cac thanh phan biet lap T98

<span class='text_page_counter'>(1)</span>C¸c thµnh phÇn biÖt lËp I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT. - Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần biệt lập tình thái, cảm thán trong câu. - Biết đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG. 1. Kiến thức - Đặc điểm của thành phần tình thái và cảm thán. - Công dụng của các thành phần trên. 2. Kỹ năng: - Nhận biết thành phần tình thái và cảm thán trong câu. - Đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán.. III. ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ. - SGK + SGV + Laptop+ giÊy khæ A3+Bót d¹…. IV. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò. (?) ThÕ nµo lµ khëi ng÷? §Æt c©u cã khëi ng÷? ? ViÕt l¹i c©u v¨n b»ng c¸ch chuyÓn phÇn in ®Ëm thµnh khëi ng÷. - Lµm bµi th× anh Êy cÈn thËn l¾m. - Anh Êy lµm bµi cÈn thËn l¾m. 3 . Bài mới : Hoạt động 1. Giới thiệu bài. Trong c©u, ngoµi c¸c thµnh phÇn CN, VN, tr¹ng ng÷... lµ nh÷ng thµnh phÇn tham gia vµo nghÜa sù viÖc cña c©u(nghÜa miªu t¶) cßn cã nh÷ng thµnh phÇn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc c©u. C¸c thµnh phÇn đó là gì, bài học hôm này chúng ta sẽ tìm hiểu. H§2. T×m hiÓu thµnh phÇn t×nh th¸i. I – Thµnh phÇn t×nh th¸i . 1. VÝ dô ( SGK ) * Hs đọc VD trên máy chiếu. a. Ch¾c ->tin cËy võa. ? Sự việc đợc nói đến trong mỗi câu trên là gì? b. Cã lÏ->tin cËy thÊp. - C©u a: Anh S¸u nghÜ con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng vµ «m lÊy cæ anh. - Câu b: Vì khổ tâm không khóc đợc nên anh phải cời. ? Các từ in đậm trong những câu trên thể hiện nhận định của ngời nói đối với sự việc nêu trong câu nh thế nào? ? Cụ thể, ngời nói có nhận định ntn khi dùng từ chắc và 2. Nhận xét. - Thể hiện nhận định của ngời nói đối tõ cã lÏ? víi sự việc đợc nói trong câu. - Thể hiện độ tin cậy vừa: chắc; thấp hơn: có lẽ => Thµnh phÇn t×nh th¸i. ? Nh vậy, thành phần tình thái đợc dùng để làm gì? * Cho HS quan s¸t tiÕp VD trªn m¸y chiÕu. - Theo anh th× t«i nªn lµm thÕ nµo? - Mêi u x¬i khoai ®i ¹! (Ng« TÊt Tè). ? Từ theo anh đợc dùng để thể hiện điều gì? - G¾n víi ý kiÕn cña ngêi nãi. ? Từ ạ đợc dùng để làm gì? - Đó là thái độ kính trọng, tôn trọng của cái Tí đối với chị DËu. Ghi nhí 1: * Lu ý. GVKL: Nh vËy tõ viÖc ph©n tÝch c¸c vd, ta thÊy c¸c tõ ngữ dùng để thể hiện nhận định của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu, gắn với ý kiến của ngời nói hoặc chỉ thái độ của ngời nói đối với ngời nghe đợc gọi chung lµ thµnh phÇn tÝnh th¸i. ? NÕu kh«ng cã c¸c tõ in ®Ëm trªn th× ý nghÜa sù viÖc cña Thµnh phÇn t×nh th¸i kh«ng tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của c©u chøa nã cã kh¸c ®i kh«ng? V× sao? - Nếu không có các từ in đậm thì nghĩa sự việc đợc nói câu. trong câu vẫn không có gì thay đổi. - Vì chúng chỉ thể hiện nhận định của ngời nói đối với sự viÖc nªu ë trong c©u. NghÜa lµ c¸c thµnh phÇn nµy n»m => Thµnh phÇn biÖt lËp..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ngoµi cÊu tróc có ph¸p cña c©u.=> Thµnh phÇn biÖt lËp. ? Em hãy đặt một câu có thành phần tình thái.  TH¶O LUËN: Cho hs lµm bµi tËp 2 trong sgk/19. * Bµi tËp 2: (sgk/t19) S¾p xÕp nh sau: dường như, hình như, có vẻ như ->có lẽ->chắc là-> chắc hẳn H§3. T×m hiÓu thµnh phÇn c¶m th¸n ->chắc ch¾n. * Hs đọc VD trên máy chiếu. II – Thµnh phÇn c¶m th¸n 1. VÝ dô a. å. -> vui síng ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u trªn cã chØ sù vËt hay sù b. Trêi ¬i.-> tiÕc nuèi. viÖc g× hay kh«ng ? 2. NhËn xÐt. - Kh«ng chØ sù vËt hay sù viÖc, mµ béc lé t©m lÝ c¶m xóc - Kh«ng chØ sù vËt, sù vÖc. ( vui vÎ, tiÕc nuèi…) cña ngêi nãi. - ChØ béc lé t©m lÝ cña ngêi nãi(vui ? Cô thÓ «ng Hai, anh thanh niªn béc lé c¶m xóc g×? vÎ, tiÕc nuèi). - Các từ trên đợc dùng để bộc lộ trạng thái tâm lí, tình => Thành phÇn c¶m th¸n. c¶m cña ngêi nãi(gi·i bµy nçi lßng). ? Nhờ những từ ngữ nào trong câu mà chúng ta hiểu đợc t¹i sao ngêi ta nãi kªu å hoÆc kªu trêi ¬i? - Chúng ta hiểu đợc tại sao ngời nói kêu "ồ, Trời ơi" là nhê néi dung(sù viÖc trong c©u) ë phÇn c©u tiÕp theo sau nh÷ng tiÕng nµy thÓ hiÖn. ? Cho biÕt TPCT trong c©u sau béc lé c¶m xóc g×? - Chà, cái nhẫn kim cơng đẹp quá!-> thán phục. - Eo «i, con g× mµ nh×n khiÕp thÕ?-> khiÕp sî. ? Các từ ồ, Trời ơi, chà, eo ôi đợc dùng để làm gì ? Ghi nhí 2: - Bé lé t©m lÝ, c¶m xóc => TP c¶m th¸n. ? Các thành phần đó đó có tham gia vào việc diễn đạt Ghi nhí 3: nghĩa sự việc đợc nói đến trong câu không? - C¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n không tham gia vào việc diễn đạt ? Vậy đó là thành phần gì? nghÜa sù viÖc trong c©u. GVKL: Nh vËy, c¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n lµ => Thµnh phÇn biÖt lËp. những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc (nằm ngoài cấu trúc)của câu nên đợc gọi là thành phÇn biÖt lËp. ? Em hãy đặt một câu có thành phần cảm thán. * Bµi tËp tr¾c nghiÖm. ? C©u v¨n nµo sau ®©y kh«ng chøa thµnh phÇn c¶m th¸n? A. Tha ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. (Kim L©n) B. ôi, những cánh đồng quê chảy máu! (NguyÔn §×nh Thi) C. Chao ôi, bông hoa đẹp quá! D. ChÕt chöa, con bÐ sèt cao qu¸. ? Vậy thành phần tình thái, thành phần cảm thán đợc dùng để làm gì? Thế nào là thành phần biệt lập? * Ghi nhí: SGK/T18. * HS đọc toàn bộ phần ghi nhớ SGK/T18. Th¶o luËn. Em h·y cho biÕt sù gièng vµ kh¸c nhau cña hai thµnh phÇn TT vµ CT? * Kh¸c nhau: - Thành phần tình thái đợc dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu. - Thành phần cảm thán đợc dùng để bộc lộ tâm lý của ngời nói (vui, buồn, mừng, giận…) * Gièng nhau: - Đều không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của c©u..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - §Òu kh«ng tham gia vào cấu trúc ngữ pháp của câu. à Thµnh phÇn biÖt lËp. Hoạt động 4. Luyện tập. Cho hs làm ra giấy theo nhóm.- Gọi đại diện bảng. ? T×m c¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n ?. III - LuyÖn tËp.. 1. Bµi tËp 1. - TT: cã lÏ, h×nh nh, ch¶ nhÏ - C¶m th¸n: Chao «i. 2. Bµi tËp 3. ? Cho biÕt trong sè nh÷ng tõ cã thÓ thay thÕ...? - Từ chỉ độ tin cậy thấp: hình nh. - Từ chỉ độ tin cậy bình thờng: ? V× sao NQS l¹i chän tõ ch¾c ? ch¾c . - Từ chỉ độ tin cậy cao: Chắc chắn => T¸c gi¶ chän tõ "ch¾c" v× ngêi nãi kh«ng ph¶i ®ang diÔn t¶ suy nghÜ cña mình nên dùng từ mức độ bình thờng. 3. Bµi tËp 4. Cảm nhận của em về truyện ngắn ? Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi đợc “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành thëng thøc mét t¸c phÈm v¨n nghÖ (truyÖn, th¬, phim, ảnh…), trong đoạn văn đó có câu chứa thành phần tình Long. * Gîi ý : th¸i hoÆc c¶m th¸n. * GV híng dÉn hs viÕt ®o¹n v¨n. VÒ nhµ lµm tiÕp. Truyện ngắn “Lặng lẽ SaPa” viết về những con người sống đẹp, có ích cho đời, có lí tưởng ước mơ, niềm tin yêu vững bền vào nghề nghiệp, kiến thức, trình độ khoa học mà nhân vật anh thanh niên là hiện thân vẻ đẹp đó. - Nhân vật anh thanh niên, ở tuổi đời hai mươi bảy tự nguyện lên công tác ở đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. - Ông họa sĩ: Là nhân vật quan trọng trong tác phẩm vì tác giả đã hoá thân vào nhân vật này để nghĩ về người và đất Sa Pa. - Cô kĩ sư đã thấy tự tin hơn vào sự lựa chọn của mình, tự tin vào cuộc sống và có thêm nghị lực khi chứng kiến cuộc sống của anh thanh niên. - Bác lái xe trong vai người dẫn truyện - Chất trữ tình, chất thơ trong chuyện. - Nghệ thuật: Xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận. 4. Củng cố: bằng sơ đồ t duy. ? Thành phần tình thái, thành phần cảm thán đợc dùng làm gì? ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí, hoµn thµnh c¸c bµi tËp (bµi tËp 4) - Chuẩn bị T99 bài "Nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống".

<span class='text_page_counter'>(4)</span> * Yêu cầu : + Đọc trước văn bản “Bệnh lề mề” + Trả lời các câu hỏi trong sgk. + Xem bài tập 1 , 2 (SGK/21). Hội ý trong tổ để làm trước hai bài tập này . (Liên hệ với kiến thức Phép phân tích tổng hợp)..

<span class='text_page_counter'>(5)</span>