Tài liệu Bài thảo luận môn học Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin pptx

BÀI THẢO LUẬN
BÀI THẢO LUẬN
Đề tài: Chủ nghĩa tư bản độc quyền
Đề tài: Chủ nghĩa tư bản độc quyền
là giai đoạn phát triển cao của chủ
là giai đoạn phát triển cao của chủ
nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, mà
nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, mà
giai đoạn tột cùng của nó là chủ
giai đoạn tột cùng của nó là chủ
nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
nghĩa tư bản độc quyền nhà nước




NỘI DUNG
NỘI DUNG
A. CNTB độc quyền là giai đoạn phát
A. CNTB độc quyền là giai đoạn phát
triển cao của CNTB tự do cạnh
triển cao của CNTB tự do cạnh
tranh
tranh
B. CNTB độc quyền nhà nước là giai
B. CNTB độc quyền nhà nước là giai
đoạn phat triển tột cùng của CNTB

đoạn phat triển tột cùng của CNTB
C. Sự biến đổi thích nghi của CNTB
C. Sự biến đổi thích nghi của CNTB
hiện nay và hành động của chúng
hiện nay và hành động của chúng
ta
ta


LỜI MỞ ĐẦU
LỜI MỞ ĐẦU

CNTB là một hình thái kinh tế - xã hội phát triển
CNTB là một hình thái kinh tế - xã hội phát triển
cao của xã hội loài người, xuất hiện đầu tiên tại
cao của xã hội loài người, xuất hiện đầu tiên tại
châu Âuvà chính thức được xác lập như một hình
châu Âuvà chính thức được xác lập như một hình
thái xã hội tại Anh và Hà Lan ở TK 18. sau này
thái xã hội tại Anh và Hà Lan ở TK 18. sau này
hình thái chính trị - kinh tế - xã hội TBCN lan ra
hình thái chính trị - kinh tế - xã hội TBCN lan ra
khắp châu Âu và thế giới.
khắp châu Âu và thế giới.



Tiếp theo sau giai đoạn cạnh tranh tự do, CNTB
Tiếp theo sau giai đoạn cạnh tranh tự do, CNTB
phát triển lên đến giai đoạn cao hơn đó là

phát triển lên đến giai đoạn cao hơn đó là
CNTBĐQ và sau đó là CNTBĐQ nhà nước. Giai
CNTBĐQ và sau đó là CNTBĐQ nhà nước. Giai
đoạn độc quyền là sự kế tục trực tiếp giai đoạn tự
đoạn độc quyền là sự kế tục trực tiếp giai đoạn tự
do cạnh tranh trong cùng một phương thức sản
do cạnh tranh trong cùng một phương thức sản
xuất TBCN. Đây là những nấc thang mới trong quá
xuất TBCN. Đây là những nấc thang mới trong quá
trình phát triển và điều chỉnh của CNTB về cả
trình phát triển và điều chỉnh của CNTB về cả
LLSX và QHSX để thích ứng với những biến động
LLSX và QHSX để thích ứng với những biến động
trong tình hình thế giới từ cuối thế kỷ XIX và đầu
trong tình hình thế giới từ cuối thế kỷ XIX và đầu
thế kỷ XX cho đến nay.
thế kỷ XX cho đến nay.




CNTB TỰ DO CẠNH TRANH
CNTB TỰ DO CẠNH TRANH
- Ra đời cùng với sự ra đời của CNTB
- Ra đời cùng với sự ra đời của CNTB
- Phát triển mạnh ở thế kỉ 18, thế kỉ 19
- Phát triển mạnh ở thế kỉ 18, thế kỉ 19
- Giữa nhà tư bản trong một ngành và
- Giữa nhà tư bản trong một ngành và
giữa các ngành diễn ra sự cạnh tranh

giữa các ngành diễn ra sự cạnh tranh
gay gắt, quyết liệt. Cạnh tranh giữ vai
gay gắt, quyết liệt. Cạnh tranh giữ vai
trò thống trị trong nền kinh tế
trò thống trị trong nền kinh tế


B. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
B. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN


CNTB độc quyền xuất hiện vào cuối
CNTB độc quyền xuất hiện vào cuối
thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX như một sự
thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX như một sự
tất yếu, phù hợp với những nguyên lý
tất yếu, phù hợp với những nguyên lý
cơ bản của chủ nghĩa Mác, điều kiện
cơ bản của chủ nghĩa Mác, điều kiện
hoàn cảnh thế giới mới, quy luật quan
hoàn cảnh thế giới mới, quy luật quan
hệ sản xuất phải phù hợp với tính
hệ sản xuất phải phù hợp với tính
chất và trình độ phát triển của lực
chất và trình độ phát triển của lực
lượng sản xuất đối với sự phát triển
lượng sản xuất đối với sự phát triển
nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.
nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Sự phát triển của cạnh tranh, Một mặt buộc
Sự phát triển của cạnh tranh, Một mặt buộc
các nhà TB phải cải tiến kỹ thuật, tăng qui
các nhà TB phải cải tiến kỹ thuật, tăng qui
mô tích lũy. Mặt khác, đã dẫn đến nhiều DN
mô tích lũy. Mặt khác, đã dẫn đến nhiều DN
nhỏ, hoặc bị các đối thủ mạnh thôn tính,
nhỏ, hoặc bị các đối thủ mạnh thôn tính,
hoặc phải liên kết với nhau để đứng vững
hoặc phải liên kết với nhau để đứng vững
trong cạnh tranh. Vì vậy xuất hiện một số xí
trong cạnh tranh. Vì vậy xuất hiện một số xí
nghiệp tư bản lớn nắm địa vị thống trị một
nghiệp tư bản lớn nắm địa vị thống trị một
ngành hay trong một số ngành công nghiệp.
ngành hay trong một số ngành công nghiệp.




cạnh tranh tự do đẻ ra tập trung sản
cạnh tranh tự do đẻ ra tập trung sản
xuất và sự tập trung sản xuất này, khi
xuất và sự tập trung sản xuất này, khi
phát triển tới một mức độ nhất định,
phát triển tới một mức độ nhất định,
lại dẫn đến độc quyền.

lại dẫn đến độc quyền.


Những đặc điểm kinh tế cơ bản của
Những đặc điểm kinh tế cơ bản của
CNĐQ
CNĐQ


*
*
Đặc điểm 1
Đặc điểm 1
: tập chung sx và tập chung
: tập chung sx và tập chung
Tư bản đến mức tạo thành những tổ chức
Tư bản đến mức tạo thành những tổ chức
lũng đoạn
lũng đoạn


- Thực chất độc quyền là tổ chức liên
- Thực chất độc quyền là tổ chức liên
minh giữa các nhà tư bản kếch sù
minh giữa các nhà tư bản kếch sù


- Mục đích là lợi nhuận độc quyền
- Mục đích là lợi nhuận độc quyền

- Độc quyền không làm mất đi cạnh tranh
- Độc quyền không làm mất đi cạnh tranh
mà làm cạnh tranh gay gắt thêm
mà làm cạnh tranh gay gắt thêm








Tự do cạnh tranh:
Tự do cạnh tranh:
là giai đoạn có
là giai đoạn có
hàng nghìn xí
hàng nghìn xí
nghiệp không hơn
nghiệp không hơn
nhau về quy mô,
nhau về quy mô,
trình độ
trình độ





tự do cạnh tranh
tự do cạnh tranh


CNTBĐQ: một số
CNTBĐQ: một số
TB lớn liên minh,
TB lớn liên minh,
thoả thuận với
thoả thuận với
nhau để chi phối
nhau để chi phối
lũng đoạn nền kinh
lũng đoạn nền kinh
tế
tế


*
*
Đặc điểm2
Đặc điểm2
:
:
TBCN kết hợp với TB ngân
TBCN kết hợp với TB ngân
hàng tạo thành TB tài chính và đầu sỏ tài
hàng tạo thành TB tài chính và đầu sỏ tài
chính

chính


- ở cntb tự do cạnh tranh ngân hàng chỉ
- ở cntb tự do cạnh tranh ngân hàng chỉ
là trung gian trong việc thanh toán và tín
là trung gian trong việc thanh toán và tín
dụng thì ở cntb độc quyền, ngân hàng đã
dụng thì ở cntb độc quyền, ngân hàng đã
nắm được hầu hết tư bản tiền tệ của xã
nắm được hầu hết tư bản tiền tệ của xã
hội nên có quyền lực vạn năng khốn chế
hội nên có quyền lực vạn năng khốn chế
mọi hoạt động của nến kinh tế tbcn
mọi hoạt động của nến kinh tế tbcn


- Một nhóm nhỏ những chủ ngân hàng và
- Một nhóm nhỏ những chủ ngân hàng và
công nghiệp độc quyền lớn hình thành,
công nghiệp độc quyền lớn hình thành,
khống chế đời sống kinh tế chính trị xã
khống chế đời sống kinh tế chính trị xã
hội:
hội:


đầu xỏ tài chính
đầu xỏ tài chính

*
*
Đặc điểm3
Đặc điểm3
:
:
xuất khẩu TB: là xuất khẩu vốn và kĩ
xuất khẩu TB: là xuất khẩu vốn và kĩ
thuật vào các nước đang phát triển
thuật vào các nước đang phát triển

Hình thức: cho vay, viện trợ huặc đàu tư trực tiếp
Hình thức: cho vay, viện trợ huặc đàu tư trực tiếp

Mục đich: để nô dịch và bóc lột kinh tế dẫn đến
Mục đich: để nô dịch và bóc lột kinh tế dẫn đến
các nước nhập khẩu trở thành phụ thuộc cả kinh
các nước nhập khẩu trở thành phụ thuộc cả kinh
tế lẫn chính trị
tế lẫn chính trị
*
*
Đặc điểm 4
Đặc điểm 4
: hình thành các khối liên minh TB
: hình thành các khối liên minh TB
lũng đoạn quốc tế phân chia thị trường thế giới
lũng đoạn quốc tế phân chia thị trường thế giới


nếu như ở CNTB cạnh tranh tự do, thị trường
nếu như ở CNTB cạnh tranh tự do, thị trường
trong nước được coi trọng hơn thì đăc biệt trong
trong nước được coi trọng hơn thì đăc biệt trong
cntb độc quyền, thị trường ngoài nước còn có ý
cntb độc quyền, thị trường ngoài nước còn có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng với các nước đế quốc
nghĩa đặc biệt quan trọng với các nước đế quốc