tieu luan mon tam ly học

Tiểu luận môn Tâm lý

Tiểu luận môn Tâm lý

Vấn đề nhân cách đợc coi là một trong những vấn đề cơ
bản song cũng là một vấn dề phức tạp nhất của khoa hoc
tâm lí nói riêng và của khoa học xà hội và nhân văn nói
chung .Giải quyết đúng vấn đề nhân cách sẽ cho phép giải
quyết đợc những vấn đề khác của tâm lí học và của nhiều
lĩnh vực đời sống nh giáo dục ,y tế...Đó là vì nhân cách là
đỉnh cao nhất của sự phát triển tâm lí cuả con nguòi ,của
tự ý thức và tự điều chỉnh bản thân con ngời .Để hiểu rõ
khái niệm nhân cách trong tâm lí học ,trớc hết chúng ta
cần phân biệt đuọc những khái niệm sau
Cá nhân thuật ngữ này dùng ®Ĩ chØ mét con ngêi cơ thĨ
cđa mét céng nµo đó.Nh vậy cá nhân cũng là một thực thể
sinh học xà hội và văn hoá ,nhng đợc xét cụ thể ,riêng từng
ngời
Nhân cách khái niệm nhân cách chỉ bao hàm phần xà hội
,tâm lí của cá nhân mà thôi .Đó là một con ngời với t cách là


Tiểu luận môn Tâm lý
một thành viên của một xà hội nhất định ,là chủ thể của
các quan hệ ngời-ngời ,của các hoạt động có ý thức và giao
lu.
Cho tới nay vẫn cha có một sự diễn đạt thống nhất và đợc
thừa nhận rộng rÃi về nhân cách trong khoa học tâm lí
Ngay từ những năm 1949,G.Allpỏt đà dẫn ra đợc tới trên 50
định nghĩa khac nhau về nhân cách trong tác phẩm của
nhiều nhà nghiên cứu .Tới hôm nay ,số định nghĩa về nhân

cách đà đạt tới mức trên một trăm ,và chắc chắn sẽ còn tiếp
tục thêm nữa
Hiện nay có rất nhiều lí thuyết khác nhau về nhân cách
trong khoa học tâm lí. Đó là thuyết phân tâm của
S.Freud,thuyết siêu phẳng và bù trừ của A.Adler....
Các nhà tâm lí học theo quan điểm mác xít đều cho rằng
khái niệm nhân cách phải là một phạm trù xà hội chứ không
thể thuần tâm lí .Tuy nhiên điều đó không loại trừ việc
mỗi khoa học tiếp cận vấn đề nhân cách theo góc độ của
mình ,trong số đó có khoa học tâm lí.Rõ ràng là một ngời
sẽ chỉ trở thành nhân cách khi đà có tâm lí và có ý


Tiểu luận môn Tâm lý
thức .Dới đây là một số định nghĩa về nhân cách của
những nhà tâm lí học theo quan điểm mác xít đợc sử
dụng rộng rÃi
Nhân cách làm một cá nhân có ý thức ,chiếm một vị trí
nhất định trong xà họi và đang thực hiện mọt vai trò xà họi
nhất định -A.G.Gôvaliôp
Nhân cách là con ngời với t cách là kẻ mang toàn bộ thuộc
tính và phẩm chất tâm lí đang qui định những hình
thức hoạt động và những hành vi có ý nghĩa xà hội
E.V.Sôrôkhôva
Con ngời vợt ra khỏi giới động vật nhờ lao động và đợc phát
triển trong xà hội ,tham gia giao lu với những ngời khác nhờ
tiếng nói ,đà trở thành nhân cách chủ thể của nhận thức
và cải tạo tích cực hiện thực A.V.Pêtơroopxki ...
Mặc dầu có các định nghĩa khác nhau nh treen ,nhng các
nhà tâm lí học mác xít đều thống nhất với nhau ở những

quan điểm sau :nhân cách là một hệ thống các quan hệ
của con ngời đối với thế giới xung quanh và với bản thân
,nhân cách sinh thành là do hoạt động ,nó có tÝnh x· héi –


Tiểu luận môn Tâm lý
lịch sử ,muốn hiểu rõ nhân cách cần phải phân biệt nó với
các khái niệm con ngời và cá nhân| .Cá nhân con ngời
trỏ thành nhân cách là do các hoạt động và giao lu của nó
trong cộng đồng ,trong xà hội ,Khi một cá nhân với t cách là
là thành viên của một cộng đồng nhất định ở một xà hội
nhất định ,là chủ thể của các quan hệ xà hội ,của hoạt
động ý thức và giao lu thì đợc coi là một nhân cách .
Toàn bộ công tác giáo dục của một chế đọ xà hội là nhằm
hình thành nên những nhân cách đáp ứng các yêu cầu xây
dựng và phát triển xà hội đó.Qua các phần trên chúng ta đÃ
biết đợc rằng ,nhân cách không đợc đẻ ra mà chỉ đợc
hình thành nên.Khoa học tâm lí đà chỉ ra bón nhân tố
sau tạo nên con đờng nhân cách đó là :giáo dục ,hoạt động
giao lu và nhóm.Bốn nhân tố này nếu đ\ợc tổ chức xây
dựng theo một hớng thống nhất và có khoa học thì sẽ tạo ra
những nhân cách mà một xà hội đòi hỏi phải có
-Giáo dục :đây là một hoạt động chuyên môn của xà hội
nhằm hình thành và phát triển nhân cách theo những yêu
cầu của từng giai đoạn xây dựng và phát triển xà hội đó


Tiểu luận môn Tâm lý
+Giáo dục vạch ra chiều

hớng hình thành và phát triển

nhân cáhc của trẻ em và dẫn dắt trẻ em phát triển theo hớng
đó.Điều này đợc thực hiện thông qua mục tiêu giáo dục và
qua sự thực

hiện mục tiêu đó của các cơ quan giáo dục

trong và ngoài nhà trờng
+Giáo dục có thể đa lại cho trẻ em những yéu tố khác và
môi trờng tự nhiên hoặc yếu tố bẩm sinh
+Giáo dục có thể bù đắp cho những thiếu hụt ở một ngời
do bị tật hay bị bệnh nào đó gây ra.
+Giáo dục có thể uốn nắn những phẩm chất tâm lí của
một ngời theo yêu cầu của xà hội
+Giáo dục có thể chuẩn bị cho con ngời vơn tới tơng lai mà
với những điều kiện hiện tại mà nó cha thể có đợc .
+Giáo dục và dạy học một cách khoa học đảm bảo sự hình
thành và phát triển tâm lí ,nhân cách của trẻ em theo hớng
tốt đẹp
-Hoạt động chính là nhân tố quyết định trực tiếp việc
hình thành và phát triển nhân cách của con ngời.Chúng ta
biết rằng tâm lí không chỉ biểu hiện trong hoạt đọng ,mà


Tiểu luận môn Tâm lý
còn hình thành và phát triên bằng hoạt động .Do đó,nhân
cách con ngời chúng ta cũng đợc hình thành và phát triển
bằng hoạt động
Hoạt động của con ngời là hoạt động co mục đích và bao

giò cũng mang tính tập thể ,tính cộng đồng ,hoạt động
của con ngời bao giờ cũng đợc thực hiện bằng những thao
tác nhất định với những công cụ nhất định .Do đó mỗi
hoạt động bao giờ cũng đặt ra trợc con ngời những phẩm
chất và năng lực nhất định thì mới thực hiện đợc .Chính
trong quá trình tham gia trực tiếp hoạt động đó mà con
ngời hình thành và phát triển đợc những phẩm chất năng
lực này
Từ mối quan hệ mật thiết giữa hoạt động và nhân cách nh
thế chúng ta hiểu rằng ,giáo dục muốn đạt đợc mục đích
của mình thì trớc hết phải tổ chức cho trẻ em tham gia
những hoạt động nhất định
Nhng hoạt động của con ngời luôn mang tính xà hội tính
cộng đồng .Vì vậy hoạt ®éng lu«n ®i víi giao lu .Do ®ã ®-


Tiểu luận môn Tâm lý
ơng nhiên giao lu trở thành một nhân tố trong sự hình
thành và phát triển nhân cách
-Giao lu là sự tiếp xúc giữa hai hay nhiều ngời để trao đổi
với nhau những thông tin cần thiết .Giao lu tạo ra các quan
hệ ngời ngời ,các quan hƯ x· héi .NÕu víi x· héi ,giao lu lµ
mét điều kiện tồn tại và phát triển của nó ,thì đối với cá
nhân ,giao lu cũng có vai trò nh thế.Không có sự giao lu với
ngời khác ,cá nhân không phát trỉên đợc tâm lí ,ý thức của
mình ,không thể trở thành một nhân cách .Sự phát triển
của một cá nhân đợc qui định bởi sự phát triển của tất cả
các cá nhân khác mà nó giao lu một cách trực tiếp hay gián
tiếp với họ
Tuỳ từng ngời mà sử dụng phơng tiện gì để giao lu mà ngời ta chia ra :giao lu vËt chÊt ,giao lu tinh thÇn ,giao lu ngôn

ngữ ,giao lu tín hiện
+Giao lu vật chất diƠn ra khi con ngêi ta giao tiÕp víi nhau
b»ng hành động với vật thể .


Tiểu luận môn Tâm lý
+Giao lu ngôn ngữ ,ở đây con ngời sử dụng ngôn ngữ để
trao đổi thông tin với nhau.Mỗi tín hiện đều có nghĩa của
nó
Giao lu tín hiệu :giao lu ngôn ngữ cũng là một loại giao lu
tín hiệu ,nhng ở đây ,giao lu tín hiệu đợc dùng để chỉ
những loại tín hiệu khác mà con ngời ta sư dơng trong giao
lu nh cư chØ ®iƯu bé .Trong quá trình giao lu ,con ngời ta
không chỉ nhận thức những ngời khác ,mà còn nhận thức
chính bản thân mình với những cái mò họ nhận ra đợc ở
mình so với những cái họ thấy đợc ở những ngời khác.Trong
giao lu ,sự tiếp xúc về mặt tình cảm là rất quan trọng .Và
điều đó chỉ có khi mà bản thân những ngời đối thoại có
khả năng hiểu đợc nhau và đồng cảm với nhau.Đây là tính
chất đối lu của sự tiếp xúc .Nhu cầu giao lu là một trong
những nhu cầu xà hội cơ bản và xuất hiện sớm nhất ở con
ngời .Việc thoả mÃn nhu cầu giao lu một cách đúng đắn sẽ
làm cho tâm lí ,ý thức con ngời phát triển ,nhân cách đợc
hình thành
Nhóm và tập thể : nhân cách con ngời hình thành trong
môi trờng xà hội .Nhng con ngời lớn lên và trở thành nh©n


Tiểu luận môn Tâm lý
cách không phải đơn thuần trong môi trỡng xà hội chung

chung và trù tợng .Môi trờng xà hội cụ thể ,gần gũi của nó
chính là các nhóm và cộng đồng ,là các tập thể mà nó là
thành viên.Nhóm là một tập hợp có từ hai ngời trở lên .Có thể
phân loại nhóm theo số lợng ngời ,trong trờng hợp này ngời ta
có thể có nhóm nhỏ và nhóm lớn.Nhóm không chính thức thờng hình thành trên cơ sở nhu cầu ,thị hiếu của mọi nhom
sviên,và thờng không có văn bản rằng buộc .Còn có thể
phân biệt nhóm theo mục đích và nội dung hoạt động nh:nhóm học tập ,nhóm lao động ...Các nhóm có thể đạt đợc
những trình độ phát triển khác nhau.Một nhóm ngời thống
nhất lại chỉ vì lợi ích riêng nó thì gọi là phêng héi .Mét
nhãm ngêi thèng nhÊt víi nhau theo mơc đích chung và
hoạt động vì tiến bộ xà hội ,lại có tổ chức chặt chẽ thì gọi
là tập thể .Các cơ quan ,xí nghiệp ,các lớp học ,các đoàn
thể xà hộih ...chính là tập thể
Hiện nay trong các trờng học tập trung vào việc rèn luyện
đức cho học sinh với khẩu hiệu Tiên học lễ ,hậu học
văn.Trong quá trình phát triĨn kinh tÕ kÐo theo nhiỊu sù
thay ®ỉi trong quan hệ xà hội đặc biệt là đạo đức và


Tiểu luận môn Tâm lý
nhân cách do dó không chỉ trong nhà trờng cần giáo dục
nhân cách trong xà hội


Tiểu luận môn Tâm lý


Tiểu luận môn Tâm lý

Tiểu luận môn Tâm lý