Tài liệu CHƯƠNG 5: THỜI ĐẠI NGÀY NAY pdf

Thêi ®¹i ngµy nay
1. Khái niệm về thời đại ngày nay
2. Tính chất và những mâu thuẫn
cơ bản của thời đại ngày nay
3. Đặc điểm cơ bản và xu thế vận
động cơ bản của thời đại ngày
nay
1. Kh¸i niÖm vÒ thêi ®¹i vµ thêi ®¹i
ngµy nay
1.1.1 .Quan niệm về thời đại
1.1.2.Cơ sở phân chia thời đại
1.1 Quan niệm về thời đại và cơ sở phân
1.1 Quan niệm về thời đại và cơ sở phân
chia thời đại
chia thời đại
1.1.1. Quan niệm về thời đại
Thời đại là một khái niệm khoa học
dùng để phân kỳ lịch sử xã hội, phân biệt
những nấc thang phát triển của xã hội loài
người.
1.1.1 Quan niệm về thời đại (tt)

Thời đại được xem xét dưới góc độ Triết
học Chính trị Xã hội, dựa trên những
tiêu chuẩn khách quan, khoa học, những
dấu hiệu, đặc điểm, bản chất của nó.
1.1.1 Quan niệm về thời đại (tt)
Khái niệm: Thời đại là một thời kỳ tư
ơng đối dài trong lịch sử phát triển của xã
hội loài người, được đánh dấu bằng bước
ngoặt căn bản trong sự phát triển của nó và

được đặc trưng bằng xu hướng phát triển tư
ơng đối ổn định.
1.1.2. Cơ sở phân chia thời đại
- Có nhiều cách phân chia thời đại dựa vào những cơ sở
khác nhau:
+ Theo công cụ lao động có thời đại đồ đá, đồ đồng,
đồ sắt…
+ Theo tiêu chuẩn văn hóa có thời đại văn hóa phục
hưng.
+ Furiê phân chia xã hội loài người thành mông
muội, dã man, gia trưởng và văn minh
+ Avelltofler (nhà tương lai học người Mỹ) cho rằng
lịch sử đã trải qua: thời đại văn minh nông nghiệp, văn
minh công nghiệp, văn minh hậu công nghiệp.
- Quan im ca ch ngha Mỏc Lờnin: c s duy
nht nhận biết thi i l lý lun hỡnh thỏi kinh t
- xó hi.


Trong mọi thời đại lịch sử, sản xuất kinh tế và cơ cấu xã
hội, cơ cấu này tất yếu phải do sản xuất kinh tế kinh tế mà
ra, cả hai cái đó cấu thành cơ sở của lịch sử chính trị và
lịch sử tư tưởng của thời đại ấy.
Mác Ăngghen toàn tập.NXB CTQG .HN1995.t21,tr11


1.1.2 C¬ së ph©n chia thêi ®¹i
Học thuyết đã chỉ ra:
Thời đại gồm lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất, cơ
sở hạ tầng,kiến trúc thượng tầng …

Giai cấp trung tâm, động lực của xã hội
1.1.2 C¬ së ph©n chia thêi ®¹i
Dấu hiệu nhận biết một thời đại:
Có sự xuất hiện của một hình thái kinh tế - xã hội mới
Hình thái kinh tế xã hội là nội dung cấu thành thời đại
Có một giai cấp mới đứng ở vị trí trung tâm, giữ vai trò tiên phong,
quyết định sự phát triển của xã hội trong thời đại mới.
1.2 thời đại ngày nay và những giai đoạn chính của nó
1.2.1 Quan niệm về thời đại ngày nay
Thời đại ngày nay là thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi
thế giới, mở đầu từ Cách mạng tháng 10 Nga vĩ đại.
Sau cách mạng tháng 10 Nga, Lê Nin viết:
Một kỷ nguyên mới đã mở ra trong lịch sử thế giới. Nhân loại đang
vứt bỏ hình thức cuối cùng của chế độ nô lệ, chế độ nô lệ tư bản hay chế
độ nô lệ làm thuê. Thoát khỏi được chế độ nô lệ đó, lần đầu tiên nhân loại
sẽ bước vào thời kỳ tự do chân chính
(Lê Nin toàn tập, Nxb Tiến bộ Matxcova 1978, t38, Tr 364)
1.2 Th i đ i ờ ạ ngày nay và nh ng giai đo n chữ ạ ính c a nủ ó
Shooting down of peaceful
demonstration in Petrograd in July
1917.
Nổ súng vào đoàn biểu tình vì
hoà bình ở Petrograd tháng
7/1917
Smolnyin the days of the
revolution.
October 1917
Smolnvin trong ngày cách
mạng tháng mười nga 1917
1.2 thời đại ngày nay và những giai đoạn chính của nó

- Sau cách mạng tháng 10 Nga, CNXH đã từ lý
luận trở thành hiện thực, đã xuất hiện hình thái kinh tế
- xã hội CSCN phủ định, thay thế hình thái kinh tế - xã
hội TBCN.
- Chiều hướng phát triển chủ yếu, trục xuyên
suốt sự vận động lịch sử từ sau cách mạng tháng 10
Nga là đấu tranh xoá bỏ trật tự tư bản chủ nghĩa, thiết
lập và từng bước xây dựng CNXH trên phạm vi toàn
thế giới.
1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã
Quân đội Đức quốc xã hành quân
qua cột mốc biên giới Ba Lan
Tháng 1/1939
Quân đội Xô Viết giương cao
cờ đỏ búa liềm
1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã
1.2 thời đại ngày nay và những giai đoạn chính của nó
- Từ sau cách mạng tháng 10 Nga các nước XHCN,
phong trào cộng sản và công nhân quốc tế trở thành lực
lượng nòng cốt, đi đầu trong cuộc đấu tranh vì hoà bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên phạm vi
toàn thế giới.
- Từ sau cách mạng tháng 10 Nga, các cuộc cách
mạng giải phóng dân tộc nằm trong phạm trù cách mạng
XHCN, nhiều nước sau khi giành được độc lập dân tộc
đã đi theo con đường XHCN.
bốn
giai
đoạn
Từ sau ch/tranh

TG.II - đầu những
năm 1970
Từ đầu những năm
1990 nay
Từ cuối những năm
1970 cuối những
năm 1980
Từ CM.10 Nga
trước ch/tranh
TG2 (1945)
Giai on m rng v phỏt trin
CNXH t mt nc ra nhiu nc
dn n hỡnh thnh h thng
XHCN th gii (trung tõm l hi
ng tng tr kinh t -Khi SEV)
Giai on CNXH lõmvo thoỏi
tro (tm thi) v gp nhiu khú
khn th thỏch nghiờm trng
Giai on nhiu nc XHCN ri
Vo tỡnh trng trỡ tr,khng hong
Giai on t phỏ thng
li ca cỏch mng XHCN
1.2.2 Các giai đoạn chính của thời đại ngày nay
1.2.2 Các giai đoạn chính của thời đại ngày nay
Theo quan điểm của Đảng ta, cho đến nay thời đại ngày nay đã phát triển trải
qua 4 giai đoạn:
Giai ®o¹n 1
Tõ CM th¸ng 10/1917 ®Õn kÕt thóc thÕ chiÕn II n¨m 1945
Giai ®o¹n ®ét ph¸ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng XHCN
1.2.2 Các giai đoạn chính của thời đại ngày nay

Giai đoạn 2
Từ sau năm 1945 đến đầu những năm 70
Giai đoạn mở rộng và phát triển CNXH từ một nước ra
nhiều nước dẫn đến hình thành hệ thống XHCN trên thế giới.
1.2.2 Các giai đoạn chính của thời đại ngày nay
Giai đoạn 3
Từ cuối những năm 70 đến cuối những năm 80
Giai đoạn nhiều nước XHCN rơi vào tình trạng trì trệ,
khủng hoảng
1.2.2 Các giai đoạn chính của thời đại ngày nay
Giai đoạn 4
Từ đầu những năm 90 đến nay
Giai đoạn CNXH lâm vào thoái trào (tạm thời) và gặp
nhiều khó khăn thử thách nghiêm trọng
2. Tính chất và những mâu thuẫn cơ bản
của thời đại ngày nay
Tính chất và những mâu thuẫn
cơ bản của thời đại ngày nay
Giữa CNTB
và CNXH
Giữa TB và LĐ,
Giữa g/c CN
Và g/c TS trong
CNTB
Giữa các dân
Tộc thuộc địa
Và phụ thuộc
Với CNĐQ
Giữa các
Nước TB

Với nhau
Những mâu thuẫn cơ bản
Tính chất
2. TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña
thêi ®¹i ngµy nay
2.1 TÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay
* Thời đại ngày nay đang tiếp tục diễn
ra cuộc đấu tranh gay go quyết liệt giữa
CNXH và CNTB trên phạm vi toàn thế giới.
Cuộc đấu tranh giữa hai chế độ xã hội
khác nhau về bản chất XH XHCN và XH
TBCN đã và đang chi phối toàn bộ qúa
trình vận động của lịch sử nhân loại.
2.1 TÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay(tt)
•
*Cuộc đấu tranh giữa CNXH và CNTB diễn
ra trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ ý
thức hệ đến đời sống kinh tế, chính trị, văn hoá,
xã hội...liên quan tới sự lựa chọn con đường
phát triển của mỗi quốc gia-dân tộc cũng như
chiều hướng phát triển của lịch sử thế giới.
2.2. Những mâu thuẫn cơ bản của
thời đại ngày nay
M©u
ThuÉn
C¬
B¶n
Mâu thuẫn giữa CNTB và CNXH
Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, giữa
giai cấp công nhân và giai cấp tư sản

trong các nước TBCN
Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa
Và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc
Mâu thuẫn giữa các nước tư bản với nhau
2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay
2.2.1.Mâu thu n gi a Ch ngh a T b n và Ch ẫ ữ ủ ĩ ư ả ủ
2.2.1.Mâu thu n gi a Ch ngh a T b n và Ch ẫ ữ ủ ĩ ư ả ủ
ngh a Xã h iĩ ộ
ngh a Xã h iĩ ộ
ây là mâu thu n n i b t xuyên su t th i đ i.Đ ẫ ổ ậ ố ờ ạ
Từ khi CNXH ra đời, CNTB luôn tìm mọi phương cách, bằng mọi
âm mưu thâm độc và thủ đoạn xảo quyệt hòng bóp chết chế độ XH
non nớt ngay từ thuở lọt lòng.
Cung điện Mùa Đông
tháng 10/1917