Julien Sorel - Nhân Vật Điển Hình Trong Hoàn Cảnh Pháp Qua Tiểu Thuyết Đỏ và Đen Cùa Stenhal

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA VĂN HỌC VÀ NGƠN NGỮ

ĐỀ TÀI
JULIEN SOREL
NHÂN VẬT ĐIỂN HÌNH TRONG HỒN CẢNH PHÁP
QUA TIỂU THUYẾT “ĐỎ VÀ ĐEN” CỦA STENDHAL

KHOA VĂN HỌC VÀ NGÔN NGỮ
MÔN: VĂN HỌC TÂY ÂU II
GVHD: PGS.TS Nguyễn Hữu Hiếu
DÀN BÀI


I/

Vài nét về tác giả Stendhal và tiểu thuyết “Đỏ và đen”

1/

Stendhal – nhà văn tiên phong của chủ nghĩa hiện thực Pháp

2/

1.1/

Cuộc đời

1.2/

Quan niệm sáng tác

Tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
2.1/

Hồn cảnh ra đời

2.2/

Tóm tắt nội dung

2.3/

Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

II/

Julien Sorel – Nhân vật điển hình trong hồn cảnh điển hình Pháp

1/ Điểm nhìn trần thuật Stendhal của tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
2/ Giọng điệu trần thuật của tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
3/ Xuất thân của Julien Sorel – sự hình thành nhân cách ban đầu của nhân vật
4/ Julien về làm việc cho ông bà De Rênal – bước khởi đầu của tham vọng thượng lưu
5/ Julien Sorel vào chủng viện Besancon
6 / Julien và tình yêu mới với Mathilde La Mote - con gái hầu tước De La Mote
6.1/ Diễn biến tâm lý của Julien trong tình yêu với Mathilde
6.2/ Tâm lý cao trào của Julien khi biết Mathilde có thai
6.3/ Suy nghĩ của Julien trước kế hoạch của De La Mote để mình làm con rể
7/ Hành động bắn bà De Rênal và quyết định cuối cùng của Julien Sorel
7.1/ Diễn biến tâm lý của Julien từ lúc biết tin bà De Rênal tố cáo đến lúc gặp bà tại nhà thờ và

phát sinh hành động bắn bà gục ngã
7.2/ Đấu tranh tâm lý của Julien khi ở trong ngục tối
7.3/ Julien trước tịa và trước lúc bị hành hình
III/ Tổng kết tác phẩm


I/ Sơ lược về tác giả Stendhal và tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
1/ Stendhal – nhà văn tiên phong của chủ nghĩa hiện thực Pháp:
1.1/ Cuộc đời của nhà văn Stendhal:
Stendhal tên thật là Henri Mari Beyle, sinh ngày 23 tháng 1 năm 1783, tại Grenoble trong một gia
đình trí thức tư sản. Thân mẫu ông mất sớm, thân sinh là Chérubin Beyle làm luật sư ở Hội đồng nghị
viện thành phố Grenoble. Bị chấn thương tâm lý bởi cái chết của mẹ lúc ông lên bảy, nên ông phản kháng
lại thành phố ông đang sống đồng thời cũng đối nghịch với cha mình khi khơng chấp nhận lối giáo dục
thủ cựu của cha. Henri rất ghét vị gia sư là thầy tu Raillance, ông thường giấu thầy học đọc sách của
những triết gia Ánh sáng thế kỷ XVIII như Cabanis, Diderot, d’Holbach… và thừa hưởng của họ những
quan điểm duy vật về thế giới, thái độ phê phán đối với giới tu hành và giai cấp quý tộc, lòng tin tưởng
vào trí tuệ, lý trí của con người.
Là nhà văn chính trị, mang một ý thức chính trị tiến bộ hoặc ít nhất là có ý thức về trách nhiệm của
người cầm bút. Lý tưởng và mơ ước của nhân dân về tự do, bình đẳng, bác ái, lịng thù ghét của họ đối
với chế độ chuyên chế và chế độ nô lệ, tất cả những nguyện vọng cao cả đó của thời đại cách mạng đã tác
động mạnh mẽ đến tuổi trẻ của Stendhal và là những yếu tố quyết định sự hình thành thế giới quan của
nhà văn tương lai. Ông chống lại tư tưởng bảo thủ của bố và suốt đời trung thành với lý tưởng cách mạng.









Năm 1796, ông đỗ vào trường trung học lớn nhất Grenoble và học rất giỏi.
Năm 1798 đoạt giải nhất về văn chương và năm 1799, giải nhất về toán. Vào thời kỳ này, ông
thường tuyên bố là “người Jacobin u nước và vơ thần”, chống lại bảo hồng và ngoan đạo của
gia đình.
Năm 1799, Henri lên Paris học trường Ecole Polytechique nhưng trong những biến động của thời
cuộc, lại bỏ học đi theo đội quân viễn chinh của Napoléon Bonaparte đến nhiều nước. Ơng lý
tưởng hóa Napoléon tuy cũng đã phần nào nhận ra bản chất của Napoléon sau khi lên ngơi hồng
đế, và nhìn thấy mối nguy cơ cho tinh thần cách mạng chân chính.
Năm 1814, đế chế Napoléon sụp đổ, triều đại Bourbón được khơi phục, Stendhal rời nước Pháp
sang cư trú tại Milăng (Italia). Năm 1821, bị chính quyền Italia trục xuất vì bị tình nghi có liên hệ
với phong trào cách mạng Carbonari. Sau cách mạng tháng 7/1830, được cử làm Lãnh sự ở
Trieste rồi Xivita-Vecchia (1831), một lãnh địa của Giáo hoàng. Tranh thủ thời gian này, Stendhal
thường đến thăm Rôma và những thành phố khác của Italia có nhiều di tích nghệ thuật.
Tháng 11/ 1841, Stendhal trở về Paris, ông định lưu lại đây ít lâu. Đêm 22/ 8/ 1842, ơng chẳng
may bị bệnh áp huyết đột ngột và chết trên đường phố Paris. Thi hài ông được mai táng ở nghĩa
trang Montmartre với bia mộ được ghi một cách khiêm tốn theo di chúc: “A. Beyle, người Milan.
Đã sống, đã viết, đã yêu”.

Stendhal được xem là người mở đầu cho trào lưu chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học nước
Pháp.
1.2/ Quan niệm sáng tác:
Mặc dù giàu lòng hăng say với trào lưu lãng mạn nhưng Stendal không hề bị cuốn theo trào lưu
ấy. Đối với ông, một độc giả chăm chú của các nhà ý thức hệ, tâm lý học không phải là một công cuộc
nghiên cứu vô bổ. Người ta đạt đến đó bằng sự phân tích những động thái, đó là điều mà tập khảo luận về
tình u (1832) của ông muốn chứng minh. Stendhal là một người lãng mạn có ý thức tự phê và hồi
nghi.
Hầu hết các tiểu thuyết của Stendhal xuất phát từ thực tại. Không chấp nhận sự mỹ lệ, diêm dúa
cùng sự hung biện giật gân, ơng chỉ có một quy luật: “Đúng sự thật”. Từ một vụ án hình sự năm 1831,
tiểu thuyết “Đỏ và đen” ra đời. Tu viện thành Parme (1839) dựa vào một tập biên niên sử của Ý thời

Phục Hưng. Stendhal quan sát với sự sáng suốt của khoa học, khách quan những tình cảm và những động
cơ của nhân vật từ đó đưa đến một hình thức hài hước, một cái nhìn soi mói tinh nghịch.
2/ Tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
2.1/ Hoàn cảnh ra đời:
Vào thời gian Stendhal viết Dạo chơi ở Rôm, người ta đã thấy trong giấy tờ của ơng có tập dự
thảo mang tên “Julien”. Sau đó Stendhal ghi lại là “Ý niệm về Julien” nảy ra ở ông vào cuối tháng mười
năm 1828.
Sự kiện gợi ý cho nhà văn là vụ án đã được ông thuật lại trong Dạo chơi ở Rôm về anh thợ làm đồ
gỗ Lafácgơ giết người yêu để trừng phạt sự phản bội cũng như sự xúc phạm. Và một vụ xảy ra tại
Grơnôblơ, đăng ở mục thời sự trong Nhật báo tòa án (La Gazette des Tribunaux) từ 28 đến 31tháng 12
năm 1827: Một thanh niên là Antoine Berthet, con một thợ thủ công theo học ở chủng viện, sau đó làm
gia sư ở một gia đình giàu có được bà chủ u q. Vì ghen anh ta đã giết bà này và thế là bị kết án tử
hình.
Qua nhận xét của Stendhal về Lafácgơ thấp thống vấn đề của cuốn tiểu thuyết lớn này: “Trong
khi các tầng lớp trên của Pari dường như mất khả năng cảm thụ mãnh liệt và bền bỉ, thì dục vọng biểu lộ
một nghị lực kinh khủng trong tầng lớp tiểu tư sản, ở những thanh niên như Lafácgơ, được học hành tử tế
nhưng vì khơng có của nên buộc phải làm việc và chịu túng thiếu. Nhờ phải làm việc mà đã thoát khỏi
trăm ngàn nghĩa vụ lặt vặt trong giới thượng lưu, thốt khỏi cách nhìn và cảm thụ của giới này, nó làm
cuộc sống héo úa đi; họ vẫn giữ được ước muốn mãnh liệt vì họ cảm thụ mãnh liệt. Có lẽ tất cả các cá
nhân này đều xuất hiện từ tầng lớp của Lafácgơ. Trước kia, Napoléon cũng tập hợp những trạng huống
này: học vấn tử tế, trí tưởng tượng nồng nhiệt và sự nghèo nàn tột độ”. Còn vụ án Berthet được nhà văn
sử dụng nhiều chi tiết cụ thể bên ngoài, cho đến cả chi tiết nạn nhân bị thương mà không chết.
Người ta sẽ bắt gặp hai tuýp nhân vật điển hình của Stendhal, một đại diện tiêu biểu là nhân vật
Julien Sorel trong tiểu thuyết “Đỏ và đen”. Julien Sorel bị ám ảnh bởi ước muốn thành đạt, để thoát khỏi
phải trở thành tính tốn, thâm hiểm, lưỡng lự giữa nhà thờ (áo đen) và quân đội (áo đỏ), khiến xã hội phải
thừa nhận mình. Nhờ vào trí tưởng tượng, kinh nghiệm sống phong phú và sức sáng tạo của mình,
Stendhal đã dựng nên một cốt truyện với những nhân vật và tình tiết mang một ý nghĩa xã hội rộng lớn,
đặc biệt là những phát hiện tinh tế và sắc sảo trong việc phân tích tâm lý con người. “Đỏ và đen” đã

chạm đến thế giới nội tâm con người, miêu tả những chuyển biến tâm lý tinh tế nhất của một người thanh
niên nước Pháp lúc bấy giờ qua nhân vật Julien để từ đó dựng lên một hiện thực nước Pháp sống động và
đầy bi kịch. Tác phẩm này đã ghi nhận một tài năng tiểu thuyết kiệt xuất trên văn đàn Pháp.
2.2/ Tóm tắt nội dung tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
Tiểu thuyết “Đỏ và đen” có nhân vật trung tâm là Julien Sorrel, một nhân vật “kiểu Stendhal”
được tác giả thể hiện qua hầu hết các nhân vật trong các tác phẩm của ông. Julien Sorrel với vẻ đẹp thanh
tú, hơi xanh xao nhưng thông minh, sắc sảo, đầy cá tính và có nhiều tham vọng. Anh là một thanh niên
thuộc giai cấp bình dân, là con một người xẻ cây ở địa phương Verrières nước Pháp. Vì vậy, Julien Sorrel
ln ln ấp ủ trong lịng giấc mơ thành đạt và tự khẳng định cá nhân mình bằng danh vọng, vinh quang
với bất cứ con đường nào: “Đối với Julien, đạt tới giàu sang, là trước hết phải ra khỏi Verie, anh thù ghét
quê hương của anh. Tất cả những điều anh trơng thấy ở đó làm cho đầu óc anh giá lạnh”.
Vì tham tiền, bố Julien đã buộc anh vào làm gia sư cho gia đình thị trưởng de Rênal. Tại đây, anh
bị chinh phục một phần vì vẻ đẹp dịu dàng, đài cát của bà de Rênal, còn một phần khác anh vẫn là muốn
chinh phục cánh cửa thượng lưu. Bà de Rênal là một phụ nữ đa cảm, từ lâu vẫn sống trong sự phục tùng
với ông chồng dốt nát, thô thiển và nhiều tuổi hơn mình nên khi Julien xuất hiện, bà đã bị tính cách mạnh
mẽ cộng với vẻ quyến rũ của chàng gia sư trẻ tuổi này chinh phục. Cuộc tình vụng trộm đầy thơ mộng
xảy ra khơng được bao lâu thì có dư luận bàn tán. Ở Verrières vẫn ln có những tranh chấp ngấm ngầm
về quyền lợi và danh vọng giữa những người có quyền thế, lúc nào cũng ganh ghét soi mói nhau, nên thị


trưởng de Rênal rất sợ tai tiếng làm tổn hại đến thanh danh hơn là đau khổ vì việc vợ ngoại tình. Julien
Sorrel buộc phải ra đi để bảo tồn danh dự cho bà de Rênal.
Anh được một tu sĩ đỡ đầu, cho vào học tại trường thần học, mong sau này có chút chức sắc trong
giáo hội để làm phương tiện đi lên (trong xã hội trước Cách mạng tư sản Pháp (1789) được chia thành ba
đẳng cấp: quý tộc, tu sĩ nhà thờ Thiên Chúa giáo và tư sản). Tại trường thần học, Julien không thể chịu
đựng nỗi lối sống và thiết lập mối quan hệ với những người xung quanh, nên đường mượn phương tiện
“áo chăng đen” của anh không thể thực hiện được.
Anh lại được giới thiệu đến làm thư ký riêng cho hầu tước de La Mơle, một gia đình thế gia vọng
tộc của Pháp. Do thơng minh có năng lực và nhất là có cá tính đặc biệt, ngoại hình thu hút quyến rũ nên
Julien đã tạo cho mình một nét riêng trong xã hội thượng lưu đầy nghi thức nhàm chán của những con

người sáo rỗng, giả dối. Thêm một lần nữa, anh được Hầu tước tin dùng và yêu thích. Con gái hầu tướclà
tiểu thư Mathilde, một cô gái thông minh, kiêu kỳ và có cá tính mạnh mẽ đã dần dần bị chinh phục bởi sự
vượt trội của Julien so với những chàng trai trong đám quý tộc mà cô đã tiếp xúc. Trong mối quan hệ nửa
tình u, nửa tính toán, vừa say mê vừa tỉnh táo này Julien tưởng như mình đã đạt đến mọi vinh quang khi
biết Mathilde có thai. Chính vì điều này, hầu tước buộc lịng phải thu xếp và bằng mọi cách “quý tộc hóa”
người thư ký của mình và tạo tương lai danh vọng cho anh bằng sắc nhung phục “đỏ” của con đường
binh nghiệp để xứng đáng với cuộc hôn nhân với Mathilde. Do áp lực với thế lực tôn giáo ở Verieres, vốn
khơng ai ưa gì với sự thành đạt q nhanh của những thanh niên hãnh tiến như Julien nên bà de Rênal bị
một Linh mục địa phương buộc phải viết thư tố cáo với Hầu tước về mối quan hệ giữa Julien với bà trước
đây. Mọi sự lỡ vỡ, Julien bị tổn thương nặng nên đã từ chối mọi sự đính chính cần thiết để cứu vãn tương
lai. Anh trở về Verriesre rình bắn bà de Renal, dù bà khơng chết, anh vẫn bị kết án tử hình. Anh từ chối
mọi sự bào chữa của luật sư để chống án khi anh đã nhân thức được rằng mình đã mắc tội lớn vì dám mơ
màng tới việc ngoi lên khỏi thân phận thường dân. Anh thấy rằng mình vẫn yêu bà de Renal dù bà đã đẩy
anh đến đường cùng. Bà de Renal cũng mất đột ngột sau ba hôm Julien bị xử tử.
2.3/ Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm:
Qua con mắt sắc sảo của một nhà văn hiện thực, Stendhal đã nhìn nhận ra được cái tình thế tất yếu
của xã hội Pháp thời Trung hưng mà ông đã mô tả sinh động và hết sức thành công trong kiệt tác Đỏ và
đen. Sự phản ánh về hiện thực của xã hội pháp đương thời đen tối với nhiều thế lực đã đẩy con người đến
bước đường cùng. Có thể đưa ra cái hiện thực đó qua hình ảnh của một số nhân vật trong tác phẩm. Julien
là con người có khát vọng được vươn lên, với mong muốn có một vị trí xã hội xứng đáng với tài năng và
nghị lực của mình nhưng trong cuộc đụng độ giữa cá nhân với xã hội, luôn bị các thế lực tư sản, quý tộc,
nhà thờ chặn bước tiến. Bà de Renal là nạn nhân của cuộc hôn nhân phong kiến tư sản, chịu sự tác động
của đồng tiền, hậu quả của chế dộ tư hữu nói chung và của chế độ tư sản nói riêng. Chung sống với ông
de Renal là người chông chuyên chế, chạy theo dục vọng và tiền bạc, sống khơng có tình u. Các thế lực
tơn giáo đã ra sức ngăn cản và phá hoại tình yêu thật sự của bà với Julien.
Trong văn học Pháp đã xuất hiện thể loại tiểu thuyết hiện thực mang nội dung phê phán, miêu tả
chân thực cuộc sống theo quan điểm lịch sử, bằng bức tranh khái quát một thực trạng xã hội, với một dàn
nhân vật rộng lớn bao quát mọi tầng lớp từ các tu sĩ đến nhà doanh nghiệp, các phu nhân và tiểu thư quý
tộc… Đây là những chân dung và tính cách điển hình của mỗi giai tầng xã hội.
II/ Julien Sorel – Nhân vật điển hình trong hồn cảnh điển hình Pháp:

1/ Điểm nhìn trần thuật Stendhal của tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
Theo IU. Lotman: “Điểm nhìn trong văn bản là mối quan hệ giữa người sáng tạo và người được
sáng tạo. Điểm nhìn nghệ thuật là vị trí mà người trần thuật quan sát và miêu tả sự vật. Nếu khơng có
điểm nhìn thì sẽ khơng có nghệ thuật. Sự thay đổi trong nghệ thuật gắn liền với sự thay đổi cách xây dựng
điểm nhìn”. Điểm nhìn nghệ thuật được biểu hiện qua các phương tiện nghệ thuật, ngôi kể, vị thế kể, cách


gọi tên và xưng hô, cách dùng từ ngữ, kiểu câu, biện pháp tu từ... Điểm nhìn nghệ thuật cung cấp một
phương diện để người đọc nhìn sâu vào cấu tạo nghệ thuật và nhận ra đặc điểm phong cách ở trong đó.
Trong tác phẩm “Đỏ và Đen” này, tác giả Stendhal đã sử dụng ngôi thứ 3 để kể chuyện. Sử dụng
ngơi kể này, tác giả có thể nhìn thấy bao qt tồn bộ diễn biến câu chuyện. Chính vì vậy mà ơng sẽ có
thái độ khách quan đối với từng nhân vật, từng chi tiết trong tác phẩm. Ta thấy một điều rằng, đời sống xã
hội cũng sẽ chi phối rất nhiều đến tâm lý sáng tác của nhà văn. Tác giả Stendhal, từ nhỏ thì mẹ đã mất
sớm, bố lại mang tư tưởng bảo thủ, chính vì vậy mà ông được nuôi dạy bởi một vị linh mục, nhưng chính
sự hà khắc trong giáo dục của vị linh mục này đã khiến ông vô cùng căm ghét nhà thờ. Không chỉ vậy, từ
nhỏ đã đọc sách của những triết gia ánh sáng TK XVIII mà ông đã thừa hưởng từ họ những quan điểm
duy vật về thế giới, phê phán đối với giới tu hành và giai cấp quý tộc. Chính những lý tưởng và mơ ước
của nhân dân về tự do, bình đẳng, bác ái, lịng thù ghét đối với chế độ chuyên chế và chế độ nô lệ đã tác
động mạnh mẽ đến tuổi trẻ và thế giới quan của ơng. Ơng chống lại những tư tưởng bảo thủ của bố và
trung thành với tư tưởng cách mạng. Bên cạnh đó, ơng cũng vơ cùng thần tượng Napoleon, hình ảnh
Napoleon đã đi vào trong các sáng tác của ông khá nhiều. Nếu như trong tiểu thuyết “Đỏ và đen”.
Stendhal cho nhân vật Julien Sorrel mê mải đọc hồi ký của Napoleon thì trong “Tu viện thành Parme”,
Napoleon được lý tưởng hóa rõ nét qua nhân vật Fabrice. Sau khi Napoleon mất, thời đại lập công trên
chiến trường cũng khơng cịn nữa, chỉ có bọn tư sản và giới quý tộc lên ngôi. Điều này đã ảnh hưởng lớn
đến sáng tác của các nhà văn đương thời, trong đó có cả Stendhal. Nhân vật Julien mà Stendhal xây dựng,
vẫn căm thù, đã kịch bọn tư sản bần tiện, dốt nát và lố lăng, mạt sát cái xã hội đương thời. Thế nhưng đó
chỉ là mối căm thù cá nhân, do tham vọng bản thân không thể thực hiện được, cho nên họ không thể đạt
đến những hành đông cách mang và trở thành những vị anh hùng cách mạng.
Như vậy ta có thể thấy, trong tiểu thuyết Đỏ và Đen, tác giả Stendhal mang điểm nhìn của một nhà
văn hiện thực chủ nghĩa. Từ điểm nhìn đó, ơng quan sát, lên án và tố cáo bọn tư sản và quý tộc độc ác, lố

lăng. Đồng thời vẻ nên bi kịch của những con người có hồi bão, khát vọng nhưng lại thất bại và dẫn đên
những bi kịch cuộc đời.
2/ Giọng điệu trần thuật của tiểu thuyết “Đỏ và đen”:
Trong tác phẩm “đỏ và đen” nhà văn đã thể hiện sự đa giọng điệu:





Giọng điệu châm biếm mỉa mai, dành cho giai cấp tư sản, bắt đầu có chỗ đứng trong xã hội và
cuốn theo đó là sức hút của đồng tiền không ngợi trừ ai kể cả giai cấp quý tộc.
Giọng điệu đầy tiếng cười nhưng lại nhẹ nhàng và thâm thúy sâu sắc, bởi nhà văn có cái nhìn
đúng đối tượng giữa vẻ bên ngoaì và bên trong thổi hồn vào nhân vật của mình.
Giọng điệu dằn vặt,day dứt trong tâm lí nhân vật. Phân tích và lí giải được những uẩn khúc trong
tâm hồn của con người.
Giọng văn chiêm nghiệm và triết lí suy tư, thơng qua sự miêu tả tâm lí nhân vật nhà văn đã chứng
minh được thế giới nhân vật phong phú và ln vận động. Qua đó nhà văn gửi gắm những triết lí
cuộc sống.

3/ Xuất thân của Julien Sorel – sự hình thành nhân cách ban đầu của nhân vật
Julien Sorel xuất thân trong một gia đình thợ xẻ gỗ thôn quê dọc bờ sông Đúp. Bố Julien là 1
người thợ xẻ thất học, có tiền và cũng đã ăn phải cái bã tư sản nghĩa là ở lão ta tính vụ lợi, tham tiền đã
phát triển đến mức độ bóp nghẹt hết cả cái gì được gọi là tình cảm con người. Khi vào nhà tù thăm con bị
kết án tử hình, lão khơng che giấu được nỗi vui mừng khi nghe tin con nói đã để dành một ít tiền, lão đã
đem số tiền đó đi khoe với những kẻ hay ghen tỵ với lão. Julien coi bố và các anh trong gia đình như
những kẻ thù, anh học được ngay trong chính gia đình anh cái thói giả dối, che đậy mọi ý nghĩ và tình
cảm của mình để khỏi bị ăn địn và được yên thân.
Anh may mắn gặp được người thầy đầu tiên là một viên thiếu tá quân y già trong quân đội
Napoleong, người này khuyên Julien học và dạy dỗ anh theo cái tinh thần cách mạng và lý tưởng anh

hùng của TK XVIII lẫn lộn với sự sùng bái cá nhân Napoleong. Julien được học tiếng La tinh và lịch sử,
khi ông bác sĩ quân y chết, ông đã di tặng anh tấm huân chương Bắc Đẩu bội tinh của ơng, những món
tiền chưa lĩnh của lương qn nhân hưu trí và ba bốn chục quyển sách.
Là người thơng minh, có chí khí và nghị lực, lại được học hành, như một điều tự nhiên Julien vượt
ra ngoài cái khn khổ chật hẹp, tầm thường của gia đình anh. Để làm được điều đó, bấy lâu nay anh đã
ơm ấp trong lòng 1 mối tham vọng to lớn, mãnh liệt hiếm có mà anh ta có đủ nghị lực, kiên cường để thực
hiện đến thành cơng, khơng ai có thể ngờ được rằng đằng sau cái bộ mặt giống như con gái yếu ớt, xanh
xao và dịu dàng kia lại che giấu cái quyết tâm khơng gì lay chuyển nổi là thà chịu mn ngàn cái chết cịn
hơn là khơng đạt tới giàu sang. Vì vẻ bề ngồi nhìn yếu ớt nên bị chính gia đình mình coi khinh, coi
Juylieng như 1 kẻ ăn bám vào gia đình.
Cùng với những người anh của mình, Julien làm việc tại xưởng gỗ để trông coi sự hoạt động của
tất cả bộ máy nhưng sở thích lớn nhất của anh vẫn là đọc sách, anh bỏ bê công việc tại xưởng gỗ mà
chăm chú đọc sách làm cha mình là lão Xoren vô cùng tức giận. Lão Xoren ghét cay ghét độc thói hay
đọc sách vì bản thân lão khơng biết chữ nhưng vì lời đề nghị món tiền béo bở từ ông thị trưởng De Renal
dành cho Julien nếu anh chịu đến nhà De Renal dạy tiếng La tinh cho con của họ, lão tìm Julien đã ép anh
bằng mọi cách phải gói ghém quần áo ra đi như một cách thốt nợ với Julien cùng ý nghĩ có lợi cho
xưởng cưa của lão. Như vậy ngay từ trong gia đình, Julien đã phải học cái thói giả dối, che đậy mọi ý
nghĩ và tình cảm để được sống yên thân. Sự dốt nát và tham tiền của người cha cùng với thái độ cay
nghiệt của những người anh đã khiến Julien ôm ấp trong long một tham vọng lớn lao, một tham vọng mà
khơng ai nghĩ nó xuất phát từ một chàng trai có tầm vóc mảnh mai, xanh xao: từ bỏ cuộc sống cũ để vươn
lên cuộc sông giàu sang. Đây chính là bước đầu trong việc hình thành tính cách nhân vật: sống trong một
gia đình có nhiều mâu thuẫn, tâm lý Julien ở trong thế động, đầy mâu thuẫn và có những trạng thái tâm lý
trái ngược nhau. Nghệ thuật phân tích tâm lý chính là sự sang tạo cơ bản trong Đỏ và đen của Stendhal
qua hình tượng nhân vật Julien Sorel.
4/ Julien về làm việc cho ông bà De Rênal – bước khởi đầu của tham vọng thượng lưu
Trong một cơ hội Julien đã được nhận vào gia đình giàu có danh giá ở một tỉnh lẻ gần nơi anh sinh
sống, đến với gia đình ông bà De Renal làm gia sư cho lũ trẻ, anh lại được chứng tỏ mình hơn khi biết
tiếng La Tinh và trí nhớ siêu phàm. Có thể nói Julien là một trường hợp ngoại lệ trong môi trường sống
của mình. Ở gia đình người thợ xẻ vẻ ưu tư dáng thanh tú, chút kiến thức có được nhờ “may mắn” khiến

anh thành xa lạ thậm chí “bị tất cả mọi người nhà khinh bỉ”. Nhưng bên trong chàng thanh niên mười
chín tuổi, có vẻ bề ngồi như đứa trẻ rụt tè yếu đuối, thì một sức mạnh sục sơi, một nghị lực lớn lao, một
đầu óc mẫn tuệ, một tính cách kiêu hãnh, một tâm hồn nhạy cảm. Một con người nhỏ bé ở cuối bậc thang
xã hội ấy cảm thấy mình có khả năng làm những việc lớn, vượt lên trên lũ nhà giàu, chính vì thế mà dù bị
tất cả người trong nhà cười chê, khinh bỉ thì chàng vẫn điều đặn tối tối đến nhà thờ, khơng phải vì tình
u mến hay lịng mộ đạo mà chàng nghĩ ở nơi này sẽ cho chàng một cơ hội bước lên một tầng lớp một
địa vị xã hội mới “ngay từ thời thơ ấu chàng, anh đã có những lúc cuồng nhiệt. Khi đó anh mơ màng
khối trá một ngày kia anh sẽ được giới thiệu với những người đàn bà đẹp của Pari”. Cái tham vọng muốn
vượt lên trên bạn nhà giàu, muốn mọi người phải công nhận mình nó ln thơi thúc bên trong con người
anh nó biến anh thành một người “dừng chân lại một lát ở nhà thờ, có lẽ có lợi cho trị giảo quyệt của
anh”.
Khi mới đến trước cổng nhà ông bà De Renal với ngôi nhà quá lớn, quá lạ lẫm so với anh thì anh
có vẻ rung sợ, nhưng khi bà De Renal nói với anh “thế nào, thưa ơng - cuối cùng bà nói với anh,- ơng biết
tiếng La Tinh à?”. Tiếng gọi bằng ông ấy khiến anh ngạc nhiên, đứng im lặng khi được nghe gọi bằng
ông một lần nữa, gọi rất nghiêm trang đúng đắn từ một người ăn mặc sang trọng, thật là trên tất cả mọi dự
đốn của Julien khơng nghĩ mình lại được một người sang trọng quý phái, xinh đẹp gọi là ông. Khi anh
vẫn ở trong một bộ đồ đen của thầy tu. Cái danh hiệu là ông khiến anh vui mừng, hạnh phúc và đó cũng
chính là một bước mở đầu cho những tham vọng lớn lao hơn của anh. Trái ngược với điều ấy thì anh lại
thù ghét và kinh tưởm cái xã hội thượng lưu mà anh được dự vào, nhưng có phải anh căm ghét nó hay anh


chỉ được xếp ngồi ở cuối bàn buổi tiệc, đó như một cái gì đó thúc đẩy anh vượt lên trên, trên cái bàn ăn
ấy trên cái địa vị mà giờ họ gắn cho anh. Julien ngày càng được tiếng tăm trong ngơi nhà kia và ngồi cái
tỉnh lẻ đó thì bà De Renal cũng quan tâm anh nhiều hơn nghĩ đến sự nghèo khổ của Julien về vật chất
muốn giúp đỡ anh thì bị anh từ chối và xem những điều đó là sự xúc phạm, như để chuộc lại cái lỗi nhục
mạ vơ tình mà bà đã phạm đối với anh, bà càng chăm sóc anh vơ cùng âu yếm, bên ngồi có ngi đi
phần nào tức giận nhưng bên trong anh lại nghĩ “những kẻ nhà giàu kia là như thế đó, họ làm nhục người
ta, rồi tưởng có thể đền bù mọi chuyện bằng một vài trị khỉ!”.
Cuộc sống của anh là thế đó cứ nối tiếp nhau những cuộc thương lượng nhưng những cái đó làm
anh bận tâm nhiều hơn với cái tình thân ái rõ rệt mà nếu anh muốn thì anh có thể có đọc được từ trong trái

tim bà De Renal, rõ ràng anh muốn mình tự làm lấy, anh dám liều anh muốn khẳng định cái tơi kiêu hãnh,
một lịng tự ái.
5/ Julien Sorel vào chủng viện Besancon
Trong Đỏ và đen, cốt truyện được sắp xếp theo trật tự thời gian xuôi chiều, trọng tâm của truyện
xoay quanh hành động và suy nghĩ của Julien – nhân vật chính của tác phẩm. Hành động của nhân vật
chính vì vậy cũng đi theo trật tự thời gian, có thể chia hành động nhân vật gắn liền với các khoảng thời
gian quan trọng trong cuộc đời Julien: ở Verrières, làm gia sư ở nhà ông De Rênal và cuộc chinh phục bà
De Rênal; vào chủng viện ở Bensancon; làm thư ký riêng cho Hầu tước de La Mole ở Pari và chinh phục
tiểu thơ Mathilde; cuối cùng là hành động bắn bà de Rênal, lên án xã hội trước tòa và chấp nhận cái chết.
Ở Veriere vẫn ln có những tranh chấp ngấm ngầm về quyền lợi và danh vọng giữa những người
có quyền thế lúc nào cũng ganh ghét soi mói nhau, nên thị trưởng De Rênal rất sợ tai tiếng làm tổn hại
đến thanh danh hơn là đau khổ vì việc vợ ngoại tình, Julien Sorrel buộc phải ra đi để bảo toàn danh dự
cho bà De Rênal. Anh được một tu sĩ đỡ đầu, cho vào học tại trường thần học, mong sau này có chút chức
sắc trong giáo hội để làm phương tiện đi lên.
Ả tớ gái của bà De Rênal đã từng tỏ tình với Julien và bị chàng cự tuyệt một cách khinh bỉ, và ả
đem lòng oán hận từ lâu. Đây là cơ hội cho ả trả thù, ả đem hết chuyện lén lút giữa bà chủ và Julien kể hết
với ơng Valenod, đối thủ chính trị lợi hại nhất của ông De Rênal. Những bức thư nặc danh tới tấp bay tới
tay ông De Rênal và chẳng bao lâu cả thành phố đều xôn xao bàn tán về vụ lem nhem này. Khi vị cha xứ
biết chuyện, ông lập tức buộc Julien phải rời Verrièses ngay và cho chọn hoặc gia nhập một chủng viện tại
Besancon hoặc đi buôn gỗ với một thương gia tên là Fouqué tại một làng xa xôi.
Julien không hợp với việc đi tu và chàng quan niệm rằng thời gian lưu lại chủng viện chỉ là một
chuỗi ngày sám hối không thể tránh được. Người bạn tốt duy nhất của Julien là vị trưởng giáo khắc khổ
Abbé Pirard. “Cha Pirard khun Julien khơng nên gia nhập một hội kín nào hoặc một thánh hội kín nào
mà khơng có sự đồng ý của ông”. Khi linh mục Sa-Becna viết thư đề bạt Julien làm phụ giảng về Tân và
Cựu ước, thì Julien rất cảm kích, lại gần và cầm lấy bàn tay của cha Pirad, đưa lên môi, sau những suy
nghĩ của cha Pirad, Julien nước mắt ròng ròng, cha Pirad hai tay ôm lấy Julien,giây phút thật êm đềm của
cả hai người.
Khi ông này được hầu tước De La Mole triệu về Paris, ông đã dàn xếp để Julien làm bí thư cho
hầu tước. Julien rất hài lịng với nhiệm vụ mới và chàng sửa soạn đi Paris. Trên đường đi, chàng không
quên ghé lại Verrières và hưởng hai đêm thần tiên với bà De Rênal. Anh ta căm ghét sâu sắc xã hội quý

tộc, tư sản và nhà thờ, nhưng lại muốn có được một vị trí xã hội xứng đáng với tài năng và nghị lực của
mình. Nhưng trong cuộc đụng độ giữa cá nhân và xã hội, ngay lúc gần thực hiện được ước mơ của mình,
thì các thế lực quý tộc, tư sản và nhà thờ luôn luôn chặn bước tiến của anh ta, anh ta nhận ra sự “tuyệt diệt
niềm hi vọng của cả một lớp thanh niên” mà anh ta không thể nào chấp nhận được. Và phó giám mục
Frile là một con người quỷ quyệt. Hắn đứng đầu cả mạng lưới Hội thánh ở Bensancon, có tiếng là “cất lên
hạ xuống những viên tỉnh trưởng như chơi, hắn mà gởi thông điệp về Pari thì các quan tịa, tỉnh trưởng và
cho đến cả tướng tá trong doanh trại đều phải run sợ”, nhưng lại sử dụng mưu kế bỉ ổi, nhơ nhớp để hạ
Julien – học trị cưng của ơng Pirard – từ hạng nhất xuống hạng 198 trong kỳ sát hạch. Ông ta “lấy làm


sung sướng được làm như thế để làm nhục kẻ thù của ông ta, là ông Pirard theo phái Jăngxênit”. Cái tên
phó giám mục đó thiếu chút nữa là quỳ xuống chân cô gái Mathilde, khi hắn biết cô này là bạn thân của
bà cháu gái có uy thế của Đức Cha nắm trong tay quyền phân phối chức giám mục trên toàn nước Pháp.
Stendhal đã vẽ ra sáng tỏ vô cùng bước đường suy sụp và đồi bại của bọn quý tộc, và bước phát
triển của bọn tư sản hãnh tiến. Đồng thời, ông cũng vạch rõ sự chi phối của đồng tiền trong mọi quan hệ
xã hội, chính đồng tiền đã chi phối hoàn toàn suy nghĩ và hành động của những con người ấy.
6 / Julien và tình yêu mới với Mathilde La Mote - con gái hầu tước De La Mote:
6.1/ Diễn biến tâm lý của Julien trong tình yêu với Mathidle:
Julien, chàng thanh niên thức thời giữa xã hội tư sản Pháp, với tham vọng đặt chân vào giới
thượng lưu bằng mọi thủ đoạn, hẳn nhiên chàng khơng qn mang cả tình u đặt cược vào cuộc vụ lợi.
Có thể nói, tình u giữa Julien và Mathidle, đối với chàng, là một cơ hội dễ dàng và nhanh chóng nhất để
chàng gia nhập vào giới thượng lưu.Tình u của Julien đối với Mathidle có cả sự mê đắm và toan tính.
Đã có lúc, chàng mê mải ngắm nhìn Mathidle giữa những tên cơng hầu bá tước với anh mắt ghen tng
của một người tình. Nhưng cũng có khi, chàng đem sự toan tính xen vào giữa tình cảm đó, với vẻ kiêu
hãnh bên ngồi. Julien theo như cách nhìn của Mathidle, là một kẻ "tự trọng" và "kiêu ngạo". Ở đây đã có
sự đấu tranh tâm lý trong Julien với tình yêu của Mathidle, đấu tranh ấy được Stendhal miêu tả tinh tế qua
những dòng suy nghĩ của nhân vật.
Chàng dè dặt bước vào tình yêu với Mathidle bằng sự hồ nghi. Julien không tin tưởng ở Mathidle.
Ban đầu, sự hồ nghi chỉ dừng lại ở sự băn khoăn: "Nàng có u ta khơng?" Nhiều lần chàng lặp lại câu
hỏi đó với chính mình, mỗi khi bắt gặp cái nhìn, hành động hay lời nói nào đó của Mathidle nhắm đến

chàng. Càng dấn gần tình yêu thì sự đa nghi của chàng lại tăng lên. Khi nhận được bức thư tình của
Mathidle, có một sự đắc thắng hiện lên trong Julien. Chàng dù sung sướng đến mấy cũng cố nén mình lại,
rồi lại bắt đầu tự hỏi liệu có phải đó là một âm mưu? Mathidle muốn hại chàng? Julien đã nghĩ đến tình
huống xấu nhất đó là nếu bị bắt ở phịng Mathidle, chàng sẽ khai ra tất cả để trả thù. Và khi leo cầu thang
lên cửa sổ phòng Mathidle, tay chàng vẫn lăm lăm khẩu súng. Julien không tin bất kỳ ai, kể cả người con
gái gần gũi chàng nhất, và chàng cực kỳ thận trọng trước mọi hành động hay lời nói. Mọi lời chàng nói ra
đều có mục đích, và chàng luôn xem chừng thái độ của những người tiếp xúc với chàng, kể cả Mathidle.
Trong tình yêu, Julien lạnh lùng và ích kỷ, chàng ghen tng với Cradơnoa, Cayluyx hay Đơ
Luyz. Chàng khơng tin tình u Mathidle dành cho mình là thật. Càng đau khổ chàng càng dằn vặt mình.
Và rồi Julien, một cách táo bạo, chàng đã trèo vào phịng Mathidle lần thứ hai, và lúc đó, tình cảm của
Julien cuồng say đến độ chàng đã quên mang chìa khóa phịng mình về. Với chi tiết đó, có thể thấy rằng,
trong Julien ln có sự tranh đấu giữa tình cảm và lý trí. Có những lúc lý trí chiến thắng tình cảm, kìm
nén cảm xúc chàng khiến chàng cư xử lạnh lùng với Mathidle. Nhưng nỗi ghen tuông làm mờ lý trí, cảm
xúc đã sai khiến chàng liều mạng đến với Mathidle. Tình yêu của Julien là một thứ tình cảm phức tạp, nó
giằng co giữa lịng kiêu hãnh và sự cuồng si.
Tuy yêu Mathidle, nhưng hình ảnh bà Đơ Renal vẫn thường xuyên xuất hiện trong sự so sánh
ngầm của Julien khi chàng nhìn Mathidle. Chàng ln tìm kiếm ở Mathidle hình bóng của De Renal.
Ngay cả tình cảm dành cho Mathidle chàng cũng đem ra so sánh với tình cảm trước đây đối với bà De
Renal: "Thật quả khơng phải là cái thứ khối lạc của tâm hồn mà xưa kia anh đã từng đôi khi cảm thấy
với bà De Renal. Trong những cảm nghĩ lúc đầu này khơng có tí gì là âu yếm." Có lẽ chính Julien cũng
khơng hề nhận ra rằng chàng u bà De Renal hơn tất thảy, tình yêu của chàng với Mathidle chỉ là sự
cuồng say của những kẻ thích cảm giác chinh phục hơn là tình yêu. Dù tình u chàng dành cho Mathidle
là chân tình hay khơng đi nữa, Julien vẫn ln tự nhủ mình "phải triệt cái trị cảm xúc ngu dại này đi mới
được". Chàng khơng cho phép mình yếu mềm trong tình yêu, cũng như khơng cho phép lịng kiêu hãnh
của mình chùn xuống. Chàng ln che giấu cảm xúc thật của mình.


Có thể thấy rằng, Julien là một khối mâu thuẫn đặt giữa xã hội đó. Đứng trước tình u, con người
mang cả sự chân tình và giả dối cảm thấy dằn vặt, phải đấu tranh giữa lý trí và cảm xúc để định vị cho
mình. Để rồi có lẽ ngay chính Julien cũng khơng biết đâu là tình cảm thực sự của mình.

6.2/ Tâm lý cao trào của Julien khi biết Mathidle có thai:
Tin Mathidle có thai khiến Julien chống váng. "Anh gần như quên cả cái nguyên tắc xử sự của
anh. Làm sao có thể cố ý lạnh lùng và xúc phạm đối với cô gái tội nghiệp kia, đã vứt bỏ thân danh vì
ta?". Tình thương của chàng dâng lên, và chàng bông trở nên quyền uy trước Mathidle. Lần đầu tiên,
chàng tự nhận mình là chồng của Mathidle và tỏ ra hết sức trách nhiệm, lo lắng cho nàng: "Danh dự củ
em là vô can, anh là chồng em. Thân phận của cả hai chúng ta sắp biến đổi, do cái hành vi chủ yếu đó.
Anh cũng có quyền của anh."
Khi mọi chuyện vỡ lở, hầu tước đơ La Mole khi biết sự thực đã cực kỳ giận dữ. Julien chấp nhận
chết nếu khơng cịn cách nào khác, tuy nhiên chàng vẫn không quên lo lắng cho đứa con của mình. Chàng
nửa muốn chết để chuộc tội với hầu tước đơ La Mole, nhưng nửa còn lại chàng nghĩ đến đứa con của
chàng: "Ông cứ giết ta đi, càng tốt, đó là một sự vui lịng mà ta hiến cho ơng...Nhưng, trời ơi, ta u cuộc
đời...Ta cịn phải sống vì đứa con của ta." Lúc này, Julien gần như đã gạt bỏ lý trí ra khỏi trái tim mình,
chàng hành động gần như dựa trên cảm xúc. Trong Julien, cuộc đấu tranh giữa hai mảng Đỏ và Đen vẫn
chưa có hồi kết.
6.3/ Suy nghĩ của Julien trước kế hoạch của De La Mole để mình làm con rể:
Khi biết mình có thai, ngay lập tức Mathilde đã thú nhận với cha mình. Hầu tước vơ cùng tức giận
vì ơng cho rằng một kẻ như Julien khơng xứng đáng với con gái mình. Tuy nhiên, Hầu Tước khơng có ý
định giết Julien thay vào đó,ơng muốn xây dựng cho Julien một tương lai rức rỡ để có thể xứng đáng với
con gái ông ấy. Dường như Julien không biết rằng ông ấy thực sự là ai và ông ta muốn gì trong cuộc sống
này. Cả Mathilde và Hầu Tước cảm thấy rằng tham vọng chính trị của Julien sẽ tạo ra một mối nguy hiểm
cho tầng lớp quý tộc và quyết định rằng cách tốt nhất để tạo ra niềm tin của ông là làm cho anh ta là một
trong số những quý tộc. Hầu Tước đã lên kế hoạch để Julien trở thành Trung úy của Hussars. Điều này
làm cho Julien vô cùng sung sướng. Việc được trở thành Trung úy khiến Julien cảm thấy thỏa mãn và ông
nghĩ rằng việc này sẽ kết thúc sự phiêu lưu trên con đường thay đổi vị trí của mình trong xã hội Pháp. Có
thể thấy rằng sự tự nhận thức ở Julien gắn liền với sự nhận thức những người khác, sự hiểu biết của đời
sống xung quanh và đời sống xã hội.
7/ Hành động bắn bà De Rênal và quyết định cuối cùng của Julien Sorel
7.1/ Diễn biến tâm lý của Julien từ lúc biết tin bà De Rênal tố cáo đến lúc gặp bà tại nhà thờ và phát
sinh hành động bắn bà gục ngã:
Giữa lúc cao vọng của Julien sắp trở thành sự thật, hầu tước De La Mote cho chàng một số tiền

lớn cộng thêm một gia sản đáng kể, phong cho chàng làm sĩ quan trong một đơn vị kỵ binh, đặt cho chàng
một cái tên quý phái, và như vậy Julien đủ tư cách cưới cô Mathilde La Mote, làm con rể ông thì hầu tước
nhận được một lá thư của bà De Rênal cực lực tố cáo Julien và phản đối đám cưới của chàng.
“ Ta có thể tha thứ tất cả, trừ cái dự định quyến rũ con vì giàu có. Đó, khốn nạn cho con, đó là sự thật
xấu xa ghê gớm. Ta nguyện lời danh dự với con là không đời nào ta đồng ý một cuộc hôn nhân với con
người đó”.
Matinđơ là người đã thơng báo cho chàng tin này, cùng với bức thư tố cáo của bà De Rênal, trong
đó có những lời lẽ vạch trần hết sức cay đắng:
“Nghèo và ham hố, chính nhờ sự giảo huyệt hết sức tinh vi, và do cuộc quyến rũ một người đàn bà yếu
đuối và đau khổ, mà con người đó đã tìm cách tạo cho mình một địa vị, và trở nên này nọ… Được che
đậy bằng một vẻ ngồi khơng cầu lợi và bằng những câu văn tiểu thuyết, mục tiêu lớn và duy nhất của


ông ta là đạt tới chỗ sử dụng được ông chủ nhà và tài sản của ơng. Ơng ta để lại sau lưng ông ta nỗi đau
khổ và những mối hận nghìn thu…”
Bức thư này viết rất dài, rất nắn nót và có thể xem là một bản cáo trạng đầy nước mắt của bà De
Rênal. Julien dễ dàng nhận ra điều đó vì “phân nửa bức thư bị xóa nhịa trong nước mắt”. Khơng chút sợ
hãi hay lo lắng hoặc ví như có thì Julien đã cố che đậy nó với vẻ mặt lạnh lùng trước Matinđơ, anh đón
nhận tin này hết sức bình tĩnh, bằng câu nói đầy giả tạo:“ Anh không thể chê trách ngài dơ La Mơlơ
được… Ngài xử sự đúng lý và cẩn trọng. Có người cha nào lại muốn đem con gái yêu gả cho con người
như vậy”.
Vẻ ngoài lạnh lùng, thực chất, trong đầu Julien đang toan tính những kế hoạch trả thù. Vội vàng
tạm biệt Matinđơ, Julien gấp gáp đi Verie tìm bà Rênal.“ Trong cuộc hành trình gấp rút đó, anh không
viết được cho Matinđơ như anh đã dự định, tay anh chỉ vạch lên giấy được những nét không thành chữ.”
Julien đến Verie vào sáng chủ nhật và công việc đầu tiên trong kế hoạch của anh là ghé vào cửa hàng bán
võ khí, mua một cặp súng tay. Anh đi vào ngơi nhà thờ lớn ở Verie và tình cờ gặp bà De Renal cũng đang
cầu nguyện ở đó. Trông thấy bà – “người đàn bà trước đây đã yêu anh biết bao, cánh tay Julien bỗng run
lên” đến nỗi anh không thể nào thi hành được ý đồ lúc đầu của mình. Phải chăng, những rung động, tình
cảm ngày xưa đang sống dậy trong Julien, có cái gì đó muốn chặn lại đơi tay sắp gây ra tội ác: “Ta không
thể nào làm được, anh tự nhủ thầm, về thể chất mà nói, ta khơng thể nào làm được”. Thế nhưng, thứ tình

cảm mơng muội đó phút chốc tan biến ngay, anh nhận ra là mình phải hành động. Chút day dứt, đấu tranh
ban đầu nhanh chóng thay thế cho sự phán xét của lý trí.
“Bà De Renal cúi đầu xuống,… Julien khơng cịn nhận rõ bà như trước nữa, anh bắn vào bà một
phát súng và bắn hụt; anh bắn một phát thứ hai, bà ngã gục xuống.” Hành động bắn bà Renal của Julien
diễn ra vô cùng nhanh chóng, chỉ trong vịng ba hồi chng nhà thờ. Chuông điểm ba tiếng, tiếng chuông
quen thuộc của các xóm làng báo hiệu giờ hành lễ, phải chăng cũng là tiếng chuông báo tử, tiếng chuông
của tội ác mà Julien chính là thủ phạm. Có thể nói đây là một hành động tự phát vì muốn bảo vệ cái thứ
danh hão của kẻ quý tộc mà trước giờ anh luôn cố gắng, mất bao nhiêu công sức để gầy dựng. Nóng vội
trong quyết định và phán xét con người, vứt bỏ cả thứ tình yêu say đắm một thời với bà Renal, chính
Julien cũng cảm thấy thẫn thờ sau hành động của mình. Trong khi mọi người sợ hãi, trốn chạy, anh ta chỉ
biết im lặng: “Julien đứng yên lặng, anh khơng trơng thấy gì nữa. Khi anh hơi định thần lại, anh thấy các
tín đồ chạy trốn ra khỏi nhà thờ,…”.
Ban đầu, Julien tỏ ra là người chủ động trong quyết định, hành động của mình, nhưng đến lúc cuối
cùng thì chính anh lại là kẻ hồn tồn bị động. Julien bắn bà Renal gục ngã nhưng chính anh mới là người
bị ngã gục. “Julien bèn lững thững đi theo vài người đàn bà vừa chạy đi vừa kêu gào. Một người đàn bà
muốn chạy mau hơn những người khác, xô phải anh rất mạnh, anh ngã, hai chân anh mắc vào một chiếc
ghế dựa bị đám đông xô ngã lăn kềnh…”. Anh mắc kẹt trong đám đông hỗn loạn, từ vị trí là thủ phạm,
Julien trở thành nạn nhân, và cuối cùng thì bị bắt và đưa vào đề lao: “Khi nhỏm dậy, anh thấy cổ anh bị
bóp chặt, đó là một viên tuần cảnh mặc lễ phục đến bắt anh. Theo phản xạ, Julien định sử dụng những
khẩu súng nhỏ của anh nhưng một viên tuần cảnh thứ hai nắm lấy hai cánh tay anh.” Hành động bắn bà
Renal với mục đích kết thúc những lời tố cáo nhưng cũng từ đây cuộc đời Julien bước sang một trang mới
với những tháng ngày u tối trong nhà ngục. Cánh cửa cuộc đời quý tộc giàu sang của Julien vừa mở ra
thống chốc đã vội đóng sập lại:“ Người ta vào một gian buồng, người ta cùm hai tay anh lại, người ta
để anh ở đó một mình. Cánh cửa đóng lại khóa hai vịng; tất cả những cái đó được làm rất nhanh và anh
khơng cảm biết gì hết.”
Trong cơn tuyệt vọng, Julien suy nghĩ:“Thơi thế là hết. Anh nói to khi hồi tỉnh lại; Phải rồi, mười
lăm ngày nữa, là máy chém… hoặc tự sát trong khoảng thời gian đó”. Nỗi ám ảnh cái chết đeo bám con
người Julien và “ cảm thấy đầu óc như bị bóp chặt một cách dữ dội”. Thời gian ở trong nhà giam là
khoảng thời gian có nhiều biến chuyển nội tâm trong Julien nhất. Chàng từ một con người có tham vọng
đổi đời đã ngộ ra điều ý nghiã nhất trong cuộc đời mình là gì.

Julien mơ màng, đắm chìm trong những lí tưởng và chối bỏ thực tai. Liệu có phải đó là nỗi đau bị
phản bội hay không? Chàng đã bắn súng vào De renal như một cách trả thù hay vì đau xót khi bị phản
bội? Julien có động cơ nhưng chàng cũng khơng hiểu rõ lí do sâu xa trong lịng mình. Vì vậy, chàng
khơng cịn nghĩ đến những gì sắp xảy đến với chàng nữa. Nhận tội trong nhà giam mà chẳng mảy may sợ
hãi. Chàng không hề chối tội mà bình thản nói với trạng sư: “Tơi đã phạm tội cố sát, …, tôi đã mua súng
và bảo nạp đạn sẵn ở nhà ơng mỗ, người bán võ khí. Điều 1342 của Hình Luật nói rõ ràng, tơi đáng tội
chết và tơi chờ đợi tử hình”. Rõ ràng từ trong lời nói đã bộc lộ một cách vơ tình hay cố ý, mọi chi tiết
buộc tội Julien, và hơn nữa là khép vào tội rất nặng: “tử hình”. Bởi lẽ, chàng đã nhận tội cố sát, một hành
động xảy ra có chủ đích, và chàng đã nhấn mạnh chi tiết đó đến mức khai rằng chàng đã mua súng như
thế nào. Và chi tiết đẩy tội trạng của chàng lên cao hơn nữa, chính là chi tiết chàng nêu ra điều 1342 của
Hình Luật. Julien khơng chỉ là một con người thơng minh, mà hơn nữa, chàng cịn rất am hiểu luật. Chờ
đợi cái chết đến như một điều tất yếu, và chẳng ân hận vì những gì đã làm. Julien đang nghĩ gì?. Chàng
nghĩ bà De Renal chết rồi, và chàng sống có ích gì nữa chăng?. Thời điểm này, Stendhal rất tinh tế khi
cho Julien tự buộc tội mình ngay từ ban đầu, mà chính chàng cũng khơng hiểu rõ vì sao mình lại làm như
vậy. Như một cách vô thức dẫn dụ người đọc đến với một Julien sau đó, đầy sáng suốt về tư tưởng khi
chàng đã tỉnh thức những u mê trong hồn.
Sau khi viết thư cho Mathidle thì mọi tâm tư Julien đã biến chuyển. “Sau khi bức thư đi rồi,
Julien, hơi tỉnh trí, lần đầu tiên cảm thấy rất mực đau khổ”. Đau khổ. Julien đau khổ vì gì? Liệu có phải
vì phát súng bắn vào De Renal? Hay đau khổ vì sẽ chẳng cịn gặp lại Mathidle nữa (vì trong thư chàng đã
yêu cầu Mathidle không được đến thăm chàng)?. Rõ ràng khơng phải vì Mathidle, người con gái mà
chàng u mê đắm hai tháng trước, người con gái kiêu ngạo đài các của Paris. “Khi anh đã trông rõ tâm
hồn anh rồi, và sự thật hiện lên trước mắt anh rõ ràng cũng như một trong những cái cột của nhà giam,
anh nghĩ đến sự hối hận.” Từ đau khổ đến hối hận, con người bên trong Julien bắt đầu thức tỉnh. Chàng
hối hận vì đã bắn bà De Renal, và chàng đau khổ khi chàng hiểu ra rằng điều mà chàng tìm kiếm là sự
thật. Sự thật là chàng khơng u Mathidle mà người chàng u chính là De renal, người mà chàng coi như
mẹ. Sự thật là chàng chán ghét những mưu đồ, những hào nhoáng của xã hội thượng lưu mà chàng từng
mong bước vào. Cái sự thật đó nghiệt ngã đến mức nó nằm ngay trong chính tâm hồn chàng vậy mà
chàng khơng nhận ra. Julien trở nên lạnh nhạt với Mathidle. Chàng hiểu rằng tình yêu của chàng không

dành cho nàng mà dành cho vị phu nhân dịu dàng và cam chịu kia, bà De Renal.
7.2/ Đấu tranh tâm lý của Julien khi ở trong ngục tối
Ở trong ngục, Julien khơng cịn thiết gì đến thế sự và Mathidle, chàng chỉ nghĩ đến bà De Renal
và vui mừng xiết bao khi biết rằng phát súng của chàng không đủ sức lấy mạng bà. “Sự tham vọng đã
chết trong lịng anh, một mối tình nồng nhiệt khác nảy nở từ đống tro tàn của nó, anh gọi đó là lịng hối
hận vì đã ám sát bà De Renal”.
Trong khi nhận ra tình yêu của mình dành cho De Renal thì cũng là lúc Julien dửng dưng Mathidle
của chàng, “một mối tình cuồng nhiệt đến vậy, mà ta là đối tượng thế mà chả làm cho lòng ta mảy may
cảm động! mà hai tháng trước đây, ta say mê nàng biết bao! Đành rằng ta có đọc sách, thấy rằng đến
gần cái chết thì người ta thờ ơ với hết thảy, nhưng thật là kinh khủng khi tự cảm thấy mình bội bạc mà
khơng làm sao thay đổi được”. Có thật sự là như thế khơng, khi trước cái chết, Julien chỉ nghĩ đến De
Renal và chỉ muốn gặp bà. Suốt khoảng thời gian trong nhà giam, trừ những lúc gặp De Renal, ngồi ra
chàng chỉ cịn biết sống cho riêng mình, sống trong thế giới của mình, với lí tưởng và tinh u của mình.
“Thực sự, anh yêu bà mê mẩn. Anh thấy sung sướng lạ thường khi tuyệt đối một mình một bóng, và
khơng sợ có ai đến quấy rối, anh được dốc lịng tưởng nhớ những ngày hạnh phúc anh đã được sống
ngày xưa ở Verie hay ở Vergy. Mỗi sự kiện nhỏ nhặt của những thời đã vút bay quá nhanh chóng đó, đối
với anh đều có một vẻ tươi tắn và một vẻ mê ly không sao cưỡng nổi. Anh không hề nghĩ đến những thắng
lợi của anh ở Paris; anh chán những trị ấy lắm rồi”.
Julien bây giờ chỉ cịn lí tưởng và tình yêu. Chàng đã quá sợ cái giả dối của thực tại, nó đầy rẫy
những bộ mặt nạ gian xảo. Chỉ có tình u của chàng, lí tưởng của chàng mới là sự thật. “Ta đã yêu sự


thật. Nó ở đâu? Đâu đâu cũng là giảo quyệt, hay ít ra cũng là bịp bợm, ngay cả ở những người đạo đức
nhất, ngay cả ở những người quyền thế nhất; và đôi môi của anh hiện ngay ra một nét kinh tởm… Không,
con người không thể tin cậy ở con người được.” Vì chán ghét thực tại, vì quá kinh tởm bộ mặt gớm ghiếc
của xã hội, Julien chẳng cịn thiết đến việc sống chết nữa. Chàng hồn tồn rơi mình vào tình u, mặc kệ
Mathidle cất cơng chạy khắp các cửa quyền để tìm cách xóa tội cho chàng, mặc cho De Renal tìm cách
bảo vệ chàng, Julien nhất quyết không chống án. Chàng chán ghét những mưu mơ, hờ hững với những
toan tính của Mathidle.
Có thể thấy nhà giam đối với Julien không phải chố ngục tù, mà nó là nơi để chàng tĩnh tâm, để

chàng có dịp đối diện với chính mình. Giữa nơi giao hịa ánh sáng và bóng tối, con người hiện ra hai nửa.
Julien đã để cho hai nửa tình yêu và tham vọng đấu tranh trong nhau, có lúc tưởng là con người tham
vọng đã chiến thắng, thế nhưng trong thời khắc này, chỉ con người của tình yêu mới vực chàng ra khỏi
thực tại đau khổ. Julien đã bật khóc khi gặp lại De Renal, như một sự ân hận, nỗi đau khổ từ đấy mà bộc
lộ. Julien, dù vẻ ngoài lạnh lùng nhưng vẫn mang trái tim của một người u và hận hết lịng.
Stendhal hết sức tài tình khi xây dựng Julien là một nhân vật nội tâm. Những suy nghĩ của chàng,
dù nhỏ nhặt đến mấy đều thể hiện một sự quan sát và nắm bắt hết sức tinh vi từ phía tác giả. Bằng những
lời độc thoại nội tâm, nhân vật Julien của chúng ta được xây dựng hết sức phức tạp và có chiều sâu, khiến
cho người đọc khơng thể nào đốn trước được nhân vật này, cũng như gây sức hấp dẫn cho tác phẩm.
7.3/ Julien trước tịa và trước lúc bị hành hình
Ngun nhân mà Julien đang sắp thực hiện ước muốn của mình là bước lên giai cấp quý tộc thì
chàng lại phải vào tù và bị kết án tử hình. Sau khi Mathilde có thai thì nàng nhất quyết ép cha mình để
được cưới Julien, tuy nhiên hầu tước De La Mode khơng đễ dàng chấp nhận gả con gái mình cho một anh
thầy dịng qn như Julien. Ơng nghĩ ra cách tặng tiền và nhà cho Julien, ngồi ra ơng còn phong cho
Julien làm sĩ quan và tặng cho chàng một cái tên thật quý phái để Julien xứng làm con rể của ông. Mọi
chuyện đáng lẽ ra sẩy ra như đúng dự tính cho đến khi hầu tước De La Mode nhận được bức thư của bà
De Rênal cực lực tố cáo Julien và phản đối đám cưới của chàng.
Qúa tức giận Julien đã đến tìm bà De Rênal để trả thù, chàng tìm thấy bà De Rênal tại nhà thờ,
chàng đã bắn bà De Rênal hai phát. Phát đầu tiên Julien bắn trật, phát thứ hai bắn trúng và Julien đã bị
bắt, chàng cứ ngỡ bà De Rênal đã chết nên rất ân hận. Tuy nhiên chàng rất vui mừng khi nghe tin bà De
Rê nal không chết nhưng ngược lại chàng lại cảm thấy có lỗi trước sự tận tình của nàng Mathilde ,chính
nàng đã lần mị vào nhà giam đút tiền cho nhân viên hữu trách để chàng được tha bỗng.
Trước tòa Julien tỏ ra rất ung dung chàng bác ỏ tất cả lời bào chữa của luật sư để giảm án cho
chàng. Tại đây mọi mâu thuẫn trong con người chàng đã được giải quyết, chàng quả quyết cho dù tội của
chàng nhẹ hơn chàng cũng xin phép tòa khép chàng vào tội một tên nhà quê cố ngoi lên địa vị hèn kém
của mình. Cái hay của nhà văn Stendhal đã miêu tả tâm lý nhân vật Julien trong mối quan hệ trong xã hội
là rất hay, để tồn tại trong cái xã hội mà tầng lớp nghèo hèn sẽ khơng bao giờ ngóc đầu lên nỗi, từ trước
đến nay Julien luôn mang trong mình những toan tính, lợi dụng tình u chân thành của bà De Rênal để
thực hiện ước muốn của mình, cái hay là Stendhal đã miêu tả xuất sắc tâm lý của Julien trước tịa, chàng
ung dung nói lên quan điểm của mình mà khơng hề sợ sệt cái quyền lực kia mà những tháng năm trước

chàng đã cố ngoi lên bằng những thủ đoạn của mình.
Sau khi nghe tịa tuyên án thì chàng rất thản nhiên và bình tĩnh. Tại sao một con người sắp đối
diện với cái chết lại bình tĩnh một cách lạ lùng, phải chăng bản thân Julien nhận ra rằng chàng đã thất bại
một cách bi đát, hay nhận ra rằng mình đã sai, sai lầm một cách trầm trọng khi nghĩ rằng có thể thối khỏi
thân phận của mình khi tồn tại trong một xã hội chỉ giai cấp quý tộc, mục sư mới có quyền lực trong.
Bà De Rênal tuy bị Julien bắn nhưng bà không chết, ngược lại khi nghe tin Julien bị kết án bà đã
hết sức thuyết phục chàng kháng án, tâm lý Julien đã bước sang một giai đoạn khác, vừa vui mừng vừa lo
âu. Vui vì nhận ra rằng bà De Rê nal là người thực sự yêu chàng chân thành, tha thiết, trong khi đó


Mathilde lại lồng lộn lên vì ghen tức, Julien khơng biết phải xử trí ra sao. Buồn vì chàng sắp phải chết,
mặc dù nghe bà De Rênal kháng cáo nhưng bị thất bại, tâm trạng cảm xúc lẫn lộn trong tâm trí chàng
,khơng giống như lúc trước tịa tâm hồn của Julien cảm thấy thanh thản vì từ lúc bắt đầu đi làm gia sư
trong nhà ông De Rênal trong chàng lúc nào cũng chỉ có những tính tốn, chưa một lần tâm hồn chàng
được nghỉ ngơi, hưởng thụ những niềm vui nhỏ nhoi của cuộc sống, những tháng ngày của chàng tràn
ngập những mâu thuaamx vì có lúc chàng nghĩ rằng mình vẫn yêu bà De Rênal thật long .
Chuẩn bị bị hành hình thì Julien vẫn bước lên đoạn đầu đài một cách ung dung, không hề sợ hãi,
có lẽ trong Julien lúc này khơng cịn cảm xúc nào nữa rồi, chàng đón nhận cái chết như chờ đợi một điều
tuyệt vời, có lẽ đối với một số người thì đây là cái kết bi, nhưng cũng có thể Stendhal đã cho nhân vật
mình ra đi một cách thanh thản,không vướng bận, không phải đau khổ tiếp tục những mâu thuẫn trong
chính bản thân chàng, để chàng nhận ra sai lầm của mình cũng như thức tỉnh tầng lớp tri thức trẻ của
Pháp lúc bấy giờ.
8/ Nhân vật điển hình trong hồn cảnh điển hình:
Stendhal đã vẽ lên một nhân vật Julien vừa là một con người cụ thể mà cũng vừa tiêu biểu cho
một loại người nhất định trong xã hội Pháp lúc bấy giờ: Julien là một chàng trai với khát vọng được vươn
lên, với mong muốn có một vị trí xã hội xứng đáng với tài năng và nghị lực của mình. Anh ta ln ln bị
ám ảnh bởi ước muốn thành đạt, để thốt khỏi phải trở thành tính tốn, thâm hiểm, lưỡng lự giữa nhà thờ
(áo đen) và quân đội (áo đỏ), khiến xã hội phải thừa nhận mình. Nhưng trong cuộc đụng độ giữa cá nhân
với xã hội con người trong thời đại bấy giờ luôn bị các thế lực tư sản, quý tộc, nhà thờ chặn bước tiến.
Stendal không chỉ xây dựng tính cách điển hình mà cịn tạo ra hồn cảnh điển hình là một xã hội

Pháp giai cấp rõ rệt, bất công với bao giáo điều khắt ke, vụ lợi dùng tôn giáo để che đậy những điều xấu
xa, hủ bại. Đồng thời, con người cũng bị xã hội tác động và ngược lại. Hình ảnh chàng Julien được tác giả
giới thiệu đến độc giả một cánh rất tỉ mỉ và tinh tế qua hoàn cảnh sống cũng như diễn biến tâm lý nhân
vật, với việc bộc lộc đời sống tinh thần thông qua độc thoại nội tâm để làm rõ con người bên trong. Xuất
thân là một thợ xẻ gỗ thôn quê dọc bờ sông Đup - đại diện cho giai cấp bình dân, cho đến mối quan hệ
trong gia đình, cũng như giấc mơ thành đạt và tự khẳng định cá nhân mình bằng danh vọng, vinh quang
với bất cứ con đường nào.Nhưng chính trong gia đình mình Julien đã phải học cái thói giả dối, che đậy
mọi ý nghĩ và tình cảm để được sống yên thân. Sự dốt nát và tham tiền của người cha cùng với thái độ
cay nghiệt của những người anh đã khiến Julien ơm ấp trong lịng một tham vọng lớn lao: “Đối với
Julien, đạt tới giàu sang, là trước hết phải ra khỏi Verie, anh thù ghét quê hương của anh”. Đây chính là
bước đầu trong việc hình thành tính cách nhân vật: sống trong một gia đình có nhiều mâu thuẫn, tâm đấu
tranh để một mặt không bị đồng hóa bởi gia đình, mặt khác vươn lên thốt khỏi cuộc sống tối tăm nghèo
khổ.
Trong suốt cuộc hành trình tự khẳng định mình bằng những mưu toan, giả dối nhưng cũng có lúc
chàng trai ấy cũng thực sự rung động với muôn vàn cảm xúc hỗn độn, mâu thuẫn. Đã có lúc chàng rơi
vào vịng xoay khi vừa kinh tởm, khi vừa khát khao cái thế giới thượng lưu mà mình dự định bước vào.
Chàng thanh niên thức thời giữa xã hội tư sản Pháp, với tham vọng đặt chân vào giới thượng lưu bằng
mọi thủ đoạn. Hẳn nhiên chàng khơng qn mang cả tình u đặt cược vào cuộc vụ lợi, nhiều lúc Julien
đã thực sự rung động trước tấm tình u thương của bà De Renal hay cơ tiểu thư Mathilde. Vào những lúc
tưởng chùng như sắp chạy theo tiếng gọi của tình yêu thì chàng lại nhanh chóng nhận ra “bà hiền hậu,
dịu dàng và yêu ta thắm thiết. nhưng bà ấy được nuôi dưỡng ở phe đối địch”. Stendhal luôn giữ cho tâm
hồn Julien một khối mâu thuẫn không bao giờ dứt và hơn nữa, mối mâu thuẫn ngày càng tăng dần theo
điều kiện và hoàn cảnh, qua những hành động của nhân vật. Nội tâm nhân vật càng ngày càng phức tạp và
ngòi bút của tác giả ngày càng tinh vi hơn qua những chuyển biến trong suy nghĩ và hành động. Julien là
một khối mâu thuẫn đặt giữa xã hội đó. Đứng trước tình yêu, con người mang cả sự chân tình và giả dối
cảm thấy dằn vặt, phải đấu tranh giữa lý trí và cảm xúc để định vị cho mình để rồi có lẽ ngay chính Julien
cũng khơng biết đâu là tình cảm thực sự của mình.


Trong “Đỏ và Đen” cốt truyện được sắp xếp theo trật tự thời gian xuôi chiều, trọng tâm của

truyện xoay quanh hành động và suy nghĩ của Julien – nhân vật chính của tác phẩm. Hành động của nhân
vật chính vì vậy cũng đi theo trật tự thời gian, có thể chia hành động nhân vật gắn liền với các khoảng
thời gian quan trọng trong cuộc đời Julien, trong đó khoảng thời gian ở chủng viện đã vẽ ra một nét khắc
họa hoàn chỉnh cho người đọc về trường suy sụp và đồi bại của bọn quý tộc, và bước phát triển của bọn
tư sản hãnh tiến. Đồng thời, ông cũng vạch rõ sự chi phối của đồng tiền trong mọi quan hệ xã hội, chính
đồng tiền đã chi phối hoàn toàn suy nghĩ và hành động của những con người ấy.
Sau bao cuộc mưu toan, dằn vặt tâm lí của mình, Stendhal đã kết thúc cuộc đời của nhân vật của
mình bằng một bản án tử hình khi chàng bắn bà De Reenal (tuy bà không chết). Và khi trong nhà tù chờ
bản án, tâm lí Julien mới thực sự có sự chuyển biến khi chàng bất chợt nhận ra con tim mình chỉ dành cho
người mà mình định bắn chết “Thực sự, anh yêu bà mê mẩn. Anh thấy sung sướng lạ thường khi tuyệt đối
một mình một bóng, và khơng sợ có ai đến quấy rối, anh được dốc lòng tưởng nhớ những ngày hạnh phúc
anh đã được sống ngày xưa ở Verie hay ở Vergy. Mỗi sự kiện nhỏ nhặt của những thời đã vút bay quá
nhanh chóng đó, đối với anh đều có một vẻ tươi tắn và một vẻ mê ly không sao cưỡng nổi. Anh không hề
nghĩ đến những thắng lợi của anh ở Paris; anh chán những trò ấy lắm rồi”. Chàng thiếu niên ấy lúc bấy
giờ, thực sự chán nản với bao sự lừa lọc, những hào nhoáng của xã hội thượng lưu mà chàng từng mong
bước vào. Chàng chỉ còn biết sống với tình u và lí tưởng “ta đã yêu sự thật. Nó ở đâu? Đâu đâu cũng
là giảo quyệt, hay ít ra cũng là bịp bợm, ngay cả ở những người đạo đức nhất, ngay cả ở những người
quyền thế nhất; và đôi môi của anh hiện ngay ra một nét kinh tởm… Không, con người không thể tin cậy
ở con người được”. Trước tòa Julien tỏ ra rất ung dung chàng bác bỏ tất cả lời bào chữa của luật sư để
giảm án cho chàng. Tại đây mọi mâu thuẫn trong con người chàng đã được giải quyết, chàng quả quyết
cho dù tội của chàng nhẹ hơn chàng cũng xin phép tòa khép chàng vào tội một tên nhà quê cố ngoi lên địa
vị hèn kém của mình. Cái hay của nhà văn Stendhal đã miêu tả tâm lý nhân vật Julien trong mối quan hệ
trong xã hội là rất hay, để tồn tại trong cái xã hội mà tầng lớp nghèo hèn sẽ không bao giờ ngóc đầu lên
nổi. Từ trước đến nay, Julien ln mang trong mình những toan tính, lợi dụng tình u chân thành của bà
De Rênal để thực hiện ước muốn của mình. Cái hay là Stendhal đã miêu tả xuất sắc tâm lý của Julien
trước tịa, chàng ung dung nói lên quan điểm của mình mà khơng hề sợ sệt cái quyền lực kia mà những
tháng năm trước chàng đã cố ngoi lên bằng những thủ đoạn của mình.
Sau khi nghe tịa tun án thì chàng rất thản nhiên và bình tĩnh. Tại sao một con người sắp đối
diện với cái chết lại bình tĩnh một cách lạ lùng, phải chăng bản thân Julien nhận ra rằng chàng đã thất bại
một cách bi đát, hay nhận ra rằng mình đã sai?. Sai lầm một cách trầm trọng khi nghĩ rằng có thể thối

khỏi thân phận của mình khi tồn tại trong một xã hội chỉ giai cấp quý tộc, mục sư mới có quyền lực.
Chuẩn bị bị hành hình thì Julien vẫn bước lên đoạn đầu đài một cách ung dung, khơng hề sợ hãi, có lẽ
trong Julien lúc này khơng cịn cảm xúc nào nữa rồi. Chàng đón nhận cái chết như chờ đợi một điều tuyệt
vời, có lẽ đối với một số người thì đây là cái kết bi. Nhưng cũng có thể Stendhal đã cho nhân vật mình ra
đi một cách thanh thản, không vướng bận, không phải đau khổ tiếp tục những mâu thuẫn trong chính bản
thân chàng. Cuối cùng là để chàng nhận ra sai lầm của mình cũng như thức tỉnh tầng lớp tri thức trẻ của
Pháp lúc bấy giờ.
III/ Tổng kết tác phẩm:
Tiểu thuyết “Đỏ và đen” là tác phẩm được viết lên từ sự thật dưới tầm bao quát thời đại rộng lớn
cùng nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật có chiều sâu dưới ngịi bút của Stendhal. Stendhal đã dựng nên
hình ảnh Julien-một con người luôn bị dằn xé hai mặt tốt và xấu, giữa con người cá nhân và hoàn cảnh xã
hội, để nhằm phơi bày bức tranh một xã hội Pháp thối nát của giai cấp tư sản vừa chiến thắng, và của giai
cấp quý tộc suy tàn đi vào con đường tư sản hóa, những thối nát của nhà thờ và Giáo hội thời kỳ Trung
hưng, mà lòng tham danh lợi được che đậy dưới lớp mặt nạ giả nhân giả nghĩa. Đặc biệt, Stendhal dùng
hình ảnh một anh hùng bị thất bại để châm biếm, chế nhạo đời sống xã hội Pháp thời đó, đặc biệt là thói
đạo đức giả và việc xem trọng vật chất của tầng lớp quý tộc và báo trước những thay đổi trong xã hội
Pháp sẽ xóa bỏ những tầng lớp này lẫn quyền lực của nó.


Đỏ và đen được viết bằng lối văn trong sáng, giản dị, súc tích, những chuyển biến tâm lý nhân vật
luôn được tác gỉa khai thác một cách sâu sắc theo quy luật thời gian và không gian với nhiều khía cạnh
khác nhau, đã cho thấy tài năng sáng tạo nghệ thuật và vốn hiểu biết vượt trội của Stendhal qua hình ảnh
nhân vật của ơng. Có thể thấy Stendhal có cái nhìn sâu rộng về cuộc đời cùng tài năng sáng tạo nghệ thuật
vượt bậc, thể hiện rõ nét nhất ở nghệ thuật miêu tả tâm lý của ông.