43 luan van bao cao ứng dụng các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật tấn công trong đánh đơn cho nam vđv cầu lông lứa tuổi 14 15 tỉnh thái nguyên

1
I. đặt vấn đề
Cầu lông là môn thể thao xuất hiện ở Việt Nam khoảng hơn 30 năm nay
và thực sự phát triển mạnh bắt đầu từ 10 đến 15 năm trở lại đây. Đây là môn
thể thao yêu cầu cao về kỹ chiến thuật và có tính cạnh tranh mạnh [1]
1
. Trên
sân thi đấu, nếu vận động viên (VĐV) không có tâm lí, thể lực hay kỹ thuật
tốt thì đều có thể dẫn đến thất bại. Ngoài yếu tố thể lực, tâm lí, kỹ thuật thì
việc tuân thủ chiến thuật thi đấu cũng góp phần rất lớn vào việc nâng cao
thành tích của VĐV. Năng lực tư duy chiến thuật cũng như khả năng vận
dụng kỹ thuật vào thi đấu là một trong những phẩm chất không thể thiếu của
các VĐV đỉnh cao. Chính vì vậy, việc rèn luyện, nâng cao chiến thuật thi đấu,
nhất là kỹ thuật tấn công cho các VĐV cầu lông đã được các huấn luyện viên
đặc biệt coi trọng. Tuy nhiên, để có được những yếu tố trên, các VĐV cần
phải có một quá trình rèn luyện bền bỉ, lâu dài.
Thái Nguyên là một tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam.
Phía tây bắc của tỉnh tiếp giáp với tỉnh Lạng Sơn, Bắc Kạn; Phía tây tiếp giáp
với tỉnh Tuyên Quang; Phía đông giáp với Bắc Giang; Phía đông nam giáp
với thủ đô Hà Nội và tỉnh Vĩnh Phóc.
Tỉnh Thái Nguyên có diện tích tự nhiên là 3.541 km
2
, được chia thành 9
đơn vị hành chính, gồm: thành phố Thái Nguyên, thị xã Sông Công và 7
huyện (Phổ Yên, Phú Bình, Đồng Hỷ, Võ Nhai, Đại Từ, Định Hoá, Phú L-
uơng). Thái Nguyên là nơi cư trú của nhiều dân téc anh em, chủ yếu là người
Kinh, Tày, Nùng, Sán Dìu, Mông, Sán Chay, Hoa và Dao với tổng số dân hơn
1 triệu người. Trong đó, dân số ở độ tuổi 14-15 vào khoảng 58.200 người
(tính đến 2007), chiếm khoảng 5% dân số cả tỉnh. Tỉnh Thái Nguyên được coi
là trung tâm văn hoá - kinh tế của khu vực miền núi phía Bắc và là trung tâm
đào tạo lớn thứ ba trong cả nước với 7 trường đại học, 16 trường cao đẳng,

trung học và dạy nghề. Tốc độ phát triển kinh tế (GDP) của tỉnh Thái Nguyên
2
trong 5 năm gần đây là 7% - 9%. Với nhiều tiềm năng về kinh tế xã hội và
nguồn nhân lực, Thái Nguyên có những điều kiện căn bản để phát triển mạnh
mẽ, đặc biệt là phong trào thể dục thể thao (TDTT) lứa tuổi thanh thiếu niên.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy lực lượng VĐV thanh thiếu niên tỉnh Thái
Nguyên tuy đã chú ý đến việc tập luyện kỹ thuật nhưng hiệu quả chưa cao, thể
hiện ở kết quả thi đấu của VĐV. Thái Nguyên là tỉnh được đánh giá có tiềm
năng phát triển mạnh phong trào thể dục thể thao, trong đó có môn cầu lông,
tuy nhiên sè lượng VĐV trong đội tuyển quốc gia còn Ýt. Nhìn chung năng
lực tư duy chiến thuật, khả năng vận dụng kỹ thuật vào trong thi đấu của các
VĐV cầu lông của tỉnh Thái Nguyên là chưa cao, được minh chứng qua giải
“Các cây vợt xuất sắc toàn quốc” tổ chức tại tỉnh Thái Nguyên năm 2006. Do
đó, để Thái Nguyên trở thành cái nôi cung cấp những VĐV cầu lông xuất sắc
cho đất nước thì việc tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng những líp VĐV có năng
khiếu là việc làm rất cần thiết hiện nay, nhất là các VĐV ở lứa tuổi 14 - 15. Ở
độ tuổi này, khả năng tiếp thu của các em là rất lớn, nhất là về mặt kỹ thuật,
chiến thuật. Sự chuẩn bị tốt kỹ thuật cùng với một số yếu tố khác nh tâm lí,
thể lực cho VĐV lứa tuổi 14 - 15 sẽ góp phần quan trọng cho sự thành công
trong sự nghiệp thi đấu của các VĐV sau này.
Xuất phát từ những lÝ do trên, chúng tôi quyết định lùa chọn và triển
khai đề tài: “Ứng dụng các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật tấn công
trong đánh đơn cho nam VĐV cầu lông lứa tuổi 14-15 tỉnh Thái Nguyên”.
II. mục đích - nhiệm vô - đối tượng - phương pháp và tổ chức nghiên cứu
II.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng giảng dạy, huấn luyện kỹ thuật tấn công
trong đánh đơn cho nam VĐV cầu lông lứa tuổi 14-15 tỉnh Thái Nguyên. Mục
đích nghiên cứu của đề tài là ứng dụng các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật
3
tấn công trong đánh đơn cho nam VĐV, từ đó góp phần bổ sung, hoàn thiện

chương trình huấn luyện, giảng dạy kỹ thuật.
II.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để giải quyết mục đích nghiên cứu nêu trên, chúng tôi đề ra những nhiệm
vụ nghiên cứu sau:
II.2.1. Nhiệm vụ 1: Khảo sát thực trạng của hệ thống các bài tập áp dụng
trong huấn luyện kỹ thuật tấn công đánh đơn và trong thi đấu của các VĐV
lứa tuổi 14-15 tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Giang.
II.2.2. Nhiệm vụ 2: Ứng dụng một số bài tập đã chọn nhằm nâng cao hiệu
quả kỹ thuật tấn công đánh đơn cho nam VĐV cầu lông lứa tuổi 14-15 tỉnh
Thái Nguyên trong thực tiễn giảng dạy, huấn luyện.
II.2.3. Nhiệm vụ 3: Đánh giá hiệu quả ứng dụng hệ thống bài tập đã lùa
chọn trong quá trình huấn luyện cho nam VĐV cầu lông lứa tuổi 14-15 tỉnh
Thái Nguyên.
II.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là các nam VĐV cầu lông lứa
tuổi 14-15 tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Giang.
II.3.1. Vận động viên
Số lượng VĐV tham gia nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng mỗi
nhóm là 35 người. Đến từ hai trường năng khiếu thể thao của tỉnh Thái
Nguyên và Bắc Giang. Trong đó lấy 35 VĐV của trường năng khiếu thể thao
tỉnh Thái Nguyên cho nhóm thực nghiệm còn lại 35 VĐV của trường năng
khiếu thể thao tỉnh Bắc Giang làm nhóm đối chứng.
II.3.2. Huấn luyện viên
Qua các giải cầu lông của tỉnh tôi đã tham gia phỏng vấn lấy kiến của
một sè huấn luyện viên (HLV) đến từ các huyện trên địa bàn tỉnh, một số
4
HLV của thành phố và một số HLV của các tỉnh khác. Kết quả thu được rất
khả quan…
II.4. Phương pháp nghiên cứu
II.4.1. Phân tích và tổng hợp tài liệu

Tổng hợp, phân tích tài liệu khoa học là phương pháp nghiên cứu được
sử dụng để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài. Thông qua phương
pháp này chúng tôi đã đọc các cuốn sách có liên quan như: Huấn luyện kỹ
chiến thuật cho VĐV cầu lông, Sinh lÝ học vận động, Học thuyết huấn luyện,
quản lí thể thao, Lý luận TDTT…
II.4.2. Phương pháp phỏng vấn
Để giải quyết vấn đề lý luận và thực tiễn chúng tôi sử dụng phương pháp
này để tiến hành phỏng vấn và trao đổi, bàn luận các chuyên gia, các HLV có
kinh nghiệm trong công tác giảng dạy và huấn luyện VĐV trẻ, ý kiến của các
đối tượng phỏng vấn sẽ góp phần bổ sung những thông tin cần thiết cho
nhiệm vụ nghiên cứu của tôi.
II.4.3. Phương pháp quan sát sư phạm
Chúng tôi sử dụng phương pháp quan sát sư phạm để khảo sát thực trạng
huấn luyện và thi đấu của các HLV, VĐV để từ đó đánh giá khả năng, hiệu
quả thi đấu của từng VĐV. Đây là phương pháp tiếp cận đối tượng nghiên
cứu, chúng tôi quan sát những giê lên líp, những buổi thi đấu của các HLV,
VĐV đang học tập và áp dụng kỹ thuật tấn công để làm cơ sở xây dựng các
bài tập bổ trợ chuyên môn.
II.4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
5
Phương pháp này nhằm kiểm nghiệm hiệu quả ứng dụng các bài tập đã
lùa chọn trong quá trình giảng dạy kỹ thuật tấn công trong đánh đơn cho nam
VĐV cầu lông trẻ tỉnh Thái Nguyên.
Quá trình thực nghiệm chúng tôi tiến hành kiểm tra làm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn trước thực nghiệm: Được tiến hành với mục đích xác định
mức độ đồng đều và khả năng học tập và thi đấu của các VĐV.
- Giai đoạn sau 6 tháng và sau 12 tháng thực nghiệm: Chúng tôi tiến hành
ứng dụng các bài tập đã lùa chọn trong giảng dạy và tập luyện, đồng thời tiến
hành đánh giá hiệu quả các bài tập này mà quá trình nghiên cứu đã lùa chọn.
Kết quả của đề tài được chúng tôi trình bày ở phần kết quả nghiên cứu

của đề tài.
II.4.5. Phương pháp toán học thống kê
Phương pháp này được sử dụng để xử lí số liệu thu thập trong quá trình
nghiên cứu các bài tập, các số liệu trước và sau thực nghiệm, trên cơ sở quy
nạp, lùa chọn, thống kê phân tích…
II.5. Địa điểm và Tổ chức nghiên cứu
II.5.1. Thời gian nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu từ tháng 10/ 2006 đến tháng 12/ 2008 và được
chia làm 3 giai đoạn:
II.5.1.1. Giai đoạn 1: Từ tháng 10/ 2006 đến tháng 9/ 2007.
+ Xác định tên đề tài
+ Xây dựng đề cương nghiên cứu và chuẩn bị báo cáo trước hội đồng
khoa học.
+ Đọc và tổng hợp các tài liệu có liên quan.
+ Giải quyết các nhiệm vụ 1 và 2.
II.5.1.2. Giai đoạn 2: Từ tháng 10/2007 đến tháng 10/ 2008.
6
+ Tiếp tục giải quyết nhiệm vụ 1 và 2.
+ Giải quyết nhiệm vụ 3.
II.5.1.3. Giai đoạn 3: Từ tháng 10/ 2008 đến tháng 12/ 2008.
+ Hoàn thiện và viết báo cáo tóm tắt.
+ Báo cáo thử luận văn.
+ Bảo vệ chính thức trước hội đồng khoa học.
II.5.2. Địa điểm nghiên cứu
- Trường Đại học Thể dục thể thao Từ Sơn - Bắc Ninh.
- Trường Đại học Sư phạm Quảng Tây - Trung Quốc.
- Các trung tâm, CLB TDTT trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, trường năng
khiếu TDTT - Sở Thể dục thể thao tỉnh Thái Nguyên, trường năng khiếu
TDTT- Sở TDTT tỉnh Bắc Giang.
III. Tổng hợp những tài liệu liên quan

III.1. Đặc điểm tâm sinh lÝ độ tuổi 14-15
Độ tuổi 14-15 là độ tuổi học sinh trung học phổ thông. Giai đoạn này là
giai đoạn phát triển từ thiếu niên lên thanh niên, cơ thể phát triển nhanh
chóng, giai đoạn quan trọng của các cơ quan sinh học phát triển, vì thế gọi là
thời kì thanh thiếu niên, cũng có thể gọi là thời kì tiền thanh niên. Phạm vi lứa
tuổi của VĐV thanh thiếu niên được xác định dùa trên các tiêu chuẩn cơ bản
đó. Thời kì thanh thiếu niên là thời kì tràn trề nhựa sống, đầy sinh lực nhưng
nhiều mâu thuẫn. Đây chính là thời kì quá độ phát triển lên VĐV. Thời kì
này sinh lÝ VĐV từng bước được hoàn thiện. Đây chính là thời kì hoàng
kim về sự phát triển của VĐV. Theo tác giả Từ Báo Hùng (Trung Quốc), ở
lứa tuổi 14-15 hình thái cơ năng các hệ thống cơ quan trong cơ thể đã tiếp cận
với người trưởng thành. Nếu hoàn thành tốt thời kì này sẽ phát huy được
những tác dụng tích cực cho sự phát triển sau này.
7
III.1.1. Đặc điểm phát triển hệ xương
Ở lứa tuổi 14-15 xương các em đang ở thời kì phát triển mạnh mẽ về bề
dày và quá trình diễn ra cốt hóa rất nhanh. Màng xương phát triển dày lên bao
bọc quanh xụn với sự tham gia của chất liệu, của tổ chức mềm đệm dày trong
các chất cơ bản của xương chứa trong tế bào xương (quyết định đối với lực
đẩy và lực kéo) và cũng thông qua cấu trúc chất liệu tạo xương còn chưa hoàn
thiện nhưng vẫn thích ứng với lượng vận động mà xương phát triển hơn và
đàn hồi hơn nhưng cũng vì điều này nếu sử dụng lượng vận động, bài tập
không hợp lí dễ gây cong vẹo.
Sự cốt hóa hoàn toàn của xương là quá trình lâu dài phức tạp, nó điều
khiển các hoóc môn và chức năng ‘‘Lượng vận động ngắt quãng mang tính
chất đè nén gây tối đa (chu kì ngắt quãng) thúc đẩy phát triển chiều dài”. Kích
thích chức năng đối với bề dày phát triển của xương thể hiện chủ yếu của lực
kéo [4]
1
.

III.1.2. Sự phát triển hệ cơ
Hệ cơ ở lứa tuổi này cũng phát triển rất nhanh tuy nhiên sự phát triển
cũng không đồng đều giữa các nhóm cơ. Các nhóm cơ còn nhỏ và dài. Song
dưới bề ngang, sức mạnh được tăng cường rõ rệt, các bài tập chuyên môn bật
nhảy đánh cầu nhanh trên lưới sẽ phát huy được tối đa các nhóm cơ tham gia
hoạt động nếu huấn luyện có khoa học phân bố đều sự gánh trải trong thời
gian ngắn cho các bộ phận cơ thể, với cường độ tương đối thì số lần lập lại từ
2-4 lần thì hoàn toàn có khả năng thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp nhanh
chóng thuận lợi. Sự phát triển không đồng đều ở cơ bắp biểu hiện ở các nhóm
cơ lớn phát triển muộn hơn so với các nhóm cơ nhỏ phát triển vừa ở các nhóm
cơ tay, cơ co có chương lực lớn hơn cơ duỗi, tất cả các đặc điểm đó có ảnh
hưởng đến tÝnh đàn hồi của cơ các em ở lứa tuổi này lớn hơn ở người lớn do
8
đó biên độ co duỗi cơ lớn. Song mặt cắt ngang sợi cơ còn nhỏ do đó sức mạnh
kém bởi vậy huấn luyện sức mạnh ở lứa tuổi này cần chó tâm đến lượng vận
động hợp lí. Trong sợi cơ ở lứa tuổi 14-15 hàm lượng Hêmôglôbin còn lớn
hơn nhiều so với người lớn, điều đó tạo khả năng cung cấp oxi mạnh hơn
người lớn [2]
2
.
III.1.3. Hệ tuần hoàn
Tim của các em phát triển chậm hơn so với sự phát triển của mạch máu.
Do đó cơ năng hoạt động của tim còn chưa vững vàng, cơ năng điều tiết hoạt
động của tim chưa ổn định, sức bóp còn yếu, hoạt động quá nhiều, quá căng
thẳng sẽ dẫn đến chóng mệt mỏi. Nếu tập luyện thường xuyên sẽ làm tăng khả
năng chịu đựng với khối lượng cao. Nhưng chú ý quá trình tập luyện cần phải
tuân thủ nguyên tắc tăng dần từ nhỏ đến lớn. Không nên để các em hoạt động
quá sức chịu đựng và quá đột ngột [4]
2
.

III.1.4. Hệ hô hấp
Phổi phát triển chưa đầy đủ, các ngăn, buồng tói phổi, dung lượng phổi
còn nhỏ, các cơ hô hấp chưa trưởng thành. Vì vậy khi hoạt động, tần số hô
hấp của các em tăng lên nhiều và chãng mệt mỏi, do đó cần phải phát triển
toàn diện, đặc biệt chó ý đến những bài tập phát triển cơ hô hấp đồng thời dạy
cho các em biết cách thở sâu, thở đúng như vậy mới có thể hoạt động với
cường độ lớn và lâu dài [4]
3
.
III.1.5. Hệ thần kinh
Não của các em đang trong thời kì hoàn chỉnh, tế bào thần kinh còn
yếu, hoạt động của hệ thần kinh còn chưa ổn định, hưng phấn chiếm ưu thế.
Vì vậy trong khi học tập để tập trung tư tưởng phải có nội dung phù hợp, nếu
thời gian kéo dài, nội dung nghèo nàn, hình thức hoạt động đơn điệu, hệ thần
kinh sẽ nhanh chóng mệt mỏi và dễ phân tán sự chú ý, do đó hoạt động thần
9
kinh của các em linh hoạt nên dễ tiếp thu kiến thức. Vì vậy, khi tiến hành
giảng dạy, huấn luyện thì đòi hỏi phải làm cho hình thức, nội dung tập luyện
phải phong phú, đa dạng và làm mẫu có trọng tâm chính xác đúng lúc [4]
4
.
III.2. Cơ sở huấn luyện thể thao thanh thiếu niên
Đặc điểm quan trọng của công tác huấn luyện thể thao cho thanh thiếu
niên là quá trình huấn luyện diễn ra trên một cơ thể đang trưởng thành. Điều
đó làm cho công tác huấn luyện VĐV trẻ thêm phức tạp và đòi hỏi phải nắm
vững đặc điểm lứa tuổi còng nh áp dụng chúng phù hợp với mục tiêu và nội
dung huấn luyện. Vì vậy cần chó ý rằng trong huấn luyện thể thao thanh thiếu
niên không chỉ cần quán triệt các đặc điểm sinh lÝ lứa tuổi mà các đặc điểm
tâm lí đóng vai trò không kém phần quan trọng. Vì vậy trong khoa học TDTT
thường tồn tại khái niệm tâm sinh lÝ lứa tuổi, đặc điểm tâm lí lứa tuổi được

xem xét một cách hữu cơ trong toàn bộ quá trình huấn luyện, nhất là huấn
luyện thể thao thanh thiếu niên. Trong huấn luyện thể thao thanh thiếu niên
cần phải đặc biệt lưu ý đến sự phù hợp giữa lượng vận động tập luyện và thi
đấu với mức độ phát triển tâm sinh lÝ của các em, lượng vận động cực đại
không đảm bảo phát triển các phản ứng thích nghi cần thiết cho sự phát triển
trình độ thể thao. Ngược lại, lượng vận động quá sức có thể làm cạn kiệt khả
năng dự chữ của cơ thể dẫn đến hiện tượng rối loạn bệnh lí.
Đối với cơ thể thanh thiếu niên, tập luyện nóng vội, rút ngắn giai đoạn,
sử dụng các bài tập chuyên môn hạn hẹp cũng có thể gây ảnh hưởng xÊu, vì
vậy những bài tập phát triển toàn diện với số lượng vận động tối ưu phải được
ưu tiên sử dụng trong các chương trình huấn luyện thể thao thanh thiếu niên.
Khả năng vận động của cơ thể thanh thiếu niên cũng tuân theo đặc điểm lứa
tuổi, giai đoạn thích nghi vận động của thanh thiếu niên ngắn hơn so với
người lớn. Nh vậy VĐV thanh thiếu niên cần phải được khởi động đủ và kĩ để
phòng chấn thương và đảm bảo phát huy hết dự trữ chức năng. Trạng thái ổn
10
định của VĐV thanh thiếu niên nói chung ngắn hơn người lớn. Dự trữ được
(đường huyết) của VĐV trẻ giảm sớm hơn của người lớn. Quá trình mệt mỏi
của các em cũng phụ thuộc vào đặc điểm lứa tuổi và được thể hiện ở hai mặt.
Thứ nhất: Trong giai đoạn mệt mỏi khả năng vận động nói chung còng
nh những chỉ số riêng nh tần số động tác, sức mạnh, độ chuẩn… giảm rõ rệt
hơn nếu so sánh với người lớn.
Thứ hai: Mệt mỏi của thanh thiếu niên xuất hiện ngay cả khi môi
trường bên ngoài của cơ thể chỉ có những biến đổi tương đối nhỏ. Ngoài ra,
lứa tuổi còn ảnh hưởng đến tính chất của các quá trình phục hồi của cơ thể sau
vận động, sau các bài tập yếm khí thời gian ngắn, sự phục hồi khả năng vận
động các chức năng sinh lÝ và dinh dưỡng ở các em xảy ra nhanh hơn so với
người lớn, sau các bài tập kéo dài có tính chất phát triển sức bền, các vận
động viên thanh thiếu niên lại phục hồi chậm hơn so với người lớn, điều này
thể hiện đặc biệt rõ qua các bài tập lặp lại tăng dần công suất hoặc rút ngắn

dần thời gian nghỉ giữa quãng.
III.3. Những nghiên cứu liên quan tới kĩ, chiến thuật tấn công đánh đơn
môn cầu lông
III.3.1. Giới hạn kĩ thuật tấn công đánh đơn môn cầu lông
Căn cứ vào yếu lĩnh kĩ thật động tác và tác dụng của kĩ thuật mà phân
tích thành các kĩ thuật cơ bản sau:
- Kỹ thuật đánh cầu phải cao tay.
- Kỹ thuật đánh cầu trái cao tay.
- Kỹ thuật đập cầu thuận tay.
- Kỹ thuật đánh cầu trên đầu.
- Kỹ thuật bỏ nhỏ cầu rơi gần lưới.
- Kỹ thuật đánh cầu trên lưới.
11
- Kỹ thuật chém cầu hai góc lưói.
- Kỹ thuật chặn cầu.
Mỗi kỹ thuật tấn công cơ bản trên khi tập luyện đã đạt đến mức độ kỹ
năng, kỹ xảo thì đều có thể thực hiện biến dạng thành nhiều kỹ thuật khác
được vận dụng một cách linh hoạt trong thi đấu [1]
2
.
III.3.2. Khái quát về chiến thuật môn cầu lông
III.3.2.1. Khái niệm về chiến thuật
Theo tiến sỹ D.Hare “khái niệm chiến thuật thể thao được hiểu là học
thuyết về chỉ đạo cuộc đấu thể thao” và được thể hiện trên 3 hình thức tương
ứng với các môn thể thao là thi đấu cá nhân, thi đấu giữa hai người và thi đấu
đồng đội (học thuyết huấn luyện, tr. 241) [4]
5
.
Còn theo quan điểm tâm lí học thể thao thì “chiến thuật là sự tổng hợp
các phương pháp sử dụng thủ pháp kỹ thuật phù hợp với nhiệm vụ thi đấu

nhằm thực hiện hợp lí khả năng của VĐV và sử dụng tối đa những sai lầm
của đối phương”. Huấn luyện chiến thuật luôn luôn biểu hiện trong sự thống
nhất với huấn luyện thể lực và kỹ thuật (tâm lí học TDTT, tr. 250,251) [5].
Theo tác giả In. M. Potuova thì chiến thuật là các phương thức, phương
pháp hình thức tiến hành thi đấu thể thao và vận dụng hợp lí để chống lại từng
đối thủ cụ thể (sách bóng rổ, tr. 130)
Còn theo giáo trình cầu lông thì: Chiến thuật là những biện pháp hoạt
động có chủ đích, có tính đến những điều kiện cụ thể trong thi đấu của từng
trận để dành được thắng lợi:
Tóm lại, có thể nói chiến thuật là hình thức và phương pháp tiến hành các
cuộc thi đấu thể thao mang lại hiệu quả cao. Trong đó phải tính đến những
12
điều kiện cụ thể của cuộc đấu, nh điều kiện về thời tiết, sân bãi, khán giả
v.v… để đưa ra những chiến thuật thi đấu cụ thể.
Chiến thuật trong thi đấu cầu lông là ý thức và hành động của VĐV được
sử dụng để thể hiện trình độ cao nhất nhằm chiến thắng đối phương trong mỗi
cuộc thi. Trong thi đấu hai bên đối thủ đều muốn khống chế lẫn nhau để giành
quyền chủ động. Lấy điểm mạnh của mình để đánh lại điểm yếu của đối
phương, hạn chế tối đa điểm mạnh của đối phương, giÊu đi những điểm yếu
của mình. Sự cạnh tranh giữa khống chế và phản khống chế là hết sức gay
gắt, mỗi bên đều có thể dùa vào đặc điểm khác nhau của đối thủ mà sử dụng
các biện pháp kỹ thuật ứng biến để đánh thắng đối thủ. Áp dụng tốt chiến
thuật trong thi đấu cầu lông là yếu tố quyết định tới sự thành công.
III.3.2.2. Sự phát triển kỹ, chiến thuật cầu lông qua các giai đoạn
Đặc điểm kỹ, chiến thuật cầu lông truyền thống trước những năm 50: Kỹ
chiến thuật nắn nót, không nhanh, khống chế vững và chuẩn điểm rơi của cầu.
Phần lớn các VĐV dùng chiến thuật đánh cầu cao, cầu treo, cầu treo chậm
nhưng sát lưới, cầu cao, vừa cao vừa sâu, tốc độ chậm dùa trên thủ pháp
(phương pháp tay) để khống chế điểm rơi thông thường được gọi là cách đánh
cầu ( tốc độ chậm bốn hướng)

Do sự phát triển mạnh của phong trào cầu lông Châu Á, nên trên “đấu
trường” cầu lông thế giới đã xuất hiện sù ganh đua thực lực giữa Châu Âu và
Châu Á. Để đối phó với tuyển thủ Âu Mỹ có thể hình cao lớn, sức mạnh đánh
cầu lớn, kỹ thuật tương đối hoàn thiện, thì các VĐV Châu Á dùa vào đặc
điểm linh hoạt tốt của mình đã bắt đầu thử nghiệm cách đánh: Lấy nhanh
chống lại chậm, lấy việc tăng nhanh tốc độ di chuyển tới khu trái sân dùng kỹ
thuật đánh chéo cầu trên đỉnh đầu, thay thế đánh cầu trái tay, loại hình kỹ
thuật này đầu thập kỷ 50 được gọi là cách đánh (toàn công) cho đến năm 1989
13
VĐV người Indonesia sử dụng cách đánh tốc độ nhanh, chéo, vụt cầu sát lưới
đã chế ngự cách đánh truyền thống này.
Vào những năm 60, Trung Quốc đã đột phá toàn diện cách đánh tốc độ
nhanh, phong cách kỹ thuật đánh nhanh, mạnh, chuẩn, linh hoạt đã mở ra một
cục diện mới cho chiến thuật tấn công nhanh. Về mặt kỹ thuật, dùa vào tính
đồng nhất của động tác tay, tính đột biến, tính tốc độ nhanh để sáng tạo kỹ
thuật đánh cầu cao bằng treo nhanh, chém đập và cắt cầu sát lưới, về phương
pháp thì nâng cao năng lực tốc độ và duy trì tốc độ mà lần lượt ra đời bước
đệm, bước đôi, bước đạp nhảy, đồng thời sáng tạo ra phương pháp huấn luyện
mới, phương pháp bước chân “chuyên một đặc thù” đã tạo cơ sở vững chắc
cho cách đánh tấn công nhanh. Cách đánh tốc độ nhanh và tấn công bắt đầu
được các VĐV các nước coi trọng.
Do ảnh hưởng cách đánh tấn công nhanh của Trung Quốc vào cuối thập
kỷ 60, lần đầu tiên ở Indonesia xuất hiện một số VĐV có cách đánh tấn công
nhanh từ cách đánh đập, treo cầu trên lưới đã phát triển kết hợp với chém đập.
Sau đó vào cuối những năm 70, bằng cách đánh từ cuối sân hai chân bật
nhảy và đập vụt cầu rơi sát lưới. Vào những năm 70, dùa trên cơ sở của cách
đánh cũ các VĐV Châu Âu cũng đã tăng nhanh tốc độ tấn công tạo sự uy hiếp
đối phương, các VĐV vận dụng động tác già sát lưới để phá vì nhịp độ tấn
công của đối phương, đồng thời lại tăng cường tính tấn công của kỹ thuật kéo
treo, nhất là phát triển kỹ thuật đập vụt mạnh. Điều này có thể thấy cách đánh

tấn công nhanh đã luôn được các cường quốc cầu lông thế giới coi trọng và
vận dụng.
Đặc điểm của đánh đơn nam sau những năm 70 là lấy việc khống chế sân
sau của đối phương làm chính. Việc làm thế thế nào để chế ngự được cách
đánh tấn công toàn diện tốc độ nhanh, Ðp nửa cuối sân khống chế trên lưới đã
trở thành vấn đề chủ yếu buộc mỗi người phải suy nghĩ, nghiên cứu biện pháp
14
chế ngự là năng lực tăng cường phòng thủ, kế đó là khống chế cuối sân vì vậy
vào thập kỷ 80 các VĐV Châu Âu và Châu Á lóc đó đã bắt tay vào việc nâng
cao kỹ thuật phòng thủ phản công toàn diện. Do vậy kỹ thuật này đã đều được
phát triển toàn diện trên cơ sở giữ được sở trường của bản thân. Vào thời
điểm này cách đánh của các tuyển thủ là kỹ thuật toàn diện năng lực phòng
thủ phản công rất mạnh, sử dụng chiến thuật tấn công Ðp lưới, sau đó phát
triển thành đánh sân sau khống chế vạch cuối sân, lấy khống chế điểm rơi kết
hợp với đột kích, vừa có thể đối phó cách đánh tấn công nhanh của châu á
đồng thời lại có thể tấn công nhanh hoặc cũng có thể tấn công phòng thủ vì
vậy cách đánh này duy trì được rất lâu.
Đặc điểm của cách đánh trong thập kỷ 80, các VĐV viên có năng lực tấn
công cuối sân rất mạnh, khi phòng thủ đỡ đập cầu vẫn sử dụng kỹ thuật đánh
cầu cao sâu xuống vạch cuối sân của đối phương. Tóm lại, đặc điểm của cách
đánh chủ yếu của các VĐV ưu tó trong giai đoạn này đều là sử dụng kỹ thuật
đánh cầu Ðp vạch cuối sân là chính, đồng thời phát huy đặc điểm riêng của
mỗi người.
Đột kích biến đổi tốc độ, chú trọng thời cơ hiệu quả điểm rơi và sự biến
đổi chiến thuật là đặc điểm của cách đánh trong thời kỳ từ những năm 80 đến
những năm 90. Các VĐV Châu Âu lợi dụng có thể hình cao to có sức mạnh,
đã chuyển hướng từ cách đánh tấn công phản kích, đè cầu tấn công Ðp dưới
khống chế lưới làm chính.
Các tuyển thủ Châu Á có vóc người nhỏ thì chú trọng lợi dụng sự linh
hoạt của cơ thể nâng cao năng lực kỹ thuật toàn diện và kỹ thuật đột kích sử

dụng cách đánh lấy kéo giãn rộng khu vực phải phòng thủ để buộc đối
phương kết hợp với việc đột kích biến đổi tốc độ làm chính nhất là cách đánh
bật nhảy đánh cầu ở cuối sân biến đổi tốc độ phản kÝch Ðp đối phương
xuống dưới, tốc độ đánh cầu nhanh và điểm rơi chính xác đã tạo được sức uy
hiếp lớn.
15
Tóm lại: Diễn biến qua các giai đoạn của cách đánh đơn nam thế giới là
từ cách đánh 4 hướng tốc độ chậm chuyển sang cách đánh đột biến tốc độ và
đập mạnh tấn công hình thành cách đánh tấn công tốc độ nhanh (Chó ý nâng
cao kỹ thuật toàn diện hình thành cách đánh Ðp mạnh cuối sân trên tiền đề tốc
độ nhanh) phát triển thành cách đánh đột kích biến đổi tốc độ.
Hiện nay trên cơ sở kỹ thuật toàn diện, các VĐV cầu lông càng chú ý
tăng cường nắm vững các yếu lĩnh kỹ thuật nâng cao chất lượng và sự biến
hóa làm cho sức uy hiếp của tấn công càng lớn hơn. Sự phát triển của xu thế
chiến thuật mặc dù trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, song xu thế phòng ngự
an toàn dần được thay thế bằng lối đánh tấn công và ngày nay sù thay đổi biến
hóa các lối đánh tấn công trong thi đấu cầu lông đã áp đảo và mang lại hiệu
quả cao.
III.3.2.3. Sự khác biệt về kỹ chiến thuật trong thi đấu đơn và đôi cầu lông
Nói đến sự khác biệt giữa kỹ, chiến thuật đánh đơn và chiến thuật đánh
đôi thì trước nhất ta phải nhận thấy được.
- Đối với đánh đơn, với diện tích sân là 34,7 m
2
VĐV rất khó bao quát
được mọi điểm trên toàn sân của mình, mặc dù vậy khi huấn luyện chiến thuật
đánh đơn HLV, VĐV luôn đặc biệt coi trọng đến huấn luyện chiến thuật lấy
tấn công làm chính. Các chiến thuật được áp dụng phong phú, mỗi VĐV đều
có cách đánh của riêng mình, một số chiến thuật cơ bản đặc trưng trong đánh
đơn như:
+ Chiến thuật đánh theo điểm.

+ Chiến thuật đánh theo đường.
+ Chiến thuật đánh tiêu hao thể lực.
Đánh theo điểm là cách đánh lấy yếu tố điểm rơi làm cơ sở để VĐV áp
dụng chiến thuật vào thi đấu. Với diện tích sân khá rộng, do vậy việc áp dụng
chiến thuật đánh theo điểm sẽ có thể ăn điểm trực tiếp hoặc gây cho đối
16
phương lúng túng, bị động để tạo cơ hội dứt điểm ở đường cầu sau. Khi áp
dông chiến thuật này thì 4 góc sân (hai góc sát lưới và hai góc cuối sân) sẽ là
những điểm đánh cầu có hiệu quả hoặc những điểm khác trên sân xa vị trí của
đối phương để lại những khoảng trống lớn trên sân trong lóc thi đấu.
Còn cách đánh theo đường được sử dụng biến hóa các đường cầu dài,
ngắn, chéo, thẳng, cao, thấp khác nhau để đánh cầu giành điểm trong quá
trình thi đấu.
Trong thi đấu đơn các đường cầu cao sâu, thẳng hoặc chéo, đường cầu
chéo ngắn kết hợp với đường cầu đập mạnh xa người được áp dụng thường
xuyên, không nên sử dụng đơn thuần một loại đường đánh cơ bản mà cần
phải áp dụng linh hoạt biến hóa các đường cầu khác nhau để giành điểm và
cần phải phối hợp chặt chẽ với chiến thuật đánh theo điểm thì mới giành được
thắng lợi trong thi đấu.
Một chiến thuật nữa cũng thường được áp dụng trong thi đấu đơn đó là
chiến thuật đánh tiêu hao thể lực của đối phương, chiến thuật này thường
được áp dụng đối với VĐV có trình độ về kỹ chiến thuật tương đương nhau
song lại có sự chênh lệch về thể lực. Áp dụng chiến thuật này là cần phải
kéo dài trận đấu đến mức độ tối đa nhằm tiêu hao thể lực của đối phương,
làm cho đối phương mệt mỏi, thể lực suy giảm và bị động đánh cầu. Với
chiến thuật này VĐV cần thể hiện sự kiên trì, bình tĩnh, tự tin và có ý chí
quyÕt tâm thi đấu cao nhất, chiến thuật này thường có hiệu quả ở hiệp thứ
3 (hiệp quyÕt thắng) hoặc trong những trận đấu đồng đội với những VĐV
phải thi đấu hai trận liên tục.
Trong thi đấu đôi với mỗi bên đều có 2 VĐV vì vậy vị trí trên sân của

mỗi người trong thi đấu đều có ảnh hưởng lớn đến kết quả của mỗi trận đấu.
Trong thi đấu đôi sự kết hợp thuần thục hợp lí của 2 VĐV cùng bên về mặt kỹ
thuật, chiến thuật và tâm lí thi đấu là vô cùng quan trọng, trong đó đặc biệt là
17
sự phối hợp di chuyển trên sân trong quá trình thi đấu có ảnh hưởng rất lớn.
Còng nh trong thi đấu đơn, thi đấu đôi trong cầu lông không chỉ phụ thuộc
vào các chiến thuật di chuyển mà còn phụ thuộc vào chiến thuật đánh cầu.
Với diện tích lớn hơn không nhiều so với sân đơn nhưng lại có hai VĐV thi
đấu cùng bên, nên phần sân của VĐV lại nhỏ tạo điều kiện cho mỗi VĐV
nâng cao khả năng tấn công của mình, phương châm trong thi đấu đôi là lấy
tấn công làm chính, tấn công nhanh, mạnh, liên tục đặc biệt có ý nghĩa quan
trọng cho thắng lợi của trận đấu, việc áp dụng một cách tự động hóa các yếu
tố đánh cầu trong mỗi kỹ thuật được áp dụng trong từng chiến thuật thi đấu
phải rất ăn ý, thuần thục cho cả hai VĐV cùng bên.
Trong thi đấu ta vẫn có thể dùng một số chiến thuật của thi đấu đơn nh
đánh theo đường, đánh theo điểm song việc áp dụng các chiến thuật này trong
thi đấu đôi vẫn có sự khác biệt.
- Đối với chiến thuật đánh theo đường ta cần hạn chế đường cầu cao sâu
để giảm uy lực tấn công của đối phương, cần sử dụng các đường cầu lao
thẳng hoặc chéo, đánh nhanh xa người đối phương để gây rối loạn đội hình
của đối phương để chờ thời cơ dứt điểm.
- Với chiến thuật đánh theo điểm ta không nên sử dụng cố định hoặc một
vài cách đánh nào đó mà cần phải xem xét vị trí đứng trên sân của đối phương
để đánh cầu. Để nâng cao hiệu quả thi đấu thì ta cần phải dùng chiến thuật
đánh vào giữa hai người cùng bên đối phương để gây lúng túng khó xử lí khi
nhường nhau, đây là phương pháp lợi dụng nhược điểm của từng loại chiến
thuật phối hợp di chuyển của bên đối phương và đánh cầu vào đó để giành
điểm. Đặc biệt trong thi đấu đôi với diện tích lớn hơn không nhiều so với sân
đơn nhưng lại có hai VĐV trên sân nên để tìm được nhược điểm trên sân chỉ
là thời cơ, do vậy phải tìm hiểu kĩ sự phối hợp di chuyển của đối phương để

biết được điểm yếu của họ mà đánh vào những điểm trống thuận lợi.
18
Ngoài các chiến thuật trên thi đấu đôi cầu lông còn một chiến thuật
thường áp dụng đó là chiến thuật hai đánh một, chiến thuật này thường được
sử dụng trong khi phát hiện đối phương có sự chênh lệch về trình độ giữa hai
VĐV hoặc chênh lệch về thể lực. Áp dụng chiến thuật này là hai VĐV bên
mình là luôn nhằm tấn công nhanh, mạnh vào VĐV yếu của đối phương để
giành điểm. Chiến thuật này rất có hiệu quả trong các trận đấu đôi nam nữ
phối hợp.
III.3.3. Nghiên cứu kỹ, chiến thuật trong đánh đơn cầu lông
Trong cầu lông kỹ thuật cầu lông rất phong phú và đa dạng. Trên cơ sở
dùa vào đường bay của cầu sau khi tiếp xúc ta có thể chia thành các loại nh sơ
đồ 01.
Song trong phạm vi đề tài này chúng tôi phân loại dùa trên đặc điểm yếu
lĩnh kỹ thuật động tác và tác dụng của kỹ thuật để phân ra các kỹ thuật tấn
công sau:
1. Kỹ thuật đánh cầu phải cao tay:
Kỹ thuật đánh cầu phải cao tay là một kỹ thuật tấn công quan trọng được sử
dụng khi cầu đối phương đánh sang ở trên cao bên phải.
Từ tư thế chuẩn bị cơ bản (hai chân song song) ta di chuyển đến điểm
đánh cầu thích hợp. Bước cuối cùng sao cho thân người ở tư thế chân bên tay
cầm cầu đứng trước, chân bên tay cầm vợt đứng chếch ở phía sau, khoảng
cách giữa hai chân rộng từ 40cm-60cm. Khoảng cách từ thân người đến điểm
đánh cầu từ 80cm-100cm. Trọng tâm dồn vào chân sau, quá trình di chuyển
vợt được đưa từ dưới lên cao sang phải, đầu vợt hướng ra phía sau. Góc được
tạo bởi giữa cẳng tay và cánh tay khoảng 90 độ. Khi hai chân cố định thì đồng
thời vợt lại được chuyển động từ sau lên trên ra trước để đánh cầu, lúc này
cánh tay duỗi gần hết. Điểm tiếp xúc giữa cầu và vợt chếch trên cao sang phía
bên phải, cách xa đầu khoảng 1m. ở kỹ thuật này chủ yếu dùng lực của
19

cẳng tay và cổ tay để đánh cầu đi. Quá trình đánh cầu trọng tâm được
chuyển từ chân sau ra chân trước, tuỳ theo ý đồ đánh cầu mà xoăy mặt vợt
cho phù hợp khi tiếp xúc. Sau khi vợt tiếp xúc với cầu cần có động tác
dừng tay và cổ tay trên không rồi nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị cơ
bản để đánh quả tiếp theo.
2. Kỹ thuật đánh cầu trái cao tay:
Kỹ thuật đánh cầu trái cao tay cũng là một kỹ thuật tấn công được sử
dụng khi đánh trả những quả cầu đối phương đánh sang cao ở phía bên trái.
Đây là một kỹ thuật khó mà hiệu quả lại không cao nên trong thi đấu VĐV
thường hạn chế sử dụng kỹ thuật này.
Ở tư thế chuẩn bị cơ bản, khi thấy cầu đối phương đánh sang cao bên
trái thì lấy chân bên tay cầm cầu làm trụ, chân bên tay cầm cầu bước lên trước
sang trái (góc bước khoảng 160 độ) một bước. Thân trên cũng quay vòng 180
độ lưng hướng về hướng đánh cầu. Đồng thời tay cầm vợt đưa từ trước sang
trái lên cao, đầu vợt chúc xuống, khuỷu tay cao hơn vai. Góc tạo thành giữa
cẳng tay và cánh tay là 90 độ. Khi hai chân đã cố định thì nhanh chóng lăng
vợt từ sau ra trước lên cao. Cánh tay gần như duỗi thẳng, thân người cũng
xoay nhanh từ trái sang phải để phối hợp lực đánh cầu. Điểm tiếp xúc cầu ở
trên cao chếch bên trái, cách đầu ở bên phải 1m. Ra sức cuối cùng là lực gập
cổ tay. Sau khi tiếp xúc cầu cần có động tác dừng của cánh tay đồng thời thân
người lại xoay nhanh ra trước sang phải 180 độ để về tư thế chuẩn bị đánh
quả tiếp theo.
Do kỹ thuật này không hiệu quả nhiều trong khi thi đấu vì vậy VĐV Ýt
khi sử dụng. Để bù lại VĐV thường sử dụng kỹ thuật đánh cao tay bên trái
bằng mặt phải của vợt, song đây là một kỹ thuật có độ khó cao đòi hỏi phải có
trình độ tập luyện cao mới có hiệu quả.
3. Kỹ thuật đập cầu thuận tay:
20
Mét trong những kỹ thuật tấn công của cầu lông được coi là quan trọng
nhất đó là kỹ thuật đập cầu thuận tay. Sử dụng kỹ thuật này có thể ăn điểm

trực tiếp hoặc tạo cơ hội tốt để ăn điểm ở quả sau.
Tư thế chuẩn bị của kỹ thuật này là chân bên tay cầm cầu đứng trước,
chân cầm vợt đứng sau, trọng tâm cao dồn về chân trước, lưng hơi cong, mắt
theo dõi cầu, tay cầm vợt ở phía trước mặt, đầu vợt cao ngang trán. Góc giữa
cẳng tay và cánh tay khoảng 90 độ.
Khi thấy đối phương đánh cầu sang cao trên đầu thì thân trên nhanh
chóng quay sang phải, trọng tâm chuyển từ chân trước ra sau, đầu vợt chúc
xuống. Lúc này vai bên tay cầm cầu hơi cao hướng về hướng đánh cầu, vai
bên tay cầm vợt hạ thấp ở phía sau. Tư thế cơ thể lúc này toàn thân ưỡn căng
hình cánh cung sau đó nhanh chóng đạp mạnh mòi chân bên tay cầm vợt, duỗi
thẳng khớp gối, xoay hông, lật vai. Tay phải đưa vợt từ dưới lên trên ra trước.
Khi tiÕp xúc cầu là lúc cơ thể vươn cao hết mức. Điểm tiếp xúc giữa cầu
và vợt chếch trước chán một tầm tay. Trong quá trình thực hiện động tác,
trọng tâm lại chuyển từ chân sau ra chân trước, đồng thời gập nhanh thân
người để phối hợp lực đập cầu. Chú ý động tác gập cổ tay khi tiếp xúc cầu để
cầu đi cắm hơn.
Sau khi tiếp xúc cầu, vợt theo đà đi từ trên xuống dưới, sang trái, thân
người có xu hướng lao về trước thì nhanh chóng bước chân phải lên một bước
nhỏ để giữ thăng bằng. Sau đó lại trở về tư thế chuẩn bị đánh quả cầu sau.
Phối hợp kỹ thuật đập cầu với kỹ thuật nhảy lên cao trong di chuyển
nhảy bước ta sẽ có động tác nhảy đập cầu. Trong đó sử dụng kỹ thuật bật
nhảy trước còn toàn bộ kỹ thuật đập cầu được thực hiện ở trên không với tốc
độ đánh nhanh nhất, và vợt tiếp xúc cầu ở điểm cao nhất mà cơ thể có thể với
tới.
4. Kỹ thuật đánh cầu trên đầu:
21
Kỹ thuật đánh cầu trên đầu là kỹ thuật tấn công thường được sử dụng
khi đối phương đánh cầu cao , xa xuống cuối sân mà nếu ta di chuyển lùi đập
cầu không kịp thì phải sử dụng kỹ thuật này để đánh trả bằng các đường cầu
càng cao, càng sâu về cuối sân đối phương càng tốt.

Toàn bộ động tác kỹ thuật giống như kỹ thuật đập cầu, nhưng chỉ khác
ở chỗ điểm tiếp xúc của kỹ thuật đánh trên đầu ở phía sau hơn, nghĩa là ở
ngay trên đỉnh đầu thẳng lên hoặc hơi ở phía sau đầu, dùng lực bột phát của
cổ tay và toàn thân đánh cầu bổng về cuối sân đối phương. Kết thúc động tác
vợt không đưa xuống dưới mà có độ dõng của cổ tay và cánh tay rồi trở về tư
thế chuẩn bị ban đầu.
5. Kỹ thuật bỏ nhỏ rơi cầu gần lưới:
Kỹ thuật bỏ nhỏ trong cầu lông được coi là kỹ thuật tấn công vì kỹ thuật
này sử dụng tổng hợp yếu lĩnh kỹ thuật của các kỹ thuật khác như: Kỹ thuật
phòng thủ phải, trái, kỹ thuật chặn đẩy… một cách khéo léo linh hoạt để có
thể ăn điểm trực tiếp hoặc tạo cơ hội ăn điểm. Kỹ thuật bỏ nhỏ được vận dụng
nhiều trong thi đấu đôi nam-nữ, thi đấu đôi, khi chuẩn bị đỡ giao cầu. Kỹ
thuật bỏ nhỏ có hai loại là bỏ nhỏ bằng mặt phải của vợt(thuận tay) và bỏ nhỏ
bằng mặt trái của vợt(trái tay).
Bỏ nhá trong cầu lông hiểu cho đúng là sử dụng tổng hợp kỹ thuật cơ bản
để đánh trả đối phương bằng các đường cầu bay thấp, sát lưới và rơi gần lưới,
bằng các đường cầu chéo sát góc lưới hoặc chặn cầu rơi ngay sát mép lưới
bằng mặt phải hoặc mặt trái của vợt.
Khi thực hiện kỹ thuật này các yếu lĩnh kỹ thuật động tác của các kỹ
thuật cơ bản không có gì thay đổi, song điểm khác biệt cơ bản của kỹ thuật bỏ
nhỏ là chỉ dùng lực của cổ tay với độ linh hoạt của khớp tay điều chỉnh cầu đi
đúng theo ý đồ chiến thuật, kết thúc kỹ thuật bỏ nhỏ trở về tư thế chuẩn bị
đánh các quả cầu tiếp theo. Trong tập luyện và thi đấu, khi thực hiện kỹ thuật
22
bỏ nhỏ các VĐV luôn có ý thức tăng lực ma sát giữa đế cầu và mặt vợt bằng
cách cắt cầu hoặc kéo mạnh mặt vợt nằm ngang từ sau ra trước chạm vào
phần núm cầu, làm cho quả cầu bật lưới sang sân hoặc lộn nhiều vòng trước
khi rơi xuống sân gây khó khăn cho đối phương hoặc ăn điểm.
6. Kỹ thuật đánh cầu trên lưới:
Kỹ thuật đánh cầu nhanh trên lưới là một kỹ thuật tấn công quan trọng

trong tập luyện và thi đấu cầu lông. Sử dụng kỹ thuật này có thể khống chế
được quả giao cầu thấp gần của đối phương. Thực hiện kỹ thuật đánh cầu
nhanh trên lưới có thể ăn điểm trực tiếp hoặc tạo cơ hội ăn điểm. Kỹ thuật
đánh cầu trên lưới được vận dụng nhiều trong phối hợp thi đấu đôi.
Khi thực hiện kỹ thuật này VĐV luôn đứng ở tư thế chuẩn bị đỡ giao cầu
ở giữa sân, chân đối diện với tay cầm vợt ở phía trước, khoảng cách hai chân
bằng một bước chân (70cm-80cm), trọng tâm dồn vào chân trước, lưng cong
tự nhiên, mặt ngửa quan sát cầu, tay cầm vợt đưa vợt dựng đứng trước mặt,
mặt vợt hơi ngả về phía sau, góc tạo giữa cẳng tay và cánh tay gần như vuông
góc, toàn thân ở tư thế chuẩn bị đánh cầu trên lưới. Sau khi xác định chính
xác đường cầu đối phương vừa qua mặt cắt của lưới, sát lưới thì nhanh chóng
sử dụng sức mạnh bột phát của hai chân đạp mạnh xuống đất đưa cơ thể về
phía cầu đến, đồng thời bật mạnh cẳng tay đưa vợt từ sau ra trước. Khi tiếp
xúc cầu, bật mạnh lực cổ tay để đường cầu đi nhanh mạnh xuống đất.
Điểm tiếp xúc giữa cầu và vợt gần nh vuông góc trên lưới phía sân mình.
Sau khi tiếp xúc cầu, nhanh chóng hoãn sung dừng vợt, không để vợt chạm
lưới hoặc người lao vào lưới. Kết thúc động tác, nhanh chóng bật lùi trở lại vị
trí ban đầu chuẩn bị đánh quả tiếp theo.
Sử dụng kỹ thuật đánh cầu trên lưới yêu cầu VĐV phải có độ khéo léo rất
cao và sử lý các tình huống trên lưới một cách rất linh hoạt bằng mặt phải
hoặc mặt trái của vợt.
23
7. Kỹ thuật chém cầu hai góc lưới:
Kỹ thuật chém cầu hai góc lưới là một kỹ thuật tấn công quan trọng cơ
bản trong cầu lông vì nó có độ ổn định, chính xác rất cao để đánh trả các
đường cầu cao sâu của đối phương. Kỹ thuật này có thể phối hợp với các kỹ
thuật đánh cầu trên đầu và các kỹ thuật khác để buộc đối phương phải di
chuyển liên tục khắp sân nhằm thực hiện chiến thuật tiêu hao thể lực đối
phương và dành điểm trực tiếp. Kỹ thuật này được ứng dụng nhiều trong thi
đấu đơn và phối hợp đôi nam nữ.

Thực hiện kỹ thuật này chủ yếu bằng mặt phải của vợt, kể cả đánh hai
góc lưới.
8. Kỹ thuật chặn, đẩy cầu:
Kỹ thuật chặn cầu là một dạng biến hoá của kỹ thuật bỏ nhỏ, thường sử
dụng khi đối phương đánh sang nhanh, mạnh. Ưu điểm động tác này là độ
chính xác cao, thời gian ngắn, số lần ăn điểm trực tiếp nhiều hơn so với một
số kỹ thuật khác mà lại tiết kiệm được sức.
Nếu đối phương dùng quả đập hoặc đánh cầu lao nhanh sang sân mình
thì có thể sử dụng kỹ thuật chặn cầu. ở tư thế chuẩn bị cơ bản ta nhanh chóng
di chuyển tới hướng cầu đến, đưa thẳng vợt lên hoặc sang ngang. Mặt vợt
vuông góc với mặt đất. Khi tiếp xúc với cầu lợi dụng lực phản lại của quả cầu
đối phương đánh sang, ta dùng lực của cẳng tay và cổ tay đấy nhẹ cầu về sân
đối phương. Tuỳ theo ý đồ đánh cầu mà góc độ mặt vợt nghiêng sang phải
hoặc sang trái để điều khiển cầu. Với kỹ thuật chặn cầu này ta chỉ sử dụng để
chặn những quả cầu gần lưới. Đặc biệt trong đánh đôi nếu có sự phân chia
trên lưới giữa hai đấu thủ, thì sử dụng kỹ thuật này có hiệu quả nhất. Sau khi
tiếp xúc cầu xong thì nhanh chóng trở về tư thế chuần bị.
24
25
Sơ đồ 01
Hệ thống kỹ thuật cơ bản cầu lông
Kỹ thuật cầm
vợt
Kỹ thuật di
chuyển
Kỹ thuật giao
cầu
Kỹ thuật
phòng thủ
Kỹ thuật tấn

công

Cầm vợt
thuận tay
Cầm vợt
trái tay

Đơn
bước
Đa bước Bước
nhảy


Giao cầu thuận tay Giao cầu trái tay
Phải thấp tay Trái thấp tay
Kỹ thuật
đánh
cầu phải
cao tay
Kỹ
thuật
đánh
cầu trái
cao tay
Kỹ thuật
đập cầu
thuận
tay
Kỹ
thuật

đánh
cầu trên
đầu
Kỹ thuật
bỏ nhỏ
cầu rơi
gần lưới
Kỹ
thuật
đánh
cầu trên
lưới
Kỹ thuật
chém
cầu (cắt)
cầu hai
góc lưới
Kỹ
thuật
chặn,
đẩy cầu