Chống rét cho cá
Mùa đông miền bắc nhiệt độ thường xuống rất thấp, trời rét kéo dài sẽ khiến cho
một số giống cá, tôm chịu rét kém như: rô phi, chim trắng, tôm càng xanh... chết hàng
loạt. Để khắc phục tình trạng này, xin giới thiệu một số biện pháp chống rét cho cá, tôm
dưới đây.
Chống rét giữ giống qua đông
Để chuẩn bị cá, tôm giống cho vụ đông xuân, việc chống rét bảo vệ tôm, cá giống
qua đông là rất quan trọng. Ngay từ tháng 7 - 8, các trại cá, tôm giống nước ngọt phải tiến
hành cho đẻ nhân tạo đợt cuối. Sau đó, lấy cá bột ương thành cá hương, cá giống càng to
càng tốt, tiến hành chống rét giữ giống bằng hai cách:
- Những trại cá, tôm giống có hệ thống nhiệt cần chuẩn bị tẩy dọn các bể ương.
Đến cuối tháng 1 đầu tháng 12, bắt cá hương, cá giống rô phi, tôm càng xanh, cá chim
trắng ương dưới ao lên, đưa vào bể nang nhiệt giữ cá tôm ở nhiệt độ từ 22 - 250C với mật
độ dày và có sục ô xy. Đến cuối tháng 2 đầu tháng 3 có thể đem cá, tôm giống ra nhân
nuôi hoặc bán cho dân nuôi tôm, cá thương phẩm.
- Những nơi không có điều kiện nâng nhiệt độ thì vào cuối tháng 10 cần tiến hành
chọn lại cá giống bố mẹ, sau đó đưa sang nuôi tại ao giữ nước, kín gió, có độ sâu từ 1,2 -
1,5 m đã được tẩy dọn sạch. Đối với cá rô phi và cá chim trắng phải tích cực cho ăn để cá
béo và có thể chống rét tháng 11 và 12. Dùng các sọt rơm cắm chìm xuống đáy ao nơi
sâu nhất để cá chui vào tránh rét. Trên mặt nước nên thả kín bèo về phía bắc, ngoài ra, có
thể dùng nylon phủ kín mặt ao để chống rét cho cá, tôm.
Chống rét cho cá thịt
Tháng 11 và 12 hằng năm, sau khi tiến hành thu hoạch, cần chọn lại các loại tôm
càng xanh, cá rô phi, cá chim trắng chưa đủ cỡ thu hoạch để tiến hành chống rét và nuôi
tiếp. Cần chọn một ao có diện tích khoảng 1 sào, độ sâu từ 1,2 - 1,5m, kín gió, có nguồn
nước bơm vào khi trời rét được dọn vệ sinh sạch sẽ. Đưa cá, tôm giống đã được chọn lựa
vào ao nuôi với mật độ 2 - 4 con/m, tiếp tục cho ăn bằng thức ăn công nghiệp, thức ăn
tinh vào những ngày ấm để cá tăng khả năng chịu rét. Dùng sọt đựng rơm thả xuống đáy
ao để cá, tôm chui vào trú đông. Trên mặt ao thả bèo kín 1/2 ao về phía bắc, nếu có điều
kiện có thể dùng nylon phủ kín mặt ao. Đến cuối tháng 2 đầu tháng 3, đưa cá, tôm này ra
thả vào ao nuôi sẽ rất nhanh lớn.
Hiện nay, phong trào nuôi cá rô phi, cá chim trắng, tôm càng xanh hàng hóa phục
vụ xuất khẩu ở miền bắc đang ngày một tăng mạnh. Tuy nhiên vấn đề giữ giống và chống
rét cho các loại cá, tôm chịu rét kém này lại rất nan giải. Vì vậy, việc thực hiện các biện
pháp chống rét như trên sẽ giúp nông dân an tâm trong việc giữ giống và chuẩn bị tốt cho
vụ nuôi trồng đầu năm đạt năng suất cao.
Chống rét cho cá
Để giúp bà con nông dân, ngư dân tham khảo, thực hiện việc chống rét cho cá.
Xin giới thiệu kỹ thuật chống rét cho cá tôm, nhất là cá rô phi đơn tính phục vụ cho nuôi
xuất khẩu vào đầu năm 2004.
Chọn và chuẩn bị ao nuôi
– Ao chống rét cho cá tôm những tháng mùa đông cần chọn ao kín gió, có diện
tích từ 1 –2 sào, nằm ngang với hướng gió bắc, đất pha cát ao sâu từ 1,3 – 1,4m đáy ít
bùn. Có nguồn nước sông ngòi sạch, cấp và thoát nước dễ dàng.
Tháng 10, tháng 11 hàng năm tát hết nước, bắt hết cá tạp: Cá rô, cá quả, dọn sạch
cây cỏ ven bờ, bốc bùn lấp hết hang hốc, dùng 50 – 60kg vôi bột/sào, rắc khắp ao để phơi
nắng 1 –2 ngày, diệt hết côn trùng gây bệnh cho cá, bón lót 150–200kg phân/sào ao. Tháo
nước vào sâu 1,2 – 1,3m để sau 7 – 10 ngày thả cá giống vào nuôi.
Thả giống và nuôi chống rét
– Cá tôm phải chống rét là các giống cá rô phi đơn tính, cá chim trắng, tôm càng
xanh là những giống mới nhập về nuôi ở Việt Nam. Khả năng chịu rét còn kém khi nhiệt
độ xuống 8 – 120C kéo dài, cá không chịu nổi sẽ chết.
– Các loại cá, tôm trên một số nhập về chậm nuôi ương còn nhỏ, một số cho đẻ vụ
thu cá mới ương, một số loài cá nuôi thịt chưa đạt yêu cầu xuất khẩu đều được chọn đưa
vào ao nuôi chống rét.
– Cá đưa vào ao nuôi phải được tuyển chọn những con khỏe mạnh, đều con không
xây sát, bệnh tật để tránh cá mắc bệnh trước khi thả, cá được tắm nước muối 3 phần
nghìn trong 2 – 3 phút.
– Đối tượng nuôi: Chủ yếu là cá rô phi đơn tính, cá chim trắng. Mật độ thả với cỡ
cá 300 – 400 con/kg thì thả 5.000 – 10.000 con/sào Bắc bộ. Thời gian thả vào cuối tháng
10, đầu tháng 11. Thả chủ yếu là cá rô phi đơn tính 70%, còn 30% cá chim trắng. Nếu cá
to thì mật độ thả thưa hơn.
Chống rét và chăm sóc cá
– Để chống rét cho cá có thể áp dụng 2 phương pháp:
+ Che ao bằng nilon, cá đưa vào ao chống rét vẫn chăm sóc cho ăn bình thường
bằng cám Con cò theo định kỳ vào sáng và chiều theo quy trình nuôi cho cá béo khỏe
tăng khả năng chống rét. Sang tháng 12, tháng 1 trời rét đậm dùng tre làm giàn trên mặt
ao che phủ nilon kín để tăng khả năng giữ nhiệt độ cho ao. Dưới ao bơm nước sâu từ 1,4
– 1,5m. Mặt ao thả bèo tây 2/3 sao về phía bắc chắn gió bắc.
+ Làm sọt cho cá tránh rét. Các ao chống rét cho cá tạo một góc ao về phía bắc
sâu, dùng các sọt đan bằng tre lấy rơm rạ dùng nước vôi phun vào sát trùng, phơi thật khô
ấn đầy vào sọt cắm cọc dìm xuống đáy ao, lúc trời rét cá chui vào tránh rét trên mặt ao
thả 2/3 bèo tây về phía bắc, thường xuyên bơm nước giữ cao 1,4–1,5m.
Cá nuôi những ngày ấm hoặc buổi trưa trời nắng cần cho cá ăn, lượng cho ăn phải
tùy thuộc vào sức ăn mà tăng hoặc giảm để cá khỏe mạnh, có khả năng chống rét.
Thu hoạch cá đưa ra nuôi thành cá thịt
Để tranh thủ thời gian nuôi sớm thời vụ, mùa xuân có nhiều thức ăn, cá lớn nhanh
đạt tiêu chuẩn xuất khẩu trước vụ rét năm sau. Vào cuối tháng 2 chuẩn bị sang mùa ấm
cần thu hoạch cá tôm giống này bằng cách kéo lưới hoặc tát cạn thu hoạch cá tôm giống
này đưa ra ao hồ đã chuẩn bị nuôi thành cá thịt.
Với kỹ thuật chống rét trên, vụ rét năm 2003 nhiệt độ xuống thấp 8 – 12oC kéo
dài từ 7 – 10 ngày. Song nhiều gia đình ở Bắc Ninh đã giữ được đàn cá giống chim trắng
nuôi cho năm sau.