Giao an Vat li THCS

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (832.86 KB, 142 trang )

(1)TuÇn 1 - TiÕt: 01. Ngµy d¹y: 16/8/2013 Bµi: 1. Sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu cách bố trí và tiến hành TN khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. Vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa I và U từ số liệu thực nghiệm. Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ, làm TN, vẽ đồ thị. 3. Thái độ: Có ý thức hợp tác trong nhóm, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô kÎ b¶ng 1 vµ 2; vÏ h×nh 1.2 (SGK) 2. Häc sinh: 1 dây dẫn (Nikêlin) dài 1m, đờng kính 0,3mm, 1 Ampe kÕ GH§ 1,5A; §CNN 0,1A, 1 V«n kÕ GH§ 6V; §CNN,1 c«ng t¾c, 1 nguån DC 6V, c¸c d©y nèi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Giới thiệu chơng trình vËt lý 9, «n kiÕn thøc cò: (5 Phót) Gv: Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh vËt lý 9 Gv: §Æt c©u hái: ? Để đo cờng độ dòng điện chạy qua đèn và HĐT giữa 2 đầu bóng đèn ta cần dông cô g×? ?Nguyên tăc sử dụng các dụng cụ đó? (xem H.1.1) I. ThÝ nghiÖm: Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc 1. Sơ đồ mạch điện:(SGK) của cờng độ dòng điện vao hiệu điện 2. Tiến hành thí nghiệm: thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn: (15 Phót) + Y/c học sinh tìm hiểu sơ đồ H1.1 + Theo dõi giúp đỡ các nhóm mắc mạch ®iÖn. Gv: Treo b¶ng phô kÎ s½n b¶ng 1 - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. Gv: Cho c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr¶ lêi C1: Khi t¨ng (gi¶m) U gi÷a 2 ®Çu d©y C1 bao nhiªu lÇn th× I còng t¨ng (gi¶m) bÊy nhiªu lÇn. Hoạt động 3: Vẽ và sử dụng đồ thị rút II. Đồ thị biểu diễn sự phụ ra kÕt luËn: (15 Phót) thuộc của cờng độ dòng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ: Gv: Đa đồ thị hình 1.2 vẽ sẵn trên bảng 1. Dạng đồ thị: phụ và đặt câu hỏi. C2. ? §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµ U có đặc điểm gì? Hs: Đọc thông báo về dạng đồ thị trong C3. I1 = 0,5A; SGK vµ tr¶ lêi c©u hái cña Gv. I2 = 0,7A HS đứng tại chỗ hoàn thành C3 Gv: Yªu cÇu c¸c nhãm ®a ra kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a I vµ U. 2. KÕt luËn: (SGK/5) HS: Thảo luận nhóm để rút ra nhận xet dạng đồ thị và kết luận. 2 HS đọc phần ghi nhớ. III. VËn dông: Hoạt động 4: Củng cố vận dụng: (10 Phót) C4 ? Em h·y nªu KL VÒ mèi quan hÖ gi÷a I vµ U? §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ nµy có đặc điểm gì?.

(2) HS hoạt động cá nhân để trả lời C4; C5. 2 HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u C4 vµ C5 - Cho häc sinh nhËn xÐt. GV nhËn xÐt.. C5. Cờng độ dòng điên chay qua dây dÉn tûlÖ thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y.. * Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 1.1;1.2; 1.3; 1.4; (SBT/4) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - Đọc và nghiên cứu trớc bài 2: “Điện trở của dây dẫn định luật ôm”.

(3) TuÇn 1 - TiÕt: 02. Ngµy d¹y: 18/8/2012 Bµi: 2. Điện trở của dây dẫn định luật ôm. I. Môc tiªu:. 1. Kiến thức: Nhận biết đợc đơn vị điện trở và vận dung đợc công thc tính điện trở giải BT. Phát biểu và viết đơc hệ thức của định luật ôm. Vận dụng đợc định luật để giải bài tập đơn giản 2. Kỹ năng: Xử lý kết quả TN đã có, tính toán chính xác. 3. Thái độ: Phối hợp chăt chẽ với bạn bè trong nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: + KÎ s½n b¶ng 1 vµ 2 lªn b¶ng phô. + Kẻ sẵn bảng để ghi giã trị thơng số U/I đối với mỗi dây. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ1: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (7 2HS lªn b¶ng kiÓm tra. Phót) GV: nªu c©u hái. HS1: tr¶ lêi phµn ghi nhí SGK. HS1: + Nªu KL vÒ mqh gi÷a I vµ U? Bµi 1.1 I = 1,5 (A) + Đồ thị biểu diễn có đặc điểm gì? + Lµm bµi tËp 1.1 (SBT/4) HS2: Ch÷a bµi tËp 1.2 vµ 1.4 (SBT/4) HS2: Bµi 2 (SBT/4) U = 16 (v) GV: nhËn xÐt vµ cho ®iÎm. Bµi 4 (SBT/4) (D) GV: Đặt vẫn đề nh SGK. I. §iÖn trë cña d©y dÉn: U U HĐ2: Xác định thơng I đối với mỗi dây. (20 Phót) 1. Xác định thơng I : GV: Treo b¶ng 1 vµ 2 lªn b¶ng. C1. U HS: hoạt động cá nhân C1 tính thơng I ở. b¶ng 2 vµ ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng. HS: tr¶ lêi C2. C2. - Với một dây dẫn nhất định, thU ơng I không đổi.. - Với các dây dẫn khác nhau thì thHS đọc phần thông báo khái niệm điện trở. ? ThÕ nµo lµ ®iÖn trë cña mét d©y dÉn? HS: tr¶ lêi c©u hái cña GV, vµ ghi tãm t¾t.. U ¬ng I còng kh¸c nhau.. 2. §iÖn trë: * Kh¸i niÖm:. U R = I không đổi. R lµ ®iÖn trë GV giíi thiÖu kÝ hiÖu ®iÖn trë trªn m¹ch ®iÖn. * KÝ hiÖu ®iÖn trë trªn m¹ch ®iÖn: HS nghiên cứu đơn vị đo trong SGK. Hãy đổi 0,5M =...........K =............. ? §iÖn trë cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Hoạt động 3: Phát biểu và viết hệ thức của định luật ôm (5 Phút) ? Hệ thức của định luật ôm đợc viết nh thế nµo? HS viÕt hÖ thøc vµo vë. * §¬n vÞ: «m () 1M =1000 k = 1000000 * ý nghÜa cña ®iÖn trë: (SGK). ? H·y ph¸t biÓu hÖ thøc trªn b»ng lêi? HS ph¸t biÓu nh SGK  GV giới thiệu định luật.. Trong đó:. II. §Þnh luËt «m: 1. HÖ thøc: U I= R. U ®o b»ng (V) I------------. (A). R----------- () 2. §Þnh luËt: SGK/8.

(4) Hoạt động 4: Củng cố - Vận dụng (13 Phót) U ? Công thức R = I dùng để làm gì?. HS: Dùng để tính điện trở của dây dẫn. ? Cã thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu lÇn th× R tăng bấy nhiêu lần đợc không? HS: Kh«ng thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu lÇn th× R tăng bấy nhiêu lần đợc. Vì R không đổi. GV cho HS lµm c©u C3 vµ C4 Y/c 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy.. C3. ¸p dông CT: I = U  U = I.R = 12.0,5 = 6V R C4. R2 =3R1; U = U1 =U2 So s¸nh I1 vµ I2 Ta cã I1 =. U ; I2 = R1. U U = R2 3 . R1.  I1 =3I2 * Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - N¾m ch¾c c«ng thøc I = U/R - Häc thuéc phÇn ghi nhí - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - §äc tríc bµi thùc hµnh - KÎ s½n mÉu b¸o c¸o vµ tr¶ lêi tríc c¸c c©u hái ë bµi thùc hµnh..

(5) TuÇn 2 - TiÕt: 03. Ngµy d¹y: 25/8/2012 Bµi: 3. thùc hµnH xác định điện trở của dây dẫn b»ng V«n kÕ vµ Ampe kÕ. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc cách xác định điện trở bằng công thức tính điện trở. Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành TN xác định điện trở của dây dẫn bằng Vôn kế vµ Ampe kÕ. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ. Sử dụng dụng cụ đo điện (Ampe kế vµ V«n kÕ) KÜ n¨ng lµm bµi thùc hµnh vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh.. 3. Thái độ: Cẩn thận, kiên trì, trung thực, chú ý an toàn sử dụng điện. Hợp t¸c nhãm II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 đồng hồ đa năng. 2. Häc sinh: 1 d©y dÉn cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ, 1 bé nguån ®iÖn (4pin), 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A, 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V, 1 c«ng t¾c; 7 ®o¹n d©y nèi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Kiểm tra (10phút) +Y/c líp phã b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. + Y/c tõng HS tr¶ lêi c©u hái trong bµi thùc hµnh.. + Líp phã häc tËp b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ bµi cña c¸c b¹n trong líp. + Tõng HS tr¶ lêi c©u hái theo Y/c cña GV. HS c¶ líp vÏ m¹ch ®iÖn vµo vë. GV Y/c HS vẽ sơ đồ mạch điện trong TN Xác định điện trở của một dây dẫn bằng V«n kÕ vµ Ampe kÕ. + GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS trong vë. + Gäi HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. + GV đánh gia nhận xét chung về sự chuẩn bÞ cña HS.. + Nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô. Hoạt động 2: Thực hành theo nhóm (30phót) + GV chia nhãm vµ ph©n c«ng nhãm trëng + Y/c nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho C¸c nhãm nhËn dông cô. c¸c b¹n trong nhãm. + GV nªu Y/c chung cña tiÕt thùc hµnh. về thái độ, ý thức thực hành. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh lµm TN + Giao dông cô cho c¸c nhãm. theo môc II (SGK/9) vµ hìng d·n cña GV. + Y/c các nhóm tiến hành TN theo nội dung + Tất cả HS trong nhóm đều tham gia m¾c hoÆc theo dâi kiÓm tra muc II (SGK/9). c¸ch m¾c cña b¹n. + GV theo dosi giúp đỡ HS mắc mạch điện,kiểm tra các điểm tiếp xúc,đặc biệt là + Đọc kết quả trung thực, chính x¸c. c¸ch m¾c V«n kÕ vµ Ampe kÕ. + Lu ý cách đọc kết quả, đọc trung thùc,chÝnh x¸c ë c¸c lÇn ®o. GV cho HS hoàn thành báo cáo và trao đổi nhóm để nhận xét về nguyên nhân gây ra sự khác nhau của các trị số điện trở vừa tính đợc qua mỗi lần đo.. + C¸ nh©n HS hoµ thµnh b¸o c¸o thùc hµnh môc a.); b.) + Trao đổi nhóm hoàn thành nhận xÐt môc c.).

(6) Hoạt động 3: Tổng kết đánh giá thái độ HS nộp báo cáo. häc tËp cña HS. (5 Phót) + GV thu b¸o c¸o. + NhËn xÐt rót kinh nghiÖm vÒ: - Thao t¸c TN. - Thái độ học tập của nhóm. + Nghe híng dÉn vÒ nhµ. - ý thøc kØ luËt. * Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Xem lại nội dung và công thức định luật Ôm. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m¹ch ®iÖn nèi tiÕp vµ song song. - Xem tríc bµi 4..

(7) TuÇn 2 - TiÕt: 04. Ngµy d¹y: 6/9/2012 Bµi: 4. §o¹n m¹ch nèi tiÕp. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS nắm đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch nèi tiÕp: Rt® =R1 + R2 vµ hÖ thøc. U 1 R1 từ các kiến thức đã học. Mô tả đợc = U 2 R2. cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết. Vận dụng đợc những kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tợng và giải bài tập về đoạn mạch nối tiếp. 2. Kü n¨ng: KÜ n¨ng thùc hµnh sö dông c¸c dông cô ®o ®iÖn: V«n KÕ vµ Ampe kÕ. KÜ n¨ng bè trÝ tiÕn hµnh l¾p r¸p TN. KÜ n¨ng suy luËn lËp luËn l« gÝc. 3 - Thái độ: Vận dụng kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tợng đơn giản cã liªn quan trong thùc tÕ. Yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Mắc mạch điệnn theo sơ đồ H 4.2 (SGK/12) 2. Häc sinh 3 ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6; 10; 16; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A;1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V; 1 nguån ®iÖ 6V; 1 c«ng t¾c; 7 ®o¹n d©y. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề vào bài mới: (HĐ 1: 7ph) HS1: Phát biểu và viết biểu thức của định luật ôm. HS2: ch÷a bµi tËp 2.1 (SBT) a) I1 = 3mA; I2 = 2mA; I3 =1mA. b) R1 > R2 > R3 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Cờng độ dòng điện và hiệu ®iÖn thÕ trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp.. H§2: ¤n l¹i kiÕn thøc cò: (10 phót) GV đắt câu hỏi: ? Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc nối tiếp, I chạy qua mỗi đèn có quan hệ nh thÕ nµo víi I m¹ch chÝnh? ? U gi÷a 2 ®Çu ®o¹n m¹ch cã liªn quan nh thế nào với U giữa 2 đầu mỗi bóng đèn?. 1. Nhí l¹i kiÕn thøc cò: I = I1 = I2 (1) U = U1 + U2 (2) HS kh¸c nhËn xÐt 2. §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp: C1: R1 nt R2 nt (A). GV gäi HS gäi HS tr¶ lêi C1. + GV: Hệ thức (1) và (2) vẫn đúng đối với ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. U1 U2 U + Gäi HS nªu l¹i mqh gi÷a U; I trong ®o¹n C2: I = R  I1 = R1 ; I2 = R 2 m¹ch gåm 2 ®iÖn trë R1 nt R2. Mµ I = I1 = I2 (V× R1 nt R2) GV gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C2. GV kiÓm tra phÇn tr×nh bµy cña HS díi líp.. U1 U 2 U1 R 1   R R U R 2 (3) 1 2 2  . HĐ 3: Công thức tính điện trở tơng đơng II. điện trở tơng đơng cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. (15 phót) 1. Điện trở tơng đơng: HS nghiªn cøu SGK. 2. Công thức tính điện trở t ơng đ?Thế nào là điện trở tơng đơng? ¬ng cña ®oan m¹ch gåm 2 ®iÖn trë ? Điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 mắc nối tiếp: C3: V× R1 nt R2  UAB = U1 + U2 điện trở mắc nối tiếp đợc tính nh thế nào?  IAB.Rt® = I1.R1 + I2..R2 HS hoµn thµnh c©u C3. Mµ IAB = I1 = I2 GV cã thÓ hìng dÉn HS nh sau:  Rt® = R1 + R2 (4) - ViÕt biÓu thøc liªn hÖ gi÷a UAB; U1; U2 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: - ViÕt biÓu thøc tÝnh I vµ R t¬ng øng. ? GV để khẳng định công thức này đúng ta ph¶i lµm g×? GV cho HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN kiÓm tra.

(8) ? Em h·y nªu c¸ch tiÕn hµnh TN kiÓm tra C«ng thøc (4)? HS lµm TN kiÓm tra vµ B/c kÕt qu¶ TN. 4. KÕt luËn: ? Qua kÕt qu¶ TN ta cã thÓ rót ra KL g×? * §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiếp có điện trở tơng đơng bằng tổng c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn. H§ 4: Cñng cè -VËn dông (13 phót) Rt® = R1 + R2 C4: K më 2 đèn không hoạt động.Vì + Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. m¹ch hë. GV lµm TN kiÓm tra c©u tr¶ lêi cña HS trªn + K đóng, cầu chì đứt 2 đèn không mạch điện đã chuẩn bị sẵn. Qua câu C4 GV mở rộng, chỉ cần 1 công hoạt động. Vì mạch hở. + K đóng, dây tóc Đ1 bị đứt Đ2 không t¨c ®iªu khiÓn ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. hoạt động. Vì mạch hở. HS hoµn thµnh c©u C5. + Tõ kÕt qu¶ c©u C5 GV më réng cho ®o¹n C5: V× R1 nt R2 nªn R12 = R1 + R2 = 20 + 20 = 40 m¹ch gåm n ®iªn trë m¾c nèi tiÕp. V× R12 nt R3 nªn Rt® = R1+ R2 +............+ Rn RAC = R12 + R3 = 40 + 20 =60 + Y/c HS đọc lại phần ghi nhớ cuối bài. Ghi nhí (SGK) 3. Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm bµi tËp 4.1 - 4.7 (SBT) - Xem lại nội dung và công thức định luật Ôm. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - §äc tríc bµi 5 “ §o¹n m¹ch song song”..

(9) TuÇn 3 - TiÕt: 05. Ngµy d¹y: 13/9/2012 Bµi: 6. Bài tập vận dụng định luật ôm. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng các kiến thức đã học để giải đợc các bài tập đơn gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt lµ 3 ®iÖn trë. 2. Kỹ năng: Giải bài tập vật lý theo đúng các bớc giải. Rèn kĩ năng phân tích, so sánh, tổng hợp thông tin. Sử dụng đúng các thuật ngữ. 3. Thái độ: Cẩn thận, trung thực. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Sử dụng đèn chiếu để kiểm tra bài tập của học sinh. - PhiÕu trong hoÆc b¶ng phô viÕt s½n c¸c bíc gi¶i bµi tËp. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ 1 - 5phút) HS1: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. HS2: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. ĐVĐ: Chúng ta học về định luật Ôm, vận dụng để xây dựng công thức tính điện trở tơng đơng trong đoạn mạch nối tiếp, song song. Tiết học hôm nay chúng ta vận dụng kiến thức đã học trong các bài trớc để giải một số bài tập đơn giản vận dụng định luật Ôm. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt GV: Nêu các bớc giải bài tập đã ghi sẵn ra b¶ng phô. Bµi tËp 1: Tãm t¾t: Hoạt động 2: Giải bài tập 1: (10 phút) Gọi một học sinh đọc đề bài bài 1. R1= 5  Gọi 1 học sinh tóm tắt đề bài. Uv = 6V HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p. IA = 0,5 A GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 a) Rt® =? b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái: b) R2 =? ? Cho biết R1 và R2 đợc mắc với nhau nh Bµi gi¶i: thế nào? Am pe kế, vôn kế đo những đại l- Vì R1 nt R2 Ia = Iab = 0,5 A îng nµo trong m¹ch ®iÖn? UV = Uab = 6 V ? Vận dụng công thức nào để tính điện U AB 6 trở tơng đơng Rtđ và R2?  Thay số tính Rtđ a) Rtđ = I = 0,5 = 12 () AB  R2 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a lµ 12 . ra cách giải nh: Tính U1 sau đó tính U2  b) Vì R1 nt R2 Rtđ = R1 + R2  R2 = Rt®- R1 = 12  - 5 = 7 R2 vµ tÝnh Rt® = R1 + R2. VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. Hoạt động 3: Giả bài tập 2: (10 phút) Bµi tËp 2; Một học sinh đọc đề bài bài 2 HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o c¸ch gi¶i Tãm t¾t R1= 10; Ia1 = 1,2 A trong SGK) theo đúng các bớc giải. Ia = 1,8 A GV thu bài của 1 số HS để kiểm tra. 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b) a) Uab =? b) R2 =? HS kh¸c nhËn xÐt, nªu c¸ch gi¶i kh¸c. PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i kh¸c: Bµi gi¶i: a) (A) nt R1  I1 = Ia1 = 1,2 A I R VÝ dô: V× R1 // R2  1 = 2  C¸ch (A) nt (R1 // R2)  Ia = Iab = 1,8A I 2 R1 tính R2 với R1; I1 đã biết; I2 = I - I1. Tõ c«ng thøc: I = U  U = I. R R HoÆc ®i tÝnh RAB:  U 1 = I1. R1 = 1,2. 10 = 12 (V) U AB 12 V 20 R1 // R2 U1 = U2 = Uab = 12 (V) RAB =  = = I AB 1,8 A 3 HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V b) V× R1 // R2 I = I1 + I2 I2 = I - I1.. =1,8 - 1,2 = 0,6A.

(10) 1 1 1   R AB R 1 R 2 1 1 1 3 1 1 = − = − =  R 2 R AB R1 20 10 20.  R2 =20 Sau khi biết R2 cũng có thể tính đợc UAB =I.RAB GV chèt c¸ch tÝnh R2 vµ t×m ra c¸ch lµm nhanh gän nhÊt, dÔ hiÓu. Hoạt động 4: Giải bài tập 3: (15 phút) GV híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3 ? R2 vµ R3 m¾c nh thÕ nµo víi nhau? ? R1 m¾c nh thÕ nµo víi ®o¹n m¹ch MB? (A) ®o g×? ?ViÕt c«ng thøc tÝnh RAB theo R1 vµ RMB? GV híng dÉn: Muèn tÝnh RAB ta ph¶i tÝnh RMB ? TÝnh RMB nh thÕ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ I1; IMB; I? ?VËy tÝnh I nh thÕ nµo? ? Muèn tÝnh I2 vµ I3 ta ph¶i biÕt nh÷ng đại lợng nào? Hoạt động 5: Củng cố: (3ph) ? Muốn giải bài tập định luật ôm cho ®o¹n m¹ch ta cÇn tiÕn hµnh mÊy bíc? §ã lµ nh÷ng bíc nµo? 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Xem lại các bài đã giải - Lµm bµi t©p 6.1 -->6.5 (SBT). Mµ U2 = 12V  R2 =. U 2 12 = =20 Ω I 2 0,6. Bµi tËp 3: a) V× (A) nt (R1 // R2) nªn: RMB. =. R2 . R 3 30 . 30 = =15 Ω R 2+ R 3 30+ 30. V× R1 nt RMB nªn: RAB = R1 + RMB = 15 + 15 =30 b) V× R1 nt RMB nªn: I1 = IMB = I =. U AB = 12 =0,4 A 30 R AB. V× R2//R3  U2 = U3 = UMB =ImB = 0,4.15 = 6V I2 =. U2 = 6 =0,2 A 30 R2. 6 =0,2 A 30. I3 =. U3 = R3.

(11) TuÇn 3 - TiÕt: 6. Ngµy d¹y: 8/9/2012 Bµi: 5. §o¹n m¹ch song song. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS nắm đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song:. 1 1 1 = + vµ hÖ thøc R R1 R 2. I 1 R2 . M« t¶ ®= I 2 R1. ợc cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết. Vận dụng đợc những kiến thức đã học để giải thích đợc 1 số hiện tợng và giải bài tập về đoạn mạch song song. 2. Kü n¨ng: KÜ n¨ng thùc hµnh sö dông c¸c dông cô ®o ®iÖn: V«n kÕ vµ Ampe kÕ. KÜ n¨ng bè trÝ vµ tiÕn hµnh l¾p r¸p TN. KÜ n¨ng suy luËn. 3. Thái độ: Vận dụng kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tơng đơn giản có liên quan đến thực tế. Yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Mắc sẵn mạch điện theo sơ đồ H 5.1 (SGK/14) 2. Häc sinh: 3 điện trở mẫu, trong đó có 1 điện trở là điện trở tơng đơng với 2 điện trở kia mắc song song với nhau. 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và §CNN 0,1A; 1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V; 1 nguån ®iÖn 6V; 1 c«ng t¾c; 9 ®o¹n d©y nèi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ 1 - 5phút) HS1: Nªu c¸c hÖ thøc cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp? + Ch÷a bµi 4.1(SBT): RAB = 15; UAB =I.RAB = 3V HS2: Ch÷a bµi 4.4 (SBT) a) V× R1 nt R2  I = I1 = I2 =. U 2 15 = 0,2A; = R 2 30. VËy sè chØ cña (A) lµ 0,2A.. b) RAB = 20; UAB = I.RAB = 4V ĐVĐ: Đối với đoạn mạch song song điện trở tơng đơng của đoan mạch có bằng tổng c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn kh«ng? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: ¤n l¹i kiÕn thøc cò: (10 phót) I. Cờng độ dòng điện và ? Trong đoạn mạch gồm 2 đèn mắc song hiệu điện thế trong đoạn song thì I qua mỗi đèn có mqh nh thế nào mạch song song: víi I m¹ch chÝnh? 1. ¤n l¹i kiÕn thøc cò: ? U gi÷a 2 ®Çu ®o¹n m¹ch cã mqh nh thÕ I = I1 + I2 (1) nào với U giữa 2 đầu mỗi đèn? U = U1 = U2 (2) +Y/c HS quan sát sơ đồ mạch điện H5.1. 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c ? R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào? song song: HS tr¶ lêi C1 C1: R1//R2 ? Nªu vai trß cña v«n kÕ vµ ampe kÕ trong UAB = U1 = U2; IAB = I1 + I2 sơ đồ? GV: C¸c hÖ thøc vÒ U vµ I trong ®o¹n m¹ch gồm 2 đèn mắc song song vẫn đúng cho trờng hợp 2 điện trở R1//R2. HS lªn b¶ng viÕt hÖ thøc víi: R1//R2 C2: V× R1 // R2  U = U1 = U2 HS c¸c nhãm tr¶ lêi c©u C2. U1 = I1. R1; U2 = I2..R2 ? Tõ (3) h·y ph¸t biÓu b»ng lêi mqh gi÷a I I R I1.R1 = I2. R2  1 = 2 (3) qua m¹ch rÏ vµ ®iÖn trë thµnh phÇn? I 2 R1 HS: Trong ®o¹n m¹ch song song I qua m¹ch rÏ II. điện trở tơng đơng của tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë thµnh phÇn. H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t- ®o¹n m¹ch song song: ơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở 1. Công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở m¾c song song. (20 phót) m¾c song song: HS c¸ nh©n hoµn thµnh c©u C3. C3: V× R1// R2  I = I1 + I2 GV gîi ý c¸ch chøng min? - ViÕt hÖ thøc liªn hÖ gi÷a I; I1; I2. U U U = = Mµ U = U1 = U2 - Vận dụng công thức định luật ôm thay I R R 1 R2.

(12) theo U vµ R. HS nªu c¸ch tiÕn hµnh TN kiÓm tra (4). HS nêu đợc dụng cụ TN và các bớc tiến hµnh TN. GV gîi ý: - Mắc mạch điện theo sơ đồ H5.1(SGK) Trong đó R1, R2, UAB (đã biết). - §äc sè chØ cña (A)  IAB - Thay R1; R2 bằng Rtđ giữ UAB không đổi. - §äc sè chØ cña (A)  I’AB - So s¸nh IAB vµ I’AB  KÕt luËn. C¸c nhãm tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc. §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN vµ rót ra kÕt luËn. H§ 4: Cñng cè - VËn dông. (10 phót) HS ph¸t biÓu thµnh lêi mqh gi÷a U; I; R trong ®o¹n m¹ch song song. HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u C4. HS hoµn c¸ nh©n thµnh c©u C5. GV më réng cho trêng hîp n ®iÖn trë m¾c song song: U = U1 = U2 =............= Un I = I1 + I2 +.............+ In 1 1 1 1 = + +.. . ..+ R R1 R2 Rn. . 1 1 1 = + (4) R R1 R 2. R=. R 1 . R2 (4’) R 1 + R2. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:. * §èi víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë mắc song song thì nghich đảo điện trở tơng đơng băng tổng nghịch đảo của c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn. C4: § vµ (M) m¾c song song víi nguån. + Sơ đồ mạch điện. + Nếu Đ không hoạt động thì (M) vẫn hoạt đông vì (M) vẫn đợc mắc vào hiệu điện thế đã cho. C5: R12 = 30 =15 2 R12 . R3 15. 30 R= = =¿ 10 R12 + R3 15+30. 3. Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm bµi tËp 5.1  5.6 (SBT/9-10) + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: Gi¶i tríc c¸c bµi tËp ë bµi 6 (SGK/17)..

(13) TuÇn 4 - TiÕt: 07. Ngµy d¹y: 20/9/2012. Bài tập vận dụng định luật ôm I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng các kiến thức đã học để giải đợc các bài tập đơn gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt lµ 3 ®iÖn trë. 2. Kỹ năng: Giải bài tập vật lý theo đúng các bớc giải. Rèn kĩ năng phân tích, so sánh, tổng hợp thông tin. Sử dụng đúng các thuật ngữ. 3. Thái độ: Cẩn thận, trung thực. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô cã s½n bµi tËp. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ 1 - 5phút) HS1: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. HS2: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - GV lần lợt gợi ý các bài sau đó gọi HS Bài 6.1: a) RTĐ= R1 + R2 = 20 + 20 = lªn b¶ng gi¶i bµi 6.1; 6.3; 6.5. 40  Lu ý bài 6.5 yêu cầu HS vẽ các sơ đồ sau RTĐ > R1 và RTĐ > R2. đó dựa vào sơ đồ yêu cầu HS tính RTĐ. R1 .R2 20.20 - HS lªn b¶ng gi¶i bµi theo yªu cÇu cña  10. GV. b) R’T§ = R1  R2 20  20 - HS nhËn xÕt vµ bæ sung bµi cña b¹n. R’T§ > R1 vµ R’T§ > R2. - GV chốt lại cách giải đúng. R 40 TD. R'TD. . 10. 4. vËy RT§ = 4. R’T§. Bài 6.3: 2 đèn giống nhau: UM 6  12 I 0 , 5 M R1=R2 =. M¾c nèi tiÕp: RT§= R1 + R2 =12+12 = 24  . C§D§ qua mỗi đèn: - GV yªu cÇu HS dùa vµo kÕt qu¶ bµi 6.1 U 6 để lập luận cho cách vẽ sơ đồ  0,25( A) HS đọc nội dung bài tập 6.2. I1=I2=I= RTD 24 - GV gợi ý cho HS viết biểu thức tính RTĐ Các đèn s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng v× khi m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song, t×m I<I M. mèi quan hÖ gi÷a RT§ ë 2 trêng hîp, gi¶i vµ t×m R1; R2. Bµi 6.2: a) Tõ kÕt qu¶ bµi 6.1 ta thÊy: - HS gi¶i bµi theo gîi ý cña GV. U 6  15 RT§ = I 0,4 U 6 4   0,333 R’T§ = I ' 1,8 0,3  Trêng hîp 1: m¾c nèi tiÕp.. Trêng hîp 2: M¾c song song. Ta có sơ đồ bên: b) R1 +R2 = 15  (1) R1 .R2 0,333  R1 .R2 50 R1  R2 (2). Rót R1 tõ (1) thÕ vµo (2) ta cã: (15 - R2)R2 = 50  15R2 - R22 - 50 = 0  5R2 - R22 + 10R2 - 50 = 0.

(14)  R2 (5 - R2) - 10 (5 - R2) - T¬ng tù nh trªn, gv gîi ý bµi 6.4 nh sau:  (5 - R2) (R2 - 10) +Hãy tính điện trở mỗi đèn?  (5 - R2) = 0 VΜ (R2 - 10). +TÝnh RT§?  R2 = 5 VΜ R2 = 10 + Tính cđdđ thực tế với cđdđ định mức råi kÕt luËn. Khi R2 = 5  th× R1 =10  . - HS lªn b¶ng gi¶i bµi theo gîi ý cña GV. Khi R2 = 10  th× R1 =5  . - GV bổ sung vào bài tập của HS đã giải Vậy 2 điện trở đó có giá trị là 5  và C1: 10  . Bµi 6.4: C2: U M 110  121 I 0 , 91 M R1 = . UM 110  306 I 0 , 36 M 2 R = . 2. CĐDĐ thực tế qua mỗi đèn mắc nối tiÕp nªn I1 = I2 =I U 220  0,52( A) = R1  R2 121  306 .. Không thể mắc nh vậy đợc vì I1 <IM2 đèn sáng yếu nhng I2 > IM2 đèn 2 sẽ ch¸y. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Xem lại các bài đã giải + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: §äc tríc bµi 7 SGK/19).

(15) TuÇn 4 - TiÕt: 08. Ngµy d¹y: 22/9/2012 Bµi: 7. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nắm đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và chiều dài làm dây. Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào 1 trong c¸c yÕu tè: ChiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt liÖu lµm d©y. Suy luËn vµ tiÕn TN hµnh kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài của dây. Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng 1 vật liệu thì tỉ lệ với chiều dài cña d©y. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện, sử dụng dụng cụ đo điện để đo R của dây dẫn. 3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. 1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V. 1 nguån ®iÖn 6V; 1 c«ng t¾c; 8 ®o¹n d©y nèi. 3 d©y ®iÖn cã cïng tiÕt diÖn, cïng chÊt liÖu: 1d©y dµi 1l; 1dây dài 2l; 1dây dài 3l. Mỗi dây đợc quấn quanh 1 lõi cách điện và dễ xác định số vßng d©y. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ 1 - 7phút) HS1:+ Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, I ch¹y qua mçi ®iÖn trë cã mqh nh thÕ nµo víi I m¹ch chÝnh? U gi÷a 2 ®Çu ®o¹n m¹ch cã mqh nh thÕ nµo víi U gi÷a 2 ®Çu mçi ®iÖn trë? + §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp cã mqh nh thÕ nµo víi mçi ®iÖn trë thµnh phÇn? HS2:+ Vẽ sơ đồ mạch điện sử dụng Vôn kế và Ampe kế để đo R của 1 dây dẫn? ĐVĐ: Chúng ta đã biết với mỗi dây dẫn thì R không đổi.Vậy điện trở mỗi dây dẫn phụ thuộc nh thế nào vào bản thân của dây dẫn đó? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc I. X¸c ®inh sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo mét vµo nh÷ng yÕu tè nµo? (10 phót) ? Nếu đặt 1 hiệu điện thế vào 2 đầu của trong những yếu tố khác 1 d©y dÉn th× cã dßng ®iÖn ch¹y qua nã nhau: không? Khi đó dây dẫn có 1 điện trở xác định không? HS quan s¸t H 7.1 vµ quan s¸t trùc tiÕp c¸c cuén d©y cña bé TN t×m c¸c yÕu tè nµo kh¸c nhau. ? §iÖn trë cña c¸c d©y nµy liÖu cã nh nhau kh«ng? ? Để xác định xem điện trở của các dây dÉn cã phô thuéc vµo c¸c yÕu tè trªn kh«ng ta ph¶i lµm TN nh thÕ nµo? Sù phô thuéc cña ®iÖn trë HS th¶o luËn nhãm t×m ra ph¬ng ¸n lµm II. vµo chiÒu dµi d©y dÉn: TN kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë 1. Dù kiÕn c¸ch lµm TN: d©y dÉn vµo chiÒu dµi cña d©y. C1. + D©y dÉn dµi 2l th× cã ®iÖn trë lµ Hoạt động 3: Sự phụ thuộc của điện trở 2R. vµo chiÒu dµi d©y dÉn. (15 phót) + D©y dÉn dµi 3l th× cã ®iÖn trë lµ C¸c nhãm nªu dù ®o¸n theo Y/c cña C1. 3R. GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n TN M¾c m¹ch 2. TN kiÓm tra: điện theo sơ đồ H7.2a. C¸c nhãm lµm TN, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. GV theo dâi c¸c nhãm, quan s¸t vµ híng dÉn c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. C¸c nhãm lµm TN theo H7.2b; H7.2c. *KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn cã ? Qua kết quả TN em có nhận xét gì về cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một dù ®o¸n ë c©u C1?.

(16)  HS nªu kÕt luËn cña TN kiÓm tra. GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng là R1; R2 có cùng tiết diện và đợc làm từ cïng 1 vËt liÖu. ChiÒu dµi t¬ng øng lµ l1; l2 th× R1/R2 = l1/l2 H§ 4: VËn dông - Cñng cè: (13 phót) HS hoµn thµnh c©u C2,C3, C4. lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña mçi d©y. C2. U không đổi. Nếu mắc đèn bằng d©y dÉn dµi th× ®iÖn trë cµng lín.  I cµng nhá  §Ìn s¸ng yÕu h¬n. C3. §iÖn trë cña cuén d©y: R = U = 6 =20 I 0,3 ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: l = 20 . 4 =40 m 2. C4. V× I1 = 0,25.I2 =. ? Qua bài học hôm nay ta cần nắm đợc 4R2 kiÕn thøc nµo?  l1 = 4l2  HS đọc phần ghi nhớ (SGK) *Ghi nhí (SGK/21) 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 7.1  7.4 (SBT) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: §äc tríc bµi 8 SGK. I2 4. nªn R1 =.

(17) TiÕt: 09 - TuÇn 5. Ngµy d¹y: 27/9/2012 Bµi: 8. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS nắm đợc: các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng mét vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN kiÓm tra mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña d©y. 2. Kü n¨ng: M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn. 3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: KÎ s½n b¶ng 1 (SGK/23) 2. Häc sinh: 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A - §CNN 0,1A. 1 V«n kÕ cã GH§ 6V - §CNN 0,1V. 2 d©y ®iÖn trë cã cïng chiÒu dµi kh¸c tiÕt diÖn. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: HS1 ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? +C¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ lµm tõ cïng 1 vËt liÖu th× ®iªn trë cña d©y phô thuéc vµo chiÒu dµi nh thÕ nµo? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. dù ®o¸n sù phô thuéc cña H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y: ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y. ? §Ó xÐt sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y C1. R = R2 R , R = R = 2 3 dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y th× ph¶i sö 3 2R 2 dông d©y dÉn lo¹i nµo? C2. TiÕt diÖn t¨ng gÊp 2 lÇn th× ®iÖn HS đọc thông tin SGK, tìm hiểu mạch trë gi¶m 2 lÇn: R2 = R , tiÕt diÖn ®iÖn H8.1 2 HS HĐ nhóm để trả lời câu C1. t¨ng gÊp 3 lÇn th× ®iÖn trë gi¶m 3 lÇn: GV híng dÉn HS ¸p dông c«ng thøc tÝnh điện trở tơng đơng của đoạn mạch //. R3 = R 3 GV giíi thiÖu c¸c ®iÖn trë R1; R2; R3 * C¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®trong m¹ch ®iÖn H8.2(SGK). îc lµm tõ cïng 1 lo¹i vËt liÖu. NÕu tiÕt HS H§ nhãm tr¶ lêi c©u C2 ? Dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm diện lớn gấp bao nhiêu lần thì điện trở tõ cïng 1 vËt liÖu th× ®iÖn trë cña d©y cã nhá ®i bÊy nhiªu lÇn. mqh nh thÕ nµo víi tiÕt diÖn cña d©y? H§3: ThÝ nghiÖm kiÓm tra ? TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n trªn nh II. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: *KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ thÕ nµo? 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện kiểm nghịch với tiết diện của dây. tra, nªu dông cô cÇn thiÕt vµ c¸c bíc tiÕn * NhËn xÐt: S2/ S1 =R1/ R2 hµnh TN. HS lµm TN theo nhãm, hoµn thµnh b¶ng 1. C¸c nhãm th¶o luËn so s¸nh kÕt qu¶ TN víi dù ®o¸n ë c©u C1, rót ra kÕt luËn. 2. HS tÝnh tØ sè R1 R2. S2 d2 vµ so s¸nh víi = S 1 d 21 III. VËn dông:. HS nh¾c l¹i kÕt luËn vÒ mqh gi÷a R vµ S. H§4: VËn dông - Cñng cè: Y/c c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C3. 1 HS tr¶ lêi C3 --> HS kh¸c nhËn xÐt. 1 HS lªn b¶ng lµm c©u C4. GV híng dÉn HS lµm c©u C5. - Em h·y so s¸nh l1 vµ l2?. C3. §iÖn trë cña d©y dÉn thø nhÊt lín gÊp 3 lÇn ®iÖn trë cña d©y dÉn thø 2. C4. S1 = 0,5mm2; S2 = 2,5mm2 =>D©y thø 2 cã tiÕt diÖn lín gÊp 5 lÇn d©y thø nhÊt. =>R2 = 1 R1 = 5,5 = 1,1() 5. 5. C5. XÐt 1 d©y dÉn cïng lo¹i l2 = 1 2.

(18) - §iÖn trë d©y dÉn cã S1 = 0,1mm2 cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo? - D©y l2 cã tiÕt diÖn S2 nh thÕ nµo víi so víi S1? -->R2 =? + GV híng dÉn HS lµm c©u C6. - D©y s¾t l2 = l1/4 cã R2 = 120 -->S2 =?. l1 cã tiÕt diÖn S1 = 0,1mm2 Th× ®iÖn trë R = 1 R1 2 + D©y dÉn l2 cã S2 = 0,5mm2 = 5S1 cã ®iÖn trë lµ. R2 = 1 R= 1 R1 = 50() 5. 10. C6: XÐt 1 d©y s¾t cã l2 = 50m = 1 l1 4 Cã ®iÖn trë R1 = 120() th× ph¶i cã tiÕt diÖn S = 1 S1 4 VËy d©y s¾t cã chiÒu dµi l2 = 50m,cã ®iÖn trë R2 = 45() th× ph¶i cã tiÕt diÖn lµ: S2 = SR1/R2 = 1 S1. 120 = 2 S1 4. S2 =. 2 .0,2 = 3. ?Qua bµi häc h«m nay ta cÇn nhí ®iÒu g×?  HS đọc phần ghi nhớ. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: -Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 8.1  8.5 (SBT) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: §äc tríc bµi 9 SGK. 45. 2 15. mm2. 3.

(19) TiÕt: 10 - TuÇn 5. Ngµy d¹y: 27/9/2012 Bµi: 9. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN kiÓm tra chøng tá r»ng, ®iÖn trë cña c¸c dây dẫn có cùng chiều dài, cùng tiết diện và đợc làm từ các vật liệu khác nhau, thì khác nhau. So sánh mức độ dẫn điện của các chất hay các vật căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng. Vận dụng công thức R =  l để tính đợc 1 đại lợng S khi biết các đại lợng còn lại. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo điện để đo điện trở của d©y dÉn. Sö dông b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. 3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: sö dông tiÕt kiÖm n¨ng lîng. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: KÎ s½n b¶ng 1, b¶ng 2 (SGK/26) 2. Häc sinh: + 2 cuén d©y cã cïng chiÒu dµi l = 2m, tiÕt diÖn S = 0,1mm2 lµm b»ng nh÷ng vËt liÖu kh¸c nhau (Nikªlin vµ Nicr«m) + 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. 1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V. + 1 nguån ®iÖn 6V; 1 c«ng t¾c; 7 ®o¹n d©y nèi. B¶ng ®iÖn. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: §iÖn trë cña d©y dÉn cßn phô thuéc vµo g× n÷a? Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y ta ph¶i tiÕn hµnh TN nh thÕ nµo? §V§: §iÖn trë cña d©y dÉn cßn phô thuéc vµo g× n÷a? Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y ta ph¶i tiÕn hµnh TN nh thÕ nµo? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: T×m hiÓu xem ®iÖn trë cã phô I. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y kh«ng? C1. §o ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã Các nhóm đọc câu hỏi C1 và trả lời: ? Ta ph¶i tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë cña c¸c cïng chiÒu dµi, cïng tiÕt diÖn nhng lµm b»ng nh÷ng vËt liÖu kh¸c nhau. dây dẫn có đặc điểm gì? C¸c nhãm lµm TN theo tõng bíc a; b; c; d 1. ThÝ nghiÖm: D©y Nikªlin nh (SGK/25). GV theo dâi, híng dÉn c¸ch m¾c m¹ch D©y Nicr«m 2. KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn ®iÖn cña c¸c nhãm. §¹i diÖn c¸c nhãm nªu nhËn xÐt vµ rót ra phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. II. §iÖn trë suÊt - c«ng kÕt luËn tõ kÕt qu¶ TN. thøc ®iÖn trë. H§3: T×m hiÓu vÒ ®iÖn trë suÊt: HS đọc thông tin mục 1 (SGK/26) và trả 1. Điện trở suất: + KÝ hiÖu ®iÖn trë suÊt lµ:  lêi c¸c c©u hái: + §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt lµ: m ? §TS cña 1 vËt liÖu hay 1 chÊt lµ g×? ? KÝ hiÖu ®iÖn trë suÊt? C2. D©y 1m vµ cã tiÕt diÖn 1m2 th× cã ? §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt lµ g×? GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña 1 sè chÊt ë ®iÖn trë suÊt lµ 0,5.10-6 m + D©y 1m vµ cã tiÕt diÖn: nhiệt độ 200C. 1mm2 = 10-6m2 HS tra b¶ng xÐt ®iÖn trë suÊt cña 1 sè chÊt th× cã ®iÖn trë suÊt lµ 0,5 và cho biết ý nghĩa của các con số đó. HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C2. * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: GV gîi ý: ? §iÖn trë suÊt cña constantan lµ bao GV th«ng b¸o: §Ó tiÕt kiÖm n¨ng lîng, cÇn sö dông d©y dÉn cã ®iÖn trë nhiêu? ý nghĩa con số đó? ?Dựa vào mqh giữa R và tiết diện của suất nhỏ. Ngày nay, ngời ta đã phát dây dẫn  Tính điện trở của dây hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì constantan. ®iÖn trë suÊt cña chóng gi¶m vÒ gi¸ trÞ GV ®a ra th«ng tin: + §iÖn trë cña d©y dÉn lµ nguyªn nh©n b»ng kh«ng (siªu dÉn). Nhng hiÖn nay lµm táa nhiÖt trªn d©y. NhiÖt lîng táa ra viÖc øng dông vËt liÖu siªu dÉn vµo.

(20) trªn d©y dÉn lµ nhiÖt v« Ých, lµm hao phÝ ®iÖn n¨ng. + Mçi d©y dÉn lµm b»ng mét chÊt x¸c định chỉ chịu đợc một cờng độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cờng độ dòng điện cho phép có thể g©y ra háa ho¹n vµ nh÷ng hËu qu¶ m«i trêng nghiªm träng. ? Vậy để sử dụng điện tiết kiệm và an toµn ®iÖn ta lµm nh thÕ nµo? H§ 4: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë: HS tr¶ lêi c©u C3  Hoµn thµnh b¶ng 2.  Rót ra CT tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn. ? Trong CT có những đại lợng nào? ? §¬n vÞ cña chóng nh thÕ nµo? Hoạt động 5: Vận dụng - Củng cố. HS hoµn thµnh c©u C4. ?§Ó tÝnh R ta vËn dông c«ng thøc nµo? ?Đại lợng nào đã biết? ? Qua bài ta cần nắm đợc những kiến thøc nµo?  HS đọc phần ghi nhớ.. trong thùc tiÔn cßn gÆp nhiÒu khã khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất thấp (dới O0C rÊt nhiÒu) 2. C«ng thøc ®iÖn trë: C3. R1 = ; R2 =.l ; R3 = . l S * C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë: R = . l S  lµ ®iÖn trë suÊt (m) l lµ chiÒu dµi d©y dÉn (m) S lµ tiÕt diÖn cña d©y (m2) III. VËn dông: C4. Tiết diện dây đồng là: 2 S =  r2 = . d. 0,785mm2 S = 0,785.10-6m2 R = . l = S. 4. = 3,14. 1 = 4. 4 .1,7 . 10− 8 = 0,087() 0 ,785 . 10−6. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm tiÕp c©u C5 vµ C6. Lµm bµi tËp 9.1 --> 9.5 (SBT) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: §äc tríc bµi 10(SGK/28).

(21) TiÕt: 11 - TuÇn 6. Ngµy d¹y: 5/10/2012 Bµi: 10. BiÕn trë. §iÖn trë dïng trong kÜ thuËt I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc biến trở là gì? Và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở. Mắc đợc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua mạch. Nhận ra đợc các điện trởdùng trong kĩ thuật. 2. Kỹ năng: Mắc và vẽ sơ đồ mạch điện có sử dụng biến trở. 3. Thái độ: Ham hiểu biết. Sử dụng an toàn điện. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: + 1 sè lo¹i biÕn trë: tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p. + Tranh phãng to c¸c lo¹i biÕn trë. 2. Häc sinh + 1 biÕn trë con ch¹y (20 - 2A); 1 nguån ®iÖn 3V; 1 bóng đèn 2,5V - 1W. + 1 c«ng t¾c; 7®o¹n d©y nèi; 3 ®iÖn trë kÜ thuËt cã ghi trÞ sè. + 3 ®iÖn trë kÜ thuËt lo¹i cã c¸c vßng mµu. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµ nh÷ng yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo? Viết công thức biểu diễn sự phụ thuộc đó? HS2: Từ công thức R, ta có những cách nào làm thay đổi điện trở của dây dẫn? ĐVĐ: Trong 2 cách thay đổi trị số điện trở, theo em cách nào dễ thực hiện đợc. GV:Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trở  Bài mới. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ2: Cấu tạo - hoạt động của biến trở: I. Biến trở: 1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt đông GV treo tranh vÏ c¸c lo¹i biÕn trë. HS quan s¸t ¶nh chôp c¸c lo¹i biÕn trë, cña biÕn trë: C1. C¸c lo¹i biÕn trë gåm: BiÕn trë kÕt hîp víi H10.1, tr¶ lêi c©u C1. (tay quay, con chay, than) GV: §a c¸c lo¹i biÕn trë thËt cho c¸c nhãm. HS nhËn d¹ng vµ gäi tªn chóng. GV: Dựa vào biến trở đã có ở các nhóm. C2. M¾c m¹ch ®iÖn nèi tiÕp víi 2 chèt HS đọc câu C2 và trả lời. A; B th× khi dÞch chuyÓn con ch¹y C GV híng dÉn: biÕn trë kh«ng cã t¸c dông lµm thay - CÊu t¹o chÝnh cña biÕn trë. - Chỉ ra 2 chốt nối với hai đầu của cuộn đổi điện trở. Vì không làm thay đổi d©y cña c¸c biÕn trë, chØ ra con ch¹y cña chiÒu dµi cña d©y. biÕn trë. - NÕu m¾c 2 ®Çu A; B cña cuén d©y nµy nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn th× khi dÞch chuyÓn con ch¹y C, biÕn trë cã t¸c dông thay đổi điện trở không? C3. M¾c vµo 2 chèt A vµ N th× ®iÖn HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u C3 - Nếu mắc nối tiếp vào chốt A và N trong trở của đoạn mạch thay đổi. Vì khi H10.1a, b th× khi dÞch chuyÓn C ®iÖn trë dÞch chuyÓn con ch¹y C sÏ lµm thay đổi chiều dài của cuộn dây  Điện trở của mạch có thay đổi không? ?Vậy muốn biến trở con chạy này có tác của biến trở thay đổi. dụng làm thay đổi điện trở trong mạch ph¶i m¾c nã vµo m¹ch qua c¸c chèt nµo? HS nhËn xÐt, GV bæ sung, giíi thiÖu c¸c kí hiệu của biến trở trên sơ đồ mạch điện. C4. Khi dịch chuyển con chay của biến trở sẽ làm thay đổi chiều dài của HS tr¶ lêi c©u C4. GV: Để tìm hiểu xem biến trở đợc sử cuộn dây có I chạy qua  làm thay đổi R của biến trở. dông nh thÕ nµo?  PhÇn 2 HĐ 3: Sử dụng biến trở để điều chỉnh c- 2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh c ờng độ dòng điện: ờng độ dòng điện: HS HĐ nhóm để trả lời C5 C5. HS thảo luận, nêu ý nghĩa các con số đó. HS mắc mạch điện, làm TN nh H10.3 để C6. Khi dịch chuyển con chạy -->R.

(22) hoµn thµnh c©u C6. ? BiÕn trë lµ g×? ? Biến trở có thể dùng để làm gì? GV liªn hÖ thùc tÕ: 1 sè thiÕt bÞ ®iÖn sö dụng trong gia đình có sử dụng biến trở: - BiÕn trë than (ChiÕt ¸p) nh Radio, tivi, đèn để bàn.... - BiÕn trë tay quay nh hép sè qu¹t trÇn, hép sè bµn lµ,.... H§ 4: T×m hiÓu ®iÖn trë trong kÜ thuËt: Híng dÉn chung c¶ líp tr¶ lêi c©u C7 HS quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kĩ thuật của nhóm mình để nhận dạng 2 lo¹i ®iÖn trë trong kÜ thuËt. GV nêu VD cụ thể cách đọc trị số của 2 lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. Hoạt động 5: Vận dụng - Củng cố. C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C9; C10. + Cho 1 HS lªn b¶ng lµm c©u C10. GV gîi ý: - Ta ph¶i tÝmh chiÒu dµi cña d©y. - TÝnh chiÒu dµi cña 1 vßng d©y. - TÝnh sè vßng d©y.. thay đổi -->I thay đổi. + Dịch chuyển con chạy đến vị trí M đèn sáng nhất vì chiều dài của cuộn d©y ng¾n nhÊt. -->I lín nhÊt.. 3. KÕt luËn: II. C¸c ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. C7. Líp than hay líp kim lo¹i máng đó có thể có điện trở lớn vì tiết diện S cña chóng rÊt nhá -->R rÊt lín. C8. Cã trÞ sè ghi ngay trªn ®iÖn trë. + Có trị số đợc thể hiện bằng các vòng mµu trªn ®iÖn trë. III. VËn dông: C9. C10. ChiÒu dµi cña d©y lµ: R = 9,091(m) ChiÒu dµi 1 vßng lµ: C 0,02 = 0,0628 (m) Sè vßng d©y lµ: N = 145(Vßng). 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 10.1 --> 10.6 (SBT) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: §äc tríc bµi 11(SGK).

(23) TiÕt: 12 - TuÇn 6. Ngµy d¹y: 7/10/2012 Bµi: 11. Bài tập vận dụng định luật ôm vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là 3 diện trở m¾c song song, nèi tiÕp, hçn hîp. 2. Kỹ năng: Phân tích,tổng hợp kiến thức. Giải bài tập theo đúng các bớc. 3. Thái độ: Ham hiểu biết. Sử dụng an toàn điện. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi tãm t¾t bµi to¸n vµ vÏ m¹ch ®iÖn. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: Viết công thức định luật ôm và các hệ thức của đoạn mạch nối tiếp và song song (§èi víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë) HS2: ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn. Ch÷a bµi tËp 10.1(SBT/15) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: Bµi tËp 1: Bµi 1: (SGK/32) HS đọc đâu bài và treo bảng phụ vẽ mạch l = 30m; S = 0,3mm2 = 0,3.10-6m2 ®iÖn, tãm t¾t bµi to¸n lªn b¶ng. U = 220V GV hớng dẫn HS cách đổi đơn vị diện Tính I =? tÝch theo sè mò c¬ sè 10. Gi¶i 1m2 = 102dm2 = 104cm2 = 106mm2 Nicr«m cã  = 1,1.10-6(m) Ngîc l¹i: §iÖn trë cña d©y dÉn lµ: 1mm2 = 10-6m2; 1cm2 = 10-4m2 R = . l =110 1dm2 = 10-2m2 S HS lªn b¶mg gi¶i bµi 1. Cờng độ dòng điện chạy qua dây là: ? Muốn tính I ta phải biết những đại lợng I = U = 220 = 2(A) nµo? R 110 ? TÝnh R nh thÕ nµo? cßn thiÕu d÷ kiÖn nµo? Bµi 2: (SGK/32) H§3: Gi¶i bµi 2 § = 7,5; I§ = 0,6(A); U = 12(V) HS đọc đầu bài và treo bảng phụ vẽ mạch R a) Để đèn sáng bình thờng R2 =? ®iÖn, tãm t¾t bµi 2 lªn b¶ng. Gi¶i ? Để đèn sáng bình thờng cần điều kiện gì? M¹ch ®iÖn gåm R§ nt R2 TÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch nh thÕ nµo? Vì đèn sáng bình thờng nên: ? TÝnh R2 ¸p dông c«ng thøc nµo? R§ = 7,5; I§ = 0,6(A) GV nhËn xÐt bµi lµm phÇn a) Mµ R§ nt R2  I = I§ = I2 = 0,6A Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là: R = U =12 =20 I 0,6 Mµ R = R1 = R2  R2 = R - R1 =20 -7,5 = 12,5 HS lµm c¸ nh©n phÇn b) b)Tãm t¾t: Rb = 30; S = 1mm2 = 10-6m2  = 0,4.10-6(m) TÝnh l =? Gi¶i. ¸p dông c«ng thøc R = . l S  l = RS/ = 75(m) GV: Y/c HS vÒ nhµ t×m c¸ch gi¶i kh¸c. Bµi 3: (SGK/33) H§4: Gi¶i bµi 3: HS đọc đầu bài, tóm tắt và vẽ hình bài 3. R1 = 600; R2 = 900 GV: D©y nèi MA vµ NB coi nh 1 ®iÖn trë UMN = 220V; Rd m¾c nèi tiÕp víi ®o¹n m¹ch gåm 2 S = 0,2mm2= 0,2.10-6m2 bóng đèn Rd nt (R1 //R2)  = 1,7.10-8(m); l = 200m ? Muốn tính RMN ta phải tính đợc những gì? TÝn?.

(24) GV gîi ý:TÝnh Rd vµ R12. HS lªn b¶ng gi¶i phÇn a) GV gîi ý phÇn b) + V× R1 //R2 =>U12 = U1 = U2  TÝnh U12 ? TÝnh U12 ta ¸p dông c«ng thøc nµo? HS lªn b¶ng gi¶i phÇn b) +Cho c¶ líp th¶o luËn vµ nhËn xÐt.. a)RMN =? b)U1 =? ; U2 =? Gi¶i a) §iÖn trë cña d©y dÉn MA vµ NB lµ: ¸p dông c«ng thøc R = . l S. Hay Rd = . l = 17 S V× R1 //R2  R12 =. R1 . R 2 R 1+ R 2. = 600 .900. 600+900. =360. §o¹n d©y MN gåm Rd nt R12  RMN = Rd + R12 =17 + 360 = 377 H§ 5: Cñng cè: U GV cho HS nhắc lại các công thức định b) áp dụng công thức I = R luËt «m,®iÖn trë cña d©y dÉn. C¸c hÖ thøc  IMN = 220 (A) cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song. 377. IMN = Id = I12 = 220 377. (A). U12 =U1 =U2 =I12.R12 = 220 .360 = 377 210V 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Gi¶i c¸c bµi tËp trªn theo c¸ch kh¸c - Lµm bµi tËp 11.1 -->11.4 (SBT/17-18). + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: +§äc tríc bµi 12 “C«ng suÊt ®iÖn”.

(25) TiÕt: 13 - TuÇn 7. Ngµy d¹y: 11/10/2012 Bµi: 12. C«ng suÊt ®iÖn. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc số oát ghi trên dụng cụ điện. Vận dụng công thức P = U.I để tính 1 đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. Kü n¨ng: Ph©n tÝch,tæng hîp kiÕn thøc. Thu thËp th«ng tin. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: Sö dông c¸c dông cô dïng ®iÖn víi c«ng suÊt phï hîp. II. ChuÈn bÞ: 1. Giáo viên: 1 bóng đèn 220V - 100W; 1 bóng đèn 220V - 75W; lắp sẵn mạch điện nh sơ đồ H12.1. B¶ng c«ng suÊt ®iÖn cña 1 sè dông cô dïng ®iÖn thêng dïng. Bảng 2 trên bảng phụ có thêm cột U, I để so sánh với công suất. 2. Học sinh: 1 bóng đèn 6V - 5W và 1 bóng đèn 6V - 3W; 1 nguån ®iÖn 6V; c¸c d©y nèi; 1c«ng t¾c; 1 biÕn trë (20 - 2A); 1Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A 1 V«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: Ch÷a bµi 11.1a(SBT/17) HS2: Ch÷a bµi tËp 11.1b (SBT/17) GV: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp. GV đa ra bảng điện lắp sẵn 2 bóng đèn nh H12.1 đã chuẩn bị trớc và bật công tắc. HS so sánh độ sáng của 2 bóng đèn. GV đặt vẫn đề nh (SGK/34) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ2: Công suất định mức của các dụng I. Công suất định mức của c¸c dông cô dïng ®iÖn. cô ®iÖn: Cho HS quan s¸t 1 sè dông cô dïng ®iÖn 1. Sè V«n vµ sè O¸t trªn c¸c dông cô dïng ®iÖn nh bóng đèn,máy sấy tóc,.... C1. Cïng 1 hiÖu ®iÖn thÕ § cã sè o¸t HS đọc số ghi trên các dụng cụ đó. HS đọc số ghi trên 2 bón đèn ở TN ban lớn hơn thì sáng mạnh hơn, Đ có số o¸t nhá h¬n th× s¸ng yÕu h¬n. ®Çu vµ tr¶ lêi c©u C1. GV: Làm lại TN thử lại độ sáng của 2 đèn để chứng minh với cùng U thì đèn 100W C2. Oát là đơn vị đo công suất. sáng hơn đèn 25W. 1W = 1J/1s GV: §Æt c©u hái: ? Lớp 7, ta đã biết số Vôn có ý nghĩa nh thÕ nµo? ? Lớp 8, oát là đơn vị của đại lợng nào? ? Sè o¸t ghi ë trªn mçi dông cô ®iÖn cã ý 2. ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi nghÜa nh thÕ nµo? dông cô ®iÖn: HS đọc thông báo mục 2. HS nªu ý nghÜa c¸c con sè ghi trªn mçi C3. - Cùng 1 bóng đèn khi sáng mạnh thì dông cô dïng ®iÖn. HS hoạt động cá nhân để trả lơìi câu C3. có công suất lớn hơn. +Treo b¶ng c«ng suÊt cña 1 sè dông cô - Cïng 1 bÕp ®iÖn th× lóc nãng Ýt th× c«ng suÊt nhá h¬n. dïng ®iÖn thêng dïng. * GV: Khi sö dông c¸c dông ®iÖn trong *) + §èi víi mét sè dông cô ®iÖn th× gia đình cần thiết sử dụng đúng công suất việc sử dụng U < UĐM không gây ảnh hđịnh mức. Để sử dụng đúng công suất ởng nghiêm trọng, nhng đối với một số định mức cần đặt vào dụng cụ điện đó dụng cụ khác nếu sử dụng U < UĐM có HĐT đúng bằng HĐT định mức. thÓ lµm gi¶m tuæi thä cña chóng. + Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết + Nếu đặt vào dụng cụ U > UĐM, dụng bÞ ®iÖn. cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng nh vậy sẽ làm H§3: T×m c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: gi¶m tuæi thä cña dông cô hoÆc g©y ra HS nªu môc tiªu vµ néi dung TN..

(26) HS nªu c¸c bíc tiÕn hµn TN. GV thèng nhÊt c¸c bíc tiÕn hµnh TN C¸c nhãm tiÕn hµnh TN, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2. HS hoạt động nhóm trả lời câu C4 - Tích UI đối với mỗi bóng có giá trị bằng công suất định mức ghi trên bóng.  C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. HS tr¶ lêi c©u C5. H§ 4: VËn dông - cñng cè. HS hoµn thµnh c©u C6: ? §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo? ? Để bảo vệ đèn thì cầu chì đợc mắc nh thÕ nµo? HS: Cã thÓ dïng cÇu ch× lo¹i 0,5A cho bóng đèn này. Vì nó đảm bảo cho đèn hoạt động bình thờng và sẽ nóng chảy, ng¾t m¹ch khi ®o¶n m¹ch. HS hoµn thµnh tiÕp c©u C7; C8. ? Qua bài ta cần nắm đợc kiến thức gì?. ch¸y næ rÊt nguy hiÓm. II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn: 1. ThÝ nghiÖm: C4. §1 = UI = 5W §2 = UI = 3W 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn: P = U.I Trong đó: ……. C5. P = UI = (I.R).I = I2.R. P = UI =U.. 2 = U. U R. R. II. VËn dông:. P C6. P = U.I  I = U. I=. U 75 220 = 0,341(A);R = I = 645. C7. P = U.I = 12.0,4 = 4,8(W) R = U = 12 I. C8.P = 1KW. = 30. 0,4 2 U = R. 2. 220 48 , 4. =1000W =. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: -Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 12.1  12.7 (SBT) + Chuẩn bị cho tiết sau: - Ôn lại công thức A = F.s và P = A/t đã học ở lớp 8. - §äc tríc bµi 13 “§iÖn n¨ng - C«ng cña dßng ®iÖn”.

(27) TiÕt: 14 - TuÇn 7. Ngµy d¹y: 13/10/2012 Bµi: 13. §iÖn n¨ng - C«ng cña dßng ®iÖn. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc VD chứng tỏ dòng điện có năng lợng. Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số đếm của công tơ là 1KWh. Chỉ ra đợc sự chuyển hoá của các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn, bàn là, nồi cơm điện, quạt điện, máy bơm nớc..... Vận dụng công thức A = P.t = UIt để tính 1 đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. Kü n¨ng: Ph©n tÝch,tæng hîp kiÕn thøc. Thu thËp th«ng tin. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Phãng to H13.1(SGK) lªn b¶ng phô. 1 c«ng t¬ ®iÖn. KÎ s½n b¶ng 1 ra b¶ng phô. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: + Ch÷a bµi 12.1 vµ 12.5 (SBT/19) HS2: + Ch÷a bµi 12.2(SBT/19). *GV đặt vẫn đề vào bài nh SGK 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò H§2: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn: HS tr¶ lêi tõng phÇn c©u C1 Em h·y lÊy thªm c¸c VD kh¸c. GV th«ng b¸o “N¨ng lîng cña dßng ®iÖn đợc gọi là điện năng”. H§3: Sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c: HS hoạt động nhóm trả lời câu C2 + GV treo b¶ng 1 (SGK) lªn b¶ng vµ gäi đại diện nhóm hoàn thành bảng 1. + GV tãm t¾t: §iÖn n¨ng chuyÓ ho¸ thµn? - NhiÖt n¨ng. - NL ¸nh s¸ng. - C¬ n¨ng. ................. HS th¶o luËn c©u C3 theo nhãm: HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm hiÖu suÊt ë líp 8 (Với máy cơ đơn giản và động cơ nhiệt). ? Hiệu suất đợc tính nh thế nào? H§ 4: C«ng cña dßng ®iÖn, c«ng thøc tÝnh c«ng - dông cô ®o: GV th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn. HS tr¶ lêi c©u C4.. Nội dung cần đạt I. §iÖn n¨ng: 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng: C1. N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn n¨ng. 2. Sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c: C2.. C3. 3 -KÕt luËn: (SGK/38) II. C«ng cña dßng ®iÖn: 1. C«ng cña dßng ®iÖn: (SGK): 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn: C4. P đặc trng cho tốc độ thực hiện c«ng vµ cã trÞ sè b»ng c«ng thùc hiÖn đợc trong 1 đơn vị thời gian. P = A t. 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5. GV híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. GV: C«ng thøc tÝnh A = P.t (¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng); A = U.I.t (TÝnh c«ng cña dßng ®iÖn). + Gọi HS nêu đơn vị của từng đại lợng trong c«ng thøc.. C5. Tõ c«ng thøc P =. A t. P.t Mµ P = U.I  A = UIt HS ghi c«ng thøc A = UIt Trong đó: U đo bằng (V) I ---------- (A) t ---------- (s) A ---------- (J).  A=.

(28) Hoạt động của thầy và trò + GV giới thiệu đơn vị đo công của dòng điện là KWh, hớng dẫn HS cách đổi từ KWh ra J. 1KWh = 1000W.3600s = 36000000J = 3,6.106J ? Trong thùc tÕ c«ng cña dßng ®iÖn ta dïng dông cô ®o nµo? HS: C«ng cña dßng ®iÖn ®o b»ng c«ng t¬ ®iÖn. ? Số đếm của công tơ tơng ứng với lợng ®iÖn n¨ng sö dông lµ bao nhiªu? H§ 5: Cñng cè - VËn dông: HS hoạt động cá nhân trả lời C7; C8.. HS đổi 1,5 (KWh) ra đơn vị (J) ? Qua bài học hôm nay ta cần nắm đợc nh÷ng kiÕn thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ SGK. Nội dung cần đạt. C6. Mỗi số đếm của công tơ ứng với lợng điện năng đã sử dụng là 1KWh III. VËn dông: C7. P = 75W = 0,075KW §Ìn sö dông lîng ®iÖn n¨ng lµ: A = P.t = 0,075.4 = 0,3KWh  Số đếm công tơ khi đó là 0,3 (số) C8. Lợng điện năng mà bếp đã sử dông: A = 1,5KWh = 5,4.106 (J) C«ng suÊt cña bÕp lµ: A 1,5 P = t = 2 = 0,75KW = 750W. Cờng độ dòng điện chay qua bếp trong P thêi gian nµy lµ: I = U = 3,41A. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 phót) + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 13.1  13.6 (SBT) - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - Gi¶i tríc c¸c bµi tËp ë bµi 14 (SGK/40 - 41).

(29) TiÕt: 15 - TuÇn 8. Ngµy d¹y: 18/10/2012 Bµi: 14. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Vận dụng được các công thức P = U.I, A = P .t = U.I.t và. các công thức khác để tính công, điện năng, công suất. 2. Kü n¨ng: Vận dụng được các công thức tính công, điện năng, công suất đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Phãng to H13.1(SGK) lªn b¶ng phô. 1 c«ng t¬ ®iÖn. KÎ s½n b¶ng 1 ra b¶ng phô. 2. Häc sinh III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1 viÕt CT tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô? (C¶ c«ng thøc suy diÔn) HS2 ch÷a bµi 13.1 vµ 13.2 (SBT/20 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: Gi¶i bµi 1. Bµi tËp 1: Cho biÕt: HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán, đổi đơn U = 220V vị của các đại lợng. I = 341mA = 0,341A HS hoạt động cá nhân giải bài 1. t = 4 h. 30 = 120 h = 4320 00(s) Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy. TÝn? GV híng dÉn: a)R =?; P =? ? TÝnh R dùa vµo c«ng thøc nµo? b)A =........(J) =...........(sè) ? Tính công suất của đèn nh thế nào? Gi¶i GV lu ý cách đổi đơn vị: a) Điện trở của đèn là: 1J = 1Ws 6 1KWh = 3,6.10 (J) R = U = 220 = 645  I 0 ,341 Công suất của bóng khi đó: P = U.I = 220.0,341 = 75W b) §iÖn n¨ng mµ bãng tiªu thô lµ: H§3: Gi¶i bµi 2. A = P.t = 75.432 000 = 32 400 000(J) HS đọc đề bài, tóm tắt bài toán. Bµi tËp 2: Cho biÕt: GV vµ HS ph©n tÝch bµi to¸n t×m c¸ch gi¶i. § (6V - 4,5W) ? M¹ch ®iÖn ph©n tÝch nh thÕ nµo? U = 9V ? Tính IA ta dựa vào gì để tính? ? Em có nhận xét gì về UĐ và PĐ khi đèn Tín? a.)IA =? b.) Rb =?; Pb =? c)Víi t = 10 Phót  Ab =?; A =? s¸ng b×nh thêng? Gi¶i ?áp dụng công thức nào để tính Rb? ? Vậy để tính Rb cần biết những đại lợng a)Đ sáng bình thờng nên: U§ = 6V; P§ = 4,5W nµo? I§ = P§/U§ = 4,5/6 = 0,75A GV cho HS tÝnh Rb ?C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng lµ bao V× § nt (A) nt Rb  I§ = IA = Ib = 0,75A VËy C§D§ qua (A) lµ 0,75A nhiªu? b)V× RA vµ Rd rÊt nhá nªn m¹ch ®iÖn ? C«ng Ab vµ A tÝnh nh thÕ nµo? chØ gåm § nt Rb U = U§ +Ub  Ub = U - U§ = 9 - 6 =3V HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c cho phÇn b) vµ c) GV ghi tãm t¾t c¸ch gi¶i kh¸c cña HS lªn Ub 3 Rb = = 4 = b¶ng råi Y/c HS vÒ nhµ gi¶i. I b 0 , 75 Vậy khi đèn sáng bình thờng thì: Rb =4 Pb = Ub Ib = 3.0,75 =2,25W Vậy công của dòng điện sản ra trong thời P của biến trở khi đó là 2,25W.

(30) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt gian 10 phót lµ 1350J vµ c¶ ®o¹n m¹ch lµ c) §æi 10 phót = 600s 4050J Ab = Pb.t = 2,25. 600 = 1350(J) A = UIt = 0,75. 9. 600 = 4050(J) H§ 4: Gi¶i bµi 3: Bµi tËp 3: HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán, vẽ sơ Đ (220V - 100W) đồ mạch điên. BL (220V - 1000W) ? Bàn là và đèn phải mắc nh thế nào vào U = 220V nguồn 220V để nó hoạt động bình thờng? Giải GV: muèn tÝnh R ph¶i biÕt R§ vµ RBL. a) Vì Đ và BL cùng đợc mắc vào đúng ?TÝnh R§ vµ RBL nh thÕ nµo? hiệu điện thế định mức U = 220V nên GV híng dÉn HS tÝnh A theo c«ng thøc cả 2 hoạt động bình thờng. A = P.t vµ P cña c¶ ®o¹n m¹ch. 2202 = 4844; R = § GV híng dÉn HS c¸ch tÝnh kh¸c. 100 - TÝnh A§ vµ ABL  A = A§ + ABL 2 - HoÆc tõ CT: A = UIt  A = U2t/R RBL = 220 = 48,4 1000 + Y/c HS vÒ nhµ tÝnh theo 2 c¸ch trªn. V× § // BL  R = 484 . 48 , 4 =44 484 +48 , 4 b) C«ng suÊt tiªu thô cña c¶ m¹ch lµ: P = P§ + PBL = 100W + 1000W =1100W =1,1KW §iÖn n¨ng tiªu thô trong 1h = 3600s lµ: A = Pt = 1100. 3600 = 396 000 J Hay A = 1,1KW.1h = 1,1KWh 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Lµm bµi tËp ë SBT. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi thùc hµnh. KÎ s½n mÉu BCTN vµ tr¶ lêi tríc c¸c c©u hái trong bµi thùc hµnh (SGK/42-43)..

(31) TiÕt: 16 - TuÇn 8. Ngµy d¹y: 20/10/2012. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông. I. Môc tiªu:. (TiÕt 2). 1. KiÕn thøc: Vận dụng được các công thức P = U.I, A = P .t = U.I.t và. các công thức khác để tính công, điện năng, công suất. 2. Kü n¨ng: Vận dụng được các công thức tính công, điện năng, công suất đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Phãng to H13.1(SGK) lªn b¶ng phô. 1 c«ng t¬ ®iÖn. KÎ s½n b¶ng 1 ra b¶ng phô. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1 viÕt CT tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô? (C¶ c«ng thøc suy diÔn) HS2 ch÷a bµi 13.1 vµ 13.2 (SBT/20) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gi¶i bµi 3: HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán, vẽ sơ Bài tập 3: đồ mạch điên. § (220V - 100W) ? Bàn là và đèn phải mắc nh thế nào vào BL (220V - 1000W) nguồn 220V để nó hoạt động bình thờng? U = 220V GV: muèn tÝnh R ph¶i biÕt R§ vµ RBL. Gi¶i ?TÝnh R§ vµ RBL nh thÕ nµo? a) Vì Đ và BL cùng đợc mắc vào đúng GV híng dÉn HS tÝnh A theo c«ng thøc hiệu điện thế định mức U = 220V nên cả 2 hoạt động bình thờng. A = P.t vµ P cña c¶ ®o¹n m¹ch. GV híng dÉn HS c¸ch tÝnh kh¸c. - TÝnh A§ vµ ABL  A = A§ + ABL - HoÆc tõ CT: A = UIt  A = U2t/R + Y/c HS vÒ nhµ tÝnh theo 2 c¸ch trªn.. 2 R§ = 220 = 4844;. 100. 2 RBL = 220 = 48,4. 1000. V× § // BL  R = 484 . 48 , 4. 484 +48 , 4. =44. b) C«ng suÊt tiªu thô cña c¶ m¹ch lµ: P = P§ + PBL = 100W + 1000W =1100W =1,1KW §iÖn n¨ng tiªu thô trong 1h = 3600s lµ: GV tæng hîp l¹i c¸c d¹ng bµi tËp vÒ c«ng A = Pt = 1100. 3600 = 396 000 J vµ c«ng suÊt ®iÖn. Lu ý HS cách trình bày bài giải và đơn vị Hay A = 1,1KW.1h = 1,1KWh đo của các đại lợng sao cho thống nhất. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Lµm bµi tËp ë SBT..

(32) + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi thùc hµnh. KÎ s½n mÉu BCTN vµ tr¶ lêi tríc c¸c c©u hái trong bµi thùc hµnh (SGK/42-43)..

(33) TiÕt: 17 - TuÇn 9. Ngµy d¹y: 25/10/2012 Bµi: 15. Thực hành xác định công suất cña c¸c dông cô ®iÖn I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Tiến hành được thí nghiệm để xác định công suất của một số dụng cụ điện. 2. Kü n¨ng: M¾c m¹ch,®iÖn sö dông c¸c dông cô ®o ®iÖn. Lµm bµi TN vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 Ampe kÕ cã GH§ 500mA vµ §CNN 10mA. 1 V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V; 1 nguån ®iÖn 6V; 1 c«ng t¾c; 9 ®o¹n d©y nèi. 1 bóng đèn pin 2,5V - 1W; 1 biến trở 20 - 2A Mçi HS: ChuÈn bÞ s½n mÉu b¸o c¸o. Tr¶ lêi tríc c¸c c©u hái. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) GV Y/c líp phã häc tËp b¸o c¸o sù chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. HS trả lời câu hỏi ở báo cáo thực hành đã chuẩn bị trớc ở nhà. +Y/c 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện xác định công suất của đèn. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 2: Thực hành xác định công suất I. Xác định công suất của đèn: của bóng đèn. GV yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn c¸ch tiÕn hµnh TN. §¹i diÖn c¸c nhãm nªu c¸ch tiÕn hµnh TN. GV nªu yªu cÇu chung vÒ tiÕt thùc hµnh. Giao dông cô thùc hµnh cho c¸c nhãm. GV yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh TN. GV theo dâi c¸ch m¾c vµ kiÓm tra c¸c ®iÓm tiÕp xóc. §Æc biÖt lµ c¸ch m¾c (V) vµ (A), ®iÒu chØnh biÕn trë ë vÞ trÝ cã ®iÖn trở lớn nhất trớc khi đóng công tắc. Lu ý cách đọc kết quả đo, yêu cầu đọc trung thùc ë c¸c lÇn ®o kh¸c nhau. GV yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh TN hoµn thµnh b¶ng 1 vµ th¶o luËn phÇn a); b) cña b¸o c¸o. II. tổng kết đánh giá: HĐ 3: Tổng kết đánh giá - Hớng dẫn về nhµ. GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. NhËn xÐt rót kinh nghiÖm vÒ: - Thao t¸c TN..

(34) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Thái độ học tập của nhóm. - ý thøc kØ luËt. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Lµm tiÕp c¸c bµi tËp (SBT/21-22). + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi: “§Þnh luËt Jun-Len-X¬”..

(35) TiÕt: 18 - TuÇn 9. Ngµy d¹y: 27/10/2012 Bµi: 16. I. Môc tiªu:. §Þnh luËt Jun-len-x¬. 1. KiÕn thøc: Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Jun – Len-xơ. 2. Kü n¨ng: Vận dụng được định luật Jun – Len-xơ để giải thích các hiện tượng đơn giản có liên quan. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Phãng to H13.1 vµ H16.1 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) + Điện năng có thể biến đổi thành dạng năng lợng nào? Cho VD? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 2: Tìm hiểu sự biến đổi điện năng I - Trờng hợp điện năng biến đổi thành nhiệt năng: thµnh nhiÖt n¨ng. (10 phót) HS đọc phần I (SGK/44) và trả lời các câu 1-Một phần biến đổi thành nhiệt n¨ng: (SGK) 2. Toàn bộ điện năng đợc biến đổi häc sinh lÊy VD GV: Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt năng: thµnh nhiÖt n¨ng cã bé phËn chÝnh lµ ®o¹n d©y b»ng hîp kim nh Niken hoÆc Constantan. §Þnh luËt Jun-len-x¬: ?Em h·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña 2 hîp II. 1. HÖ thức của định luật: kim này với dây đồng? Q = I2Rt HĐ3: Xây dựng hệ thức biểu thị định Trong đó: luËt Jun-len-x¬. (15 phót) GV hớng dẫn HS thảo luận XD hệ thức I tính bằng đơn vị là (A) R................................() của định luật. ? Khi điện năng đợc biến đổi hoàn toàn t...................................(s) thµnh nhiÖt n¨ng, th× nhiÖt lîng to¶ ra ë Q..................................(J) d©y ®iÖn trë R th× dßng ®iÖn I chay qua 2. Xö lÝ kÕt qu¶ TN kiÓm tra: trong thời gian t đợc tính nh thế nào? HS: Vì điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng  áp dụng định luật bảo toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng  NhiÖt lîng to¶ ra ë d©y dÉn: Q =? C1: A = I2Rt = 2,42. 5. 300 = 8640(J) GV treo h×nh vÏ 16.1. HS đọc và mô tả TN xác định điện năng C2: m1 = 200(g) = 0,2(Kg) m2 = 78(g) = 0,078(Kg) sö dông vµ nhiÖt lîng to¶ ra. HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u C1; C2; Ta cã: Q1 = C1m1t = 4200.0,2.9,5 = 7980(J) C3. Q1 = C2m2t = 880.0,078.9,5 = 1HS lªn b¶ng ch÷a C1, 1HS ch÷a C2. + Híng dÉn HS th¶o luËn chung c©u C3 652,08(J) NhiÖt lîng mµ níc vµ b×nh nh«m nhËn dùa vµo kÕt qu¶ c©u C1 vµ C2. GV: Nếu tính cả 1 phần nhỏ nhiệt lợng đợc là: Q = Q 1 + Q2 truyÒn ra m«i trêng xung quanh th× A = Q = 7980 + 652,08 = 8632,08 (J) Q. Nh vậy hệ thức định luật Jun-Len-Xơ C3: Q A mµ ta suy luËn tõ phÇn 1: HS dựa vào hệ thức trên phát biểu thành 3. Phát biểu 2định luật: * Lu ý: Q = I Rt (Q Tính đơn vị J) lời và ghi hệ thức của định luật vào vở. Q = 0,24.I2.R.t (Q Tính đơn vị Calo) GV: Nhiệt lợng Q ngoài đơn vị là Jun (J) III. VËn dông: còn lấy đơn vị là Calo C4: 1Calo = 0,24J Nếu Q đo bằng Calo thì hệ thức của định - Dây tóc bóng đèn đợc làm từ hợp kim cã ®iÖn trë suÊt rÊt lín  R lín h¬n rÊt luËt lµ: Q = 0,24.I2.R.t GV: Đối với các thiết bị đốt nóng nh: bàn nhiều so2 với điện trở của dây nối. - Q = I Rt mà cờng độ dòng điện chạy.

(36) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt lµ, bÕp ®iÖn, lß sëi viÖc táa nhiÖt lµ cã Ých. qua d©y tãc vµ d©y nèi lµ nh nhau. Nhng một số thiết bị khác nh: động cơ  Q toả ra ở dây tóc bóng đèn lớn hơn điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác dây nối  Dây tóc bóng đèn nóng tới viÖc táa nhiÖt lµ v« Ých. nhiệt độ cao và phát sáng, còn dây nối ? Gi¶m sù hao phÝ do táa nhiÖt b»ng c¸ch hÇu nh kh«ng nãng. nµo? C5: HS: gi¶m ®iÖn trë cña c¸c dông cô dïng Êm (220V - 1000W): U = 220V; V = ®iÖn. 2l  m = 2Kg Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố. t1 = 200C; t2 = 1000C; C = 4200 J/Kg.K HS tr¶ lêi c©u C4: TÝn? t =? GV híng dÉn theo c¸c bíc sau: Gi¶i + Q = I2Rt vËy nhiÖt lîng to¶ ra ë V× Êm dïng ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 220V dây tóc bóng đèn và dây nối khác nhau  P = 1000W do yÕu tè nµo? Theo định luật bảo toàn năng lợng: A + So s¸nh R§ vµ Rd? =Q +Rót ra kÕt luËn g×? Mµ A = P.t; HS hoµn thµnh c©u C5. Q = Cmt = 4200. 2(100 - 20) = 672000J 1HS lªn b¶ng ch÷a c©u C5. VËy P.t = 672000J GV nhËn xÐt. ? Qua bài học ta cần nắm đợc kiến thức  t = 672000:P =672000:1000 = 672(s) VËy thêi gian ®un s«i níc lµ 672 (s) g×? 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm bµi tËp vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 16-17.1 --> 16-17.4 (SBT). + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: - Xem vµ lµm tríc c¸c bµi tËp trong bµi: “Bµi tËp vận dụng định luật Jun-len-xơ”..

(37) TiÕt: 19 - TuÇn 10. Ngµy d¹y: 1/11/2012 Bµi: 17. Bµi tËp vËn dông §Þnh luËt Jun-len-x¬. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Jun-len-xơ để giải các bài tập về tác dụng nhiệt cña dßng ®iÖn.. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: Phát biểu định luật Jun - Len - xơ và viết hệ thức? Chữa bài 16 -17.1(SBT/23) HS2: Ch÷a bµi 16 -17.5 (SBT/23) I = U =220 =¿ 1,25A R 176 Q = I2 Rt = 1,252. 176. 1800 = 495000 J Hay Q = 0,24. 495000 = 118800(Calo) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: Gi¶i bµi 1. Bµi tËp 1: HS đọc đề bài và tóm tắt. Gi¶i GV gäi ý: a)¸p dông hÖn thøc ? §Ó tÝnh Q mµ bÕp to¶ ra vËn dông c«ng Q = I2Rt = 2,52. 80.1 = 500J thøc nµo? VËy nhiÖt lîng to¶ ra trong 1s lµ 500J ? Nhiệt lợng cung cấp để làm nớc sôi Qi tính b)Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi b»ng c«ng thøc nµo d· häc ë líp 8? níc (NhiÖt lîng cã Ých) lµ: ? Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào? Qi = Cm (t02 - t01) ? §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn trong 1 th¸ng ta tÝnh = 4200. 1,5. (100 - 25) = 472500 J nh thÕ nµo? NhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra (NhiÖt lîng GV ph©n tÝch gîi ý song råi cho 1 HS lªn toµn phÇn) lµ: b¶ng gi¶i. Q = I2.R.t = 2,52. 80.1200 = 600 000J GV nhËn xÐt vµ bæ xung sai sãt (nÕu cã) HiÖu suÊt cña bÕp lµ: vµ cho HS ghi vë. H = Qi . 100 % = 472500 =78 , 75 % Q 600000 c.)C«ng suÊt to¶ nhiÖt cña bÕp lµ: P = I2. R = 2,52. 80 = 500W = 0,5KW §iÖn n¨ng tiªu thô cña bÕp trong thêi gian t = 120h lµ: A = P.t = 0,5. 120 = 45KWh Sè tiÒn ph¶i tr¶: 45. 700 = 31500 (®) Bµi tËp 2 H§3: Gi¶i bµi 2. GV cho HS đọc đầu bài và tóm tắt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bµi to¸n 2? HS: Bµi to¸n 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi to¸n 1. HS tù tãm t¾t. Gi¶i. HS hoạt động cá nhân để giải bài 2. a) Nhiệt lợng cung cấp để nớc sôi GV cho 1 HS lªn b¶ng gi¶i bµi 2. GV quan s¸t vµ kiÓm tra bµi lµm cña HS. (Q cã Ých) 0 0 Qi = Cm (t 2 - t 1) = 4200.2.(100 - 20) Qi = 672 000 J b)V× H = Qi .100% (Q lµ nhiÖt lîng Q toµn phÇn) Qi  Q = = .100% H.

(38) Hoạt động của thầy và trò. H§ 4: Gi¶i bµi 3: GV híng dÉn HS gi¶i nhanh bµi 3. HS tù tãm t¾t: GV lu ý cho HS: Nhiệt lợng toả ra trên đờng dây của gia đình là rất nhỏ, nên trong thùc tÕ cã thÓ bá qua hao phÝ nµy. Nội dung cần đạt 672000 100 ≈746666 J 90 VËy nhiÖt lîng cña Êm to¶ ra lµ 746666J c)Vì ấm đợc sử dụng ở U = 220V = U§M Do đó công suất tiêu thụ của ấm là: P = 1000W Q 746666   t = P 1000 =746,7(s). Q = P.t VËy thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7(s) Bµi tËp 3: Gi¶i. a.)Điện trở toàn bộn đờng dây là: −8 R = . l = 40 . 1,7 .10 −6. S. 0,5 . 10. =1,36(). b.)¸p dông c«ng thøc p = UI  I = P =165 =0 ,75 A U 220 GV: Nªu l¹i c¸c bíc gi¶i c¸c bµi tËp trªn VËy cêng độ dòng điện chạy qua dây và các công thức đã áp dụng để giải. dÉn lµ: I = 0,75A. c.)NhiÖt lîng to¶ ra trªn d©y lµ: Q = I2. R. t = 0,752. 1,36. 90. 3600 Q = 247 860J =0,07 KWh 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Xem l¹i c¸ch gi¶i 3 bµi tËp trªn. + Lµm c¸c bµi tËp trong SBT. + Ôn tập lại toàn bộ các kiến thức đã học..

(39) TiÕt: 20 - TuÇn 10 3/11/2012. Ngµy d¹y: «n tËp. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Củng cố lại kiến thức đã học từ đầu chơng. Nắm chắc các công thức đã học để làm bài tập. 2. Kü n¨ng: VËn dung c«ng thøc vµo lµm bµi tËp mét c¸ch thµnh th¹o. 3. Thái độ: Kiên trì,cẩn thận. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi s½n c¸c c«ng thøc vµ bµi tËp. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - lÝ thuyÕt Hoạt động 1: Ôn lí thuyết ? Phát biểu và viết công thức của định 1. Định luật Ôm: I = U luËt «m? R ? ViÕt c¸c hÖ thøc cña ®o¹n m¹ch nèi 2. §o¹n m¹ch nèi tiÕp: tiÕp vµ song song cho trêng hîp gåm 2 I = I1 = I2 ; U = U1 + U2; R = R1 + R2 ®iÖn trë m¾c song song? 3. §o¹n m¹ch song song: ViÕt c¸c c«ng thøc tÝn? I = I1 + I2; U = U1 = U2 + §iÖn trë cña d©y dÉn. R .R 1 1 1 = + Hay R = 1 2 ; + C«ng suÊt ®iÖn. R R1 R2 R 1+ R 2 + C«ng cña dßng ®iÖn. + Nhiệt lợng và phát biểu định luật I 1 = R 2 Jun-Len-X¬ I2 R1 HS kh¸c trong líp nhËn xÐt. 4. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë: R = . l 5. C«ng suÊt ®iÖn: GV: NhËn xÐt råi treo b¶ng c¸c c«ng thøc S đã chuẩn bị sẵn lên bảng. 2 P = U.I; P = I2.R; P = U ; H§ 2: Gi¶i bµi tËp: R GV nêu bài tập 1 đã ghi sẵn ở bảng phụ 6. C«ng cña dßng ®iÖn §Þnh luËt lªn b¶ng. Jun Lenx¬: Bµi tËp 1: A = P.t = U.I.t, Q = I2. R.t Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ. II - bµi tËp. Bµi tËp 1: R1 = 4; R2 = 10; R3 = 15; I = 3A R2 Q P TÝn? M N a) RMN =? b)UMN =?; UPQ =? R3 BiÕt: c) I2 =? ; I3 =? R1 = 4; R2 = 10; R3 = 15 Gi¶i: Cờng độ dòng điện trong mạch chính là Đoạn mạch gồm: R1 nt (R2 // R3) 3A. TÝnh R2 . R 3 10 . 15 = =¿ 6 a) Điện trở tơng đơng của đoạn mạch a) Ta có RPQ = R 2+ R 3 10+ 15 MN. b) HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm MN vµ hiÖu RMN = RPQ + R1 = 6 + 4 = 10 b) HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm MN lµ: ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm PQ c) Cờng độ dòng điện chạy qua R2; R3 ¸p dông c«ng thøc: I = U  U = I.R R GV híng dÉn HS tãm t¾t vµ gi¶i. 1HS lªn b¶ng gi¶i, HS díi líp gi¶i vµo vë.  UMN = I.RMN = 3.10 = 30V GV theo dâi vµ uèn n¾n c¸c bíc gi¶i cña V× R1 nt RPQ I = I1 = I23 = 3A UPQ = IPQ.RPQ = 3.6 = 18V HS. Bài tập 2: Một dây đồng có chiều dài c) Vì R2 // R3  U2 = U3 = UPQ = 18V 100m, tiÕt diÖn cña d©y lµ 2mm2. tÝnh ¸p dông c«ng thøc: I = U ta cã: ®iÖn trë cña d©y. BiÕt ®iÖn trë suÊt cña R đồng là 1,7.10-8m 18 18 =1,8 A ; I3 = =1,2 A I2 = 1HS lªn b¶ng gi¶i bµi tËp 2 R 1. 10. 15.

(40) Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt Bµi tËp 2: l = 100m; S = 2mm2 = 2.10-6m2;  = 1,7.10-8m TÝn? R =?. Bài tập 3: Trên 1 bóng đèn có ghi 220V100W. Đèn đợc mắc vào mạng điện có hiÖu ®iÖn thÕ U = 220V. a) Tính điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngµy mçi ngµy 4h. b) TÝnh nhiÖt lîng to¶ ra cña d©y tãc bãng đèn trong thời gian 1 ngày. GV cho 1 HS lªn b¶ng gi¶i bµi 3 GV hớng dẫn đổi đơn vị của công suất P = 100W =......... KW ? P = UI  I =? ? TÝnh R ta sö dông c«ng thøc nµo? 2 ? Sö dông c«ng thøc P = U. tÝnh Q nh thÕ nµo? GV cho HS kh¸c nhËn xÐt.. R. Gi¶i: ¸p dông c«ng thøc: R = . l. S. =. 100 .1,7 . 10−8 2 .10 −6. R =. 0,85 Bµi tËp 3: § (220V - 100W), U = 220V; t = 4h. 30 = 120h. TÝn? A =? t’ = 4h = 14 400(s)  Q =? Gi¶i: a) Vì đèn đợc dùng ở hiệu điện thế U = 220V = U§M để tính R,  Công suất tiêu thụ của đèn là: P = 100W. Hay P = 0,1KW Điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngµy lµ: A = P.t = 0,1. 120 = 12KWh b) CĐDĐ qua đèn khi thắp sáng là: ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  I = P = 100 (A) U 220 Điện trở của đèn là:. 2 2 2 P = U  R = U = 220 . R. P. 100. NhiÖt lîng to¶ ra cña d©y tãc lµ: Q = I2. R. t’ = 440 000(J) = 1 440(KJ) 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Ôn tập toàn bộ chơng trình đã học. + Xem lại các bài tập đã chữa. + ChuÈn bÞ cho tiÕt sau kiÓm tra (1 tiÕt).

(41) TiÕt: 21 - TuÇn 11. Ngµy d¹y: 8/11/2012 kiÓm tra 1 tiÕt. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS biết vận dụng các kiến thức đã học vào giải bài tập. 2. Kü n¨ng: Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm vµ tù luËn. 3. Thái độ: Nghiêm túc, tự giác, trung thực trong khi làm bài. II. ChuÈn bÞ: A. MA TRËN: Néi dung chÝnh. §Þnh luËt ¤m §.m nèi tiÕp, song song. NhËn biÕt TN TL ViÕt đợc CT cña ®o¹n m¹ch 2 0,5® 5%. ¸p dông CT cho hai ®o¹n m¹ch 1 4® 40%. §Þnh luËt Jun - Lenx¬. ¸p dông CT cho hai ®o¹n m¹ch 1 0,25® 2,5%. Tæng. 4 4,75® 47,5%. 1. §iÖn n¨ng tiªu thô. 2 0,5® 5%. 0,25® 2,5%. 2 0,5® 5%. ViÕt đợc CT định luËt. TÝnh c«ng suÊt ®iÖn. 1 0,25® 2,5%. 1 0,25® 2,5%. 5 TæNG. VËn dông cao TN TL. ¸p dông CT tÝnh R 1 0,25® 2,5%. BiÕn trë - §iÖn trë cña d©y dÉn. C«ng suÊt – C«ng cña dßng ®iÖn. VËn dông thÊp TN TL. Th«ng hiÓu TN TL. §iÖn n¨ng, c«ng suÊt tiªu thô 3 1 4® 40%. 5 1,25® 12,5%. 4,5® 45%. 10 8,75® 87,5%. 10® 100%. B. §Ò bµi: Câu 1. Trong các hệ thức sau hệ thức nào biểu diễn định luật Jun- Lenxơ? U2 .t D. Q = R. A. Q = UIt B. Q = P.t C. Q = I2Rt C©u 2: C«ng suÊt tiªu thô cña dông cô ®iÖn cho biÕt: A.Kh¶ n¨ng sinh c«ng cña dßng ®iÖn. B. N¨ng lîng cña dßng ®iÖn. C. Mức độ mạnh yếu của dòng điện D. Điện năng dụng cụ đó sử dụng trong một đơn vị thời gian. Câu 3: Số đếm của công tơ điện ở gia đình cho biết: A. Công suất tiêu thụ điện ở gia đình. B. Thời gian sử dụng điện ở gia đình. C. Điện năng gia đình đó sử dụng. D. Số dụng cụ dùng điện trong gia đình. Câu 4. Hai điện trở R1 và R2 đợc mắc song song vào hiệu điện thế U. Hệ thức nào dới đây không đúng? I1 R2  I D. 2 R1. A. RAB = R1+R2 B. IAB = I1 + I2 C. UAB = U1 = U2 C©u 5. Mét d©y dÉn lµm b»ng d©y nikªlin dµi 5m, tiÕt diÖn 0,5 mm 2 ®iÖn trë suÊt lµ 0,40.106  m cã ®iÖn trë lµ:.

(42) A. 4  B. 40  C. 10  D. 20  Câu 6. Điện trở R1 = 4  chịu đợc hiệu điện thế lớn nhất U1 =2V. Điện trở R2=8 chịu đợc hiệu điện thế lớn nhất U1 =6V. Đoạn mạch R1 nt R2 có thể mắc vào hiệu điện thế lớn nhất là bao nhiêu để chúng không bị hỏng? A. 9 V B. 6V C. 8V D. 7 V Câu 7: Một dây dẫn đồng chất, tiết diện đều có chiều dài l thì có điện trở là R, nếu cắt dây dẫn đó làm 2 phần bằng nhau rồi chập lại thành một dây dẫn mới. §iÖn trë cña d©y dÉn míi sÏ: A. T¨ng gÊp 4 lÇn. B.T¨ng gÊp 2 lÇn. C. Gi¶m ®i 4 lÇn. D. Gi¶m ®i 2 lÇn. Câu 8: Một bàn là đợc sử dụng ở HĐT đúng với HĐT định mức, trong 15 phút thì tiêu thụ một lợng điện năng là 720 kJ. Công suất điện của bàn là đó là: A. P = 800W B. P = 0,08 kW C. P = 0,8KWh D. P = 800J II - Tù LUËN: (8®iÓm) R3 Bµi 1: ( 4 ®iÓm) Mét ®o¹n m¹ch nh h×nh vÏ. A BiÕt R1 = 12  ; R2 = 8  ; R3 = 20  . V1 A a. TÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch trªn? + R2 b. M¾c ®o¹n m¹ch trªn vµo nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ 24V. R1 Xác định số chỉ của vôn kế, ampe kế? Bµi 2: ( 4 ®iÓm) Một bếp điện có ghi 220V– 1000W đợc sử dụng với hiệu điện thế 220V để đun sôi 2,5l nớc từ nhiệt độ ban đầu 25oC. Biết Cnớc = 4200 J/kg.K. Hiệu suất của bÕp lµ 80%. a. TÝnh thêi gian ®un s«i níc? b. Mçi ngµy dïng bÕp trªn trong thêi gian 40 phót. TÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶ sau 30 ngµy sö dông bÕp trªn, biÕt gi¸ tiÒn mçi kWh lµ 2000®. c.NÕu hiÖu ®iÖn thÕ cña líi ®iÖn bÞ sôt xuèng cßn 180V th× còng ®un s«i lîng níc nh c©u a ph¶i mÊt thêi gian lµ bao l©u?. B -.

(43) C. §¸P ¸N - BIÓU §IÓM: I/ Trắc nghiệm: Mỗi câu chọn đúng đợc 0,25đ. §Ò C¢U 1 C¢U 2 C¢U 3 C¢U 4 C¢U 5 C¢U 6 C¢U 7 C¢U 8 C D C A B B C A CH½N C C D C B A C B LÎ II/ Tù luËn: Bµi §¸p ¸n §iÓm Tãm t¾t - §¸p sè: 0,5® Xác định đoạn mạch: Đ. M gồm (R1nt R2) // R3 0,5® Ampeke ®o IAB, V«n kÕ ®o U1 0,5® a- Tính đợc: R12 = 12 + 8 = 20 () (30) R1,2 .R3. Bµi 1. R1,2  R3. 10(). 0,5®. RAB= (15) b. - Xác định các đợc số chỉ: Sè chØ cña ampe kÕ: I = 2,4 A (2A) Sè chØ cña v«n kÕ: U1 = I1,2.R1 = 1,2. 12 = 14,4V (10V) Tóm tắt – Đổi đơn vị - Đáp số a. Tính đợc nhiệt lợng mà nớc thu vào để sôi: Q1 c.m.(t 0 2  t 01 ) 4200.2,5.(100  25) 787500( J ). (1008000J). 1® 1® 0,5® 0,5®. NhiÖt lîng toµn phÇn do bÕp táa ra: H. Q1 Q 787500  Q 1  984375( J ) Q H 0,8. 0,5® (1185882J). Ta cã: U = 220V = U®m nªn P = P ®m = 1000W Q 984375  t  984,375( s ) 16 ph P 1000 t (1186s = 19,7ph). Mµ Q = P. b. §iÖn n¨ng mµ bÕp tiªu thô trong mét th¸ng: Bµi 2. 0.25® 0,25® 0,75®. 2 .30 20( kWh) A = P.t1 = 1. 3. Số tiền điện phải trả: T = 2000 x 20 = 40000 (đồng) U 2 dm 2202 U2 P =  R=  48, 4() R Pdm 1000 c. §iÖn trë cña bÕp:. 0,25® 0,25®. Khi m¾c bÕp vµo nguån 180V, c«ng suÊt tiªu thô cña bÕp lµ: U ,2 1802 P   670(W) R 48, 4. 0,25®. ,. Thời gian đun sôi nớc khi đó là: Q 984375  t ,  1469( s ) 24 ph P 670. 0,5® 1769s = 29ph.

(44)

(45) TiÕt: 22 - TuÇn 11. Ngµy d¹y: 10/11/2012 Bµi 19:. Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Nªu vµ thùc hiÖn c¸c quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn. Gi¶i thích đợc cơ sở vật lí của quy tắc an toàn khi sử dụng điện. Nêu và thực hiện đợc c¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. 2. Kü n¨ng: Ph©n tÝch, gi¶i thÝch hiÖn tîng. 3. Thái độ: Nghiêm túc, vận dụng kiến thức vào cuộc sống. * GDBVMT: Nắm đợc các biện pháp an toàn khi sử dụng điện, biết lựa chọn và sö dông c¸c dông cô, thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp, thêi gian sö dông hîp lÝ. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 1: T×m hiÓu vµ thùc hiÖn c¸c quy I - An toµn khi sö dông ®iÖn: 1 - Nhí l¹i c¸c quy t¾c an toµn khi sö t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn: GV phát phiếu học tập đã chuẩn bị sẵn từ dụng điện dã học ở lớp 7. c©u C1 C4 C1: Díi 40V GV hớng dẫn HS thảo luận để trả lời. C2: Cách điện đúng tiêu chuẩn. C3: Cầu chì có cờng độ dòng điện định C4: Thận trọng với mạch điện gia đình. V× nã cã hiÖu ®iÖn thÕ 220V rÊt nguy møc phï hîp. hiÓm. +ChØ sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn víi m¹ng điện gia đình khi đảm bảo cách điện 2 - Một số quy tắc an toàn khác khi sö dông ®iÖn: đúng tiêu chuẩn. GV cho HS th¶o lu©n c©u C5 vµ C6. GV nhËn xÐt c©u C5 vµ C6. GDBVMT: Sống gần các đờng dây cao thế rất nguy hiểm, ngời sống gần các đờng dây cao thế thờng bị suy giảm trí nhí, bÞ nhiÔm ®iÖn do hëng øng. MÆc dï ngày càng đợc nâng cấp nhng đôi lúc sự cè líi ®iÖn vÉn x¶y ra. C¸c sù cè cã thÓ là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đờng II - Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn d©y, ch¸y næ tr¹m biÕn ¸p, … §Ó l¹i hËu n¨ng: qu¶ nghiªm träng. 1 - CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn - BiÖn ph¸p an toµn: Di dêi c¸c hé d©n n¨ng: sống gần các đờng điện cao áp và tuân thñ c¸c quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn. H§ 2: T×m hiÓu ý nghÜa vµ biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn. Các bóng đèn sợi đốt thông thờng có 2 - Các biện pháp sử dụng tiết kiệm hiÖu suÊt ph¸t s¸ng rÊt thÊp: 3%, c¸c ®iÖn n¨ng. bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn: 7%. §Ó tiÕt kiÖm ®iÖn, cÇn n©ng cao hiÖu suÊt phát sáng của các bóng đèn điện. - Biện pháp BVMT: Thay các bóng đèn thông thờng bằng các bóng đèn tiết kiệm n¨ng lîng. +Y/c 1 HS đọc thông báo ở SGK GV cho HS tr¶ lêi c©u C7 GV hái thªm: ? Khi ra khái nhµ ph¶i ng¾t m¹ch ®iÖn ngoµi c«ng dông chung lµ tiÕt kiÖm ®iÑn C8: A = P.t.

(46) Hoạt động của thầy và trò năng còn giúp ta tránh đợc hiểm hoạ gì? ? Phần điện năng đợc tiết kiệm còn có thể làm gì đối với quốc gia? ? NÕu sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng th× sÏ bít x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn.§iÒu nµy cã lợi ích gì đến môi trờng? GV híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C8 vµ C9. §Ó t×m biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn. Hoạt động 3: Củng cố - Vận dụng: HS th¶o luËn c©u C10 vµ C11. 1HS lªn b¶ng gi¶i c©u C12. GV híng dÉn: - TÝnh ®iÖn n¨ng cho mçi lo¹i sö dông trong 8000 giê -TÝnh tiÒn ®iÖn + TiÒn mua bãng  so s¸nh giá thành sử dụng của 2 đèn.. Nội dung cần đạt C9: CÇn lùa chän vµ sö dông c¸c thiÕt bÞ cã c«ng suÊt hîp lÝ. + Kh«ng sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt  g©y l·ng phÝ ®iÖn n¨ng. III - VËn dông. C12: §iÖn n¨ng tiªu thô cña mçi lo¹i dïng trong 8000(giê) + §Ìn d©y tãc: A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600KWh + §Ìn compact: A2 = P2.t = 0,015.8000 = 120 KWh  8 bóng đèn dây tóc cần chi phí là: T1 = 8.3500 + 600.700 = 448 000 ®  1 bóng đèn compact cần chi phí là: T2 = 60 000 + 120.700 = 144 000 (®). ? Qua bài ta cần nắm đợc kiến thực gì? +Y/c 1HS đọc phần ghi nhớ SGK +Y/c 1HS đọc phần có thể em cha biết. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + Lµm bµi tËp trong SBT. + Tr¶ lêi trîc c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra cña bµi tæng kÕt vµ nghiªn cøu c¸c bµi tËp phÇn vËn dông (SGK/54-55) + Ôn tập các kiến thức cũ để chuẩn bị tiết sau tổng kết chơng điện học..

(47) TiÕt: 23 - TuÇn 12. Ngµy d¹y: 15/11/2012 Bµi 20:. Tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Tự ôn tập và kiểm tra đợc những Y/c về kiến thức, kĩ năng của toàn bộ chơng I. Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong ch¬ng I. 2. Kü n¨ng: Ph©n tÝch, gi¶i thÝch hiÖn tîng. 3. Thái độ: Nghiêm túc, vận dụng kiến thức vào cuộc sống. II. ChuÈn bÞ: 1. Giáo viên: Bảng phụ ghi vâu hỏi từ câu 12 đến câu 16. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1: Trình bày và trao đổi kết quả đã I. Lí thuyết: chuÈn bÞ tríc. + Y/c líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. + Tõng HS nªu phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña m×nh tríc líp. (PhÇn tù kiÓm tra) + Qua phần trình bày của HS  GV đánh gi¸ c¶ líp nãi chung, nh¾c nhë HS cßn sai sãt. GV nhÊn m¹nh 1 sè chó ý: I = U  R = U (Víi 1 d©y dÉn R I không đổi) R1 nt R2  R = R1 + R2 R1 // R2  R =. R1 . R 2 R 1+ R 2. R =. l ; Q = I2.R.t S. 2 P = U.I; P = I2.R; P = U. C©u 12: Chän C C©u 13: Chän B A = P.t = U.I.t C©u 14: Chän D H§ 2: VËn dông: C©u 15: Chän A GV treo bảng phụ đã chuẩn bị sẵn từ câu Câu 16: Chọn D 12 đến câu 16. C©u 17: Tãm t¾t +Y/c HS lµm bµi vµ gi¶i thÝch c¸c c¸ch Gi¶i: lùa chän. * R1 nt R2: GV treo b¶ng phô c©u 17 lªn b¶ng, cho HS suy nghÜ vµ lµm bµi trong 7 phót.  R1 + R2 = R = U = 12 = 40 Ω I 0,3 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy. (1) *R1 // R2: R.  HS trong líp th¶o luËn vµ nhËn xÐt bµi cña b¹n.. R1 . R 2 R 1+ R 2. = R =. U 12 = =7,5 Ω I ' 1,6. (2) Tõ (1) vµ (2) ta cã: R1. R2 40. = 7,5  R1.R2 = 300. (3). Tõ (1) vµ (3) ta cã R1 = 30 Ω ; R2 = 10 Ω HoÆc R1 = 10 Ω ; R2 = 30 Ω C©u 18:.

(48) Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. b) Khi ấm hoạt động bình thờng thì: 1 HS đứng tại chố để trả lời câu 18 a. U = 220V vµ P = 1000W. a) Làm bằng vật liệu có điện trở suất lớn Điện trở của ấm khi đó là: để đoạn dây này có điện trở lớn. Khi có R = U2/ P = 2202/1000 = 48,4 Ω dßng ®iÖn ch¹y qua th× nhiÖt lîng to¶ ra c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë: ở dây dẫn đợc tính bằng công thức Q = áp dụng công thức: I2.R.t. Mà cờng độ dòng điện qua dây và dây R =. l  S =. l = 1,1 .2 .10-6 S R 48 , 4 nối từ ổ cắm đến dụng cụ đều bằng nhau. -6(m2) S = 0,045.10 Do đó nhiệt lợng chỉ toả ra nhiệt ở đoạn d©y dÉn nµy mµ kh«ng to¶ nhiÖt ë d©y Mµ S = .( d )2  d = 0,24mm 2 dẫn bằng đồng (Vì đồng có điện trở suất VËy đờng kÝnh tiÕt diÖn cña d©y lµ nhá) 0,24mm 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña c©u 18b; c. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: +¤n tËp toµn bé ch¬ng. +Lµm tiÕp bµi 19 vµ 20 ë SGK. +Lµm c¸c bµi tËp trong SBT +§äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 21 : “ Nam ch©m vÜnh cöu”.

(49) TiÕt: 24 - TuÇn 12. Ngµy d¹y: 17/11/2012 Bµi 21:. Nam ch©m vÜnh cöu. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Mô tả đợc từ tính của nam châm. Biết cách xác định các cực từ bắc, nam của nam châm. Biết đợc các cực từ loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau. Mô tả đợc cấu tạo của la bàn 2. Kỹ năng: Xác định cực của nam châm. Giải thích đợc hoạt động của la bàn, biết sử dụng la bàn để xác định phơng hớng. 3. Thái độ: Yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Học sinh 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có 1 thanh đợc bọc kín để che phÇn s¬n vµ tªn c¸c cùc. 1 ít vụn sắt trộn lẫn vụn nhôm, đồng, xốp....1 nam châm chữ U; 1 la bàn 1 kim nam châm đặt trên mũi nhọn thẳng đứng. 1 giá TN và 1 sợi dây để treo thanh nam châm. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) 1 HS đọc to phần mục tiêu của chơng II (SGK/57) ĐVĐ: ở lớp 7 ta đã đợc học và biết đợc đặc tính của nam châm vĩnh cửu. ở lớp 9 ta đi ôn lại các kiến thức đó và xét xem nam châm có những ứng dụng gì? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: Nhí l¹i kiÕn thøc vÒ tõ tÝnh cña I - Tõ tÝnh cña nam ch©m: 1 - ThÝ nghiÖm: nam ch©m GV tổ chức cho HS nhớ lại kiến thức cũ: + Nam châm có đặc điểm là hút sắt hay bÞ s¾t hót. ?Nam châm là vật có đặc điểm gì? ? Em h·y nªu ph¬ng ¸n lo¹i s¾t ra khái + Nam ch©m cã 2 cùc (Cùc b¾c - cùc nam). hỗn hợp? (sắt, nhôm, đồng, xốp). GV hớng dẫn HS thảo luận để đa ra ph- C2: Khi đã đứng yên, cân bằng. Kim nam ch©m n»m däc theo híng B¾c - Nam. ơng án đúng. + Khi xoay kim nam châm lệch đi đến vị C¸c nhãm tiÕn hµnh TN cña c©u C1. §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. trÝ kh¸c. Khi c©n b»ng kim nam ch©m vÉn GV nhắc lại: “Nam châm có đặc tính hút nằm dọc theo hớng Bắc - Nam. 2 - KÕt luËn: (SGK/58) s¾t hay bÞ s¾t hót”. HĐ3: Phát hiện thêm tính chất từ của * Quy ớc: + Màu đỏ (N)  Cực bắc. + Mµu xanh (B)  Cùc nam. nam ch©m II - T¬ng t¸c gi÷a hai nam GV giao dông cô TN cho c¸c nhãm. ch©m: HS vận dụng kiến thức địa lí để xác định hớng đông, tây, nam, bắc sau đó trả lời c¸c c©u hái. ? Qua TN trªn em rót ra kÕt luËn g×? GV cho HS đọc thông tin về quy ớc kí hiÖu (SGK/59). H§ 4: Sù t¬ng t¸c gi÷a 2 nam ch©m HS đọc C3 và C4 rồi làm TN.. 1 - ThÝ nghiÖm:. C3: Cùc b¾c cña thanh nam ch©m hót cùc nam cña thanh nam ch©m. C4: C¸c cùc cïng tªn cña 2 nam ch©m th× ®Èy nhau. 2 - KÕt luËn: * Khi đặt 2 nam châm gần nhau, các từ cùc cïng tªn th× ®Èy nhau. C¸c tõ cùc.

(50) HS th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt. kh¸c tªn th× hót nhau. ?Qua TN trên ta rút ra đợc kết luận gì? III - VậN DụNG C6: Bé phËn chÝnh cña la bµn lµ kim H§ 5: VËn dông - Cñng cè: nam ch©m. V× t¹i mäi ®iÓm trªn mÆt HS tr¶ lêi c©u C5. GV phát la bàn cho HS các nhóm và Y/c đất (Trừ ở 2 cực) kim nam châm luôn chØ theo híng Nam - B¾c. c¸ nhãm th¶o luËn c©u C6. GV phát cho các nhóm 1 thanh nam HS đọc phần ghi nhớ SGK. châm đã bị che các cực và 1 thanh nam ch©m biÕt c¸c cùc. ?Hãy nêu cách làm TN để xác đinh tên c¸c cùc cña nam ch©m bÞ che c¸c cùc? HS nêu các đặc điểm của nam châm mà ta đã tìm hiểu qua bài học. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + Lµm c¸c bµi tËp ë SBT. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 22: “T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng”.

(51) TiÕt: 25 - TuÇn 13. Ngµy d¹y: 22/11/2012 Bµi 22:. T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Mô tả đợc TN về tác dụng từ của dòng điện. Trả lời đợc các câu hái tõ trêng tån t¹i ë ®©u. BiÕt c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. 2. Kỹ năng: Lắp đặt TN. Nhận biết từ trờng. 3. Thái độ: Ham, thích tìm hiểu hiện tợng vật lí. * GDBVMT: HS hiểu đợc tác hại của sóng điện từ và một số cách hạn chế t¸c h¹i h¹i cña sãng ®iÖn tõ. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Học sinh Mỗi nhóm: + 2 giá đỡ TN; 1công tắc; 1 biến trở; dây nối. + Nguồn điện 3V - 6V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá đỡ có trục thẳng đứng. 1 đoạn dây đồng dài 30cm. + 1 Ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): HS 1: Tr¶ lêi bµi 21.2 (SBT/26) HS 2: Tr¶ lêi bµi 21.3 (SBT/26) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - Lùc tõ: H§2: TÝnh chÊt tõ cña dßng ®iÖn: HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ TN trong 1 - ThÝ nghiÖm: H×nh 22.1. H22.1 (SGK/61). HS nªu môc tiªu cña TN vµ c¸ch bè trÝ, tiÕn hµnh TN. GV ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. C¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ quan s¸t hiÖn C1. Khi dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn tợng để trả lời câu C1. th× kim nam ch©m bÞ lÖch ®i. Khi ng¾t GV lu ý: + Dây dẫn phải đặt // với kim nam châm dòng điện thì kim nam châm lại trở về vÞ trÝ cò. khi cha cã dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn. 2 - KÕt luËn: (SGK) ? TN để chứng tỏ điều gì? GV th«ng b¸o kÕt luËn nh SGK. II - Tõ trêng: H§3: T×m hiÓu tõ trêng: GV: Trong TN trên nam châm đặt dới và // 1 - Thí nghiệm: víi d©y dÉn th× chÞu t¸c dông cña lùc tõ. Cã phải chỉ ở vị trí đó mới có lực từ tác dụng lªn kim nam ch©m hay kh«ng? ? Làm thế nào để trả lời câu hỏi này?  HS th¶o luËn nhãm ®a ra ph¬ng ¸n kiÓm tra. C¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ thèng nhÊt C2: Kim nam ch©m lÖch khái híng c©u tr¶ lêi C2 vµ C3. Bắc - Nam địa lí. GV hái: Kim nam ch©m lu«n chØ 1 híng ? TN chøng tá kh«ng gian xung quanh C3: x¸c định. nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã đặc điểm gì? ? VËy tõ trêng tån t¹i ë ®©u? 2 - LÕt luËn: (SGK) + Y/c HS nªu kÕt luËn vµ ghi vµo vë. Tõ trêng víi søc kháe con ngêi: * GDBVMT: GV giíi thiÖu c¸c kiÕn thøc 3-GV ®a ra mét sè biÖn ph¸p: vÒ sãng ®iÖn tõ: X©y dùng c¸c tr¹m ph¸t sãng ®iÖn tõ + Trong kh«ng gian, tõ trêng vµ ®iÖn tr- + xa khu d©n c. êng tån t¹i trong mét trêng thèng nhÊt lµ + Sö dụng điện thoại di động hợp lý, điện từ trờng. Sóng điện từ là sự lan đúng cách, sö dông ®iÖn tho¹i di truyền của điện từ trờng biến thiên trong động để đàmkhông tho¹i quá lâu (hàng giờ) để kh«ng gian. gi¶m thiÓu t¸c h¹i của sóng điện từ đối + C¸c sãng radio, sãng v« tuyÕn, ¸nh s¸ng víi c¬ thÓ, t¾t ®iÖn tho¹i khi ngủ hoặc để nh×n thÊy, tia X, tia gamma còng lµ sãng.

(52) ®iÖn tõ. C¸c sãng ®iÖn tõ truyÒn ®i mang theo n¨ng lîng. N¨ng lîng sãng ®iÖn tõ phụ thuộc vào tần số và cờng độ sóng. ? Làm thế nào để hạn chế ảnh hởng của sóng điện từ đến sức khỏe của con ngời?. xa ngêi. + Gi÷ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c tr¹m ph¸t sãng ph¸t thanh truyÒn h×nh mét c¸ch thÝch hîp. + T¨ng cêng sö dông truyÒn h×nh c¸p, điện thoại cố định, chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết. 4 - C¸ch nhËn biÕt tõ trêng: + Dïng nam ch©m thö ®a vµo kh«ng gian cÇn kiÓm tra. NÕu cã lùc tõ t¸c H§ 4: C¸ch nhËn biÕt tõ trêng: GV: Ngời ta không thể nhận biết từ trờng dụng lên kim nam châm thì nơi đó có trùc tiÕp b»ng gi¸c quan. VËy cã thÓ tõ trêng. III - VËn dông: nhËn biÕt tõ trêng b»ng c¸ch nµo? C4: §Æt kim nam ch©m lai gÇn d©y dÉn Hoạt động 5: Vận dụng - Củng cố: GV cho HS lµm c©u C4; C5; C6 vµo vë. AB. Nõu kim nam ch©m bÞ lÖch khái hớng Băc - Nam của địa lí thì trong dây HS trong líp th¶o luËn. GV cho HS nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ dÉn AB cã dßng ®iÖn. C5: Đó là TN đặt kim nam châm ở b¶n trong bµi vµ c¸ch bè trÝ TN. GV thông báo: TN trên gọi là TN Ơ-xtet. trạng thái t do. Khi đã đứng yên kim nam ch©m lu«n chØ híng B¾c - Nam 1HS đứng tại chỗ đọc phần ghi nhớ. của địa lí. C6: Kh«ng gian xung quanh kim nam ch©m cã tõ trêng. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + Lµm c¸c bµi tËp 22.1  22.4 (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 23 "Tõ phæ - §êng søc tõ".

(53) TiÕt: 26 - TuÇn 13. Ngµy d¹y: 24/11/2012 Bµi 23:. Từ phổ - đờng sức từ. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: BiÕt c¸ch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m. BiÕt cách vẽ các đờng sức từ và xác định chiều của đờng sức từ. 2. Kỹ năng: Nhận biết cực của nam châm. Vẽ đờng sức từ cho nam châm th¼ng vµ nam ch©m ch÷ U 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, khéo léo trong thao tác TN. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh Mçi nhãm: + 1 thanh nam ch©m th¼ng. 1 tÊm nhùa cøng trong cã m¹t s¾t. + 1 số kim nam châm nhỏ có trụ quay thẳng đứng III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): HS 1: Nêu đặc điểm của nam châm. Chữa bài 22.1 (SBT/27) HS2: Ch÷a bµi 22.2 vµ 22.3 (SBT/27) ĐVĐ: Bằng mắt thờng ta không nhìn thấy từ trờng. Vậy làm thế nào để có thể hình dung ra tõ trêng vµ nghiªn cu tõ tÝnh cña nã mét c¸ch thuËn lîi vµ dÔ dµng? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: ThÝ nghiÖm t¹o ra tõ phæ cña I - Tõ phæ: 1 - ThÝ nghiÖm: nam ch©m: HS tù nghiªn cøu TN HS nªu c¸c dông cô TN vµ c¸ch tiÕn hµnh TN. GV ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. GV lu ý: + Không để mạt sắt dày quá. + Không đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mÆt cña nam ch©m. C1: Mạt sắt đợc xăp xếp thành những HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN. đờng cong nối từ cực này sang cực kia §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u C1. cña nam ch©m. Cµng xa nam ch©m c¸c GV th«ng b¸o kÕt luËn. GV: Dựa vào hình ảnh từ phổ của nam đờng cong càng tha dần. châm ta có thể vẽ các đờng sức từ để 2 - Kết luận (SGK/63) nghiên cứu từ trờng. Vậy dờng sức từ đợc II - Đờng sức từ: 1 - Vẽ và xác định chiều của đờng vÏ nh thÕ nµo? HĐ 3: Vẽ và xác định chiều của đờng sức từ: søc tõ: HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu phÇn a.) (SGK/63) GV lu ý sửa sai vì HS có thể vẽ các đờng søc tõ c¾t nhau. GV hớng dẫn các nhóm làm TN nh phần C2: Trên mỗi đờng sức từ kim nam châm định hớng theo 1 chiều xác định b.) SGK/63 vµ tr¶ lêi c©u hái C2. GV thông báo quy ớc chiều của đờng sức tõ. HS đánh dấu chiều của đờng sức từ vừa vẽ đợc. HS tr¶ lêi c©u C3. ? Qua TN trªn ta rót ra kÕt luËn g×? GV th«ng b¸o kÕt luËn nh SGK/64.. C3: Bên ngoài thanh nam châm các đờng sức từ đều có chiều đi ra từ cực b¾c, vµ ®i vµo ë cùc nam. 2 - KÕt luËn. (SGK/64) III - VËn dông. H§ 4: Cñng cè - VËn dông: GV cho HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN t¹o C4: ë kho¶ng gi÷a 2 tõ cùc cña nam châm chữ U các đờng sức từ gần nh tõ phæ ë nam ch©m ch÷ U. song song víi nhau. §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi c©u C4..

(54) GV vÏ h×nh 23.5 vµ 23.6 (SGK) lªn b¶ng C5: vµ Y/c 2HS lªn b¶ng lµm c©u C5 vµ C6. C6: GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/64. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt + Lµm c¸c bµi tËp (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 24: “Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua.”.

(55) TiÕt: 27 - TuÇn 14. Ngµy d¹y: 29/11/2012 Bµi 24:. Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS so sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của nam châm thẳng. Vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây. Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống dây có dßng ®iÖn ch¹y qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn. 2. Kỹ năng: Làm từ phổ của từ trờng ống dây có dòng điện chạy qua. Vẽ đờng sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua. 3. Thái độ: Cẩn thận khéo léo khi làm TN. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh Mçi nhãm: + 1 tấm nhựa trong có mạt sắt và đợc luồn sẵn các vòng dây của ống dây. + 1 nguån ®iÖn 6V, 1 c«ng t¾c; 3 ®o¹n d©y nèi vµ 1 bót d¹. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): HS 1: Nêu đặc điểm của nam châm. Chữa bài 22.1 (SBT/27) HS2: Ch÷a bµi 22.2 vµ 22.3 (SBT/27) ĐVĐ: ĐVĐ: Chúng ta đã biết từ phổ của các đờng sức từ biểu diễn từ trờng của nam ch©m th¼ng. Xung quanh dßng ®iÖn còng cã tõ trêng. VËy tõ trêng cña èng d©y có dòng điện chạy qua đợc biểu diễn nh thế nào? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Tạo ra và quan sát từ phổ I - Từ phổ, đờng sức từ của èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. qua. HS đọc phần TN. ? §Ó t¹o ra tõ phæ cña èng d©y cã dßng 1 - ThÝ nghiÖm: ®iÖn ch¹y qua ta lµm nh thÕ nµo? CÇn C1: + Gièng nhau: PhÇn tõ phæ bªn nh÷ng dông cô g×? C¸c nhãm tiÕn hµnh TN (phÇn a) Tr¶ lêi ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi thanh nam ch©m th¼ng C1. đều giống nhau. C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C 2. GV cho các nhóm làm TN phần b) để trả + Khác nhau: Trong lòng cũng có các đờng mạt sắt đợc xắp xếp gần nh song lêi c©u C3. song víi nhau. C2: §êng søc tõ trong vµ ngoµi èng GV thông báo: Hai đầu của ống dây có dây tạo thành các đờng cong khép kín. C3: Dựa vào sự định hớng của kim dßng ®iÖn ch¹y qua còng lµ 2 tõ cùc. Đầu có các đờng sức từ đi ra gọi là cực nam châm, ta xác định đợc chiều của bắc. Đầu có các đờng sức từ đi vào gọi là đờng sức từ ở 2 cực của ống dây. + §êng søc tõ ®i ra ë 1 ®Çu vµ ®i vµo ë cùc nam. ®Çu kia cña èng d©y. ? Tõ kÕt qu¶ TN ë c©u C1, C2, C3 ta rót 2 - KÕt luËn.(SGK/66) ra kÕt luËn g×? - Quy t¾c n¾m tay ph¶i. GV tæ chøc cho HS th¶o luËn vµ rót ra II 1Chiều đờng sức từ của ống dây có kÕt luËn. dßng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµo Hoạt động 2: Quy tắc nắm tay phải. tè nµo? ? Tõ trêng do dßng ®iÖn sinh ra. VËy yÕu * ThÝ chiều của các đờng sức từ có phụ thuộc * Kếtnghiệm: luận: Chiều đờng sức từ của vµo chiÒu dßng ®iÖn kh«ng? dßng ®iÖn trong èng d©y phô thuéc vµo + Làm thế nào để kiểm tra đợc điều đó. chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng C¸c nhãm tiÕn hµnh TN rót ra kÕt luËn. GV: Để xác định chiều đờng sức từ trong dây. èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua, kh«ng 2 - Quy t¾c n¾m tay ph¶i: ph¶i lóc nµo còng cÇn cã kim nam ch©m để tiến hành TN. Mà ngời ta sử dụng quy tắc nắm tay phải có thể xác định dễ dµng..

(56) + Y/c HS nghiªn cøu quy t¾c. GV híng dÉn HS sö dông quy t¾c 1 c¸ch tØ mØ (Y/c HS c¶ líp gi¬ tay ph¶i lµm theo). Hoạt động 3: Vận dụng - Củng cố: GV cho 3 HS lªn b¶ng lµm c©u C4, C5, C6. + Y/c HS trong líp nhËn xÐt. GV cho HS nªu l¹i quy t¾c n¾m tay ph¶i. III - VËn dông: C4: A lµ cùc b¾c, B lµ cùc nam. C5: Kim sè 5 bÞ sai chiÒu. + ChiÒu dßng ®iÖn ®i vµo ®Çu A vµ ®i ra ë ®Çu B. C6: §Çu A lµ cùc b¾c. §Çu B lµ cùc nam. HS nªu l¹i quy t¾c n¾m tay ph¶i.. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt + Lµm c¸c bµi tËp (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 25 “Sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp - Nam ch©m ®iÖn”.

(57) TiÕt: 28 - TuÇn 14. Ngµy d¹y: 1/12/2012 Bµi 25:. Sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp Nam ch©m ®iÖn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt và thép. Giải thích đợc vì sao ngời ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện. Nêu đợc 2 cách làm tăng lực tõ cña nam ch©m ®iÖn t¸c dông lªn 1 vËt. 2. Kỹ năng: Mắc đợc mạch điện theo sơ đồ. Sử dụng biến trở trong mạch. Sử dông c¸c dông cô ®o ®iÖn. 3. Thái độ: Thực hiện an toàn điện. Yêu thích môn học. * GDBVMT: Sö dông nam ch©m ®iÖn thu gom c¸c bôi s¾t lµm s¹ch m«i trêng. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh Mçi nhãm: 1 èng d©y cã kho¶ng 500 - 700 (Vßng), 1 la bµn; 1 gi¸ TN; 1 biÕn trë; 1 c«ng t¾c; 1 nguån ®iÖn 3V - 6V. 5 ®o¹n d©y nèi; 1 Ýt ®inh ghim b»ng s¾t. 1 lâi s¾t non vµ 1 lõi thép đặt vừa trong lòng ống. 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): ? Tác dụng từ của dòng điện đợc biểu hiện nh thế nào? ? Nêu cấu tạo và hoạt động của nam châm điện đã học ở lớp 7? ? Trong thực tế nam châm điện đợc dùng để làm gì? ĐVĐ: Chúng ta biết sắt và thép đều là vật từ. Vậy sắt và thép có nhiễm từ giống nhau kh«ng? T¹i sao lâi cña nam ch©m ®iÖn l¹i lµ lâi s¾t non mµ kh«ng ph¶i lµ lâi thÐp? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: Lµm TN vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t I - Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp: 1 - ThÝ nghiÖm. vµ thÐp. + Khi đóng công tắc K kim nam châm bÞ lÖch khái ph¬ng ban ®Çu. HS nghiªn cøu TN (SGK/68) + Khi đặt lõi sắt hoặc lõi thép trong lòng cuộn dây, đóng công tắc K góc lệch của GV giao dông cô TN cho c¸c nhãm vµ kim nam ch©m lín h¬n so víi trêng hîp kh«ng cã lâi s¾t hoÆc lâi thÐp. c¸c nhãm tiÕn hµnh TN.  Lâi s¾t vµ lâi thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. + Lâi s¾t lµm t¨ng t¸c dông tõ m¹nh h¬n lâi thÐp trong èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. C1: Ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y: Tr¶ lêi C1. §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. + Lâi s¾t non bÞ mÊt hÕt tõ tÝnh. ? Qua TN (H25.1 và H25.2) em rút ra + Lõi thép vẫn giữ đợc từ tính. 2 - KÕt luËn. kÕt luËn g×? GV th«ng b¸o vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ * KÕt luËn (SGK/68) * GDBVMT: thÐp. + Loµi chim bå c©u cã mét kh¶ n¨ng GV giíi thiÖu: + Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim đặc biệt, đó là có thể xác định đợc phcó nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng ơng hớng chính xác trong không gian. các nam châm điện để thu gom bụi, vụn Sở dĩ nh vậy bởi vì trong bộ não của s¾t lµm s¹ch m«i trêng lµ mét gi¶i ph¸p chim bå c©u cã c¸c hÖ thèng nh la bµn, chúng đợc định hớng theo từ trờng Trái hiÖu qu¶. Đất. Sự định hớng này có thể bị đảo lén nÕu trong m«i trêng cã qu¸ nhiÒu nguån ph¸t sãng ®iÖn tõ. V× vËy, b¶o vÖ m«i trêng tr¸nh ¶nh hëng tiªu cùc cña sãng ®iÖn tõ lµ gãp phÇn b¶o vÖ thiªn nhiªn..

(58) H§3: T×m hiÓu nam ch©m ®iÖn. HS nghiªn cøu TN (H25.3) HS c¸c nhãm th¶o luËn C2. ?Em h·y nªu ý nghÜa con sè? (1000 - 1500) vµ (1A - 22 Ω ) GV cho HS lµm TN trong trêng hîp: + T¨ng dßng ®iÖn. + T¨ng sè vßng d©y. HS tiÕn hµnh TN. II - Nam ch©m ®iÖn: C2: + CÊu t¹o: Gåm 1 èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt ta cã thÓ sö dông èng d©y ë trêng hîp 1000(Vßng) hoÆc 1500 (Vòng) để nối 2 đầu của ống dây víi nguån ®iÖn. + Con sè (1A - 22) cho biÕt èng d©y dùng đợc dòng điện tối đa là 1A. ống d©y cã ®iÖn trë 22 C3: III - VËn dông: C4: C5: Ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña nam ch©m. C6: + Cã thÓ chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn cùc m¹nh b»ng c¸ch t¨ng sè vßng d©y và tăng cờng độ dòng điện qua ống d©y. + ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn qua èng d©y th× nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. + §æi tªn cùc cña nam ch©m b»ng c¸ch đổi chiều dòng điện qua ống dây đó.. HS tr¶ lêi c©u C3. + Nam ch©m b m¹nh h¬n nam ch©m a + Nam ch©m d m¹nh h¬n nam ch©m c + Nam ch©m e m¹nh h¬n nam ch©m b vµ d. H§ 4: VËn dông - Cñng cè. C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4; C5; C6. V× khi ch¹m vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh 1 nam ch©m, mÆt kh¸c kÐo lµm b»ng thÐp nªn sau khi kh«ng cßn tiÕp sóc víi nam ch©m nữa nó vẫn giữ đợc từ tính. ? Qua bài ta cần nắm đợc những kiến thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ SGK/69 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt + Lµm c¸c bµi tËp (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 26 “øng dông cña nam ch©m”.

(59) TiÕt: 29 - TuÇn 15. Ngµy d¹y: 6/12/2012 Bµi 26:. øng dông cña nam ch©m. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: + Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm điện trong rơle, chuông báo động,... Kể tên đợc 1 số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kĩ thuật. 2. Kỹ năng: Phân tích, tổng hợp kiến thức. Giải thích đợc hoạt động của nam ch©m ®iÖn. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò to lớn của vật lí học, từ đó có ý thức học tập, yêu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Phãng to h×nh 26.2 ; 26.3 ; 26.4 2. Häc sinh Mçi nhãm: 1 èng d©y kho¶ng 100 (vßng). §êng kÝnh cña cuén d©y kho¶ng 3cm. 1 gi¸ TN; 1 biÕn trë; 1 c«ng t¾c; 1 nguån ®iÖn 6V. 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. 1 nam châm chữ U; 5 đoạn dây nối. 1 loa điện có thể tháo gỡ để lộ rõ cấu tạo bªn trong gåm: (èng d©y, nam ch©m, mµng loa). III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): HS1: Ch÷a bµi 25.1 (SBT/31) HS1: Ch÷a bµi 25.2 (SBT/31) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 2: Nguyên tắc cấu tạo hoạt động I - Loa điện: 1 - Nguyên tắc cấu tạo hoạt động của cña loa ®iÖn. GV: Loa ®iÖn lµ 1 trong nh÷ng øng dông loa ®iÖn: a. ThÝ nghiÖm: quan träng nhÊt cña nam ch©m. + Khi có dòng điện không đổi chạy HS đọc SGK phần a) rồi tiến hành TN. ?Có hiện tợng gì xảy ra đối với ống dây qua ống dây thì ống dây chuyển động. + Khi cờng độ dòng điện biến thiên trong 2 trêng hîp trªn? (T¨ng, gi¶m) ch¹y qua èng d©y th× èng GV nªu l¹i kÕt luËn. GV: Đó chính là nguyên tắc hoạt động dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa 2 cùc cña nam ch©m. cña loa ®iÖn. 2 - CÊu t¹o cña loa ®iÖn: ?VËy loa ®iÖn cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? HS t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn trong SGK, kÕt hîp víi loa ®iÖn trong bé TN. GV treo H26.2 phãng to lªn b¶ng. Gäi 1 HS nªu cÊu t¹o cña loa ®iÖn b»ng c¸ch chØ c¸c bé phËn trªn h×nh vÏ. GV: Chúng ta đã biết khi vật dao động th× ph¸t ra ©m thanh. II - R¬le ®iÖn tõ: ?Vậy quá trình biến đổi dao động điện 1 - Cấu tạo của rơle điện từ: thµnh ©m thanh diÔn ra nh thÕ nµo? HĐ 3: Cấu tạo và hoạt động của rơle ®iÖn tõ: HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:.

(60) ? R¬le ®iÖn tõ lµ g×? ? ChØ ra c¸c bé phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ? ? Nªu t¸c dông cña mçi bé phËn? HS hoạt động cá nhân để hoàn thành C1.. C1: K đóng nam châm điện hút thanh sắt  đóng mạch điện 2. 2 - Hoạt động của rơle điện từ:. III - VËn dông: C3: “§îc”. V× khi ®a l¹i gÇn vÞ trÝ cã GV giới thiệu hoạt động của Rơle điện mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt s¾t ra khái m¾t. tõ. C4:Khi cờng độ dòng điện qua động cơ H§ 4: VËn dông - Cñng cè: vît qu¸ møc cho phÐp --> T¸c dông tõ C¸ nh©n HS hoµn thµnh C3 vµ C4. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc của nam châm điện mạnh lên thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh nh÷ng kiÕn thøc g×? sắt S làm cho mạch tự động ngắt. GV cho 1 HS đọc phần ghi nhớ.. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt + Lµm c¸c bµi tËp (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 27: “Lùc ®iÖn tõ”.

(61) TiÕt: 30 - TuÇn 15. Ngµy d¹y: 8/12/2012 Bµi 27:. lùc ®iÖn tõ. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Mô tả đợc TN chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ, sử dụng các biến trở và các dụng cụ điện. Vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam châm. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò to lớn của vật lí học, từ đó có ý thức học tập, yêu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tranh vÏ H27.2; H 27.4; H27.5 2. Häc sinh Mçi nhãm: 1 nam ch©m ch÷ U; 1 nguån ®iÖn 6V; 1 biÕn trë 20 Ω - 2A. 1 bé TN vÒ lùc ®iÖn tõ. 1 c«ng t¾c. 1 Ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): 1 HS tr×nh bµy l¹i TN ¥-xtÐt chøng tá dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ.  HS dù ®o¸n hiÖn tîng. §V§: Dßng ®iÖn t¸c dông lùc tõ lªn kim nam ch©m. VËy ngîc l¹i nam ch©m cã t¸c dụng lực từ lên dòng điện không?Để biết đợc điều đó chúng ta cùng nghiên cứu bài häc h«m nay. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y I - t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua: ch¹y qua: HS nghiªn cøu TN ë H27.1 SGK/73. 1 - ThÝ nghiÖm: GV giao dông cô cho c¸c nhãm. C1: Khi đóng công tắc đoạn dây dẫn C¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ tr¶ lêi C1. ? Qua kÕt qu¶ TN em h·y so s¸nh víi dù AB bÞ hót vµo (®Èy ra ngoµi) nam châm. Nh vậy từ trờng đã tác dụng lực đoán ban đầu để rút ra kết luận? ®iÖn tõ lªn d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua. 2 - KÕt luËn: (SGK/73). HS nªu kÕt luËn vµ ghi kÕt luËn vµo vë. II - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ Quy t¾c bµn tay tr¸i: H§ 3: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. GV: Tõ kÕt qu¶ TN trªn ta thÊy d©y AB bÞ hót vµo hoÆc bÞ ®Èy ra tøc lµ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ ë c¸c nhãm lµ kh¸c nhau. 1 - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc Theo em chiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? vµo nh÷ng yÕu tè nµo? ?Phải làm TN nh thế nào để kiểm tra? a) ThÝ nghiÖm (H27.1) C¸c nhãm tiÕn hµnh TN kiÓm tra. ?Từ kết quả TN kiểm tra em rút ra đợc b)Kết luận: Chiều của lực điện từ tác kÕt luËn g×? GV: Làm thế nào để xác định đợc chiều dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào lực điện từ khi biết chiều dòng điện chạy chiều dòng điện và chiều của đờng sức tõ. qua dây dẫn và chiều đờng sức từ?  HS đọc thông báo ở mục 2 “Quy tắc 2 - Quy tắc bàn tay trái: (SGK/74) bµn tay tr¸i” GV treo tranh vÏ H27.2 lªn b¶ng vµ cho c¶ líp t×m hiÓu râ quy t¾c bµn tay tr¸i. III - VËn dông: GV cho 2 HS đọc quy tắc ở SGK/74. C2: Dßng ®iÖn ®i tõ B  A H§4: VËn dông - Cñng cè. C3: Díi lµ cùc b¾c, trªn lµ cùc nam. GV treo b¶ng phô vÏ c¸c h×nh; H27.3; (§êng søc tõ híng tõ phÝa díi lªn) H 27.4; H27.5 lªn b¶ng. C4: HS lµm C2, C3, C4 råi lªn b¶ng ch÷a..

(62) ?ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo (H.a): Khung quay theo chiÒu kim nh÷ng yÕu tè nµo? đồng hồ. ?Nªu quy t¾c bµn tay tr¸i? (H.b): CÆp lùc kh«ng cã t¸c dông lµm khung quay. (H.c): CÆp lùc cã t¸c dông lµm khung quay ngợc chiều kim đồng hồ. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt + Lµm c¸c bµi tËp (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 28 “§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”.

(63) TiÕt: 31 - TuÇn 16. Ngµy d¹y: 13/12/2012. Bµi 28: §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Mô tả đợc các bộ phận chính và giải thích đợc hoạt động của động cơ điện một chiều. Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận trong động cơ điện một chiều. Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động. 2. Kỹ năng: Vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định chiều của lực điện từ, biểu diễn lực điện từ. Giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò to lớn của vật lí học, từ đó có ý thức học tập, yêu thÝch m«n häc. * GDBVMT: Cải tiến, thay thế động cơ; sử dụng động cơ điện một chiều hợp lí. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 mô hình động cơ điện 1chiều có thể hoạt động đợc. 1 nguån ®iÖn 6V. 2. Häc sinh: Mçi nhãm: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): HS1: Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i. Ch÷a bµi 27.1(SBT) HS2: Ch÷a bµi 27.2 (SBT) §V§: NÕu ®a liªn tôc dßng ®iÖn vµo trong khung d©y th× khung d©y sÏ liªn tôc chuyển động quay trong từ trờng của nam châm. Nh thế ta sẽ có 1 động cơ điện mà bµi häc h«m nay chóng ta nghiªn cøu. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - Nguyªn t¾c cÊu t¹o vµ hoạt động của động cơ HĐ 2: Cấu tạo của động cơ điện 1 chiều. điện một chiều: 1 - Các bộ phận chính của động cơ HS đọc phần 1 SGK, quan sát mô hình. ? Em h·y chØ ra nh÷mg bé phËn chÝnh ®iÖn 1 chiÒu: + Khung d©y dÉn. của động cơ điện 1 chiều? + Nam ch©m. GDBVMT: GV giíi thiÖu mét sè hiÖn t- + Cæ gãp ®iÖn. ợng có hại cho sức khỏe và môi trờng khi * Sự ảnh hởng của động cơ điện một chiều đến đời sống và sức khỏe: động cơ hoạt động: + Khi động cơ điện một chiều hoạt động, t¹i c¸c cæ gãp xuÊt hiÖn c¸c tia löa ®iÖn + T¸c h¹i: kÌm theo kh«ng khÝ cã mïi khÐt. C¸c tia löa ®iÖn nµy lµ t¸c nh©n sinh ra khÝ NO, NO2 cã mïi h¾c. + Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hởng đến hoạt động của c¸c thiÕt bÞ ®iÖn kh¸c (nÕu cïng m¾c vµo m¹ng ®iÖn) vµ g©y nhiÔu c¸c thiÕt bÞ v« + C¸ch kh¾c phôc: tuyến truyền hình gần đó. ? §Ó kh¾c phôc c¸c hiÖn tîng trªn ta ph¶i lµm g×? + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều 2 - Hoạt động của động cơ điện một víi c¸c thiÕt bÞ thu ph¸t sãng ®iÖn tõ. HĐ3: Hoạt động của động cơ điện 1 chiều: chiÒu. HS đọc phần thông báo và nêu nguyên tắc hoạt động của động của động cơ điện C2: Khung d©y sÏ quay do t¸c dông 1 chiÒu. cña 2 lùc. HS hoạt động cá nhân trả lời C1 và C2. 3 - KÕt luËn: SGK/77 GV cho HS th¶o luËn rót ra kÕt luËn II - sự biến đổi năng lợng GV cho HS lµm TN cña c©u C3. HĐ 4: Sự biến đổi năng lợng trong trong động cơ điện:.

(64) động cơ điện. ? Khi hoạt động, động cơ điện chuyển ho¸ tõ d¹ng n¨ng lîng nµo sang d¹ng n¨ng lîng nµo? H§ 6: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân để trả lời C5, C6, C7. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc nh÷ng c«ng thøc g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK.. §®iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng. IV - VËn dông: C5: Quay ngợc chiều kim đồng hồ. C6: V× nam ch©m vÜnh cöu kh«ng t¹o ra đợc từ trờng mạnh nh nam châm điện. C7: + §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu: Qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m, m¸y giÆt.... + §éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu: Bé phËn quay trong đồ chơi của trẻ em...... 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp ë SBT + §äc, nghiªn cøu c¸c bµi tËp bµi 30 - SGK..

(65) TiÕt: 32 - TuÇn 16. Ngµy d¹y: 15/12/2012. Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định đờng sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngợc lại. Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đờng sức từ. Hoặc chiều của đờng sức từ (hoặc chiều của dòng điện) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn. 2. Kü n¨ng: Gi¶i bµi tËp ®inh tÝnh phÇn tõ. KÜ n¨ng suy luËn vµ vËn dông kiªn thøc vµo thùc tÕ. KÜ n¨ng lµm TN kiÓm tra. 3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ,trung thực, tinh thần hợp tác nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 èng d©y cã kho¶ng 500 - 700(vßng). 1 thanh nam ch©m. 1 sîi d©y m¶nh dµi 20cm; gi¸ TN; nguån ®iÖn 6V; c«ng t¾c. M« h×nh khung d©y trong tõ trêng cña nam ch©m. Ghi s½n bµi tËp ra b¶ng phô. 2. Häc sinh: Mçi nhãm: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): ? Phát biểu quy tắc nắm tay phải? Quy tắc nắm tay phải để làm gì? ? Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: Gi¶i bµi 1 Bµi 1: a) Cùc nam cña nam ch©m bÞ hót vµo GV treo b¶ng phu ghi ®Çu bµi cña bµi 1. ®Çu B cña èng d©y. V× ®Çu B cña èng HS hoạt động nhóm tìm cách giải. d©y lµ cùc b¾c. ? Có hiện tợng gì xảy ra đối với thanh nam ch©m? V× sao? b) Nếu đổi chiều dòng điện thì đầu B ? Nếu đổi chiều dòng điên. Em hãy xác của ống dây trở thành cực nam  Đầu định lại cực của ống dây? cùc b¾c cña nam ch©m bÞ hót vµo èng + Có hiện tợng gì xảy ra đối với thanh dây. nam ch©m? V× sao? C¸c nhãm lµm TN kiÓm tra 2 trêng hîp trªn. H§ 3: Gi¶i bµi 2. GV treo b¶ng phô ghi ®Çu bµi cña bµi 2. ? KÝ hiÖu (+) vµ (.) quy íc ®iÒu g×? ? §Ó lµm bµi tËp nµy ta ph¶i ¸p dông quy t¾c nµo? ? Em h·y nªu l¹i quy t¾c bµn tay tr¸i? GV cho HS lªn b¶ng lµm bµi tËp. HS1: Lµm phÇn a.) HS2: Lµm phÇn b.) HS3: Lµm phÇn c.) GV cho HS kh¸c lªn kiÓm tra l¹i kÕt qu¶. GV nhËn xÐt. H§ 4: Gi¶i bµi 3. GV treo b¶ng phô ghi ®Çu bµi cña bµi 3. 1 HS lên bảng xác định và biểu diễn cặp lùc F1 vµ F2 t¸c dông lªn c¸c ®o¹n d©y AB vµ CD.. Bµi 2:. Bµi 3: a) Lùc F1 t¸c dông lªn ®o¹n d©y AB cã chiÒu híng xuèng díi. Lùc F2 t¸c dông lªn ®o¹n d©y CD cã chiÒu híng lªn trªn. b) CÆp lùc F1 vµ F2 lµm cho khung ? CÆp lùc F1 vµ F2 cã lµm cho khung d©y quay theo chiÒu ngợc chiều kim đồng.

(66) quay kh«ng? Quay theo chiÒu nµo? hå. ? §Ó khung d©y quay theo chiÒu ngîc l¹i c) §Ó khung quay theo chiÒu ngîc l¹i th× ph¶i lµm thÕ nµo? thì phải đổi chiều dòng điện hoặc đổi chiều đờng sức từ. H§ 5: Cñng cè: GV híng dÉn HS nhËn xÐt vµ ®a ra c¸c bíc chung khi gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm bµi tËp ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 31 “HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ”..

(67) TiÕt: 33 - TuÇn 17. Ngµy d¹y: 20/12/2012. Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Làm TN dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện. Sử dụng đợc đúng 2 thuật ngữ mới đó là dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng điện từ. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ,trung thực, tinh thần hợp tác nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: Cuộn dây có gắn 2 bóng đèn LED. 2 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh. 1 nam châm điện và 2 pin 1,5V. 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn. 1 đinamô xe đạp đã bóc 1 phần vỏ bọc bên ngoài đủ để nhìn thấy nam châm và cuộn d©y ë trong. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ1: Cấu tạo và hoạt động của I - Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp: đinamô xe đạp. GV đặt vẫn đề nh SGK. GV đa đinamô xe đạp đã tháo vỏ, kết hîp víi h×nh 31.1 ë SGK cho c¶ líp quan s¸t cÊu t¹o bªn trong. ? Đinamô xe đạp có bộ phận chính là gì? ? Đinamô xe đạp bộ phận nào hoạt động g©y ra dßng ®iÖn? II - Dùng nam châm để tạo GV cho 2 HS lên quay đinamô xe đạp có ra dòng điện: 1 - Dïng nam ch©m vÜnh cöu. nối với bóng đèn. H§ 2: C¸ch dïng nam ch©m vÜnh cöu * ThÝ nghiÖm 1: để tạo ra dòng điện. Xác định trong trờng hợp nào thì nam châm vĩnh cửu t¹o ra dßng ®iÖn. GV cho c¸c nhãm nghiªn cøu TN. ? Khi nµo cã dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong cuén d©y? ? Nếu để nam châm đứng yên, ta dịch C1: Dòng điện xuất hiện trong cuộn chuyÓn cuén d©y l¹i gÇn hoÆc ra xa th× cã d©y dÉn kÝn trong trêng hîp dÞch dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong cuén d©y kh«ng? chuyÓn nam ch©m l¹i gÇn hoÆc ra xa cuén d©y. HS tr¶ lêi C1, C2. C2: Nếu để nam châm đứng yên, ta GV cho c¸c nhãm tiÕn hµnh TN kiÓm tra. dÞch chuyÓn cuén d©y l¹i gÇn hoÆc ra xa th× cã dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong ? Qua 2 TN trªn em rót ra nhËn xÐt g×? ? Nam ch©m ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng cuén d©y. * NhËn xÐt: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong điện đợc không? cuén d©y dÉn kÝn khi ta ®a 1 ®Çu cña nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y hoÆc ngîc l¹i. 2 - Dïng nam ch©m ®iÖn: HĐ 3: Cách dùng nam châm điện để tạo * Thí nghiệm 2: ra dòng điện. Xác định trong trờng hợp nµo th× nam ch©m ®iÖn t¹o ra dßng ®iÖn. GV cho c¸c nhãm nghiªn cøu TN 2 vµ tiÕn hµnh TN. C3: Cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng.

(68) GV lu ý: CÇn ®a lâi s¾t vµo s©u trong cuén d©y. C¸c nhãm th¶o luËn c©u C3. GV hái: ? Khi đóng (ngắt) mạch điện thì dòng điện có cờng độ thay đổi nh thế nào? ? Từ trờng của nam châm có thay đổi nh thÕ nµo? GV chèt l¹i nhËn xÐt nh SGK.. điện khi đóng hoặc ngắt mạch của nam ch©m ®iÖn. + Khi đóng (ngắt) mạch điện thì cờng độ dòng điện trong mạch tăng (giảm). + Tõ trêng cña nam ch©m ®iÖn còng t¨ng (gi¶m) * NhËn xÐt: (SGK/86) IIi - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ:. H§ 4: Dßng ®iÖn c¶m øng vµ hiÖn tîng C4: Trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng c¶m øng ®iÖn tõ: ®iÖn c¶m øng. GV cho HS đọc thông báo SGK/86. ? Qua TN 1 vµ 2 em h·y cho biÕt khi C5: §óng lµ nhê nam ch©m ta cã thÓ nµo th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? t¹o ra dßng ®iÖn. H§ 5: VËn dông - Cñng cè. GV cho c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C4 C¸c nhãm lµm TN kiÓm tra. C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C5. ? Qua bài học hôm nay ta cần nắm đợc nh÷ng kiÕn thøc g×? 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp 31 ë SBT + §äc vµ nghiªn cøu kÜ bµi 32 “§iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng”.

(69) TiÕt: 34 - TuÇn 17. Ngµy d¹y: 22/12/2012. Bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Xác định đợc có sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn khi lµm TN víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m điện. Dựa trên quan sát TN xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ tØ mØ TN. Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3. Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. * GDBVMT: Thay thế động cơ nhiệt bằng động cơ điện, sử dụng năng lợng sạch. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của 1 nam châm.Kẻ sẵn bảng 1 (SGK/88) ra bảng phụ.1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED.1 thanh nam châm có trục quay vu«ng gãc víi thanh. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: ? Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín? GV: Có trờng hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà không xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng? HS ®a ra dù ®o¸n. GV làm TN cho nam châm chuyển động quanh trục của nam châm trùng với trục cña èng d©y  §Ó kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 2: Khảo sát sự biến thiên của số đ- I - sự biến đổi số đờng sức êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y. cuén d©y dÉn kÝn. C1: + Số đờng sức từ tăng. HS đọc thông báo SGK/87. + Số đờng sức từ Không đổi. HS quan sát mô hình và thảo luận để trả + Số đờng sức từ giảm. lêi c©u C1. + Số đờng sức từ tăng. ? Vậy điều kiện để xuất hiện dòng điện c¶m øng lµ ®iÒu kiÖn nh thÕ nµo? HS trong líp tham gia th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt. HS lªn b¶ng hoµn thµnh b¶ng 1. GV ®a ra m« h×nh (h×nh 32.1 - SGK/87) HS quan sát mô hình, đọc câu C1. *NhËn xÐt 1: (SGK/87) HS thảo luận chung để rút ra nhận xét. II - §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng GV ®a ra nhËn xÐt nh SGK/87. c¶m øng: H§ 3: T×m mqh gi÷a sù t¨ng, gi¶m cña ®iÖn C2: B¶ng số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S C3: Khi số1: đờng sức từ xuyên qua tiết của cuộn dây dẫn kín với sự xuất hiện diện S của cuộn dây biến đổi (Tăng dßng ®iÖn c¶m øng. GV treo b¶ng 1 lªn b¶ng vµ Y/c HS lªn hay gi¶m)  XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn. bảng để hoàn thành bảng 1. ? Tõ kÕt qu¶ b¶ng 1 em h·y cho biÕt khi *NhËn xÐt 2: (SGK/88) nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? C4: + Khi ng¾t m¹ch: I  0. Tõ trêng cña ? Từ kết quả của C2 và C3 em rút ra nam châm yếu đi, số đờng sức từ xuyên nhËn xÐt g×? qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m  XuÊt HS vận dụng nhận xét để trả lời C4. hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. ? Từ 2 nhận xét trên em rút ra đợc kết + Khi đóng mạch: I tăng. Từ trờng của luËn g×? nam châm mạnh lên, số đờng sức từ.

(70) * GDBVMT: GV cung cÊp c¸c kiÕn thøc vÒ m«i trêng: + Dßng ®iÖn sinh ra tõ trêng vµ ngîc l¹i tõ trêng l¹i sinh ra dßng ®iÖn. §iÖn trêng vµ tõ trêng tån t¹i trong mét thÓ thèng nhÊt gäi lµ ®iÖn tõ trêng. + §iÖn n¨ng lµ nguån n¨ng lîng cã nhiÒu u ®iÓm: dÔ sö dông, dÔ chuyÓn hãa thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c, dÔ truyÒn t¶i ®i xa…, nên ngày càng đợc sử dụng phổ biến. + ViÖc sö dông ®iÖn n¨ng kh«ng g©y ra c¸c chất thải độc hại cũng nh các tác nhân gây ô nhiÔm m«i trêng nªn ®©y lµ mét nguån n¨ng lîng s¹ch. GV: Do đó cần tăng cờng sử dụng năng lợng ®iÖn thay cho c¸c d¹ng n¨ng lîng hãa th¹ch (Than, dầu mỏ, khí đốt, …). + Thay thÕ c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng sö dụng động cơ nhiệt bằng các phơng tiện giao thông sử dụng động cơ điện. + T¨ng cêng s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng b»ng c¸c nguån n¨ng lîng s¹ch: n¨ng lîng níc, n¨ng lîng giã, n¨ng lîng MÆt Trêi.. xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng  XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. *KÕt luËn: (SGK/88) *) GDBVMT:. III. VËn dông C5: Quay núm đinamô xe đạp  Nam ch©m quay. +Khi 1 cùc cña nam ch©m l¹i gÇn cuén dây  số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng  XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. + Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây  số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m  XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C6:. H§ 4: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân trả lời C5, C6. HS hoạt động cá nhân trả lời câu C5; C6 ? Qua bài học này ta cần nắm đợc điều gì? GV:Y/c HS đọc phần ghi nhớ SGK. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp 32 ë SBT + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học trong chơng trình..

(71) TiÕt: 35 - TuÇn 18 Ngµy d¹y: 27/12/2012 Bµi tËp vÒ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS đợc ôn lại các kiến thức về hiện tợng cảm ứng điện từ. 2. Kỹ năng: Vận dụng kiến thức để giải thích đợc một số hiện tợng có liên quan trong thùc tÕ. 3. Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: ? §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? ? HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ lµ g×? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS hoạt động cá nhân bài tập 32.1; 32.2. Bài tập 32. 1 SBT a, Dßng ®iÖn c¶m øng chØ xuÊt hiÖn trong cuén d©y kÝn trong thêi gian cã sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiết Một HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. diÖn cña cuén d©y. b, Khi số đờng sức từ qua tiết diện của S cuộn dây kín biến đổi thì trong cuộn d©y kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Bµi tËp 32. 2 SBT Th¶o luËn chung c¶ líp thèng nhÊt Ph¬ng ¸n C Bµi tËp 32. 3 SBT. HS trao đổi theo bàn.. Vì khi nam châm quay thì số đờng sức tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y thay đổi. Đại diện HS đứng tại chỗ trả lời. Bµi tËp 32. 4 SBT Th¶o luËn c¶ líp thèng nhÊt. HS đọc yêu cầu bài tập 32.4 ? §Ó cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn liªn tôc ta cÇn ®iÒu kiÖn g×? HS th¶o luËn trong bµn. Một HS đứng tại chỗ trả lời. Th¶o luËn chung c¶ líp thèng nhÊt. HS đọc yêu cầu bài tập 32.6. GV ®a h×nh vÏ lªn b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu. ? Thanh nam châm chuyển động nh thế nµo th× kh«ng t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng?. CÇn vÏ mét thiÕt bÞ gåm mét èng d©y kÝn, mét nam ch©m vµ mét bé phËn lµm cho cuén d©y dÉn hoÆc nam ch©m quay liªn tôc. Bµi tËp 32. 6 SBT. Ph¬ng ¸n D: Quay quanh trôc PQ..

(72) HS quan s¸t h×nh vÏ, tr¶ lêi. ? Vậy chọn đáp án nào? Bµi tËp 32.7 SBT: HS đọc nội dung bài tập 32.7, quan sát Khi khung dây quay quanh trục PQ thì h×nh vÏ. trong khung d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng HS th¶o luËn nhãm. điện cảm ứng. Vì khi đó, số đờng sức §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña khung d©y không thay đổi. Bµi tËp 32.8 SBT: Sai. Vì có những chuyển động tơng đối ? Nãi: "§iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn gi÷a nam ch©m vµ cuén d©y nhng sè ®c¶m øng trong mét cuén d©y kÝn lµ cã sù êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña chuyển động tơng đối giữa nam châm và cuộn dây không đổi. (Hình 32.3 cuộn dây" đúng hay sai? SBT/72) 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Xem lại các bài tập đã chữa. + Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học trong chơng trình. + TiÕt sau «n tËp HK I..

(73) TiÕt: 36 - TuÇn 18. Ngµy d¹y: 29/12/2012 ¤n tËp häc k× I. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Cñng cè kh¾c s©u l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n trong ch¬ng ®iÖn häc. Cñng cè kiÕn thøc vÒ tõ trêng, quy t¾c n¾m tay ph¶i, quy t¾c bµn tay tr¸i vµ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2. Kỹ năng: Giải bài tập về định luật ôm. Giải thích các hiện tợng về điện từ. 3. Thái độ: Rèn ý thức tự giác, tích cực, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi s½n c¸c c©u hái vµ bµi tËp. 2. Häc sinh: ¤n tËp kiÕn thøc ë ch¬ng I vµ ch¬ng II tõ bµi 21  Bµi 32. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: + Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín? GV: Có trờng hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà không xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng? HS ®a ra dù ®o¸n. GV làm TN cho nam châm chuyển động quanh trục của nam châm trùng với trục cña èng d©y  §Ó kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - LÝ thuyÕt Hoạt động 1: Củng cố lại lí thuyết. 1)I ch¹y trong d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi U. GV đặt câu hỏi và Y/c từng HS trả lời. 1)Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn phô thuéc nh thÕ nµo vµo hiÖu ®iÖn thÕ giữa 2 đầu giây dẫn đó? 2) Phát biểu và viết công thức của địmh 2)+ Định luật ôm phát biểu nh (SGK) luËt «m? + C«ng thøc: I = U R 3) Nªu c¸c tÝnh chÊt cña ®o¹n m¹ch gåm 3) C¸c tÝnh chÊt: R1 nt R2 vµ R1 // R2 §o¹n m¹ch nèi tiÕp: I = I1 = I2; GV cho 2 HS lªn b¶ng viÕt. U 1 R1 U = U1 + U2 ; R = R1 + R2; = U2. R2. §o¹n m¹ch song song: I = I1 + I2 ;. 1 1 1 = + R R1 R2 R .R I R Hay R = 1 2 ; 1 = 2 R 1+ R 2 I 2 R1 4.)§iÖn trë cña d©y dÉn tÝnh theo c«ng thøc nµo? 4.) C«ng thøc: R = . l S 5.)Biến trở dùng để làm gì?. U = U1 = U2 ;. 6.)Nªu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ c«ng cña dßng ®iÖn? 7.)Phát biểu và viết hệ thức của định luật Jun-Len-X¬. 8.)Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. 9.)Em hãy nêu đặc tính nhiễm từ của sắt vµ thÐp. 10.)Khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn? Hoạt động 2: Giải bài tập. GV nªu bµi tËp:. 5.) Biến trở dùng để điều chỉnh cờng độ dòng điện trong mạch. 6.)C«ng thøc c«ng suÊt ®iÖn P = U.I ; P = I2.R ; P = U2/ R + C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn A = P.t = U.I.t 7) HÖ thøc: Q = I2. R.t (J) Q = 0,24. I2. R.t (Calo) 8) Ph¸t biÓu quy t¾c nh SGK. 9) S¾t vµ thÐp cïng nhiÔm tõ. Sau khi bị nhiễm từ thì thép giữ đợc từ tính lâu dài còn sắt không giữ đợc từ tính. 10) Khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. II - Bµi tËp.

(74) Bµi 1: Cho m¹ch ®iÖn gåm R1 nt R2. Bµi tËp 1: Biết R1 = 20 Ω chịu đợc dòng điện tối đa + Chọn (C) là 2A. R2 = 40 Ω chịu đợc dòng điện tối +Vì R1 nt R2 =>R = 60 Ω . Đoạn đa là 1,5A. Phải đặt vào 2 đầu đoạn mạch mạch cho I lớn nhất chạy qua là 1,5A =>U = I.R = 60.1,5 = 90V mét hiÖu ®iÖn thÕ tèi ®a lµ bao nhiªu? A. 210V. B 120V. C 90V. D.100V HS c¶ líp th¶o luËn, tr¶ lêi, giait thÝch. Bµi 2: §Ó n©ng 1 vËt cã träng lîng Bµi tËp 2: 2000(N) lªn cao 15m trong thêi gian + Chän (B) 40(s) phải dùng động cơ có công suất + Vì để đa vật lên cần công suất là: nµo díi ®©y? P = A = P . h =2000 .15 = 750W A. 120KW. B.0,8KW. t t 40 C. 75W. D 7,5KW P = 7,5KW HS c¶ líp th¶o luËn, tr¶ lêi, giait thÝch. Bài 3: Hai bọng đèn có cùng hiệu điện Bài tập 3: thế định mức U1 = U2 = 6V. Khi sáng b×nh thêng th× cã ®iÖn trë t¬ng øng lµ: b) BiÕn trë qu¸n b»ng d©y Nikªlin cã: R1 = 8 Ω ; R2 = 12 Ω .  = 0,4.10-6 Ω m. ChiÒu dµi cña d©y a) Cần phải mắc 2 bóng đèn này với 1 là 2m, dây tiết diện tròn. Tính đờng biÕn trë cã ®iÖn trë lµ bao nhiªu vµo kÝnh cña tiÕt diÖn. BiÕt biÕn trë cã hiÖu nguồn điện có hiệu điện thế là U = 9V để điện thế định mức là U’ = 30V, cờng 2 đèn sáng bình thờng? Vẽ sơ đồ mạch độ dòng điện định mức là I’ = 2A. ®iÖn? GV: Để tính đờng kính ta phải tính đợc tiÕt diÖn cña d©y. +TiÕt diÖn S tÝnh nh thÕ nµo? 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Ôn tập và xem lại toàn bộ chơng trình đã học. + Xem lại các dạng bài tập đã chữa..

(75) TiÕt: 37 - TuÇn 19 Ngµy d¹y: .../1/2012 kiểm tra học kì I (đề PGD) A. §Ò kiÓm tra I. Tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trớc đáp án đúng Câu 1: Trong các công thức sau đây công thức nào không đúng với đoạn mạch mắc song song: 1 1 1   D. R R1 R 2. A. I= I1+ I2 B. U= U1= U2 C. R= R1= R2 C©u 2: Mét vËt d·n cã ®iÖn trë b»ng 40 , hiÖu ®iÑn thÕ g÷a hai ®Çu vËt dÉn b»ng A. 1 A B. 2 A C. 0,5 A D. 0,25 A Câu 3: Một biến trở dài 20 m đợc làm bằng hợp kin nikêlin có điện trở suất là 0,4. 10-6 m, tiÕt diÖn 0, 5 mm2. §iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë lµ: A. R = 1,6  B. R = 16  C. R = 25  D. Mét kÕt qu¶ kh¸c Câu 4: Định luật Jun - Len xơ cho biết điện năng biến đổi thành: A. NhiÖt n¨ng B. quang n¨ng C. ho¸ n¨ng D. C¬ n¨ng C©u 5: ViÖc lµm nµo sau ®©y kh«ng an toµn khi sö dông ®iÖn? A. M¾c nèi tiÕp cÇu ch× lo¹i phï hîp cho mçi dông cô ®iÖn B. Sö dông d©y dÉn cã vá bäc c¸ch ®iÖn C. Lµm thÝ nghiÖm víi nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ 45V D. Rút phích cắm bóng đèn ra khỏi ổ lấy điện Câu 6: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về động cơ điện 1 chiều? A. Sö dông trùc tiÕp n¨ng lîng cña nhiªn liÖu B. Hoạt động trên cơ sở có lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện C. Kh«ng th¶I khÝ g©y « nhiÔm m«I trêng D. Rút phích cắm bóng đèn ra khỏi ổ lấy điện. Câu 7: ở đâu tồn tại từ trờng.Trong các câu trả lời sau đây câu nào không đúng? A. Xung quanh nam ch©m B. Xung quanh dong ®iÖn C. Xung quanh điện tích đứng yên D. Mọi nơi trên trái đất C©u 8: Lâi s¾t non trong nam ch©m ®iÖn cã t¸c dông lµm cho nam ch©m ®iÖn: A. Ch¾c ch¾n h¬n B. Cã tõ trêng m¹nh h¬n C. §îc nhiÔm tõ l©u h¬n D. Ch¾c ch¾n h¬n vµ sö dông l©u h¬n II. Tù luËn: Bài 1: Một đoạn mạch gồm 2 điện trở R1 = 5  ,R1 = 7  đợc mắc nối tiếp với nhau. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ U= 6V. TÝnh: a) Điện trở tơng đơng của đoạn mạch. b) Cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở c) C«ng suÊt tiªu thô cña mçi ®iÖn trë. d) TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña ®o¹n m¹ch trong 10 phót Bài 2: Thanh nam châm treo gần một ống dây (nh hình vẽ dới). Khi đóng kho¸ K h·y: a) Xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây b) Vẽ và xác định chiều đờng sức từ trong lòng của ống dây. c) Xác định tên các cự từ của ống dây. d) Nªu sù t¬ng t¸c gi÷a èng d©y vµ nam ch©m Bài 3: áp dụng qui tắc bàn tay trái hãy định chiều của lự điện từ trong các trờng hîp sau: S + N S b. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: I. Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (2 ®iÓm) - Mỗi đáp án đúng đợc 0,25 điểm. C©u 1 2 3 4 5 §¸p ¸n C D B A C II. Tù luËn (8 ®iÓm) C©u Néi dung. N. 6 A. 7 C. 8 B BiÓu ®iÓm.

(76) Tóm tắt và đổi dơn vị đúng a. §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch lµ: R= R1+ R2= 12  b. Cờng độ đòng điện qua mạch chính là: I=. Bµi 1 (4 ®iÓm). U 6 = = 0.5 R 12 (A). Vì đoạn mach mắc nối tiếp nên cờng độ dòng điện qua mçi ®iÖn trë lµ: I= I1= I2= 0,5 (A) c. 1 = I12. R1=0,52.5= 1,25(W) 2 2 2 = I2 . R2=0,5 .7= 1,75(W) d. §iÖn n¨ng tiªu thô cña toµn m¹ch trong thêi gian 10 phót lµ: A= U.I.t= 6.0,5.6000 =1800(J) * Vẽ hình đúng (mỗi yếu tố vẽ đúng 0,25 điểm) *Nêu đợc cách làm: - Dùa vµo c¸c cùc cña nguån ®iÖn, theo qui íc vÒ chiÒu dòng điện ta xác định đợc chiều dòng điện chạy qua c¸c vßng d©y. - Dùng qui tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức tõ trong lßng cña èng d©y. -Dùng qui ớc chiều đờng sức từ xác định các cực từ cña èng d©y. - Nêu đợc hiện tợng nam châm bị hút về phía ống dây.. P. P Bµi 2 (2®iÓm). Bµi 3 (2®iÓm). S +. N. S F. F. 0,5® 0,5® 0,5®. 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 1® 0,25® 0,25® 0,25® 0,25® 1® 1®. N.

(77) TiÕt: 38 - TuÇn 19. Ngµy d¹y: 3/1/2013. Bµi 33: Dßng ®iÖn xoay chiÒu I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc sự phụ thuộc của dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây. Bố trí đợc TN tạo ra dòng điện xoay chiÒu trong cuén d©y dÉn kÝn theo 2 c¸ch (Cho nam ch©m quay hoÆc cho cuộn dây quay). Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3. Thái độ: Rèn ý thức tự giác, tích cực, yêu thích môn học. *) GDBVMT: Tác dụng của dòng xoay chiều trong đời sống và kĩ thuật. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 bé TN ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2. Häc sinh: 1 cuộn dây dẫn kín có 2 đèn LED mắc song song và ngợc chiều nhau. 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh 1 trục thẳng đứng. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2 HS lªn b¶ng kiÓm tra. Ch÷a bµi 32.1 vµ 32.2. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. GV đặt vẫn đề nh SGK 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng. I - chiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN nh H33.1, vµ 1. ThÝ nghiÖm: C1: + Khi ®a nam ch©m tõ ngoµi vµo quan sát hiện tợng để trả lời câu C1. HS các nhóm tiến hành TN và qua sát trong cuộn dây thì 1 đèn LED sáng. + Khi ®a nam ch©m ra ngoµi cuén d©y hiÖn tîng. Tr¶ lêi c©u C1. thì đèn LED kia sáng. KÕt luËn (SGK/90) ? Qua TN vµ c©u tr¶ lêi trªn ta rót ra 2. 3. Dßng ®iÖn xoay chiÒu. đựơc kết luận gì về chiều của dòng điện *Dòng ®iÖn xoay chiÒu lµ dßng ®iÖn c¶m øng? lu©n phiªn đổi chiều. H§ 3: Kh¸i niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu: HS đọc SGK và nêu: GV cho HS đọc mục 3 “Dòng điện xoay chiÒu” (SGK/90) ? Dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ g×? II. C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn GV th«ng b¸o c¸c kÝ hiÖu AC vµ DC trªn xoay chiÒu 1. Cho nam ch©m quay tríc cuén thiÕt bÞ ®iÖn. H§ 4: C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay d©y dÉn kÝn. C2: +Khi cùc b¾c cña NC l¹i gÇn cuén chiÒu. dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y t¨ng. HS đọc C2 và nêu dự đoán về chiều dòng + Khi cực bắc của NC ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y. HS dù ®o¸n vÒ chiÒu cña dßng ®iÖn c¶m cña cuén d©y gi¶m. + Khi nam châm quay liên tục thì số đứng. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ th¶o luËn êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y lu©n phiªn t¨ng gi¶m. ®a ra kÕt qu¶. Tr¶ lêi c©u C 2. GV: Lu ý cần phải phân tích đợc khi nào * Vậy dòng điện cảm ứng suất hiện số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của trong cuộn dây là dòng điện xoay chiÒu. cuén d©y t¨ng, khi nµo gi¶m. 2. Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ GV:Y/c các nhóm làm TN để kiểm tra. trêng. ? Qua TN em rút ra đợc kết luận gì? GV: Híng dÉn HS th¶o luËn nhãm vµ ®i C3: Cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1  VÞ trÝ 2 thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S đến kết luận. cña cuén d©y t¨ng. GV cho HS nghiên cu câu C3 và trả lời. +Từ vị trí 2 quay tiếp thì số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y.

(78) gi¶m. HS hoạt động cá nhân trả lời câu C3. * GDBVMT: GV giúp HS thấy đợc u + Nếu khung quay liên tục thì số đờng ®iÓm cña dßng xoay chiÒu so víi dßng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén mét chiÒu: - Dßng ®iÖn mét chiÒu cã h¹n d©y t¨ng, gi¶m liªn tôc  Cã dßng ®iÖn chÕ lµ khã truyÒn t¶i ®i xa, viÖc s¶n xuÊt c¶m øng xoay chiÒu xuÊt hiÖn trong tèn kÐm vµ sö dông Ýt tiÖn lîi. cuén d©y. - Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã nhiÒu u ®iÓm *) ¦u ®iÓm cña dßng ®iÖn xoay chiÒu h¬n dßng ®iÖn mét chiÒu vµ khi cÇn cã so víi dßng ®iÖn mét chiÒu: thÓ chØnh lu thµnh dßng ®iÖn mét chiÒu III. VËn dông bằng những thiết bị rất đơn giản. C4: +Khi khung quay nöa vßng trßn GV: Do đó, cần tăng cờng sử dụng dòng thì số đờng sức từ qua khung tăng xoay chiều thay cho dòng một chiều: +  1 trong 2 đèn sáng. T¨ng cêng s¶n xuÊt vµ sö dông dßng + Khi khung quay nöa vßng trßn cßn ®iÖn xoay chiÒu. lại thì số đờng sức từ qua khung giảm + Sản xuất các thiết bị chỉnh lu để  đèn kia sáng. chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều (đối với trờng hợp cÇn thiÕt sö dông dßng ®iÖn mét chiÒu). Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố. GV:Y/c HS hoạt động cá nhân để trả lời c©u C4. HS:C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C4. HS đọc phần ghi nhớ + Em h·y nªu ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu? 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 33.1  33.4 (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 34 “M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu”.

(79) TiÕt: 39 - TuÇn 20. Ngµy d¹y: 5/1/2013. Bµi 34: m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận biết đợc 2 bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều. Chỉ ra đợc rôto và stato trong 1 máy phát điện xoay chiều. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ, thu thËp th«ng tin tõ SGK. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò của vật lí làm tăng sự hứng thú, yêu thích bộ m«n häc. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 bé TN ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2. Häc sinh: 1 cuộn dây dẫn kín có 2 đèn LED mắc song song và ngợc chiều nhau. 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh 1 trục thẳng đứng. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) + Nªu c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. + Nêu nguyên tắc hoạt động của đinamô xe đạp? + Máy đó có thể thắp sáng đợc bóng đèn loại nào? GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. GV đặt vẫn đề nh SGK 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ2: Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động I. Cấu tạo - hoạt động của m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. GV treo h×nh 34.1 vµ 34.2 phãng to lªn 1. Quan s¸t: b¶ng cho HS quan s¸t kÕt hîp víi quan C1:* Gièng nhau. +Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ s¸t m« h×nh. nam ch©m. GV cho HS th¶o luËn C1. HS quan s¸t h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t * Kh¸c nhau: + M¸y ë h×nh 34.1: mô hình để trả lời C1. -R«to lµ cuén d©y. - Stato lµ nam ch©m. - Cã thªm bé gãp ®iÖn lµ vµnh khuyªn HS tr¶ lêi C2 vµ thanh quÐt. HS: Thùc hiÖn c¸ nh©n tr¶ lêi C2 ? Lo¹i m¸y nµo cÇn cã bé phËn cæ gãp + M¸y ë h×nh 34.2 ®iÖn? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao -R«to lµ nam ch©m. kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ b«n phËn - Stato lµ cuén d©y. C2. Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y chÝnh? ? Vì sao máy phát điện lại có thêm lõi quay thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y lu©n phiªn t¨ng s¾t? ? Hai loại máy phát điện có cấu tạo giảm. Thu đợc dòng điện xoay chiều khác nhau nhng nguyên tắc hoạt động có trong các máy khi nối 2 cực của máy víi c¸c dông cô dïng ®iÖn. kh¸c nhau kh«ng? ? VËy 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn ta xÐt ë trªn 2. KÕt luËn: (SGK/93) cã nh÷ng bé phËn chinh nµo? II - m¸y ph¸t ®iÖn xoay HS đọc kết luận ở SGK HĐ 3: Một số đặc điểm của máy phát chiều trong kĩ thuật. 1 - §Æc tÝnh kÜ thuËt. ®iÖn trong kÜ thuËt vµ s¶n xuÊt. + Cờng độ dòng điện: 2000A HS nghiªn cøu SGK. GV: Qua nghiên cứu em hãy nêu các đặc + Hiệu điện thế: 25 000V + TÇn sè: 50Hz tÝn? + C«ng suÊt: 300MW + Cờng độ dòng điện. + Các kích thớc: Rộng (đờng kính 4m). + HiÖu ®iÖn thÕ. Dµi 20m. + TÇn sè, c«ng suÊt. + Cách làm rôto quay: Dùng động cơ + C¸c kÝch thíc. næ, tua bin níc..... + C¸ch lµm r«to quay. HS hoạt động cá nhân để trả lời câu hỏi cña GV. GV: Giíi thiÖu; + Dùng động cơ nổ sẽ gây ô nhiễm môi.

(80) trêng rÊt lín. +§Ó tr¸nh « nhiÔm m«i trêng, hiÖn nay c¸c nhµ khoa häc ®ang nghiªn cøu tiÕn tới sẽ thay thế động cơ nổ bằng những cánh quạt gió khổng lồ để làm quay máy ph¸t ®iÖn. H§ 4: VËn dông - Cñng cè. HS dựa vào những thông tin thu thập đợc trong bài học để trả lời C3.. GV nhËn xÐt. GV cho HS đọc ghi nhớ SGK HS đọc phần ghi nhớ SGK.. III. VËn dông C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhµ m¸y ®iÖn: + Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuộn dây. Khi 1 trong 2 bộ phận đó quay th× sÏ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu trong cuén d©y. + Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc, công suất, hiệu điện thế, cờng độ dßng ®iÖn,... nhá h¬n m¸y ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt rÊt nhiÒu.. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 34.1  34.4 (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 35 “C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. §o cêng độ và hiệu điện thế xoay chiều”..

(81) TiÕt: 40 - TuÇn 20. Ngµy d¹y: 8/1/2013. Bµi 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Đocờng độ và hiệu điện thế xoay chiều I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận biết đợc các tác dụng: Nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều. Nhận biết đợc kí hiệu của vôn kế và ampe kế xoay chiều và sử dụng chúng để đo hiệu điện thế hiệu dụng, cờng độ dòng điện xoay chiều. 2. Kỹ năng: Sử dụng các dụng cụ đo điện và mắc mạch điện theo sơ đồ. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận và sử dụng an toàn điện. *) GDBVMT: T¸c dông tõ vµ quang cña dßng ®iÖn. II. ChuÈn bÞ: 1. Giáo viên: 1 vôn kế và 1 ampe kế xoay chiều, 1 bút thử điện, 1 bóng đèn, 1 công tắc, 8 sợi dây nối, 1 bộ đổi nguồn. 2. Häc sinh: 1 bộ TN tác dụng từ của dòng điện xoay chiều, 1 bộ đổi nguån. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) HS1: Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện 1 chiều? HS2: Ch÷a bµi 34.1 vµ 34.2 (SBT) GV đặt vẫn đề nh SGK. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn I - t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. xoay chiÒu. GV lµm TN biÓu diÔn nh H35.1 (SGK) HS quan s¸t GV lµm TN vµ chØ ra nh÷ng + TN 1: Dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt. + TN 2: Dßng ®iÖn cã t¸c dông quang. t¸c dông cña dßng ®iÖn trong tõng TN. HS quan s¸t TN vµ nªu râ mçi TN dßng + TN 3: Dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ. + Ngoµi ra dßng ®iÖn cßn cã t¸c dông ®iÖn xoay chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×? ? Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn xoay sinh lÝ. chiÒu cã nh÷ng t¸c dông nµo? HS dù ®o¸n c©u tr¶ lêi. ? Cã ph¶i t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu gièng nh t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng? ? Việc đổi chiều dòng điện có ảnh hởng đến lực từ không? II - t¸c dông tõ cña dßng HS dù ®o¸n. ®iÖn xoay chiÒu. H§ 3: T¸c dông tõ: 1. ThÝ nghiÖm HS nghiªn cøu TN ë h×nh 35.2 vµ 35.3 C2: Khi dïng dßng ®iÖn 1 chiÒu. Lóc HS tiÕn hµnh TN, th¶o luËn vµ tr¶ lêi C2 cùc b¾c (N) cña nam ch©m bÞ hót nÕu ? Vậy tác dụng từ của dòng điện xoay đổi chiều dòng điện thì cực bắc (N) của chiÒu cã g× kh¸c so víi t¸c dông tõ cña nam ch©m bÞ ®Èy. dßng ®iÖn 1 chiÒu? + NÕu dïng dßng ®iÖn xoay chiÒu th× * GV th«ng b¸o mét sè kiÕn thøc më cùc b¾c (N) cña nam ch©m lÇn lît bÞ réng vÒ m«i trêng: + ViÖc sö dông dßng hót, ®Èy. V× do dßng ®iÖn lu©n phiªn điện xoay chiều là không thể thiếu trong đổi chiều. xã hội hiện đại. Sử dụng dòng điện xoay 2. Kết luận: (SGK) chiều để lấy nhiệt và lấy ánh sáng có u ®iÓm lµ kh«ng t¹o ra nh÷ng chÊt khÝ g©y hiÖu øng nhµ kÝnh, gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng. + T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu là cơ sở chế tạo các động cơ điện xoay chiều. So với các động cơ điện một III - Đo cờng độ dòng điện hiÖu ®iÖn thÕ cña m¹ch chiều, động cơ điện xoay chiều có u và ®iÖn chiÒu. ®iÓm kh«ng cã bé gãp ®iÖn, nªn kh«ng 1. ThÝ xoay nghiÖm:.

(82) xuÊt hiÖn c¸c tia löa ®iÖn vµ c¸c chÊt khÝ g©y h¹i cho m«i trêng. H§4: §o C§D§ vµ H§T hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. GV mắc mạch điện nh sơ đồ hình 35.4 HS quan sát GV cùng đại diện các nhóm lµm TN ? Nếu đổi chiều dòng điện thì chiều quay cña kim v«n kÕ vµ ampe kÕ sÏ nh thÕ nµo? ? Nếu thay đổi dòng điện xoay chiều b»ng dßng ®iÖn 1 chiÒu th× kim cña v«n kÕ vµ ampe kÕ mét chiÒu sÏ nh thÕ nµo? V× sao? ? Nếu đổi 2 đầu phích cắm thi (V) và (A) cã quay kh«ng? ? VËy muèn ®o U vµ I cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ta dïng dông cô nµo? GV cho HS đọc thông báo SGK/96 H§ 5: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân để trả lời C3, C4.. 2. KÕt luËn: (SGK) IV. VËn dông C3: S¸ng nh nhau v× cã cïng gi¸ trÞ hiệu dụng tơng đơng. C4: Cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. V× dßng ®iÖn ch¹y qua nam ch©m lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu nªn tõ trêng của nam châm là từ trờng biến đổi.  Số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến đổi.. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 35.1  35.5 (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 36 “TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa”.

(83) TiÕt: 41 - TuÇn 21. Ngµy d¹y: 9/1/2013. Bµi 36: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do toả nhiệt trên đờng dây tải điện. Nêu đợc 2 cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện vµ lÝ do chän c¸ch lµm t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë 2 ®Çu d©y dÉn. 2. Kỹ năng: Tổng hợp các kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. 3. Thái độ: Ham học hỏi, hợp tác hoạt động nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: HS «n l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn vµ c«ng suÊt to¶ nhiÖt cña dßng ®iÖn. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) + ViÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. ĐVĐ: ở các khu dân c thờng có trạm biến thế. Trạm biến thế dùng để làm gì? Tại sao đờng dây tải điện lại có hiệu điện thế lớn? Làm nh thế có lợi gì? Để biết đợc điều đó ta sẽ đi nghiên cứu bài học hôm nay. Bài mới. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 2: Sự hao phí điện năng trên đờng I - sự hao phí điện năng trên đờng dây tải điện. d©y t¶i ®iÖn. GV: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ n¬i s¶n xuÊt đến nơi tiêu thụ bằng đờng dây tải điện. Dùng dây dẫn có nhiều thuận lợi hơn so 1. Tính điện năng hao phí trên đờng víi viÖc vËn chuyÓn c¸c d¹ng n¨ng lîng d©y t¶i ®iÖn. nh than đá, dầu lửa,... và làm giảm đợc P = U.I ⇒ I = P U sù « nhiÔm m«i trêng. Php = R.I2 HS nghe th«ng b¸o cña GV. 2 ? TruyÒn t¶i ®iÖn nh thÕ liÖu cã bÞ hao R. P =>P = hp 2 hôt vµ mÊt m¸t g× kh«ng? NÕu cã th× U nguyªn nh©n nµo g©y nªn? HS đọc mục 1 SGK để tìm công thức liên hÖ gi÷a P, U, R. HS lªn b¶ng tr×nh bµy lËp luËn t×m c«ng thøc tÝnh Php H§ 3: C¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m c«ng suÊt hao phÝ. C¸c nhãm th¶o luËn c©u C1, C2 vµ C3. GV: + NÕu lµm d©y b»ng chÊt cã ®iÖn trë suÊt nhá nh b¹c:  = 1,6.10-8 m thi sÏ lµm gi¶m R rÊt nhiÒu nhng rÊt tèn kÐm. ?VËy trong 2 c¸ch trªn c¸ch nµo cã lîi nhÊt?. ? Tõ lËp luËn trªn ta rót ra kÕt luËn g×?. 2. C¸ch lµm gi¶m hao phÝ C1: Cã 2 c¸ch lµm gi¶m hao phÝ trªn đờng dây truyền tải điện là: Gi¶m R hoÆc t¨ng U. C2: Biết R = . l . Chất làm dây đã S chọn trớc, chiều dài của dây không đổi. VËy ph¶i t¨ng S nghÜa lµ dïng d©y cã tiÕt diÖn lín  Khèi lîng lín  Träng lîng lín  Cét ph¶i lín  Tèn kÐm. (Cßn lín h¬n gi¸ trÞ ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ) C3: T¨ng U c«ng suÊt hao phÝ gi¶m rÊt nhiÒu (V× Php tØ lªn nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu nguån. 3. KÕt luËn: (SGK/99) II. VËn dông.

(84) H§ 3: VËn dông - Cñng cè. C4: HiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn  C«ng HS trong líp nhËn xÐt vµ th¶o luËn c©u suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn (v× Php tØ C4 vµ C5. lªn nghÞch víi U2) C5: B¾t buéc ph¶i dïng m¸y biÕn thÕ để giảm công suất hao phí.  TiÕt kiÖm.  Bít khã kh¨n v× d©y dÉn to vµ nÆng. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 36.1  36.5 (SBT) + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 37 “M¸y biÕn thÕ”.

(85) TiÕt: 42 - TuÇn 21. Ngµy d¹y: 15/1/2013 Bµi 37: M¸y biÕn thÕ. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế gồm 2 cuộn dây có số vòng khác nhau, đợc quấn quanh 1 lõi sắt chung. Giải thích đợc máy biến thế hoạt động đợc dới dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện 1 chiều. Vẽ đợc sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở 2 đầu dây tải điện. 2. Kỹ năng: Biết vận dụng kiến thức về hiện tợng cảm ứng điện từ để giải thÝch c¸c øng dông trong kÜ thuËt. 3. Thái độ: Rèn luyện phơng pháp t duy, suy diễn 1 cách lôgic trong phong c¸ch häc vËt lÝ vµ ¸p dông kiÕn thøc vËt lÝ vµo trong kÜ thuËt vµ cuéc sèng. *) GDBVMT: Nắm đợc cách phát hiện và khắc phục các sự cố của MBT. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: 1 m¸y biÕn thÕ nhá cã cuén s¬ cÊp 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng, 1 bé nguån AC vµ DC, 1 v«n kÕ xoay chiÒu cã GH§ 15V vµ §CNN 1V. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) ? Khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa th× cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn năng trên đờng dây tải điện? Biện pháp nào tối u nhất? ĐVĐ: Để giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện thì tăng U trớc khi tải điện vµ khi sö dông ph¶i gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ xuèng 220V ta ph¶i dïng m¸y biÕn thÕ. VËy m¸y biÕn thÕ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c H§2: CÊu t¹o cña m¸y biÕn thÕ. hoạt động. HS đọc SGK, quan sát máy biến thế. HS đọc SGK và quan sát máy biến thế đẻ 1. Cấu tạo: + Cã 2 cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp cã tr¶ lêi c©u hái cña GV. sè vßng kh¸c nhau (n1 kh¸c n2) ? M¸y biÕn thÕ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? ? 2 cuộn dây có đặc điểm gì khác nhau? + 1 lõi sắt pha silic chung. + Dây và lõi sắt đợc bọc cách điện nên ? Lâi s¾t cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? dßng ®iÖn tõ cuén s¬ cÊp kh«ng truyÒn HĐ 3: Nguyên tắc hoạt động của MBT: trực tiếp sang cuộn thứ cấp đợc. HS tù nghiªn cøu vµ tr¶ lêi c©u C1. 2. Nguyên tắc hoạt động. GV cho HS tr¶ lêi c©u C2 theo gîi ý: ? Nếu đặt và 2 đầu cuộn sơ cấp 1 hiệu C1: ®iÖn thÕ U1 xoay chiÒu th× tõ trêng qua cuộn sơ cấp có đặc điểm gì? ? Lâi s¾t cã nhiÕm tõ kh«ng? Tõ trêng C 2: cña lâi s¾t lµ tõ trêng nh thÕ nµo? ? Tõ trêng cña lâi s¾t cã xuyªn qua cuén 3. KÕt luËn (sgk): U 1 = n1 U 2 n2 d©y thø cÊp kh«ng? ? Tõ c©u C1 vµ C2 ta rót ra kÕt luËn g×? *GV giíi thiÖu: Khi m¸y biÕn thÕ ho¹t động, trong lõi thép luôn xuất hiện dòng ®iÖn Fuc«. Dßng ®iÖn Fuc« cã h¹i v× lµm nãng m¸y biÕn thÕ, gi¶m hiÖu suÊt cña m¸y. - §Ó lµm m¸t m¸y biÕn thÕ, ngêi ta nhóng toµn bé lâi thÐp cña m¸y trong mét chÊt lµm mát đó là dầu của máy biến thế. Khi xảy ra sù cè, dÇu m¸y biÕn thÕ bÞ ch¸y cã thÓ g©y ra nh÷ng sù cè m«i trêng trÇm träng vµ rÊt khã kh¾c phôc. - tác dụng làm biến đổi hiệu  GV lu ý khi sö dông m¸y biÕn thÕ: C¸c II ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ. trạm biến thế lớn cần có các thiết bị tự động ' ' U 1 n1 U n để phát hiện và khắc phục sự cố; mặt khác C3: ; = ' ; = ' U 2 n2 U n cần đảm bảo các quy tắc an toàn khi vận '' '' hµnh tr¹m biÕn thÕ lín. U n 1. HĐ 4: Tác dụng làm biến đổi hiệu điện. U. = '' 2. 1. n''. 2. 1. 1. 2. 2.

(86) thÕ cña m¸y biÕn thÕ. * Muèn t¨ng hay gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ ë ? Giữa U1 ở cuộn sơ cấp, U2 ở cuộn thứ cuộn thứ cấp thì chỉ cần thay đổi số cÊp vµ sè vßng d©y n1 vµ n2 cã mqh nh vßng d©y ë 1 trong 2 cuén. thÕ nµo? GV híng dÉn c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 SGK. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN theo sù híng dÉn cña GV. HS quan s¸t vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. ? NÕu n1 > n2 th× U1 nh thÕ nµo víi U2? III - lắp đặt máy biến thế ở 2 đầu đờng dây tải điện.  Máy đó gọi là máy gì? (sgk) ? NÕu n1 < n2 th× U1 nh thÕ nµo víi U2?  Máy đó gọi là máy gì? ? Muèn t¨ng hay gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ ë IV. VËn dông cuén thø cÊp ta ph¶i lµm g×? C4: HĐ 5: Cách lắp đặt máy biến thế ở 2 U 1 n1 đầu đờng dây tải điện.  n2 = = U 2 n2 HS đọc thông tin ở SGK. GV th«ng b¸o: T¸c dông cña m¸y æn ¸p U 2 . n1 6 . 4000 = ≈ 109 (Vßng) lµ do cã thÓ tù di chuyÓn con ch¹y ë U1 220 cuén d©y thø cÊp sao cho U thø cÊp lu«n U n 1 đợc ổn định.  n’2 = = '1 ' H§ 6: VËn dông - Cñng cè. U n ' HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C4. U . n1 3 .1000 = ≈ 54 (Vßng) HS đọc phần ghi nhớ SGK U1 220 Vì U1 và n1 không đổi  Nếu n2 thay đổi thì U2 thay đổi. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Học thuộc phần ghi nhớ,đọc phần có thể em cha biết. + Lµm bµi tËp 37.1  37.4 (SBT) + TiÕt sau luyÖn tËp. 2. 2. 2.

(87) TiÕt: 43 - TuÇn 22 Ngµy d¹y: 16/1/2013 Bµi tËp vÒ M¸y biÕn thÕ vµ truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS đợc ôn lại các kiến thức về truyền tải điện năng và máy biến thế th«ng qua c¸c bµi tËp cã liªn quan. 2. Kĩ năng: HS đợc rèn kĩ năng trình bày bài tập . 3. Thái độ: HS có ý thức sử dụng tiết kiệm điện và vận dụng các kiến thức đã học vµo thùc tÕ. II. ChuÈn bÞ: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1) ? Viết công thức tính công suất hao phí trên đờng dây tải điện? Để giảm hao phí ta lµm thÕ nµo ? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: Lµm bµi tËp: Bµi tËp 36.3 - SBT: HS đọc đề bài tập 36.3/ SBT Dùng cách b) sẽ giảm đợc nhiều hơn vì HS th¶o luËn t×m c©u tr¶ lêi. c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi b×nh ? Khi truyÒn ®i cïng mét c«ng suÊt ®iÖn, ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ. muèn gi¶m c«ng suÊt hao phÝ do to¶ nhiÖt dïng c¸ch nµo cã lîi h¬n, v× sao? HS: HS kh¸c díi líp theo dâi nhËn xÐt, bæ sung. Bµi tËp 36.4 - SBT: HS đọc đề bài tập 36.4/ SBT Muèn gi¶m hao phÝ ph¶i t¨ng hiÖu HS th¶o luËn t×m c©u tr¶ lêi. điện thế lên, do đó phải đặt một máy ? Vì sao khi muốn truyền tải điện năng biến thế (tăng thế) ở hai đầu đờng dây đi xa bằng đờng dây dẫn ngời ta lại phải tải điện. ở nơi sử dụng điện chỉ thờng dùng hai máy biến thế đặt ở hai đầu đ- sử dụng hiệu điện thế 220V, nên phải êng d©y t¶i ®iÖn? có một máy hạ thế đặt ở nơi sử dụng để HS: gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ. Bµi tËp 37.2 - SBT: HS đọc đề bài tập 37.2/ SBT Tãm t¾t: ? Bµi tËp cho biÕt g× yªu cÇu g×, tãm t¾t? n1 = 4400 vßng ; n2 = 240 vßng U1 = 220V  U2 = ? Gi¶i 1 HS lªn b¶ng gi¶i HiÖu ®iÖn thÕ trªn cuén thø cÊp lµ: HS díi líp lµm vµo vë bµi tËp, so s¸nh U 1 n1 U 1 .n 2  với kết quả của bạn trên bảng để nhận Tõ : U 2 n2  U2 = n1 xÐt bæ sung. 220.240 12V HS: NhËn xÐt bæ sung. = 4400 GV: NhËn xÐt thèng nhÊt c¸ch tr×nh bµy. Bµi tËp 37.3 - SBT: GV đa ra đề bài tập 37.3 SBT. Dòng điện một chiều không đổi sẽ ? V× sao kh«ng thÓ dïng dßng mét chiÒu tạo ra một từ trờng không đổi, do đó số để chạy máy biến thế? đờng sức từ xuyên qua tiết diện của.

(88) HS: Tr¶ lêi HS: kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV: NhËn xÐt thèng nhÊt. HS: Đọc đề bài tập 37.4 ? Bµi tËp cho biÕt g×, yªu cÇu g× ? tãm t¾t? n2 ? n 1 ? TÝnh tØ sè. cuộn thứ cấp không đổi. Kết quả là trong cuén thø cÊp kh«ng cã dßng ®iÖn c¶m øng. Bµi tËp 37.4 - SBT: U1 = 2000 V : U2 = 20 000V n2 ? n1. C¸ch m¾c?. ? Cuộn dây nào đợc mắc vào hai cực Giải cña m¸y ph¸t ? n2 U 2 20000   10 HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt chèt l¹i. TØ lÖ : n1 U 1 2000 Cuộn dây có ít vòng đợc mắc vào hai cùc cña m¸y ph¸t ®iÖn 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Xem lại các bài tập đã chữa. + Vẽ sơ đồ t duy cho chơng II..

(89) TiÕt: 44 - TuÇn 22. Ngµy d¹y: 22/1/2013 Bµi 39:. Tæng kÕt ch¬ng II: §iÖn häc I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ nam ch©m, tõ trêng, lực từ, động cơ điện, dòng điện cảm ứng, dòng điện xoay chiều, máy phát điện xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. 2. Kỹ năng: Rèn đợc khả năng tổng hợp, khái quát hoá kiến thức đã học. 3. Thái độ: Tự đánh giá đợc khả năng tiếp thu kiến thức đã học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: GV vÏ h×nh 39.1; 39.2; 39.3, b¶ng phô cã bµi tËp, c©u hái. 2. Häc sinh: HS «n l¹i c¸c kiÕn thøc trong ch¬ng II vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë phÇn tù kiÓm tra. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò H§ 1: Tr¶ lêi c¸c c©u hái: GV cho từng HS đứng tại chỗ để trả lời c©u hái ë phÇn tù kiÓm tra HS: Từng HS đứng tại chỗ để trả lời câu hái ë phÇn tù kiÓm tra.. Nội dung cần đạt I. Tù kiÓm tra: C©u 1: “Lùc tõ”; “Kim nam ch©m” C©u 2: Chän (C) C©u 3: “Tay tr¸i”; “Ngãn tay gi÷a” “Ngãn tay c¸i cho·i ra 900” C©u 4: Chän (D) GV: Sau mçi c©u hái GV cho HS kh¸c C©u 5: “C¶m øng xoay chiÒu” “Số đờng sức từ xyên qua tiết diện S nhËn xÐt. cña cuén d©y biÕn thiªn” C©u 6: Treo thanh nam ch©m b»ng 1 sợi dây chỉ mảnh ở chính giữa để cho thanh nam ch©m n»m ngang. §Çu nµo quay về hớ bắc địa lí là cực từ bắc, còn ®Çu kia lµ cùc tõ nam cña nam ch©m. GV: Chèt l¹i c¸c kiÕn thøc cÇn nhí. C©u 7: a.)Quy t¾c n¾m tay ph¶i  Ph¸t biÓu nh SGK. b.)HS lên bảng vẽ và xác định chiều của đờng sức từ trong ống dây. +Vµo tõ bªn ph¶i, ra ë bªn tr¸i. GV treo b¶ng phô vÏ H39.1 lªn b¶ng. +Y/c 1 HS lên bảng xác định chiều đờng Câu 8: + Gièng nhau: Cã 2 bé phËn chÝnh lµ søc tõ trong èng d©y. nam ch©m vµ cuén d©y. + Kh¸c nhau: 1 lo¹i cã r«to lµ cuén d©y th× ph¶i cã bé gãp ®iÖn. 1 lo¹i cã r«to lµ nam ch©m. GV: Y/c HS nªu râ sù gièng vµ kh¸c C©u 9: Gåm 2 bé phËn chÝnh lµ nam ch©m vµ khung d©y dÉn. nhau ë 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn. + Khung dây quay đợc vì khi ta cho dßng ®iÖn 1 chiÒu vµo khung d©y th× tõ trêng cña nam ch©m sÏ t¸c dông lªn khung d©y  Lùc ®iÖn tõ lµm cho khung quay. II. VËn dông: C©u 10: + Lùc F t¸c dông lªn ®iÓm N cã híng H§ 2: VËn dông GV: cho 4 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp phÇn tõ ngoµi vµo trong vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng trang giÊy. vËn dông. C©u 11: HS: 4 HS lªn b¶ng lµm. a.) Để giảm hao phí do toả nhiệt trên đờng dây..

(90) b.) Gi¶m ®i 1002 = 10 000 lÇn.. U 1 n1 = U 2 n2 U 1 . n2 220 .120 = 6V = n1 4400. c.)¸p dông c«ng thøc: GV cho HS trong líp th¶o luËn tõ c©u 10 đến câu 13. =>U2 =. GV nhËn xÐt vµ bæ sung sai sãt (nÕu cã). C©u 12: + Dòng điện không đổi không tạo ra từ trờng biến thiên  Số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y thø cấp không biến đổi.  Trong cuộn dây thø cÊp kh«ng suÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C©u 13: + Trêng hîp a.) Khi khung quay quanh trục PQ nằm ngang thì số đờng sức từ xuyªn qua tiªt S cña cuén d©y kh«ng đổi (Luôn bằng 0)  Khung không xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.. 3.Híng dÉn tù häc:. (2 phót). + Ôn tâp lại toàn bộ các kiến thức đã học trong chơng II. + Lµm bµi tËp ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 40 “HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng”.

(91) TiÕt: 44 - TuÇn 22. Ngµy d¹y: 23/1/2013 Bµi 40:. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận biết đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng. Mô tả đợc TN quan sát đờng truyền của ánh sáng đi từ không khí sang nớc và ngợc lại. Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng với hiện tợng phản xạ ánh sáng. Vận dụng kiến thức đã học vào giải thích 1 số hiện tợng đơn giản do sự đổi hớng của ánh sáng khi truyền qua mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 m«i trêng g©y nªn. 2. Kü n¨ng: BiÕt nghiªn cøu 1 hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng b»ng TN. BiÕt t×m ra quy luËt qua 1 hiÖn tîng. 3. Thái độ: Có tác phong nghiên cứu hiện tợng để thu thập thông tin. * GDBVMT: Sù KXAS qua c¸c líp kh«ng khÝ, sö dông kÝnh trong x©y dùng. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: GV vÏ h×nh 39.1; 39.2; 39.3, b¶ng phô cã bµi tËp, c©u hái. 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 b×nh chøa níc s¹ch vµ 1 ca móc níc. 1 miếng gỗ phẳng, mềm có thể cắm đợc các đinh ghim. 3 chiếc đinh ghim và 1 chiếc đũa. 1 bình nhựa trong suốt dạng hình hộp chữ nhật đựng nớc. 1 miếng nhựa phẳng làm màn hứng tia sáng. 1 nguồn sáng tạo đợc chùm sáng hẹp. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) GV giíi thiÖu ch¬ng III. Cho c¸c nhãm lµm TN nh H40.1 (SGK/108) ? Hiện tợng gì xảy ra với chiếc đũa? ? Em hãy phát biểu lại định luật truyền thẳng của ánh sáng. ? Làm thế nào để nhận biết đợc ánh sáng? GV: Để giải thích tại sao nhìn thấy chiếc đũa nh bị gãy ở trong nớc, ta nghiên cứu hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng. H§ 2: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: HS đọc mục 1, quan sát H40.2, rút ra 1 - Quan sát. + ¸nh s¸ng ®i tõ S I: truyÒn th¼ng. nhËn xÐt. ? T¹i sao trong m«i trêng níc hay m«i trêng +¸nh s¸ng ®i tõ I  K: truyÒn th¼ng. kh«ng khÝ th× ¸nh s¸ng l¹i truyÒn th¼ng? +¸nh s¸ng ®i tõ S  K: bÞ g·y khóc t¹i ? T¹i sao ¸nh s¸ng bÞ g·y khóc t¹i mÆt mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 m«i trêng. ph©n c¸ch gi÷a 2 m«i trêng? 2 - KÕt luËn. (SGK/108) HS rót ra kÕt luËn. 3 - Mét vµi kh¸i niÖm. (SGK/109) HS đọc mục 3 “Một vài khái niệm” 4 - ThÝ nghiÖm: GV: Giíi thiÖu, ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. HS lµm TN nh H40.2 (SGK/109) quan C1: Tia khóc x¹ n»m trong mÆt ph¼ng sát đờng truyền của tia sáng từ môi trờng tới. Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. kh«ng khÝ sang m«i trêng níc. C2: HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi C1, C2. 5- KÕt luËn. (SGK/109) ? Từ TN trên em rút ra đợc kết luận gì? C3:  HS thÓ hiÖn kÕt luËn b»ng h×nh vÏ. * ảnh hởng của KXAS đến môi trGV đa ra các thông tin liên quan đến ờng: viÖc GDBVMT: - Kính đợc sử dụng rất phổ biến tron xây - Các chất khí NO, NO2, CO, CO2,… khi bao bäc Tr¸i §Êt sÏ ng¨n c¶n sù dựng, nó ảnh đến con ngời thể hiện qua: + Bøc x¹ mÆt trêi qua kÝnh: Bªn c¹nh hiÖu khóc x¹ cña ¸nh s¸ng vµ ph¶n x¹ phÇn ứng nhà kính, bức xạ mặt trời còn nung lớn các tia nhiệt trở lại mặt đất làm cho nóng các bề mặt nội thất luôn trao đổi nhiệt Trái Đất nóng lên. b»ng bøc x¹ víi con ngêi. - C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu ¶nh hëng + ¸nh s¸ng qua kÝnh: KÝnh cã u ®iÓm lµ lÊy ®- cña kÝnh x©y dùng: ợc AS phù hợp với thị giác của con ngời. Chất l- + Mở cửa thông thoáng để có gió thổi ợng của AS trong nhà đợc đánh giá qua độ rọi trên bề mặt kết cấu do đó nhiệt độ trên trên mặt phẳng làm việc, để có thể nhìn rõ đợc bề mặt sẽ giảm, dẫn đến nhiệt độ chi tiÕt vËt lµm viÖc. §é räi kh«ng ph¶i lµ cµng kh«ng khÝ nhiÒu cµng tèt. AS d thõa sÏ g©y ra s¸ng chãi + Cã biÖn ph¸p che ch¾n n¾ng cã hiÖu dẫn đến sự căng thẳng, mệt mỏi cho con ngời.

(92) khi lµm viÖc, ®©y lµ « nhiÔm AS.. H§ 3: Sù KXAS truyÒn tõ m«i trêng níc sang m«i trêng kh«ng khÝ. HS dù ®o¸n C4. GV ghi l¹i dù ®o¸n cña HS lªn b¶ng. C¶ líp thèng nhÊt ph¬ng ¸n lµm TN. tiÕn hµnh TN nh môc 2 (SGK/110) HS quan s¸t, th¶o luËn tr¶ lêi C5; C6. GV gîi ý c©u C5: ? Có ánh sáng truyền từ A đến mắt kh«ng? V× sao? + M¾t nh×n vµo C kh«ng thÊy A vµ B. ? VËy ¸nh s¸ng tõ B cã truyÒn vµo m¾t kh«ng? V× sao?. GV gîi ý C6: ? H·y chØ ra ®iÓm tíi, tia tíi, tia khóc x¹, gãc tíi vµ gãc khóc x¹? ? Tõ TN trªn em rót ra kÕt luËn g×? H§ 4: Cñng cè - VËn dông. HS hoạt động cá nhân để trả lời C7.. qu¶ khi trêi n¾ng g¾t. II - sù khóc x¹ cña tia s¸ng truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ.. 1 - Dù ®o¸n. C4: Ph¬ng ¸n TN: + ChiÕu tia s¸ng tõ níc sang KK b»ng cách đặt nguồn sáng ở đáy bình nớc. + Để đáy bình lệch ra khỏi mặt bàn và để nguồn sáng ở ngoài đáy bình. Chiếu tia sáng qua đáy vào nớc rồi sang kh«ng khÝ. C5: + Nh×n ®inh ghim B kh«ng thÊy ®inh ghim A. + Nh×n ®inh ghim C kh«ng thÊy ®inh ghim A vµ B.  A, B, C th¼ng hµng. C6: + §o gãc tíi vµ gãc khóc x¹. + So s¸nh gãc tíi vµ gãc KX. 3 - KÕt luËn:(SGK/110) III - VËn dông C7:. 3. Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp ë SBT, tr¶ lêi C8 SGK. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 41: “ThÊu kÝnh héi tô”.

(93) TiÕt: 46 - TuÇn 23. Ngµy d¹y: 29/1/2013 Bµi 42:. ThÊu kÝnh héi tô I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ (TKHT). Mô tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt quaTKHT. Vận dụng kiến thức dã học để giải bài toán đơn giản về TKHT và giải thích hiện tợng thờng gặp trong thực tế. 2. Kü n¨ng: BiÕt lµm TN dùa trªn c¸c Y/c cña kiÕn thøc trong SGK.  T×m ra đặc điểm củaTKHT. 3. Thái độ: Nghiêm túc, sáng tạo trong TN. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 TKHT cã tiªu cù kho¶ng 10 - 12cm. 1 nguồn điên. 1 đèn laze,1 giá quang học + 1 hộp khói. Bảng phụ vẽ sẵn các hìn? 42.3; 42.4; 42.5; 42.6 (SGK) III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) GV nªu c©u hái kiÓm tra: HS1: Tia s¸ng truyÒn ®i trong 2 m«i trêng trong suèt kh¸c nhau th× gãc tíi vµ gãc khóc x¹ cã quan hÖ nh thÕ nµo? HS2: Tr¶ lêi bµi tËp 40 - 41.2 trªn b¶ng phô. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. §V§: GV kÓ c©u chuyÖn: Cuéc du lÞch cña thuyÒn trëng H¸t-tª-r¸t” §· lÊy b¨ng (Nớc đá) để lấy lửa. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I - §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô. H§: §Æc ®iÓm cña TKHT HS nghiªn cøu TN ë H42.2 - SGK. 1.ThÝ nghiÖm. HS: nghiªn cøu TN ë H42.2 (SGK) C1: Chïm tia khóc x¹ ra khái TK lµ GV giíi thiÖu dông cô TN. chïm tia s¸ng héi tô t¹i 1 ®iÓm. GV tiÕn hµnh lµm TN, c¶ líp quan s¸t. HS quan s¸t GV lµm TN  Thu thËp th«ng C2: 2. H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô. tin để trả lời câu C1 và C2. TKHT lµm b»ng vËt liÖu trong GV th«ng b¸o: ThÊu kÝnh võa lµm TN ë C3: suèt, cã phÇn r×a máng h¬n phÇn gi÷a. trªn gäi lµ TKHT. GV: ph¸t 1 sè TKHT cã trong PTN cho c¸c nhãm. HS quan s¸t TKHT tr¶ lêi C3. GV ®a ra b¶ng phô vÏ H42.3 giíi thiÖu c¸ch biÓu diÔn TKHT. iI - Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña TKHT. GV giíi thiÖu quy íc TKHT. H§3: C¸c kh¸i niÖm: Trôc chÝnh, 1. Trôc chÝnh. quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù: HS nghiªn cøu H42.2 vµ kªt hîp víi TN + Tia tíi vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng TKHT cã 1 tia lã truyÒn th¼ng kh«ng của GV làm để tìm trục chính. đổi hớng trùng với 1 đờng thẳng gọi là  HS Tr¶ lêi c©u C4. GV lµm l¹i TN cho HS quan s¸t vµ chØ ra trôc chÝnh cña TKHT. trôc chÝnh trªn TN. ?HNªu kh¸i niÖm trôc chÝnh? Quang t©m: HS:đọc SGK/114 và quan sát lại H42.2 2. + Trôc chÝnh c¾t TKHT t¹i O. để tìm quang tâm.  O gäi lµ quang t©m. ? §iÓm nµo gäi lµ quang t©m? GV lµm l¹i TN cho HS quan s¸t vµ chØ ra + Tia s¸ng ®i qua quang t©m th× ®i thẳng không đổi hớng. quang t©m trªn TN. GV lµm TN cho tia s¸ng thø t ®i qua quang t©m nhng kh«ng vu«ng gãc víi TK. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tia lã trong trêng 3. Tiªu ®iÓm F: C5: §iÓm héi tô F n»m trªn trôc chÝnh hîp nµy? cña TKHT. GV treo H42.4 vµ H42.5 lªn b¶ng. C6: Chïm tia lã vÉn héi tô t¹i 1 ®iÓm GV Y/c HS tr¶ lêi C5 vµ C6..

(94) GV làm lại TN nh H42.2 để kiểm tra lại trên trục chính. (Tiêu điểm F) C6. (GV Híng dÉn HS quay ngîc TKHT + F lµ tiªu ®iÓm cña TKHT. + Mét TKHT cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F’ lại chứ không phải quay đèn) GV: F lµ tiªu ®iÓm cña TKHT. cách đều quang tâm. Mét TKHT cã mÊy tiªu ®iÓm? C¸c tiªu + Tia tíi ®i qua tiªu ®iÓm th× tia lã điểm này có đặc điểm gì? song song víi trôc chÝnh. GV: Lµm TN cho Tia tíi c¾t tiªu ®iÓm 4. Tiªu cù: HS:nhËn xÐt vÒ tia lã víi trôc chÝnh. + Tiªu cù lµ kho¶ng c¸ch tõ tiªu ®iÓm GV cho HS đọc SGK phần 4.) tiêu cự. đến quang tâm. OF = OF’ = f ?Tiªu cù lµ g×? III. VËn dông: C7: H§ 4: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân làm C7 vào vở. HS: hoạt động cá nhân làm C7. HS:1 HS lªn b¶ng lµm C7 trªn b¶ng phô đã vẽ sẵn H42.6. ? Qua bài ta cần nắm đợc những kiến thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ. 3.Híng dÉn tù häc: + Học thuộc phần ghi nhớ,đọc phần có thể em cha biết. + Lµm bµi tËp 40 - 41 ë SBT + §äc vµ nghiªn cøu tríc Bµi 43: “¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô”.

(95) TiÕt: 47 - TuÇn 24. Ngµy d¹y: 30/1/2013 Bµi 43:. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Biết đợc trong trờng hợp nào thì TKHT cho ảnh thật, trờng hợp nào thì TKHT cho ảnh ảo của 1 vật và chỉ ra đợc đặc điểm của các ảnh này. Dùng các tia sáng đặc biệt để dựng ảnh thật và ảnh ảo của 1 vật qua TKHT. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng nghiªn cøu hiÖn tîng t¹o ¶nh cña TKHT b»ng thùc nghiÖm. 3. Thái độ: Phát huy sự say mê khoa học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 1 vµ vÏ h×nh 43.3 ; 43.4. 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 TKHT cã f = 12cm 1 gi¸ quang häc ; 1 mµn hứng ảnh ; 1 hình chữ F ; 1 đèn ; 1 nguồn điện 12V. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) + Nªu c¸ch nhËn biÕt TKHT? + Nêu đặc điểm của các tia sáng qua TKHT. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. §V§: GV cho c¸c nhãm lµm TN nh H43.1 (SGK/116) + Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh c¸c dßng ch÷ khi dÞch chuyÓn TKHT ra xa? GV: Để hiểu đợc điều đó chúng ta cùng tìm hiểu ở bài học hôm nay.  Bài mới: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ: Đặc điểm ảnh của 1 vật tạo bởi I - đặc điểm ảnh của 1 vật tạo bëi TKHT. TKHT. HS đọc tài liệu nghiên cứu TN ở H43.2. 1. Thí nghiệm. GV: giao dông cô TN cho c¸c nhãm. a.) §Æt vËt ngoµi tiªu cù. HS: Nhãm trëng nhËn dông cô TN C¸c nhãm tiÕn hµnh TN theo íng dÉn GV: híng dÉn HS l¾p, vµ tiÕn hµnh TN. GV th«ng b¸o: Tiªu cù cña TKHT ë c¸c b.) §Æt vËt trong kho¶ng tiªu cù. nhãm lµ f = 12cm. C¸c nhãm tiÕn hµnh TN  Thảo luận nhóm để trả lời C1; C2; C3. HS: lÊy kÕt qu¶ TN ghi vµo b¶ng 1 II. C¸ch dùng ¶nh GV gọi đại diện các nhóm báo cáo kết 1. Dựng ảnh của 1 điểm sáng S tạo bëi TKHT. qu¶ TN H§ 3: Dùng ¶nh cña 1 vËt t¹o bëi C 4: TKHT. HS đọc thông tin trong SGK/117. GV híng dÉn HS c¸ch vÏ: Sö dông 2 trong 3 tia sáng đặc biệt để dựng ảnh của 1 ®iÓm s¸ng. HS:lªn b¶ng dùng ¶nh S’ cña ®iÓm s¸ng S qua TKHT. + VÏ tia tíi // víi trôc chÝnh  Tia lã qua tiªu ®iÓm F. + VÏ tia tíi ®i qua quang t©m  Tia lã 2. Dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng AB t¹o tiÕp tôc truyÒn th¼ng. bëi TKHT. + Giao cña 2 tia lã chÝnh lµ ¶nh cña ®iÓm s¸ng S. GV yªu cÇu HS vÒ nhµ vÏ tiÕp c¸c c¸ch khác bằng 2 tia sáng đặc biệt khác. GV híng dÉn HS c¸ch vÏ ¶nh cña vËt sáng AB đặt vuông góc với trục chính ở 2 III. VËn dông. trêng hîp: d < f vµ d > f. (g.g) Sử dụng 2 trong 3 tia sáng đặc biệt để C6: Δ ABO ÿ Δ A’B’O Δ A’B’F ÿ Δ OIF’ (g.g) dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng AB. VËy ta cã: + Dùng ¶nh B’cña B qua TKHT..

(96) + Tõ B’ h¹ vu«ng gãc víi trôc chÝnh, c¾t OA OA ' d OA ' = ⇔ = ⇒ trôc chÝnh t¹i A’.  A’ lµ ¶nh cña A AB A ' B ' AB A ' B '  A’B’ lµ ¶nh cña AB t¹o bëi TKHT. OA’ = 36.A’B’ 2HS lªn b¶ng lµm c©u C5: OF ' F ' A ' f F' A' = ⇔ = HS dùng ¶nh theo sù híng dÉn cña GV A ' B' AB A ' B ' HS1: Dùng ¶nh trêng hîp f = 12cm vµ OIF’A’ = 12.AB d = 36cm. Mµ OA’ = FA’ + OF’ = 12.A’B’ + f HS2: Dùng ¶nh trêng hîp f = 12cm vµ  36A’B’ = 12.A’B’ + 12 d = 8cm. A’B’ = 0,5cm H§: VËn dông - Cñng cè. h’ = 0,5cm GV cho HS Hoạt động cá nhân để làm Hay  OA’ = d’ = 36.0,5 = 18cm. c©u C6 1HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C6. GV hớng dẫn xét cặp tam giác đồng dạng nào đó để tính đợc OA’ và F’A’ GV cho HS vÒ nhµ lµm tiÕp trêng hîp d = 8cm vµ d = 12cm. Qua bài học ta cần nắm đợc điều gì? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK. 3.Híng dÉn tù häc: + Học thuộc phần ghi nhớ,đọc phần có thể em cha biết. + Lµm bµi tËp 42 - 43 ë SBT + §äc vµ nghiªn cøu tríc Bµi 44 “ThÊu kÝnh ph©n k×”.

(97) TiÕt: 48 - TuÇn 24. Ngµy d¹y: 5/2/2013. Bµi tËp vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng vµ ¶nh cña vËt t¹o bëi ThÊu kÝnh héi tô 1. KiÕn thøc: Cñng cè hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng; ¶nh cu¶ mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô. 2. Kỹ năng: Vận dụng kiến thức để giải thích đợc một số hiện tợng có liên quan trong thùc tÕ. RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi tËp. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) ? Khi nµo x¶y ra hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? LÊy VD vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng trong thùc tÕ? ? Khi nµo TKHT cho ¶nh thËt? Cho ¶nh ¶o? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS đọc bài tập 40 - 41.3 (SBT - 83) Bµi sè 40 - 41 . 3 GV ®a h×nh vÏ minh häa trªn b¶ng phô. a) Dïng mét que th¼ng vµ dµi xuyªn qua HS đứng tại chỗ trả lời phần a. èng, ®Çu que kh«ng ch¹m vµo viªn sái v× viên sỏi không nằm trên đờng thẳng của que. b) Nèi vÞ trÝ cña viªn sái víi vÞ trÝ cña Mét HS kh¸c lªn b¶ng vÏ h×nh. èng tiÕp xóc víi mÆt níc (®iÓm I) . Nèi I víi mÆt níc.. GV đa ra bài tập: Một điểm sáng S đợc đặt trớc một thấu kính hội tụ và ở ngoài tiªu cù TK a. Dùng ¶nh S’ cña ®iÓm S qua thÊu kÝnh b S’ lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o. ? §Ó dùng ¶nh S’ cña S ta lµm thÕ nµo?  HS đứng tại chỗ nêu cách làm. ? S’ lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o? V× sao?. Bµi tËp: a) Dùng ¶nh: Dùng hai tia đặc biệt để dựng ảnh của vật S + Tia 1 ®i song song víi trôc chÝnh. + Tia 2 ®i qua quang t©m cña thÊu kÝnh. HS đọc bài 42 - 43.4 HS hoạt động cá nhân phần a, b. HS th¶o luËn nhãm. 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm vµ vÏ h×nh. HS: Tõ B kÎ tia BI song song víi trôc chÝnh c¾t thÊu kÝnh t¹i I, nèi I víi B’ c¾t trôc chÝnh t¹i F, th× F lµ tiªu ®iÓm cña thấu kính. Lấy OF’ = OF đối xứng với thÊu kÝnh. HS đọc bài tập 42 - 43.5. b) S’ lµ ¶nh thËt. Bµi sè 42 - 43 . 4 a, A’B’ lµ ¶nh ¶o v× ¶nh A’B’ cïng chiÒu víi vËt AB. b, Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ vì ¶nh A’B’ lµ ¶nh ¶o cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt AB c, Nèi B’ víi B c¾t trôc chÝnh t¹i O, th× O lµ quang t©m cña thÊu kÝnh..

(98) Bµi sè 42 - 43 . 5 SBT. Ta thÊy  BB’I ÿ  OB’F’ BB ' BI BO OB ' = OF '  1 + B ' O = 2 BO  B ' O = 1 (*) MÆt kh¸c ta cã  ABO ÿ  A’B’O AB AO BO A ' B ' = OA ' = B ' O = 1. vËy A’B’ = AB hay d’ = d AO = OA’ hay h’ = h 3.Híng dÉn tù häc: + Xem lại các bài tập đã chữa. + §äc vµ nghiªn cøu tríc Bµi 44: “ThÊu kÝnh ph©n k×”.

(99) TiÕt: 49 - TuÇn 24. Ngµy d¹y: 19/2/2013 Bµi 44:. ThÊu kÝnh ph©n k× I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận dạng đợc thấu kính phân kì (TKPK). Mô tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt quaTKPK. Vận dụng kiến thức dã học để giải bài toán đơn gi¶n vÒ TKPK vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ. 2. Kü n¨ng: BiÕt lµm TN dùa trªn c¸c Y/c cña kiÕn thøc trong SGK.  T×m ra đặc điểm của TKPK. 3. Thái độ: Phát huy sự say mê khoa học. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô vÏ s½n c¸c h×n? 44.2; 44.3; 44.4; 44.5 (SGK) 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 TKPK cã tiªu cù kho¶ng 12cm,1 nguån ®iªn. 1 đèn laze phát ra 3 tia sáng song song và 1 tia có thể thay đổi đợc đờng truyền ánh s¸ng. 1 gi¸ quang häc + 1 hép khãi, b¶ng phô ghi bµi tËp kiÓm tra. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) ? Dùng ¶nh S’ cña S qua TKHT. S’ lµ ¶nh ¶o hay ¶nh thËt? ĐVĐ: TKPK có đặc điểm gì khác so với TKHT? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: §Æc ®iÓm cña TKPK. I - đặc điểm của TKPK. GV ph¸t 1 sè TKPK vµ TKHT cã trong 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt. . phßng TN cho c¸c nhãm. HS: Sờ các loại TK đó, phân biệt TKHT C2: Phần rìa dày. Phần giữa mỏng. 2. ThÝ nghiÖm. còn lại là TKPK để trả lời C1; C 2. GV cho HS nghiªn cøu TN ë H44.1 trong SGK. GV giíi thiÖu dông cô TN. GV tiến hành làm TN để HS cả lớp quan s¸t. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chïm tia lã? C3: Chïm tia lã loe réng ra.  Tr¶ lêi c©u C3. GV đa ra bảng phụ vẽ H44.2 để giới II - Trôc chÝnh, quang t©m, thiÖu c¸ch biÓu diÔn TKPK. ®iÓm, tiªu cù cña TKPK. H§3: C¸c kh¸i niÖm: Trôc chÝnh, tiªu 1. Trôc chÝnh. quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù C4: +Tia tíi vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng HS: đọc SGK/120 và quan sát lại H44.2 TKPK có 1 tia ló truyền thẳng không để tìm trục chính đổi hớng trùng với 1 đờng thẳng gọi là  HS Tr¶ lêi c©u C4. trôc chÝnh cña TKPK. GV lµm l¹i TN cho HS quan s¸t vµ chØ ra 2. Quang t©m. trôc chÝnh trªn TN. + Trôc chÝnh c¾t TKPK t¹i O. HS:nªu kh¸i niÖm trôc chÝnh.  O gäi lµ quang t©m. HS đọc SGK/120 và quan sát lại H44.1 + Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló để tìm quang tâm. truyền thẳng không bị đổi hớng. ? §iÓm nµo gäi lµ quang t©m? 3. Tiªu ®iÓm: GV lµm l¹i TN cho HS quan s¸t vµ chØ ra C5: C¸c tia lã keo dµi th× gÆp nhau t¹i quang t©m trªn TN. 1 điểm trên trục chính. Điểm đó gọi là GV lµm TN cho tia s¸ng thø t ®i qua tiªu ®iÓm F. quang t©m nhng kh«ng vu«ng gãc víi C6: TKPK. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tia lã trong trêng + Mçi TKPK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F’ hîp nµy? nằm về 2 phía của TK và cách đều GV treo H44.3 vµ H44.4 lªn b¶ng. quang t©m. HS: tr¶ lêi c©u C5 vµ C6. 4. Tiªu cù. HS tr¶ lêi miÖng c©u C5. OF = OF’ = f GV làm lại TN nh H44.1 để kiểm tra lại c©u C6. (GV Híng dÉn HS quay ngîc TKPK lại chứ không phải quay đèn) GV: F lµ tiªu ®iÓm cña TKPK..

(100) ? Mét TKPK cã mÊy tiªu ®iÓm? C¸c tiªu III.VËn dông điểm này có đặc điểm gì? C7: GV cho HS đọc SGK phần 4.) tiêu cự. ?Tiªu cù lµ g×? H§ 4: VËn dông - Cñng cè. GV cho HS hoạt động cá nhân để làm C8: c©u C7 ; C 8 ; C9 vµo vë. HS lªn b¶ng lµm c©u C7. HS:lªn b¶ng lµm c©u C7 trªn b¶ng phô đã vẽ sẵn H44.5 và 2 HS khác đứng tại chỗ để trả lời câu C8 và HS đọc phần ghi nhớ ở SGK. Qua bài ta cần nắm đợc những kiến thức g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. +§äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 44 - 45 ë SBT + §äc vµ nghiªn cøu tríc Bµi 45.

(101) TiÕt: 50 - TuÇn 25. Ngµy d¹y: 20/2/2013 Bµi 45:. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc ảnh của một vật tạo bởi TKPK luôn là ảnh ảo. Mô tả đợc những đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK. Phân biệt đợc ảnh ảo tạo bởi TKPK và TKHT. Dùng 2 tia sáng đặc biệt để dựng ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK. 2. Kü n¨ng: Lµm TN, quan s¸t TN, thu thËp th«ng tin tæng hîp. 3. Thái độ: Nghiêm túc, tỉ mỉ, say mê nghiên cứu. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô vÏ h×nh 45.1 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 TKHT cã f = 12cm; 1 gi¸ quang häc; 1 mµn høng ảnh; 1 hình chữ F; 1 đèn; 1 nguồn điện 12V. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) ? Tia sáng qua TKPK có đặc điểm gì? Hãy biểu diễn các tia sáng đó bằng hình vẽ? ? Hãy nêu đặc điểm ảnh của 1 vật tạo bởi TKHT. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ2: Đặc điểm của ảnh của vật tạo bởi I - đặc điểm của ảnh của một vật t¹o bëi TKPK. TKPK. C1: Đặt màn hứng ở gần hay ở xa đều HS nghiªn cøu TN ë H45.1 không hứng đợc ảnh. ? TN cÇn nh÷ng dông cô g×? Nh×n qua TKPK thÊy ¶nh nhá h¬n GV giao dông cô TN cho c¸c nhãm vµ h- C2: vËt vµ cïng chiÒu víi vËt. íng dÉn c¸c nhãm l¾p TN.  Lµ ¶nh ¶o. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN II.C¸ch dùng ¶nh.  Thảo luận để trả lời C1 và C2. C3: Dựng 2 tia sáng đặc biệt thì giao H§3: C¸ch dùng ¶nh. ®iÓm cña 2 tia lã kÐo dµi lµ ¶nh B’ cña HS hoạt động cá nhân để trả lời C3. GV treo bảng phụ vẽ H45.2 và cho 1 HS điểm sáng B. Qua B’ hạ đờng vuông lªn dùng ¶nh AB. C¸c HS kh¸c dùng ¶nh gãc víi trôc chÝnh t¹i A’.A’B’ lµ ¶nh cña AB. vào vở để hoàn thành C4. GV gîi ý HS lËp luËn chøng tá ¶nh lu«n C4: a.)Dùng ¶nh AB. n»m trong kho¶ng tiªu cù. ? Dịch ra xa hoặc lại gần TKPK thì BI b.)Tia BI có hớng không đổi  Hớng tia ló IK không đổi. có thay đổi không? ? Híng cña tia lã IK nh thÕ nµo? + Giao ®iÓm OB vµ FK lu«n n»m trong ? ¶nh B’ lµ giao ®iÓm cña c¸c tia nµo? kho¶ng OF. B’ n»m trong kho¶ng nµo? HĐ4: So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi III - độ lớn của ảnh tạo bởi c¸c TK. TKPK vµ TKHT. C5 2 HS lªn b¶ng hoµn thµnh C5. *NhËn xÐt: HS: 1 HS vÏ ¶nh cña AB qua TKHT. HS trong líp th¶o luËn vµ ®a ra nhËn xÐt. + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt. + ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt. IV. VËn dông. H§ 5: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân để trả lời C6. C6: ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK: +Gièng nhau: ¶nh cïng chiÒu víi vËt. +Kh¸c nhau: ¶nh ¶o cña TKHT bao giê ? Qua bài học ta cần nắm đợc gì? còng lín h¬n vËt. Cßn ¶nh ¶o cña GV cho HS đọc phần ghi nhớ. TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù. HS đọc phần ghi nhớ SGK. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm tiÕp c©u C7 vµ C 8 (SGK/123).

(102) + Lµm bµi tËp 44 - 45 ë SBT.

(103) TiÕt: 50 - TuÇn 25. Ngµy d¹y: 26/2/2013. Bµi tËp vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng vµ ¶nh cña vËt t¹o bëi ThÊu kÝnh ph©n k× 1. KiÕn thøc: Cñng cè hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng; ¶nh cu¶ mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. 2. Kỹ năng: Vận dụng kiến thức để giải thích đợc một số hiện tợng có liên quan trong thùc tÕ. RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi tËp. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) ? HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Cã nhËn xÐt g× vÒ quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹ khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc? ? ¶nh cña vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× cã tÝnh chÊt g×? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS đọc nội dung bài tập 44 - 45.1. Bµi tËp 44 - 45.1: Mét HS lªn b¶ng vÏ h×nh, díi líp vÏ a) VÏ ¶nh: S h×nh vµo vë. I ? ¶nh S’ cña S lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o? S’ V× sao? O F. F’. b) ¶nh S’lµ ¶nh ¶o v× S’ lµ giao ®iÓm cña các đờng kéo dài của tia sáng ló ra sau thÊu kÝnh. HS đọc nội dung bài tập 44 - 45.2. Bµi sè 44 - 45 . 2: ? S’ lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o? V× sao? a, S’ lµ ¶nh ¶o v× ¶nh vµ vËt cïng ë mét phÝa víi thÊu kÝnh. ? Thấu kính đã cho thuộc loại thấu kính b, Thấu kính đã cho là TKPK. g×? ? Xác định O, F, F’ nh thế nào?  GV hớng dẫn HS cách xác định O, F, c, Từ S ta kẻ tia SS’ cắt trục chính tại F’ quang t©m. Tõ quang t©m ta dùng vÕt thÊu kÝnh, Tõ S ta kẻ đờng SI // trục chính thấu kính, từ I kÎ tia IS’ c¾t trôc chÝnh t¹i tiªu ®iÓm F Lấy F’ đối xứng với thấu kính. S I S’. GV ®a bµi tËp trªnOb¶ng phô. HS đọc Fnội dung. Mét HS lªn b¶ng vÏ h×nh. B I. B’. F. A. A’. O. F’. Bài tập: Cho vật sáng AB đặt vuông góc víi trôc chÝnh cña TKPK cã tiªu cù 12cm. §iÓm A n»m trªn trôc chÝnh vµ c¸ch thÊu kÝnh lµ 9 cm, AB = h = 1cm. a) H·y dùng ¶nh A’B’ cña AB. b) TÝnh kho¶ng c¸ch tõ ¶nh tíi thÊu kÝnh vµ chiÒu cao cña ¶nh. Gi¶i a) VÏ h×nh: b)Ta cã: B’FO ÿB’IB (g.g). B 'F FO B 'O 12 GV híng dÉn HS xÐt c¸c cÆp tam gi¸c     B 'I IB B 'B 9 đồng dạng và lập các tỉ số bằng nhau. HS hoạt động nhóm trong 5 phút. BO 12 12 4 BO     (1) §¹i diÖn mét nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy.  BB  BO 12  9 21 7 BO.

(104) OA’B’ ÿ OAB (do AB//AB) nªn: OA ' OB' A 'B '   (2) OA OB AB .. T õ (1) vµ (2) cã:. 4 1 4 OA 9. cm 5 cm; h  cm 7 7 7. 3. Híng dÉn tù häc: + Xem lại các bài tập đã chữa. + §äc vµ nghiªn cøu tríc Bµi 46 “ Thùc hµnh: §o tiªu cù cña TKHT” + KÎ s½n mÉu b¸o c¸o vµ tr¶ lêi c©u hái ë b¸o c¸o..

(105) TiÕt: 50 - TuÇn 25. Ngµy d¹y: 27/2/2013 Bµi 46:. Thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh §o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Trình bày đợc phơng pháp đo tiêu cự của TKHT. Đo đợc tiêu cù cña TKHT theo ph¬ng ph¸p trªn. 2. Kỹ năng: Rèn đợc kĩ năng thiết kế, kế hoạch đo tiêu cự bằng kiến thức thu thập đợc. Biết lập luận về tính khả thi của các phơng pháp thiết kế trong nhóm. Tiến hành đợc TN để đo tiêu cự của TKHT. 3. Thái độ: Nghiêm túc, tỉ mỉ, say mê nghiên cứu. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 TKHT cha biÕt tiªu cù. 1 vËt s¸ng ch÷ F khoÐt trªn mµn ch¾n s¸ng. 1 nguån s¸ng (§Ìn chiÕu s¸ng) 1 mµn høng ¶nh mµu tr¾ng. 1 gi¸ quang häc. Mỗi HS: 1 báo cáo thực hành đã trả lời sẵn phần trả lời câu hỏi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 1: KiÓm tra. I. C¸c bíc tiÕn hµnh: Bíc 1: §o chiÒu cao cña vËt h =..... GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS GV:Y/c líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh Bíc 2: DÞch chuyÓn mµn vµ vËt ra xa TKHT ë nh÷ng kho¶ng c¸ch b»ng nhau h×nh chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. HS:Lớp phó học tập báo cáo tình hình khi nào thu đợc ảnh rõ nét thì dừng lại. Bíc 3: §o d ; d’ ; h ; h’ chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. HS các nhóm thảo luận câu e.) để tìm  so sánh d và d’; h và h’. c¸c bíc tiÕn hµnh TN. Bíc 4: TÝnh tiªu cù b»ng c«ng thøc: d+ d ' f= 4 Bíc 5: TÝnh gi¸ trÞ trung b×nh cña tiªu GV: Ghi tãm t¾t c¸c bíc tiÕn hµnh TN cù theo c«ng thøc: f = f 1 +f 2+ f 3 3 mµ HS võa tr×nh bµy lªn b¶ng II. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm: H§ 2: TiÕn hµnh TN. GV giao dông cô TN cho c¸c nhãm. HS c¸c nhãm nhËn dông cô thùc hµnh vµ tiến hành thực hành theo các bớc đễ thảo luËn. GV:Y/c HS đọc kĩ phần nội dung thực hµnh (SGK/124) GV cho c¸c nhãm tiÕn hµnh thùc hµnh. GV theo dâi vµ chØnh söa nh÷ng sai sãt cña c¸c nhãm. GV:Y/c c¸c nhãm lµm 3 lÇn vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 cña mÉu b¸o c¸o. +Y/c HS sö dông c«ng thøc f = d+ d ' để tính tiêu cự của TKHT. 4 +Y/c HS tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh cña tiªu cù: f =. f 1 +f 2+ f 3 3. HS Hoạt động cá nhân để hoàn thành báo c¸o. HS nép b¸o c¸o. H§ 3: Tæng kÕt- Híng dÉn vÒ nhµ. GV:Thu b¸o c¸o thùc hµnh. GV nhËn xÐt tÝnh kØ luËt cña c¸c nhãm.

(106) trong qu¸ tr×nh thùc hµnh. + Tuyªn d¬ng c¸c nhãm vµ c¸c c¸ nh©n HS cã ý thøc kØ luËt trong qu¸ tr×nh thùc hµnh. 3.Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp ë SBT + ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ TKHT. + Ôn lại các kiến thức đã học, tiết sau ôn tập..

(107) TiÕt: 51 - TuÇn 26. Ngµy d¹y: 5/3/2013 ¤n tËp. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: N¾m l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng, quan hÖ giữa góc tới và góc khúc xạ. Nắm đợc đặc điểm của TKHT và TKPK. 2. Kü n¨ng: VÏ h×nh vµ tÝnh to¸n, ¸p dông kiÕn thøc h×nh häc vµo gi¶i bµi tËp quang h×nh. 3. Thái độ: Nghiêm túc, say mê học hỏi. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 sè lo¹i m¸y ¶nh thËt. B¶ng phô vÏ H47.4 2. Häc sinh: Ôn tâp hệ thống lại các kiến thức từ đầu chơng III đến bài 47. Thíc kÎ, m¸y tÝnh bá tói. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Ôn tập lí thuyết I. LÝ thuyÕt: GV treo b¶ng phô ghi c¸c c©u hái. HS đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi. HS trong lớp thảo luân để đa ra câu trả lời đúng. HS tr¶ lêi c¸c c©u hái nh SGK. 1.) HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? + Nêu đặc điểm của tia sáng khi truyền tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng níc vµ ngîc l¹i. 2.) Nªu mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹. 3.) Nêu đặc điểm của TKHT? + Có mấy tia sáng đặc biệt qua TKHT? + Nêu các tia sáng đặc biệt qua TKHT 4.) Nêu đặc điểm của TKPK? + Có mấy tia sáng đặc biệt qua TK PK? + Nêu các tia sáng đặc biệt qua TKPK. Bµi t©p. 5) Hãy nêu đặc điểm ảnh của 1 vật qua II. Bµi 1: TKHT vµ tr×nh bµy c¸ch vÏ ¶nh cña vËt AB. a.)A’B’ lµ ¶nh ¶o. 6.)VËt kÝnh cña m¸y ¶nh lµ lo¹i TK g×? b.)TK d· cho lµ TKHT. V× cho ¶nh ¶o, + ảnh trên phim có đặc điểm gì? cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt. Hoạt động 2: Luyện tập c.)Vẽ hình để xác định quang tâm O và Bµi 1: Cho h×nh vÏ cã AB lµ vËt. A’B’ lµ ¶nh tiªu ®iÓm F. B’ B Δ Bµi: 44-45.4 (SBT/53) A’ A a.)VÏ ¶nh A’B’ a.) A’B’ lµ ¶nh g×? b.)TK đã cho là loại TK gì? b.) Δ ABO  Δ A’B’O c.) Hãy xác định quang tâm và tiêu điểm A ' B ' OA ' h ' d ' cña TK. ⇒ = ⇔ = AB OA h d HS1: đứng tại chỗ trả lời câu a.) và b.) GV cho 1 HS lªn b¶ng lµm c©u c.) => h’ = h. d ' d GV nªu bµi tËp 44-45.4 (SBT/53) h GV gîi ý cho HS chøng minh ⇒ h '= Vµ d’ = d = f ABO  A’B’O để Δ. Δ. A ' B ' OA ' h ' d ' = ⇔ = AB OA h d. 2. 2. 2. 47.5 (SBT/54) vµ tÝnh h’ vµ d’ Bµi ChiÒu cao cña ngêi nµy trªn phim lµ: d' HS: Lªn b¶ng gi¶i. h’ = h. GV: Y/c 1 HS lªn b¶ng ch÷a. d HS: Th¶o luËn nhãm lµm bµi KÕt qu¶ bµi 47.4 (SBT): d ' = f GV nªu bµi tËp 47.5 (SBT/54) d d−f + Y/c 1 HS lªn b¶ng ch÷a. ⇒.

(108) GV gîi ý: + Em hãy vẽ ảnh của ngời đó trên phim. => h’ + Chiều cao của ngời đó tính nh thế nào? GV: KÕt qu¶ bµi 47.4 (SBT): d ' = f 2,03cm d d−f =>h’ =....... Hoạt đông 3: Củng cố GV cho HS nªu l¹i c¸c kiÕn c¬ b¶n d· häc. GV: + Trêng hîp vËt n»m ngoµi tiªu cù cña TKHT lu«n cho ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt cã c«ng thøc: 1 = 1 + 1 f d d' + Trêng hîp vËt n»m trong kho¶ng tiªu cù cña TKHT lu«n cho ¶nh ¶o, cïng chiÒu víi vËt vµ lín h¬n vËt cã c«ng thøc: 1 = 1 − 1 f d d' GV yªu cÇu HS vÒ nhµ chøng minh 2 c«ng thøc trªn. 3.Híng dÉn tù häc: + Ôn tập toàn bộ kiến thức đã học trong chơng. + Lµm c¸c bµi t©p cßn l¹i trong SBT. + Xem lại các bài tập đã giải. + ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt.. =. ¿ f 5 h. =160 . ≈ d−f 400 −5 ¿.

(109) TiÕt: 52 - TuÇn 26 A. Ma trËn: Mức độ. Mức độ đánh giá NhËn biÕt TN TL. Néi dung Dßng ®iÖn, m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ. Ngµy d¹y: 6/3/2013 kiÓm tra 1 tiÕt. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. Th«ng hiÓu VËn dông thÊp VËn dông cao TN TL TN TL TN TL. Tæng. Dßng ®iÖn xoay chiÒu 2. 1 0,25® 2,5%. 0,5® 5%. 1 0,25® 2,5% M¸y biÕn thÕ, Sù TÝnh ®iÖn n¨ng hao phÝ ®iÖn n¨ng hao phÝ. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng, m¸y biÕn thÕ. 3 2. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ C¸c lo¹i thÊu kÝnh. 2,5® 25%. 1 0,5® 5%. 2® 20%. K/n hiÖn tîng KXAS 1 0,25® 2,5% 1 0,25® 2,5% ¶nh cña vËt t¹o C¸c tia s¸ng bëi TKPK, nhËn đặc biệt biÕt TKHT. Xác định loại thÊu kÝnh. Tính độ lớn của ¶nh cña vËt t¹o bëi TKHT 5 6,75® 67,5%. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ. 2. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ. 4. 0,5® 5% 1® 10%. 1 0,25® 2,5% 2. 1. 1 2® 20%. 0,5® 5%. 4. 4® 20% 8,5® 85%. 11. 10® 100%. B. §Ò bµi: C©u 1: Trong m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu, khi nam ch©m quay th× trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu v×: A. Tõ trêng qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y lu«n t¨ng. B. Số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luôn tăng. C. Từ trờng qua tiết diện S của cuộn dây không biến đổi. D. Số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm. Câu 2: Một bóng đèn có ghi 6V - 3W lần lợt mắc vào mạch điện 1 chiều và mạch điện xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6V. Khi đó bóng đèn sẽ: A. S¸ng nh nhau B. Bóng đèn mắc ở dòng điện 1 chiều sáng hơn C. Bóng đèn mắc ở dòng điện xoay chiều sáng hơn D. Lóc s¸ng nh nhau lóc s¸ng kh¸c C©u 3: §Æt vËt s¸ng AB h×nh mòi tªn vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh ph©n kú, ¶nh A’B’ cña AB qua thÊu kÝnh cã tÝnh chÊt: A. ¶nh ¶o, ngîc chiÒu víi vËt. C. ¶nh ¶o, cïng chiÒu víi vËt. B. ¶nh thËt, cïng chiÒu víi vËt. D. ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi C©u 4: Trong hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng, tia s¸ng bÞ: A. GÊp khóc trë vÒ m«i trêng cò. B. GÊp khóc khi sang m«i trêng kh¸c t¹i mÆt ph©n c¸ch. C. Tia s¸ng ®i th¼ng. D. Tia s¸ng ®i theo h×nh d¹ng bÊt kú. C©u 5: Mét m¸y biÕn thÕ gåm cuén s¬ cÊp cã 2000 vßng d©y, cuén thø cÊp cã 5000 vßng d©y. Nếu đặt vào hai đầu dây cuộn sơ cấp một hiệu điện thế 18V thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cÊp lµ bao nhiªu? A. 180V B. 90V C. 45V D. 36V Câu 6: Thấu kính hội tụ có đặc điểm:.

(110) A. Gi÷a máng, r×a dµy C. Hai mặt đều nhau B. Gi÷a dµy, r×a máng D. Hai mặt đều lõm Câu 7: Mọi tia đi qua quang tâm của thấu kính hội tụ đều: A. BÞ gÊp khóc C. §Òu ®i th¼ng B. BÞ héi tô t¹i tiªu ®iÓm D. §Òu quay trë vÒ m«i trêng cò C©u 8: Khi truyÒn ®i cïng mét c«ng suÊt ®iÖn, muèn gi¶m c«ng suÊt hao phÝ v× to¶ nhiÖt, dïng cách nào trong các cách dới đây để có lợi nhất? A. Giảm điện trở của đờng dây đi 2 lần B. Gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®Çu 2 lÇn C. Tăng hiệu điện thế giữa 2 đầu lên 2 lần D. Tăng điện trở của đờng dây đi 2 lần II. Tù luËn: (8®) Bài 1 (2đ): Để truyền tải một công suất điện là a. Hãy vẽ hình theo tỉ lệ xích 1: 3 và nêu đặc 143000W trên một đờng dây có điện trở là điểm của ảnh A’B’. 20, ngời ta đặt vào hai đầu đờng dây một b. Tính độ lớn của ảnh và khoảng cách từ ảnh hiệu điện thế là 110kV. Hãy tính công suất hao đến thấu kính. Bµi 3 (2®): Cho h×nh vÏ sau, biÕt A’B’ lµ ¶nh phí do toả nhiệt của đờng dây. Bµi 2 (4®): Mét vËt s¸ng AB cã d¹ng mòi tªn cña AB, () lµ trôc chÝnh cña thÊu kÝnh. H·y cao 6cm đợc đặt vuông góc với trục chính của xác định quang tâm, các tiêu điểm của thấu mét thÊu kÝnh héi tô, ®iÓm A n»m trªn trôc kÝnh b»ng phÐp vÏ (Nªu râ c¸ch lµm vµ vÏ tiÕp chính, cách thấu kính 15cm. Thấu kính có tiêu vào hình đã cho). Thấu kính này thuộc loại thÊu kÝnh g×? cù 12cm. B. C. §¸p ¸n:. I. Tr¾c nghiÖm: Mỗi câu chọn đúng đợc 0,25đ C©u 1 §¸p ¸n D II. Tù luËn: Bµi 1: (2®) - Tãm t¾t - §¸p sè:. B’. 2 A. - Viết đúng công thức:. 3 C. 4 B. 5 C. () 6 7 A C. 8 C A. 0,5® Php . R.P U2. 2. 0,5®. 2. 20.143000 Php  1100002 338W - Tính đúng:. 1®. Bµi 2: (4®) - Tãm t¾t - §¸p sè: - Vẽ hình đúng tỉ lệ: - Tính đợc h’ = 6cm: - Tính đợc d’ = 36cm: Bµi 3: (2®). - Vẽ hình đúng: - Chỉ ra đợc cách làm và nêu đợc loại thấu kính. 0,5® 1,5® 1® 1®. B B ’. 0,75® 1,25®. (  ). A. A ’. A’.

(111) TiÕt: 53 - TuÇn 27. Ngµy d¹y: 12/3/2013. Sù t¹o ¶nh trªn Phim trong m¸y ¶nh. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu và chỉ ra đợc 2 bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Nêu và giải thích đợc đặc điểm của ảnh hiện trên phim trong máy ảnh. Dựng đợc ảnh của vật tạo ra ở trên phim trong máy ảnh. 2. Kỹ năng: Biết tìm hiểu kĩ thuật đã ứng dụng trong cuộc sống. 3. Thái độ: Say mê, hứng thú khi tìm hiểu các ứng dụng. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 sè lo¹i m¸y ¶nh thËt. B¶ng phô vÏ H47.4 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 m« h×nh m¸y ¶nh. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) + Đặt vật ở vị trí nào thì TKHT tạo đợc ảnh hứng trên màn có độ lớn bằng vật? + §é lín cña ¶nh phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? GV đặt vẫn đề vào bài nh SGK/126 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. CÊu t¹o m¸y ¶nh H§2: cÊu t¹o cña m¸y ¶nh. * Gåm 2 bé phËn quan träng lµ vËt HS đọc tài liệu và trả lời các câu hỏi. ? Bé phËn quan träng nhÊt cña m¸y ¶nh kÝnh vµ buång tèi. + Vật kính là 1 TKHT để tạo ra ảnh lµ g×? thật hứng đợc trên màn. ? VËt kÝnh lµ TK g×? V× sao? HS c¸c nhãm thay nhau quan s¸t vËt + Buång tèi kh«ng cho ¸nh s¸ng ë ngoµi lät vµo mµ chi cã ¸nh s¸ng cña s¸ng nhá b»ng m« h×nh m¸y ¶nh. GV híng dÉn HS dïng m« h×nh quan s¸t vËt s¸ng truyÒn vµo t¸c dông lªn phim. ¶nh cña vËt nhá (Dßng ch÷) hiÖn trªn  ¶nh cña vËt hiÖn trªn phim. tÊm kÝnh mê. II - ¶nh cña mét vËt trªn phim: H§ 3: ¶nh cña 1 vËt trªn phim. 1. Tr¶ lêi c©u hái. HS tr¶ lêi c¸ nh©n C1 vµ C2. C1: ¶nh thËt, ngîc chiÒu, nhá h¬n vËt. C2: Vì thu đợc ảnh thật trên phim chøng tá vËt kÝnh lµ TKHT. 2. Vẽ ảnh của một vật đặt trớc máy GV treo b¶ng phô vÏ H47.4 vµ Y/c 1 HS ¶nh. C3. lên vẽ ảnh AB để hoàn thành câu C3. C4: d = 2m = 200cm ; d’ = 5cm Gi¶i HS hoạt động cá nhân để trả lời C4. Δ ABO  Δ A’B’O GV híng dÉn: A ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ 2 tam gi¸c vu«ng ⇒ ' B ' = A ' O = d ' = 5 = 1 = h ' AB AO d 200 40 h OAB vµ OA’B’? h ? Vậy ta rút ra tỉ số nào để tính h’? ⇒ h '= 40. 3. KÕt luËn. ? Qua c¸c c©u tr¶ lêi trªn em rót ra nhËn ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu xÐt g× vÒ ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh? vµ nhá h¬n vËt. HS rót ra kÕt luËn. III. VËn dông. H§ 4: VËn dông - cñng cè. C5 GV cho HS trả lời C5 dựa vào sơ đồ. GV cho HS hoạt động cá nhân để hoàn C6 thµnh C6. GV: Dựa vào tam giác đồng dạng để tính h OA = A’B’. h' OA ' HS: Thùc hiÖn c¸ nh©n tÝnh to¸n 32cm. ⇒ h ' =h .. OA ' 6 = =160 . OA 300. *Ghi nhí: (SGK/127) ? Qua bài ta cần nắm đợc điều gì? GV cho HS đọc phần ghi nhớ..

(112) HS đọc phần ghi nhớ SGK 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp ë SBT. + Ôn tâp hệ thống lại các kiến thức từ đầu chơng III đến bài 47 để chuẩn bị cho tiÕt sau «n tËp..

(113) TiÕt: 54 - TuÇn 27. Ngµy d¹y: 13/3/2013 M¾t. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ 2 bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và màng lới.Nêu đợc chức năng của thuỷ tinh và màng lới. So sánh đợc chúng với các bộ phận tơng ứng trong máy ảnh.Trình bày đợc khái niệm cơ bản về sự điều tiết của mắt. Biết đợc điểm cực cận và điểm cực viễn. Biết cách thö m¾t. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ m¾t theo khía cạnh vật lí. Biết cách xác định điểm cực cận và điểm cực viễn trong thực tế. 3. Thái độ: Nghiêm túc nghiên cứu các ứng dụng vật lí. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 tranh vÏ con m¾t bæ däc. 1 m« h×nh con m¾t. 1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) Nêu tên 2 bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh và tác dụng của các bộ phận đó? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: CÊu t¹o cña m¾t. I - cÊu t¹o cña m¾t: 1. CÊu t¹o: HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi: ?2 bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ + 2 bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ: g×? ? Bộ phận nào của mắt đóng vai trò nh Thể thuỷ tinh và màng lới. TKHT? Tiêu cự của nó có thể thay đổi nh thÕ nµo? ? ảnh của vật mà mắt nhìn thấy đợc hiện ë ®©u? 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶n? ? Vậy màng lới đóng vai trò nh bộ phận C1: + Giống nhau: Thể thuỷ tinh và vật kính đều là TKHT. nµo trong m¸y ¶nh? Phim và màng lới đều có tác dụng HS tr¶ lêi C1. ? Em h·y nªu ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau høng ¶nh. + Kh¸c nhau: ThÓ thuû tinh th× f cã gi÷a m¾t vµ m¸y ¶nh? thể thay đổi đợc. Vật kính thì f không đổi. H§3: Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t. II. Sù ®iÒu tiÕt: HS nghiªn cøu tµi liÖu (SGK) GV nªu c©u hái: ? §Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn nh÷ng qu¸ tr×nh g×? HS lªn b¶ng vÏ ¶nh cña vËt lªn mµng líi * NhËn xÐt: VËt cµng ë xa sù ®iªu tiÕt ë 2 trêng hîp: Khi vËt ë xa vµ khi vËt ë cµng lín. gÇn. ? Em cã nhËn xÐt g× tiªu cù cña thÓ thuû III - §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm tinh trong 2 trêng hîp? cùc viÔn: H§4: §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn Cùc viÔn: (Cv) HS đọc tài liệu (SGK) để trả lời câu hỏi: 1+ -Điểm Cv lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn ? §iÓm cùc viÔn lµ g×? nh×n thÊy vËt râ nÐt. + Khoảng cách từ mắt đến điểm Cv gọi ? ThÕ nµo lµ kho¶ng cùc viÔn? lµ kho¶ng Cv. 2 - Cùc cËn: (Cc) + §iÓm Cc lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t ? §iÓm cùc cËn lµ g×? cßn nh×n thÊy vËt râ nÐt. + Khoảng cách từ mắt đến điểm Cc gọi ? ThÕ nµo lµ kho¶ng cùc cËn? lµ kho¶ng Cc. GV treo b¶ng kiÓm tra thÞ lùc cña y tÕ vµ IV - VËn dông: híng dÉn HS kiÓm tra m¾t cña m×nh. C5: 2 HS lªn b¶ng vÏ: + VÏ h×nh.

(114) H§5: VËn dông - Cñng cè. HS hoạt động cá nhân làm C5 và C6.. a.) Δ ABO  Δ A’B’O (g.g) A ' B ' OA ' h ' d ' = ⇔ = AB OA h d d' =>h’ = h. = 800 2 d 2000 ⇒. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc điều (cm). g×? + Cùc viÔn lµ f dµi nhÊt. GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/130 C6: + Cùc cËn lµ f ng¾n nhÊt. HS đọc phần ghi nhớ SGK 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 49 “M¾t cËn vµ m¾t l·o”. = 0,8.

(115) TiÕt: 55 - TuÇn 28. Ngµy d¹y: 19/3/2013 M¾t cËn vµ m¾t l·o. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa và cách khắc phục tật cận thị là đeo TKPK. Nêu đợc đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn đợc các vật ở gần và cách khắc phục tật mắt lão là đeo TKHT. Giải thích đợc cách khắc phục tật cận thị và tật mắt lão. 2. Kỹ năng: Biết vận dụng các kiến thức quang học để hiểu đợc cách khắc phôc c¸c tËt vÒ m¾t. 3. Thái độ: Nghiêm túc nghiên cứu các ứng dụng vật lí. * GDBVMT: Gi¸o dôc HS biÕt b¶o vÖ m¾t, kh¾c phôc c¸c tËt vÒ m¾t. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô vÏ H49.1 vµ H49.2. 2. Häc sinh: 1 kÝnh cËn vµ 1 kÝnh l·o. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) ? H·y so s¸nh vÞ trÝ ¶nh ¶o cña vËt t¹o bëi TKPK vµ vÞ trÝ ¶nh ¶o cña vËt t¹o bëi TKHT. GV: Đặt vấn đề nh SGK. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: BiÓu hiÖn cña m¾t cËn vµ c¸ch I. M¾t cËn: 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ: kh¾c phôc. C1: HS tr¶ lêi C1 vµ C2 ? Làm thế nào để biết đợc kính cận là C2: + Mắt cận không nhìn rõ vật ở xa. + §iÓm cùc viÔn cña m¾t cËn gÇn h¬n TKPK? m¾t b×nh thêng.  Hoµn thµnh c¸ nh©n c©u C3 vµo vë. 2. C¸ch kh¾c phôc: C3: + C¸ch 1: Dïng tay. + Cách 2: Để vật trớc kính đều thấy ¶nh ¶o nhá h¬n vËt. HS hoạt động nhóm để trả lời C4. + ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn lu«n n»m HS vÏ ¶nh ë trêng hîp (H49.1) GV thông báo: Kính cận thích hợp là có trong khoảng từ cực cận đến cực viễn. + NÕu kh«ng ®eo kÝnh m¾t cËn kh«ng F Cv ? ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn n»m trong nh×n thÊy vËt ë xa. V× vËt n»m ë ngoµi điểm Cv nên mắt không thể điều tiết để kho¶ng nµo? ? Nếu không đeo kính mắt cận có nhìn nhìn thấy vật đợc. + KÝnh cËn lµ TKPK. thÊy vËt ë xa kh«ng? + Đeo kính cận để nhìn rõ vật ở xa mắt ? VËy kÝnh cËn lµ lo¹i TK g×? ? Ngời ta đeo kính cận để nhằm mục + Kính cận thích hợp là có F Cv. đích gì? * Nh÷ng kiÕn thøc vÒ m«i trêng: + Nguyªn nh©n g©y cËn thÞ: « nhiÔm kh«ng khÝ, sö dông ¸nh s¸ng kh«ng hîp lý, thãi quen lµm viÖc kh«ng khoa häc. + Ngêi bÞ cËn thÞ thêng bÞ t¨ng nh·n ¸p (do m¾t ®iÒu tiÕt liªn tôc), chãng mÆt, ®au ®Çu, ¶nh hëng đến lao động trí óc và tham gia giao thông. + BiÖn ph¸p b¶o vÖ m¾t: - §Ó gi¶m nguy c¬ m¾c c¸c tËt cña m¾t, mäi ngêi h·y cïng nhau gi÷ g×n m«i trêng trong lµnh, kh«ng « nhiÔm vµ cã thãi quen lµm viÖc khoa häc. - Ngêi bÞ cËn thÞ kh«ng nªn ®iÒu khiÓn c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng vµo buæi tèi, khi trêi ma vµ với tốc độ cao. - CÇn cã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ luyÖn tËp cho m¾t, tr¸nh nguy c¬ tËt nÆng h¬n. Th«ng thêng ngêi bÞ cËn thÞ khi 25 tuæi th× thñy tinh thÓ æn định (tật không nặng thêm).. II - M¾t l·o: 1. Những đặc điểm của mắt lão: + M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi giµ. V× m¾t ngêi giµ sù ®iÒu tiÕt kÐm nªn kh«ng nh×n thÊy vËt ë gÇn mµ chØ nh×n thÊy vËt ë xa. H§3: BiÓu hiÖn cña m¾t l·o vµ c¸ch + §iÓm Cc cña m¾t l·o xa h¬n so víi m¾t thêng. kh¾c phôc. HS nghiªn cøu tµi liÖu (SGK) vµ th¶o 2 - C¸ch kh¾c phôc: C5: + C¸ch 1: Dïng tay..

(116) luận để trả lời: ?M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi nµo? ?§iÓm Cc cña m¾t l·o nh thÕ nµo so víi m¾t thêng? HS đứng tại chỗ để trả lời C5, C6. * Nh÷ng kiÕn thøc vÒ m«i trêng:. + Cách 2: Để vật ở gần trớc kính đều thÊy ¶nh ¶o ngîc chiÒu vµ lín h¬n vËt. C6: + ¶nh ¶o cña vËt qua TKHT n»m ë xa m¾t. + NÕu m¾t l·o kh«ng ®eo kÝnh l·o - Ngêi giµ do thñy tinh thÓ bÞ l·o hãa nªn kh¶ n¨ng (TKHT) th× m¾t kh«ng nh×n thÊy vËt điều tiết bị suy giảm nhiều. Do đó ngời già không AB. Vì mắt không điều tiết đợc do vật nhìn đợc những vật ở gần. Khi nhìn những vật ở gần n»m trong kho¶ng Cc. m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nhiÒu nªn chãng mái. - Biện pháp bảo vệ mắt: Ngời đó cần thử kính để + Nếu đeo kính lão (TKHT) thi ảnh biết đợc số của kính cần đeo. Thờng đeo kính để đọc của vật phải nằm ở ngoài khoảng Cc s¸ch c¸ch m¾t 25cm nh ngêi binh thêng. ? ¶nh ¶o cña vËt qua TKHT n»m ë gÇn cña m¾t  M¾t nh×n râ vËt. hay xa m¾t? ? NÕu kh«ng ®eo kÝnh cã nh×n thÊy vËt ë III - VËn dông gÇn m¾t kh«ng? ? Khi đeo kính, để nhìn rõ ảnh của vật AB th× ¶nh cña vËt AB ph¶i n»m trong kho¶ng nµo? H§5: VËn dông - Cñng cè: HS đứng tại chỗ để trả lời C7 và C8. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc kiến thøc g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/132 HS đọc phần ghi nhớ. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 49.1  49.4 ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 50: “KÝnh lóp”.

(117) TiÕt: 56 - TuÇn 28. Ngµy d¹y: 20/3/2013 KÝnh lóp. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Biết đợc kính lúp dùng để làm gì? Nêu đợc đặc điểm của kính lúp và ý nghĩa của số độ bội giác của kính lúp. Biết cách sử dụng kính lúp để quan s¸t nh÷ng vËt cã kÝch thíc nhá. 2. Kỹ năng: Tìm tòi những ứng dụng kĩ thuật để hiểu biết thêm kiến thức trong đời sống và kĩ thuật qua bài kíng lúp. 3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác. * GDBVMT: Dùng kính lúp để quan sát, phát hiện các tác nhân gây ô nhiễm MT. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: 3 kính lúp có độ bội giác khác nhau, Thớc nhựa có GHĐ: 30cm và ĐCNN: 1mm, 1 số vật nhỏ để quan sát. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) + Cho 1 TKHT hãy dựng ảnh của vật AB đặt vuông góc với trục chính khi d < f. NhËn xÐt vÒ ¶nh trong trêng hîp nµy. GV đặt vẫn đề nh SGK 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: T×m hiÓu kÝnh lóp. I - KÝnh lóp lµ g×? HS hoạt động cá nhân và trả lời câu hỏi: + Kính lúp là TKHT có tiêu cự ngắn. ? Kính lúp là gì? Kính lúp dùng để làm + Kính lúp dùng để quan sát những vật nhá. g×? GV gi¶i thÝch sè béi gi¸c. GV phát kính lúp cho các nhóm để HS + Số bội giác càng lớn thì ảnh quan sát đợc càng lớn. quan s¸t c¸c vËt nhá. ?Qua quan s¸t c¸c vËt nhá b»ng c¸c + Sè béi gi¸c tÝnh b»ng c«ng thøc: kính lúp có số độ bội giác khác nhau em G = 25 cã rót ra nhËn xÐt g×? f C1: G cµng lín  f cµng ng¾n. HS tr¶ lêi C1 vµ C2. C2: G = 25 = 1,5  f = 16,6 f (cm) ? Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ kÝnh lóp? * KÕt luËn: + KÝnh lóp lµ TKHT + Kính lúp dùng để quan sát những vật nhá. + G cho biết ảnh thu đợc gấp bao nhiêu lÇn so víi khi kh«ng dïng kÝnh lóp. H§ 3: Quan s¸t vËt nhá qua kÝnh lóp. II - C¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp. + §Èy vËt AB vµo gÇn kÝnh lóp  Quan s¸t ¶nh ¶o cña vËt qua kÝnh. HS c¸c nhãm nghiªn cøu SGK vµ lµm C3: ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt. TN để trả lời C3 và C4. C4: Muèn cã ¶nh ¶o lín h¬n vËt th× vËt phải đặt trong khoảng OF (Khoảng tiªu cù). * Kết luận: Vật đặt trong khoảng tiêu cự của kính lúp cho ta thu đợc ảnh ảo, ? Qua quan s¸t vËt nhá b»ng kÝnh lóp cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt. em rót ra kÕt luËn g×?  Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó. Th«ng tin BVMT: - Ngời sử dụng kính lúp có thể quan sát đợc các sinh vËt nhá, c¸c mÉu vËt. - Biện pháp GDBVMT: Sử dụng kính lúp để quan s¸t, ph¸t hiÖn c¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng.. III - VËn dông. H§ 4: VËn dông- Cñng cè: GV híng dÉn c¸c nhãm lµm c©u C6. HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C5.. *Ghi nhí: (SGK/134).

(118) HS hoạt động nhóm để trả lời câu C6. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc nh÷ng kiÕn thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ SGK/134. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 50.1  50.5 ë SBT. + Ôn lại các kiến thức phần quang học đã học. + §äc, nghiªn cøu tríc c¸c bµi 1; 2; 3; ë bµi 51: “Bµi tËp quang h×nh”.

(119) TiÕt: 57 - TuÇn 29. Ngµy d¹y: 26/3/2013 Bµi tËp quang h×nh. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vận dụng các kiến thức đã học để giải các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, TKHT, TKPK, các dụng cụ quang học đơn giản. Thực hiện các phép tính về hình quang học. Giải thích đợc 1 số hiện tợng và 1 sè øng dông vÒ quang h×nh häc. 2. Kü n¨ng: Gi¶i c¸c bµi to¸n vÒ quang h×nh häc. 3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi tãm t¾t c¸c bµi tËp. 2. Häc sinh: Nhãm HS: 1 b×nh h×nh trô vµ 1 b×nh níc. Cá nhân HS: Ôn tập các kiến thức từ bài 40 đến bài 50. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) GV cho 2 HS lªn b¶ng kiÓm tra: HS1: Ch÷a bµi 50.1 vµ 50.2. (SBT) HS2: Ch÷a bµi 50.3 (SBT) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Giải bài tập: Bµi 1: (SGK/135) GV nªu bµi 1 trªn b¶ng phô vµ híng dÉn: + VÏ h×n? + §Ó vËt ë t©m O. _ _ _ _ _ _ _ I_ _ _ + Tìm vị trí của mắt để thành bình vừa _- -_-_-- - __ -- _- che khuất hết đáy. _- -_- -_ -_ - _-_- -_ + Đổ nớc đến khi mắt nhìn thấy vật tại -_- - _ - _-_- _®iÓm O. _-- -_- -- _- -_- -_ GV ph¸t dông cô cho c¸c nhãm vµ Y/c A O c¸c nhãm tiÕn hµnh TN. + ¸nh s¸ng tõ A truyÒn vµo m¾t. Cßn HS c¸c nhãm lµm TN vµ quan s¸t hiÖn t- ¸nh s¸ng tõ O bÞ che khuÊt nªn kh«ng îng. truyền vào mắt đợc. + M¾t nh×n thÊy ®iÓm O. ¸nh s¸ng tõ 3 ? Tại sao đổ nớc vào bình tới h'= h O truyÒn qua níc  Qua kh«ng khÝ  Vµo 4 m¾t. th× m¾t l¹i nh×n thÊy vËt t¹i ®iÓm O? + ¸nh s¸ng tõ O  MÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 ? Tại sao đờng truyền của ánh sáng lại môi trờng  1 tia khúc xạ trùng với tia bị gãy khúc tại điểm I khi truyền từ O IM  I là điểm tới. Nối OIM ta đợc đờng truyền của ánh sáng từ O đến mắt. đến mắt? GV nªu bµi 2 trªn b¶ng phô vµ híng dÉn: + Chän tØ lÖ råi vÏ h×nh. + Tính các đại lợng mà bài toán Y/c. HS hoạt động cá nhân. HS: TÝnh h =...... TÝnh h’ =...... TÝnh h =...... Bµi 2: (SGK/135) + d = 16cm ; f = 12cm LÊy tØ lÖ: 1cm 4cm. + Vẽ hình để dựng ảnh.. h'. GV nªu bµi 3 trªn b¶ng phô vµ híng dÉn: HS hoạt động cá nhân. ? Ai bÞ cËn nÆng h¬n? V× sao?. Bµi 3: (SGK/136) ? Hoà và bình đều phải đeo loại TK gì? Cv của Hoà là 40cm. Cv cña B×nh lµ 60cm. ? §eo TKPK cã t¸c dông g×? ? KÝnh cËn thÝch hîp th× vÞ trÝ tiªu ®iÓm a.)M¾t cËn th× ®iÓm cùc viÔn gÇn h¬n.

(120) cña kÝnh cÇn tho¶ m·n ®iÒu kiÖn g×? ? So s¸nh fH vµ fB? Hoạt động 3: Củng cố GV cho HS nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng, TKHT, TKPK, øng dông cña TKHT vµ TKPK.. m¾t b×nh thêng  Hoµ bÞ cËn nÆng h¬n b×nh. (V× CvH < CvB) b.)+ Hoà và bình đều phải đeo TKPK để tạo ảnh ở trong khoảng tiêu cự để gÇn m¾t h¬n. + KÝnh cËn thÝch hîp lµ kÝnh cã: Cv F =>fH < fB.. 3.Híng dÉn tù häc: + Lµm bµi tËp 51.1  51.4 ë SBT. + Ôn lại các kiến thức phần quang học đã học. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 55: "¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu".

(121) TiÕt: 58 - TuÇn 29. Ngµy d¹y: 27/3/2013. ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nêu đợc VD về ánh sáng trắng và ánh sáng màu. Nêu đợc VD về sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Giải thích đợc sự tạo ra ánh sáng màu b»ng tÊm läc mµu trong 1 sè øng dông thùc tÕ. 2. Kỹ năng: Thiết kế TN để tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 3. Thái độ: Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tÕ. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phu vÏ s½n H52.1 ë SGK/137. 2. Häc sinh: 1 nguồn sáng màu (Đèn laze). 1 đèn phát ra ánh sáng trắng. 1 bộ lọc màu (Đỏ, Xanh lam, Xanh lục) Đèn LED màu xanh đỏ. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) Trong thực tế ta đợc nhìn thấy ánh sáng có các loại màu. Vậy vật nào tạo ra ánh s¸ng tr¾ng?. VËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng mµu? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: Nguån ¸nh s¸ng tr¾ng - Nguån I - nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh ¸nh s¸ng mµu. HS đọc tài liệu (SGK) và quan sát nhanh sáng màu. dây tóc bóng đèn đang sáng bình thờng. 1. Các nguồn sáng phát ánh sáng tr¾ng. ? Nguån s¸ng lµ g×? Nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng lµ: ? Nguån s¸ng tr¾ng lµ g×? LÊy VD? + MÆt trêi (Trõ lóc b×nh minh vµ lóc hoµng h«n) + Các đèn sợi đốt khi sáng bình thờng. + Các đèn ống (ánh sáng lạnh). HS đọc tài liệu (SGK) ? Nguån s¸ng mµu lµ g×? LÊy VD?. H§ 3: Nghiªn cøu c¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu: GV cho HS đọc thông tin SGK. GV ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm vµ cho c¸c nhãm lµm TN theo híng dÉn ë SGK/137. GV treo b¶ng phô vÏ s¾n H52.1 lªn b¶ng. HS c¸c nhãm nhËn dông cô TN HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN  Quan s¸t vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. Y/c đại diện các nhóm báo cáo kết quả lần 1 vào H52.1 ở bảng phụ để hoàn thµnh c©u C1. HS trao đổi nhóm qua các kết quả TN. ? Tõ c¸c TN trªn ta rót ra kÕt luËn g×? HS tr¶ lêi c©u C2. GV gîi ý: + Tấm lọc màu đỏ khi cho ánh sáng đỏ đi qua có hấp thu ánh sáng đỏ không? + Vì sao khi chiếu chùm sáng màu đỏ. 2. C¸c nguån s¸ng ph¸t ¸nh s¸ng mµu. + C¸c nguån s¸ng mµu lµ néi tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu. + VD: -Löa ë bÕp cñi  ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu đỏ. -Ngän löa ë bÕp ga  ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu xanh...... II - t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu. 1. ThÝ nghiÖm. a.)ChiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc màu đỏ  Đợc ánh sáng màu đỏ. b.)Chiếu chùm sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ  Đợc ánh sáng màu đỏ. c.) ChiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu xanh  ThÊy tèi. 2. C¸c TN t¬ng tù. 3 KÕt luËn: (SGK/138) C2: Trong chïm s¸ng tr¾ng cã ¸nh sáng đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua. + Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng màu đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua đợc tấm lọc màu đỏ. + TÊm läc mµu xanh hÊp thô m¹nh c¸c ¸nh s¸ng mµu kh«ng ph¶i mµu xanh,.

(122) qua tÊm läc mµu xanh ta l¹i thÊy tèi.. nên ánh sáng đỏ khó đi qua đợc tấm läc mµu xanh  ThÊy tèi. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố III - VËn dông HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C3 C3: ánh sáng đỏ và ánh sáng vàng ở vµ C4. các đèn đợc tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua các vỏ nhựa màu đỏ hay ? Qua bài học này ta cần nắm đợc màu vàng. Các vỏ nhựa này đóng vai nh÷ng kiÕn thøc g×? trß nh c¸c tÊm läc mµu. C4: BÓ c¸ coi nh 1 tÊm läc mµu. HS đọc phần ghi nhớ SGK. *Ghi nhí: (SGK/138) 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 53: “Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng”.

(123) TiÕt: 59 - TuÇn 30. Ngµy d¹y: 2/4/2013. Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Phát biểu đợc khẳng định “Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau”. Trình bày và phân tích đợc TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận “Trong ánh sáng trắng có chứa nhiều chïm s¸ng mµu”. 2. Kü n¨ng: Ph©n tÝch hiÖn tîng ph©n ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu qua TN. Vận dụng kiến thức thu thập đợc để giải thích các hiện tợng ánh sáng màu nh cÇu vång, bong bãng xµ phßng.... díi ¸nh s¸ng tr¾ng. 3. Thái độ: Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tÕ. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tranh phãng to H3 ë trang cuèi SGK vËt lÝ 9. 2. Häc sinh: 1 lăng kính Δ đều, 1 đĩa CD, 1 đèn ống. 1 bộ tấm lọc màu (Xanh, đỏ, nửa xanh nửa đỏ), 1 giá quang học, 1 màn hứng màu trắng. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) HS: Ch÷a bµi tËp 52.1 vµ 52.2 (SBT) GV đặt vẫn đề nh SGK/139. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu việc phân tích I - phân tích ánh sáng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh: 1. ThÝ nghiÖm 1: HS đọc tài liệu tìm hiểu lăng kính là gì. HS nghiªn cøu TN 1 theo c¸c bíc mµ GV híng dÉn. + Quan s¸t trªn mµn thÊy cã d¶i s¸ng GV HD HS c¸ch bè trÝ vµ lµm TN 1: HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN  Th¶o luËn  nhiÒu mµu. §a ra kÕt qu¶ TN1. ? Dải ánh sáng nhiều màu đó gồm những C1: Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, ¸nh s¸ng mµu g×? lam, chµm, tÝm. HS tr¶ lêi c©u C1. quan s¸t tranh phãng to H3 ë trang GV ®a ra tranh phãng to H3 ë trang cuèi HS cuèi SGK vật lí 9 để so sánh với kết SGK vật lí 9 để HS quan sát và so sánh quả TN 1 võa lµm. víi kÕt qu¶ TN 1 võa lµm. 2. ThÝ nghiÖm 2: C2: Quan s¸t trªn mµn phÝa sau l¨ng GV híng dÉn HS c¸c nhãm lµm TN 2 + Làm TN 2 tơng tự nh TN 1 nhng chắn kính vẫn thấy màu đỏ hoặc màu xanh. khe s¸ng b»ng c¸c tÊm läc mµu lÇn lît:  ¸nh s¸ng mµu nµo qua l¨ng kÝnh th× vẫn giữ nguyên màu đó. Xanh  đỏ  nửa xanh nửa đỏ. Rồi quan sát chùm ánh sáng thu đợc trên C3: ý kiến 2 đúng. C4: ánh sáng qua lăng kính đợc phân mµn.  Tr¶ lêi c©u C2 vµ C3. tích thành các dải màu nên đó gọi là sự ? T¹i sao nãi TN1 lµ TN ph©n tÝch ¸nh ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng s¸ng tr¾ng? kÝnh. ? Từ 2 TN trên em rút ra đợc kết luận g×? 3. KÕt luËn: (SGK/104) HS đọc kết luận ở SGK/140 Hoạt động 3: Tìm hiểu sự phân tích II - sự phân tích một chùm mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng sù ph¶n x¹ s¸ng tr¾ng b»ng sù ph¶n trên đĩa CD. xạ trên đĩa CD. HS quan sát mặt ghi của đĩa CD dới ánh 1. Thí nghiệm 3: sáng trắng và thảo luận để trả lời C5; C6 C5: Trên đĩa CD có nhiều dải màu biến ? ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh thiên từ đỏ đến tím. C6: + ánh sáng chiếu đến đĩa CD là s¸ng g×? ?ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh ánh sáng trắng. + ánh sáng chiếu từ CD đến mắt ta là s¸ng g×? ? Vì sao TN trên cũng gọi là TN phân ánh sáng màu (Từ đỏ  Tím) tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng? + ánh sáng qua đĩa CD phản xạ lại mắt.

(124) ta lµ nh÷ng chïm s¸ng mµu nªn TN 3 còng gäi lµ TN ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng 2. KÕt luËn: (SGK/140) ? Qua TN3 em cã rót ra kÕt luËn g×? III - KÕt luËn chung: HS đọc kết luận ở SGK. (SGK/141) GV ®a ra kÕt luËn chung vµ cho HS ghi IV - VËn dông C7: +ChiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm vë. lọc màu đỏ ta đợc ánh sáng đỏ. Ta có Hoạt động 4: Vật dụng -Củng cố: thể coi tấm lọc màu đỏ có tác dụng C¸ nh©n HS tr¶ lêi C7 vµ C9. tách chùm sáng đỏ ra khỏi chùm sáng tr¾ng. +ChiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc HS đọc phần ghi nhớ SGK. GV hớng dẫn HS về nhà làm TN câu C8. màu xanh ta đợc ánh sáng xanh. Ta có ?Qua bài học này ta cần nắm đợc những thể coi tấm lọc màu xanh có tác dụng t¸ch chïm s¸ng xanh ra khái chïm kiÕn thøc g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/141. sáng trắng. C9: Bong bãng xµ phßng, V¸ng dÇu.... *Ghi nhí: (SGK/141) 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp ë SBT..

(125) TiÕt: 60 - TuÇn 30. Ngµy d¹y: 3/4/2013 Bµi tËp. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS đợc ôn lại các kiến thức về sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kỹ năng: Vận dụng sự phân tích ánh sáng trắng để giảI thích các hiện tợng trong thùc tÕ. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) HS: Ch÷a bµi tËp 52.1 vµ 52.2 (SBT) GV đặt vẫn đề nh SGK/139. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS: §äc bµi tËp 52.4(SBT) 1. Bµi tËp 52.4 (SBT/ ? Nhìn tờ giấy trắng qua cả hai tấm lọc a) Màu đen. Đó là vì ánh sáng trắng đmàu đỏ và màu lục => thấy tờ giấy có ợc hắt lên từ tờ giấy sau khi qua tấm mµu g×? lọc A màu đỏ thì thành ánh sáng đỏ. Gi¶i thÝch t¹i sao? ánh sáng đỏ không đi qua đợc tấm lọc ? §æi vÞ trÝ hai tÊm läc => kÕt qu¶ cã nh B mµu xanh, nªn ta thÊy tèi ®en. nhau kh«ng? b) NÕu cho ¸nh s¸ng ®i qua tÊm läc B HS: Lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. tríc råi míi qua tÊm läc A th× hiÖn tîng x¶y ra nh trªn vµ ta sÏ vÉn thÊy tê giÊy mµu ®en. HS: §äc bµi tËp 53 - 54.3 2. Bµi tËp 53 – 54. 3 (SBT/ ? Chọn câu ghép đúng. a-3; b-4; c-2; d-1; HS: §äc bµi tËp 53 - 54.4 3. Bµi tËp 53 – 54.4 (SBT/ ? Nh×n v¸ng dÇu, mì, bong bãng xµ a) Tuú theo ph¬ng nh×n ta cã thÓ thÊy phßng ë ngoµi trêi => thÊy mµu g×. đủ loại màu. ? ¸nh s¸ng chiÕu vµo lµ ¸nh s¸ng tr¾ng b) ¸nh s¸ng chiÕu vµo v¸ng dÇu, mì, hay ¸nh s¸ng mµu? bong bãng xµ phßng…lµ ¸nh s¸ng ? Cã thÓ coi ®©y lµ mét c¸ch ph©n tÝch tr¾ng. ¸nh s¸ng tr¾ng hay kh«ng, t¹i sao? c) Cã thÓ coi ®©y lµ mét c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. V× tõ mét chïm s¸ng trắng ban đầu ta thu đợc nhiều chùm HS: §äc bµi tËp 55.2 s¸ng mµu ®i theo c¸c ph¬ng kh¸c nhau. ? Chọn câu ghép đúng. 4. Bµi tËp 55.2 (SBT/ HS: §äc bµi tËp 55.3 a-3; b-4; c-2; d-1. ? Vào lúc chập tối hay đêm khuya thì 5. Bài tập 55.3 (SBT/ ¸nh tr¨ng cã mµu vµng? a) Lóc chËp tèi th× ¸nh tr¨ng cã mµu ? T¹i sao trong níc l¹i cã ¸nh tr¨ng? vµng. b) Ngêi con g¸i trong c©u ca dao tranh thủ lúc trời mát về chiều tối để tát nớc..

(126) Ngời con trai đứng trên bờ nhìn thấy ¸nh tr¨ng ph¶n x¹ trªn mÆt níc trong gÇu níc cña c« g¸i, nªn míi cã c¶m xúc để làm câu thơ nói trên. 3.Híng dÉn tù häc: + Xem lại các bài tập đã chữa. + §äc tríc bµi: “Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu”..

(127) TiÕt: 61 - TuÇn 31. Ngµy d¹y: 9/4/2013. Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Trả lời đợc câu hỏi: Có ánh sáng màu nào hắt vào mắt ta khi ta nhìn thấy vật màu (đỏ, xanh, đen..). Giải thích đợc hiện tợng: Khi đặt các vật dới ánh sáng màu trắng ta thấy có vật màu đỏ, có vật màu xanh, có vật màu đen..... Giải thích đợc hiện tợng: Khi đặt các vật dới ánh sáng màu đỏ thì chỉ có vật màu đỏ giữ đợc màu, còn các vật màu khác đều bị thay đổi. 2. Kü n¨ng: Nghiªn cøu hiÖn tîng mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh sáng màu để giải thích đợc vì sao ta nhìn thấy các vật có màu sắc khi có ánh sáng. 3. Thái độ: Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ khi làm TN và quan sát hiện tợng. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: 1 bé TN vÒ sù t¸n x¹ ¸nh s¸ng. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) HS1: + Khi nµo ta nhËn biÕt ¸nh s¸ng? + ThÕ nµo lµ sù trén mµu cñ ¸nh s¸ng? HS2: Ch÷a bµi 53-54.2 vµ 53-54.3 (SBT) GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. GV: §V§ nh SGK/144 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu vật màu trắng, I - vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu đỏ, vật màu xanh, vật màu đen vật màu xanh, vật màu đen dới ánh sáng trắng. díi ¸nh s¸ng tr¾ng. Cã ¸nh s¸ng mµu: §á, xanh, tr¾ng Các nhóm thảo luận C1 bằng cách đặt C1: truyÒn m¾t ta. c¸c vËt mµu: §á, tr¸ng, xanh, ®en díi + Nh×nvµo thÊy vËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng tr¾ng cña mÆt trêi. ¸nh s¸ng nµo truyÒn vµo m¾t ta. HS đọc nhận xét SGK/144. ? NÕu thÊy vËt mµu ®en th× sao? xÐt: SGK/144. ? Qua c©u C1 em cã rót ra nhËn xÐt g×? *NhËn II kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng H§ 3: T×m hiÓu kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh mµu cña c¸c vËt. s¸ng mµu cña c¸c vËt. 1 - ThÝ nghiÖm vµ quan s¸t. ? Ta nh×n thÊy c¸c vËt khi nµo? GV ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. GV hớng dẫn HS các nhóm làm TN để quan s¸t ¸nh s¸ng t¸n x¹ ë c¸c vËt mµu. + Đặt vật màu đỏ, xanh, đen trên nền tr¾ng. 2 - NhËn xÐt: + Bấm công tắc đèn có ánh sáng màu C2: + Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu tr¾ng. (ChiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng) đỏ  Nhìn thấy vật màu đỏ. + Bấm công tắc đèn có ánh sáng màu đỏ. + Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu xanh (Chiếu ánh sáng đỏ) + Bấm công tắc đèn có ánh sáng màu hoặc màu đen  Nhìn thấy vật màu tối ®en. xanh. (ChiÕu ¸nh s¸ng xanh) + Y/c HS thảo luận kết quả thu đợc từ + Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu trắng  Nhìn thấy vật màu đỏ. TN để trả lời câu C2 và C3. C3: + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu xanh lôc vµo vËt mµu xanh lôc vµ mµu tr¾ng  Nh×n thÊy vËt mµu xanh lôc. + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu xanh lôc vµo vËt mµu kh¸c Nh×n thÊy vËt mµu tèi ®en. III - KÕt luËn. Hoạt đông 4: Rút ra kết luận. IV - VËn dông ? Từ kết quả TN trên em rút ra đợc kết luËn g× cho bµi häc? C4: L¸ c©y ban ngµy cã mµu xanh v× l¸ + Y/c HS ®a ra kÕt luËn. c©y t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu xanh tõ ¸nh.

(128) Hoạt động 5: Vận dụng - Củng cố. (10 phót) 3 HS đứng tại chỗ để trả lời C4; C5; C6.. s¸ng mÆt trêi. + Ban đêm lá cây không có màu vì ban đêm không có ánh sáng để lá cây tán x¹. C5: + Tờ giấy màu đỏ. Vì ánh sáng trắng bị lọc màu đỏ nên có ánh sáng màu đỏ chiếu đến tờ giấy trắng. + Tờ giấy màu tối. Vì ánh sáng màu đỏ chiÕu lªn giÊy mµu xanh  GiÊy mµu xanh tán xạ rất yếu ánh sáng màu đỏ. C6: Trong chùm sáng trắng có đủ các ánh sáng màu. Khi đặt vật màu đỏ dới ¸nh s¸ng tr¾ng ta nh×n thÊy nã cã mµu đỏ, vì nó tán xạ tốt ánh sáng đỏ có trong chïm s¸ng tr¾ng.  Tơng tự nh vậy. Nếu đặt vật màu xanh díi ¸nh s¸ng tr¾ng ta nh×n thÊy vËt mµu xanh.. Qua bài học này ta cần nắm đợc những kiÕn thøc g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/145. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 55.1  55.4 ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 56: “C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng”.

(129) TiÕt: 62 - TuÇn 31. Ngµy d¹y: 10/4/2013. C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Trả lời đợc câu hỏi: Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì?Tác dông sinh häc cña ¸nh s¸ng lµ g×? T¸c dông quang ®iªn cña ¸nh s¸ng lµ g×? 2. Kü n¨ng: Thu thËp th«ng tin vÒ t¸c dông cña ¸nh s¸ng trong thùc tÕ. 3. Thái độ: Say mê nghiên cứu, vận dụng khoa học vào thực tế. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô (b¶ng 1 - SGK/147). Tranh vÏ H56.1 vµ H56.3 2. Häc sinh: 1 bé TN t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng.2 nhiÖt kÕ cã GH§: 1000C và ĐCNN: 10C. 1 bộ nguồn điện.1 đồng hồ Bộ pin mặt trời. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) HS1: Em h·y nªu kÕt luËn vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu c¶u c¸c vËt? HS2: Ch÷a bµi 55.1 vµ 55.2 (SBT) ĐVĐ: Trong thực tế ngời ta đã sử dụng ánh sáng vào những công việc gì? Vậy ánh s¸ng cã nh÷ng t¸c dông g×? 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§2: T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. I - t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. HS đọc SGK nghiên cứu để trả lời C1. HS lÊy 3 VD vÒ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh 1 - T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? s¸ng. C2: GV nhËn xÐt. *NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt HS trong líp th¶o luËn c©u C2. sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lGV gợi ý: + ở vật lí 7 ta dã biết sử dụng ánh sáng ợng ánh sáng đã biến thành nhiệt năng mặt trời chiếu vào gơng cầu lõm để đốt Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng. nãng vËt. ? Qua C1 vµ C2 em h·y cho biÕt t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? HS: c¸c nhãm nghiªn cøu TN SGK. 2. Nghiªn cøu t¸c dông nhiÖt cña GV ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng vµ vËt GV híng dÉn HS bè trÝ TN: mµu ®en + Dùng 2 tấm kim loại để 2 bên có gắn nhiệt kế. ở giữa có 1 bóng đèn. + Lu ý: Bóng đèn ở chính giữa 2 tấm kim loại, và 2 nhiệt kế có vị trí chỉ nhiệt độ ban ®Çu nh nhau. HS: TiÕn hµnh TN vµ ghi kÕt qu¶ TN vµo C3: VËt mµu ®en hÊp thô n¨ng lîng b¶ng 1. ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. HS c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u C3. II - t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng. H§3: T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng. C4: C5: HS đọc thông báo SGK/147 III - t¸c dông quang ®iÖn HS tr¶ lêi C4 vµ C5. cña ¸nh s¸ng. GV nhËn xÐt. H§ 4: T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh 1. Pin mÆt trêi. + Pin mÆt trêi lµ 1 nguån ®iªn cã thÓ s¸ng. GV th«ng b¸o vµ giíi thiÖu pin mÆt trêi. ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. GV ph¸t cho mçi nhãm 1 bé pin mÆt trêi. HS lµm TN: + ChiÕu ¸nh s¸ng vµo pin mÆt trêi. + Không chiếu ánh sáng vào pin mặt trời. C6: Máy tính bỏ túi, đồ chơi trẻ em,.... C7: Để pin hoạt động đợc thì phải  Y/c HS quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra. chiÕu ¸nh s¸ng vµo pin. ? Để pin mặt trời hoạt động đợc thì cần ®iÒu kiÖn g×? HS tr¶ lêi C6 vµ C7..

(130) GV th«ng b¸o thªm: Pin mÆt trêi gåm 2 tÊm kim lo¹i lµm b»ng 2 chÊt kh¸c nhau. Khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo th× 1 sè (e) tõ b¶n cùc nµy b¾n sang b¶n cùc kia. Lµm cho 2 b¶n cùc nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau.  Cã nguån ®iÖn 1 chiÒu. ? Pin quang ®iÖn biÕn n¨ng lîng nµo thµnh n¨ng lîng nµo? H§ 5: VËn dông - Cñng cè.. 2 - T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng. * Pin quang điện biến đổi trực tiếp n¨ng lîng ¸nh s¸ng thµnh n¨ng lîng ®iÖn. + T¸c dông cña ¸nh s¸ng lªn pin quang ®iÖn gäi lµ t¸c dông quang ®iÖn. IV - VËn dông C8: Ac-si-met đã sử dụng tác dụng nhiÖt cña ¸nh s¸ng mÆt trêi. C9: Bố mẹ muốn nói đến tác dụng sinh häc cña ¸nh s¸ng mÆt trêi.. HS hoạt động cá nhân trả lời C8 và C9. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc nh÷ng kiÕn thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ SGK/148. 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 56.1  56.4 ë SBT. + Đọc và nghiên cứu trớc bài 57: “Thực hành: Nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa CD” + KÎ s½n mÉu b¸o c¸o vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë mÉu b¸o c¸o..

(131) TiÕt: 63 - TuÇn 32. Ngµy d¹y: 16/4/2013. Thực hành: Nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa CD I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Trả lời đợc: Thế nào là ánh sáng đơn sắc? Thế nào là ánh sáng không đơn sắc? Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc. 2. Kỹ năng: Biết cách tiến hành TN để phân biệt đợc ámh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc. 3. Thái độ: Say mê nghiên cứu, vận dụng khoa học vào thực tế. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: 1 đèn phát ra ánh sáng trắng; 1 tấm lọc màu (đỏ, vàng, lục, lam); 1 đĩa CD; 1 số nguồn phát ra ánh sáng đơn sắc: Đèn LED gồm các màu đỏ, lôc, lam. HoÆc bót Laze; Bé nguån ®iÖn; 1 hép Cactong che tèi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Kiểm tra lí thuyết + KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. GV đặt câu hỏi kiểm tra: + ánh sáng đơn sắc là gì? + ánh sáng đơn sắc có phân tích đợc kh«ng?. Nội dung cần đạt. + ánh sáng không đơn sắc có màu kh«ng? + ánh sáng không đơn sắc có phân tích đợc không? + §Ó ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng ta lµm nh thÕ nµo? HS đứng tại chỗ để trả lời câu hỏi: Hoạt động 2: Tiến hành TN. GV ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. HS c¸c nhãm nhËn dông cô TN. HS tìm hiểu cấu tạo bề mặt của đĩa CD. GV hớng dẫn HS đa đĩa CD vào hộp kín vµ chiÕu chïm s¸ng qua 1 khe nhá cña hép kÝn. HS trong nhóm thay nhau để mắt vào khe quan s¸t. GV cho HS lµm lÇn lît víi c¸c chïm sáng màu đợc lọc qua tấm lọc màu. (đỏ, vµng, lôc, lam) HS: c¸c nhãm th¶o luËn vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o. HS rót ra kÕt luËn qua kÕt qu¶ TN GV cho HS hoạt động cá nhân để hoàn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh. HS hoạt động cá nhân để hoàn thành báo c¸o thùc hµnh. HS: C¸c nhãm thu b¸o c¸o thùc hµnh. Hoạt động 3: Tổng kết (5 phút). I. ThÝ nghiÖm. II - Ph©n tÝch kÕt qu¶ + ánh sáng đơn sắc đợc lọc qua tấm lọc màu thi không bị phân tích bằng đĩa CD. + ánh sáng không đơn sắc chiếu vào đĩa CD bị phân tích thành các ánh sáng mµu..

(132) GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. + NhËn xÐt vÒ ý thøc kØ luËt cña tõng nhãm vµ tõng c¸ nh©n HS trong qu¸ tr×nh lµm TN. 3.Híng dÉn tù häc: + ChuÈn bÞ tríc phÇn I: “ Tù kiÓm tra” cña bµi tæng kÕt ch¬ng III vµo vë. + Nghiªn cøu tríc phÇn vËn dông..

(133) TiÕt: 64 - TuÇn 32. Ngµy d¹y: 17/4/2013. Tæng kÕt ch¬ng II: Quang häc. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Trả lời đợc các câu hỏi tự kiểm tra nêu trong bài. Vận dụng kiến thức và kĩ năng chiếm lĩnh đợc để giải thích và giải các bài tập phần vận dụng 2. Kỹ năng: Hệ thống hoá kiến thức thu thập về quang học để giải thích các hiện tợng quang học. Hệ thống hoá đợc các bài tập quang học. 3. Thái độ: Nghiêm túc, tự tin trong quá trình giải bài tập. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi c¸c c©u hái vµ bµi tËp. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ tríc c¸c bµi tËp vÒ phÇn tù kiÓm tra vµ phÇn vËn dông. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò H§1: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. GV: Y/c líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. + Líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. GV nhËn xÐt viÖc chuÈn bÞ cña HS. H§2: ¤n tËp l¹i phÇn lÝ thuyÕt. ? HiÖn tîng khóc x¹ lµ g×? ? Nªu mqh gi÷a gãc khóc x¹ vµ gãc tíi. ? ¸nh s¸ng qua TK th× tia lã cã tÝnh chÊt g×? ? So s¸nh ¶nh t¹o bëi TKHT vµ TKPK? HS tr¶ lêi nh phÇn ghi nhí (SGK/110) ? TKHT và TKPK đợc vận dụng trong thùc tÕ nh thÕ nµo? ? ThÕ nµo lµ m¾t cËn? ThÕ nµo lµ m¾t l·o? Nªu c¸ch kh¾c phôc? ? ¸nh s¸ng tr¾ng lµ g×? ¸nh s¸ng tr¾ng có đặc điểm gì? ? ánh sáng màu có đặc điểm gì? ? Em h·y nªu c¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng?. Nội dung cần đạt. I. LÝ thuyÕt 1.HiÖn tîng khóc x¹. 2. ThÊu kÝnh TKHT TKPK + Cho ¶nh thËt khi d > f + Cho ¶nh ¶o khi d < f. + ¶nh thËt ngîc chiÒu víi vËt. §é lín phô thuéc d. + TKHT đợc vận dụng trong máy ảnh, m¾t, kÝnh lóp, kÝnh l·o... + TKPK đợc ứng dụng trong kính cận. 3 - ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. a.) ¸nh s¸ng tr¾ng. b.) ¸nh s¸ng mµu. c.) C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng: + T¸c dông nhiÖt. + T¸c dông sinh häc. + T¸c dông quang ®iÖn.. II. Bµi tËp. Bµi 17: Chän (B) Bµi 18: Chän (B) Hoạt động 3: Vận dụng. Bµi 19: Chän (B) GV treo b¶ng phô ghi c¸c bµi tËp 17; 18; Bµi 20: Chän (D) 19; 20; 21; 22; 23. Bµi 21: Nèi: a - 4; b - 3; c - 2; d - 1 Bµi 22: HS lªn b¶ng ch÷a. a.) b.) A’B’ lµ ¶nh ¶o. GV cho từng HS đứng tại chỗ để trả lời c.) A’B’ là đờng trung bình của tam gi¸c ABO. tõ bµi 17  bµi 21. =>OA’ = 1 OA = 10(cm) 2 GV cho 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi 22 VËy ¶nh n»m c¸ch TKPK lµ 10cm vµ 23. Bµi 23: a.)VÏ h×nh HS trong líp th¶o luËn. b.)AB = 40 cm OA = 120 cm GV nhËn xÐt. OF = 8 cm.

(134) Chèt l¹i c¸ch lµm.. Δ ABO  Δ A’B’O A ' B ' OA ' A' B' ⇒ = ⇒ OA '=OA . AB OA AB. V× AB = OI nªn ta cã:. A AB. OA \} over \{ ital FO \} \} =1+ \{ \{A'B'\} over \{ ital AB. A' B' A 'B' =FO . 1+ AB AB OA A ' B' A' B' ⇔ . =1+ FO AB AB 120 A ' B ' A 'B' A' B' 8 ⇔ = =1+ ⇒ = 8 AB AB AB 112 ⇒ OA .. (. =>A’B’ = 2,86 (cm) VËy ¶nh cao 2,86 (cm) 3.Híng dÉn tù häc: + Lµm tiÕp c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK + ¤n tËp l¹i toµn bé ch¬ng III. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 59 (SGK). ).

(135) TiÕt: 65 - TuÇn 33. Ngµy d¹y: 23/3/2013 Ch¬ng IV:. Sù b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng Bµi 59: N¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nhận biết đợc cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu qua sát trực tiếp đợc. Nhận biết đợc quang năng, hoá năng và điện năng nhờ chúng đã chuyển hoá thành cơ năng hay nhiệt năng. Nhận biết đợc khả năng chuyển hoá qua lại giữa các dạng năng lợng, mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang dạng khác. 2. Kỹ năng: Hệ thống hoá kiến thức thu thập về quang học để giải thích các hiện tợng quang học. Hệ thống hoá đợc các bài tập quang học. 3. Thái độ: Nghiêm túc, tự tin trong quá trình giải bài tập. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tranh vÏ phãng to H59.1 (SGK/155) 2. Häc sinh: Máy sấy tóc, nguồn điện, đèn, Đinamô xe đạp..... III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Giới thiệu chơng IV - Tạo t×nh huèng häc tËp. GV giíi thiÖu ch¬ng VI. HS đọc tài liệu và trả lời các câu hỏi: ? Em nhËn biÕt n¨ng lîng nh thÕ nµo? HS tr¶ lêi theo sù nhËn biÕt cña m×nh. GV đa ra những kiến thức cha đầy đủ cña HS ? Nh÷ng d¹ng n¨ng lîng mµ ta kh«ng nh×n thÊy trùc tiÕp th× ta ph¶i lµm nh thÕ nµo?. Nội dung cần đạt. I. N¨ng lîng C1: + Tảng đá nằm trên mặt đất không cã n¨ng lîng. V× kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh c«ng. + Tảng đá đợc nâng lên khỏi mặt đất cã n¨ng lîng ë d¹ng thÕ n¨ng hÊp dÉn. + ChiÕc thuyÒn ®ang ch¹y trªn mÆt níc có năng lợng ở dạng động năng. BiÓu hiÖn nhiÖt n¨ng lµ trong trêng Hoạt động 2: Ôn tập về sự nhận biết cơ C2: hîp lµm cho vËt nãng lªn. n¨ng vµ nhiÖt n¨ng. HS tr¶ lêi C1 vµ gi¶i thÝch. GV chuÈn l¹i kiÕn thøc vµ cho HS ghi * KÕt luËn 1: (SGK/154) vë. HS tr¶ lêi C2. - c¸c d¹ng n¨ng lîng vµ ? Vậy ta nhận biết đợc cơ năng và nhiệt II sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. n¨ng khi nµo? HS đọc kết luận. C3: Hoạt động 3: Tìm hiểu các dạng năng Thiết bị A: (1) Cơ năng  Điện năng. lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. (2) §iÖn n¨ng  NhiÖt n¨ng HS hoạt động nhóm nghiên cứu câu C3 ThiÕt bÞ B: (1) §iÖn n¨ng  C¬ n¨ng. vµ tr¶ lêi. (2) §éng n¨ng  §éng n¨ng GV cho đại diện các nhóm đứng tại chỗ Thiết bị C: (1) Hoá năng  Nhiệt năng để trả lời. (Mỗi nhóm 1 thiết bị) (2) NhiÖt n¨ng  C¬ n¨ng GV chuÈn l¹i kiÕn thøc vµ cho HS ghi C4: ë thiÕt bÞ: vë. (C) Ho¸ n¨ng  C¬ n¨ng. GV cho HS hoạt động cá nhân để hoàn (D) Ho¸ n¨ng  NhiÖt n¨ng. thµnh C4. (E) Quang n¨ng  NhiÖt n¨ng. (B) §iÖn n¨ng  C¬ n¨ng.

(136) ? Qua C3 vµ C4. §Ó nhËn biÕt ho¸ n¨ng, * KÕt luËn 2: (SGK/155) quang n¨ng, ®iÖn n¨ng ta nhËn biÕt nh III. VËn dông thÕ nµo? C5: Tãm t¾t. HS đọc kết luận 2 V = 2(l) =>m = 2(Kg) .t1 = 200C ; t2 = 800C Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố C = 4200 J/Kg.K HS hoạt động cá nhân để giải C5. TÝnh A =? HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5. HS đọc phần ghi nhớ. ? Qua bài học này ta cần nắm đợc kiến thøc g×? GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/156. Gi¶i V× ®iÖn n¨ng biÕn thµnh nhiÖt n¨ng:A =Q Mµ Q = C.m.(t2 - t1) Q = 4200. 2. (80 - 20) = 504 000 (J) VËy A = 504 000 (J). 3.Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 59.1  59.4 ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 60: “§Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng”.

(137) TiÕt: 66 - TuÇn 33. Ngµy d¹y: …./4/2013. Bµi 60: §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Qua TN, nhận biết đợc trong các thiết bị làm biến đổi năng lợng. Phần năng lợng thu đợc cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn phần năng lợng cung cấp cho thiệt bị lúc ban đầu. Năng lợng không tự sinh ra. Phát hiện đợc năng lợng giảm đi bằng phần năng lợng xuất hiện. Phát biểu đợc định luật bảo toàn năng lợng và vận dụng định luật để giải thích hoặc dự đoán sự biến đổi năng lợng. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng khái quát hoá về sự biến đổi năng lợng để thấy đợc sù b¶o toµn n¨ng lîng. 3. Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Tranh vÏ phãng to H60.2. 2. Häc sinh: Bé TN (H60.1); III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề:(HĐ1) + Khi nµo vËt cã n¨ng lîng? + Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo? + NhËn biÕt: Ho¸ n¨ng, quang n¨ng, ®iÖn n¨ng b»ng c¸ch nµo? LÊy VD? GV đặt vẫn đề nh SGK/157. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§ 2: Sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng trong I - sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng trong c¸c hiÖn tîng c¸c hiÖn tîng c¬, nhiÖt, ®iÖn. GV híng dÉn HS c¸ch bè trÝ TN (H60.1). c¬, nhiÖt, ®iÖn. GV cho 3 HS lên làm TN cho cả lớp 1. Biến đổi thế năng thành động n¨ng vµ ngîc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. quan s¸t. a.)ThÝ nghiÖm: GV híng dÉn: +Đánh dấu độ cao h1 (Khi hòn bi ở vị trí C1: Từ A  C thì Wt  Wđ Tõ C  B th× W®  Wt A)  Vị trí B đánh dấu độ cao h2 HS quan sát TN (Chú ý độ cao h1 và h2) C2: HS tr¶ lêi C1 vµ C2.  WtB < WtA ? Để trả lời đợc câu C2 cần phải có yếu C3: tè nµo? Thùc hiÖn nh thÕ nµo? Wi < WTP GV cho HS ph©n tÝch W = Wi + Whh VA = VB = 0 ⇒ W®A = W®B = 0 Wi + Đo độ cao h1 và h2. H= W TP GV cho HS tr¶ lêi c©u C3. b.) KÕt luËn 1: (SGK/157) ? Wt cña viªn bi cã hao hôt kh«ng? 2. BiÕn đổi cơ năng thành điện năng Phần năng lợng hao hụt đó đã chuyển vµ ngîc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. ho¸ nh thÕ nµo? ? PhÇn n¨ng lîng hao hôt cña viªn bi C4: + C¬ n¨ng cña qu¶ A  §iÖn n¨ng chøng tá g×?  Cơ năng của động cơ điện  Cơ năng ? TÝnh hiÖu suÊt nh thÕ nµo? cña qu¶ B. GV cho HS rót ra kÕt luËn. C5: WtA > WtB ? Có bao giờ viên bi chuyển động nh trong TN mµ hB > hA kh«ng? NÕu cã th×  Sù hao hôt lµ do chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng. do nguyªn nh©n nµo? *KÕt luËn 2: (SGK/158) HS: hB > hA =>WtB > WtA  ChØ s¶y ra khi ta đẩy thêm hoặc vật nào đó đã truyền thªm n¨ng lîng cho nã. GV treo sơ đồ H60.2 lên bảng. HS quan sát và phân tích để trả lời C4 và C5. HS nêu sự biến đổi trong mỗi bộ phận. ? So sd¸nh WtA vµ WtB? ? Em h·y kÕt luËn vÒ sù chuyÓn ho¸ năng lợng trong động cơ điện và máy.

(138) ph¸t ®iÖn?. II - §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng.. H§ 3: §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. ? N¨ng lîng cã gi÷ nguyªn d¹ng kh«ng? ? Nếu giữ nguyên thì có biến đổi tự nhiªn kh«ng? ? Trong quá trình biến đổi tự nhiên thì W *§Þnh luËt: (SGK/158) chuyÓn ho¸ cã sù mÊt m¸t kh«ng? ? Nguyên nhân mất mát đó? III - VËn dông HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. C6: + Không có động cơ vĩnh cửu. Vì  Rút ra định luật. muốn có W thì động cơ phải có W H§ 4: VËn dông - Cñng cè. kh¸c chuyÓn ho¸. HS hoạt động cá nhân để trả lời C6 và VD: C7. C7: BÕp c¶i tiÕn qu©y xung quanh kÝn  GV gîi ý: truyÒn ra m«i trêng Ýt vµ khãi bay ? M¸y mãc (§éng c¬) cã n¨ng lîng W lªn W khói lại đợc sử dụng. kh«ng? NÕu cã råi th× cã m·i m·i *Ghi nhí: (SGK/159) không? Muốn hoạt động đợc thì phải có ®iÒu kiÖn g×? ? Qua bài học này ta cần nắm đợc kiến thøc g×? HS đọc phần ghi nhớ SGK/159 3. Híng dÉn tù häc: + Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. + Lµm bµi tËp 60.1  60.4 ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 61: “S¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - NhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn”.

(139) TiÕt: 22 - TuÇn 10. Ngµy d¹y: 29/10/2012 Bµi 18:. Thùc hµn? KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ. Q  I2 trong định luật Jun-Len-Xơ. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của TN kiểm nghiệm lại mqh giữa Q và I2 trong định luật Jun-Len-Xơ. 2. Kü n¨ng: L¾p r¸p vµ tiÕn hµnh TN mét c¸ch thµnh th¹o. 3. Thái độ: Cẩn thận, kiên trì, chính xác, trung thực trong quá trình thực hiện c¸c phÐp ®o vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña TN. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: + 1 nguồn điện không đổi 12V - 2A + 1 Ampe kÕ cã GH§ 2A - §CNN 0,1ª; 1 biÕn trë (20 - 2A); d©y nèi. + Nhiệt lợng kế dung tích 250ml, dây đốt 5 bằng Nicrôm và que khuấy. + 1 nhiÖt kÕ cã GH§ 1000C vµ §CNN 10C, 500ml níc tinh khiÕt. + 1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20phút và ĐCNN 1giây. + MÉu b¸o c¸o thùc hµnh nh mÉu SGK, tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn1. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H§1: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS Líp phã häc tËp b¸o c¸o vÒ sù chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. 1HS tr¶ lêi c©u hái ë phÇn 1 b¸o c¸o TH. GV nhËn xÐt chung sù chuÈn bÞ bµi cña HS. I - Néi dung thùc hµn? H§ 2: Néi dung thùc hµn? + Y/c HS nghiªn cøu kÜ phÇn II trong SGK vÒ néi dung thùc hµnh. * Gọi đại diện các nhóm trình bày: + Môc tiªu TN. + Tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng và II - Tiến hành TN: * Lu ý: cách lắp ráp các thiết bị đó theo sơ đồ TN. + Công việc phải làm trong 1 lần đo và kết - Dây đốt ngập hoàn toàn trong nớc. - BÇu nhiÖt kÕ ngËp trong níc kh«ng qu¶ cÇn cã. HĐ 3: Lắp ráp các thiết bị TN thực hành đợc chạm dây đốt và đáy cốc. - Mắc (A) nt (Biến trở) nt (Dây đốt) + Giao dông cô TN cho c¸c nhãm. + Cho c¸c nhãm tiÕn hµnh l¾p r¸p c¸c thiÕt 1 - §o lÇn thø nhÊt: * Lu ý: bị TN  GV theo dõi giúp đỡ các nhóm. + Điều chỉnh biến trở để I = 0,6A. + Ghi nhiệt độ ban đầu t01 + Bấm đồng hồ đun trong 7phút  Ghi lại nhiệt độ t02 H§ 4: TiÕn hµnh TN vµ ®o lÇn thø nhÊt. GV kiÓm tra viÖc l¾p TN cña c¸c nhãm. Sau đó tiến hành công việc. +Y/c nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho 2 - §o lÇn thø 2: c¸c thµnh viªn trong nhãm. +Y/c c¸c nhãm tiÕn hµnh TN, thùc hiÖn lÇn + Thay níc vµ tiÕn hµnh TN nh ë lÇn ®o thø nhÊt. ®o thø nhÊt. GV theo dõi TN của các nhóm để chỉnh sửa nh÷ng sai sãt (nÕu cã) H§ 5: Thùc hiÖn lÇn ®o thø 2: + Gäi HS nªu l¹i c¸c bíc thùc hiÖn cho lÇn 3 - §o lÇn thø 3: ®o thø 2. + HS lÊy níc kh¸c (cïng lo¹i níc nh lÇn TN ban đầu) Y/c nhiệt độ ban đầu phải đúng 4 - Hoàn thành báo cáo. bằng nhiệt độ ban đầu của lần đo 1. H§ 6: Thùc hiÖn lÇn ®o thø 3..

(140) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt T¬ng tù nh lÇn ®o thø 2 H§ 7: Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh. + Y/c c¸ nh©n HS hoµn thµnh nèt b¸o c¸o thùc hµnh. GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. GV nhËn xÐt rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c TN. + Thái độ học tập của nhóm. + ý thøc kØ luËt. 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + Lµm tiÕp c¸c bµi tËp ë SBT. + §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 19 “Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn”.

(141) TiÕt: 31 - TuÇn 16. Ngµy d¹y: 7/12/2012 Bµi 29:. Thùc hµnh - KiÓm tra thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu. nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: Chế tạo đợc 1 đoạn dây thép thành nam châm, biết cách nhận biết 1 vật có phải là nam châm hay không. Biết dùng kim nam châm để xá định tên tõ cùc cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng lµm thùc hµnh, xö lÝ kÕt qu¶ TN vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ,trung thực, tinh thần hợp tác nhóm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh: Mçi nhãm: 1 nguån ®iÖn 3V - 6V; 1 c«ng t¾c; 1 gi¸ TN; 1 bót d¹. Bé TN chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu. MÉu BCTH, tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn 1 cña mÉu b¸o c¸o (SGK/81). III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề: (HĐ1): Líp phã häc t©p b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ cña c¸c b¹n trong líp. GV kiểm tra phần trả lời câu hỏi của HS và hớng dẫn HS thảo luận các câu hỏi đó. HS nghiªn cøu phÇn chuÈn bÞ vµ néi dung phÇn thùc hµnh. GV: Bµi thùc hµnh h«m nay cÇn nh÷ng dông cô g×? GV giao dông cô cho c¸c nhãm. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

(142) C B A D. A H§ 2: Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m I - ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh vÜnh cöu. cöu: HS nghiªn cøu phÇn 1 SGK/80 HS nªu tãm t¾t c¸c bíc thùc hiÖn. GV cho c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o. GV theo dâi uèn n¾n nh÷ng sai sãt cña c¸c nhãm. II - NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua: H§3: NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. HS đọc và nghiên cứu các bớc TN ở phần 2 (SGK/80) HS nªu tãm t¾t c¸c bíc thùc hiÖn. GV cho c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o. GV theo dâi uèn n¾n nh÷ng sai sãt cña c¸c nhãm. C¸ nh©n HS hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh. H§4: Tæng kÕt - Híng dÉn vÒ nhµ. HS thu dän dông cô TN. Thu b¸o c¸o thùc hµnh. NhËn xÐt chung cho tiÕt thùc hµnh. Nhận xét các nhóm (thái độ, kết quả TN) 3. Híng dÉn vÒ nhµ: + ¤n l¹i quy t¾c bµn tay tr¸i. + Nghiªn cøu vµ lµm tríc c¸c bµi t©p ë bµi 30 (SGK/82 - 83).

(143)

Giao an Vat li THCS

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về