân chủ nghĩa “mà mất đồn
kết, thiếu tính tổ chức, kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp
hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, làm hại đến lợi
ích của cách mạng, của nhân dân”(6). Do vậy, Hồ Chí Minh nhấn mạnh
rằng, phải chú trọng tới vấn đề kỷ luật của Đảng: “Kỷ luật của Đảng phải
nghiêm minh”(7).
Kỷ luật của Đảng còn thể hiện ở việc Đảng vận dụng sáng tạo và phát
triển những nguyên lý về xây dựng đảng kiểu mới của V.I.Lênin. Một tổ
chức chính trị như Đảng Cộng sản có những nguyên tắc hoạt động của
mình. Đảng mà khơng có kỷ luật thì Đảng khơng có sức sống, càng khơng
có sức chiến đấu. Vấn đề kỷ luật liên quan đến vấn đề tự do. Có nhiều giá

trị của tự do và do đó có rất nhiều cách hiểu khác nhau về tự do. Xã hội
đương đại đạt tới nhiều giá trị vật chất và tinh thần to lớn, nhưng vẫn cịn
đó những giá trị cơ bản mà con người hiểu khác nhau và từ đó hành động
khác nhau. Con người là một thực thể của tự nhiên, cho nên con người chịu
sự tác động lớn - nhỏ, mạnh - yếu khác nhau. Rồi, đến lượt con người cũng
tác động trở lại thế giới tự nhiên. Đó chính là sự tương tác biện chứng. Do
vậy, khơng thể có “tự do tuyệt đối”, theo nghĩa con người muốn hành xử
thế nào là tùy, mà con người hành xử theo đúng quy luật của tự nhiên và xã
hội. Thế nên, kỷ luật chính là sự tự do. Và, tự do của con người chính là sự


nhận thức và hành động theo cái tất yếu. Nếu khơng hành động theo cái tất
yếu thì cũng tức là con người vi phạm quy luật và chắc chắn sẽ bị quy luật
trừng phạt.
Chống chủ nghĩa cá nhân để nâng cao đạo đức cách mạng chính là
yêu cầu mọi đảng viên phải tuân thủ kỷ luật Đảng để Đảng hành động theo
đúng quy luật của tự nhiên và xã hội, để Đảng có sức mạnh nội tại. Rất
tiếc, như Hồ Chí Minh đã phê bình nghiêm khắc trong tác phẩm Nâng cao
đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, ở nước ta vẫn có khơng ít
đảng viên thiếu tính kỷ luật. Khi đảng viên đã thiếu tính kỷ luật thì chắc
chắn khơng có đạo đức cách mạng.
Nửa thế kỷ đã qua (1969 - 2019), Đảng Cộng sản Việt Nam đã trải
nghiệm cuộc sống phong phú và phức tạp trên con đường phát triển. Vấn
đề giữ gìn kỷ luật của Đảng vừa là vấn đề cũ, bởi nó vốn là và vẫn là một
nguyên tắc để Đảng căn cứ vào đó để hoạt động và phát triển. Nó cũng vừa
là vấn đề luôn luôn mới bởi Đảng phải luôn tương thích với những điều
kiện mới với yêu cầu cao hơn về sức mạnh nội tại mà ở đó việc giữ gìn kỷ
luật trong Đảng được đặt lên hàng đầu trong xây dựng và chỉnh đốn Đảng.
Nhìn từ tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá
nhân của Hồ Chí Minh, vấn đề kỷ luật Đảng hiện nay trong xây dựng và

chỉnh đốn Đảng cần hiểu và vận dụng như thế nào?
Trước hết, trong vấn đề giữ gìn kỷ luật, Đảng khơng cho phép đảng
viên coi cái tôi cao hơn tất thảy, không cho phép đảng viên hành xử bất
chấp cương lĩnh, đường lối, chủ trương, nghị quyết, Điều lệ Đảng, quyết
định, quy định của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước.


Nếu cán bộ, đảng viên mắc phải căn bệnh này thì sẽ trở thành những
con người độc đốn, chun quyền để mưu cầu lợi ích cá nhân, bất chấp
nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Họ thường tìm kẽ hở trong
các quyết định của Đảng, pháp luật của Nhà nước để làm lợi khơng chính
đáng. Trong sinh hoạt và công tác của Đảng và trong các tổ chức của hệ
thống chính trị, họ đặt quyền lợi của cá nhân mình, gia đình mình, nhóm
mình cao hơn tất cả, hoặc coi lợi ích cá nhân là duy nhất. Thậm chí, họ lợi
dụng chức quyền và bộ máy tổ chức để tác động cho ra đời những chính
sách, quy định, quy hoạch có lợi cho mình. Đối với tổ chức thì họ giấu
giếm khuyết điểm, sai lầm của cá nhân mình; lũng đoạn, kéo bè kéo cánh,
gây mất đồn kết, bao che sai phạm của những người cùng cánh để hưởng
lợi. Họ coi tổ chức của hệ thống chính trị chỉ là cơng cụ để thu vén lợi ích
cá nhân. Hành động của những người mắc phải căn bệnh cá nhân chủ nghĩa
biểu hiện rất rõ nói khơng đi đơi với làm: (1) Nói nhiều làm ít; (2) Nói mà
khơng làm; (3) Nói rất hay nhưng làm rất dở; (4) Nói một đằng làm một
nẻo. Trăn trở về điều này, từ năm 1969, Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng, do cá
nhân chủ nghĩa mà mất đồn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh
thần trách nhiệm, khơng chấp hành đúng đường lối, chính sách của Đảng
và Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân.
Tuân thủ kỷ luật của Đảng là phải đề phòng và chống lại những hành
vi phản bội Đảng, phản bội chế độ chính trị. Phản bội Đảng, phản bội chế
độ chính trị là sự biểu hiện cao nhất của chủ nghĩa cá nhân, dẫn tới cá nhân
đối lập với vận mệnh của Đảng, và như vậy là vi phạm nghiêm trọng kỷ

luật Đảng. Những người này bị lợi ích vật chất chi phối, bị đồng tiền tiến


công, khảo nghiệm về phẩm chất đạo đức. “Nén bạc đâm toạc tờ giấy”.
Nhưng ở đây nó đâm toạc cả nhân cách, trái tim của người cộng sản, nếu
người đó sa vào chủ nghĩa cá nhân, vi phạm kỷ luật. Họ làm nô lệ cho đồng
tiền, sẵn sàng bán cả bí mật quốc gia, có những hành động chống đối hoặc
đứng đằng sau cổ súy cho những hành động chống đối, bơi đen chế độ
chính trị hiện hành... Họ sẵn sàng nhận những đồng tiền bẩn của các thế
lực thù địch để chống đối sự nghiệp cách mạng của đất nước. Lợi ích vật
chất và dục vọng của cuộc sống là sự khảo nghiệm lớn nhất, nghiệt ngã
nhất để thấy rõ người cán bộ, đảng viên có giữ gìn kỷ luật Đảng, có mắc
phải căn bệnh cá nhân chủ nghĩa hay khơng. Rất đáng tiếc, có cả một số
cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước, do tính kỷ luật kém, do không đủ
bản lĩnh và thiếu tu dưỡng đạo đức cho nên nhanh chóng bị quyền lợi vật
chất và sắc dục đánh gục.
Hai là, cần đặt vấn đề đảng viên thực hiện kỷ luật Đảng trong khuôn
khổ rèn luyện đạo đức cách mạng.
Đại hội XII của Đảng nhấn mạnh vấn đề xây dựng, rèn luyện đạo đức
trong Đảng, cho nên, ngoài việc đề ra như các Đại hội trước là xây dựng
Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, còn nêu thêm xây dựng Đảng về đạo
đức. Đây là sự nhấn mạnh cần thiết trong bối cảnh Đảng lãnh đạo toàn diện
sự nghiệp đổi mới, đưa đất nước hội nhập quốc tế ngày càng sâu và toàn
diện, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong
tồn cầu hóa. Vấn đề rèn luyện đạo đức cách mạng càng trở nên bức thiết
hơn khi rất nhiều những cám dỗ về lợi ích vật chất đặt ra trước mắt đảng
viên trong sự khơi mở của danh lợi con người thời kỳ mới, thời kỳ của


nhiều giá trị tinh thần tốt đẹp đang bị băng hoại. Một con người khi đã

đứng trong hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam trong thời bình bị thử
thách rất lớn về vấn đề lợi ích, chủ yếu là lợi ích vật chất, buộc phải hằng
ngày hằng giờ xử lý mối quan hệ lợi ích cá nhân mình với lợi ích của
Đảng, của Tổ quốc, của nhân dân. Tuân thủ kỷ luật của Đảng cũng tức là
tuân thủ mối quan hệ lợi ích đó.
Ba là, vấn đề kỷ luật Đảng đi đôi với vấn đề chống chủ nghĩa cá
nhân.
Kỷ luật của Đảng địi hỏi lợi ích của cá nhân và lợi ích của Đảng phải
hài hịa với nhau. Do vậy, đảng viên cần hướng chỉnh cho lợi ích của cá
nhân mình hợp với lợi ích của Đảng. Mỗi một cá nhân đảng viên là một tế
bào của cơ thể Đảng. Mỗi khi mắc phải căn bệnh chủ nghĩa cá nhân thì tế
bào đó là tế bào khơng lành mạnh. Rất nhiều lần, Hồ Chí Minh đã tuyên bố
rằng, Đảng ra đời và phát triển khơng phải vì mục đích tự thân, mà là vì
độc lập cho Tổ quốc và vì hạnh phúc của nhân dân; rằng, tất cả mọi đường
lối, chính sách của Đảng đều chỉ nhằm đưa lại lợi ích cho nhân dân. Do đó,
mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn luôn vừa là người lãnh đạo, đồng thời vừa
là công bộc, đầy tớ của nhân dân. Cá nhân và tập thể Đảng phải trở thành
một khối vững chắc trong giải quyết các mối quan hệ hằng ngày của đảng
viên với tổ chức Đảng.
Trong thực tế cuộc sống, những đảng viên mắc phải căn bệnh cá nhân
chủ nghĩa chỉ chăm lo đến lợi ích của cá nhân mình. Biểu hiện rõ nhất là
trong công tác cán bộ và lợi ích nhóm, lợi ích gia đình, mà những lợi ích
này trái với lợi ích của Đảng. Trong vài nhiệm kỳ gần đây, văn kiện Đại hội


Đảng đã đề cập nhiều kiểu “chạy” thể hiện rất rõ căn bệnh này. Trong thực
tế thì các kiểu chạy còn phong phú hơn: chạy bằng cấp, chạy huân-huy
chương, chạy danh hiệu, chạy tội, chạy tuổi, chạy chức, chạy quyền, chạy
luân chuyển, chạy quy hoạch, chạy việc, chạy vào chỗ có liên quan đến vật
chất để hịng lợi dụng kiếm chác v.v. Những người mắc căn bệnh cá nhân

chủ nghĩa khi “chạy” các kiểu này thường tung hết các mánh khóe, đặc biệt
là dùng vật chất và sắc dục, để được đề bạt, bổ nhiệm vào những chức vụ
trong hệ thống chính trị, đặc biệt là những chức vụ liên quan nhiều đến lợi
ích vật chất.
Họ cịn tìm mọi cách để đưa những người trong gia đình, những
người cùng cánh hẩu, nghĩa là những người thân tín, vào nắm giữ các chức
vụ ở các cấp. Do đó, hình thành các nhóm lợi ích, mà thực chất cũng là
mưu cho lợi ích cá nhân mình. Trong cơ chế thị trường cạnh tranh hiện nay,
có khơng ít những biểu hiện lệch lạc của việc giải quyết các mối quan hệ
lợi ích của cá nhân - doanh nhân - nhân dân. Họ thường núp bóng tập thể,
thậm chí là núp bóng lợi ích quốc gia, lợi ích của Đảng để nhằm đạt được
điều có lợi cho bản thân mình. Rõ nhất là qua giải quyết vấn đề tài sản
cơng, trong đó chủ yếu là tài sản đất đai, qua xử lý cho thuê đất, đền bù đất
đai ở các doanh nghiệp, ở đấu thầu dự án, đầu tư các cơng trình cơng cộng,
quản lý doanh nghiệp nhà nước, cổ phần hóa, v.v. Trong công tác cán bộ,
nếu bổ nhiệm những cán bộ, đảng viên mắc phải căn bệnh cá nhân chủ
nghĩa thì đều được núp dưới những tuyên bố “đúng quy trình”. Thành thử,
cụm từ “đúng quy trình” trong hoạt động của các tổ chức Đảng vốn được


hiểu theo nghĩa tích cực, đúng đắn, thì lại trở thành cụm từ được hiểu theo
nghĩa tiêu cực bởi những quyết định sai lầm về nhân sự cán bộ lãnh đạo.
Bốn là, thực hiện kỷ luật Đảng chính là sự biểu hiện của tinh thần
trách nhiệm và hành động tích cực chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.
Hồ Chí Minh coi tham ơ, lãng phí, quan liêu là giặc nội xâm. Tham
nhũng hiện được nhiều người gọi là “quốc nạn”, nhưng nên gọi tên đúng
nhất là “giặc”. Nếu là nạn thì dùng phương pháp chống nạn, cịn đây là
giặc thì phải dùng phương pháp chống giặc, giết giặc, tiêu diệt giặc. Bộ ba
tham nhũng/tham ơ - lãng phí - quan liêu trở thành những nhân tố làm hại
Đảng, làm hại Tổ quốc, nhưng những người khơng có tính kỷ luật, mang

bệnh cá nhân chủ nghĩa bất chấp, miễn là có lợi cho bản thân và gia đình
mình. Biểu hiện của tham nhũng là ở chỗ, những đảng viên có chức có
quyền, nhất là những người liên quan đến của cải vật chất, tiền bạc của
cơng, bị thối hóa biến chất cộng với kẽ hở của pháp luật, chính sách và bị
lơi lỏng kiểm tra, giám sát quyền lực thì sẽ đẻ ra tham nhũng. Lãng phí dễ
thấy ở đây là lãng phí cơng sản, chi tiêu ngân sách bạt mạng, lãng phí đầu
tư, bị hối lộ chi phối, tìm trăm phương ngàn kế để cho những người xấu
trúng thầu dự án, cịn bản thân mình hưởng lợi, mặc cho những thế hệ sau
gánh chịu hậu quả. Sự lơi lỏng trong kiểm tra, giám sát quyền lực trong
thời gian qua và hiện nay đã tiếp tay cho chủ nghĩa cá nhân hoành hành.
Các vụ án và các vụ kỷ luật cũng như những vụ tiêu cực trong bộ máy hệ
thống chính trị bị phanh phui trong thời gian qua đã phơi bày một phần của
tảng băng chìm những điều thực chất do kém kỷ luật trong Đảng, do chủ
nghĩa cá nhân gây ra. Đất nước bị mất hàng chục nghìn tỷ đồng, điều đó rất


đáng đau xót. Nhưng, đáng buồn nhất, đau xót nhất là ở chỗ do những tiêu
cực như vậy cho nên nhiều giá trị văn hóa đạo đức bị băng hoại, đặc biệt
làm cho niềm tin của nhân dân, của xã hội đối với Đảng bị suy giảm nhanh
chóng. Mà khi đã suy giảm và mất niềm tin thì mất tất cả. Những biểu hiện
tình trạng vơ kỷ luật và những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân như thế
không chỉ có trong cán bộ cấp dưới, mà nguy hiểm hơn chúng cịn có trong
một số cán bộ cấp cao, cán bộ chủ chốt. Nhiều cán bộ, do tính kỷ luật rất
kém, do chủ nghĩa cá nhân chi phối mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào
tham ơ, thối hóa, lãng phí, xa hoa. Họ tham danh trục lợi, thích địa vị
quyền hành. Họ tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng,
độc đoán, chuyên quyền. Họ xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh
quan liêu, mệnh lệnh. Họ khơng có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu
học tập để tiến bộ.
Đảng phải mạnh, phải trong sạch, trong sáng. Trong Đảng, chắc chắn

ai cũng mong như thế. Và, đó là di huấn của Hồ Chí Minh mà các thế hệ
đảng viên phải ra sức thực hiện khi đọc lại tác phẩm Nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân mà Hồ Chí Minh rút từ tâm can
mình trong năm cuối đời, dịp kỷ niệm thành lập Đảng (3-2-1969).
______________________________
(1), (2), (3) Hồ Chí Minh: Tồn tập, t.12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2011, tr.611, 612, 616.
(4) Sđd, t.5, tr.292-293.
(5), (6), (7) Sđd, t.15, tr.622, 547, 547.


GS, TS MẠCH QUANG THẮNG
Viện Lịch sử Đảng,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Nguồn: Tạp chí Lý luận Chính trị điện tử



×