SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH YÊU THÍCH MÔN ÂM NHẠC”

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
“KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH YÊU THÍCH MƠN ÂM NHẠC”

TaiLieu.VN

Page 1


PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Âm nhạc là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người
nói chung và của trẻ thơ nói riêng. Để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình
trẻ tham gia ca hát và được tự hoạt động. Chính sự hài hồ về âm thanh giúp các em
mở rộng tầm hiểu biết của mình phong phú hơn về thế giới xung quanh qua nhận thức
trong sáng và phong phú của các em về: âm thanh, giai điệu, nhịp điệu, tính chất, tiết
tấu, lời ca.... Cảm giác xúc động về những điều mới mẻ mà các em chưa biết, chưa
nghe, chưa học. Việc triển khai môn âm nhạc ở trường Tiểu học có ý nghĩa nhân văn
rất lớn phù hợp với công ước quốc tế về quyền trẻ em. Âm nhạc trong trường Tiểu học
không nhằm đào tạo các em trở thành người hoạt động Âm nhạc thực thụ mà nó nâng
cánh ước mơ của các em bay cao, bay xa. Qua một tiết Âm nhạc các em được nghe
hát, nghe nhạc, tập hát, gõ đệm, vận động theo nhạc, vận động phụ họa, nghe kể
chuyện âm nhạc, tập đọc nhạc, tham gia trò chơi âm nhạc, đọc thơ theo tiết tấu, đọc
những bài đồng dao, được tự mình trình bày bài hát theo ý thích... chính vì âm nhạc
góp pần giúp cho trí tưởng tượng của các em bay cao, bay xa hơn. Những hiểu biết đó
sẽ giúp các em tích lũy thêm vốn hiểu biết của mình trong khong tàng kiến thức phong
phú mà các em cần tích lũy cho tương lai.
Muốn đạt được những yêu cầu trên, bản thân người giáo viên dạy bộ mơn âm
nhạc phải tìm tịi và nghiên cứ cả một thời gian dài để giúp các em có kiến thức về âm
nhạc và yêu thích âm nhạc hơn. Từ đó giáo viên cho học sinh làm quen với các âm

thanh của nốt nhạc, biết hát và hiểu được nội dung bài hát. Căn cứ vào tình
hình thực tiễn của nhà trường và trên 10 năm kinh nghiệm giảng dạy bộ mơn âm nhạc
với mong muốn tìm ra những biện pháp giáo dục học sinh một cách nhẹ nhàng thoải

TaiLieu.VN

Page 2


mái và u thích mơn học, từ đó tơi chọn đề tài “Giúp học sinh u thích mơn âm
nhạc”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Trong mỗi chúng ta ai cũng biết ngay từ trong bụng mẹ mỗi em bé đã có những
khả năng cảm thụ âm nhạc khác nhau. Có bé khi nghe thấy nhạc thì đạp mạnh trong
bụng mẹ, có bé thì nằm im…Có bé thì thích nhạc cổ điển, bé lại thích dịng nhạc sơi
động…Vì thế khả năng cảm thụ âm nhạc của các em học sinh trong trường cũng khác
nhau. Có em thì hát hay biểu diễn tốt, có em lại đọc nhạc rất tốt, có những em khơng
bằng các bạn ln hát sai về cao độ ...Chính sự khác nhau đó địi hỏi người giáo viên
dạy bộ mơn âm nhạc phải thực sự cố gắng để làm sao giúp cho tất cả các em học sinh
có thể yêu thích mơn học này để góp phần giáo dục tồn diện và hài hòa nhân cách của
các em.
Muốn cho học sinh u thích mơn âm nhạc thì ngay từ tiết học đầu tiên người
giáo viên cần tạo cho học sinh sự hứng thú, niềm vui khi cô giáo bước vào lớp. Người
giáo viên phải chuẩn bị kĩ bài giảng trước khi lên lớp là rất cần thiết. Giáo viên cần
thuộc bài hát và thể hiện tốt để khi hát mẫu hoặc cho các em xem những Clip gây được
sự hào hứng, đồng thời giáo viên chủ động trong quá trình hướng dẫn các em luyện
tập. Các đồ dùng dạy học được chuẩn bị đầy đủ sẽ làm cho tiết học có hiệu quả hơn.
Chép sẵn bài hát vào bảng phụ hay dạy tiết học trình chiếu sẽ đỡ mất thời gian trên lớp
cũng là việc phải quan tâm hàng đầu.
Giáo dục phát huy năng khiếu âm nhạc của học sinh thơng qua việc kích thích

tiềm năng nghệ thuật tiềm ẩm trong mỗi em nhỏ, làm cho đời sống tinh thần của trẻ
thêm phong phú. Phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lành mạnh, hướng
tới chân, thiện, mĩ góp phần làm thư giãn đầu óc, làm cân bằng các nội dung học tập

TaiLieu.VN

Page 3


khác ở tiểu học.
Khích lệ học sinh hăng hái tham gia vào các hoạt động âm nhạc, làm cho đời
sống tinh thần của các em phong phú, lành mạnh, tạo điều kiện để các em bộc lộ và
phát triển năng khiếu riêng của mình. Mỗi tháng trung bình các em được học 4 tiết âm
nhạc, do đó trong mỗi tiết giáo viên cần phải gọi được nhiều học sinh tích cực tham gia
vào các hoạt động để quan sát thấy sự tiến bộ hoặc những thiếu sót của từng em để
hướng dẫn giúp đỡ các em hoàn thành bài học tốt hơn.
III. NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CÚU
1. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để đạt mục đích nói trên, bản thân tôi phải xác định được những nhiệm vụ cần
nghiên cứu sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài:
- Tim hiểu luật giáo dục 2008.
- Tìm hiểu, tham khảo các tài liệu, phương tiện truyền thơng có liên quan đến bộ mơn
âm nhạc.
- Tìm hiểu tâm lý học sinh tiểu học.
- Tìm hiểu thực trạng học tập mơn âm nhạc của học sinh tiểu học nói chung và học
sinh các lớp trong trường tiểu học Cẩm Thủy nói riêng.
- Tìm ra các biện pháp nhằm giúp học sinh mạnh dạn hơn, biết cảm nhận những giai
điệu, những hình ảnh đẹp trong bài hát, u thích mơn âm nhạc, phát huy được năng
khiếu âm nhạc tiềm ẩn trong mỗi em.

- Tìm hiểu sở thích và tâm lý của những học sinh khơng thích bộ mơn này.

TaiLieu.VN

Page 4


- Tìm thêm những bài hát, câu chuyện có liên quan đến bộ moon âm nhạc.
- Sưu tầm tranh ảnh, tác phẩm mà các nhạc sĩ viết cho thiếu nhi trong và ngoài nước.
2. Phương pháp nghiên cứu:
Để làm được những điều nêu trên thì ngay từ đầu năm học tôi đã lập ra những
việc cần làm trong năm nay là tìm ra những biện pháp nhằm tạo mọi điều kiện để các
em được thể hiện sự ham thích, niềm đam mê ca hát và giúp các em yêu thích âm nhạc
qua các phương pháp sau:
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, giáo trình.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
- Tổng kết kinh nghiệm qua thực tế giảng dạy các lớp được phân công.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc là một mơn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so với
mơn học khác. Tuy nó khơng địi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối như Tốn học.
Nhưng nó lại địi hỏi người học phải có sự u thích, sự đam mê thậm chí là một chút
gọi gọi là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào cũng có được. Học âm nhạc
mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học.
Thông qua những giai điệu, những câu hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ,
trò chơi với các bài đồng dao… âm nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm
thanh, giai điệu… làm kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai
điệu qua từng bài hát, từng nốt nhạc.
II. Cơ sở thực tiễn.

TaiLieu.VN

Page 5


Năm học 2013 - 2014 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường, tôi trực
tiếp giảng dạy bộ môn âm nhạc ở các khối lớp 2, 3. Để học sinh học tập tốt môn
học bản thân tôi luôn tìm tịi những phương pháp dạy học cho phù hợp với lứa tuổi
của các em để tạo hứng thú cho các em u thích mơn học. Tìm những phương pháp
để đưa phong trào ca hát của nhà trường đạt kết quả và hồn thành tốt nhiệm vụ được
phân cơng. Trong quá trình giảng dạy làm quen với lớp tối phát hiện giọng hát của học
sinh khơng đồng đều, có những em có giọng hát hay hát cao, nhưng có những em lại
hát chưa được đúng nhạc, có học sinh thì thích ca hát biểu diễn nhưng bên cạnh đó
cũng có những em cịn rụt rè thiếu tự tin...
III. Ngun nhân:
Tìm hiểu, rà sốt lớp học, nắm tình hình thực tế của các em. Từ đó tơi tiến hành
phân loại từng nhóm học sinh và đi sâu vào tìm hiểu những ưu, khuyết điểm của các
em về hồn cảnh gia đình, cá tính, sở thích. Trở thành một người bạn mà các em có thể
chia sẻ những tâm sự của mình và qua đó tơi có được phương pháp dạy học thích hợp
để giúp các em nâng cao nhận thức của mình đối với bộ mơn âm nhạc nói riêng và các
mơn học trong trường nói chung.
Do mơn học địi hỏi phải có năng khiếu nên trong khi ca hát một số học sinh
còn hạn chế lạc giọng, chưa thuộc lời, hát chưa chuẩn về giai điệu, tiết tấu…Vì vậy các
em ngại tham gia các hoạt động âm nhạc trong lớp, chưa mạnh dạn trong việc nhận xét
các bạn biểu diễn bài hát.
Để phục vụ cho đề tài “Giúp học sinh u thích mơn âm nhạc” có kết quả,
ngay từ tiết học đầu tiên của năm học tôi đã khảo sát chất lượng học sinh các khối 2, 3
tại trường mình để có định hướng dạy học đối với từng đối tượng học sinh.
Qua thực tế tôi thấy một lớp học có từ 32 đến 35 em trong số đó số học sinh u

thích mơn học này chỉ khoảng 50%.

TaiLieu.VN

Page 6


IV. Biện pháp khắc phục
1. Đối với giáo viên:
Phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh để tìm hiểu sở thích,
cá tính của các em học sinh.
Thường xuyên nghiên cứu, cải tiến phương pháp dạy học cho phù hợp với từng
đối tựng học sinh để không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy về môn âm nhạc.
Nắm vững kiến thức được trang bị ở trường về chuyên môn, chuyên ngành về
nghiệp vụ sư phạm. Hiểu được đặc điểm đối tượng về phát triển tâm sinh lý và sự hình
thành phát triển ngơn ngữ.
Nghiên cứu kĩ bài giảng trước khi lên lớp.
Đối với mỗi lớp phải có những phương pháp dạy khác nhau. Giáo viên linh hoạt
trong các hoạt động dạy học.
Thường xuyên gọi học sinh lên bảng biểu diễn bài hát bằng các hình thức.
Giúp các em nghe giai điệu cảm nhận được giai điệu bài hát nhận thấy được nó
hay , khơng hay và giải thích được quan điểm nhận xét của mình về bài hát. Qua mõi
bài hát, các câu chuyện giúp các em thấy được sức mạnh của âm nhạc, tầm quan trọng
của âm nhạc trong đời sống hằng ngày.
Hằng ngày giáo viên cần phải gần gũi khích lệ cho các em để các em mạnh dạn,
tự tin hơn trong khi biểu diễn các bài hát, kể lại những câu chuyện âm nhạc đã học...
Trong các giờ học luôn tạo ra cho học sinh hứng thú để các em phấn khởi trong
khi học tập. Là người giáo viên cần phải đối xử công bằng và biết khen chê đúng lúc.
Giáo viên cần là người hướng dẫn, người giúp các em chiếm lĩnh kiến thức.
Tránh giảng giả những vấn đề lí thuyết nặng nề, khô cứng, những kiến thức chuyên

TaiLieu.VN

Page 7


môn chỉ dành cho những người hoạt động âm nhạc hoặc chuyên nghiên cứu về âm
nhạc.
Tăng cường trực quan trong dạy học là tiếng hát, tiếng đàn, clip sưu tầm được về
bài hát sẽ làm cho bài hát phong phú hơn. Trực quan cịn thể hiện bằng những hình vẽ,
tranh ảnh liên quan đến bài hát, những động tác phụ họa cho bài hát, cho điệu nhạc,
những điệu múa, điệu nhảy liên quan đến tiết tấu và giai điệu. lồng ghép những đoạn
nhạc không lời vào những câu truyện kể cho thêm phong phú.
Cần phải nghiên cứu các hình thức trình bày bài hát để đưa vào tiết dạy cho
phong phú và đạt kết quả cao như: hát đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca, tập thể,
dãy...Kết hợp với các cách hát lĩnh xướng hòa giọng; hát đối đáp hòa giọng; hát nối
tiếp luân phiên theo tổ...
Giáo viên đưa thêm những trị chơi thích hợp với nội dung bài hát để gây được
sự hứng khởi trong mỗi học sinh.
Nghiên cứu kĩ bài dạy trước khi lên lớp sẽ làm cho tiết học hiệu quả hơn. Cần
đặt ra những mục tiêu ngay từ khi soạn bài cho phù hợp với bài học. Nếu chuẩn bị
được giáo án tốt thì mình cũng thấy tự tim hơn khi giảng dạy. Trong các hoạt động
chính của thầy và trị cần cụ thể.
2. Đối với học sinh:
Trong các giờ học cần sôi nổi, mạnh dạn, biết nhận xét về tư thế hát, về giai điệu
lời ca, các động tác phụ hoạ cho bài hát, hát đúng với nhạc.
Biết liên hệ với thực tế cuộc sống với nội dung bài hát, nội dung câu chuyện âm
nhạc, qua bài hát rút ra được việc mình cần phải làm.
Ngoài tập biểu diễn các bài hát ở trường ở lớp, ở nhà các em tự tập hát kết hợp
các động tác phụ hoạ, tập chung nhóm để giúp nhau cùng có sự tiến bộ và nhạy bén

TaiLieu.VN

Page 8


trong các hoạt đông, tự tin khi biểu diễn bài tâp kể chuyện âm nhạc, nghe nhạc, nhận
biết được những nhạc cụ gõ …
Tập trung vào các hoạt động mà giáo viên giới thiệu đến trong tiết học như nghe
nhạc, vận động theo nhạc, gõ đệm...
Sau khi học xong một bài hát học cần hát đúng giai điệu, thuộc lời ca và thể hiện
được tính chất của bài hát. Biết đây là bài hát dân ca, nước ngoài hay bài hát có
tác giả. Thực hành được cách gõ đệm hay hát vận động phụ họa, vận đông theo nhạc...
V. Kết quả thực hiện:
Bằng sự nhiệt tình, tận tâm của bản thân tôi cùng với sự cố gắng của học sinh.
Kết quả đạt được thật đáng quý. Tôi thấy các em có rất nhiều tiến bộ trong việc nêu
cảm nhận của mình về bài hát, tác phẩm, mạnh dạn nhận xét các bạn trong lớp biểu
diễn, từ đó các em tự sửa cho mình hát đúng giai điệu lời ca, mạnh dạn biểu diễn các
bài hát, biểu diễn tự nhiên kết hợp với các động tác phụ hoạ. Học sinh tỏ ra rất thích
học, rất say mê mơn học. Tiết học diễn ra sơi nổi, thoải mái, hứng thú kích thích được
lòng say mê âm nhạc của học sinh. Học sinh chủ động tiếp thu một cách dễ dàng. Với
những cố gắng trên từ đó thực hiện thành cơng và phát huy được tính tích cực học tập
của học sinh và đồng thời giúp các em thêm u thích mơn âm nhạc
* So sánh đối chứng:
Đầu năm học

Cuối học kì I

- Lớp học trầm

- Lớp học sụi nổi, tích cực.

- Học sinh nhút nhát, ít phát biểu ý - Học tập nhanh nhẹn, hăng hái phát biểu ý kiến.
kiến.

- Thể hiện được tình cảm sắc thái của bài hát.

- Chưa thể hiện được tính chất, tình - Biết nêu cảm nhận của mình về bài hát, tác

TaiLieu.VN

Page 9


cảm bài hát.

phẩm âm nhạc.

- Chưa biết nêu cảm nhận của mình - Mạnh dạn nhận xét các bạn trong lớp biểu diễn
về bài hát.

bài hát.

- Chưa mạnh dạn trong nhận xét - Số lượng học sinh mạnh dạn, tự tin khi biểu
các bạn biểu diễn bài hát.

diễn tăng lên nhiều.

- Số lượng học sinh rụt rè, nhút - Thích tập luyện theo nhóm, biểu diễn
nhát khi biểu diễn chiếm 50%.

- Biết nhận biết các cách gõ đệm, những HS khá

- Chưa có nhóm giúp nhau tập giỏi cịn tự gõ được không cần GV hướng dẫn.
luyện

- Sử dụng nhạc cụ gõ thành thạo

- Chưa nhận biết và gõ đệm thành - Đã biết liên hệ với thực tế qua nội dung bài học.
thạo
- Nhận biết được các nhạc cụ gõ.
- Chưa biết cách cầm và sử dụng
nhạc cụ gõ
- Chưa biết liên hệ bài học với thực

- Nhớ được tên bài hát, tác giả sáng tác.

tế
- Chưa nhận biết được các nhạc cụ
gõ.
- Chưa nhớ tên bài hát, tác giả
VI. Một số kinh nghiệm:
Trong quá trình giúp học sinh u thích mơn âm nhạc, bản thân tơi cũng rút ra
được một số kinh nghiệm sau:

TaiLieu.VN

Page 10

- Giáo viên cần lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học sinh.
- Giáo viên ln phải tìm ra những phương pháp dạy cho phù hợp với từng đối
tượng, từng lớp, khai thác kĩ, mở rộng kiến thức bài dạy để thu hút học sinh, có những
câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh.
- Luôn chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, phong phú, tập kĩ sử dụng đàn đệm cho các bài
hát, có động tác phụ hoạ, tranh minh họa đĩa video...trước khi lên lớp.
- Lên lớp giáo viên phải nhẹ nhàng thoải mái, nhưng phải có thái độ nghiêm túc
trong giảng dạy. Không dọa nạt gây áp lực cho học sinh.
- Thường xuyên tuyên dương, khen ngợi khích lệ kịp thời.
- Tạo điều kiện cho học sinh được tham gia nhiều hoạt động Âm nhạc, nhất là
học sinh cá biệt.
- Lấy học sinh làm trung tâm “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
- Giáo viên âm nhạc phải là những người thầy, người bạn mà các em có thể thổ
lộ tâm tư tình cảm của mình.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Những đề xuất, kiến nghị.
“Giúp học sinh u thích mơn âm nhạc” là một hình thức mang lại hiệu quả
học tập cao. Tuy nhiên để thành công rất cần sự phối hợp và tham gia của các cấp quản
lí, giáo viên mà cụ thể là những phương tiện giảng dạy.
Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các cấp lãnh
đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy âm nhạc như có phòng
học chứ năng riêng, cung cấp những đĩa video, đồ dùng gõ đệm, các loại nhạc cụ dân
tộc, tranh ảnh, bản đồ các vùng miền… để phục vụ cho việc giảng dạy.

TaiLieu.VN

Page 11


Có nhiều cuộc thi tìm hiểu về kiến thức âm nhạc cho học sinh, giáo viên…để

nâng cao trình độ hiểu biết của mình.
Cho chúng tơi được theo lớp để mình biết được năng lực của từng em, từng lớp
mà có các cách dạy khác nhau đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội.
Tạo điều kiện cho chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp
như tập huấn nâng cao chuyên môn, tổ chức chuyên đề cấp tỉnh....
II. Kết luận:
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trên 10 năm giảng dạy bộ môn âm nhạc
trong trường tiểu học. Tôi viết kinh nghiệm “Giúp học sinh u thích mơn âm nhạc”
mà mình đã tiến hành trong các năm học qua. Việc giúp các em học sinh bạo dạn, tự
tin trình bày bài hát sau này sẽ góp phần giúp các em có được sự tự tin khi khẳng định
mình trước đám đơng, trước mọi người là một điều rất quan trọng trong suốt cuộc đời
của các em. Để giúp học sinh u thích mơn học này địi hỏi người giáo viên phải kiên
trì, bền bỉ, có lịng nhiệt tình tận tâm với nghề nghiệp, u quý học sinh. Coi những em
học sinh là những đứa con của mình. Chính sự tậm tâm ấy của người giáo viên sẽ được
đền đáp bằng sự yêu thích ca hát, sự tự tin biểu diễn trước đám đông. Muốn đạt hiệu
quả cơng việc như ý muốn thì phong trào ca hát phải được duy trì thường xuyên, liên
tục, trong các buổi học và gắn liền với các hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh, đội
sao nhi đồng, đội văn nghệ trong nhà trường...
Tôi hy vọng rằng kinh nghiệm nhỏ này sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục bộ môn âm nhạc và các hoạt động văn nghệ trong nhà trường cho phù hợp với học
sinh tiểu học.

TaiLieu.VN

Page 12