Tài liệu Kinh nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo môn Toán ở trường THPT

Tai lieu, luan van1 of 102.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
“KINH NGHIỆM TỔ CHỨC
HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
MÔN TOÁN Ở TRƯỜNG THPT”

Giáo viên: Nguyễn Thị Diệu Quỳnh
Nguyễn Thị Liên
Mơn:
Lĩnh vực:

Tốn
Tốn

Điện thoại: 0942226026

Năm học 2019 - 2020

khoa luan, tieu luan1 of 102.

1


Tai lieu, luan van2 of 102.

PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong xu thế tồn cầu hóa, với sự phát triển như vũ bão của khoa học, công nghệ
và sự bùng nổ thông tin, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển
từ giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học. Mục tiêu dạy
học chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức sang hình thành, phát triển phẩm chất và
năng lực người học. Nâng cao chất lượng đào tạo là một nhu cầu bức thiết của xã
hội ngày nay, là sự sống cịn có tác động mạnh mẽ đến chất lượng đào tạo ngu n
lực cho sự phát triển xã hội. Trong rất nhi u các giải pháp nh m n ng cao chất
lượng đào tạo thì giải pháp đổi mới phương pháp dạy học được xem là kh u vô
c ng quan trọng hiện nay nh m phát triển cho người học hệ thống năng lực cần
thiết để có thể tham gia hiệu quả vào thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Đ ng thời để chuẩn bị cho quá trình đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo
dục phổ thông và đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng
lực người học là yêu cầu cấp thiết đặt ra cho ngành giáo dục nước nhà. Ngồi ra,
dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể đưa “hoạt động trải nghiệm sáng
tạo” là hoạt động bắt buộc, “được thực hiện xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 12” trong
nhà trường. Việc đưa hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào chương trình giáo dục
phổ thông phù hợp với xu thế phát triển chung của xã hội, đáp ứng yêu cầu đổi mới
căn bản, toàn diện GD-ĐT theo Nghị quyết 29 của BCH Trung ương Đảng khóa
XI.
Xác định được nhiệm vụ trên, giáo viên chúng tôi đã không ngừng trau d i kiến
thức, cập nhật thông tin, tự học, tự nghiên cứu, gia công sư phạm nhi u để tổ chức,
chỉ đạo các hoạt động nhận thức của học sinh, lựa chọn nội dung đảm bảo tính vừa
sức với học sinh, tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm, chuẩn bị các phương tiện
dạy học hỗ trợ cần thiết và tham gia thực hành giảng dạy đổi mới phương pháp dạy
học Toán trong trường THPT nh m:
- N ng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đ cho học sinh.
- Qua tìm tịi giải quyết vấn đ đặt ra, học sinh học được nhi u kĩ năng trong
cuộc sống.
- Giúp các em thấy được ứng dụng của mơn Tốn trong cuộc sống và đem lại

ni m tin, hứng thú học tập và yêu thích học mơn Tốn.
- Kích thích tính tị mị, tìm hiểu của học sinh từ đó học sinh chủ động thu
nhận kiến thức mơn Tốn.
- Tạo nên những con người mới tích cực, chủ động, sáng tạo trong tương lai
đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội hiện đại.
Từ những lí do trên, chúng tơi đã tiến hành chọn đ tài nghiên cứu: "Kinh
nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo mơn Tốn ở trường THPT".

khoa luan, tieu luan2 of 102.

2


Tai lieu, luan van3 of 102.

II. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
+ Học sinh bậc trung học phổ thông.
+ Đ tài tập trung nghiên cứu, tìm hiểu và đ xuất giải pháp tổ chức hoạt động
ngoại khóa mơn Tốn THPT thơng qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo nh m
nâng cao chất lượng dạy học, tạo ra ni m yêu thích học Toán đối với học sinh
THPT.
III. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu
- Phương pháp ph n tích
- Phương pháp Test
- Phương pháp khảo sát thực tiễn
IV. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI
Phần I. Đặt vấn đ
Phần II. Nội dung
Phần III. Kết luận

PHẦN 2. NỘI DUNG
I. Cở sở lí luận, cơ sở thực tiễn của đề tài
1. Cơ sở lí luận của đề tài
1.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Có nhi u cách hiểu khác nhau v hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Phù hợp với
mục tiêu của Chương trình mới, chúng tơi đã tìm hiểu và xin đưa ra định nghĩa như
sau: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là các hoạt động giáo dục thực tiễn được tiến
hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường. Hoạt động trải nghiệm
sáng tạo là một bộ phận của quá trình giáo dục, được tổ chức ngồi giờ học các
mơn văn hóa trên lớp và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy
học. Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể và các hành
động của học sinh, hoạt động trải nghiệm sáng tạo sẽ khai thác kinh nghiệm của
mỗi cá nhân, tạo cơ hội cho các em vận dụng một cách tích cực những kiến thức
đã học vào thực tế và đưa ra được những sáng kiến của mình, từ đó phát huy và
ni dưỡng tính sáng tạo của mỗi cá nhân của học sinh.
+ Trong tên gọi "trải nghiệm sáng tạo" thì: “trải nghiệm” là phương thức giáo
dục và “sáng tạo” là mục tiêu giáo dục.
+ Trong chương trình sách giáo khoa hiện hành, hoạt động trải nghiệm sáng tạo
không gọi là môn học mà là hoạt động giáo dục. Các hoạt động giáo dục là hoạt
động nh m phát triển những phẩm chất nh n cách, kỹ năng sống hay là năng lực
t m lý xã hội giúp con người có thể thích nghi, thích ứng với xã hội, làm chủ bản
khoa luan, tieu luan3 of 102.

3


Tai lieu, luan van4 of 102.

th n, biết sống tích cực và hạnh phúc... Đ y là những mặt vô c ng quan trọng để
tạo nên cuộc sống có ý nghĩa của mỗi cá nh n.

1.2. Vai trò của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo làm tăng tính hấp dẫn trong học tập. Hình
thức dạy học trải nghiệm là hình thức giáo dục học sinh theo hình thức dạy học
ngồi thực tế, trên các vật thật có vị trí, vai trị rất quan trọng, là cầu nối giữa hoạt
động giảng dạy và học tập trên lớp với giáo dục học sinh ngoài lớp.
- Phát huy được tính tích cực, tư duy độc lập sáng tạo cho học sinh. Khai thác
ti m năng của học sinh b ng sự nỗ lực của chính bản thân mình. Học tập trải
nghiệm chú trọng vào việc giúp học sinh khai thác những ti m nă n g sẵn có,
định hình những thói quen, tính cách tốt ngay từ khi còn ng i trên ghế nhà trường
để tạo n n móng vững chắc cho sự phát triển tiếp theo. Khuyến khích tối đa sự
sáng tạo của học sinh.
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo tạo điều kiện kết nối các kiến thức khoa học
liên ngành. Nội dung học tập trải nghiệm rất phong phú và đa dạng mang tính
tổng hợp kiến thức kĩ năng của nhi u môn học, nhi u lĩnh vực học tập và giáo
dục như: giáo dục trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm
mĩ và thể chất,…Chính nhờ đặc trưng này mà học tập trải nghiệm trở nên gần
gũi, thiết thực với cuộc sống, giúp các em vận dụng vào trong cuộc sống một
cách dễ dàng và thuận lợi hơn.
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp gắn kết giữa các lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường. Hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo có sức hút
mạnh mẽ, có sự tham gia, phối hợp liên kết với lực lượng giáo dục trong và ngoài
nhà trường như: cha mẹ học sinh, chính quy n địa phương, những tổ chức….Tùy
thuộc nội dung, tính chất của từng hoạt động mà sự tham gia của các lực lượng
có thể là trực tiếp hay gián tiếp.
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo gắn kết giữa người dạy và người học. Dạy
học b ng trải nghiệm đòi hỏi người dạy phải tuân theo phong cách người hỗ trợ,
hướng dẫn để giúp người học thu được kiến thức từ những kinh nghiệm thực tế,
đ ng thời phải phù hợp với phong cách của người học nh m phát huy tốt nhất khả
năng và sự sáng tạo ở người học.
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là mơ hình học tập tiên tiến nhằm giúp học

sinh hồn thiện bản thân mình. Tạo ra sự tự tin cho học sinh trong học tập, hình
thành năng lực học tập cho học sinh: lập kế hoạch, tổ chức làm việc nhóm, thu
thập và xử lí thơng tin, lập báo cáo, thuyết trình, đánh giá và tự đánh giá. Qua
các giờ học đó, học sinh sẽ cảm thấy u thích mơn học và hiểu kiến thức một
cách sâu sắc hơn. Ngoài ra, học tập trải nghiệm là đi u kiện học hỏi lẫn nhau, giúp
học sinh phát huy tính tích cực tự học, sáng tạo, tính tự giác, giúp các em phát
huy tốt các kỹ năng như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác.
khoa luan, tieu luan4 of 102.

4


Tai lieu, luan van5 of 102.

1.3. Một số hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo có nội dung rất đa dạng và mang tính tích
hợp kiến thức, kĩ năng của nhi u mơn học, nhi u lĩnh vực học tập và giáo dục
và được tổ chức dưới nhi u hình thức khác nhau. Mỗi một hình thức trên đ u
ti m tàng trong nó những khả năng giáo dục nhất định .Sau đ y, chúng tơi
điểm qua một số hình thức trải nghiệm sáng tạo cụ thể:
a) Hoạt động câu lạc bộ là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những
nhóm học sinh cùng sở thích, nhu cầu, năng khiếu,... dưới định hướng của
những nhà giáo dục, nh m tạo môi trường giao lưu th n thiện, tích cực giữa
các học sinh với nhau và giữa học sinh với thầy cô giáo, với những người lớn
khác. Hoạt động này tạo cơ hội cho học sinh được chia sẻ những kiến thức,
hiểu biết của mình v các lĩnh vực mà các em quan t m, qua đó phát triển các
kĩ năng của học sinh.
b) Hội thi/cuộc thi là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp
dẫn, lôi cuốn học sinh và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn
luyện và định hướng giá trị cho tuổi trẻ. Việc tổ chức hội thi/ cuộc thi cho học

sinh là một yêu cầu quan trọng, cần thiết của nhà trường, của giáo viên trong
quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Mục đích tổ chức hội
thi/cuộc thi nh m lơi cuốn học sinh tham gia một cách chủ động, tích cực vào
các hoạt động giáo dục của nhà trường; thu hút tài năng và sự sáng tạo của học
sinh, phát triển khả năng hoạt động tích cực và tương tác của học sinh, góp
phần b i dưỡng cho các em động cơ học tập tích cực, kích thích hứng thú trong
quá trình nhận thức.
c) Trị chơi là một loại hình hoạt động giải trí, thư giãn, những trị chơi
trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo phù hợp nhi u khi có tác dụng rất tích
cực. Trị chơi là hình thức tổ chức các hoạt động vui chơi với nội dung kiến
thức thuộc nhi u lĩnh vực khác nhau, có tác dụng chơi mà học, học mà chơi.
d) Hoạt động tham quan, dã ngoại là hình thức tổ chức học tập thực tế
hấp dẫn đối với học sinh giúp các em có được những kinh nghiệm từ thực tế, từ
các mơ hình, cách làm hay và hiệu quả trong một lĩnh vực nào đó, từ đó có thể
áp dụng vào cuộc sống của chính các em; tăng cường cơ hội cho học sinh giao
lưu, chia sẻ và thể hiện tốt khả năng vốn có của mình, là mơi trường tốt để các
em tự khẳng định mình, thể hiện tính tự quản, tính sáng tạo và biết đánh giá sự
cố gắng, sự trưởng thành của bản thân.
d) Diễn đàn là một hình thức tổ chức hoạt động được sử dụng để thúc đẩy
sự tham gia của học sinh thông qua việc các em trực tiếp, chủ động bày tỏ ý
kiến của mình với đông đảo bạn bè, nhà trường, thầy cô giáo, cha mẹ và những
người lớn khác, giúp các em nâng cao khả năng tự tin và xây dựng các kĩ năng
cần thiết như kĩ năng trình bày vấn đ , kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe, kĩ
năng thể hiện sự tự tin, kĩ năng phát hiện vấn đ ...
khoa luan, tieu luan5 of 102.

5


Tai lieu, luan van6 of 102.

e) Hoạt động giao lưu là hình thức tổ chức giáo dục nh m tạo ra các đi u
kiện cần thiết để cho học sinh được tiếp xúc và trao đổi thông tin với những
nhân vật điển hình trong các lĩnh vực hoạt động nào đó. Qua đó, giúp các em
có được những nhận thức, tình cảm, thái độ phù hợp, có được những lời
khun đúng đắn để vươn lên trong học tập, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách.
g) Sinh hoạt tập thể là hình thức truy n tải những bài học v đạo đức, luân
lí, giá trị... đến với học sinh một cách nhẹ nhàng, hấp dẫn và giúp các em được
vui chơi, thư giãn. Sinh hoạt tập thể được tổ chức dưới những hình thức hoạt
động như: ca hát, nhảy múa, vui chơi, d n vũ, diễn kịch, múa hát s n trường,
khiêu vũ...
h) Sân khấu tương tác (hay sân khấu diễn đàn) là một hình thức nghệ
thuật tương tác dựa trên hoạt động diễn kịch, trong đó vở kịch chỉ có phần mở
đầu đưa ra tình huống, phần cịn lại được sáng tạo bởi những người tham gia.
Phần trình diễn chính là một cuộc chia sẻ, thảo luận giữa những người thực
hiện và khán giả, trong đó đ cao tính tương tác hay sự tham gia của khán giả.
Mục đích của hoạt động này nh m tăng cường nhận thức, thúc đẩy để học sinh
đưa ra quan điểm, suy nghĩ và cách xử lí tình huống thực tế gặp phải trong bất
kì nội dung nào của cuộc sống, tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện nhi u kĩ năng
trong cuộc sống.
1.4. Một số phƣơng pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm
a) Phương pháp làm việc nhóm
Một trong những yếu tố thành cơng của một chương trình, dự án hoặc một tiết
học chính là sự khơi ngu n, dẫn lối từ những sáng kiến, ý tưởng sáng tạo v
phương pháp, cách thức tổ chức của người giáo viên trong chương trình đó. Làm
việc theo nhóm là phương pháp tổ chức dạy học - giáo dục, trong đó giáo viên sắp
xếp học sinh thành những nhóm theo hướng tạo ra sự tương tác trực tiếp giữa các
thành viên, từ đó học sinh trong nhóm trao đổi, giúp đỡ và cùng nhau phối hợp làm
việc để hồn thành nhiệm vụ chung của nhóm, khi tiến hành làm việc theo nhóm
trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo, cần tiến hành theo các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị cho hoạt động
- Giáo viên hướng dẫn học sinh trao đổi, đ xuất vấn đ , xác định mục tiêu,
nhiệm vụ, cách thực hiện và lập kế hoạch; tự lựa chọn nhóm theo từng nội dung;
phân cơng nhóm trưởng và các vai trị khác cho từng thành viên;
Bước 2: Thực hiện
- Giáo viên quan sát, nắm bắt thơng tin từ học sinh xem các nhóm có hiểu rõ
nhiệm vụ khơng, có thể hiện kĩ năng làm việc theo nhóm đúng khơng.
- Giúp đỡ những nhóm vận hành đúng hướng và duy trì mối quan hệ phụ
thuộc lẫn nhau một cách tích cực;
khoa luan, tieu luan6 of 102.

6


Tai lieu, luan van7 of 102.

- Đi u chỉnh hoạt động của nhóm khi thấy cần thiết...
Bước 3: Đánh giá hoạt động
- Lôi cuốn học sinh nhận xét, đánh giá v kết quả hoạt động của nhóm,
mức độ tham gia của từng thành viên;
- Đưa ra kết luận g m kết quả hoạt động và mức độ thể hiện các kĩ năng.
- Sau buổi báo cáo kết quả, các nhóm khác c ng tham gia đánh giá.
b) Phương pháp giải quyết vấn đề
Giải quyết vấn đ là một phương pháp giáo dục nh m phát triển năng lực tư duy,
sáng tạo, giải quyết vấn đ của học sinh. Các em được đặt trong tình huống có vấn đ ,
thơng qua việc giải quyết vấn đ giúp học sinh lĩnh hội tri thức, kĩ năng và phương
pháp. Phương pháp trên được tiến hành theo các bước cụ thể như sau:
Bước 1: Nhận biết vấn đ
Bước 2: Tìm phương án giải quyết
Bước 3: Quyết định phương án giải quyết

c) Phương pháp tích hợp liên mơn
Hình thức dạy học tích cực, mang lại nhi u kết quả, phát huy tính chủ động
sáng tạo hiệu quả đối với người học, phù hợp lứa tuổi và có tính thực tiễn nên sinh
động, hấp dẫn, có ưu thế trong việc tạo ra động cơ, hứng thú học tập cho học sinh.
Học các chủ đ tích hợp, liên môn, học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức
tổng hợp vào giải quyết các tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một
cách máy móc.
d) Phương pháp dạy học dự án
Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một
nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lí thuyết và thực hành, có tạo ra các
sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực
cao trong tồn bộ quá trình học tập, từ việc xác định mục đích, lập kế họach, đến việc
thực hiện dự án, kiểm tra, đi u chỉnh, đánh giá quá trình và kết quả thực hiện. Làm
việc nhóm là hình thức cơ bản của dạy học dự án.
e) Phương pháp dạy học theo định hướng giáo dục STEM
STEM là một cách tổ chức chương trình giảng dạy thực tế trong đó có tích
hợp: Science - khoa học, Technology – công nghệ, Engineering – kĩ thuật và Math
– toán học. Đối với học sinh phổ thơng, việc theo học các mơn học STEM cịn có
ảnh hưởng tích cực tới khả năng lựa chọn ngh nghiệp tương lai. Khi được học
nhi u dạng kiến thức trong một thể tích hợp, học sinh sẽ chủ động thích thú với
việc học tập thay vì thái độ e ngại hoặc tránh né một lĩnh vực nào đó, từ đó sẽ
khuyến khích người học có định hướng tốt hơn khi chọn chuyên ngành cho các
bậc học cao hơn và sự chắc chắn cho cả sự nghiệp v sau.
khoa luan, tieu luan7 of 102.

7


Tai lieu, luan van8 of 102.

e) Phương pháp dạy học theo định hướng giáo dục STEAM
STEAM được tạo thành từ thuật ngữ “STEM” và “Nghệ thuật – Art”. Chủ
trương của n n giáo dục hiện đại đánh giá cao tầm quan trọng của Nghệ thuật trong
việc thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo. Ủy ban Nghệ thuật và Nh n văn Mỹ đã ban
hành một bản báo cáo tại Hội nghị Đối tác giáo dục nghệ thuật (AEP) nêu rõ “khi
học sinh được tham gia vào các bộ môn nghệ thuật, thành tích học tập của các em
có thể tăng gấp bốn lần, điểm số GPA/SAT cũng cao hơn, và các em cịn có thể cải
thiện chỉ số IQ v khơng gian-thời gian của mình lên đến 56%. Trình độ Tốn học
của học sinh phổ thơng được n ng lên một cách đáng kể và trở nên tự tin và trình
bày quan điểm của mình tốt hơn nhi u so với trước kia”
2. Cơ sở thực tiễn của đề tài
2.1. Thực trạng trải nghiệm của học sinh
Để có tìm hiểu vần đ này, chúng tôi đã tiến hành khảo sát tìm hiểu v phía học
sinh. Chúng tơi đã phát phiếu khảo sát cho 400 học sinh của trường để các em phát
biểu những ý kiến, nguyện vọng của mình khi học mơn Tốn. Nội dung khảo sát
như sau:
Phiếu khảo sát
Họ và tên học sinh............................................................................................
Lớp..................................................................................................................
Hãy trả lời câu hỏi dưới đ y b ng cách đánh dấu x vào ô trống trong bảng có
câu trả lời phù hợp với em
Nội dung

Có

Khơng/
chưa

(1) Em có u thích học mơn Tốn khơng?
(2) Em có thấy rằng mơn Tốn có nhiều ứng dụng thiết thực

trong cuộc sống khơng?
(3) Em có mong muốn tìm hiểu những ứng dụng của mơn
Tốn trong cuộc sống xung quanh chúng ta không?
(4) Em đã tham gia vào hoạt động trải nghiệm sáng tạo của
mơn Tốn lần nào chưa?(Ví dụ: Cuộc thi, câu lạc bộ, sân
khấu diễn đàn… )
(5) Em đã bao giờ áp dụng kiến thức Toán học để tạo ra một
sản phẩm nào chưa?
(6) Em có muốn tham gia vào hoạt động trải nghiệm sáng
tạo của mơn Tốn không?
Kết quả thu được như sau:
khoa luan, tieu luan8 of 102.

8


Tai lieu, luan van9 of 102.

(1)
Có

(2)

Khơng Có

67% 33%

(3)

Khơng Có

58% 42%

(4)

Khơng R i

91%

8%

(5)

Chưa R i Chưa Có

(6)
Khơng

27% 73% 2% 98% 93% 7%

2.2. Thực trạng giảng dạy của giáo viên
Qua tìm hiểu các giáo viên đang giảng dạy mơn Tốn tại trường và một số
trường bạn trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chúng tơi thấy r ng, đã có nhi u sự thay đổi
đáng kể trong việc áp dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học tích
cực, kể cả tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Toán ở trường
THPT. Nhưng để nâng cao hiệu quả trong dạy học b ng việc tổ chức hoạt động
trải nghiệm để cho học sinh có đi u kiện được thực tế trải nghiệm sáng tạo thì
chưa tổ chức một cách bài bản do nhi u nguyên nh n như:
+ Do chưa có tài liệu chính thức v hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho mơn
Tốn THPT.

+ Do phải xây dựng kế hoạch phức tạp, mất nhi u thời gian, công sức và
ki u kiện cơ sở vật chất của nhà trường chưa đáp ứng được.
II. GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
TRONG MƠN TỐN Ở TRƢỜNG THPT
1. Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Việc xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm sáng tạo là việc quan trọng
quyết định tới một phần sự thành cơng của hoạt động. Để có hoạt động trải nghiệm
sáng tạo bám sát mục tiêu giáo dục, liên hệ tốt với thực tế, rèn luyện được cho học
sinh những kĩ năng cần thiết, làm cho học sinh thực sự thích thú và có tính khả thi,
chúng tơi tiến hành thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo các bước như sau:
Bước 1: Đặt tên cho hoạt động
Đặt tên cho hoạt động là một việc làm cần thiết vì tên hoạt động nói lên được
chủ đ , mục tiêu, nội dung, hình thức của hoạt động. Việc đặt tên cho hoạt động
cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Rõ ràng, chính xác, ngắn gọn
- Phản ánh được chủ đ và nội dung hoạt động
- Tạo được ấn tượng ban đầu cho học sinh những người tham gia.
Bước 2: Xác định mục tiêu của hoạt động
Mục tiêu của hoạt động là dự kiến trước kết quả của hoạt động. Các mục tiêu
hoạt động cần phải được xác định rõ ràng, cụ thể và phù hợp; phản ánh được các
khoa luan, tieu luan9 of 102.

9


Tai lieu, luan van10 of 102.

mức độ cao thấp của yêu cầu đạt được v tri thức, kĩ năng, thái độ và định hướng
giá trị. Khi xác định mục tiêu, cần phải trả lời các câu hỏi sau:
- Hoạt động có thể hình thành cho học sinh những kiến thức ở mức độ nào?

- Những kĩ năng nào có thể hình thành ở học sinh và các mức độ của nó đạt
được sau khi tham gia hoạt động?
- Những thái độ, giá trị nào có thể được hình thành hay thay đổi ở học sinh
sau hoạt động?
Bước 3: Xác định nội dung, sản phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo và
hình thức của hoạt động
Căn cứ vào chủ đ , các mục tiêu đã xác định, các đi u kiện hoàn cảnh cụ thể
của từng lớp, của nhà trường và khả năng của học sinh để xác định nội dung phù
hợp cho hoạt động, cần liệt kê đầy đủ các nội dung của hoạt động phải thực hiện,
từ đó lựa chọn hình thức hoạt động tương ứng. Có thể trong một hoạt động nhưng
có nhi u hình thức khác nhau được thực hiện đan xen hoặc trong đó có một hình
thức nào đó là trung t m, cịn hình thức khác là phụ trợ.
Bước 4: Chuẩn bị hoạt động
Trong bước này, cả giáo viên và học sinh cùng tham gia công tác chuẩn bị.
Để chuẩn bị tốt cho hoạt động, giáo viên cần làm tốt những công việc sau đ y:
- Nắm vững các nội dung và hình thức hoạt động đã được xác định và dự kiến
tiến trình hoạt động.
- Dự kiến những phương tiện, đi u kiện cần thiết để hoạt động có thể được
thực hiện một cách có hiệu quả như: tài liệu cần thiết , phương tiện âm thanh, đạo
cụ, phục trang, máy tính, máy chiếu, các loại bảng, phòng, bàn ghế và phương tiện
phục vụ khác…
- Dự kiến phân công nhiệm vụ cho các tổ, nhóm hay cá nhân và thời gian
hồn thành cơng tác chuẩn bị
- Dự kiến thời gian, địa điểm tổ chức hoạt động, những lực lượng mời tham
gia hoạt động.
- Dự kiến những hoạt động của giáo viên và học sinh với sự tương tác tích cực
trong q trình tổ chức hoạt động.
Bước 5: Lập kế hoạch
- Lập kế hoạch để thực hiện hệ thống mục tiêu tức là tìm ngu n lực (nhân lực,
vật lực, tài liệu) và thời gian, khơng gian... cần cho việc hồn thành các mục tiêu.

- Chi phí v tất cả các mặt được xác định.
- Tính c n đối giữa kế hoạch địi hỏi giáo viên phải tìm ra đủ các ngu n lực và
đi u kiện để thực hiện sau mỗi mục tiêu.
khoa luan, tieu luan10 of 102.

10


Tai lieu, luan van11 of 102.

Bước 6: Thiết kế chi tiết hoạt động trên bản giấy
Trong bước này, cần phải xác định:
- Có bao nhiêu việc cần phải thực hiện? Nội dung của mỗi việc đó ra sao?
- Tiến trình và thời gian thực hiện các việc đó như thế nào?
- Các cơng việc cụ thể cho tổ, nhóm, các cá nhân
Để các lực lượng tham gia có thể phối hợp tốt, nên thiết kế chi tiết hoạt động
trên các cột.
Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện chương trình hoạt động
- Rà sốt, kiểm tra lại nội dung và trình tự của các việc, thời gian thực hiện
cho từng việc, xem xét tính hợp lí, khả năng thực hiện và kết quả cần đạt được.
- Nếu phát hiện những sai sót hoặc bất hợp lí ở kh u nào, bước nào, nội dung
nào hay việc nào thì kịp thời đi u chỉnh.
Cuối cùng, hoàn thiện bản thiết kế chương trình hoạt động và cụ thể hóa
chương trình đó b ng văn bản. Đó là giáo án tổ chức hoạt động.
Ví dụ minh họa: Thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Vận dụng kiến thức
mơn Tốn THPT để tìm hiểu những ứng dụng trong nghệ thuật và tạo ra các sản
phẩm nghệ thuật.
Bước 1: Đặt tên cho hoạt động:
Chun đ ngoại khóa: “TỐN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT”
Bước 2: Xác định mục tiêu của hoạt động

a) Về kiến thức: Giúp học sinh:
- Giúp học sinh hiểu được ứng dụng của mơn Tốn THPT vào nghệ thuật.
- Sử dụng nhi u kiến thức đã được học trong nhi u môn học để tham gia vào hoạt
động cộng đ ng.
- Sáng tạo được những sản phẩm sáng tạo liên quan đến chủ đ , kiến thức mơn
Tốn đã được học.
b) Về kĩ năng
- Các kĩ năng khác thơng qua chương trình ngoại khóa: Kĩ năng tìm kiếm, thu thập
thơng tin; Kĩ năng xử lí thơng tin; Kĩ năng tổng hợp thơng tin; Kĩ năng trình bày
báo cáo; kĩ năng đánh giá; Kĩ năng vận dụng các kiến thức vào thực tiễn để làm
những việc có ý nghĩa với bản th n, gia đình và cộng đ ng…
- Tổ chức buổi báo cáo có sự tham dự của các thầy cơ giáo trong nhà trường và
tất cả các học sinh khối 12 của trường.
c) Về thái độ

khoa luan, tieu luan11 of 102.

11


Tai lieu, luan van12 of 102.

- Giáo dục thái độ thơng qua chương trình ngoại khóa: Hình thành ý thức tự
giác, tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, trải nghiệm sáng tạo; Hình thành
ý thức say mê tìm tịi, nghiên cứu khoa học.
d) Phẩm chất, năng lực
- Phát huy tính độc lập sáng tạo trong học tập.
- Góp phần hình thành các năng lực cho học sinh: năng lực tự học, năng lực tự
giải quyết vấn đ , năng lực hợp tác, năng lực sử dụng công nghệ thông tin, năng
lực sử dụng ngôn ngữ… ; các năng lực chun biệt của mơn Tốn.

Bước 3: Xác định nội dung, sản phẩm trải nghiệm sáng tạo của học sinh và
hình thức của hoạt động
- Nội dung:
+ Nội dung 1: Trả lời nhanh các câu hỏi v mối liên hệ giữa Tốn học và các
hình thức nghệ thuật. Sản phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo: Trả lời nhanh các
câu hỏi.
+ Nội dung 2: Giới thiệu mối liên hệ giữa kiến thức chương 1 – Hình học 12
và nghệ thuật đèn l ng. Sản phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo: Bài thuyết trình
Powerpoint.
+ Nội dung 3: Sáng tạo ra các sản phẩm đèn l ng để trang trí. Sản phẩm học
tập trải nghiệm sáng tạo: Các kiểu đèn lồng bằng giấy màu.
+ Nội dung 4: Giới thiệu mối liên hệ giữa phép biến hình và nghệ thuật gấp
giấy Origami. Sản phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo: Bài thuyết trình Powerpoint
và các sản phẩm gấp giấy Origami.
+ Nội dung 5: Nêu hiểu biết v tỉ lệ vàng trong nghệ thuật. Sản phẩm học tập
trải nghiệm sáng tạo: Bài thuyết trình Powerpoint.
+ Nội dung 6: Nêu hiểu biết v Toán học trong âm nhạc. Sản phẩm học tập trải
nghiệm sáng tạo: Bài thuyết trình Powerpoint
+ Nội dung 7: Nêu hiểu biết v phép biến hình trong hội họa. Sản phẩm học tập
trải nghiệm sáng tạo: Bài thuyết trình Powerpoint
+ Nội dung 8: Biểu diễn vở kịch: “ Hai ma khoa học Newton và Lepnit gặp
nhau”
- Hình thức hoạt động: Hình thức trung tâm là Cuộc thi với sự so tài của 3 đội thi; các
hình thức phụ trợ cho Cuộc thi là: giao lưu, s n khấu hóa, văn nghệ.

khoa luan, tieu luan12 of 102.

12

Tai lieu, luan van13 of 102.

Bước 4: Chuẩn bị hoạt động
Lĩnh vực
cần chuẩn
bị

Chuẩn Chuẩn
bị của bị của
giáo
học
viên
sinh

Các mục cần chuẩn bị

Dự kiến Tiến trình: 3 giai đoạn
tiến trình - Khởi động cuộc thi
hoạt động
- Triển khai thực hiện trải nghiệm sáng
tạo

Ghi
chú

x

- Tổ chức thi
Dự kiến
phương

tiện, đi u
kiện cần
thiết
để
hoạt động

- Tư liệu, học liệu
x

x

x

x

- Phương tiện hoạt động: Máy tính, máy
quay, máy chiếu, máy ảnh

x

x

- Đ dùng: âm thanh, bộ câu hỏi định
hướng học tập; phiếu đánh giá các phần
thi; các sản phẩm trải nghiệm sáng tạo của
học sinh.

x

- Phòng, maket, bảng, nước uống, hoa,

quà tặng, giấy mời

x

- Kinh phí đầu tư

x

-Phụ trách chung: Tổ trưởng chun mơn
Tốn

x

- Phụ trách xây dựng các kế hoạch, nội
dung kịch bản chương trình, đạo diễn
chương trình.

x

- Phụ trách người dẫn chương trình.

x

- Phụ trách lập đội thi, phân công nhiệm
vụ và hỗ trợ các đội thi trong quá trình
trải nghiệm và sáng tạo.

x

+ Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tài

liệu tham khảo và những nội dung liên
quan
+ Tài liệu từ ngu n


internet:



Dự kiến
phân cơng
nhiệm vụ
cho
các
nhóm, cá
nhân và
thời gian
hồn
thành
cơng tác

khoa luan, tieu luan13 of 102.

x
x

13


Tai lieu, luan van14 of 102.

chuẩn bị

- Phụ trách duyệt và huy động các ngu n
kinh phí.
- Phụ trách cơ sở vật chất, thiết bị tổ chức
và các mặt hậu cần của cuộc thi.
- Phụ trách truy n thông tất cả các hoạt
động v cuộc thi trong nhà trường và cộng
đ ng: quay phim, chụp ảnh, biên tập, viết
bài, đăng bài lên phương tiện thông tin
phù hợp.
- Ban giám khảo, thư kí
- Phụ trách n nếp học sinh

Dự kiến
thời gian,
địa điểm
tổ
chức
hoạt động,
những lực
lượng mời
tham gia
hoạt động

- Thời gian phát động (ngày đầu 15/2),
thời gian chuẩn bị đi u kiện để tổ chức từ
(15/2 đến 19/3), thời gian thi (20/3)

Dự kiến
những
hoạt động
của giáo
viên
và
học sinh
với
sự
tương tác
tích cực
trong q
trình
tổ
chức

- Đi u tra khảo sát nhu cầu của học sinh,
thành lập các đội thi và cộng tác viên.

- Địa điểm tổ chức: Hội trường nhà
trường.
- Thành phần: Ban giám hiệu, Chủ tịch
Cơng đồn, BCH Đoàn trường, học sinh
khối 11, 12, thầy Doug Sauders và đối
tượng khác quan t m đến hoạt động này.

x
x
x

x
x
x

x
x

x

x

- Hướng dẫn học sinh xác định mục tiêu
và các nội dung của hoạt động trải nghiệm
sáng tạo.

x

x

- Hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoach
thực hiện các nội dung của cuộc thi

x

x

x

x

x

x

x

x

- Hướng dẫn học sinh trải nghiệm và sáng
tạo các sản phẩm trải nghiệm sáng tạo
tham gia cuộc thi.
- Hướng dẫn học sinh trình bày các phần
thi
- Hướng dẫn học sinh đánh giá, rút kinh
nghiệm.

khoa luan, tieu luan14 of 102.

14


Tai lieu, luan van15 of 102.

Bước 5: Lập kế hoạch
SỞ GD&ĐT…………

TRƢỜNG THPT……….

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
.........., ngày

tháng

năm 20…

KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
“Vận dụng kiến thức mơn Tốn THPT để tìm hiểu những ứng dụng trong
nghệ thuật và tạo ra các sản phẩm nghệ thuật”
Căn cứ vào các văn bản chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học 20... -20... của
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo……;
Căn cứ vào kế hoạch năm học 20...-20... và u cầu phát triển, thực tiễn của
bộ mơn;
Tơi/nhóm/tổ……. xây dựng Kế hoạch... (tên của hoạt động) như sau:
1. Mục đích, u cầu (nói rõ mục đích, u cầu của hoạt động)
2. Thành phần, thời gian, địa điểm
- Thành phần g m:
+ Trưởng phụ trách
+ Học sinh lớp/khối
+ Số lượng tham gia
+ Cơ quan phối hợp/ người phối hợp
- Thời gian (có thể dự kiến)
- Địa điểm
3. Hình thức tổ chức và nội dung chương trình cụ thể
4. Phân cơng nhiệm vụ
5. Kinh phí: Ngu n kinh phí ở đ u, dự tốn kinh phí cụ thể, cơ sở vật chất khác
6. Cam kết: Thực hiện đúng kế hoạch, đảm bảo an tồn, tiết kiệm, hiệu quả, có
tính giáo dục cao.
Tơi/nhóm/tổ... xin trân trọng báo cáo và đ nghị Ban giám hiệu nhà trường

phê duyệt Kế hoạch.
... trân trọng cảm ơn!
BGH nhà trường duyệt
(Kí tên, đóng dấu)

khoa luan, tieu luan15 of 102.

Tổ trưởng chun mơn
(Kí, ghi rõ họ tên)

Người lập kế hoạch
(Kí, ghi rõ họ tên)

15


Tai lieu, luan van16 of 102.

Bước 6: Thiết kế chi tiết hoạt động
Nội
dung,
tiến
trình

Ngƣời
Thời
chịu
gian, Lực lƣợng
trách
thời tham gia

nhiệm
hạn
chính

Phƣơng tiện, chi phí

Giáo viên
nhóm
Hoạt
Tốn, học
- Máy tính, máy in
động 1:
sinh khối
Khởi
Nhóm - Phương tiện truy n
3 ngày 11, 12,
động
Tốn thơng
thầy Doug
cuộc
- Kinh phí nhà trường
Sauders
thi
(Người
Úc)

Hoạt
động 2: 21
ngày
Triển

khai

Giáo viên
nhóm
Tốn, lực
lượng tài

khoa luan, tieu luan16 of 102.

Trưởng
các tiểu
ban đã
được

Sách giáo khoa, sách
giáo viên, sách tài liệu
tham khảo và những nội
dung liên quan

Địa
điểm,
hình
thức

Yêu cầu cần đạt
(hoặc SP)

Nhiệm vụ của
HS

- Lập được kế hoạch
chi tiết hoạt động
- Nhận văn bản
- Trình duyệt được kế phát động
hoạch với Ban Giám - Đi n phiếu
hiệu
khảo sát nhu
Phịng
chun
mơn nhà
trường

- Văn bản phát động
cuộc thi đến học sinh
- Lập được các đội
thi, đội cộng tác viên
- Hướng dẫn được
học sinh xác định
mục đích, nội dung,
nhiệm vụ và cách lập
kế hoạch nhóm.

Tại
trường,
ở nhà,
các địa

Hỗ trợ của GV

Hướng dẫn HS

đi n phiếu, lập
đội thi, đội cộng
tác viên

- Hướng dẫn HS
xác định mục đích
cầu
và nội dung của
- Thảo luận xác hoạt động
định mục đích Chuyển giao
và nội dung của nhiệm vụ cho HS,
cuộc thi, tiếp
hướng dẫn HS lập
nhận nhiệm vụ kế hoạch nhóm
của giáo viên
- Cung cấp HS
giao
ngu n tài nguyên
tham khảo

- GV xây dựng được - Lập kế hoạch
kịch bản chi tiết
thực hiện
chương trình thi
nhiệm vụ cuộc
thi
- HS lập được kế

- Hỗ trợ giải đáp
thắc mắc, khó

khăn của HS
trong q trình
16


Tai lieu, luan van17 of 102.

thực
hiện
cuộc thi
(trải
nghiệm
và sáng
tạo sản
phẩm)

nguyên
con người
thuộc các
tổ chức
ngồi nhà
trường

phân
cơng
nhiệm
vụ

+ Tài liệu từ ngu n điểm
khác để

internet:
học sinh
gle.
tìm
com.vn;
kiếm và
tube.
xử lí
com
thơng
tin, xây
- Phương tiện hoạt động
dựng và
+ Máy tính, máy quay,
hồn
máy chiếu, máy ảnh
thiện
-Đ dùng: Phiếu học sản
tập, sổ theo dõi nhiệm
phẩm
vụ
dự thi

hoạch thực hiện; xây
dựng và hoàn thiện
được các sản phẩm
dự thi theo kế hoạch
đã lập: màn chào
hỏi; bài thuyết trình;
luyện gói câu hỏi

kiến thức kĩ năng;
các sản phẩm nghệ
thuật.

- Tiến hành
thực hiện kế
hoạch đã x y
dựng (thu thập
và xử lí thơng
tin; tơng hợp
thơng tin; lên ý
tưởng sáng tạo
và hoàn thiện
sản phẩm)

- Học sinh thực hiện
tốt các phần thi

- Học sinh tham
gia các phần thi
của đội mình,
trị chơi danh
cho khán giả

thực hiện sản
phẩm trải nghiệm
sáng tạo
- Kiểm tra sản
phẩm trải nghiệm
sán tạo trước khi

báo cáo trong
buổi thi

- Kinh phí nhà trường.
Ban giám
hiệu; Đồn
trường;
Hoạt
giáo viên
động 3:
nhóm
Tổ chức
thi và
1 buổi Tốn,
người
tổng
nước
kết, trao
ngồi.
giải
- Học sinh
khối 11,12
khoa luan, tieu luan17 of 102.

- Máy tính, máy quay,
máy in, máy chiếu, máy
Trưởng ảnh
các tiểu - Đ dùng: phục trang,
ban đã phiếu đánh giá các phần
phân

thi; sản phẩm của học
công
sinh, bản thứ tự chương
nhiệm trình cuộc thi...
vụ
- Phịng, maket, bảng,
nước uống, hoa, q
tặng, giấy mời

- Hội
trường
nhà
trường

Giáo viên hỗ trợ
hướng dẫn học
- Bản đánh giá, tổng
sinh thực hiện các
kết, trao giải
phần thi, trò chơi
- Bản rút kinh
- Học sinh tham dành cho khán
nghiệm sau hoạt
gia các tiết mục giả, đánh giá kết
động
văn nghệ
quả các phần thi,
- H sơ thanh quyết - Đánh giá, rút tổng kết, trao giải,
rút kinh nghiệm
tốn kinh phí với nhà kinh nghiệm

trường
sau hoạt động
17


Tai lieu, luan van18 of 102.

Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hồn thiện chương trình hoạt động
(Tổng kết đánh giá sau chương trình)
2. Tổ chức, hƣớng dẫn học sinh thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo
2.1. Hƣớng dẫn học sinh xác định mục đích và nội dung trải nghiệm sáng tạo
Ở công đoạn này, giáo viên nên bắt đầu b ng việc tạo ra một tình huống xuất
phát chứa đựng một vấn đ hoặc đặt một nhiệm vụ cần giải quyết, trong đó liên hệ
với hồn cảnh thực tiễn xã hội và đời sống. Từ đó giáo viên hướng dẫn học sinh
xác định mục đích của hoạt động trải nghiệm sáng tạo và tư vấn, gợi ý cho các em
thảo luận v ý tưởng cụ thể của hoạt động, xây dựng kịch bản hoạt động hoặc giáo
viên có thể giới thiệu một số hướng để học sinh lựa chọn và cụ thể hóa.
Ví dụ minh họa: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo Tốn học và nghệ thuật,
dưới hình thức là Cuộc thi, chúng tôi đã hướng dẫn học sinh xác định mục đích và
nội dung của hoạt động theo các bước như sau:
- Trước hết, giáo viên cho học sinh xem hình ảnh v một số hình ảnh trong thực tế
hình dạng các khối đa diện đ u, một số sản phẩm gấp giấy Origami và cuối cùng là
một video nói chuyện giữa một bạn học sinh của trường chúng tơi với một người
nước ngồi v văn hóa đèn l ng trên thế giới với kiến thức phổ thông liên quan.
(Video này đã được chúng tôi tải lên youtube.com theo địa chỉ:
)

18

khoa luan, tieu luan18 of 102.

Tai lieu, luan van19 of 102.

- Sau đó, giáo viên nêu câu hỏi:
+ Qua các hình ảnh và video trên, các em có thấy tìm được mối liên giữa Tốn
học và kiến trúc, nghệ thuật khơng?
+ Các em có thể tạo ra một số sản phẩm tương tự b ng các vật liệu có sẵn trong
trường khơng? (như giấy, giấy màu, bìa cứng, ống hút, lọ nhựa hoặc các vật dùng
đã sử dụng khác…)
Học sinh nêu ý kiến, giáo viên chốt lại mục đích khi tham gia hoạt động trải
nghiệm sáng tạo Toán học và nghệ thuật:
* Khắc sâu, mở rộng và nâng cao hiểu biết kiến thức Toán học ở trường THPT.
* Từ việc học các kiến thức Toán học, chúng ta có thể vận dụng, sáng tạo các
sản phẩm ứng dụng trong thực tế.
* Có niềm u thích học bộ mơn Tốn, hình thành nghề nghiệp trong tương lai.
* Từ việc sử dụng các vật dụng đã qua sử dụng như ống hút, giấy, vở hộp…,
hình thành ý thức bảo vệ mơi trường sống.
* Có những hoạt động thiết thực để bảo tồn, phát huy văn hóa người Việt, giới
thiệu quảng bá hình ảnh học sinh trường Huỳnh Thúc Kháng cũng như văn hóa
Việt Nam ra thế giới…
- Bước tiếp theo: giáo viên căn cứ vào bản thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng
tạo để hướng dẫn học sinh xác định nội dung và nhiệm vụ cần phải thực hiện:
* Đối với các đội thi
Tham gia phần chào hỏi: Mỗi đội thi phải giới thiệu được các thành viên đội
mình và ý nghĩa đội thi mang tên.
Tham gia phần thi trả lời nhanh: các câu hỏi về kiến thức Toán học và nghệ
thuật.
Tham gia phần thi tài năng:
+ Đội…: Cử 1 thành viên trình bày về lịch sử đèn lồng, ứng dụng kiến

thức Toán THPT vào làm đèn lồng để trang trí hoặc vui chơi trong các lễ hội. Các
thành viên khác sẽ thực hiện tạo ra các đèn lồng từ giấy màu, ống hút đã qua sử
dụng.
19

khoa luan, tieu luan19 of 102.


Tai lieu, luan van20 of 102.

+ Đội…: Cử 1 thành viên trình bày về lịch sử gấp giấy Origami, ứng
dụng kiến thức Toán THPT để sáng tạo các sản phẩm gấp giấy Origami. Các
thành viên khác sẽ thực hiện tọa ra các sản phẩm gấp giấy Origami từ giấy.
+ Đội…: Thực hiện một tiểu phẩm liên quan việc tìm ra phép tính tích
phân của 2 nhà Tốn học Neuton và Lepnit.
Tham gia hiểu biết:
+ Đội…: Nêu những hiểu biết về tỉ lệ vàng trong nghệ thuật.
+ Đội…: Nêu những hiểu biết về ph p biến hình trong hội họa
+ Đội…: Nêu những hiểu biết về Toán học trong m nhạc
Sau đó, giáo viên tiến hành cho các đội thi bắt thăm tên gọi và nội dung thi
trong các phần thi.
* Đối với đội cộng tác viên: 3 đội cộng tác viên hỗ trợ các đội thi theo các
nhiệm vụ được phân cơng.
* Đội hình khán giả: Tham dự cuộc thi và giao lưu với khách mời và khách
mời người nước ngồi, trả lời câu hỏi trong phần trị chơi dành cho khán giả.
2.2. Hƣớng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch trải nghiệm sáng tạo
Do tính chất của các hình thức hoạt động sáng tạo gắn li n với thực tiễn đời
sống, gắn nhà trường và xã hội và yêu cầu học sinh giải quyết những nhiệm vụ học
tập phức hợp nên phương pháp tối ưu vẫn là dạy học theo nhóm. Khi các học sinh
có cùng nguyện vọng, sở thích và khả năng đã được lập thành nhóm, giáo viên

giao nhiệm vụ cho từng nhóm và hướng dẫn nhóm học sinh lập kế hoạch trải
nghiệm sáng tạo. Cơ sở để các nhóm lập kế hoạch đó là dựa vào phiếu định hướng
học tập và giáo dục dành cho nhóm mà giáo viên cung cấp. Trong việc xây dựng
kế hoạch cần xác định: mục tiêu, công việc cần làm, thời gian dự kiến, sản phẩm
dự kiến, dự kiến vật liệu- kinh phí, phương pháp tiến hành và phân cơng cơng việc
trong nhóm. Đ y là bước quan trọng, tất cả các thành viên trong nhóm cùng tham
gia xây dựng và xác định. Sau khi lập được kế hoạch, các nhóm xin ý kiến bổ sung
của giáo viên, học sinh chỉnh sửa hoàn thiện kế hoạch (nếu cần). (Xem phụ lục 2:
phiếu khảo sát nhu cầu học sinh, sổ theo dõi hoạt động nhóm, phiếu định hướng
học tập)
Ví dụ minh họa: Với hoạt động trải nghiệm sáng tạo Toán học và Nghệ
thuật, giáo viên đã hướng dẫn đội thi mang tên Pythagoras (Pitago) lập kế hoạch
hoạt động trải nghiệm sáng tạo như sau:
- Nội dung tìm hiểu:
+ Giới thiệu thành viên và ý nghĩa đội thi mang tên.
+ Trả lời nhanh các câu hỏi kiến thức liên quan giữa Toán học và các mơn nghệ thuật.
+ Tìm hiểu về lịch sử đèn lồng.
20

khoa luan, tieu luan20 of 102.


Tai lieu, luan van21 of 102.

+ Tìm hiểu về ứng dụng kiến thức Toán THPT vào làm đèn lồng để trang trí
hoặc vui chơi trong các lễ hội.
+ Thực hiện tạo ra các đèn lồng từ giấy màu, ống hút đã qua sử dụng.
+ Tìm hiểu về Tỉ lệ vàng, các ứng dụng tỉ lệ vàng trong kiến trúc, thiết kế vật
dụng hằng ngày, mối liên hệ giữa tỉ lệ vàng và tự nhiên, con người.
- Mục tiêu cần hướng tới của sản phẩm hoạt động trải nghiệm sáng tạo: thể

hiện được sự hiểu biết sâu rộng v kiến thức Tốn học và những ứng dụng kì diệu
của nó trong tự nhiên và đời sống con người. Từ đó khơi gợi ni m u thích mơn
Tốn, thấy được sự lí thú của Tốn học trong cuộc sống, có những định hướng
ngh nghiệp nhất định từ những trải nghiệm thú vị trong nhà trường và thêm yêu
cuộc sống muôn màu, biết bảo vệ cuộc sống cộng đ ng, bảo v môi trường…
- Công việc cần làm: Thu thập tài liệu v các môn nghệ thuật: kiến trúc, hội
họa, âm nhạc… theo phiếu định hướng học tập; xử lí - tổng hợp thơng tin làm bài
thuyết trình trình chiếu b ng powerpoint; xử lí và tổng hợp thơng tin để viết kịch
bản tiểu phẩm v phép tính tích phân của hai nhà Toán học Neuton và Lepnit; lên ý
tưởng các sản phẩm v đèn l ng b ng giấy và các vật liệu đã qua sử dụng; lên ý
tưởng các sản phẩm v xếp hình Origami.
- Sản phẩm dự kiến:
+ Màn giới thiệu, chào hỏi
+ Bài thuyết trình về lịch sử đèn lồng, ứng dụng kiến thức Toán THPT
vào làm đèn lồng để trang trí hoặc vui chơi trong các lễ hội
+ Bài thuyết trình về lịch sử gấp giấy Origami, ứng dụng kiến thức
Toán THPT để sáng tạo các sản phẩm gấp giấy Origami
+ Bài thuyết trình: những hiểu biết về tỉ lệ vàng trong nghệ thuật.
+ Bài thuyết trình: Nêu những hiểu biết về ph p biến hình trong hội
họa
+ Bài thuyết trình: Nêu những hiểu biết về Tốn học trong m nhạc
+ Tiểu phẩm: hai ma khoa học gặp nhau ở thế giới bên kia.
+ Các sản phẩm về đèn lồng, gấp giấy Origami.
- Thời gian dự kiến thực hiện và hồn thành: trong vịng 4 tuần kể từ khi nhận
nhiệm vụ đến khi kết thúc cuộc thi.
- Dự kiến vật liệu và kinh phí: máy tính cá nhân có nối mạng của thành viên
trong nhóm; máy ảnh; máy quay; phần m m làm phim; băng đĩa nhạc; phục trang;
sách giáo khoa và các ngu n tài nguyên tham khảo;... Kinh phí mua học liệu: kinh
phí phê duyệt của nhà trường.

21

khoa luan, tieu luan21 of 102.


Tai lieu, luan van22 of 102.

- Phương pháp tiến hành: thực hiện theo nhiệm vụ cá nh n được phân cơng và
làm việc chung cả nhóm…
- Phân cơng nhiệm vụ trong nhóm theo các tiêu chí sau:
Tên thành viên Nhiệm vụ

Phương tiện

Thời hạn hoàn Sản phẩm dự
thành
kiến

2.3. Hƣớng dẫn học sinh thực hiện kế hoạch trải nghiệm sáng tạo
Khi các nhóm đã hồn thiện kế hoạch trải nghiệm sáng tạo, giáo viên hướng
dẫn học sinh các kĩ năng trải nghiệm sáng tạo để tạo ra được sản phẩm cuối cùng:
tìm kiếm và thu thập dữ liệu; xử lí thơng tin; tổng hợp thông tin; xây dựng sản
phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo.
- Kĩ năng tìm kiếm và thu thập thơng tin: giáo viên hướng dẫn học sinh có thể
thu thập thơng tin b ng cách:
+ Tìm thơng tin qua sách, báo, tạp chí, internet. Khi tìm qua các kênh này cần
sử dụng phiếu ghi dữ liệu (nội dung, ngu n)
+ Quan sát trải nghiệm thực tế, đi u tra hoặc phỏng vấn: Trước khi đi u tra,
phỏng vấn cần thiết kế các câu hỏi. Có thể phỏng vấn trên đường phố, học sinh
trong trường, các giáo viên trong trường, cha mẹ học sinh, nghệ sĩ, nhà nghiên cứu,

các bộ nhân viên quản lí...
- Kĩ năng xử lí thơng tin: Sau khi đã thu thập được các dữ liệu cần tiến hành
xử lí dữ liệu. Xử lí dữ liệu b ng cách cần ph n tích để thu được thơng tin có giá trị,
tin cậy và có ý nghĩa. Các kết luận rút ra sau khi ph n tích đầy đủ các dữ liệu là
minh chứng cho các phát hiện của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Kĩ năng tổng hợp thơng tin: Sau khi tìm kiếm, thu thập và xử lí thơng tin,
các thành viên trong nhóm ng i lại với nhau để tổng hợp. Các dữ liệu thô cần được
tổng hợp lại để chỉ đưa vào báo cáo các kết luận có liên quan và đã được phân tích.
Khi tổng hợp cần chú ý: chỉ liệt kê các ý chính, tóm tắt thơng tin ngắn gọn.
- Xây dựng ý tưởng và thiết kế hoàn thiện sản phẩm học tập trải nghiệm sáng
tạo: Từ các dữ liệu thô được nhóm thảo luận và thống nhất, các thành viên nhóm
cùng chung tay tập hợp, kết nối thành một sản phẩm dự án hồn thiện.
Ví dụ minh họa: Giáo viên hướng dẫn đội thi Pythagoras (Pitago) thực hiện
hoạt động trải nghiệm sáng tạo để làm sản phẩm: Ứng dụng kiến thức Tốn THPT
vào làm đèn lồng để trang trí hoặc vui chơi trong các lễ hội.
- Tìm kiếm và thu thập thông tin
+ Trước hết, giáo viên hướng dẫn thành viên trong đội xác định những thơng tin
cần tìm kiếm (dựa trên phiếu định hướng học tập): Lịch sử đèn l ng trong và ngoài
22

khoa luan, tieu luan22 of 102.


Tai lieu, luan van23 of 102.

nước; các thể loại đèn l ng; Xuất xứ của các loại đèn l ng; cách thiết kế 1 đèn l ng;
dựa vào bản thiết kế để chỉ ra được mối liên hệ giữa kiến thức Toán học và cấu tạo
một đèn l ng.
+ Giáo viên hướng dẫn các thành viên trong đội tìm kiếm, thu thập các thơng
tin đó qua các kênh: báo và tạp chí (báo in hoặc báo mạng), kênh truy n hình, kênh

youtube...
- Xử lí thơng tin: Sau khi thu thập được dữ liệu, các thành viên trong đội dùng
kĩ năng ph n tích để tự chọn lấy những thơng tin tiêu biểu, tin cậy và có ý nghĩa
phục vụ cho việc viết bài thuyết trình.
- Tổng hợp thơng tin: Các thành viên trong đội thi họp để thảo luận, tổng hợp
ngắn gọn những thông tin tiêu biểu mà mỗi thành viên vừa tìm kiếm, thu thập - xử
lí để đưa vào sản phẩm. Giáo viên có thể bổ sung ý kiến cho bản tổng hợp thơng
tin của nhóm để đi u chỉnh (nếu cần).
- Xây dựng sản phẩm: dựa vào những thông tin tổng hợp và năng lực tổng
hợp, xâu chuỗi vấn đ để làm nổi bật vấn đ đang bàn bạc, thuyết phục được người
nghe.
2.4. Hƣớng dẫn học sinh trình bày báo cáo sản phẩm hoạt động trải
nghiệm sáng tạo
Sau khi hướng dẫn học sinh thực hiện việc trải nghiệm và sáng tạo để xây
dựng được sản phẩm học tập, giáo viên hướng dẫn học sinh kĩ năng trình bày sản
phẩm. Đ y là một nhiệm vụ quan trọng trong dạy học trải nghiệm sáng tạo. Và giai
đoạn được học sinh mong chờ nhất vì các em được thể hiện sự hiểu biết, khả năng,
năng khiếu của mình trước tập thể, được tự hào v sản phẩm học tập mình tạo ra,
được làm chủ tồn bộ s n chơi học tập. Chúng tơi đ xuất cách trình bày sản phẩm
cần đạt yêu cầu như sau:
a) Yêu cầu v cấu trúc của một bài báo cáo sản phẩm hoạt động trải nghiệm
sáng tạo, g m có các phần:
- Phần 1: Giới thiệu tên, thành viên nhóm, các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
của nhóm. Phần này các nhóm có thể chọn hình thức giới thiệu b ng video clip, bài
trình chiếu Powerpoint, hoặc giới thiệu trực tiếp trong buổi báo cáo.
- Phần 2: Trình bày sản phẩm theo hình thức đã giao.
b) Tiến hành báo cáo:
- Nhóm báo cáo chuẩn bị sẵn sàng v cả nội dung, hình thức, sắp xếp vị trí
cho các nhóm cịn lại một cách hợp lý và phù hợp với ý tưởng đã đưa ra.
- Nhóm có màn khởi động: giới thiệu v nhóm mình (tên sản, mục tiêu dự án,

thành viên nhóm, các hoạt động tìm hiểu của nhóm, bài học kinh nghiệm sau khi
thực hiện dự án). Phần này các nhóm có thể giới thiệu b ng video clip (hoặc bài
trình chiếu Powerpoint hoặc giới thiệu trực tiếp trong buổi báo cáo
23

khoa luan, tieu luan23 of 102.


Tai lieu, luan van24 of 102.

- Nhóm tiến hành trình bày sản phẩm học tập trải nghiệm sáng tạo: một trong
các hình thức sau: Poster; Webside; máy móc; mơ hình thí nghiệm; bài trình chiếu
đa phương tiện, phần m m máy tính;...
- Sau khi trình bày xong bài báo cáo, đại diện nhóm giải đáp thắc mắc (nếu
có) từ các nhóm theo dõi, nghe nhận xét sơ bộ từ các nhóm theo dõi.
Ví dụ minh họa: Giáo viên đã hướng dẫn đội thi Pitago trình bày báo cáo
trong cuộc thi TOÁN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT.
1. Đội Pitago giới thiệu v đội thi (chính là phần thi Màn chào hỏi – xem phụ
lục sản phẩm học sinh)
- Nội dung giới thiệu:
+ Ý nghĩa đội thi mang tên
+ Giới thiệu thành viên nhóm
+ Mục tiêu tham gia cuộc thi
2. Đội Pitago tham gia phần thi trả lời câu hỏi (theo thứ tự chỉ dẫn của người
dẫn chương trình).
3. Đội Pitago tham gia phần thi tài năng (theo thứ tự chỉ dẫn của người dẫn
chương trình): Đại diện đội thi thuyết trình b ng bài trình chiếu Powerpoint và 4
thành viên khác tham gia làm đèn l ng (trong thời gian đại diện đội đang thuyết
trình)
4. Đội Pitago tham gia phần thi hiểu biết (theo thứ tự chỉ dẫn của người dẫn

chương trình): Đại điện đội thi thuyết trình b ng bài trình chiếu Powerpoint.
2.5. Hƣớng dẫn học sinh đánh giá hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Sau khi trình bày báo cáo, bước cuối c ng được dành cho việc đánh giá, rút
kinh nghiệm. Học sinh sẽ tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau và nhìn lại quá trình thực
hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Cụ thể bước này g m 2 phần như sau:
a) Giáo viên hướng dẫn học sinh đánh giá
- Cá nhân học sinh tự đánh giá quá trình thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng
tạo.
- Các thành viên trong nhóm đánh giá lẫn nhau q trình thực hiện hoạt động
trải nghiệm sáng tạo.
- Các nhóm đánh giá lẫn nhau kết quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
- Giáo viên đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
(xem phụ lục 2: các phiếu đánh giá hoạt động trải nghiệm sáng tạo)
Ví dụ minh họa: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo TOÁN HỌC VÀ NGHỆ
THUẬT được tổ chức dưới hình thức. Cuộc thi tranh tài giữa các đội chơi, vì vậy
24

khoa luan, tieu luan24 of 102.


Tai lieu, luan van25 of 102.

phần đánh giá chủ yếu từ Ban giám khảo (g m đại diện giáo viên nhóm Tốn) để
tổng kết và trao giải. Điểm mỗi phần thi của các đội chơi chính là điểm trung bình
cộng của các thành viên trong Ban giám khảo. Tổng điểm 3 phần thi của mỗi đội
chính là điểm tổng kết theo thứ tự để trao giải. Ngồi ra cịn có kênh đánh giá từ
khán giả dành cho đội thi được u thích nhất.
b) Giáo viên tổ chức cho các nhóm tự rút kinh nghiệm sau khi thực hiện hoạt
động trải nghiệm sáng tạo (kiến thức học được; kĩ năng học được; thái độ tích cực
xây dựng được; hài lịng với kết quả sản phẩm trải nghiệm sáng tạo khơng; khó

khăn gặp phải khi thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo; cách giải quyết khó
khăn; quan hệ các thành viên trong nhóm; năng lực sáng tạo cá nh n được phát
triển qua giai đoạn nào; ích lợi của học trải nghiệm sáng tạo; nguyên nhân ảnh
hưởng đến hưng thú học theo trải nghiệm sáng tạo; mức độ hướng thú với hoạt
động trải nghiệm sáng tạo).
 Trên đ y là những giải pháp mà chúng tôi đã thực hiện hoạt động trải nghiệm
sáng tạo ở trường THPT. Các giải pháp được vận dụng một cách linh hoạt và
hợp lí trong suốt tiến trình dạy học trải nghiệm sáng tạo, giúp chúng tơi thực
hiện mục tiêu giáo dục thành cơng, có chất lượng, để lại những ấn tượng rất tốt
đẹp trong đ ng nghiệp, học sinh và phụ huynh nhà trường.
Trong 2 năm học 2017-2018, 2018-1019, chúng tôi đã thực hiện được 2
chương trình chun đ ngoại khóa, tổ chức ở quy mô cấp trường, được ban giám
hiệu, tổ chuyên môn trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đánh giá cao v cả chất
lượng và quy mô. Đ ng thời, học sinh các lớp đã tham gia và ủng hộ tích cực, tạo
ni m tin cho những người tổ chức chúng tôi vào việc tổ chức trải nghiệm sáng tạo
cho các em học sinh ngồi các giờ học chính khóa.
TT

NĂM
HỌC

TÊN CHƢƠNG TRÌNH

1

2017-2018

TỐN HỌC VÀ ĐỜI SỐNG

2

2018-1019

TỐN HỌC
THUẬT

VÀ

HÌNH THỨC
ĐƯỜNG
OLYMPIA

LÊN

ĐỈNH

NGHỆ DẠY HỌC DỰ ÁN

III. Giáo án minh họa
1. Giáo án hoạt động trải nghiệm sáng tạo: “TOÁN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT”
Phần 1: Giáo án in
1. Mục tiêu:
a) Về kiến thức:
25

khoa luan, tieu luan25 of 102.