Giáo trình Vẽ bố cục chất liệu khắc gỗ - Trường Cao đẳng Lào Cai

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI

GIÁO TRÌNH NỘI BỘ
MƠN HỌC/MƠ ĐUN: VẼ BỐ CỤC CHẤT LIỆU KHẮC GỖ
NGÀNH: HỘI HỌA

Lưu hành nội bộ
Năm 2019
1
1


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được phép dùng
ngun bản hoặc trích dùng cho các đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

2
1


LỜI GIỚI THIỆU
Trong các ngành nghệ thuật tạo hình như hội hoạ, kiến trúc, điêu khắc… các nghệ
sĩ thường áp dụng những nguyên tắc bố cục để sắp xếp chủ thể vào đúng vị trí “hợp
nhãn” với người xem . Đây có thể gọi là nghệ thuật của thị giác.
Vậy nên đấy chính là lý do tơi quyết định viết cuốn giáo trình này để mọi người có
thể học và tham khảo. Trong quá trình viết giáo trình dưới sự chỉ đạo và quan tâm của ban
giám hiệu cũng như sự góp ý giúp đỡ và cung cấp tư liệu của các đồng nghiệp để tơi hồn
thành nhiệm vụ của mình. Xin chân thành cảm ơn!

Lào Cai, năm 2019
Người biên soạn
Nguyễn Huy Hiệp

3
1


MỤC LỤC
Bài 1: Vẽ bố cục chất liệu khắc gỗ ...................................................................................... 5
I. Lịch sử tranh khắc gỗ.................................................................................................... 5
II. Công cụ và trình tự thực hiện tranh khắc gỗ ............................................................... 8
1. Cơng cụ in, khắc ....................................................................................................... 8
2. Trình tự thực hiện tranh khắc gỗ ............................................................................ 10
3. Các lỗi thường gặp trong quá trình khắc, cách khắc phục...................................... 11
III. Một số tác phẩm tiêu biểu ........................................................................................ 11
Bài 2: Vẽ bố cục tranh phong cảnh điểm người ................................................................ 14
I. Lý thuyết về bố cục tranh phong cảnh điểm người .................................................... 14
II. Thực hành vẽ bố cục tranh phong cảnh điểm người ................................................. 14
III. Các lỗi thường gặp, nguyên nhân, cách khắc phục .................................................. 15
Bài 3: Vẽ bố cục tranh sinh hoạt ....................................................................................... 17
I. Lý thuyết về bố cục tranh sinh hoạt ............................................................................ 17
II. Thực hành vẽ bố cục tranh sinh hoạt ......................................................................... 17
III. Các lỗi thường gặp, nguyên nhân, cách khắc phục .................................................. 18
Tài liệu tham khảo ...................................................................................................... 19

4
1

Tên môn học: Vẽ bố cục chất liệu khắc gỗ
(Chất liệu khắc gỗ, KT 40x60cm)
Mã mơn học: MH18
I. Vị trí, tính chất của mơn học
- Vị trí: Học kì V
- Tính chất: là mơ đun chun ngành bắt buộc
II. Mục tiêu mô đun
Kết thúc môn học người học đạt được
- Về kiến thức
+ Người học trình bày được những đặc trưng của chất liệu khắc gỗ so với chất liệu bột màu
+ Người học trình bày được trình tự thực hiện bài vẽ bố cục khắc gỗ
- Về kỹ năng
+ Vẽ được bố cục chất liệu khắc gỗ theo yêu cầu cụ thể từng bài trong chương trình học
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm
+ Tham gia tích cực vào các giờ giảng
+ Thể hiện năng lực tự học thơng qua các bài học có nội dung tương tự
+ Thêm yêu quý say mê hơn với chất liệu mới trong hội họa, từ đó có ý thức giữ gìn phát
huy nét đẹp truyền thống của tranh khắc gỗ Việt Nam.
III. Nội dung môn học
Bài 1: Vẽ bố cục chất liệu khắc gỗ
I. Lịch sử tranh khắc gỗ
Kỹ thuật in bằng chế bản khắc gỗ nổi là phương pháp in ấn có lịch sử lâu đời nhất.
Tại Châu Âu, các tác phẩm nghệ thuật khắc gỗ đầu tiên ra đời khoảng thời gian từ
năm 1400 đến năm 1500, trong các tu viện ở Bayern và vùng núi Alpes. Đây đều là các
bản in một mặt từng trang rời, dưới dạng như tờ truyền đơn hay sách mỏng được dùng để
truyền bá tư tưởng về nghệ thuật, thế giới quan và tôn giáo…Khắc gỗ Châu Âu đạt đến
đỉnh cao vào thời kỳ Phục Hưng, khi các nhà nghệ thuật như Albrecht Dürer và Hans
Baldung tạo ra được những tác phẩm khắc gỗ có giá trị cao. Đặc biệt, Albrecht Dürer đã
giải phóng tranh khắc gỗ ra khỏi tính năng chỉ để minh họa cho sách, đồng thời mang lại
một định nghĩa mới về tranh khắc gỗ tại thời điểm đó: một phương tiện truyền đạt nghệ

thuật (H4.1).

5
1


H4.1

Albrecht Durer, Samson Fighting the Lion (Samson Rending the Lion), 1496.

Kỹ thuật đồ họa này phát triển trong khu vực Đơng Á độc lập với Châu Âu và có
lịch sử sớm hơn. Ở Trung Quốc, khắc gỗ trở nên phổ biến là vào thời nhà Tống (960-1279),
đó là lúc các nhà nghệ thuật liên hợp lại với nhau thành lập các xưởng khắc gỗ. Sản
xuất khắc gỗ màu Trung Quốc đạt đến trình độ hồn hảo cao (H4.2). Tại Nhật Bản, khắc
gỗ phát triển như một hình thức nghệ thuật bắt đầu từ khi kỹ thuật này được lan truyền từ
Trung Quốc ở cuối thế kỷ thứ 8. Khắc gỗ tại Nhật Bản cực thịnh trong khoảng thời gian
từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19. Các bản khắc gỗ Nhật đầu tiên đều là các hình ảnh mang chủ
đề tôn giáo, được sáng tác trong xưởng khắc gỗ của chùa và mang nhiều chức năng như
các tờ in khắc gỗ rời tại Châu Âu thế kỷ 15 (H4.3, H4.4, H4.5, H4.6).

H4.2

Tranh in truyền thống Trung Quốc

6
1


H4.3

H4.4

H4.5

H4.6

Tranh khắc gỗ là một chất liệu sáng tác mỹ thuật đồ họa truyền thống của Việt Nam,
chia hai loại chính là tranh tết và tranh thờ - xuất hiện gần như cùng lúc với tín ngưỡng thờ
cúng tổ tiên và việc thần thánh hóa các hiện tượng tự nhiên của người Việt. Những phường
thợ chuyên khắc tranh và những làng khắc tranh mang tính chun mơn hóa cao: tranh
7
1


Đơng Hồ, tranh Hàng Trống, tranh Kim Hồng, tranh thờ Huế thịnh hành trong các thế kỷ
từ 16 đến đầu thế kỷ 20. Nét riêng của mỗi dòng tranh được thể hiện ngay từ quy trình làm
tranh cũng như trong mỗi đường nét của tranh. Đó là sự khác biệt giữa kỹ thuật khắc ván
in, kỹ thuật vẽ, nguyên liệu làm tranh, cách pha chế tạo màu sắc riêng...Tuy nhiên, tranh
khắc gỗ dân gian Việt nhìn chung đều được dựng hình theo kiểu lấy các nét khoanh, lấy
các mảng màu và bao lại tồn hình. Tranh khắc gỗ dân gian là di sản văn hóa to lớn của
dân tộc Việt (H4.7, H4.8, H4.9).

H4.7 Tranh dân gian Đông Hồ

H4.8

Tố nữ - Tranh Hàng Trống

H4.9 Tranh Làng Sình

II. Cơng cụ và trình tự thực hiện tranh khắc gỗ
1. Công cụ in, khắc
a. Gỗ khắc: là một kĩ thuật in ấn trong nghệ thuật tranh in đồ họa, sử dụng chế bản in gỗ
và phương pháp khắc nổi. Có nghĩa là, các thành phần không in trên tranh (mảng trắng)
được khắc bỏ khỏi bề mặt của khối gỗ, phần được in (mảng đen) là phần ở lại (H4.10).
8
1


H4.10
Gần như tất cả các loại gỗ thông dụng đều có thể tạo chế bản khắc gỗ (một trong số
ít loại gỗ khơng thích hợp là gỗ thơng), phổ biến hiện nay cịn sử dụng ván ép gỗ cơng
nghiệp. Bề mặt gỗ phải được mài phẳng và làm nhẵn hoàn tồn. Để loại bỏ gỗ ở những
phần khơng in, người ta dùng dao khắc gỗ.
b. Dao khắc: Bộ dao khắc gỗ cung cấp các đầu dao khắc khác nhau, gồm: dao mỏng dùng
để khắc các đường viền (A), dao trổ dùng để tạo rãnh chữ V (B), dao khắc dùng để khắc
các đường thẳng và đường song song (C), cây đục bán nguyệt để cắt bỏ đi những phần lớn
không phải in (D). Tùy theo kĩ thuật sử dụng dao khắc sáng tạo của nghệ sĩ, những nét khắc
hay bề mặt khắc đẹp chính là đặc trưng của tranh khắc gỗ (H4.11).

H4.11 Dao khắc gỗ
Một số công nghệ hiện đại như máy phay, máy cưa, khắc laser, khắc CNC…ngày
nay cũng được áp dụng để tạo chế bản khắc gỗ.
c. Giấy in: Ngày nay có rất nhiều loại giấy in khác nhau nhưng thơng dụng vẫn là giấy gió,
giấy toki, giấy xuyến chỉ…
d. ru lô: Là công cụ dùng để lăn màu lên mộc bản và dùng để chà tranh khi in (H4.12).

9
1

H4.12
2. Trình tự thực hiện tranh khắc gỗ
Bước 1: Chuẩn bị vài thứ cần thiết nhất để tạo hình: một bút chì, giấy vẽ, tẩy,giấy in, gơm
nếu cần, mực in. Phác thảo bức tranh bạn theo chủ đề hoặc thể hiện theo trí tưởng tượng
của mình, phá vỡ giới hạn, một điều nên nhớ nghệ thuật phải là đỉnh cao của sự sáng tạo
không ngừng. Hãy vẽ những thứ bạn thích! Bắt đầu từ những nét đơn giản sau đó tăng khả
năng phức tạp lên sau bức tranh đầu.
Bước 2: Chuẩn bị một mảnh gỗ theo kích thước nếu in đen trắng cịn in màu thì ta phải
chuẩn bị từ hai tấm gỗ trở lên tùy vào số màu và ý đồ mà có số bản gỗ tương ứng, hình
dạng cần sử dụng, hãy mài nhẵn bề mặt tấm gỗ trên giấy nhám, lưu ý nếu khơng có gỗ mít
thì bạn có thể mua giấy tại các cửa hàng thiết bị chuyên bán dụng cụ riêng biệt cho ngành
đồ họa – thiết kế để q trình thực hiện nhanh chóng hơn vì trên thị trường nhiều chủng
loại. Căn chỉnh kích thước gỗ theo bức tranh, vạch trên mảnh gỗ kích thước cần tạo.
Bước 3: Các họa hình sau khi đã vẽ hãy ép chúng xuống mảnh gỗ, sử dụng một vật có đầu
kim loại vạch mạnh để hằn nét của bức vẽ. Thao tác này scan lại gần như đầy đủ họa tiết,
sau đó dùng bút dạ đi lại các phần cho rõ nét hơn.
Bước 4: Gờ và bộ giao khắc gỗ là điều không thể thiếu, chúng gồm 4-6 cây. Khoét đường
viền là mũi dao nhọn nhất, dao hình dạng rãnh chữ V, dao hình bán nguyệt và hình dạng
ván trượt. Đôi khi những người làm nghề điêu luyện họ sẽ chế những mũi dao theo nhu
cầu riêng cho nên trong khuôn khổ tập tành, hãy mua một bộ cơ bản. Hãy khoét các phần
trong tranh, hãy tỉ mỉ và cận thận vì mũi dao rất bén, cơng đoạn này mất nhiều thời gian
nhất, các nét trổ sẽ dần dần hồn thiện.
Bước 5: Dùng rulơ lăn mực ra một bề mặt sẵn để mực dính trên nó, sau đó lăn ngược lên
mảnh gỗ để đậm những chi tiết một lần nữa. Phần hình hiện ra rõ nét.
Bước 6: Dùng giấy để in … đặt lên bản mộc dùng ru lơ hoặc xơ mướp, bình nhựa (Những
vật có bề mặt mền và có độ đàn hồi) chà lên để in và hoàn thiện.
10
1

3. Các lỗi thường gặp trong quá trình khắc, cách khắc phục
a. Ván khắc: Do sơ ý mà người khắc dùng phải những tấm gỗ không đảm bào như cứng
hoặc cịn tươi nên q trình khắc đẫn đến khó khắc hoặc cong vênh không như ý. Vậy nên
khắc phục bằng cách khi chọn gỗ phải chọn loại khô và mềm như gỗ mít, gỗ thị hoặc giấy
nện.
b. Giấy in: Khi in mực khơng bám vào giấy hoặc nhịe vì bề mặt giấy có độ nhẵn cao. Khắc
phục bằng cách chọn các loại giấy hút mực như giấy gió, xuyến chỉ, giấy công nghiệp dành
cho tranh in khắc.
c. Dao khắc: Khi khắc các nét thường bị xơ, cứng hay bong nguyên nhân là do sử dụng
dao chưa hợp lý hoặc dao cùn do sử dụng nhiều. Khắc phục bằng cách tùy từng nét mà sử
dụng dao, nét bé dao bé, nét lớn dao lớn, thường xuyên mài dao khắc.
d. Bản in: Khi in ra bản in bị mờ, đơn điệu về nét, rối về bố cục, thiếu đậm nhạt do quá
trình khắc lạm dụng một nét khắc, nét khắc chưa đủ độ sâu. Khắc phục bằng cách điều tiết
chậm rải các nét ngắn dài, to nhỏ khác nhau không sử dụng một loại dao trong suốt quá
trình khắc, nét khắc phải mạnh và sâu, nên in thử một vài lần trong q trình khắc để có
hướng điều chỉnh kịp thời.
Một vài hình ảnh mơ tả q trình làm tranh khắc gỗ.

H4.13 Khắc ván

H4.14 Mộc bản được lăn qua mực sau đó in tranh

III. Một số tác phẩm tiêu biểu

11
1


H4.15 Themoon

H4.17 Anthony Ratcliffe

H4.16 Wooden chairs

H4.18 Bryan Nash

H4.19 Giant Sounds - Alex Gillies

Trong dòng chảy của hội họa Việt Nam, Trần Ngun Đán, người tình chung thủy
của dịng tranh khắc gỗ, đã dành hơn nửa đời người để cống hiến cho nghệ thuật tạo hình
in ấn, ơng sáng tạo hơn 100 tác phẩm, bắt đầu từ năm 1970- 2016, hiện nay tâm hồn lớn

12
1


vẫn miệt mài giữ lại những giá trị truyền thông cao cả của tranh khắc gỗ, mang bản sắc
riêng, dấu ấn Việt.

H4.20 Làng Sình Huế xưa -2008 H4.21

H4.22 Nghệ nhân tranh Hàng Trống

Chăm học chăm làm-1975

H4.23 Hà Nội trong mắt tôi, 2011

13
1

Bài 2: Vẽ bố cục tranh phong cảnh điểm người
(Chất liệu khắc gỗ, KT 40x60cm)
A. Mục tiêu
Kết thúc bài người học đạt được
- Về kiến thức
+ Người học nêu được quá trình hình thành và phát triển của tranh khắc gỗ Việt Nam
+ Trình bày được các cơng đoạn để thực hiện một bài khắc gỗ đen trắng
- Về kỹ năng
+ Khắc được một bài bố cục tranh phong cảnh điểm người
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm
+ Tham gia tích cực vào các giờ giảng
+ Thể hiện năng lực tự học thơng qua những bài có nội dung về phong cảnh điểm người
+ Thấy được vẽ đẹp của thiên nhiên, con người thông qua chất liệu khắc gỗ, từ đó thêm
u q, giữ gìn, phát huy chất liệu truyền thống của dân tộc
B. Nội dung bài học
I. Lý thuyết về bố cục tranh phong cảnh điểm người
Là thể hiện bố cục phong cảnh điểm người thông qua đường nét, mảng miếng của
chất liệu khắc gỗ
II. Thực hành vẽ bố cục tranh phong cảnh điểm người
Bước 1: Chuẩn bị vài thứ cần thiết nhất để tạo hình: một bút chì, giấy vẽ, tẩy,giấy in, gơm
nếu cần, mực in. Phác thảo bức bố cục bằng nét, đậm nhạt, mảng miếng bằng đen trắng
phong cảnh điểm người, nên sử dụng lại phác thảo đã làm trong phần chất liệu bột màu.
Bước 2: Chuẩn bị một mảnh gỗ theo kích thước 40x60 cm, mài nhẵn bề mặt tấm gỗ trên
giấy nhám, lưu ý nếu khơng có gỗ mít, gỗ thị thì bạn có thể mua gỗ ép cơng nghiệp cũng
đảm bảo yêu cầu tại các cửa hàng thiết bị chuyên bán dụng cụ riêng biệt cho ngành đồ họa.
Bước 3: Các họa hình sau khi đã vẽ hãy ép chúng xuống mảnh gỗ, sử dụng một vật có đầu
kim loại vạch mạnh để hằn nét của bức vẽ. Thao tác này scan lại gần như đầy đủ họa tiết,
sau đó dùng bút dạ đi lại các phần cho rõ nét hơn.

Bước 4: Gờ và bộ giao khắc gỗ là điều không thể thiếu, chúng gồm 4-6 cây. Khoét đường
viền là mũi dao nhọn nhất, dao hình dạng rãnh chữ V, dao hình bán nguyệt và hình dạng
ván trượt. Đơi khi những người làm nghề điêu luyện họ sẽ chế những mũi dao theo nhu
cầu riêng cho nên trong khuôn khổ tập tành, hãy mua một bộ cơ bản. Hãy khoét các phần
trong tranh, hãy tỉ mỉ và cận thận vì mũi dao rất bén, công đoạn này mất nhiều thời gian
nhất, các nét trổ sẽ dần dần hoàn thiện.

14
1


Bước 5: Dùng rulô lăn mực ra một bề mặt sẵn để mực dính trên nó, sau đó lăn ngược lên
mảnh gỗ để đậm những chi tiết một lần nữa. Phần hình hiện ra rõ nét.
Bước 6: Dùng giấy để in… đặt lên bản mộc dùng ru lô hoặc xơ mướp, bình nhựa (Những
vật có bề mặt mền và có độ đàn hồi) chà lên để in và hoàn thiện (H4.1.1, H4.1.2, H4.1.3,
H4.1.4).

H4.1.1

H4.1.3

H4.1.2

H4.1.4

III. Các lỗi thường gặp, nguyên nhân, cách khắc phục
1. Ván khắc: Do sơ ý mà người khắc dùng phải những tấm gỗ không đảm bào như cứng
hoặc cịn tươi nên q trình khắc đẫn đến khó khắc hoặc cong vênh không như ý. Vậy
nên khắc phục bằng cách khi chọn gỗ phải chọn loại khô và mềm như gỗ mít, gỗ thị hoặc
giấy nện.

2. Giấy in: Khi in mực khơng bám vào giấy hoặc nhịe vì bề mặt giấy có độ nhẵn cao. Khắc
phục bằng cách chọn các loại giấy hút mực như giấy gió, xuyến chỉ, giấy công nghiệp dành
cho tranh in khắc.
3. Dao khắc: Khi khắc các nét thường bị xơ, cứng hay bong nguyên nhân là do sử dụng
dao chưa hợp lý hoặc dao cùn do sử dụng nhiều. Khắc phục bằng cách tùy từng nét mà sử
dụng dao, nét bé dao bé, nét lớn dao lớn, thường xuyên mài dao khắc.
15
1


4. Bản in: Khi in ra bản in bị mờ, đơn điệu về nét, rối về bố cục, thiếu đậm nhạt do quá
trình khắc lạm dụng một nét khắc, nét khắc chưa đủ độ sâu. Khắc phục bằng cách điều tiết
chậm rải các nét ngắn dài, to nhỏ khác nhau khơng sử dụng một loại dao trong suốt q
trình khắc, nét khắc phải mạnh và sâu, nên in thử một vài lần trong q trình khắc để có
hướng điều chỉnh kịp thời.

16
1


Bài 3: Vẽ bố cục tranh sinh hoạt
(Chất liệu khắc gỗ, KT 40x60cm)
A. Mục tiêu
Kết thúc bài người học đạt được
- Về kiến thức
+ Trình bày được những đặc trưng riêng trong việc thực hiện khắc bố cục tranh sinh hoạt
- Về kỹ năng
+ Khắc được một bài bố cục tranh sinh hoạt
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm
+ Tham gia tích cực vào các giờ giảng

+ Thể hiện năng lực tự học thơng qua những bài có nội dung tranh sinh hoạt
+ Thấy được vẽ đẹp của con người thông qua các hoạt động vui chơi lao động để từ đó biết
quý trọng và thêm yêu cuộc sống
B. Nội dung bài học
I. Lý thuyết về bố cục tranh sinh hoạt
Là thể hiện bố cục tranh sinh hoạt thông qua đường nét, mảng miếng của chất liệu
khắc gỗ
II. Thực hành vẽ bố cục tranh sinh hoạt
Bước 1: Chuẩn bị vài thứ cần thiết nhất để tạo hình: một bút chì, giấy vẽ, tẩy,giấy in, gơm
nếu cần, mực in. Phác thảo bức bố cục bằng nét, đậm nhạt, mảng miếng bằng đen trắng
tranh sinh hoạt
Bước 2: Chuẩn bị một mảnh gỗ theo kích thước 40x60 cm, mài nhẵn bề mặt tấm gỗ trên
giấy nhám, lưu ý nếu khơng có gỗ mít, gỗ thị thì bạn có thể mua gỗ ép công nghiệp cũng
đảm bảo yêu cầu tại các cửa hàng thiết bị chuyên bán dụng cụ riêng biệt cho ngành đồ họa.
Bước 3: Các họa hình sau khi đã vẽ hãy ép chúng xuống mảnh gỗ, sử dụng một vật có đầu
kim loại vạch mạnh để hằn nét của bức vẽ. Thao tác này scan lại gần như đầy đủ họa tiết,
sau đó dùng bút dạ đi lại các phần cho rõ nét hơn.
Bước 4: Gờ và bộ giao khắc gỗ là điều không thể thiếu, chúng gồm 4-6 cây. Khoét đường
viền là mũi dao nhọn nhất, dao hình dạng rãnh chữ V, dao hình bán nguyệt và hình dạng
ván trượt. Đôi khi những người làm nghề điêu luyện họ sẽ chế những mũi dao theo nhu
cầu riêng cho nên trong khuôn khổ tập tành, hãy mua một bộ cơ bản. Hãy khoét các phần
trong tranh, hãy tỉ mỉ và cận thận vì mũi dao rất bén, cơng đoạn này mất nhiều thời gian
nhất, các nét trổ sẽ dần dần hoàn thiện.

17
1


Bước 5: Dùng rulô lăn mực ra một bề mặt sẵn để mực dính trên nó, sau đó lăn ngược lên
mảnh gỗ để đậm những chi tiết một lần nữa. Phần hình hiện ra rõ nét.

Bước 6: Dùng giấy để in… đặt lên bản mộc dùng ru lô hoặc xơ mướp, bình nhựa (Những
vật có bề mặt mền và có độ đàn hồi) chà lên để in và hoàn thiện (H4.2.1, H4.2.2, H4.2.3,
H4.2.4).

H4.2.1

H4.2.2

H4.2.3

H4.2.4

III. Các lỗi thường gặp, nguyên nhân, cách khắc phục
a. Ván khắc: Do sơ ý mà người khắc dùng phải những tấm gỗ không đảm bào như cứng
hoặc cịn tươi nên q trình khắc đẫn đến khó khắc hoặc cong vênh không như ý. Vậy nên
khắc phục bằng cách khi chọn gỗ phải chọn loại khô và mềm như gỗ mít, gỗ thị hoặc giấy
nện.
b. Giấy in: Khi in mực khơng bám vào giấy hoặc nhịe vì bề mặt giấy có độ nhẵn cao. Khắc
phục bằng cách chọn các loại giấy hút mực như giấy gió, xuyến chỉ, giấy công nghiệp dành
cho tranh in khắc.

18
1


c. Dao khắc: Khi khắc các nét thường bị xơ, cứng hay bong nguyên nhân là do sử dụng
dao chưa hợp lý hoặc dao cùn do sử dụng nhiều. Khắc phục bằng cách tùy từng nét mà sử
dụng dao, nét bé dao bé, nét lớn dao lớn, thường xuyên mài dao khắc.
d. Bản in: Khi in ra bản in bị mờ, đơn điệu về nét, rối về bố cục, thiếu đậm nhạt do quá
trình khắc lạm dụng một nét khắc, nét khắc chưa đủ độ sâu. Khắc phục bằng cách điều tiết

chậm rải các nét ngắn dài, to nhỏ khác nhau khơng sử dụng một loại dao trong suốt q
trình khắc, nét khắc phải mạnh và sâu, nên in thử một vài lần trong q trình khắc để có
hướng điều chỉnh kịp thời.

Tài liệu tham khảo
[1]- ÂU DƯƠNG ANH 2003, Mười nhà hội họa lớn thế giới, NXB Văn hóa thông tin.
[2]- PHẠM THỊ CHỈNH 2007, Lịch sử mỹ thuật Việt Nam, NXB Đại học Sư Phạm.
[3]- NGUYỄN QUÂN 2006, Ngơn ngữ của hình và màu sắc, NXB Văn hóa Thông tin

19
1