Tài liệu Cắt giảm chi phí là thượng sách! pdf

Cắt giảm chi phí là thượng sách!

Doanh nghiệp đang đứng trước một tình hình mới với nhiều biến động kinh
tế phức tạp và thay đổi trong chính sách vĩ mô. Giải pháp lúc này là gì?
Làm thế nào để vượt qua khó khăn? Ông Nguyễn Vũ Duy Tuấn, Giám đốc
phát triển kinh doanh, Phân ban tư vấn chiến lược và phát triển chiến lược
Deloitte Consulting Đông Nam Á (phụ trách Việt Nam), chia sẻ những vấn
đề này qua cuộc trao đổi với TBKTSG.
TBKTSG: Khó khăn của doanh nghiệp hiện nay, theo ông, là gì?
- Ông Nguyễn Vũ Duy Tuấn: Tháng 11-2009, Chính phủ điều chỉnh tỷ giá
tiền đồng với đô la Mỹ với mức giảm cho tiền đồng hơn 5%. Đến tháng 2-
2010, Chính phủ lại điều chỉnh tiếp với mức giảm hơn 3%. Tiền đồng mất
giá làm cho chi phí sản xuất tăng do phần lớn nguyên vật liệu, máy móc đều
phải nhập từ nước ngoài. Ngoài ra, giá xăng, điện, nước... cũng tăng, trong
khi đó, thu nhập bằng tiền đồng của người tiêu dùng không tăng. Mặt khác,
thị trường của doanh nghiệp Việt Nam, kể cả xuất khẩu lẫn nội địa đều đang
đứng trước nguy cơ bị co hẹp.
TBKTSG: Nhiều mặt hàng đã bắt đầu tăng giá và các doanh nghiệp xem
đây như một biện pháp đối phó hiển nhiên...
- Tăng giá sản phẩm cũng là một giải pháp và là giải pháp dễ nghĩ đến nhất.
Có một cách khác cũng dễ nghĩ đến là doanh nghiệp không giảm giá nhưng
lại giảm chất lượng sản phẩm.
Tuy nhiên, hãy coi chừng với các giải pháp này. Có nên tăng giá không và ở
mức nào? Hay giữ nguyên giá và tìm cách hợp lý hóa chiến lược kinh
doanh? Giảm chất lượng sản phẩm mà hàng ngoại chất lượng không giảm
thì điều gì sẽ xảy ra? Thị trường sẽ rất dễ mất vào tay kẻ khác và tôi nghĩ
đây là điều không mấy doanh nghiệp muốn.
TBKTSG: Vậy, theo ông, biện pháp nào là tối ưu?
- Đây là thời cơ tốt cho các doanh nghiệp nhìn lại và xây dựng chiến lược
kinh doanh và chiến lược điều hành hoạt động của mình sao cho bền vững.
Để giữ giá cạnh tranh trên thị trường, các doanh nghiệp không có con đường

nào khác là phải cắt giảm chi phí.
Tuy nhiên, cắt giảm chi phí ở đây không phải được hiểu theo nghĩa thắt lưng
buộc bụng, thắt chi phí đến mức thấp nhất mà làm thế nào điều tiết chi phí
một cách hợp lý nhằm có cơ hội tăng doanh thu, lợi nhuận. Đã đến lúc cần đi
từ mô hình động viên nguồn lực đẩy (push), trong đó xem khách hàng là
những người thụ động sang mô hình kéo (pull), trong đó khách hàng trở
thành những người tạo lập mạng lưới.
Việc cắt giảm này cần được xem xét không chỉ với riêng doanh nghiệp mình
mà phải được thực hiện cả trên toàn bộ chuỗi giá trị cung cầu, từ nhà cung
cấp, nhà sản xuất đến nhà phân phối, bán lẻ và người tiêu dùng. Bằng cách
đó, làm cho thị phần/doanh thu của doanh nghiệp “nở” to ra, chứ không phải
nhỏ lại. Nhờ cái nhìn xuyên suốt về chi phí, doanh nghiệp và các đối tác sẽ
mạnh mẽ hơn trong đầu tư.
TBKTSG: Ông có thể phân tích kỹ hơn về điểm này? Cắt giảm chi phí trên
toàn bộ chuỗi cung cầu là như thế nào và tại sao cắt giảm mà thị phần,
doanh thu vẫn tăng?
- Tôi lấy một ví dụ thế này. Công ty A bán cho B ba loại sản phẩm, mỗi loại
60.000 đồng; B bán lại cho C 70.000 đồng; D bán lại cho E 80.000 đồng và
E bán ra ngoài cho người tiêu dùng là 100.000 đồng. Giả sử giá sản phẩm
vẫn giữ là 100.000 đồng thì nhiệm vụ của A là phải làm sao tăng mức lời
của B, C, D, E lên. Bằng cách nào?
Ngoài việc B, C, E phải tự giảm chi phí thì chính A cũng phải làm thế nào
để mặc nhiên toàn bộ những người trong chuỗi giá trị như B, C, E tiết kiệm
được chi phí. Chẳng hạn, thay vì dồn cả ba loại sản phẩm vào tất cả thị
trường, trong đó có sản phẩm có độ chấp nhận thị trường không cao dẫn tới
hệ quả là hàng tồn kho, làm cho chi phí tăng. Chi phí tăng không chỉ với nhà
sản xuất mà còn gián tiếp tăng với các nhà bán buôn, bán lẻ như B, C, D, E
và như vậy họ đã không nhận được mức lợi nhuận hấp dẫn nhất có thể. Bây
giờ, chúng ta phân bố lại, biết rằng sản phẩm thứ nhất, sản phẩm thứ hai, sản
phẩm thứ ba đưa vào từng thị trường/kênh bán hàng nào là tốt nhất. Trong

trường hợp này A sẽ hướng dẫn để B, C, D, E chỉ bán hai loại sản phẩm thôi,
thay vì phải ôm cả ba loại sản phẩm làm cho hàng bị tồn kho. Khi mức lời
tăng, B, C, D, E sẽ quay trở lại đầu tư nhiều hơn, làm cho thị phần của A
ngày càng tăng.
TBKTSG: Khả năng cắt giảm chi phí của các doanh nghiệp Việt Nam có
nhiều không, thưa ông?
- Tiềm năng còn rất lớn. Những dự án của chúng tôi ở Việt Nam cho thấy có
nhiều chi phí của các doanh nghiệp chuyển vào những chỗ không thấy lợi
ích hợp lý, không thấy lợi ích rõ ràng.
Ví dụ như về vấn đề quảng bá thương hiệu. Thương hiệu rất cần, tôi không
phủ nhận. Nhưng xây dựng thương hiệu chính là việc tạo dựng và giữ gìn lời
hứa. Nếu tốn công sức quá nhiều mà không giữ lời hứa tức là đã làm cho chi
phí tăng một cách vô ích. Cách đây không lâu, một công ty phát hành sách
đăng quảng cáo trên một tờ báo tại TPHCM là có bán cuốn sách “Quân
vương”. Thế nhưng, đến các nhà sách ở TPHCM đều không thấy bán, cho
đến khi ra Hà Nội tôi mới mua được cuốn sách này. Hỏi ra thì mới biết sách
chỉ bán ở các tỉnh phía Bắc. Vấn đề đặt ra là liệu lời hứa có được đảm bảo và
chi phí bỏ ra có hợp lý không khi sách chỉ bán ở phía Bắc nhưng lại quảng
cáo ở phía Nam?
Một vấn đề nữa là đầu tư cho công nghệ thông tin (CNTT). Khá nhiều doanh
nghiệp hiện nay sẵn sàng bỏ rất nhiều tiền để đầu tư mua CNTT. Thế nhưng,
thay vì để phục vụ cho hoạt động kinh doanh, CNTT lại chỉ được dùng như
một công cụ để xứ lý thông tin. Đây là lý do mà hàng loạt doanh nghiệp mua
phần mềm ERP (Enterprise Resource Planning) đã thất bại trong triển khai.
TBKTSG: Làm sao để có thể cắt giảm chi phí?
- Toàn bộ chuỗi cung cầu này phải được minh bạch hóa để cho ban lãnh đạo
công ty có thể nhìn thấy được đầu tư vào marketing bao nhiêu, quảng cáo
bao nhiêu, chi phí sản xuất bao nhiêu, chi phí lãi suất bao nhiêu; hàng hóa
vào những thị trường nào, đang tắc ở đâu... Tiếng Việt của chúng ta có một
chữ rất hay - đó là nguy cơ. Trong nguy luôn có cơ, nếu biết tận dụng cơ thì

chắc chắn các doanh nghiệp của chúng ta sẽ vượt qua được khó khăn.