Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh huyện nam đàn tỉnh nghệ an luận văn tốt nghiệp đại học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (495.46 KB, 87 trang )
Khúa lun tt nghip
i hc Vinh
Trờng Đại học Vinh
Khoa kinh tế
------***------
LÊ THị Hà
khoá luận tốt nghiệp đại học
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Ngân hàng
nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh
huyện Nam Đàn Tỉnh Nghệ An
Ngành tài chính ngân hàng
Vinh - 2011
Lờ Th H
Lp 48B5_Ti chớnh ngân hàng
Khúa lun tt nghip
i hc Vinh
Trờng Đại học Vinh
Khoa kinh tế
------***------
LÊ THị Hà
khoá luận tốt nghiệp đại học
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Ngân hàng
nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh
huyện Nam Đàn Tỉnh Nghệ An
Ngành tài chính ngân hàng
Lớp: 48B5 TCNH (2007 2011) TCNH (2007 TCNH (2007 2011) 2011)
Giáo viên hớng dÉn: THS. NGUN THÞ THU CóC
Vinh - 2011
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC.........................................................................................................0
DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT........................................................0
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.................................................................0
Lời mở đầu.......................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.......................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................2
4. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................3
6. Kết cấu.......................................................................................................3
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGUỒN VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG NGUỒN VỐN TRONG NGÂN HÀNG............................................4
1.1 Nguồn vốn trong ngân hàng...................................................................4
1.1.1 Khái niệm nguồn vốn trong ngân hàng...........................................4
1.1.2 Các loại nguồn vốn cơ bản trong ngân hàng....................................4
1.2. Hiệu quả sử dụng vốn trong ngân hàng..................................................7
1.2.1 Khái niệm về sử dụng vốn trong ngân hàng.....................................7
1.2.2 Hiệu quả sử dụng vốn.......................................................................8
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trong ngân hàng..........9
1.2.4Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong ngân hàng....11
1.2.5 Sự cần thiết của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn....................14
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CHI NHÁNH
HUYỆN NAM ĐÀN - TỈNH NGHỆ AN.....................................................15
2.1. Quá trình hình thành và phát triển của NHNo&PTNT chi nhánh Huyện
Nam Đàn.....................................................................................................15
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển..................................................15
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
2.1.2 Đặc điểm hoạt động và cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của
NHNo&PTNT chi nhánh Huyện Nam Đàn............................................16
2.1.3
Khái quát về hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT chi nhánh
Huyện Nam Đàn trong những năm gần đây............................................21
2.2. Thực trạng sử dụng vốn của NHNo&PTNT chi nhánh Huyện Nam Đàn. 35
2.2.1 Tình hình huy động vốn................................................................35
2.2.2 Tình hình sử dụng vốn...................................................................38
2.2.3 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng............................52
2.2.4 Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng.............................56
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH HUYỆN NAM ĐÀN – TỈNH NGHỆ AN............................61
3.1 Định hướng phát triển năm 2011...........................................................61
3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.............................................62
3.2.1 Nguồn vốn đầu tư...........................................................................62
3.2.2 Cho vay đối với hộ sản xuất..........................................................63
3.2.3 Nghiên cứu khách hàng..................................................................66
3.2.4 Thực hiện tốt chiến lược khách hàng, khai thác khách hàng để mở
rộng tín dụng...........................................................................................66
3.2.5 Nhận thức rõ tính phức tạp của hoạt động tín dụng......................67
3.2.6 Nâng cao chất lượng xây dựng và thẩm định dự án.......................68
3.2.7 Củng cố và mở rộng mạng lưới hoạt động....................................69
3.2.8 Nâng cao chất lượng thực hiện an tồn tín dụng...........................69
3.2.9 Tăng cường công tác Marketing ngân hàng..................................69
3.2.10 Đào tạo và củng cố kiến thức về nghiệp vụ đối với cán bộ tín
dụng.........................................................................................................70
3.3 Một số kiến nghị...................................................................................72
3.3.1 Kiến nghị với ngân hàng Nhà nước...............................................72
3.3.2 Những kiến nghị đối với NHNo&PTNT Việt Nam (thuộc về cơ chế
chính sách tạo điều kiện cho ngân hàng và khách hàng)........................73
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
3.3.3 Những kiến nghị đối với cấp uỷ, chính quyền địa phương và các
ban ngành liên quan.................................................................................74
3.3.4 Những kiến nghị, đề xuất đối với hộ sản xuất................................75
Kết luận..........................................................................................................77
Tài liệu tham khảo.........................................................................................79
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
NHNo&PTNT
TKTG
TGKH
TGTCKT
TGKB
CBCNV
VHĐ
NHTM
NQH
CBTD
KHKT
Lê Thị Hà
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
Tài khoản tiền gửi
Tiền gửi khách hàng
Tiền gửi tổ chức kinh tế
Tiền gửi kho bạc
Cán bộ công nhân viên
Vốn huy động
Ngân hàng thương mại
Nợ quá hạn
Cán bộ tín dụng
Khoa học kỹ thuật
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂUC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ĐỒ, BẢNG BIỂU, BẢNG BIỂUNG BIỂUU
Sơ đồ 2.1: Mơ hình tổ chức Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển nông thôn
Huyện Nam Đàn..............................................................................................18
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng qua 3 năm (20082010)................................................................................................................23
Bảng 2.2: Tình hình nguồn vốn của ngân hàng qua 3 năm (2008-2010)........27
Bảng 2.3: Tình hình huy động vốn của ngân hàng qua ba năm......................36
2008-2010........................................................................................................36
Bảng 2.4: Doanh số cho vay theo thời hạn của ngân hàng.............................39
Bảng 2.5: Doanh số cho vay theo đối tượng của ngân hàng qua ba năm (20082010)................................................................................................................41
Bảng 2.6: Doanh số thu nợ theo thời hạn của ngân hàng qua ba năm 20082010.................................................................................................................43
Bảng 2.7: Doanh số thu nợ theo đối tượng của ngân hàng qua 3 năm 20082010.................................................................................................................45
Bảng 2.8: Hệ số thu nợ của ngân hàng qua 3 năm 2008-2010........................46
Bảng 2.9: Doanh số dư nợ theo thời hạn của ngân hàng qua 3 năm 2008-2010.47
Bảng 2.10: Doanh số dư nợ theo đối tượng của ngân hàng qua 3...................49
Bảng 2.11: Nợ quá hạn của ngân hàng qua ba năm 2008-2010......................51
Bảng 2.12: Tổng hợp các chỉ tiêu tài chính.....................................................53
Bảng 2.13: Nợ quá hạn trên tổng dư nợ của ngân hàng..................................55
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Biểu đồ thể hiện kết quả kinh doanh của ngân hàng qua 3 năm
2008-2010........................................................................................................24
Biểu đồ 2.2: Biểu đồ thể hiện tình hình nguồn vốn của ngân hàng qua 3 năm
2008-2010........................................................................................................28
Biểu đồ 2.3: Biểu đồ thể hiện tình hình huy động vốn của ngân hàng qua 3
năm 2008-2010................................................................................................36
Biểu đồ 2.4: Doanh số cho vay theo thời hạn của ngân hàng qua 3 năm 20082010.................................................................................................................39
Biểu đồ 2.5: Doanh số thu nợ theo thời hạn của Ngân hàng qua 3 năm 20082010.................................................................................................................43
Biểu đồ 2.6: Doanh số dư nợ theo thời hạn của Ngân hàng qua 3 năm 20082010.................................................................................................................48
Biểu đồ 2.7: Nợ quá hạn của ngân hàng qua 3 năm 2008-2010......................51
Lê Thị Hà
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
Lời mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Là một nước nông nghiệp với gần 80% dân số sống ở nông thôn, hơn
70% lao động trong nông nghiệp, nhu cầu vốn cho sản xuất và đời sống đối
với nông nghiệp và nông thôn ở nước ta ngày càng lớn. Đó cũng là nhu cầu
lâu dài cho chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Vì thế vai trị
của tín dụng Ngân hàng, đặc biệt là vai trò của hệ thống NHNo&PTNT trong
hoạt động tín dụng cho kinh tế nơng nghiệp và phát triển nông thôn ngày càng
quan trọng.
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nơng thơn Việt Nam đã góp phần
quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế nói chung và phát triển kinh tế
nơng nghiệp nơng thơn ở nước ta nói riêng, mở ra quan hệ tín dụng trực tiếp
với hộ sản xuất, đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của các hộ sản xuất để
không ngừng phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Có được kết quả
đó phải kể đến sự đóng góp của NHNo&PTNT chi nhánh Huyện Nam Đàn,
một trong những chi nhánh trực thuộc của NHNo&PTNT Tỉnh Nghệ An.
Bước vào năm 2010, Tình hình diễn biến trên thị trường tiền tệ, tín dụng
thiếu ổn định, lãi suất thường xun biến động khó dự đốn, chênh lệch đầu
vào, đầu ra bị thu hẹp dần, cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng diễn ra gay
gắt và quyết liệt…Vì vậy, để cạnh tranh, tồn tại, đứng vững trên thương
trường thì mỗi Ngân hàng phải hoạt động hiệu quả. Vì vậy mỗi Ngân hàng
phải quản lý, sử dụng nguồn vốn như thế nào để đạt hiệu quả tối đa mới là
điều thật sự quan trọng.
Phân tích hiệu quả sử dụng nguồn vốn là một giai đoạn quan trọng của
công tác quản trị Ngân hàng, là cơ sở đánh giá quá trình thực hiện chiến lược
kinh doanh, xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh và
kiến nghị những giải pháp xử lý, là cơ sở cho những quyết định kịp thời và
đúng đắn để từ đó Ngân hàng có thể phát huy những lợi thế và khắc phục
Lê Thị Hà
1
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
những hạn chế trong quá trình hoạt động của mình, tạo tiền đề vững chắc cho
Ngân hàng trên con đường kinh doanh.
Với mong muốn tìm hiểu sâu sắc hơn về tình hình sử dụng vốn của ngân
hàng tại thị trường nông thôn và sau thời gian tiếp cận với thực tế tình hình
cho vay hộ sản xuất ở Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện
Nam Đàn, tôi đã lựa chọn đề tài : "Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Ngân
hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh huyện Nam Đàn,
Tỉnh Nghệ An".
2. Mục đích nghiên cứu
2.1 Mục đích chung
Đề tài phân tích tình hình hoạt động thực tế nhằm đánh giá hiệu quả việc
sử dụng nguồn vốn của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi
nhánh Huyện Nam Đàn, từ đó đưa ra một số giải pháp để nâng cao hiệu quả
sử dụng vốn tại Ngân hàng.
2.2 Mục đích cụ thể
Hệ thống hóa lý luận cơ bản về vốn, sử dụng vốn, chỉ tiêu đánh
-
giá hiệu quả sử dụng ngồn vốn trong kinh doanh của ngân hàng làm cơ sở cho
nội dung nghiên cứu. Phân tích tình hình cơ cấu tài sản, cơ cấu nguồn vốn,
huy động vốn, thực trạng sử dụng nguồn vốn của ngân hàng thông qua báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh các năm 2008, 2009, 2010. Trong đó:
+ Đánh giá tình hình cho vay của ngân hàng qua 3 năm
+ Đánh giá tình hình thu nợ của ngân hàng qua 3 năm
+ Đành giá tình hình dư nợ của ngân hàng qua 3 năm
+ Đánh giá tình hình nợ xấu của ngân hàng qua 3 năm
-
Phân tích hiệu quả sử dụng vốn trong quá trình kinh doanh.
3. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động sử dụng vốn tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông
thôn chi nhánh Huyện Nam Đàn.
Lê Thị Hà
2
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
4. Phạm vi nghiên cứu
Đại học Vinh
Về không gian: Đề tài thực hiện dựa trên số liệu tại chi nhánh
NHNo&PTNT Huyện Nam Đàn
Về thời gian: Thu thập và xử lý số liệu trong 3 năm từ năm 2008 đến
năm 2010.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp thu thập số liệu
-
Số liệu được thu thập trực tiếp từ phịng Tín dụng của
NHNo&PTNT chi nhánh Huyện Nam Đàn thơng qua báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng qua 3 năm 2008, 2009, 2010.
-
Thu thập các thông tin, dữ liệu từ sách, tài liệu, từ mạng internet
có liên quan đến đề tài.
5.2 Phương pháp phân tích số liệu
Đề tài phân tích số liệu theo phương pháp so sánh tuyệt đối và tương
đối.
+ Phương pháp tuyệt đối: Là phương pháp phân tích dựa vào kết quả so
sánh của phép trừ giữa trị số của năm sau so với năm trước.
+ Phương pháp tương đối: Là phương pháp phân tích số liệu dựa vào kết
quả so sánh của phép chia giữa trị số của năm sau so với năm trước.
Ngồi ra, đề tài cịn sử dụng các chỉ số tài chính để đánh giá hiệu quả sử
dụng vốn của Ngân hàng.
6. Kết cấu
Kết cấu của đề tài nghiên cứu ngồi phần mở đầu và kết luận gồm có 3
chương:
Chương 1: Lý luận chung về nguồn vốn và hiệu quả sủ dụng nguồn vốn
trong Ngân hàng.
Chương 2: Thực trạng sử dụng vốn tại Ngân hàng nông nghiệp và phát
triển nông thôn chi nhánh Huyện Nam Đàn Tỉnh Nghệ An.
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Ngân hàng nông
nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Huyện Nam Đàn Tỉnh Nghệ An.
Lê Thị Hà
3
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGUỒN VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
NGUỒN VỐN TRONG NGÂN HÀNG.
1.1 Nguồn vốn trong ngân hàng
1.1.1 Khái niệm nguồn vốn trong ngân hàng
Nguồn vốn trong ngân hàng là toàn bộ các nguồn tiền tệ mà ngân hàng
tạo lập và huy động được để đầu tư cho vay và đáp ứng các nhu cầu khác
trong hoạt động của ngân hàng.
Để đáp ứng được nhu cầu vốn cho sự phát triển chung của nền kinh tế
thì việc tạo lập vốn cho ngân hàng là vấn đề quan trọng hàng đầu trong hoạt
động kinh doanh của các ngân hàng thương mại. Vốn không những giúp cho
ngân hàng tổ chức được mọi hoạt động kinh doanh mà cịn góp phần quan
trọng trong việc đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp
nói riêng cũng như sự phát triển của tồn bộ nền kinh tế quốc dân nói chung.
1.1.2 Các loại nguồn vốn cơ bản trong ngân hàng
1.1.2.1 Vốn tự có
Vốn tự có hay cịn gọi là vốn chủ sở hữu của ngân hàng, bao gồm vốn
điều lệ, các quỹ dự trữ và một số nguồn vốn khác của ngân hàng theo quy
định của ngân hàng Trung ương. Vốn tự có của ngân hàng bao gồm:
+ Vốn điều lệ
Vốn điều lệ là số vốn được ghi trong điều lệ hoạt động của ngân hàng
thương mại. Vốn điều lệ của ngân hàng là do các chủ sở hữu của ngân hàng
đóng góp. Mức vốn điều lệ và phương thức đóng góp vốn điều lệ của mỗi
ngân hàng được ghi trong điều lệ hoạt động của mỗi ngân hàng và được ngân
hàng Trung ương phê duyệt.
Mức vốn điều lệ của mỗi ngân hàng phụ thuộc vào mức góp vốn của các
chủ sở hữu ngân hàng, song nhìn chung khơng được thấp hơn mức vốn pháp
định mà chính phủ quy định. Trong q trình hoạt động của các ngân hàng
Lê Thị Hà
4
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
thương mại có thể tăng thêm vốn điều lệ của mình nhưng phải được sự đồng ý
chấp thuận của ngân hàng Trung ương.
Mặc dù vốn điều lệ chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng nguồn vốn hoạt
động của các ngân hàng nhưng nó có ý nghĩa rất lớn, là căn cứ pháp lý để
thành lập ngân hàng, là một chỉ tiêu phản ánh quy mô cũng như năng lực hoạt
động của các ngân hàng thương mại.
+ Các quỹ dự trữ
Các quỹ của ngân hàng thương mại được hình thành và tạo lập trong quá
trình hoạt động của ngân hàng nhằm sử dụng cho những mục đích nhất định.
Theo quy định, hằng năm tổ chức tín dụng phải trích từ lợi nhuận sau
thuế để lập và duy trì các quỹ sau:
- Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ được trích hàng năm theo tỷ lệ 5%
trên lợi nhuận ròng. Mức tối đa của quỹ do chính phủ quy định.
- Các quỹ khác: Quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng, quỹ phát triển nghiệp
vụ ngân hàng,…Các quỹ này cũng được trích lập, sử dụng theo quy định của
pháp luật.
Các quỹ dự trữ sau khi được trích lập, các ngân hàng thương mại được sử
dụng theo mục đích lập quỹ. Tuy nhiên khi số tiền của quỹ chưa được sử
dụng đến thì các ngân hàng thương mại có thể tạm thời huy động theo ngun
tắc hồn trả để làm nguồn vốn kinh doanh.
+ Các nguồn vốn khác
Một số nguồn vốn khác được coi như vốn tự có của ngân hàng, bao
gồm:
- Lợi nhuận giữ lại
- Khấu hao tài sản cố định
- Thu nhập lớn hơn chi phí
Trong quá trình hoạt động các ngân hàng thương mại được quyền sử
dụng nguồn vốn này làm nguồn vốn kinh doanh.
1.1.2.2 Vốn huy động
+ Tiền gửi của các tổ chức kinh tế
Lê Thị Hà
5
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
Tiền gửi của các tổ chức kinh tế là số tiền tạm thời nhàn rỗi phát sinh
trong quá trình sản xuất kinh doanh của họ được gửi tại ngân hàng.
Các tổ chức kinh tế thường gửi tiền vào ngân hàng dưới các hình thức
sau:
- Tiền gửi không kỳ hạn: Là loại tiền gửi mà khi gửi vào, khách hàng
gửi tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào mà không phải báo trước cho ngân hàng
và ngân hàng phải thỏa mãn yêu cầu đó của khách hàng.
- Tiền gửi có kỳ hạn: Là loại tiền gửi mà khi khách hàng gửi tiền vào
có sự thỏa thuận về thời gian rút ra giữa ngân hàng và khách hàng. Về nguyên
tắc, người gửi tiền chỉ có thể rút tiền ra theo thời hạn đã thỏa thuận. Tuy nhiên
trên thực tế, do yếu tố cạnh tranh, để thu hút tiền gửi, các ngân hàng thường
cho phép khách hàng rút tiền ra trước thời hạn nhưng không được hưởng lãi
suất hoặc chỉ được hưởng một mức lãi suất thấp hơn.
+ Tiền gửi của dân cư
Tiền gửi của dân cư là một bộ phận thu nhập bằng tiền của dân cư gửi
tại ngân hàng, bao gồm:
- Tiền gửi tiết kiệm: Trong hình thức huy động này, người gửi tiền được
cấp một sổ tiết kiệm. Sổ này được coi như giấy chứng nhận có tiền gửi vào
quỹ tiết kiệm của ngân hàng. Tiền gửi tiết kiệm của dân cư cũng được chia
thành hai loại: Tiết kiệm có kỳ hạn và tiết kiệm không kỳ hạn.
- Tài khoản tiền gửi cá nhân: Ngày nay, khi đời sống vật chất của mọi
người được nâng lên thì ngày càng có nhiều cá nhân mở tài khoản tiền gửi tại
ngân hàng và thực hiện các giao dịch, thanh tốn qua ngân hàng. Vì vậy, tài
khoản tiền gửi cá nhân cũng góp phần tăng trưởng nguồn vốn cho ngân hàng.
- Tiền gửi khác: Ngoài hai loại tiền gửi trên, tại ngân hàng cịn có các
khoản tiền gửi sau: Tiền gửi vốn chuyên dùng, tiền gửi của các tổ chức tín
dụng khác, tiền gửi của kho bạc nhà nước,…
+ Vốn huy động thông qua các chứng từ có giá
Đây chính là việc các ngân hàng thương mại phát hành các chứng từ có
giá như kỳ phiếu ngân hàng và trái phiếu ngân hàng để huy động vốn. Trong
Lê Thị Hà
6
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
những hình thức huy động này, ngân hàng chủ động đứng ra thu gom vốn
trong xã hội bằng việc phát hành các chứng từ có giá nhằm bổ sung nguồn
vốn kinh doanh của ngân hàng.
+ Vốn vay
Nguồn vốn vay của ngân hàng là nguồn vốn được hình thành bởi các
mối quan hệ giữa các tổ chức tín dụng với nhau hoặc giữa các tổ chức tín
dụng với ngân hàng Nhà nước. Nguồn vốn đi vay bao gồm:
- Nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng khác.
- Nguồn vốn vay của ngân hàng Trung ương.
- Nguồn vốn trong thanh toán.
- Các nguồn vốn khác,…
1.2. Hiệu quả sử dụng vốn trong ngân hàng
1.2.1 Khái niệm về sử dụng vốn trong ngân hàng
Cho vay hay đầu tư để sinh lợi từ vốn đã huy động được là lẽ sống của
ngân hàng thương mại. Cho vay hay đầu tư vào các loại tài sản nào cũng đều
là hoạt động tìm kiếm lợi nhuận. Tài sản có là những khoản nợ mà thị trường
nợ ngân hàng hoặc là những khoản mà ngân hàng cho thị trường vay. Ngân
hàng là chủ nợ và các đối tượng được ngân hàng cho vay tiền là con nợ. Vì
mục tiêu của ngân hàng là cho vay để kiếm lời, nên tài sản có hay các khoản
mà ngân hàng cho vay còn được gọi là đầu tư.
Như vậy, sử dụng vốn là một trong những nghiệp vụ của ngân hàng
thương mại ( nghiệp vụ có).
Sử dụng vốn bao gồm:
- Dự trữ tiền mặt: Tiền mặt tại quỹ của ngân hàng; Tiền mặt ký gửi tại
ngân hàng Trung ương.
- Đầu tư vào chứng khoán (trái phiếu, hối phiếu,...)
- Cho vay
- Đầu tư vào các loại tài sản (bất động sản, cơ sở hạ tầng, trang thiết
bị...)
Lê Thị Hà
7
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
1.2.2 Hiệu quả sử dụng vốn
Đại học Vinh
Để đánh giá trình độ quản trị điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh
của một ngân hàng, người ta sử dụng thước đo là hiệu quả sản xuất kinh
doanh. Hiệu quả sản xuất kinh doanh được đánh giá trên hai góc độ: Hiệu quả
kinh tế và hiệu quả xã hội.
Trong phạm vi quản trị ngân hàng, người ta chủ yếu quan tâm đến hiệu
quả kinh tế. Đây là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn
lực của ngân hàng để đạt được kết quả cao nhất với chi phí hợp lý nhất. Do đó
các nguồn lực kinh tế đặc biệt là nguồn vốn của ngân hàng có tác động rất lớn
đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của ngân hàng. Vì thế việc nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn là yêu cầu mang tính thường xuyên và bắt buộc đối với mỗi
ngân hàng. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp ta thấy được hiệu quả của
hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và quản trị sử dụng vốn nói riêng.
Hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng là một phạm trù kinh tế phản ánh
trình độ khai thác, sử dụng và quản trị vốn làm cho đồng vốn sinh lời tối đa
nhằm mục tiêu cuối cùng của ngân hàng là tối đa hóa giá trị tài sản của ngân
hàng. Hiệu quả sử dụng vốn được lượng hóa thơng qua hệ thống các chỉ tiêu
về khả năng hoạt động, khả năng sinh lời, tốc độ luân chuyển vốn...Nó phản
ánh quan hệ giữa đầu ra và đầu vào của quá trình sản xuất kinh doanh thông
qua thước đo tiền tệ hay cụ thể là mối tương quan giữa kết quả thu được với
chi phí bỏ ra để thực hiện kinh doanh. Kết quả thu được càng cao so với chi
phí bỏ ra thì hiệu quả sử dụng vốn càng cao. Do đó nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn là điều kiện quan trọng để ngân hàng phát triển vững mạnh.
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng phải đảm bảo các điều
kiện sau:
- Phải khai thác nguồn vốn một cách triệt để nghĩa là không để vốn nhàn
rỗi mà không sử dụng, không sinh lời.
- Phải sử dụng vốn một cách hợp lý.
- Phải quản trị vốn một cách chặt chẽ nghĩa là khơng để vốn bị sử dụng
sai mục đích, khơng để vốn thất thốt do bng lỏng quản trị.
Lê Thị Hà
8
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
Ngồi ra ngân hàng phải thường xuyên phân tích đánh giá hiệu quả sử
dụng vốn để nhanh chóng có biện pháp khắc phục những hạn chế và phát huy
những ưu điểm của ngân hàng trong quản trị và sử dụng vốn.
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn trong ngân hàng
1.2.3.1 Các chỉ tiêu đánh giá nguồn vốn
- Tỷ lệ phần trăm từng khoản nguồn vốn
Số dư từng khoản mục nguồn vốn
Tỷ lệ % từng khoản nguồn vốn =
x100%
Tổng nguồn vốn
Chỉ số này sẽ gúp nhà phân tích biết được cơ cấu nguồn vốn của ngân
hàng. Mỗi một khoản nguồn vốn đều có những u cầu khác nhau về chi phí,
tính thanh khoản, thời hạn hồn trả khác nhau,…Do đó ngân hàng cần phải
quan sát, đánh giá chính xác từng loại nguồn vốn để kịp thời có những chiến
lược huy động tốt nhất trong từng thời kỳ nhất định.
- Vốn huy động trên vốn tự có
Chỉ số này có ý nghĩa là giúp các nhà phân tích xác định khả năng và
quy mô thu hút vốn từ nền kinh tế của ngân hàng.
- Tổng vốn tự có trên tổng tài sản
Chỉ số này nhằm đánh giá khả năng thanh toán cuối cùng của ngân hàng.
Khả năng thanh toán cuối cùng là khả năng trang trải tất cả các khoản nợ của
một ngân hàng khi ở vào tình trạng tồi tệ nhất. Người ta thường xuyên đánh
giá nó để xác định mức độ an toàn của một ngân hàng.
1.2.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn của ngân
hàng thông qua các chỉ số tài chính.
+ Hệ số thu nợ
Doanh số thu nợ
Hệ số thu nợ =
Tổng doanh số cho vay
Chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả thu nợ của ngân hàng hay khả năng trả
nợ vay của khách hàng, cho biết số tiền mà ngân hàng thu được trong một kỳ
Lê Thị Hà
9
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
kinh doanh nhất định từ một đồng doanh số cho vay. Hệ số thu nợ càng lớn
thì càng được đánh giá tốt, cho thấy cơng tác thu hồi vốn của ngân hàng càng
hiệu quả và ngược lại.
+ Các chỉ tiêu phân tích nghiệp vụ cho vay
- Tổng dư nợ trên tổng tài sản (%)
Đây là chỉ số tính tốn hiệu quả tín dụng của một đồng tài sản. Ngồi ra
chỉ số này cịn giúp nhà phân tích xác định quy mơ hoạt động kinh doanh của
ngân hàng.
- Nợ quá hạn trên tổng dư nợ (%)
Chỉ số này đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng.
Những ngân hàng có chỉ số này thấp cũng có nghĩa là chất lượng tín dụng của
ngân hàng này cao.
- Dư nợ ngắn (trung, dài) hạn trên tổng dư nợ (%)
Chỉ số này dùng để xác định cơ cấu tín dụng theo thời hạn. Từ đó giúp
nhà phân tích đánh giá được cơ cấu đầu tư như vậy có hợp lý hay chưa và có
giải pháp điều chỉnh kịp thời.
- Doanh số thu nợ trên dư nợ bình quân (vòng)
Chỉ tiêu này còn được gọi là chỉ tiêu vịng quay vốn tín dụng. Nó đo
lường tốc độ ln chuyển vốn tín dụng, thời gian thu hồi nợ vay nhanh hay
chậm.
1.2.3.3 Phân tích các hệ số an tồn tài sản và quản lý rủi ro
Rủi ro là sự việc xảy ra ngoài ý muốn và ảnh hưởng xấu đến hoạt động
kinh doanh của ngân hàng. Trong nền kinh tế thị trường, hầu như hoạt động
nào của ngân hàng cũng đều có thể có rủi ro. Rủi ro thường dẫn đến thiệt hại
và thua lỗ. Do vậy, nhận thức rõ rủi ro và đề ra những biện pháp phòng chống
hữu hiệu, hạn chế thấp nhất rủi ro luôn là vấn đề cấp thiết của mỗi ngân hàng.
+ Rủi ro vốn
Vốn chủ sở hữu
Rủi ro vốn =
Tài sản rủi ro
Lê Thị Hà
10
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
Rủi ro vốn là trường hợp ngân hàng khơng đáp ứng được nhu cầu thanh
tốn của khách hàng. Trường hợp này xuất hiện khi nhu cầu sử dụng vốn dài
hơn kỳ hạn làm cho ngân hàng không thể thực hiện được các cam kết ngắn
hạn đối với khách hàng và khả năng thanh toán bị kém đi, ngân hàng phải cố
gắng thu các khoản nợ chưa đến hạn nhằm đáp ứng khả năng thanh toán của
mình. Mặt khác ngân hàng khơng thu được lãi từ các khoản nợ này, trường
hợp này kéo dài ngân hàng sẽ bị lỗ do khơng có lãi trang trải các khoản chi
phí phát sinh trong q trình hoạt động.
Vốn khả dụng là yếu tố quyết định sức mạnh cạnh tranh của ngân hàng.
Nếu khả năng thanh tốn yếu kém thì hoạt động huy động vốn cũng gặp khó
khăn. Từ đó hoạt động ngân hàng bị thu hẹp dần, dẫn đến nguy cơ phá sản.
+ Rủi ro tín dụng
Nợ quá hạn
Mức độ rủi ro tín dụng =
Tổng dư nợ
Rủi ro tín dụng là trường hợp khách hàng đi vay khơng có khả năng trả
được lãi hoặc gốc hay cả hai khi đáo hạn làm cho ngân hàng không thu được
nợ. Trường hợp này xảy ra thường xuyên làm kết quả hoạt động kinh doanh
của Ngân hàng ngày càng xấu đi, có thể dẫn đến rủi ro phá sản.
Chỉ tiêu này phản ánh kết quả hoạt động tín dụng của ngân hàng nói
chung và đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng nói riêng một cách rõ nét.
Chỉ tiêu này càng cao cho thấy chất lượng tín dụng của ngân hàng càng kém
và ngược lại.
1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong ngân
hàng
Sử dụng vốn trong ngân hàng chịu tác động của rất nhiều các nhân tố
khác nhau. Để có cái nhìn tổng qt ta xem xét lần lượt các nhân tố của mơi
trường bên ngồi và bên trong ngân hàng.
- Các nhân tố bên ngồi:
+ Mơi trường pháp lý
Lê Thị Hà
11
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
Đại học Vinh
Nền kinh tế thị trường ở nước ta có sự quản lý của Nhà nước theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, do đó các ngân hàng hoạt động vừa bị chi phối bởi
các quy luật của thị trường vừa chịu sự tác động của cơ chế quản lý của Nhà
nước. Hiệu quả hoạt động của các ngân hàng nói chung chịu ảnh hưởng rất
lớn của môi trường pháp lý.
Nhà nước thường tác động vào nền kinh tế thơng qua hệ thống các chính
sách, đó là công cụ hữu hiệu của Nhà nước để điều tiết nền kinh tế. Các chính
sách kinh tế chủ yếu là chính sách tài chính tiền tệ, chính sách lãi suất,...
+ Các yếu tố của thị trường
Có thể nhận thấy rằng những cơ hội thách thức trên thị trường sẽ tác
động lớn đến sự thành bại của ngân hàng. Ngân hàng hoạt động trong mơi
trường có ít đối thủ cạnh tranh hoặc có ưu thế vượt trội so với đối thủ cạnh
tranh thì khả năng thu lợi nhuận của ngân hàng càng lớn. Ngược lại với những
ngân hàng hoạt động trong mơi trường có sự cạnh tranh gay gắt của các đối
thủ thì hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng đó sẽ thấp.
- Các nhân tố bên trong ngân hàng
+ Khả năng quản lý của ngân hàng
Đây là yếu tố tác động mạnh nhất đến hiệu quả sử dụng vốn của ngân
hàng. Quản lý trong ngân hàng bao gồm quản lý tài chính và các hoạt động
quản lý khác.
Trình độ quản lý vốn thể hiện ở việc xác định cơ cấu vốn, lập kế hoạch
sử dụng và kiểm soát sự vận động của luồng vốn. Chất lượng của tất cả các
hoạt động này đều ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng vốn. Với một cơ cấu
vốn hợp lý, chi phí vốn thấp, dự tốn vốn chính xác thì chắc chắn hiệu quả sử
dụng vốn của ngân hàng đó sẽ cao.
Bên cạnh cơng tác quản lý tài chính, chất lượng của hoạt động quản lý
các lĩnh vực khác cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng vốn. Chẳng hạn
như là chiến lược kinh doanh, chính sách quản lý lao động, quan hệ đối ngoại.
+ Cơng tác thẩm định tín dụng
Lê Thị Hà
12
Lớp 48B5_Tài chính ngân hàng
