THỊ TRƯỜNG tài CHÍNH và các ĐỊNH CHẾ tài CHÍNH FINANCIAL MARKETS AND INSTITUTIONS

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM
KHOA TÀI CHÍNH
BỘ MƠN ĐẦU TƯ TÀI CHÍNH

THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ
CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH
FINANCIAL MARKETS AND INSTITUTIONS

1

Nguyễn Anh Vũ


NỘI DUNG
Chương
Chương
Chương
Chương
Chương
Chương

2

1: Tổng quan về hệ thống tài chính
2 : Thị trường tiền tệ
3 : Thị trường trái phiếu
4 : Thị trường cổ phiếu
5 : Thị trường các công cụ phái sinh
6 : Các định chế tài chính

Nguyễn Anh Vũ

Phương pháp đánh giá
 Đánh

giá quá trình :
Gồm bài tập nhóm - thuyết trình - sự
tham gia – kiểm tra : 50%
 Bài kiểm tra cuối kỳ : 50%

3

Nguyễn Anh Vũ


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Văn bản pháp quy








4

Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 và luật sửa đổi bổ
sung luật các tổ chức tín dụng
Luật các cơng cụ chuyển nhượng số 49/2005/QH11

Luật Chứng Khoán số 70/2006/QH 11, 2006 ; Luật số
62/2010/QH12 ngày 24/11/2010 sửa đổi, bổ sung một số điều của
Luật Chứng khoán năm 2006, 2010.
Văn bản hợp nhất số 20/VBHN-BTC ngày 5/8/2015 quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật chứng khoán và
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chứng khoán.
Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13

Nguyễn Anh Vũ


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Văn bản pháp quy






5

Nghị định số 86/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 quy định về điều
kiện đầu tư, kinh doanh chứng khoán
Nghị định 42/2015/NĐ-CP về chứng khoán phái sinh và thị
trường chứng khốn phái sinh.
Thơng tư số 11/2016/TT-BTC ngày 19/01/2016 của Bộ Tài
chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 42/2015/NĐ-CP
ngày 05/5/2015 của Chính phủ về chứng khốn phái sinh và thị
trường chứng khốn phái sinh
Thơng tư số 07/2016/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của

Thông tư số 210/2012/TT-BTC hướng dẫn về thành lập và hoạt
động công ty chứng khoán.

Nguyễn Anh Vũ


Tài liệu tham khảo








6

Nghị định 53/2009/NĐ-CP Nghị định về phát hành trái phiếu
quốc tế
Luật Kinh doanh Bảo hiểm số 24/2000/QH10; Luật số:
61/2010/QH12, Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Kinh
doanh Bảo hiểm
Luật số 61/2010/QH12 về sửa đổi, bổ sung một số điều của
luật kinh doanh bảo hiểm.
Nghị định số 73/2016/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành Luật
kinh doanh Bảo Hiểm và luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của luật kinh doanh Bảo Hiểm.
Nghị định số 39/2014/NĐ-CP về hoạt động của cơng ty tài
chính và cơng ty cho thuê tài chính.

Nguyễn Anh Vũ


Tài liệu tham khảo











7

Tài liệu chính

Jeff Madura (2018), Financial Markets and Institutions, 12th edition,
Cengage, 2018.
Lê Thị Tuyết Hoa (2016), Giáo trình Thị Trường Tài Chính, NXB Kinh tế
TP.HCM
Tài liệu tham khảo
Bùi Kim Yến và Nguyễn Minh Kiều, Giáo trình Thị trường Tài chính,
NXB Thống kê, 2009.
Đào Lê Minh (chủ biên), Giáo trình Những vấn đề cơ bản về chứng
khốn và thị trường chứng khốn, NXB Văn hố thơng tin, 2009.
Frederic S. Mishkin & Stanley G. Eakins, Financial Markets and
Institutions, 7th Edition, Pearson, 2012.

Fabozzi, F.J., Modigliani, F.P. and Jones, F.J, Foundations of Financial
Markets and Institutions, 4th Edition., USA: Prentice, 2009.
Nguyễn Anh Vũ


CHƯƠNG 1
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
8


Mục tiêu chương 1


Hiểu về hệ thống tài chính của một quốc gia
cũng như chức năng, vai trò của HTTC.



Biết cách phân loại thị trường tài chính.



Hiểu về các tài sản tài chính.



Biết được vai trị và các mơ hình hoạt động của
các định chế tài chính.
9

Nội dung Chương 1
1.1 Tổng quan về hệ thống tài chính
1.2 Thị trường tài chính
1.3 Tài sản tài chính
1.4 Định chế tài chính
1.5 Cơ sở hạ tầng tài chính
Chương 1: Hệ thống tài chính

10


1.1 Tổng quan HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
1.1.1 Khái niệm
1.1.2 Chức năng
1.1.3 Các thành phần của hệ thống tài chính

Chương 1: Hệ thống tài chính

11


Tài chính gián tiếp

Vốn

Các trung
gian tài
chính

Vốn
Vốn

Các chủ thể
cho vay.
Doanh nghiệp
Gia đình.
Chính phủ
Các chủ thể
nước ngồi

Các chủ thể
đi vay.

Vốn

Các thị trường
tài chính

Vốn

Doanh nghiệp
Gia đình.
Chính phủ
Các chủ thể
nước ngồi

Tài chính trực tiếp
12

Sơ đồ luân chuyển vốn trong hệ thống tài chính
Nguyễn Anh Vũ


1.1.1 Khái niệm
Hệ thống tài chính bao gồm một mạng lưới các
thị trường tài chính, các định chế tài chính, các
doanh nghiệp, các cá nhân, hộ gia đình và chính
quyền tham gia trong hệ thống để điều tiết các
hoạt động của nó.
(Peter S.Rose và James W.Kolari)

Chương 1: Hệ thống tài chính

13


1.1 Khái niệm
Hệ thống tài chính bao gồm các thị trường và các trung
gian tài chính khác nhau giúp chuyển dịch tài sản tài
chính, tài sản thực, và rủi ro tài chính dưới các dạng thức
khác nhau từ chủ thể này sang chủ thể khác, từ nơi này
sang nơi khác và từ thời điểm này sang thời điểm khác.
(CFA, Level 1, Book 5)

Chương 1: Hệ thống tài chính

14

1.1.2 Chức năng của hệ thống tài chính


Giúp các chủ thể đạt được mục đích khi sử

dụng hệ thống tài chính


Xác định tỷ suất sinh lời



Phân bổ hiệu quả các nguồn lực của nền kinh
tế
Chương 1: Hệ thống tài chính

15


1.1.3 Các thành phần của HTTC


Thị trường tài chính.



Định chế tài chính.



Tài sản tài chính.



Cơ sở hạ tầng tài chính.
Chương 1: Hệ thống tài chính

19


1.2. Thị trường TÀI CHÍNH
1.2.1 Khái niệm
1.2.2 Vai trị của thị trường tài chính
1.2.3 Phân loại thị trường tài chính
1.2.4 Chủ thể tham gia thị trường tài chính
1.2.5 Vấn đề thông tin bất cân xứng trên TTTC
1.2.6 Hiệu quả của thị trường tài chính
Chương 1: Hệ thống tài chính

20


2.1. KHÁI NIỆM
Thị trường tài chính là thị trường tồn tại dưới dạng vật
chất hoặc khái niệm, ở đó các tài sản tài chính được
giao dịch mua bán. Mục đích của thị trường tài chính
nhằm thúc đẩy dịng chảy của tiền tệ hoặc nguồn vốn từ
thực thể thừa vốn (nhà đầu tư) sang thực thể thiếu vốn
(nhà phát hành chứng khốn).
(Giáo trình International Financial Market – ATTF

Luxembourg)
Chương 1: Hệ thống tài chính

21


2.1. KHÁI NIỆM
-

Thị trường tài chính là những cơ chế giàn xếp cho
phép các cơng cụ tài chính được mua bán, trao đổi.
(Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright)

-

Thị trường tài chính là thị trường trong đó nguồn tài
chính được kết chuyển từ người có vốn dư thừa sang
người thiếu vốn. Thông qua việc mua bán trao đổi các
tài sản tài chính, thị trường tài chính là tổng hịa các
quan hệ cung cầu về vốn.
(Giáo trình Đại cương thị trường tài chính)
Chương 1: Hệ thống tài chính

22


2.2. VAI TRỊ
Vai trị định giá
- Sự tác động qua lại giữa người mua và người bán xác
định giá của các tài sản tài chính, hay lợi tức cần phải có

trên một TSTC được xác định. Thơng qua cơ chế này,
TTTC phát ra những tín hiệu hướng dẫn việc phân bổ
nguồn vốn trong nền kinh tế.
Vai trò thanh khoản
- TTTC giúp nhà đầu tư có thể bán các tài sản tài chính để
thu hồi vốn một cách nhanh chóng với chi phí thấp.
Chương 1: Hệ thống tài chính

23


2.2. VAI TRỊ
Vai trị giảm chi phí giao dịch
- TTTC phát triển sẽ giúp các chủ thể muốn mua bán tài
sản tài chính giảm đáng kể thời gian và chi phí tìm kiếm
đối tác.

Chương 1: Hệ thống tài chính

24


3. Phân loại thị trường TÀI CHÍNH
3.1 Căn cứ vào thời hạn của quyền truy địi
3.2 Căn cứ vào tính chất quyền truy địi
3.3 Căn cứ vào tính chất ln chuyển vốn
3.4 Căn cứ vào hình thức tổ chức

Chương 1: Hệ thống tài chính

25


3. Cấu trúc Thị trường TÀI CHÍNH
3.1 Căn cứ vào thời hạn của quyền truy đòi
THỊ TRƯỜNG NGẮN HẠN

THỊ TRƯỜNG DÀI HẠN

+ GD các công cụ tài + GD các cơng cụ tài
chính ngắn hạn, thường là chính trung và dài hạn,
nhỏ hơn 1 năm.
thường là trên 1 năm.

Chương 1: Hệ thống tài chính

26


3. Cấu trúc Thị trường TÀI CHÍNH
3.2 Căn cứ vào tính chất của quyền truy địi
-

Thị trường nợ (Debt market);
Thị trường vốn (Equity market);
Thị trường phái sinh (Derivative market);

3.3 Căn cứ vào tính chất luân chuyển vốn
-

-

Thị trường sơ cấp (Primary market): Là thị trường phát
hành mới các công cụ tài chính.
Thị trường thứ cấp (Secondary market): Là thị trường
giao dịch các CCTC đã được phát hành trên thị trường sơ
cấp.
Chương 1: Hệ thống tài chính

27


3. Cấu trúc Thị trường TÀI CHÍNH
3.4 Căn cứ vào hình thức tổ chức
-

-

Sở giao dịch/Thị trường tập trung: Là thị trường,
trong đó người mua và người bán chứng khốn (hoặc
người môi giới của họ) gặp nhau tại môt địa điểm tập
trung để giao dịch, ví dụ HSX và HNX.
Thị trường OTC/Thị trường phi tập trung: Là thị
trường khơng có địa điểm giao dịch cụ thể, các nhà đầu
tư có thể trực tiếp gặp nhau để giao dịch chứng khoán
hoặc thông qua điện thoại và internet.

Chương 1: Hệ thống tài chính

28