Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên dạy tiếng anh cấp tiểu học tỉnh vĩnh long luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

NGUYỄN TƯƠNG XUYÊN NGHIÊM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN DẠY TIẾNG ANH
CẤP TIỂU HỌC
TỈNH VĨNH LONG

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

NGUYỄN TƯƠNG XUYÊN NGHIÊM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN DẠY TIẾNG ANH
CẤP TIỂU HỌC
TỈNH VĨNH LONG
Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 60.14.05
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN TRỌNG VĂN

NGHỆ AN - 2012


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã
nhận được sự động viên giúp đỡ tận tình và tạo điều kiện thuận lợi của các
cấp Lãnh đạo, Quý Thầy giáo, Cô giáo, các bạn đồng nghiệp và gia đình.
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đối với:
- Hội đồng khoa học, Khoa Sau đại học trường Đại học Vinh;
- Quý thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy cho tác giả trong suốt thời
gian học tập ở lớp Cao học Quản lí giáo dục khóa 17;
- PGS.TS Nguyễn Trọng Văn - người thầy, người hướng dẫn khoa học
đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ tác giả trong suốt q trình nghiên cứu để hồn
thành luận văn này.
Đồng thời xin chân thành cảm ơn:
- Ban giám hiệu, phòng Quản lý khoa học và sau đại học trường Đại học
Đồng Tháp;
- Lãnh đạo sở và các phòng ban của Sở Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Long;
- Lãnh đạo, chuyên viên các phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, thành
phố thuộc tỉnh Vĩnh Long; các đồng chí cán bộ quản lí, giáo viên dạy tiếng
Anh ở các trường tiểu học trong tỉnh;
- Gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã ln động viên, khích lệ; cung
cấp tài liệu, thơng tin; đóng góp nhiều ý kiến q báu và hết lòng giúp đỡ tác
giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hồn thành luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng và nỗ lực cá nhân song luận văn cũng khó tránh
khỏi những thiếu sót. Kính mong được sự đóng góp, chỉ dẫn của Quý thầy cơ,
Q đồng nghiệp để tác giả hồn thiện và đề tài có giá trị thực tiễn cao hơn.
Vinh, tháng 02 năm 2012

Nguyễn Tương Xuyên Nghiêm


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU.........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.........................................................4
3.1. Khách thể nghiên cứu.............................................................................4
3.2. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................4
4. Giả thuyết khoa học...................................................................................4
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu.............................................................5
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu:.............................................................................5
5.2. Phạm vi nghiên cứu:...............................................................................5
6. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................5
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận.....................................................5
6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn..................................................5
6.3. Phương pháp thống kê toán học..............................................................6
7. Những đóng góp của đề tài........................................................................6
8. Cấu trúc của luận văn...............................................................................6
Chương 1. Cơ sở lý luận của đề tài...............................................................8
1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................8
1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài nghiên cứu..............................9
1.2.1. Giáo dục, giáo viên, giáo viên tiểu học............................................9
1.2.1.1. Giáo dục......................................................................................9
1.2.1.2. Giáo viên và giáo viên tiểu học...............................................10
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giáo viên ............................................................11
1.2.2.1. Đội ngũ......................................................................................11

1.2.2.2. Đội ngũ giáo viên......................................................................11


1.2.3. Xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên .........................................12
1.2.3.1. Xây dựng, phát triển.................................................................12
1.2.3.2. Xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên...................................12
1.3. Đội ngũ giáo viên, nhân tố góp phần quyết định chất lượng
Giáo dục – Đào tạo.......................................................................18
1.4. Chủ trương của Bộ GD - ĐT về dạy tiếng Anh ở tiểu học và
yêu cầu đối với giáo viên tiếng Anh ở cấp tiểu học.................24
1.4.1. Chủ trương của Bộ GD-ĐT về dạy tiếng Anh ở cấp Tiểu học
..........................................................................................................24
1.4.2. Yêu cầu đối với giáo viên dạy tiếng Anh ở cấp tiểu học...........................25
Kết luận chương 1......................................................................................25
Chương 2. Thực trạng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở các trường
tiểu học tỉnh Vĩnh Long.................................................................27
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế-xã hội của tỉnh Vĩnh Long...............27
2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, dân cư của tỉnh Vĩnh Long.......27
2.1.2. Đặc điểm tình hình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Vĩnh
Long.................................................................................................28
2.2. Thực trạng công tác giáo dục cấp tiểu học tỉnh Vĩnh Long..............30
2.2.1. Khái quát thực trạng chung công tác giáo dục của tỉnh Vĩnh
Long ................................................................................................30
2.2.2. Tình hình giáo dục tiểu học tỉnh Vĩnh Long....................................34
2.2.2.1. Qui mô mạng lưới trường lớp..................................................34
2.2.2.2. Cơ sở vật chất và thiết bị.........................................................35
2.2.2.3. Lực lượng đội ngũ quản lí và giáo viên tiểu học...................38
2.2.2.4. Chất lượng giáo dục tiểu học ..................................................39
2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh cấp tiểu học ở tỉnh
Vĩnh Long.......................................................................................43

2.3.1. Thực trạng về số lượng, cơ cấu, trình độ chuyên môn..................44
2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu
học tỉnh Vĩnh Long.........................................................................56
Kết luận chương 2........................................................................................67
Chương 3. Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên dạy tiếng Anh cấp tiểu học ở tỉnh Vĩnh Long......................69
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp........................................................69
3.1.1. Nguyên tắc mục tiêu........................................................................69
3.1.2. Nguyên tắc toàn diện.......................................................................69
3.1.3. Nguyên tắc hiệu quả........................................................................69
3.1.4. Nguyên tắc khả thi...........................................................................69
3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn.................................................70
3.1.6. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống.................................................70
3.2. Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên dạy
tiếng Anh tại các trường tiểu học tỉnh Vĩnh Long............................70
3.2.1. Giải pháp 1: Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng,
nâng cao nhận thức về trách nhiệm của người giáo viên tiếng
Anh ở trường tiểu học......................................................................70
3.2.2. Giải pháp 2: Xây dựng quy hoạch tổng thể về đội ngũ giáo viên
dạy tiếng Anh...................................................................................72
3.2.3. Giải pháp 3: Chú trọng công tác bổ sung và tuyển chọn giáo viên
dạy tiếng Anh, xây dựng cơ chế, chính sách tuyển dụng hợp lý......75
3.2.4. Giải pháp 4: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chun
mơn, nghiệp vụ; tích cực đổi mới phương pháp dạy học và đổi
mới kiểm tra đánh giá môn tiếng Anh.............................................77


3.2.5. Giải pháp 5: Tổ chức tốt công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, nâng

cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ; nâng cao chất lượng các
chuyên đề và sáng kiến kinh nghiệm................................................81
3.2.6. Giải pháp 6: Đào tạo và đào tạo lại giáo viên tiếng Anh ở tiểu
học theo chuẩn quốc tế (theo khung tham chiếu chung Châu Âu)
..........................................................................................................86
3.2.7. Giải pháp 7: Chú trọng chăm lo đời sống tinh thần và vật chất
cho giáo viên...................................................................................88
3.3. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp.........................95
3.3.1. Kết quả khảo sát tính cấp thiết của giải pháp.....................................95
3.3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của giải pháp.......................................96
Kết luận chương 3 ......................................................................................99
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................101
1. Kết luận...................................................................................................101
2. Kiến nghị ................................................................................................102
2.1. Đối với Bộ GD – ĐT...........................................................................102
2.2. Đối với UBND tỉnh Vĩnh Long..........................................................102
2.3. Đối với Sở GD – ĐT Vĩnh Long........................................................103
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................105


9

NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
Chữ viết tắt

Đọc là

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH - HĐH

Cơng nghiệp hóa – Hiện đại hóa

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

GD - ĐT

Giáo dục - Đào tạo

GV

Giáo viên

QLGD

Quản lý giáo dục

UBND

Ủy ban nhân dân

XH

Xã hội

10

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII đã khẳng định: “Giáo dục - đào
tạo (GD - ĐT) là quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển kinh tế - xã hội
(KT - XH), là điều kiện cần thiết để giữ vững độc lập dân tộc và xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội (CNXH); đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát
triển”. Báo cáo chính trị tại Đại hội X của Đảng tiếp tục khẳng định: “GD ĐT, khoa học và công nghệ phát huy vai trò quốc sách hàng đầu, là nền tảng
và động lực đẩy mạnh cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước”.
Để xác định trách nhiệm trong việc triển khai có hiệu quả cơng tác
phát triển sự nghiệp GD - ĐT, Chỉ thị 40-CT/TW, ngày 15 tháng 6 năm 2004
của Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng và nâng cao chất lượng đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục (QLGD) đã chỉ rõ: “Mục tiêu của
chiến lược phát triển GD - ĐT là xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL
giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về
cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối
sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo, thông qua việc quản lý, phát triển
đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, đáp ứng những địi hỏi ngày càng cao của sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.[19]
Quyết định 1400/QĐ-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2008 của Thủ tướng
Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống
giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020” đã nêu mục tiêu về dạy học ngoại
ngữ trong thời gian tới như sau: “Đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại
ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học
ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được
một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân

11

lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên
Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ
sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội
nhập, đa ngơn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của
người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước”.[18]
Trong những năm qua, công tác xây dựng và phát triển đội ngũ GV
của các cấp quản lý trong ngành giáo dục đã đạt được nhiều kết quả.
Trong đó, khơng thể khơng nói đến đội ngũ GV dạy tiếng nước ngoài, đặc
biệt là đội ngũ GV tiếng Anh. Như chúng ta đã biết, ngoại ngữ nói chung
và tiếng Anh nói riêng là một mơn học đặc biệt, nó cung cấp cho người học
một công cụ giao tiếp mới đồng thời mở ra một nền văn hóa, một thế giới
mới. Trong xu thế phát triển, hội nhập và tồn cầu hóa tiếng Anh hơn bao giờ
hết đã và đang là một trong những chìa khóa quan trọng trong chiến lược phát
triển KT - XH của nhiều quốc gia.
Trong nhà trường phổ thơng nói chung, trường tiểu học nói riêng, việc
nâng cao chất lượng dạy học được tác động bởi nhiều yếu tố của quá trình dạy
học và yếu tố của mơi trường KT - XH, khoa học - công nghệ. Trong nhiều
yếu tố tác động đó thì đội ngũ CBQL, GV là yếu tố có vai trị mang tính chất
quyết định.
Trong thời gian qua, việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cũng như việc
bổ nhiệm GV dạy tiếng Anh của tỉnh Vĩnh Long nói chung vẫn còn những
vấn đề bất cập, đặc biệt là GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học. Điều đó ảnh
hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục của tỉnh
nhà.
Tiểu học là cấp học nền tảng của giáo dục phổ thông. Giáo dục tiểu
học thực hiện giáo dục tồn diện về đức, trí, thể, mỹ cũng như cung cấp kiến

12

thức phổ thông cơ bản phù hợp với lứa tuổi của trẻ nhằm phát triển những đặc
tính tự nhiên tốt đẹp của trẻ em, hình thành ở học sinh lịng ham hiểu biết và
những đức tính kỹ năng cơ bản đầu tiên để tạo hứng thú học tập và học tập
tốt, góp phần củng cố và nâng cao thành quả phổ cập giáo dục tiểu học, tạo
tiền đề cho việc thúc đẩy hoàn thành phổ cập trung học cơ sở (THCS) và phát
triển ở bậc học trên.
Ngành GD - ĐT tỉnh Vĩnh Long đã đạt nhiều thành quả đáng kể, đã nỗ
lực để hòa nhập với xu thế phát triển giáo dục cả nước, trong đó có sự đóng
góp của giáo dục tiểu học. Với vai trò, chức năng nhiệm vụ được quy định,
cùng với những đặc điểm của địa bàn, đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường
tiểu học tỉnh Vĩnh Long đã có những nỗ lực góp phần tạo ra hiệu quả giáo dục
tiểu học ở tỉnh nhà. Hệ thống trường lớp được mở rộng, đáp ứng ngày càng
tốt hơn nhu cầu học tập của học sinh, cơ sở vật chất, đội ngũ GV từng bước
được tăng cường, cơng tác xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh, công tác quản
lý của đội ngũ GV dạy tiếng Anh cũng được chú trọng, đã từng bước nâng
cao chất lượng giáo dục.
Tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả giáo dục tiểu học ở tỉnh Vĩnh Long
nhìn chung cịn thấp so với mặt bằng giáo dục cả nước nói chung và đồng
bằng sơng Cửu Long nói riêng. Vấn đề này do nhiều nguyên nhân như do tác
động của kinh tế-xã hội đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc cịn
nhiều khó khăn, cơ sở vật chất trường học cịn thiếu thốn, thư viện, trang thiết
bị phục vụ giảng dạy, học tập còn thiếu và lạc hậu, đội ngũ CBQL, GV còn
thiếu về số lượng và thấp về chất lượng, trong đó bao gồm GV dạy tiếng Anh
ở các trường tiểu học. Việc nghiên cứu nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy
tiếng Anh ở cấp THCS và trung học phổ thơng (THPT) đã có nhiều cơng trình
thực hiện nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu xây dựng và phát triển đội ngũ
GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học tại tỉnh Vĩnh Long. Do đó, xác lập việc

13

xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở cấp Tiểu học trên địa bàn
tỉnh Vĩnh Long là vấn đề có tính cấp thiết.
Chính vì vậy tơi chọn đề tài “Một số giải pháp xây dựng và phát
triển đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh cấp Tiểu học tỉnh Vĩnh Long” làm đề
tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lí giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận văn đề xuất một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ GV
dạy tiếng Anh ở cấp Tiểu học của tỉnh Vĩnh Long nhằm đáp ứng yêu cầu
nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục tiểu học ở tỉnh Vĩnh Long.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Như tên đề tài đã xác định, khách thể nghiên cứu là công tác quản lý đội
ngũ GV dạy tiếng Anh cấp Tiểu học ở tỉnh Vĩnh Long.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh cấp
Tiểu học tỉnh Vĩnh Long.
4. Giả thuyết khoa học
Có thể đẩy mạnh công tác xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy
tiếng Anh ở các trường tiểu học nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
tiểu học của tỉnh Vĩnh Long, nếu đề xuất được các giải pháp phù hợp, có cơ
sở khoa học và có tính khả thi cao.

5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu:

14

- Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc xây dựng các giải pháp phát triển
đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường học nói chung và phát triển đội ngũ GV
dạy tiếng Anh ở trường tiểu học nói riêng.
- Khảo sát thực trạng đội ngũ GV dạy tiếng Anh tiểu học ở Vĩnh Long.
- Đề xuất các giải pháp xây dựng, phát triển đội ngũ GV dạy tiếng
Anh ở trường tiểu học của tỉnh Vĩnh Long và khảo nghiệm tính khả thi của
các giải pháp.
5.2. Phạm vi nghiên cứu:
Trong luận văn này, phạm vi nghiên cứu là tất cả GV dạy tiếng Anh
(biên chế và hợp đồng) ở các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Tiến hành thu thập, lựa chọn, sắp xếp, đọc các tài liệu lý luận và thực
tiễn có liên quan đến cơng tác xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở
trường tiểu học.
Các tài liệu trên được phân tích, tổng hợp, nhận xét, tóm tắt và trích
dẫn phục vụ cho việc giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn.
6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
* Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Tiến hành điều tra bằng phiếu hỏi để khảo sát thực trạng, trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học ở
tỉnh Vĩnh Long. Đối tượng điều tra là GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học.
Kết quả điều tra được xử lý, phân tích, so sánh để tìm thơng tin cần thiết theo
hướng nghiên cứu của đề tài.
* Phương pháp tổng kết kinh nghiệm


15

Tiến hành sưu tầm nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các kinh nghiệm
về phát triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học thơng qua đó tìm ra
các nhân tố phù hợp để đề xuất các giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ
GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học ở tỉnh Vĩnh Long.
* Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Phương pháp này sử dụng để xây dựng và hồn chỉnh bộ cơng cụ điều
tra để thu thập thông tin làm sáng tỏ cơ sở thực tiễn của đề tài, về tính khả thi
của các giải pháp.
Tiến hành trao đổi với các chuyên viên phụ trách tiếng Anh của Sở
GD-ĐT, Phòng GD-ĐT, GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học để thu thập
những thông tin cần thiết.
6.3. Phương pháp thống kê toán học
Để xử lý các số liệu các kết quả nghiên cứu, trên cơ sở đó có nhận
định, đánh giá, đúng đắn, chính xác các kết quả nghiên cứu.
7. Những đóng góp của đề tài
- Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh Tiểu học trên
địa bàn tỉnh Vĩnh Long nhằm phát hiện những tồn tại, khó khăn để khắc phục;
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng
Anh Tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long;
- Đề xuất một số kết luận nghiên cứu và một số kiến nghị cần thiết cho
các cấp QLGD và các ban ngành liên quan.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị và danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài.
Chương 2: Thực trạng đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường tiểu học
của tỉnh Vĩnh Long.

16

Chương 3: Một số giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy
tiếng Anh ở trường tiểu học của tỉnh Vĩnh Long.


17

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
Để giải quyết một số vấn đề đặt ra trong luận văn, tôi xin làm rõ một số
khái niệm cơ bản liên quan và làm cơ sở lý luận của đề tài. Các khái niệm ở
đây đều có tầm quan trọng đối với luận văn và được quán triệt một cách thống
nhất.
1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Sự nghiệp giáo dục luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Với quan
điểm giáo dục là quốc sách hàng đầu, Đảng và Nhà nước đã có nhiều Nghị
quyết, Chỉ thị về phát triển giáo dục, trong đó hết sức coi trọng việc bồi
dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo dục. Chiến lược
phát triển giáo dục 2001 – 2010 của Chính phủ đã chỉ rõ: “Đổi mới chương
trình giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo là giải pháp trọng tâm, đổi mới
QLGD là khâu đột phá” [16].
Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam đã ban hành Luật Giáo dục (năm
2005) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ban hành năm
2009; Bộ GD - ĐT cũng đã ban hành các văn bản, Điều lệ Trường Tiểu học.
Đây là những văn bản pháp quy giúp Hiệu trưởng thực hiện có hiệu quả cơng
tác quản lý, đặc biệt là trong xây dựng và bảo đảm chất lượng đội ngũ GV.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ GV nói chung và đội ngũ GV dạy
tiếng Anh nói riêng, đã có nhiều đề tài đề cập đến trong các cơng trình nghiên
cứu. Có nhiều bài viết trên các Tạp chí Giáo dục, Phát triển giáo dục, Thơng

tin Khoa học Giáo dục về vị trí, vai trị của đội ngũ GV và các giải pháp nâng
cao chất lượng đội ngũ GV trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Ngoài ra, trong những năm gần đây đã có một số luận văn thạc sỹ
chuyên ngành QLGD đã đề cập đến công tác quản lý chất lượng đội ngũ GV.
Tuy nhiên các luận văn chỉ tập trung làm rõ các nội dung bồi dưỡng, nâng cao


18

chất lượng đội ngũ GV ở các trường THPT, THCS và Tiểu học tại một số địa
phương và trong các phạm vi cụ thể.
Qua nghiên cứu tài liệu, cho đến nay chưa có một cơng trình nào đề cập
đến các giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường
tiểu học của tỉnh Vĩnh Long một cách đầy đủ và hệ thống. Chính vì vậy, tôi
nhận thấy rằng việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng và phát
triển đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh
Long là rất cần thiết. Đề tài vì thế sẽ có ý nghĩa tích cực và kết quả nghiên
cứu sẽ là những đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển giáo dục của
tỉnh Vĩnh Long.
1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài nghiên cứu
1.2.1. Giáo dục, giáo viên, giáo viên tiểu học
1.2.1.1. Giáo dục
Theo nghĩa rộng “giáo dục là sự hình thành có mục đích và tổ chức
những sức mạnh thể chất và tinh thần của con người, hình thành thế giới
quan, bộ mặt đạo đức và thị hiếu thẩm mỹ cho con người; với nghĩa rộng
nhất, khái niệm này bao hàm cả giáo dưỡng, dạy học và tất cả những yếu
tố tạo nên những nét tính cách và phẩm hạnh của con người, đáp ứng các
nhu cầu của kinh tế xã hội”[27].
Theo nghĩa hẹp “Giáo dục bao gồm quá trình hoạt động nhằm tạo ra
cơ sở khoa học của thế giới quan, lý tưởng đạo đức, thái độ thẩm mỹ đối

với hiện thực của con người kể cả việc phát triển nâng cao thể lực. Quá
trình này được xem là một bộ phận của quá trình giáo dục tổng thể, kết
quả khơng chỉ được xem xét về ý thức mà căn cứ trên các hành vi, thói
quen, biểu hiện trình độ phát triển (cao hay thấp) của trình độ (có giáo
dục) của mỗi người” [27].


19

Nói cách khác: Giáo dục là q trình được tổ chức có ý thức, hướng tới
mục đích khơi gợi và biến đổi nhận thức, năng lực, tình cảm, thái độ của cả
người dạy và người học theo hướng tích cực. Nghĩa là góp phần hồn thiện
nhân cách cả thầy và trị bằng những tác động có ý thức từ bên ngoài, đáp ứng
các yêu cầu tồn tại và phát triển trong xã hội loài người đương đại.
1.2.1.2. Giáo viên và giáo viên tiểu học
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: “GV là người dạy học ở bậc phổ
thông hoặc tương đương” [65].
Tại điều 70 của Luật giáo dục của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa
Việt Nam năm 2005 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục
ban hành năm 2009 đã đưa ra định nghĩa pháp lý đầy đủ về Nhà giáo và
những tiêu chuẩn của một Nhà giáo:
“1. Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà
trường, cơ sở giáo dục khác.
2. Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây:
a) Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt;
b) Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ;
c) Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp;
d) Lý lịch bản thân rõ ràng.
3. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông,
giáo dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp chuyên

nghiệp gọi là GV. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục đại học, trường cao
đẳng nghề gọi là giảng viên”. [40], [41]
Điều 33 của Điều lệ trường tiểu học thì GV tiểu học là: “GV làm nhiệm
vụ giảng dạy, giáo dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác
thực hiện chương trình giáo dục tiểu học”.


20

Trong phạm vi đề tài nghiên cứu Nhà giáo ở cấp tiểu học, theo quy
định của Luật giáo dục được gọi là GV tiểu học.
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giáo viên
1.2.2.1. Đội ngũ
Từ điển Bách khoa Việt Nam đã định nghĩa về đội ngũ: “Đội ngũ là
khối đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp thành lực lượng” [64].
Hoặc: Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông người cùng chức năng,
nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành lực lượng hoạt động trong một hệ
thống (tổ chức).
1.2.2.2. Đội ngũ giáo viên
Khi đề cập đến đội ngũ GV, một số tác giả nước ngoài đã nêu lên
quan niệm: “Đội ngũ GV là những chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ
nắm vững tri thức, hiểu biết dạy học và giáo dục như thế nào và có khả
năng cống hiến tồn bộ sức lực và tài năng của họ đối với giáo dục” [25].
Đối với các tác giả Việt Nam vấn đề này được đề cập như sau: “Đội
ngũ GV trong ngành giáo dục là một tập thể người, bao gồm CBQL, GV và
nhân viên, nếu chỉ đề cập đến đặc điểm của ngành thì đội ngũ đó chủ yếu là
đội ngũ GV và đội ngũ QLGD ” [25].
Từ những khái niệm đã nêu trên, ta có thể hiểu đội ngũ GV như sau:
Đội ngũ GV là một tập hợp những người làm nghề dạy học - giáo dục,
được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ

các tiêu chuẩn của một nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được
hưởng các quyền lợi theo Luật giáo dục và các Luật khác được nhà nước
quy định.