Tài liệu Đề tài "Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ" pdf

Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
A.MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài,Mục đích nghiên cứu.
Ngay từ khi mới bắt đầu đấu tranh giành độc lập,nước Mỹ trong bản tuyên ngôn
dân quyền do George Mason khởi thảo đã thẳng thừng đề xuất”Tất cả nhân loại sinh
ra đều quyền tự do,độc lập và đều có nhân quyền do thiên phú”
Và trong bản tuyên ngôn độc lập do Thomas Fefferson soạn thảo ngày 4-7-1776
cũng viết “Toàn nhân loại sinh ra đều bình đẳng”
Nhưng trên thực tế thì sao? Ngay tại thời điểm đó và nhiều năm sau này,cuộc
sống của người da đen trên đất Mỹ vẫn là cuộc sống của người nô lệ.Những người da
đen đã tham gia mọi bước thăng trầm,mọi sự kiện quan trọng trong lịch sử Mỹ,đã
đóng góp một phần vào cuộc đấu tranh giành độc lập.Và đặc biệt là trong nền kinh tế
Mỹ,vai trò của người nô lệ da đen càng to lớn hơn.Vậy mà tình cảnh sống của họ thì
vô cùng cực khổ.Họ làm việc trong các hầm mỏ, công trường,nông trại,trên các cánh
đồng, làm giàu cho nước Mỹ, nhưng thậm chí họ còn không được coi là một con
người, một công dân .
Hoàn cảnh đó buộc các nô lệ da đen phải đứng lên đấu tranh giành “nhân quyền
thiên phú”của mình.Cuộc đấu trnh đó cam go quyết liệt và vẻ vang như bất kì một
cuộc đấu tranh vì hòa bình ,vì con người nào khác.Ngót một thế kỉ chiến đấu đên khi
giành được thắng lợi bước đầu là bản “Tuyên ngôn giải phóng nô lệ da đen ngày 1-1-
1863, những người nô lệ da đen đã phải trải qua những hi sinh, mất mát vô cùng lớn
lao.
Là con em của những con người đã phải hứng chịu bao đau khổ của kiếp sống
nô lệ hơn một trăm năm dưới sự thống trị của bọn đế quốc ,thực dân xâm lược..Tôi
muốn tìm hiểu về cuộc đấu tranh của những người nô lệ trên đất Mỹ để có thể hiểu rõ
về một cuộc đấu tranh giả phóng giai cấp vô cùng vĩ đại của lịch sử thế giới.Đồng thời
qua đó có thể hình dung được rõ nét hơn cuộc sống của ông cha ta cách đây chỉ mới
mấy chục năm .
Hơn nữa, hiên nay, trên thế giới, không phải không còn vấn đề phân biệt chủng
tộc, chúng đã gây cho nhân loại biết bao đau thương tôi muốn tìm hiểu về một cuộc
đấu tranh chống phân biệt chủng tộc lớn nhất trong lịch sử loài người để làm cơ sở lí

luận, xã hội, bác bỏ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, là một học thuyết sai lầm phản
động.Và từ đó làm cơ sở để đấu tranh chống lại nó.
2.Lịch sử vấn đề
Nghiên cứu vấn đề này, đã có rất nhiều tác phẩm đề cập đến, cả ở trong nước và
ở nước ngoài,đặc biệt là ở nước Mỹ. Nhưng trong tình hình hiện nay, do nhiều yếu tố
cả khách quan lẫn chủ quan, việc tiếp cận các công trình nước ngoài để tìm hiểu,
nghiên cứu gặp rất nhiều khó khăn.
Còn ở trong nước, đã có rất nhiều tác giả nghiên cưứ vấn đề này.tiêu biểu như
“Lược sử nước Mỹ”của Vương Kính Chi, Liên Bang Mỹ.Đặc điểm văn hóa -xã hội
của viện văn hóa và nhà xuất bản văn hóa thông tin …đã nói khá nhiều về tình trạng
của người da đen trên đất Mỹ. Nhưng đa số, hoặc là đã nói quá chung về người da đen
trên đất Mỹ, hoặc là nghiên cứu chế độ nô lệ chỉ trên một khía cạnh nào đó, ít có
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
1
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
những công trình nghiên cứu một cách toàn diện về vấn đề đấu tranh giải phóng nô lệ,
đặc biệt là trong giai đoạn từ 1783 đến 1863.
Chính vì vậy, trên cơ sở tổng hợp tài liệu của các bậc tiền bối, tôi muồn thông
qua niên luận này, nghiên cứu rõ hơn về cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ da đen ở Mỹ
giai doạn sau độc lập đến khoảng năm 1863, để qua đó có một cái nhìn tổng quát hơn,
cụ thể hơn về cuộc chiến này.
3. Giới hạn và đóng góp của bài tập.
Vấn đề chủng tộc, vần đề nhân quyền đều là những vấn đề rất lớn mà do hạn chế
của trình độ và các điều kiện khác, tôi không thể đi sâu trình bày được.Ở đây trong
niên luận này, như đã trình bày ở trên, tôi chỉ nghiên cứu cuộc đấu tranh giải phóng nô
lệ ở Mỹ từ khi giành độc lập đến năm 1863, là lúc bản “Tuyên ngôn giải phóng nô lệ”
chính thức được tuyên bố và có hiệu lực.Bài làm sẽ đi sâu nghiên cứu nguồn gốc,vai
trò của người nô lệ da đen ở Mỹ trong giai đoạn này, tình cảnh sống và quá trình đấu
tranh giành quyền sống của họ.
Thông qua bài tập này, tôi hi vọng chúng ta sẽ có một cái nhìn thật cụ thể, thật rõ

nét và thật khách quan về một cuộc đấu tranh giai cấp lớn của nhân loại.Và cũng qua
đó hiểu về tình hình kinh tế xã hội Mỹ trong gần một trăm năm.Từ đó củng cố một
phần kiến thức lịch sử của mình. Và cũng để có cơ sở lí luận xã hội để chừng minh
luận điểm “Mọi người sinh ra đều bình đẳng”, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc là một
học thuyết sai lầm, phản động.
4.Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành bài tập này,tôi đã sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên
cứu, đặc trưng cho các công trình nghiên cứu các lĩnh vực xã hội. Đó là điều tra tài
liệu,chọn lọc tài liệu, lựa chọn sự kiện tiêu biểu,phù hợp với mục đích,nội dung đề tài.
Phân tích, tổng hợp các tài liệu đó,đối chiếu so sánh và kết hợp chúng lại theo ý định
cụ thể để đạt hiệu quả tốt nhất .
5.Bố cục bài tập
Bài làm chia làm ba phần lớn.Cụ thể:
A.Mở đầu
1.Lí do chọn đề tài,mục đích nghiên cứu.
2.Lịch sử vấn đề.
3.Giới hạn và đóng góp của bài tập.
4.Phương pháp nghiên cứu
5.Bố cục bài tập.
B.Nội dung.Gồm ba chương:
Chương I:Tình cảnh người nô lệ da đen trên đất Mỹ.
1.Nguồn gốc người nô lệ da đen ở mỹ.
2.Vai trò của người nô lệ da đen với nước Mỹ.
3.Tình cảnh của người nô lệ trong những năm cuối thế kỉ XVII đến đầu
thập niên 60 của thế kỉ XIX.
Chương II:Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ da đen ở Mỹ.
1.Phong trào đấu tranh trước nội chiến.
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
2
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)

2.Cuộc đấu tranh thắng lợi.Tuyên ngôn giải phóng nô lệ da den ngày 1-1-1863.
Chương III:Ý nghĩa và hạn chế của cuộc đấu tranh.
1.Ý nghĩa.
2.Hạn chế.
C. Kết luận.
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
3
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
B.NỘI DUNG
CHƯƠNG I:Tình cảnh của những người nô lệ da đen trên đất Mỹ
1.Nguồn gốc của người nô lệ da đen ở Mỹ
Cùng với những người nhập cư da trắng, có nguồn gốc từ Châu Âu, một số
lượng đông người đến nước Mỹ là nô lệ da đen. Nô lệ da đen đến nước Mỹ la do nhu
cầu lao động trong các đồn điền, công xưởng, hầm mỏ…từ Bắc Mỹ tăng lên, trong khi
nguồn lao động là người Châu Mỹ bản địa và người da trắng có nguồn gốc Châu Âu
giảm đi.
Thực tế, thì việc buôn bán nô lệ ở Tân Lục Địa đã diễn ra từ lâu, trước khi người
Châu Âu đến đây định cư. Họ là những tù binh chiến tranh bị bắt và bàn cho các lái
buôn người Ả Rập ở BẮc Phi.Tây Ban Nha là nước đi đầu và tham gia vào việc buôn
bán nô lệ mạnh mẽ nhất,vào khoảng thế kỉ XVI, khi họ thiết lập được hệ thống thuộc
địa ở Châu Mỹ. Vào khoảng thế kỉ XVII ,người Hà Lan,Anh,Pháp bắt đầu sử dụng lao
đông nô lệ da đen trong sản xuất ở các thuộc địa của họ, đặc biệt là thuộc địa ở Châu
Mỹ.
Để bảo đảm lợi nhuận, các chủ nô ở Châu mỹ phải tìm nguồn lao đông có thể
làm việc cưỡng bức theo luật hoặc theo hợp đồng,mà không có ai tự nguyện
làm.Những lao động tự do không chịu làm việc trong những điều kiện khắc nghiệt và
nguy hiểm ở các hầm mỏ ở Nam Mỹ, hay các cánh đồng, các nông trại…Để bù đắp lại
nguồn lao đông bản địa bị hao tổn do bệnh tật, mất sức và những lao động làm thuê
không đáp ứng yêu cầu của công việc sản xuất, khai thác vất vả, nguy hiểm.Các chủ
nô ở Bắc Mỹ đã quan tâm đến một nguồn lao động mới, đó là người da đen ở Châu

Phi. Chính điều này làm cho số lượng người Châu phi được đưa đến Châu Mỹ tăng
lên nhanh chóng.Vào đầu thế kỉ XVIII, người nô lệ da đen được bị đưa đến Châu Mỹ
nhiều hơn người da trắng.Từ 1740 đến 1775 đã có hơn 10 triệu nô lệ da đen được đưa
đến Châu Mỹ, chủ yếu là vùng Braxin và Caribe. Năm 1740 trong số nô lệ da đen
được đưa đến Châu Mỹ có khoảng 120.000 người và tới 1775 là 260.000 người được
đưa đến vùng đất thuộc Liên Bang Mỹ sau này.
Cũng giống như những người hầu da trắng được đưa đến các vùng thuộc địa
Anh ở Bắc Mỹ, người da đen đầu tiên được đưa đến đây để làm người hầu trong gia
đình vào năm 1619, họ bị bắt ở vùng Bắc Phi và được đưa đến đấu giá ở vùng
Jamestown Ở Châu Mỹ thời này cũng xuất hiện nhiều chợ nô lệ. Tại đây người ta có
thể bắt gặp các dòng chữ “Một đám nô lệ mới về, có đàn ông, đàn bà, người già,
người trẻ”
Cũng từ đó vai trò và số lượng người da đen ở Mỹ tang lên dần cùng với sự phát
triển của kinh tế,đặc biệt là kinh tế nông nghiệp. Năm 1770, ở Mỹ có tới 200.000 nô
lệ. Ở Nam mỹ nô lệ chiếm một phần ba dân số. Ở một số bang như
Carolia,Sary,Virginia số nô lệ đông hơn người da trắng,chiếm hơn một nửa dân số của
khu vực. Đến những năm 1800 số nô lệ ở Nam mỹ tăng lên hơn 4 triệu. Và càng về
sau con số đó càng tăng lên.
2.Vai trò của người nô lệ với nước Mỹ
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
4
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
Ngay từ khi giành được độc lập,cho đến tận ngày nay,người da đen đã tham gia
vào mọi thang trầm cũng như mọi biến cố của nước Mỹ. Nhưng ở đây chúng ta chỉ xét
đếncuộc nội chiến 1861-1865 .Chỉ vậy thôi, vai trò của những người da đen với nước
Mỹ cũng đã vô cùng to lớn .Tại thời điểm này chế độ nô lệ là một đặc trưng của nước
Mỹ. Trong mọi biến đông ,phát triển của nước Mỹ, đều có sự tham gia đóng góp của
những ngưỡi nô lệ này.
2.1 Với cuộc đấu tranh giành độc lập của nước Mỹ.
Mặc dù trong thời điểm này, người nô lệ chỉ là những công cụ của chủ nô ở Bắc

Mỹ, việc nước Mỹ có độc lập hay không cũng không liên quan nhiều tới họ nhưng họ
vẫn tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh. Cả một đạo quân người da đen đã hi sinh
trong khi chiến đấu ở bang NewYork. Một phụ nữ da đen tên là Hanet ở bang
Masaxuset đã caỉ trang thành nam giới chiến đấu ngoan cường suất 17 tháng .
Khoảng 1778, khi tình hình cuộc chiến tranh đang ở giai đoạn quyết liệt. Đội
quân của vùng Bắc Mỹ đang gặp khó khăn.Riêng ở miên nam đã có 5000 người da
đen tham gia vào quân đội du kích. Họ hăng hái dũng cảm giết địch .Một người nô lệ
da đen tên là longphơ trong một lần chiến đấu vào 1779 đã bí mật lẻn vào doanh trại
quân địch nắm được khẩu lệnh của chúng ,rồi dẫn đồng đội vào phục kích bắt sống
600 tên …
Như vậy, rõ ràng sự độc lập của Bắc Mỹ có sự đóng góp không nhỏ của những
người nô lệ.
2.2.Với kinh tế
Những đóng góp to lớn nhất của những người da đen với nước Mỹ là những
đóng góp về mặt kinh tế. Khi những lao động bản địa và lao động làm thuê gốc Châu
Âu không đáp ứng nhu cầu sản xuất ở Bắc Mỹ,chính người nô lệ da đen là giải pháp,
là cái phao cứu sinh cho nền kinh tế Mỹ. Người nô lệ đảm nhận tất cả những công
việc mà các lao động tự do không chịu làm. Họ xuất hiện trong mọi ngành kinh tế.Nô
lệ làm việc trong các hầm mỏ, các công trường thủ công,nô lệ làm việc trên các cánh
đồng, các nông trại và ở cả các gia đình của những người chủ nô.Gai cấp tư sản Bắc
mỹ giàu có chính lầ nhờ bóc lột lao động nô lệ.
Đặc biệt ở miền nam, là vùng đất có khí hậu và điều kiện thuận lợi cho việc phất
triển nông nghiệp. Ở đây hình thành các nông trại và các đồn điền lớn.Và nô lẹ da đen
chính là lao động chính trong các đồn điền,các nông trại này.
Năm 1793, khi Eli Whitney ,một ngừoi ở bang Masauset phát minh ra máy làm
bông, năng suất tách hạt bông ra bông tương đương với 50 người làm cong việc này
bằng tay, đã làm cho trồng bông ở miền nam phát triển,thành ngành chính của khu
vực. Năng suất tăng ,nhu cầu trồng bông tăng, chỉ có nô lệ da đen mới đáp ứng được
yêu cầu của công việc này. Họ trở thành lực lượng sản xuất chính làm giàu cho miền
nam nước Mỹ. Nghề trồng mía cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp làm đường

cũng đòi hỏi nhiều lao đông nô lệ. Chính vì thế trong thời gian này, số lượng nô lệ ở
miền nam tăng vọt lên.
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
5
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
Ở miền bắc và miền trung nước Mỹ, do khí hậu nhiệt đới và đất đai cằn cỗi, không
có những trang trại và đồn điền lớn.Nhưng không vì vậy mà vai trò của những người
nô lệ ở đây sút kém.Nô lệ là những công nhân trong các hầm mỏ, nô lệ là những người
thợ đóng tàu, những người làm việc trong các thuyền buôn, trong gia đình…
Hơn thế nữa, người nô lệ đến từ Châu Phi, mang theo những kinh nghiệm quý
báu,giúp cho nền kinh tế Mỹ phát triển.Ví dụ:Họ đã mang đến vùng đất mới những
kinh nghiệm truyền thống về chăn nuôi gia súc rất tốt ,xuất khẩu gia súc trở thành
nguồn thu nhập chính của bang Carolina. Người ở Bang Nam Carolina đã sử dụng lkĩ
thuật dệt lưới đánh cá của những người nô lệ, và thực tế tốt hơn những lưới đến từ
Anh…
Như vậy rõ ràng, ngườinô lệ đã đóng vai trò chủ chốt trong nền kinh tế
Mỹ,nhưmột cuốn sách đã từng viết là “Sự xuất hiện của người nô lệ đã làm thay đổi
lớn xã hội Mỹ, thổi một nguồn sinh lực vào nền thương mại Mỹ”
ư
2.3 Với nền văn hóa
Những người Châu Phi đến Châu Mỹ đã mang theo những nền văn hóa truyền
thống đậm đà tính dân gian của họ, làm giàu thêm cho nền văn hóa Mỹ.Những câu
hát, điệu nhảy sôi nổi, nhiệt tình của họ đã làm cho nền văn hóa Mỹ thêm phong phú,
nhiều điều còn đặc sắc cho tới tận ngày nay. Nhạc jarr chính là một minh chứng cống
cho sự đóng góp của người da đen vào văn hóa Mỹ.
Như vậy chúng ta có thể thấy, vai trò của những người nô lệ da đen với Bắc
Mỹ là vô cùng to lớn. Đối với sự phát triển mọi mặt của nước Mỹ, họ đều có công
thúc đẩy. Vì vậy, họ xứng đáng được hiểu quyền lợi như bất kì một công dân Mỹ nào
khác.
3.Tình cảnh của người nô lệ da đen ở Mỹ từ thế kỉ XVII đến đầu những

năm 60 của thế kỉ XIX
Như đã từng đề cập đền ở phần trên ,vai trò của người nô lệ ở nước Mỹ là vô
cùng to lớn. Song thân phận và cuộc sống của họ thì vô cùng cực khổ.Ngay từ những
ngày đầu xuất hiện ở Châu Mỹ.họ đã bị coi là những món hàng đem ra để lựa chọn,
mua bán.Họ được xem là tài sản của chủ nô,số phận nằm trong tay chủ nô, do chủ nô
định đoạt.
Những người nô lệ đầu tiên đến Mỹ, làm việc trên đất Mỹ.Ban đầu, sau khi
hoàn thành hợp đồng, một số ít có thể sở hữu tài sản, còn phần nhiều có thể trở thành
người tự do, song vẫn là tầng lớp mạt hạng dưới đáy xã hội. Đến giữa thế kỉ XVIII, ở
các bang thuộc địa có nô lệ, bắt đầu thông qua các đạo luật, thường được biết đến với
tên gọi chung là “Đạo luât nô lệ”. Nội dung chủ yếu của những đạo luật này là nghiêm
cấm nhữnh người nô lệ không được tự do thân thể, không được sở hữu tài sản,vũ
khí,không được đi học, không được tự do tụ họp, di chuyển nếu không được sự cho
phép của chủ nô. Nô lệ ở hầu hết các bang bị hành hạ, đối xử thô bạo.
Ngay cả khi cuộc chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ đang diễn ra, những
người chủ nô vẫn không quên bảo vệ quyền lợi của mình,vẫn lo lắng bảo vệ chế độ nô
lệ. Khi bản “Tuyên ngôn dân quyền” được đưa ra với tuyên bố là “Tất cả nhân loại
sinh ra đều tự do độc lập và có nhân quyền do thiên phú”.Thì ngay lập tức đã có
những đại biểu lên tiếng chất vấn”. Nói như vậy có bao gồm cả những nô lệ của chúng
tôi không”.Như vậy chúng ta có thể thấy được rằng, giới chủ nô đã coi nô lệ là tài sản
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
6
Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ ở Bắc Mỹ (1776-1863)
vĩnh viễn, báo trước những khó khăn lớn cho cuộc đấu ranh giải phóng của những
người nô lệ sau này.
Rồi cả ngay sau năm 1783, khi Bắc Mỹ đã giành được độc lập hoàn toàn, Liên
Bang Mỹ có điều kiện thực hiện tuyên bố của bản Tuyên ngôn độc lập tháng 6-1776
rằng: “toàn nhân loại sinh ra đều bình đẳng” thì thân phận của những người da đen
vẫn không khá hơn. Họ không được hưởng một chút tự do bình đẳng nào. Họ chiến
đấu, họ làm giàu cho Liên Bang Mỹ, nhưng họ lại không được là công dân của Liên

Bang, mà mãi những năm sau này ngươig Mỹ mới đấu tranh để thực hiện lí tưởng đó.
Sau chiến tranh Mỹ mặc nhiên công nhận sự tồn tại của chế độ nô lệ. Đó là sự thỏa
hiệp của chủ nô ở hai miềm nam, bắc.Chủ nô đã đưa được đại diện của mình lên làm
tổng thống trong nhiều nhiệm kì, nên nhờ đó đã bảo vệ được chế độ nô lệ đồn điền ở
miền nam.
Với cuộc sống và thân phận như vậy,một tất yếu là những người nô lệ da đen
sẽ đứng lên đấu tranh giành quyền lợi cho mình.Và trên thực tế đúng là như vậy. Bởi
“ở đâu có áp bức thì ở đó có đấu tranh”.
Trong thời gian tiếp theo, cuộc sống của những người nô lệ da đen vẫn vô
cùng cực khổ. Họ bị bóc lột tàn tệ, bị bắt làm nhưng công việc trong những điều kiện
vô cùng khắc nghiệt, nguy hiểm. Ngày làm việc mười hai, mười ba tiếng đồng hồvới
cường độ cao. Họ bị đánh đập, hành hạ.tính mạng hoàn toàn nằm trong tay chủ nô.
Nhiều người nô lệ đã không thể chịu đựng được và bỏ trốn. Nhưng khi bị bắt lại
những người này bị trói, bị đánh đập,bị hành hạ và sau đó bị giết chết trước mặt
những người khác để răn đe
Khoảng năm 1861, phó tổng thống của Hợp Bang cac bang mới tách khỏi Liên
bang đã phát biểu Người da đen không thể ngang bằng với người da trắng,chế độ nô lệ
là chuyện đương nhiên của những người da đen”.
Với tình trạng đó thì việc những người da đen đứng lên đấu tranh là một tất
yếu không thể tránh khỏi.
CHƯƠNG II:Cuộc đấu tranh giải phóng nô lệ da đen ở Mỹ
1.Phong trào đấu tranh trước nội chiến
Vai trò của người nô lệ da đen vô cùng lớn trong nền kinh tế cũng như xã hội
Mỹ,nhưng cuộc sống xủa họ lại vô cùng khổ cực, bất công như vậy. Do đó ngay từ
sau khi Bắc Mỹ giành được độc lập, đặc biệt là từ những năm cuối của thế kỉ XVIII
,phong trào đấu tranh giải phóng nô lệ đã phát triển mạnh mẽ. Hàng chục cuộc khởi
nghĩa đã nổ ra.
Ở Ludiana nổ ra cuộc khởi nghĩa của nô lệ từ 1741 đến 1792. Ở Virginia năm
1792.Mùa xuân 1800,gần 1000 nô lệ tập trung ở Risơmen thuộc bang Virginia tiến
hành cuộc đấu tranh vũ trang giải phóng, dưới sự lãnh đạo của Gơrâybien. Năm 1822

có cuộc khởi nghĩa của nô lệ ở Nam Carolina. Năm 1831 một cuộc nổi dậy do Toocne
lãnh đạo.
Đến những năm 50 của thế kỉ XIX, kinh tế đồn điền ở miên nam lâm vào tình
trạng khủng hoảng. Việc sản xuất bông ở Ấn Độ đã làm Mỹ mất độc quyền sản xuất
Sinh viên Phạm Thị Ngân, Sử 2B
7