BÀI GIẢNG điện tử tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH GIỚI THIỆU tác PHẨM bản án CHẾ độ THỰC dân PHÁP

(Giới thiệu tác phẩm):
BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP


* Mục đích, yêu cầu:
- Giúp cho người học nắm vững những vấn đề cơ bản
của tác phẩm, làm cơ sở để tiếp thu, nghiên cứu sâu
hơn những tư tưởng của Hồ Chí Minh. Thấy được
q trình hình thành, phát triển và tính đúng đắn,
sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Trên cơ sở đó nâng cao giác ngộ về CN Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng và nâng cao trách
nhiệm trong bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng


* Nội dung: Chuyên đề kết cấu
thành ba phần chính.
Phần 1: Hồn cảnh lịch sử và q trình hình thành
tác phẩm
Phần 2: Những nội dung, quan điểm cơ bản của tác
phẩm
Phần 3: Ý nghĩa của tác phẩm


Thời gian: Lên lớp ... tiết
Phơng pháp:
Chủ yếu dùng phơng pháp thuyết
trình kết hợp lôgíc với lịch sử,
có sử dụng một số phơng pháp
khác: So sánh, phân tích tổng
hợp, nêu vấn đề v sử dụng ph

ơng tiện trình chiếu.


TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 2, Nxb CTQG,
H. 2002, tr. 21 - 133.


NỘI DUNG
I. Hồn cảnh lịch sử và q trình hình thành tác

phẩm
1. Hoàn cảnh lịch sử


* Thế giới:

* Trong nước:

- CMT10 Nga năm 1917
- Dưới ách áp bức,
thành cơng, mở ra một
- Trong- và
H.quả
bóc
sau CTTG
lột
c.tranh
củathứ

TD,
lànhất
PK
- t.đại
G/c địa
mới,
chủ
TĐPK
CMVS và
(1914
CNTB
– 1918),
đã
ngày
làm
bản
càng
cho
chấtgiàu
m.thuẫn
bóccó,
lột,
cũng
CMGPDT,
ra sức ápcổ
bức,
vũ cho
tàn bạo
cịncủa
dtộc,

nhân
chủg/c
dân
nghĩa
ởLĐ
các nước
bóc lột
PTĐT
nhâncủa
dân
ND
laocác
động.
nước
đế quốc
vôngày
cùng
thuộc
càng
cực
địabộc
khổ.
phát
lộ rõ.
triển
thuộc địa, phụ thuộc,
gay gắt.
chống lại bọn ĐQ, TD.

Các

PTĐT
chống
TD
Pháp
của
nh.dân
----Từ
Các
nhận
PTĐT
định
chống
ng.nhân
TD
Pháp
thất
bại
của
của
nh.dân
các
--Qua
Từ
nhận
định
ng.nhân
thất
bại
của
các

khảo
sát
t.tiễn,
Nguyễn
Ái
Quốc
đặt
Qua khảo sát t.tiễn, Nguyễn Ái Quốc
đặt
VN
ra
sôi
nổi,
mẽ
PTĐT
trong
VNdiễn
diễn
nước,
raNguyễn
sôi
nổi,mạnh
Ái
mạnh
Quốc
mẽđã
nghĩ
PTĐT
trong
nước,

Nguyễn
Ái
Quốc
nghĩ
câu
hỏi:CMVN
nên
đi
theo
cuộc
CM
nào
để
câu hỏi:CMVN nên đi theo cuộc CMđã
nào
để
và
rộng
khắp
nhưng
k.quả
đến
và
việc
rộng
thức
khắptỉnh
nhưng
nhân
k.quả

dân
đến
việc
thức
tỉnh
nhân
dânkết
giải
phóng
GCCN,
NDLĐ?
Và
Người
giải phóng GCCN, NDLĐ? Và Người
kếtluận:
luận:
các
PT
đó
đều
thất
bại.
và
các
tố
cáo
PT
tội
đó
ác

đều
của
thất
kẻ
bại.
thù.
Chỉ
có
đi
theo
cuộc
CMT10
Nga
và
tố
cáo
tội
ác
của
kẻ
thù.
Chỉ có đi theo cuộc CMT10
Nga. .


2. Quá trình hình thành tác phẩm:

- Nguyễn
T.kỳtư(6/1923
10/1924),

Ái
Quốc
bắt
đầu trong
- -C.bị
liệu
để–viết
TP,
-TP được XB lần đầu tại Paris
khoảng
nàytừđã
ởnăm
Liên
Xô,
viếtt.gian
TP
này
Nguyễn
Ái Quốc
đọc,1921,
thu Nguyễn
lượm Ái Quốc
năm 1925 bằng tiếng Pháp và XB
tham
dựNgười
cáccác
HĐ
củaĐCS
PTCS,
khi

được
Pháp
t.tin
qua
sách
báo,
tạpCNQT
chí và tiếp tục
ở Việt Nam lần đầu bằng tiếng
n.cứu
t.hình
nước
t.địa,
thu thập t.tin
thành
lập
cùnggiao
với n.vụ
h. các
động
n.cứu
t.tiễn
Pháp năm 1946, lần thứ hai
tiếp hiệp
tục
viết
các
chg(1921).
còn lại của TP.
Hội

Liên
thuộc
đại
ởvàPháp
và nhiều
nước
khác.
bằng tiếng Việt năm 1960.


II. Những nội dung cơ bản của tác phẩm
TP “Bản án chế độ thực dân Pháp” được in trong Hồ Chí
Minh, Tồn tập, t2, Nxb CTQG, H. 2002, tr. 21 – 133,
bao gồm 12 chương và phụ lục.


1. TP vạch trần bản chất xấu xa, tàn bạo của chính quyền
TD, ĐQ ở các nước thuộc địa.

* Chế độ lính
tình nguyện:

Tác
giả
viết:
“Thoạt
tiên,
chúng
tóm
những

người
Tác
giả
viết:
“Thoạt
tiên,
chúng
tóm
những
người
NAQ
viết:
“Họ
đã
phải
trả
một
cái
giá
khá
NAQ viết: “Họ đã phải trả một cái giá kháđắt
đắt
--Để
đạt
được
m.đích
của
mình,
CNTD
ở

các
Để khoẻ
đạt
được
m.đích
của
mình,
CNTD
ởmới
các
mạnh,
nghèo
khổ...,
sau
đó
chúng
khoẻ
mạnh,
nghèo
khổ...,
sau
đó
chúng
mới
cho
vinh
dự
đột
ngột
ấy,

vìvìđể
bảo
giả
rõ
sự
vơ
ích
chocái
cái-Tác
vinh
dựchỉ
đột
ngột
ấy,sinh
để
bảo
vệcho
cho
Tác
giả
chỉ
rõ
sựhy
hy
sinh
vơ
íchvệ
nước
thuộc
địa

ko
từ
bỏ
một
thủ
đoạn
địi
đến
con
cái
nhà
giàu.
cứng
cổ
nước
thuộc
địa
ko
từ
bỏ Những
một
thủaiaiđoạn
địi
đến
con
cái
nhà
giàu.
Những
cứng

cổ
của
những
người
lính
tình
nguyện
.
cái
cơng
lý
và
tự
do
mà
chính
họ
của
tình
nguyện
cái những
cơng lýngười
và tự lính
do mà
chính
họ .
nào
để
bắt
“lính

tình
nguyện”.
thì
tìm
ra
dịp
sinh
chuyện...”
bắt
tình
thìchúng
chúngnào
tìmđể
rangay
ngay“lính
dịpđể
để
sinhnguyện”.
chuyện...”(Sđd,
(Sđd,tr.
tr.25)
25)
khơng
được
hưởng
một
tí
nào...”
(Sđd,
tr.

23)
khơng được hưởng một tí nào...” (Sđd, tr. 23)


* Chính sách bóc lột,
đầu độc nhân dân các
nước thuộc địa:

NAQ viết: “Để đánh lừa
dư luận
bên
Phápdân
vàmột
bóclàng
lột
NAQ
viết:
“Nhân
- Tác giả viết: “Đơng Dương
nhân
dân
bản
9: kêu
Chính
xứ mộtsách
cách
ởChương
Bắcmột
Kỳ con
đã

như
naivới
béoquan
mà bị
êm
ngu
Trong
Chương
-thấm,
Nguyễn
dân
100
(tr.
bọn
2,Ái
97
làng
Tác
cá
Quốc
–mập
100).
có
giả1500
đã
của
Người
Pháp
họ
rằng:

trói chặt
vàcủa
đương
hấpngay
hối
nền
Tác
vạch
so
đạicái
sánh
văn
giả
lýtrần
bán
đã
minh
giữa
c.sách
lên
rượu
việc
khơng
án
chính
đầu
thuốc
hành
những
độc

đg
đến
ăn,
chúng
tơivà
cũng
khơng
dưới những cái mỏ quặp
córượu
gìđộc
cả.
Quan
đáp:
Chúng
mày
sách
đầu
phiện
dã
cực
man,
với
nhưng
nhân
kỳviệc
tàn
phản
dân
bạo
xây

chỉđộng,
An
có
của
dựng
Nam
của ngày
một bầy
diềubây
hâu
Quen
ba
bữa,
giờrỉa
bớt
bằng
CNTD
phản
trường
10
rượu
trường
với
văn
và
ND
học
hố
thuốc
học.

các
(tr.
của
36).
nước
phiện
TĐ.
róimột
mãi
khơng
thấyrượu
no”
Đi
bữa...
để mua
mà
chính
cịnquyền
thi
hành
thực
một
dân.
chính
(Sđd,
tr.
36).
của
nhà
nước.”

sách ngu dân triệt để”
(Sđd, tr. 97).

* Tác giả chỉ ra những kẻ
đại diện cho đất mẹ Pháp,
những tên tiêu biểu cho bè
lũ ĐQ, TD.

Những kẻ đại diện cho nước đại Pháp
Một
ở thuộc
cựu địa
nghịgồm
sĩ Pháp
những
đã tên
kết như:
luận:
Quan thống
“So với
đốc,
bọn
quan
viêncai
chức
trị,thuộc
nhữngđịa
thày tu.
Đâythì
là những kẻ

tênbất
cướp
tài,đường
vơ lại,cịn
độc ác
là những người
vàlương
tham thiện”
lam. (Sđd, tr. 69)


* Tác giả giành một
chương để nói về nỗi
khổ nhục, thiệt thịi
của người phụ nữ
bản xứ:

“Khơng một chỗ nào người
- Tác giả đãphụ
lên án
- Tác giả đã KL:
nữ thoát khỏi những
hành động bạo hành
ngược,
động bạo ngược.
“Chế độ thực dân là
vô nhân đạo Ngoài
của phố, trong nhà,
ăn cướp, hiếp dâm
CNTD đối

vớichợ hay ở thôn quê...”
giữa
và giết người”.
phụ nữ bản xứ. (Sđd, tr. 105).


2. Một số vấn đề cơ bản của CMGPDT thuộc địa

**Tác
Tácgiả
giảđã
đãchỉ
chỉrõ
rõkẻ
kẻthù
thùchính
chínhcủa
củaGCVS
GCVS
Tác
“Chủ
nghĩa
đế
quốc
hiện
đại
đặt
nền
móng
*giả

Tác
giả
chỉ
ra
mối
quan
hệ
giữa
CMGPDT
Tác
giả
viết:
“Chủ
nghĩa
đế
quốc
hiện
đại
đặt
nền
móng
ởởviết:
chính
quốc
và
của
NDLĐ
ở
các
nước

--Tác
giả
đã
ví
CNTB
như
một
con
đỉa
hai
vịi,
*Tác
Tác
giả
chỉ
ra
mối
quan
hệ
giữa
CMGPDT
chính
quốc
và
của
NDLĐ
ở
các
nước
giả

đã
ví
CNTB
như
một
con
đỉa
hai
vịi,
*Tác
giả
chỉ
rõ
vai
trị
của
CMGPDT
**sự
Tác
giả
đã
chỉ
ra
con
đường
để
GP
các
*Tác
Tác

giả
chỉ
rõ
vai
trị
của
CMGPDT
giả
đã
chỉ
ra
con
đường
để
GP
cácnước
trên
bóc
lột
hàng
triệu
người
lao
động
ở
các
trên
sự
bóc
lột

hàng
triệu
người
lao
động
ở
các
nước
thuộc
địa
với
CMVS
TG
(Sđd,
tr.
120)
thuộc
địa
là
CNTB.
một
thuộc
cái
vịi
địa
bám
với
vào
CMVS
GCVS

TG
ở
(Sđd,
chính
tr.
quốc,
120)
thuộc
địa
là
CNTB.
Tác
giả
viết:
“Anh
em
phải
làm
thế
nào
để
được
một
cái
vịi
bám
vào
GCVS
ở
chính

quốc,
Tác giả
viết:
“Anh
em
phải
làm
thế
nàođịa,
để được
**Nói
về
v.trị
của
nhân
dân
thuộc
thuộc
địa
là
lật
đổ
cái
nền
móng
Nói
về
v.trị
của
nhân

dân
thuộc
địa,
DT
thuộc
địa
phải
bằng
con
đường
thuộc
địa
là
lật
đổ
cái
nền
móng
thuộc
địa
và
nửa
thuộc
địa.
Bởi
thế
nó
chỉ
tan
rã

DT
thuộc
địa
phải
bằng
con
đường
Tác
giả
viết:
“Hỡi
anh
chị
em
cùng
khổ
thuộc
địa
và
nửa
thuộc
địa.
Bởi
thế
nó
chỉ
tanởở
rã
Tác
giả

viết:
“Hỡi
anh
chị
em
cùng
khổ
cịn
một
cái
vịi
bám
vào
GCVS
ở
thuộc
địa.
Tác
giả
kêu
gọi
phải
đồn
kết
các
dân
tộc
giải
phóng?
Vận

dụng
cơng
thức
của
Các
Mác,
cịn
một
cái
vịi
bám
vào
GCVS
ởphải
thuộc
địa.
Tác
giả
kêu
gọi
phải
đồn
kết
các
dân
tộc
giải
phóng?
Vận
dụng

cơng
thức
của
Các
Mác,
tác
giả
chỉ
rõ
CMGPDT
TĐ
phải
do
để
CNTB
trở
thành
CNĐQ.
tác
giả
chỉ
rõ
CMGPDT
TĐ
do
CMVS,
như
CMT
10
Nga.

hồn
tồn
và
vĩnh
viễn
khi
nào
chúng
ta
phá
bỏ
được
để
CNTB
trở
thành
CNĐQ.
CMVS,
như
CMT
10
Nga.
hồn
tồn
và
vĩnh
viễn
khi
nào
chúng

ta
phá
bỏ
được
các
thuộc
địa,
hãy
đồn
kết
lại,
Tác
giả
nêu
lên
thực
trạng
của
thanh
niên
các
thuộc
địa,
hãy
đồn
kết
lại,
Tác
giảđã
nêu

lên
thực
trạng
của
thanh
niên
**-Tác
giả
chỉ
rõ
phải
chăm
lo
bồi
dưỡng
thuộc
địa
với
nhau
và
đồn
kết
QT
chúng
tơi
xin
nói
với
anh
em

rằng,
...”
(Sđd,
tr.
128)
Tác
giả
đã
chỉ
rõ
phải
chăm
lo
bồi
dưỡng
thuộc
địa
với
nhau
và
đồn
kết
QT
chúng
tơi
xin
nói
với
anh
em

rằng,
...”
(Sđd,
tr.
128)
chính
nỗ
lực
của
bản
thân
nhân
dân
thuộc
địa.
nền
móng
đó
của
lâu
đài
đế
quốc
chủ
nghĩa”
(Sđd,
tr.
126)
chính
nỗ

lực
của
bản
thân
nhân
dân
thuộc
địa.
Cuối
cùng
tác
giả
kết
luận:
“Hỡi
Đơng
Dương
nền- móng
đó
của
lâu
đài
đế
quốc
chủ
nghĩa”
(Sđd,
tr.
126)
Cuối

cùng
tác
giả
kết
luận:
“Hỡi
Đơng
Dương
hãy
tổ
chức
lại”
(Sđd,
tr.
126)
An
Nam
là
đang
già
cỗi,
rụt
rè,
thụ
động,
hãy
tổ
chức
lại”
(Sđd,

tr.
126)
An Nam
là
đang
già
cỗi,
rụt
rè,tộc.
thụ động,
thế
hệ
tương
lai
của
dân
để
chống
kẻ
thù
chung.
thế
hệ
tương
lai
của
dân
tộc.
để
chống

kẻ
thù
chung.
đáng
Người
sẽ
chết
mất
nếu
đám
đángthương
thươnghại!
hại!
Người
sẽ
chết
mất
nếu
đám
thiếu
tổ
chức.
thiếu tổ chức.
thanh
thanhniên
niêngià
giàcỗi
cỗicủa
củangười
ngườikhơng

khơngsớm
sớmhồi
hồisinh”.
sinh”.


III. Ý nghĩa lịch sử và hiện thực của tác phẩm

1. Ý nghĩa
lịch sử

-TP ko chỉ có ý nghĩa lý luận to lớn
-Tác
- -TP
TP
là
Bản
phẩm
đã
một
án
gây
tố
cống
chế
cáo
một
độ
hiến
tồn

tiếng
TDquan
diện
Pháp
vang
trọng
vàlà
lớn,
sâu
bản
của
sắc,
-TP có
mà cịn
là địn
giá trị
tiến
vềcơng
văn học,
quyết
nghệ
liệt thuật,
luậnảnh
tội
thểNguyễn
hùng
hưởng
hiện cả
hồn
sâu

Ái
nội
đối
Quốc
rộng
dung,
vớitới
cho
chủ
phương
PT
PTGP
nghĩa
CMVS
pháp
thực dân.
hình
vào CNĐQ,
thành dịng
trướcvăn
hếthọc
là ĐQ
cách
Pháp.
mạng,
ở khắp cáccác
nước
vàdân
hiệu
thuộc

tộc
quả
thuộc
địa
tố của
cáo.
địa.TD Pháp.
văn học XHCN.


2. Ý nghĩa hiện thực
- TP ko chỉ thức tỉnh nhân dân các dtộc thuộc địa lựa
chọn con đường CM đúng mà còn phải kiên định
con đg XHCN, kiên định mục tiêu ĐLDT và
CNXH.
- TP đã khẳng định bản chất của CNĐQ trước sau ko
thay đổi. Do vậy, trong điều kiện hiện nay CNĐQ đã
co sự thay đổi thích nghi nhưng phải luôn đề cao
cảnh giác, tránh mơ hồ ảo tưởng.
- TP đã chỉ ra PP đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý
luận hiện nay.


Kết luận
Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” là một trong
những hoạt động lý luận và thực tiễn của Nguyễn Ái
Quốc nhằm đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành
con đường cách mạng của các dân tộc thuộc địa (Từ
CMGPDT đi lên CMXHCN).
TP ko chỉ là lời kết tội CNTD Pháp nói riêng mà là

bản luận tội CNTD nói chung, giúp cho q/c LĐ ở
chính quốc và các DT bị áp bức ở thuộc địa nhận rõ
kẻ thù chung đó là CNTB và CNĐQ - nhận rõ
nguồn gốc sinh ra mọi tội ác. Muốn chấm dứt tội ác,
muốn xố bỏ cái địa ngục trần gian đó, ko có con đg
nào khác là phải lật đổ CNTB mà trước mắt là đập
tan hệ thống thuộc địa của CNĐQ.


VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?
2. Nội dung cơ bản của tác phẩm?
3. Ý nghĩa của tác phẩm?


Chân thành cảm ơn các đ/c đÃ