SKKN

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam. §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc. B¶n cam kÕt I. T¸c gi¶:. Hä vµ tªn: Phan Hoµng YÕn Ngµy, th¸ng, n¨m sinh: 01- 10- 1971 §¬n vÞ: Trêng TiÓu häc TrÇn Hng §¹o, quËn Lª Ch©n- H¶i Phßng §iÖn tho¹i: 0313710154 Đi động: 0985264475 E- mail: II. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:. Tªn s¸ng kiÕn: “Mét sè biÖn ph¸p d¹y c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu cho häc sinh líp 2 trong ph©n m«n TËp lµm v¨n ” III. Cam kÕt:. T«i xin cam kÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy lµ s¶n phÈm cña c¸ nh©n tôi. Nếu có xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với một phần hay toàn bộ s¶n phÈm s¸ng kiÕn kinh nghiÖm, t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm tríc lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Sở GD&ĐT về tính trung thực của bản Cam kết nµy. Lª Ch©n, ngµy 20 th¸ng 03 n¨m 2010. Ngêi cam kÕt. Phan Hoµng YÕn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Danh sách các sáng kiến kinh nghiệm đã viết. STT. 1 2 3 4. Tªn SKKN. Một số biện pháp rèn kỹ năm đọc đúng cho học sinh lớp 2. Mét sè kinh nghiÖm vÒ d¹y ch÷ viÕt hoa cho häc sinh líp 2. Mét sè biÖn ph¸p rÌn ch÷ cho häc sinh líp 2 trong giê TËp viÕt. Mét sè biÖn ph¸p d¹y c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu cho häc sinh líp 2 trong ph©n m«n TËp lµm v¨n.. Thuéc thÓ lo¹i. N¨m viÕt. XÕp lo¹i. TiÕng ViÖt. 2007. B. TiÕng ViÖt. 2008. B. TiÕng ViÖt. 2009. B. TiÕng ViÖt. 2010. Më ®Çu Môn Tiếng Việt 2 gồm 6 phân môn.Trong các phân môn đó, Tập làm văn là phân môn có nhiều đổi mới về nội dung và phơng pháp dạy học từ khi thay s¸ch. Lµ mét gi¸o viªn d¹y líp 2, khi b¾t tay vµo d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n cho học sinh, tôi thấy rất hứng thú và tôi quyết định đi sâu nghiên cứu phân m«n nµy nh»m gióp c¸c em häc sinh líp 2 häc tèt h¬n m«n TËp lµm v¨n. Bëi v× chóng ta d¹y cho häc sinh biÕt c¸ch lµm v¨n chÝnh lµ d¹y cho các em biết cách ứng xử các tình huống xảy ra trong cuộc sống. Vì lý do đó tôi đã nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp dạy các nghi thức lời nói tối thiÓu cho häc sinh líp 2 trong ph©n m«n TËp lµm v¨n ”. Phần I: Đặt vấn đề I . Lý do chọn đề tài: Nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y trong nhµ trêng nãi chung vµ cña bậc Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề cải cách giảng dạy không phải là mối quan tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của toàn xã héi. Chính sự đổi mới phơng pháp giáo dục bậc tiểu học sẽ góp phần tạo.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> con ngêi míi mét c¸ch cã hÖ thèng vµ v÷ng ch¾c. Trong giai đoạn hiện nay, xu hớng chung của sự đổi mới phơng pháp dạy học ở bậc Tiểu học là làm sao để giáo viên không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn là ngời tổ chức, định hớng cho học sinh hoạt động, để học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào việc chiếm lĩnh tri thøc míi. Nh chúng ta đã biết Tiếng Việt vừa là môn học chính, vừa là môn công cụ giúp học sinh tiếp thu các môn học khác đợc tốt hơn. Cho nên tôi chọn cho mình đề tài: “Một số biện pháp dạy các nghi thức lời nói tối thiểu cho học sinh lớp 2 trong phân môn Tập làm văn ” vì tôi nhận thấy đối với ngời Việt Nam thì Tiếng Việt rất quan trọng trong cuộc sống, trong giao tiếp, trong häc tËp vµ sinh ho¹t. C¸c em häc sinh líp 2 vèn sèng cßn Ýt, vèn hiÓu biÕt vÒ TiÕng ViÖt cßn rất sơ sài, cha định rõ trong giao tiếp, viết văn câu còn cụt lủn. Hoặc câu có thể có đủ ý nhng cha có hình ảnh. Các từ ngữ đợc dùng về nghĩa còn cha rõ ràng. Việc trình bày, diễn đạt ý của các em có mức độ rất sơ lợc, đặc biệt là kh¶ n¨ng miªu t¶. Chính vì muốn để các em có khả năng hiểu Tiếng Việt hơn, biết dùng từ một cách phù hợp trong các tình huống (chia vui, chia buồn, an ủi, đề nghị, xin lỗi.) nên ngay từ đầu năm học tôi đã hớng và cùng các em mở rộng hiểu biết về Tiếng Việt qua các phân môn trong môn Tiếng Việt, đặc biệt là ph©n m«n TËp lµm v¨n. II. Phạm vi đề tài: 1. Mục đích nghiên cứu: Qua đề tài này tôi mong muốn đợc góp một phần nhỏ vào việc rèn cho học sinh ba kỹ năng sử dụng đúng nghi thức lời nói phục vụ đời sống hàng ngµy. D¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc nãi chung vµ d¹y TËp lµm v¨n nãi riªng không phải là dạy lý thuyết ngôn ngữ, mà đó là việc dạy hoạt động ngôn ngữ. Bởi thế các yếu tố cuả tình huống giao tiếp rất đợc quan tâm. Nếu nh trong dạy câu, tình huống giao tiếp mới chỉ đợc chú ý một phần thì trong dạy Tập làm văn, tình huống giao tiếp đợc chú ý một cách toàn diện và đầy đủ h¬n, c¸c t×nh huèng hiÖn ra còng cô thÓ vµ râ rµng h¬n. NÕu nh trong d¹y c©u, ta cã thÓ lít nhanh qua nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp, th× ngîc l¹i, trong.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> làm văn không thể không đề cập đến tình huống. Bài văn viết ra bao giờ cũng hớng tới đối tợng ngời đọc, ngời nghe cụ thể với những nội dung và mục đích cụ thể. Không thể có một bài văn viết chung chung, không rõ đối tợng, không rõ nội dung và mục đích giao tiếp. Nếu nh trong việc dạy câu, việc đánh giá câu đúng, câu sai đã vừa cần phải chú ý đến quy tắc ngôn ngữ, vừa cần phải chú ý đến quy tắc giao tiếp, thì ở bậc bài văn, bậc văn bản lại càng cần phải nh thế. Lúc này, việc đánh giá toàn bộ chất lợng bài văn viết ra lµ ë chç cã sù phï hîp víi giao tiÕp hay kh«ng, chø kh«ng ph¶i ë mét vµi điểm đúng sai mang tính chất bộ phận trong từ, trong câu. Những bài văn có sự phù hợp cao với đối tợng, nội dung và mục đích giao tiếp là những bài văn tèt. Bëi thÕ, viÖc d¹y TËp lµm v¨n cho häc sinh cÇn ph¶i chó ý tíi viÖc d¹y các em nói, viết đúng quy tắc giao tiếp, đúng nghi thức lời nói, nghĩa là phải chú ý đầy đủ tới những yếu tố ngoài ngôn ngữ nhng lại để lại dấu ấn đậm nÐt trong ng«n ng÷. 2 - §èi tîng nghiªn cøu: Häc sinh líp 2A3 trêng TiÓu häc TrÇn Hng §¹o- Lª Ch©n - H¶i Phßng. Iii. Mục tiêu, đặc trng bộ môn: 1. VÞ trÝ cña d¹y häc TËp lµm v¨n ë TiÓu häc, nhÊt lµ líp 2, TËp lµm v¨n lµ mét trong nh÷ng ph©n m«n có tầm quan trọng đặc biệt (ở lớp 1 các em cha đợc học, lên lớp 2 học sinh mới bắt đầu đợc học, đợc làm quen. ) Môn Tập làm văn giúp học sinh có kỹ năng sử dụng Tiếng Việt đợc phát triển từ thấp đến cao, từ luyện đọc cho đến luyện nói, luyện viết thành bµi v¨n theo suy nghÜ cña tõng c¸ nh©n. TËp cho c¸c em ngay tõ nhá nh÷ng hiểu biết sơ đẳng đó cũng chính là rèn cho các em tính tự lập, tự trọng. Con ngêi v¨n ho¸ sÏ h×nh thµnh ë c¸c em tõ nh÷ng viÖc nhá nhÆt, tëng nh kh«ng quan trọng đó. 2. NhiÖm vô cña ph©n m«n TËp lµm v¨n: Lµm v¨n cã nghÜa lµ t¹o lËp v¨n b¶n. NhiÖm vô chÝnh cña ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ rÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n.ë ®©y thuËt ngữ “văn bản ” đợc dùng để chỉ sản phẩm hoàn chỉnh của lời nói trong một hoµn c¶nh giao tiÕp cô thÓ. §ã kh«ng nhÊt thiÕt lµ mét bµi v¨n gåm nhiÒu.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> c©u; nhiÒu ®o¹n; còng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ë d¹ng viÕt; cµng kh«ng ph¶i chØ lµ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn hay miªu t¶ theo phong c¸ch nghÖ thuËt. Trong hoµn cảnh giao tiếp cụ thể, sản phẩm lời nói hoàn chỉnh mà một ngời tạo lập đợc cã thÓ chØ lµ mét c©u chµo, mét lêi c¶m ¬n hay mét vµi dßng th¨m hái, chóc mõng trªn tÊm thiÕp... §èi víi líp 2, d¹y TËp lµm v¨n tríc hÕt lµ rÌn luyÖn cho häc sinh c¸c kÜ n¨ng phôc vô häc tËp vµ giao tiÕp h»ng ngµy, cô thÓ lµ: * D¹y c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu, nh : chµo hái, tù giíi thiÖu, c¶m ơn, xin lỗi, nhờ , yêu cầu, đề nghị, khẳng định, phủ định, tán thành, từ chối, chia vui, chia buån... * Dạy một số kỹ năng phục vụ học tập và đời sống, nh : khai bản tự thuật ngắn, viết những bức th ngắn, nhận và gọi điện thoại, đọc và lập danh sách học sinh, tra mục lục sách, viết nhắn tin, đọc thời khoá biểu, đọc và lập thêi gian biÓu... * Bíc ®Çu d¹y c¸ch tæ chøc ®o¹n v¨n, bµi v¨n th«ng qua nhiÖm vô kÓ một sự việc đơn giản hoặc tả sơ lợc về ngời, vật xung quanh theo gợi ý bằng tranh, b»ng c©u hái. Bên cạnh đó, do quan niệm tiếp thu văn bản cũng là một loại kỹ năng về văn bản cần đợc rèn luyện, trong các tiết Tập làm văn từ giữa học kỳ II trở ®i, s¸ch gi¸o khoa tæ chøc rÌn luyÖn kü n¨ng nghe cho häc sinh th«ng qua h×nh thøc nghe kÓ chuyÖn - tr¶ lêi c©u hái theo néi dung c©u chuyÖn. Cuèi cïng, còng nh c¸c ph©n m«n vµ m«n häc kh¸c, ph©n m«n TËp lµm v¨n, th«ng qua néi dung d¹y häc cña m×nh, cã nhiÖm vô trau dåi cho học sinh thái độ ứng xử có văn hoá, tinh thần trách nhiệm trong công việc, bồi dỡng những tình cảm lành mạnh, tốt đẹp cho các em. 3. Néi dung ph©n m«n TËp lµm v¨n ë líp 2: Néi dung c¸c bµi häc vÒ TËp lµm v¨n ë líp 2 gióp c¸c em häc sinh thùc hµnh rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng nãi, viÕt, nghe, phôc vô cho viÖc häc tËp vµ giao tiÕp h»ng ngµy, cô thÓ: * Thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu, nh: chµo hái; tù giíi thiệu; cảm ơn; xin lỗi; khẳng định; phủ định; mời, nhờ , yêu cầu, đề nghị; chia buồn, an ủi; chia vui, khen ngợi; ngạc nhiên, thích thú; đáp lại lời chào, lời tự giới thiệu; đáp lời cảm ơn; đáp lời xin lỗi; đáp lời khẳng định; đáp lời phủ định; đáp lời đồng ý; ; đáp lời chia vui; đáp lời khen ngợi; ; đáp lời từ chối; đáp lời an ủi..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> * Thực hành về một số kỹ năng phục vụ học tập và đời sống hằng ngµy, nh: viÕt b¶n tù thuËt ng¾n, lËp danh s¸ch häc sinh, tra môc lôc s¸ch, đọc thời khoá biểu, nhận và gọi điện thoại, viết nhắn tin, lập thời gian biểu, chép nội quy, đọc sổ liên lạc. * Thực hành rèn luyện về kỹ năng diễn đạt (nói, viết ), nh: kể về ngời thân trong gia đình, về sự vật hay sự việc đợc chứng kiến; tả sơ lợc về ngời, vËt xung quanh theo gîi ý b»ng tranh hoÆc c©u hái... * Thực hành rèn luyện về kỹ năng nghe: dựa vào câu hỏi gợi ý để kể lại hoặc nêu đợc ý chính của mẩu chuyện ngắn đã nghe. Nh vËy, phÇn TËp lµm v¨n trong SGK TiÕng ViÖt 2 kh«ng ph¶i chØ gióp häc sinh n¾m c¸c nghi thøc tèi thiÓu cu¶ lêi nãi vµ biÕt sö dông c¸c nghi thức đó trong những tình huống khác nhau, nh nơi công cộng, trong trờng học, ở gia đình với những đối tợng khác nhau, nh bạn bè, thầy cô, bố mÑ, ngêi xa l¹...mµ cßn lµ viÖc n¾m c¸c kü n¨ng giao tiÕp th«ng thêng kh¸c; tạo lập văn bản phục vụ đời sống hằng ngày; nói, viết những vấn đề theo chủ ®iÓm quen thuéc. Trong từng bài học, để rèn những kỹ năng trên, các nhân tố ngoài ngôn ngữ bao giờ cũng đợc chú ý. Víi c¸ch biªn so¹n nµy, giê d¹y TËp lµm v¨n trë nªn linh ho¹t h¬n, gắn với cuộc sống đời thờng hơn và cũng vì thế giúp học sinh hứng thú trong giê häc, dÔ dµng vît qua nh÷ng lùc c¶n t©m lý vèn thêng xuÊt hiÖn trong nh÷ng giê häc tiÕng nãi chung, giê häc TËp lµm v¨n nãi riªng. Do mục đích, nhiệm vụ và yêu cầu cụ thể của mỗi bài tập làm văn mà viÖc d¹y TËp lµm v¨n cã tÇm quan träng vµ ý nghÜa to lín. Nã trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng khi d¹y häc ë trêng tiÓu häc.. PhÇn II: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng n¨m häc §Ó cã biÖn ph¸p, ph¬ng ph¸p d¹y häc tèt, chóng ta h·y nh×n l¹i vµ đánh giá thực trạng năm học. 1. ThuËn lîi: Hiện nay đợc sự quan tâm của Bộ - Sở - Phòng Giáo dục và đặc biệt là trực tiếp Ban giám hiệu các trờng quan tâm đến đổi mới phơng pháp - đầu t cho gi¸o viªn ®i s©u t×m hiÓu tÊt c¶ c¸c ph©n m«n . MÆt kh¸c, viÖc häc tËp của học sinh hiện giờ cũng đợc các bậc phụ huynh rất quan tâm . Bên cạnh đó, phân môn Tập làm văn là một phân môn mới lạ với học sinh nên các em.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> rất tò mò, háo hức đợc học, đợc tìm hiểu. Chính vì vậy, đó là động lực thúc đẩy yêu cầu mỗi giáo viên dạy lớp 2 chú ý quan tâm đến việc dạy Tập làm v¨n cho häc sinh. Về nội dung: Sách Tiếng Việt 2 mới khác với sách Tiếng Việt 2 cũ: trớc đây trong mỗi tiết học, thậm chí cả một giai đoạn học tập chỉ dạy đơn ®iÖu mét néi dung (VÝ dô: §iÒn tõ (nöa ®Çu häc kú I ). Quan s¸t tranh tr¶ lêi c©u hái (nöa cuèi häc kú I ). Tr¶ lêi c©u hái dùa vµo bµi v¨n (nöa ®Çu häc kú II ) .Dùng từ đặt câu (nửa cuối học kỳ II ). Trong sách Tiếng Việt 2 mới, các bµi tËp thiÕt thùc h¬n vÒ néi dung; ®a d¹ng, phong phó h¬n vÒ kiÓu lo¹i. Trong một tiết học, các loại bài tập đợc bố trí xen kẽ, gắn kết với nhau, làm næi râ thªm chñ ®iÓm. Cả năm học có 35 tuần thì học sinh đợc học 31 tiết Tập làm văn (Một tuần học sinh đợc học 1 tiết ) . Trong 4 tuần ôn tập giữa học kỳ I và giữa học kú II, cuèi häc kú I vµ cuèi häc kú II (mçi tuÇn cã 10 tiÕt) còng cã rÊt nhiÒu bµi tËp thuéc ph©n m«n TËp lµm v¨n. 2. Khã kh¨n: Trong năm học 2009 - 2010 tôi đợc phân công chủ nhiệm lớp 2A3 có 39 häc sinh. C¸c em nãi chung tiÕp thu bµi tèt, hiÓu bµi ngay. Tuy nhiªn kü năng nghe, nói của các em không đồng đều, có một số em nhút nhát , nói còn nhỏ, khả năng diễn đạt suy nghĩ, diễn đạt bài học còn chậm , yếu . Mặt khác, do thực tế học sinh mới đợc làm quen với phân môn Tập lµm v¨n ë líp 2 nªn häc sinh cßn nhiÒu bì ngì, cha cã ph¬ng ph¸p häc tËp bé m«n mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý. Về đồ dùng dạy học, phơng tiện chủ yếu là tranh trong sách giáo khoa; hạn chế, sử dụng cha thờng xuyên các phơng tiện hiện đại nh máy chiÕu h¾t, b¨ng h×nh lµm cho chÊt lîng giê häc TËp lµm v¨n cha cao.. Phần III . Quá trình triển khai thực hiện đề tài. A. Ph¬ng ph¸p häc TËp lµm v¨n: 1. Mçi tiÕt häc TËp lµm v¨n trong tuÇn thêng gåm 2, 3 bµi tËp; riªng c¸c tuÇn Ôn tập giữa học kỳ và cuối học kỳ, nội dung thực hành về Tập làm văn đợc r¶i ra trong nhiÒu tiÕt «n tËp . ë tõng bµi tËp, híng dÉn häc sinh thùc hiÖn theo hai bíc: - Bíc 1: Chuẩn bị: Xác định yêu cầu của bài tập, tìm hiểu nội dung và cách làm bài, suy nghĩ để tìm từ, chọn ý, diễn đạt câu văn..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Bíc 2: Lµm bµi: Thùc hµnh nãi hoÆc viÕt theo yªu cÇu cña bµi tËp; cã thÓ tham khảo các ví dụ trong sách giáo khoa để nói, viết theo cách của riêng m×nh. 2. Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp: - Gióp häc sinh n¾m v÷ng yªu cÇu cña bµi tËp ( b»ng c©u hái, lêi giíi thiÖu, tranh ¶nh… ) - Gióp häc sinh ch÷a mét phÇn cña bµi tËp lµm mÉu ( mét HS ch÷a mÉu trªn b¶ng líp hoÆc c¶ líp lµm vµo vë TiÕng ViÖt ) - HS thùc hµnh. - HS lµm bµi vµo vë TiÕng ViÖt. GV uèn n¾n. - GV tổ chức cho HS trao đổi, nhận xét về kết quả, rút ra những điểm ghi nhí vÒ tri thøc. 3. Đánh giá kết quả thực hành, luyện tập ở lớp, hớng dẫn hoạt động tiếp nối (ë ngoµi líp, sau tiÕt häc. ) - Hớng dẫn HS nhận xét kết quả của bạn, tự đánh giá kết quả của bản th©n trong qu¸ tr×nh luyÖn tËp trªn líp; nªu nhËn xÐt chung, biÓu d¬ng nh÷ng HS thùc hiÖn tèt. -Nêu yêu cầu, hớng dẫn HS thực hiện những hoạt động tiếp nối nhằm cñng cè kÕt qu¶ thùc hµnh luyÖn tËp ë líp (Thùc hµnh giao tiÕp ngoµi líp học, sử dụng kỹ năng đã học vào thực tế cuộc sống… ) 4. Quy trình và phơng pháp dạy học đối với mỗi bài Tập làm văn nên nh sau: - Hớng dẫn HS đọc kỹ đề để nắm đợc yêu cầu của đề. - GV lµm mÉu (hoÆc HS nªu c¸ch lµm mÉu ) råi híng dÉn HS lµm tiÕp đề. Nên làm miệng trớc rồi sau đó cho HS viết bài làm vào vở. Khi làm miÖng bµi tËp, cã thÓ cã nhiÒu c¸ch lµm, GV híng dÉn HS th¶o luËn vÒ c¸c lời giải ấy, xác nhận những lời giải chấp nhận đợc và HS tuỳ chọn một lời giải để viết vào vở. - Mỗi bài tập làm xong đều đợc chữa ngay. Không đợi đến cuối tiết mới chữa tất cả vì nhịp độ theo dõi chữa bài của các em không đều nhau, các em chËm cã thÓ kh«ng kÞp ch÷a. - Khi tất cả các bài tập đã đợc chữa xong, GV có lời nhận xét chung, rút kinh nghiệm. Mỗi tiết Tập làm văn, GV nên chú ý đến một số em giỏi, một số em kém có tiến bộ để cho nội dung nhận xét không chung chung quá. GV kh«ng quªn nhËn xÐt vÒ nh÷ng yªu cÇu tÝch hîp trong tiÕt häc; kÜ n¨ng.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> nãi, t thÕ ngåi viÕt, cÇm bót, ch÷ viÕt… vµ nhÊt lµ lu ý, nh¾c nhë HS thùc hành những điều đã học đợc.. B. Thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu: 1. T¸c dông cña c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu: Trớc hết GV cần cho HS thấy đợc sự cần thiết và tác dụng của các nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu, VÝ dô: - Lêi chµo khi míi gÆp nhau còng nh tríc khi chia tay lµ phÐp lÞch sù, thÓ hiÖn ngêi cã v¨n ho¸ trong tiÕp xóc, khiÕn cho mäi ngêi thÊy th©n mËt, gÇn gòi nhau h¬n. - Việc tự giới thiệu một đôi điều cần thiết về bản thân giúp cho những ngời mới gặp nhau lần đầu thấy thân thiện, hoà đồng hơn. - C¶m ¬n vµ xin lçi lµ nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp thêng gÆp trong cuộc sống. Một ngời nào đó (có thể là ngời thân trong gia đình, có thể là thÇy c« hay b¹n bÌ ë trêng, cã thÓ lµ ngêi hµng xãm l¸ng giÒng hay nh÷ng ngời xa lạ ta mới gặp ) đã giúp ta một điều gì đó (có thể là một lời khuyên, một việc làm, một vật tặng… ) ta đều phải cảm ơn. Ngợc lại, ta phải xin lỗi khi trót để xảy ra một điều gì đó gây hậu quả không hay cho ngời khác. Ví dô mét lêi nãi, mét viÖc lµm dÉu v« t×nh hay khi nãng n¶y…lµm xóc ph¹m, gây ảnh hởng không tốt đến ngời khác. Đấy là lý do vì sao ta phải cảm ơn hay xin lçi. - Khẳng định có nghĩa là thừa nhận là có, là đúng. - Phủ định có nghĩa trái ngợc: bác bỏ sự tồn tại, sự cần thiết của một cái gì, một điều gì đó. - Mời là tỏ ý muốn hay yêu cầu ngời khác làm việc gì đó một cách lÞch sù, tr©n träng. VÝ dô: Bạn đến thăm nhà. Em mở cửa và mời bạn vào chơi - Nhê cã nhiÒu nghÜa nhng nghÜa th«ng thêng ë ®©y lµ yªu cÇu ngêi khác làm giúp cho một việc gì đó. VÝ dô: Em thích một bài hát mà bạn đã thuộc. Em nhờ bạn chép lại cho mình. - Yªu cÇu cã nhiÒu nghÜa nhng nghÜa th«ng thêng ë ®©y lµ nªu ra mét điều, tỏ ý muốn ngời khác làm mà công việc đó thuộc trách nhiệm, khả năng.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> cña ngêi Êy. - §Ò nghÞ còng cã nhiÒu nghÜa mµ nghÜa th«ng thêng ë ®©y lµ ®a ra ý kiÕn vÒ mét viÖc nªn lµm hoÆc mét yªu cÇu muèn ngêi kh¸c ph¶i lµm theo. VÝ dô: Bạn ngồi bên cạnh nói chuyện trong giờ học. Em yêu cầu (hoặc đề nghị ) bạn giữ trật tự để nghe cô giáo giảng. - Chia buån lµ muèn cïng chÞu mét phÇn c¸i buån víi ngêi kh¸c. - An ủi thờng là dùng lời khuyên giải để làm dịu nỗi đau khổ buồn phiÒn ë ngêi kh¸c. - Chia vui: Chia sÎ niÒm vui víi ngêi kh¸c. - Khen hay chê là việc biểu lộ nhận xét tốt xấu của mình đối với một ngời, một vật, một việc nào đó. Khen là sự đánh giá tốt về ai đó, về cái gì, viÖc g× m×nh thÊy võa ý, hµi lßng. - Ng¹c nhiªn lµ ph¶n øng rÊt lÊy lµm l¹, c¶m thÊy ®iÒu tríc m¾t, ®iÒu diÔn ra lµ hoµn toµn bÊt ngê. - Thích thú là cảm giác hài lòng, vui vẻ, là việc cảm thấy một đòi hỏi nào đó của mình đã đợc đáp ứng. - Đồng ý là có cùng ý kiến nh ý kiến đã nêu, tức cùng một ý kiến nh nhau. 2. Khi thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu ph¶i chó ý c¶ cö chØ, thái độ, tình cảm. * Khi chµo hái hoÆc tù giíi thiÖu: lêi nãi, giäng nãi, vÎ mÆt, ¸nh m¾t, nô cời…phải tuỳ từng đối tợng mình gặp gỡ và những điều này cũng chứa đựng nội dung tiÕp xóc. C¸ch chµo hái, c¸ch xng h« ph¶i phï hîp víi tõng ngêi, tõng hoµn c¶nh cô thÓ. Lêi chµo hái cÇn tù nhiªn, lÞch sù, cö chØ th©n mËt. + Khi chào hỏi ngời trên (bố, mẹ thầy ,cô...) em cần thể hiện thái độ nh thế nào? Để thể hiện thái độ đó, em cần chú ý gì về: vẻ mặt, giọng nói, cử chØ? + Khi chào hỏi bạn bè, em cần thể hiện thái độ gì đối với bạn? VÝ dô: Chµo b¹n khi gÆp nhau ë trêng: - Chµo b¹n! HoÆc: - Chµo cËu! - Chµo c¸c b¹n! - Chµo An! *Lêi c¶m ¬n hay xin lçi khi nãi ph¶i ch©n thµnh, lÞch sù, lÔ phÐp vµ ®i.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> liền với cách biểu hiện, tình cảm, thái độ của mình khiến mọi ngời thông c¶m, bá qua cho lçi cña em. Em nhớ xác định rõ đối tợng cần cảm ơn: + Nếu là bạn bè (cùng lứa tuổi ), lời cảm ơn cần thể hiện thái độ chân thµnh, th©n mËt. VÝ dô: M×nh c¶m ¬n b¹n.(hay: C¶m ¬n b¹n.) + Nếu là ngời trên (cao tuổi hơn ), lời cảm ơn cần thể hiện thái độ lễ phÐp, kÝnh träng. VÝ dô: Ch¸u c¶m ¬n b¸c ¹! + Nếu là ngời dới (nhỏ tuổi hơn ), lời cảm ơn cần thể hiện thái độ chân thµnh, yªu mÕn. VÝ dô: ChÞ c¶m ¬n em. Trớc hết phải để cho ngời đợc cảm ơn hay xin lỗi thấy đợc sự chân thành của mình. Rồi tuỳ đối tợng là ngời thân hay xa lạ, là bề trên hay bạn bÌ…. mµ ta cã cö chØ, lêi lÏ cho phï hîp. Từng cử chỉ, nét mặt, giọng nói...đều góp phần bộc lộ nội dung của lời c¶m ¬n hay xin lçi. Nội dung của lời cảm ơn hay xin lỗi đều có ba phần: Thứ nhất là các tõ ng÷ biÓu hiÖn nh c¶m ¬n, ch©n thµnh c¶m ¬n, xin lçi,v« cïng xin lçi... Thø hai lµ ta c¶m ¬n hay xin lçi ai? Thø ba lµ c¶m ¬n hay xin lçi vÒ ®iÒu g×, viÖc g×? Cách diễn đạt lời cảm ơn hay xin lỗi cũng rất phong phú, đa dạng. VÝ dô: Em lì bíc, giÉm vµo ch©n b¹n. Em nãi: - Xin lçi b¹n nhÐ! - M×nh xin lçi b¹n. - Xin lçi b¹n, m×nh v« ý qu¸! * Khi nói lời khẳng định hay phủ định, ngữ điệu của lời nói có phần quan trọng đối với nội dung. Cần nhấn giọng ở những từ ngữ có nghĩa khẳng định hay phủ định. HS cần chú ý: Lời khẳng định thờng có các từ có; còn lời phủ định thờng có các từ hoặc cặp từ không, không …đâu, có...đâu, …đâu cã..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> VÝ dô: MÑ cã mua b¸o kh«ng? + Cã, mÑ cã mua b¸o. HoÆc: + Kh«ng, mÑ kh«ng mua b¸o. Chú ý: Các mẫu câu chỉ khác nhau ở những từ in đậm còn đều nêu ý giống nhau nhng đợc diễn đạt bằng ba cách khác nhau: + … kh«ng...®©u; + ... cã ... ®©u; + … ®©u cã.... *Lời mời, nhờ, yêu cầu, đề nghị thờng gắn với cử chỉ, nét mặt, giọng nãi. V× vËy khi nãi ta cÇn cã cö chØ, giäng ®iÖu cho phï hîp. VÝ dô: Bạn đến thăm nhà em. Em mở cửa và mời bạn vào chơi: - Vui qu¸, chµo Mai! Mêi b¹n vµo nhµ ch¬i ( nÕu b¹n míi quen ) Hoặc: - Hải đấy à, Hải vào nhà chơi đi (nếu bạn thân) *Khi nãi lêi chia buån, an ñi cÇn bµy tá t×nh th¬ng yªu, sù quan t©m, th«ng c¶m víi nhau. Chó ý giäng hái th¨m ph¶i nhÑ nhµng, t×nh c¶m. Khi nãi lêi an uØ víi ngời trên, em cần tỏ thái độ ân cần nhng lễ phép ( thể hiện qua giọng nói và c¸ch xng h« ) VÝ dô: Khi c©y hoa do «ng bµ ( trång ) bÞ chÕt. Em nãi: - Bà ơi! Bà đừng buồn. Cháu sẽ cùng bà trồng lại cây khác, bà nhé! Hoặc: - Bà đừng buồn, con sẽ nhờ bố kiếm cây khác trồng lại để bà vui. *Khi nãi lêi chia vui cÇn chó ý: ngêi m×nh chia vui lµ ai? Chia vui vÒ chuyện gì?Tình cảm, thái độ, cử chỉ khi nói phải nh thế nào cho phù hợp? Chúng ta cần nói với thái độ chân thành, tự nhiên, vui vẻ nhằm thể hiÖn sù chia vui hay kh©m phôc, tù hµo, phÊn khëi. VÝ dô: Nói lời chúc mừng của em với chị Liên khi chị đạt giải nhì trong kì thi häc sinh giái cña tØnh : - Em xin chóc mõng chÞ! HoÆc: - Chóc chÞ häc giái h¬n n÷a! - Chúc chị năm sau đợc giải cao hơn. - ChÞ häc giái qu¸, em rÊt tù hµo vÒ chÞ..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> *Khi khen, trong c©u thêng dïng c¸c tõ rÊt, qu¸, thËt lµm sao, vµ khi viÕt dïng dÊu chÊm than ë cuèi c©u. VÝ dô: B¹n Nam häc rÊt giái: - B¹n Nam häc míi giái lµm sao! - B¹n Nam häc giái ghª! - B¹n Nam häc giái thËt! * ThÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn, thÝch thó:giäng nãi, vÎ mÆt cÇn thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn, vui mõng, thÝch thó, nhÊn giäng vµo c¸c tõ thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn: ¤i! å! A! ¤i chao! èi! ¸!......vµ chó ý h¬i lªn cao giäng ë cuèi c©u nãi. VÝ dô: Đợc bố tặng một cái vỏ ốc biển to và đẹp. Em nói: - §©y lµ mãn quµ con rÊt thÝch,con c¶m ¬n bè. - Sao cái vỏ ốc đẹp thế, lạ thế, con cảm ơn bố. - Cái vỏ ốc biển mới to và đẹp làm sao! - Con cha bao giờ thấy một cái vỏ ốc đẹp đến thế. *Lời đồng ý hay lời từ chối phải phù hợp với ngời đa ra đề nghị và ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ. Nãi lêi tõ chèi cÇn nhÑ nhµng, khÐo lÐo cho khỏi mất lòng nhau. Nói lời đồng ý cần thể hiện sự sẵn sàng ,vui vẻ. VÝ dô: - Chúng mình cùng đi thăm bạn Hà nhé .Chiều nay cậu đợi tớ ở nhà . - Bạn thông cảm, bây giờ mình còn phải học bài nên không đi đá bóng với bạn đợc. Hẹn bạn đến hôm khác nhé. *Đáp lại lời chào, cần nói thế nào để tỏ thái độ lịch sự, thân mật? Đáp lại lời tự giới thiệu cần nói thế nào để tỏ thái độ vui vẻ, phấn khởi, đón chào. Chú ý khi nói lời đáp lại lời chào, lời tự giới thiệu chúng ta cần xác định từ xng hô của em với ngời đối thoại sao cho phù hợp. VÝ dô: - Chµo c¸c em! - Chµo chÞ ¹! (Chóng em chµo chÞ ¹! ) - Chị tên là Hơng, chị đợc cử phụ trách sao của các em. - ¤i, thÝch qu¸! Chóng em mêi chÞ vµo líp ¹! (ThÕ th× thÝch qu¸! Chóng em mêi chÞ vµo líp chóng em ¹! ) *§¸p lêi c¶m ¬n cÇn chó ý ng÷ ®iÖu, c¸ch xng h«:.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Lêi ngêi lín tuæi: ch©n t×nh. + Lêi b¹n bÌ: lÔ phÐp, khiªm tèn. + Với bạn bè thân quen lời đáp cần thể hiện thái độ gần gũi, quan tâm. + Với ngời lạ (khách ) lời đáp cần thể hiện thái độ lịch sự, lễ phép. VÝ dô: Em rót nớc mời khách đến nhà. Khách nói: - C¶m ¬n ch¸u. Ch¸u ngoan qu¸! Em đáp: - D¹, tha b¸c, kh«ng cã g× ®©u ¹! Hoặc: - Dạ, có gì đâu. Bác uống nớc đi cho đỡ khát ạ! - Dạ, cháu cảm ơn bác đã khen. * §¸p lêi xin lçi: - Với những sự việc nhỏ, không đáng kể thì lời đáp của em cần thể hiện thái độ nhẹ nhàng, vui vẻ, sẵn sàng bỏ qua. - Với những sự việc đáng buồn hay đáng tiếc xảy ra, lời đáp của em cần thể hiện thái độ lịch sự, nhẹ nhàng nhng cũng có thể kèm theo ý nhắc nhở để lần sau họ không mắc lỗi nh vậy nữa. VÝ dô: Một bạn vô ý đụng vào ngời em, vội nói: - Xin lçi. Tí v« ý qu¸! Em đáp: - Cã sao ®©u. HoÆc: - Cã g× ®©u mµ b¹n ph¶i xin lçi. - Kh«ng cã chi. * Đáp lại lời khẳng định sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp, thể hiện thái độ lịch sự. VÝ dô: - Con báo có trèo cây đợc không ạ? - §îc chø! Nã trÌo giái l¾m. - ThÕ ¹. HoÆc: - ¤i, nã giái qu¸! - Nã ch¼ng bao giê bÞ ng· ®©u, mÑ nhØ? * Đáp lời đồng ý cần chú ý cách nói, giọng nói phải tuỳ từng đối tợng mµ m×nh giao tiÕp còng nh néi dung cña lêi nãi ph¶i phï hîp víi tõng hoµn cảnh cụ thể. Học sinh phải tự sáng tạo lời đồng ý cho phù hợp với từng nội.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> dung giao tiếp. Khi đợc ngời khác đồng ý hay cho phép, ta thờng đáp lại b»ng lêi c¶m ¬n ch©n thµnh. VÝ dô: - H¬ng cho tí mîn c¸i tÈy nhÐ? - õ. - Tí c¶m ¬n b¹n. *Đáp lời chúc mừng (chia vui ) em cần nói thế nào để bày tỏ niềm vui của mình và sự biết ơn đối với các bạn. VÝ dô: - M×nh rÊt vui vµ c¶m ¬n c¸c b¹n nhÐ! *§¸p l¹i lêi khen ngîi cÇn thÓ hiÖn sù biÕt ¬n, khiªm tèn vµ tuú tõng trêng hîp cã thÓ thªm lêi høa cè g¾ng h¬n n÷a. VÝ dô: Em mặc đẹp đợc các bạn khen. Em đáp lại: - ThÕ µ? M×nh c¶m ¬n c¸c b¹n. *§¸p l¹i lêi tõ chèi cÇn nãi mét c¸ch lÞch sù, nh· nhÆn, giäng nãi vui vẻ, nhẹ nhàng, thái độ phù hợp. VÝ dô: Em nhê bè lµm gióp bµi tËp vÏ. Bè b¶o: - Con cÇn tù lµm bµi chø! Em đáp: - V©ng ¹, con sÏ cè g¾ng tù lµm. Hoặc: - Nhng con cha nghĩ đợc, bố gợi ý để con tự vẽ vậy. *Lời an ủi thể hiện sự động viên và lời đáp lại phải thể hiện sự chân thµnh, lµm cho con ngêi thªm th«ng c¶m, gÇn gòi nhau h¬n . VÝ dô: Em rÊt tiÕc v× mÊt con chã, b¹n em an ñi: - Thôi cậu đừng buồn rồi bố cậu sẽ kiếm cho cậu một con khác mà. Em đáp: - M×nh c¶m ¬n b¹n. HoÆc: - Tí chØ tiÕc con chã Êy rÊt kh«n. - Có bạn chia sẻ, mình cũng thấy đỡ buồn. Chú ý: Khi nói hay trả lời, cần nhìn vào ngời hỏi chuyện, nói to đủ nghe với thái độ tự nhiên, nét mặt tơi vui. 3. C¸c h×nh thøc híng dÉn thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu:.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 3.1. Lµm viÖc c¸ nh©n: Khi lµm viÖc c¸ nh©n cÇn : - Xác định yêu cầu của bài. - Xác định rõ đối tợng để thực hành nói cho phù hợp. - Tập nói theo yêu cầu: cố gắng tìm đợc nhiều cách diễn đạt khác nhau. - Ph¸t biÓu tríc líp nèi tiÕp nhau (nhiÒu HS nãi ). - HS khác nhận xét, bổ sung, bình chọn ngời nói đúng và hay nhất. VÝ dô: Bµi 4: C¶m ¬n, xin lçi Bµi tËp 1: + Trêng hîp cÇn c¶m ¬n: B¹n cïng líp cho em ®i chung ¸o ma. + Lêi c¶m ¬n: - C¶m ¬n b¹n nhÐ! - M×nh c¶m ¬n cËu. - Cảm ơn bạn đã giúp mình. - May qu¸ nhê cËu m×nh sÏ kh«ng bÞ ma ít. 3.2. Lµm viÖc theo cÆp: - Hai HS ngồi cùng bàn xác định yêu cầu của bài, thảo luận, phân công một HS nêu tình huống, một HS nêu lời đáp rồi làm ngợc lại. Chú ý: Hai HS có thể thảo luận để tìm ra nhiều cách diễn đạt khác nhau (về lời nói, cử chỉ, nét mặt ) để sửa và bổ sung cho nhau. - Cho đại diện các cặp lên trình bày trớc lớp. - Đại diện các cặp khác nhận xét, bổ sung, bình chọn ngời nói đúng và hay nhÊt. VÝ dô: Bµi 19: §¸p lêi chµo, lêi tù giíi thiÖu Bµi tËp 3: HS 1: - Chµo ch¸u. HS 2: - Ch¸u chµo c« ¹! (D¹, ch¸u chµo c«! ) HS 1: - Ch¸u cho c« hái ®©y cã ph¶i nhµ b¹n Nam kh«ng? HS 2: - Dạ, tha cô, đúng đấy ạ! (Dạ, cháu chính là Nam đây ạ! ) HS 1: - Tèt qu¸. C« lµ mÑ b¹n S¬n ®©y. HS 2: - ThÕ ¹! C« cã ®iÒu g× b¶o ch¸u ¹? (D¹, tha c«, c« cã viÖc g× cÇn ¹? ) HS 1: - Sơn bị sốt. Cô nhờ cháu chuyển giúp cô đơn xin phép cho S¬n nghØ häc. 3.3. Lµm viÖc theo nhãm: Đối với các nghi thức lời nói cần nhiều lời đáp (lời nói của nhiều nhân.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> vật ) nên áp dụng theo hình thức này: hình thức sắm vai đơn giản. - Tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ mµ GV ph©n thµnh nhãm 3, 4 hay5, 6….HS. - HS trong nhãm th¶o luËn vÒ yªu cÇu cña t×nh huèng, ph©n c«ng vai cho phù hợp, thảo luận cách ứng xử (tìm ra nhiều phơng án và chọn lựa phơng án tối u để thực hiện. ) - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn s¾m vai tríc líp. - Đại diện các nhóm khác nhận xét, bổ sung, bình chọn ngời nói đúng vµ hay nhÊt. VÝ dô: Bµi 28: §¸p lêi chia vui Bµi tËp 1: 3 HS : - Chúng tớ chúc mừng cậu đã đoạt Nhì trong cuộc thi vẽ tranh “ Ng«i nhµ tuæi th¬ ” do Nhµ v¨n ho¸ ThiÕu nhi Thµnh phè tæ chøc. 1 HS: - Tớ cảm động quá! Xin cảm ơn tất cả các bạn! Hoặc : - Cảm ơn các bạn nhiều! Tớ sẽ cố gắng để lần sau đoạt giải cao hơn! - Xin c¶m ¬n c¸c b¹n, m×nh rÊt vui.. PhÇn IV:Nh÷ng lu ý khi d¹y nghi thøc lêi nãi cho häc sinh líp 2 trong tËp lµm v¨n 1. GV cần khai thác triệt để SGK: - Ưu điểm tranh trong sách Tiếng Việt lớp 2 là đợc trình bày đẹp, trang nhã, với nhiều hình ảnh sinh động, dễ hiểu, màu sắc phong phú. - Từng HS có thể quan sát tranh và đọc lời của nhân vật ngay trong SGK một c¸ch cô thÓ, chi tiÕt vµ râ rµng. 2. Các loại bài Tập làm văn đợc bố trí xen kẽ trong từng tuần, góp phần tô ®Ëm néi dung chñ ®iÓm häc tËp cña tõng tuÇn. V× thÕ d¹y TËp lµm v¨n cÇn gắn với dạy các phân môn Tiếng Việt khác trong tuần (đặc biệt là Tập đọc , Luyện từ và câu (LTVC ) nhằm mục đích giúp HS nắm và vận dụng tốt hơn các kiến thức đã học ở các phân môn Tiếng Việt khác ứng dụng vào phân m«n TËp lµm v¨n 3. Kh«ng chØ kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c ph©n m«n kh¸c trong TiÕng ViÖt mµ khi d¹y TËp lµm v¨n ngêi GV cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c m«n häc kh¸c nh:.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Đạo đức, Tự nhiên xã hội ( TNXH )… Trong chơng trình Đạo đức lớp 2 có nhiều bài liên quan đến những nội dung c¸c em häc trong ph©n m«n TËp lµm v¨n nh: Bµi: BiÕt nhËn lçi vµ söa lỗi; Biết nói lời yêu cầu, đề nghị; Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại; Lịch sự khi đến nhà ngời khác. ở mỗi bài này HS đều đợc luyện tập những hành vi ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội trong những tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống hằng ngày. Vì thế , nếu các em nắm vững đợc nh÷ng kiÕn thøc nµy th× khi häc TËp lµm v¨n c¸c em sÏ thÊy rÊt nhÑ nhµng, quen thuéc vµ gÇn gòi. 4. Nh÷ng chó ý kh¸c: - Tạo cho HS những điều kiện để tự học cá nhân và tự học theo nhóm. HS đợc chuẩn bị kĩ, định hớng tốt trớc khi học bài trên lớp. HS đợc học bằng tự hoạt động (bao gồm hoạt động theo chỉ dẫn và hoạt động tự do tạo lời văn ), học bằng sự hợp tác hoạt động. Cho HS đợc làm quen dần với các thao tác của kĩ năng quan sát, biết trình tù cña c¸c thao t¸c nµy.BiÕt c¸ch phèi hîp nh×n víi tëng tîng, liªn tëng. - Cho HS đợc làm quen với thao tác lựa chọn từ ngữ để diễn đạt có hình ảnh một vật, một việc, làm quen với thao tác so sánh khi nói và viết để cho câu văn có hình ảnh sống động. - GV cÇn chuÈn bÞ kÜ néi dung híng dÉn cho HS chuÈn bÞ bµi ë nhµ vµ phải biết cách điều hành HS nhiều nhóm cùng làm việc. Khi đánh giá lời nói cña HS , GV còng cÇn biÕt t«n träng nh÷ng ý riªng, nh÷ng c¸ch dïng tõ thÓ hiện sự cảm nhận riêng của HS, tránh đánh giá theo một hệ thống câu trả lời áp đặt do chính GV đa ra.. PhÇn V: KÕt qu¶ Sau mét thêi gian häc tËp vµ rÌn luyÖn, chÊt lîng häc tËp cña HS líp tôi dạy đã đợc nâng cao rõ rệt. KÕt qu¶ kh¶o s¸t chÊt lîng víi nh÷ng bµi tËp luyÖn nãi trong TËp lµm v¨n ë häc sinh líp t«i ®ang trùc tiÕp gi¶ng d¹y (víi 32 häc sinh ) đối chứng đầu năm với cuối học kì 1, nh sau :. Yªu cÇu HiÓu néi dung luyÖn nãi Nói đúng nội dung yêu cầu. §Çu n¨m (39 häc sinh) 34 34. Cuèi häc k× 1 (39 häc sinh) 39 39.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nãi thµnh c©u. 30. 37. Diễn đạt ngữ điệu phù hợp. 22. 29. Xung phong xin nãi. 10. 25. Nh vËy , qua kh¶o s¸t t«i thÊy b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p t«i ¸p dông , HS đã bớc đầu biết cách nói , ứng xử phù hợp với tình huống giao tiếp . Trong đó số HS nói thành câu ,diễn đạt đợc ngữ điệu phù hợp và mạnh dạn xung phong xin nói đã tăng lên so với hồi đầu năm. Tôi tự nhận thấy mình đã tìm đợc hớng đi đúng, cách làm phù hợp cho viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y nghi thøc nãi trong m«n TËp lµm v¨n. T«i thÊy mỗi giờ dạy, bản thân mình cũng tạo đợc sự say mê, hứng thú trong việc rèn cho c¸c em häc nghi thøc nãi trong TËp lµm v¨n. Cho nªn tiÕt TËp lµm v¨n b©y giê trë nªn nhÑ nhµng h¬n, hiÖu qu¶ h¬n so víi tríc. Tôi đã mạnh dạn thực hiện kinh nghiệm của mình trong các giờ Tập lµm v¨n.§Çu n¨m häc, khi míi bíc vµo häc ph©n m«n TËp lµm v¨n cã kh«ng ít HS lớp tôi rất “sợ ” khi nói hoặc nói nhỏ , rụt rè. Nhng dần dần với sự động viên, dìu dắt của tôi, số lợng học sinh ấy ngày càng giảm dần. Thay vào đó HS rÊt mong muèn, phÊn khëi m¹nh d¹n gi¬ tay ph¸t biÓu mçi khi cã t×nh huống đa ra. HS lớp tôi đã có ý thức học tập, tự tin và hứng thú học tập. Chất lợng nói trong giờ Tập làm văn có chuyển biến rõ rệt. HS đợc tự do diễn đạt b»ng sù lùa chän tõ ng÷, m« h×nh c©u cña riªng m×nh. Giê häc høng thó h¬n bëi HS cã c¬ héi nãi ra nh÷ng suy nghÜ cña riªng m×nh. Đó chính là những động lực thúc đẩy tôi ngày càng nỗ lực phấn đấu h¬n n÷a trong sù nghiÖp trång ngêi ®Çy khã kh¨n thö th¸ch nµy.. PhÇn VI: KÕt luËn §øng tríc vai trß, vÞ trÝ, tÇm quan träng cña viÖc d¹y TËp lµm v¨n nãi chung vµ d¹y nghi thøc nãi trong TËp lµm v¨n nãi riªng cho HS líp 2, t«i thấy việc hớng dẫn cho các em nắm đợc phơng pháp học phân môn Tập làm v¨n lµ hÕt søc cÇn thiÕt. D¹y TËp lµm v¨n mµ chØ thiªn vÒ cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc th× ph©n m«n TËp lµm v¨n sÏ trë nªn nghÌo nµn vµ buån tÎ biÕt bao nhiªu. Một trong những mục đích quan trọng của việc dạy Tiếng Việt cho HS trong nhà trờng là giúp cho các em hiểu và sử dụng đợc Tiếng Việt , một.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ph¬ng tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt cña chóng ta. H¬n n÷a, viÖc d¹y häc Tiếng Việt không phải chỉ đơn thuần nhằm cung cấp cho HS một số những khái niệm hay quy tắc ngôn ngữ, mà mục đích cuối cùng cần phải đạt đến lại là việc giúp các em có đợc những kĩ năng, kĩ xảo trong việc sử dụng ngôn ng÷. HS kh«ng thÓ chØ biÕt nh÷ng lý thuyÕt vÒ hÖ thèng ng÷ ph¸p TiÕng ViÖt, biÕt mét khèi lîng lín c¸c tõ ng÷ TiÕng ViÖt, mµ l¹i kh«ng cã kh¶ n¨ng sử dụng những hiểu biết ấy vào giao tiếp. Dạy Tiếng Việt cho các em, đặc biÖt ë c¸c líp ®Çu bËc TiÓu häc, kh«ng ph¶i chñ yÕu lµ d¹y “kÜ thuËt ” ng«n ngữ mà là dạy “kĩ thuật ” giao tiếp. Việc dạy tiếng gắn liền với hoạt động giao tiếp là con đờng ngắn nhất, có hiệu quả nhất giúp HS nắm đợc các quy t¾c sö dông Êy.V× thÕ, cã thÓ nãi d¹y tiÕng chÝnh lµ viÖc d¹y cho c¸c em c¸ch tæ chøc giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. Mçi bµi “TËp lµm v¨n ” lµ mét dÞp cho c¸c em cã thªm kiÕn thøc vµ kÜ năng chủ động tham dự vào cuộc sống văn hoá thờng ngày. Vì vậy, GV cần hết sức linh hoạt để làm cho tiết “Tập làm văn ” trở thành một tiết học hứng thó vµ bæ Ých. §iÒu quan träng lµ cÇn c¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt cña tõng bài, căn cứ vào trình độ HS và năng lực, sở trờng của GV; căn cứ vào điều kiÖn, hoµn c¶nh cô thÓ cña tõng trêng, tõng líp mµ lùa chän, sö dông kÕt hîp các phơng pháp và hình thức dạy học một cách hợp lý, đúng mức. Trên đây là sáng kiến nhỏ mà tôi đã áp dụng để dạy phân môn Tập lµm v¨n , chñ yÕu lµ d¹y nghi thøc nãi cho HS líp hai. Tôi sẽ tiếp tục áp dụng kinh nghiệm này để nâng cao khả năng học tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n cña HS. Song, tôi rất mong muốn các bạn đồng nghiệp tìm tòi, sáng tạo ra những sáng kiến kinh nghiệm quý báu để góp phần nâng cao chất lợng giờ dạy. Rất mong Ban giám hiệu và các đồng nghiệp góp ý để tôi hoàn thành tèt nhiÖm vô cña m×nh. Xin tr©n träng c¶m ¬n! Lª Ch©n, ngµy 20 th¸ng 03 n¨m 2010 Ngêi viÕt. Phan Hoµng YÕn. Tµi liÖu tham kh¶o.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> 1. Yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng c¸c líp 1, 2, 3, 4. Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o 2. Giải đáp 88 câu hỏi về Giảng dạy Tiếng Việt ở Tiểu học. Lª H÷u TØnh - TrÇn M¹nh Hëng - NXBGD 3. Hái - §¸p vÒ d¹y häc TiÕng ViÖt 2 NguyÔn Minh ThuyÕt - NXBGD 4. Mét sè lu ý khi d¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc Së Gi¸o dôc Hµ Néi 5. Thùc hµnh TËp lµm v¨n 2 TrÇn M¹nh Hëng - Phan Ph¬ng Dung - NXBGD 6. TËp lµm v¨n 2 §Æng M¹nh Thêng - NXBGD. Môc lôc Trang Më ®Çu Phần I : Đặt vấn đề I.Lí do chọn đề tài II.Phạm vi đề tài III.Mục tiêu đặc trng của bộ môn PhÇn II : §¸nh gi¸ thùc tr¹ng n¨m häc. 3 3 3 4 5 8.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Phần III : Quá trìnhtriển khai thực hiện đề tài A.Ph¬ng ph¸p häc TËp lµm v¨n B.Thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu PhÇn IV : Nh÷ng lu ý khi d¹y nghi thøc lêi nãi cho häc sinh líp 2 trong TËp lµm v¨n PhÇn V : KÕt qu¶ PhÇn VI : KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o. 9 9 11 21 23 24 26.

<span class='text_page_counter'>(23)</span>

<span class='text_page_counter'>(24)</span>