Trình bày hệ thống kiểm tra, giám soát người lao động phân tích minh họa và rút ra kết luận

BÀI THUYẾT TRÌNH (NHĨM 07)
Mơn:
ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ VĂN HĨA DOANH NGHIỆP
Đề tài : Trình bày hệ thống kiểm tra, giám sốt người lao
động; phân tích minh họa và rút ra kết luận.


Nội dung của bài gồm 4 phần:
 A. Tiếp cận vấn đề
 B. Các quan điểm xử lý
 C. Phê phán bằng algorithm đạo đức và bằng
cách tiếp cận phân tích vấn đề - giải pháp
 D. Kết luận


A. TIẾP CẬN VẤN ĐỀ
1. Khái niệm
Hoạt động kiểm tra, giám sát là
nhằm đảm bảo sự an toàn cho
hoạt động công ty, tổ chức từ
hoạt động kinh tế
Kiểm tra, giám sát là một
chức năng quan trọng của
công tác quản lý


Có nhiều hình thức thu thập thơng tin:
Người lao động tự nguyện
cung cấp
Tổ chức, công ty tiến hành
xác minh, điều tra, xét

nghiệm
Thông qua các phương tiện
kỹ thuật hiện đại, công
nghệ cao


2. Nhận diện vấn đề đạo đức
Sử dụng các
phương tiện kỹ
thuật:
camera,
máy ghi âm ghi
lại những cuộc
đàm thoại riêng
tư, kiểm tra thư
điện tử và tin
nhắn trên điện
thoại

Nhằm đảm bảo bí mật thơng tin của
cơng ty, phịng ngừa những hành vi
NV đi ngược lại lợi ích của cơng ty

Nhằm vào những riêng tư, hoặc
phục vụ mục đích cá nhân

Thiếu tế nhị

Hợp đạo
lý

Bất
đạo
lý
Căng
thẳng, ức
chế


Tình huống mở đề: THU THẬP VÀ SỬ DỤNG THƠNG TIN VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG
“Quyền của người dân về an toàn thân thể, nhà cửa, giấy tờ và tài sản là không thể xâm phạm
qua hành động khám xét, thu giữ bát hợp lý và không một lệnh bắt giữ nào được thực hiện nếu
khơng có những lý do chắc chắn, không được tuyên thệ hoặc cam đoan, và phải mô tả cụ thể nơi
sẽ bị khám xét, người hoặc vật bị tạm giữ”.
Hiến pháp sửa đổi lần thứ 4 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ được ban hành để ngăn chặn việc khám
xét các cá nhân một cách vô lý. Trong đó bao gồm cả việc khám xét hay xét nghiệm đối với nhân
viên. Người lao động có thể được yêu cầu đi khám bệnh để kiểm tra sức khỏe, hoặc họ có thể bị
cơng ty giám sát hàng ngày ở nơi làm việc bằng các phương tiện kỹ thuật như camera hay giám
sát thư điện tử, theo dõi nói chuỵên điện thoại. Những biện pháp giám sát hoặc theo dõi cung cấp
cho chủ những thông tin riêng tư về một cá nhân.
Những thơng tin thu thập được có thể sẽ tạo điều kiện cho chủ, công ty sử dụng vào các mục
đích bất lợi cho người lao động (như để phân biệt đối xử) và điều đó rất khó xác minh.
Trong một bản báo cáo điều tra của tổ chức ACLU với tên gọi “Sự riêng tư tại Hoa Kỳ: Xét
nghiệm ma túy tại nơi làm việc” (1997), một trường hợp vi phạm đac được nêu ra như sau:
“Phân tích nước tiểu khơng chỉ cho biết sự hiện diện của các loại thuốc bị cấm mà cịn nói lên
tình trạng thể chất và sức khỏe của người được khám; khơng chỉ vậy, người ta cịn có thể biết được
những khuyết tật về gien, bệnh tật và tình trạng thai nghén. Năm 1988, cảnh sát thành phố
Washington D.C đã phải thừa nhận rằng họ có sử dụng mẫu nước tiểu thu thập cho việc xét
nghiệm ma túy vào việc phân tích để sàng lọc những nữ cảnh sát có thai mà không cho họ biết
hoặc không được họ đồng ý”.

Yêu cầu về “lý do chắc chắn” không chỉ buộc doanh nghiệp, tổ chức thận trọng hơn trong việc


Phân tích tình huống mở đầu
• Vì sự an tồn của tất cả mọi người trong
xã hội, quyền về sự riêng tư khơng phải là
quyền tuyết đối.
• Tuy nhiên, chỉ nên thu thập thông tin về
đời tư nếu như những thơng tin đó là thiết
yếu để đảm bảo lợi ích chung của xã hội.
• u cầu sửa chữa hoặc xóa bỏ thơng tin cá
nhân của mình nếu thơng tin đang được
lưu trữ khơng chính xác, hoặc bị thu thập
hay lưu trữ một cách trái pháp luật.


3. Bản chất mâu thuẫn
Nguyên nhân chủ yếu dẫn
đến mâu thuẫn do sự khác
nhau về vị trí, vai trị của các
đối tượng hữu quan trong tổ
chức liên quan đến vấn đề bí
mật thơng tin cá nhân
Mâu thuẫn cịn xuất hiện ở
các ý nghĩa của phương
tiện và kỹ thuật giám sát,
kiểm tra

Tăng quyền lực cho người
quản lý

Đe dọa sự an toàn về công
việc cho người lao động


Minh hoạ 4.4:
Những mối quan tâm khác nhau
Vào năm 1999, hãng Delta Airlines đã quyết định sa thải 4 tiếp viên và 1 phi cơng sau khi có
kết quả xét nghiệm mẫu nước tiểu. Hãng Delta cho rằng các kết quả xét nghiệm là chính xác và 4
tiếp viên của hãng đã bị sa thải vì lý do “đánh tráo” mẫu xét nghiệm. Yasuko Ishikawa, 1 trong 4
tiếp viên bị đuổi việc, là người hầu như không ăn thịt, chỉ nặng dưới 50 kg; trong ngày xét nghiệm
đã uống hơn 3 lít nước để tránh mất nước sau chuyến bay kéo dài 9 tiếng từ Nhật sang Mỹ. Người ta
đã cho rằng mẫu nước tiểu của cô là mẫu giả. Cả 4 tiếp viên có mẫu nước tiểu được xét nghiệm đã
cam kết rằng khơng hề có sự giả mạo. mặc dù vậy, hãng Delta nói rằng họ chưa có ý định xem xét
lại các quyết định đuổi việc của họ.
Tháng 12 năn 2000, Bộ Giao thông và Vận tải (Mỹ) đã ra thông báo về những quy định mới
nhằm bảo vệ quyền lợi của 8,5 triệu công nhân. Những quy định mới cho phép các công ty yêu cầu
tiến hành xét nghiệm ma túy đối với những công nhân làm nghề lái xe tải, xe bus, phi công, thợ sửa
chữa máy bay, công nhân đường sắt…Đối với những người có kết quả xét nghiệm dương tính đối
với một trong năm loại ma túy bị cấm là cocain, heroin, amphetamines, marijuana, và PCP, người sử
dụng lao động có quyền thay đổi hợp đồng vì lý do an tồn chung theo quy định của chính phủ. Để
đảm bảo quyền lợi, người lao động có quyền yêu cầu tiến hành xét nghiệm một mẫu thử khác ở một
phịng thí nghiệm thứ hai.


Phân tích minh họa 4.4
• Kiểm tra sức khỏe cho nhân
viên là việc cần thiết và chính
đáng để đảm bảo an tồn ở nơi
làm việc.

• Giám sát, kiểm tra nhằm phát
hiện những triệu chứng, bệnh
tật.
• Giải quyết kịp thời tránh mang
lại tổn thất cho công ty.

Kiểm tra sức khỏe
phi công quân sự
trong buồng giảm áp


Câu hỏi: Quản lí có nên kiểm tra,
giám sát nhân viên thường xuyên
hay không? Tại sao?


Trả lời:
• Càng sử dụng những biện pháp kiểm tra, giám sát một cách
chặt chẽ, khắt khe thì nhân viên càng khống chế, đối phó.
• Cách thức duy nhất để khiến họ làm việc nhiệt tình và chăm
chỉ hơn chính là quản lý tạo được động lực cho họ như tiền
lương, mơi trường làm việc, cơ hội thăng tiến…
• Cơng ty hoạt động có hiệu quả hay khơng là do sự kết hợp
của cả hoạt động quản lý và vận hành


B. CÁC QUAN ĐIỂM TRONG XỬ LÝ


I. Quan điểm “bằng chứng về sự minh bạch”

1. Tư tưởng cơ bản


Ở Mỹ, “minh bạch” hay “trong sạch” được định nghĩa là sự vô
tội; các công dân được thừa nhận là vơ tội khi khơng có bằng
chứng là họ có tội. Điều đó cho phép tiến hành các biện pháp kiểm
tra, giám sát cần thiết khi và chỉ khi “lý do chắc chắn” (vẫn có
trường hợp ngoại lệ).



Cịn ở nước ta thì cho rằng kiểm tra và giám sát chặt chẽ là một
biện pháp quản lý hữu hiệu khi vận dụng trong quản lý. Khi đó,
kiểm sốt được coi là công cụ lãnh đạo chủ yếu của người quản lý.


2. Điểm mạnh và hạn chế cơ bản của quan điểm
Điểm mạnh

Hạn chế

Đảm bảo an toàn,
an ninh cho cá
nhân, tập thể và
xã hội

Phương pháp
kiểm tra, kết quả

đo lường

Phát hiện và ngăn
ngừa những rủi ro,
tai nạn bất thường,

Quyết định thiếu
căn cứ xác đáng và
thiếu sức thuyết
phục


II. Quan điểm “ an toàn tại nơi làm việc”


1. Tư tưởng cơ bản
Một trong những mối quan tâm của người lao động là về
động cơ thu thập thông tin và mục đích sử dụng thơng tin thu
thập được của người quản lý.
Về phía cơng ty, việc đảm bảo an tồn cho người lao động
khơng chỉ là một u cầu pháp lý mà cịn là một lợi ích thiết
thực.


2. Điểm mạnh và hạn chế cơ bản của quan điểm
Điểm mạnh

Thể hiện mối quan tâm,
trách nhiệm của người
quản lý đối với lợi ích

của người lao động
và,uy tín của cơng ty

Hạn chế
Rất khó biện minh
cho mục đích
chính.
Có thể dẫn đến làm
mất sự tự tin gây ức
chế, làm mất tập
trung


III. Minh họa 4.5

THÊM MỘT MỐI QUAN TÂM VỀ MẶT KỸ THUẬT

Đối với các trường hợp xét nghiệm ma túy cho nhân viên, có hai mối lợi rõ ràng cần
được khuyến khích. Thứ nhất là vì sự an tồn và mơi trường lành mạnh tại nơi làm
việc, vì lợi ích và sự an toàn cho cá nhân người lao động. Thứ hai là để ngăn chặn việc
sử dụng và lạm dụng thuốc kích thích của nhân viên tại cơng sở. Tuy nhiên, vẫn còn
một số điều cần được xác minh thêm trong đó có vấn đề về kỹ thuật. Trong một bài báo
có tên “Xét nghiệm ma túy: một khoản đầu tư tối” đăng hồi tháng Chín năm 1999, tác
giả Lewis Maltby đã trích lời của Viện Hàn lâm Khoa học (Mỹ): “Tác dụng phòng
ngừa của việc xét nghiệm ma túy chưa được chứng minh đầy đủ. Vẫn chưa có bằng
chứng kết luận một cách khoa học từ những nghiên cứu được kiểm soát chặt chẽ và
nghiêm túc về việc các chương trình xét nghiệm ma túy cho nhân viên sẽ giúp ngăn
chặn được việc sử dụng thuốc kích thích hoặc hậu thuẫn cho việc phục hồi chức năng
(cai nghiện)”

* Phân tích minh họa 4.5:
• Tạo nên mơi trường lành mạnh, khơng có chất kích thích
Lợi ích của
giúp tư tưởng thoải mái, hiệu quả cơng việc tang
việc xét • giúp các nhà quản lý kiểm tra, giám sát để ngăn chặn và
nghiệm ma
kiểm soát việc sử dụng và lạm dụng thuốc kích thích của
túy cho nhân nhân viên

viên

• chúng ta không thể chắc chắn việc kiểm tra sẽ được thực
hiện nghiêm túc (dung mẫu nước tiểu giả, đánh tráo kết quả,
Vấn đề kỹ
….)
thuật khi
thực hiện xét • Trang thiết bị kỹ thuật chưa đưa ra được kết quả chính xác.

nghiệm


Câu hỏi tình huống
Là quản lý của một cơ sở chế biến suất ăn công nghiệp
cho công nhân, chị H đã chỉ đạo cho nhân viên sử dụng
một số nguyên liệu được đóng trong các gói ni lơng
khơng dán nhãn mác và khơng có tên trên bao bì.
Các ngun liệu này khơng rõ nguồn gốc xuất xứ, khơng
bảo đảm vệ sinh an tồn thực phẩm. Mặc dù biết điều
đó, nhưng chị H vẫn cố tình vi phạm. Sau khi ban giám

đốc kiểm tra, giám sát đã phát hiện ra sai sót của chị H.
Vậy lúc đấy nên xử lý chị H như thế nào?


Trả lời:
 Hành vi sử dụng các nguyên liệu không bảo đảm an tồn thực phẩm
hoặc khơng rõ nguồn gốc, xuất xứ để sản xuất, chế biến thực phẩm của
chị H nếu bị phát hiện sẽ bị xử phạt theo quy định tại Khoản 3 Điều 5
Nghị định số 91/2012/NĐ-CP
 Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi sử
dụng ngun liệu khơng bảo đảm an tồn thực phẩm hoặc không rõ
nguồn gốc, xuất xứ để sản xuất, chế biến thực phẩm.
 Ngồi ra, chị H cịn có thể bị sa thải khỏi công ty
 Biện pháp khắc phục hậu quả: buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với
hành vi vi phạm này và bồi thường thiệt hại cho công ty.


C. PHÊ PHÁN BẰNG ALGORITHM ĐẠO
ĐỨC VÀ BẰNG CÁCH TIẾP CẬN PHÂN
TÍCH VẤN ĐỀ - GIẢI PHÁP


1. Tiếp cận bằng “ algorithm đạo đức”
Algorithm đạo đức là hệ thống bước đi với quy tắc, trật tự nhất định => những
quan điểm và giải pháp có giá trị đạo đức.
 Đối tượng hữu quan:
Người lao động
Công ty (Những người quản lý)
Các cá nhân, tổ chức “trục lợi”, các tổ chức, cơ quan
cung cấp thiết bị hoặc dịch vụ giám sát, xét nghiệm.