Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (552.16 KB, 42 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 29 - 3 – 2011 Ngµy gi¶ng :31 - 3 – 2011 Chương IV : HÌNH LĂNG TRỤ – HÌNH CHÓP ĐỀU. Tiết 55 : §1. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT I. Môc tiªu: * Kiến thức : Bằng trực quan hiểu đợc các yếu tố của hình chữ nhật. * Kỹ năng : Biết xác định số mặt, số đỉnh, số cạnh của một hình hộp chữ nhật. - Bớc đầu nhắc lại khái niệm về chiều cao. Làm quen với các khái niệm điểm, đờng thẳng, đoạn thẳng trong không gian, cách kí hiệu. * Thái độ : Nghiêm túc học tập, cẩn thận chính xác khi vẽ hình II. ChuÈn bÞ: - M« h×nh h×nh lËp ph¬ng, h×nh hép ch÷ nhËt, thíc ®o ®o¹n th¼ng, b¶ng phô vÏ c¸c h×nh hép ch÷ nhËt. III.ph¬ng ph¸p d¹y häc; Trực quan, nêu và giaie quyết vấn đề IV. tổ chức hoạt động dạy học : 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra ( kh«ng kiÓm tra ) 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của Hoạt động của Ghi b¶ng thÇy trß Hoạt động 1: Khởi động. Đặt vấn đề hàng ngày chúng ta đã đợc làm quen với một số hình trong không gian. Nh HHCN, HLP…… Trong chơng IV chúng ta sẽ đợc học và nghiên cứu để tính đợc diện tích xung quanh , thÓ tÝch cña c¸c h×nh nµy Hoạt động 2 : Hình hộp chữ nhật (10') * Mục tiêu : Bằng trực quan học sinh chỉ ra đợc các yếu tố của hình chữ nhật. Biết xác định số mặt, số đỉnh, số cạnh của một hình hộp chữ nhật. - GV ñöa ra hình - HS quan saùt vaø traû 1/ Hình hộp chữ nhật : hộp chữ nhật và giới lời CAÏNH thieäu moät maët cuûa MAËT hình chữ nhật, đỉnh, cạnh của hình chữ ÑÆNH nhaät vaø hoûi. + Häc sinh quan s¸t h×nh Một hình hộp chữ Một hình hộp chữ nhật có 6 vÏ vµ vÏ theo sù híng maët, 8 ñænh, 12 caïnh. nhaät coù 6 maët, moãi dÉn xña GV + 6 mặt của hình hộp chữ - Một hình hộp chữ mặt đều là hcn. nhật là những hình chữ nhật có mấy mặt, là - Một hình hộp chữ nhaät nhaät coù 8 ñænh, 12 những hình gì? + Hai mặt đối diện không - Một hình hộp chữ cạnh. có cạnh chung được xem là - HS thực hiện theo nhaät coù maáy ñænh, hai mặt đáy; các mặt còn yeâu caàu cuûa GV maáy caïnh? - GV yêu cầu HS lên - Quan sát, nghe giới lại gọi là mặt bên. thieäu. chæ roõ maët, ñænh, caïnh cuûa hình hoäp 1.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> chữ nhật. GV giới thiệu mặt đáy, mặt bên … - Ñöa tieáp hình laäp - Hình laäp phöông coù 6 phöông vaø hoûi : mặt đều là hình vuông - Hình laäp phöông - Vì hình vuông cũng Hình hộp chữ nhật có 6 coù 6 maët laø hình gì? laø hcn neân hình mặt đều là hình vuông gọi - Taïi sao hình laäp lphöông cuõng laø h` laø hình laäp phöông phöông laø hình hoäp hoäp cn chữ nhật? - Neâu ví duï. - Ví duï hình hoäp chữ nhật? Hoạt động 3 : Mặt phẳng và đờng thẳng (10') * Môc tiªu : - Bíc ®Çu nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ chiÒu cao. Lµm quen víi c¸c kh¸i niÖm điểm, đờng thẳng, đoạn thẳng trong không gian, cách kí hiệu. - Treo bảng phụ vẽ - HS thực hiện làm ? 2/ Mặt phẳng và đường hình 71a. yeâu caàu và trả lời miệng. thaúng : HS thực hiện lµm ? - Giới thiệu : độ dài - Quan sát và hình B C đoạn thẳng AA’ gọi dung theo giới thiệu cuûa GV. laø chieàu cao cuûa A D C' B' hình hộp chữ nhật. + Hoïc sinh chuù yù theo - Duøng moâ hình A' D' dõi nghe giới thiệu. hình hộp chữ nhật GV giới thiệu : ? - C¸c mÆt: ABCD; ABB'A'; Điểm, đoạn thẳng, A'B'C'D'; DCC'D'; BCB'C'; moät phaàn maët ADD'A'. - Các đỉnh: A, B, C, D, A', B', C', phaúng nhö trong sgk D'. - GV löu yù HS : - C¸c c¹nh: AB, AD, ¢', BC, BB', CD, C'C, DD', D'C', D'A', trong khoâng gian A'B', B'C'. đường thẳng kéo dài * các đỉnh A, B , ... nh là các ®iÓm. voâ taän veà hai phía, * c¸c c¹nh AB, AD, ... nh c¸c maët phaúng traõi roäng ®o¹n th¼ng. * mçi mÆt ABCD lµ 1 phÇn cña - HS chæ ra: veà moïi phía mÆt ph¼ng. §êng th¼ng ®i qua 2 Mp : traàn nhaø, saøn - Haõy tìm ra hình ®iÓm A, B cña mp(ABCD) n»m aûnh cuûa maët phaúng, nhaø, maët baøn trọn trong mp đó. Ñthaúng : meùp baûng, của đường thẳng? mép tường Hoạt động 4 : Củng cố – Luyện tập(22') * Mục tiêu : - Vẽ đợc HHCN - xác định các cạnh bằng nhau trong HHCN, Vận dụng đợc khái niệm về chiều cao. 2.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Làm quen với các khái niệm điểm, đờng thẳng, đoạn thẳng trong không gian, cách kí hiệu để làm bài tập 3. LuyÖn tËp: * Cho hoïc sinh laøm baøi * Hoïc sinh laøm caù nhaân Bµi 1 (SGK – 96) taäp 1. baøi taäp 1. A B + Goïi 1 hoïc sinh leân D C bảng làm, lớp làm vào + 1 học sinh lên bảng vở. làm, lớp làm vào vở và N Q + Để chỉ ra các cạnh nhaän xeùt. C¸c c¹nh b»ng nhau cñaPh×nh bằng nhau ta dựa vào + Dựa vào tính chất hình hép ch÷ nhËt ABCDMNPQ: + AB, CD, MN vµ QP kiến thức nào? chữ nhật. + AM, DQ, CP vµ BN + AD, QM, NP vµ BC * Baøi taäp 2: * Cho hoïc sinh laøm baøi taäp 2. + Gọi 1 học sinh đọc đầu bài và nêu yêu caàu cuûa baøi. ? NÕu O lµ trung ®iÓm cña ®o¹n CB1 Th× O cã lµ trung ®iÓm cña BC1 hay kh«ng? Dùa vµo kiÕn thøc nµo? ? K lµ ®iÓm thuéc c¹nh CD, liÖu K cã thÓ lµ ®iÓm thuéc c¹nh BB1 hay kh«ng ?. K. * Hoïc sinh laøm baøi taäp 2. + 1 học sinh đọc đầu bài vaø neâu yeâu caàu cuûa baøi.. C. C'. B'. B. D. O A. D'. A'. - Dựa vào tính chất 2 đờng chéo của hình chữ nhËt.. a) O lµ trung ®iÓm cña CB1 th×. + K khoâng thuoäc caïnh BB1.. hcn) b) K là điểm thuộc cạnh CD thì K không thể là điểm thuộc cạnhBB1. O BC1 (giao điểm 2 đờng chéo. K CD ; K BB1. 4 : . Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Häc theo SGK, lµm bµi tËp 3,4 (SGK – 97 ) vµ bµi 3, 4, 5 – (SBT – 105) - Híng dÉn lµm bµi tËp 3-tr97 SGK Dựa vào định lí Py-ta-go ; DC1 34 cm; CB1 5 cm Ngµy so¹n: 30/3/2011 Ngµy gi¶ng: 01/4/2011 Tiết 56 : §2. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT (tiếp) I/ MUÏC TIEÂU : +Kiến thức: HS nhaọn bieỏt (qua moõ hỡnh) nêu đợc khaựi nieọm veà hai đường thẳng song song. Hiểu được các vị trí tương đối của hai đường thaúng trong khoâng gian . - Bằng hình ảnh cụ thể, HS bước đầu nắm được dấu hiệu đường thẳng song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song. - HS nhận xét được trong thực tế hai đường thẳng song song, đường thẳng song song với mặt phẳng, hai mặt phẳng song song. 3.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> +KÜ n¨ng: HS nhớ lại và áp dụng được công thức tính diện tích trong hình hộp chữ nhật. +Thái độ : Gúp phần rốn luyện tư duy, trớ tửụỷng tửụùng , oực quan saựt cho HS, II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thước, phấn màu, bảng phụ (đề kiểm tra, hình vẽ sẳn hình 76, 77, 83…), mô hình hình hộp chữ nhật, que nhựa. - HS : Ôn tập cách tính diện tích xung quanh hình hộp chữ nhật, vở ghi, sgk, dụng cụ học tập. III/ ph¬ng ph¸p d¹y häc: Trực quan – Đàm thoại. Iv/ tổ chức hoạt động dạy học 1. ổn định tổ chức: * SÜ sè: 8a /28 2. KiÓm tra bµi cò: Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’, hãy cho biết : Hình hộp chữ nhật có mấy mặt, các mặt là hình gì? Kể tên vài mặt. Coù maáy ñænh? Maáy caïnh? AA’ vaø AB coù cuøng naèm trong moät mp khoâng? Coù ñieåm chung khoâng? AA’ vaø BB’ coù cuøng naèm trong moät mp khoâng? Coù ñieåm chung khoâng? 3.Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của Hoạt động Ghi b¶ng thÇy cña trß Hoạt động 1 :Khởi động. đặt vấn đề: GV đa ra mô hình HHCN, nhìn vào HHCN em hãy chỉ ra những đờng thẳng song song, những mặt phẳng song song với nhau .Để hiểu rõ hơn khi nào thì hai đờng thẳng song song, đờng thẳng song song với mặt phẳng và hai mÆt ph¼ng song song mêi c¸c em vµo bµi häc h«m nay . Hoạt động 2 : Hai đờng thẳng song song trong không gian (10') * Mục tiêu : Nhận biết (qua mô hình) 1 dấu hiệu về 2 đờng thẳng song song.Hiểu đợc các vị trí tơng đối của hai đờng thẳng trong không gian. - Nhận xét đợc trong thực tế hai đờng thẳng song song Häc sinh quan s¸t 1/ Hai đường thẳng song song - Treo baûng phuï veõ *h×nh vÏ vµ lµm ?1. trong khoâng gian : hình 75. C' + C¸ nh©n lµm ?1. B - Yeâu caàu HS laøm ?1. + H×nh hép ch÷ nhËt + H×nh hép ch÷ nhËt cã cã 6 mÆt. D' mÊy mÆt? A + 1 häc sinh chØ ra 6 B' C - Gäi 1 häc sinh tr¶ lêi mÆt cña h×nh hép. miÖng ý a. + 1 häc sinh tr¶ lêi D A' + Gäi 1 häc sinh tr¶ lêi miÖng ý b vµ c. + Häc sinh nghe giíi 1 - C¸c mÆt ccña h×nh hép:ABCD, miÖng ý b vµ c ADD'A', DCC'D', ABB'A', BCC'B', thiÖu. A'B'C'D'. - Giới thiệu hai - BB' vµ AA' kh«ng cã ®iÓm chung, ta + Tháa m·n 2 ®iÒu đường thẳng trong gọi BB' và AA’ là 2 đờng thẳng song kiÖn: Cïng 1 mÆt song. khoâng gian. ph¼ng vµ kh«ng cã - Trong kh«ng gian 2 ®- ®iÓm chung. + Học sinh đọc SGK. - a,b cùng nằm trong một mặt phẳng êng th¼ng a vµ b song - a,b kh«ng cã ®iÓm chung nµo 4.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> song khi nµo? - Yêu cầu HS đọc SGK - Yªu cÇu häc sinh chØ ra các đờng thẳng song song trong h×nh vÏ. + Cho học sinh đọc SGK phÇn chÊm 1 vµ 2. + Nêu vị trí của 2 đờng th¼ng trong kh«ng gian?. + 2 häc sinh tù chØ ra => a//b các đờng thẳng song * Nhận xét: Hai đờng thẳng phân biết song trong h×nh. trong kh«ng gian, chóng cã thÓ. a) C¾t nhau: + Cá nhân đọc SGK. b) Song song. + Cã 3 vÞ trÝ B C - song song A - C¾t nhau D - ChÐo nhau. A'. B'. C' D'. c) ChÐo nhau. C'. B. + Chóng song song víi nhau.. A. B'. D' C D. * Hai A' đờng thẳng ph©n biÖt cïng song song víi đờng thẳng thứ ba thì song song với nhau. Trong khoâng gian: A//bvaø b// c a //c. + 2 đờng thẳng phân biÖt cïng song song víi 1 đờng thẳng thì chúng nh thÕ nµo víi nhau?. Hoạt động 3 : Đờng thẳng song song với mặt phẳng, hai mặt phẳng song song (20) * Mục tiêu: Nhận biết (qua mô hình) 1 dấu hiệu về 2 mặt phẳng song song. Hiểu đợc các vị trí tơng đối của hai đờng thẳng trong không gian. - Bằng hình ảnh cụ thể, học sinh bớc đầu nắm đợc dấu hiệu đờng thẳng song song với mp vµ 2 mp song song. - Nhận xét đợc trong thực tế đờng thẳng song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song. Gi¸o viªn treo b¶ng phô + Häc sinh quan s¸t 2.§êng th¼ng song song víi mÆt h×nh 77 b¶ng phô vµ lµm ?2. ph¼ng, hai mÆt ph¼ng song song + C¸ nh©n lµm ?2 vµ tr¶ lêi miÖng. B C - C¶ líp quan s¸t vµ tr¶ lêi ?2. + AB cã song song víi + AB // A’B’ . A D C' B' A’B’ hay kh«ng ? v× sao ? + AB cã n»m trong mÆt A' D' ph¼ng (A’B’C’D’) hay + kh«ng. kh«ng . ?2: + Gi¸o viªn giíi thiÖu + Häc sinh nghe giíi + AB // A’B’ (cuøng naèm trong AB//mp(A'B'C'D'). thiÖu. mp(ABB’A’) - Yªu cÇu häc sinh lµm ?3 ? T×m trªn h×nh 77 c¸c đờng thẳng song song. + AB khoâng naèm trong + Häc sinh lµm c¸ nh©n ?3 vµ tr¶ lêi miÖng. 5. mp(A’B’C’D”) * NhËn xÐt : SGK a ( P); b ( P); a // b a //( P).
<span class='text_page_counter'>(6)</span> víi mÆt ph¼ng ( A’B’C’D’ ) ? -Gọi 1 học sinh đứng t¹i chç tr¶ lêi. - Yêu cầu HS đọc nhận xÐt SGK – 99 . - GV chốt ĐK để hai mÆt ph¼ng song song + Cho häc sinh nghiªn cøu vÝ dô. + Gọi 1 học sinh đọc ví dô. - Yªu cÇu häc sinh đứng tại chỗ trả lời ?4 - Gi¸o viªn treo b¶ng phô phÇn nhËn xÐt cuèi s¸ch tr 99 lªn b¶ng. - Häc sinh chó ý theo dâi.. ?3 DC // mp(A'B'C'D') + 1 học sinh đứng tại CB // mp(a'b'c'd') chç tr¶ lêi. AD // mp(A'B'C'D') + 1 học sinh đọc nhËn xÐt SGK.. * NhËn xÐt: SGK AB//A’B’=> AB // mp( A’B’C’D’) AD //A’D’=> AD //mp (A’B’C’D’) AB, AD c¾t nhau t¹i A vµ cïng n»m trong mp(ABCD) + Cá nhân đọc ví dụ, vậy mp ( ABCD) // mp ( A’B’C’D’) 1 học sinh đọc to. * VÝ dô: SGK. ?4: + Häc sinh lµm ?4 vµ - mp(ADD’A’) // mp(BCC’B’) tr¶ lêi miÖng. + Học sinh đọc phần - mp(ADD’A’) //mp(IHKL) nhËn xÐt. * NhËn xÐt.. Hoạt động 4 . Củng cố: (7’) * Mục tiêu : Nhớ lại và áp dụng đợc công thức tính diện tích xung quanh của hình hộp ch÷ nhËt. * Cho häc sinh lµm bµi * Häc sinh quan s¸t 3. LuyÖn tËp: tËp 6. b¶ng phô vµ tr¶ lêi * Bµi tËp 6(SGK-100) + Gi¸o viªn treo b¶ng c¸c c©u hái cña ®Çu Cho h×nh lËp ph¬ng phô vÏ h×nh 81. bµi. + Gäi häc sinh tr¶ lêi + 2 häc sinh tr¶ lêid ABCDA1B1C1D1 a) D1D//C1C ; B1B//C1C; miÖng. miÖng. A1A//C1C b) C1B1//A1D1;AD//A1D1;CB//A1D1 Bµi 7 ( SGK – 100 ) DiÖn tÝch trÇn nhµ: 4,5.3,7 = 16,65 m2 DiÖn tÝch c¸c mÆt xung quanh (4 + Cho häc sinh lµm bµi + Häc sinh lµm bµi mÆt) tËp 7. tËp 7. + Gọi 1 học sinh đọc + 1 học sinh đọc đầu 3,0. 3,7. 2+ 4,5.3,7.2 = 9. 7,5 = 67,5 ®Çu bµi, nªu yªu cÇu bµi, nªu yªu cÇu cña m2 DiÖn tÝch cöa lµ 5,8 m2. cña bµi. bµi. C¨n phßng cã d¹ng + H×nh hép ch÷ nhËt. DiÖn tÝch cÇn quÐt v«i lµ 67,5 + 16,65 h×nh g×? + TÝnh diÖn tÝch trÇn - 5,8 = 78,35 m2 +Diện tích cần quết vôi nhµ, diÖn tÝch 4 mÆt bao gồm những diện xung quanh... Diện tích cần quét tích nào ? vôi gồm diện tích + Nªu c¸ch lµm? trần nhà và diện tích bốn bức tường trừ diện tích cửa. 4. Hướng dẫn về nhà (2 phút) - Nắm vững ba vị trí tương đối của hai đường thẳng phân biệt trong không gian (cắt nhau, song song, chéo nhau). - Khi nào đường thẳng song song với mặt phẳng, khi nào hai mặt phẳng song song với nhau. Lấy ví dụ thực tế minh họa. - Bài tập về nhà số 6, 8 tr 100 SG . Số 7, 8, 9, 11, 12 tr 106, 107 SBT. - Ôn công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật, hình lập phương. 6.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy so¹n: 05 – 4 – 2011 Ngµy gi¶ng:13 – 4 – 2010. TiÕt 57. thÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nhËt. I. Môc tiªu: * Kiến thức : Bằng hình ảnh cụ thể cho học sinh bớc đầu hiểu đợc dấu hiệu để đờng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng, hai mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi nhau. - Hiểu đợc công thức tính thể tích của hình hình hộp chữ nhật. * Kü n¨ng : BiÕt vËn dông c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch, thÓ tÝch HHCN vµo viÖc tÝnh to¸n. * Thái độ : Tích cực, cẩn thận khi vẽ hình, tính toán. II . §å dïng : - Gi¸o viªn: M« h×nh h×nh hép ch÷ nhËt, b¶ng phô vÏ h×nh hép ch÷ nhËt, b¶ng phô vÝ dô 1 tr103-SGK, bµi tËp 12-SGK III . ph¬ng ph¸p d¹y häc: Trực quan, nêu và giải quyết vấn đề IV. Tổ chức hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức: * SÜ sè: 8a /28 2. KiÓm tra bµi cò: GV đưa ra hình vẽ hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ rồi nêu yêu cầu kiểm tra. HS1: Hai đường thẳng phân biệt trong không gian có những vị trí tương đối nào ? Lấy ví dụ minh họa trên hình hộp chữ nhật. Hai đường thẳng phân biệt trong không gian có ba vị trí tương đối là: cắt nhau, song song, chéo nhau. Ví Dụ: AB cắt AD. AB // A’B’ . HS2: - Lấy ví dụ về đường thẳng song song với mặt phẳng trên hình hộp chữ nhật và trong thực tế. Giải thích tại sao AD//mp(A’B’C’D’. - Trên hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ có AB//mp(A’B’C’D’). AA’//mp(DCC’D’). 7.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> - AD //mp(A’B’C’D’) vì AD mp(A’B’C’D’). AD//A’D’. A’D’ mp(A’B’C’D’). 3. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động Hoạt động Ghi b¶ng cña thÇy cña trß Hoạt động 1 :Khởi động. Đặt vấn đề: Bằng hình 81, GV hỏi thêm HS em hãy chỉ ra trong HHCN này hình ảnh của đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mặt phẳng vu«ng gãc víi nhau. VËy trong không gian, giữa đường thẳng, mặt phẳng, ngoài quan hệ song song còn có một quan hệ phổ biến là quan hệ vuông góc §Ó hiÓu râ h¬n kh¸i niÖm nµy mêi c¸c em vµo bµi häc h«m nay. Hoạt động 2 : . Đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng - Hai mặt phẳng vuông góc (18') * Mục tiêu : Bằng hình ảnh cụ thể cho học sinh bớc đầu hiểu đợc dấu hiệu để đờng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng, hai mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi nhau. Cho häc sinh lµm + Häc sinh lµm c¸ 1. §êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ?1. nh©n ?1. Hai mÆt ph¼ng vu«ng gãc + Gi¸o viªn yªu + Häc sinh vÏ h×nh cÇu häc sinh vÏ vµo vë vµ lµm råi ?1 h×nh cña ?1, gi¸o tr¶ lêi miÖng. viªn vÏ h×nh lªn c b¶ng. + Häc sinh nghe + Gi¸o viªn giíi giíi thiÖu. b + Khi đờng th¼ng a thiÖu AA' đó vuông góc với 2 . AA' AD vì ADD'A' là hình chữ nhật. mp(ABCD) . + Khi nµo th× 1®t ®t c¾t nhau thuéc . AA' AB ta có AD và AB là 2 đờng thẳng mÆt ph¼ng. vu«ng gãc víi 1 cắt nhau. Khi đó AA' mp(ABCD) + C¸ nh©n nghiªn mÆt ph¼ng? * NhËn xÐt : SGK cøu nhËn xÐt. + Yªu cÇu häc + 1 ®t vu«ng gãc + a mp(P) mµ b mp(P) a b sinh đọc nhận víi 1 mÆt ph¼ng t¹i + mp(P) chứa đờng thẳng a; xÐt. 1 ®iÓm th× nã vu«ng ®t a mp(Q) th× mp(P) mp(Q) + NhËn xÐt cho gãc víi mäi ®t biÕt g×? ?2 thuéc mÆt ph¼ng * AB mp(ABCD) v× A mp(ABCD) nêu đi qua điểm đó. + Khi nµo mét vµ B mp(ABCD) mÆt ph¼ng vu«ng + Khi 1 ®t thuéc * AB mp(ADD'A') v× AB AD' , mÆt ph¼ng nµy gãc víi mét mÆt vu«ng gãc víi mÆt AB AA' mµ AD vµ A'A c¾t nhau. ph¼ng. ph¼ng kia. ?3 + C¸ nh©n lµm ?2. * Cho häc sinh C¸c mp mp(A'B'C'D') lµ (ADA'D'); + CÇn chØ ra ®t nµy *(BCC'B'); lµm ?2. (ABB'A'); (DCC'D') vu«ng gãc víi 2 ®t + §Ó t×m ra c¸c ®t vu«ng gãc víi c¾t nhau thuéc mp(ADD'A') mp(ADD'A') ta + Häc sinh tr¶ lêi cÇn chØ ra ®iÒu miÖng ý a. g× ? + Dùa vµo tÝnh chÊt + §Ó chØ ra c¸c ch÷ nhËt. ®t vu«ng gãc víi hïnh + Häc sinh lÇn lît mÆt ph¼ng ta dùa tr¶ lêi c¸c ý b,c. vµo kiÕn thøc + Häc sinh lµm ?3. nµo ? + Gäi häc sinh tr¶ + CÇn chØ ra c¸c ®t mp(ADD'A') vµ lêi miÖng. mp chứa đt đó. * Cho häc sinh + Häc sinh tr¶ lêi 8.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> lµm ?3 miÖng. + §Ó chØ ra c¸c mp mp(A'B'C'D') ta cÇn chØ ra ®iÒu g× ? H§3 :ThÓ tÝch cña HHch÷ nhËt (10' * Mục tiêu : Qua nghiên cứu bài toán học sinh nêu và hiểu đợc công thức tính thể tích cña h×nh h×nh hép ch÷ nhËt * Cho häc sinh * Häc sinh nghiªn cøu bµi 2. ThÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nghiªn cøu bµi to¸n. nhËt. to¸n. + Cho h×nh hép ch÷ nhËt biÕt * Bµi to¸n: (SGK-T103) + Bµi to¸n cho 3 kÝch thíc. TÝnh thÓ tÝch biÕt g×? Yªu cÇu cña h×nh. g×? + Chia h×nh hép thµnh c¸c + Nªu c¸ch tÝnh hình lập phơng đơn vị, rồi thÓ tÝch ë bµi tính số hình lập phơng đơn to¸n. vÞ råi rót ra thÓ tÝch. + 1 häc sinh nªu c«ng thøc.. * Qua bµi to¸n h·y nªu c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch hhcn? + Cho häc sinh nghiªn cøu vÝ dô. + Để tính đợc thể tÝch h×nh lËp ph¬ng ta cÇn tÝnh yÕu tè nµo?. + Häc sinh nghiªn cøu vÝ dô vµ nªu yªu cÇu. + Cần tính độ dài 1 cạnh của h×nh lËp ph¬ng.. * C«ng thøc V = a.b.c Víi a, b, c lµ kÝch thíc cña h×nh hép ch÷ nhËt. - ThÓ tÝch h×nh lËp ph¬ng V = a3 *VÝ dô: (SGK – T103). H§4: . Cñng cè: (7') * Mục tiêu : Học sinh nhắc lại đợc các kiến thức cần nhớ trong bài. Biết vận dụng c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch, thÓ tÝch HHCN vµo viÖc tÝnh to¸n. + Nªu c¸c kiÕn thøc +3 néi dung...... * Bµi 12 (SGK – 104) A cÇn nhí trong bµi? §êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng - Hai mÆt ph¼ng vu«ng gãc. B ThÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nhËt. D C * cho häc sinhAB lµm 6+ C¸ nh©n 13 lµm14bµi 12 bµi tËp 12. BC vµ tr¶ lêi 16 miÖng. 34 + §Ó tÝnh DA CD ta cÇn 15 + TÝnh DB dùa vµo 62 42 70 tÝnh ®o¹n nµo?DA định lý45 Pi-ta-go. 75 75 * Cho häc sinh lµm * Bµi tËp 13. bµi 13. + Gäi 2 häc sinh * Häc sinh lµm c¸ ChiÒu dµi 22 18 15 20 lªn b¶ng lµm, líp nh©n bµi 13. ChiÒu réng 14 5 11 13 lµm vµo vë vµ nhËn + 2 häc sinh lªn b¶ng xÐt. ChiÒu cao 5 6 8 lµm. 8 DT đáy 308 90 165 260 ThÓ tÝch 1540 540 132 2080 0 4: Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Học theo SGK, nắm đợc 2 mp vuông góc, đt vuông góc với mp, công thức tính thể 9.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> tÝch h×nh hép ch÷ nhËt, h×nh lËp ph¬ng. - Lµm bµi tËp 11, 13 (tr104-SGK 4: Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Học theo SGK, nắm đợc 2 mp vuông góc, đt vuông góc với mp, công thức tính thể tÝch h×nh hép ch÷ nhËt, h×nh lËp ph¬ng. - Lµm bµi tËp 11, 13 (tr104-SGK. Ngµy so¹n :6 – 4 - 2011 Ngµy gi¶ng: 8 – 4 – 2011. TiÕt 57 : luyÖn tËp. I/ Môc tiªu: * Kiến thức : Hệ thống lại đợc các kiến thức về đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mp vuông góc với nhau. Nhận ra đợc các đờng thẳng song song, vuông góc với mp. * Kü n¨ng : VËn dông thµnh th¹o c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nhËt vµo giải các bài toán tính độ dài các cạnh, diện tích mặt phẳng, thể tích... * Thái độ: Nghiêm túc, tích cực làm bài II/ §å dïng : - B¶ng phô h×nh 91 tr105-SGK, thíc th¼ng, phÊn mµu. III/ Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Nêu và giải quyết vấn đề, đàm thoai gợi mở. IV/ Tổ chức hoạt động dạy học 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra bµi cò: HS1 : Khi nào thì đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mặt phẳng vuông góc với nhau? Cho vÝ dô thùc tÕ? HS2 : ViÕt c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt Lµm bµi 11 SGK – 104 Bµi 11SGK – 104 Gọi độ dài 3 cạnh của HHCN lần lợt là a, b, c, ( cm ) Vì 3 cạnh của HHCN tỉ lệ với 3, 4, 5 nªn ta cã a b c 3 4 5 = k ( k >0) a = 3k, b = 4k , c= 5k nªn 1.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> a.b.c = 3k.4k.5k = 60k3 = 480 (cm3) k3 = 8 = > k = 2 a = 6 cm ; b = 8cm ; c = 10cm 3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học. Hoạt động của Hoạt động của Ghi b¶ng thÇy trß Hoạt động 1 : đặt vấn đề : Trong các giờ học trớc các em đã hiểu đợc các kiến thức về đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mp vuông góc với nhau. Nhận ra đợc các đờng thẳng song song, vuông góc với mặt phẳng. Tính thể tích của hình hộp chữ nhật …. Trong giờ học hôm nay ta sẽ vận dụng các kiến thức này để giải các bài tập về HHCN. Hoạt động 2 : Luyện tập * Mục tiêu : Hệ thống lại đợc các kiến thức về đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mp vuông góc với nhau. Nhận ra đợc các đờng thẳng song song, vuông góc với mp. - VËn dông thµnh th¹o c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nhËt vµo gi¶i c¸c bµi toán tính độ dài các cạnh, diện tích mặt phẳng, thể tích... * Cho häc sinh lµm bµi * Häc sinh lµm bµi 14. Bµi tËp 14 (SGK- 104 ) 14- Yªu cÇu häc sinh + 1học sinh đọc đầu a) Thể tích của nớc đợc đổ vào: t×m hiÓu bµi. bµi, nªu yªu cÇu cña 120.20 = 2400l = 2400d3 = - Để tính đợc chiều bµi. 2,4m3 rộng của bể ta cần tính + Tính đợc thể tích của 2,4 1,5 yÕu tè nµo? lợng nớc đổ vào. 2.0,8 + Gi¸o viªn lu ý häc + 1 häc sinh tr¶ lêi ChiÒu réng cña bÓ lµ: m cách đổi đơn vị từ lít ra miệng. b) ThÓ tÝch cña bÓ lµ: m3 + 1häc sinh lªn b¶ng V (120 60).20 3600l 3,6m3 - C¶ líp lµm bµi vµo vë, lµm ý b, líp lµm vµo 3,6 - 1 häc sinh lªn b¶ng vë vµ nhËn xÐt. 1,2 tr×nh bµy phÇn b. * 1 học sinh đọc đầu 2.1,5 ChiÒu cao cña bÓ lµ: m -Cho HS lµm bµi 15 bµi 15 vµ tãm t¾t ®Çu (SGK – 105) bµi. *Bµi tËp 15 (SGK- 105 ) - Gi¸o viªn yªu cÇu häc ThÓ tÝch cña h×nh lËp ph¬ng lµ sinh t×m hiÓu bµi to¸n. V 73 343dm3 - Cả lớp nghiên cứu đề + Tính thể tích hình bµi vµ ph©n tÝch bµi lập phơng sau đó tính Thể tích của 25 viên gạch là to¸n. thÓ tÝch cña 25 viªn V1 25.2.1.0,5 25dm3 + §Ó tÝnh mùc níc d©ng g¹ch. Råi tÝnh hiÖu 2 ThÓ tÝch cña níc cã ë trong thïng lªn ta cÇn lµm g×? thể tích đó. lµ: ? TÝnh thÓ tÝch cña + 1 häc sinh nªu c¸ch 3 thïng vµ thÓ tÝch cña 25 tÝnh thÓ tÝch cña thïng V2 7.7.4 196dm ThÓ tÝch phÇn cßn l¹i cña thïng viªn g¹ch. vµ 25 viªn g¹ch. h×nh lËp ph¬ng lµ: ? TÝnh thÓ tÝch phÇn cßn lại sau khi đã thả gạch V3 343 (196 25) 122dm 3 vµo. + LÊy thÓ tÝch phÇn Níc d©ng lªn c¸ch miÖng thïng lµ ? TÝnh kho¶ng c¸ch tõ cßn l¹i chia cho diÖn 122 mặt nớc đến miệng tích đáy. 2,49dm thïng. 7.7 - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 1 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi. * häc sinh lµm bµi tËp - Yªu cÇu HS lµm bµi 17. tËp 17 SGK – 105 + häc sinh th¶o luËn - GV treo b¶ng phô nhãm vµ tr¶ lêi miÖng. Bµi tËp 17 (SGK – 105 ) h×nh 91 SGK - C¶ líp th¶o luËn nhóm, đại diện nhóm đứng tại chỗ trả lời. 1.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> + Nêu điều kiện để 1 đt song song víi 1 mÆt ph¼ng?. * cho häc sinh lµm bµi tËp 16. + Gi¸o viªn treo b¶ng phô vÏ h×nh 90. - Khi nào 1 đường. + ...khi nã kh«ng thuộc mp đó và song song víi 1 ®t thuéc mÆt ph¼ng nµy. * Häc sinh quan s¸t b¶ng phô vµ lµm bµi 16.. A. B. D. C. H. G. E. F + Khi nã vu«ng gãc víi 2 ®t c¾t nhau thuéc a) Các đờng thẳng song song với mặt phẳng đó. mp(EFGH) lµ AD, DC, BC, AB, AC, BD thẳng vuông góc với b) §êng th¼ng AB song song víi + Khi 1 ®t thuéc mp mp(EFGH); mp(DCFE) moät maët phaúng ? này vuông góc với mặt c) đờng thẳng AD song song với các đờng thẳng BC; EH; FG. - Hai maët phaúng vuoâng ph¼ng kia. * Bµi tËp 16. góc với nhau cần có + häc sinh lÇn lît tr¶ lêi miÖng 3 ý, líp nhËn ñieàu kieän naøo? xÐt söa sai. - Goïi 3 hoïc sinh leân bảng trình bày lời. Giaûi. giaûi. a) Những đường thẳng song song. Nhaän xeùt. với mp(ABKI) là: GH, DC, D’C’, A’B’ b) Những đường thẳng vuông góc với mp(DCC’D’) là: A’D’, B’C’, GD, HC c) mp(A’D’C’B’) mp(DCC’D’). vì: A’D’ mp(DCC’D’) Hoạt động 3 : Củng cố: (7') - Học sinh nhắc lại về quan hệ giữa đờng thẳng với đờng thẳng, giữa đờng thẳng víi mÆt ph¼ng. - C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt 4 : Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Lµm c¸c bµi tËp 16(tr105-SGK); 23; 24; 25 (tr110-SBT) - đọc trớc bài: Hình lăng trụ đứng. 1.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n:7 – 4 – 2011 Ngµy gi¶ng: 9 – 4 – 2011 Tiết 59 : hình lăng trụ đứng I / Môc tiªu: * Kiến thức : Học sinh nắm đợc các yếu tố của hình lăng trụ đứng (đỉnh, cạnh, mặt đáy, mặt bên, chiều cao). Biết gọi tên hình lăng trụ đứng theo đa giác đáy. * Kỹ năng : Biết vẽ theo 3 bớc (vẽ đáy, vẽ mặt bên, vẽ đáy thứ 2) * Thái độ: Nghiêm túc tích cực học tập. II / §å dïng : Các mô hình hình lăng trụ đứng. III / Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV/ tổ chức hoạt động dạy học 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của thày Hoạt động của trò Ghi b¶ng * Họat động 1: Giới thiệu bài và tìm kiếm kiến thức mới.(2 phút) Chiếc đèn lồng tr 106 cho ta hình ảnh một lăng trụ đứng. Em hãy quan sát hình xem đáy của nó là hình gì ? các mặt bên là hình gì ? Hoạt động 2 : Hình lăng trụ đứng ( 10phút ) * Mục tiêu : Học sinh nêu đợc các yếu tố của hình lăng trụ đứng (đỉnh, cạnh, mặt đáy, mặt bên, chiều cao). Biết gọi tên hình lăng trụ đứng theo đa giác đáy. - Gi¸o viªn ®a ra m« 1. Hình lăng trụ đứng h×nh h×nh l¨ng trô - Các đỉnh: A, B, C, D, A1, B1,C1, D1 đứng. - C¸c mÆt: ABA1B1; BCC1B1 ... lµ c¸c mÆt bªn. D1 - Hai mÆt ABCD vµ A1B1C1D1 lµ 2 mÆt A1 C1 -Yªu cÇu häc sinh đáy. quan s¸t vµ chØ ra c¸c - C¸c c¹nh bªn song song vµ b»ng D đỉnh, mặt, cạnh. B1 nhau. C - Gi¸o viªn ®a ra mät A sè h×nh l¨ng trô kh¸c +Häc sinh quan s¸t * Hình lăng trụ có đáy là tứ giác gọi là (tam gi¸c, h×nh b×nh mô hình và chỉ ra ra hình lăng trụ đứng tứ giác. B c¹nh. hµnh, ngò gi¸c) vµ các đỉnh, mặt, * H×nh hép ch÷ nhËt, h×nh lËp ph¬ng gi¸o viªn nªu ra c¸ch - Häc sinh quan s¸t còng lµ h×nh l¨ng trô gäi. c¸c h×nh l¨ng trô. * Hình lăng trụ có đáy là hình bình - Yªu cÇu häc sinh tr¶ hµnh gäi lµ h×nh hép. lêi ?1. + Häc sinh lµm ?1vµ ?1 + Muèn chØ ra c¹nh đứng tại chỗ trả lời. - C¸c c¹nh bªn cña h×nhl¨ng trô vu«ng bªn vu«ng gãc víi 2 + CÇn chØ ra c¹nh góc với hai mặt đáy. mặt phẳng đáy ta cần bên vuuong góc với 2 - Các mặt bên của hình lăng trụ vuông chØ ra ®iÒu g×? đt cắt nhau thuộc mặt góc với hai mặt đáy phẳng đáy. - Yªu cÇu häc sinh. + Häc sinh lµm ?2. 1.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> lµm ?2. + 1 häc sinh lªn b¶ng ?2 chØ.. ChiÒu cao. H§3 : VÝ dô (15') * Mục tiêu:Hs nêu đợc cách vẽ và biết vẽ hình lăng trụ đứng theo 3 bớc (vẽ đáy, vẽ mặt bên, vẽ đáy thứ 2) * Cho häc sinh quan * Häc sinh quan s¸t 2. VÝ dô s¸t h×nh 95. h×nh 95 vµ nghiªn * C¸ch vÏ: + Nªu c¸c yÕu tè cøu SGK. - Vẽ mặt đáy thứ nhất. trong h×nh? + 2 mặt đáy là tam - VÏ c¸c c¹nh bªn giác, các mặt bên là - Vẽ đáy thứ 2. hình chữ nhật, độ dài - Gi¸o viªn ®a ra c¸ch c¹nh bªn lµ chiÒu vÏ h×nh l¨ng trô. cao. - Häc sinh quan s¸t vµ + Häc sinh nghiªn vÏ h×nh vµo vë. cøu chó ý vµ vÏ h×nh - Gi¸o viªn ®a ra mét vµo vë theo sù híng C sè chó ý. dÉn cña gi¸o viªn. A B - MÆt bªn lµ HCN: Khi vÏ lªn mp ta th* Chó ý: SGK êng vÏ thµnh HBH - C¸c c¹nh bªn vÏ // F - C¸c c¹nh vu«ng gãc cã thÓ vÏ kh«ng D E vu«ng gãc Họat động 4:. Củng cố: (15') * Mục tiêu : HS chỉ ra đợc số cạnh, số đỉnh, số cạnh bên, số mặt bên của một hình lăng trụ đứng - Vẽ đợc hình lăng trụ đứng theo yêu cầu của từng hình Bµi tËp 19 (tr108-SGK) H×nh a b c d Sè c¹nh cña mét mÆt 3 4 6 5 Sè mÆt bªn 3 4 6 5 Số đỉnh 6 8 12 10 Sè c¹nh bªn 3 4 6 5 Bµi 20 SGK – 108 Gv treo b¶ng phô h×nh 97 gäi HS lªn b¶ng vÏ l¹i tõng h×nh råi vÏ thªm vµo c¸c h×nh để đợc hình hộp hoàn chỉnh. 1.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> E E. D. H. C. F. A. F. E. A. D C G. a). G. b). C). B. F D. A. B. C. A. F. B e). H d). 4. Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Học theo SGK, chú ý cách vẽ hình lăng trụ đứng. - Lµm bµi tËp 21, 22 (tr108, 109 SGK). Ngµy so¹n : 12– 4 – 2011 Ngµy gi¶ng : 14- 4- 2011. TiÕt 60. diÖn tÝch xung quanh cña h×nh l¨ng trô I/ Môc tiªu: * KiÕn thøc : + BiÕt c¸ch t×m diÖn tÝch xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh l¨ng trô. 1.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Vận dụng đợc lý thuyết vào giải các bài toán thực tế. * Kü n¨ng : BiÕt c¸ch vÏ h×nh kh«ng gian. * Thái độ : Nghiêm túc tích cực học tập. II/ §å dïng : - Bảng phụ vẽ hình 100; mô hình và hình khai triển của lăng trụ đứng, thớc thẳng III/ Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV/ tổ chức hoạt động dạy học 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra bµi cò: GV treo b¶ng phô h×nh 98. C. HS1: Ch÷a bµi tËp 21 SGK – 108 A B C' A'. c¹nh mÆt ABC A’B’C’ ABB’A’. AA’. CC’. BB’. A’C’. B’C’ B' A’B’. . //. . //. //. AC. CB. AB. //. //. //. //. 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của Hoạt độngcủa Ghi b¶ng thµy trß Họat động1 : đặt vấn đề : Các em đã biết hình nh thế nào là hình lăng trụ đứng, vậy diện tích xung quanh của hình lăng trụ đứng đợc tính nh thế nào ? ... mời các em vào bài học hôm nay Hoạt động 2 : Công thức tính diện tích xung quanh * Môc tiªu : BiÕt c¸ch t×m diÖn tÝch xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh l¨ng trô. - GV cho HS quan s¸t + Häc sinh quan s¸t 1. C«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung m« h×nh vµ h×nh khai m« h×nh vµ h×nh khai quanh triển lăng trụ đứng tam triển lăng trụ đứng ? gi¸c tam gi¸c. - Độ dài các cạnh hai đấy là: 2; 1,5 và + H·y chØ râ phÇn diÖn + 1häc sinh lªn b¶ng 2,7cm tÝch xung quanh cña chØ theo yªu cÇu cña - DiÖn tÝch c¸c h×nh ch÷ nhËt lµ: 8,1; lăng trụ đứng tam giác giáo viên. 4,5; 6cm2. - Gi¸o viªn treo b¶ng + Häc sinh quan s¸t - Tæng diÖn tÝch cña 3 h×nh ch÷ nhËt: phô h×nh 100 h×nh 100 vµ lµm?. 18,6 cm2 - Yªu cÇu häc sinh lµm ? + Độ dài cạnh đáy 2; ? §é dµi c¸c c¹nh cña 1,5; 2,7. hai đáy là bao nhiêu + 1 häc sinh nªu ? DT cña mçi h×nh ch÷ c¸ch tÝnh vµ tÝnh. nhËt lµ bao nhiªu ? TÝnh tæng DT cña c¶ + 8,1 + 4,5 + 6 = ba h×nh ch÷ nhËt ? 18,6 cm2 - Gi¸o viªn: tæng diÖn tÝch c¸c mÆt bªn cña hình lăng trụ đứng + Häc sinh nghe chÝnh lµ diÖn tÝch xung gi¶ng. 1.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> quanh cña nã, nh vËy diÖn tÝch xung quanh cña h×nh l¨ng trô trªn lµ bao nhiªu? ? Cã c¸ch tÝnh nµo kh¸c kh«ng. ? VËy em nµo cã thÓ nªu c¸ch tÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh l¨ng trụ đứng. - Gi¸o viªn chèt vµ ghi b¶ng. ? Ph¸t biÓu b»ng lêi. ? DiÖn tÝch toµn phÇn của lăng trụ đứng tính nh thÕ nµo.. + lµ 18,6 cm2. đáy. - Häc sinh: S= (2,7 + 1,5 + 2).3 = 18,6 - Häc sinh nªu c«ng thøc. - Häc sinh kh¸c nh¾c l¹i. - DiÖn tÝch xung quanh cña h×nh l¨ng trụ đứng bằng chu vi đáy nhân với chiều cao.. STP = Sxq + 2S®. 3cm. 2,7cm. 1,5cm. C¸c. mÆt. 2cm bªn. đáy. Chu vi đáy. Sxq 2 p.h . p là nửa chu vi đáy . h lµ chiÒu cao. STP = Sxq + 2S®. Hoạt động 3: Ví dụ. MT : Qua nghiên cứu ví dụ học sinh nêu đợc cách tính diện tích toàn phần của của hình lăng trụ đứng khi bết đờng cao và độ dài 2 cạnh của đáy * Cho häc sinh nghiªn * C¸ nh©n nghiªn 2. VÝ dô (SGK - 101) cøu vÝ dô(SGK). cøu vÝ dô. + VÝ dô cho biÕt g×? + cho 1 lăng trụ đứng Yªu cÇu g×? biÕt h = 9cm AC = 3, AB=4 TÝnh Stp = ? + §Ó tÝnh Stp ta cÇn tÝnh + TÝnh diÖn tÝch XQ nh÷ng yÕu tè nµo? và diện tích đáy. + §Ó tÝnh diÖn tÝch + Tính chu vi đáy xung quanh cÇn biÕt b»ng c¸ch tÝnh BC yÕu tè nµo? dựa vào định lí pi-tago. + Gäi 1 häc sinh tr×nh + 1häc sinh tr×nh bµy bµy c¸ch lµm. c¸ch lµm. Họat động 4 : Củng cố – Luyện tập * Mục tiêu - Biết cách vận dụng vào giải các bài toán thực tế để tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của năng trụ đứng - BiÕt c¸ch vÏ h×nh l¨ng trô theo yªu cÇu cña bµi tËp. * Cho HS lµm bµi tËp 23 (tr111-SGK) Bµi 23 ( SGK – 102) a) DiÖn tÝch xung quanh cña l¨ng trô: A 3cm B 2 Sxq 2.(3 4).5 70cm. 2cm. Diện tích hai đáy:. C. 2.3.4 24cm2. 5cm. 5cm. DiÖn tÝch toµn phÇn:. Stp 70 24 94cm2. D. b) §é dµi c¹nh BC lµ. E 3cm. 4cm. BC AB 2 AC 2 22 32 13(cm) DT xung quanh. F. 1.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> + Gi¸o viªn treo b¶ng phô vÏ h×nh 102. + Gäi 1 häc sinh yÕu lªn b¶ng lµm ý a. + ý b để tính diện tích toàn phần cần biết thªm yÕu tè nµo? Tính thêm BC dựa vào định lý pi-ta-go. + 1 häc sinh lªn lµm tiÕp ý b, líp lµm vµo vë vµ nhËn xÐt.. S xq (2 3 13).5 25 5 13(cm2 ) DT Toµn phÇn 1 Stp 25 5 13 2. .2.3 31 5 13 cm 2 2 * Bµi tËp 24(SGK-T111). 4 : Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi . Lµm bµi tËp 24; 25; 26 ( sgk – 11; 112 ). Ngày so¹n :13 – 4 – 2011 Ngày gi¶ng :15 – 4 – 2011. TiÕt 61. thể tích hình lăng trụ đứng I. Môc tiªu: * Kiến thức : Biết cách tìm thể tích của hình lăng trụ đứng. * kü n¨ng : - BiÕt c¸ch vËn dông vµo gi¶i c¸c bµi to¸n thùc tÕ. - RÌn kÜ n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian. * Thái độ : Nghiêm túc tích cực yêu thích môn học II. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô, thíc th¼ng III.Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. Tổ chức hoạt động dạy học 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra bµi cò:( 8 phót) HS 1: ViÕt c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh vµ diÖn tÝch tÝch toµn phÇn cña h×nh lăng trụ đứng lµm bµi tËp 25 ( sgk – 11 ) S xq 2 ph Stp S xq 2S d Bµi 25 ( sgk – 11 ). 15cm. 22 cm 8cm DT miếng bìa dùng để làm tấm lịch là ( 8 + 15 + 15 ) . 22 = 836 cm2 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của thày, trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Đặt vấn đề : Thể tích hình lăng trụ đứng đợc tính nh thế nào có khác gì cách tính thể tích hình hộp chữ nhật không ? đó là nội dung bài học hôm nay Hoạt động 2 :Công thức tính thể tích (20’) 1.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> * Mục tiêu : Biết cách tìm thể tích của hình lăng trụ đứng. - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i c«ng thøc 1. C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch. tÝnh thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. ?. - HS: V = abc Thể tích lăng trụ đứng có đáy là HCN: V = 5.4.7 = 140m3 hay V = Diện tích đáy chiều cao Thể tích lăng trụ đứng có đáy là tam giác - Yªu cÇu häc sinh lµm ? theo nhãm vu«ng: bµn * Cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a 140 70 lăng trụ đứng tam giác và hình hộp chữ 2 V2 = m3 nhËt. + Lăng trụ đớng tam giác bằng một 1 .5.4.7 70 nöa h×nh hép ch÷ nhËt. V2= 2 m3 5. - H·y cho biÕt thÓ tÝch cña l¨ng trô đứng có đáy là hình chữ nhật và lăng trụ đứng có đáy là tam giác vuông. 7. ? ThÓ tÝch h×nh l¨ng trô tam gi¸c cã bằng diện tích đáy nhân với chiều cao hay kh«ng. - Häc sinh tr¶ lêi. - Gi¸o viªn ®a ra c«ng thøc tÝnh thÓ tích hình lăng trụ đứng. - Häc sinh ph¸t biÓu b»ng lêi. * Cho häc sinh nghiªn cøu vÝ dô.. 7. 4 5. 4 5. C«ng thøc: V = S.h + S: diện tích đáy + h: chiÒu cao. 2. VÝ dô:. GV treo b¶ng phô h×nh 107 SGK – 5 113 ? Nªu c¸ch tÝnh thÓ tÝch h×nh l¨ng trô. - HS: b»ng tæng thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhật và thể tích lăng trụ đứng tam giác. 7 - 1 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. - Häc sinh c¶ líp lµm vµo vë. ? Có cách nào khác để tính thể tích hình lăng trụ đứng ngũ giác không. - Tính diện tích đáy rồi nhân với chiều 4 cao. 2 ? Tính diện tích đáy nh thế nào ? - 1 HS lªn b¶ng tÝnh c¸c HS kh¸c lµm * NhËn xÐt: bµi vµo vë - GV hớng dẫn HS nhận xét chữa bài. Diện tích đáy của lăng trụ đứng ngũ giác 1 Sđáy = 5.4 + 2 .5. 2 = 25cm2. Thể tích lăng trụ đứng ngũ giác V = 25.7 = 175cm3 . Hoạt động 4 : Củng cố: (15') * Môc tiªu : - BiÕt c¸ch vËn dông vµo gi¶i c¸c bµi to¸n thùc tÕ. - RÌn kÜ n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian. * Cho häc sinh lµm bµi 27. Bµi tËp 27 (tr113-SGK) ®iÒn vµo « trèng + Häc sinh vÏ h×nh vµo vë vµ kÎ b¶ng. GV treo b¶ng phô h×nh 108 1.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> +HS lµm bµi vµo vë + 1 HS lªn b¶ng lµm bµi ®iÒn vµo « trèng. + ở cột 2 muốn tính diện tích 1 đáy ta lµm nh thÕ nµo? S® = 1/2b.h. + TÝnh V b»ng c«ng thøc nµo? V = S.h + ë cét 3 nªu c¸ch tÝnh h? 2S h b 5 6 4 b h 2 + Cét 5 nªu cach h1 tÝnh b? 8 5 2SDiện tích 1 đáy 10 12 6 b ThÓ tÝch 80 12 h + Gäi HS nhËn xÐt ch÷a bµi. * Cho häc sinh lµm bµi tËp 28 . + Gi¸o viªn treo b¶ng phô vÏ h×nh. + Gäi 1 häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi? TÝnh dung tÝch cña thïng tøc lµ ®i tÝnh yÕu tè nµo? - Tính thể tích của lăng trụ đứng tam gi¸c.. 70 cm. h1. * Bµi tËp 28 ( sgk – 113 ) 4 10 50. 1 V = S.h = 2 .60.90.70 =. 189000cm3.. 60cm 90 cm. 4 . Híng dÉn häc ë nhµ:(2') - Häc theo SGK. - Lµm bµi tËp 29, 39 - SGK.. Ngày so¹n 14 /4/2011 Ngày gi¶ng : 16 /4/2011 TiÕt 62.. I. Môc tiªu :. LuyÖn tËp .. * KiÕn thøc : BiÕt vËn dông c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch , thÓ tÝch cña h×nh l¨ng trô một cách thích hợp . nhắc lại đợc khái niệm song song , vuông góc giữa đờng , mặt ph¼ng. 2.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> * Kỹ năng : Phân tích hình , xác định đúng đáy , chiều cao của hình lăng trụ đứng . * Thái độ : Tiếp tục luyện kĩ năng vẽ hình không gian . II. §å dïng B¶ng phô vÏ h×nh s½n. Th¼ng cã chia kho¶ng . phÊn mÇu , bót d¹ III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. tổ chức hoạt động dạy học 1/ ổn định tổ chức: * sÜ sè: 8a /28 2/ KiÓm tra bµi cò: ? Phát biểu và viết công thức tính diện tích hình lăng trụ đứng . * Thể tích hình lăng trụ đứng bằng diện tích đáy nhân với chiều cao . V = S.h ; (S lµ S® ,h lµ chiÒu cao) Bµi tËp 30/a: S® cña h×nh l¨ng trô: S® = 6 . 8 = 24 (cm2), 2 - Thể tích đáy của lăng trụ là : V=S®.h =24.3=72(cm2) - cạnh huyền của tam giác vuông ở đáy là : √ 62 +82 = 10(cm), - Sxq cña h×nh l¨ng trô lµ : Sxq=(6+8+1).3=72(cm2 - DiÖn tÝch toµn phÇn cña l¨ng trô lµ : STP = Sxq + 2S® ; =72 + 2.24 =120(cm2) 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học . Hoạt động của Hoạt động của Ghi b¶ng thÇy trß Hoạt động 1 : Khởi động. đặt vấn đề : Trong giờ luyện tập hôm nay các en sẽ vận dụng công thức tính thể tích và diện tích hình lăng trụ đứng để giải các bài tập về hình lăng trụ đứng. Hoạt động 2: Luyện tập: * Môc tiªu : BiÕt vËn dông c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch , thÓ tÝch cña h×nh l¨ng trô mét cách thích hợp . nhắc lại đợc khái niệm song song , vuông góc giữa đờng , mặt phẳng. - Phân tích hình , xác định đúng đáy , chiều cao của hình lăng trụ đứng . * Cho häc sinh lµm bµi tËp 31(sgk – 115). *GV : Treo b¶ng phô : + Nªu yªu cÇu cña bµi to¸n, ?. Gäi 3 hs lªn ®iÒn 3 cét trªn ?. + Nªu c¸ch tÝnh chiÒu cao ë h×nh 1? +L¨ng trô 2 : §Ó tÝnh đợc chiều cao của tam giác đáy ta tính yếu tố nµo tríc?. * Häc sinh lµm bµi tËp 31. + Häc sinh quan s¸t b¶ng phô vµ nªu yªu cÇu. - §iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng ë b¶ng sau. + 3 häc sinh lªn b¶ng ®iÒn. + L¨ng trô 1 : S® = b. h ⇒ h=. 2 2 . S d 2. 6 = 4(cm) = b 3. V = S® . h = 6.5 = 30(cm3) ; + TÝnh S® tríc , tÝnh chiÒu cao ?. 2. * Bµi tËp 31(sgk – 115). - §iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng ë b¶ng sau. L¨n L¨ng L¨ng g trô2 trô3 trô1 5 cm 7cm 3cm. ChiÒu cao l¨ng trô (h) ChiÒu 4 2,8 cm cm cao Δ đáy (h1) C¹nh 3 cm 5 cm Δ øng. 5 cm 6 cm.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> S® = V = 49 h 7 (cm2) ;. =7. + L¨ng trô 3 : Nªu c¸ch 2 . S 2 2 .7 tÝnh chiÒu cao cña l¨ng h1 = = b 5 trụ đứng? =2,8(cm) , *GV: NhËn xÐt .: §¸nh h = V = 45 = 3 Sd 15 gi¸ cho ®iÓm ?. (cm) , * Cho häc sinh lµm bµi b. h1 S® = ⇒ b= tËp 32(sgk – 115). 2 * GV Treo b¶ng phô 2 . Sd H112 : h1 - §iÒn thªm vµo nÐt 2 . 15 khuÊt = =6 ( AF ; FC ; EF ) vµo 5 h×nh vÏ (cm) + C¹nh bªnAB // víi c¹nh nµo?. * Häc sinh lµm bµi 32 + Nªu c¸ch tÝnh thÓ tÝch H112 : ( Hs kh¸ ) len vÏ lìi r×u ?. thªm nÐt vµo h×nh vÏ ë + lìi r×u cã d¹ng h×nh b¶ng phô. g×? + Gäi 1 häc sinh lªn b¶ng lµm ý b C¹nh bªnAB // víi c¹nh + TÝnh Khèi lîng lìi ED vµ FC. r×u theo c«ng thøc nµo? ?. Khèi lîng riªng cña s¾t lµ ?. + Lìi r×u cã d¹ng l¨ng * Cho học sinh làm bài trụ đứng tam giác tËp 33(sgk – 115), vu«ng. ?. Gọi hs đọc đề bài ?. + 1 häc sinh lªn b¶ng * GV: Treo b¶ng phô vµ lµm ý b, líp lµm vµo vë ®iÒn : vµ nhËn xÐt. +Gäi 4 hs ®iÒn tr¶ lêi + m = D.V miÖng ?. + 1 học sinh đúng tại chç lµm ý c. A D * Häc sinh lµm bµi tËp 33(sgk – 115). + 1học sinh đọc đầu bài. C. B E F. H. + Häc sinh quan s¸t b¶ng phô vµ lÇn lît tr¶ lêi miÖng.. G. + §Ó chØ ra c¸c ®t // víi mÆt ph¼ng ta cÇn chØ ra ®iÒu g×? * Gi¸o viªn chèt kiÕn thøc. + Chỉ ra đt thẳng đó song song víi 1 ®t thuéc 2. víi h1 (S®) DiÖn 6cm tích đáy 2 (S®) ThÓ tÝch 30c LT (V) m3. 7 cm2. 15 cm2. 49cm 0,0451 3 (= 45cm3). * Bµi tËp 32(sgk – 115). a) §iÒn thªm nÐt khuÊt vµo ch÷ E vµ F . - C¹nh bªn // víi c¹nh : AB // FC // ED . A B 4cm. F 10 cm. C. E 8cm. D. b) S® = 4 . 10 = 20 (cm2), 2 V = S® .h = 20.8 =160(cm2) c) Đổi đơn vị : 160 cm3 = 0,16 dm3 , Khèi lîng cña lìi r×u lµ : 7,874 . 0,16 1,26 (kg) . * Bµi tËp 33(sgk – 115), a) C¸c c¹nh // víi AD lµ : BC ; EH ; FG , b) C¸c c¹nh // víi AB lµ c¹nh EF , c) Các đờng thẳng // với mặt ph¼ng(EFGH) lµ : AB ( V× AB // EF) , BC ( V× BC // FG ) , CD ( V× CD // GH) , DA ( V× DA // HE ) , d) Các đờng thẳng // mp’ ( DCGH) lµ : AE (V× AE // DH ) , BF (V× BF // CG ) ,.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> mÆt ph¼ng.. 4. Híng ®Én vÒ nhµ : Bµi tËp vÒ nhµ phÇn cßn l¹i : (SGK – 115 ; 116) - Lµm bµi tËp (SBT 50 → 53 tr 120 ), * Đọc trớc bài : Hình chóp đều - Ôn tập khái niệm đa giác đều , đờng thẳng vuông góc với mp’ . - Thíc kÎ , mét tê giÊy , kÐo c¾t giÊy .. B - Hình chóp đều . TiÕt 63:. Hình chóp đều và hình chóp cụt .. I – Môc tiªu : * Kiến thức : Khái niệm về hình chóp , hình chóp đều , hình chóp trụ đều .(đỉnh , cạnh bên , mặt bên , mặt đáy , trung đoạn , đờng cao ), *Kỹ năng : Biết gọi tên hình chóp theo đa giác đáy , biết vẽ hình chóp tứ giác đều. * Thái độ : Tích cực, nghiêm túc học tập II – §å dïng - Mô hình hình chóp đều , hình chóp tam giác đề , hình chóp cụt đều . - B¶ng phô : H116 ; H117 ; Hupload.123doc.net ; H119 ; H120 ; - Hình khai triển của hình chóp đều tam giác , hình chóp đều tứ giác . - Thíc th¼ng cã chia kho¶ng : III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ Kiểm tra: - Thế nào là đa giác đều.. - Lấy ví dụ về hình ảnh đờng thẳng vuông góc với mặt phẳng. 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. ( 1) (2 ) 1) Hoạt động 1 : ĐVĐ : - Giới thiệu : Mô hình hình chóp có một mặt đáy là đa giác , các mặt bên là tam giác có chung một đỉnh . Đỉnh này gọi là đỉnh của hình chóp .?. Em thấy hình chóp khác với hình lăng trụ đứng nh thế nào ?. H§2 : H×nh chãp * Mục tiêu : Hiểu khái niệm về hình chóp .(đỉnh , cạnh bên , mặt bên , mặt đáy, đờng cao ). Biết gọi tên hình chóp theo đa giác đáy , 1) H×nh chãp : H116 * Hình chóp chỉ có một mặt đáy . *:Treo b¼ng phô H116: - Hình lăng trụ có 2 mặt đáy bằng nhau , - ChØ râ : §Ønh , c¹nh bªn , mÆt bªn , mÆt n»m trªn 2 mp’//, đáy,đờng cao của hình chóp. * C¸c mÆt bªn cña h×nh chãp lµ c¸c tam 2.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> gi¸c , c¸c mÆt bªn cña h×nh l¨ng trô lµ hcn . - C¸c c¹nh bªn cña h×nh chãp c¾t nhau t¹i đỉnh của hình chóp . Các cạnh bên của hình l¨ng trô // vµ b»ng nhau . *) H×nh chãp S. ABCD , - §Ønh S . *GV: Giíi thiÖu : C¸ch kÝ hiÖu vµ gäi tªn - C¸c c¹nh bªn : SA , SB ; SC ; SD; - §êng cao : SH , hình chóp theo đa giác đáy . - MÆt bªn : SAB ; SBC ; SCD ; SDA ; - VD : H×nh chãp tø gi¸c , h×nh chãp - MÆt d¸y : ABCD ; Δ …. ?. Yêu cầu h/s dọc đỉnh , các cạnh bên , đờng cao , mặt bên , mặt đáy của hình chãp S . ABCD ,. * KÝ hiÖu: S.ABCD : - S là đỉnh , - đáy : ABCD , ( Gäi lµ h×nh chãp tø gi¸c ) , HĐ3: Hình chóp đều *Mục tiêu : Hiểu khái niệm hình chóp đều .(đỉnh, cạnh bên, mặt bên, mặt đáy, trung đoạn , đờng cao ).Biết vẽ hình chóp tứ giác đều. *GV: Giới thiệu : Hình chóp đều là hình 2) Hình chóp đều : chóp có mặt đáy là 1 đa giác đều , các mÆt bªn lµ tam gi¸c c©n b»ng nhau cã §inh chung đỉnh (là đỉnh của hình chóp), C¹nh bªn S §êng cao ?. Cho hs quan s¸t m« h×nh h×nh chãp tø MÆt bªn giác đều , hình chóp tam giác đều . ?. Nhận xét về mặt đáy các mặt bên của 2 Trung đoạn D C hình chóp đều ?. H A I B *:Treo b¶ng phô H117: Mặt đáy ?. Quan s¸t H117 vµ vÏ h×nh chãp tø gi¸c đều ?. *) Nhận xét : Hình chóp đều có mặt đáy là *GV: Híng dÉn c¸ch vÏ: h×nh vu«ng , c¸c mÆt bªn lµ c¸c Δ c©n - Vẽ đáy hình vuông (nhìn phối cảnh ra - Hình chóp tam giác đều có mặt đáy là hbh). tam giác đều , các mặt bên là tam giác cân . - Vẽ 2 đg chéo của đáy và từ giao của 2 ®g chÐo vÏ ®g cao cña h×nh chãp . - Trên đg cao đặt đỉnh S và nối S với các đỉnh của hình vuông đáy . *Chó ý: Ph©n biÖt nÐt liÒn vµ nÕt khuÊt . *)Bµi tËp 37(sgk-upload.123doc.net) *) Gäi I lµ trung ®iÓm BC, ⇒ SI a) Sai : (V×) H×nh thoi kh«ng ph¶i lµ tø gi¸c đều . BC b) Sai (Vì) hcn không phải là tứ giác đều . (t/c Δ c©n ), SI gäi lµ trung ®o¹n cña h×nh chãp ), ?: (sgk -upload.123doc.net). ?. Trung ®o¹n cña h×nh chãp cã vu«ng góc với mp’ đáy không ?. - Trung ®o¹n cña h×nh chãp kh«ng víi mp’ đáy , chỉ Với cạnh đáy của hình chóp . *)Treo b¶ng phô bµi 37. ?. (sgk – upload.123doc.net), - Cho hs mang kÐo c¾t b¨ng giÊy . *GV : HD cắt hình chóp đều : HĐ4 : Hình chóp cụt đều * Mục tiêu : khái niệm hình chóp trụ đều (đỉnh, cạnh bên, mặt bên, mặt đáy,đờng cao ) *) Treo b¶ng phô H119 : ?. Hs quan s¸t : Giíi thiÖu vÒ h×nh chãp cụt đều : 2.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> ?. Quan sát mô hình hình chóp cụt đều . ?. H×nh chãp côt cã mÊy mÆt ?. C¸c mÆt đáy có đặc điểm gì ?. - Có 2 mặt đáy là 2 đa giác đều đồng d¹ng víi nhau , n»m trªn 2 nöa mp’ // . ?. C¸c mÆt bªn lµ nh÷ng h×nh g× ?. - C¸c mÆt bªn lµ nh÷ng h×nh thang c©n 4) Hoạt động 4 : Luyện tập - Bµi 36 : *) Treo b¶ng phô ®iÒn :. Yªu cÇu HS lªn b¶ng ®iÒn vµo chç trèng. * Mỗi mặt bên của hình chóp cụt đều là mét h×nh thang c©n.. 4) LuyÖn tËp : *) Bµi tËp 36 :(sgk – upload.123doc.net). Chãp Chãp Chãp Chãp tam tø gi¸c ngò lôc giác đều gi¸c gi¸c đều đều đều đáy Vu«ng Ngò Lôc Δ gi¸c gi¸c đều đều đều M/bªn Δ c Δ c© Δ Δ ©n n c©n c©n C/® 3 4 5 6 C¹nh 6 8 10 12 MÆt 4 5 6 7. 4 Híng dÉn vÒ nhµ : - Bµi tËp cßn l¹i sgk : - SBT : 56;57(tr – 122). - Đọc trớc bài : Sxq củ hình chóp đều : - VÏ c¾t b×a nh h×nh 123 . sgk : (s½n ë nhµ. So¹n : 24 – 4 – 2010 Gi¶ng : 27 – 4 – 2010. TiÕt 64. Diện tích xung quanh của hình chóp đều. I – Môc tiªu : * Kiến thức : Xây dựng đợc công thức tính diện tích xung quanh của hình chóp đều . * Kỹ năng : Biết áp dụng công thức tính toán đối với các hình cụ thể (chủ yếu là hình chóp tứ giác đều và hình chóp tam giác đều ) rèn kĩ năng cắt gấp hình . * Thái độ : Tích cực nghiêm túc yêu thích môn học. II - §å dïng : Gv - Mô hình chóp tứ giác đều , hình chóp tam giác đều . - Hình vẽ phối cảnh của hình chóp tứ giác đều , hình chóp tam giác đều . - C¾t s½n b×a nh h×nh 123 ( tr- 120) mét miÕng b×a vµ mét kÐo híng dÉn - B¶ng phô, Thíc th¼ng . * HS: - VÏ , c¾t , gÊp h×nh nh h×nh 123 sgk - Miếng bìa , kéo để luyện kỹ năng gấp hình . - Thíc kÎ , compa , bót tr× . - Ôn tập T/chất tam giác đều , định lí Py Ta go . III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ Kiểm tra?. Thế nào là hình chóp đều ?.. - Hs lªn vÏ. h×nh. 2.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> ?. Hãy vẽ một hình chóp tứ giác đều , và chỉ trên hình đó : Đỉnh , cạnh bên , mặt bên , mặt đáy , đờng cao , trung ®o¹n cña h×nh chãp ?. TL : Có đáy là 1 đa giác đều , các mặt bên đều là Δ cân bằng nhau có chung đỉnh (là đỉnh của hình chóp) 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. (1) (2) HĐ1 : Đặt vấn đề : GV đa ra mô hình của hình chóp đều, để tính diện tích xung quanh của hình chóp đều ta làm nh thế nào ? H§2 : C«ng thøc tÝnh xung quanh cña h×nh chãp : *Mục tiêu : Xây dựng đợc công thức tính diện tích xung quanh của hình chóp đều .rèn Biết cắt gấp hình chóp đều. GV: yêu cầu lấy miếng bìa đã cắt sẵn ở nhà nh 2) C«ng thøc tÝnh xung quanh cña H123 ra quan sát , gấp hình chóp tứ giác đều và hình chóp : tr¶ lêi sau ?. ?. ý a) Sè c¸c mÆt b»ng nhau trong mét h×nh chóp tứ giác đều là ….. 6 ?. ý b) Diện tích của mối tam giác đều là 4 ?. ý c) Diện tích đáy của hình chóp đều là 6 cm 4 4 6 ?. ý d) Tæng diÖn tÝch tÊt c¶ c¸c mÆt bªn cña 4 hình chóp đều là …. 6 *) GV : Giíi thiÖu : Tæng diÖn tÝch tÊt c¶ c¸c mÆt bªn lµ diÖn tÝch xung quanh cña hißnh chãp a) ….. 4 mÆt , mçi mÆt lµ mét tam gi¸c c©n . . - Với hình chóp tứ giác đều , nếu dộ dài cạnh đáy là a , đờng cao của các mặt bên hay trung b) .... 4 . 6 = 12 (cm2) . ®o¹n cña h×nh chãp lµ d , th× diÖn tÝch xung 2 c) .... 4 . 4 = 16 (cm2) quanh của hình chóp tứ giác đều tính thế nào ?. d) .... 12 . 4 = 48 (cm2), *GV : HD hs x©y dùng c«ng thøc : - DiÖn tÝch mçi mÆt tam gi¸c lµ :. *)GV: Với hình chóp đều nói chung ta cũng có : ad 2 Diện tích xung quanh của hình chóp đều bằng DiÖn tÝch xung quanh cña tø gi¸c tích của nửa chu vi đáy với chung đoạn . đều là : ?. DiÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh chãp tÝnh thÕ Sxq = 4 . a. d ; Sxq = 4 a . d ; 2 2 nµo. Sxq = p .d. (P lµ nöa chu vi , d lµ trung ®o¹n thẳng của hình chóp đều) ,. *)GV : Yªu cÇu hs lµm :. Bµi tËp 43/a : sgk – 121), - TÝnh Sxq cña h×nh chãp lµ Sxq = P.d = 20 . 4 . 20 = 800 (cm2) 2 - Bµi tËp 43/a : sgk – 121), - STP cña h×nh chãp lµ : Vận dụng công thức vừa học để giải bài tập 43 STP = Sxq + S® ; - 1 HS lªn b¶ng lµm bµi c¸c HS kh¸c lµm vµo vë = 800 + 20 . 20 , = 1 200 (cm2), - HS NhËn xÐt ch÷a bµi H§ 3: VÝ dô : *Mục tiêu : Biết áp dụng công thức tính toán đối với các hình cụ thể (chủ yếu là hình chóp tứ giác đều và hình chóp tam giác đều ) *) Treo b¼ng phô H124 : 2 VÝ dô : ?. §Ó tÝnh diÖn tÝch xung quanh cña diÖn tích tam giác đều ta làm nh thế nào ?. 2.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> HS : Sxq = P .d ?. Tính nửa chu vi đáy ?. P= =. 3.R 3 3 . AB 2 = 2 3 . √ 3. √ 3 2. = 9 (cm) ; 2. ?. TÝnh trung ®o¹n cña h×nh chãp SI ?. *)GV : Cần vẽ tam giác đều ABC nội tiếp đờng tròn , ?. TÝnh Sxq cña h×nh chãp ?. - §©y lµ h×nh chãp cã 4 mÆt lµ tam gi¸c đều bằng nhau . Vậy có cách tính khác kh«ng ?.. *) Bµi tËp 40 (tr – 121) ; ?. TÝnh trung ®o¹n SI cña h×nh chãp ?. - VËn dông ®/lÝ Py Ta go ; - TÝnh diÖn tÝch xung quanh Sxq = P . h ; - Tính diện tích đáy và Diện tích toàn phÇn S® = 1 a.h ; 2 STP = Sxq + S® ;. *) P = 9 2. 3.R 3 3 . AB 2 = 2 =. 3 . √ 3. √ 3 2. =. (cm). 3 .√3 (cm) , 2 *) Sxq = P. d = 9 . 3 . √ 3 = 2 2. VËy : d =. 27 √ 3 4. ( cm2) DiÖn tÝch xung quanh cña h×nh chãp lµ : Sxq = 3. S Δ = 3 . 9 √ 3 = 27 √ 3 4. 4. (cm2) ;. Bµi 40 :(SGK - 121 ) S. D. C H. I. A B 2 2 SI = 25 15 20 ( cm) 30 4 Sxq .20 1200(cm 2 ) 2 Sd 30.30 900 ( cm2) STP 1200 900 2100 (cm2) 4. Hø¬ng dÉn vÒ nhµ : - Nắm vững công thức tính Sxq ; STP của hình chóp đều. - Xem l¹i VD (sgk – 120) ; - Bµi tËp : 41 → 43 (sgk – 121) ; - ôn tập định lí py ta go và cách tính đờng cao của một tam giác đều .. 2.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> So¹n: 2/5/2010 Gi¶ng : 5/2010. TiÕt 65 :. Thể tích của hình chóp đều .. I– Môc tiªu : * Kiến thức : Bằng thực nghiệm HS nêu đợc công thức tính thể tích hình chóp đề * Kỹ năng : Biết vận dụng công thức vào việc tính thể tích hình chóp đều . Có kỹ năng vÏ h×nh chãp * Thái độ : Nghiêm túc, tích cực học tập. II – §å dïng : - Dụng cụ đựng nớc hình lăng trụ đứng và hình chóp đều có đáy bằng nghau và chiều cao bằng nhau để tiến hành đo nớc H127 – tr 122 sgk ; - B¶ng phô môc 2 VD : - Thíc th¼ng , compa , mÊy tÝnh bá tói . III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ KiÓm tra. ?. Nªu c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh , diÖn tÝch toµn phÇn h×nh chãp đều ?. Lµm bµi tËp 43/b (sgk – 121) ?. NhËn xÐt cho ®iÓm. - C«ng thøc : Sxq = P.d , (p lµ nöa chu vi , d lµ trung ®o¹n cña h×nh chãp) STP = Sxq + S® ; *) Bµi tËp 43/b : 1. * Sxq = p.d = 2 . 7 . 4 . 12 = 168 (cm2) ; * S® = 72 = 49 (cm2), * STP = Sxq + S® =168+49=217(cm2). 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. (1 ) (2 ) HĐ1 : đặt vấn đề : H§2 : C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch: * Mục tiêu : Bằng thực nghiệm HS nêu đợc công thức tính thể tích hình chóp đề * Giíi thiÖu dông cô : Cã hai b×nh dùng 1) C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch: nớc hìh lăng trụ đứng và hình chóp đều có hai đáy bằng nhau và có chiều cao bằng nhau . 2.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> * Ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh : - Lấy bình hình chóp đều nói trên , múc đầy nớc rồi đổ hết vào lăng trụ . Đo chiều cao cột nớc của hình lăng trụ . Từ đó rút ra nhËn xÐt vÒ thÓ tÝch cña h×nh chãp so víi thÎ tÝch cña h×nh l¨ng trô cã chiÒu cao . - GV: Yªu cÇu 2 hs thùc hiÖn :. *) NhËn xÐt : ChiÒu cao cét níc b»ng 1 3 chiÒu cao cña h×nh l¨ng trô . VËy thÓ tÝch ?. NhËn xÐt g× vÒ chiÒu cao cét níc ?. 1 *GV: Ngời ta c/m đợc công thức này cũng của hình chóp bằng 3 thể tích của hình đúng cho mọi hình chóp đều . lăng trụ có cùng đáy và cùng chiêù cao . 1 V= 1 - VËy : Vchãp = S.h ; 3 3 Sh (S lµ diÖn tÝch , h lµ chiÒu cao) - Ap dông : ThÓ tÝch cña h×nh chãp tø gi¸c đều biết cạnh của hình vuông đáy bằng 6 V = 1 ⋅6 ⋅6 ⋅5=60(cm3 ) cm , chiÒu cao h×nh chãp b»ng 5cm 3 ?. TÝnh thÓ tÝch cña h×nh chãp?. H§ 3 : VÝ dô * Mục tiêu : Biết vận dụng công thức vào việc tính thể tích hình chóp đều . ?. Gọi hs đọc đề của bài toán ? 2) VÝ dô ( SGK – 123) - TÝnh thÓ tÝch cña mét h×nh chãp tam gi¸c đều biết chiều cao hình chóp là 6cm , bán kính đờng tròn ngoại tiếp tam giác đáy b»ng 6cm ; *GV: Treo b¶ng phô : 6c - Tam giác đều nội tiếp đờng tròn bán kính m R và hình chóp đều “ Vẽ phối cảnh” *GV: Hớng dẫn : Cho tam giác đều nội 6c tiếp đờng tròn bán kính R Gọi cạnh của m tam giác đều là a. ?. Tính cạnh a của tam giác đều : a = R √3 *) Tính cạnh a của tam giác đáy : a = R √ 3 = 6 √ 3 (cm) ?. Tính S của tam giác đều : 2 *)Diện tích tam giác đáy: S = a √3 , 2 2 4 S = a √3 = ( 6 √3 ) . √3 ; ?. TÝnh thÓ tÝch cña h×nh chãp: V = 1 Sh , 3 ? (sgk – 123) , H128 : *) GV: Treo b¶ng phô H128 : - Híng dÉn c¸ch vÏ cña mét h×nh chãp đều , theo mũi tên?. *Chó ý : (sgk – 123) ?. Gọi hs đọc sách giáo khoa .. 4 4 36 .3 √ 3 = 27 √ 3 (cm2) 4. S= *) ThÓ tÝch cña h×nh chãp V = 1 Sh = 1 . 27 √ 3 .6 3 3 54.1,73 93,42 (cm2) ?. (sgk – 123) . *) Chó ý : (sgk – 123).. H§ 4: LuyÖn tËp : 2.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> * Mục tiêu : Biết vận dụng công thức vào việc tính thể tích hình chóp đều . Có kỹ năng vÏ h×nh chãp 3) LuyÖn tËp : *Bµi tËp 44(sgk – 123) . *Bµi tËp 44.(sgk –123). 2m. ?. a) ThÓ tÝch kh«ng khÝ trong lÒu lµ bao nhiªu ?. ?. b) Xác định số vải bạt cần thiết để dựng lều (không tính đến đờng viền nếp gÊp…. ) ?.. 2m a) ThÓ tÝch kh«ng khÝ trong lÒu 2m chÝnh lµ thể tích hình chóp tứ giác đều : V = 1 Sh 3. *Bµi tËp 45(sgk – 124),. = 1 . 22. 2 = 8 (cm3), 3 3 b) Số vải bạt cần thiết để dựng lều chính là Sxq cña h×nh chãp : Sxq = P. h : TÝnh trung ®o¹n SI : XÐt tam gi¸c vu«ng : SHI cã SH = 2 (m) HI = 1 (m) , SI2 = SH2 = HI2 (®/lÝ Pytago) ; SI2 = 22 + 1 = √ 5 2,24 (m) VËy : Sxq 2 . 2,24 8,96 (m2) , Bµi tËp 45: 2 2 a) S= a √3 = 10 √3 = 25 √ 3 (cm2) , V=. 1 3. 4. Sh =. 4 1 .25 3. √ 3 .12= 100. √3. 173,2(cm2) 2 2 b) S= a √ 3 = 8 √ 3 =16 √ 3 (cm2) , 4 4. V= 1 Sh = 1 .16 √ 3 .16,2 3 3 149,65 (cm2 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Bµi tËp vÒ nhµ phÇn cßn l¹i : - Tiết sau luyện tập , nắm vững công thức tính Sxq và STP , Vchóp , Ct tam giác đều theo bán kính đờng tròn ngoại tiếp tam giác : a = R √ 3 , Ct tính S tam giác đều S = 2 a √3 ; 4. - Bµi sè : 67 ; 68 (SBT – 125) ;. So¹n : 3/5/2010 Gi¶ng: 5/2010. TiÕt 66. LuyÖn tËp. I – Môc tiªu : * Kiến thức : Tính đợc diện tích đáy , diện tích xung quanh , diện tích toàn phần , thể tích của hình chóp đều . 3.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> * Kü n¨ng :Ph©n tÝch h×nh vÏ VËn dông thµnh th¹o c¸c c«ng thøc vµo gi¶i bµi tËp, gÊp hình, dán hình chóp, vẽ hình chóp đều * Thái độ : Tích cực học tập II – §å dïng : *GV: - ChuÈn bÞ b×a cøng c¾t h×nh 134 – sgk – 124 . - B¶ng phô bµi tËp - Thíc th¼ng , compa , phÊn mÇu bót d¹ . * HS : 6 nhãm chuÈn bÞ 6 b×a cøng c¾t h×nh s½n h×nh 134 (sgk – 124) . - Thíc th¼ng , com pa , bót tr× . - B¶ng nhãm , bót d¹ . III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ KiÓm tra. ?. ViÕt c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch cña h×nh chóp đều ?. ?. Bµi tËp 67.(SBT – 125). - B¶ng phô h×nh vÏ :. 1. - C«ng thøc : V = 3 S.h (S là diện tích đáy , h là chiều cao của h×nh chãp - Bµi tËp 67 : V = 1 S.h = 1 . 52 . 6 3 3 = 50 (cm2) ,. 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. (1) *GV: Treo h×nh H132 ; H133. (2) - Bµi tËp 46 (sgk- 124) S. SH = 35 cm , HM = 12 cm , a) Tính diện tích đáy và thể tích của hình chãp ?. *GV : Gîi ý : S® = 6.SHMN .. K. N. K. O. N O. M. M H P. R. b) Tính độ dài cạnh SM . ?. XÐt tam gi¸c nµo ?. - Tam gi¸c SMH . ?. C¸ch tÝnh ?. - SM2= SH2 + HM2 (§/lÝ pytago) *. TÝnh trung ®o¹n SK . ?. TÝnh trung ®o¹n SK thuéc tam gi¸c nµo ?. Nªu c¸ch tÝnh ?.. Q. R. P Q. a) Diện tích đáy của hình chóp lục giác đều lµ : 2 S® = 6.SHMN = 6. 12 . √ 3 = 216 . √ 3 4 (cm2) . * ThÓ tÝch cña h×nh chãp lµ V = 1 S®h = 1 216 . √ 3 .35 = 2520. 3. 3. 4364,77(cm3) √3 b) Tam gi¸c SMH cã : = 900 ; SH = 35 cm ; HM = 12cm H * SM2 = SH2 + HM2 , (§/lÝ pytago) , SM2 = 352 + 122 , SM2 = 13 369 , ⇒ SM = 37 (cm) , * TÝnh trung ®o¹n SK . 3.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> ?. TÝnh diÖn tÝch xung quanh ?.. ?. TÝnh diÖn tÝch toµn phÇn ?.. - Bµi tËp 49/a;c ; *GV : Treo h×nh H135 /a ;c : - Hoạt động nhóm 1 ;2 ;3 H135/a : ?. TÝnh diÖn tÝch xung quanh vµ thÓ tÝch của hình chóp tứ giác đều . (bổ xung tính thÓ tÝch ) , ?. Gäi hs lªn b¶ng tÝnh ?.. = 900 + Tam gi¸c vu«ng SKP:Cã K SP = SM = 37cm KP = PQ = 6 m , 2 SK2 = SP2 - KP2 (®/lÝ pytago), SK2 = 372 - 62 = 1333 . SK = √ 1333 36,51 (cm) , + Sxq = P. d 12 . 3 . 36,51 1314,4 (cm2) , + S® = 216 . √ 3 374,1(cm2) , + STP = Sxq + S® , 1314,4 + 374,1 1688,5 (cm2) , *) Bµi tËp 49/a : a) Sxq = P. d = 1 . 6.4. 10 = 120 (cm2) 2 + TÝnh thÓ tÝch h×nh chãp : Tam gi¸c vu«ng SHI cã : H = 900 ; SI = 10 cm ; IH = 6 cm = 3 cm ; 2 SH2 = SI2 - HI2 ®/lÝ pytago), SH2 = 102 - 32 = 91 , ⇒ SH = √ 91 ( cm ) + V = 1 S®h = 1 . 62. √ 91 , 3. c) TÝnh diÖn tÝch xung quanh vµ diÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh chãp ?. (bæ xung STP ),. - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 50a ? Nªu c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch h×nh chãp đều. 1 - Häc sinh: V = 3 S.h. V = 12 √ 91. 3. 114,47 (cm3). c)Tam gi¸c vu«ng SMB cã M = 900 , SB = 17 cm , MB = AB = 16 cm = 8 cm , 2 2 SM2 = SB2 - MB2 (§/lÝ pytago) , SM2 = 172 - 82 = 225 ⇒ SM = 15 ( cm ) * Sxq = P.h , = 1 .16.4.15 = 480 (cm2) 2 * S® = 162 = 256 (cm2) , * STP = Sxq + S® , = 480 + 256 = 736 (cm2) Bµi tËp 50a (tr125-SGK) A. - 1 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. - Líp nhËn xÐt, bæ sung.. D. E. C O. Diện tích đáy BCDE: 3. B.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> S = 6,5 x 6,5 = 42,5cm2. ThÓ tÝch cña h×nh chãp A.BCDE lµ: 1 V = 3 . 42,5. 12 = 507cm3.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Bµi tËp vÒ nhµ : PhÇn cßn l¹i : (sgk - 124 ; 125) ,. So¹n : 2 – 5 – 2010 Gi¶ng :4 – 5 – 2010. TiÕt 67. «n tËp ch¬ng IV. I. Môc tiªu: * Kiến thức: Hệ thống đợc các kiến thức về hình lăng trụ đứng và hình chóp đều đã đợc học trong chơng. * Kỹ năng : Vận dụng thành thạo các công thức đã học vào các dạng bài tập ( Nhận biÕt, tÝnh to¸n…) * Thái độ : Thấy đợc mối liên hệ giữa các kiến thức đã học đợc với thực tế. II. §« Dïng: + GV: Thíc th¼ng b¶ng phô III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ KiÓm tra ( Xenlång vµo bµi gi¶ng ) 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. Hoạt động của thầy - Trò Ghi b¶ng H§1: ¤n tËp lý thuyÕt * Mục tiêu : Hệ thống đợc các kiến thức về hình lăng trụ đứng và hình chóp đều đã - GV đặt câu hỏi theo hệ thống nh 1. HÖ thèng lý thuyÕt b¶ng bªn. - Gäi hs tr¶ lêi. H×nh Sxq Stp V - Ghi c¸c c«ng thøc vµo b¶ng. Lăng trụ đứng Lăng trụ đều H×nh hép cn. 3.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> H×nh lËp ph¬ng Hình chóp đều. H§2 :Bµi tËp cñng cè * Mục tiêu : Vận dụng thành thạo các công thức đã học vào các dạng bài tập ( Nhận biÕt, tÝnh to¸n…) - Cho hs lµm bµi tËp 54(sgk) 2. Ch÷a bµi tËp ? TÊm bª t«ng cã d¹ng h×nh g×? Bµi tËp 54(sgk) d f c Bổ sung hình đã cho thành ? Hãy tính diện tích đáy của lăng Mét h×nh ch÷ nhËt ABCD trô? SABCD = 21,42m2 - HS tr×nh bµy c¸ch tÝnh. SDEF = 1,54m2 -? H·y tÝnh thÓ tÝch cña h×nh l¨ng e SABCFE = 19,88m2 trô? ? Cần bao nhiêu chuyến xe để đổ số a/ Lợng bê tông cần đổ là: b V = 19,88.0,03 = 0,5964(m3) a bê tông đó? - GV lu ý sè chuyÕn xe ph¶i lµ mét b/ Do sè xe lµ mét sè nguyªn nªn ta lµm trßn t¨ng, sè chuyÕn xe lµ: sè nguyªn. 0,5964:0,06 = 10 (chuyÕn) - Cho hs lµm bµi tËp 55(sgk) - H·y t×m mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®o¹n a AB; BC; DC; AD. Bµi tËp 55(sgk) - HS: AD=√ AB 2+ BC2 +CD2 áp dụng định lý Pi-ta-go ? H·y ®iÒn nh÷ng sè liÖu cha biÕt vµo c¸c tam gi¸c vu«ng vµo b¶ng? b ABD; DBC, ta tính đợc - HS lªn tr×nh bµy, ®iÒn sè. - Cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt kÕt qu¶. AD = 3; CD = 6; BC = 6; AB = 9 c d - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - Cho hs lµm bµi tËp 56(sgk) ? H·y cho biÕt h×nh d¹ng cña lÒu? ? H·y tÝnh thÓ tÝch cña lÒu? - HS tr×nh bµy. ? Diện tích bạt cần dùng đợc tính nh thÕ nµo? - HS nªu c¸ch lµm. - GV tæ chøc nhËn xÐt , thèng nhÊt kÕt qu¶.. AB 1 2 2. BC 2 3. CD 2. 12 Bµi tËp 56(sgk) LÒu lµ mét h×nh l¨ng trụ đứng tam giác. ThÓ tÝch cña lÒu lµ: V = …= 9,6(m3) Sè v¶i b¹t cÇn a để dựng lều là: S = …= 23,84 m2. AD 7 11 25. 9 20. c'. c a'. H§3 : Cñng cè: // - H·y nªu c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch // h xung quanh vµ diÖn tÝch toµn phÇn vµ thÓ tÝch cña h×nh hép ch÷ nhËt, b hình lăng trụ, hình chóp đều ? H§4 . Híng dÉn häc ë nhµ: - HS häc bµi, lµm c¸c bµi tËp: 57; 58; 59(sgk) - Xem lại các bài tập đã chữa. - Hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học theo bảng( chia theo nhóm chuẩn bị) Bảng 1 : Các định nghĩa STT Tªn kh¸i niÖm §Þnh nghÜa H×nh vÏ 1 2 3 3. b'.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> Bảng 2 : Các định lý, tính chất STT Phát biểu định lý 1 2 3. GT, KL. H×nh vÏ. So¹n : 2/5/2010 Gi¶ng : /5/2010. TiÕt 68 : «n tËp cuèi n¨m. I. Môc tiªu: * KiÕn thøc : HÖ thèng l¹i cho hs c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng tø gi¸c; tam giác đồng dạng. * Kỹ năng : Vẽ hình, vận dụng các định lý vào việc giải toán, phân tích để tìm lời giải cña bµi to¸n. * Thái độ : Nghiêm túc tích cực học tập II. §å dïng : + GV: Thớc thẳng, com pa, soạn bài chu đáo. + HS: Thíc th¼ng, com pa, lµm c¸c bµi tËp vÒ nhµ. III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ KiÓm tra ( xen lång vµo bµi gi¶ng ) 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. Hoạt động của Thầy – Trò Ghi b¶ng H§1 : ¤n tËp lý thuyÕt * Mục tiêu : Hệ thống lại cho hs các kiến thức cơ bản của chơng tứ giác; tam giác đồng d¹ng. - Cho hs b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ hÖ 1. Tãm t¾t lý thuyÕt thèng lý thuyÕt theo nhãm. - Ch¬ng tø gi¸c - Nhãm trëng tr×nh bµy. - Ch¬ng diÖn tÝch ®a gi¸c. - Cho c¸c hs kh¸c bæ sung. - Chơng tam giác đồng dạng. - Ch¬ng h×nh kh«ng gian. H§2: Bµi tËp * Mục tiêu : Vẽ hình, vận dụng các định lý vào việc giải toán, phân tích để tìm lời giải của bµi to¸n. - Cho hs lµm bµi tËp 3(sgk) 2. Bµi tËp vËn dông a - HS đọc đề, chuẩn bị 3ph. Bµi tËp 3(sgk) d e a/ Cã BH// CK; CH//BK ? Tø gi¸c BHCK lµ h×nh g×? nªn tø gi¸c BHCK - HS tø gi¸c BHCK lµ h×nh b×nh h lµ h×nh b×nh hµnh hµnh. BHCK lµ h×nh thoi ? BHCK lµ h×nh thoi khi nµo? ? Khi đó tam giác ABC cần có đ/k ⇔ BH = CH c b g×? ⇔ AB = AC ? BHCK lµ h×nh ch÷ nhËt khi nµo? ⇔ Tam gi¸c ABC c©n t¹i A ? Khi đó tam giác ABC cần có đ/k b/ BHCK lµ h×nh ch÷ nhËt ⇔ g×? BH BK mµ AB BK - Gäi 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy. Suy ra AB trïng BH hay k - C¸c hs kh¸c nhËn xÐt. tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A. - Cho hs lµm bµi tËp 4(sgk) a m - HS đọc đề, chuẩn bị 3ph. // // ? Tø gi¸c MKNE lµ h×nh g×? ? MENK lµ h×nh thoi khi nµo? ? Khi đó hbh ABCD cần có đ/k gì? Bài tập 4(sgk) e k 3 // d. n. // c. b.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> - hs tr×nh bµy. ? MENK lµ h×nh ch÷ nhËt khi nào? ? Khi đó hbh ABCD cần có đ/k g×? ? MENK lµ h×nh vu«ng khi nµo? ? Khi đó hbh ABCD cần có đ/k gì? - Gäi 1 hs tr×nh bµy. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - Cho hs lµm bµi tËp 6(sgk) - HS đọc đề, chuẩn bị 3ph. HD: vÏ thªm MN// AK ( N trªn BC) - Gäi hs tr×nh bµy.. * Cñng cè - Nªu c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt h×nh thoi, h×nh ch÷ nhËt, h×nh vu«ng?. Dễ c/m đợc MN//BC EK//DC; MN = BC; EK = DC/2 L¹i cã MENK lµ hbh a/ MENK lµ h×nh thoi EK ⇔ AB BC ⇔ MN b/ MENK lµ h×nh ch÷ nhËt ⇔ MN = EK ⇔ AB = 2.BC c/ MENK lµ h×nh vu«ng ⇔. ¿ MN ⊥ EK ⇔ AB ⊥ BC MN=EK ⇔ AB=2 . BC ¿{ ¿. Bµi tËp 6(sgk) KÎ MN//AK ( N trªn BC) Theo Ta-lÐt cã: NK = NC; BK = KN/2 Do đó BK = BC/5 ⇒. S ABK BK 1 = = S ABC BC 5. a. // m. //. d b. k. n. H§4 . Híng dÉn häc ë nhµ: - Học kỹ lý thuyết, xem lại các bài tập đã chữa. - Làm tiếp các bài tập 8 đến 11(sgk. So¹n : 3/5/2010 Gi¶ng 7 / 5/ 2010. TiÕt 69 «n tËp cuèi n¨m (tiÕp) I. Môc tiªu: * Kiến thức : Tiếp tục vận dụng các định lý vào việc giải toán, phân tích để tìm lời gi¶i cña bµi to¸n. * Kỹ năng : Vẽ hình theo yêu cầu của đề bài, trình bày lời giải bài tập hợp lo gíc. * Thái độ : nghiêm túc, tích cực học tập. 3. c.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> II §å dïng : + GV: Thớc thẳng, com pa, soạn bài chu đáo. III.Phơng pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1/ ổn định 2/ KiÓm tra. - Phát biểu định lý Ta-Lét, tính chất đờng phân giác trong tam giác? - Nêu các trờng hợp đồng dạng của hai tam giác? 3/ Tổ chức các hoạt động dạy học. Hoạt động của thầy – Trò - Cho hs lµm bµi tËp 9(sgk). - GV lu ý hs c/m c¶ hai chiÒu xu«i, ngîc. ? Hãy nêu vấn đề cần phải c/m? - HS: * C/m: gãc ABD = gãc ACB ⇒ AB2 = AD.AC * C/m: AB2 = AD.AC ⇒ gãc ABD = gãc ACB - Gäi hs tr×nh bµy c¸ch lµm? - Cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt bµi lµm. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - Cho hs lµm bµi tËp 10(sgk). - Hãy nêu vấn đề cần phải c/m? - DiÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh hép lµ? - ThÓ tÝch cña h×nh hép lµ? - Gäi hs tr×nh bµy c¸ch lµm? - Cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt bµi lµm. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. ghi b¶ng Bµi tËp 9(sgk) a * C/m: gãc ABD = gãc ACB ⇒ AB2 = AD.AC d ThËt vËy: XÐt tam gi¸c ABD vµ tam gi¸c ACB cã: 1 A chung, b ABD ACB ⇒ Δ Δ ACB(g.g) ABD ⇒ AB2 = AD.AC (®.p.c.m) * C/m: AB2 = AD.AC ⇒ ABD ACB ThËt vËy: XÐt tam gi¸c ABD vµ tam gi¸c ACB cã: A chung, AB2 = AD.AC ⇒ Δ ABD Δ ACB(c.g.c) ABD ACB Bµi tËp 10(sgk) a/ Cã AA’// CC’; AA’=CC’ ⇒ AA’C’C lµ hbh MÆt kh¸c AA’ AD; AB d nªn AA’ mp(ABCD) suy ra AA’ AC ⇒ AA’C’C lµ h ch÷ nhËt. a 16. c. b. 12 25 c a'. b'. d'. - Cho hs lµm bµi tËp 11(sgk). ? H·y nªu c¸ch tÝnh chiÒu cao SO cña h×nh chãp? - Gäi hs tr×nh bµy c¸ch lµm? ? ThÓ tÝch h×nh chãp lµ? ? H·y nªu c¸ch tÝnh trung ®o¹n SH? ? DiÖn tÝch toµn phÇn lµ? - Gäi hs tr×nh bµy c¸ch lµm. - Cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt bµi lµm. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. * Cñng cè,. b/ áp dụng định lý Pi-ta-go vào các tam giácc' vu«ng ACC’; ABC ta cã: AC’ 2 = AB2 + AD2 +AA’ 2 a c/ DiÖn tÝch toµn phÇn 12 cña h×nh hép lµ: 16 25 Stp = … = 1784 cm2 d c ThÓ tÝch cña h×nh hép lµ: a' 3 V = … = 4800cm . Bµi tËp 11(sgk) a/ Cã SO2 = SB2 - OB2 = … = 376 SO = 19,4(cm) ThÓ tÝch h×nh chãp lµ: V = … = 2586,7(cm3) b/ Gäi H lµ trung ®iÓm cña BC. Tính đợc SH = 21,8 DiÖn tÝch xq lµ: 3. d'. b. b'. c' s. 24cm. d. c h. o a. 20cm. b.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> H·y viÕt c¸c c«ng thøc tÝnh Sxq; Sxq = 872(cm2) Stp; V cña h×nh hép ch÷ nhËt ; DiÖn tÝch toµn phÇn lµ: hình chóp đều Stp = 1272(cm2) -4. híng dÉn häc ë nhµ: - HS học bài, xem lại các bài tập đã chữa, chuẩn bị giờ sau kiểm tra học kỳ.. TuÇn 35 TiÕt 70. Tr¶ bµi kiÓm tra cuèi n¨m Ngµy so¹n : 12/05/07. ngµy d¹y :. /05/07. A. Môc tiªu: - NhËn xÐt c¸c u ®iÓm, tån t¹i cña hs khi lµm bµi kiÓm tra. - Ch÷a l¹i mét sè lçi mµ hs hay m¾c ph¶i. - Rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho hs qua viÖc lµm bµi kiÓm tra. B. ChuÈn bÞ: + GV: Thớc thẳng, com pa, soạn bài chu đáo. + HS: Thíc th¼ng, com pa. C. Các hoạt động dạy và học: I. Tæ chøc: III. Bµi míi: Hoạt động của GV, HS. Néi dung ghi b¶ng Tr¶ bµi kiÓm tra cuèi n¨m 1. NhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm * u ®iÓm * Tån t¹i. 3.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> 2. Ch÷a bµi. 3. Rót kinh nghiÖm. V. Híng dÉn häc ë nhµ:. Tieát 57 : §3. THEÅ TÍCH CUÛA. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT. I/ MUÏC TIEÂU +KT :- Bằng hình ảnh cụ thể, HS bước đầu nắm được dấu hiệu đường thẳng vuông góc với mặt phẳng và hai mặt phẳng vuông góc. +KN : - HS nắm được công thức tính thể tích của hình hộp chữ nhật. +TĐ : - Biết vận dung công thức vào tính toán.. 3.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thước, phấn màu, bảng phụ (đề kiểm tra, hình vẽ sẳn hình 84, 87), mô hình hình hộp chữ nhật, hình lập phương. - HS : Ôn tập công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật, vở ghi, sgk, duïng cuï hoïc taäp. - Phương pháp : Trực quan – Đàm thoại. III/ HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 : Kim tra bài cũ (8’) - GV ñöa tranh veõ hình hoäp - Moät HS Cho hình hộp chữ nhật chữ nhật lên bảng, nêu yêu leân baûng ABCD.A’B’C’D’. traû baøi. Hai đường thẳng phân biệt trong cầu câu hỏi Cả lớp theo không gian có những vị trí tương - Gọi một HS doõi. đối nào? Lấy ví dụ minh hoạ trên hình hộp chữ nhật. - Cho cả lớp nhận xét Hãy kể tên các cạnh // với - GV đánh giá cho điểm - Nhaän xeùt mp(ABB’A’)? Mặt phẳng // với trả lời mp(BB’C’C)? cuûabaïn. Hoạt động 2 : Giới thiệu bài mới (1’) - Khi nào thì đường thẳng vuông góc với - HS chuù §3. THEÅ TÍCH CUÛA HÌNH HOÄP maët phaúng, hai maët phaúng vuoâng goùc, caùch yù nghe vaø tính thể tích của hình hộp chữ nhật như thế ghi tựa CHỮ NHẬT nào ? Để biết được điều đó chúng ta vào bài bài hoïc hoâm nay Hoạt động 2 : Đường thẳng vuông góc với mặt phẳng . Hai mặt phẳng vuông goùc (20’) - Quan saùt hình veõ, traû 1/ Đường thẳng vuông - Treo bảng phụ vẽ hình 84; cho HS lời: AA’ AD vì ADD’A’ laø góc với mặt trả lời ?1 - Cho HS xem moâ hình hình hoäp hình cnhaät phaúng. Hai cnhaät ABCD.A’B’C’D’ noùi: AA’ AD; AA’ AB vì ABB’A’ laø maët phaúng AA’ AB; AD caét AB ta noùi AA’ hcnhaät vuoâng goùc : - Chuù yù theo doõi. ab a mp(ABCD) taïi A - Ghi toùm taét vaø kí hieäu leân baûng - Ghi bài vào vở a’; a b’ - Tìm trên mô hình những ví dụ về - HS tìm trên mô hình, a’ caét b’ đường thẳng vuông góc với hình vẽ, trong thực tế các Chuù yù : mphaúng? ví dụ về đường thẳng Neáu a - Tìm trên mô hình (hình vẽ trên) vuông góc với mp. (AA’ mp(a,b), (A’B’C’D’) a mp(a’,b’) những ví dụ về mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng. mp mp (vd caùc maët. 4.
<span class='text_page_counter'>(41)</span> thì mp(a,b) mp(a’,b’). (AA’B’B) , (ADD’A’) vg goùc với (A’B’C’D’)) Hoạt động 3 : Thể tích của hình hộp chữ nhật (10’) - GV yêu cầu HS đọc sgk tr - HS tự xem sgk. 2/ Theå tích cuûa 102, 103 phần thể tích hình - Một HS đọc to trước lớp. hình hộp chữ hộp chữ nhật đến công thức nhaät : tính thể tích hình hộp chữ b nhaät. V = abc - HS: ba kích thước hình a - Với a, b, c là ba kích thước hộp chữ nhật là chiều c hình hộp chữ nhật. daøi, chieàu roäng, chieàu cao. - Hỏi: Em hiểu ba kích thước - Muốn tính thể tích hình của hình hộp chữ nhật là gì? hộp chữ nhật ta lấy chiều - Vaäy muoán tính theå tích dài nhân với chiều rộâng hình hộp chữ nhật ta làm rồi nhân với chiều cao Vhộpchữ nhật = abc theá naøo? (cuøng ñôn vò ño). - GV löu yù: theå tích hình hoäp - Hình laäp phöông chính Đặc biệt: Vlập phương = chữ nhật còn bằng diện tích là hình hộp cnhật có ba a3 đáy nhân với chiều cao tương kích thước bnằg nhau nên ứng. V = a3 - Theå tích hình laäp phöông tính theá naøo? Taïi sao? - HS đọc ví dụ sgk. - GV yêu cầu đọc ví dụ tr 103 sgk. Hoạt động 4 : Củng cố (5’) Baøi 10 trang 104 Baøi 10 trang 104 - Đọc câu hỏi, thảo luận, trả lời: SGK SGK 1. Gấp được 1 hình hộp chữ - Treo tranh veõ hình 83, neâu baøi taäp 9 sgk nhaät 2a) BF mp(ABCD); BF trang 100 (EFGH) - Gọi HS thực hiện Baøi 13 trang 104 b)AD naèm trong mp(AEHD) vaø Baøi 13 trang 104 SGK AD(CGHD) SGK - Treo hình veõ baøi taäp (AEHD)(CGHD) - HS laøm baøi theo nhoùm nhoû 13 cho HS thực hiện (moãi nhoùm ñieàn 2 oâ haøng doïc) Nhaän xeùt baøi laøm… Hoạt động 5 : Dặn dò (1’) - Học bài: Nắm vững kiến thức về - Nghe daën vaø ghi chuù đthẳng vuông góc với mp, hai mp vuông vào vở góc với nhau. Công thức tính thể tích … - Laøm baøi taäp: 11, 12, 14 trang 104, 105 sgk.. 4.
<span class='text_page_counter'>(42)</span> 4.
<span class='text_page_counter'>(43)</span>