BÀI GIẢNG tư TƯỞNG KINH tế THỜI cổ đại và TRUNG cổ

KQHT 2. TƯ TƯỞNG KINH TẾ
THỜI CỔ ĐẠI VÀ TRUNG CỔ
Giảng viên: Nguyễn Văn Vũ An
Bộ mơn Tài chính – Ngân hàng


A- TƯ TƯỞNG KINH TẾ THỜI CỔ ĐẠI
Ở phương Đông, thời cổ đại bắt đầu từ cuối
thế kỷ IV đến thế kỷ thứ III, trước công
nguyên. Ở phương Tây, thời cổ đại bắt đầu từ
cuối thế kỷ III đến cuối thế kỷ II trước công
nguyên.


Đặc trưng kinh tế- xã hội thời cổ đại
(Hy Lạp)
Đặc trưng của xã hội thời cổ đại gắn với chế
độ chiếm hữu nơ lệ
Tình hình đó đặt ra cho những nhà tư tưởng
chủ nơ nhiệm vụ
 Phải tìm cách làm giảm mâu thuẩn của xã hội nô lệ, bảo vệ
sự sống cịn của xã hội nơ lệ và lợi ích của giai cấp chủ nô
 Xác định phương hướng phát triển kinh tế vào công
nghiệp, nông nghiệp hay thương nghiệp


Đặc điểm tư tưởng kinh tế thời cổ đại
Thừa nhận sự tồn tại của chế độ nô lệ là hợp lý
và duy nhất
 Platon coi XH chiếm hữu nô lệ là một “xã hội lý tưởng”
 Aristote coi chế độ nô lệ là do bản thân tự nhiên sáng tạo

nên


Đặc điểm tư tưởng kinh tế thời cổ đại
Tư tưởng coi khinh lao động chân tay
 Platon cho rằng lao động chân tay là điều nhục nhã, đáng
hỗ thẹn vì nó làm hư hỏng con người, người lao động
khơng thể là người bạn tốt, chiến sĩ tốt
 Aristote thì quan niệm công dân chỉ nên tham gia chiến
trận và quản lý nhà nước, không nên làm nghề thủ công,
buôn bán và cày ruộng là những cơng việc “trái với lịng từ
thiện”


Đặc điểm tư tưởng kinh tế thời cổ đại
Lên án họat động thương nghiệp, cho vay
nặng lãi, đồng thời lý tưởng hóa nền kinh tế tự
nhiên
 Platon cho rằng thương nghiệp là một tội ác, là công việc
nhục nhã, xấu xa đối với con người vì nó phát triển tính giả
dối, lường gạt
 Aristote cho họat động cho vay nặng lãi cũng xấu xa như
kinh doanh nhà chứa và so với việc cho vay nặng lãi thì
cướp bóc trực tiếp là điều vinh dự hơn


Đặc điểm tư tưởng kinh tế thời cổ đại
Lên án sự tồn tại và phát triển tầng lớp quý
tộc, tài chính trong xã hội
 Platon mơ ước đến xã hội lý tưởng trong đó khơng có chế

độ tư hữu, một xã hội tồn những cơng dân tự do (nhưng
vẫn cịn nơ lệ)
 Aristote phê phán gay gắt sự phân hóa giàu nghèo và sự
bần cùng của xã hội, nhưng đồng thời ông không chủ
trương chống lại chế độ tư hữu


Đặc điểm tư tưởng kinh tế thời cổ đại
Trong lý luận của các nhà Hy Lạp cổ đại đã có
yếu tố phân tích kinh tế
 Họ đã biết đến những phạm trù như: phân công lao động,
giá trị, giá trị sử dụng, giá trị trao đổi, một số chức năng
của tiền tệ
 Biết đề cập đến vai trò nhà nước đối với nền kinh tế, ảnh
hưởng cung- cầu đến giá cả hàng hóa


Một số tư tưởng kinh tế chủ yếu
Tư tưởng kinh tế của Xénophon
Tư tưởng kinh tế của Platon
Tư tưởng kinh tế của Aristote
Tư tưởng kinh tế của Khổng Tử


Tư tưởng kinh tế của Xénophon
Tư tưởng về phân công lao động: Ơng cho
rằng phân cơng lao động thúc đẩy lưu thơng
hàng hóa. Ơng thấy được mối quan hệ giữa
phân công lao động và thị trường
Quan niệm về giá trị: Ơng nói: “cây sáo khơng

có giá trị đối với người khơng biết thổi, nhưng
đem bán nó vẫn có giá trị”


Tư tưởng kinh tế của Xénophon
Về tiền tệ: Xénophon đã phát triển khái niệm
tiền tệ dưới cái tính quy định đặc thù trong
hình thái của chúng với tư cách là tiền tệ và
tiền tích trữ. Xénophon cho rằng bạc là tiền tệ
có nhu cầu vơ hạn
Nghiên cứu về mối quan hệ giữa giá cả hàng
hóa và việc cung-cầu hàng hóa: Ơng khun
nên mua nơ lệ theo từng tốn nhỏ để nhu cầu
lớn không làm tăng giá cả


Tư tưởng kinh tế của Platon
Sự tồn tại của giai cấp trong xã hội là tất yếu: Ông
cho rằng sự phân chia giai cấp là tình trạng tự nhiên
của xã hội, từ giai cấp lại sinh ra nhà nước. Ông luôn
thuyết phục cho tư tưởng “cha truyền, con nối” trong
nghề nghiệp
Trên cơ sở phân công, ông xây dựng một nhà nước lý
tưởng bao gồm các giai cấp sau:
 Tầng chóp: Bao gồm các triết nhân và quân nhân đứng đầu
cộng đồng nô lệ
 Tầng trung gian: Gồm những người nông dân
 Tầng dưới đáy: Gồm những người nô lệ

Tư tưởng kinh tế của Platon
Sự trao đổi sản phẩm cũng là tất yếu và bắt
nguồn từ sự phân công lao động xã hội, nó là
hình thức liên hệ xã hội giữa những người sản
Tải bản FULL (file ppt 25 trang): />xuất
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net
Những vấn đề lý luận về sản xuất hàng hóa
 Ơng nghiên cứu tiền tệ chỉ với 2 thuộc tính quy định nó là
thước đo giá trị và ký hiệu giá trị
 Platon chống lại khuynh hướng công thương trong nền
kinh tế Hy Lạp, chống lại sự phát triển kinh tế hàng hóa,
địi quay lại nền kinh tế tự nhiên


Tư tưởng kinh tế của Aristote
Phủ nhận lý luận của Platon về nhà nước lý
tưởng
 Phản đối sự phân chia xã hội thành 2 đẳng cấp: các nhà
triết học và chiến sĩ
 Ơng cho rằng nhà nước là một hình thái giao dịch quan
trọng nhất, hình thái một là gia đình, hình thái hai là thơn
xóm
 Ơng chống lại quan điểm về sở hữu tập thể của Platon, bảo
4359253
vệ chế độ tư hữu tài sản