SKKN một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng học hát cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi

MỤC LỤC
TT

Nội dung

Trang

Phần I: Mở đầu
1

Lý do chọn đề tài

3

2

Mục đích nghiên cứu của đề tài

4

3

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4

4

Phương pháp nghiên cứu của đề tài

4

Phần II: Nội dung nghiên cứu của đề tài
1

Cơ sở lý luận

4

2

Cơ sở thực tiễn

5

3

Các biện pháp

6

4

Kết của ứng dụng của đề tài

15

5

Triển vọng của đề tài

16

1
2

Phần III: Kết luận và kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị

16
17

1


PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Theo thạc sĩ Nguyễn Minh Anh giảng viên trường Cao đẳng sư phạm
Trung ương thành Phố Hồ Chí Minh viết trong cuốn giáo dục âm nhạc: Âm nhạc
là một bộ môn nghệ thuật có tiếng nói tuyệt vời, độc đáo. Âm nhạc có tác động
rất lớn đến thế giới nội tâm của con người, đặc biệt là trong việc giáo dục trẻ
Mầm non. Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non không phải là việc đào tạo nhạc
công mà là đào tạo con người.
Còn theo giáo sư Michael Schulte – Markwort người Đức thì: “ Âm nhạc
giúp trung tâm sử lý ngơn ngữ của não phát triển tốt, khiến trẻ có thể bộc lộ khả
năng âm nhạc ở độ tuổi sớm nhất, phục vụ cho việc học và nói sớm hơn những
đứa trẻ sinh ra trong những mơi trường khơng có cơ hội tiếp cận với âm nhạc”.
Trong chương trình giáo dục trẻ Mầm non ban hành kèm theo thông tư số
Thông tư số 17/2009/TT- BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo và Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm

2016. Hoạt động giáo dục âm nhạc là một hoạt động nằm trong lĩnh vực phát
triển thẩm mỹ của trẻ mẫu giáo. Qua hoạt động này giúp trẻ có khả năng cảm
nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên, cuộc sống và trong các tác phẩm nghệ thuật. Qua
đây trẻ còn được thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc. Trẻ
được yêu thích, hào hứng tham gia các hoạt động nghệ thuật. Do vậy mà việc
thực hiện giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non thực sự giữ vai trò quan trọng. Đến
với âm nhạc trẻ được cảm nhận cái hay cái đẹp của cuộc sống, từ đó hình thành
lịng u q hương đất nước, góp phần cho sự hình thành và phát triển nhân
cách toàn diện của trẻ.
Tuy nhiên, việc giúp trẻ tiếp cận với âm nhạc, có những kỹ năng hoạt
động âm nhạc như ca hát, kỹ năng vận động theo nhạc…tưởng chừng như đơn
giản đó lại khơng hề đơn giản một chút nào. Trong những năm gần đây chuyên
đề giáo dục âm nhạc đã được quan tâm chỉ đạo và cũng đã thu được những kết
quả nhất định. Xong chưa cao, kỹ năng ca hát của trẻ còn nhiều hạn chế.
Tại đơn vị trường mầm non Đồng Tân - Hiệp Hịa - Bắc Giang nơi tơi
đang cơng tác, hiện chưa có một đề tài nào nghiên cứu tìm hiểu về những
nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong việc dạy trẻ học hát để từ đó đề ra
2


những biện pháp nhằm nâng cao khả năng học hát cho trẻ. Đứng trước tình hình
đó là một giáo viên mầm non tâm huyết với nghề bản thân tôi rất băn khoăn trăn
trở làm thế nào để giúp trẻ học hát đạt hiệu quả cao hơn. Nên trong năm học
2017 – 2018 tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp nhằm nâng cao
khả năng học hát cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi” làm đề tài nghiên cứu, trao đổi
cùng đồng nghiệp và đã đạt được những kết quả rất khả quan.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong việc nâng cao khả
năng học hát cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi học hát.
Đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao khả năng học hát của trẻ mẫu

giáo 4 – 5 tuổi góp phần nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc nói riêng và
nâng cao chất lượng giáo dục trẻ nói chung.
3. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng học hát cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
- Phạm vi nghiên cứu:
28 học sinh lớp 4-5 tuổi A trường Mầm non Đồng Tân Hiệp Hòa Bắc Giang.
- Thời gian nghiên cứu: Năm học 2017 – 2018.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Phương pháp phân tích sản phẩm
Phương pháp thống kê tốn học.
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI.
1. Cơ sở lý luận
Nhà giáo dục người Nga XukhômJinki đã nhấn mạnh: “Không thể nào
tưởng tượng nổi nếu tuổi thơ khơng có âm nhạc… Giáo dục mà thiếu âm nhạc
dễ làm cho trẻ thành những bông hoa khô héo”. Âm nhạc là cả một thế giới kỳ
diệu, một thế giới đầy cảm xúc đối với trẻ. Để mở ra cánh cửa đưa các em vào
thế giới ấy thì việc giáo dục âm nhạc sớm cho trẻ là rất quan trọng bởi chính

3


những giai điệu du dương, những tiết tấu nhẹ nhàng ấy đã đưa các em vào thế
giới của cái đẹp một cách thích thú hấp dẫn nhất.
Trẻ em có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Chính vì
vậy việc cho trẻ làm quen với âm nhạc là rất quan trọng và cần bắt đầu ngay từ
khi các em cịn nhỏ. Với vị trí, vai trị và tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc

đối với sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ như vậy thì địi hỏi mỗi giáo viên
cần nắm vững phương pháp và có cách thức tổ chức các hoạt động âm nhạc cho
trẻ một cách linh hoạt hợp lý mới đạt hiệu quả cao. Ngược lại nếu tổ chức các
hoạt động mà không hấp dẫn, không lôi cuốn được trẻ, trẻ khơng tập trung chú ý
thì hiệu quả của hoạt động học sẽ khơng cao. Vì vậy chúng ta cần tìm ra những
biện pháp kích thích hứng thú học của trẻ, đặc biệt là trong hoạt động học hát.
2. Cơ sở thực tiễn.
Việc tìm ra những biện pháp nhằm nâng cao khả năng học hát của trẻ mẫu
giáo 4-5 tuổi tưởng chừng như đơn giản nhưng khi đi vào thực tế để biện pháp
đó phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ, phù hợp với nội dung chương trình,
phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ thì quả không đơn giản chút nào. Với
điều kiện thực tế của trường của lớp và năng lực của bản thân khi thực hiện đề
tài này tơi thây có những thuận lợi và khó khăn như sau:
2.1. Thuận lợi
Bản thân tơi có trình độ đào tạo trên chuẩn, có kinh nghiệm nhiều năm
dạy lớp mẫu giáo 4 -5 tuổi. Tôi hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mầm non
nói chung và của trẻ 4 - 5 tuổi nói riêng. Bản thân ham học hỏi thích tìm tịi
khám phá. Có kỹ năng ca hát tốt.
Ban giám hiệu trường Mầm non Đồng Tân Hiệp Hịa Bắc Giang ln
quan tâm tạo điều kiện, khuyến khích động viên giáo viên tìm tịi khám phá đề
ra các giải pháp mới trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Đầu tư trang thiết bị
tương đối đầy đủ.
100% học sinh trong lớp đều đã qua lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi nên các cháu
đã có nề nếp trong học tập.
Trong những năm gần đây nhận thức của các bậc phụ huynh đã được nâng
cao một cách rõ rệt nên đã quan tâm hơn đến việc học tập của con em mình.
4


Việc phối kết hợp giữa gia đình nhà trường trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ

đạt hiệu quả cao hơn.
2.2. Khó khăn
Mơi trường cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non
Đồng Tân Hiệp Hòa Bắc Giang chưa phong phú.
Đồ dùng phục vụ cho chuyên đề giáo dục âm nhạc chưa đầy đủ. Đàn
ocgal mới chỉ trang bị đủ cho các lớp 5-6 tuổi.
Việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ của giáo viên còn hạn
chế, mang màu sắc chủ quan của giáo viên.
Năng lực thiết kế hoạt động giáo dục âm nhạc lấy trẻ làm trung tâm của
giáo viên cũng chưa linh hoạt. Đôi khi kế hoạch chưa thực sự xuất phát từ nhu
cầu của trẻ, chưa phát huy triệt để tính tích cực chủ động của trẻ trong lớp.
Kỹ năng ca hát của trẻ chưa tốt.
Một số bậc phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến cơng tác giáo dục trẻ
cịn phó mặc cho cơ giáo chủ nhiệm. Nên việc phối kết hợp giữa cô giáo – phụ
huynh chưa chặt chẽ.
* Những thống kê khảo sát đầu năm:

STT
1
2
3

Nội dung khảo sát

Khả năng thuộc lời bài hát
Khả năng hát đúng giai điệu,
hát rõ lời
Khả năng thể hiện điệu bộ
minh họa khi hát

TSHS
KS

Kết quả khảo sát
Đạt

Chưa đạt

28
28

TS
19/28
15/28

%
67,8
54

TS
9/28
13/28

%
32,2
46

28

12/28

43

16/28

57

3. Các biện pháp
3.1. Biện pháp dạy trẻ ca hát:
Để tổ chức hoạt động ca hát một cách có hiệu quả chúng ta cần phân biệt
việc dạy ca hát khác với tập hát đơn thuần. Tập hát chỉ là dạy học sinh thuộc bài
hát, hát đúng nhạc. Theo quan điểm đổi mới, dạy ca hát bao gồm: Tập hát và
khai thác nội dung, nhằm giúp cho học sinh cảm nhận nghệ thuật.

5


* Cho trẻ làm quen với bài hát.
Để giới thiệu bài hát cho trẻ phải dựa vào nội dung lời ca và tính chất bài
hát, sắc thái âm nhạc giảng giải cho trẻ hiểu hoặc sử dụng tranh ảnh, hình ảnh
minh hoạ, đồ chơi gắn với nội dung bài hát để giới thiệu hoặc có thể sử dụng
những thủ thuật khác như bắt chước tiếng kêu của các con vật.
Ví dụ: Khi dạy trẻ bài hát “Màu hoa” cô tạo tình huống cho trẻ quan sát
mơ hình vườn hoa nhà Thỏ. Hỏi trẻ: Trong vườn có những bơng hoa gì? Có
những màu nào? Các con có cảm nhận gì khi ngắm vườn hoa? Cơ nói: Trước vẻ
đẹp rực rỡ của vườn hoa nhạc sĩ Hồng Đăng đã sáng tác nên bài hát “Màu hoa”
để tặng tuổi thơ chúng mình đấy. Sau đó cho trẻ nghe và dạy trẻ hát.
Khi cơ giáo hát mẫu phải hát trọn vẹn cả bài, hát đúng nhạc, rõ lời thể
hiện tình cảm điệu bộ minh họa khi hát, hát có nhạc đệm trên đàn mới hấp dẫn
được trẻ, thu hút sự chú ý của các em tới hình tượng nghệ thuật của bài hát, tạo

cho trẻ khả năng tri giác bài hát trọn vẹn, gợi nên sự hưởng ứng, cảm xúc đồng
cảm với hình tượng lôi cuốn các em vào tâm trạng cảm xúc chung của bài hát.
Sau đó đặt câu hỏi khai thác nội dung lời ca để trẻ lắng nghe và trả lời.
* Dạy hát và luyện tập để trẻ học thuộc bài hát.
Với một bài hát mới, trẻ chưa biết hát thì cơ có thể dạy trẻ để trẻ nắm
được lời ca bài hát. giáo viên nên đọc chậm rõ ràng và diễn cảm lời ca, dạy hát
từng câu, từng đoạn, trẻ hát nhiều lần. Với những đoạn hát khó cơ cho trẻ luyện
tập riêng nhiều lần. Nếu trẻ chưa nghe rõ lời ca của bài hát cơ giáo có thể đọc lời
bài hát theo âm hình tiết tấu một cách chậm rãi, diễn cảm hoặc đọc lời trên nền
nhạc của bài hát. Trong q trình dạy hát nếu trẻ gặp khó khăn trong giai điệu
hoặc tiết tấu có thể tập riêng chỗ đó. Cơ đàn giai điệu câu đó nhiều lần trên đàn
để trẻ lắng nghe những âm thanh chuẩn xác rồi bắt nhịp cho trẻ hát. Khi cho cả
lớp tập xong có thể kiểm tra mức độ nắm bắt bài hát của trẻ bằng cách cho các
em luân phiên hát theo tổ/nhóm/cá nhân. Cần thay đổi hình thức hát tổ nhóm,
luân phiên nối tiếp để trẻ có dịp nghỉ ngơi, theo dõi đánh giá hoặc biết hoà nhập
đúng lúc với các bạn.
* Dạy trẻ hát kết hợp vận động theo nhạc:
Dạy trẻ hát kết hợp vận động theo các hình thức: nhảy múa theo nhịp điệu
âm nhạc hoặc bài múa có hình tượng nghệ thuật bằng các động tác múa cơ bản,
hoặc gõ đệm theo "nhịp", "phách", và "tiết tấu". Cô làm mẫu từng động tác. Nếu
6


bạn đứng quay mặt vào trẻ thì hãy thực hiện làm mẫu động tác ngược lại để trẻ
dễ làm theo. Cô dạy trẻ thực hiện từng động tác theo câu nhạc một cách chậm
rãi, rõ ràng, sau đó ghép lại và tiến hành nhanh dần đến tốc độ bình thường. Sau
đó xây dựng đội hình và tổ chức cho trẻ biểu diễn.
Dạy trẻ hát kết hợp gõ đệm theo bài hát: việc đầu tiên là cơ cần chọn bài
hát có nhịp, phách hoặc tiết tấu phát triển theo chu kỳ thuận lợi để có thể dạy trẻ
ứng dụng cách gõ đệm nhịp nhàng vào bài hát.

Khi trẻ đã vận động một cách thành thạo thì giáo viên nên khuyến khích
trẻ vận động một cách sáng tạo theo ý thích riêng của trẻ. Nếu cả lớp nhận xét
thấy vận động đó phù hợp thì cơ có thể mời cả lớp cùng vận động theo bạn. Với
hình thức này trẻ đều thoả sức sáng tạo như vậy giờ học hết sức hấp dẫn.
* Củng cố, ôn luyện bài hát.
Khi học sinh đã thuộc bài hát, cần dạy trẻ thể hiện diễn cảm để các em có
thể biểu diễn dễ dàng, hấp dẫn. Trong khi củng cố luyện tập, chủ yếu sử dụng
biện pháp nhắc lại, cho trẻ hát cùng nhạc cụ. Để tạo sự nhịp nhàng khi hát, cho
học sinh vỗ tay theo nhịp, phách hoặc âm hình tiết tấu của bài hát để tăng thêm
cảm giác về nhịp điệu, tiết tấu.
Ca hát đặc biệt gần gũi và phù hợp với trẻ, sức diễn cảm của giọng hát
cùng những cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp rất thu hút các em. Bài hát là hình
thức thể hiện một cách hình tượng những khái niệm sâu sắc về cuộc sống. Nó
khơi dậy ở trẻ những cảm xúc chân thực với cái đẹp, cái thiện.
3.2. Biện pháp nâng cao hứng thú học hát cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
Để giúp trẻ cảm thụ được các bài hát có giai điệu hay, lời ca đẹp cũng như
qua đó dạy trẻ các kỹ năng ca hát tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp
nhằm nâng cao khả năng hứng thú trong hoạt động âm nhạc đặc biệt là hoạt
động ca hát của trẻ mẫu giáo nhỡ như sau:
* Nghe băng, đĩa hát trong tiết học:
Tổ chức cho trẻ nghe nhạc là hình thức mang tính nghệ thuật nhiều hơn
các hoạt động khác. Đối với dạng hoạt động này cô vừa đàn vừa hát cho trẻ
nghe, sau đó sử dụng máy caset để trẻ được thưởng thức âm nhạc với bản nhạc
có nhạc đệm và tiếng hát của ca sĩ, hoặc được nghe những bản nhạc không lời
đã soạn chuyển thể từ các bài hát, các làn điệu dân ca. Cô giới thiệu bài hát, trò
7


chuyện với trẻ để tìm hiểu về nội dung bài hát, về làn điệu dân ca, về tác giả. Cô
vừa hát vừa đệm đàn, hoặc vừa hát, vừa có động tác phụ hoạ. Tổ chức cho trẻ

nghe hát có thể là chương trình riêng hoặc bạn cho lồng ghép vào các buổi hoạt
động chung. Tuỳ theo nội dung sắc thái âm nhạc, cơ có thể tổ chức để trẻ chăm
chú ngồi nghe hoặc trẻ cùng làm các động tác phụ hoạ theo nhịp điệu, hoặc cử
chỉ minh hoạ theo nội dung lời ca.
Đây là biện pháp có lẽ cịn nhiều hạn chế do điều kiện cơ sở vật chất của
các trường mầm non trong huyện nói chung. Nó cũng đã được thực hiện nhưng
chưa hiệu quả, chưa thường xuyên liên tục và chưa nằm trong biện pháp mà
người giáo viên quan tâm sử dụng. Tuy nhiên đây lại là một biện pháp tác động
rất lớn để đưa bài hát đến với trẻ. Khi trẻ được nghe băng trong tiết học thì mức
độ chú ý của trẻ cao hơn, giúp các em cảm nhận được giai điệu, nội dung bài hát
sâu sắc hơn. Và nếu trẻ hát đúng thì chúng sẽ rất vui, sung sướng vì cảm thấy
mình hát hay giống bạn trong băng. Điều này kích thích học sinh hứng thú đến
với hoạt động ca hát. Bên cạnh đó việc tiến hành dạy hát của giáo viên sẽ hết
sức nhẹ nhàng phù hợp với nguyện vọng của trẻ, không mất thời gian làm mẫu
nhiều.
* Biện pháp sử dụng hình ảnh trực quan.
Các hình ảnh trực quan có thể sử dụng như: Tranh ảnh, mơ hình, đồ chơi,
con rối, động tác minh họa tạo dáng hay bắt chước tiếng kêu của các con vật nào
đó… Ví dụ khi dạy trẻ bài hát “Đàn gà con” có thể cho trẻ quan sát hình ảnh
những con vật ni trong gia đình, bắt chước tiếng kêu của chúng. Tất cả những
điều đó đều gây hứng thú, sự tập trung chú ý của trẻ. Điều này còn phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo nhỡ, với khả năng tư duy trực quan hành
động của các em. Tuy nhiên không nên lạm dụng hình thức này. Sử dụng nó lúc
nào và trong hồn cảnh nào tuỳ thuộc vào khả năng của cơ và sự tiếp nhận của
trẻ. Nếu được sử dụng đúng sẽ là một động lực phát huy tính tích cực của các
em trong hoạt động âm nhạc nói chung và trong ca hát nói riêng.

8

Hình ảnh trẻ bắt chước làm động tác gà gáy
* Hình thức cho trẻ đóng vai nhân vật thơng qua nội dung bài hát.
Đây là một biện pháp chưa được sử dụng nhiều thậm chí có những nơi
chưa đưa vào sử dụng. Ngoài việc học sinh học thuộc bài hát, hát đúng trẻ cịn
có thể đóng vai các nhân vật có trong bài hát. Vì hoạt động chủ đạo của trẻ là
hoạt động vui chơi mà trung tâm là trò chơi đóng vai theo chủ đề. Cho nên trẻ có
thể vận dụng những kinh nghiệm của các vai chơi mà hàng ngày trẻ vẫn được
chơi vào hoạt động âm nhạc khi trẻ được đóng vai các nhân vật. Điều này không
những giúp trẻ cảm thụ sâu sắc giai điệu, nội dung bài hát, mà còn giúp trẻ thể
hiện hành động đúng với những vai chơi. Để giúp trẻ đóng vai nhân vật có trong
bài hát tốt thì giáo viên cần dạy trẻ hát đúng, hát thuộc lời. Việc thể hiện nhân
vật là mức độ cao của việc diễn tả bài hát, nó địi hỏi trẻ phải biết hát diễn cảm,
kết hợp động tác phù hợp với sự diễn tả đó. Để tiến hành được biện pháp đóng
vai cần phải chọn những bài hát vui nhộn, nội dung có yếu tố đối thoại và có
nhân vật cụ thể. Trong khi thể hiện các em có thể sử dụng dụng cụ âm nhạc hoặc
các đồ dùng có liên quan đến vai diễn trẻ sẽ hứng thú hơn rất nhiều. Ví dụ khi
dạy trẻ bài hát “Gà trống, mèo con và cún con” cho trẻ đóng vai các nhân vật
trong bài hát: những chú gà, mèo con, cún con…

9


Hình ảnh trẻ đóng vai các nhân vật trong bài hát:
“Gà trống, mèo con và cún con”
* Vận động minh hoạ theo lời bài hát.
Trẻ khơng có gì thích thú hơn khi được nghe bài hát, được tưởng tượng và
thể hiện về hình ảnh, trạng thái, cử chỉ, điệu bộ của nhân vật. Có thể mỗi em thể
hiện một cách khác nhau tuỳ vào khả năng và trí tưởng tượng của trẻ, cơ khơng
nên áp đặt, gị bó buộc trẻ phải theo vận động chủ quan của cơ.
Ví dụ: Khi dạy bài hát “Cá vàng bơi” có thể cho trẻ vận động minh họa

cho bài hát. Ngoài cách vận động cơ giới thiệu, khuyến khích trẻ biểu diễn
những cách vận động sáng tạo khác cũng phù hợp với nhịp điệu của bài hát.
* Cho trẻ hát theo băng đĩa hình.
Đây là một trong những biện pháp dạy trẻ hát nhằm thay đổi hình thức
học hát của trẻ trong tiết học. Biện pháp này có thể hơi khó đối với các em
nhưng tôi vẫn quyết định đưa vào là một biện pháp nhằm thay đổi hình thức
trong quá trình dạy hát, nâng cao khả năng hứng thú cho trẻ để khi có điều kiện
10


giáo viên có thể khai thác biện pháp này một cách có hiệu quả. Biện pháp này
được tiến hành khi các em đã nắm được khái quát bài hát dưới hướng dẫn của
giáo viên. Thực hiện biện pháp này nhằm cho các em được thoải mái khi hoạt
động, giúp học sinh nắm vững giai điệu, tốc độ của bài hát.
Lúc đầu trẻ có thể hát cịn chưa chuẩn, chưa vững lời, có thể hát nhanh
hoặc chậm hơn so với tiếng nhạc trên băng hình. Nhưng dần dần qua việc hát
nhiều lần trẻ sẽ tự điều chỉnh mình hồ theo giai điệu bài hát đó vì các em đã
thuộc lời và làm quen với giai điệu bài hát ở trên đàn trong hoạt động. Việc trẻ
hát theo băng hình sẽ giúp trẻ thể hiện một cách tự tin, tự nhiên, mạnh dạn, biết
bắt đầu và kết thúc bài hát cùng bạn. Trẻ hồn tồn tự nguyện tham gia khơng
cần sự nhắc nhở của cơ giáo.
3. 3. Biện pháp đa dạng hóa các hình thức dạy trẻ học hát
* Hình thức trên giờ học.
Rèn khả năng học hát cho trẻ trên giờ học có chủ đích là hình thức cung
cấp kiến thức cho trẻ một cách chính xác đầy đủ và có hệ thống nhất. Trong
Hoạt động này 100% trẻ trong lớp đều được tham gia. Xong để hoạt động dạy
hát trên giờ học này đạt hiệu quả cao thì trước khi tiến hành dạy trẻ hát một bài
hát nào đó người giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, về
đồ chơi về nội dung bài hát.
Chuẩn bị chu đáo là khâu hết sức quan trọng. Nếu cô chuẩn bị chu đáo về

đồ dùng phương tiện dạy học về nội dung bài hát thì sẽ cảm thấy tự tin hơn khi
tổ chức các hoạt động dạy học cho trẻ và sẽ lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động học
tập một cách tích cực hơn.
Đặc biệt ở lứa tuổi này, trẻ chỉ có thể hát được những bài ca có âm vực
vừa phải, câu hát đơn giản khơng luyến láy nhiều, vì vậy tơi phải lựa chọn bài
hát có nội dung tính chất âm nhạc phù hợp với nhận thức và tâm lý của trẻ. Khi
đã lựa chọn bài hát, bản thân cơ phải tìm hiểu kỹ nội dung bài hát, cảm thụ bài
hát, tự luyện tập hát rõ lời, đúng nhạc thì mới có thể dạy trẻ hát và rèn luyện kỹ
năng hát cho trẻ tốt được.
Khi tiến hành trên lớp phần thực hiện hát mẫu của cô: Cô phải hát đúng,
hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát, có như vậy trẻ mới tri giác bài hát của cơ một
cách trọn vẹn và chính xác được. Bởi lứa tuổi này, trẻ đang bắt chước và làm
theo người lớn nên mọi cử chỉ, việc làm của cô phải chuẩn mực để làm gương
11


cho trẻ học tập va noi theo. Nếu cô hát không chuẩn lời, giai điệu không đúng
trẻ sẽ bắt chước hát theo đúng như vậy vì thế sẽ rất khó bắt trẻ sửa đúng lại giai
điệu bài hát vì cơ giáo là khuôn mẫu của trẻ.
Trong khi dạy trẻ hát, tôi luôn chú ý lắng nghe trẻ hát để phát hiện ra chỗ
hát sai kịp thời sửa chữa uốn nắn lại cho trẻ. Tơi vận dụng nhiều hình thức sửa
sai cụ thể: Nếu trẻ hát sai lời ca, tôi sửa bằng cách đọc mẫu lại lời ca để trẻ đọc
theo sau đó cho trẻ hát lại câu hát đó vài lượt để trẻ khắc sâu lời ca cô vừa sửa.
Nếu trẻ hát sai giai điệu, lời ca thì tơi phải đánh lại trên nền nhạc câu hát trẻ vừa
hát sai, cho trẻ xướng âm “La” rồi hát lại lời câu hát đó.
Ví dụ: Tơi dạy trẻ bài hát: “ Chú voi con ở bản Đôn” trong chủ điểm thế
giới động vật qua tiết dạy tôi thấy trẻ thường hát sai về giai điệu câu hát “ Chú
voi con ở bản Đơn” vì câu hát này có dấu luyến ở phía sau từ “Chú”cho nên tơi
có thể đánh lại câu hát đó trên nền nhạc và cho trẻ hát lại nhiều lần. Để tránh cho
trẻ sự nhàm chán, tôi cho thi đua hát giữa các nhóm, các tổ xem nhóm nào, tổ

nào hát đúng nhất, hay nhất, có như thế mới kích thích được trẻ tích cực rèn
luyện và gây hứng thú cho trẻ trong học tập.
* Hình thức học hát qua trò chơi âm nhạc
Đối với trẻ thơ, việc làm quen với âm nhạc thơng qua các trị chơi âm
nhạc là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để đem
đến cho trẻ các yếu tố của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng
lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, vì đặc điểm lứa tuổi mầm non là
học mà chơi, chơi mà học. Hiện nay, trong các nhà trường, trò chơi âm nhạc
được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo
dục âm nhạc mầm non, nó có vai trị quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc,
củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu
tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc một cách tốt hơn.
Để tổ chức trò chơi âm nhạc cho trẻ, tơi cần phải lựa chọn trị chơi một
cách phù hợp với trình độ nhận thức, khả năng tiếp nhận của trẻ. Để giúp trẻ
thực hiện được, tơi đã lựa chọn một số trị chơi để rèn kỹ năng ca hát cho trẻ
như: “Nghe giai điệu âm nhạc và xướng âm bằng âm La”, trò chơi “Son, mi”.

12


u cầu của trị chơi này: Khi cơ đánh giai điệu lời ca bài hát nào đó, trẻ
chú ý nghe va xướng âm bằng “âm La” bài hát đó.
Ví dụ: Trong bài hát “Mùa xuân” của tác giả Hoàng Văn Yến, cô đánh
trên đàn: Fa fa son son lá, trẻ hát la la la la lá hoặc qua trò chơi âm nhạc “Tập
làm ca sĩ”, yêu cầu của trò chơi: Cơ hát một câu hát bất kỳ nào đó, khi cơ hát dứt
câu ném bóng vào bạn nào bắt được bóng sẽ hát lại câu cơ vừa hát. Cơ giáo lựa
chọn những câu hát khó, trẻ hay hát sai trong bài hát để cá nhân trẻ được luyện
tập nhiều lần câu hát đó.
* Hình thức dạy trẻ học hát ở mọi lúc mọi nơi
Ngồi hình thức giờ học ở mọi lúc mọi nơi cơ giáo đều có thể tổ chức cho

trẻ rèn luyện khả năng học hát của mình.
Ví dụ: Trong giờ đón trả trẻ cơ có thể mở băng đĩa nhạc các bài hát trong
chủ điểm cho trẻ nghe. Khi được nghe các bài hát trẻ sẽ hát theo bài hát. Qua đó
cũng góp phần rèn luyện cho trẻ khả năng học thuộc bài hát và hát đúng giai
điệu.
Hay trong giờ hoạt động góc. Ở góc nghệ thuật cơ tổ chức cho trẻ biểu
diễn các bài hát trẻ đã học. Qua hoạt động này giúp trẻ củng cố kỹ năng ca hát
vận động rất hiệu quả vì nó là cơ hội để cơ có thể rèn luyện cho từng nhóm, từng
cá nhân trẻ.
Hoặc trong hoạt động ngồi trời sau khi cho trẻ quan sát có chủ đích và
chơi trị chơi vận động xong cô cho trẻ chơi tự do. Trong khoảng thời gian chơi
tự do này cơ có thể bật nhạc cho trẻ nghe. Để qua đó củng cố các kỹ năng âm
nhạc cho trẻ.
* Hình thức tổ chức hội thi
Tổ chức các hội thi là một hình thức giúp trẻ thể hiện tài năng âm nhạc
của mình một cách tốt nhất. Trong mỗi chủ điểm vào buổi thứ 6 tuần cuối cùng
tơi thường hay tổ chức chương trình văn nghệ cuối tuần cho các cháu dưới nhiều
hình thức khác nhau: Như chương trình “Giọng ca vàng tháng 9”, “ Sao mai
điểm hẹn”….Để có cơ hội cho trẻ thể hiện tài năng âm nhạc.

13


Để hình thức này đạt hiệu quả cao đồi hỏi người giáo viên phảo chuẩn bị
chu đáo về mọi mặt. Trang phục âm thanh, sân khấu, viết lời dẫn chương trình…
Khi mọi thứ được chuẩn bị chu đáo trẻ rất hào hứng tham gia và tôi thấy hiệu
quả rất tốt vì nó đã tạo được cho trẻ hứng thú tham gia biểu diễn thể hiện kỹ
năng ca hát, biểu diễn của mình.
3.4. Phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh nhằm nâng cao khả năng học hát
của trẻ

Để trẻ có thêm vốn âm nhạc tốt, tôi phải thường xuyên thông báo, trao
đổi với phụ huynh về những trẻ có khả năng yếu về âm nhạc để gia đình có
hướng bồi dưỡng thêm cho trẻ lúc ở nhà, động viên phụ huynh mua băng đĩa có
bài hát đó về cho các em được luyện tập ở nhà. Làm tốt công tác phối kết hợp
với phụ huynh bản thân tôi nhận thấy kết quả học hát của trẻ tiến bộ rất nhanh.
4. Kết quả và ứng dụng của đề tài
4. 1. Kết quả
* Kết quả trên trẻ

STT

Nội dung khảo sát

1
2

Khả năng thuộc lời bài hát
Khả năng hát đúng giai điệu,

3

hát rõ lời
Khả năng thể hiện điệu bộ
minh họa khi hát

Kết quả khảo sát

TSHS
KS

Đạt

Chưa đạt

28

TS
28/28

%
100

TS
0

%
0

28

26/28

93

2/28

7

28

23/28

82

5/28

18

Nhìn vào bảng kết quả khảo sát cuối năm, so với đầu năm thì thấy kết quả
đã được nâng cao rõ rệt. Khả năng học thuộc lời bài hát, hát đúng giai điệu hát
rõ lời và biết thể hiện điệu bộ minh họa theo bài hát đều tăng lên rõ rệt.
* Đối với giáo viên
Bản thân giáo viên thấy mình thực sự linh hoạt hơn trong quá trình xây
dựng kế hoạch hoạt động lấy trẻ làm trung tâm. Sáng tạo hơn trong quá trình tổ
chức các hoạt động cho trẻ. Tơi đã khẳng định được mình với đồng nghiệp trong
việc tổ chức các hoạt động âm nhạc.

14


Những biện pháp tôi sử dụng đã được đồng nghiệp hưởng ứng và vận
dụng tại trường đạt hiệu quả
* Đối với phụ huynh
Phụ huynh đã hiểu được tầm quan trọng của âm nhạc đối với cuộc sống
của trẻ. Nên đã phối kết hợp chặt chẽ hơn với giáo viên trong cơng tác chăm sóc
giáo dục trẻ.
4. 2. Ứng dụng:
Qua đề tài tôi nghiên cứu và đạt kết quả tốt, tôi thườg xuyên ứng dụng
vào các giờ hoạt động giáo dục âm nhạc tại lớp mình và đã thu được kết quả rất
khả quan. Tôi nhận thấy việc nghiên cứu và thực hiện đề tài này là rất bổ ích

giúp tơi có thêm kinh nghiệm trong đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức
các hoạt động đạt kết quả cao.
Từ những kết quả đã đạt được, tôi đã phổ biến cho đồng nghiệp, các giáo
viên trong trường áp dụng. Góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy trong
trường đồng thời có thể ứng dụng nhân rộng trong phạm vi tồn huyện.
5. Triển vọng của đề tài
Sau khi nghiên cứu và thực hiện đề tài này, bản thân tôi nhận thấy đề tài
này có triển vọng phát triển tốt, nó phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của
địa phương. Tôi mong rằng sáng kiến của tôi sẽ được ghi nhận và nhân rộng trên
phạm vi tồn huyện. Để góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với âm
nhạc nói riêng và nâng cao chất lượng giáo dục trẻ nói chung
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là một nội dung quan trọng
đang được thực hiện với các phương pháp giáo dục khơng áp đặt gị bó trẻ, tạo
điều kện để trẻ có nhiều sáng tạo tiếp nhận bài học và qua việc giáo dục âm nhạc
cho trẻ giúp trẻ phát triển tồn diện về “ Đức, trí, thể, mỹ,”.
Thông qua dạy hát để phát triển tai nghe âm nhạc và nhạy cảm trên cơ sở
rèn luyện những kỹ năng ca hát ở mức độ đơn giản cho trẻ thông qua từng kiểu
loại bài hát. Phát triển giọng hát tự nhiên, củng cố và mở rộng âm vực giọng hát
15


cho trẻ. Do vậy mà cơ giáo cần có nhiều hoạt động gợi mở linh hoạt, tập trung
vào việc dạy học lấy trẻ làm trung tâm để học sinh cảm nhận nhẹ nhàng. Âm
nhạc phải thực sự là nguồn hứng thú với trẻ, lơi cuốn trẻ thích tham gia hoạt
động âm nhạc một cách tự nhiên. Và ca hát là một nội dung giáo dục quan trọng
trong các nội dung giáo dục âm nhạc của trẻ. Với trẻ mầm non việc được ca hát
có lẽ đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu. Trẻ lứa tuổi này đã xuất hiện
hứng thú với âm nhạc và đặc biệt hứng thú với hoạt động ca hát. Tuy vậy những

cảm xúc và hứng thú âm nhạc của các em vẫn chưa ổn định. Khả năng chú ý của
các em còn hạn chế. Do vậy việc tìm ra các biện pháp và áp dụng các biện pháp
tạo hứng thú cho trẻ khi ca hát, giúp cho việc dạy hát của giáo viên đạt hiệu quả
cao nhất.
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài bản thân tôi rút ra một số
bài học kinh nghiệm như sau:
Giáo viên phải tìm hiểu kỹ năng tiếp thu âm nhạc của từng trẻ để có biện
pháp rèn luyện cho phù hợp.
Luôn chú ý đến nghệ thuật biểu diễn để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động
ca hát
Chú ý sửa sai cho trẻ về kỹ năng ca hát và giúp trẻ thể hiện đúng phong
cách nghệ thuật
Sưu tầm và sáng tác nhiều ca khúc để dạy trẻ.
Xây dựng thư viện âm nhạc của lớp để có đầy đủ các thể loại nhạc cần
thiết phục vụ cho hoạt động ca hát của cô và trẻ.
Tạo cho trẻ thói quen đánh giá tác phẩm âm nhạc khi được thưởng thức để
nâng cao kiến thức âm nhạc cho trẻ.
Khuyến khích trẻ sáng tạo phong cách biểu diễn khi thể hiện các tác phẩm
âm nhạc.
Kết hợp với phụ huynh cùng rèn luyện kỹ năng cho trẻ, khuyến khích
phụ huynh cùng rèn luyện kỹ năng cho trẻ, khuyến khích các phụ huynh sưu tầm
các tác phẩm âm nhạc để làm giầu thêm thư viện âm nhạc cho lớp.
2. Kiến nghị

16


* Đối với phòng GD:
Trang bị thêm cơ sơ vật chất: đàn, ti vi, đầu đĩa... cho các lớp 4- 5 tuổi,
các lớp không phải dùng chung nhau.

Bổ sung tài liệu để giáo viên nghiên cứu, bồi dưỡng.
Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, chuyên đề để giáo viên trao đổi
kinh nghiệm học hỏi lẫn nhau để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ. Tạo điều kiện
cho giáo viên được tham quan học hỏi các trường bạn, những sáng kiến kinh
nghiệm hay.
Nhân rộng những sáng kiến kinh nghiệm hay, có tính ứng dụng cao về
lĩnh vực âm nhạc cho giáo viên trong huyện học hỏi.
Trên đây là đề tài nghiên cứu của tôi trong thời gian vừa qua. Khi nghiên
cứu đề tài khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, tơi rất mong sự đóng góp ý
kiến, sự giúp đỡ của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp để sáng kiến của tơi được
hồn thiện hơn và được đưa vào áp dụng thực tế đạt kết quả tốt./.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Đồng Tân, ngày 05 tháng 12 năm 2018
HĐKH TRƯỜNG MN ĐỒNG TÂN

NGƯỜI VIẾT

………………………………………………….………………..
………………………………………………….………………..
………………………………………………….………………..
………………………………………………….………………..

Hoàng Thị Thúy

HỘI ĐỒNG KHOA HỌC HUYỆN HIỆP HÒA
………………………………………………….………………..…………………………………………………
.………………..………………………………………………….………………..………………………………
………………….………………..………………………………………………….………………..……………
…………………………………….………………..………………………………………………….……………

17