Các yếu tố ảnh hưởng đến tính chất hóa lý của mứt đông

 

][ƯỚNA ęẩC EỊH
XƯ YEẩL Gĥ ]ERẪ] ]Y. Eớ HEÌ LCNE
GEOD ęÉO ]ẩO HEậ] JƯừNA HDO

]CịR JRẪN

ęỄ téc sỔ 9=6 HÄH SẾR ]ộ ẫNE EƯỞNA
ęẾN ]ÌNE HEậ] ÈD JÜ HỠD Lụ] ęÝNA
Lýn eỌh6 HNHK NƯỖH ACẫC GEÄ] & [DR TRẫ (]eợ ;_ ]=-2)
APAM6 ]eX. ęằna ]eệ NaỌh Muna
XP]E6
ęố Jdn Dne

43440908

NauyỂn NeẬt Jël
NauyỂn ]eệ EuyỄn ]rdna

43440494
43440481

PƹƤna YeẤl Hảl Rn

434404=1

 

]Y. EỘ H Lcne 92/ ;9;4

1


 

ęCịL Xộ
]cỉu h
ęcỈl

Nồc muna

KỔ hỢh

]rêne kéy

]Ồna

NEẪN ] HỠD ACÄO PCỈN
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 

Gì tæn

ęằna ]eệ NaỌh muna

2


 

LửH JửH

MDNE LửH EÊNE
MDNE LửH KẫNA
LỞ ęẠR-------------------------------------------------------------------------------------------------4
C. ]ờNA TRDN Pỉ Lụ] ęÝNA------------------------------------------------------------------;
C.4. Lợt
Acỗc Ĕýna
tecều---------------------------------------------------------------------------------------------;
C.;.
jé ă?--------------------------------------------------------------------------------------;
C.8. Naun jcều sẨn xuẢt lợt Ĕýna-------------------------------------------------------------------;
D. Naun jcều hne------------------------------------------------------------------------------------;
c. ]räc hëy--hëy----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------;
------------------------------------;
cc. ęƹỜna--------------------------------------------------------------------------------------------------8
K. YeỢ acd-------------------------------------------------------------------------------------------------8
c. YeỢ acd tẤo abj---------------------------------------------------------------------------------8
cc. YeỢ acd tẤo lóc-------------------------------------------------------------------------------2
C.=. Yeën joẤc lợt Ĕýna---------------------------------------------------------------------------------2
C.2. ]ìne heẢt heuna-------------------------------------------------------------------------------------0
D. ]ìne heẢt èd eỌh------------------------------------------------------------------------------------0
K. ]ìne heẢt eød jü--------------------------------------------------------------------------------------0
H. ]ìne hẨl qudn----------------------------------------------------------------------------------------5
C.0. Tuy trêne sẨn xuẢt lợt Ĕýna----------------------------------------------------------------------5
C.1. Häh geìd hẤne quy Ĕệne----------------------------------------------------------------------------49
CC. HÄH SẾR ]ộ ẫNE EƯỞNA ęẾN ]ÌNE HEậ] ÈD JÜ HỠD Lụ] ęÝNA-----44
CC.4. Naun jcều-----------------------------------------------------------------------------------------44
CC.;. Tuä trêne acd necềt---------------------------------------------------------------------------------44
D. Necềt Ĕồ nẢu vé necềt Ĕồ hỡd quä trêne tẤo abj-----------------------------------------------44
K. XỴ tedy ĔỒc häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh--------------------------------------------------44
c.Dnteohydncns-----------------------------------------------------------------------------------44

cc.]otdj pebnoj-----------------------------------------------------------------------------------44
ccc.Pctdlcn----------------------------------------------------------------------------------------48
cv.EoẤt tìne heỔna oxy eød--------------------------------------------------------------------48
CC.8. HeẢt peỢ acd (heẢt tẤo abj)------------------------------------------------------------------------4=
D. Hdrrdabbndn-------------------------------------------------------------------------------------------42
K. Ybhtcn---------------------------------------------------------------------------------------------------42
H. ]ể jề hdrrdabbndn vé pbhtcn--------------------------------------------------------------------------40
CC.=. NỘna Ĕồ ĔƹỜna vé dhcm----------------------------------------------------------------------------40
CC.2. ęồ pE------------------------------------------------------------------------------------------------41
CC.0. Äp suẢt heën geýna vé teỜc acdn acữ necềt-----------------------------------------------------45
CC.1. ęcỄu gcền kẨo quẨn--------------------------------------------------------------------------------45
GẾ] JRẪN----------------------------------------------------------------------------------------------;9
]ÉC JCỀR ]EDO GEẫO-----------------------------------------------------------------------------;4

3


 

MDNE LửH EÊNE
Eêne 4 6 Lợt mýna-------------------------------------------------------------------------------------------;
Eêne ; 6 ]räc hëy-----------hëy---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8
----------------------------------------8
Eêne 8 6 Lợt hdl--hdl----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2
---------------------------------------2
Eêne = 6 Lợt mëu tëy-----------------------------------------------------------------------------------------0
Eêne 2 6 XƤ ĔỘ quy trêne tcến eéne sẨn xuẢt lợt Ĕýna--------------------------------------------------3
Eêne 0 6 Häh hƤ heế suy teoäc Dnteohydncn gec xỬ jü necềt------------------------------------------4;
Eêne 1 6 HƤ heế suy teoäc oxy eød hỡd vctdlcn H gec xỬ jü necềt-----------------------------------48

4


 

MDNE LửH KẫNA
KẨna 4 6 Heể tcæu hẨl qudn ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna----------------------------------------------49
KẨna ; 6 Heể tcỉu èd jü ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna tebo ]HPN-----------------------------------49
KẨna 8 6 Heể tcæu vc scne ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna tebo]HPN-----------------------------------49

5


 

LỞ ęẠR
Pcềt Ndl jé lồt nƹỗh nýna naecềp tủ jëu ĔỜc, vỗc g eẬu necềt Ĕỗc acø lód, ĔẢt nƹỗh
hna td héna hø neữna ĔcỄu gcền teuẬn jỨc ĔỈ trỘna eäc ĔƹỨh neữna joẤc träc hëy Ĕd mẤna,
teƤl naon.
neữna
rcæna hỡd
tuyĔønecæn
teỜc
acdn naecềp
kẨo quẨn
hëyLốc
tƹƤcjoẤc
vỗcträc
lồtĔỄu
sỔhøjoẤc

quẨ eƹƤna
teƹỜnavệgeýna
ĔƹỨhheöna,
jëu, mo
necỄu
modne
Ĕèhỡd
nẨyträc
rd
ĔƹỨh ü tƹởna sẢy vé heế kcến häh joẤc träc hëy vỗc ĔƹỜna ĔỈ tẤo rd lồt joẤc sẨn peảl neẴl
acöp heo teỜc acdn jƹu trữ ĔƹỨh gão méc lé vần acữ ĔƹỨh eƹƤna vệ Ĕằh trƹna hỡd joẤc quẨ Ĕø,
 peỢh vỢ ĔƹỨh neu hạu hỡd teệ trƹỜna tcỉu teỢ, p eỨp vỗc
vỗc hẨl qudn naƹỜc tcỉu móna.
Lốc kồ peẬn hỡd quẨ ĔỄu hø neữna täh mỢna rcæna, neữna sẨn peảl tủ träc hø teỈ teẢy jé
nƹỗh ãp, tcne mạu, gẳo,…]uy necỉn nếu luỔn tỔc Ĕd èd ĔƹỨh nauỘn naun jcều, Ĕd mẤna
èd ĔƹỨh sẨn peảl hýna naecềp teê vcềh sẨn xuẢt lợt Ĕýna tủ träc sẼ acưp kẨo ĔẨl ĔƹỨh tẢt
hẨ neữna u hạu trỉn.
Lợt Ĕýna sẼ jé lồt sẨn peảl hø lóc vệ teƤl naon, peó eỨp vỗc teệ ecếu hỡd neữna naƹỜc
Ĕè vé Ĕdna ƹd teìhe mûna sẨn peảl néy mo ĔƹỨh hẨc tcến qud tủna naéy. Naoéc rd lợt hûn hø
vdc trû geýna neỏ trona vcềh huna hẢp heẢt mcne mƹỤna heo hon naƹỜc, pẻna naủd ĔƹỨh lồt
sỔ kềne jì ặy rd kởc vcềh tecếu heẢt xƤ. EƤn teế nữd, vcềh heế kcến lé sẨn xuẢt lợt Ĕýna sẼ
aøp peạn jél acẨl kỗt vẢn ĔỄ ý necỂl lýc trƹỜna ecền ndy mo tỔc Ĕd èd nauỘn naun jcều
sỬ mỢna (vỏ), träne teẨc kủd kèc rd lýc trƹỜna.

4

6


 

C. ]ờNA TRDN Pỉ Lụ] ęÝNA
C.4. Acỗc tecều
]räc hëy jé neữna teợh Ĉn geä qubn teuồh vỗc hon naƹỜc. Nø acöp huna hẢp heẢt mcne mƹỤna,
heợd necỄu heẢt xƤ, ajuhcm vé heẢt geộna7 acưp acẨc lồt sỔ Ĕồh tỔ heo hon naƹỜc vé lồt sỔ joẤc
träc hëy acöp tĈna sợh ĔỈ geäna heo hƤ teỈ. Mo Ĕø trona heế Ĕồ mcne mƹỤna hỡd hon naƹỜc, rdu
quẨ geýna teỈ tecếu vé nắy héna
h éna trở nỉn qudn trỌna. Gec lợh sỔna naƹỜc mën ĔƹỨh nëna hdo teê
trona geảu peạn Ĉn, tự trỌna rdu quẨ naéy héna tĈna vé sỴ qudn tël vỄ mcne mƹỤna mo träc hëy
huna hẢp naéy héna hdo. Pê teế, vcềh têl ecỈu vé naecæn hợu neữna sẨn peảl tủ träc hëy hø teỈ
 kẨo quẨn ĔỈ móna trona neữna tệna träc lód vủd jél tĈna ecều quẨ gcne tế, vủd jél Ĕd mẤna
eød häh joẤc sẨn peảl teỴh peảl jé hạn tecết. ]rona Ĕø, lợt träc hëy jé sẨn peảl Ĕè hø tủ jëu
ĔỜc, Ĕằh kcềt lợt geý ĔƹỨh xbl neƹ jé lồt løn truyỄn teỔna hỡd nƹỗh td teƹỜna ĔƹỨh móna
necỄu véo häh nắy jỂ tết neƹ lợt kì, lợt eẤt sbn, lợt aủna, lợt lèna hạu, lợt geodc jdna, lợt
mủd,..v…v… Kæn hẤne neữna joẤc lợt geý truyỄn teỔna ở nƹỗh td teê häh joẤc lợt hỡd nƹỗh
naoéc hţna Ĕdna naéy héna ĔƹỨh ƹd heuồna. ]rona Ĕø, peẨc gỈ Ĕến sẨn peảl lợt Ĕýna.
  Lợt Ĕýna jé lồt joẤc teỴh peảl geä peỒ kcến, ĔƹỨh heế kcến tủ häh joẤc träc hëy vé lồt sỔ joẤc
hỡ nẢu vỗc ĔƹỜna Ĕến Ĕồ geý tủ 09- 19%. Ecền ndy Ĕè hø necỄu sẨn peảl lợt Ĕýna tủ träc hëy
neƹ6 täo, mëu, neo, jæ, xoéc, lẬn…, vé neữna sẨn peảl néy ĔƹỨh tcỉu teỢ gệ jỗn ở eạu eết häh
quỔh acd træn teế acỗc. Lợt Ĕýna jé sẨn peảl rẢt tcền mỢna heo häh kữd Ĉn säna nedne hóna häh
joẤc käne lê vé käne quy vỗc Ĕạy Ĕỡ acä trệ mcne mƹỤna, eoằh lợt ĔƹỨh kỒ suna véo häh joẤc
 käne neën gbl, ydourt träc hëy tẤo sỴ Ĕd
Ĕd mẤna, nëna hdo ĔƹỨh acä trệ vé eẢp mần naƹỜc tcỉu móna.
  ]ræn teế
acỗ
acỗcc lý
ecềnacd
ĔèĔêne.
hø eéna
jo

joẤc
Ấc lợt
ne
nedu
du ĔcỈl
ĔƹỨh nỒc
sẨn kẬt
xxuẢt
uẢtrcæna
ở quy
hýna
naecềp
vé quy
LốctrĈl
joẤc lợt
Ĕýnaträc
hø hëy
lồt gệh
eƹƤna
vệ,
vélý
gệhýn
eỨpa
geảu vệ vỗc naƹỜc tcỉu móna, vủd mỂ Ĉn vủd tcền jỨc.
C.;. Lợt Ĕýna jé aê?
Lợt Ĕýna jé häh sẨn peảl heế kcến tủ quẨ tƹƤc eoằh tủ quẨ kän heế peảl (purbb
(purbb quẨ, nƹỗh
quẨ, quẨ sun`ct eød) nẢu vỗc ĔƹỜna Ĕến Ĕồ geý 09-02%, hø kỒ suna pbhtcn edy dadr ĔỈ tẤo abj
Ĕýna. XẨn peảl lợt Ĕýna nỒc kẬt ở vệ naỌt, teƤl Ĕằh trƹna hỡd quẨ. Naoéc eél jƹỨna ĔƹỜna
geä jỗn hø sẲn tủ quẨ, naƹỜc td hûn kỒ suna tl lồt jƹỨna gệ jỗn ĔƹỜna tcne gecết.

Eêne 46 Lợt mýna
C.8. Nauyæn jcều sẨn xuẢt lợt Ĕýna
D. Naun jcều hne
c. ]räc hëy
  Eạu eết häh joẤc träc hëy hø teỈ sỬ mỢna ĔỈ heế kcến lợt Ĕýna. Naun jcều träc hëy móna trona
sẨn xuẢt lợt Ĕýna teƹỜna ở häh mẤna sdu6
7


 

]räc hëy tƹƤc
]räc hëy ĔƹỨh jƹu trữ jẤne eoằh jẤne Ĕýna
]räc hëy eoằh kồt träc hëy ĔƹỨh kẨo quẨn kẴna necềt
]räc hëy eoằh kồt träc hëy Ĕè ĔƹỨh sun`ctb eød (kẨo quẨn kẴna XO )
]räc hëy Ĕè ĔƹỨh sẢy geý
  ]rona Ĕø träc hëy tƹƤc ĔƹỨh xbl jé nauyæn jcều tỔt neẢt
neẢt ĔỈ sẨn xuẢt lợt ĔĔýna
ýna.. ęỔc vỗc nau
nauyæn
yæn
jcều jé träc hëy, naoéc häh heể tcæu vỄ geỔc jƹỨna rcæna, eél jƹỨna heẢt geý, heẢt teƤl, heẢt
léu,... teê heể sỔ pbhtcn vé dhcm jé qudn trỌna neẢt ĔỈ sẨn xuẢt rd sẨn peảl ĔẤt tcæu heuản vê geẨ
nĈna tẤo abj hỡd heöna.
  Naoé
Naoécc rd, ĔỈ sẨn xuẢt rd joẤc lợt Ĕýna heẢt
heẢt jƹỨna teê häh tcæu heuản
heuản heuna neƹ
neƹ peẨc tƹƤc tỔt,

geýna kạl mẬp, sëu teỔc, ở Ĕồ heìn neẢt Ĕệne hţna peẨc ĔƹỨh ĔẨl kẨo. Gìhe teƹỗh vé eêne mẤna
hỡd quẨ hţna geýna Ẩne eƹởna necỄu Ĕến heẢt jƹỨna hỡd lợt Ĕýna.
-

;

Eêne ;6 ]räc hëy
cc. ęƹỜna
  ęƹỜna hø geẨ nĈna tẤo nnỉn
ỉn hẢu trưh sẨn peảl7 huna hẢp nĈn
nĈnaa jƹỨna7 ĔcỄu heểne Ĕồ eéc eûd
eûd acữ
Ĕồ heud, Ĕồ naỌt vé lóc teƤl7 tĈna eél jƹỨna heẢt geý vé tĈna teỜc acdn kẨo qudn sẨn peảl
neỜ tĈna äp jỴh teảl teẢu.
  ]rona sẨn xuẢt lợt Ĕýna, eốn
eốn eỨp syrup suhrosb-ĔƹỜna
suhrosb-ĔƹỜna naeệhe ĔẨo. ęƹỜna naeệhe ĔẨo acöp
acöp
naĈn heằn sỴ gết tcne suhrosb hỡd sẨn peảl lợt Ĕýna hø nỘna Ĕồ heẢt geý mƹỗc 05% trona suỔt
quä trêne kẨo quẨn. ]uy necæn, nếu nỘna Ĕồ ĔƹỜna quä hdo, sỴ teảl teẢu häh peën tỬ nƹỗh rd
naoéc jỗn jél heo hẢu tröh sẨn peảl kệ hợna. ]ể jề jƹỨna ĔƹỜna naeệhe ĔẨo tỔc ƹu jé tủ 82-=9%
tỒna jƹỨna ĔƹỜna sỬ mỢna.
 Naoéc rd hø teỈ sỬ mỢna lồt sỔ joẤc ĔƹỜna geäh ĔỈ tedy teế suhrosb neƹ6 Ldjtosb, syrup
ajuhosb, syrup `ruhtosb,... ĔỈ tĈna eél jƹỨna heẢt geý, acẨl ecền tƹỨna gết tcne, ecều heểne lóc
vệ edy acẨl hec p heo sẨn xuẢt sẨn peảl. ]uy necæn, vcềh tedy teế ĔƹỜna suhrosb kẴna häh joẤc
ĔƹỜna geäh hø teỈ jél tedy ĔỒc teỜc acdn tẤo abj hţna neƹ lồt sỔ tìne heẢt hỡd abj kdn Ĕạu. Pì
mỢ neƹ vcềh tl ldjtosb sẼ jél acẨl teỜc acdn tẤo abj vé gão méc geoẨna pE tẤo abj7 neƹna
vcềh teæl véo `ruhtosb jél tĈna teỜc acdn tẤo abj. EƤn nữd, vcềh tedy teế lồt peạn edy toén kồ
jƹỨna ĔƹỜna geäh jél tedy ĔỒc eoẤt Ĕồ nƹỗh trona eốn eỨp, hø teỈ jél tedy ĔỒc tƹƤna täh gệ
nƹỗh trona quä trêne tẤo abj.

K. YeỢ acd
c. YeỢ acd tẤo abj
8


 

  ]rona rdu quẨ Ĕè hø sẲn heẢt tẤo Ĕýna jé pbhtcn neƹna eél jƹỨna rẢt ìt, vê vẬy naƹỜc td kỒ suna
teæl pbhtcn kồt, pbhtcn hý Ĕằh, tcne kồt kcến tìne, dadr-dadr (teẤhe) eoằh häh joẤc rdu quẨ acéu
 pbhtcn (neƹ täo).
Ybhtcn
HẢu tẤo6 Ybhtcn jé lồt pojysdhedrcmb, tỘn tẤc peỒ kcến trona teỴh vẬt, jé teéne peạn tedl
acd
acd xëy
xëy mỴ
mỴna
na hẢu tr
tröh
öh tế kéo.
kéo. Ở te
teỴh
Ỵh vẬt
vẬt pbht
pbhtcn
cn tỘn
tỘn tẤc
tẤc he
heỡỡ yế
yếuu ở ; mẤna
mẤna66 MẤ

MẤna
na
 protopbhtcn geýna tdn vé mẤna eûd tdn hỡd pbhtcn. Mƹỗc täh mỢna hỡd dhcm, bnzylb
 protopbhtcndsb eoằh gec acd necềt teê protopbhtcn
protopbhtcn heuyỈn teéne pbhtcn.
-

]ìne heẢt6 Ybhtcn hø tìne heẢt jél Ĕýna tỢ. Gec hø lằt hỡd dhcm vé ĔƹỜna nø hø geẨ nĈna
tẤo abj.
HƤ heế tẤo abj hỡd pbhtcn6
pbhtcn6 ]óy joẤc pbhtcn hø lợh Ĕồ lbteoxyj
lbteoxyj èd gệh nedu lé hø hƤ 
heế tẤo abj gệh nedu.
* ELY6 ]Ấo abj kẴna jcæn gết eymro
Jcæn gết acữd häh peën tỬ pbhtcn vỗc nedu heỡ yếu neỜ häh hạu eymro acữd häh nèl
eymroxyj. Jcỉn gết eymro ĔƹỨh ne teéne acữd häh peën tỬ pbhtcn hø teỈ jé jé eymroxyj-eymroxyj,
hdrkoxyj-hdrkoxyj, eoằh eymroxyj-hdrkoxyj. GcỈu jcæn gết néy geýna kỄn mo Ĕø häh abj tẤo teéne
sẼ lỄl mặo mo tìne mc Ĕồna hỡd häh peën tỬ trona geỔc abj.
HẢu tröh abj peỢ teuồh véo eél jƹỨna ĔƹỜna, eél jƹỨna dhcm, eél jƹỨna pbhtcn, joẤc pbhtcn
vé necềt Ĕồ, 89-29% ĔƹỜna teæl véo pbhtcn jé sdhhedrosb. Mo Ĕø hạn muy trê Ĕồ pE dhcm ĔỈ gec
Ĕun nẢu sẼ xẨy rd quä trêne naeệhe ĔẨo ĔƹỜna sdhhedrosb. ]uy necỉn hţna gna nỉn móna q
necỄu
dhcmEƤn
vê pE
teẢpteẢp,
sẼ ặy
naeệhe
lồtrdjƹỨna
ĔƹỜna
sdhhedro

sdhhedrosb
sb ặyvøn
rd sỴhỢh
gếttrona
tcne
ajuhosb.
nữd,q
ở pE
qrdtrêne
tẤo ĔẨo
abj xẨy
nedne
tẤo nỉn
ecền tƹỨna
sẨn peảl.
Gec móna jƹỨna pbhtcn vƹỨt q jƹỨna the eỨp t hẢu trưh abj tẤo tne rẢt hợna. Mo Ĕø
gec naun jcều hø heợd necỄu pbhtcn ELY næn tcến eéne joẤc kỏ kỗt kẴna hähe Ĕun jëu eƤn. Gec
sỬ mỢna lồt jƹỨna hỔ Ĕệne kẢt hợ lồt joẤc pbhtcn néo teê pE, necềt Ĕồ héna acẨl, eél jƹỨna
ĔƹỜna héna hdo teê quä trêne tẤo abj mcỂn rd héna nedne.
* JLY6 ]Ấo abj kẴna jcæn gết vỗc con Hd
Gec hø lằt Hd , nady hẨ nỘna Ĕồ mƹỗc 9,4% sdo heo hecỄu méc peën tỬ pbhtcn peẨc ĔẤt lợh
Ĕồ neẢt Ĕệne. Abj pbhtcn hø heể sỔ lbteoxyj teẢp teƹỜna hø tìne heẢt Ĕén eỘc acỔna neƹ abj dadrdadr. Gec jƹỨna pbhtcn néy vƹỨt quä jƹỨna teìhe eỨp teê sẼ jél abj quä hợna, mo Ĕø næn Ĕun jëu
eƤn ĔỔc vỗc nauyæn jcều heợd necỄu pbhtcn. ]uy necæn, heẢt jƹỨna eề gbo pbhtcn JLY peỢ teuồh
;+ ¿ ¿

;+ ¿ ¿

jỗn
tìne heẢt hỡd
Edc yếu

tỔ qudn
trỌna eéna Ĕạu jé hecỄu méc lẤhe peën tỬ pbhtcn vé
lợhvéo
Ĕồ lbteoxyj
èdpbhtcn.
trona pn
tỬ hỡd
hna.
ụna mỢna6 ]Ấo rd hẢu trưh lợt Ĕýna vé lợt träc hëy geýna kệ tedy ĔỒc trona quä trêne vẬn
heuyỈn, acẨl sỴ pệ vỤ hẢu trưh. ]rona lồt sỔ trƹỜna eỨp, pbhtcn hûn ĔƹỨh sỬ mỢna vỗc
hdrrdabbndn ĔỈ tĈna ecều quẨ tẤo abj.
Hdrrdabbndn
  Hdrrdabbndn
Hdrrdabbndn jé pojysd
pojysdhhedrc
hhedrcmb,
mb, lẤhe teẸna
teẸna,, geỔc jƹỨna peën tỬ jỗn, ĔƹỨh hẢu tẤo häh ĔƤn vệ
adjdhtosb vé 8,0 - dneymroadjdhtosb (8,0 - DA), hẨ mẤna suj`dtb vé geýna peẨc mẤna suj`dtb, jcæn
gết nedu kởc nỔc ajyhoscmb δ - (4,8) vé λ - (4,=). XỴ sắp xếp Ĕd mẤna trona tỴ necæn hỡd häh eỨp
 peạn néy tẤo rd kd mẤna hƤ kẨn hỡd hdrrdabbndn jé gdppd
gdppd (ζ), cotd vé jdlkmd (η).
Hdrrdabbndn ĔƹỨh sỬ mỢna rồna rèc vé tìne tẤo abj hỡd hdrrdabbndn hø teỈ tedy ĔỒc vé hẨc tecền
 kẴna hähe sỬ mỢna gết eỨp kd joẤc hdrrdabbndn (gdppd, cotd, jdlkmd).
  ẫne eƹởna hỡd necềt Ĕồ hţna jé yếu tỔ qudn trỌna xäh Ĕệne joẤc hdrrdabbndn

9


 

néo ĔƹỨh sỬ mỢna trona eề teỔna teỴh peảl. ]Ảt hẨ häh hdrrdabbndn ĔỄu tdn ở necềt Ĕồ hdo vé
acẨl Ĕồ neỗt. ]uy necæn, mẤna gdppd vé cotd tẤo abj geäh nedu ở ĔcỄu gcền necềt Ĕồ kắt Ĕạu tủ =9
℈H  Ĕến
 Ĕến 19℈H  peỢ
 peỢ teuồh véo teéne peạn hdtcon ecền mcền. Mo vẬy, häh abj néy teƹỜna kỄn ở necềt
Ĕồ peûna neƹna heöna jẤc hø teỈ tdn heẨy gec acd necềt hdo eƤn geoẨna 2- 49 ℈H  so
 so vỗc necềt Ĕồ
tẤo abj. Ở necềt Ĕồ jẤne, eề teỔna abj ĔƹỨh peỢh eỘc.
  Ở necềt Ĕồ teẢp eƤn ne
necềt
cềt Ĕồ tẤo abj, hdrrda
hdrrdabbndn
bbndn eạu neƹ kỄn ở pE teýna
teýna teƹỜna tro
trona
na teỴh
 peảl. ]uy necæn Ĕồ neỗt sẼ acẨl ở pE : =,8 nếu
nếu heế kcến trona ĔcỄu gcền nëna
nëna necềt hdo eƤn.
  ụna mỢna trona sẨn xuẢt lợt Ĕýna6 ]Ấo abj, gcỈl soät Ĕồ neỗt vé tẤo hẢu trưh, hẨc tecền tìne heẢt
tẤo abj vé gcỈl soät tẤo abj, quä trêne sỬ mỢna hdrrdabbndn vé peỔc trồn hdrrdabbndn vỗc häh teéne
 peạn geäh sẼ hẨc tecền ĔƹỨh hẢu trưh lợt Ĕýna.
cc. YeỢ acd tẤo lóc
  ]rona
]rona quä trêne sẨn xuẢt lợt Ĕýna
Ĕýna,, häh heẢt tẤo eƹƤna (heế peảl eƹƤna)
eƹƤna) ĔƹỨh sỬ mỢna vỗc
lỢh Ĕìhe jél tĈna eƹƤna vệ heo sẨn peảl. ]rona quä trêne sẨn xuẢt, naƹỜc td hø teỈ sẨn xuẢt häh
heế peảl eƹƤna tủ6

-  Nauyæn jcều tỴ necæn6 tcne mạu teý (bssbntcdj ocj), mệhe trìhe, mệhe hẢt, vé eƹƤna vc scne
vẬt.
   Naun jcều tỒna eỨp6 ĔƹỨh hecd jél edc neøl jé häh eỨp heẢt ĔƹỨh teu neẬn tủ quä
trêne tỒna eỨp eød eỌh neƹna hø teỈ têl teẢy trona tỴ necæn vé geýna teỈ têl teẢy trona
tỴ necæn.
C.=. Yeën
YeënjoẤc
joẤclợt
lợtĔýna
Ĕýnatebo nauyæn jcều6 8 joẤc
-

-

-

 Nauyæn jcều jé nƹỗh quẨ edy scro td hø sẨn peảl jé lợt Ĕýna tủ nƹỗh quẨ edy hûn aỌc jé
Fbjjy. Nếu nƹỗh quẨ sun`ct eoä, trƹỗh gec nẢu lợt peẨc geỬ XO; kẴna hähe Ĕun nøna ĔỈ
eél jƹỨna XO; trona sẨn peảl geýna quä 9,9;2%. ]óy tebo Ĕồ neỗt hỡd nƹỗh quẨ vé Ĕồ
Ĕýna hỡd sẨn peảl lé naƹỜc td ped eoằh geýna ped teæl pbhtcn. Lợt Ĕýna Fbjjy teƹỜna
hø Ĕồ sềt lện ĔỘna neẢt vé teƹỜna trona suỔt.
 Nauyæn jcều jé purbã quẨ, hø teỈ móna rcỉna lồt heỡna joẤc eoằh eốn eỨp necỄu joẤc quẨ,
hø teỈ móna purbb quẨ tƹƤc edy purbb quẨ kän heế peảl,td teu ĔƹỨh sẨn peảl jé Fdl.
 Nauyæn jcều jé quẨ tƹƤc, ĔỈ nauyæn edy hắt lcếna (tƹƤc, sun`ct eäo edy jẤne Ĕýna) nẢu
vỗc ĔƹỜna, hø ped eoằh geýna ped teæl dhcm teỴh peảl vé pbhtcn, td hø sẨn peảl jé
Ldrldjdmb.

Eêne 86 Lợt hdl

10

 

Eêne =6 Lợt mëu tëy
C.2. ]ìne heẢt heuna
D. ]ìne heẢt eød eỌh
Hø kd teéne peạn eød eỌh qudn trỌna trona häh joẤc lợt Ĕýna teƹỜna ĔƹỨh móna ĔỈ sẨn xuẢt
lợt Ĕýna jé pbhtcn, ĔƹỜna vé dhcm6
Ybhtcn jé häh heuốc peën tỬ ĔƹỜna méc jcæn gết, ĔƹỨh têl teẢy tỴ necæn trona tne tế kéo
teỴh vẬt. Lằh mó hna td aỌc heöna lồt hähe heuna heuna jé 'pbhtcn', neƹna hẢu tröh
hỡd hna hø teỈ tedy ĔỒc, hţna neƹ gè xäh Ĕệne7 lồt hẢu tröh heuna teý ĔƹỨh Ĕƹd rd
trona eêne Ẩne, neƹna trỉn teỴh tế hẢu trưh tỒna teỈ hø teỈ peợh tẤp eƤn necỄu. Ybhtcn
ĔƹỨh têl teẢy trona träc hëy, Ĕằh kcềt jé ở vỏ vé jòc. ęun sýc lợt acẨc peøna pbhtcns tủ
träc hëy ĔƹỨh sỬ mỢna7 vỗc jƹỨna ĔƹỜna vé Ĕồ dhcm hne xäh lé hna td sẼ teẨo juẬn ở 
 peạn sdu, häh heuốc pbhtcn méc hø teỈ jcæn gết vỗc
vỗc nedu teýna qud tƹƤna täh acữd häh peën
tỬ, tẤo teéne lồt lẤna jƹỗc abj. Gec nø Ĕè eêne teéne, lợt hø teỈ ĔƹỨh ĔỈ nauồc vé
lẤna jƹỗc abj "acữ" teéne peạn nƹỗh trona lợt, mần Ĕến Ĕýna gết. Eél jƹỨna pbhtcn
hỡd häh joẤc träc hëy geäh nedu gệh nedu6 Häh joẤc träc hëy neƹ täo vé ph kỘn tỬ hø
eél jƹỨna pbhtcn hdo eƤn so vỗc neữna joẤc träc hëy neƹ mëu tëy vé lël xýc. ]rona
trƹỜna eỨp lợt ĔƹỨh jél tủ träc hëy hø pbhtcn teẢp, teê träc hëy hø eél jƹỨna pbhtcn hdo
eƤn hţna peẨc ĔƹỨh Ĕƹd véo, eoằh peẨc teæl pbhtcn teƹƤna lẤc. Ybhtcn teƹƤna lẤc ĔƹỨh
jẢy tủ vỏ hỡd träc hëy hø löc, hø eél jƹỨna pbhtcn tỴ necæn hdo.
-

Lồt peạn qudn trỌna geäh hỡd lợt jé eél jƹỨna ĔƹỜna, yếu tỔ qudn trỌna tẤo næn
eƹƤna vệ vé hţna Ĕøna lồt vdc trû trona vcềh acöp lợt Ĕýna Ĕằh. Naoéc vcềh jél naỌt
lợt, ĔƹỜna hţna acöp tẤo teéne pbhtcn. Naoéc rd, ĔƹỜna hø täh mỢna kẨo quẨn kẴna hähe
jcæn gết häh peën tỬ nƹỗh vỗc heìne nø, nø jél acẨl jƹỨna nƹỗh hø sẲn trona lợt, Ĕến

lợh quä teẢp heo sỴ peät trcỈn hỡd vc scne vẬt, acöp ĔẨl kẨo rẴna lợt geýna kệ eỏna
quä nedne sdu gec ĔƹỨh jél rd.
Dhcm hţna rẢt qudn trỌna trona vcềh acưp pbhtcn ne tne. Häh nèl HOOE trona
 pbhtcn teƹỜna kệ con èd, vé häh Ĕcền tìhe ël trỉn häh pn tỬ lé q trêne con èd néy
aëy rd hø teỈ aëy rd jỴh Ĕảy vé naĈn geýna heo häh heuốc pbhtcn hø teỈ eêne teéne lẤna
jƹỗc abj. ]räc hëy tỴ necæn hø heợd dhcm - ĔƹỨh kcết Ĕến necỄu neẢt jé dhcm hctrch neƹna
dhcm ldjch vé dhcm tdrtdrch hţna ĔƹỨh têl teẢy trona lồt sỔ joẤc träc hëy. ]rona gec lồt
sỔ dhcm sẼ ĔƹỨh Ĕøna aøp kởc träc hëy lé tủ Ĕø lợt ĔƹỨh tẤo rd, teƹỜna ĔcỄu néy sẼ

Ĕỡ ĔỈ
K. ]ìnegna
heẢt èd
jü ĔẤt ĔƹỨh Ĕồ pE lona luỔn vé vê jü mo néy, peẨc teæl necỄu dhcm eƤn.

11


 

HẢu trưh6 Kd tne peạn hne jé ĔƹỜna, pbhtcn vé dhcm Ẩne eƹởna Ĕến hẢu tröh hỡd lợt
Ĕýna. ęỈ lợt Ĕýna hø hẢu tröh tỔt neẢt teê häh teéne peạn hạn hø neữna tể jề peó eỨp (tóy teuồh
véo joẤc sẨn peảl hỡd lợt Ĕýna). HẢu tröh tỔt vé Ồn Ĕệne sẼ jél heo hẢu tröh abj hỡd lợt Ĕýna
ĔƹỨh lỄl vé mặo7 hẢu tröh Ĕýna Ĕằh ĔƹỨh tỔt neẢt hţna neƹ Ĕồ sềt Ĕbl jẤc ĔƹỨh Ĕồ vủd peẨc.
ęƹỜna, pbhtcn vé dhcm Ẩne eƹởna Ĕến hẢu tröh hỡd lợt Ĕýna.
ęỈ lợt Ĕýna hø hẢu tröh tỔt neẢt teê häh teéne peạn hạn hø neữna tể jề peó eỨp (tóy
teuồh véo joẤc sẨn peảl hỡd lợt Ĕýna).
HẢu tröh tỔt vé Ồn Ĕệne sẼ jél heo hẢu tröh abj hỡd lợt Ĕýna ĔƹỨh lỄl vé mặo7 hẢu tröh
Ĕýna Ĕằh ĔƹỨh tỔt neẢt hţna neƹ Ĕồ sềt Ĕbl jẤc ĔƹỨh Ĕồ vủd peẨc.
ęồ neỗt6 ęồ neỗt hỡd lợt Ĕýna tóy teuồh véo joẤc nƹỗh eod quẨ ĔƹỨh móna ĔỈ sẨn xuẢt sẨn
 peảl. ęồ neỗt kệ täh Ĕồna kởc neữna heẢt peỢ acd jé pbhtcn vé hdrrdabbndn. XỴ tedy ĔỒc hỡd

necềt Ĕồ vé nỘna Ĕồ pE, hỢ teỈ gec hdrrdabbndn tdn ở necềt Ĕồ hdo sẼ jél acẨl Ĕồ neỗt hûn nếu
necềt Ĕồ teẢp eƤn necềt Ĕồ tẤo abj, hdrrdabbndn eạu neƹ kỄn ở pE teýna teƹỜna trona teỴh peảl
teê Ĕồ neỗt sẼ Ồn Ĕệne. Pê vẬy hạn sỬ mỢna jƹỨna heẢt peỢ acd ĔỈ peỔc trồn vỗc tể jề peó eỨp ĔỈ
tẤo Ĕồ neỗt Ồn Ĕệna heo sẨn peảl.
ęồ Ĕýna Ĕằh6 ęằh ĔcỈl heuna hỡd häh joẤc lợt Ĕýna jé ĔỄu hø lồt Ĕồ Ĕýna Ĕằh neẢt Ĕệne,
tóy teuồh véo tìne heẢt hỡd lốc joẤc. HeẢt tẤo Ĕýna jé yếu tỔ Ẩne eƹởna trỴh tcếp Ĕến Ĕồ Ĕýna
Ĕằh hỡd lợt. HeẢt tẤo Ĕýna hø sẲn trona quẨ jé pbhtcn. ]uy necæn nếu joẤc quẨ geýna hø necỄu
jƹỨna pbhtcn hạn tecết ĔỈ tẤo Ĕồ Ĕýna heo sẨn peảl teê hø teỈ teæl pbhtcn kồt, pbhtcn hý Ĕằh,
hdrrdabbndn, dadr-dadr (teẤhe) eoằh häh joẤc quẨ acéu pbhtcn (neƹ täo) ĔỈ tĈna Ĕồ Ĕýna heo sẨn
 peảl. Nếu sẨn peảl lợt Fbjjy teê hø Ĕồ Ĕýna vủd peẨc geýna quä hợna (39%), hø tìne Ĕén eỘc7
hûn vỗc lợt Fdl hø Ĕồ Ĕýna tủ lợh geä Ĕến truna kêne mo hø heợd jƹỨna ĔƹỜna ĔƹỨh teæl véo
(09-02%), gết eỨp vỗc pbhtcn vé dradr ĔỈ tẤo Ĕýna vé huỔc hóna jé lợt Ldrldjdmb, hø Ĕồ Ĕýna
tủ 29- 09%, kỒ suna teæl ĔƹỜna, hø eoằh geýna kỒ suna pbhtcn. Hø teỈ teẢy tóy teuồh véo tìne
heẢt hỡd tủna joẤc lé hø nỘna Ĕồ, tể jề ped trồn geäh nedu.
GeẨ nĈna tẤo abj6
XỴ tẤo abj trona heế kcến lợt Ĕýna jé sỴ tẤo teéne geýna acdn kd hecỄu hỡd Xpcbsb. Gec
eỨp heẢt tẤo Ĕýna teê hø hẢu tröh sỨc, gec jél jẤne teê häh sỨc néy tẤo teéne geýna acdn
 kd hecỄu kởc häh jcæn gết nadna trona peën tỬ vé kuồh häh sỨc jcæn gết véo eề teỔna
geýna acdn kd hecỄu hø teỈ jé häh jcæn gết hƤ kẨn acữd häh heợh nĈna, jcæn gết joẤc edc
neƹ jcæn gết eymro, jcæn gết kẴna jỴh t acữd häh nèl djgyj. Eề teỔna ĔƹỨh tẤo teéne
sẼ acữ ĔƹỜna kæn trona nø naĈn geýna heo nƹỗh Ĕc rd.
-

Häh
Ĕếnnecềt,
geẨ nĈna
nỘna
heẢt tẤo Ĕýna, necềt Ĕồ hỡd quä
trêneyếu
tẤo tỔ

abj,Ẩne
teỜceƹởna
acdn acữ
nỘnatẤo
Ĕồ abj
acữdjédhcm
véĔồ
ĔƹỜna6
+ NỘna Ĕồ heẢt tẤo Ĕýna6 Abj ĔƹỨh eêne teéne mo heẢt tẤo Ĕýna eêne teéne lồt lẤna jƹỗc
 peợh tẤp. NỘna Ĕồ heẢt tẤo Ĕýna héna hdo teê Ĕồ kỄn aabj
bj néy héna tỔt. Naoéc rd ,trỌna jƹỨna
jƹỨna
 peën tỬ heẢt tẤo Ĕýna Ĕøna vdc trû qudn trỌna trona vcềh xäh Ĕệne geẨ nĈna tẤo
tẤ o abj trona
 peën tỬ. Häh peën tỬ jcæn gết vỗc nedu tẤo teéne eề teỔna lẤna geýna acdn kd hecỄu
h ecỄu neẴl
acữ häh muna mệhe vé häh heẢt tdn kæn trona. Nếu peën tỬ quä naắn teê abj lỄl vé mỂ heẨy
jỏna.
+ Necềt Ĕồ quä trêne tẤo abj6 Abj ĔƹỨh eêne teéne kởc häh eỨp heẢt tẤo Ĕýna lé lốc heẢt hø
necềt Ĕồ ẻd tdn, ĔcỈl gết tcne gệh nedu nỉn tóy véo heẢt tẤo Ĕýna, nỘna Ĕồ peỔc trồn acữd
häh heẢt lé hø neữna necềt Ĕồ nẢu, kẨo quẨn peó eỨp. Necềt Ĕồ hdo sẼ jél tĈna nauy hƤ 
lợt Ĕýna kệ tähe nƹỗh, abj pbhtcn geýna kỄn, naƹỨh jẤc, necềt Ĕồ quä teẢp teê hẢu tröh lợt
Ĕýna kệ lỄl, heƹd tẤo ĔƹỨh abj. Geýna neữna peẨc ĔcỄu heểne necềt Ĕồ peó eỨp, teỜc acdn
nẢu hţna hạn tìne tộn eỨp jü ĔỈ hø Ĕồ kỄn abj tỔt neẢt. Naoéc rd, heể tcæu vỄ geỔc jƹỨna

12


 

rcæna, eél jƹỨna heẢt geý, heẢt teƤl
rcæna,
teƤl,, heẢt léu,… hø sỴ Ẩne eƹởna jỗn Ĕến geẨ nĈna tẤo
abj.
+ NỘna Ĕồ acữd dhcm vé ĔƹỜna6 ęƹỜna vé dhcm jé edc yếu tỔ hø lỔc tƹƤna qudn heằt heẼ vỗc
nedu. Gec nỘna Ĕồ E+ hdo teê hø teỈ acẨl jƹỨna ĔƹỜna vé naƹỨh jẤc. ęƹỜna jé lồt teéne
 peạn qudn trỌna trona vcềh tẤo abj, teƹỜna ĔƹỨh sỬ mỢna ở mẤna syrup ‘ ĔƹỜna naeệhe ĔẨo.
Gec ĔƹỜna teẢp abj tẤo teéne yếu, naƹỨh jẤc nếu ĔƹỜna quä hdo mần Ĕến ecền tƹỨna gết tcne
ĔƹỜna. Pcềh tedy teế suhrosb kẴna häh joẤc ĔƹỜna geäh neƹ syrup ajuhosb, syrup `ruhtosb
sẼ jél tedy ĔỒc teỜc acdn tẤo abj hỡd sẨn peảl, tedy ĔỒc häh tƹƤna täh gệ nƹỗh.
-

JƹỨna pbhtcn vé dhcm hỡd träc hëy ĔƹỨh xbl jé qudn trỌna trona tcæu heuản heẢt jƹỨna
hỡd abj trona lợt. MỴd véo eél jƹỨna pbhtcn, träc hëy ĔƹỨh hecd jél = nèl hne6
+ ]räc hëy necỄu pbhtcn, necỄu dhcm
+ ]räc hëy necỄu pbhtcn, ìt dhcm
+ ]räc hëy ìt pbhtcn, necỄu dhcm
+ ]räc hëy ìt pbhtcn, ìt dhcm
Heể tcỉu vỄ geỔc jƹỨna rcæna, eél jƹỨna heẢt geý, heẢt teƤl, heẢt léu,… hø sỴ Ẩne eƹởna
jỗn Ĕến geẨ nĈna tẤo abj.
JƹỨna pbhtcn vé dhcm hỡd träc hëy ĔƹỨh xbl jé qudn trỌna trona tcỉu heuản heẢt jƹỨna hỡd abj
trona lợt.
HẢu trưh abj6
XỴ tẤo abj trona heế kcến lợt Ĕýna Ĕø jé sỴ tẤo teéne geýna acdn kd hecỄu hỡd Xpcbsb.
-

EỨp heẢt tẤo Ĕýna teê hø hẢu tröh sỨc, gec jél jẤne teê häh sỨc néy tẤo teéne geýna acdn
 kd hecỄu kởc häh jcæn gết nadna trona peën tỬ vé kuồh häh sỨc jcæn gết véo eề teỔna
teỔna geýna
acdn kd hecỄu hø teỈ jé häh jcæn gết hƤ kẨn acữd häh heợh nĈna, jcæn gết joẤc edc, jcæn gết

eymro, jcæn gết kẴna jỴh t acữd häh nèl djgyj.
YeỢ teuồh véo l jƹỨna heẢt Ĕýna, necềt Ĕồ, eél jƹỨna ĔƹỜna vé dhcm.
H. ]ìne heẢt hẨl qudn
PỄ hẢu tröh6 KỄ lằt peẸna, køna lỄl, eêne geỔc ĔỘna neẢt, hẢu tröh abj lỄl, Ĕồ Ĕýna tỔt,
geýna kỌt.
PỄ léu sắh6 Léu tỴ necæn hỡd mệhe quẨ kdn Ĕạu, ĔỘna neẢt trona toén geỔc sẨn peảl.
PỄ lóc vệ6 Lóc vệ tỴ necỉn Ĕằh trƹna hỡd träc hëy (tóy teuồh véo joẤc sẨn peảl), c ẻd vé
gna hø lóc vệ jẤ.
PỄ Ĕồ sềt6 XẨn peảl hø Ĕồ sềt hdo.
 
C.0. Tuy trêne sẨn xuẢt lợt Ĕýna

13


 

Eêne 26 XƤ ĔỘ quy trêne tcến eéne sẨn xuẢt lợt Ĕýna
AcẨc the quy trêne6
JỴd heỌn naun jcều6 ]räc hëy heỌn häh quẨ heìn Ĕỏ, teệt lỄl. TuẨ hø vết sëu edy eƹ
eỏna lồt peạn hţna hø teỈ sỬ mỢna sdu gec hắt kỏ peạn eƹ.
[Ửd6 [Ửd sẤhe tẤp heẢt, kỢc kản käl træn kỄ lằt träc kẴna
träc  kẴna nƹỗh sẤhe, hắt kỏ Ĕạu vé
-

-

-

huỔna

rỘc hắt
teéne
lcếna
neỏ. lcếna eoằh träc véo läy heé teu ĔƹỨh purb. Kè vé
Heé6 Geởc
Ĕồna
läyneữna
heé. Heo
neữna
eồt ĔƹỨh joẤc rd.
JỌh6 Acd necềt mệhe heo tỗc =9-29 oH, sdu Ĕø jỌh vé vắt mệhe hecết qud vẨc jỌh, teu ĔƹỨh
mệhe quẨ trona hø heợd pbhtcn. Uäh Ĕệne eél jƹỨna heẢt geý mệhe quẨ trona kẴna Krcx
gế.
YeỔc trồn6 KỒ suna ĔƹỜna, dhcm hctrch ĔỈ ĔcỄu vệ, heẢt tẤo Ĕýna (pbhtcn, hdrrdabbndn) ĔỈ
tẤo hẢu tröh lona luỔn.
+ Mệhe
M ệhe quẨ ĔƹỨh acd necềt tỗc =9- 29 oH rỘc eûd tdn vỗc ĔƹỜna sdhhedrosb mẤna tcne teỈ.
Xdu Ĕø hý Ĕằh eốn mệhe nƹỗh quẨ - ĔƹỜna Ĕến eél jƹỨna heẢt geý jé 02%. Jél nauồc
muna mệhe xuỔna 12- 59 oH, sdu Ĕø ĔcỄu heểne pE muna mệhe vỄ 8,9 kẴna muna mệhe dhcm
hctrch kèo eoé.
o

+ Acữ JƹỨna
necềt Ĕồ
munakỒmệhe
kỒ suna
neẴl
trỨquä
tẤo
Ĕýna.

pbhtcn
suna12tủ 59
4 - H,
; %tcến
so eéne
vỗc tỒna
jƹỨnapbhtcn
mệhe quẨ,
tóyeốtebo
tủnatrêne
joẤc träc
hëy lé sỬ mỢna pbhtcn the eỨp. (Pì mỢ6 ĔỔc vỗc träc Ồc hø eél jƹỨna pbhtcn trona träc

14


 

-

 

hdo næn sỬ mỢna pbhtcn geoẨna 9.2-4%, ĔỔc vỗc träc mëu, hdl… eél jƹỨna pbh tcn sỬ
mỢna jỗn eƤn 4%).
[øt hedc6 [øt nøna véo hedc jỌ edy véo jy neỴd, h ü gna røt lẤne q tẤo necỄu kỌt
g kỉn trona hẢu tröh abj.
]Ấo Ĕýna 6 ęỈ tẤo hẢu tröh abj tỔt, peẨc ĔỈ n sẨn peảl ìt neẢt 4; acỜ ở necềt Ĕồ
teƹỜna. Nếu necềt Ĕồ tẤo abj eẤ teẢp eƤn 49- ;9 oH teê hẢu tröh abj sẼ kỄn heắh eƤn, teỜc
acdn tẤo Ĕýna sẼ röt naắn jẤc. Xdu Ĕø kẨo quẨn ở necềt Ĕồ pẻna.

C.1. Häh gd hẤne quy Ĕệne
Heể tcæu hẨl qudn
KẨna 46 Heể tcæu hẨl qudn ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna
]æn heể
Sæu hạu
XỔ ]]
tcæu
KỄ lằt peẸna, køna lỄl, eêne geỔc ĔỘna neẢt, hẢu tröh abj
4
HẢu trưh
lỄl, Ĕồ Ĕýna tỔt, gna kỌt
Léu tỴ necỉn hỡd mệhe quẨ kdn Ĕạu, ĔỘna neẢt trona toén geỔc
;
Léu sắh
sẨn peảl
8
Lóc vệ
Lóc vệ tỴ necỉn Ĕằh trƹna hỡd träc hëy (tóy véo tủna joẤc
XẨn peảl peẨc hø Ĕồ sềt hdo. Hø teỈ teỬ kẴna hähe jẬt naƹỨh
=
ęồ sềt
jỌ ĔỴna, nếu sẨn peảl kệ heẨy eoằh neỏ acỌt jé geýna ĔẤt u
hạu.
Heể tcỉu èd jü
KẨna ;6 Heể tcỉu èd jü ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna tebo ]HPN
X]]

]æn heể tcæu

Sæu hạu

4
;
8
=

NỘna Ĕồ heẢt geý
Eél jƹỨna dhcm
pE
Häh peỢ acd geäh

09-02%
0%
8.2-=.2
Eél jƹỨna sỬ mỢna tebo quy Ĕệne hỡd kồ y tế

Heể tcæu vc scne
KẨna 86 Heể tcæu vc scne ĔỔc vỗc sẨn peảl lợt Ĕýna tebo ]HPN
X]]
4
;
8
=

]cỉu heuản
]Ồna sỔ vc geuản ecếu g
B. Hojc
NẢl lbn
NẢl lỔh

ęƤn vệ tìne
Geuản jẤh/(a) lầu
Geuản jẤh/(a) lầu
Geuản jẤh/(a) lầu
Geuản jẤh/(a) lầu

Lợh heẢt jƹỨna
:2 49
Geýna ĔƹỨh hø
Geýna ĔƹỨh hø
Geýna ĔƹỨh hø
Đ

;

YeƹƤna pệp Ĕäne acä6
]Ổna sỔ vc geuản ecếu g6 DODH ;99; (330.;8)
B.hojc6 ]HPN 2422-439XMY 91/4-91 (433;)
@NY 4=/= (p.;80)-433;
   NẢl lbn, nẢl lỔh6 @DO @NY
CC.
SẾRjcều
]ộ ẫNE EƯỞNA ęẾN ]ÌNE HEậ] EØD JÜ HỠD Lụ] ęÝNA
CC.4.HÄH
Nauyæn

15


 

]räc hëy jé nauỘn peona peö tẬp eỨp häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh (vctdlcn, pebnoj,
hdrotbnocm vé `jdvonocm) mo tcỄl nĈna heỔna oxc eød. ęỈ huna hẢp neữna joẤc träc hëy träc vỢ,
träc hëy ĔƹỨh heế kcến teéne häh sẨn peảl Ồn Ĕệne hø teỜc acdn sỬ mỢna méc neƹ lợt, teẤhe…
]uy necỉn,
necỉn, häh eỨp heẢt hø tìne scne eỌh heỡ yếu sẼ acẨl trona quä trêne heế kcến vé kẨo quẨn
häh sẨn peảl néy. XỴ lẢt lät hø teỈ tedy ĔỒc tebo lợh Ĕồ naecæl trỌna hỡd quä trêne (necềt Ĕồ
vé teỜc acdn heế kcến) vé teéne peạn sẨn peảl (ĔƹỜna, pbhtcn, nauyæn jcều träc hëy,…).
Fdl / Fbjjy jé lồt sẨn peảl teỴh peảl hø Ĕồ ảl truna acdn (kän rắn) ĔƹỨh heế kcến kẴna
hähe nẢu träc hëy vỗc ĔƹỜna (hø / geýna teæl pbhtcn vé dhcm) ĔỈ tĈna tỒna l jƹỨna heẢt rắn
ẻd tdn (]XX) jỉn> 02% (Hombx Xtdn-13, 4354). ]räc hëy eạu eết hø Ĕỡ Ĕồ heud vé pbhtcn eél
jƹỨna (ĔƹỨh hecết xuẢt trona quä trêne nẢu), aøp peạn véo sỴ kắt lắt vỄ gết hẢu hỡd lợt. ]uy
necæn, pbhtcn kæn naoéc vé dhcm ĔƹỨh teæl véo trona lồt sỔ häh trƹỜna eỨp Ĕäp ợna yæu hạu
 pbhtcn tỔc tecỈu jé 4% vé pE 8,9 ở mẤna abj lẤna ĔƹỨh eêne teéne kởc pbhtcn vỗc ]XX vé pE hỢ
teỈ.
CC.;. Tuä trêne acd necềt
D. Necềt Ĕồ nẢu vé necềt Ĕồ hỡd quä trêne tẤo abj
 Necềt Ĕồ nẢu hdo sẼ jél tĈna nauy hƤ lợt Ĕýna kệ tähe nƹỗh, abj pbhtcn geýna kỄn. NaƹỨh
jẤc necềt Ĕồ quä teẢp teê hẢu tröh lợt Ĕýna kệ lỄl eoằh heƹd tẤo abj, gål ecền tƹỨna tähe nƹỗh.
]räc hëy nøc heuna rẢt necỄu rẢt acéu eoẤt tìne scne eỌh (pebnojchs, `jdvonocm, hdrotbnocm,
vctdlcn,…) jé häh teéne peạn geýna kỄn necềt lé tỔh Ĕồ eƹ eỏna geäh nedu vỗc häh ĔcỄu gcền
quy trêne ĔƹỨh äp mỢna. XỴ lẢt häh eỨp tìne scne eỌh trona quä trêne heế kcến hø teỈ nëna hdo
sẨn HẢu
peảltrưh
eoằh
heẬlởpệt
trcỈn
teẤhe).
hỡdsẨn
abjpeảl

ĔẤt ĔƹỨh
necềt
Ĕồ (lợt/
teẢp geäh
vỗc abj tẤo teéne ở necềt Ĕồ hdo, vé sỴ acẨl
Ĕồ kỄn abj ở necềt Ĕồ hdo geýna peẨc mo sỴ peä eỡy pbhtcn lé mo sỴ geäh nedu trona sỴ tẤo
teéne eề teỔna abj. Lợt Ĕýna ĔƹỨh nẢu trona nỘc heën geýna ở necềt Ĕồ geoẨna 02- 12 ℈H . Lýc
trƹỜna heën geýna acöp acẨl tecỈu sỴ tedy ĔỒc léu sắh vé pệ eỡy vctdlcn H (Euc vé htv, ;990).
Kỉn hẤne sỬ mỢna necềt Ĕồ teẢp eƤn ĔỈ abj pbhtcn kỄn eƤn teê hţna aằp geø gedn jé peẨc jél sdo
heo ĔƹỜna tdn eoén toén, nếu geýna sẼ kệ Ĕøna rắn jẤc trona teỜc acdn naắn gec sỬ mỢna.
K. XỴ tedy ĔỒc häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh
Häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh rẢt neẤy hẨl vỗc necềt vé tỔh Ĕồ tedy ĔỒc ĔƹỨh peën hẢp tebo
tủna lợt Ĕồ naecæl trỌna hỡd quä trêne. ]uy necæn, häh teýna sỔ xỬ jü (teỜc acdn vé necềt Ĕồ ở 
häh lợh gệh nedu) t rẢt ecếl ĔƹỨh naecỉn hợu vê lợt jé sẨn peảl peợh tẤp, sỴ tedy ĔỒc häh
eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh trona quä trêne heế kcến hûn tedy ĔỒc mỴd træn häh yếu tỔ6 JoẤc, nỘna
Ĕồ ĔƹỜna vé pbhtcn, vé häh teéne peạn geäh.
c. Dnteohydncns
  HƤ heế peën eỡy Dnteohydncn mo xỬ jü necềt geýna rò réna jắl, naƹỜc td heo rẴna sỴ suy
teoäc hø teỈ Ĕc qud lồt trona kd hon ĔƹỜna, ĔƹỨh teỈ ecền trona eêne sdu (Pon Bjkb &
Xhewdrtz, 4330)6
(C) HeuyỈn ĔỒc neøl hdtcon `jdvyjcul teéne qucnonoct kdsb, sdu Ĕø Ĕến häh heẢt truna acdn gệh
vé huỔc hóna jé mần xuẢt houldrcn vé lồt eỨp heẢt vûna K.
(CC) HeuyỈn ĔỒc hdtcon `jdvyjcul teéne aỔh hdr- kcnoj kdsb (geýna léu), sdu Ĕø teéne vé huỔc
hóna sẨn peảl hø léu lëu.
(CCC) HeuyỈn ĔỒc hdtcon `jdvyjcul teéne hedjhonb vé sdu Ĕø teéne häh sẨn peảl gãl heẢt jƹỨna.

16


 

Eêne 06 Häh hƤ heế suy teoäc Dnteohydncn gec xỬ jü necềt
 Neữna lẢt lät trona häh sẨn peảl lợt hø teỈ jé mo sỴ teỡy peën hỡd jcæn gết ajyhoscmb
trona dnteohydncn ở necềt Ĕồ hdo mần Ĕến sỴ eêne teéne häh tế kéo eêne nøn, tẤo rd häh sắh tỔ nëu
mo q trêne teộc èd oxy èd. ]uy necỉn, tỒn teẢt Ĕäna gỈ (Y: 9,994) geoẨna 59- 38% ]LD
sdu gec heế kcến (nẢu ở 59 ℈H  /;9  /;9- 89 peöt vé tedne tróna ở 59 ℈H  /49
  /49 pt) lợt acẨl hdjo (jél
tủ vcềt quẢt, mëu tëy vé dne Ĕéo) hţna ĔƹỨh käo häo hø teỈ jé sỴ peën eỡy dnteohydncn mo
bnzylb, necềt vé sỴ eêne teéne peợh heẢt vỗc häh eỨp heẢt gệh hø teỈ jcỉn qudn Ĕến dhcm
dshorkch vé ĔƹỜna, eymroabn pbroxcmb hø nauỘn aỔh tủ dhcm dshorkch vé häh con gcl joẤc (Yocdnd
vé hồna sỴ, ;944, ;94;). Pé hûn necỄu naecỉn hợu gệh ở trona ĔcỄu gcền teỜc acdn vé necềt Ĕồ
gệh nedu. Neƹna tẢt hẨ häh naecỉn hợu Ĕƹd rd ĔỄu heo teẢy sỴ lẢt lät jỗn jƹỨna dnteohydncn
xẨy rd trona quä trêne heế kcến träc hëy teéne häh sẨn peảl lợt.
cc. ]otdj pebnoj
]rona
lồtlợt
naecỉn
hỡd Dldgurd,
Rlcno,(quẨ
]sufc
]onoadc
(;999),
tỒna sỔ l
jƹỨna
 pebnoj
trona
jélhợu
tủ hn
joẤc quẨ lỌna
mëuvétëy,

Ĕbn neo,
kjdhgkbrry,
kjubkbrry,
howkbrry, hrdnkbrry, lël xýc, Ĕỏ neo vé mëu tëy) ĔƹỨh käo häo jé tedy ĔỒc geýna Ĕäna gỈ vỗc
quä trêne xỬ jü necềt. ]uy necæn, Xhckcsz vé Lctbg (;993) Ĕè käo häo lồt lẢt 1‘49% ]YH sdu
gec xỬ jü necềt hỡd vcềt quẢt teéne hţna neƹ häh joẤc lợt hø eél jƹỨna hdjo hdo so vỗc träc hëy
tƹƤc. ]ủ Ĕø Ĕến ndy, quä trêne xỬ jü necềt Ĕè ĔƹỨh neẬn teẢy jé hø Ẩne eƹởna xẢu Ĕến ]YH hỡd
lợt. Jạn jƹỨt lẢt ;0, =3 vé 59% trona lợt neo Ĕbn, quẨ lỌna vé lël xýc Ĕbn so vỗc träc hëy
tƹƤc. (Xdvcgcn vé hồna sỴ, ;993). ]ƹƤna tỴ, Yocdnd bt dj. (;9447 ;94;) Ĕè geäl peä rẴna quä
trêne xỬ jü necềt hỡd dne Ĕéo heud, dne Ĕéo naỌt, mëu tëy, vé vcềt quẢt Ĕbn teéne lợt acẨl hdjo
hţna jél acẨl Ĕäna gỈ ;2 (Y :9,92), 84 (Y :9,94), =; (Y :9,94) vé =;‘24 (Y :9,92)% ]YH,
tƹƤna ợna. Govdhbvch vé hồna sỴ. (;993) Ĕè naecæn hợu Ẩne eƹởna hỡd quä trêne xỬ jü necềt ĔỔc
vỗc ]YH trona lợt acẨl hdjo ĔƹỨh heế kcến tủ kd acỔna mëu tëy geäh nedu. LẢt =2, =3 vé 08%
ĔƹỨh têl teẢy trona lợt jél tủ N@ =;4 (Heëu Ä), Eonboyb, vé Hjbry huj tcvdrs hỡd mëu tëy,
tƹƤna ợna. ]ƹƤna tỴ, [dkdkde bt dj. (;944) neẬn teẢy rẴna quä trêne xỬ jü necềt hỡd mëu tëy, dne
Ĕéo, lƤ, suna, vé lợt hdl aëy rd sỴ lẢt lät ]YH Ĕäna gỈ jé 38, 55, 1;, 10 vé 03% (Y :9,92),
tƹƤna ợna, hø teỈ jé mo acẨl tỒna dhcm bjjdach eoằh sỴ pệ vỤ hẢu trưh tế kéo trona quä trêne heế
17


 

 kcến. Yocdnd vé hồna sỴ. (;948) Ĕè gcỈl trd rrẴna
Ẵna sỴ lẢt lät hỡd ]YH trona quä trêne necềt heế
 kcến lợt mëu Ĕbn acẨl hdjo hø heợd JLYD jé ìt neẢt (88‘=8%) tcếp tebo jé lầu heợd JLY (85‘ 
=0%) vé hdo neẢt ở lầu heợd ELY (=1‘22%). ]ƹƤna tỴ neƹ vẬy, sỴ lẢt lät hỡd ]YH trona
lợt jél tủ hé rỔt, lël xýc Ĕỏ, eỘna vé hỡ hẨc Ĕỏ Ĕè ĔƹỨh käo häo jạn jƹỨt jé =0‘20, 1, 82 vé
29%. ]uy necæn, lẢt lät Ĕäna gỈ (Y :9,92) trona lợt hỡ hẨc Ĕỏ vé geýna Ĕäna gỈ (Y> 9,92)
trona lợt eỘna (Ldzur vé hồna sỴ, ;94=7 Ogsuz, Xurbg, ]dhbr Hdkd, & Ncju`br-Brmcj, ;9427
[bnnd vé hồna sỴ, ;948). Mo Ĕø, nø hø teỈ ĔƹỨh gết juẬn rẴna quä trêne xỬ jü necềt hø Ẩne eƹởna

tcæu hỴh Ĕến ]YH, tự jề peạn trĈl edo eỢt tedy ĔỒc tebo joẤc träc hëy, acỔna hëy Ĉn träc vé lợt
teéne peạn. Lợh Ĕồ naecæl trỌna hỡd quä trêne (teỜc acdn vé necềt Ĕồ) hø teỈ jé jü mo heo sỴ
tedy ĔỒc trona gết quẨ hţna hạn ĔƹỨh geäl peä.
ccc. Pctdlcn
]räc hëy heợd lồt sỔ joẤc vctdlcn, neƹna heỡ yếu kdo aỘl vctdlcn H vỗc lồt jƹỨna Ĕäna gỈ,
hø teỈ jé jü mo gecến téc jcều gedn ecếl hø sẲn trỉn häh joẤc scne tỔ gệh trona lợt / teẤhe. XỴ suy
teộc oxy èd hỡd vctdlcn H eoằh dhcm dshorkch (DD) ĔƹỨh tĈna tỔh kẴna hähe xỬ jü necềt, vé
jcỉn qudn Ĕến q trêne oxy èd DD teéne dhcm mbeymrodshorkch (MEDD) vé sdu Ĕø Ĕến dhcm ;,8mcgbtoaujonch vé häh sẨn peảl geäh. (Mdvby vé hồna sỴ, ;999). Dhcm J-dshorkch Ĕè ĔƹỨh käo
häo jé acẨl 20, 2=, 19, vé 15% sdu gec heế kcến vcềt quẢt Ĕbn, dne Ĕéo naỌt, heud quẨ dne Ĕéo vé
lợt mëu tëy tƹƤna ợna so vỗc lợt tƹƤc träc hëy, vé sỴ edo eỢt tĈna jæn gec eél jƹỨna pbhtcn
acẨl (Yocdnd vé hồna sỴ, ;944, ;94;).

Eêne 16 HƤ heế suy teoäc oxy eød hỡd
h ỡd vctdlcn H gec xỬ jü necềt
cv.. Eo
cv
EoẤt
Ất tìne
tìne heỔn
heỔnaa ooxy
xy èd
èd
EoẤt Ĕồna heỔna oxy èd ĔƹỨh heo jé mo lồt sỔ eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh neƹ dhcm
dshorkch, dnteohydncns, hdrotbnocm, v.v ... hø trona träc hëy vé rdu hỡ, teƹỜna geýna kỄn vỗc
necềt. Lồt tỒn teẢt Ĕäna gỈ (Y :9,92)hỡd DOD trona lợt mëu tëy acẨl hdjo (=4%), dne Ĕéo naỌt
(8=%), dne Ĕéo heud (84%), vcềt quẢt Ĕbn (=;%) vé kjdhgkbrry (;0‘29%) sdu gec xỬ jü necềt
(nẢu ở 59‘498¹H / ;9‘89 pt vé q trêne jél nøna ở 59¹H / 49 pt) Ĕè ĔƹỨh qudn sät teẢy
(Yocdnd vé hồna sỴ, ;944, ;94;, ;948). XỴ lẢt lät néy jé mo acẨl tỒna sỔ pebnoj, dnteohydncns
vé eél jƹỨna vctdlcn H. Häh gết quẨ tƹƤna tỴ hţna Ĕè ĔƹỨh aec jẤc trona häh naecỉn
naecỉn hợu gệh

vỄ lợt hø l jƹỨna hdjo hdo. [dkdkde vé hồna sỴ. (;944) neẬn teẢy rẴna quä trêne xỬ jü necềt
(59‘492¹H) hỡd mëu tëy, dne Ĕéo, lợt lƤ, suna vé hdl Ĕè jél lẢt DOD jé ;8, 48, =4, 83 vé
44%, tƹƤna ợna, tìne tebo% aỔh MYYE (mcpebnyj pchryjeymrdzyj) eoẤt Ĕồna neằt räh7 tuy necæn,
sỴ geäh kcềt jé geýna Ĕäna gỈ (Y> 9,92) trona lợt hdl. ]ƹƤna tỴ, Ko`, @ontdnd, YcblojcncKdrrbto, vé Xdnmrc (;94;) qudn sät teẢy rẴna DOD hỡd lợt Ồc, neo, suna, mëu tëy, täo vé jæ teẢp
eƤn 1, 22, ;, 2, 29 vé =2% so vỗc häh joẤc träc
tr äc hëy tƹƤna ợna hỡd heöna vỗc jƹỨna geýna Ĕäna gỈ
(Y> 9,92) vé lợt mëu tëy. [bnnd vé hồna sỴ. (;948) käo häo acẨl Ĕäna gỈ 80‘ 3;%% MYYE hỡd
 kỔn joẤc lợt hé rỔt sdu gec heế kcến teýna teƹỜna (nẢu ở 35‘ 492¹H trona =2 pt). ]rona gec
Ĕø, neẳ xỬ jü (492¹H trona 2 peöt) mần Ĕến tĈna ==% léu véna lợt hé rỔt, sỴ tedy ĔỒc geýna
Ĕäna gỈ trona lợt hé rỔt tìl, vé ;9‘59% Ĕồ ho ở edc joẤc gệh (lợt hdl vé lợt hé rỔt teƹƤn
teƹƤnaa
lẤc).
HähsoteỜc
jél pệp
nøna tna
naắn vé
tl nƹỗh
jé jü
hdo eƤn
vỗcacdn
peƹƤna
teƹỜna.
D % hedne
MYYE véo
teẢtlợt
teoätheế
hdokcến
eƤnneẳ
Ĕäna
gỈmo

Ĕè heo
ĔƹỨhDOD
têl
teẢy trona teẤhe träc hëy (=9%) so vỗc lợt hỡd nø (4;%) vê eél jƹỨna ĔƹỜna hdo eƤn vé acẨl
18


 

Ĕồ pE trona lợt, kẨo về häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh geỏc suy teộc necềt (Cstrdtc, Pczcrbdnu,
Cormdhebshu, Mcld, & Adrndc, ;948). Ogsuz vé hồna sỴ. (;942) qudn sät teẢy rẴna DOD xãt vỄ
MYYE vé EoẤt tìne aỔh DK]X (dzcno-kcs-bteyj kbnzotecdzojcnb sujpeonch dhcm) hỡd lợt quẨ
eỘna jé 40% (Y> 9,92) vé 14%, tebo suy Ĕoän, teẢp eƤn so vỗc quẨ eỘna. ]uy necæn, sỴ lẢt lät
hỡd DOD vỄ hẨ MYYE (==%) vé DK]X (52%) jé Ĕäna gỈ (Y :9,92) trona lợt hỡ hẨc Ĕỏ. Häh täh
Ĕồna geäh nedu hỡd quä trêne xỬ jü ĔỔc vỗc DOD hỡd edc joẤc lợt hø teỈ jé mo sỴ ecền mcền hỡd
häh pebnoj geäh nedu neƹ kbtdncn trona hỡ hẨc Ĕỏ, hø Ĕồ kỄn necềt teẢp. ]rona lồt sỔ naecæn
hợu, DOD Ĕè ĔƹỨh neẬn teẢy jé ĔƹỨh acữ jẤc eoằh teẬl heì ĔƹỨh hẨc tecền lằh mó hø sỴ acẨl
nếp neĈn trona häh eỨp heẢt eoẤt tìne scne eỌh, hø teỈ jé mo sỴ eêne teéne hỡ häh sẨn peảl peẨn
ợna Ldcjjdrm hø Ĕằh tìne heỔna oxy èd. Xhckcsz vé Lctbg (;993) pệt ecền rd rẴna quä trêne xỬ
jü necềt (nẢu trona 89 pt vé tedne tróna ở 52¹H trona ;9 pt) jƹỨna hdjo hdo, ìt hdjo, vé lợt
vcềt quẢt ìt hdjo heể jél acẨl 48, 4= vé 40%, tƹƤna ợna. Eowdrm vé hồna sỴ. (;949) käo häo
lợh jố heể 49 vé ;4% DOD sdu quä trêne xỬ jü necềt (nẢu ở 494‘492¹H vé tcềt tróna trona nƹỗh
sýc trona 49 pt) hø l jƹỨna hdjo hdo vé acẨl hdjo lợt vcềt quẢt, tƹƤna ợna. Govdhbvch vé
hồna sỴ. (;993) hţna jƹu ü rẴna DOD hỡd lợt acẨl hdjo ĔƹỨh jél tủ kd joẤc geäh nedu mëu tëy
teẢp eƤn lồt heöt (5%) so vỗc träc hëy tƹƤc lằh mó acẨl Ĕäna gỈ ]YH vé dnteohydncns trona quä
trêne xỬ jü necềt (nẢu trona
tr ona heën geýna ở 59¹H trona =2- 09 pt vé tedne tróna ở 59¹H trona 49
 pt). ]eẬl h, Xdvcgcn bt dj. (;993) neẬn teẢy rẴna léu Ĕbn lợt lël xýc, vcềt quẢt Ĕbn vé
neo Ĕbn hø 49, 8;, vé DOD hdo eƤn 20% so vỗc häh joẤc träc hëy tƹƤna ợna, hø teỈ jé mo mần Ĕến
sỴ eêne teéne häh dnteohydncn hdo peën tỬ trona quä trêne heế kcến, acöp tĈna hƹỜna eoẤt Ĕồna

heỔna
oxy peỢ
eød. acd (heẢt tẤo abj)
CC.8. HeẢt
Abj jé lồt mẤna vẬt heẢt truna acdn acữd heẢt rắn vé jỏna. Heön
Heönaa aỘl häh peën tỬ pojylbr 
jcæn gết nadna tẤo teéne lẤna jƹỗc nẴl trona lýc trƹỜna jỏna. Abj hûn ĔƹỨh Ĕệne naeģd jé lồt
lẤna jƹỗc pojylbr geýna acdn kd hecỄu acữ nƹuỗh kæn trona, naĈn geýna heo nƹỗh Ĕc rd lýc
trƹỜna dhcm. Abj hø teỈ acûn, hợna, Ĕén eỘc, sĈn heắh, lỄl, lện eoằh sạn sóc, tóy teuồh véo
nỘna Ĕồ vé lợh Ĕồ tƹƤna täh acữd häh pojylbr. XỴ tẤo abj jél hën kẴna sỴ tƹƤna täh acữd peợh
 pojylbr- pojylbr vé pojylbr eûd tdn ĔỈ eêne teéne lẤna kd hecỄu eoằh ldtrcx. Lồt mẤna abj jé
lồt trẤna teäc truna acdn acữd heẢt tdn vé gết tỡd. Gết quẨ hỡd tĈna hƹỜna tƹƤna täh acữd häh
 peën tỬ pojylbr teƹỜna mần Ĕến
Ĕến eêne teéne abj rắn heắh, mặo, Ĕén
Ĕén eỘc.
Hø necỄu jü teuyết acẨc teìhe vỄ sỴ tẤo abj trona heế kcến lợt Ĕýna. ]rona Ĕø jü teuyết ĔƹỨh
necỄu naƹỜc heẢp neẬn neẢt Ĕø jé sỴ tẤo teéne geýna acdn kd hecỄu hỡd Xpcbsb. ]euyết néy heo
rẴna eỨp heẢt tẤo Ĕýna teê hø hẢu tröh sỨc, gec jél jẤne teê häh sỨc néy tẤo teéne geýna acdn kd
hecỄu kởc häh jcæn gết nadna trona peë
peënn tỬ vé kuồh häh sỨc jcæn gết véo eề teỔn
teỔnaa geýna acdn kd
hecỄu hø teỈ jé häh jcæn gết hƤ kẨn acữd häh heợh nĈna, jcæn gết joẤc edc neƹ jcỉn gết eymro, jcỉn
gết kẴna jỴh t acữd häh neøl djgyj. Eề teỔna ĔƹỨh tẤo teéne sẼ acữ ĔƹỜna kæn trona nø naĈn
geýna heo nƹỗh Ĕc rd (Odgbn`ujj, 4351)
4351)..
]ebo jü teuyết tẤo abj, abj ĔƹỨh eêne teéne mo heẢt tẤo Ĕýna eêne teéne lồt lẤna jƹỗc peợh
tẤp, trona Ĕø ĔƹỜna vé nƹỗh ĔƹỨh acữ kæn trona. ęồ kỄn hỡd lẤna jƹỗc peỢ teuồh véo nỘna Ĕồ
heẢt tẤo Ĕýna, nỘna
nỘna Ĕồ héna hdo teê abj héna kỄn. ]rona lẤna jƹỗc abj häh peën tỬ jcæn gết vỗc
nedu kẴna jcæn gết eymro,

eymro, jỴh eöt tģne Ĕcền, jỴh Pdnmbr
Pdnmbrwddjs
wddjs vé tƹƤna
t ƹƤna täh gỲ nƹỗh (Euc vé htv,
;990). Lồt täh neën tẤo abj jü tƹởna jé geýna Ẩne eƹởna Ĕến lóc vệ hỡd sẨn peảl lé nø ĔƹỨh
teæl véo. NỘna Ĕồ heẢt tẤo Ĕýna vé eél jƹỨna kỒ suna héna hdo t hẢu trưh héna hợna, mo jcỉn
gết heỡ yếu trona abj jé jcæn gết eymro, häh peën tỬ sẼ aạn nedu eƤn, jcæn gết vỗc nedu mỂ ména vé
heằt heẼ eƤn, tẤo abj hợna.
 NecỄu teì naecềl heo teẢy jé necềt Ĕồ hdo, teỜc acdn nẢu gão méc jél acẨl Ĕồ kỄn abj. ęcỄu
néy xẨy rd jé mo sỴ peën eỡy heẢt tẤo Ĕýna (Ydj, 4355).

19


 

HẢu tröh hỡd sẨn peảl lợt Ĕýna peỢ teuồh necỄu véo heẢt tẤo Ĕýna. ]eýna sỔ teỈ ecền hẢu
tröh hỡd lợt Ĕýna jé Ĕồ hợna vé Ĕồ gết mìne, edc tna sỔ néy ĔƹỨh Ĕo trỉn läy Ĕo hẢu trưh. ęồ
hợna ĔƹỨh Ĕệne naeģd jé jỴh nãn jỗn neẢt ĔỈ jél kcến mẤna eoằh peä vỤ lầu, ĔƤn vệ gA eoằh
 Nbwton. ęồ gết mìne jé jỴh jỗn neẢt hạn tecết ĔỈ teắna jỴh hẨn acữd kỄ lằt teỴh peảl vé kỄ lằt
hỡd Ĕģd (Ĕạu Ĕo) lé teỴh peảl Ĕø tcếp xöh (Kdsu vé htv, ;949).
D. Hdrrdabbndn
Hdrrdabbndn
Hdrrda
bbndn jé pojysdhh
pojysdhhedrcm
edrcmb,
b, ecền mcền ở heẢt jcều jcæn gết acữd häh tế kéo teỴh vẬt. Heợh
nĈna hỡd nø jé trƹƤna nở trona nƹỗh vé tƹƤna täh ĔƹỨh vỗc protbcn hỡd sữd. Hdrrdabbndn ĔƹỨh
sỬ mỢna trona hýna naeề teỴh peảl neƹ heẢt tẤo abj, heẢt jél Ĕằh vé jél kỄn teỴh peảl.

Hdrrdabbndn hø kd mẤna vé jé heẢt tẤo Ĕýna ĔƹỨh trìhe jy tủ tẨo kcỈn Ĕỏ hóna vỗc neữna heẢt
tẤo Ĕýna gệh neƹ dadr, `urhbjjdrdn. ]Ảt hẨ ĔỄu heợd adjdhtosb gết eỨp vỗc nỔc ajyhoscmb xbn gẼ
nedu. ]uy necỉn hna gệh nedu vỄ sỔ jƹỨna vé vệ trì hỡd häh nèl suj`dtb bstbr vé sỔ jƹỨna
8,0 dneymro ‘ M - adjdhtosb lé heöna heợd. ęcỄu néy mần Ĕến sỴ Ĕd mẤna trona tìne heẢt tẤo
Ĕýna, tủ tìne acûn, mỂ vỤ hỡd abj dadr Ĕến tìne tẤo abj hỡd hdrrdabbndn vé joẤc jdlkmd
hdrrdabbndn geýna tẤo abj.
K. Ybhtcn
Ybhtcn jé heẢt tẤo abj qudn trỌna ĔƹỨh sỬ mỢna ĔỈ tẤo rd hẢu tröh abj heo teỴh peảl. GeẨ
nĈna tẤo abj hỡd nø ĔƹỨh sỬ mỢna trona neữna teỴh peảl hạn hø sỴ Ồn Ĕệne hỡd necỄu ped.
Ybhtcn ĔƹỨh sỬ mỢna necỄu trona sẨn xuẢt lợt Ĕýna, häh heế peảl träc hëy.
Ybhtcn hø lằt trola quẨ hỡ, teën hëy, Ĕøna vdc trû vẬn heuyỈn nƹỗh vé jƹu heẢt heo häh träc
hëy Ybhtcn
Ĕdna trƹởna
teéne,
muytủtrêmệhe
eênehecết
mänahỡd
véhäh
sỴ vữna
heắh
hỡdteỴh
träc vẬt,
hëy.teƹỜna jé täo edy häh joẤc
ĔƹỨh teu
neẬn
naun
jcều
quẨ hø lưc. Ybhtcn jé lồt joẤc peỢ acä quü vé vý eẤc, ĔƹỨh sỬ mỢna vỗc jcỄu jƹỨna peỢ teuồh véo
tủna quy trêne hýna naeề.
* ẫne eƹởna hỡd lợh Ĕồ tẤo abj- pbhtcn Ĕến lợt Ĕýna6

Pdc trû hne hỡd pbhtcn jé neẴl tẤo rd hẢu trưh heo lợt Ĕýna geýna kệ tedy ĔỒc hẢu tröh
trona quä trêne vẬn heuyỈn, acẨl sỴ pệ vỤ hẢu trưh. Ybhtcn hø geẨ nĈna tẤo abj heẬl hø acä trệ
Ĕằh kcềt trona sẨn xuẢt lợt Ĕýna vê ĔỈ tẤo rd sẨn peảl lợt Ĕýna tỔt neẢt teê heöna geýna kệ täh
Ĕồna trona suỔt quä trêne tẤo abj vé häh geëu véo eồp, Ĕøna nắp, mèn neèn, xếp heỘna peẨc ĔƹỨh
teỴh ecền trƹỗh geì quä trêne tẤo abj mcỂn rd.
HƤ heế tẤo abj hỡd Ybhtcn lbteoxyj eød hdo6 ELY tẤo abj tebo hƤ heế ĔƹỜna- dhcm, quä trêne
tẤo abj mcỂn rd ở nỘna Ĕồ geý eéo tdn teẢp (29- 12%) vé pE tủ 8- 8,8. XỴ gết eỨp hỡd heuốc
Ybhtcn jé gết quẨ hỡd edc tƹƤna täh gệh nedu6
XỴ tƹƤna täh hỡd nèl gỲ nƹỗh6 Häh neøl lbteyj bstbr gỲ nƹỗh sẼ tẬp eỨp jẤc sdo heo
 kỄ lằt tcếp xöh vỗc nƹỗh jé neỏ neẢt, tẤo rd sỴ gết tỢ kdn Ĕạu hỡd häh lẤhe Ybhtcn.
XỴ eêne teéne häh hạu nỗc eymro6 Häh hạu nỔc eymro ĔƹỨh eêne teéne acữd häh neøl
hdrkoxyj tỴ mo geýna peën jy, Ĕøna vdc trû
tr û Ồn Ĕệne geỔc jcỉn gết trona q trêne gết tỢ hỡd
häh nèl lbteyj bstbr vé acữ heöna jẤc vỗc nedu, pE héna teẢp, sỔ nèl hdrkoxyj jcỉn
gết héna ìt t häh hạu nỔc eymro sẼ eêne teéne mỂ ména.
Ybhtcn jé heẢt tẤo abj qudn trỌna ĔƹỨh sỬ mỢna ĔỈ tẤo rd hẢu tröh abj heo teỴh peảl. GeẨ
nĈna tẤo abj hỡd nø ĔƨỨh sỬ mỢna trona neữna teỴh peảl hạn hø sỴ Ồn Ĕệne hỡd necỄu ped.
Ybhtcn ĔƹỨh sỬ mỢna necỄu trona sẨn xuẢt lợt Ĕýna, häh heế peảl träc hëy, sẨn peảl sữd hø pE
teẢp vé gẳo (LhGbnnd, ;998).
Lằh mó hø necỄu täh neën tẤo abj neƹna pbhtcn vần jé sỴ jỴd heỌn peỒ kcến heo lợt Ĕýna vé
teẤhe, lồt peạn mo sỴ ecền mcền hỡd nø acỔna neƹ teéne peạn tỴ necỉn hỡd quẨ vé hţna vê sỴ p
eỨp Ĕằh trƹna néy lé pbhtcn juýn ĔƹỨh sỬ mỢna necỄu. Ưỗh tìne 59 - 39% sẨn peảl pbhtcn
teƹƤna lẤc ĔƹỨh sỬ mỢna trona heế kcến lợt Ĕýna vé teẤhe (Hrdnmdjj vé Qchgbr, 4350).

20


 

Gec jél acẨl Ĕồ tìhe Ĕcền vé eymrdtb èd sẼ jél heo sỨc pbhtcn xìhe jẤc aạn nedu vé tƹƤna

täh vỗc nedu tẤo næn lồt lẤna jƹỗc kd hecỄu rắn heợd ped jỏna ở kæn trona. Häh pbhtcn ĔỄu jé
neữna heẢt gbo ệo nƹỗh nỉn hø geẨ nĈna eymrdtb hdo neỜ sỴ aắn häh peën tỬ nƹỗh véo neøl
eymroxyj hỡd heuốc pojylbteyj adjdhturonch. Naoéc rd trona peën tỬ pbhtcn hø ldna Ĕcền tìhe ël
vê vẬy trona lýc trƹỜna dhcm, pbhtcn kệ häh con E + truna eûd vé Ĕýna tỢ.
GeẨ nĈna tẤo teéne abj hỡd pbhtcn trona ĔcỄu gcền hỢ teỈ tủ jëu Ĕè ĔƹỨh ợna mỢna trona sẨn
xuẢt lợt Ĕýna. ęd sỔ lợt Ĕýna sẨn xuẢt tẤc Lỳ sỬ mỢna pbhtcn neƹ jé täh nn tẤo abj hne.
]uy necỉn, tóy tủna trƹỜna eỨp lé häh heẢt tẤo Ĕýna gệh hţna hø teỈ ĔƹỨh sỬ mỢna. Lồt sỔ sẨn
 peảl lợt Ĕýna hø Ĕồ Krcx teẢp hø teỈ sỬ mỢna hdrrdabbndn eoằh eốn eỨp pbhtcn vé hdrrdabbndn.
Lồt véc joẤc aul geäh hţna hø teỈ kỒ suna ĔỈ jél acẨl ecền tƹỨna tähe nƹỗh.
Ybhtcn sỬ mỢna trona lợt Ĕýna geýna hdo quä 8,2%, gec móna jƹỨna pbhtcn vƹỨt q jƹỨna
the eỨp sẼ tẤo abj quä hợna.
H. ]ể jề hdrrdabbndn vé pbhtcn
]cến eéne geẨo sät heẢt tẤo Ĕýna pbhtcn kỒ suna vé gec gết eỨp pbhtcn vỗc hdrrdabbndn gết
quẨ heo teẢy6
ęỈ sẨn peảl ĔẤt trẤna teäc lona luỔn vé geýna kệ tähe nƹỗh, t naecềl gết eỨp
hdrrdarbbndn vé pbhtcn ĔƹỨh naecỉn hợu. l jƹỨna pbhtcn kỒ suna acẨl tủ 9,3% Ĕến
9,2%, eél jƹỨna hdrdabbndn tĈna jæn tủ 9,= Ĕến 9,5%.
Häh tể jề pbhtcn6 hdrrdabbndn (%) geäh nedu hø Ẩne eƹởna Ĕäna gỈ Ĕến Ĕồ hợna vé Ĕồ gết
mìne hỡd sẨn peảl ở lợh ü naeģd 32%. Gec acẨl tể jề pbhtcn xuỔna teê Ĕồ hợna vé Ĕồ gết
mìne sẨn peảl hţna acẨl xuỔna. XỴ tedy ĔỒc hẢu tröh heỡ yếu mo tể jề pbhtcn quyết Ĕệne,
hdrrdabbndn heể hø täh mỢna eố trỨ pbhtcn ĔỈ sẨn peảl ĔẤt trẤna teäc lona luỔn vé
geýna kệ tähe nƹỗh (Hdkdjjbro vé htv, ;998).
CC.=. NỘna Ĕồ ĔƹỜna vé dhcm
ęỔc vỗc pbhtcn, nỘna Ĕồ ĔƹỜna vé dhcm rẢt hạn tecết heo sỴ tẤo abj, pE tỔc teìhe heo sỴ Ồn
Ĕệne abj hỡd pbhtcn jé 8,4- 8,=. ęƹỜna vé dhcm jé edc yếu tỔ hø lỔc tƹƤna qudn heằt heẼ vỗc nedu.
Gec nỘna Ĕồ E+ hdo teê hø teỈ acẨl jƹỨna ĔƹỜna vé naƹỨh jẤc. ]uy necæn tebo Euc vé htv (;990)
jƹỨna ĔƹỜna trona lợt Ĕýna teƹỜna peẨc tủ 02% trở jæn. Gec ĔƹỜna teẢp abj tẤo teéne yếu,
naƹỨh jẤc nếu ĔƹỜna quä hdo mần Ĕến ecền tƹỨna gết tcne ĔƹỜna.
ęỔc vỗc jƹỨna pbhtcn ĔƹỨh kỒ suna vé hø sẲn trona lợt, nỘna Ĕý   ĔƹỜna
vé dhcm rẢt hạn

̨
tecết heo sỴ tẤo abj. ęƹỜna vé dhcm jé edc yếu tỔ hø lỔc tƹƤna qudn jcæn gết heĈ  t ̨ heẼ vỗc nedu.
Gec nỘna Ĕý   E+
̨ hdo teê hø teỈ acẨl jƹỨna ĔƹỜna vé ĔỈ truna ẻd jƹỨna ĔƹỜna hna td hø teỈ
tĈna nỘna
   dhcm.
̨ joẤc träc hëy sẼ hø nỘna Ĕý  dhcm
Lốc Ĕý
acỔna
 ̨ dhcm geäh nedu, teýna teƹỜna vỗc lýt̨t̨ joẤc quẨ
neƹna geäh acỔna joéc teê nỘna Ĕý   dhcm
sẼ hø sỴ heæne jæ  hę neƹna geýna Ĕäna gỈ, sỴ sdc jæ  hę
̨
néy hø teỈ xuẢt ecæ  n̨ mo ĔcỄu gcỉ  n̨ Ĕệd jü nýna naecỉ   p.̨ JƹỨna dhcm p eỨp rẢt qudn trỌna ĔỔc vỗc
vcæ  h̨ tẤo abj, vỗc jƹỨna dhcm quä teẢp, abj sẼ geýna kdo acỜ Ĕýna gết vé nếu naƹỨh jẤc jƹỨna dhcm
quä necỄu sẼ jél abj kệ hợna. ]räc hëy hø nỘna Ĕồ dhcm eữu hƤ teẢp hø teỈ ĔƹỨh kỒ suna teæl
nƹỗh hedne eoằh häh teéne peạn dhcm gệh ĔỈ ĔẨl kẨo ĔcỄu gcỉ  
gcỉ  n̨ the eỨp trƹỗh gec Ĕc véo quä
trêne heế kcến lợt. Dhcm tẤo ĔcỄu gcền acẨc pèna pbhtcn
pbhtcn kệ lắh gẳt kỉn trona tế kéo quẨ teýn
teýnaa
qud quä trêne Ĕun nøna
nøna quẨ vỗc ĔƹỜna.
ĔƹỜna. Xdu Ĕø pbhtcn
pbhtcn kệ eûd tdn vé heuy
heuyỈn
Ỉn teéne mẤna gn
gnaa
jcỉn gết, häh sỨc pbhtcn Ĕảy nedu vê hna ldna Ĕcền. Nƹỗh hedne jél acẨl Ĕồ pE hỡd eốn eỨp
lợt, ĔcỄu néy hţna truna ẻd häh Ĕcền tìhe ël trỉn häh sỨc pbhtcn, vê vẬy eỌ hø teỈ tẬp eỨp teéne

lồt lẤna ĔỈ eêne teéne mẤna lợt.
XỴ tedy ĔỒc vỄ jƹỨna ĔƹỜna
ĔƹỜna peỢ teuý
teuý̨h̨ véo acỔn
acỔnaa hëy vé ĔcỄu ggcæ
cæn̨ ggeì
eì eë
eëu.
̨ ]eýna teƹỜna
jƹỨna ĔƹỜna hø sẲn trona quẨ teƹỜna ở lợh truna kêne geýna Ĕäna gỈ næn jƹỨna ĔƹỜna kỒ suna
trona heế kcến lợt sẼ hdo, neƹna mo neữna vẢn ĔỄ vỄ hec peì sẨn xuẢt hţna neƹ sợh geỏb hỡd
naƹỜc tcỉu móna lé modne naecỉ   p̨ sẼ ĔcỄu heểne jƹỨna ĔƹỜna sdo heo peó eỨp vỗc tẢt hẨ lỌc yæu
21


 

hạu hỡd teệ trƹỜna vé modne naecæ   p̨ ĔỄ rd. ]uy necæn tebo Euc vé hý  na
̨ sỴ (;990) jƹỨna ĔƹỜna
trona lợt Ĕýna teƹỜna peẨc tủ 02% trở jæn, vỗc jƹỨna ĔƹỜna teẢp abj ĔƹỨh tẤo teéne rẢt yếu vé
mỂ kệ teoäc eød, naƹỨh jẤc nếu ĔƹỜna quä hdo sẼ mần Ĕến ecæ  n̨ tƹỨna gết tcne ĔƹỜna. ęƹỜna teỴh
 peảl hţna jé heẢt kẨo quẨn teỴh peảl, nø heể hø täh mỢna ợh heế lé geýna teỈ tcæu mcềt vc scne
vẬt, ĔỘna teỜc heể hø sỬ mỢna jƹỨna ĔƹỜna necỄu hø teỈ scne rd Ĕỡ äp jỴh teảl teẢu ĔỈ ợh heế sỴ
scne trƹởna
trƹởna hỡd vc scne vẬt, ĔẤt ĔƹỨh lỢh Ĕìhe kẨo quẨn
quẨn.. ]äh mỢna gệna oxy è
èdd jé lồt täh
mỢna gệh hỡd ĔƹỜna teỴh peảl. Muna mệhe ĔƹỜna naĈn heằn sỴ eẢp teu oxy, sỴ acd tĈna hỡd
nỘna Ĕồ muna mệhe ĔƹỜna tự jề naeệhe vỗc Ĕồ eûd tdn hỡd oxy trona muna mệhe ĔƹỜna, tợh jé
nỘna Ĕồ hỡd muna mệhe ĔƹỜna héna hdo teê Ĕồ eûd tdn hỡd oxy héna teẢp.

Xdhhedrosb jé joẤc ĔƹỜna mỂ eûd tdn, neƹna hø ü naeģd rẢt qudn trỌna ĔỔc vỗc mcne mƹỤna
hỡd hon naƹỜc. Xdhhedrosb jé joẤc mcsdhdrcmb hẢu tẤo tủ ajuhosb vé `ruhtosb. Edc lonosdhhedrcmb
néy jcỉn gết vỗc nedu neỜ edc nèl OE ajuhozct hỡd hna, vê vẬy sdhhedrosb gna hø tìne
geỬ. ]rẤna teäc gết tcne6 sdhhedrosb gết tcne teéne tcne teỈ geýna léu hø tể
trỌna m<4,2513a/hl8, necềt Ĕồ nøna heẨy 450- 455 9H.
ęồ eûd tdn6 rẢt mỂ eûd tdn trona nƹỗh, Ĕồ eûd tdn tĈna tebo necềt Ĕồ vé peỢ teuồh véo häh tẤp
heẢt geýna ĔƹỜna hø trona muna mệhe.
CC.2. ęồ pE
Acä trệ pE hỡd lốc sẨn peảl ĔƹỨh xäh Ĕệne kẴna hähe sỬ mỢna läy Ĕo pE gỳ teuẬt sỔ tebo
 peƹƤna peäp DODH. Muna mệhe Ĕềl pE =,
=,99 vé 1,9 ĔƹỨh sỬ mỢna ĔỈ ecều heuản läy Ĕo ppE.
E.
]rƹỗh gec quä trêne sẨn xuẢt mcỂn rd, modne naecæ   p̨ hạn peẨc heỌn jỌh vé Ĕo pE hỡd häh joẤc
nauyæn
jcæ  ų nedu
jél lợt,
träc,nedu.
quẨ tƹƤna
vỗc träc
lốchëy
joẤcjéacỔna
jctỔvé
ĔệdtrỌna
heẢt nýna
na
naec
ecỉỉ p̨ gệh
sẼ hølốc
Ĕý  pE
̨ joẤcgệh

Acä trệợna
pE hỡd
lồt yếu
qudn
trona
heế kcến lợt vê nø hø jcæn qudn Ĕến sỴ eêne teéne abj. Acä trệ pE ĔƹỨh geuyến naeệ ĔỈ sẨn xuẢt
lợt jé tủ 8 Ĕến 8,27 Ĕý   pE
̨ tỔc ƹu heo abjdtcn pbhtcn jé tủ pE ;,5 Ĕến 8,2. Hø lồt sỔ yếu tỔ gệh
jcỉn qudn Ĕến vcềh Ĕƹd pbhtcn tne abj en eẨo Ĕưna Ĕý u
̨
̨ u
hạu, neƹna Ĕồ pE heắh heắn jé
yếu tỔ qudn trỌna.
ẫne eƹởna hỡd pE ĔỔc vỗc Ĕý   ảl
̨ hỡd lợt6 ]rona lý  t ̨ sỔ naecæn hợu neẢt Ĕệne, Ĕồ ảl hỡd
lợt kệ Ẩne eƹởna Ĕäna gỈ kởc tẢt hẨ häh täh Ĕồna heìne vé Ẩne eƹởna tƹƤna täh hỡd nỘna Ĕồ pE.
Pì mỢ6 ęỔc vỗc lợt xoéc, Ĕồ ảl naecæn hợu ecền tẤc nẴl trona geoẨna ;;,94%- ;3,51%.
Lầu lợt ĔƹỨh heuản kệ vỗc pE<8, pbhtcn 9% vé ĔƹỜna 29% hø Ĕồ ảl hdo neẢt. NaƹỨh jẤc, lầu
lợt ĔƹỨh ĔcỄu heế tủ pE 8,8, pbhtcn 4,2% vé ĔƹỜna 09% hø Ĕồ ảl teẢp neẢt.
ẫne eƹởna hỡd pE ĔỔc vỗc nỘna Ĕý   dhcm
hỡd lợt6 Acä trệ pE tĈna tủ 8 Ĕến 8,8 teê Ĕồ dhcm
d hcm
̨
hø trona lợt hţna hø teỈ tĈna. XỴ tedy ĔỒc neỏ trona nỘna Ĕý dhcm
̨
̨ dhcm
hø teỈ jé mo dhcm ĔƹỨ
ĔƹỨhh sỬ
mỢna trona naecæn hợu néy. ęồ dhcm teẢp jé qudn trỌna trona vcềh tẤo ĔcỄu gcền teuẬn jỨc heo
vcềh heuyỈn ĔỒc ĔƹỜna sdhdrozd kỒ suna trona quä trêne nẢu, naĈn naủd sỴ gết tcne vé hţna

ldna jẤc ecều quẨ ĔỔc vỗc tìne heẢt eỘ èd hỡd pbhtcn. Gna næn sỬ mỢna quä necỄu dhcm vê pE
quä teẢp sẼ aëy rd sỴ naeệhe ĔẨo lý  t ̨ jƹỨna jỗn ĔƹỜna sdhdrozd tủ Ĕø ặy gết tcne ajuhozd vé
èd abj nedne tẤo rd ecæ  n̨ tƹỨna vøn hỢh.
ẫne eƹởna hỡd pE vỗc eél jƹỨna vctdlcn H hø trona lợt6 Eél jƹỨna vctdlcn H trona
lợt nẴl trona geoẨna 49,;8‘
49,;8‘ ;8,33 la/499 a heo teẢy sỴ geäh kcềt Ĕäna gỈ trona sỔ häh Ẩne
eƹởna heìne nøc heuna hţna neƹ Ẩne eƹởna hỡd nỘna Ĕồ pE nøc rcæna. Pcềh acẨl eél jƹỨna
vctdlcn H trona lợt so vỗc träc hëy tƹƤc jé mo xỬ jü necềt. Häh ĔcỄu gcền necềt Ĕồ hdo Ĕảy nedne
quä trêne oxy eød dhcm dshorkch teéne dhcm mbeymrodshorkch, sdu Ĕø jé quä trêne teỡy peën teéne
dhcm ;,8-mcgbtoaujonch vé huỔc hóna jé peẨn ợna tróna eỨp teéne häh teéne peạn mcne mƹỤna
geýna eoẤt Ĕồna geäh. Nøc heuna, acä trệ hdo neẢt hỡd vctdlcn H ĔƹỨh qudn sät teẢy trona lầu
ĔƹỨh heuản kệ vỗc 8,8 Ĕồ pE. XỴ ecền mcền hỡd hdo jƹỨna pbhtcn eố trỨ jél lợt Ĕýna hợna
nedne eƤn hø teỈ kẨo về häh heẢt mcne mƹỤn
mƹỤnaa neẤy hẨl vỗc necềt hţna neƹ hø geẨ nĈna kệ oxy

22


 

eød hỡd dhcm dshorkch mo nỘna Ĕồ con E + hdo trona muna mệhe, mo Ĕø necỄu geẨ nĈna nø sẼ kệ
 peën eỡy ở pE teẢp.
Hạn muy trê Ĕồ pE teẢp ĔỈ gec Ĕun nẢu sẼ aëy rd quä trêne naeệhe ĔẨo ĔƹỜna sdhdrozd ĔỈ
naĈn hẨn sỴ gết tcne ĔƹỜna. Hţna gna nỉn móna q necỄu dchm vê pE q teẢp sẼ aëy rd sỴ
naeệhee ĔẨo lồt jƹỨna jỗn ĔƹỜna Xdhdro
naeệh
Xdhdrozd
zd tủ Ĕø ặy gết tcne ajuhozd vé èd abj nedne tẤo næn
häh vøn hỢh.
 pE hỡd sẨn peảl hdo eƤn pE kdn Ĕạu hỡd eốn eỨp quẨ mo gết quẨ hỡd quä trêne tẤo abj, lồt

jƹỨna con E+ Ĕè tedl acd hóna vỗc peën tỬ pbhtcn ĔỈ tẤo lẤna jƹỗc pojylbr.
ęồ pE kệ Ẩne eƹởna kởc äp suẢt vé necềt Ĕồ. Gec äp suẢt tĈna vé teỜc acdn acẨl teê pE hỡd
sẨn peảl acẨl xuỔna vé naƹỨh jẤc.
CC.0. Äp suẢt heën geýna vé teỜc acdn acữ necềt
Acd necềt lợt Ĕýna ở äp suẢt heën geýna eẤn heế teẢt teoät häh heẢt lóc träc hëy mỂ kdy eƤc,
acưp hẨc tecền lóc sẨn peảl.
LỢh Ĕìhe hỡd vcỉ  h̨ acd necỉ  t ̨ lợt Ĕýna ở äp suẢt heën geýna jé ĔỈ eẤn heế neữna tỒn eẤc vỄ
heẢt jƹỨna sẨn peảl, gec teỴh ecæ  n̨ trona lýc trƹỜna néy neữna hẢu tỬ eƹƤna lóc, léu sắh,…
sẼ geýna kệ teẢt teoät, häh sẨn peảl lợt jél tủ neữna joẤc quẨ hø lóc mỂ kdy eƤc teƹỜna ĔƹỨh
ợna mỢna hýna naeæ   äp
̨ suẢt heën geýna néy. Naoéc rd geýna heể träne ĔƹỨh neữna neƹỨh ĔcỈl
Ẩne eƹởna Ĕến heẢt jƹỨna sẨn peảl lé hûn träne ĔƹỨh ecæ  n̨ tƹỨna tähe nƹỗh hỡd lợt, abj mỂ kệ
teộc èd.
Äp suẢt hn gna vé teỜc acdn acữ necæ  t ̨ hø Ẩne eƹởna Ĕến pE hỡd
h ỡd sẨn peảl. Gec äp suẢt
tĈna
vésẨn
teỜcpeảl
acdn acẨl
acẨl teê
acẨl
pE hỡd
sẨn peảl
pjẤc
eảl
jænpE,
vé na
naƹỨh
äp suẢt
acẨl

véacdn
teỜc acữ
acdnnecềt
tĈna
teê pE
xuỔna.
NaƹỨh
vỗctĈna
acä trệ
ĔồƹỨh
KrcxjẤctĈna
jæn gec
teỜc
tĈna vé äp suẢt heën geýna teẢp. Necềt Ĕồ nẢu hdo (äp suẢt HG teẢp) vé teỜc acdn nẢu méc jél
nƹỗh kỔh eƤc necỄu næn eél jƹỨna heẢt geý tĈna jæn mần Ĕến Ĕồ Krcx tĈna jæn.
AcỔna vỗc Ĕồ Krcx, eél jƹỨna ĔƹỜna tỒna vé Ĕồ dhcm hţna tĈna jæn gec teỜc acdn acữ necềt
tĈna vé acẨl xuỔna gec äp suẢt heën geýna tĈna. Ge
Gecc tẤo ĔƹỨh äp suẢt heën geýna hdo teê léu
sắh sẨn peảl säna eƤn. NẢu lợt trona ĔcỄu gcền äp suẢt heën geýna hø jỨc teế jé acữ ĔƨỨh lóc
teƤl vé léu hỡd träc hëy, eẤn heế peẨn ợna hdrdlbn eød (Kbjctz vé htv, ;993). ]rona hóna lồt
heế Ĕồ äp suẢt heën geýna, nếu tĈna teỜc acdn acữ necềt teê léu sắh sẼ sẬl eƤn.
CC.1.]eỜc acdn vé necềt Ĕồ kẨo quẨn
Häh joẤc lợt Ĕýna teýna teƹỜna teƹỜna hø Ĕý   pE
̨ teẢp, kæn hẤne Ĕø trona lợt hţna hø heợd
eoẤt Ĕý   nƹỗh
teẢp, eél jƹỨna ĔƹỜna trona lợt hdo. ]ủ neữna ĔcỄu træn Ĕè gecến heo lợt hø
̨
geẨ nĈna heỔna
heỔna jẤc häh joẤc vc scne vët,̨ nẢl lỔh. ęý pE
̨̨ pE teẢp sẼ ợh heế geẨ nĈna scne trƹởna

hỡd lý  t ̨ sỔ joẤc vc scne vë  t ̨ ecếu geì, naoéc hø eoẤt Ĕý   nƹỗh
teẢp teê eél jƹỨna ĔƹỜna sẼ hẤne
̨
trdne eöt ảl vỗc häh joẤc vc scne vë    t ̨ tủ Ĕø naĈn heĈ  n̨ nauỘn mcne mƹỤna hỡd heöna. Pỗc geẨ nĈna
tỔc acẨn sỴ sỔna hỡd häh joẤc vc scne vë  t ̨ aëy eẤc hţna neƹ nẢl lỔh neƹ vë  y̨ teê lợt teƹỜna hø
teỜc acdn kẨo quẨn rẢt jëu, teýna teƹỜna vỗc häh joẤc lợt fbjjy teỜc acdn kẨo quẨn hỡd hna
teƹỜna gão méc tỬ 4 tệna Ĕến 8 teäna, vỗc joẤc fdl vé ldrldjdmb teỜc acdn kẨo quẨn hỡd heöna
teƹỜna méc eƤn lợt fbjjy vé teƹỜna gão méc tỬ 8 tệna Ĕến 0 tệna. ]uy necỉn nếu kẨo quẨn ở 
necỉ
necỉt̨ Ĕý gna
̨̨ gna the
the eỨp, sẨn peảl kệ Ẩne eƹởna trỴh tcếp kởc äne säna lĈt̨ trỜc sẼ gecến heo
teỜc acdn kẨo quẨn hỡd heöna kệ acẨl mạn ‘ Ĕý   Krcx
hỡd lợt sẼ tĈna mo sỴ teỡy peën dhcm hỡd
̨
 pojysdhhedrcmbs ĔĈ    h̨ kcæ  t ̨ jé auls vé pbhtcn, eél jƹỨna ĔƹỜna tỒna tĈna neẳ mo sỴ heuyỈn eød
tcne ký  t ̨ vé hdrko
hdrkoeymrd
eymrdtbs
tbs geýna tdn geäh teéne ĔƹỜna
ĔƹỜna,, jƹỨna nẢl lbn vé nẢl lỔh hţna tĈna
mạn. Pê teế heöna td hạn peẨc hø lýt̨t̨ nec
necỉỉt̨ Ĕý
Ĕý kẨo
̨
qudn the eỨp.
]na teƹỜna trona q trêne jél lợt naƹỜc td teƹỜna hecd rd kd quä trêne tedy ĔỒc necỉ  
necỉ  t ̨
Ĕý  . ̨ ęạu tcỉn hne jé necỉ  t ̨ Ĕý   kẨo
̨ quẨn häh heế peảl vé nauyæn jcæ  ų sdu gec teu eoẤhe. Nauyæn

jcæų jél lợt teýna
teýna teƹỜna jé häh joẤc träc hëy, teỜc acdn tủ gec sdu teu eoẤhe Ĕến gec ĔƹỨh Ĕƹd
véo geo lät geýna quä ;= acỜ ĔỈ acữ ĔƹỨh Ĕý   tƹƤc
hỡd nauyæn jcæ  u.̨ Geo kẨo quẨn peẨc ĔƹỨh væ   ̨
̨
23


 

scne sẤhe sẼ, träne sỴ xël neë   p̨ hỡd vc scne vë  t,̨ vỗc häh joẤc quẨ teu eoẤhe gec hûn xdne sẼ ĔƹỨh
 kẨo quẨn trona geo vỗc necæ  t ̨ Ĕý   tủ
̨ geoẨna 49- 44oH, Ĕý   ảl
̨ tủ 52- 39%, geýna næn kẨo quẨn ở 
o
necæ  t ̨ Ĕý   mƹỗc
3 H vê quẨ xdne sẼ mỂ kệ teël vé lẢt Ĕc geẨ nĈna eý eẢp Ĕý  t ̨ kcến. Häh naun jcỉ  ų
̨
teu eoẤhe sdu gec
gec Ĕè hn hø teỈ ĔƹỨh kẨo quẨn ở necæt̨ Ĕý
Ĕý  tủ
̨ tủ 2- 3oH, Ĕý ảl
̨ tủ 52- 39%, geýna
o
 kẨo quẨn ở necæ    t ̨ Ĕý   mƹỗc
2 H. ]cếp Ĕến sẼ jé lợh necæ  t ̨ Ĕý   xuẢt
ecæ  n̨ trona q trêne heế kcến lợt
̨
̨
vé huỔc hóna sẼ jé necỉ  t ̨ Ĕý   kẨo

̨ quẨn lợt sdu gec ĔƹỨh sẨn xuẢt. Xdu gec ĔƹỨh hecết røt véo häh jỌ
teỡyy tcne ở necæ
teỡ
necæt̨ ĔĔýý  tủ
̨ tủ 09- 02oH neẴl
neẴl tcæu mcæ
mcæt̨ vc scne, häh jỌ lợt sẼ ĔƹỨ
ĔƹỨhh kẨo quẨn ở necæt̨ ĔĔýý ̨
o
truna kêne tủ =- ;8 H. ęỔc vỗc lýt̨ sỔ joẤc lợt nếu ĔỈ hna tcếp xưh q jëu vỗc nec
necỉỉt̨ Ĕý
Ĕý pẻna
̨
sẼ hø ecỉ  n̨ tƹỨna kệ neţn vé heẨy nƹỗh eoĈ  h̨ t    l̨ h hø teỈ xuẢt ecỉ  n̨ nẢl lỔh. ęc véo sëu eƤn
tủna hähe teợh sẨn xuẢt lợt sẼ hø neữna necỉ  t ̨ Ĕý   kẨo
̨ quẨn gệh nedu, vỗc häh joẤc lợt ĔƹỨh
Ĕøna jỌ vé Ĕè trẨc qud quä trêne tedne tróna, heöna sẼ ĔƹỨh kẨo quẨn trona geo kẨo quẨn jẤne
vỗc necæ  t ̨ Ĕý   tủ
̨ ;- ;9oH, Ĕý   ảl
̨ hỡd geo mdo Ĕý  na
̨ tủ geoẨna 59- 52%. Häh joẤc lợt gna tedne
tróna, necỉ  t ̨ Ĕý   hỡd
̨ geo kẨo quẨn jẤne peẨc ĔƹỨh mdo Ĕý  na
̨ trona geoẨna tủ 49- 42oH, Ĕý   ảl
̨ tủ
59- 52%. Xdu gec lợt ĔƹỨh sẨn xuẢt vé Ĕƹd rd teệ trƹỜna teê necæ  t ̨ Ĕý   kẨo
quẨn trona häh hỬd
̨
eéna edy scæu teệ hţna peẨc ĔƹỨh kẨo ĔẨl, teƹỜna neữna nƤc ĔỴna häh joẤc lợt ĔƹỨh ĔcỄu ẻd
 kẴna läy jẤne trona necỉ  t ̨ Ĕý   tủ

̨ ;9- ;2oH. Necæ  t ̨ Ĕý   kẨo
̨ quẨn geýna neữna Ẩne eƹởna Ĕến eẤn
sỬ mỢna hỡd sẨn peảl lé hûn Ẩne eƹởna Ĕến heẢt jƹỨna hẨl qudn neƹ acä trệ mcne mƹỤna, léu
sắh, lóc vệ,...
]rona teỜc acdn kẨo quẨn, nỘna Ĕồ dhcm tĈna jæn hø teỈ jé mo sỴ tẤo teéne dhcm, mo sỴ oxy èd
hỡd ĔƹỜna geỬ eoằh sỴ pệ vỤ jcæn gết pbhtch vé dhcm uronch, hø sỴ tằna neẳ eél jƹỨna ĔƹỜna
tỒna vé eél jƹỨna heẢt rẢn.

GẾ] JRẪN
24


 

Tud quä trêne têl ecỈu vé naecæn hợu vỄ ĔỄ téc ‚Häh yếu tỔ Ẩne eƹởna Ĕến tìne heẢt èd jü
hỡd lợt Ĕýna“ heöna td röt ĔƹỨh lồt sỔ Ĕäne acä.
Hø rẢt necỄu yếu tỔ kæn naoéc jần kæn trona täh Ĕồna jél Ẩne eƹởna edy tedy ĔỒc Ĕến tìne
heẢt eød jü hỡd lợt Ĕýna, vcềh tedy ĔỒc néy sẼ hø neƹna lằt eẤn heế vé hø jỨc heo sẨn peảl lợt
Ĕýna, lồt sỔ tedy ĔỒc heể næn ở neữna lợh heo peãp nếu vƹỨt quä sẼ jél tedy ĔỒc eoén toén
Ĕến tìne heẢt hỡd sẨn peảl tủ Ĕø mần Ĕến jél Ẩne eƹởna Ĕến tìne heẢt hẨl qudn. Kỉn hẤne Ĕø tể
jề häh teéne peạn nauyæn jcều (träc hëy, heẢt tẤo abj, ĔƹỜna…) hţna rẢt qudn trỌna, sẨn peảl
lợt Ĕýna hø acä trệ heẢt jƹỨna vé hẨl qudn hdo trona ĔcỄu gcền heế kcến gcỈl soät nỘna Ĕồ dhcm
hctrch vé Ĕồ pE. MỴd véo trẤna teäc (Ĕằh, jỏna) hỡd lợt Ĕýna vỗc tự jề pbhtcn gết eỨp vỗc
hdrrdabbndn sdo heo peó eỨp teê sẼ tẤo rd sẨn peảl hø hẢu trưh tỔt vé Ồn Ĕệne, the eỨp ĔỈ Ĉn
gål vỗc käne lê. Naoéc rd, häh yếu tỔ neƹ necềt Ĕồ vé teỜc acdn ở häh acdc ĔoẤn nẢu edy kẨo
quẨn hţna rẢt qudn trỌna Ĕến gết hẢu hţna neƹ tìne heẢt hỡd lợt Ĕýna.
]øl jẤc, gec nắl rị häh naun nn mần Ĕến häh kcến ĔỒc vỄ lằt èd jü trona quy trêne sẨn
xuẢt lợt Ĕýna heöna td sẼ mỂ ména gcỈl soät heẢt jƹỨna hỡd sẨn peảl, neẴl tẤo rd sẨn peảl
lợt Ĕýna hø heể tcæu hẨl qudn hdo neƹ vỄ léu sắh, hẢu tröh, eƹƤna vệ vé häh heẢt mcne mƹỤna.

25