SINH7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1016.14 KB, 185 trang )

(1)Ngµy so¹n: 17/08/2009 Ngµy d¹y: 19/08/2009 TiÕt 1 Më ®Çu Bài 1: Thế giới động vật đa dạng phong phú I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh chứng minh đợc sự đa dạng và phong phú của động vật thể hiện ở số loµi vµ m«i trêng sèng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật và môi trờng sống. III.Ph¬ng ph¸p. Trực quan,vấn đáp IV. Tæ chøc Giê häc A/Khởi động(3’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. - Lµm quen víi häc sinh. - Chia nhãm häc sinh. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Vµo bµi GV yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc sinh häc 6, vËn dông hiÓu biÕt cña m×nh để trả lời câu hỏi: - Sự đa dạng, phong phú của động vật đợc thể hiện nh thế nào? B.Các hoạt động:. Hoạt động 1:Tìm hiểu sự đa dang của loài (18’) Mục tiêu: HS nêu đợc số loài động vật rất nhiều, số cá thể trong loài lớn thể hiện qua c¸c vÝ dô cô thÓ. §å dïng:Tranh c¸c loµi vÑt kh¸c nhau C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan I/§a d¹ng loµi vµ sù phong phó vÒ sè s¸t H 1.1 vµ 1.2 trang 56 vµ tr¶ lêi c©u lîng c¸ thÓ hái: - Sự phong phú về loài đợc thể hiện nh thế nào? - Cá nhân HS đọc thông tin SGK, quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: KÕt luËn: + Số lợng loài hiện nay khoảng 1,5 triệu - Thế giới động vật rất đa dạng và loµi. phong phó vÒ loµi vµ ®a d¹ng vÒ sè c¸ + KÝch thíc cña c¸c loµi kh¸c nhau. thÓ trong loµi. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña HS vµ phÇn bæ sung. - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Hãy kể tên loài động vật trong một mẻ lới kéo ở biển, tát một ao cá, đánh bắt ở.

(2) hå, chÆn dßng níc suèi n«ng? - Ban đêm mùa hè ở ngoài đồng có những động vật nào phát ra tiếng kêu? 1 vài HS trình bày đáp án, các HS khác nhận xét, bæ sung. - GV lu ý th«ng b¸o th«ng tin nÕu HS không nêu đợc. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè lîng c¸ thÓ trong bầy ong, đàn kiến, đàn bớm? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ sù đa dạng của động vật. - GV thông báo thêm: Một số động vật đợc con ngời thuần hoá thành vật nuôi, có nhiều đặc điểm phù hợp với nhu cầu của con ngêi. Hoạt động 2: Đa dạng về môi trờng sống(18’) Mục tiêu: HS nêu đợc một số loài động vật thích nghi cao với môi trờng sống, nêu đợc đặc điểm của một số loài động vật thích nghi cao độ với môi trờng sống. §å dïng: H 1.4 C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 1.4 hoµn II-§a d¹ng vÒ m«i trêng sèng: thµnh bµi tËp, ®iÒn chó thÝch. - C¸ nh©n HS tù nghiªn cøu th«ng tin vµ hoµn thµnh bµi tËp. - GV cho HS ch÷a nhanh bµi tËp. Yªu cÇu: + Díi níc: C¸, t«m, mùc... + Trªn c¹n: Voi, gµ, chã, mÌo... KÕt luËn: + Trªn kh«ng: C¸c loµi chim. d¬i.. - §éng vËt cã ë kh¾p n¬i do chóng thÝch nghi víi mäi m«i trêng sèng. - GV cho HS th¶o luËn råi tr¶ lêi: ? §Æc ®iÓm g× gióp chim c¸nh côt thÝch nghi víi khÝ hËu gi¸ l¹nh ë vïng cùc? ? Nguyên nhân nào khiến động vật ở nhiệt đới đa dạng và phong phú hơn vùng ôn đới, Nam cực? ? §éng vËt níc ta cã ®a d¹ng, phong phó kh«ng? T¹i sao? - Cá nhân vận dụng kiến thức đã có, trao đổi nhóm và nêu đợc: + Chim c¸nh côt cã bé l«ng dµy, xèp, lớp mỡ dới da dày để giữ nhiệt. + Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, thực vật phong phó, ph¸t triÓn quanh n¨m lµ nguồn thức ăn lớn, hơn nữa nhiệt độ phï hîp cho nhiÒu loµi..

(3) + Nớc ta động vật cũng phong phú vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. + HS cã thÓ nªu thªm 1 sè loµi kh¸c ë môi trờng nh: Gấu trắng Bắc cực, đà điểu sa mạc, cá phát sáng ở đáy biển. - GV hái thªm: - Hãy cho VD để chứng minh sự phong phú về môi trờng sống của động vật? - GV cho HS th¶o luËn toµn líp. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’) 1. Tæng kÕt(5’) - GV cho HS đọc kết luận SGK. - Yªu cÇu HS lµm phiÕu häc tËp. Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng: C©u 1: §éng vËt cã ë kh¾p mäi n¬i do: a. Chóng cã kh¶ n¨ng thÝch nghi cao. b. Sù ph©n bè cã s½n tõ xa xa. c. Do con ngời tác động. C©u 2: §éng vËt ®a d¹ng, phong phó do: a. Sè c¸ thÓ nhiÒu b. Sinh s¶n nhanh c. Sè loµi nhiÒu d. §éng vËt sèng ë kh¾p mäi n¬i trªn Tr¸i §Êt. e. Con ngêi lai t¹o, t¹o ra nhiÒu gièng míi. g. Động vật di c từ những nơi xa đến. 2.. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - KÎ b¶ng 1 trang 9 vµo vë bµi tËp.. Ngµy so¹n: 22/08/2009.

(4) Ngµy d¹y: 24/08/2009 Tiết 2 Bài 2: Phân biệt động vật với thực vật đặc điểm chung của động vật I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cơ bản để phân biệt động vật với thực vật. - Rút ra đợc đặc điểm chung của động vật. - sơ lợc phân chia giới động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t c¸c kªnh h×nh Sgk, so s¸nh®v víi tv , tæng hîp - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. Tranh ảnh về động vật và môi trờng sống.Bảng phụ III.Ph¬ng ph¸p:. Trực quan ,vấn đáp tìm tòi IV/Tæ chøc giê häc. A/Khởi động 1,Ổn định tổ chức (1’) 2,Kiểm tra đầu giờ (5’) Hãy kể tên những Đv có ở địa phơng em?chúng có đa dạng và phong phú không? 3,Vào bài :NÕu ®em so s¸nh con gµ víi c©y bµng, ta thÊy chóng kh¸c nhau hoµn toàn, song chúng đều là cơ thể sống. Vậy phân biệt chúng bằng cách nào? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Phân biệt động vật với thực vật(10’) *Mục tiêu: HS tìm đợc đặc điểm giống và khác nhau giữa động vật và thực vật. *Đồ dùng:Tranh H 2.1 sgk.B¶ng phô *Cách tiến hành Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát H 2.1,Đọc chú I/Phân biệt động vật và thực vật thích, hoàn thành bảng trong SGK trang 9. Cá nhân quan sát hình vẽ, đọc chú thích và Kết luận: ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhóm và trả lời. - Động vật và thực vật: + Giống nhau: đều cấu tạo - GV kẻ bảng 1 lên bảng phụ để HS chữa từ tế bào, lớn lên và sinh sản. + Kh¸c nhau: Di chuyÓn, dÞ bµi. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ dìng, thÇn kinh, gi¸c quan, thµnh tÕ bµo. cña nhãm. - C¸c HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - GV ghi ý kiÕn bæ sung vµo c¹nh b¶ng. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a bµi. - GV nhận xét và thông báo kết quả đúng nh b¶ng ë díi. - GV yªu cÇu tiÕp tôc th¶o luËn:.

(5) - §éng vËt gièng thùc vËt ë ®iÓm nµo? - §éng vËt kh¸c thùc vËt ë ®iÓm nµo? - Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. §Æc ®iÓm. Thµnh CÊu t¹o tõ tÕ xenlulo cña bµo tÕ bµo Kh«ng Cã Kh«ng Cã §èi tîng ph©n biÖt §éng X X vËt Thùc X X vËt. Lín lªn vµ sinh s¶n Kh«ng Cã. HÖ thÇn ChÊt h÷u c¬ Kh¶ n¨ng di kinh vµ gi¸c nu«i c¬ thÓ chuyÓn quan Tù Sö dông Kh«ng Cã Kh«ng Cã tæng chÊt hîp h÷u c¬ đợc có sẵn. X X. X X. X X. X X. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của động vật(8’) *Mục tiêu: HS nắm đợc đặc điểm chung của động vật. *§å dïng:B¶ng phô * C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS làm bài tập ở mục II trong SGK II-Đặc điểm chung của động vËt trang 10. - GV ghi c©u tr¶ lêi lªn b¶ng vµ phÇn bæ sung. KÕt luËn: - HS chọn 3 đặc điểm cơ bản của động vật. - Động vật có đặc điểm chung - 1 vµi em tr¶ lêi, c¸c em kh¸c nhËn xÐt, bæ lµ cã kh¶ n¨ng di chuyÓn, cã sung. hÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan, chñ yÕu dÞ dìng. - GV thông báo đáp án. - ¤ 1, 4, 3. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - HS rót ra kÕt luËn Hoạt động 3: Sơ lợc phân chia giới động vật(8’) *Mục tiêu: HS nắm đợc các ngành động vật sẽ học trong chơng trình sinh học líp 7. * C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV giới thiệu: Động vật đợc chia III. Sơ lợc phân chia giới động thµnh 20 ngµnh, thÓ hiÖn qua h×nh 2.2 vËt(sgk) SGK. Ch¬ng tr×nh sinh häc 7 chØ häc 8 KÕt luËn: ngµnh c¬ b¶n. - Có 8 ngành động vật - HS nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc + §éng vËt kh«ng x¬ng sèng: 7 ngµnh. + §éng vËt cã x¬ng sèng: 1 ngµnh ( cã 5 líp: c¸, lìng c, bß s¸t, chim, thó).. Hoạt động 4: Vai trò của động vật(7’) *Mục tiêu: HS nắm đợc lợi ích và tác hại của động vật *§å dïng:B¶ng phô * C¸ch tiÕn hµnh.

(6) Hoạt động của GV và HS - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 2: §éng vật với đời sống con ngời. - GV kẽ sẵn bảng 2 để HS chữa bài. - Các nhóm hoạt động, trao đổi với nhau vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Động vật có vai trò gì trong đời sống con ngêi? - HS hoạt động độc lập, yêu cầu nêu đợc: + Cã lîi nhiÒu mÆt nhng còng cã mét sè t¸c h¹i cho con ngêi. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. Néi dung IV-Vai trò của động vật KÕt luËn: - §éng vËt mang l¹i lîi Ých nhiÒu mÆt cho con ngêi, tuy nhiªn mét sè loµi cã h¹i.. STT C¸c mÆt lîi, h¹i 1 §éng vËt cung cÊp nguyªn liÖu cho ngêi: - Thùc phÈm - L«ng - Da 2 §éng vËt dïng lµm thÝ nghiÖm: - Häc tËp nghiªn cøu khoa häc - Thö nghiÖm thuèc 3 §éng vËt hç trî con ngêi - Lao động - Gi¶i trÝ - ThÓ thao - B¶o vÖ an ninh 4 §éng vËt truyÒn bÖnh. Tên loài động vật đại diện - Gµ. lîn, tr©u, thá, vÞt... - Gµ, cõu, vÞt... - Tr©u, bß... - Õch, thá, chã... - Chuét, chã... - Trâu, bò, ngựa, voi, lạc đà... - Voi, gµ, khØ... - Ngùa, chã, voi... - Chã. - Ruåi, muçi, rËn, rÖp.... C/Tổng kết và hướng dẫn học bài ở nhà(6’) 1.Tæng kÕt (5’) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1 vµ 3 SGK trang 12. 2.Hướng dẫn học ¬ nhµ(1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Cã thÓ em cha biÕt”. - ChuÈn bÞ cho bµi sau: + Tìm hiểu đời sống động vật xung quanh. + Ng©m r¬m, cá kh« vµo b×nh tríc 5 ngµy. + LÊy níc ao, hå, rÔ bÌo NhËt B¶n.. Ngµy so¹n:24/08/2009 Ngµy d¹y:26/08/2009.

(7) Chơng I- Ngành động vật nguyên sinh. TiÕt 3. Bµi 3: Thùc hµnh Quan sát một số động vật nguyên sinh I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh quan sát đợc đợc ít nhất 2 đại diện điển hình cho ngành động vật nguyên sinh là: trùng roi và trùng đế giày. - Phân biệt đợc hình dạng, cách di chuyển của 2 đại diện này. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng sö dông vµ quan s¸t mÉu b»ng kÝnh hiÓn vi. 3. Thái độ - Nghiªm tóc, tØ mØ, cÈn thËn. II. §å dïng d¹y vµ häc. + GV:. - KÝnh hiÓn vi, lam kÝnh, la men, kim nhän, èng hót, kh¨n lau. - Tranh trung đế giày, trùng roi, trùng biến hình. + HS: V¸ng níc ao, hå, rÔ bÌo NhËt B¶n, r¬m kh« ng©m níc trong 5 ngµy. III/Ph¬ng ph¸p. Trực quan Hđộng nhóm ,thùc hµnh quan s¸t IV/Tæ chøc giê häc. A/Khởi động 1,Ổn định tổ chức (1’) 2,Kiểm tra đầu giờ (2’) Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3,Vào bài (2’) VB nh SGK. B/các hoạt động. Hoạt động 1: Quan sát trùng giày(15’) *Mục tiờu: HS tìm và quan sát đợc trùng giày trong nớc ngâm rơm, cỏ khô. *Đồ dùng:Kính hiển vi:Lam kính. Mẫu nước ngâm rơm *Cách tiến hành Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV lu ý hớng dẫn HS tỉ mỉ vì đây là - HS làm việc theo nhóm đã phân công. bµi thùc hµnh ®Çu tiªn. - C¸c nhãm tù ghi nhí c¸c thao t¸c cña - GV híng dÉn c¸c thao t¸c: GV. + Dïng èng hót lÊy 1 giät nhá ë níc ng©m r¬m (chç thµnh b×nh) + Nhá lªn lam kÝnh, ®Ëy la men vµ soi - LÇn lît c¸c thµnh viªn trong nhãm lÊy díi kÝnh hiÓn vi. mÉu soi díi kÝnh hiÓn vi  nhËn biÕt + §iÒu chØnh thÞ trêng nh×n cho râ. trïng giµy. + Quan sát H 3.1 SGK để nhận biết - HS vẽ sơ lợc hình dạng của trùng trïng giµy. giµy. - GV kiểm tra ngay trên kính của các - HS quan sát đợc trùng giày di chuyển nhãm. trªn lam kÝnh, tiÕp tôc theo dâi híng di - GV yªu cÇu lÊy mét mÉu kh¸c, HS chuyÓn . quan s¸t trïng giµy di chuyÓn - Di chuyÓn theo kiÓu tiÕn th¼ng hay - HS dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t råi hoµn xoay tiÕn? thµnh bµi tËp. - GV cho HS lµm bµi tËp trang 15 SGK - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c.

(8) chọn câu trả lời đúng. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo kết quả đúng để HS tự söa ch÷a, nÕu cÇn.. Hoạt động 2: Quan sát trùng roi(15’) *Mục tiờu: HS quan sát đợc hình dạng của trùng roi và cách di chuyển. *Đồ dùng: Kính hiển vi:Lam kính. Mẫu nước v¸ng xanh ë níc ao *Cách tiến hành Hoạt động của GV - GV cho HS quan s¸t H 3.2 vµ 3.3 SGK trang 15. - GV yªu cÇu HS lµm víi c¸ch lÊy mÉu vµ quan s¸t t¬ng tù nh quan s¸t trïng giµy. - GV gọi đại diện một số nhóm lên tiến hành theo các thao tác nh ở hoạt động 1. - GV kiÓm tra ngay trªn kÝnh hiÓn vi cña tõng nhãm. - GV lu ý HS sử dụng vật kính có độ phóng đại khác nhau để nhìn rõ mẫu. - NÕu nhãm nµo cha t×m thÊy trïng roi th× GV hái nguyªn nh©n vµ c¶ líp gãp ý. - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc  SGK trang 16. - GV thông báo đáp án đúng: + §Çu ®i tríc + Mµu s¾c cña h¹t diÖp lôc.. Hoạt động của HS - HS tự quan sát hình trang 15 SGK để nhËn biÕt trïng roi. - Trong nhãm thay nhau dïng èng hót lấy mẫu để bạn quan sát. - C¸c nhãm nªn lÊy v¸ng xanh ë níc ao hay rũ nhẹ rễ bèo để có trùng roi.. - C¸c nhãm dùa vµo thùc tÕ quan s¸t vµ th«ng tin SGK trang 16 tr¶ lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. C/Tổng kết và hướng dẫn học bài ở nhà(10’) 1.Tæng kÕt: - GV yªu cÇu HS vÏ h×nh trïng giµy vµ trïng roi vµo vë vµ ghi chó thÝch. 2.Hướng dẫn tự học - VÏ h×nh trïng giµy, trïng roi vµ ghi chó thÝch. - §äc tríc bµi 4. - KÎ phiÕu häc tËp “T×m hiÓu trïng roi xanh vµo vë bµi tËp”..

(9) Ngµy so¹n:29/08/2009 Ngµy d¹y: 31/08/2009. TiÕt 4. Bµi 4: Trïng roi. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo, dinh dỡng và sinh sản của trùng roi xanh, kh¶ n¨ng híng s¸ng cña trïng roi . - HS nhận biết đợc mqhệ giữa tập đoàn trùng roi với động vật đa bào 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t mÉu trªn kÝnh hiÓn vi . - Kĩ năng hoạt động hợp tác nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp ,B¶o vÖ m«i trêng II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: PhiÕu häc tËp, tranh phãng to H 1, H2, H3 SGK. -HS :v¸ng níc ao hå. III.Ph¬ng ph¸p: Trực quan ,vấn đáp tìm tòi IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động 1,Ổn định tổ chức (1’) 2,Vào bài Động vật nguyên sinh rất nhỏ bé, chúng ta đã đợc quan sát ở bài trớc, tiết này chúng ta tiếp tục tìm hiểu một số đặc điểm của trùng roi. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Trùng roi xanh(27’) Mục tiêu : Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo, dinh dỡng và sinh sản của trïng roi xanh, kh¶ n¨ng híng s¸ng cña trïng roi . §å dïng:GV: PhiÕu häc tËp, tranh phãng to H 1, H2, SGK.b¶ng phô C¸c bíc tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu: . I/Trïng roi xanh + Nghiªn cøu SGK, vËn dông kiÕn thøc bµi tríc. + Quan s¸t H 4.1 vµ 4.2 SGK. + Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Cá nhân tự đọc thông tin ở mục I trang 17 và 18 SGK..

(10) - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp: - Yêu cầu nêu đợc: + CÊu t¹o chi tiÕt trïng roi + C¸ch di chuyÓn nhê roi + C¸c h×nh thøc dinh dìng +KiÓu sinh s¶n v« tÝnh chiÒu däc c¬ thÓ. + Kh¶ n¨ng híng vÒ phÝa cã ¸nh s¸ng. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để chữa bài. - GV đi đến các nhóm theo dõi và giúp đỡ nhóm yếu - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - GV ch÷a bµi tËp trong phiÕu. GVyªu cÇu: - Tr×nh bµy qu¸ tr×nh sinh s¶n cña trïng roi xanh? - HS dự vào H 4.2 SGK và trả lời, lu ý nhân phân chia trớc rồi đến các phần khác. - Yªu cÇu HS gi¶i thÝch thÝ nghiÖm ë môc 4: “TÝnh híng s¸ng” - Nhê cã ®iÓm m¾t nªn cã kh¶ n¨ng c¶m nhËn ¸nh s¸ng. - Gv yªu cÇu HS Lµm nhanh bµi tËp môc  thø 2 trang 18 SGK. - Đáp án: Roi, đặc điểm mắt, quang hợp, có diệp lục - GV yªu cÇu HS quan s¸t phiÕu chuÈn kiÕn thøc. - HS c¸c nhãm nghe, nhËn xÐt vµ bæ sung (nÕu cÇn). - 1 vµi nhãm nh¾c l¹i néi dung phiÕu häc tËp. KÕt luËn: PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu trïng roi xanh Bµi Tên động vật Trïng roi xanh tËp §Æc ®iÓm CÊu t¹o - Lµ 1 tÕ bµo (0,05 mm) h×nh thoi, cã roi, ®iÓm m¾t, h¹t diÖp lôc, h¹t dù tr÷, kh«ng bµo co bãp. 1 Di chuyÓn - Roi xo¸y vµo níc  võa tiÕn võa xoay m×nh. Dinh dìng - Tù dìng vµ dÞ dìng. 2 - Hô hấp: Trao đổi khí qua màng tế bào. - Bµi tiÕt: Nhê kh«ng bµo co bãp. 3 Sinh s¶n - Vô tính bằng cách phân đôi theo chiều dọc. TÝnh híng s¸ng - §iÓm m¾t vµ roi gióp trïng roi híng vÒ chç cã 4 ¸nh s¸ng. Hoạt động 2: Tập đoàn trùng roi(10’) Mục tiêu: HS thấy đựoc tập đoàn trùng roi xanh là động vật trung gian giữa động vật đơn bào và động vật đa bào. §å dïng :H4.3. C¸c bíc tiÕn hµnh. Hoạt động của GV và HS Néi dung.

(11) - GV yªu cÇu HS: + Nghiªn cøu SGK quan s¸t H 4.3 trang 18. + Hoµn thµnh bµi tËp môc  trang 19 SGK (®iÒn tõ vµo chç trèng). - C¸ nh©n tù thu nhËn kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm và hoàn thành bài tập: - Yêu cầu lựa chọn: trùng roi, tế bào, đơn bào, đa bào. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. - 1 vài HS đọc toàn bộ nội dung bài tập.. II/TËp ®oµn trïng roi KÕt luËn: - TËp ®oµn trïng roi gåm nhiÒu tÕ bµo, bíc ®Çu cã sù ph©n ho¸ chøc n¨ng.. - GV nªu c©u hái: - TËp ®oµn V«nv«c dinh dìng nh thÕ nµo? - H×nh thøc sinh s¶n cña tËp ®oµn V«nv«c? - GV lu ý nếu HS không trả lời đợc thì GV giảng: Trong . tËp ®oµn 1 sè c¸ thÓ ë ngoµi lµm nhiÖm vô di chuyÓn b¾t mồi, đến khi sinh sản một số tế bào chuyển vào trong ph©n chia thµnh tËp ®oµn míi. - TËp ®oµn V«nv«c cho ta suy nghÜ g× vÒ mèi liªn quan giữa động vật đơn bào và động vật đa bào? - Yêu cầu nêu đợc: Trong tập đoàn bắt đầu có sự phân chia chøc n¨ng cho 1 sè tÕ bµo - GV rót ra kÕt luËn. C/Tổng kết và hướng dẫn học bài ở nhà 1. Cñng cè(6’) - GV dïng c©u hái cuèi bµi trong SGK. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt”, KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp. Ngµy so¹n:31/8/2009 Ngµy d¹y: 2/9/2009 TiÕt 5 Bµi 5: Trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng và sinh sản của trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy. - Qua sù ph©n ho¸ chøc n¨ng c¸c bé phËn trong tÕ bµo cña trïng giµy,HS rót ra đó là biểu hiện mầm mống của động vật đa bào. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. II. §å dïng d¹y vµ häc. - H×nh phãng to 5.1; 5.2; 5.3 trong SGK. - Chuẩn bị t liệu về động vật nguyên sinh. - HS kÎ phiÕu häc tËp vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,,vấn đáp ,nghiên cứu tìm tòi,hợp tác nhóm Iv.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động(5’) 1. ổn định tổ chức.

(12) - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - KiÓm tra h×nh vÏ giê tríc cña HS. 3. Bµi häc VB: Chúng ta đã tìm hiểu trùng roi xanh, hôm nay chúng ta tiếp tục nghiên cứu một số đại diện khác của ngành động vật nguyên sinh: Trùng biến h×nh vµ trïng giµy. B/Các hoạt động dạy học Hoạt động1:So sánh trùng biến hình và trùng giày Mục tiêu : - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng và sinh s¶n cña trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy. §å dïng:Tranh H 5.1; 5.2; 5.3;b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm và I/Trùng biến hìnhvà hoµn thµnh phiÕu häc tËp. trïng giµy - Cá nhân tự đọc các thông tin  SGK trang 20, 21. - Quan s¸t H 5.1; 5.2; 5.3 SGK trang 20; 21 ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu nêu đợc: + Cấu tạo: cơ thể đơn bào + Di chuyÓn: nhê bé phËn cña c¬ thÓ; l«ng b¬i, ch©n gi¶. + Dinh dìng: nhê kh«ng bµo co bãp. + Sinh s¶n: v« tÝnh, h÷u tÝnh. - GV quan sát hoạt động của các nhóm để hớng dẫn, đặc biệt là nhóm học yếu. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS chữa bài. - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi vµo phiÕu trªn b¶ng. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ sung. - GV ghi ý kiÕn bæ sung cña c¸c nhãm vµo b¶ng. - Dựa vào đâu để chọn những câu trả lời trên? - GV tìm hiểu số nhóm có câu trả lời đúng và cha đúng (nÕu cßn ý kiÕn cha thèng nhÊt, GV ph©n tÝch cho HS chän l¹i). - GV cho HS theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. - HS theo dâi phiÕu chuÈn, tù söa ch÷a nÕu cÇn. Bài Tênđộngvật Trïng biÕn h×nh Trïng giµy tËp §Æc ®iÓm 1 CÊu t¹o - Gåm 1 tÕ bµo cã: - Gåm 1 tÕ bµo cã: + ChÊt nguyªn sinh láng, nh©n + ChÊt nguyªn sinh láng, + Kh«ng bµo tiªu ho¸, kh«ng bµo nh©n lín, nh©n nhá. co bãp. + 2 kh«ng bµo co bãp, kh«ng bµo tiªu ho¸, r·nh.

(13) 2. 3. miÖng, hÇu. + L«ng b¬i xung quanh c¬ Di - Nhê ch©n gi¶ (do chÊt nguyªn thÓ. chuyÓn sinh dån vÒ 1 phÝa). - Nhê l«ng b¬i. Dinh d- - Tiªu ho¸ néi bµo. - Thøc ¨n qua miÖng tíi ìng hÇu tíi kh«ng bµo tiªu ho¸ và biến đổi nhờ enzim. - Bài tiết: chất thừa dồn đến không - Chất thải đợc đa đến bµo co bãp vµ th¶i ra ngoµi ë mäi kh«ng bµo co bãp vµ qua vÞ trÝ. lỗ để thoát ra ngoài. Sinh sản Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể. - Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể theo chiều ngang. - H÷u tÝnh: b»ng c¸ch tiÕp hîp.. - GV lu ý giải thích 1 số vấn đề cho HS: + Không bào tiêu hoá ở động vật nguyên sinh hình thành khi lÊy thøc ¨n vµo c¬ thÓ. + Trùng giày: tế bào mới chỉ có sự phân hoá đơn giản, tạm gäi lµ r·nh miÖng vµ hÇu chø kh«ng gièng nh ë con c¸, gµ. + Sinh s¶n h÷u tÝnh ë trïng giµy lµ h×nh thøc t¨ng søc sèng cho c¬ thÓ vµ rÊt Ýt khi sinh s¶n h÷u tÝnh. - GV cho HS tiếp tục trao đổi: + Tr×nh bµy qu¸ tr×nh b¾t måi vµ tiªu ho¸ måi cña trïng biÕn h×nh. - Không bào co bóp ở trùng đế giày khác trùng biến hình nh thÕ nµo? - Sè lîng nh©n vµ vai trß cña nh©n? - Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë trïng giµy vµ trïng biÕn h×nh kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - HS nêu đợc: + Trùng biến hình đơn giản + trùng đế giày phức tạp + Trùng đế giày: 1 nhân dinh dỡng và 1 nhân sinh sản. + Trùng đế giày đã có Enzim để bíên đổi thức ăn. CTæng kÕt híng dÉn häc ë nhµ ( 1.Tæng kÕt - GV sö dông 3 c©u hái cuèi bµi trong SGK 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp . Ngµy so¹n:05/09/2009 Ngµy d¹y: 07/09/2009 TiÕt 6. Bµi 6: Trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của trùng sốt rét và trùng kiết lị phù hîp víi lèi sèng kÝ sinh..

(14) - HS chỉ rõ đợc những tác hại do 2 loại trùng này gây ra và cách phòng chống bÖnh sèt rÐt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc qua kªnh h×nh. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc vÖ sinh, b¶o vÖ m«i trêng vµ c¬ thÓ. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to H 6.1; 6.2; 6.4 SGK. - HS kÎ phiÕu häc tËp b¶ng 1 trang 24 “T×m hiÓu vÒ bÖnh sèt rÐt” vµo vë. PhiÕu häc tËp STT Tên động vật Trùng kiết lị Trïng sèt rÐt §Æc ®iÓm 1 CÊu t¹o 2 Dinh dìng 3 Ph¸t triÓn III. Ph¬ng ph¸p:. Trùc quan Iv.Tæ chøc giê häc A/Khởi động(6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm di chuyÓn, lÊy thøc ¨n, tiªu ho¸ vµ th¶i b· cña trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy? 3. Vµo bµi VB: Trªn thùc tÕ cã nhng bÖnh do trïng g©y nªn lµm ¶nh hëng tíi søc khoÎ con ngêi. VÝ dô: trïng kiÕt lÞ, trïng sèt rÐt. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Trùng kiết lị và trùng sốt rét(21’) Mục tiêu: HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của 2 loại trùng này phù hợp với đời sống kí sinh. Nêu tác hại. §å dïng: h×nh 6.1; 6.2; 6.3 ,6.4SGK C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t I/Trïng kÕt lÞ Vµ trïng sèt rÐt. h×nh 6.1; 6.2; 6.3 SGK trang 23, 24. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. HS- Cá nhân tự đọc thông tin và thu thập kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến hoàn thµnh phiÕu häc tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + CÊu t¹o: c¬ thÓ tiªu gi¶m bé phËn di chuyÓn. + Dinh dìng: dïng chÊt dinh dìng cña vËt chñ. + Trong vòng đời; phát triển nhanh và phá huû c¬ quan kÝ sinh. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng. - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo.

(15) phiÕu häc tËp. - Đại diện các nhóm ghi ý kiến vào từng đặc ®iÓm cña phiÕu häc tËp. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV ghi ý kiến bổ sung lên bảng để các nhãm kh¸c theo dâi. C¸c nhãm theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc vµ tù söa ch÷a. - GV cho HS quan s¸t phiÕu mÉu kiÕn thøc. - Một vài HS đọc nội dung phiếu PhiÕu häc tËp: trïng kÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt Tên động vật STT Trïng kiÕt lÞ Trïng sèt rÐt §Æc ®iÓm - Cã ch©n gi¶ ng¾n - Kh«ng cã c¬ quan di 1 CÊu t¹o - Kh«ng cã kh«ng bµo. chuyÓn. - Kh«ng cã c¸c kh«ng bµo. - Thùc hiÖn qua mµng tÕ - Thùc hiÖn qua mµng tÕ bµo. 2 Dinh dìng bµo. - LÊy chÊt dinh dìng tõ hång - Nuèt hång cÇu. cÇu. - Trong m«i trêng, kÕt bµo - Trong tuyÕn níc bät cña x¸c, khi vµo ruét ngêi chui muçi, khi vµo m¸u ngêi, chui 3 Ph¸t triÓn ra khái bµo x¸c vµ b¸m vµo hång cÇu sèng vµ sinh s¶n vµo thµnh ruét. ph¸ huû hång cÇu. - GV cho HS lµm nhanh bµi tËp môc  trang 23 SGk, so s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng biÕn h×nh. - Yªu cÇu: + §Æc ®iÓm gièng: cã ch©n gi¶, kÕt bµo x¸c. + §Æc diÓm kh¸c: chØ ¨n hång cÇu, cã ch©n gi¶ ng¾n. - GV lu ý: trïng sèt rÐt kh«ng kÕt bµo x¸c mµ sống ở động vật trung gian. - Kh¶ n¨ng kÕt bµo x¸c cña trïng kiÕt lÞ cã t¸c h¹i nh thÕ nµo? - GV cho HS lµm b¶ng 1 trang 24. - C¸ nh©n tù hoµn thµnh b¶ng 1. - Mét vµi HS ch÷a bµi tËp, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 chuÈn. §Æc ®iÓm §éng vËt Trïng kiÕt lÞ Trïng sèt rÐt. B¶ng 1: So s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt KÝch thíc Con đờng (so víi truyÒn dÞch N¬i kÝ sinh T¸c h¹i hång cÇu) bÖnh To §êng tiªu Ruét ngêi Viªm loÐt hãa ruét, mÊt hång cÇu. Nhá Qua muçi M¸u ngêi - Ph¸ huû Ruét vµ n- hång cÇu.. Tªn bÖnh KiÕt lÞ. Sèt rÐt..

(16) íc bät cña muçi. - GV yêu cầu HS đọc lại nội dung bảng 1, kết hîp víi h×nh 6.4 SGK. - T¹i sao ngêi bÞ sèt rÐt da t¸i xanh? - T¹i sao ngêi bÞ kiÕt lÞ ®i ngoµi ra m¸u? - HS dùa vµo kiÕn thøc ë b¶ng 1 tr¶ lêi. Yªu cÇu: + Do hång cÇu bÞ ph¸ huû. + Thµnh ruét bÞ tæn th¬ng. Liªn hÖ: Muèn phßng tr¸nh bÖnh kiÕt lÞ ta ph¶i lµm g×? - Gi÷ vÖ sinh ¨n uèng. Hoạt động 2: Bệnh sốt rét ở nớc ta(10’) Mục tiêu: HS nắm đợc tình hình bệnh sốt rét và các biện pháp phòng tránh. C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc SGK kết hợp với thông tin thu II.Bệnh sốt rét ở nớc ta thập đợc, trả lời câu hỏi: - T×nh tr¹ng bÖnh sèt rÐt ë ViÖt Nam hiÖn nµy nh thÕ KÕt luËn: - BÖnh sèt rÐt ë nnµo? ớc ta đang dần dần đợc - Cách phòng tránh bệnh sốt rét trong cộng đồng? - Cá nhân đọc thông tin SGK và thông tin mục “Em thanh toán. có biết” trang 24, trao đổi nhóm và hoàn thành câu - Phòng bệnh: vệ sinh m«i trêng, vÖ sinh c¸ tr¶ lêi. Yªu cÇu: + Bệnh đã đợc đẩy lùi nhng vẫn còn ở một số vùng nhân, diệt muỗi miÒn nói. + DiÖt muçi vµ vÖ sinh m«i trêng. - GV hái: T¹i sao ngêi sèng ë miÒn nói hay bÞ sèt rÐt? - GV th«ng b¸o chÝnh s¸ch cña Nhµ níc trong c«ng t¸c phßng chèng bÖnh sèt rÐt: + Tuyªn truyÒn ngñ cã mµn. + Dïng thuèc diÖt muçi nhóng mµn miÔn phÝ. + Ph¸t thuèc ch÷a cho ngêi bÖnh. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt híng dÉn häc ë nhµ(8’) 1.Tæng kÕt(6’) Khoanh tròn vào đầu câu đúng: C©u 1: BÖnh kiÕt lÞ do lo¹i trïng nµo g©y nªn? a. Trïng biÕn h×nh b. TÊt c¶ c¸c lo¹i trïng c. Trïng kiÕt lÞ C©u 2: Trïng sèt rÐt ph¸ huû lo¹i tÕ bµo nµo cña m¸u? a. B¹ch cÇu b. Hång cÇu c. TiÓu cÇu.

(17) Câu 3: Trùng sốt rét vào cơ thể ngời bằng con đờng nào? a. Qua ¨n uèng b. Qua h« hÊp c. Qua m¸u §¸p ¸n: 1c; 2b; 3c. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(2’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - T×m hiÓu vÒ bÖnh do trïng g©y ra.. Ngµy so¹n: 07/09/2009 Ngµy d¹y:09/09/2009 TiÕt 7 Bµi 7: §Æc ®iÓm chung – vai trß thùc tiÔn của động vật nguyên sinh I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh rút ra đợc đặc điểm chung của động vật nguyên sinh. - HS chỉ ra đợc vài trò tích cực của động vật nguyên sinh và những tác hại do động vật nguyên sinh gây ra. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, gi÷ vÖ sinh m«i trêng vµ c¸ nh©n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh vÏ mét sè lo¹i trïng. - T liệu về trùng gây bệnh ở ngời và động vật. - HS: kÎ b¶ng 1 vµ 2 vµo vë vµ «n bµi h«m tríc. III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan ,vấn đáp IV .Tæ chøc d¹ygiê häc. A/Khởi động (6’).

(18) 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Tác hại của trùng kiết lị và trùng sốt rét đối với con ngời. 3. Vµo bµi §éng vËt nguyªn sinh, c¸ thÓ chØ lµ mét tÕ bµo, song chóng cã ¶nh hëng lớn đối với con ngời. Vậy ảnh hởng đó nh thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu bài häc h«m nay. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Tìm hiểuĐặc điểm chung của ĐVNS(21’) Mục tiêu: HS nắm đợc đặc điểm chung nhất của động vật nguyên sinh. §å dïng :B¶ng phô - Tranh vÏ mét sè lo¹i trïng. C¸h tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát hình một số trùng đã I/Đặc điểm chung của động học, trao đổi nhóm và hoàn thành bảng 1. vËt nguyªn sinh - GV kẻ sẵn bảng một số trùng đã học để HS ch÷a bµi. - C¸ nh©n tù nhí l¹i kiÕn thøc bµi tríc vµ quan KÕt luËn: - Động vật nguyên sinh có đặc s¸t h×nh vÏ. ®iÓm: - Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến. + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm - Hoµn thµnh néi dung b¶ng 1. - GV cho c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - nhËn mäi chøc n¨ng sèng. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy b»ng c¸ch ghi kÕt + Dinh dìng chñ yÕu b»ng c¸ch qu¶ vµo b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ dÞ dìng. sung. + Sinh s¶n v« tÝnh vµ h÷u tÝnh. - GV ghi phÇn bæ sung cña c¸c nhãm vµo bªn c¹nh. HS tự sửa chữa nếu cha đúng. - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 kiÕn thøc chuÈn. Bảng 1: Đặc điểm chung của động vật nguyên sinh KÝch thíc TT. §¹i diÖn. CÊu t¹o tõ. HiÓn 1 tÕ Lín vi bµo. Trïng roi. X. X. Trïng biÕn h×nh Trïng giµy. X. X. X. X. Trïng kiÕt X lÞ. X. 1. 2 3 4. H×nh Bé phËn thøc NhiÒu Thøc ¨n di sinh tÕ bµo chuyÓn s¶n Vôn h÷u c¬ Roi V« tÝnh theo chiÒu däc Vi khuÈn, Ch©n gi¶ V« vôn h÷u c¬ tÝnh Vi khuÈn, L«ng b¬i V« vôn h÷u c¬ tÝnh, h÷u tÝnh Hång cÇu Tiªu V« gi¶m tÝnh.

(19) 5. Trïng sèt X rÐt. X. Hång cÇu. Kh«ng cã. V« tÝnh. - GV yªu cÇu HS tiÕp tôc th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi 3 c©u hái: - Động vật nguyên sinh sống tự do có đặc điểm g× ? - Động vật nguyên sinh sống kí sinh có đặc điểm g×? - Động vật nguyên sinh có đặc điểm gì chung? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời, yêu cầu nêu đợc: + Sèng tù do: cã bé phËn di chuyÓn vµ tù t×m thøc ¨n. + Sèng kÝ sinh: mét sè bé ph©n tiªu gi¶m. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o, kÝch thíc, sinh s¶n... - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - Cho 1 HS nh¾c l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Vai trò thực tiễn của động vật nguyên sinh(12’) Mục tiêu: HS nắm đợc vai trò tích cực và tác hại của động vật nguyên sinh. §å dïng :B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, II/ Vai trß thùc tiÔn cña quan s¸t h×nh 7.1; 7.2 SGK trang 27 vµ hoµn động vật nguyên sinh thµnh b¶ng 2. - GV kẻ sẵn bảng 2 để chữa bài . - GV yªu cÇu HS ch÷a bµi. - Cá nhân đọc thông tin trong SGK trang 26; 27 vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất câu ý kiến và hoàn . thµnh b¶ng 2. - Yêu cầu nêu đợc: + Nêu lợi ích từng mặt của động vật nguyên sinh đối với tự nhiên và đời sống con ngời. + Chỉ rõ tác hại đối với động vật và ngời. + Nêu đợc đại diện. - Đại diện nhóm lên ghi đáp án vào bảng 2. Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV lu ý: Những ý kiến của nhóm ghi đầy đủ vào bảng, sau đó là ý kiến bổ sung. - GV nên khuyến khích các nhóm kể thêm đại diÖn kh¸c SGK. - GV th«ng b¸o thªm mét vµi loµi kh¸c g©y bÖnh ở ngời và động vật. - Cuèi cïng GV cho HS quan s¸t b¶ng kiÕn thøc chuÈn..

(20) - HS tù söa ch÷a bµi cña m×nh nÕu sai Bảng 2: Vai trò của động vật nguyến sinh Vai trß Tên đại diện - Trong tù nhiªn: + Lµm s¹ch m«i trêng níc. - Trïng biÕn h×nh, trïng giµy, trïng h×nh chu«ng, trïng roi. + Làm thức ăn cho động vật nớc: - Trùng biến hình, trùng nhảy, Lîi Ých gi¸p x¸c nhá, c¸ biÓn. trïng roi gi¸p. - §èi víi con ngêi: + Giúp xác định tuổi địa tầng, tìm - Trùng lỗ má dÇu. + Nguyªn liÖu chÕ giÊy gi¸p. - Trïng phãng x¹. - Gây bệnh cho động vật - Trïng cÇu, trïng bµo tö T¸c h¹i - G©y bÖnh cho ngêi - Trïng roi m¸u, trïng kiÕt lÞ, trïng sèt rÐt. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’) 1. Tổng kếtKhoanh tròn vào đầu câu đúng: Động vật nguyên sinh có những đặc điểm: a. C¬ thÓ cã cÊu t¹o phøc t¹p e. Tổng hợp đợc chất hữu cơ nuôi sống cơ b. C¬ thÓ gåm mét tÕ bµo thÓ c. Sinh sản vô tính, hữu tính đơn giản d. Cã c¬ quan di chuyÓn chuyªn ho¸.. g. Sèng dÞ dìng nhê chÊt h÷u c¬ cã s½n h.Di chuyÓn nhê roi, l«ng b¬i hay ch©n gi¶.. §¸p ¸n: b, c, g, h. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ b¶ng 1 trang 30 SGK vµo vë. Ngµy so¹n:12/09/2009 Ngµy d¹y: 14/09/2009 Ch¬ng I- Ngµnh ruét khoang TiÕt 8: Bµi 8: Thuû tøc I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm hình dạng, cấu tạo, dinh dỡng và cách sinh sản của thuỷ tức, đại diện cho ngành ruột khoang và là ngành động vật đa bào đầu tiªn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm, phân tích kênh hình, 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh thuỷ tức di chuyển, bắt mồi, tranh cấu tạo trong, thuỷ tức nếu bắt đợc.mô hình thuỷ tức - HS: KÎ b¶ng 1 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p: A/ Khởi động.

(21) 1. ổn định tổ chức(1’) - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Vµo bµi Gvgiíi thiÖu ch¬ng nh SGK. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển(8’) Mục tiêu:- Học sinh trinh bày đợc đặc điểm hình dạng, cấu tạo ngoài , cách di chuyÓn cña thuû tøc .§å dïng:Tranh thuû tøc di chuyÓn, b¾t måi, C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát hình 8.1 và 8.2, đọc I/Cấu tạo ngoài và di chuyển th«ng tin trong SGK trang 29 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Tr×nh bµy h×nh d¹ng, cÊu t¹o ngoµi cña thuû KÕt luËn: - CÊu t¹o ngoµi: h×nh trô dµi tøc? + Phần dới là đế, có HS Cá nhân tự đọc thông tin SGK trang 29, kết tác dụng bám. + PhÇn trªn cã lç hîp víi h×nh vÏ vµ ghi nhí kiÕn thøc. - §¹i diÖn hs tr×nh bµy, c¸c hs kh¸c nhËn xÐt, bæ miÖng, xung quanh cã tua miÖng. sung. + Hình dạng: trên là lỗ miệng, trụ dới có đế + §èi xøng to¶ trßn. b¸m. - Di chuyÓn: kiÓu s©u ®o, + Kiểu đối xứng: toả tròn kiÓu lén ®Çu, b¬i. + Cã c¸c tua ë lç miÖng. + Di chuyÓn: s©u ®o, lén ®Çu. - Thuû tøc di chuyÓn nh thÕ nµo? M« t¶ b»ng lêi 2 c¸ch di chuyÓn? - GV gäi c¸c em ch÷a bµi b»ng c¸ch chØ c¸c bé phËn c¬ thÓ trªn tranh vµ m« t¶ c¸ch di chuyÓn trong đó nói rõ vai trò của đế bám. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - GV giảng giải về kiểu đối xứng toả tròn. Hoạt động 2: Cấu tạo trong(16’) Mục tiêu:- Hs trình bày đợc đợc đặc điểm cấu tạo trong của thuỷ tức .§å dïng:Tranh thuû tøc di chuyÓn, b¾t måi, tranh cÊu t¹o trong C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh c¾t däc cña thuỷ tức, đọc thông tin trong bảng 1, hoàn II/Cấu tạo trong: thµnh b¶ng 2 vµo trong vë bµi tËp. - C¸ nh©n quan s¸t tranh vµ h×nh ë b¶ng 1 cña SGK. - §äc th«ng tin vÒ chøc n¨ng tõng lo¹i tÕ bµo, ghi nhí kiÕn thøc. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vÒ tªn gäi c¸c tÕ bµo. - Yªu cÇu: + X¸c ®inh vÞ trÝ cña tÕ bµo trªn c¬ thÓ.. - KÕt luËn: - Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: + Líp ngoµi: gåm tÕ bµo gai, tÕ bµo thÇn kinh, tÕ bµo m« b× c¬. + Líp trong: tÕ bµo m« c¬ - tiªu ho¸ - Gi÷a 2 líp lµ tÇng keo máng..

(22) + Quan sát kĩ hình tế bào thấy đợc cấu tạo - Lỗ miệng thông với khoang phï hîp víi chøc n¨ng. tiªu ho¸ ë gi÷a (gäi lµ ruét + Chän tªn phï hîp. tói). - Đại diện các nhóm đọc kết quả theo thứ tự 1, 2, 3..., c¸c nhãm kh¸c bæsung. - GV ghi kÕt qu¶ cña nhãm lªn b¶ng. - C¸c nhãm theo dâi vµ tù söa ch÷a (nÕu cÇn). - Khi chọn tên loại tế bào ta dựa vào đặc điểm nµo? - GV thông báo đáp án đúng theo thứ tự từ trên xuèng. 1: TÕ bµo gai 2: TÕ bµo sao (tÕ bµo thÇn kinh) 3: TÕ bµo sinh s¶n 4: TÕ bµo m« c¬ tiªu ho¸ 5: TÕ bµo m« b× c¬ - Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña thuû tøc? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. - GV gi¶ng gi¶i: Líp trong cßn cã tÕ bµo tuyÕn n»m xen kÏ c¸c tÕ bµo m« b× c¬ tiªu ho¸, tÕ bào tuyến tiết dịch vào khoang vị để tiêu hoá ngoại bào. ở đây đã có sự chuyển tiếp giữa tiêu hoá nội bào (kiểu tiêu hoá của động vật đơn bµo) sang tiªu ho¸ ngo¹i bµo (kiÓu tiªu ho¸ cña động vật đa bào). Hoạt động 3: Hoạt động dinh dỡng(8’) Mục tiêu:- Hs rut ra đợc cách dinh dỡng của thuỷ tức .§å dïng:Tranh thuû tøc di chuyÓn, b¾t måi, tranh cÊu t¹o trong C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh thuû tøc b¾t - III/Dinh dìng mồi, kết hợp thông tin SGK trang 31, trao đổi Kết luận: nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: - Thuû tøc b¾t måi b»ng tua - Thuû tøc ®a måi vµo miÖng b»ng c¸ch nµo? miÖng. Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thùc - Nhê lo¹i tÕ bµo nµo cña c¬ thÓ, thuû tøc tiªu hiÖn ë khoang tiªu ho¸ nhê hoá đợc con mồi? dÞch tõ tÕ bµo tuyÕn. - Thuû tøc th¶i b· b»ng c¸ch nµo? - Sự trao đổi khí thực hiện qua C¸ nh©n HS quan s¸t tranh, chó ý tua miÖng, thµnh c¬ thÓ. tÕ bµo gai. + §äc th«ng tin trong SGK. - Trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời, yêu cÇu: + §a måi vµo miÖng b»ng tua. + TÕ bµo m« c¬ thiªu ho¸ måi. + Lç miÖng th¶i b·. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u hái, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(23) - GV hái: - Thuû tøc dinh dìng b»ng c¸ch nµo? - Nếu HS trả lời không đầy đủ, GV gợi ý từ phÇn võa th¶o luËn. - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 4: Sự sinh sản(6’) Mục tiêu:- Hs rut ra đợc cách sinh sản của thuỷ tức .§å dïng:Tranh thuû tøc moc chåi C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh “sinh s¶n cña IV/sinh s¶n thuû tøc”, tr¶ lêi c©u hái: - Thuû tøc cã nh÷ng kiÓu sinh s¶n nµo? - HS tù quan s¸t tranh, t×m kiÕm kiÕn thøc, yªu KÕt luËn: - C¸c h×nh thøc sinh s¶n cÇu: + Sinh s¶n v« tÝnh: + Chó ý: U mäc trªn c¬ thÓ thuû tøc mÑ. b»ng c¸ch mäc chåi. + TuyÕn trøng vµ tuyÕn tinh trªn c¬ thÓ mÑ. + Sinh s¶n h÷u tÝnh: - Mét sè HS ch÷a bµi, HS kh¸c bæ sung. b»ng c¸ch h×nh thµnh tÕ bµo sinh dục đực và cái. - HS l¾ng nghe GV gi¶ng. - HS tr¶ lêi. - GV gäi 1 vµi HS ch÷a bµi tËp b»ng c¸ch miªu t¶ trªn tranh kiÓu sinh s¶n cña thuû tøc. - GV yªu cÇu tõ ph©n tÝch ë trªn HS h·y rót ra kÕt luËn vÒ sù sinh s¶n cña thuû tøc. - GV bổ sung thêm hình thức sinh sản đặc biệt, đó là tái sinh. - GV gi¶ng thªm: kh¶ n¨ng t¸i sinh cao ë tuû tøc lµ do thuû tøc cßn cã tÕ bµo cha chuyªn ho¸. - Tại sao gọi thuỷ tức là động vật đa bào bậc thÊp? (Gîi ý dùa vµo cÊu t¹o vµ dinh dìng cña thuû tøc). C/Tæng kÕt ,híng dÉn häc ë nhµ(5’) 1. Tæng kÕt (4’) - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp tr¾c nghiÖm Hãy khoanh tròn vào số đầu câu đúng: 1. Cơ thể đối xứng 2 bên 2. Cơ thể đối xứng toả tròn 3. B¬i rÊt nhanh trong níc 4. Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: ngoµi – trong 5. Thµnh c¬ thÓ cã 3 líp : ngoµi, gi÷a vµ trong. 6. Cơ thể đã có lỗ miệng, lỗ hậu môn 7. Sống bám vào các vật ở nớc nhờ đế bám. 8. Cã lç miÖng lµ n¬i lÊy thøc ¨n vµ th¶i b· ra ngoµi. 9. Tæ chøc c¬ thÓ cha ph©n biÖt chÆt chÏ. §¸p ¸n: 2, 4, 7, 8, 9 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - §äc vµ tr¶ lêi c©uhái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”.

(24) - Kẻ bảng “Đặc điểm của một số đại diện ruột khoang”.. Ngµy so¹n: 14/9/2009 Ngµy d¹y: 16/09/2009 TiÕt 9 Bµi 9: §a d¹ng cña ngµnh ruét khoang I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc sự đa dạng của ngành ruột khoang đợc thể hiện ở cấu t¹o c¬ thÓ, lèi sèng, tæ chøc c¬ thÓ, di chuyÓn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh h×nh SGK. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ søa, san h«, h¶i quú. - ChuÈn bÞ xi lanh b¬m mùc tÝm, 1 ®o¹n x¬ng san h«. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p:. Trực quan ,vấn đáp IV.Tæ chøc giê häc:. A/ Khởi động (6’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - CÊu t¹o, c¸ch di chuyÓn cña thuû tøc? 3. Vµo Bµi nh SGK. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Đa dạng của ruột khoang(33’) Mục tiêu :- Học sinh trình bày đợc sự đa dạng của ngành ruột khoang đợc thể hiÖn ë cÊu t¹o c¬ thÓ, lèi sèng, tæ chøc c¬ thÓ, di chuyÓn..

(25) §å dïng :B¶ng phô tranh ,mét sè ruét khoang C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu c¸c nhãm nghiªn cøu c¸c I/Søa th«ng tin trong bµi, quan s¸t tranh h×nh trong SGK trang 33, 34, trao đổi nhóm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS ch÷a bµi. II/H¶I quú - C¸ nh©n theo dâi néi dung trong phiÕu, tù nghiªn cøu SGK vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + Hình dạng đặc biệt của từng đại III/San hô diÖn. + Cấu tạo: đặc điểm của tầng keo, khoang tiªu ho¸. + Di chuyển có liên quan đến cấu tạo c¬ thÓ. + Lối sống: đặc biệt là tập đoàn lớn nh san h«. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ vµo tõng néi dung cña phiÕu häc tËp, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung. - HS c¸c nhãm theo dâi, tù söa ch÷a nÕu cÇn. - GV nên dành nhiều thời gian để các nhóm trao đổi đáp án. - GV thông báo kết quả đúng của các nhãm, cho HS theo dâi phiÕu chuÈn.. Néi dung. §¹i diÖn TT. Thuû tøc. San h«. Trô nhá. H×nh c¸i Trô to, ng¾n dï cã kh¶ n¨ng xoÌ, côp. Cµnh c©y khèi lín.. CÊu t¹o - VÞ trÝ - TÇng keo - Khoang miÖng. - ë trªn - Máng - Réng. - ë díi - Dµy - HÑp. - ë trªn - Có gai xơng đá v«i vµ chÊt sõng - Cã nhiÒu ng¨n th«ng nhau gi÷a c¸c c¸ thÓ. - Kh«ng di chuyÓn, có đế bám. Di chuyÓn 3 4. H¶i quú. §Æc ®iÓm H×nh d¹ng 1. 2. Søa. Lèi sèng. - KiÓu - B¬i nhê tÕ s©u ®o, bµo cã kh¶ lén ®Çu n¨ng co rót m¹nh dï. - C¸ thÓ - C¸ thÓ. - ë trªn - Dµy, r¶i r¸c cã c¸c gai x¬ng - XuÊt hiÖn v¸ch ng¨n - Kh«ng di chuyển, có đế b¸m.. - TËp trung mét - TËp ®oµn nhiÒu.

(26) sè c¸ thÓ. c¸c thÓ liªn kÕt.. - Søa cã cÊu t¹o phï hîp víi lèi sèng . KÕt luËn: b¬i tù do nh thÕ nµo? - PhiÕu häc tËp. San h« vµ h¶i quú b¾t måi nh thÕ nµo? - Nhãm tiÕp tôc th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV dïng xi lanh b¬m mùc tÝm vµo 1 lỗ nhỏ trên đoạn san hô để HS thấy sự liªn th«ng gi÷a c¸c c¸ thÓ trong tËp ®oµn san h«. - GV giíi thiÖu lu«n c¸ch h×nh thµnh đảo san hô ở biển. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’) 1.Tæng kÕt - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - T×m hiÓu vai trß cña ruét khoang. - KÎ b¶ng trang 42 vµo vë.. Ngµy so¹n:20/9/2009 Ngµy d¹y: 22/9/2009 TiÕt 10. Bµi 10: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh ruét khoang. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh rut ra đợc những đặc điểm chung nhất của ngành ruột khoang. - Học sinh xác định đợc vai trò của ngành ruột khoang trong tự nhiên và trong đời sống. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm, phân tích, tổng hợp. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học, bảo vệ động vật quý, có giá trÞ. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh phãng to h×nh 10.1 SGK trang 37. - HS : kẻ bảng: Đặc điểm chung của một số đại diện ruột khoang, chuẩn bị tranh ¶nh vÒ san h«..

(27) III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan;vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc: A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cña søa, h¶i quú, san h«? 3.Vµo bµi Chúng ta đã học một số đại diện của ngành ruột khoang, chúng có những đặc điểm gì chung và có giá trị nh thế nào? B/Các hoạt động : Hoạt động 1: Đặc điểm chung của ngành ruột khoang(20’) Mục tiêu: HS nêu đợc những đặc điểm cơ bản nhất của ngành. §å dïng: H 10.1 C¸c tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc cò, quan s¸t H I/§Æc ®iÓm chung 10.1 SGK trang 37 vµ hoµn thµnh b¶ng “§Æc ®iÓm chung cña mét sè ngµnh ruét khoang”. - GV kẻ sẵn bảng này để HS chữa bài. - Cá nhân HS quan sát H 10.1, nhớ lại kiến thức đã học về Kết luận: sứa, thuỷ tức, hải quỳ, san hô, trao đổi nhóm - Đặc điểm chung của ngµnh ruét khoang: thống nhất ý kiến để hoàn thành bảng. + Cơ thể có đối xứng toả - Yªu cÇu: trßn. + Kiểu đối xứng. + Ruét d¹ng tói. + CÊu t¹o thµnh c¬ thÓ. + Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp tÕ + C¸ch b¾t måi dinh dìng. bµo. + Lèi sèng. + Tù vÖ vµ tÊn c«ng b»ng - GV quan sát hoạt động của các nhóm, giúp đỡ tế bào gai. nhóm yếu và động viên nhóm khá. - GV gäi 1 sè nhãm lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo tõng néi dung. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cần ghi ý kiến bổ sung cảu các nhóm để cả líp theo dâi vµ cã thÓ bæ sung tiÕp. - T×m hiÓu mét sè nhãm cã ý kiÕn trïng nhau hay kh¸c nhau. - Cho HS quan s¸t b¶ng chuÈn kiÕn thøc. - HS theo dâi vµ söa ch÷a nÕu cÇn. Đặc điểm của một số đại diện ruột khoang §¹i diÖn TT Thuû tøc Søa §Æc ®iÓm 1 Kiểu đối xứng To¶ trßn To¶ trßn C¸ch di chuyÓn Lén ®Çu, s©u Lén ®Çu co 2 ®o bãp dï 3 C¸ch dinh dìng DÞ dìng DÞ dìng 4 C¸ch tù vÖ Nhê tÕ bµo Nhê tÕ bµo. San h« To¶ trßn Kh«ng di chuyÓn DÞ dìng Nhê tÕ bµo gai.

(28) 5 6 7. gai Sè líp tÕ bµo cña thµnh 2 c¬ thÓ KiÓu ruét Ruét tói Sống đơn độc, tập đoàn. Đơn độc. gai, di chuyÓn 2. 2. Ruét tói Đơn độc. Ruét tói TËp ®oµn. - GV yªu cÇu tõ kÕt qu¶ cña b¶ng trªn HS cho biết: đặc điểm chung của ngµnh ruét khoang? - HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2: Vai trò của ngành ruột khoang(12’) Mục tiêu: HS chỉ rõ đợc lợi ích và tác hại của ruột khoang. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc SGK, thảo luận II.Vai trò của ruột khoang nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: KÕt luËn: Ngµnh ruét khoang cã vai trß: - Ruét khoang cã vai trß nh thÕ nµo + Trong tù nhiªn: trong tự nhiên và đời sống? - Tạo vẻ đẹp thiên nhiên - Nªu râ t¸c h¹i cña ruét khoang? - Có ý nghĩa sinh thái đối với Cá nhân đọc thông tin SGK trang 38 kết hợp với tranh ảnh su tầm đợc và biển ghi nhí kiÕn thøc. + Đối với đời sống: - Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án, - Làm đồ trang trí, trang sức: yêu cầu nêu đợc: san h« + Lîi Ých: lµm thøc ¨n, trang trÝ.... - Lµ nguån cung cÊp + Tác hại: gây đắm tàu... nguyªnliÖu v«i: san h« - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - Lµm thùc phÈm cã gi¸ trÞ: søa kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Ho¸ th¹ch san h« gãp phÇn - GV tổng kết những ý kiến của HS, ý nghiên cứu địa chất. kiến nào cha đủ, GV bổ sung thêm. + T¸c h¹i: - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - Một số loài gây độc, ngứa cho ngêi: søa. - Tạo đá ngầm, ảnh hởng đến giao th«ng. C/Tæng kÕt ,híng dÉn häc ë nhµ(7’) 1.Tæng kÕt- GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp: §Æc ®iÓm §¹i diÖn S¸n l«ng S¸n l¸ gan. CÊu t¹o. Di chuyÓn. Sinh s¶n. Ngµy so¹n:21/09/2009 Ngµy d¹y: 23/09/2009 Ch¬ng III- C¸c ngµnh giun Ngµnh giun dÑp TiÕt 11 Bµi 11: S¸n l¸ gan I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. ThÝch nghi.

(29) - Học sinh rut ra đợc đặc điểm nổi bật của ngành giun dẹp là cơ thể đối xứng 2 bªn. - Học sinh chỉ rõ đợc đặc điểm cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng, phßng chèng giun s¸n kÝ sinh cho vËt nu«i. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan. - Tranh vòng đời của sán lá gan. - HS kÎ phiÕu häc tËp vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan ,vấn đáp IV:Tæ chøc giê häc : A/Khởi động :(7’) 1. ổn định tổ chức(1’) - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò(6’) - §Æc ®iÓm chung vai trß cña ngµnh ruét khoang? 3. Vµo bµi : Nghiên cứu 1 nhóm động vật đa bào, cơ thể có cấu tạo phức tạp hơn so với thuỷ tức đó là giun dẹp. B/Các hoạt động: Hoạt động 1:Tìm hiểu Sán lông và sán lá gan(20’) Mục tiêu :- Học sinh nắm đợc đặc điểm nổi bật của ngành giun dẹp là cơ thể đối xøng 2 bªn. - Học sinh chỉ rõ đợc đặc điểm cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh. §å dïng :- Tranh s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh trong I S¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan SGK trang 40; 41, đọc thông tin trong SGK, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - C¸ nh©n HS quan s¸t tranh vµ h×nh SGK, kÕt hîp víi th«ng tin vÒ cÊu t¹o, dinh dìng, sinh s¶n... - Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến và hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + CÊu t¹o cña c¬ quan tiªu ho¸, di chuyÓn, gi¸c quan. + C¸ch di chuyÓn. + ý nghÜa thÝch nghi + C¸ch sinh s¶n. - GV quan sát hoạt động của các nhóm, giúp đỡ các nhóm yếu..

(30) - Kẻ phiếu học tập lên bảng để HS chữa bµi. - Gäi nhiÒu nhãm. - GV ghi ý kiến bổ sung lên bảng để HS nhËn xÐt. (Nếu ý kiến cha đúng, GV gợi ý để HS nhËn biÕt kiÕn thøc). - Cho HS theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc. PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan( §Æc ®iÓm CÊu t¹o C¬ quan Di chuyÓn Sinh s¶n M¾t tiªu ho¸ §¹i diÖn Cã 2 - Nh¸nh - B¬i nhê - Lìng tÝnh m¾t ë ruét l«ng b¬i xung - §Î kÐn cã S¸n l«ng ®Çu - Cha cã quanh c¬ thÓ chøa trøng hËu m«n Tiªu - Nh¸nh - C¬ quan di - Lìng tÝnh gi¶m ruét ph¸t chuÓn tiªu - C¬ quan triÓn gi¶m sinh dôc ph¸t - Cha cã - Gi¸c b¸m triÓn S¸n l¸ gan lç hËu ph¸t triÓn. - §Î nhiÒu m«n. -thµnh c¬ thÓ trøng cã¼ng n¨ng chun gi·n. ThÝch nghi - Lèi sèng b¬i léi tù do trong níc - KÝ sinh - B¸m chÆt vµo gan, mËt - Luån l¸ch trong m«i trêng kÝ sinh.. - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i: - Sán lông thích nghi với đời sống bơi léi trong níc nh thÕnµo? - Sán lá gan thich nghi với đời sống kí sinh trong gan mËt nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Vòng đời của sán lá gan(12’) Mục tiêu HS trình bày đợc vòng đời của sán lá gan Đồ dùng :Tranh vòng đời của sán lá gan. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan sát hình 11.2 trang 42, thảo luận nhóm và 2. Vòng đời hoàn thành bài tập mục : Vòng đời sán lá gan ¶nh hëng nh thÕ nµo nÕu trong thiªn nhiªn x¶y ra t×nh huèng sau: + Trøng s¸n kh«ng gÆp níc. KÕt luËn: + ấu trùng nở không gặp cơ thể ốc thích - Vòng đời của sán lá gan hîp Tr©u bß  trøng  Êu trïng  èc  Êu + ốc chứa ấu trùng bị động vật khác ăn trïng cã ®u«i  m«i trêng níc  kÕt mÊt. + KÐn b¸m vµo rau bÌo nhng tr©u bß kÐn  b¸m vµo c©y rau, bÌo. kh«ng ¨n ph¶i. - Cá nhân đọc thông tin, quan sát hình.

(31) 11.2 vµ ghi nhí kiÕn thøc - Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh bµi tËp. -Yêu cầu HS viết sơ đồ biểu diễn vòng đời cña s¸n l¸ gan. - Dùa vµo h×nh 11.2 trong SGK viÕt theo chiÒu mòi tªn, chó ý c¸c giai ®o¹n Êu trïng vµ kÐn. - S¸n l¸ gan thÝch nghi víi sù ph¸t t¸n nßi gièng nh thÕ nµo? - Muèn tiªu diÖt s¸n l¸ gan ta ph¶i lµm g×? - GV gäi c¸c nhãm lªn ch÷a bµi. - GV lu ý v× cã nhiÒu néi dung th¶o luËn nªn GV cÇn ghi tãm t¾t ý kiÕn vµ phÇn bæ sung cña HS. - Sau khi ch÷a bµi, GV th«ng b¸o ý kiÕn đúng, nếu cha rõ, GV giải thích thêm. - Cho HS liªn hÖ thùc tÕ vµ cã biÖn ph¸p đề phòng cụ thể. - GV gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ (6’) 1. T«ng kÕt (5’) - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Tìm hiểu các bệnh do sán gây nên ở ngời và động vật. - KÎ b¶ng trang 45 vµo vë.. Ngµy so¹n:27/09/2009 Ngµy d¹y: 29/09/2009 TiÕt 12 Bµi 12: Mét sè giun dÑp kh¸c vµ đặc điểm chung của ngành giun dẹp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc hình dạng, vòng đời của một số giun dẹp kí sinh..

(32) - HS thông qua các đại diện của ngành giun dẹp nêu đợc những đặc điểm chung cña giun dÑp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ vµ m«i trêng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh mét sè giun dÑp kÝ sinh. - HS kÎ b¶ng 1 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p. Vấn đáp ,trực quan IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động(6’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh? 3. Vào bài - Sán lá gan sống kí sinh có đặc điểm nào khác với sán lông sống tự do? H«m nay chóng ta sÏ nghiªn cøu tiÕp mét sè giun dÑp kÝ sinh. B.Các hoạt động Hoạt động 1: Một số giun dẹp khác(20’) Mục tiêu: Nêu một số đặc điểm của giun dẹp kí sinh và biện pháp phòng chống. §å dïng h×nh 12.1; 12.2; 12.3 C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát I/Một số giun dẹp khác: h×nh 12.1; 12.2; 12.3, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: - Mét sè s¸n kÝ sinh: + S¸n l¸ m¸u trong - KÓ tªn mét sè giun dÑp kÝ sinh? m¸u ngêi. - Giun dÑp thêng kÝ sinh ë bé phËn nµo trong c¬ + S¸n b· trÇu trong thể ngời và động vật? Vì sao? ruét lîn + S¸n d©y trong ruét - §Ó phßng giun dÑp kÝ sinh cÇn ph¶i ¨n uèng gi÷ ngêi vµ c¬ ë tr©u, bß, lîn. vÖ sinh nh thÕ nµo cho ngêi vµ gia sóc? - HS tù quan s¸t tranh h×nh SGK trang 44 vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ tr¶ lêi c©u hái,: - GV cho c¸c nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn. yªu cÇu + KÓ tªn + Bé phËn kÝ sinh chñ yÕu lµ: m¸u, ruét,gan, c¬. + V× nh÷ng c¬ quan nµy cã nhiÒu chÊt dinh dìng. + Giữ vệ sinh ăn uống cho ngời và động vật, vệ sinh m«i trêng. - GV cho HS đọc mục “Em có biết” cuối bài và tr¶ lêi c©u hái: - S¸n kÝ sinh g©y t¸c h¹i nh thÕ nµo? - Em sẽ làm gì để giúp mọi ngời tránh nhiễm giun.

(33) s¸n? HS - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác nhận xét, bổ sung, yêu cầu nêu đợc: + S¸n kÝ sinh lÊy chÊt dinh dìng cña vËt chñ,lµm cho vËt chñ gÇy yÕu. + Tuyªn truyÒn vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, kh«ng ¨n thÞt lîn, bß g¹o. - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. - GV giíi thiÖu thªm mét sè s¸n kÝ sinh: s¸n l¸ song chñ, s¸n mÐp, s¸n chã. Hoạt động 2: Đặc điểm chung(13’) Mục tiêu: HS nêu đợc đặc điểm chung cơ bản của ngành giun dẹp. §å dïng :B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, th¶o luËn II/§Æc ®iÓm chung. nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 1 trang 45. - Cá nhân đọc thông tin SGK trang 45, nhí l¹i kiÕn thøc ë bµi tríc, th¶o luËn - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun nhãm hoµn thµnh b¶ng1. dÑp: + Cơ thể dẹp có đối xứng 2 bên. - GV kẻ sẵn bảng 1 để HS chữa bài + Ruét ph©n nh¸nh, cha cã hËu . - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt m«n. qu¶ cña nhãm. + Ph©n biÖt ®u«i, lng, bông. - Nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung - GV ghi phần bổ sung để các nhóm khác tiếp tục theo dõi góp ý hay đồng ý. - GV cho HS xem b¶ng 1 chuÈn kiÕn thøc. - HS tù söa ch÷a nÕu cÇn. Một số đặc điểm của đại diện giun dẹp §¹i diÖn TT §Æc ®iÓm so s¸nh. S¸n l«ng (Sèng tù do) + + +. 1 Cơ thể dẹp và đối xứng 2 bên 2 M¾t vµ l«ng b¬i ph¸t triÓn 3 Ph©n biÖt ®Çu ®u«i lng bông 4 M¾t vµ l«ng b¬i tiªu gi¶m 5 Gi¸c b¸m ph¸t triÓn 6 Ruét ph©n nh¸nh cha cã hËu m«n + 7 C¬ quan sinh dôc ph¸t triÓn 8 Ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n Êu trïng - GV yªu cÇu c¸c nhãm xem l¹i b¶ng 1, th¶o luËn t×m đặc điểm chung của ngành giun dẹp. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - Nhóm thảo luận, yêu cầu nêu đợc: + §Æc ®iÓm c¬ thÓ. + §Æc ®iÓm mét sè c¬ quan. + Cấu tạo cơ thể liên quan đến lối sống. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’). S¸n S¸n l¸ gan d©y (kÝ (KÝ sinh) sinh) + + + + + + + +. + + + + + +.

(34) 1.Tæng kÕt- GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm. Khoanh trßn vµo nh÷ng câu trả lời đúng: Ngành giun dẹp có những đặc điểm: 1. C¬ thÓ cã d¹ng tói. 2. Cơ thể dẹt có đối xứng 2 bên. 3. Ruét h×nh tói cha cã lç hËu m«n. 4. Ruét ph©n nh¸nh cha cã lç hËu m«n. 5. Cơ thể chỉ có 1 phần đầu và đế bám. 6. Mét sè kÝ sinh cã gi¸c b¸m. 7. C¬ thÓ ph©n biÖt ®Çu, lng, bông. 8. Trøng ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ míi. 9. Vòng đời qua giai đoạn ấu trùng. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - T×m hiÓu thªm vÒ s¸n kÝ sinh. - Tìm hiểu về giun đũa.. TuÇn 7 TiÕt 13 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ngµnh giun trßn Bài 13: Giun đũa I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cơ bản về cấu tạo di chuyển và dinh dỡng, sinh sản của giun đũa thích nghi với đời sống kí sinh. - HS nắm đợc những tác hại của giun đũa và cách phòng tránh..

(35) 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¸ nh©n vµ m«i trêng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh h×nh SGK. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun dÑp? C¸ch phßng chèng? 3. Bµi häc VB: Nh SGK - Giun đũa thờng sống ở đâu? Hoạt động 1: Cấu tạo, dinh dỡng, di chuyển của giun đũa Mục tiêu: Nêu đợc đặc điểm cấu tạo, dinh dỡng và di chuyển của giun đũa. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - Cá nhân HS tự nghiên cứu thông tin SGK, quan s¸t h×nh 13.1; 13.2 trang 47, SGK kÕt hîp víi quan s¸t h×nh, ghi nhí th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: kiÕn thøc. - Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lời, yêu cầu nêu đợc: + H×nh d¹ng ? Trình bày cấu tạo của giun đũa? + CÊu t¹o: - Líp vá cuticun - Thµnh c¬ thÓ - Khoang c¬ thÓ. - Giun cái dài và mập hơn giun đực có + Giun cái dài, to đẻ nhiều trứng. ý nghÜa sinh häc g×? - Nếu giun đũa thiếu vỏ cuticun thì + Vỏ có tác dụng chống tác động của chóng sÏ nh thÕ nµo? dÞch tiªu ho¸. - Ruột thẳng ở giun đũa liên quan gì tới + Tốc độ tiêu hoá nhanh, xuất hiện hậu tốc độ tiêu hoá? khác với giun dẹp đặc môn. ®iÓm nµo? T¹i sao? - Giun đũa di chuyển bằng cách nào? + Dịch chuyển rất ít, chui rúc. -- Nhờ đặc điểm nào mà giun đũa chui vµo èng mËt? hËu qu¶ g©y ra nh thÕ nào đối với con ngời? - GV lu ý v× c©u hái th¶o luËn dµi nªn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm cần để HS trả lời hết sau đó mới gọi HS khác nhận xét, bổ sung. kh¸c bæ sung. - GV nên giảng giả về tốc độ tiêu hoá nhanh do thøc ¨n chñ yÕu lµ chÊt dinh dìng vµ thøc ¨n ®i mét chiÒu. Câu hỏi (*) nhờ đặc điểm cấu tạo của c¬ thÓ lµ ®Çu thu«n nhän, c¬ däc ph¸t triÓn  chui róc. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ cÊu - HS tù rót ra kÕt luËn. t¹o, dinh dìng vµ di chuyÓn cña giun đũa..

(36) - Cho HS nh¾c l¹i kÕt luËn. KÕt luËn: - CÊu t¹o: + H×nh trô dµi 25 cm. + Thµnh c¬ thÓ: biÓu b× c¬ däc ph¸t triÓn. + Cha cã khoang c¬ thÓ chÝnh thøc. + èng tiªu ho¸ th¼ng: cã lç hËu m«n. + TuyÕn sinh dôc dµi cuén khóc. + Líp cuticun cã t¸c dông lµm c¨ng c¬ thÓ, tr¸nh dÞch tiªu ho¸. - Di chuyÓn: h¹n chÕ. + C¬ thÓ cong duçi gióp giun chui róc. - Dinh dìng: hót chÊt dinh dìng nhanh vµ nhiÒu. Hoạt động 2: Sinh sản của giun đũa Mục tiêu: HS nắm đợc vòng đời của giun đũa và biện pháp phòng tránh. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc mục I trong SGK trang 48 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu cÊu t¹o c¬ quan sinh dôc ë giun đũa? - Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 13.3 vµ 13.4, tr¶ lêi c©u hái: - Trình bày vòng đời của giun đũa bằng sơ đồ?. - Röa tay tríc khi ¨n vµ kh«ng ¨n rau sống vì có liên quan gì đến bệnh giun đũa? - T¹i sao y häc khuyªn mçi ngêi nªn tÈy giun tõ 1-2 lÇn trong mét n¨m? - GV lu ý: trứng và ấu trùng giun đũa ph¸t triÓn ë ngoµi m«i trêng nªn: + DÔ l©y nhiÔm + DÔ tiªu diÖt - GV nªu mét sè t¸c h¹i: g©y t¾c ruét, t¾c èng mËt, suy dinh dìng cho vËt chñ. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc thông tin và trả lời câu hái. - 1 HS tr×nh bµy, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Cá nhân đọc thông tin SGK, ghi nhớ kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm về vòng đời của giun đũa. - Yªu cÇu: + Vòng đời: nơi trứng và ấu trùng phát triển, con đờng xâm nhập vào vật chủ lµ n¬i kÝ sinh. + Trøng giun trong thøc ¨n sèng hay b¸m vµo tay. + Diệt giun đũa, hạn chế đợc số trứng. - Đại diện nhóm lên bảng viết sơ đồ vòng đời, các nhóm khác trả lời tiếp c¸c c©u hái bæ sung.. KÕt luËn: - Giun đũa (trong ruột ngời)  đẻ trứng  ấu trùng  thức ăn sống  ruột non (ấu trùng)  m¸u, tim, gan, phæi  ruét ngêi. - Phßng chèng: + Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, vÖ sinh c¸ nh©n khi ¨n uèng. + Tẩy giun định kì. 4. Cñng cè.

(37) - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng trang 51 vµo vë.. TiÕt 14 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 12: Mét sè giun trßn kh¸c vµ đặc điểm chung của ngành giun tròn I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu rõ đợc một số giun tròn đặc biệt là nhóm giun tròn kí sinh gây bệnh, từ đó có biện pháp phòng tránh. - Nêu đợc đặc điểm chung của ngành giun tròn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ.

(38) - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ vµ m«i trêng, vÖ sinh ¨n uèng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh mét sè giun trßn, tµi liÖu vÒ giun trßn kÝ sinh. - HS kÎ b¶ng “§Æc ®iÓm cña ngµnh giun trßn” vµo vë. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Đặc điểm cấu tạo và tác hại của giun đũa? 3. Bµi häc Hoạt động 1: Một số giun tròn khác Mục tiêu: Nêu một số đặc điểm của giun dẹp kí sinh và biện pháp phòng chống. Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 14.1; 14.2; 14.3; 14.4, th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái: - KÓ tªn c¸c lo¹i giun trßn kÝ sinh ë ngêi? Chóng cã t¸c h¹i g× cho vËt chñ? - Trình bày vòng đời của giun kim? - Giun kim g©y cho trÎ em nh÷ng phiÒn phøc g×? - Do thãi quen nµo ë trÎ em mµ giun kim khép kín đợc vòng đời nhanh nhất? - GV để HS tự chữa bài, GV chỉ thông báo ý kiến đúng sai, các nhóm tự sửa ch÷a nÕu cÇn. - GV th«ng b¸o thªm: giun má, giun tãc, giun chØ, giun g©y sÇn ë thùc vËt, cã lo¹i giun truyÒn qua muçi, kh¶ n¨ng l©y lan sÏ rÊt lín. - Chúng ta cần có biện pháp gì để phßng tr¸nh bÖnh giun kÝ sinh? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc thông tin và quan sát c¸c h×nh, ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi trong nhóm, thống nhất ý kiÕn vµ tr¶ lêi. - Yêu cầu nêu đợc: + Ngøa hËu m«n. + Mót tay. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + Kí sinh ở động vật, thực vật. - T¸c h¹i: lóa thèi rÏ, n¨ng suÊt gi¶m. Lîn gÇy, n¨ng suÊt chÊt lîng gi¶m.. + Biện pháp: giữ vệ sinh, đặc biệt là trẻ em. Diệt muỗi, tẩy giun định kì.. KÕt luËn: - §a sè giun trßn kÝ sinh nh: giun kim, giun tãc, giun mãc, giun chØ... - Giun tròn kí sinh ở cơ, ruột... (ngời, động vật). Rễ, thân, quả (thực vật) gây nhiÒu t¸c h¹i. - Cần giữ vệ sinh môi trờng, vệ sinh cá nhân và vệ sinh ăn uống để tránh giun. Hoạt động 2: Đặc điểm chung Mục tiêu: HS thông qua các đại diện, nêu đợc đặc điểm chung của ngành. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS trao đổi nhóm, hoàn thµnh b¶ng 1 “§Æc ®iÓm cña ngµnh giun trßn” - GV kẻ sẵn bảng 1 để HS chữa bài. - GV thông báo kiến thức đúng trong bảng để các nhóm tự sửa chữa.. Hoạt động của HS - Cá nhân nhớ lại kiến thức. Trao đổi nhóm để thống nhất ý kiến hoàn thành c¸c néi dung ë b¶ng. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ cña nhãm vµo b¶ng 1, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(39) B¶ng 1: KiÕn thøc chuÈn TT 1 2 3 4 5. §¹i diÖn §Æc ®iÓm N¬i sèng C¬ thÓ h×nh trô thu«n 2 ®Çu Líp vá cuticun trong suèt KÝ sinh ë 1 vËt chñ §Çu nhän ®u«i tï.. Giun đũa Ruét non ngêi X. Giun kim Ruét giµ ngêi. X X. X X X. Giun mãc T¸ trµng. Giun rÔ lóa RÔ lóa X. X X X. X. - GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận tìm - Yêu cầu nêu đợc: đặc điểm chung của ngành giun tròn. + H×nh d¹ng c¬ thÓ. + Cấu tạo, đặc trng của cơ thể. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ + N¬i sèng. đặc điểm chung của giun tròn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. KÕt luËn: - C¬ thÓ h×nh trô cã vá cuticun. - Khoang c¬ thÓ cha chÝnh thøc. - C¬ quan tiªu ho¸ d¹ng èng, b¾t ®Çu tõ miÖng, kÕt thóc ë hËu m«n. 4. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - T×m hiÓu thªm vÒ s¸n kÝ sinh.. TuÇn 8 TiÕt 15 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ngành giun đốt Bài 15: Giun đất I. Môc tiªu.

(40) 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng, sinh sản của giun đất đại diện cho ngành giun đốt. - Chỉ rõ đặc điểm tiến hoá hơn của giun đất so với giun tròn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh h×nh SGK phãng to. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun trßn? 3. Bµi häc - Giun đất sống ở đâu? Em thấy giun đất vào thời gian nào trong ngày? Hoạt động 1: Cấu tạo của giun đất Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc SGK, quan sát h×nh 15.1; 15.2; 15.3; 15.4 ë SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống chui rúc trong đất nh thế nµo? - So s¸nh víi giun trßn, t×m ra c¬ quan vµ hÖ c¬ quan míi xuÊt hiÖn ë giun đất? - Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu tạo nh thÕ nµo? - GV ghi ý kiÕn cña c¸c nhãm lªn b¶ng vµ phÇn bæ sung. - GV giảng giải một số vấn đề: + Khoang c¬ thÓ chÝnh thøc cã chøa dÞch  c¬ thÓ c¨ng. + Thµnh c¬ thÓ cã líp m« b× tiÕt chÊt nhÇy  da tr¬n. + D¹ dµy cã thµnh c¬ dµy cã kh¶ n¨ng co bãp nghiÒn thøc ¨n. + HÖ thÇn kinh: tËp trung, chuçi h¹ch (h¹ch lµ n¬i tËp trung tÕ bµo thÇn kinh). + Hệ tuần hoàn: GV vẽ sơ đồ lên bảng để giảng giải: di chuyển của máu. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ cÊu tạo ngoài và cấu tạo trong của giun đất. - GV cÇn bæ sung thªm cho hoµn chØnh kÕt luËn.. Hoạt động của HS - Cá nhân đọc thông tin và quan sát h×nh vÏ SGK, ghi nhí kiÕn thøc. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ tr¶ lêi c©u hái: - Yêu cầu nêu đợc: + H×nh d¹ng c¬ thÓ. + Vòng tơ ở mỗi đốt. + HÖ c¬ quan míi xuÊt hiÖn: hÖ tuÇn hoµn (cã m¹ch lng, m¹ch bông, mao quản da, tim đơn giản). + HÖ tiªu ho¸: ph©n ho¸ râ cã enzim tiªu ho¸ thøc ¨n. + HÖ thÇn kinh: tiÕn ho¸ h¬n, tËp trung thµnh chuçi, cã h¹ch. - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ sung. - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.. - HS tù rót ra kÕt luËn..

(41) KÕt luËn: - CÊu t¹o ngoµi: + C¬ thÓ dµi, thu«n hai ®Çu. + Phân đốt, mỗi đốt có vòng tơ (chi bên). + ChÊt nhÇy gióp da tr¬n. + Cã ®ai sinh dôc vµ lç sinh dôc. - CÊu t¹o trong: + Cã khoang c¬ thÓ chÝnh thøc, chøa dÞch. + HÖ tiªu ho¸: ph©n ho¸ râ: lç miÖng  hÇu  thùc qu¶n  diÒu, d¹ dµy c¬  ruét tÞt  hËu m«n. + Hệ tuần hoàn: Mạch lng, mạch bụng, vòng hầu (tim đơn giản), tuần hoµn kÝn. + HÖ thÇn kinh: chuçi h¹ch thÇn kinh, d©y thÇn kinh. Hoạt động 2: Di chuyển của giun đất Mục tiêu: HS nắm đợc cách di chuyển của giun đất liên quan đến cấu tạo cơ thể Hoạt động của GV - Cho HS quan s¸t h×nh 15.3 trong SGK, hoµn thµnh bµi tËp môc  trang 54: Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc các thông tin, quan sát h×nh vµ ghi nhËn kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm hoàn thành bài tập. Yªu cÇu: + Xác định đợc hớng di chuyển. + Ph©n biÖt 2 lÇn thu m×nh phång ®o¹n ®Çu, thu ®o¹n ®u«i. - GV ghi phần trả lời của nhóm lên + Vai trò của vòng tơ ở mỗi đốt. - Đại diện các nhóm trình bày đáp án, b¶ng. - GV lu ý: Nếu các nhóm làm đúng thì nhóm khác bổ sung nếu cần. GV công nhận kết quả, còn cha đúng thì GV thông báo kết quả đúng: 2, 1, 4,3 . Giun đất di chuyển từ trái qua ph¶i. - GV cÇn chó ý: HS hái t¹i sao giun - HS tr¶ lêi. đất chun giãn đợc cơ thể? - GV: §ã lµ do sù ®iÒu chØnh søc Ðp cña dÞch khoang trong c¸c phÇn kh¸c nhau cña c¬ thÓ. KÕt luËn: Giun dÊt di chuyÓn b»ng c¸ch: - C¬ thÓ ph×nh duçi xen kÏ, vßng t¬ lµm chç tùa kÐo c¬ thÓ vÒ mét phÝa. Hoạt động 3: Dinh dỡng của giun đất Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi: - Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra nh thÕ nµo? - V× sao khi ma nhiÒu, níc ngËp óng, giun đất chui lên mặt đất?. Hoạt động của HS - Cá nhân đọc thông tin trang 54, ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhóm hoàn thµnh c©u tr¶ lêi, yªu cÇu: + Quá trình tiêu hoá: sự hoạt động của d¹ dµy vµ vai trß cña enzim. + Nớc ngập, giun đất không hô hấp đ-.

(42) - Cuốc phải giun đất, thấy có chất lỏng ợc, phải chui lên. màu đỏ chảy ra, đó là chất gì? Tại sao + Chất lỏng đó là máu, do máu có O2. nó có màu đỏ? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: Giun dÊt h« hÊp qua da. - Thức ăn giun đất qua lỗ miệng  hầu  diều (chứa thức ăn)  dạ dày (nghiền nhỏ)  enzim biến đổi  ruột tịt  bã đa ra ngoài. - Dinh dìng qua thµnh ruét vµo m¸u. Hoạt động 4: Sinh sản Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 15.6 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Giun đất sinh sản nh thế nào? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - Tại sao giun đất lỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi?. Hoạt động của HS - HS tù thu nhËn th«ng tin qua nghiªn cøu SGK. - Yªu cÇu: + Miêu tả hiện tợng ghép đôi. + T¹o kÐn. - Đại diện HS trình bày đáp án.. KÕt luËn: - Giun đất lỡng tính. - Ghép đôi trao đổi tinh dịch tại đai sinh dục. - §ai sinh dôc tuét khái c¬ thÓ t¹o kÐn chøa trøng. 4. Cñng cè - HS tr¶ lêi c©u hái: - Trình bày cấu tạo giun đất phù hợp với đời sống chui rúc trong đất? - Cơ thể giundất có đặc điểm nào tiến hoá so với ngành động vật trớc? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - Chuẩn bị mỗi nhóm 1 con giun đất to, kính lúp cầm tay.. Ngµy so¹n:05/10/2009 Ngµy gi¶ng:07/10/2009. Ngành giun đốt TiÕt 15. giun đất. I/ Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:  HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo,dinh dỡng, sinh sản của giun đất đại diện cho ngành giun đốt.  Rút ra đặc điểm tiến hoá của giun đất so với giun tròn. 2.Kü n¨ng:  Rèn kĩ năng quan sát kênh hình , phân tích đặc điểm cấu tạo của giun đất..

(43)  Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ:  ý thức hoạt động nhóm, bảo vệ động vật có ích. II/ §å dïng d¹y häc:  Tranh vẽ về giun đất.  PhiÕu häc tËp.  HS chuẩn bị giun đất theo nhóm III/ Ph¬ng ph¸p : Trực quan ,vấn đáp hợp tác nhóm IV/Tæ chøc giê häc : A/Khởi động (6’) 1. ổn định 2. KiÓm tra  ở nớc ta, qua điều tra thấy tỉ lệ mắc bệnh giun đũa cao, tại sao? 3. Vµo Bµi Mở bài: Giới thiệu nh SGK, nghiên cứu đại diện là giun đất. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Cấu tạo của giun đất(11’)  Mục tiêu :HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của giun đất đại diện cho ngành giun đốt.  Đồ dùng: Tranh vẽ về giun đất.Phiếu học tập  C¸ch tiÕn hµnh: H§ cña GV vµ HS Néi dung chÝnh I/ Cấu tạo của giun đất: * GV: Yêu cầu HS đọc  SGK, quan sát h×nh 15.1  15.4 vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: + Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống chui rúc trong đất nh thế nµo? + So s¸nh víi giun trßn, t×m ra c¬ quan vµ hÖ c¬ quan míi xuÊt hiÖn ë * KL: giun đất? CÊu t¹o ngoµi: C¬ thÓ dµi, thu«n hai + Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu + ®Çu. Phân nhiều đốt, mỗi đốt có vòng tơ t¹o nh thÕ nµo? bªn). ChÊt nhÇy  da tr¬n. Cã ®ai * HS: Cá nhân đọc , quan sát hình  (chi sinh dôc lç sinh dôc. thảo luận nhóm để thống nhất tìm câu + Cấu tạovàtrong: trả lời  đại diện nhóm trình bày đáp án  - Có khoang cơ thể chính thức, chứa nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ dÞch. sung. - HÖ tiªu ho¸: Ph©n ho¸ râ: Lç miÖng  GV cho HS tù rót ra kÕt luËn . hÇu  thùc qu¶n  diÒu, d¹ dµy c¬  ruét tÞt  hËu m«n. - HÖ tuÇn hoµn: M¹ch lng, m¹ch bông, vòng hầu (tim đơn giản), tuần hoàn kín. - HÖ thÇn kinh: Chuçi h¹ch thÇn kinh, . d©y thÇn kinh. Hoạt động 2: Di chuyển của giun đất(8’) Mục tiêu: HS Trình bày đợc cách di chuyển của giun đất liên quan đến cấu tạo c¬ thÓ §å dïng :h×nh 15.3 C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - Cho HS quan sát hình 15.3 trong SGK, II/ Di chuyển của giun đất hoµn thµnh bµi tËp môc  trang 54: §¸nh sè vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất..

(44) - Cá nhân tự đọc các thông tin, quan sát h×nh vµ ghi nhËn kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm hoàn thành bài tập. Yêu cÇu: + Xác định đợc hớng di chuyển. + Ph©n biÖt 2 lÇn thu m×nh phång ®o¹n ®Çu, thu ®o¹n ®u«i. + Vai trò của vòng tơ ở mỗi đốt. - Đại diện các nhóm trình bày đáp án, * KL: Giun đất di chuyển bằng nhãm kh¸c bæ sung nÕu cÇn. c¸ch: C¬ thÓ ph×nh duçi xen kÏ kÕt hîp víi vßng t¬ lµm chç tùa  - GV ghi phÇn tr¶ lêi cña nhãm lªn b¶ng. kÐo c¬ thÓ vÒ mét phÝa. - GV lu ý: Nếu các nhóm làm đúng thì GV công nhận kết quả, còn cha đúng thì GV thông báo kết quả đúng: 2, 1, 4,3 . Giun đất di chuyÓn tõ tr¸i qua ph¶i. - GV cần chú ý: HS hỏi tại sao giun đất chun giãn đợc cơ thể? HS tr¶ lêi. - GV: §ã lµ do sù ®iÒu chØnh søc Ðp cña dÞch khoang trong c¸c phÇn kh¸c nhau cña c¬ thÓ. Hoạt động 3: Dinh dỡng của giun đất(7’) Mục tiêu:HS Trình bày đợc Cách dinh dỡng của giun Đất C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, trao .III/ Dinh dìng đổi nhóm và trả lời câu hỏi: - Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra nh thÕ nµo? - V× sao khi ma nhiÒu, níc ngËp óng, giun đất chui lên mặt đất? - Cuốc phải giun đất, thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra, đó là chất gì? Tại sao * KL: nó có màu đỏ? - Giun đất hô hấp qua da. - Cá nhân đọc thông tin trang 54, ghi - Tiêu hoá: thức ăn  lỗ miệng  hầu  nhớ kiến thức, trao đổi nhóm hoàn diÒu (chøa thøc ¨n)  d¹ dµy (nghiÒn thµnh c©u tr¶ lêi, yªu cÇu: + Quá trình tiêu hoá: sự hoạt động của nhỏ)  enzim biến đổi (chất dinh dỡng qua thµnh ruét vµo m¸u)  ruét tÞt  b· d¹ dµy vµ vai trß cña enzim. ®a ra ngoµi. + Nớc ngập, giun đất không hô hấp đ- - Dinh dỡng qua thành ruột vào máu. îc, ph¶i chui lªn. + Chất lỏng đó là máu, do máu có O2. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 4: Sinh sản(7’) Mục tiêu:HS Trình bày đợc cách sinh sản của giun đất §å dïng h×nh 15.6 C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV Hoạt động của HS.

(45) - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 15.6 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Giun đất sinh sản nh thế nào? - HS tù thu nhËn th«ng tin qua nghiªn cøu SGK. - Yªu cÇu: + Miêu tả hiện tợng ghép đôi. + T¹o kÐn. - Đại diện HS trình bày đáp án. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - Tại sao giun đất lỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi? Hs tr×nh bµy Gv bæ sung. IV/ Sinh s¶n. * KL: Giun đất là động vật lỡng tính. Khi sinh sản ghép đôi để trao đổi tinh dÞch t¹i ®ai sinh dôc. §ai sinh dôc tuét khỏi cơ thể để tạo kén chứa trứng. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’) 1,Tæng kÕt GV cho HS tr¶ lêi c©u hái  Trình bày cấu tạo của giun đất phù hợp với đời sống chui rúc trong đất?  Cơ thể giun đất có đặc điểm nào tiến hoá so với ngành động vật tríc? 2.Híng dÉn häc ë nhµ  §äc môc “Em cã biÕt”.  Chuẩn bị mỗi nhóm một con giun đất to, một bẹ chuối. …………………………... Ngµy so¹n:11/10/2009 Ngµy gi¶ng:13/10/2009 TiÕt 16. thùc hµnh mổ quan sát giun đất. I/ Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:  Nhận biết đợc cấu tạo ngoài( đốt, vòng tơ, đai sinh dục) và cấu tạo trong (một số nội quan)Của giun đất. 2.Kü n¨ng:  Tập thao tác mổ động vật không xơng sống..

(46)  Sö dông c¸c dông cô mæ, dïng kÝnh lóp quan s¸t. 3. Thái độ:  ý thức hoạt động nhóm và kiên trì trong giờ thực hành. II/ Chuẩn bị đồ dùng dạy học:  GV: Bộ đồ mổ.  HS: Chuẩn bị mỗi nhóm một con giun đất và đọc kĩ bài giun đất. III/Ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh,hîp t¸c nhãm IV/Tæ chøc giê häc: A/Khởi động 1. ổn định 2. KiÓm tra  GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm HS. 3.Vµo bµi Chúng ta tìm hiểu cấo tạo giun đất để củng cố khắc sâu lý thuyết về giun đất. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Quan sát cấu tsọ ngoài và xử lý mẫu Mục tiêu :HS Xử lí đợc mẫu ,quan sát nhận biết cấu tạo ngoài của giun đất  Đồ dùng: GV: Bộ đồ mổ. HS: Chuẩn bị mỗi nhóm một con giun đất H§ cña GV H§ cña HS I/ CÊu t¹o ngoµi C¸ch xö lý mÉu GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK - Cá nhân đọc   cử 1 ngời trong nhóm trang 56 vµ thao t¸c lu«n tiÕn hµnh (chó ý dïng cån võa ph¶i) đại diện một nhóm trình bày cách xử lý GV kiÓm tra mÉu thùc hµnh cña tõng mÉu. nhãm. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi - GV yªu cÇu c¸c nhãm: - Trong nhóm đặt giun đất lên bẹ chuối, + Quan sát các đốt, vòng tơ. quan sát bằng kính lúp  thống nhất đáp + Xác định mặt lng và mặt bụng ¸n hoµn thµnh yªu cÇu cña GV. + T×m ®ai sinh dôc - GV hái: + Làm thế nào để quan sát đợc các - Trao đổi tiếp trả lời câu hỏi vßng t¬? + Dựa vào đặc điểm nào để xác định + Quan sát vòng tơ  kéo giun thấy lạo x¹o mÆt lng vµ mÆt bông? + Tìm đai sinh dục, lỗ sinh dục dựa + Dựa vào màu sắc để xác định mặt lng vµ mÆt bông. trên đặc điểm nào? + T×m ®ai sinh dôc: PhÝa ®Çu kÝch thíc bằng 3 đốt, hơi thắt lại màu nhạt hơn - §¹i diÖn mét nhãm tr×nh bµy  nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. . Hoạt động 2:Thực hành mổ và quan sát cấu tạo trong Môc tiªu:HS mæ thµnh c«ng vµ quan s¸t nhËn biÕt c¸c bé phËn cÊu t¹o trong cña giun đất Đồ dùng :Bộ đồ mổ ,khay mổ, chậu nớc.Giun đất C¸ch tiÕn hµnh: H§ cña GV H§ cña HS + Cá nhân đọc và quan sát hình *GV : Híng dÉn c¸ch mæ + HS các nhóm quan sát hình16.2 + Cử 1 đại diện mổ, thành viên khác đọc  trong SGK trang 57. gi÷ lau dÞch cho s¹ch m¸u. + Thực hành mổ giun đất. + §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy kÕt * GV kiÓm tra c¸c nhãm b»ng c¸ch: qu¶. + Gọi 1 nhóm mổ đẹp đúng  trình.

(47) bµy thao t¸c mæ. - Nhãm kh¸c theo dâi, gãp ý cho + 1 nhóm mổ cha đúng  trình bày nhóm mổ cha đúng thao t¸c mæ. GV hỏi: vì sao mổ cha đúng hay nát c¸c néi quan? GV gi¶ng gi¶i: Mæ §V kh«ng x¬ng sèng chó ý: - Mổ mặt lng, nhẹ tay đờng kéo ngắn, l¸ch néi quan tõ tõ, ng©m vµo níc. -ở giun đất có thể xoang chứa dịch  *Trong nhóm: liên quan đến việc di chuyển của giun -1 HS thao tác gỡ nội quan. đất. -HS khác đối chiếu với SGK để xác *GV hớng dẫn cách quan sát cấu tạo định các hệ cơ quan. trong: -Dïng kÐo nhän l¸ch nhÑ néi quan. -Dùa vµo h×nh 16.3A nhËn biÕt c¸c bé cña hÖ tiªu ho¸. -Dùa vµo h×nh 16.3B SGK  quan s¸t c¸c bé phËn sinh dôc. Ghi chó h×nh vÏ. -Gạt ống tiêu hoá sang bên để quan Đại diện nhóm lên chữa bài  nhóm s¸t hÖ thÇn kinh mµu tr¾ng ë bông. kh¸c nhËn xÐt bæ sung -Hoµn thµnh chó thÝch ë h×nh 16B vµ 16.C SGK. GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện nhãm lªn b¶ng chó thÝch vµo h×nh c©m. C/Tæng kÕt ,híng dÉn häc ë nhµ: 1.Tæng kÕt. Gv nhận xét ,đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm . HSvÖ sinh. 2:Híng dÉn häc ë nhµ: Híng dÉn häc sinh têng tr×nh KÎ b¶ng 1,2 trang 60 SGK vµo vë. .....................................................................................

(48) Ngµy so¹n:18/10/2009 Ngµy d¹y: 20/10/2009 TiÕt 17. Bài 17: Một số giun đốt khác Và đặc điểm chung của ngành giun đốt. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm đại diện giun đốt phù hợp với lối sống. - HS Rút ra đợc đặc điểm chung của ngành giun đốt và vai trò của giun đốt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Chuẩn bị tranh một số giun đốt phóng to nh: rơi, giun đỏ, róm biển. - HS: kÎ b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động :(6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2.. Vào bài:Ngoài giun đất ra ngành giun đốt còn rất nhiều đại diện sống ở các môI trờng khác nhau .nhng đều có chung đặc điểm .đó là những đặc điểm nào.-> vào bài hôm nay Hoạt động 1: Một số giun đốt thờng gặp(14’) Mục tiêu:Thông quan các đại diện , HS trình bày đợc sự đa dạng của giun đốt. Đồ dùng: Chuẩn bị tranh một số giun đốt phóng to nh: rơi, giun đỏ, róm biển. HS: kÎ b¶ng 1 C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV cho HS quan sát tranh hình vẽ giun đỏ, r- I/Đa dạng của giun đốt(Bảng1) ¬i, rãm biÓn. - yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK trang 59, trao đổi nhóm hoàn thành bảng 1..

(49) - Cá nhân HS tự quan sát tranh hình, đọc thông tin SGK, ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh néi dung b¶ng 1. - Yªu cÇu: + Chỉ ra đợc lối sống của các đại diện giun đốt. + 1 sè cÊu t¹o phï hîp víi lèi sèng.. KÕt luËn: - Giun đốt có nhiều loài: vắt, đỉa, róm biển, giun đỏ. - Sống ở các môi trờng: đất ẩm, nớc, lá cây. - Giun đốt có thể sống tự do định c hay chui róc.. - GV kẻ sẵn bảng 1 vào bảng phụ để HS chữa bµi. - GV gäi nhiÒu nhãm lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ ë tõng néi dung. - Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ sung. - GV ghi ý kiến bổ sung của từng nội dung để HS tiÖn theo dâi. - GV thông báo các nội dung đúng và cho HS theo dâi b¶ng 1 chuÈn kiÕn thøc. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a nÕu cÇn. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ sù đa dạng của giun đốt về số loài, lối sống, m«i trêng sèng. - HS rót ra kÕt luËn. Bảng 1: Đa dạng của ngành giun đốt STT 1 2 3 4 5 6. §a d¹ng §¹i diÖn Giun đất §Øa R¬i Giun đỏ V¾t Rãm biÓn. M«i trêng sèng - §Êt Èm - Níc ngät, mÆn, níc lî. - Níc lî. - Níc ngät. - §Êt, l¸ c©y. - Níc mÆn.. Lèi sèng - Chui róc. - KÝ sinh ngoµi. - Tù do. - §Þnh c. - Tù do. - Tù do.. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của ngành giun đốt(12) Mục tiêu: HS Trình bày đợc đặc điểm chung của ngành giun đốt. §å dïng:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV cho HS quan sát lại tranh hình đại diện của Kết luận: Giun đốt có đặc điểm: ngµnh. - Cơ thể dài phân đốt. - Nghiên cứu SGK trang 60, trao đổi nhóm và - Cã thÓ xoang. hoµn thµnh b¶ng 2. - H« hÊp qua da hay - C¸ nh©n HS tù thu nhËn th«ng tin tõ h×nh vÏ vµ mang. th«ng tin trong SGK trang 60. - HÖ tuÇn hoµn kÝn, - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. máu màu đỏ. - GV kÎ s½n b¶ng 2 lªn b¶ng phô, HS ch÷a bµi. - HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸. - HÖ thÇn kinh d¹ng - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. chuçi h¹ch vµ gi¸c quan ph¸t - GV ch÷a nhanh b¶ng 2 triÓn..

(50) . - C¸c nhãm tù söa ch÷a nÕu cÇn. - Di chuyÓn nhê chi - Cho HS tự rút ra kết luận về những đặc điểm bên, tơ hoặc thành cơ thể. chung của ngành giun đốt. - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kÕt luËn. Bảng 2: Đặc điểm chung của ngành giun đốt TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9. §¹i diÖn §Æc ®iÓm Cơ thể phân đốt Cơ thể không phân đốt C¬ thÓ xoang (xoang c¬ thÓ) Có hệ tuần hoàn, máu đỏ HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan ph¸t triÓn Di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hoÆc thµnh c¬ thÓ. èng tiªu ho¸ thiÕu hËu m«n èng tiªu ho¸ ph©n hãa H« hÊp qua da hay b»ng mang. Giun đất X. Giun đỏ X. §Øa X. R¬i X. X X X X. X X X. X X X X. X X X X. X X. X X. X X. X X. Hoạt động 3: Vai trò giun đốt(7’) Mục tiêu: Nêu rõ lợi ích nhiều mặt của giun đốt và tác hại. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập *Vai trò của giun đốt trong SGK trang 61. KÕt luËn: - Lîi Ých: Lµm thøc ¨n cho ngêi vµ + Lµm thøc ¨n cho ngêi... động vật, làm cho đất tơi xốp, thoáng + Làm thức ăn cho động vật... khÝ, mµu mì. - C¸ nh©n tù hoµn thµnh bµi tËp. - Tác hại: Hút máu ngời và động vật, Yêu cầu: Chọn đúng loài giun đốt. - §¹i diÖn mét nhãm HS tr×nh bµy -> g©y bÖnh. HS kh¸c bæ sung. - GV hỏi: Giun đốt có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con ngời ? -> từ đó rút ra kết luận. HS Tr×nh bµy C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ(6’) 1.Tæng kªt - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm chung của giun đốt ? + Vai trò của giun đốt ? + Để nhận biết đại diện ngành giun đốt cần dựa vào đặc điểm cơ bản nào? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Lµm bµi tËp 4 tr.61. - ChuÈn bÞ néi dung kiÓm tra..

(51) Ngµy so¹n:19/10/2009 Ngµy d¹y: 21/10/2009. KiÓm tra 45 phót. TiÕt 18 I. Môc tiªu. 1.KiÕn thøc: Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS về Đặc điểm cấu tạo dinh dỡng ,di chuyển ,sinh sản ,lối sống tiến hoá của các nghành ĐV KXS đã học 2.KÜ n¨ng : Kh¸i qu¸t ,tæng hîp 3,TháI độ - Yªu thÝch m«n häc. - Cã tÝnh tù gi¸c trong thi cö. II. §å dïng d¹y häc. GV ma trận ,đề kiểm tra,đáp án HS GiÊy kiÓm tra Ma trận đè kiểm tra Chủ đề STT kiÕn thøc. NhËn biÕt Tr¾c Tù nghiÖm luËn 1 ý (0,5®). Th«ng hiÓu Tr¾c Tù luËn nghiÖm 2 ý (1,0®). VËn dông Tr¾c Tù luËn nghiÖm. T«ng ®iÓm. 1. §VNS. 2 3. Giun trßn Ruét khoang. 1 ý (0,5®). 0,5. 3.. Giun đốt. 1 ý (0,5®). 0,5. 4.. Giun dÑp. 1 ý (0,5®). 0,5. T¸c h¹i cña 5 giun s¸n kÝ sinh Giun 6 dÑp Tæng céng ®iÓm. 1 ý (0,5®). 1,5. 1 c©u (3®). 3,5. 1 c©u (3®) 1 ý (0,5®) 2,0. 2,0. 3,0 0,5. 3,0. 0. 3,0. 10.

(52) III. Ph¬ng ph¸p :. kiÓm tra viÕt IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động. 1.ổn định Tổ chức B/Các hoạt động PhÇn I: §Ò bµi A/ Tr¾c nghiÖm: Câu1. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trớc câu trả lời em cho là đúng 1/ Trïng Roi xanh gèng tÕ bµo thùc v¹t ë chç A. Cã thµnh tÕ bµo B. Cã ®iÓm m¾t C. Cã diÖp lôc D.Cã kh«ng bµo lín 2/ Trùng kiết lị giống trùng biến hình ở đặc điểm nào trong các đặc điểm nào sau ®©y? A. Cã ch©n gi¶. B. Sèng tù do trong tù nhiªn. C. ¨n hång cÇu D. Cả A, B, C đúng 3. Lớp vỏ cuticun bọc ngoài cơ thể giun đũa luôn căng tròn có tác dụng: A. Như bộ áo giáp, tránh sự tấn công của kẻ thù. B. Như bộ áo giáp, tránh không bị tiêu huỷ bởi các dịch tiêu hoá rất mạnh trong ruột non. C. Thích nghi với đời sống ký sinh. D. Cả A và B đúng. 4. Bé phËn nµo cña s¸n d©y lµ nguån gèc g©y nhiÔm bÖnh cho ngêi: A. Trøng C. Êu trïng B. Nang s¸n D. C¶ a, c Câu2: Hãy xắp xếp các chữ cái chỉ các đặc điểm ở cột B vào các số ở cột A sao cho phï hîp. S¾p xÕp. Cét A(ngµnh) 1. §éng vËt nguyªn sinh 2. Ruét khoang 3. Giun đốt 4. Giun dÑp. Cột B (Các đặc điểm chính) a. Cơ thể đối xứng toả tròn, ruổt dạng túi, thµnh c¬ thÓ gåm 2 líp tÕ bµo. b. Co thể dẹp, đối xứng 2 bên, phân biệt đầu, ®u«i, lng, bông, ruét ph©n nh¸nh nhng cha cã ruét sau vµ hËu m«n. c. Cơ thể là một tế bào nhng đảm nhận chức n¨ng cña mét c¬ thÓ sèng , cã kÝch thíc hiÓn vi. d. Cơ thể phân đốt, cơ thể xoang, ống tiêu ho¸ ph©n ho¸ vµ hoµn chØnh , di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hay hÖ c¬ cña thµnh c¬ thÓ h« hÊp qua da hay mang.. B. Tù luËn: Câu 3 Trình bày vòng đời phát triển của giun đũa? (3 điểm) Câu 4: Nêu tác hại của một số giun sán kí sinh ở cơ thể người ? Theo em cần có biện pháp nào để phòng tránh ? (3 điểm) PhÇn II §¸p ¸n-BiÓu ®iÓm A/Trắc nghiệm (mỗi ý đúng 0,5đ C©u1(2,0®).

(53) 1-C 2-A 3-B 4-B C©u2(2®) 1-c 2-a 3-d 4-b B/Tù luËn (mçi c©u 3®) C©u3(3®) - Vòng đời phát triển của giun đũa : Trứng theo phân ra ngoài gặp ẩm và thoáng khí, phát triển thành dạng ấu trùng trong trứng. Người ăn phải trứng giun ( qua rau sống và quả tươi ...) đến ruột non, ấu trùng chui ra vào máu đi qua gan, tim, phổi rồi về lại ruột non lần thứ 2 mới chính thức ký sinh ở đấy . C©u 4(3®) Tác hại của giun sán kí sinh : + Hút chất dinh dưỡng ở cơ thể vật chủ + Làm cho vật chủ xanh xao, gầy gò + Giun sán còn tiết chất độc gây bệnh cho vật chủ +M ột 1 số còn chui vào ống mật gây tử vong… Biện pháp: (1điểm ) - Vệ sinh môi trường sạch sẽ - Vệ sinh an toàn thực phẩm _Có thói quen vệ sinh cá nhân tốt .... C/Tæng kÕt,híng dÉn häc ë nhµ (1’) 1.Tæng kÕt Gv thu bµi 2.Híng dÉn häc ë nhµ HS ChuÈn bÞ trai s«ng ,vá trai. Ngµy so¹n:25/10/2009 Ngµy d¹y: 27/10/2009 Ch¬ng V: Ngµnh th©n mÒm TiÕt 19 Bµi 18: Trai s«ng I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh giải thích đợc vì sao trai sông đợc xếp vào ngành thân mềm. - Giải thích đợc đặc điểm cấu tạo của trai thích nghi với đời sống ẩn mình trong bïn c¸t. -Trình bày đợc các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản của trai., khái niệm: áo, cơ quan ¸o. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc.

(54) III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan ,vấn đáp . IV.Tæ chøc giê häc : A/Khởi động :(2’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi GV giới thiệu ngành thân mềm có mức độ cấu tạo nh giun đốt nhng tiến hoá theo hớng: có vỏ bọc ngoài, thân mềm không phân đốt. Giới thiệu đại diện nghiªn cøu lµ con trai s«ng. B/Các hoạt động: Hoạt động 1: Hình dạng, cấu tạo(15’) *Mục tiêu: HS trình bày đợc đặc điểm của vỏ và cơ thể trai. Giải thích các khái niÖm; ¸o, khoang ¸o. *§å dïng: - Tranh phãng to h×nh 18.2; 18.3; SGK. - MÉu vËt: con trai, vá trai. *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK. I/ H×nh d¹ng ,cÊu t¹o : - HS quan sát hình 18.1; 18.2, đọc thông tin SGK 1.Vỏ trai trang 62, quan s¸t mÉu vËt, tù thu thËp th«ng tin vÒ .-Vá trai cã 2 m¶nh g¾n víi nhau nhê b¶n lÒ ë vá trai. phÝa lng,d©y ch»ng cïng - GV gọi HS giới thiệu đặc điểm vỏ trai trên mẫu với cơ khép vỏ điêu chỉnh vËt động tác đóng mở vỏ . -Vá cÊu t¹o gåm 3 líp : . - 1 HS chØ trªn mÉu trai s«ng +líp sõng bäc ngoµi - GV giíi thiÖu vßng t¨ng trëng vá. +lớp đá vôi ở giữa . +Líp xµ cõ ë trong 2.C¬ thÓ trai - CÊu t¹o: -GV: Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn. + Ngoµi; ¸o trai t¹o - Muèn më vá trai quan s¸t ph¶i lµm nh thÕ nµo? - Mµi mÆt ngoµi vá trai ngöi thÊy cã mïi khÐt, v× thµnh khoang ¸o, cã èng hót vµ èng tho¸t níc. sao? + Gi÷a: tÊm mang - Trai chÕt th× më vá, t¹i sao? -HS C¸c nhãm th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu + Trong: th©n trai. +Ngoµi : Ch©n r×u. cầu nêu đợc: + Më vá trai: c¾t d©y ch»ng phÝa lng, c¾t 2 c¬ khÐp vá. + Mµi mÆt ngoµi cã mïi khÐt v× líp sõng b»ng chÊt h÷u c¬ bÞ ma s¸t, khi ch¸y cã mïi khÐt. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV tæ chøc th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm. - GV gi¶i thÝch cho HS v× sao líp xµ cõ ãng ¸nh mµu cÇu vång. - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ trai cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? - GV gi¶i thÝch kh¸i niÖm ¸o trai, khoang ¸o. - Trai tự vệ bằng cách nào? Nêu đặc điểm cấu tạo.

(55) của trai phù hợp với cách tự vệ đó? - HS đọc thông tin tự rút ra đặc điểm cấu tạo cơ thÓ trai. - Cơ thể có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoµi. - CÊu t¹o: + Ngoµi; ¸o trai t¹o thµnh khoang ¸o, cã èng hót vµ èng tho¸t níc. + Gi÷a: tÊm mang + Trong: th©n trai. - Ch©n r×u. - GV giíi thiÖu: ®Çu trai tiªu gi¶m Hoạt động 2: Di chuyển(7’) *Mục tiêu: HS trình bày đợc Hs giảI thích đợc cơ chế giúp trai di chuyển *Đồ dïng: - Tranh phãng to h×nh 18.4SGK. *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin và II/Di chuyển: quan s¸t h×nh 18.4 SGK, th¶o luËn vµ - Ch©n trai h×nh lìi r×u thß ra thôt vµo, tr¶ lêi c©u hái: kết hợp đóng mở vỏ để di chuyển. - Trai di chuyÓn nh thÕ nµo? - HS c¨n cø vµo th«ng tin vµ h×nh 18.4 SGK, m« t¶ c¸ch di chuyÓn. - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV më réng: ch©n thß theo híng nào, thân chuyển động theo hớng đó. Hoạt động 3: Dinh dỡng(7’) *Mục tiêu: HS trình bày đợc co chế dinh dỡng của trai *§å dïng: - Tranh phãng to h×nh 18.4SGK. *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi: - HS tù thu nhËn th«ng tin, th¶o luËn nhóm và hoàn thành đáp án. - Yêu cầu nêu đợc: + Nớc đem đến oxi và thức ăn. + Kiểu dinh dỡng thụ động. + Níc qua èng hót vµ khoang ¸o ®em gì đến cho miệng và mang trai? + Nªu kiÓu dinh dìng cña trai? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + C¸ch dinh dìng cña trai cã ý nghÜa nh thÕ nµo víi m«i trêng níc? GV chèt l¹i. Néi dung III.Dinh dìng - Thức ăn: động vật nguyên sinh và vôn h÷u c¬.theo níc qua èng hót vµo tíi khoang ¸o - Oxi theo nớc vào tới mang trao đổi qua mang..

(56) Hoạt động 4: Sinh sản(7’) *Mục tiêu: HS trình bày đợc cơ chế sinh sản của trai *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS. Néi dung. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - ý nghÜa cña giai ®o¹n trøng ph¸t triÓn thµnh Êu trïng trong mang trai mÑ? - ý nghÜa giai ®o¹n Êu trïng b¸m vµo mang vµ da c¸? - HS c¨n cø vµo th«ng tin SGK, th¶o luËn vµ tr¶ lêi:. IV/Sinh s¶n: - Trai ph©n tÝnh. - Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng. + Trøng ph¸t triÓn trong mang trai mÑ, đợc bảo vệ và tăng lợng oxi. + ấu trùng bám vào mang và da cá để tăng lợng oxi và đợc bảo vệ.. - GV chốt lại đặc điểm sinh sản. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi(6’) 1.Tæng kÕt: - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào câu đúng: 1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt. 2. C¬ thÓ trai gåm 3 phÇn ®Çu trai, th©n trai vµ ch©n trai. 3. Trai di chuyÓn nhê ch©n r×u. 4. Trai lÊy thøc ¨n nhê c¬ chÕ läc tõ níc hót vµo. 5. Cơ thể trai có đối xứng 2 bên. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tầm tranh, ảnh của một số đại diện thân mềm.. Ngµy so¹n:26/10/2009 Ngµy d¹y: 28/10/2009 TiÕt 20. Bµi 19: Mét sè th©n mÒm kh¸c. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nhận biết đợc các đặc điểm cấu tạo ,lối sống của một số đại diện của ngµnh th©n mÒm. - Chứng minh đợc thân mềm rất đa dạng . - Giải thích đợc ý nghĩa một số tập tính ở thân mềm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật thân mềm. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh một số đại diện của thân mềm. - MÉu vËt: èc sªn, sß, mai mùc vµ mùc, èc nhåi. III. Ph¬ng ph¸p:.

(57) Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc :. A/Khởi động :(6’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra ®Çu giê - CÊu t¹o cña trai s«ng? C¸ch dinh dìng cña trai cã ý nghÜa nh thÕ nµo víi m«i trêng níc? 3. Vµo bµi Thân mềm ở nớc ta rất phong phú .chúng phân bố từ trên cạn đến nớc ngọt vµ níc mÆn .chóng rÊt ®a d¹ng vÒ cÊu t¹o ,l«i sèng vµ tËp tÝnh .bµi nµy sÏ gióp chóng ta t×m hiÓu thªm vÒ mét sè th©n mÒm thêng gÆp B/Các hoạt động : Hoạt động 1: Tìm hiểu Một số đại diện(16’) Mục tiêu: Thông qua đặc điểm các đại diện của thân mềm HS chứng minh đợc sù ®a d¹ng cña th©n mÒm. Đồ dùng: - Tranh ảnh một số đại diện của thân mềm. C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát kĩ Hình 19 I/Một số đại diện : SGK (1-5), đọc chú thích và nêu đợc + ốc sên sống trên cạn :Trên cây, ăn lá các đặc điểm đặc trng của mỗi đại cây. diÖn. C¬ thÓ gåm 4 phÇn: ®Çu, th©n, ch©n, - HS quan sát kĩ 5 hình trong SGK áo.di chuyển chậm chạp có vỏ đá vôi trang 65, đọc chú thích, thảo luận và + Mực sống ở biển, vỏ tiêu giảm (mai rút ra đặc điểm. mùc). C¬ thÓ gåm 4 phÇn, di chuyÓn -GV ? Tìm các đại diện tơng tự mà em nhanh.có 2 tua dài ,8 tua ngắn gặp ở địa phơng? + B¹ch tuéc sèng ë biÓn, mai lng tiªu - Các nhóm kể tên các đại diện có ở giảm, có 8 tua. Săn mồi tích cực. địa phơng, các nhóm khác bổ sung. + Sß 2 m¶nh vá, cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu. - Qua các đại diện trên GV yêu cầu HS rót ra nhËn xÐt vÒ: + §a d¹ng loµi? + M«i trêng sèng? + Lèi sèng? HS tù rót ra nhËn xÐt. *kÕt luËn - Th©n mÒm cã 1 sè loµi lín. - Sèng ë c¹n, ë níc ngät, níc mÆn. - Chóng cã lèi sèng vïi lÊp, bß chËm chạp và di chuyển tốc độ cao (bơi).. Hoạt động 2: Một số tập tính ở thân mềm(17’) Mục tiêu: HS nắm đợc tập tính của ốc sên, mực. Giải thích đợc sự đa dạng về tập tÝnh lµ nhê cã hÖ thÇn kinh ph¸t triÓn. §å dïng :Tranh tËp tÝmh cña èc sªn vµ mùc C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK và trả II.Một số tập tính ở Thân lêi: mÒm: - V× sao th©n mÒm cã nhiÒu tËp tÝnh thÝch nghi víi lèi sèng? - HS đọc thông tin SGK trang 66 nêu đợc: Nhờ hệ thÇn kinh ph¸t triÓn (h¹ch n·o) lµm c¬ së cho tËp tÝnh ph¸t triÓn. - GV yêu cầu HS quan sát hình 19.6 SGK, đọc kĩ 1. Tập tính ở ốc sên.

(58) chó thÝch vµ th¶o luËn: ? èc sªn tù vÖ b»ng c¸ch nµo? ? ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ để trứng cña èc sªn? - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn: - GV ®iÒu khiÓn c¸c nhãm th¶o luËn, HS tr×nh bµy GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV yêu cầu HS quan sát hình 19.7, đọc chú thÝch vµ th¶o luËn: - Mùc s¨n måi nh thÕ nµo? - Ho¶ mï cña mùc cã t¸c dông g×? - Vì sao ngời ta thờng dùng ánh sáng để câu mực? HS :Th¶o luËn nhãm - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy ý kiÕn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. + Tù vÖ b»ng c¸ch thu m×nh trong vá. + Đào lỗ để trứng để bảo vÖ trøng.. 2. TËp tÝnh cña mùc -R×nh måi ,b¾t måi b»ng tua miÖng -phun mùc tù vÖ KÕt luËn: - HÖ thÇn kinh cña th©n mÒm ph¸t triÓn lµ c¬ së cho gi¸c quan vµ tËp tÝnh ph¸t triÓn thÝch nghi víi đời sống.. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt: - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Kể đại diện khác của thân mềm và chúng có những đặc điểm gì khác với trai sèng? - ốc sên bò thờng để lại dấu vết trên lá cây, em hãy giải thích? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tÇm tranh, ¶nh vÒ th©n mÒm, vá trai, èc, mai mùc.. Ngµy so¹n :01/11/2009 Ngµy gi¶ng :03/11/2009 TiÕt 21. Bµi 20: Thùc hµnh.

(59) Quan s¸t mét sè th©n mÒm I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh quan sát ,xác định đợc cấu tạo đặc trng của một số đại diện thân mềm. - Phân biệt đợc các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ sö dông kÝnh lóp. - Kĩ năng quan sát đối chiếu mẫu vật với hình vẽ. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. II. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu trai, - Mẫu trai, ốc, để quan sát cấu tạo ngoài. - Tranh, m« h×nh cÊu t¹o trong cña trai mùc. III. ph¬ng ph¸p .. Thùc hµnh ,hîp t¸c nhãm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động . 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Vµo bµi :gv thong b¸o môc th«ng tin ®Çu bµi B/Các hoạt động Hoạt động 1: Tổ chức thực hành Mục tiêu :HS các nhóm trình bày đợc sự chuẩn bị C¸ch tiÕn hµnh - Học sinh quan sát ,xác định đợc cấu tạo đặc trng của một số đại diện thân mềm. - Phân biệt đợc các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong. Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh - HS tr×nh bµy sù chuÈn bÞ cña m×nh. nh SGK. - Ph©n chia nhãm thùc hµnh vµ kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. Hoạt động 2: Tiến trình thực hành Mục tiêu - Học sinh quan sát ,xác định đợc cấu tạo đặc trng của một số đại diện th©n mÒm. - Phân biệt đợc các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong. Đồ dựng - Mẫu trai, ốc, để quan sát cấu tạo ngoài. - Tranh, m« h×nh cÊu t¹o trong cña trai mùc. Cách tiến hành Bíc 1: GV híng dÉn néi dung quan s¸t: a. Quan s¸t cÊu t¹o vá: - Trai : + §Çu, ®u«i + §Ønh, vßng t¨ng trëng + B¶n lÒ - ốc: quan sát mai mực, đối chiếu hình 20.2 SGK trang 68 để nhận biết các bộ phËn, chó thÝch b»ng sè vµo h×nh..

(60) - Mực: quan sát mai mực, đối chiếu hình 20.3 SGK trang 69 để chú thích số vào h×nh. b. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi: - Trai: quan s¸t mÉu vËt ph©n biÖt: + ¸o trai + Khoang ¸o, mang + Th©n trai, ch©n trai + C¬ khÐp vá. §èi chiÕu mÉu vËt víi h×nh 20.4 SGK trang 69, ®iÒn chó thÝch vµo h×nh. - èc: Quan s¸t mÉu vËt, nhËn biÕt c¸c bé phËn: tua, m¾t, lç miÖng, ch©n, th©n, lç thë. - Bằng kiến thức đã học chú htích bằng số vào hình 20.5 SGK trang 69. c. Quan s¸t cÊu t¹o trong - GV cho HS quan s¸t tranh câm cÊu t¹o trong cña mùc. - ph©n biÖt c¸c c¬ quan. - Th¶o luËn trong nhãm vµ ®iÒn sè vµo « trèng cña chó thÝch h×nh 20.6 SGK trang 70. Bíc 2: HS tiÕn hµnh quan s¸t: - HS tiến hành quan sát theo các nội dung đã hớng dẫn. - GV ®i tíi c¸c nhãm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña SH, hç trî c¸c nhãm yÕu. - HS quan sát đến đâu ghi chép đến đó. Bíc 3: ViÕt thu ho¹ch - Hoµn thµnh chó thÝch c¸c h×nh 20 (1-6). - Hoµn thµnh b¶ng thu ho¹ch (theo mÉu trang 70 SGK). C/Tổng kết và hướng dẫn học bài ở nhà 1.Tổng kết . - Nhận xét tinh thần, thái độ của các nhóm trong giờ thực hành. - KÕt qu¶ bµi thu ho¹ch sÏ lµ kÕt qu¶ têng tr×nh. GV công bố đáp án đúng, các nhóm sửa chữa đánh giá chéo. Động vật có đặc điểm tơng ứng TT èc §Æc ®iÓm cÇn quan s¸t 1 Sè líp cÊu t¹o vá 3 2 Sè ch©n (hay tua) 1 Sè m¾t 3 2 Cã gi¸c b¸m kh«n 4 g Cã l«ng trªn tua miÖng kh«n 5 g 6 D¹ dµy, ruét, gan, tói mùc. cã - C¸c nhãm thu dän vÖ sinh. 2. Hướng dẫn học bài ở nhà - T×m hiÓu vai trß cña th©n mÒm. - KÎ b¶ng 1, 2 trang 72 SGK vµo vë.. Trai 3 1 kh«n g kh«n g kh«n g cã. Mùc 1 10 2. cã cã.

(61) Ngµy so¹n: 02/11/2009 Ngµy d¹y: 04/11/2009 TiÕt :22 Bµi 21: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh th©n mÒm I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh đợc sự đa dạng của ngành thân mềm. - Trình bày đợc đặc điểm chung và ý nghĩa thực tiễn của ngành thân mềm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ nguån lîi tõ th©n mÒm. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 21.1 SGK. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1. III.Ph¬ng Ph¸p.. Vấn đáp ,trực qun IV.Tæ HøC Giê HäC 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3.Vao bµi . Ngµnh th©n mÒm cã sè loµi rÊt lín, chóng cã cÊu t¹o vµ lèi sèng phong phú. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đặc điểm và vai trò của thân mềm. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Đặc điểm chung Mục tiêu: Thông qua bài tập HS thấy đợc sự đa dạng của thân mềm và rút ra đợc đặc điểm của ngành. §å dïng . h×nh 21 vµ h×nh 19 SGK,b¶ng phô Cáh tiến h ành Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát hình I/Đặc điểm chung 21 vµ h×nh 19 SGK th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu cÊu t¹o chung cña th©n mÒm? - Lựa chọn các cụm từ để hoàn thành bảng 1. - HS §äc th«ng tin, quan s¸t h×nh vµ ghi nhí sơ đồ cấu tạo chung gồm: vỏ, thân, chân. - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn lµm bµi..

(62) - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn vµ ®iÒn vµo b¶ng. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn c¸c côm tõ vµo b¶ng 1, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Các đặc ®iÓm §¹i diÖn 1. Trai s«ng 2. Sß 3. èc sªn 4. èc vÆn 5. Mùc. N¬i sèng Níc ngät Níc lî C¹n Níc ngät BiÓn. Lèi èng Vïi lÊp Vïi lÊp Bß chËm Bß chËm B¬i nhanh. KiÓu vá đá vôi. §Æc ®iÓm c¬ thÓ Khoang Kh«ng Th©n Ph©n ¸o ph¸t ph©n mÒm đốt triÓn đốt. 2 m¶nh 2 m¶nh Xo¾n èc Xo¾n èc. X X X X. X X X X. X X X X. Tiªu gi¶m. X. X. X. - Tõ b¶ng trªn GV yªu cÇu HS th¶o KÕt luËn: - §Æc ®iÓm chung cña th©n mÒm: luËn: - Nhận xét sự đa dạng của thân mềm? - Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá v«i. - Cã khoang ¸o ph¸t triÓn - Nêu đặc điểm chung của thân mềm - HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸. - HS nêu đợc: + §a d¹ng: - KÝch thíc - CÊu t¹o c¬ thÓ - M«i trêng sèng - TËp tÝnh + §Æc ®iÓm chung: cÊu t¹o c¬ thÓ. Hoạt động 2: Vai trò của thân mềm Mục tiêu: HS nắm đợc ý nghĩa thực tiễn của thân mềm và lấy đợc các ví dụ cụ thể ở địa phơng. §å dïng : b¶ng 2 trang 72 SGK. C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV Néi dung - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp b¶ng 2 II/ Vai trß cña th©n mÒm trang 72 SGK. - HS dùa vµo kiÕn thøc trong ch¬ng vµ KÕt luËn: vốn sống để hoàn thành bảng 2. Vai trß cña th©n mÒm - Lîi Ých: - GV gäi HS hoµn thµnh b¶ng. + Lµm thùc phÈm cho con ngêi. – 1 HS lªn lµm bµi tËp, líp bæ sung. + Nguyªn liÖu xuÊt khÈu. + Làm thức ăn cho động vật. + Lµm s¹ch m«i trêng níc. - GV chốt lại kiến thức sau đó cho HS + Làm đồ trang trí, trang sức. th¶o luËn: - T¸c h¹i: - Ngµnh th©n mÒm cã vai trß g×? + Lµ vËt trung gian truyÒn bÖnh. - Nªu ý nghÜa cña vá th©n mÒm? + ¨n h¹i c©y trång..

(63) - HS th¶o luËn rót ra lîi Ých vµ t¸c h¹i cña th©n mÒm. C/Tổng kết và hướng dẫn về nhà 1.Tổng kết HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất: C©u 1: Mùc vµ èc sªn thuéc ngµnh th©n mÒm v×: a. Thân mềm, không phân đốt. b. Cã khoang ¸o ph¸t triÓn. c. C¶ a vµ b. Câu 2: Đặc điểm nào dới dây chứng tỏ mực thích nghi với lối di chuyển tốc độ nhanh. a. Cã vá c¬ thÓ tiªu gi¶m. b. Cã c¬ quan di chuyÓn ph¸t triÓn. c. C¶ a vµ b. C©u 3: Nh÷ng th©n mÒm nµo díi ®©y cã h¹i: a. èc sªn, trai, sß. b. Mùc, hµ biÓn, hÕn. c. ốc sên, ốc đỉa, ốc bơu vàng. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con t«m s«ng cßn sèng, t«m chÝn.. Ngµy so¹n:08/11/2009 Ngµy d¹y:10/11/2009 Ch¬ng IV- Ngµnh ch©n khíp Líp gi¸p x¸c. TiÕt 23 Bµi 22: T«m s«ng I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh giải thích đợc vì sao tôm đợc xếp vào ngành chân khớp, lớp giáp xác. - Trình bày đợc các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản của tôm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. + GV: - Tranh cÊu t¹o ngoµi cña t«m. - MÉu vËt: t«m s«ng - B¶ng phô néi dung b¶ng 1, c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn, chøc n¨ng phÇn phô. + HS: - Mçi nhãm mang 1 t«m sèng, 1 t«m chÝn. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp VI.Tæ chøc giê häc A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè..

(64) 2. KiÓm tra bµi cò - Vai trß cña th©n mÒm? 3.Vµo bµi GV giới thiệu đặc điểm chung ngành chân khớp và đặc điểm lớp giáp xác nh SGK. Giới hạn nghiên cứu là đại diện con tôm sông. B /Cá hoạt động : Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển (17’) Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của tôm thích nghi với đời sống ở nớc, xác định đợc vị trí, chức năng của các phần phụ. §å dïng :tranh ,mÉu t¬I,m« h×nh t«m Cách tiến hành Hoạt động của GV v à HS Nội dung - GV híng dÉn HS quan s¸t mÉu t«m, th¶o I. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn luËn nhãm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: 1. Vá c¬ thÓ . KÕt luËn: - C¬ thÓ t«m gåm mÊy phÇn? - C¬ thÓ gåm 2 phÇn: ®Çu – - NhËn xÐt mµu s¾c vá t«m? -Yªu cÇu HS bãc mét vµi khoanh vá, nhËn xÐt ngùc vµ bông. độ cứng? - Vá: + Kitin ngÊm canxi, t¸c - Các nhóm quan sát mẫu theo hớng dẫn, đọc th«ng tin SGK trang 74, 75 th¶o luËn nhãm dông cøng che chë vµ lµ chç thèng nhÊt ý kiÕn b¸m cho c¬ thÓ. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ + Cã s¾c tè gióp mµu sung, rút ra đặc điểm cấu tạo vỏ cơ thể s¾c gièng cña m«i trêng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS quan sát tôm sống ở các địa điểm kh¸c nhau, gi¶i thÝch ý nghÜa hiÖn tîng t«m cã mµu s¾c kh¸c nhau (mµu s¾c m«i trêng  tù vÖ). - Khi nµo vá t«m cã mµu hång? HS trả lời ,nhận x ét bổ sung GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m theo c¸c bíc: 2. C¸c phÇn phô vµ chøc + Quan sát mẫu, đối chiếu hình 22.1 SGK, xác n¨ng định tên, vị trí phần phụ trên con tôm sông. + Quan sát tôm hoạt động để xác định chức Kết luận: C¬ thÓ t«m s«ng gåm: n¨ng phÇn phô. . - C¸c nhãm quan s¸t mÉu theo híng dÉn, ghi - §Çu ngùc: + Mắt, râu định hớng kÕt qu¶ quan s¸t ra giÊy ph¸t hiÖn måi. + Ch©n hµm: gi÷ vµ xö GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 75 lÝ måi. SGK. + Ch©n ngùc: bß vµ b¾t - C¸c nhãm th¶o luËn ®iÒn b¶ng 1. måi. - §¹i diÖn nhãm hoµn thµnh trªn b¶ng phô. - Bông: - Líp nhËn xÐt, bæ sung. + Ch©n bông: b¬i, gi÷ - GV treo b¶ng phô gäi SH d¸n c¸c m¶nh giÊy th¨ng b»ng, «m trøng (con rêi. - Gäi HS nh¾c l¹i tªn, chøc n¨ng c¸c phÇn phô. c¸i). + TÊm l¸i: l¸i, gióp t«m GV?- T«m cã nh÷ng h×nh thøc di chuyÓn nµo? nh¶y. - H×nh thøc nµo thÓ hiÖn b¶n n¨ng tù vÖ cña. 3. Di chuyÓn.

(65) t«m? - HS suy nghÜ, vËn dông kiÕn thøc vµ tr¶ lêi.. KÕt luËn: - Di chuyÓn: + Bß + B¬i: tiÕn, lïi. + Nh¶y.. Hoạt động 2:Tìm hiểu tập tính Dinh dỡng(8’) Mục tiêu :HS trình bày đợc tập tính dinh dỡng của tôm C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV v à HS Nội dung - GV cho HS th¶o luËn c¸c c©u hái: II/ Dinh dìng - T«m kiÕm ¨n vµo thêi gian nµo trong KÕt luËn: - Tiªu ho¸: ngµy? Thøc ¨n cña t«m lµ g×? + Tôm ăn tạp, hoạt động về - Vì sao ngời ta dùng thính thơm để lµm måi cÊt vã t«m? đêm. - C¸c nhãm th¶o luËn, tù rót ra nhËn + Thức ăn đợc tiêu hoá ở dạ dày, xÐt hÊp thô ë ruét. - GV cho HS đọc thông tin SGKvà - Hô hấp: thở bằng mang. chèt l¹i kiÕn thøc. - Bµi tiÕt: qua tuyÕn bµi tiÕt. Hoạt động 3: Sinh sản(8’) Mục tiêu :HS trình bày đợc tập tính sinh sản của tôm C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m, ph©n III/Sinh s¶n biệt tôm đực và tôm cái. KÕt luËn: - T«m ph©n tÝnh: Hs quan s¸t t«m + Con đực: càng to - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + Con c¸i: «m trøng. - T«m mÑ «m trøng cã ý nghÜa g×? - V× sao Êu trïng t«m ph¶i lét x¸c - Lín lªn qua lét x¸c nhiÒu lÇn. nhiều lần để lớn lên? HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. C/Tæng kÕt ,híng dÉn vÒ nhµ (6’) 1.Tæng kÕt - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất: Câu 1: Tôm đợc xếp vào ngành chân khớp vì: a. C¬ thÓ chia 2 phÇn: §Çu ngùc vµ bông. b. Có phần phụ phân đốt, khớp động với nhau. c. Thë b»ng mang. C©u 2: T«m thuéc líp gi¸p x¸c v×: a. Vá c¬ thÓ b»ng kitin ngÊm canxi nªn cøng nh ¸o gi¸p. b. T«m sèng ë níc. c. C¶ a vµ b. C©u 3: H×nh thøc di chuyÓn thÓ hiÖn b¶n n¨ng tù vÖ cña t«m a. B¬i lïi b. B¬i tiÕn c. Nh¶y.

(66) d. C¶ a vµ c. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ thùc hµnh theo nhãm: 2 con t«m s«ng cßn sèng.. Ngµy so¹n:09/11/2009 Ngµy d¹y: 11/11/2009 TiÕt 24 Bµi 23: Thùc hµnh Mæ vµ quan s¸t t«m s«ng I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh mổ đợc và quan sát cấu tạo mang: nhận biết phần gốc chân ngực và c¸c l¸ mang. - NhËn biÕt mét sè néi quan cña t«m nh: hÖ tiªu ho¸, hÖ thÇn kinh. - Viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình c©m trong SGK. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng mổ động vật không xơng sống. - BiÕt sö dông c¸c dông cô mæ. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. II. §å dïng d¹y vµ häc. - T«m s«ng cßn sèng: 2 con. - Chậu mổ, bộ đồ mổ, kính lúp. III. ph¬ng ph¸p. ph¬ng ph¸p thùc hµnh IV.Tæ chøc giê häc A/khởi động (3’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra ®Çu giê :kiÓm tra sù chuÈ bÞ cña HS.

(67) 3.Vµo bµi B/Các hoạt động (35’) Hoạt động 1: Tổ chức thực hành - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh nh SGK. - Ph©n chia nhãm thùc hµnh vµ kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. Hoạt động 2: Tiến trình thực hành Bíc 1: GV híng dÉn néi dung thùc hµnh Mæ vµ quan s¸t mang t«m - GV híng dÉn c¸ch mæ nh híng dÉn ë h×nh 23.1 A, B (SGK trang 77). - Dïng kÝnh lóp quan s¸t 1 ch©n ngùc kÌm l¸ mang, nhËn biÕt c¸c bé phËn vµ ghi chó thÝch vµo h×nh 23.1 thay c¸c con sè 1, 2, 3, 4. - Thảo luận ý nghĩa đặc điểm lá mang với chức năng hô hấp, điền vào bảng. Bảng 1: ý nghĩa đặc điểm của lá mang §Æc ®iÓm l¸ mang ý nghÜa - B¸m vµo gèc ch©n ngùc - T¹o dßng níc ®em theo oxi - Thµnh tói mang máng - Trao đổi khí dễ dàng - Cã l«ng phñ - T¹o dßng níc a. Mæ t«m - C¸ch mæ SGK. - §æ níc ngËp c¬ thÓ t«m. - Dïng kÑp n©ng tÊm lng võa c¾t bá ra ngoµi. b. Quan s¸t cÊu t¹o c¸c hÖ c¬ quan + C¬ quan tiªu hãa: - §Æc ®iÓm: Thùc qu¶n ng¾n, d¹ dµy cã mµu tèi. Cuèi d¹ dµy cã tuyÕn gan, ruét m¶nh, hËu m«n ë cuèi ®u«i t«m. - Quan sát trên mẫu mổ đối chiếu hình 23.3A (SGK trang 78) nhận biết c¸c bé phËn cña c¬ quan tiªu ho¸. - §iÒn chó thÝch vµo ch÷ sè ë h×nh 23.3B. + C¬ quan thÇn kinh - C¸ch mæ: dïng kÐo vµ kÑp gì bá toµn bé néi quan, chuçi h¹ch thÇn kinh mµu sÉm sÏ hiÖn ra, quan s¸t c¸c bé phËn cña c¬ quan thÇn kinh. + CÊu t¹o: + Gåm 2 h¹ch n·o víi víi 2 d©y nèi víi h¹ch díi hÇu t¹o nªn vßng thÇn kinh hÇu lín. + Khèi h¹ch ngùc tËp trung thµnh chuçi. + Chuçi h¹ch thÇn kinh bông. - T×m chi tiÕt c¬ quan thÇn kinh trªn mÉu mæ. - Chó thÝch vµo h×nh 23.3C. Bíc 2: HS tiÕn hµnh quan s¸t - HS tiến hành theo các nội dung đã hớng dẫn. - GV ®i tíi c¸c nhãm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña HS, hç trî c¸c nhãm yÕu söa ch÷a sai sãt (nÕu cã). - HS chú ý quan sát đến đâu, ghi chép đến đó. Bíc 3: ViÕt thu ho¹ch - Hoàn thành bảng ý nghĩa đặc điểm các lá mang ở nội dung 1 - Chó thÝch c¸c h×nh 23.1B, 23.3B, C thay cho c¸c ch÷ sè. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (7’) 1. Tæng kÕt - Nhận xét tinh thần thái độ của các nhóm trong giờ học thực hành. - §¸nh gi¸ mÉu mæ cña c¸c nhãm. - GV căn cứ vào kĩ thuật mổ và kết quả bài thu hoạch để cho điểm các nhóm. - C¸c nhãm thu dän vÖ sinh..

(68) 2. Híng dÉn vÒ nhµ. - Su tầm tranh ảnh một số đại diện của giáp xác. - KÎ phiÕu häc tËp vµ b¶ng trang 81 SGK vµo vë.. Ngµy so¹n:15/11/2009 Ngµy d¹y: 17/11/2009 TiÕt 25 Bµi 24: §a d¹ng vµ vai trß cña líp gi¸p x¸c I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của các đại diện giáp x¸c thêng gÆp. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của giáp xác. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ.

(69) - Giáo dục thái độ đúng đắn bảo vệ các giáp xác có lợi. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 24 trong SGK (1-7) - PhiÕu häc tËp, b¶ng phô ghi néi dung phiÕu häc tËp: §Æc ®iÓm §¹i diÖn 1. Mät Èm 2. Sun 3. RËn níc 4. Ch©n kiÕn 5. Cua đồng 6. Cua nhÖn 7. T«m ë nhê III. ph¬ng ph¸p. KÝch thíc. C¬ quan chuyÓn. di Lèi sèng. §Æc kh¸c. ®iÓm. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc A/khởi động (3’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi Më bµi nh môc th«ng tin trong SGK. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Một số giáp xác khác(22’) *Mục tiêu: - HS trình bày đợc một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của loài gi¸p x¸c thêng gÆp. *§å dïng : - Tranh phãng to h×nh 24 trong SGK (1-7) - PhiÕu häc tËp, b¶ng phô ghi néi dung phiÕu häc tËp: *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt độg của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 24 tõ 1-7 I/Mét sè gi¸p x¸c kh¸c SGK, đọc thông báo dới hình, hoàn thành phiÕu häc tËp. HS quan sát hình, đọc chú thích SGK trang 79, 80 ghi nhí th«ng tin. - Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV gäi HS lªn b¶ng ®iÒn trªn b¶ng. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn c¸c néi dung, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. §Æc ®iÓm KÝch C¬ quan di Lèi sèng §¹i diÖn thíc chuyÓn 1. Mät Èm Nhá Ch©n ë c¹n 2. Sun Nhá Đôi râu lớn Cố định 3. RËn níc RÊt nhá Ch©n kiÕm Sèng tù do 4. Ch©n kiÕn. RÊt nhá Ch©n bß. 5. Cua đồng 6. Cua nhÖn 7. T«m ë nhê. Lín RÊt lín Lín. Ch©n bß Ch©n bß Ch©n bß. §Æc ®iÓm kh¸c Thë b»ng mang Sèng b¸m vµo vá tµu Mïa h¹ sinh toµn con c¸i Tù do, kÝ sinh KÝ sinh: phÇn phô tiªu gi¶m Hang hèc PhÇn bông tiªu gi¶m §¸y biÓn Ch©n dµi gièng nhÖn Èn vµo vµo vá èc PhÇn bông vá máng vµ mÒm.

(70) - Tõ b¶ng GV yªu cÇu HS th¶o luËn: - Trong các đại diện trên loài nào có ở địa phơng? Số lợng nhiều hay ít? - NhËn xÐt sù ®a d¹ng cña gi¸p x¸c?. KÕt luËn: - Gi¸p x¸c cã sè lîng loµi lín, sèng ë c¸c m«i trêng kh¸c nhau, cã lèi sèng phong phó.. - HS th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt. + Tuỳ địa phơng có các đại diện khác nhau. + §a d¹ng: Sè loµi lín Cã cÊu t¹o vµ lèi sèng rÊt kh¸c nhau Hoạt động 2: Vai trò thực tiễn(13’) Mục tiêu: - HS nêu đợc ý nghĩa thực tiễn của giáp xác.Kể đợc tên các đại diện có ở địa phơng. *§å dïng :B¶ng phô - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK vµ hoµn thµnh b¶ng 2. II/Vai trß thùc tiÔn - HS kÕt hîp SGK vµ hiÓu biÕt cña b¶n th©n, KÕt luËn: Vai trß cña gi¸p x¸c: lµm b¶ng trang 81. . - Lîi Ých: + Lµ nguån thøc ¨n cña c¸. GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ®iÒn. + Lµ nguån cung cÊp thùc phÈm - HS lªn lµm bµi tËp, líp bæ sung + Lµ nguån lîi xuÊt khÈu. - NÕu cha chÝnh x¸c GV bæ sung thªm: - T¸c h¹i: ? Líp gi¸p x¸c cã vai trß nh thÕ nµo? + Có hại cho giao thông đờng - GV có thể gợi ý bằng cách đặt các câu hỏi thuỷ nhá: + Cã h¹i cho nghÒ c¸ - Nêu vai trò của giáp xác với đời sống con + Truyền bệnh giun sán. ngêi? - Vai trß nghÒ nu«i t«m? . - Vai trß cña gi¸p x¸c nhá trong ao, hå, biÓn? Từ thông tin của bảng, HS nêu đợc vai trò cña gi¸p x¸c C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ (7’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Câu 1: Những động vật có đặc điểm nh thế nào đợc xếp vào lớp giáp xác? a. Mình có một lớp vỏ bằng kitin và đá vôi b. Phần lớn đều sống ở nớc và thở bằng mang c. Đầu có 2 đôi râu, chân có nhiều đốt khớp với nhau. d. §Î trøng, Êu trïng lét x¸c nhiÒu lÇn. Câu 2: Trong những động vật sau, con nào thuộc lớp giáp xác? - T«m s«ng - Mèi - C¸y - T«m só - KiÕn - Mät Èm - Cua biÓn - RËn níc - NhÖn 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ b¶ng 1, 2 bµi 25 SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con nhÖn. Ngµy so¹n:16/11/2009 Ngµy d¹y: 18/11/2009 Líp h×nh nhÖn.

(71) TiÕt 26 Bµi 25: NhÖn vµ sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện và một số tập tính của chóng. - Trình bày đợc sự đạng của hình nhện và rút ra ý nghĩa thực tiễn của chúng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - B¶o vÖ c¸c loµi h×nh nhÖn cã lîi trong tù nhiªn. II. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu: con nhÖn - Tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn vµ c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn c¸c bé phËn, chøc n¨ng tõng bé phËn. - Tranh một số đại diện hình nhện. - HS: KÎ s½n b¶ng 1,2 vµo vë. .III. ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc A/khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Tr×nh bµy vµi trß cña gi¸p x¸c? 3.Vµo bµi Mở bài: GV giới thiệu lớp hình nhện: là động vật có kìm, là chân khớp ở cạn đầu tiên với sự xuất hiện của phổi và ống khí, hoạt động chủ yếu về đêm. - Giới thiệu đại diện của lớp là con nhện. B/Các hoạt động Hoạt động 1 Tìm hiểu về nhện (18’) *Mục tiêu: - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài và Xác định đợc vị trÝ, chøc n¨ng tõng bé phËn cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn vµ mét sè tËp tÝnh cña chóng. *§å dïng :H25.1,h25.2;b¶ng phô Tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn vµ c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn c¸c bé phËn, chøc n¨ng tõng bé phËn. *C¸ch tiÕn hµnh : : Hoạt độg của GV và HS Néi dung - GV hớng dẫn HS quan sát mẫu con nhện, đối chiếu 1/ Đặc điểm cấu tạo víi h×nh 25.1 SGK. . - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái : . ?cơ thể nhện gồm mấy phần chính ?đó là những phÇn nµo ? mçi phÇn gåm nh÷ng bé phËn nµo ? - HS quan sát hình 25.1 trang 82, đọc chú thích, xác định các bộ phận trên mẫu con nhện - Yêu cầu nêu đợc: - C¬ thÓ gåm 2 phÇn: + Đầu ngực: đôi kìm, đôi chân xúc giác, 4 đôi chân bß. + Bông: khe thë, lç sinh dôc, nóm tuyÕn t¬. GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi, gäi HS lªn chó.

(72) thÝch c¸c phÇn ,c¸c bé phËn - 1 HS tr×nh bµy trªn tranh, c¶ líp bæ sung GV treo b¶ng phô (b¶ng 1 sgk) Gv yêu cầu HS thảo luận nhóm xác định chức năng tõng bé phËn b»ng c¸ch hoµn thµnh bµi tËp b¶ng 1 trang 82. HS th¶o luËn, lµm râ chøc n¨ng tõng bé phËn, ®iÒn vµo b¶ng1. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV treo bảng 1 đã kẻ sẵn, gọi HS lên bảng điền. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn. KÕt luËn: C¸c phÇn c¬ thÓ §Çu – ngùc. Bông. Tªn bé phËn quan s¸t - Đôi kìm có tuyến độc. - §«i ch©n xóc gi¸c phñ ®Çy l«ng - 4 đôi chân bò - §«i khe thë - 1 lç sinh dôc - C¸c nóm tuyÕn t¬. Vấn đề 1: Chăng lới - GV yêu cầu HS quan sát hình 25.2 SGK, đọc chú thÝch vµ s¾p xÕp qu¸ tr×nh ch¨ng líi theo thø tù đúng. - Các nhóm thảo luận, đánh số vào ô trống theo thứ tự đúng với tập tính chăng lới ở nhện. - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác bæ sung - GV chốt lại đáp án đúng: 4, 2, 1,3. - 1 HS nhắc lại thao tác chăng lới đúng. - Vấn đề 2: Bắt mồi - GV yêu cầu HS đọc thông tin về tập tính săn mồi của nhện và sắp xếp lại theo thứ tự đúng. HS nghiên cứu kĩ thông tin,thảo luận nhóm đánh thø tù vµo « trèng. Trªm phiÕu häc tËp g¾n lªn b¶ng GV cung cấp đáp án đúng: 4, 1, 2, 3. Thống kê số nhóm làm đúng - NhÖn ch¨ng t¬ vµo thêi gian nµo trong ngµy? - GV cã thÓ cung cÊp thªm th«ng tin: cã 2 lo¹i líi: + Hình phễu (thảm): chăng ở mặt đất + H×nh tÊm: Ch¨ng ë trªn kh«ng.. B¶ng chuÈn kiÕn thøc: Chøc n¨ng - B¾t måi vµ tù vÖ - C¶m gi¸c vÒ khøu gi¸c, xóc gi¸c - Di chuyÓn ch¨ng líi - H« hÊp - Sinh s¶n - Sinh ra t¬ nhÖn. 2. TËp tÝnh a, Ch¨ng líi -Ch¨ng d©y t¬ khung -Ch¨ng d©y t¬ phãng x¹ -Ch¨ng c¸c d©y t¬ khung -Chê måi * Hoạt động chủ yếu vào ban đêm. b,B¾t måi -NhÖn ngoÆm chÆt con måi ,chích nọc độc -TiÕt dÞch tiªu ho¸ vµo c¬ thÓ måi -Chãi chÆt måi råi treo vµo líi mét thêi gian -NhÖn hót dÞch láng ë con måi .. .Hoạt động 2: Sự đa dạng của lớp hình nhện(15’) Mục tiêu: Thông qua các đại diện HS thấy đợc sự đa dạng của lớp nhện và ý ssnghÜa thùc tiÔn cña chóng..

(73) §å dïng : h×nh 25.3, 4, 5 SGK C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt độg của GV và HS GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh vµ h×nh 25.3, 4, 5 SGK, nhận biết một số đại diện của hình nhÖn. HS quan sát đọc chú thích một số đại diện: + Bä c¹p + C¸i ghÎ + Ve bß… GV th«ng b¸o thªm mét sè h×nh nhÖn: nhÖn đỏ hại bông, ve, mò, bọ mạt, nhện lông, đuôi roi. - GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 2 trang 85. - C¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng. - Đại diện nhóm đọc kết quả, lớp bổ sung.. Néi dung II/ Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn 1.Một số đại diện + Bä c¹p + C¸i ghÎ + Ve bß… KÕt luËn - Líp h×nh nhÖn ®a d¹ng, cã tËp tÝnh phong phó. 2.ý nghÜa thùc tiÔn KÕt luËn: - §a sè cã lîi, mét sè g©y h¹i cho ngời, động vật và thực vật.. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn. - Tõ b¶ng 2, yªu cÇu HS nhËn xÐt: + Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn? + Nªu ý nghÜa thùc tiÔn cña h×nh nhÖn? - HS rót ra nhËn xÐt sù ®a d¹ng vÒ: + Sè lîng loµi + Lèi sèng + CÊu t¹o c¬ thÓ C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Đánh dấu X vào câu trả lời đúng Câu 1: Số đôi phần phụ của nhện là: a. 4 đôi b. 5 đôi c. 6 đôi C©u 2: §Ó thÝch nghi víi lèi s¨n måi, nhÖn cã c¸c tËp tÝnh: a. Ch¨ng líi b. B¾t måi c. C¶ a vµ b Câu 3: Bọ cạp, ve bò, nhện đỏ hại bông xếp vào lớp hình nhện vì? a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông b. Có 4 đôi chân bò c. C¶ a vµ b - GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn: + 1 HS lªn ®iÒn tªn c¸c bé phËn + 1 HS lên điền chức năng từng bộ phận bằng cách đích các tờ giấy rời. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con ch©u chÊu.. Ngµy so¹n:22/1/2009 Ngµy d¹y: 24/11/2009 Líp s©u bä.

(74) TiÕt 27 Bµi 26: Ch©u chÊu I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chấu chấu liên quan đến sù di chuyÓn. - Trình bày đợc các đặc điểm cấu toạ trong, các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản và ph¸t triÓn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu: con ch©u chÊu - M« h×nh ch©u chÊu - Tranh cÊu t¹o ngoµi, cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu. III. Ph¬ng ph¸p.. Trực quan,vấn đáp ,Hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khëi déng . (13’). 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò (12’) C©u 1: H·y x¾p xÕp tr×nh tù c¸c bíc b¾t måi cña nhÖn A. NhÖn hót dÞch lâng ë con måi B. Nhện ngoạn chặt mồi, chích nọc độc C. TiÕt tiªu ho¸ vµo co thÓ måi D. Trói chặt moòi rồi treo vào lới để một thời gian Câu 2: Xắp xếp lại trật tự các câu dới đây cho đúng trình tự Nhện chăng lới: A. Chê måi B. Ch¨ng t¬ phãng x¹ C. Ch¨ng bé khung líi D. Ch¨ng c¸c vßng t¬ Câu 3: Số đôi phần phụ của nhện là: a. 4 đôi b. 5 đôi c. 6 đôi câu 4: Bọ cạp, ve bò, nhện đỏ hại bông xếp vào lớp hình nhện vì? a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông b. Có 4 đôi chân bò c. C¶ a vµ b §¸p ¸n : C©u 1:BCDA C©u2:CBDAA C©u 3: C-6 C©u 4- c. C¶ a vµ b 3. Vµo bµi Mở bài: GV giới thiệu đặc điểm của lớp sâu bọ, giới hạn nghiên cứu của bài là con châu chấu đại diện cho lớp sâu bọ về cấu tạo và hoạt động sống. B/Các hoạt động. Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển(12’) *Môc tiªu: - Mô tả đợc cấu tạo ngoài của châu chấu. - Trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo liên quan đến sự di chuyển. *§å dïng :M« h×nh con Ch©u chÊu *C¸ch tiªn hµnh :.

(75) Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong I/: Cấu tạo ngoài và di chuyển SGk, quan s¸t h×nh 26.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ ch©u chÊu gåm mÊy phÇn? - M« t¶ mçi phÇn c¬ thÓ cña ch©u chÊu? - HS quan s¸t kÜ h×nh 26.1 SGK trang 86, nêu đợc; + C¬ thÓ gåm 3 phÇn: §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng Ngực: 3 đôi chân, 2 đôi cánh Bụng: Có các đôi lỗ thở - GV yªu cÇu HS quan s¸t con ch©u chÊu (hoÆc m« h×nh), nhËn biÕt c¸c bé phËn ë trªn mÉu (hoÆc m« h×nh).. KÕt luËn: - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: + §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng. + Ngực: 3 đôi chân, 2 đôi cánh + Bụng: Nhiều đốt, mỗi đốt có 1 đôi lỗ thở. - Di chuyÓn: Bß, nh¶y, bay. - Gäi HS m« t¶ c¸c bé phËn trªn mÉu (m« h×nh) - HS đối chiếu mẫu với hình 26.1, xác định vị trí các bộ phận trên mẫu. - 1 HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + So víi c¸c loµi s©u bä kh¸c kh¶ n¨ng di chuyÓn cña ch©u chÊu cã linh ho¹t h¬n kh«ng? T¹i sao? HS:Linh ho¹t h¬n v× chóng cã thÓ bß, nh¶y hoÆc bay. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV ®a thªm th«ng tin vÒ ch©u chÊu di c. . Hoạt động 2: Cấu tạo trong(7’) *Mục tiêu: HS nắm đợc sơ lợc cấu tạo trong của châu chấu. - Mô tả đợc cấu tạo trong của châu chấu. *§å dïng : M« h×nh con Ch©u chÊu *C¸ch tiªn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát hình 26.2, đọc thông II/ Cấu tạo trong : tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: *Hệ tiêu hoá :gồm - Ch©u chÊu cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? :Miệng ;Hầu ;Thực quản - KÓ tªn c¸c bé phËn cña hÖ tiªu ho¸? ;Dạ dày ;Ruộttịt;Ruột sau ;Manh tràng ; Hậu môn - HÖ tiªu ho¸ vµ hÖ bµi tiÕt cã quan hÖ víi nhau.

(76) nh thÕ nµo? *Hệ Hô hấp (SGK) - Vì sao hệ tuần hoàn ở sâu bọ lại đơn giản đi? *Hệ tuần hoàn (SGK) - HS tù thu nhËn th«ng tin, t×m c©u tr¶ lêi. *Hệ thần kinh (SGK) + Châu chấu có đủ 7 hệ cơ quan. + HÖ tiªu ho¸: miÖng, hÇu, diÒu, d¹ dµy, ruét tÞt, ruét sau, trùc trµng, hËu m«n. + Hệ tiêu hoá và bài tiết đều đổ chung vào ruột sau. + HÖ tuÇn hoµn kh«ng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn oxi, chØ vËn chuyÓn chÊt dinh dìng. - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 3: Dinh dỡng(5’) *Môc tiªu:HS *Đồ dùng : Học sinh trình bày đợc các đặc điểm dinh dỡng, của Châu nchấu dinh dìng *C¸ch tiªn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV cho HS quan s¸t h×nh 26.4 SGK III/Dinh dìng : råi giíi thiÖu c¬ quan miÖng. KÕt luËn: - Ch©u chÊu ¨n chåi vµ l¸ c©y. - Thøc ¨n cña ch©u chÊu lµ g×? - Thức ăn đợc tiêu hoá nh thế nào? - Thøc ¨n tËp trung ë diÒu, nghiÒn nhá - V× sao bông ch©u chÊu lu«n phËp ë d¹ dµy, tiªu ho¸ nhê enzim do ruét phång? tÞt tiÕt ra. - HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi. - Hô hấp qua lỗ thở ở mặt bụng. - 1 vµi HS tr¶ lêi c©u hái, c¶ líp nhËn xÐt, bæ sung. Hoạt động 4: Sinh sản và phát triển(5’) *Mục tiêu: HS nắm đợc Đặc điểm sinh sản và phát triển cña ch©u chÊu. *§å dïng :H26.5 *C¸ch tiªn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - HS đọc thông tin ở SGK trang 87 và SGk vµ tr¶ lêi c©u hái: t×m c©u tr¶ lêi. - Nêu đặc điểm sinh sản của châu + Châu chấu đẻ trứng dới đất. chÊu? + Châu chấu phải lột xác để lớn lên vì - V× sao ch©u chÊu non ph¶i lét x¸c vá c¬ thÓ lµ vá kitin. nhiÒu lÇn? *KL- Ch©u chÊu ph©n tÝnh. - Đẻ trứng thành ổ ở dới đất - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (3’) 1,Tæng kÕt Những đặc điểm nào giúp nhận dạng châu chấu trong các đặc điểm sau: a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông. b. C¬ thÓ cã 3 phÇn ®Çu, ngùc vµ bông c. Cã vá kitin bao bäc c¬ thÓ d. Đầu có 1 đôi râu.

(77) e. Ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh g. Con non ph¸t triÓn qua nhiÒu lÇn lét x¸c. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tầm tranh ảnh về các đại diện sâu bọ. - KÎ b¶ng trang 91 vµo vë.. Ngµy so¹n:23/11/2009 Ngµy d¹y: 25/11/2009 Tiết 28 Bài 27: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp sâu bọ I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Thông qua các đại diện Trỡnh bày đợc sự đa dạng của lớp sâu bọ. - Rỳt ra đợc đặc điểm chung của lớp sâu bọ. - Trình bày đợc vai trò thực tiễn của sâu bọ. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - BiÕt c¸ch b¶o vÖ c¸c loµi s©u bä cã Ých vµ tiªu diÖt s©u bä cã h¹i. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh một số đại diện của lớp sâu bọ;Bảng phụ - HS kÎ s½n b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p.. Trực quan,vấn đáp ,Hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khëi déng . (2’). 1. ổn định tổ chức 2.. Vµo bµi Më bµi: GV giíi thiÖu nh th«ng tin SGK. Hoạt động 1: Một số đại diện sâu bọ(20’) Mục tiêu: HS trình bày đợc đặc điểm một số sâu bọ thờng gặp. Qua các đại diện thấy đợc sự đa dạng của lớp sâu bọ. Đồ dùng : - Tranh một số đại diện của lớp sâu C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®nég cña GV vµ HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát từ hình 27.1 đến . 27.7 SGK, đọc thông tin dới hình và trả lời I/Một số đại diện sâu bọ khác.

(78) c©u hái: - ở hình 27 có những đại diện nào? - Em hãy cho biết thêm những đặc điểm của mỗi đại diện mà em biết? - HS làm việc độc lập với SGK. + Kể tên 7 đại diện. + Bổ sung thêm thông tin về các đại diện. VD: + Bọ ngựa: ăn sâu bọ, có khả năng biến đổi mµu s¾c theo m«i trêng. + Ve sầu: đẻ trứng trên thân cây, ấu trùng ở đất, ve đực kêu vào mùa hạ. + Ruồi, muỗi là động vật trung gian truyền nhiÒu bÖnh… - GV điều khiển HS trao đổi cả lớp. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 91 SGK. - HS bằng hiểu biết của mình để lựa chọn các đại diện điền vào bảng 1. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung đại diện - GV chốt lại đáp án. - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng cña líp s©u bä. - HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng vÒ sè lîng loµi, cÊu t¹o c¬ thÓ, m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh.. (sgk). KÕt luËn: - S©u bä rÊt ®a d¹ng: + Chóng cã sè lîng loµi lín. + M«i trêng sèng ®a d¹ng. + Cã lèi sèng vµ tËp tÝnh phong phó thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng.. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của sâu bọ(9’) *Cách tiến hành : - Rỳt ra đợc đặc điểm chung của lớp sâu bọ. *Môc tiªu: Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong II/Đặc điểm chung và vai trò thực SGK, thảo luận, chọn các đặc điểm tiễn chung næi bËt cña líp s©u bä. 1.§Æc ®iÓm chung - Một số HS đọc to thông tin trong SG Kết luận: K trang 91, lớp theo dõi các đặc điểm - Cơ thể gồm 3 phần: đầu, ngực, bụng. dù kiÕn. - Phần đầu có 1 đôi râu, ngực có 3 đôi - Thảo luận trong nhóm, lựa chọn các chân và 2 đôi cánh. đặc điểm chung. - H« hÊp b»ng èng khÝ. - §¹i diÖn nhãm ph¸t triÓn, líp bæ - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. sung - GV chốt lại đặc điểm chung. Hoạt động 3: Vai trò thực tiễn của sâu bọ(8’) *Mục tiêu: - Trình bày đợc vai trò thực tiễn của sâu bọ. *§å dïng : - HS kÎ s½n b¶ng 2 vµo vë.GV b¶ng phô *C¸ch tiÕn hµnh :.

(79) Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin và làm bài tập điền .2.Vai trò thực tiễn b¶ng 2 trang 92 SGK. - Bằng kiến thức và hiểu biết của mình để điền tên Kết luận: Vai trß cña s©u bä: sâu bọ và đánh dấu vào ô trống vai trò thực tiễn ở Ých lîi: b¶ng 2. + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Lµm thùc phÈm - GV kÎ nhanh b¶ng 2, gäi HS lªn ®iÒn. + Thô phÊn cho c©y trång - 1 HS lªn ®iÒn trªn b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ sung. + Làm thức ăn cho động vật - Ngoµi 7 vai trß trªn, líp s©u bä cßn cã nh÷ng kh¸c. + DiÖt c¸c s©u bä cã h¹i vai trß g×? + Lµm s¹ch m«i trêng - HS tr¶ lêi. - T¸c h¹i: - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc + Là động vật trung gian - HS cã thÓ nªu thªm: truyÒn bÖnh VD: + G©y h¹i cho c©y trång + Lµm s¹ch m«i trêng: bä hung + Lµm h¹i cho s¶n xuÊt n«ng + Lµm h¹i c¸c c©y n«ng nghiÖp. nghiÖp. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. Hãy cho biết 1 số loài sâu bọ có tập tính phong phú ở địa phơng? 2. Nêu đặc điểm phân biệt lớp sâu bọ với lớp khác trong ngành chân khớp? 3. Nªu biÖn ph¸p chèng s©u bä cã h¹i nhng an toµn cho m«i trêng? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n tËp ngµnh ch©n khíp. - T×m hiÓu tËp tÝnh cña s©u bä Ngµy so¹n:29/11/2009 Ngµy d¹y: 01/12/1009 TiÕt 29 Bµi 28: Thùc hµnh Xem b¨ng h×nh vÒ tËp tÝnh cña s©u bä I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Th«ng qua b¨ng h×nh häc sinh quan s¸t, ph¸t hiÖn mét sè tËp tÝnh cña s©u bä thÓ hiÖn trong t×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n, trong sinh s¶n vµ trong quan hÖ gi÷a chóng víi con måi hoÆc kÎ thï. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. - Häc sinh «n l¹i kiÕn thøc ngµnh ch©n khíp..

(80) - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: Tên động Môi C¸c tËp tÝnh TÊn Dù tr÷ Céng Sèng thµnh vËt quan trêng Tù vÖ c«ng thøc ¨n sinh x· héi sát đợc sèng 1 2 III.Ph¬ng ph¸p A/Khởi động (3;) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi B/Các hoạt động Hoạt động 1: Giới thiệu.(2’) - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: + Theo dâi néi dung h×nh. + Ghi chÐp c¸c diÔn biÕn cña tËp tÝnh s©u bä + Có thái độ nghêm túc trong giờ học. - Gi¸o viªn ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh.. Ch¨m sãc thÕ hÖ sau. Hoạt động 2: Học sinh xem băng hình(17’) Môc tiªu : - Th«ng qua b¨ng h×nh häc sinh quan s¸t, ph¸t hiÖn mét sè tËp tÝnh cña s©u bä §å dïng :B¨ng h×nh ,§Çu quay ,TIVI C¸ch tiÕn hµnh : - Gi¸o viªn cho HS xem b¨ng lÇn thø nhÊt toµn bé ®o¹n b¨ng h×nh. - Gi¸o viªn cho HS xem l¹i ®o¹n b¨ng h×nh víi yªu cÇu ghi chÐp c¸c tËp tÝnh cña s©u bä. + T×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n. + Sinh s¶n + TÝnh thÝch nghi vµ tån t¹i cña s©u bä. - Học sinh theo dõi băng hình, quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. - Với những đoạn khó hiểu HS có thể trao đổi trong nhóm hoặc yêu cầu GV chiÕu l¹i. Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình(18’) Môc tiªu HS th¶o luËn rót ra nhËn xÐt chung C¸ch tiÕn hµnh : - Giáo viên dành thời gian để các nhóm thảo luận, hoàn thành phiếu học tập của nhãm. - Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Kể tên những sâu bọ quan sát đợc. + Kể tên các loại thức ăn và cách kiếm ăn đặc trng của từng loài. + Nªu c¸c c¸ch tù vÖ, tÊn c«ng cña s©u bä. + KÓ c¸c tËp tÝnh trong sinh s¶n cña s©u bä. + Ngoµi nh÷ng tËp tÝnh cã ë phiÕu häc tËp em cßn ph¸t hiÖn thªm nh÷ng tËp tÝnh nµo kh¸c ë s©u bä. - HS dựa vào nội dung phiếu học tập, trao đổi nhóm, tìm câu trả lời. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dõi, sửa chữa. C/Tæng kÕt, Híng dÉn häc bµi ë nhµ(5’) 1.Tæng kÕt - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của HS..

(81) - Dựa vào phiếu họctập, GV đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ¤n l¹i toµn bé ngµnh ch©n khíp. - KÎ b¶ng trang 96, 97 vµo vë.. Ngµy so¹n:30/11/2009 Ngµy d¹y: 2/12/2009 TiÕt 30 Bµi 29: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh ch©n khíp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm chung của ngành chân khớp. - Giải thích đợc sự đa dạng của ngành chân khớp. - Rút ra đợc vai trò thực tiễn của chân khớp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Có ý thức bảo vệ các loài động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to c¸c h×nh trong bµi. III. Ph¬ng ph¸p. Vấn đáp ,hợp tác nhóm ,trực quan IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động(2’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2Vµo bµi Më bµi: GV giíi thiÖu nh th«ng tin SGK. Hoạt động 1: Đặc điểm chung(12’) Mục tiêu: Thông qua hình vẽ và đặc điểm của các đậi diện ngành chân khớp, HS rút ra đợc đặc điểm chung của ngành. §å dïng : Sgk,H29.1-6 C¸ch tiÕn hµnh H§ cña GV vµ HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 29 tõ 1 1. §Æc ®iÓm chung đến 6 SGK, đọc kĩ các đặc điểm dới hình và lựa chọn đặc điểm chung của ngµnh ch©n khíp. - HS làm việc độc lập với SGK. - Thảo luận trong nhóm và đánh dấu Kết luận: §Æc ®iÓm chung: vào ô trống những đặc điểm lựa chọn. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm - Cã vá kitin che chë bªn ngoµi vµ lµm.

(82) kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. chç b¸m cho c¬. - GV chốt lại bằng đáp án đúng đó là - Phần phụ phân đốt, các đốt khớp động các đặc điểm 1, 3, 4. víi nhau. - Sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng g¾n liÒn víi sù lét x¸c.. Hoạt động 2: Sự đa dạng ở chân khớp(16’) Mục tiêu : - Giải thích đợc sự đa dạng của ngành chân khớp. §å dïng :B¶ng 1, 2 C¸ch tiÕn hµnh H§ cña GV vµ HS Néi dung - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 96 2.Sù ®a d¹ng ë ch©n khíp SGK. - GV kÎ b¶ng, gäi HS lªn lµm (nªn gäi nhiÒu HS a. §a d¹ng vÒ cÊu t¹o vµ m«i trêng sèng để hoàn thành bảng). - HS vận dụng kiến thức trong ngành để đánh dÊu vµ ®iÒn vµo b¶ng 1 - 3HS lªn hoµn thµnh b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng chuÈn kiÕn thøc.. M«i trêng sèng Tên đại diện Níc 1- Gi¸p x¸c (t«m s«ng) 2- H×nh nhÖn (nhÖn) 3- S©u bä (ch©u chÊu). N¬i Èm. C¸c phÇn c¬ thÓ. C¹n. X. 2 X. R©u Sè lîng 2 đôi. 2 X. 3. Sè đôi ch©n ngùc. Kh«ng cã 5 X. 1 đôi. 4 3. C¸nh Kh«ng Cã cã X X X. - GV cho HS th¶o luËn vµ hoµn thµnh b. §a d¹ng vÒ tËp tÝnh b¶ng 2 trang 97 SGK. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ®iÒn bµi tËp. KÕt luËn: - HS tiÕp tôc hoµn thµnh b¶ng 2. Lu ý 1 - Nhê sù thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng vµ m«i trêng kh¸c nhau mµ số đại diện có thể có nhiều tập tính. - 1 vµi HS hoµn thµnh b¶ng, c¸c HS kh¸c ch©n khíp rÊt ®a d¹ng vÒ cÊu t¹o, m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh. nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt lại kiến thức đúng. + V× sao ch©n khíp ®a d¹ng vÒ tËp tÝnh? Hoạt động 3: Vai trò thực tiễn(10’) Mục tiêu : Rút ra đợc vai trò thực tiễn của chân khớp §å dïng :B¶ng 3 C¸ch tiÕn hµnh: H§ cña GV vµ HS Néi dung - GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã 3. Vai trò thực tiễn học, liên hệ thực tế để hoàn thành b¶ng 3 trang 97 SGK. KÕt luËn:.

(83) - HS dùa vµo kiÕn thøc cña ngµnh vµ Vai trß cña s©u bä: hiÓu biÕt cña b¶n th©n, lùa chän - Ých lîi: những đại diện có ở địa phơng điền + Cung cÊp thùc phÈm cho con vµo b¶ng 3. ngêi. - 1 vµi HS b¸o c¸o kÕt qu¶. + Là thức ăn của động vật khác. + Lµm thuèc ch÷a bÖnh - GV cho HS kể thêm các đại diện có + Thụ phấn cho hoa ở địa phơng mình. + Lµm s¹ch m«i trêng. - GV tiÕp tôc cho HS th¶o luËn. - T¸c h¹i: - Nêu vai trò của chân khớp đối với tự + Làm hại cây trồng nhiên và đời sống? + Lµm h¹i cho n«ng nghiÖp - HS thảo luận trong nhóm, nêu đợc + Hại đồ gỗ, tàu thuyền… lîi Ých vµ t¸c h¹i cña ch©n khíp.+ Lµ vËt trung gian truyÒn bÖnh. GV chèt l¹i kiÕn thøc. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (5’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. §Æc ®iÓm nµo gióp ch©n khíp ph©n bè réng r·i? 2. Đặc điểm đặc trng để nhận biết chân khớp? 3. Líp nµo trong ngµnh ch©n khíp cã gi¸ trÞ thùc phÈm lín nhÊt? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn tập toàn bộ động vật không xơng sống. - §äc tríc bµi 31. - ChuÈn bÞ 1 con c¸ chÐp.. Ngµy so¹n :06/ 12/2009 Ngµy gi¶ng : 08/12/2009 :Bµi tËp : I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: HS trình bày đợc kiến thức cơ bản về Các ngành động vật đã học HS vận dụng đợc kiến thức vào giải bài tập 2. KÜ n¨ng RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp 3. Thái độ: TÝch cùc häc tËp.

(84) II. §å dïng d¹y vµ häc. PhiÕu häc tËp III. Ph¬ng ph¸p. Vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (3’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi B/Các hoạt động Hoạt động 1:Ôn tập kiến thức (13’) Mục tiêu :HS trình bày đợc kiến thức cơ bản đã học C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung GV Yªu cÇu c¸c nhãm tr¶ lêi c©u hái I/KiÕn thøc cÇn nhí (đã chuẩn bị ở nhà ) Nhãm 1 : HS đại diện nhóm trình bày Hoạt động 2 Giải bài tập(26’) Mục tiêu :HS vận dụng đợc kiến thức giải bài tập §å dïng: PhiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh: Hoạt động của GV và HS Néi dung C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (3’) 1.Tæng kÕt Gv nhËn xÐt giê häc ,chèt kiÕn thøc c¬ b¶n 2.Híng dÉn häc bµi HS: ChuÈn bÞ 4 mÉu nh h×nh 26.4 SGK theo nhãm, «n l¹i kiÕn thøc cña bµi biÕn d¹ng cña th©n rÔ, kÎ b¶ng SGK trang 88 vµo vë.. Ngµy so¹n:06/12/2009 Ngµy d¹y: 08/12/2009 Chơng VI – Ngành động vật có xơng sống C¸c líp c¸ TiÕt 31 Bµi 31: C¸ chÐp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc các đặc điểm đời sống cá chép. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống ở nớc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ.

(85) - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng say mª yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh cÊu t¹o ngoµi cña c¸ chÐp. Mét con c¸ chÐp th¶ trong b×nh thuû tinh. B¶ng phô (giÊy Ao) ghi néi dung b¶ng 1 vµ c¸c m¶nh giÊy ghi nh÷ng c©u lùa chän ph¶i ®iÒn. - HS: theo nhãm: 1 con c¸ chÐp th¶ trong b×nh thuû tinh + rong III. Ph¬ng ph¸p. Vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (3’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ch©n khíp? 3. Bµi míi Mở bài: GV giới thiệu chung về ngành động vật có xơng sống. Giới thiệu vị trí của các lớp cá và giới hạn nội dung bài nghiên cứu 1 đại diện của các lớp đó là cá chép. B/Các hoạt động Hoạt động 1: Đời sống cá chép(10’) Mục tiêu: - HS hiểu đợc đặc điểm môi trờng sống và đời sống của cá chép. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của cá chép. *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dông - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo I/Đời sống luËn c¸c c©u hái sau: - C¸ chÐp sèng ë ®©u? thøc ¨n cña - M«i trêng sèng: níc ngät - §êi sèng: chóng lµ g×? - Tại sao nói cá chép là động vật biến + Ưa vực nớc lặng nhiÖt? + ¡n t¹p - HS tự thu nhận thông tin SGk trang + Là động vật biến nhiệt 102, th¶o luËn t×m c©u tr¶ lêi. - Sinh s¶n: - GV cho HS tiếp tục thảo luận và trả + Thụ tinh ngoài, đẻ trứng lêi: + Trøng thô tinh ph¸t triÓn thµnh - §Æc ®iÓm sinh s¶n cña c¸ chÐp? ph«i. - Vì sao số lợng trứng trong mỗi lứa đẻ cña c¸ chÐp lªn tíi hµng v¹n? - Sè lîng trøng nhiÒu nh vËy cã ý nghÜa g×? - Yêu cầu HS rút ra kết luận về đời sèng cña c¸ chÐp. 1 vµi HS ph¸t biÓu, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài(26’) *Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ở nớc. *§å dïng :Tranh cÊu t¹o ngoµi cña c¸ chÐp. M« h×nh c¸ chÐp Mét con c¸ chÐp th¶ trong b×nh thuû tinh. B¶ng phô (giÊy Ao) ghi néi dung b¶ng 1 vµ c¸c m¶nh giÊy ghi nh÷ng c©u lùa chän ph¶i ®iÒn. *C¸ch tiÕn hµnh.

(86) Hoạt động của GV và HS Néi dông - Vấn đề 1: Quan sát cấu tạo ngoài II/CÊu t¹o ngoµi - GV yêu cầu HS quan sát mẫu cá chép sống đối 1.Cấu tạo ngoài chiÕu víi h×nh 31.1 trang 103 SGK vµ nhËn biÕtc (B¶ng sgk) ¸c bé phËn trªn c¬ thÓ cña c¸ chÐp. - HS bằng cách đối chiếu giữa mẫu vật và hình vÏ, ghi nhí c¸c bé phËn cÊu t¹o ngoµi. - GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi, gäi HS tr×nh bµy. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸c bé phËn cÊu t¹o ngoµi trª tranh. - GV giải thích: tên gọi các loại vây liên quan đến vÞ trÝ cña v©y. - Vấn đề 2: Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo thích nghi với đời sống - GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸ chÐp ®ang b¬i trong nớc, đọc kĩ bảng 1 và thông tin đề xuất, chọn câu tr¶ lêi. HS lµm viÖc c¸ nh©n víi b¶ng 1 SGK trang 103. Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án. 2.Chøc n¨ng cña v©y c¸ - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng ®iÒn.- Vai trß cña tõng lo¹i v©y §¹i diÖn nhãm ®iÒn b¶ng phô, c¸c nhãm kh¸c c¸ nhËn xÐt, bæ sung. - V©y ngùc, v©y bông: gi÷ - GV nêu đáp án đúng: 1B, 2C, 3E, 4A, 5G. th¨ng b»ng, rÏ ph¶i, rÏ tr¸i, - 1 HS trình bày lại đặc điểm cấu tạo ngoài của cá lên, xuống. chép thích nghi với đời sống bơi lội. - V©y lng, v©y hËu m«n: - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: gi÷ th¨ng b»ng theo chiÒu - V©y c¸ cã chøc n¨ng g×? däc. - Nªu vai trß cña tõng lo¹i v©y c¸? - Khóc ®u«i mang v©y HS đọc thông tin SGK trang 103 và trả lời câu đuôi: giữ chức năng chính hái: trong sù di chuyÓn cña c¸. - V©y c¸ nh b¬i chÌo, gióp c¸ di chuyÓn trong níc. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. Trình bày trên tranh: đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sèng ë níc? 2. Cho HS lµm bµi tËp sau:H·y chän nh÷ng môc t¬ng øng cña cét A víi cét B trong b¶ng sau ®©y: Cét A Cét B §¸p ¸n 1- V©y ngùc, v©y bông a- Gióp c¸ di chuyÓn vÒ phÝa tríc 2- V©y lng, v©y hËu m«n b- Gi÷ th¨ng b»ng, rÏ ph¶i, rÏ tr¸i, lªn, 3- Khóc ®u«i mang v©y ®u«i xuèng. c- Gi÷ th¨ng b»ng theo chiÒu däc. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ thùc hµnh: theo nhãm + 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc)+ Kh¨n lau, xµ phßng..

(87) Ngµy so¹n:14/12/2009 Ngµy d¹y: 16/12/2009 TiÕt 34. Bµi 34: Thùc hµnh mæ c¸. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS xác định đợc vị trí và nêu rõ vai trò một số cơ quan của cá trên mẫu mổ. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng mổ động vật có xơng sống. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy mÉu mæ. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, cÈn thËn, chÝnh x¸c. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: MÉu c¸ chÐp Bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim. Tranh phãng to h×nh 32.1 vµ 32.3 SGK. M« h×nh n·o c¸ hoÆc mÉu n·o mæ s½n. - HS: + 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc) + Kh¨n lau, xµ phßng. IIII. Ph¬ng ph¸p. Thùc hµnh ,hîp t¸c nhãm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (3’) 1. ổn định tổ chức 2. Vµo bµi B/Các hoạt động Hoạt động 1: Tổ chức thực hành - GV ph©n chia nhãm thùc hµnh - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. - Nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh (nh SGK). Hoạt động 2: Tiến trình thực hành (4 bớc) Bíc 1: GV híng dÉn quan s¸t vµ thùc hiÖn viÕt têng tr×nh a. C¸ch mæ: - GV trình bày kĩ thuật giải phẫu (nh SGK trang 106) chú ý vị trí đờng cắt để nh×n râ néi quan cña c¸). - BiÓu diÔn thao t¸c mæ (dùa vµo h×nh 32.1 SGK). - Sau khi mæ cho HS quan s¸t vÞ trÝ tù nhiªn cña c¸c néi quan cha gì. b. Quan s¸t cÊu t¹o trong trªn mÉu mæ - Hớng dẫn HS xác định vị trí các nội quan - Gỡ nội quan để quan sát rõ các cơ quan (nh SGK). - Quan sát mẫu bộ não cá và nhận xét màu sắc và các đặc điểm khác. c. Híng dÉn viÕt t¬ng tr×nh - Híng dÉn HS c¸ch ®iÒn vµo b¶ng c¸c néi quan cña c¸ + Trao đổi nhóm nhận xét vị trí, vai trò các cơ quan + §iÒn ngay vµo b¶ng kÕt qu¶ quan s¸t cña mçi c¬ quan + Kết quả bảng 1 đó là bản tờng trình bài thực hành. Bíc 2: Thùc hµnh cña häc sinh - HS thùc hµnh theo nhãm 4-6 ngêi.

(88) - Mçi nhãm cö ra: + Nhãm trëng: ®iÒu hµnh chung + Th kÝ: ghi chÐp kÕt qu¶ quan s¸t. - C¸c nhãm thùc hµnh theo híng dÉn cña GV: + Mổ cá: lu ý nâng mũi kéo để tránh cắt phải các cơ quan bên trong + Quan sát cấu tạo trong: quan sát đến đâu ghi chép đến đó. - Sau khi quan sát các nhóm trao đổi, nêu nhận xét vị trí và vai trò của từng cơ quan, ®iÒn b¶ng SGK trang 107. Bíc 3: KiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS: - GV quan sát việc thực hiện những sai sót của HS khi xác định tên và vai trò của tõng c¬ quan. - GV thông báo đáp án chuẩn, các nhóm đối chiếu, sửa chữa sai sót. B¶ng 1: C¸c c¬ quan bªn trong cña c¸ Tªn c¬ quan NhËn xÐt vÞ trÝ vµ vai trß N»m díi x¬ng n¾p mang trong phÇn ®Çu gåm c¸c l¸ mang - Mang (hÖ h« hÊp) gần các xơng cung mang – có vai trò trao đổi khí. Nằm phía trớc khoang thân ứng với vây ngực, co bóp để - Tim (hÖ tuÇn hoµn) đẩy máu vào động mạch – giúp cho sự tuần hoàn máu. - HÖ tiªu ho¸ (thùc Ph©n ho¸ râ rÖt thµnh thùc qu¶n, d¹y dµy, ruét, cã gan tiÕt qu¶n, d¹ dµy, ruét, mËt gióp cho sù tiªu ho¸ thøc ¨n. gan) Trong khoang th©n, s¸t cét sèng, gióp c¸ ch×m næi dÔ - Bãng h¬i dµng trong níc. Hai d¶i, s¸t cét sèng. Läc tõ m¸u c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt - ThËn (hÖ bµi tiÕt) để thải ra ngoài. - Tuyến sinh dục (hệ Trong khoang thân, ở cá đực là 2 dải tinh hoàn, ở cá cái là sinh s¶n) 2 buång trøng ph¸t triÓn trong mïa sinh s¶n. N·o n»m trong hép sä, ngoµi ra cßn tuû sèng n»m trong - N·o (hÖ thÇn kinh) các cung đốt sống, điều khiển, điều hoà hoạt động của cá. Bíc 4: Tæng kÕt - GV nhận xét từng mẫu mổ: mổ đúng, nội quan gỡ không bị nát, trình bày đẹp. - Nªu sai sãt cña tõng nhãm cô thÓ. - Nhận xét tinh thần, thái độ học tập của các nhóm. - Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh. - KÕt qu¶ b¶ng ph¶i ®iÒn sÏ lµ kÕt qu¶ têng tr×nh - GV đánh giá điểm cho 1 số nhóm. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi 1.Tæng kÕt - GV đánh giá việc học của HS - Cho HS trình bày các nội dung đã quan sát đợc - Cho ®iÓm 1-2 nhãm cã kÕt qu¶ tèt. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ bµi cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp..

(89) Ngµy so¹n:07/12/2009 Ngµy d¹y: 09/12/2009 TiÕt 32. Bµi 32: CÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS xác định đợc vị trí, trình bày đợc cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép. - Giải thích đợc những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi với đời sống ở nớc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng say mª yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. - M« h×nh n·o c¸ - Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp IV.Tæ chøc giê häc A/khởi động. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Vµo bµi Mở bài: Kể tên các hệ cơ quan của cá chép mà em đã quan sát đợc trong bµi thùc hµnh? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Các cơ quan dinh dỡng.

(90) *Mục tiêu: - HS nắm đợc cấu tạo và hoạt động của bốn cơ quan dinh dỡng: tuần hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸ vµ bµi tiÕt. *§å dïng :m« h×nh c¸ chÐp ,tranh cÊu t¹o c¸ chÐp *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dông - GV yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t tranh, I/C¸c c¬ quan dinh dìng kết hợp với kết quả quan sát đợc trên 1,Hệ tiêu hoá mÉu mæ(m« h×nh ) , hoµn thµnh bµi tËp sau: C¸c bé phËn cña Chøc n¨ng èng tiªu hãa C¸c bé phËn cña Chøc n¨ng èng tiªu hãa 1- thùc qu¶n 1 2 3 4 C¸c nhãm th¶o luËn vµ hoµn thµnh bµi tËp - §¹i diÖn nhãm hoµn thµnh trªn b¶ng phô cña GV, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cung cÊp thªm th«ng tin vÒ tuyÕn tiªu ho¸. - Hoạt động tiêu hoá thức ăn diễn ra nh thÕ nµo? - Nªu chøc n¨ng cña hÖ tiªu ho¸? - HS nêu đợc: + Thức ăn đợc nghiền nát nhờ răng hµm, díi t¸c dông cña enzim tiªu ho¸. Thức ăn biến đổi thành chất dinh dỡng ngấm qua thành ruột vào máu. + Các chất cặn bã đợc thải ra ngoài qua hËu m«n. + Chức năng: biến đổi thức ăn thành chÊt dinh dìng, th¶i cÆn b·. - Yªu cÇu HS rót ra vai trß cña bãng h¬i. - GV cho HS th¶o luËn: - C¸ h« hÊp b»ng g×? - H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng: c¸ cã cö động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang ? - V× sao trong bÓ nu«i c¸ ngêi thêng th¶ rong hoÆc c©y thuû sinh? - HS dùa vµo hiÓu biÕt cña m×nh vµ tr¶ lêi. - GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuÇn hoµn, th¶o luËn: - HÖ tuÇn hoµn gåm nh÷ng c¬ quan. 2, d¹ dµy, 3,ruét 4gan. 2.TuÇn hoµn vµ h« hÊp. KÕt luËn: TuÇn hoµn: - Tim 2 ng¨n: 1 t©m nhÜ vµ 1 t©m thÊt. - 1 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ là máu đỏ tơi. - Hoạt động nh trong SGK..

(91) nµo? - HS quan sát tranh, đọc kĩ chú thích và xác định các bộ phận của hệ tuần hoàn. Chú ý vị trí của tim và đờng đi của m¸u. + Hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn vµo chç trèng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc chuÈn. Từ cần điền: 1- tâm nhĩ; 2- tâm thất; 3động mạch chủ bụng; 4- các động mạch mang; 5- động mạch chủ lng; 6mao mạch ở các cơ quan; 7- tĩnh mạch; 8- t©m nhÜ c. HÖ bµi tiÕt - HÖ bµi tiÕt n»m ë ®©u? cã chøc n¨ng KÕt luËn: - Hai dải thận màu đỏ, nằm sát sống lgì? - HS nhớ lại kiến thức bài thực hành và ng có tác dụng lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài. tr¶ lêi. Môc tiªu:. Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan của cá - HS nắm đợc cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh. - Nắm đợc thành phần cấu tạo bộ não cá chép. - Biết đợc vai trò các giác quan của cá.. Hoạt động của GV và HS - Yªu cÇu HS quan s¸t H 33.2; 33.3 SGK vµ m« h×nh n·o, tr¶ lêi c©u hái: - HÖ thÇn kinh cña c¸ gåm nh÷ng bé phËn nµo? - Bé n·o c¸ chia lµm mÊy phÇn? Mçi phÇn cã chøc n¨ng nh thÕ nµo? - Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy cÊu t¹o n·o c¸ trªn m« h×nh.. Néi dông - HÖ thÇn kinh: + Trung ¬ng thÇn kinh: n·o, tuû sèng + D©y thÇn kinh: ®i tõ trung ¬ng thÇn kinh đến các cơ quan. - CÊu t¹o n·o c¸: 5 phÇn + N·o tríc: kÐm ph¸t triÓn + N·o trung gian + N·o gi÷a: lín, trung khu thÞ gi¸c + TiÓu n·o: ph¸t triÓn phèi hîp ho¹t động các cử động phức tạp. + Hành tuỷ: điều khiển hoạt động nội quan. - Nªu vai trß cña c¸c gi¸c quan? - Gi¸c quan: + M¾t: kh«ng cã mÝ nªn chØ nh×n gÇn. - Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn + Mũi: đánh hơi, tìm mồi. c¸? + Cơ quan đờng bên: nhận biết áp lực tốc độ dòng nớc, vật cản. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống ở nớc? 2. Lµm bµi tËp sè 3 + Gi¶i thÝch hiÖn tîng ë thÝ nghiÖm h×nh 33.4 trang 109 SGK + §Æt tªn cho c¸c thÝ nghiÖm. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK..

(92) - Vẽ sơ đồ cấu tạo cá chép. - Su tÇm tranh, ¶nh vÒ c¸c loµi c¸.. Ngµy so¹n:17/12/2009 Ngµy d¹y: 19/12/2009 TiÕt 35. Bµi 30: ¤N tËp k× I. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Củng cố lại kiến thức của HS trong phần động vật không xơng sống về: - Tính đa dạng của động vật không xơng sống. - Sự thích nghi của động vật không xơng sống với môi trờng. - Các đặc điểm cấu tạo, lối sống của các đại diện đặc trng cho ngành. - ý nghĩa thực tiễn của ĐVKXS trong tự nhiên và trong đời sống. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng say mª yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1 vµ 2. III. Ph¬ng ph¸p. Vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức.

(93) 2.Vµo bµi Hoạt động 1: Tính đa dạng của động vật không xơng sống(14’) Mục tiêu :HS xác định đợc tên các nghành và các đại diện dựa vào đặc điểm từ đó trình bày đợc Tính đa dạng của động vật không xơng sống. §å dïng : PhiÕu häc tËp ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc đặc điểm của các đại - I/Tính đa dạng của động vật diện, đối chiếu với hình vẽ ở bảng 1 trang 99 không xơng sống SGK vµ lµm bµi tËp: KÕt luËn: + Ghi tªn ngµnh vµo chç trèng - §éng vËt kh«ng x¬ng sèng ®a + Ghi tên đại diện vào chỗ trống dới hình. d¹ng vÒ cÊu t¹o, lèi sèng nhng vẫn mang đặc điểm đặc trng HS tự điền kiến thức đã học vào các hình của mỗi ngành thích nghi với vÏ, tù ®iÒn vµo b¶ng 1. ®iÒu kiÖn sèng. + Ghi tên ngành của 5 nhóm động vật. + Ghi tên các đại diện. - GV gọi đại diện lên hoàn thành bảng - Mét vµi HS viÕt kÕt qu¶, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt đáp án đúng - Tõ b¶ng 1 GV yªu cÇu HS: + Kể thêm các đại diện ở mỗi ngành. + Bổ sung đặc điểm cấu tạo trong đặc trng của từng lớp động vật. - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt tÝnh ®a d¹ng cña động vật không xơng sống. Hoạt động 2: Sự thích nghi của động vật không xơng sống(11’) Mục tiêu :HS trình bày đợc sự thích nghi của ĐVkXS §å dïng : PhiÕu häc tËp ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp: II/Sự thích nghi của động vật không + Chän ë b¶ng 1 mçi hµng däc x¬ng sèng (ngµnh) 1 loµi. +TiÕp tôc hoµn thµnh c¸c cét 3, 4,5, 6HS nghiªn cøu kÜ b¶ng 1 vËn dông kiến thức đã học, hoàn thành bảng. - Mét vµi HS lªn hoµn thµnh theo hàng ngang từng đại diện, lớp nhận xÐt, bæ sung. - GV gäi HS hoµn thµnh b¶ng. - GV lu ý HS có thể lựa chọn các đại diÖn kh¸c nhau, GV ch÷a hÕt c¸c kÕt qu¶ cña HS STT. Tên động vật. 1. Trïng giµy. M«i trêng sèng. Sù thÝch nghi KiÓu dinh KiÓu di dìng chuyÓn. KiÓu h« hÊp.

(94) Hoạt động 3: Tầm quan trọng thực tiễn của động vật không xơng sống(12’) Mục tiêu :HS trình bày đợcTầm quan trọng của ĐVCXS §å dïng : PhiÕu häc tËp ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin bảng 3 và III/Tầm quan trọng thực tiễn của ghi tªn loµi vµo « trèng thÝch hîp. động vật không xơng sống - GV gäi HS lªn ®iÒn b¶ng - HS lựa chọn tên các loài động vật ghi vµo b¶ng 3. - 1 HS lªn ®iÒn, líp nhËn xÐt, bæ sung. - Mét sè HS bæ sung thªm. - GV bæ sung thªm c¸c ý nghÜa thùc tiÔn kh¸c. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. TÇm quan träng Tªn loµi - Lµm thùc phÈm - T«m, cua, sß, trai, èc, mùc… - Cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu - T«m, cua, mùc… - §îc ch¨n nu«i - T«m, sß, cua… - Cã gi¸ trÞ ch÷a bÖnh - Ong mËt… - Làm hại cơ thể động vật và ngời - Sán lá gan, giun đũa… - Lµm h¹i thùc vËt - Ch©u chÊu, èc sªn… - Làm đồ trang trí - San h«, èc… C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: Em h·y chän c¸c tõ ë cét B sao cho t¬ng øng víi c©u ë cét A. Cét A Cét B §¸p ¸n 1- Cơ thể chỉ là một tế bào nhng thực hiện đủ a- Ngành chân khớp c¸c chøc n¨ng sèng cña c¬ thÓ. b- C¸c ngµnh giun 2- Cơ thể đối xứng toả tròn, thờng hình trụ c- Ngành ruột khoang hay h×nh dï víi 2 líp tÕ bµo. d- Ngµnh th©n mÒm 3- Cơ thể mềm, dẹp, kéo dài hoặc phân đốt e- Ngành động vật 4- Cơ thể mềm, thờng không phân đốt và có nguyên sinh đá vôi 5- C¬ thÓ cã bé x¬ng ngoµi b»ng kitin, cã phần phụ phân đốt. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Ôn tập toàn bộ phần động vật không xơng..

(95) TuÇn 18 TiÕt 35 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: KiÓm tra häc k× I I. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy häc sinh: - Củng cố lại nội dung các đặc điểm, cấu tạo, lối sống các đại diện của các ngành đã học. - Cã kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong thi cử. II. Ph¬ng tiÖn. - GV: đề bài đã chuẩn bị sẵn. - HS: Sự chuẩn bị theo nội dung đã ôn tập. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi - GV đọc đề bài 1 lần. - Phát đề, yêu cầu HS làm bài. §Ò bµi: I. Tr¾c nghiÖm A. Đánh dấu X vào đầu câu trả lời đúng nhất: C©u 1: §Æc ®iÓm chung cña ngµnh th©n mÒm: a. Cơ thể có mềm không phân đốt b. Có lớp vỏ đá vôi c. Cơ quan vận động đã giảm.

(96) d. Cơ quan tiêu hoá đã phân hoá, có hệ tuần hoàn. Câu 2: Vỏ tôm cứng mà tôm vẫn tăng trởng đợc là nhờ: a. Vá t«m ngµy cµng dµy vµ lín lªn lµm cho c¬ thÓ t«m lín lªn theo. b. Sau mçi giai ®o¹n t¨ng trëng, t«m ph¶i lét x¸c. c. §Õn giai ®o¹n t¨ng trëng vá kitin mÒm ra. d. C¶ a, b, c. C©u 3: HÖ tuÇn hoµn cña ch©u chÊu thuéc d¹ng nµo: a. HÖ tuÇn hoµn hë b. HÖ tuÇn hoµn kÝn c. Tim h×nh èng dµi d. C¶ a, b, c C©u 4: Ch©u chÊu di chuyÓn nhê c¬ quan nµo? a. Ch©n tríc b. Ch©n sau c. C¸nh d. C¶ a, b, c B. Đánh dấu X vào ô trống chỉ đúng vai trò thực tiễn của từng loại sâu bọ: Vai trß Loµi s©u bä Ruåi Muçi T»m Ong mËt Ong mắt đỏ Ch©u chÊu. Thô phÊn cho c©y. Tiªu diÖt c¸c s©u bä. Lµm thùc phÈm. TruyÒn bÖnh. Ph¸ ho¹i Lµm thuèc c©y ch÷a bÖnh trång. II. Tù luËn - Nêu cấu tạo ngoài của nhện và các chức năng phù hợp với các cấu tạo đó. BiÓu ®iÓm I. Tr¾c nghiÖm A. 4 điểm (mỗi câu đúng 1 điểm) B. 2 ®iÓm II. Tù luËn - Nªu cÊu t¹o ngoµi: 2 phÇn ( 2 ®iÓm) - Chøc n¨ng : (2 ®iÓm) IV. Cñng cè. - GV nhËn xÐt giê - Ch÷a bµi nÕu cßn thêi gian. V. Híng dÉn vÒ nhµ. - HS häc bµi - Ôn tập lại các phần đã học - ChuÈn bÞ néi dung bµi tiÕp theo.. Ngµy so¹n:13/12/2009 Ngµy d¹y: 15/12/2009 TiÕt 33. Bài 34: Đa dạng và đặc điểm chung của cá.

(97) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc sự đa dạng của cá về số loài , lối sống, môi trờng sống. - Trình bày đợc đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xơng. - Liệt kê đợc những vai trò của cá trong đời sống con ngời. - Tóm tắt đợc đặc điểm chung của cá. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, so sánh để rút ra kết luận. - Kĩ năng hoạt động nhóm. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ¶nh 1 sè loµi c¸ sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 111. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp . Iv. Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (3’). 1. ổn định tổ chức 2. Vào bài :Cá rất đa dạng và có vai trò rất lớn trong đời sống chúng ta vậy cá đa dạng nh thế nào ?có những đặc điểm nào chung ?của cá có vai trò nh thế nào ? B/Các hoạt động dạy học. Hoạt động 1:(20’) Sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi vµ ®a d¹ng vÒ m«i trêng sèng *Môc tiªu: - HS trình bày đợc sự đa dạng của cá về số loài và môi trờng sống. - Giải thích đợc do thích nghi với những điều kiện sống khác nhau nên cá có cấu tạo và hoạt động sống khác nhau. *§å dïng :- Tranh ¶nh 1 sè loµi c¸ sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 111 *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin hoàn thành I/§a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi bµi tËp sau: vµ m«i trêng sèng DÊu hiÖu so Líp c¸ Líp c¸ s¸nh sôn x¬ng - Sè lîng loµi lín. N¬i sèng - C¸ gåm: + Líp c¸ sôn: bé x¬ng b»ng chÊt sôn. §Æc ®iÓm dÔ + Líp c¸ x¬ng: bé x¬ng b»ng chÊt x¬ng ph©n biÖt §¹i diÖn - Mçi HS tù thu nhËn th«ng tin hoµn thµnh bµi tËp. - C¸c thµnh viªn trong nhãm th¶o luËn thống nhất đáp án. - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Thấy đợc do thích nghi với những điều kiÖn sèng kh¸c nhau nªn c¸ cã cÊu t¹o và hoạt động sống khác nhau. - GV chốt lại đáp án đúng.

(98) - GV tiÕp tôc cho th¶o luËn: - Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt lớp c¸ sôn vµ líp c¸ x¬ng? - Căn cứ vào bảng, HS nêu đặc điểm cơ b¶n ph©n biÖt 2 líp lµ : Bé x¬ng. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 34 (1-70 vµ hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang 111. HS quan sát hình, đọc kĩ chú thích và hoµn thµnh b¶ng. - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi. - HS ®iÒn b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ sung.. Điều kiện sống khác nhau đã ảnh hởng đến cấu tạo và tập tính của c¸.. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn .HS đối chiếu, sửa chữa sai sót nếu có. - GV cho HS th¶o luËn: - Điều kiện sống ảnh hởng đến cấu tạo ngoµi cña c¸ nh thÕ nµo? B¬i: nhanh, §Æc ®iÓm Loµi ®iÓn H×nh §Æc ®iÓm §Æc ®iÓm b×nh thêng, TT m«i trêng h×nh d¸ng th©n khóc ®u«i v©y ch©n chËm, rÊt chËm TÇng mÆt th- C¸ nh¸m Thon dµi KhoÎ B×nh thNhanh 1 êng thiÕu êng n¬i Èn n¸u TÇng gi÷a vµ C¸ vÒn, Tơng đối Yếu B×nh thB×nh thêng 2 tầng đáy c¸ chÐp ng¾n êng Trong c¸c L¬n RÊt dµi RÊt yÕu Kh«ng cã RÊt chËm 3 hang hèc Trªn mÆt C¸ b¬n, DÑt, RÊt yÕu To hoÆc ChËm 4 đáy biển c¸ ®uèi máng nhá Hoạt động 2: Đặc điểm chung của cá(7’) Mục tiêu: HS Rút ra đợc các đặc điểm chung của cá. C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - Cho HS thảo luận đặc điểm của cá vÒ: II/§Æc ®iÓm chung + M«i trêng sèng KÕt luËn: + C¬ quan di chuyÓn - Cá là động vật có xơng sống thích + HÖ h« hÊp nghi với đời sống hoàn toàn ở nớc: + HÖ tuÇn hoµn + B¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng + §Æc ®iÓm sinh s¶n mang. + Nhiệt độ cơ thể + Tim 2 ng¨n: 1 vßng tuÇn hoµn, - C¸ nh©n nhí l¹i kiÕn thøc bµi tríc, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tơi. th¶o luËn nhãm. + Thô tinh ngoµi. - Đại diện nhóm trình bày đáp án, + Là động vật biến nhiệt. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS th«ng qua c¸c c©u tr¶ lêi vµ rót.

(99) ra đặc điểm chung của cá. - GV gọi 1-2 HS nhắc lại đặc điểm chung cña c¸. Hoạt động 3: Vai trò của cá(9’) Mục tiêu: HS nắm đợc vai trò của cá trong tự nhiên và đời sống. C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS - GV cho HS th¶o luËn: - Cá có vai trò gì trong tự nhiên và đời sèng con ngêi? + Mỗi vai trò yêu cầu HS lấy VD để chøng minh - HS thu thËp th«ng tin GSK vµ hiÓu biÕt cña b¶n th©n vµ tr¶ lêi. - GV lu ý HS 1 sè loµi c¸ cã thÓ g©y ngộ độc cho ngời nh: cá nóc, mật cá tr¾m… - §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi c¸ ta cÇn ph¶i lµm g×? - 1 HS tr×nh bµy c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. Néi dung III/Vai trß cña c¸ KÕt luËn: - Cung cÊp thùc phÈm. - Nguyªn liÖu chÕ thuèc ch÷a bÖnh. - Cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. - DiÖt bä gËy, s©u bä h¹i lóa.. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: - Nêu vai trò của cá trong đời sống con ngời? Đánh dấu X vào câu trả lời em cho là đúng. C©u 1: Líp c¸ ®a d¹ng v×: a. Cã sè lîng loµi nhiÒu b. CÊu t¹o c¬ thÓ thÝch nghi víi c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau c. C¶ a vµ b Câu 2: Dấu hiệu cơ bản để phân biệt cá sụn và cá xơng: a. Căn cứ vào đặc điểm bộ xơng b. C¨n cø vµo m«i trêng sèng. c. C¶ a vµ b. §¸p ¸n: 1c, 2a. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Chuẩn bị: + ếch đồng + KÎ b¶ng SGK trang 114..

(100) Ngµy so¹n:05/1/2010 Ngµy d¹y: 07/1/2010 TiÕt 37. Líp lìng c Bài 35: ếch đồng. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS Trình bày đợc các đặc điểm đời sống của ếch đồng. - Mô tả đợc đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa ở c¹n võa ë níc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 114. - Tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng. - MÉu: Õch nu«i trong lång nu«i. Mô hình ếch đồng III. Ph¬ng ph¸p :. Vấn đáp ,trực quan IV.Tæ chøc giê häc : A/Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức 2. Vµo bµi : Gv giíi thiÖu ch¬ng nh sgk B/Các hoạt động :. Hoạt động 1:Tìm hiểu đời sống ếch đồng (6’) *Môc tiªu: - HS trình bày đợc đặc điểm đời sống của ếch đồng. - Giải thích đợc một số tập tính của ếch đồng. *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái ?Em thờng gặp ếch đồng ở đâu?Thức ăn của ếch đồng là gì ?ếch đồng kiếm ¨n vµo thêi gian nµo trong ngµy ? - HS tù thu nhËn th«ng tin trong SGK trang 113 vµ tr¶ lêi nhËn xÐt.bæ sung. Mùa đông em thờng thấy ếch đồng ở ®©u?v× sao ? - GV cho HS gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng:. Néi dung I/§êi sèng. KÕt luËn: - ếch có đời sống vừa ở nớc vừa ở cạn (nöa níc, nöa c¹n). - Kiếm ăn vào ban đêm. - Có hiện tợng trú đông. - Là động vật biến nhiệt..

(101) - V× sao Õch thêng kiÕm måi vµo ban đêm? - Thøc ¨n cña Õch lµ s©u bä, giun, èc nãi lªn ®iÒu g× vÒ n¬I sèng cña Õch đồng ? - HS tr×nh bµy ý kiÕn. (con mồi ở cạn và ở nớc nên ếch có đời sèng võa c¹n võa níc). Hoạt động 2: Tìm hiểu Cấu tạo ngoài và di chuyển(21’) *Mục tiêu: HS giải thích đợc những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nớc. - HS mô tả đợc cách di chuyển của ếch khi ở nớc và khi ở cạn. *Đồ dùng :Mô hình ếch đồng ;tranh di chuyển của ếch đồng ở trên cạn và dới nớc ;Bảng phụ ghi nội dung bảng SGK trang 114. *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS. Néi dung II/CÊu t¹o ngoµi vµ Di chuyÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸ch di chuyÓn a.Di chuyÓn cña Õch trong lång nu«i vµ h×nh 35.2 SGK, mô tả động tác di chuyển trên cạn. - Õch cã 2 c¸ch di chuyÓn; + Quan s¸t c¸ch di chuyÓn trong níc cña + Nh¶y cãc (trªn c¹n) ếch và hình 35.3 SGK, mô tả động tác di + Bơi (dới nớc). chuyÓn trong níc. - HS quan sát, mô tả đợc: + Trªn c¹n: khi ngåi chi sau gÊp ch÷ Z, lóc nh¶y chi sau bËt th¼ng  nh¶y cãc. + Díi níc: Chi sau ®Èy níc, chi tríc bÎ l¸i. - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 35.1, 2, 3 vµ hoµn chØnh b¶ng trang 114. - HS dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t vµ tù hoµn thµnh b¶ng 1.. b.CÊu t¹o ngoµi KÕt luËn: - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - ếch đồng có các đặc ? Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của điểm cấu tạo ngoài thích nghi với ếch thích nghi với đời sống ở cạn?-- Những đời sống vừa cạn vừa nớc (các đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời đặc điểm nh bảng trang 114). sèng ë níc ?- HS th¶o luËn trong nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn. + §Æc ®iÓm ë c¹n: 2, 4, 5 + §Æc ®iÓm ë níc: 1, 3, 6 GV treo bảng phụ ghi nội dung các đặc ®iÓm thÝch nghi, yªu cÇu HS gi¶i thÝch ý nghĩa thích nghi của từng đặc điểm .- HS gi¶i thÝch ý nghÜa thÝch nghi, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn. Các đặc điểm thích nghi đời sống của ếch.

(102) §Æc ®iÓm h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o - §Çu dÑp nhän, khíp víi th©n thµnh 1 khèi thu«n nhän vÒ tríc. - M¾t vµ lç mòi ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu (mòi th«ng víi khoang miÖng vµ phæi võa ngöi, võa thë). - Da trÇn phñ chÊt nhÇy vµ Èm dÔ thÊm khÝ. - M¾t cã mi gi÷ níc m¾t do tuyÕn lÖ tiÕt ra, tai cã mµng nhÜ. - Chi 5 phần có ngón chia đốt linh hoạt - C¸c chi sau cã mµng b¬i c¨ng gi÷a c¸c ngãn.. ý nghÜa thÝch nghi  Gi¶m søc c¶n cña níc khi b¬i.  Khi b¬i võa thë võa quan s¸t..  Gióp h« hÊp trong níc.  B¶o vÖ m¾t, gi÷ m¾t khái bÞ kh«, nhËn biÕt ©m thµnh trªn c¹n.  ThuËn lîi cho viÖc di chuyÓn.  Tạo thành chân bơi để đẩy nớc.. Hoạt động 3:Tìm hiểu sự Sinh sản và phát triển của ếch(10’) *Mục tiêu: HS trình bày đợc sự sinh sản và phát triển của ếch. *§åp dïng :Tranh sù ph¸t triÓn cã biÕn th¸i cña Õch *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV treo tranh h×nh 35.4 SGK vµ yªu cÇu III/Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn HS tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña Õch? HS tù thu nhËn th«ng tin trong SGk trang 114 vµ nªu sù ph¸t triÓn cña Õch? KÕt luËn: ? So s¸nh sù sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch - Sinh s¶n: víi c¸? + Sinh s¶n vµo cuãi mïa xu©n HS tr¶ lêi bæ sung + Tập tính: ếch đực ôm lng ếch GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: cái, đẻ ở các bờ nớc. ? Trứng ếch có đặc điểm gì? + Thụ tinh ngoài, đẻ trứng. -?V× sao cïng lµ thô tinh ngoµi mµ sè lîng - Ph¸t triÓn: Trøng  nßng näc  Õch trøng Õch l¹i Ýt h¬n c¸? (ph¸t triÓn cã biÕn th¸i). - HS gi¶i thÝch. - GV më réng: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nòng nọc có nhiều đặc điểm giống cá chứng tá vÒ nguån gèc cña Õch. . HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống ở nớc của ếch? - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài chứng tỏ ếch thích nghi với đời sống ở cạn? - Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Chuẩn bị theo nhóm: ếch đồng,tìm hiểu cấu tạo trong của ếch trên hình 36.3.

(103) Ngµy so¹n:06/1/2010 Ngµy d¹y: 08/1/2010 TiÕt 38 Bµi 36: Thùc hµnh Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nhận dạng ,xác định đợc vị trí các cơ quan của ếch trên mẫu mổ. - Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Có thái độ nghiêm túc trong học tập. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Mẫu mổ ếch đủ cho các nhóm. - m« h×nh Õch. - Tranh Bé x¬ng Õch. - Tranh cÊu t¹o trong cña Õch. III. Ph¬ng ph¸p :. Vấn đáp ,trực quan ,thực hành IV.Tæ chøc giê häc : A/Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra ®Çu giê Trình bày những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thể hiện sự thích nghi với đời sèng võa ë níc võa ë c¹n ? 3.Vµo bµi : GV nªu môc tiªu giê thùc hµnh B/Các hoạt động :. Hoạt động 1: Quan sát bộ xơng ếch(8’) *Mục tiêu: HS Xác định đợc các xơng của ếch trên tranh *§å dïng :Tranh bé x¬ng Õch *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV híng dÉn HS quan s¸t h×nh 36.1 1.Bé x¬ng SGK vµ nhËn biÕt c¸c x¬ng trong bé x- Bé x¬ng: x¬ng ®Çu, x¬ng cét sèng, ¬ng Õch. - GV gäi HS lªn chØtªn x¬ng trªn tranh x¬ng ®ai (®ai vai vµ ®ai h«ng), x¬ng chi (chi tríc vµ chi sau). c©m . - HS tù thu nhËn th«ng tin vµ ghi nhí vÞ - Chøc n¨ng: trí, tên xơng: xơng đầu, xơng cột sống, + Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể. x¬ng ®ai vµ x¬ng chi. + Lµ n¬i b¸m cña c¬  di chuyÓn. - 1 HS lªn b¶ng chØ. + To¹ thµnh khoang b¶o vÖ n·o, tuû.

(104) - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: sèng vµ néi quan. - Bé x¬ng Õch cã chøc n¨ng g× ?- §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Quan sát da và các nội quan trên mẫu mổ(25’) *Mục tiêu: xác định đợc vai trò của hệ mạch dới da HS nhận dạng ,xác định đợc vị trí các cơ quan của ếch trên mẫu mổ. - Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn. *§å dïng :H36.2;MÉu da Õch ;mÉu mæ ,m« h×nh Õch ;tranh cÊu t¹o trong *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV híng dÉn HS: a. Quan s¸t da - Õch cã da trÇn (tr¬n, + Sê tay lªn bÒ mÆt da, quan s¸t mÆt bªn trong Èm ít) mÆt trong cã nhiÒu da vµ nhËn xÐt. mạch máu giúp trao đổi khí. - GV cho HS th¶o luËn vµ nªu vai trß cña da. - HS thùc hiÖn theo híng dÉn: + NhËn xÐt: da Õch Èm ít, mÆt bªn trong cã hÖ m¹ch m¸u díi da. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - GV yêu cầu HS quan sát hình 36.3 đối chiếu b. Quan sát nội quan với mẫu mổ và xác định các cơ quan của ếch (SGK) .- HS quan sát hình, đối chiếu với mẫu mổ và xác định vị trí các hệ cơ quan. - GV đến từng nhóm yêu cầu HS chỉ từng cơ quan trªn mÉu mæ. - GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng đặc điểm cấu - Cấu tạo trong của ếch: tạo trong của ếch trang upload.123doc.net, thảo Bảng đặc điểm cấu tạo trong trang upload.123doc.net luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - Hệ tiêu hoá của ếch có đặc điểm gì khác so với SGK. c¸? - Vì sao ở ếch đã xuất hiện phổi mà vẫn trao đổi khÝ qua da? - Tim cña Õch kh¸c c¸ ë ®iÓm nµo? Tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u cña Õch? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. GV vµ c¶ líp bæ sung, uèn n¾n sai sãt. - HS th¶o luËn, thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - Yêu cầu nêu đợc: + HÖ tiªu ho¸: lìi phãng ra b¾t måi, d¹ dµy, gan mËt lín, cã tuyÕn tuþ. + Phổi cấu tạo đơn giản, hô hấp qua da là chủ yÕu. + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. - Yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh bé n·o Õch, x¸c định các bộ phận của não. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS th¶o luËn:.

(105) - Trình bày những đặc điểm thích nghi với đời sèng trªn c¹n thÓ hiÖn ë cÊu t¹o trong cña Õch - HS thảo luận xác định đợc các hệ cơ tiêu hoá, hô hấp, tuần hoàn thể hiện sự thích nghi với đời sèng chuyÓn lªn trªn c¹n.? C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (10’) 1.Tæng kÕt - GV nhận xét tinh thần, thái độ của HS trong giờ thực hành. - NhËn xÐt kÕt qu¶ quan s¸t cña c¸c nhãm. - Cho HS thu dän vÖ sinh. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ hoµn thµnh thu ho¹ch theo mÉu SGK trang 119.. Ngµy so¹n:12/01/2010 Ngµy d¹y: 14/01/2010 TiÕt 39 Bài 37: Đa dạng và đặc điểm chung cña líp lìng c I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc sự đa dạng của lỡng c về thành phần loài, môi trờng sống và tËp tÝnh. - Nhận biết đợc vai trò của lỡng c với đời sống và tự nhiên. - Trình bày đợc đặc điểm chung của lỡng c. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ¶nh 1 sè loµi lìng c. - B¶ng phô ghi néi dung: §Æc ®iÓm ph©n biÖt Tªn bé lìng c H×nh d¹ng §u«i KÝch thíc chi sau Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n - C¸c m¶nh giÊy rêi ghi c©u tr¶ lêi lùa chän. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (3’). 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Yªu cÇu HS nép b¶n thu ho¹ch giê tríc. 3. Vµo bµi . B/Các hoạt động dạy học.

(106) Hoạt động 1: Đa dạng về thành phần loài(9’) Môc tiªu: - HS nêu trình bày đợc các đặc điểm đặc trng nhất để phân biệt 3 bộ lỡng c. Từ đó thấy đợc môi trờng sống ảnh hởng đến cấu tạo ngoài của từng bộ. §å dïng :h×nh 37.1 ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 37.1 I/§a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi SGK, đọc thông tin và làm bài tập bảng sau: - Lìng c cã 4000 loµi chia lµm 3 bé: - Cá nhân tự thu nhận thông tin về đặc + Bộ lỡng c có đuôi ®iÓm 3 bé lìng c, th¶o luËn nhãm vµ + Bé lìng c kh«ng ®u«i hoµn thµnh b¶ng. + Bé lìng c kh«ng ch©n. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yêu cầu nêu đợc: các đặc điểm đặc trng nhất phân biệt 3 bộ: căn cứ vào đuôi §Æc ®iÓm ph©n biÖt Tªn bé lH×nh KÝch thíc chi vµ ch©n. ìng c §u«i d¹ng. - HS tr×nh bµy ý kiÕn. - Thông qua bảng, GV phân tích mức độ g¾n bã víi m«i trêng níc kh¸c nhau  ảnh hởng đến cấu tạo ngoài từng bộ. - HS tù rót ra kÕt luËn.. sau. Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n. Hoạt động 2: Đa dạng về môi trờng và tập tính(12’) Mục tiêu: HS nắm đợc sự ảnh hởng của môi trờng tới tập tính và hoạt động của lìng c. §å dïng :h×nh 37.1 ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát hình 37 (1-5) đọc II/Đa dạng về môi trờng và chó thÝch vµ lùa chän c©u tr¶ lêi ®iÒn vµo b¶ng tËp tÝnh trang 121 GSK. - C¸ nh©n HS tù thu nhËn th«ng tin qua h×nh vÏ, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng. - GV treo b¶ng phô, HS c¸c nhãm ch÷a bµi b»ng c¸ch d¸n c¸c m¶nh giÊy ghi c©u tr¶ lêi. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn chän c©u tr¶ lêi d¸n vµo b¶ng phô. Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung - GV thông báo kết quả đúng để HS theo dõi. Tªn loµi C¸ cãc Tam §¶o Ônh ¬ng lín Cãc nhµ Õch c©y. Một số đặc điểm sinh học của lỡng c §Æc ®iÓm n¬i sèng Hoạt động - Sèng chñ yÕu trong níc - Ban ngµy - ¦a sèng ë níc h¬n - Ban đêm - ¦a sèng trªn c¹n h¬n - Ban đêm - Sống chủ yếu trên cây, - Ban đêm bôi c©y, vÉn lÖ thuéc vµo. TËp tÝnh tù vÖ - Trèn ch¹y Èn nÊp - Do¹ n¹t - Tiết nhựa độc - Trèn ch¹y Èn nÊp.

(107) Õch giun. m«i trêng níc. - Sèng chñ yÕu trªn c¹n. - Chui luån Trèn, Èn nÊp trong hang đất. Hoạt động 3: Đặc điểm chung của lỡng c(7’) Mục tiêu:- Trình bày đợc đặc điểm chung của lỡng c. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS - GV yêu cầu các nhóm trao đổi và trả lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm chung của lỡng c về m«i trêng sèng, c¬ quan di chuyÓn, đặc điểm các hệ cơ quan? - C¸ nh©n HS thu thËp th«ng tin SGK và hiểu biết của bản thân, trao đổi nhóm và rút ra đặc điểm chung của lỡng c. Gv chèt l¹i. Néi dung III/§Æc ®iÓm chung cña lìng c Lỡng c là động vật có xơng sống thích nghi với đời sống vừa cạn vừa nớc. + Da trÇn vµ Èm + Di chuyÓn b»ng 4 chi + H« hÊp b»ng phæi vµ da + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh ngoµi, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. + Là động vật biến nhiệt.. Hoạt động 4: Vai trò của lỡng c(8’) Mục tiêu: HS nắm đợc vai trò của lỡng c trong tự nhiên và trong đời sống. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong IV.Vai trò của lỡng c SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Lµm thøc ¨n cho con ngêi. - Lỡng c có vai trò gì đối với con ng- - 1 số lỡng c làm thuốc. êi? Cho VD minh ho¹? - Diệt sâu bọ và là động vật trung gian - V× sao nãi vai trß tiªu diÖt s©u bä g©y bÖnh. của lỡng c bổ sung cho hoạt động của chim? - Muèn b¶o vÖ nh÷ng loµi lìng c cã Ých ta cÇn lµm g×? - C¸ nh©n HS nghiªn th«ng tin SGK trang 122 vµ tr¶ lêi c©u hái: - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: Đánh dấu X vào câu trả lời đúng trong các câu sau về đặc điểm chung cña lìng c: 1- Là động vật biến nhiệt 2- Thích nghi với đời sống ở cạn 3- Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ 4- Thích nghi với đời sống vừa ở nớc, vừa ở cạn..

(108) 5- Máu trong tim là máu đỏ tơi 6- Di chuyÓn b»ng 4 chi 7- Di chuyÓn b»ng c¸ch nh¶y cãc 8- Da trÇn Èm ít 9- Õch ph¸t triÓn cã biÕn th¸i. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng trang 125 SGK vµo vë.. Ngµy so¹n:13/1/2010 Ngµy d¹y: 15/1/2010 TiÕt 40. Líp bß s¸t Bµi 38: Th»n l»n bãng ®u«i dµi. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nhận biết đợc các đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ë c¹n. - Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc niÒm yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV:Tranh cÊu t¹o ngoµi th»n l»n bãng. B¶ng phô ghi néi dung b¶ng trang 125 SGK. Phiếu học tập ghi nội dung so sánh đặc điểm đời sống thằn lằn bóng và ếch đồng. III. Ph¬ng ph¸p .. Vấn đáp ,trực quan IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (7’) 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm chung của lỡng c? - Vai trò của lỡng c đối với đời sống con ngời? 3. Vµo bµi : Các em đã biết lỡng c có những đặc điểm thích nghi với đ/sống vừa ở nớc vừa ở cạn.vậy thằn lằn (bò sát )có những đặc điểm nào giống và khác lỡng c?bài hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu vấn đề này B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Đời sống(10’).

(109) Môc tiªu:. - HS trình bày đợc các đặc điểm đời sống của thằn lằn. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của thằn lằn. §å dïng .Tranh ,mÉu :th»n l»n C¸ch tiÕn hµnh . Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, làm bài I/Đời sống tập so sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn và - Môi trờng sống trên cạn ếch đồng. - §êi sèng: - GV kÎ nhanh mÉu phiÕu häc tËp lªn b¶ng, + Sèng ë n¬i kh« r¸o, thÝch gäi 1 HS lªn hoµn thµnh b¶ng. ph¬i n¾ng + ¡n s©u bä - HS tù thu nhËn th«ng tin, kÕt hîp víi kiÕn thức đã học để hoàn thành phiếu học tập. + Có tập tính trú đông - 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn - Sinh s¶n: xÐt, bæ sung. + Thô tinh trong - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + Trøng cã vá dai, nhiÒu no·n Qua bµi tËp trªn GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn hoµng, ph¸t triÓn trùc tiÕp. về đời sống của thằn lằn - HS phải nêu đợc: thằn lằn thích nghi hoàn toµn víi m«i trêng trªn c¹n. Đặc điểm đời sống 1- N¬i sèng vµ ho¹t động. Th»n l»n - Sèng vµ b¾t måi ë n¬i kh« r¸o - B¾t måi vÒ ban 2- Thêi gian kiÕm måi ngµy - ThÝch ph¬i n¾ng 3- TËp tÝnh - Trú đông trong các hốc đất khô ráo.. ếch đồng - Sèng vµ b¾t måi ë n¬i Èm ít c¹nh c¸c khu vùc níc. - Bắt mồi vào chập tối hay đêm - ThÝch ë n¬i tèi hoÆc bãng r©m - Trú đông trong các hốc đất ẩm bªn vùc níc hoÆc trong bïn.. - GV cho HS th¶o luËn: - Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn? - V× sao sè lîng trøng cña th»n l»n l¹i Ýt? - Trứng thằn lằn có vỏ có ý nghĩa gì đối với đời sèng ë c¹n? - HS th¶o luËn trong nhãm. - Yêu cầu nêu đợc: + Th»n l»n thô tinh trong  tØ lÖ trøng gÆp tinh trïng cao nªn sè lîng trøng Ýt. + Trøng cã vá  b¶o vÖ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.GV chèt l¹i kiÕn thøc. - Yêu cầu 1 HS nhắc lại đặc điểm đời sống của thằn lằn, đặc điểm sinh sản của thằn lằn. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển(22’) Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống trên cạn. Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn. §å dïng .H38.1,B¶ng sgk( tr125) H38.2.

(110) C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc bảng trang 125 II/Cấu tạo ngoài và di chuyển SGK, đối chiếu với hình cấu tạo ngoài 1. Cấu tạo ngoài và ghi nhớ các đặc điểm cấu tạo. CÊu t¹o ngoµi ý nghÜ thÝch nghi - GV yêu cầu HS đọc câu trả lời chọn 1- Da khô, có lùa, hoµn thµnh b¶ng trang 125 SGK. v¶y sõng bao G- Ng¨n c¶n sù - HS tù thu nhËn kiÕn thøc b»ng c¸ch bäc tho¸t h¬i níc đọc cột đặc điểm cấu tạo ngoài. E- Phát huy đợc - C¸c thµnh viªn trong nhãm th¶o luËn 2- §Çu cã cæ vai trß cña c¸c lựa chọn câu cần điền để hoàn thành dài gi¸c quan,t¹o ®iÒu b¶ng. kiÖn b¾t måi dÔ - GV treo b¶ng phô gäi 1 HS lªn g¾n dµng. m¶nh giÊy. D- B¶o vÖ m¾t, cã 3M¾t cã mÝ cö - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c nớc mắt để màng động nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. m¾t kh«ng bÞ kh« - GV chốt lạiđáp án đúng: 1G; 2E; 3D; 4C; 5B vµ 6A. C- B¶o vÖ mµng - GV cho HS th¶o luËn: so s¸nh cÊu t¹o nhÜ, híng ©m 4Mµng nhÜ ngoài của thằn lằn với ếch để thấy đợc thanh vµo mµng thằn lằn thích nghi hoàn toàn với đời nằm ở hốc nhỏ nhĩ. trªn ®Çu sèng trªn c¹n. - HS dựa vào đặc điểm cấu tạo ngoài 5-Thân dµi B-§énglùc chÝnh của 2 đại diện để so sánh. thu«n nhän cña sù di chuyÓn 6- Bµn ch©n 5 A-Tham gia sù di ngãn cã vuèt chuyÓn trªn c¹n - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 38.2 2. Di chuyÓn. đọc thông tin trong SGK trang 125 và nêu thứ tự cử động của thân và đuôi Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi để khi th»n l»n di chuyÓn. - HS quan s¸t h×nh 38.2 SGK, nªu thø tiÕn lªn phÝa tríc. tự các cử động: + Th©n uèn sang ph¶i  ®u«i uèn sang tr¸i, chi tríc ph¶i vµ chi sau tr¸i chuyÓn lªn phÝa tríc. + Thân uốn sang trái, động tác ngợc l¹i. - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung - GV chèt l¹i kiÕn thøc. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ(6’) 1.Tæng kÕt Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: H·y chän nh÷ng môc t¬ng øng ë cét A víi cét B trong b¶ng: Cét A Cét B 1- Da kh«, cã v¶y sõng bao bäc a- Tham gia sù di chuyÓn trªn c¹n 2- §Çu cã cæ dµi b- Bảo vệ mắt, có nớc mắt để màng mắt 3- Mắt có mí cử động kh«ng bÞ kh«.

(111) 4- Mµng nhÜ n»m ë hèc nhá trªn ®Çu 5- Bµn ch©n 5 ngãn cã vuèt.. c- Ng¨n c¶n sù tho¸t h¬i níc d- Phát huy đợc các giác quan, tạo điều kiÖn b¾t måi dÔ dµng. e- B¶o vÖ mµng nhÜ, híng ©m thanh vµo mµng nhÜ.. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Xem lại cấu tạo trong của ếch đồng.. Ngµy so¹n:19/01/2010 Ngµy d¹y: 21/01/2010 TiÕt 41 Bµi 39: CÊu t¹o trong cña th»n l»n I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn phù hợp với đời sống hoµn toµn ë c¹n. - So sánh với lỡng c để thấy đợc sự hoàn thiện của các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - KÜ n¨ng so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc niÒm yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña th»n l»n. - Tranh Bé x¬ng Õch, bé x¬ng th»n l»n. - M« h×nh bé n·o th»n l»n. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đời sống thằn lằn? - Cấu tạo ngoài phù hợp với đời sống ở cạn? 3. Vào bài :các em đã biết các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thể hiện sự thích nghi với đời sống ở cạn .vậy để thích nghi với đời sống ở cạn thằn lằn có những đặc điểm cấu tạo trong ntn? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Bộ xơng(8’) Mục tiêu: HS giải thích đợc sự khác nhau cơ bản giữa bộ xơng thằn lằn và bộ xơng ếch. §å dïng :Tranh x¬ng th»n l»n vµ x¬ng Õch C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát bộ xơng thằn lằn, đối I/ Bộ xơng.

(112) chiếu với hình 39.1 SGK xác định vị trí các xơng. - HS quan sát hình 39.1 SGK, đọc kĩ chú thích  ghi nhớ tên các xơng của thằn lằn.  xác định xơng ®Çu, cét sèng, x¬ng sên, c¸c x¬ng ®ai vµ c¸c x¬ng chi. Bé x¬ng gåm: - X¬ng ®Çu - GV gäi HS lªn chØ trªn tranh - Cét sèng cã c¸c x- GV ph©n tÝch: xuÊt hiÖn x¬ng sên cïng víi x¬ng ¬ng sên má ¸c  lång ngùc cã tÇm quan träng lín trong sù - X¬ng chi: x¬ng h« hÊp ë c¹n. ®ai, c¸c x¬ng chi. - GV yêu cầu HS đối chiếu bộ xơng thằn lằn với bé x¬ng Õch  nªu râ sai kh¸c næi bËt. - HS so sánh 2 bộ xơng  nêu đợc đặc điểm sai kh¸c c¬ b¶n. + Th»n l»n xuÊt hiÖn x¬ng sên  tham gia qu¸ tr×nh h« hÊp. + Đốt sống cổ: 8 đốt  cử động linh hoạt. + Cét sèng dµi. + §ai vai khíp víi cét sèng  chi tríc linh ho¹t.  Tất cả các đặc điểm đó thích nghi hơn với đời sèng ë c¹n. Hoạt động 2: Các cơ quan dinh dỡng(25’) Mục tiêu: -HS xác định đợc vị trí, nêu đợc cấu tạo 1 số cơ quan dinh dỡng của th»n l»n. - So sánh các cơ quan dinh dỡng của thằn lằn với ếch để thấy sự hoàn thiện. §å dïng :Tranh cÊu t¹o trong cña th»n l»n C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 39.2 II/ C¸c c¬ quan dinh dìng SGK, đọc chú thích, xác định vị trí các hệ c¬ quan: tuÇn hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸, bµi tiÕt, sinh s¶n.th¶o luËn c¸c c©u hái - HÖ tiªu ho¸ cña th»n l»n gåm nh÷ng bé 1.Tiªu hãa (sgk) phËn nµo? Nh÷ng ®iÓm nµo kh¸c hÖ tiªu ho¸ cña Õch? - Kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc cã ý nghÜa g× víi th»n l»n khi sèng trªn c¹n? - Quan s¸t h×nh 39.3 SGK, th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - HÖ tuÇn hoµn cña th»n l»n cã g× gièng vµ kh¸c Õch? - Hª h« hÊp cña th»n l»n kh¸c Õch ë ®iÓm nµo? ý nghÜa? - Nớc tiểu đặc của thằn lằn liên quan gì đến đời sống ở cạn? - - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.  TuÇn hoµn vµ h« hÊp phï hîp h¬n víi. 2.TuÇn hoµn-h« hÊp -Tim xuÊt hiÖn v¸ch ng¨n t¹m thêi ,m¸u nu«i c¬ thÓ vÉn lµ m¸u pha -Thë b»ng phæi sù th«ng khÝ thùc hiÖn nhê sù co gian cña c¬ liªn sên.

(113) đời sống ở cạn. 3.Bµi tiÕt - GV gi¶i thÝch kh¸i niÖm thËn  chèt l¹i HËu th©n,v¶y sõng gióp c¬ thÓ gi÷ các đặc điểm bài tiết. níc .trùc trµng cã kh¶ n¨ng hÊp - GV chèt l¹i kiÕn thøc. thô l¹i níc . GV yêu cầu HS đọc tt ,quan sát sơ đồ hhhhhhhhh39.4 ?nêu đặc điểm cấu tạo hệ thần kinh vcủa th»n l»n ? HS tr¶ lêi nhËn xÐt bæ sung III/ThÇn kinh vµ gi¸c quan GV chèt l¹i C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt :Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: Hãy điền vào bảng sau ý nghĩa của từng đặc điểm cấu tạo của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn. §Æc ®iÓm ý nghÜa thÝch nghi 1- XuÊt hiÖn x¬ng sên cïng x¬ng má ¸c hÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan t¬ng t¹o thµnh lång ngùc. đối phát triển 2- Ruét giµ cã kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc. N·o tríc vµ tiÓu n·o pt 3- Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. tai có màng nhĩ ,mắt cử động linh 4- T©m thÊt xuÊt hiÖn v¸ch hôt. ho¹t 5- Xoang huyÖt cã kh¶ n¨ng hÊp thô níc. 6- N·o tríc vµ tiÓu n·o ph¸t triÓn. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¸c loµi bß s¸t. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: §Æc ®iÓm cÊu t¹o Mai vµ yÕm Hµm vµ r¨ng Vá trøng Tªn bé Cã v¶y C¸ sÊu Rïa.

(114) Ngµy so¹n:20/1/2010 Ngµy d¹y: 22/1/2010 TiÕt 42 Bài 40: Sự đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò s¸t I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc sự đa dạng của bò sát thể hiện ở số loài, môi trờng sống và lối sèng. - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài đặc trng phân biệt 3 bộ thờng gặp trong líp bß s¸t. - Giải thích đợc lí do sự phồn thịnh và diệt vong của khủng long. - Nêu đợc vai trò của bò sát trong tự nhiên và đời sống. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ yêu thích, tìm hiểu tự nhiên. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh mét sè loµi khñng long. - B¶ng phô ghi néi dung phiÕu häc tËp. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp IV.Tæ chøc giê häc. A/khởi động (5’) 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày những đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sèng ë c¹n? 3. vào bài : GV lớp bò sát rất đa dạng .vậy chúng cđợc phân chia thành mấy bộ các bộ đó phân biệt nhau ntn? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Sự đa dạng của bò sát(9’) Môc tiªu:.

(115) - HS giải thích đợc bò sát rất đa dạng. - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài phân biệt bộ có vảy, bộ cá sấu, bộ rùa. §å dïng :b¶ng phô .phiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK I-Sự đa dạng của bò sát trang 130, quan s¸t h×nh 40.1, hoµn thµnh phiÕu häc tËp. Các nhóm đọc thông tin trong hình, thảo luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp.- GV treo b¶ng phô gäi HS lªn ®iÒn. - §¹i diÖn nhãm lªn lµm bµi tËp, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i b»ng b¶ng chuÈn. - C¸c nhãm tù söa ch÷a. §Æc ®iÓm cÊu t¹o Tªn bé Cã v¶y. Mai vµ yÕm. Hµm vµ r¨ng. Vá trøng. Kh«ng cã. Hµm ng¾n, r¨ng nhá mäc trªn hµm Hµm dµi, r¨ng lín mäc trong lç ch©n r¨ng Hµm kh«ng cã r¨ng. Trøng cã mµng dai Có vỏ đá vôi. C¸ sÊu. Kh«ng cã. Rïa. Cã. - Tõ th«ng tin trong SGK trang 130 vµ phiÕu häc tËp GV cho HS th¶o luËn: - Sù ®a d¹ng cña bß s¸t thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo? - LÊy VD minh ho¹? - C¸c nhãm nghiªn cøu kÜ th«ng tin vµ h×nh 40.1 SGK  th¶o luËn c©u tr¶ lêi. - Sù ®a d¹ng thÓ hiÖn ë: Sè loµi nhiÒu, cÊu t¹o c¬ thÓ vµ m«i trêng sèng phong phó. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. .. Vỏ đá vôi. KÕt luËn: - Líp bß s¸t rÊt ®a d¹ng, sè loµi lín, chia lµm 4 bé - Cã lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó. Hoạt động 2: Các loài khủng long(12’). Môc tiªu: - HS hiểu đợc tổ tiên của bò sát là lỡng c cổ. - LÝ do phån thÞnh vµ sù diÖt vong cña khñng long. §å dïng :Tranh mét sè loµi khñng long. C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, quan sát h×nh 40.2, th¶o luËn: - Nguyªn nh©n phån thÞnh cña khñng long? - Nêu những đặc điểm thích nghi với đời sống của khñng long c¸, khñng long c¸nh vµ khñng long b¹o chóa?. Néi dung II/C¸c loµi khñng long 1. Sự ra đời và Thời đại phån thÞnh cña khñng long KÕt luËn:.

(116) - HS đọc thông tin, quan sát hình 40.2, thảo luận câu tr¶ lêi: + Nguyªn nh©n: Do ®iÒu kiÖn sèng thuËn lîi, cha cã kÎ thï. + C¸c loµi khñng long rÊt ®a d¹ng. - 1 vµi HS ph¸t biÓu  líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - Bß s¸t cæ h×nh thµnh c¸ch ®©y kho¶ng 280 – 230 triÖu n¨m. Do ®iÒu kiÖn sèng thuËn lîi, cha cã kÎ thï. Nªn C¸c loµi khñng long rÊt ®a d¹ng. Cã nhiÒu h×nh thï k× l¹ sèng thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: - Nguyªn nh©n khñng long bÞ diÖt vong? - Tại sao bò sát cỡ nhỏ vẫn tồn tại đến ngày nay? - C¸c nhãm th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu nªu đợc: - LÝ do diÖt vong: 2.Sù diÖt vong cña + Do c¹nh tranh víi chim vµ thó. khñng long + Do ¶nh hëng cña khÝ hËu vµ thiªn tai. *Nguyªn nh©n : - Bß s¸t nhá vÉn tån t¹i v×: + Do c¹nh tranh víi + C¬ thÓ nhá  dÔ t×m n¬i tró Èn. chim vµ thó. + Yªu cÇu vÒ thøc ¨n Ýt. + Do ¶nh hëng cña khÝ + Trøng nhá an toµn h¬n. hËu vµ thiªn tai. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GVchèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 3: Đặc điểm chung của bò sát(8’) Mục tiêu: HS rút ra đặc điểm chung của lớp bò sát C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: III/§Æc ®iÓm chung KÕt Nêu đặc điểm chung của bò sát về: luËn: Bò sát là động vật có xơng + M«i trêng sèng. sèng thÝch nghi hoµn toµn + §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi. đời sống ở cạn. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o trong. - HS vËn dông kiÕn thøc cña líp bß s¸t th¶o + Da kh«, cã v¶y sõng. + Chi yÕu cã vuèt s¾c. luận rút ra đặc điểm chung về: - C¬ quan di chuyÓn, dinh dìng, sinh s¶n, th©n + Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. + Tim cã v¸ch hôt, m¸u pha nhiÖt. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu  c¸c nhãm kh¸c bæ ®i nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh trong, trøng cã vá sung.bao bäc, giµu no·n hoµng. GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV có thể gọi 1-2 HS nhắc lại đặc điểm + Là động vật biến nhiệt. chung. Hoạt động 4: Vai trò của bò sát(6’) Mục tiêu: HS trình bày đựơc vai trò của bò sát C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK IV.Vai trß cña bß s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái: KÕt luËn: + Nªu lîi Ých vµ t¸c h¹i cña bß s¸t? - Ých lîi: + Cã Ých cho n«ng nghiÖp: DiÖt s©u bä, + LÊy VD minh ho¹?.

(117) diÖt chuét… + Cã gi¸ trÞ thùc phÈm: ba ba, rïa… + Lµm dîc phÈm: r¾n, tr¨n… + Sản phẩm mĩ nghệ: vảy đồi mồi, da cá sÊu… - T¸c h¹i: + Gây độc cho ngời: rắn… C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tổng kết Yêu cầu HS làm bài tập sau:Hoàn thành sơ đồ sau: Líp bß s¸t Da …………………... - HS tự đọc thông tin và rút ra vai trß cña bß s¸t. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung.. Hµm cã r¨ng, kh«ng cã mai vµ yÕm Hµm ……, r¨ng…… Trøng…………. Hµm kh«ng r¨ng…………... Hµm rÊt dµi, r¨ng…… Trøng…………….. Bé cã v¶y Bé ………… Bé………… 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: Học bài và trả lời câu hỏi SGK.- Tìm hiểu đời sống của chim bồ câu.Kẻ bảng 1, 2 bµi 41 vµo vë.- §äc môc “Em cã biÕt” -.

(118) Ngµy so¹n:26/1/2010 Ngµy d¹y: 28/1/2010 TiÕt 43. Líp chim Bµi 41: Chim bå c©u. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc - HS mô tả đợc đặc điểm đời sống, cấu tạo ngoài của chim bồ câu. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sèng bay lîn. - Phân biệt đợc kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lợn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ yêu thích bộ môn. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1vµ 2 trang 135, 136. - Mçi HS kÎ s½n b¶ng 1, 2 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p :. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (6’) 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm chung của bò sát? - Vai trò của bò sát đối với đời sống con ngời? 3. Vµo bµi VB: - GV giới thiệu đặc điểm đặc trng của lớp chim: Cấu tạo cơ thể thích nghi víi sù bay vµ giíi h¹n néi dung nghiªn cøu: chim bå c©u. B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Đời sống chim bồ câu(10’) Môc tiªu: - HS trình bày đợc đặc điểm đời sống của chim bồ câu. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của chim bồ câu. §å dïng :- Tranh cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS th¶o luËn c©u hái: I/§êi sèng - Cho biÕt tæ tiªn cña chim bå c©u nhµ? + Đặc điểm đời sống của chim bồ câu? HS đọc thông trong SGK trang 135, thảo luận nhóm Kết luận: - §êi sèng: vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sèng trªn c©y, bay giái - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + TËp tÝnh lµm tæ + Là động vật hằng nhiệt - §Æc ®iÓm sinh s¶n cña chim bå c©u? - So s¸nh sù sinh s¶n cña th»n l»n vµ chim? - Sinh s¶n:.

(119) - 1-2 HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - HiÖn tîng Êp trøng vµ nu«i con cã ý nghÜa g×? - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi - GV phân tích: Vỏ đá vôi  phôi phát triển an toàn. Êp trøng  ph«i ph¸t triÓn Ýt lÖ thuéc vµo m«i trêng.. + Thô tinh trong + Trøng cã nhiÒu no·n hoàng, có vỏ đá vôi + Cã hiÖn tîng Êp trøng, nu«i con b»ng s÷a diÒu. .. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển( 23’) Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chim thích nghi với sù bay. §å dïng Ètnh cÊu t¹o ngoµi chim bå c©u ,l«ng chim bå c©u C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 41.1 vµ 41.2, II/CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn đọc thông tin trong SGK trang 136 và nêu đặc 1. Cấu tạo ngoài ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u. - GV gọi HS trình bày đặc điểm cấu tạo ngoài §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña trªn tranh. HS quan s¸t kÜ h×nh kÕt hîp víi th«ng tin trong chim bå c©u thÝch nghi víi sù SGK, nêu đợc các đặc điểm: bay + Th©n, cæ, má. + Chi + L«ng - 1-2 HS tr×nh bµy, líp bæ sung. - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1 trang 135 SGK. Các nhóm thảo luận, tìm các đặc điểm cấu tạo thÝch nghi víi sù bay, ®iÒn vµo b¶ng 1. - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ch÷a, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV gäi HS lªn ®iÒn trªn b¶ng phô. - GV söa ch÷a vµ chèt l¹i kiÕn thøc theo b¶ng mÉu. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u thÝch nghi víi sù bay §Æc ®iÓm cÊu t¹o §Æc ®iÓm cÊu t¹o thÝch nghi víi sù bay Th©n: h×nh thoi Gi¶m søc c¶n cña kh«ng khÝ khi bay Quạt gió (động lực của sự bay), cản Chi tríc: C¸nh chim kh«ng khÝ khi h¹ c¸nh. Chi sau: 3 ngãn tríc, 1 ngãn sau. Gióp chim b¸m chÆt vµo cµnh c©y vµ khi h¹ c¸nh.. L«ng èng: cã c¸c sîi l«ng lµm thµnh Lµm cho c¸nh chim khi giang ra t¹o phiÕn máng nªn mét diÖn tÝch réng. L«ng b«ng: Cã c¸c l«ng m¶nh lµm thµnh chïm l«ng xèp Gi÷ nhiÖt , lµm c¬ thÓ nhÑ.

(120) Má: Má sõng bao lÊy hµm kh«ng cã Lµm ®Çu chim nhÑ r¨ng Cæ: Dµi khíp ®Çu víi th©n. Ph¸t huy t¸c dông cña gi¸c quan, b¾t måi, rØa l«ng. - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 41.3, 41.4 SGK. - NhËn biÕt kiÓu bay lîn vµ bay vç c¸nh? - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1. - GV gọi 1 HS nhắc lại đặc điểm mỗi kiÓu bay. - HS thu nhËn th«ng tin qua h×nh  n¾m đợc các động tác. + Bay lîn + Bay vç c¸nh - Thảo luận nhóm  đánh dấu vào bảng 2. 2. Di chuyÓn §¸p ¸n: bay vç c¸nh: 1, 5 Bay lîn: 2, 3, 4 .KÕt luËn: - Chim cã 2 kiÓu bay: + Bay lîn. + Bay vç c¸nh.. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt 1- Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? 2- Nối cột A với các đặc điểm ở cột B cho phù hợp: Cét A KiÓu bay vç c¸nh KiÓu bay lîn. Cét B - C¸nh ®Ëp liªn tôc - C¸nh ®Ëp chËm r·i, kh«ng liªn tôc - Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh - Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hớng thay đổi của các luồng gió. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” Nghiªn cøu caaus t¹o trong cña chim bå c©u.

(121) Ngµy so¹n: 27/1/2010 Ngµy d¹y: 29/1/2010 TiÕt 44 Bµi 43: CÊu t¹o trong cña chim bå c©u I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phan tích đợc hoạt động của các cơ quan dinh dỡng, thần kinh thích nghi với đời sống bay. - Nhận biết đợc điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ câu so với thằn lằn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u. - M« h×nh bé n·o chim bå c©u. III. ph¬ng ph¸p . IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu các đặc điểm của chim thích nghi với đời sống bay? 3. Vµo bµi VB: Nh SGK. B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tìm hiểu các cơ quan dinh dỡng Môc tiªu: - HS phân tích đợc đặc điểm cấu tạo, hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hoá, bài tiết của chim thích nghi với đời sống bay. - So sánh đặc điểm các cơ quan dinh dỡng của chim với bò sát và nêu đợc ý nghĩa sự khác nhau đó. §å dïng : Tranh cÊu t¹o tron cña chim bå c©u ,m« h×nh chim bå c©u ,tranh H43.1,H43.2,H43.3 C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS - GV cho HS Quan s¸t H42.2nh¾c l¹i c¸c bé phËn cña hÖ tiªu ho¸ ë chim. 1 HS lªn chØ trªn tranh - GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + HÖ tiªu ho¸ cña chim hoµn chØnh h¬n bß s¸t ë nh÷ng ®iÓm nµo? + Vì sao chim có tốc độ tiêu hoá cao hơn bò sát? - HS thảo luận  nêu đợc: + Thùc qu¶n cã diÒu.. Néi dung a. Tiªu ho¸KÕt luËn: - èng tiªu ho¸ ph©n ho¸, chuyªn ho¸ víi chøc n¨ng. - Tốc độ tiêu hoá cao..

(122) + Dạ dày: dạ dày tuyến, dạ dày cơ  tốc độ tiêu hoá cao. 1-2 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung.GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS th¶o luËn: + Tim cña chim cã g× kh¸c tim bß s¸t? + ý nghĩa sự khác nhau đó? - HS đọc thông tin SGK trang 141, quan sát hình 43.1 vµ nªu ®iÓm kh¸c nhau cña tim chim so víi bß s¸t: - GV treo sơ đồ hệ tuần hoàn câm  gọi 1 HS lên xác định các ngăn tim. - Gäi 1 HS tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u trong vßng tuÇn hoµn nhá vµ vßng tuÇn hoµn lín. - HS lªn tr×nh bµy trªn tranh  líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát hình 43.2 SGK  th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + So s¸nh h« hÊp cña chim víi bß s¸t? + Vai trß cña tói khÝ? + Bề mặt trao đổi khí rộng có ý nghĩa nh thế nào đối với đời sống bay lợn của chim? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + Phæi chim cã nhiÒu èng khÝ th«ng víi hÖ thèng tói khÝ. + Sù th«ng khÝ do sù co gi·n tói khÝ (khi bay), sù thay đổi thể tích lồng ngực (khi đậu). + Tói khÝ: gi¶m khèi lîng riªng, gi¶m ma s¸t gi÷a c¸c néi quan khi bay. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: + Nêu đặc điểm hệ bài tiết và hệ sinh dục của chim? + Những đặc điểm nào thể hiện sự thích nghi với đời sống bay? HS đọc thông tin  thảo luận và nêu đợc các đặc điểm thích nghi với đời sống bay: + Không có bóng đái  nớc tiểu đặc, thải ra ngoài cïng ph©n. + Chim m¸i chØ cã 1 buång trøng vµ èng dÉn trøng tr¸i ph¸t triÓn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy,c ¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. b. TuÇn hoµn + Tim 4 ng¨n, chia 2 nöa. + Nửa trái chứa máu đỏ tơi  ®i nu«i c¬ thÓ, nöa ph¶i chứa máu đỏ thẫm. + ý nghÜa: M¸u nu«i c¬ thÓ giàu oxi  sự trao đổi chất m¹nh.. c. H« hÊpKÕt luËn: - Phæi cã m¹ng èng khÝ - 1 sè èng khÝ th«ng víi tói khí  bề mặt trao đổi khí réng. - Trao đổi khí: + Khi bay – do tói khÝ + Khi ®Ëu – do phæi. d. Bµi tiÕt vµ sinh dôcKÕt luËn: - Bµi tiÕt: + ThËn sau + Không có bóng đái + Níc tiÓu th¶i ra ngoµi cïng ph©n - Sinh dôc: + Con đực: 1 đôi tinh hoàn + Con c¸i: buång trøng tr¸i ph¸t triÓn + Thô tinh trong.. Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan Mục tiêu: HS biết đợc hệ thần kinh của chim phát triển liên quan đến đời sống phøc t¹p. §å dïng :m« h×nh chim ,tranh H43,4 C¸ch tiÕn hµnh.

(123) Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh n·o chim, đối chiếu hình 43.4 SGK, nhận biÕt c¸c bé phËn cña n·o trªn m« h×nh. + So s¸nh bé n·o chim víi bß s¸t? - HS quan sát mô hình, đọc chú thích hình 43.4 SGK và xác định các bộ phận cña n·o. - 1 HS lªn chØ trªn m« h×nh, líp nhËn xÐt, bæ sung.GV chèt l¹i kiÕn thøc.. Néi dung II/ThÇn kinh vµ gi¸c quan KÕt luËn: - Bé n·o ph¸t triÓn + N·o tríc lín + TiÓu n·o cã nhiÒu nÕp nh¨n. + N·o gi÷a cã 2 thuú thÞ gi¸c. - Gi¸c quan: + M¾t tinh cã mÝ thø ba máng + Tai: cã èng tai ngoµi.. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi ë nhµ (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm hô hấp của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? + Hoµn thµnh b¶ng so s¸nh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u víi th»n l»n 2. Hớng dẫn học bài ở nhàHọc bài và trả lời câu hỏi SGK- Su tầm tranh, ảnh một số đại diện lớp chim..

(124) Ngµy so¹n: 02/2/2010 Ngµy d¹y: 04/2/2010 Tiết 45 Bài 44: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp chim I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Trình bày đợc các đặc điểm đặc trng của các nhóm chim thích nghi với đời sống từ đó thấy đợc sự đa dạng của chim. - Nêu đợc đặc điểm chung và vai trò của chim. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c¸c loµi chim cã lîi. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 44 SGK. - PhiÕu häc tËp: M«i trêng Nhãm chim §¹i diÖn sèng Ch¹y §µ ®iÓu Chim c¸nh B¬i côt Bay Chim ng. C¸nh. §Æc ®iÓm cÊu t¹o C¬ ngùc Ch©n. Ngãn. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp IV/Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (1’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi VB: Nh SGK. Hoạt động 1: Tìm hiểu sự đa dạng của các nhóm chim(17’) Mục tiêu: Trình bày đợc đặc điểm của các nhóm chim thích nghi với đời sống, từ đó thấy đợc sự đa dạng của chim. §å dïng :- Tranh phãng to h×nh 44 SGK. - PhiÕu häc tËp: C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV cho HS đọc thông tin mục 1, 2, 3 SGK, I/các nhóm chim quan sát hình 44 từ 1 đến 3, điền vào phiếu học tËp. HS thu nhËn th«ng tin, th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c bæ sungGV chèt l¹i kiÕn thøc. Nhãm chim. §¹i diÖn. M«i trêng sèng. C¸nh. §Æc ®iÓm cÊu t¹o C¬ ngùc Ch©n. Ngãn.

(125) Th¶o nguyªn, sa m¹c. Ch¹y. §µ ®iÓu. B¬i. Chim c¸nh côt. BiÓn. Bay. Chim ng. Núi đá. Ng¾n, yÕu. Kh«ng ph¸t triÓn. Dµi, khoÎ Dµi, khoÎ. RÊt ph¸t triÓn. Ng¾n. Ph¸t triÓn. To, cã vuèt cong.. - GV yêu cầu HS đọc bảng, quan sát hình 44.3, điền néi dung phï hîp vµo chç trèng ë b¶ng trang 145 SGK. HS quan s¸t h×nh, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - GV chốt lại bằng đáp án đúng. + Bé: 1- Ngçng; 2- Gµ; 3- Chim ng; 4- Có. + §¹i diÖn: 1- VÞt; 2- Gµ; 3- C¾t; 4- Có lîn. - GV cho HS th¶o luËn: - V× sao nãi líp chim rÊt ®a d¹ng? - - HS th¶o luËn rót ra nhËn xÐt vÒ sù ®a d¹ng: + NhiÒu loµi. + CÊu t¹o c¬ thÓ ®a d¹ng. + Sèng ë nhiÒu m«i trêng. GV chèt l¹i kiÕn thøc.. Cao, to, kháe. 2-3 ngãn 4 ngãn cã mµng b¬i 4 ngãn. KÕt luËn: - Líp chim rÊt ®a d¹ng: Sè loµi nhiÒu, chia lµm 3 nhãm: + Chim ch¹y + Chim b¬i + Chim bay - Lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó. . Hoạt động 2: Đặc điểm chung của lớp chim(8’) Mục tiêu :HS rút ra đặc điểm chung của chim C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS - GV cho HS nêu đặc điểm chung của chim vÒ: + §Æc ®iÓm c¬ thÓ + §Æc ®iÓm cña chi + §Æc ®iÓm cña hÖ h« hÊp, tuÇn hoµn, sinh sản và nhiệt độ cơ thể. - HS thảo luận, rút ra đặc điểm chung cña chim. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sungGV chèt l¹i kiÕn thøc.. Néi dung .2.§Æc ®iÓm chung KÕt luËn: - §Æc ®iÓm chung + M×nh cã l«ng vò bao phñ + Chi trớc biến đổi thành cánh + Cã má sõng + Phæi cã mang èng khÝ, cã tói khÝ tham gia h« hÊp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi nuôi c¬ thÓ + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhê th©n nhiÖt cña chim bè mÑ. + Là động vật hằng nhiệt.. Hoạt động 3: Vai trò của chim(6’) Mục tiêu :HS xác định đợc vai trò của chim C¸ch tiÕn hµnh.

(126) Hoạt động của GV và HS. Néi dung. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu Ých lîi vµ t¸c h¹i cña chim trong tự nhiên và trong đời sống con ngêi? - LÊy c¸c vÝ dô vÒ t¸c h¹i vµ lîi Ých của chim đối với con ngời? - HS đọc thông tin để tìm câu trả lời. - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung.. 3.Vai trß cña chim KÕt luËn: Vai trß cña chim: - Lîi Ých: + ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm + Cung cÊp thùc phÈm + Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm c¶nh. + Huấn luyện để săn mồi, phục vụ du lÞch. + Gióp ph¸t t¸n c©y rõng. - Cã h¹i: + ¨n h¹t, qu¶, c¸… + Là động vật trung gian truyền bệnh.. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (13’) 1,Tæng kÕt (KiÓm tra 12’) C©u 1 Những câu nào dới đây là đúng: a. §µ ®iÓu cã cÊu t¹o thÝch nghi víi tËp tÝnh ch¹y nhanh trªn th¶o nguyªn vµ sa m¹c kh« nãng. b. Vịt trời đợc xếp vào nhóm chim bơi. c. Chim bồ câu có cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống bay. d. Chim cảnh có bộ lông dày để giữ nhiệt. e. Chim cú lợn có lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh, săn mồi về đêm. C©u 2: Nêu đặc điểm chung của lớp chim ,vai trò của chim ? C©u1 (4®)§¸p ¸n a,b,c,e () C©u 2(6®) _§Æc ®iÓm chung (3®)- §Æc ®iÓm chung + M×nh cã l«ng vò bao phñ + Chi trớc biến đổi thành cánh + Cã má sõng + Phæi cã mang èng khÝ, cã tói khÝ tham gia h« hÊp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. + Là động vật hằng nhiệt. -Vai trß :(3®)Vai trß cña chim: - Lîi Ých: + ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm + Cung cÊp thùc phÈm + Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh. + Huấn luyện để săn mồi, phục vụ du lịch. + Gióp ph¸t t¸n c©y rõng. - Cã h¹i: + ¨n h¹t, qu¶, c¸….

(127) + Là động vật trung gian truyền bệnh. 2.. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n l¹i néi dung kiÕn thøc líp chim.. Ngµy so¹n:03/2/2010 Ngµy d¹y: 05/2/2010 TiÕt 46 Bµi 42: Thùc hµnh Quan s¸t bé x¬ng – mÉu mæ chim bå c©u I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nhận biết một số đặc điểm của bộ xơng chim thích nghi với đời sống bay. - Xác định đợc các cơ quan tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết và sinh sản trên mÉu mæ chim bå c©u. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt trªn mÉu mæ. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ nghiêm túc, tỉ mỉ. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Mẫu mổ chim bồ câu đã gỡ nội quan. - Tranh bé x¬ng vµ cÊu t¹o trong cña chim. III. Ph¬ng ph¸p .. Trùc quan ,thùc hµnh theo nhãm IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (5’). 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? 3. Vµo bµi :GV nªu yªu cÇu bµi thùc hµnh B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Quan sát bộ xơng chim bồ câu(12’) Mục tiêu: - HS nhận biết một số đặc điểm của bộ xơng chim thích nghi với đời sèng bay. HS nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn bé x¬ng. - Nêu đợc các đặc điểm bộ xơng thích nghi với sự bay. §å dïng : Tranh x¬ng chim C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t bé x¬ng, h×nh 42.1 1.Quan s¸t bé x¬ng SGK, nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn cña bé x¬ng. KÕt luËn: - Bé x¬ng gåm: + X¬ng ®Çu - HS quan sát bộ xơng chim trên hình , đọc chú + X¬ng th©n: Cét sèng, thích hình 42.1, xác định các thành phần của lång ngùc. bé x¬ng. + X¬ng chi: X¬ng ®ai, c¸c - Yêu cầu nêu đợc: x¬ng chi. + X¬ng ®Çu + X¬ng cét sèng.

(128) + Lång ngùc + X¬ng ®ai: ®ai vai, ®ai lng + X¬ng chi: chi tríc, chi sau - GV gäi 1 HS tr×nh bµy phÇn bé x¬ng.HS nªu c¸c thµnh phÇn trªn mÉu bé x¬ng chim. - GV cho HS thảo luận: Nêu các đặc điểm bộ xơng thích nghi với sự bay. - Các nhóm thảo luận tìm các đặc điểm của bộ x¬ng thÝch nghi víi sù bay thÓ hiÖn ë: + Chi tríc + X¬ng má ¸c + X¬ng ®ai h«ng - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt lại kiến thức đúng. Hoạt động 2: Quan sát các nội quan trên mẫu mổ(18’) Mục tiêu- Xác định đợc các cơ quan tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết và sinh s¶n trªn mÉu mæ chim bå c©u. §å dïng :MÉu chim bå c©u mæ s½n C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 42.2 2.Quan s¸t c¸c néi quan trªn mÉu SGK kÕt hîp víi tranh cÊu t¹o trong x¸c mæ định vị trí các cơ quan .- HS quan sát hình, đọc chú thích  ghi nhí vÞ trÝ c¸c hÖ c¬ quan. - GV cho HS quan s¸t mÉu mæ  nhËn biÕt c¸c hÖ c¬ quan vµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña tõng hÖ c¬ quan, hoµn thµnh b¶ng trang 139 SGK.- HS nhËn biÕt c¸c hÖ c¬ quan trªn mÉu mæ.Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng. - GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt lại bằng đáp án đúng.Các nhóm đối chiếu, sữa chữa. C¸c hÖ c¬ quan - Tiªu ho¸ - H« hÊp - TuÇn hoµn - Bµi tiÕt. C¸c thµnh phÇn cÊu t¹o trong c¸c hÖ - èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸ - KhÝ qu¶, phæi, tói khÝ - Tim, hÖ m¹ch - ThËn, xoang huyÖt.

(129) - GV cho HS th¶o luËn: - HÖ tiªu ho¸ ë chim bå c©u cã g× kh¸c so với những động vật có xơng sống đã häc? - Các nhóm thảo luận  nêu đợc: + Gièng nhau vÒ thµnh phÇn cÊu t¹o + ë chim: Thùc qu¶n cã diÒu, d¹ dµy gåm d¹ dµy c¬ vµ d¹ dµy tuyÕn. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (10’) 1.Tæng kªt - GV nhận xét tinh thần thái độ học tập của các nhóm. - Kết quả bảng trang 139 SGK sẽ là kết quả tờng trình, trên cơ sở đó GV đánh gi¸ ®iÓm. - Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Xem l¹i bµi cÊu t¹o trong cña bß s¸t. - t×m hiÓu tËp tÝnh cña chim. Ngµy so¹n:23/2/2010 Ngµy d¹y: 25/2/2010 TiÕt 47 : Thùc hµnh Xem băng hình về đời sống và tập tính loài chim I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Củng cố, mở rộng bài học qua hình về đời sống và tập tính của chim bồ câu và nh÷ng loµi chim kh¸c. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem băng hình. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. ..Gv chuÈn bÞ tranh ¶nh vÒ tËp tÝnh chim - PhiÕu häc tËp: KiÕm ¨n Tên động Bay Di chuyển Bay Bay Thøc C¸ch b¾t vËt quan ®Ëp lîn kh¸c ¨n måi sát đợc c¸nh 1 2 III. Ph¬ng ph¸p Thực hành. Sinh s¶n Giao hoan. Lµm tæ. Êp trøng nu«i con.

(130) IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động (5’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Vµo bµi :Gv nªu môc tiªu giê häc B/Các hoạt động Hoạt động 1:(8’) Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: Mục tiêu :HS nắm đợc yêu cầu của giờ học C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung GV Nªu yªu cÇu : quan s¸t + Theo néi dung trong tranh + Tóm tắt nội dung đã xem. + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc trong giê häc. Gi¸o viªn ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh. Hoạt động 2: Học sinh xem băng hình(15’ Mục tiêu :HS quan sát đợc đặc điểm đời sống ,tập tính chim §å dïng :Tranh ¶nh ,phiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung Gi¸o viªn cho HS xem tranh 2.Thùc hµnh quan s¸t Yªu cÇu quan s¸t: + C¸ch di chuyÓn + C¸ch kiÕm ¨n + C¸c giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh sinh s¶n. Học sinh theo dõi băng hình, quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình(12’ Mục tiêu :HS thảo luận rút ra đặc điểm đời sống ,tập tính chim §å dïng :,phiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung Giáo viên dành thời gian để các nhóm thảo luận, 3.Thảo luận thèng nhÊt ý kiÕn, hoµn chØnh néi dung phiÕu häc tËp cña nhãm. Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn: + Tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh h×nh.¶nh + Kể tên những động vật quan sát đợc. + Nªu h×nh thøc di chuyÓn cña chim. + Kể tên các loại mồi và cách kiếm ăn đặc trng cña tõng loµi. + Nêu những đặc điểm khác nhau giữa chim trèng vµ chim m¸i. + Nªu tËp tÝnh sinh s¶n cña chim..

(131) + Ngoài những đặc điểm có ở phiếu học tập, em còn phát hiện những đặc điểm nào khác? - HS dựa vào nội dung phiếu học tập, trao đổi trong nhãm hoµn thµnh c©u tr¶ lêi. - Gi¸o viªn kÎ s½n b¶ng gäi HS ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Giáo viên thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dâi, tù söa ch÷a C/Tổng kết và hướng dẫn học bài (5’ 1.Tổng kết - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của học sinh. - Dựa vào phiếu học tập giáo viên đánh giá kết quả học tập của nhóm. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ¤n l¹i toµn bé líp chim. - KÎ b¶ng trang 150 vµo vë. Tên động vËt quan sát đợc 1 2. Di chuyÓn Bay Bay Bay ®Ëp lîn kh¸c c¸nh. KiÕm ¨n Thøc C¸ch b¾t ¨n måi. Sinh s¶n Giao hoan. Lµm tæ. Êp trøng nu«i con. Ngµy so¹n:24/2/2010 Ngµy d¹y:26/2/2010 Líp thó TiÕt 48 Thá I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc những đặc điểm đời sống và hình thức sinh sản của thỏ..

(132) - Học sinh trình bày đợc cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tÝnh lÈn trèn kÎ thï. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh h×nh 46.2; 46.3 SGK. - Một số tranh về hoạt động sống của thỏ. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động .(3’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Vµo bµi VB: Giáo viên giới thiệu lớp thú là lớp động vật có cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh nhất trong giới động vật và đại diện là con thỏ. B/Các hoạt động dạy học. Hoạt động 1: Tìm hiểu đời sống của thỏ(10’) Mục tiêu: HS thấy đợc 1 số tập tính của thỏ, hiện tợng thai sinh đặc trng cho lớp thó. §å dïng :H46.1 C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV Và HS Néi dung - Yªu cÇu c¶ líp nghiªn cøu SGk, kÕt hîp h×nh 46.1 SGK trang 149, trao đổi vấn đề 1: đặc điểm I/Đời sống KÕt luËn: đời sống của thỏ - Cá nhân đọc thông tin SGK, thu thập thông tin - Thỏ sống đào hang, lẩn trèn kÎ thï b»ng c¸ch nh¶y tr¶ lêi. c¶ 2 ch©n sau. - Trao đổi nhóm tìm câu trả lời. - Gäi 1- 2 nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. - ¡n cá, l¸ c©y b»ng c¸ch Yêu cầu nêu đợc: gÆm nhÊm, kiÕn ¨n vÒ chiÒu. + N¬i sèng - Thỏ là động vật hằng nhiệt. + Thøc ¨n vµ thêi gian kiÕm ¨n - Thô tinh trong. + C¸ch lÈn trèn kÎ thï - Thai ph¸t triÓn trong tö - Liªn hÖ thùc tÕ: T¹i sao trong ch¨n nu«i ngêi cung cña thá mÑ. - Cã nhau thai nªn gäi lµ ta kh«ng lµm chuång thá b»ng tre hoÆc gç? Vấn đề 2: Hình thức sinh sản của thú hiÖn tîng thai sinh. - GV cho HS trao đổi toàn lớp. - Con non yếu, đợc nuôi - Hiện tợng thai sinh tiến hoá hơn so với đẻ bằng sữa mẹ. trøng vµ no·n thai sinh nh thÕ nµo? Thảo luận nhóm, yêu cầu nêu đợc: + N¬i thai ph¸t triÓn + Bộ phận giúp thai trao đổi chất với môi trờng. + Lo¹i con non. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và sự di chuyển(25’).

(133) Mục tiêu: Thấy đợc cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thï. §å dïng :m« h×nh thá C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV Và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc SGK trang 149, thảo 1. Cấu tạo ngoàiluận nhóm hoàn thành phiếu học tập .Cá nhân HS đọc thông tin trong SGK vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm và hoàn thành phiếu häc tËp. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung .- GV thông báo đáp án đúng. Đặc điểm cấu tạo ngoài của thú thích nghi với đời sống vµ tËp tÝnh ch¹y trèn kÎ thï §Æc ®iÓm cÊu t¹o Sự thích nghi với đời sống và tập tính lẩn Bé phËn c¬ thÓ ngoµi trèn kÎ thï Bé l«ng Bé l«ng Gi÷ nhiÖt, b¶o vÖ thá khi Èn trong bôi rËm Chi tríc §µo hang Chi ( cã vuèt) Chi sau BËt nh¶y xa, ch¹y trèn nhanh Mòi, l«ng xóc gi¸c Th¨m dß thøc ¨n vµ m«i trêng Tai cã vµnh tai §Þnh híng ©m thanh ph¸t hiÖn sím kÎ thï Gi¸c quan Gi÷ m¾t kh«ng bÞ kh«, b¶o vÖ khi thá trèn Mắt có mí cử động trong bôi gai rËm. Hoạt động của GV Và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 46.4 vµ 46.5, 2. Sù di chuyÓn kết hợp với quan sát trên ảnh, thảo luận để trả - Thá di chuyÓn b»ng c¸ch nh¶y lêi c©u hái: đồng thời hai chân sau. - Thá di chuyÓn b»ng c¸ch nµo? - T¹i sao thá ch¹y kh«ng dai søc b»ng thó ¨n thịt, song một số trờng hợp thỏ vẫn thoát đợc kÎ thï? - VËn tèc cña thá lín h¬n thó ¨n thÞt song thá vÉn bÞ b¾t, t¹i sao? - C¸ nhËn HS tù nghiªn cøu th«ng tin quan s¸t h×nh trong SGK vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yªu cÇu: + Thá di chuyÓn: kiÓu nh¶y c¶ hai ch©n sau + Thỏ chạy theo đờng chữ Z, còn thú ăn thịt chạy kiểu rợt đuổi nên bị mất đà. + Do søc bÒn cña thá kÐm, cßn cña thó ¨n thÞt søc bÒn lín.GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (7’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm đời sống của thú? - Cấu tạo ngoài của thích nghi với đời sống nh thế nào? - V× sao khi nu«i thá ngêi ta thêng che bít ¸nh s¸ng ë chuång thá?.

(134) 2.Híng dÉn häc bµi - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “ Em cã biÕt”. - Xem l¹i cÊu t¹o bé x¬ng th»n l»n. Ngµy so¹n:02/3/2010 Ngµy d¹y:04/3/2010. TiÕt 49. Bµi 47: CÊu t¹o trong cña thá nhµ. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo chủ yếu của bộ xơng và hệ cơ liên quan tíi sù di chuyÓn cña thá. - Học sinh xác định đợc vị trí, thành phần và chức năng của các cơ quan sinh dỡng. - Học sinh chứng minh bộ não thỏ tiến hoá hơn não của các lớp động vật khác. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh, bé x¬ng thá vµ th»n l»n. - Tranh phãng to h×nh 47.2 SGK. - Tranh n·o thá , bß s¸t, c¸. PhiÕu häc tËp HÖ c¬ quan VÞ trÝ TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸ Bµi tiÕt. Thµnh phÇn. Chøc n¨ng. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV/Tæ chøc giê häc A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tâp tính đào hang? 3. Vµo bµi . Thỏ là đvcxs thuộc lớp thú là lớp đvtiến hóa nhất ,vậy sự tiến hoá đó thể hiện nh thế nào trong đặc điẻm cấu tạo của thỏ ? bài hônm nay sẽ giúp các em trả lời c©u hái nµy B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Bộ xơng và hệ cơ(13’) Mục tiêu :- Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo chủ yếu của bộ xơng và hệ c¬ liªn quan tíi sù di chuyÓn cña thá. §å dïng :Tranh, bé x¬ng thá vµ th»n l» C¸ch tiÕn hµnh :.

(135) Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh bé x¬ng thá vµ bò sát, tìm đặc điểm khác nhau về: + C¸c phÇn cña bé x¬ng. + X¬ng lång ngùc + VÞ trÝ cña chi so víi c¬ thÓ. - C¸ nh©n quan s¸t tranh, thu nhËn kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, tìm đặc điểm khác nhau. - GV gọi đại diện nhóm trình bày đáp án, bổ sung ý kiÕn. Yêu cầu nêu đợc: + Các bộ phận tơng đồng. + Đặc điểm khác: 7 đốt sống cổ, có xơng mỏ ¸c, chi n»m díi c¬ thÓ. ? Tại sao có sự khác nhau đó?. Néi dung I/Bé x¬ng vµ hÖ c¬ 1. Bé x¬ng. - Bé x¬ng gåm nhiÒu x¬ng khíp víi nhau để nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. + Sự khác nhau liên quan đến đời sống - Yêu cầu HS đọc SGK trang 152 và trả lời câu hái: - Hệ cơ của thỏ có đặc điểm nào liên quan đến sự vận động/ - Hệ cơ của thỏ tiến hoá hơn các lớp động vật tríc ë nh÷ng ®iÓm nµo? - HS tự đọc thông tin SGK, trả câu hỏi. Yêu cầu nêu đợc: + Cơ vận động cột sống, có chi sau liên quan đến vận động của cơ thể. + C¬ hoµnh, c¬ liªn sên gióp th«ng khÝ ë phæi.Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. 2,. HÖ c¬ - Cơ vận động cột sống phát triển. - Cơ hoành: tham gia vào hoạt động h« hÊp.. Hoạt động 2: Các cơ quan sinh dỡng(15’) Mục tiêu :- Học sinh xác định đợc vị trí, thành phần và chức năng của các cơ quan sinh dìng. §å dïng :h×nh 47.2.PhiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK liên quan đến các II/Các cơ quan sinh dỡng c¬ quan dinh dìng, quan s¸t tranh cÊu t¹o trong cña thỏ, sơ đồ hệ tuần hoàn và hoàn thành phiếu học tập. - Cá nhân tự đọc SGK trang 153, 154, kết hợp quan sát h×nh 47.2, ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tập .Yêu cầu đạt đợc: + Thµnh phÇn c¸c c¬ quan trong hÖ c¬ quan. + Chøc n¨ng cña hÖ c¬ quan. - GV kÎ phiÕu häc tËp trªn b¶ng phô. - GV tËp hîp c¸c ý kiÕn cña c¸c nhãm, nhËn xÐt. - §¹i diÖn 1-4 nhãm lªn ®iÒn vµo phiÕu trªn b¶ng..

(136) - C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. Th¶o luËn toµn líp vÒ ý kiÕn cha thèng nhÊt. GV thông báo đáp án của phiếu học tập. Häc sinh tù söa ch÷a nÕu cÇn. HÖ c¬ quan TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸. Bµi tiÕt. phiÕu häc tËp VÞ trÝ Thµnh phÇn Chøc n¨ng Lång ngùc - Tim cã 4 ng¨n, - M¸u vËn chuyÓn m¹ch m¸u. theo 2 vßng tuÇn hoµn. M¸u nu«i c¬ thể là máu đỏ tơi Trong khoang - Khí quả, phế quản Dẫn khí và trao đổi ngùc vµ phæi (mao m¹ch). khÝ. Khoang bông - MiÖng  thùc qu¶n  - Tiªu ho¸ thøc ¨n (đặc biệt là xenlulo). d¹ dµy  ruét, manh trµng - TuyÕn gan, tuþ Trong khoang - Hai thËn, èng dÉn - Läc tõ m¸u chÊt bụng sát xơng nớc tiểu, bóng đái, đ- thừa và thải nớc tiểu sèng êng tiÓu ra ngoµi c¬ thÓ.. Hoạt động 3: Hệ thần kinh và giác quan(6’) Mục tiêu :- Học sinh chứng minh bộ não thỏ tiến hoá hơn não của các lớp động vËt kh¸c. Då dïng :- Tranh n·o thá , bß s¸t, c¸. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV cho HS quan s¸t m« h×nh n·o cña c¸, bß III/HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan s¸t, thá vµ tr¶ lêi c©u hái: - Bé phËn nµo cña n·o thá ph¸t triÓn h¬n - Bé n·o thá ph¸t triÓn h¬n h¼n n·o c¸ vµ bß s¸t? các lớp động vật khác: - Các bộ phận phát triển đó có ý nghĩa gì + Đại não phát triển che lấp các trong đời sống của thỏ? phÇn kh¸c. - §Æc ®iÓm c¸c gi¸c quan cña thá? + TiÓu n·o lín, nhiÒu nÕp HS quan sát chú ý các phần đại não, tiểu gấp  liên quan tới các cử động phøc t¹p. n·o, … + Chó ý kÝch thíc. + Tìm VD chứmg tỏ sự phát triển của đại n·o: nh tËp tÝnh phong phó. + Gi¸c quan ph¸t triÓn. - Mét vµi HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.- HS tù rót ra kÕt luËn. C?Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi .(5’) 1,Tæng kÕt - HS đọc kết luận chung cuối bài. - Nêu cấu tạo của thỏ chứng tỏ sự hoàn thiện so với lớp động vật có xơng sống đã học? 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - T×m hiÓu vÒ thó má vÞt vµ thó cã tói..

(137) - KÎ b¶ng trang 157 SGK vµo vë.. Ngµy so¹n:03/3/2010 Ngµy d¹y:05/3/2010 TIÕT 50: Sù ®a d¹ng cña thó Bé thó huyÖt vµ bé thó tói I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh Trình bày đợc sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bộ, tập tính cña chóng. - Giải thích đợc sự thích nghi về hình thái, cấu tạo với những điều kiện sống khác nhau. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - H×nh phãng to 48.1; 48.2 SGK. - Tranh ảnh về đời sống của thú mỏ vịt và thú có túi.. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV/Tæ chøc giê häc.

(138) A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo trong của thỏ thích nghi với đời sống? 3. Vµo bµi : Líp thó rÊt ®a d¹ng vµ thÝch nghi víi rÊt nhiÒu ®/k sèng kh¸c nhau vËy sù d®a dạng đó thể hiện ntn? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Sự đa dạng của lớp thú(9’) Mục tiêu :- Học sinh Trình bày đợc sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bé Đồ dùng : sơ đồ sgk C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang Sơ đồ sgk 156, tr¶ lêi c©u hái: - Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở đặc ®iÓm nµo? - Ngời ta phân chia lớp thú dựa trên đặc KÕt luËn: ®iÓm c¬ b¶n nµo? - Líp thó cã sè lîng loµi rÊt lín, - HS tự đọc thông tin trong SGK và theo sèng ë kh¾p n¬i. dõi sơ đồ các bộ thú, trả lời câu hỏi. - Ph©n chia líp thó dùa trªn Yêu cầu nêu đợc: đặc điểm sinh sản, bộ răng, chi + Sè loµi nhiÒu. + Dựa vào đặc điểm sinh sản. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - GV nªu nhËn xÐt vµ bæ sung thªm: Ngoµi đặc điểm sinh sản, khi phân chia ngời ta cßn dùa vµo ®iÒu kiÖn sèng, chi vµ bé r¨ng. - Nªu mét sè bé thó: bé ¨n thÞt, bé guèc ch½n, bé guèc lÎ… - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2: Bộ thú huyệt – bộ thú túi(25’) Mục tiêu :- Học sinh Trình bày đợc đặc điểm của thú mỏ vịt và thú túi So sánh đợc đặc điểm đời sống và tập tính của thú mỏ vịt và kanguru §å dïng : B¶ng phô ghi néi dung b¶ng sgk tr157 C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang 156, I/Bé thó huyÖt vµ bé thó tói 157, hoµn thµnh b¶ng trong vë bµi tËp.- Yªu cÇu: Dïng sè thø tù - Cá nhận HS đọc thông tin và quan sát hình, tranh ¶nh mang theo vÒ thó huyÖt vµ thó tói hoàn thành bảng.- GV kẻ lên bảng phụ để lần lợt HS tù ®iÒn. 1 vµi HS lªn b¶ng ®iÒn néi dung. - GV chữa bằng cách thông báo đúng, sai. - B¶ng kiÕn thøc chuÈn..

(139) Bảng: So sánh đặc điểm đời sống và tập tính của thú mỏ vịt và kanguru Loµi Thó má vÞt Kanguru C¸c c©u tr¶ lêi lùa chän. CÊu t¹o chi 1 2 2 1 1- Chi sau lín, 1- Níc khoÎ ngät, c¹n 2- Chi 2- §ång cã cá mµng b¬i N¬i sèng. Sù di chuyÓn 1 2 1- §i trªn c¹n vµ b¬i trong níc 2- Nh¶y. Sinh s¶n 2 1. Con s¬ sinh 1 2. 1- §Î con 2- §Î trøng. 1- B×nh thêng 2- RÊt nhá. Bé phËn tiÕt s÷a 2 1. C¸ch bó s÷a. 2 1 1- Ngo¹m chÆt 1- Cã vó lÊy vó, bó thô 2- Kh«ng động cã nóm 2- HÊp thô s÷a vó, chØ cã trªn l«ng thó mÑ, tuyÕn s÷a uèng s÷a hoµ tan trong níc.. Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS tiÕp tôc th¶o luËn: - C¸ nh©n xem l¹i th«ng tin SGK vµ b¶ng so s¸nh míi hoàn thành trao đổi nhóm.. - Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng mà đợc xếp vào lớp thú?( Nuôi con b»ng s÷a.) - T¹i sao thó má vÞt con kh«ng bó s÷a mÑ nh chã con hay mÌo con?(Thó mÑ cha cã nóm vó) - Thú mỏ vịt có cấu tạo nào phù hợp với đời sống bơi lội ở nớc?(Chân có màng) - Kanguru cã cÊu t¹o nh thÕ nµo phï hîp víi lèi sèng ch¹y nhảy trên đồng cỏ?(Hai chân sau to, khoẻ, dài.) - T¹i sao kanguru con ph¶i nu«i trong tói Êp cña thó mÑ? (Con non nhỏ, cha phát triển đầy đủ.) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.GV cho HS th¶o luËn toµn líp vµ nhËn xÐt. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: + CÊu t¹o + §Æc ®iÓm sinh s¶n - GV hái: Em biÕt thªm ®iÒu g× vÒ thó má vÞt vµ kanguru qua s¸ch b¸o vµ phim? C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (5’) 1.Tæng kÕt :- HS lµm bµi tËp : Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng. 1- Thú mỏ vịt đợc xếp vào lớp thú vì: a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nớc b. Nu«i con b»ng s÷a c. Bé l«ng dµy, gi÷ nhiÖt 2- Con non cña kanguru ph¶i nu«i trong tói Êp lµ do: a. Thú mẹ có đời sống chạy nhảy b. Con non rất nhỏ, cha phát triển đầy đủ. c. Con non cha biÕt bó s÷a. 2.. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt. Néi dung KÕt luËn: - Thó má vÞt: + Cã l«ng mao dµy, ch©n cã mµng. + §Î trøng, cha cã nóm vó, nu«i con b»ng s÷a. - Kanguru: + Chi sau dµi, khoÎ, ®u«i dµi. + §Î con rÊt nhá, thó mÑ cã nóm vó.. Ngµy so¹n:09/3/2010 Ngµy d¹y:11/3/2010 TiÕt 51 Bµi 49 , Bµi 50: Sù ®a d¹ng cña thó (tiÕp).

(140) Bé d¬i – Bé c¸ voi Bé ¨n s©u bä, bé gÆm nhÊm, bé ¨n thÞt I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh mô tả đợc đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với điều kiện sèng. - Thấy đợc 1 số tập tính của dơi và cá voi. - Học sinh trình bày đợc cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú ăn sâu bọ, bộ thó gÆm nhÊm vµ bé thó ¨n thÞt. - Học sinh phân biệt đợc từng bộ thú thông qua những đặc điểm cấu tạp đặc trng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. -Tranh c¸ voi, d¬i. - Tranh ch©n, r¨ng chuét chï. - Tranh sóc, chuột đồng và bộ răng chuột. - Tranh bé r¨ng vµ ch©n cña mÌo. -PhiÕu häc tËp ,b¶ng phô III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV/Tæ chøc giê häc A/Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi : Líp thó rÊt ®a d¹ng vµ thÝch nghi víi rÊt nhiÒu ®/k sèng kh¸c nhau vËy sù ®a dạng đó còn đợc thể hiện ntn? B/Các hoạt động dạy học - Hoạt động 1: Tìm hiểu bộ dơi và cá voi.(16’) Mục tiêu :- Học sinh mô tả đợc đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với ®iÒu kiÖn sèng. - Thấy đợc 1 số tập tính của dơi và cá voi. §å dïng : phiÕu häc tËp b¶ng phô Tranh c¸ voi, d¬i. C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dunng I/Bé d¬I vµ bé c¸ voi GV sö dông kÜ thuËt kh¨n tr¶i bµn - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang 159, 160 kÕt hîp víi quan s¸t h×nh 49.1; 49.2 KÕt luËn: đọc chú thích , hoàn thành phiếu học tập số 1. - C¸ voi: boi uèn m×nh, ¨n b»ng .- HS tự đọc thông tin SGK quan sát tranh với cách lọc mồi.- Hình thoi thon hiểu biết của mình, trao đổi nhóm hoàn thành dài, cổ không phân biệt với thân phiÕu häc tËp. Chi trớc- Biến đổi thành bơi chÌo (cã c¸c x¬ng c¸nh, x¬ng - HS chän sè 1, 2 ®iÒn voµ c¸c « trªn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c èng, x¬ng bµn) Chi sau- Tiªu gi¶m nhận xét, bổ sung và hoàn chỉnh đáp án. - D¬i: dïng r¨ng ph¸ vì vá s©u - GV cho các nhóm treo kết quả của các bọ, bay không có đờng rõ.Hình nhóm lên bảng để so sánh. d¹ng c¬ thÓ - GV hỏi thêm: Tại sao lại lựa chọn đặc điểm - Thon nhỏ Chi trớc- Biến đổi thành cánh.

(141) nµy? HS tr¶ lêi c©u hái. - C¸c nhãm tù söa ch÷a .- GV thông báo đáp án. Tªn Chi động trớc vËt. Chi ®u«i Di sau chuyÓn. Thøc ¨n. D¬i. 1. 2. 1. 1. 1. §Æc ®iÓm r¨ng, c¸ch ¨n 2. C¸ voi. 2. 1. 2. 2. 2. 1. da (mÒm réng nèi chi tríc víi chi sau vµ ®u«i) Chi sau - YÕu  b¸m vµo vËt  kh«ng tù cÊt c¸nh. GV cho học sinh các nhóm thảo luận câu hỏi Dơi có đặc điểm nào thích nghi với đời sống bay lîn? - Cấu tạo ngoài cá voi thích nghi với đời sống trong níc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? - HS dựa vào nội dung phiếu học tập để trình bµy. PhiÕu häc tËp sè 1 Tên động vËt D¬i C¸ voi. C©u tr¶ lêi lùa chän. Chi tríc. Chi sau. ®u«i. 1,C¸nh da. 1,Tiªu biÕn. 2,V©y b¬i. 2,Nhá yÕu. 1,V©y ®u«i 2,§u«i ng¾n. Di chuyÓn 1- Bay kh«ng có đờng bay rõ rÖt. 2- B¬i uèn m×nh theo chiÒu däc. Thøc ¨n 1- T«m, c¸, động vËt nhá. 2- S©u bä.. §Æc ®iÓm r¨ng, c¸ch ¨n 1- Kh«ng cã r¨ng, läc måi b»ng c¸c khe cña tÊm sõng miÖng 2- R¨ng nhän s¾c, ph¸ vì vá cøng cña s©u bä.. Hoạt động 2: Bé ¨n s©u bä, bé gÆm nhÊm vµ bé ¨n thÞt.(21’) .Mục tiêu :Trình bày đợc đặc điểm của Bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm và bộ ăn thịt. §å dïng :50.1; 50.2; 50.3,hiÕu häc tËp 2,b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dunng - GV yêu cầu HS đọc các thông tin của SGK trang II.Bộ ăn sâu bọ bộ gặm 162, 163, 164, quan s¸t h×nh vÏ 50.1; 50.2; 50.3 nhÊm vµ bé ¨n thÞt SGK vµ th¶o luËn nhãm hoµn thµnh bµi tËp. - Yªu cÇu: Ph©n tÝch râ c¸ch b¾t måi, cÊu t¹o ch©n, r¨ng. - Cá nhân HS tự đọc SGK và thu thập thông tin, trao đổi nhóm, quan sát kĩ tranh và thống nhất ý kiÕn. C¸c nhãm lªn b¶ng treo kÕt qu¶ cña nhãm 1 - C¸c nhãm theo dâi, bæ sung nÕu cÇn. .- GV cho HS th¶o luËn toµn líp vÒ nh÷ng ý kiÕn cña c¸c nhãm. - GV cho HS quan sát bảng 2 với kiến thức đúng. - HS tù ®iÒu chØnh nh÷ng chç cha phï hîp.

(142) Bé thó. ¨n s©u bä. GÆm nhÊm. §¹i diÖn Chuét chï Chué t chòi Chuét đồng - Sãc. M«i trêng sèng 1. 1. 2. 3. 2. 4. 1. 2. 3. 2. 1. 2. 3. 3. 3. 3. 2. 3. 3. 1. Lèi sèng. CÊu t¹o r¨ng. C¸ch b¾t måi. Chế độ ¨n. *.§Æc ®iÓm cÊu t¹o phï hợp với đời sống của bộ - GV yªu cÇu HS sö dông néi dung b¶ng 1, quan s¸t gÆm nhÊm, bé ¨n s©u bä l¹i h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: vµ bé ¨n thÞt ¨n thÞt. - B¸o - Sãi. 2 1. 1 2. 1 1. 2 1. 2 2. - Dùa vµo cÊu t¹o cña bé r¨ng ph©n biÖt bé ¨n s©u bä, bé ¨n thÞt vµ bé gÆm nhÊm? - §Æc ®iÓm cÊu t¹o ch©n b¸o, sãi phï hîp víi viÖc s¨n måi vµ ¨n thÞt nh thÕ nµo? - NhËn biÕt bé thó ¨n thÞt, thó ¨n s©u bä, thó gÆm nhÊm nhê c¸ch b¾t måi nh thÕ nµo? - Chân chuột chũi có đặc điểm gì phù hợp với việc đào hang trong đất HS- C¸ nh©n HS xem l¹i th«ng tin b¶ng, quan s¸t chân, răng của các đại diện. - Trao đổi nhóm và hoàn thành câu hỏi. ?Thảo luận toàn lớp về đáp án, nhận xét, bổ sung. - Rút ra các đặc điểm cấu tạo thích nghi với đời sèng cña tõng bé. - Bé thó ¨n thÞt + R¨ng cöa s¾c nhän, r¨ng nanh dµi nhän, r¨ng hµm cã mÊu dÑp s¾c. + Ngãn ch©n cã vuèt cong, dới có đệm thịt êm. - Bé thó ¨n s©u bä: + Mâm dµi, r¨ng nhän + Ch©n tríc ng¾n, bµn rộng, ngón tay to khoẻ để đào hang. - Bé gÆm nhÊm: + R¨ng cöa lín lu«n mäc dµi, thiÕu r¨ng nanh.. PhiÕu häc tËp 2 Bé thó. ¨n s©u bä. §¹i diÖn. M«i trêng sèng. Lèi sèng. CÊu t¹o r¨ng. C¸ch b¾t måi. Chế độ ¨n. 1- §uæi b¾t måi 2- R×nh, vå måi 3- T×m måi. 1- ¡n thùc vËt 2- ¨n động vËt 3- ¨n t¹p. Chuét chï Chuét chòi. Chuét đồng GÆm nhÊm - Sãc ¨n thÞt. Nh÷ng c©u tr¶ lêi lùa chän. - B¸o - Sãi 1- Trªn mặt đất 2- Trªn mặt đất và trªn c©y 3- Trªn c©y 4§µo hang trong đất. 1§¬n 1- R¨ng nanh dµi độc nhän, r¨ng hµm dÑp 2Sèng bªn, s¾c đàn 2- Các răng đều nhän 3- R¨ng cöa lín, cã kho¶ng trèng hµm.

(143) C/Tæng kÕt vµ híng d·n häc bµi(5’) 1.Tæng kÕt Khoanh tròn vào đầu câu đúng: C©u 1: C¸ch cÊt c¸nh cña d¬i lµ: a. Nhún mình lấy đà từ mặt đất. b. Chạy lấy đà rồi vỗ cánh. c. Ch©n rêi vËt b¸m, bu«ng m×nh tõ trªn cao. Câu 2: Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi với đời sống ở nớc: a. C¬ thÓ h×nh thoi, cæ ng¾n. b. V©y lng to gi÷ th¨ng b»ng. c. Chi tríc cã mµng nèi c¸c ngãn. d. Chi tríc d¹ng b¬i chÌo. e. M×nh cã v¶y, tr¬n. g. Líp mì díi da dµy. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Đọc mục “Em có biết”. Tìm hiểu đặc điểm sống của trâu, bò, khỉ…. Ngµy so¹n:10/3/2010 Ngµy d¹y: 12/3/2010 TiÕt 52 Bµi 51: Sù ®a d¹ng cña thó (tiÕp) C¸c bé mãng guèc vµ bé linh trëng I. Môc tiªu.

(144) 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những đặc điểm cơ bản của thú móng guốc và phân biệt đợc bé mãng guèc ch½n víi bé mãng guèc lÎ. -Rút đợc đặc điểm bộ linh trởng, phân biệt đợc các đại diện của bộ linh trởng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to ch©n cña lîn, bß, tª gi¸c.bé linh trëng ,b¶ng phô - HS kÎ b¶ng trang 167 SGK vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm . IV/Tæ chøc giê häc A/.Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. Vµo bµi Bộ móng guốc đựoc phân loại ntn?đặc điểm của mỗi nhóm ntn?bộ linh trởng có đặc điểm ntn thích nghi với lối sống ? B/Các hoạt động Hoạt động 1: Các bộ móng guốc(15’) Mục tiêu :Học sinh nắm đợc những đặc điểm cơ bản của thú móng guốc và phân biệt đợc bộ móng guốc chẵn với bộ móng guốc lẻ. §å dïng : - Tranh phãng to ch©n cña lîn, bß, tª gi¸c.b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc SGK trang 166, 167; I/Các bộ móng guốc . quan sát hình 51.3 để trả lời câu hỏi: Néi dung (B¶ng chuÈn kiÕn thøc) - Tìm đặc điểm chung của bộ móng guèc? HS Cá nhân HS tự đọc thông tin SGK trang 166, 167. Yªu cÇu: + Mãng cã guèc. + C¸ch di chuyÓn. - Yªu cÇu HS chän tõ phï hîp ®iÒn vµo b¶ng trong vë bµi tËp. - GV kẻ bảng để HS chữa bài. - Trao đổi nhóm để hoàn thành bảng kiÕn thøc. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ®iÒn tõ phï hîp vµo b¶ng. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sungGV nªn lu ý nÕu ý kiÕn cha thèng nhÊt, cho HS tiÕp tôc th¶o luËn. - GV đa nhận xét và đáp án đúng. B¶ng chuÈn kiÕn thøc.

(145) Cấu tạo, đời sống và tập tính một số đại diện thú móng guốc Tên động vật Số ngón chân Sõng Chế độ ăn Lèi sèng Lîn Ch½n (4) Kh«ng sõng ¡n t¹p §µn H¬u Ch½n (2) Cã sõng Nhai l¹i §µn Ngùa LÎ (1) Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i §µn Voi LÎ (5) Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i §µn Tª gi¸c LÎ (3) Cã sõng Kh«ng nhai l¹i Đơn độc Ch½n Cã sõng Nhai l¹i §µn Nh÷ng c©u tr¶ LÎ Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i Đơn độc lêi lùa chän ¡n t¹p - Yªu cÇu HS tiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái: - Tìm đặc điểm phân biệt bộ guốc chẵn và bộ guèc lÎ? - C¸c nhãm sö dông kÕt qu¶ cña b¶ng trªn, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi: - Yêu cầu: + Nêu đợc số ngón chân có guốc + Sừng, chế độ ăn GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ: + §Æc ®iÓm chung cña bé + Đặc điểm cơ bản để phân biệt bộ guốc chẵn và guèc lÎ. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - §Æc ®iÓm cña bé mãng guèc + Sè ngãn ch©n tiªu gi¶m, đốt cuối mỗi ngón có bao sõng gäi lµ guèc. - Bé guèc ch½n: sè ngãn ch©n ch½n, cã sõng, ®a sè nhai l¹i. - Bé guèc lÎ: sè ngãn ch©n lÎ, kh«ng cã sõng (trõ tª gi¸c), kh«ng nhai l¹i.. Hoạt động 2: Bộ linh trởng(10’) Mục tiêu :-Rút đợc đặc điểm bộ linh trởng, phân biệt đợc các đại diện của bộ linh trëng. §å dïng :Tranh phãng to ,bé linh trëng b¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung * §Æc ®iÓm chung cña bé .II/Bé linh trëng - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK KÕt luËn: vµ quan s¸t h×nh 51.4, tr¶ lêi c©u hái: - Bé linh trëng - Tìm đặc điểm cơ bản của bộ linh trởng? + §i b»ng bµn ch©n - T¹i sao bé linh trëng leo trÌo rÊt giái? + Bµn tay, bµn ch©n cã 5 - HS tự đọc thông tin SGK trang 168, ngón quan s¸t h×nh 51.4 kÕt hîp víi nh÷ng hiÓu + Ngón cái đối diện với các biết về bộ này để trả lời câu hỏi: ngãn cßn l¹i gióp thÝch nghi víi sù - Yªu cÇu: cÇm n¾m vµ leo trÌo. + Chi có cấu tạo đặc biệt. + ¡n t¹p +Chi cã kh¶ n¨ng cÇm n¾m, b¸m chÆt Mét vµi HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xét, bổ sung.* Phân biệt các đại diện - Phân biệt 3 đại diện của bộ linh trởng bằng đặc điểm nào? - GV kẻ thành bảng so sánh để HS điền. - Cá nhân tự tìm đặc điểm phù hợp 3 đại diện ở sơ đồ trang 168. - 1 sè HS lªn b¶ng ®iÒn vµo c¸c ®iÓm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. B¶ng kiÕn thøc chuÈn.

(146) Tên động vật §Æc ®iÓm Chai m«ng Tói m¸ §u«i. KhØ h×nh ngêi Kh«ng cã Kh«ng cã Kh«ng cã. KhØ Chai m«ng lín Tói m¸ lín §u«i dµi. Vîn Cã chai m«ng nhá Kh«ng cã Kh«ng cã. Hoạt động 3: Đặc điểm chung của lớp thú(6’) Mục tiêu :HS rút ra đợc đặc điểm chung của đv thuộc lớp thú C¸ch tiÕn hµnh . Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã học III/Đặc điểm chung của lớp về lớp thú, thông qua các đại diện để Kết luận: - §Æc ®iÓm chung cña líp thó: tìm đặc điểm chung. + Là động vật có xơng sống, có Chú ý đặc điểm: bộ lông, đẻ con, răng, tæ chøc cao nhÊt hÖ thÇn kinh. + Thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a - HS trao đổi nhóm, thống nhất tìm ra + Cã l«ng mao, bé r¨ng ph©n đặc điểm chung nhất. ho¸ 3 lo¹i - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm + Tim 4 ng¨n, bé n·o ph¸t triÓn, lµ kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. động vật hằng nhiệt. Hoạt động 4: Vai trò của thú(6’) Mục tiêu :HS trình bày đợc vai trò của thú C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi: Thú có những giá trị gì trong đời sống con ngêi? - Chúng ta phải làm gì để bảo vệ và giúp thó ph¸t triÓn? - C¸ nhËn HS tù nghiªn cøu th«ng tin trong SGK trang 168. - Trao đổi nhóm và trả lời: - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn... Néi dung IV.Vai trß cña thó KÕt luËn: - Vai trß: Cung cÊp thùc phÈm, søc khoẻ, dợc liệu, nguyên liệu làm đồ mÜ nghÖ vµ tiªu diÖt gÆm nhÊm cã h¹i. - BiÖn ph¸p: + Bảo vệ động vật hoang dã. + Xây dựng khu bảo tồn động vật. + Tæ chøc ch¨n nu«i nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ.. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (5’) 1.Tæng kÕt - GV sö dông c©u hái 1, 2, 3 cuèi bµi. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Học bài và trả lời câu hỏi SGK.Tìm hiểu một số tập tính, đời sống của thó.. Ngµy so¹n :17/3/2010.

(147) Ngµy d¹y:19/3/2010 TIÕT 54: Thùc hµnh Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Gióp HS cñng cè vµ më réng bµi häc vÒ c¸c m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh cña thó. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát hoạt động của thú trên phim ảnh. - KÜ n¨ng n¾m b¾t néi dung th«ng qua kªnh h×nh. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: tranh ¶nh vÒ tËp tÝnh cña thó .PhiÕu häc tËp Tên động vËt quan sát đợc. KÎ b¶ng: §êi sèng vµ tËp tÝnh cña thó vµo vë KiÕm ¨n M«i trC¸ch di Sinh s¶n Thøc ¨n B¾t måi êng sèng chuyÓn. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vvấn đáp IV.Tæ chøc giê häc. A/Khởi động (6’) 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - KÕt hîp kiÓm tra trong giê thùc hµnh. 3. Vµo bµi Më bµi: - GV nªu yªu cÇu: + Theo dâi néi dung trong b¨ng h×nh + Hoµn thµnh b¶ng tãm t¾t + Hoạt động theo nhóm + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc. Hoạt động 1: Thực hành Quan sát tranh ảnh (16’) Môc tiªu : HS quan s¸t vµ nhí c¸c tËp tÝnh cña thó §å dung :Tranh ¶nh vÒ tËp tÝnh cña thó C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung Gi¸o viªn cho HS xem tranh ¶nh 1.Quan s¸t tranh ¶nh víi yªu cÇu quan s¸t 1. M«i trêng sèng - M«i trêng sèng 2.C¸ch di chuyÓn - C¸ch di chuyÓn 3. C¸ch kiÕm ¨n - C¸ch kiÕm ¨n 4. H×nh thøc sinh s¶n - H×nh thøc sinh s¶n - Hoµn thµnh b¶ng ë vë bµi tËp - GV kẻ sẵn bảng để HS chữa bµi. HS Quan s¸t ,theo yªu cÇu. §Æc ®iÓm kh¸c.

(148) Hoạt động 2: Thảo luận nội dung tranh ảnh (15’) Môc tiªu : Gióp HS cñng cè vµ më réng bµi häc vÒ c¸c m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh cña thó. §å dïng . PhiÕu häc tËp ,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh . Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV dành 7 phút để HS hoàn chỉnh nội dung bài 2.Thảo luận . cña nhãmGV ®a ra c©u hái: - H·y tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña b¨ng h×nh? - Kể tên những động vật quan sát đợc? - Thó sèng ë nh÷ng m«i trêng nµo? ?Thó cã nh÷ng c¸ch di chuyÓn nµo ? - H·y tr×nh bµy c¸c lo¹i thøc ¨n vµ c¸ch kiÕm måi đặc trng của từng nhóm thú? - Thó sinh s¶n nh thÕ nµo? - Em còn phát hiện những đặc điểm nào khác nữa ë thó? HS Th¶o luËn nhãm ,C¸c nhãm tr×nh bµy NhËn xÐt ,bæ sung - GV thông báo đáp án đúng để các nhóm để các nhãm tù söa ch÷a. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (8’) 1.Tæng kÕt - NhËn xÐt: + Tinh thần, thái độ học tập của HS. + Dựa vào bảng thu hoạch đánh giá kết quả học tập của nhóm. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Ôn tập lại toàn bộ 6 chơng đã học. - KÎ b¶ng trang 174 SGK vµo vë bµi tËp..

(149) Ngµy so¹n:23/3/2010 Ngµy d¹y: 25/3/2010 KiÓm tra 45 phót. TiÕt 55 I. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Ôn tập, củng cố đợc các kiến thức đã học. - Cã tÝnh tù gi¸c trong khi lµm bµi kiÓm tra. - Giáo dục thái độ yêu thích môn học. II. §å dïng :. GV đề kiểm tra HS giÊy kiÓm tra III. Ph¬ng ph¸p. KiÓm tra viÕt IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. B/Tæ chøc giê häc */Ma trËn : ST T. 1. 2. NhËn biÕt Tr¾c Tù luËn nghiÖm. Chñ đề kiÕn thøc. 1. Líp bß s¸t. 2. Líp chim.. 2. 2. 1. 3. VËn dông Tr¾c nghiÖm Tù luËn. 1. 0,5. 0,5. T«ng Tæng 5. 2,0. 3,0. 1 1,0. 3. Líp thó. Th«ng hiÓu Tr¾c nghiÖ Tù luËn m. 2 2,0. 3,0 1. 1 1,0. 2 3,0. 4,0.

(150) Tæng sè c©u 3 hái Tæng céng ®iÓm. TØ lÖ %. 1 1,5. 3 2,0. 35%. 1 1,5. 1 2,0. 35%. 9 3,0. 3%. 10. 100 %. *. §Ò bµi A. Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan. Câu 1. Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng nhất. 1. CÊu t¹o ngoµi cña th»n l»n bãng ®u«i dµi ? a. Cã 4 chi ng¾n, yÕu víi n¨m ngãn ch©n cã vuèt. b. Da kh« cã v¶y sõng bao bäc. c. Cổ dài, mắt có mí cử động, có màng nhĩ trong hốc tai. d. Cả a, b và c đúng. 2. Th»n l»n bãng sinh s¶n nh thÕ nµo ? a. Con đực có 2 cơ quan giáo phối. b. Trứng đợc thụ tinh trong ống dẫn trứng của thằn lằn cái, đẻ ít trứng. c. Trøng cã vá dai nhiÒu no·n hoµng, th»n l»n míi në tù ®i t×m måi. d. Cả a, b và c đúng. 3. Tim cña th»n l»n cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? a. Tim 2 ng¨n : Mét t©m nhÜ vµ mét t©m thÊt. b. Tim ba ng¨n : Hai t©m nhÜ vµ mét t©m thÊt. c. Tim cã 3 ng¨n : hai t©m nhÜ, mét t©m thÊt cã v¸ch hôt. d. Cả a, b và c đúng. 4. T¹i sao khñng long bÞ diÖt vong. a. Do cã sù xuÊt hiÖn cña chim vµ thó lµ thó ¨n thÞt. b. Khí hậu trở nên lạnh đột ngột cùng với các thiên tai nh núi lửa phun, khãi bôi che phñ bÇu trêi, thùc vËt ph¸t triÓn kÐm. c. Khñng long cì lín thiÕu thøc ¨n, thiÕu chç trµnh rÐt bÞ tiªu diÖt hµng lo¹t. d. Cả a, b và c đúng. Câu 2. Tìm đặc điểm về đời sống tơng ứng với các bộ thuộc nhóm chim chạy ®iÒn vµo cét kÕt qu¶. Bé 1. Bé Gµ. 2. Bé Ngçng. 3. Bé Chim ng. 4. Bé Có.. KÕt qu¶ 1...... 2...... 3...... 4....... Đặc điểm về đời sống a. B¬i giái, b¾t måi díi níc, ®i l¹i vông vÒ trªn c¹n. b. Kiếm mồi băng cách bới đất, ăn hạt, cỏ non, chân khớp, c. Chuyên săn mồi về ban đêm, bắt chue yếu gặm nhấm, b nhẹ nhàng không gây tiếng động. d. Chuyªn s¨n b¾t måi vÒ ban ngµy, b¾t chim, gÆm nhÊm, g. C©u 3 : T×m c¸c côm tõ phï hîp ®iÒn vµo chç trèng.. Thú là động vật ...( 1 )... có tổ chức cao nhất, có hiện tợng thai sinh và ... ( 2 ) ... b»ng s÷a mÑ, cã bé l«ng mao bao phñ ... ( 3 ) ..., bé r¨ng ... ( 4 ) ... thµnh r¨ng cöa, r¨ng nanh vµ r¨ng hµm, tim 4 ng¨n, ( 5 ) ph¸t triÓn thÓ hiÖn râ ë b¸n cÇu n·o và tiểu não. Thú là động vật hằng nhiệt. B. Tr¾c nghiÖm tù luËn. Câu1. Em hãy nêu đặc điểm chung của bò sát ? ( 2 điểm ). C©u2. Em h·y so s¸nh hÖ h« hÊp vµ hÖ tuÇn hoµn cña líp chim víi líp bß s¸t ? ( 2 ®iÓm ). Câu3. Em hãy cho biết lớp thú có vai trò gì ? và cần làm gì để bảo vệ lớp thú ? Liên hệ với địa phơng em ? ( 3 điểm ). *. đáp án và biểu điểm. A- Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ( 3 ®iÓm ). C©u1. ( 1 ®iÓm ) 1- d ; 2 - d ; 3 - b ; 4 - d. C©u 2. ( 1 ®iÓm ) 1- b ; 2 - a ; 3 - d ; 4 - c. C©u 3. ( 1 ®iÓm )1 - Cã x¬ng sèng ; 2 - Nu«i con ; 3 - C¬ thÓ ; 4 - Ph©n hãa ; 5 Bé n·o. B. Tr¾c nghiÖm tù luËn ( 7 ®iÓm ). C©u1. ( 2 ®iÓm ).

(151) Đặc điểm chung của bò sát : Bò sát là động vật có xơng sống thích nghi hoàn toàn với đời sống ở cạn. + Da kh«, cã v¶y sõng. + Chi yÕu cã vuèt s¾c. + Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. + Tim cã v¸ch hôt, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh trong, trøng cã vá bao bäc, giµu no·n hoµng. + Là động vật hằng nhiệt. C©u 2. ( 2 ®iÓm ). Líp Líp chim. Líp bß s¸t. HÖ c¬ quan. HÖ h« hÊp. HÖ tuÇn hoµn. - Phæi cã m¹ng èng khÝ. - 1 sè èng khÝ th«ng víi tói khí → bề mặt trao đổi khí réng. - Trao đổi khí : + Khi bay → do tói khÝ. + Khi ®Ëu → do phæi.. - Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. - Sù th«ng khÝ nhê xuÊt hiÖn cña c¸c c¬ gi÷a sên.. - Tim 4 ng¨n ( 2 t©m nhÜ, 2 t©m thÊt ). - 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u nu«i cơ thể giàu ôxi ( máu đỏ tơi ). + Tim 3 ng¨n ( 2 t©m nhÜ, 1 t©m thÊt ), xuÊt hiÖn v¸ch hôt. + 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u Ýt bÞ pha h¬n.. C©u 3. ( 3 ®iÓm ). - Vai trß cña líp thó : + Cung cÊp thùc phÈm. + Cung cÊp søc kÐo vµ ph©n bãn cho n«ng nghiÖp. + Cung cấp nguyên liệu cho dợc phẩm, làm đồ mĩ nghệ. + B¾t s©u bä vµ gÆm nhÊm cã h¹i. - BiÖn ph¸p b¶o vÖ : + Bảo vệ động vật hoang dã. + Xây dựng khu bảo tồn động vật. + Tæ chøc ch¨n nu«i nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ. - Liên hệ : HS liên hệ đợc những gì mà địa phơng mình có, yêu cấu chính x¸c./. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi 1. Cñng cè GV cñng cè néi dung bµi,§¸nh gi¸ giê. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµChuÈn bÞ néi dung bµi tiÕp theo.«n tËp cÊu t¹o vµ sù di chuyển của các lớp đv đã học.

(152) Ngµy so¹n:30/3/2010 Ngµy d¹y: 01/4/2010 Chơng 7- Sự tiến hoá của động vật Tiết 56 Bài 53: Môi trờng sống và sự vận động - di chuyển I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc các hình thức di chuyển của động vật. - Thấy đợc sự phức tạp và phân hoá của sự di chuyển. -Trình bày đợc ý nghĩa của sự phân hoá trong đời sống của động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, quan s¸t. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng và động vật. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 53.1 SGK. III. Ph¬ng ph¸p .. Trực quan ,vấn đáp ,hợp tác nhóm IV.Tæ chøc giê häc A/Khởi động (2’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè..

(153) 2.Vµo bµi :nh sgk B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Các hình thức di chuyển của động vật(16’) Mục tiêu :- Học sinh trình bày đợc các hình thức di chuyển của động vật. §å dïng :H53.1,phiÕu häc tËp C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - Yªu cÇu: Nghiªn cøu SGK vµ h×nh 53.1, lµm bµi I/C¸c h×nh thøc di chuyÓn tËp. của động vật - H·y nèi c¸c c¸ch di chuyÓn ë c¸c « víi loµi KÕt luËn: động vật cho phù hợp? - §éng vËt cã nhiÒu c¸ch di .- Cá nhân tự đọc thông tin và quan sát hình chuyển nh: đi, bò, chạy, 53.1 SGK trang 172. nh¶y, b¬i… phï hîp víi m«i - Trao đổi nhóm hoàn thành phần trả lời. trêng vµ tËp tÝnh cña chóng. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ch÷a bµi g¹ch nèi b»ng c¸c mµu kh¸c nhau. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV treo tranh hình 53.1 để HS chữa bài. - GV hái: - §éng vËt cã nh÷ng h×nh thøc di chuyÓn nµo? - Nhìn sơ đồ, HS nhắc lại hình thức di chuyển của một số động vật nh: bò, bơi, chạy, đi, bay - Ngoài những động vật ở trên đây, em còn biết những động vật nào? Nêu hình thức di chuyển cña chóng? - HS cã thÓ kÓ thªm: T«m: b¬i, bß, nh¶y. VÞt: ®i, b¬i - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2: Sự phức tạp hoá và sự phân hoá(19’) các bộ phận di chuyển ở động vật Mục tiêu :- Thấy đợc sự phức tạp và phân hoá của sự di chuyển. §å dïng :H53.2,B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu GSK vµ quan s¸t h×nh 2.Sù tiÕn ho¸ c¬ quan di 52.2 trang 173, hoµn thµnh phiÕu häc tËp: “Sù phøc chuyÓn tạp hoá và sự phân hoá bộ phận di chuyển ở động vËt” nh trong SGK trang 173. HS- C¸ nh©n HS tù nghiªn cøu tãm t¾t SGK, quan s¸t h×nh 52.2. - Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV ghi nhanh đáp án của các nhóm lên bảng theo thø tù 1, 2, 3…§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yªu cÇu c¸c nhãm theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn..

(154) B¶ng kiÕn thøc chuÈn STT §Æc ®iÓm c¬ quan di chuyÓn 1 Cha có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định 2 Cha cã bé phËn di chuyÓn, di chuyÓn chËm kiÓu s©u ®o 3 Bộ phận di chuyển rất đơn giản (mấu lồi cơ và tơ bơi) 4 Bộ phận di chuyển đã phân hoá thành chi phân đốt. 5 Bộ phận di chuyển 5 đôi chân bò và 5 đôi chân bơi. đợc phân hoá thành Vây bơi với các tia vây các chi có cấu tạo 2 đôi chân bò, 1 đôi chân nhảy. vµ chøc n¨ng kh¸c Bµn tay, bµn ch©n cÇm n¾m. nhau. Chi 5 ngãn cã mµng b¬i. Cánh đợc cấu tạo bằng màng da. Cánh đợc cấu tạo bằng lông vũ.. Tên đơn vị San h«, h¶i quú Thuû tøc R¬i RÕt, th»n l»n T«m C¸ chÐp Ch©u chÊu KhØ, vîn Õch D¬i Chim, gµ. - Yªu cÇu HS theo dâi l¹i néi dung trong phiÕu häc tËp, tr¶ KÕt luËn: - Sù phøc lêi c©u hái: - Sự phức tạp và phân hoá bộ phận di chuyển ở động vật thể tạp hoá và phân ho¸ cña bé phËn di hiÖn nh thÕ nµo? chuyển giúp động - Sù phøc t¹p vµ ph©n ho¸ nµy cã ý nghÜa g×? - HS tiếp tục trao đổi nhóm theo 2 câu hỏi: vËt di chuyÓn cã - Yêu cầu nêu đợc: hiÖu qu¶, thÝch + Từ cha có bộ phận di chuyển đến có bộ phận di chuyển nghi với điều kiện đơn giản, đến phức tạp dần. sèng. + Sèng b¸m  di chuyÓn chËm  di chuyÓn nhanh. + Gióp cho viÖc di chuyÓn cã hiÖu qu¶. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV tổng kết lại ý kiến của HS thành 2 vấn đề đó là: + Sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o c¸c bé phËn di chuyÓn + Chuyªn ho¸ dÇn vÒ chøc n¨ng. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt cµ híng dÉn häc bµi (8’) 1.Tæng kÕt Câu 1: Cách di chuyển: “đi, bay, bơi” là của loài động vật nào? a. Chim b. D¬i c. VÞt trêi Câu 2: Nhóm động vật nào dới đây cha có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định? a. Hải quỳ, đỉa, giun b. Thuû tøc, l¬n, r¾n c. San h«, h¶i quú Câu 3: Nhóm động vật nào có bộ phận di chuyển phân hoá thành chi 5 ngón để cÇm n¾m? a. GÊu, chã, mÌo b. KhØ, sãc, d¬i c. Vîn, khØ, tinh tinh §¸p ¸n: 1c; 2c; 3c 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ b¶ng trang 176 vµo vë - §äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n :31/3/2010 Ngµy gi¶ng:02/4/2010 TiÕt 57- Bµi 54 .tiÕn I. MỤC TIÊU.. hãa vÒ tæ chøc c¬ thÓ ..

(155) 1 .Kiến thức: Nhận biết đợc mức độ phức độ phức tạp dần trong cơ thể của các lớp ĐV thể hiÖn sù ph©n hãa vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn hãa vÒ chøc n¨ng. 2 .Kỹ năng: RÌn luyÖn n¨ng quan s¸t,so s¸nh, ph©n tÝch t duy . 3 .Thái độ : Gi¸o dôc cho hs cã ý thøc häc tËp vµ nghiªn cøu kiÕn thøc bé m«n . II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC GV: - Tranh h×nh 54 sgk HS: - KÎ b¶ng T 176 SGK vµo vë BT III. Ph¬ng ph¸p : Quan sát - tìm tòi, phân tích, hoạt động nhóm. IV. Tæ chøc giê häc : A . Khởi động (7’) 1.æn định tổ chức: 2.KiÓm tra bµi cò: Nêu các hình thức di chuyển của động vật. Lấy ví dụ cụ thể. 3.Vµo bµi Đặt vấn đề: Trong quá trình tién hóa của ĐV, các hệ cơ quan đợc hình thành và hoàn chỉnh dần thông qua quá trình phức tập hóa nghĩa là các hệ cơ quan đó có sự hình thành các bbộ phận mới. Các bộ phận này đợc hoàn thiện dần đảm bảo chức năng sinh lí phức tạp, thích nghi điều kiện sống đặc trng ở mối nhóm ĐV. B/. Các hoạt động (32’) Hoạt động 1 (16’) So sánh 1 số hệ cơ quan của động vật. *Mục tiờu : Nhận biết đợc sự phân hóa về cấu tạo trong cơ thể của các lớp ĐV *Đồ dùng : Tranh h×nh 54.1 sgk *C¸ch tiÕn hµnh : Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc I. So sánh 1 số hệ cơ quan của động - GV y/c hs qs tranh h×nh 54.1 sgk, vËt. đọc các câu trả lời  hoàn thành bảng vµo vë BT. - GV lu ý gọi nhiều nhóm để biết ý kiÕn cña hs ( GV ghi phÇn bæ sung vào cạnh bảng để hs theo dõi và trao đổi) - GV kiÓm tra sè lîng nhãm cã kÕt quả đúng và cha đúng. - GV y/c hs qs néi dung b¶ng chuÈn. Tªn động vật Trïng biÕn h×nh Thuû tøc. Ngµnh §éng vËt nguyªn sinh Ruét khoang Giun đốt. H« hÊp Cha ph©n ho¸ Cha ph©n ho¸ Da. Ch©n khíp. Mang đơn giản. Giun đất T«m s«ng Ch©u chÊu. Ch©n khíp. TuÇn hoµn Cha cã. ThÇn kinh Cha ph©n ho¸. Cha cã. H×nh m¹ng líi. Tim đơn giản, tuÇn hoµn kÝn. Tin đơn hÖ tuÇn hë Hệ ống Tin đơn khÝ hÖ tuÇn. gi¶n, hoµn gi¶n, hoµn. Sinh dôc Cha ph©n ho¸. TuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn H×nh chuçi TuyÕn sinh h¹ch dôc cã èng dÉn Chuçi h¹ch cã TuyÕn sinh h¹ch n·o dôc cã èng dÉn Chuçi h¹ch, TuyÕn sinh h¹ch n·o lín dôc cã èng.

(156) hë dÉn Tim cã 1 t©m H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh nhÜ, 1 t©m cÇu n·o nhá, dôc cã èng thÊt, tuÇn tiÓu n·o h×nh dÉn C¸ chÐp hoµn kÝn, khèi tr¬n máu đỏ tơi đi nu«i c¬ thÓ. §éng vËt Da vµ Tim cã 2 t©m H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh Õch cã x¬ng phæi nhÜ, 1 t©m cÇu n·o nhá, dôc cã èng đồng tr- sống thÊt, hÖ tuÇn tiÓu n·o nhá dÉn ëng hoµn kÝn, hÑp thµnh m¸u pha nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi Tim cã 2 t©m H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cã x¬ng nhÜ, 1 t©m cÇu n·o nhá, dôc cã èng sèng thÊt cã v¸ch tiÓu n·o ph¸t dÉn Th»n ng¨n hôt, hÖ triÓn h¬n Õch. l»n bãng tuÇn hoµn kÝn, m¸u pha Ýt nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi vµ Tim cã 2 t©m H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cã x¬ng tói khÝ nhÜ vµ 2 t©m cÇu n·o lín, dôc cã èng Chim bå sèng thÊt, tuÇn tiÓu n·o lín cã dÉn c©u hoµn kÝn, 2 mÊu bªn máu đỏ tơi nhỏ. nu«i c¬ thÓ. Phæi Tim cã 2 t©m H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh nhÜ vµ 2 t©m cÇu n·o lín, dôc cã èng thÊt, tuÇn vá chÊt x¸m, dÉn Thá hoµn kÝn, khe, r·nh, tiÓu máu đỏ tơi não có 2 mấu nu«i c¬ thÓ. bªn lín. Hoạt động 2 (16’) Sù phøc t¹p hãa tæ chøc c¬ thÓ. *Mục tiờu : Nhận biết đợc mức độ phức độ phức tạp dần trong cơ thể của các lớp §V thÓ hiÖn sù ph©n hãa vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn hãa vÒ chøc n¨ng. *Đồ dùng : Tranh h×nh 54 sgk Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc II. Sù phøc t¹p hãa tæ chøc c¬ thÓ. - GV y/c hs qs l¹i néi dung b¶ng tr¶ lêi c©u hái: ? Sù phøc t¹p hãa c¸c hÖ c¬ quan h« hÊp. TuÇn hoàn, thần kinh, sinh dục đợc thể hiện nh thế nào qua - Sù phøc t¹p hãa tæ các lớp ĐV đã học. chøc c¬ thÓ cña c¸c HS Nêu đợc §V thÓ hiÖn ë sù + Hệ hô hấp từ cha phân hóa trao đổi qua toàn bộ lớp ph©n hãa vÒ cÊu t¹o da  mang đơn giản  mang  da và phổi  phổi vµ chuyªn hãa vÒ n¨ng: + HÖ tuÇn hoµn: cha cã tim  tim cha cã ng¨n  tim cã chøc + C¸c c¬ quan ho¹t động có hiệu quả 2 ng¨n  3 ng¨n  tim 4 ng¨n h¬n. + Hệ thần kinh từ cha phân hoá  đến thần kinh mạng + Giúp cơ thể thích lới  chuỗi hạch đơn giản  chuỗi hạch phân hoá (não, nghi với môi trờng sèng. hÇu, bông…)  h×nh èng ph©n ho¸ n·o, tuû sèng. §éng vËt Mang cã x¬ng sèng.

(157) + HÖ sinh dôc: cha ph©n ho¸  tuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn  tuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn c¸c nhãm lªn b¶ng, vµ cho c¸c nhãm kh¸c cã ý kiÕn bæ sung. - GV nhận xét đánh giá và y/c hs rút ra kết luận về sự phøc t¹p hãa tæ chøc c¬ thÓ. C/ .Tổng kết và hướng dẫn học bài .(6’) 1.Tổng kết : ? H·y chøng minh sù ph©n hãa vµ chuyªn hãa cña hÖ tuÇn hoµn vµ hÖ thÇn kinh của động vật. 2. Hướng dẫn học bài - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái sgk - KÎ b¶ng 1, 2 vµo vë BT. - Tìm hiểu các hình thức sinh sản của động vật. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 57 Bµi 54: TiÕn ho¸ vÒ tæ chøc c¬ thÓ I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc mức độ phức tạp dần trong tổ chức cơ thể của cá lớp động vËt thÓ hiÖn ë sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, quan s¸t. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, t duy. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 54.1SGK. - HS: chuÈn bÞ theo néi dung SGK, kÎ b¶ng SGK rang 176. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Các hình thức di chuyển của động vật? - Sự phức tạp và sự phân hoá các bộ phận di chuyển ở động vật nh thế nào? 3. Bµi míi Hoạt động 1: So sánh một số hệ cơ quan của động vật Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS quan sát tranh, đọc cá c©u tr¶ lêi vµ hoµn thµnh b¶ng trong vë bµi tËp. - GV kẻ bảng để HS chữa bài.. Hoạt động của HS - Cá nhân đọc nội dung bảng, ghi nhớ kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, lựa chọn câu trả lời. - Hoµn thµnh b¶ng - Yªu cÇu: + Xác định đợc các ngành + Nêu cầu tạo từ đơn giản đến phức tạp dÇn. - GV lu ý nên gọi nhiều nhóm để biết - Đại diện nhóm lên ghi kết quả vào đợc ý kiến của HS. b¶ng 1, nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung - GV ghi phÇn bæ sung vµo c¹nh b¶ng nÕu cÇn. để HS tiếp tục theo dõi và trao đổi..

(158) - GV nªn kiÓm tra sè lîng c¸c nhãm cã kết quả đúng và cha đúng. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a. - Yªu cÇu HS quan s¸t néi dung b¶ng kiÕn thøc chuÈn. Tªn động vật Trïng biÕn h×nh Thuû tøc. Ngµnh §éng vËt nguyªn sinh Ruét khoang Giun đốt. H« hÊp Cha ph©n ho¸ Cha ph©n ho¸ Da. Ch©n khíp. Mang đơn giản. Giun đất. TuÇn hoµn Cha cã. ThÇn kinh Cha ph©n ho¸. Sinh dôc Cha ph©n ho¸. Cha cã. H×nh m¹ng líi. TuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. Tim đơn giản, Hình tuÇn hoµn kÝn h¹ch. Tin đơn giản, hÖ tuÇn hoµn hë Ch©n Hệ ống Tin đơn giản, Ch©u khíp khÝ hÖ tuÇn hoµn chÊu hë §éng vËt Mang Tim cã 1 t©m cã x¬ng nhÜ, 1 t©m sèng thÊt, tuÇn C¸ chÐp hoµn kÝn, máu đỏ tơi đi nu«i c¬ thÓ. §éng vËt Da vµ Tim cã 2 t©m Õch cã x¬ng phæi nhÜ, 1 t©m đồng tr- sống thÊt, hÖ tuÇn ëng hoµn kÝn, thµnh m¸u pha nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi Tim cã 2 t©m cã x¬ng nhÜ, 1 t©m sèng thÊt cã v¸ch Th»n ng¨n hôt, hÖ l»n bãng tuÇn hoµn kÝn, m¸u pha Ýt nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi vµ Tim cã 2 t©m cã x¬ng tói khÝ nhÜ vµ 2 t©m Chim bå sèng thÊt, tuÇn c©u hoµn kÝn, máu đỏ tơi nu«i c¬ thÓ. Phæi Tim cã 2 t©m nhÜ vµ 2 t©m thÊt, tuÇn Thá hoµn kÝn, máu đỏ tơi nu«i c¬ thÓ. T«m s«ng. chuçi. Chuçi h¹ch cã h¹ch n·o Chuçi h¹ch, h¹ch n·o lín H×nh èng, b¸n cÇu n·o nhá, tiÓu n·o h×nh khèi tr¬n. H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cÇu n·o nhá, dôc cã èng tiÓu n·o nhá dÉn hÑp H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cÇu n·o nhá, dôc cã èng tiÓu n·o ph¸t dÉn triÓn h¬n Õch.. H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cÇu n·o lín, dôc cã èng tiÓu n·o lín cã dÉn 2 mÊu bªn nhá. H×nh èng, b¸n TuyÕn sinh cÇu n·o lín, dôc cã èng vá chÊt x¸m, dÉn khe, r·nh, tiÓu n·o cã 2 mÊu bªn lín..

(159) Hoạt động 2: Sự phức tạp hoá tổ chức cơ thể Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i néi dung - C¸ nh©n theo dâi th«ng tin ë b¶ng, b¶ng vµ tr¶ lêi c©u hái: ghi nhí kiÕn thøc (lu ý: theo hµng däc - Sù phøc t¹p ho¸ c¸c hÖ c¬ quan h« tõng hÖ c¬ quan). hấp, tuần hoàn, thần kinh, sinh dục đ- - Trao đổi nhóm. îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo qua c¸c líp Yªu cÇu: động vật đã học? + Hệ hô hấp từ cha phân hóa trao đổi qua toàn bộ da  mang đơn giản  mang  da vµ phæi  phæi + HÖ tuÇn hoµn: cha cã tim  tim cha cã ng¨n  tim cã 2 ng¨n  3 ng¨n  tim 4 ng¨n + Hệ thần kinh từ cha phân hoá  đến thần kinh mạng lới  chuỗi hạch đơn gi¶n  chuçi h¹ch ph©n ho¸ (n·o, hÇu, bông…)  h×nh èng ph©n ho¸ n·o, tuû sèng. + HÖ sinh dôc: cha ph©n ho¸  tuyÕn - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhms sinh dôc kh«ng cã èng dÉn  tuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. vµ phÇn bæ sung lªn b¶ng. - GV nhận xét đánh giá và yêu cầu HS - Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác rót ra kÕt luËn vÒ sù phøc t¹p ho¸ tæ nhËn xÐt, bæ sung. * KÕt luËn chøc c¬ thÓ. - Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ cña các lớp động vật thể hiện ở sự phân hoá vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. - HS cã thÓ dùa vµo sù hoµn chØnh cña - Sự phức tạp hoá tổ chức cơ thể ở hệ thần kinh liên quan đến tập tính phức tạp, yêu cầu nêu đợc: động vật có ý nghĩa gì? + Các cơ quan hoạt động cơ hiệu quả h¬n. + Gióp c¬ thÓ thÝch nghi víi m«i trêng sèng. 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. TiÕt 58 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 55: TiÕn ho¸ vÒ sinh s¶n I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự tiến hoá các hình thức sinh sản ở động vật từ đơn giản đến phức tạp (sinh sản vô tính đến sinh sản hữu tính). - HS thấy đợc sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính..

(160) 2. KÜ n¨ng - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật đặc biệt trong mùa sinh sản. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh sinh s¶n v« tÝnh ë trïng roi, thuû tøc. - Tranh vÒ sù ch¨m sãc trøng vµ con. - HS: ChuÈn bÞ theo néi dung SGK. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sù ph©n ho¸ vµ chuyªn ho¸ cña c¸c hÖ c¬ quan? 3. Bµi míi VB: Sinh sản là đặc điểm đặc trng của sinh vật để duy trì nòi giống, động vËt cã nh÷ng h×nh thøc sinh s¶n nµo? Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Hoạt động 1: Hình thức sinh sản vô tính Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời - Cá nhân HS tự đọc tóm tắt trong SGK c©u hái: trang 179 tr¶ lêi c©u hái: - Yªu cÇu: + Không có sự kết hợp đực, cái - ThÕ nµo lµ sinh s¶n v« tÝnh? - Có những hình thức sinh sản vô tính + Phân đôi, mọc chồi nµo? - Mét vµi HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn - GV treo tranh mét sè h×nh thøc sinh xÐt, bæ sung. sản vô tính ở động vật không xơng - HS lu ý: chỉ có một cá thể tự phân đôi sèng. hay mäc thªm mét c¬ thÓ míi. - H·y ph©n tÝch c¸c c¸ch sinh s¶n ë thuû tøc vµ trïng roi? - Tìm một số động vật khác có kiểu - HS có thể kể thêm: trùng amip, trùng sinh s¶n gièng nh trïng roi? giµy… - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Sinh sản vô tính không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái. - H×nh thøc sinh s¶n: + Phân đôi cơ thể + Sinh s¶n sinh dìng: mäc chåi vµ t¸i sinh. Hoạt động 2: Hình thức sinh sản hữu tính Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang 179 vµ tr¶ lêi c©u hái: - ThÕ nµo lµ sinh s¶n h÷u tÝnh? - So s¸nh sinh s¶n v« tÝnh víi h÷u tÝnh? (b»ng c¸ch hoµn thµnh b¶ng 1) - GV kẻ bảng để HS so sánh.. Hoạt động của HS a. Sinh s¶n h÷u tÝnh - Cá nhân HS tự đọc tóm tắt SGK trang 143, trao đổi nhóm. - Yªu cÇu: + Có sự kết hợp đực và cái. + Tìm đặc điểm giống nhau và khác nhau. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶.

(161) vµo b¶ng. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung. H×nh thøc sinh s¶n V« tÝnh H÷u tÝnh. Sè c¸ thÓ tham gia. Thừa kế đặc điểm Cña 1 c¸ thÓ. Cña 2 c¸ thÓ. - Tõ néi dung b¶ng so s¸nh nµy yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt. - Em hãy kể tên một số động vật không xơng sống và động vật có xơng sống sinh s¶n h÷u tÝnh mµ em biÕt? - GV phân tích: một số động vật không xơng sống có cơ quan sinh dục đực và cái trên một cơ thể đợc gọi là lỡng tính. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Hãy cho biết giun đất, giun đũa cơ thÓ nµo lìng tÝnh, ph©n tÝnh vµ cã h×nh thøc thô tinh ngoµi hoÆc thô tinh trong? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: sinh s¶n h÷u tÝnh vµ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh.. - GV gi¶ng gi¶i: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña sinh vËt tæ chøc c¬ thÓ ngµy cµng phøc t¹p. - H×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh hoµn chỉnh dần qua các lớp động vật đợc thể hiÖn nh thÕ nµo?. - GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm thông báo đó là những đặc điểm thể hiÖn sù hoµn chØnh h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh. - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng ë SGK trang 180. - GV kÎ s½n b¶ng nµy trªn b¶ng phô. - GV lu ý nÕu cã ý kiÕn nµo cha thèng nhất thì cho các nhóm tiếp tục trao đổi. - GV cho HS theo dâi b¶ng kiÕn thøc chuÈn.. H×nh thøc sinh s¶n V« tÝnh H÷u tÝnh. Sè c¸ thÓ tham gia 1 2. Thừa kế đặc điểm Cña 1 c¸ thÓ. Cña 2 c¸ thÓ. 1 2. - HS phải nêu đợc: + Sinh s¶n h÷u tÝnh u viÖt h¬n sinh s¶n v« tÝnh. - Kết hợp đặc tính của cả bố và mẹ. - HS nêu: thuỷ tức, giun đất, châu chấu, søa… gµ, mÌo, chã…. * KÕt luËn: - Sinh s¶n h÷u tÝnh lµ h×nh thøc sinh s¶n cã sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh dôc đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hîp tö. - Sinh sản hữu tính trên cá thể đơn tính hay lìng tÝnh. b. Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh - HS nhí l¹i c¸ch sinh s¶n cña loµi động vật cụ thể nh giun, cá, thằn lằn, chim, thó. - Trao đổi nhóm, nêu đợc: + Loài đẻ trứng, đẻ con. + Thô tinh ngoµi, trong. + Ch¨m sãc con. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Trong mçi nhãm: + Cá nhân đọc những câu lựa chọn, nội dung trong b¶ng. + Thống nhất ý kiến của nhóm để hoàn thµnh néi dung. - §¹i diÖn nhãm ghi ý kiÕn cña nhãm.

(162) m×nh vµo b¶ng cña GV. - C¸c nhãm nhËn xÐt vµ bæ sung ý kiÕn. - HS theo dâi tù söa ch÷a nÕu cÇn. Bảng 2: Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật Ph¸t triÓn TËp tÝnh b¶o TËp tÝnh Tªn loµi Thô tinh Sinh s¶n ph«i vÖ trøng nu«i con Ngoµi §Î trøng BiÕn th¸i Không đào Con non Trai s«ng hang lµm tæ (Êu trïng) tù kiÕm måi Ngoµi §Î trøng BiÕn th¸i Trøng trong Con non tù Ch©u chÊu hốc đất kiÕm ¨n Ngoµi §Î trøng Trùc tiÕp Kh«ng lµm tæ Con non tù C¸ chÐp (kh«ng nhau kiÕm måi thai) Ngoµi §Î trøng BiÕn th¸i Không đào ấu trùng tự ếch đồng hang, lµm tæ kiÕm måi Th»n l»n Trong §Î trøng Trùc tiÕp §µo hang Con non tù bãng ®u«i (kh«ng nhau kiÕm måi thai) dµi Trong §Î trøng Trùc tiÕp Lµm tæ, Êp B»ng s÷a Chim bå (kh«ng nhau trøng diÒu, mím c©u thai) måi Trong §Î con Trùc tiÕp (cã Lãt æ B»ng s÷a Thá nhau thai) mÑ - Dựa vào bảng trên, trao đổi nhóm trả - Các nhóm tiếp tục trao đổi, trả lời câu lêi c©u hái: hái - Yêu cầu nêu đợc: - Thụ tinh trong u việt hơn so với thụ + Thụ tinh trong, số lợng trứng đợc thụ tinh ngoµi nh thÕ nµo? tinh nhiÒu. - Sự đẻ con tiến hoá hơn so với đẻ + Phôi phát triển trong cơ thể mẹ an trøng nh thÕ nµo? toµn h¬n. - T¹i sao sù ph¸t triÓn trùc tiÕp l¹i tiÕn + Ph¸t triÓn trùc tiÕp tØ lÖ con non sèng bé h¬n so víi ph¸t triÓn gi¸n tiÕp? cao h¬n. - Tại sao hình thức thai sinh là tiến + Con non đợc nuôi dỡng tốt, tập tính hoá nhất trong giới động vật? cña thó ®a d¹ng, thÝch nghi cao. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm để các nhóm khác theo dõi. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo ý kiến đúng, từ đó yêu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn; sù hoµn chØnh c¸c h×nh thøc sinh s¶n. KÕt luËn: - Sù hoµn chØnh dÇn c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn: + Tõ thô tinh ngoµi  thô tinh trong. + Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con. + Ph«i ph¸t triÓn cã biÕn th¸i  ph¸t triÓn trùc tiÕp kh«ng cã nhau thai  ph¸t triÓn trùc tiÕp cã nhau thai. + Con non không đợc nuôi dỡng  đợc nuôi dỡng bằng sữa mẹ  đợc học tập thÝch nghi víi cuéc sèng..

(163) 4. Cñng cè Đánh dấu X vào câu trả lời đúng: Câu 1: Trong các nhóm động vật sau, nhóm nào sinh sản vô tính: a. Giun đất, sứa, san hô b. Thuỷ tức, đỉa, trai sông c. Trïng roi, trïng amip, trïng giµy. Câu 2: Nhóm động vật nào dới đây cha có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định? a. C¸, c¸ voi, Õch b. Trai s«ng, th»n l»n, r¾n c. Chim, th¹ch sïng, gµ Câu 3: Con non của loài động vật nào phát triển trực tiếp? a.Ch©u chÊu, chim bå c©u, t¾c kÌ b. Õch, c¸, mÌo c. Thá, bß, vÞt 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Ôn tập đặc điểm chung các ngành động vật đã học.. TuÇn 30 TiÕt 59 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 55: Cây phát sinh giới động vật I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa các nhóm động vật lµ c¸c di tÝch ho¸ th¹ch. - HS đọc đợc vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật trên cây phát sinh động vật. 2. KÜ n¨ng - Kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh sơ đồ hình 56.1 SGK. - Tranh cây phát sinh giới động vật. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sù hoµn chØnh dÇn c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? 3. Bµi míi VB: Chúng ta đã học qua các ngành động vật không xơng sống và động vật có xơng sống, thấy đợc sự hoàn chỉnh về cấu tạo và chức năng. Song giữa các ngành động vật đó có quan hệ với nhau nh thế nào?.

(164) Hoạt động 1: Bằng chứng về quan hệ giữa các nhóm động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu häc sinh: - Cá nhân tự đọc thông tin mục bảng, Nghiªn cøu SGK, quan s¸t tranh, h×nh quan s¸t c¸c h×nh 56.1; 56.2 trang 182182 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: 183 SGK. - Th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái, yªu + Làm thế nào để biết các nhóm động cầu nêu đợc: vËt cã mèi quan hÖ víi nhau? + Di tÝch ho¸ th¹ch cho biÕt quan hÖ các nhóm động vật. - Yªu cÇu HS: + Lìng c cæ – c¸ v©y ch©n cæ cã v¶y, + Đánh dấu đặc điểm của lỡng c cổ vây đuôi, nắp mang. giống với cá vây chân cổ và đặc điểm + Lỡng c cổ – lỡng c ngày nay có 4 cña lìng c cæ gièng lìng c ngµy nay. chi, 5 ngãn. + Đánh dấu đặc điểm của chim cổ + Chim cổ giống bò sát: có răng, có gièng bß s¸t vµ chim ngµy nay. vuốt, đuôi dài có nhiều đốt. + Chim cæ gièng chim hiÖn nay: cã c¸nh, l«ng vò. - Những đặc điểm giống và khác nhau + Nói lên nguồn gốc của động vật. nãi lªn ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ hä hµng VD: C¸ v©y ch©n cæ cã thÓ lµ tæ tiªn giữa các nhóm động vật? cña Õch nh¸i. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña lªn b¶ng. nhãm. - GV nhËn xÐt vµ th«ng b¸o ý kiÕn - Th¶o luËn toµn líp vµ thèng nhÊt ý đúng của nhóm. kiÕn. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Di tích hoá thạch của các động vật cổ có nhiều đặc điểm giống động vật ngày nay. - Những loài động vật mới đợc hình thành có đặc điểm giống tổ tiên của chúng. Hoạt động 2: Cây phát sinh giới động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV gi¶ng: nh÷ng c¬ thÓ cã tæ chøc cµng gièng nhau ph¶n ¸nh quan hÖ nguån gèc cµng gÇn nhau. - GV yêu cầu: HS quan sát hình, đọc - Cá nhân HS tự đọc thông tin trong SGK, trao đổi nhóm, trả lời câu hỏi: SGK vµ quan s¸t h×nh 56.3 trang 183. - Thảo luận nhóm, yêu cầu nêu đợc: - Cây phát sinh động vật biểu thị điều + Cho biết mức độ quan hệ họ hàng của g×? các nhóm động vật. - Mức độ quan hệ họ hàng đợc thể hiện + Nhóm có vị trí gần nhau, cùng nguồn trªn c©y ph¸t sinh nh thÕ nµo? gèc cã quan hÖ hä hµng gÇn h¬n nhãm ë xa. - T¹i sao khi quan s¸t c©y ph¸t sinh l¹i + V× kÝch thíc trªn c©y ph¸t sinh lín biết đợc số lợng loài của nhóm động thì số loài đông. vật nào đó? - Ngµnh ch©n khíp cã quan hÖ hä + Ch©n khíp cã quan hÖ gÇn víi th©n hµng víi ngµnh nµo? mÒm h¬n. - Chim vµ thó cã quan hÖ víi nhãm + Chim vµ thó gÇn víi bß s¸t h¬n c¸c.

(165) nµo? - GV ghi tãm t¾t phÇn tr¶ lêi cña nhãm lªn b¶ng: - ý kiến bổ sung cần đợc gạch chân để HS tiÖn theo dâi. - GV hỏi: Vì sao lựa chọn các đặc điểm đó? Hay: chọn các đặc điểm đó dùa trªn c¬ së nµo? - GV giảng: Khi một nhóm động vật míi xuÊt hiÖn, chóng ph¸t sinh biÕn dÞ cho phï hîp víi m«i trêng vµ dÇn dÇn thÝch nghi. Ngµy nµy do khÝ hËu æn định, mỗi loài tồn tại có cấu tạo thích nghi riªng víi m«i trêng. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. loµi kh¸c. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS cã thÓ th¾c m¾c t¹i sao ngµy nay vẫn còn tồn tại những động vật có cấu tạo phức tạp nh động vật có xơng sống bên cạnh động vật nguyên sinh có cấu tạo rất đơn giản?. KÕt luËn: - Cây phát sinh động vật phản ánh quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật. 4. Cñng cè - GV dùng tranh cây phát sinh động vật để yêu cầu HS trình bày mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Kẻ phiếu học tập: “Sự thích nghi của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng” vào vở.. Ngµy so¹n Ngµy d¹y: kiem tra 15’ Chơng 8 - Động vật và đời sống con ngời TiÕt 60 Bµi 57: §a d¹ng sinh häc I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc đa dạng sinh học thể hiện ở số loài, khả năng thích nghi cao của động vật với các điều kiện sống khác nhau. 2. KÜ n¨ng.

(166) - Kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc, kh¸m ph¸ tù nhiªn. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh sơ đồ hình 58.1; 58.2 SGK. - T liệu thêm về động vật ở đới lạnh và đới nóng. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Cây phát sinh động vật biểu thị điều gì? 3. Bµi míi VB: GV cho HS nêu những nơi phân bố của động vật, vì sao động vật phân bè ë mäi n¬i?  t¹o nªn sù ®a d¹ng. Hoạt động 1: Sự đa dạng sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS nghiên cứu SGK trang - Cá nhân HS tự đọc thông tin trong 185 vµ tr¶ lêi c©u hái: SGK, trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc: - Sù ®a d¹ng sinh häc thÓ hiÖn nh thÕ + §a d¹ng biÓu thÞ b»ng sè loµi. nµo? - V× sao cã sù ®a d¹ng vÒ loµi? + §éng vËt thÝch nghi rÊt cao víi ®iÒu - GV nhận xét ý kiến đúng sai của các kiện sống. nhãm. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Sù ®a d¹ng sinh häc biÓu thÞ b»ng sè lîng loµi. - Sự đa dạng loài là do khả năng thích nghi của động vật với điều kiện sống khác nhau. Hoạt động 2: Đa dạng sinh học của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao - Cá nhân HS đọc thông tin trong SGK đổi nhóm và hoàn thành phiếu học tập. trang 185, 186 và ghi nhớ kiến thức. - GV kÎ lªn b¶ng phiÕu häc tËp. - Trao đổi nhóm theo các nội dung trong phiÕu häc tËp. - Thèng nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi: + Nét đặc trng của khí hậu + Cấu tạo rất phù hợp với khí hậu để tån t¹i. + TËp tÝnh kiÕm ¨n, di chuyÓn, ho¹t động, tự vệ đặc biệt. - Yªu cÇu c¸c nhãm ch÷a phiÕu häc - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi c©u tËp. tr¶ lêi cña nhãm m×nh. - GV ghi ý kiÕn bæ sung vµo bªn c¹nh. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ - Tại sao lựa chọn câu trả lời đó? sung. - Dựa vào đâu để lựa chọn câu trả lời? - Yêu cầu HS trả lời đợc: - GV lu ý: NÕu cßn ý kiÕn kh¸c nhau, + Dùa vµo tranh vÏ GV nên gợi ý câu trả lời để HS lựa + T liệu tự su tầm chọn ý đúng. + Th«ng tin trªn phim ¶nh. - GV nhận xét nội dung đúng, sai của.

(167) c¸c nhãm, yªu cÇu HS quan s¸t phiÕu chuÈn kiÕn thøc. KhÝ hËu. - KhÝ hËu cùc l¹nh (1) - §ãng b¨ng M«i trquanh n¨m ờng đới - Mïa hÌ rÊt l¹nh ng¾n - KhÝ hËu rÊt nãng vµ kh« - RÊt Ýt vùc níc vµ ph©n bè xa nhau (2) M«i trêng hoang mạc đới nãng. Đặc điểm của động vật CÊu - Bé l«ng dµy t¹o - Mì díi da dµy. TËp tÝnh CÊu t¹o. - L«ng mµu tr¾ng (mùa đông) - Ngủ trong mùa đông - Di c về mùa đông - Hoạt động ban ngày trong mïa hÌ - Th©n cao, mãng rộng, đệm thịt dày - Ch©n dµi. TËp tÝnh. - Bớu mỡ lạc đà - Mµu l«ng nh¹t, gièng mµu c¸t - Mçi bíc nh¶y cao, xa - Di chuyÓn b»ng c¸ch qu¨ng th©n - Hoạt động vào ban đêm - Kh¶ n¨ng ®i xa. Vai trò của các đặc ®iÓm thÝch nghi - Gi÷ nhiÖt cho c¬ thÓ - Gi÷ nhiÖt, dù tr÷ n¨ng lîng, chèng rÐt - LÉn víi mµu tuyÕt che m¾t kÎ thï - TiÕt kiÖm n¨ng lîng - Tr¸nh rÐt, t×m n¬i Êm ¸p - Thêi tiÕt Êm h¬n - VÞ trÝ c¬ thÓ cao, không bị lún, đệm thịt dày để chống nóng. - VÞ trÝ ë cao so víi c¸t nãng, nh¶y xa h¹n chÕ ¶nh hëng cña c¸t nãng - N¬i dù tr÷ níc - DÔ lÈn trèn kÎ thï - H¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - H¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - Thêi tiÕt dÞu m¸t h¬n. - T×m níc v× vùc níc ë rÊt xa nhau - Khả năng chịu khát - Thời gian tìm đợc nớc - Chui róc s©u trong rÊt l©u c¸t - Chèng nãng - GV yêu cầu HS tiếp tục trao đổi - HS dựa vào nội dung trong phiếu học nhãm, tr¶ lêi c©u hái: tập để trao đổi nhóm, yêu cầu: - Nhận xét gì về cấu tạo và tập tính + Cấu tạo và tập tính thích nghi cao độ của động vật ở môi trờng đới lạnh và với môi trờng. hoang mạc đới nóng? - Vì sao ở 2 vùng này số loại động vật + Đa số động vật không sống đợc, chỉ rÊt Ýt? có một số loài có cấu tạo đặc biệt thích nghi. - Nhận xét về mức độ đa dạng của + Mức độ đa dạng rất thấp. động vật ở 2 môi trờng này? - Tõ ý kiÕn cña c¸c nhãm, GV tæng kÕt - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c l¹i vµ cho HS rót ra kÕt luËn. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Sự đa dạng của các động vật ở môi trờng đặc biệt rất thấp. - Chỉ có những loài có khả năng chịu đựng cao thì mới tồn tại đợc. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm:.

(168) Câu 1: Chọn những đặc điểm của gấu trắng thích nghi với môi trờng đới lạnh: a. Bé l«ng mµu tr¾ng b. Thức ăn chủ yếu là động vật c. Di c về mùa đông d. Líp mì díi da rÊt dµy e. Bộ lông đổi màu trong mùa hè f. Ngủ suốt mùa đông. Câu 2: Chuột nhảy ở hoang mạc đới nóng có chân dài để: a. §µo bíi thøc ¨n b. T×m nguån níc c. C¬ thÓ cao so víi mÆt c¸t nãng vµ nh¶y xa Câu 3: Đa dạng sinh học ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng rất thấp v×: a. Động vật ngủ đông dài b. Sinh s¶n Ýt c. KhÝ hËu rÊt kh¾c nghiÖt. §¸p ¸n: C©u 1: a, d, f C©u 2: c C©u 3: c 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”.. Ngµy so¹n:14/4/2010 Ngµy d¹y: 16/4/2010.

(169) TiÕt 61. Bµi 58: §a d¹ng sinh häc (tiÕp). I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh giải thích đợc sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa cao hơn ở đới lạnh và hoang mạc đới nóng là do khí hậu phù hợp với mọi loài sinh vËt. - Học sinh trình bày ra đợc những lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống, nguy c¬ suy gi¶m vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc. 2. KÜ n¨ng - KÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, suy luËn. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ tài nguyên đất nớc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về đa dạng sinh học ở môi trờng đới nóng . III. Ph¬ng ph¸p .. Vấn đáp ,trực quan IV.Tæ chøc giê häc . A/Khởi động (6’). 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sự đa dạng của động vật ở môi trờng đới lạnh và đới nóng? 3. Vµo bµi VB: Sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa khác với các môi trêng kh¸c nh thÕ nµo? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1:(13’) Đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa *Mục tiêu :- Học sinh giải thích đợc sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa cao hơn ở đới lạnh và hoang mạc đới nóng là do khí hậu phù hợp với mäi loµi sinh vËt. *Đồ dùng :- Tranh ảnh về đa dạng sinh học ở môi trờng đới nóng . *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK nội dung III/Đa dạng sinh học ở môi b¶ng 189, theo dâi vÝ dô trong mét ao th¶ c¸. trờng nhiệt đới gió mùa VD: nhiều loài cá sống trong ao, có loài kiếm ăn - Yêu cầu nêu đợc: ë tÇng níc mÆt (c¸ mÌ…) mét sè loµi kiÕm ¨n ë + §a d¹ng thÓ hiÖn ë sè loµi tầng đáy (trạch, cá quả…) một số sống ở đáy rất nhiều. bïn (l¬n…). Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + C¸c loµi cïng sèng tËn - Đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió dụng đợc nguồn thức ăn. mïa thÓ hiÖn nh thÕ nµo? - Vì sao trên đồng ruộng gặp 7 loài rắn cùng sèng mµ kh«ng hÒ c¹nh tranh víi nhau? - Vì sao nhiều loài cá lại sống đợc trong cùng + Chuyên hoá, thích nghi với ®iÒu kiÖn sèng. mét ao? - T¹i sao sè lîng loµi ph©n bè mét n¬i l¹i cã thÓ KÕt luËn: rÊt nhiÒu? - Cá nhân tự đọc thông tin trong bảng ghi nhớ - Sự đa dạng sinh học của động vật ở môi trờng nhiệt đới kiÕn thøc vÒ c¸c loµi r¾n..

(170) - Chó ý c¸c tÇng níc kh¸c nhau trong ao.. giã mïa rÊt phong phó. - Sè lîng loµi nhiÒu do chóng - Th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh c©u thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. tr¶ lêi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV đánh giá ý kiến của các nhóm. - Vì sao số lợng loài động vật ở môi trờng nhiệt đới nhiều hơn so với đới nóng và đới lạnh? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - GV lu ý: Do động vật thích nghi đợc với khí hậu ổn định. Hoạt động 2:(10’ Nh÷ng lîi Ých cña ®a d¹ng sinh häc *Mục tiêu :- Học sinh trình bày ra đợc những lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: IV/Nh÷ng lîi Ých cña ®a d¹ng sinh häc. . - Sù ®a d¹ng sinh häc mang l¹i lîi Ých g× vÒ thùc + Cung cÊp thùc phÈm: phÈm, dîc phÈm…? nguån dinh dìng chñ yÕu cña con ngêi. - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK trang 190 và + Dợc phẩm: Một số bộ phận của động vật làm ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc giá trị từng mặt thuốc có giá trị: xơng, mËt… cña ®a d¹ng sinh häc + Trong n«ng nghiÖp: - Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ cung cấp phân bón, sức kÐo. sung. + C¸c gi¸ trÞ kh¸c: lµm cảnh, đồ mĩ nghệ, làm - GV cho c¸c nhãm tr¶ lêi vµ bæ sung cho nhau: - Trong giai ®o¹n hiÖn nay ®a d¹ng sinh häc cßn cã gièng. KÕt luËn: giá gì đối với sự tăng trởng kinh tế của đất nớc? - HS nêu đợc: giá trị xuất khẩu mang lại lợi nhuận - Sự đa dạng sinh học mang l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ cao, vµ t¨ng uy tÝn trªn thÞ trêng thÕ giíi. VD: Cá basa, tôm hùm, tôm càng xanh…- GV lớn cho đất nớc th«ng b¸o thªm: + Đa dạng sinh học là điều kiện đảm bảo phát triển ổn định tính bền vững của môi trờng, hình thành khu du lÞch. + Cơ sở hình thành các hệ sinh thái đảm bảo sự chu chuyÓn oxi, gi¶m xãi mßn. + Tạo cơ sở vật chất để khai thác nguyên liệu. Hoạt động 3: (10’) Nguy c¬ suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc vµ viÖc b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc *Mục tiêu : Học sinh trình bày ra đợc những nguy c¬ suy gi¶m vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc..

(171) *C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK kÕt hîp víi hiÓu biết thực tế, trao đổi nhóm để trả lêi c©u hái: - Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi?. Néi dung IV/Nguy c¬ suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc vµ viÖc b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc. + ý thức của ngời dân: đốt rừng, làm nơng, s¨n b¾n bõa b·i… + Nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi; x©y dùng đô thị, lấy đất nuôi thuỷ sản… + BiÖn ph¸p: gi¸o dôc, tuyªn truyÒn b¶o vÖ - Chúng ta cần có những biện động vật, cấm săn bắn, chống ô nhiễm… pháp nào để bảo vệ đa dạng sinh + Cơ sở khoa học: động vật sống cần có môi häc? trêng g¾n liÒn víi thùc vËt, mïa sinh s¶n. - Các biện pháp bảo vệ đa dạng - Yêu cầu nêu đợc: sinh học dựa trên cơ sở khoa học + Nghiêm cấm bắt giữ động vật quý hiếm. nµo? + Xây dựng khu bảo tồn động vật. + Nhân nuôi động vật có giá trị. KÕt luËn: - GV cho các nhóm trao đổi đáp - §Ó b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc cÇn: ¸n, hoµn thµnh c©u tr¶ lêi. + Nghiªm cÊm khai th¸c rõng bõa b·i. - GV liªn hÖ thùc tÕ: + Thuần hoá, lai tạo giống để tăng độ - Hiện nay chúng ta đã và sẽ làm đa dạng sinh học và độ đa dạng về loài. gì để bảo vệ đa dạng sinh học? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. C/Tæng kÕt vµ híng dÉn häc bµi (6’) 1.Tæng kÕt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 2. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu thêm về đa dạng sinh học trên đài báo. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: Phiếu học tập: Các biện pháp đấu tranh sinh học BiÖn ph¸p Tên thiên địch Loµi sinh vËt bÞ tiªu diÖt. Thiên địch tiêu Thiên đich đẻ trứng kí Sử dụng vi khuẩn gây diÖt sinh vËt sinh vµo sinh vËt g©y bÖnh truyÒn nhiÔm g©y h¹i h¹i hay trøng s©u h¹i diÖt sinh vËt g©y h¹i.

(172) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 62 Bài 59: Biện pháp đấu tranh sinh học I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm đấu tranh sinh học. - Thấy đợc các biện pháp chính trong đấu tranh sinh học là sử dụng các loại thiên địch. - Nêu đợc những u điểm và nhợc điểm của biện pháp đấu tranh sinh học. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, t duy, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật, môi trờng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh h×nh 59.1 SGK. - T liệu về đấu tranh sinh học. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? 3. Bµi míi VB: Trong thiên nhiên, để tồn tại, các loài động vật có mối quan hệ với nhau. Con ngời đã lợi dụng mối quan hệ này để mang lại lợi ích cho con ngời. Hoạt động 1: Thế nào là biện pháp đấu tranh sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK - Cá nhận tự đọc thông tin SGK trang vµ tr¶ lêi c©u hái: 192 và trả lời. Yêu cầu nêu đợc: - Thế nào là đấu tranh sinh học? Cho + Dùng sinh vật tiêu diệt sinh vật gây ví dụ về đấu tranh sinh học? h¹i. - GV bổ sung thêm kiến thức để hoàn VD: Mèo diệt chuột. thiện khái niệm đấu tranh sinh học. - GV gi¶i thÝch: sinh vËt tiªu diÖt sinh vật có hại gọi là thiên địch. - GV thông báo các biện pháp đấu tranh sinh häc. KÕt luËn: - §Êu tranh sinh häc lµ biÖn ph¸p sö dông sinh vËt hoÆc s¶n phÈm cña chóng nh»m ng¨n chÆn hoÆc gi¶m bít thiÖt h¹i do c¸c sinh vËt cã h¹i g©y ra..

(173) Hoạt động 2: Những biện pháp đấu tranh sinh học Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 59.1 vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK trang 192, 193 vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, hoàn thành phiếu học tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + Thiên địch tiêu diệt sinh vật có hại là phæ biÕn. + Thiên địch gián tiếp đẻ ấu trùng tiêu diÖt trøng. + Gây bệnh cho sinh vật để tiêu diệt. - GV gäi c¸c nhãm lªn viÕt kÕt qu¶ trªn - §¹i diÖn nhãm ghi kÕt qu¶ cña nhãm. b¶ng. - GV ghi ý kiến bổ sung của nhóm để - Nhóm khác bổ sung ý kiến. HS so s¸nh kÕt qu¶ vµ lùa chän ph¬ng án đúng. - GV thông báo kết quả đúng của các - Các nhóm tự sửa chữa phiếu. nhãm vµ yªu cÇu theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. - GV tổng kết ý kiến đúng của các nhãm, cho HS rót ra kÕt luËn.. BiÖn ph¸p. Thiên địch tiêu diệt sinh vËt g©y h¹i. Thiên đich đẻ Sö dông vi khuÈn trøng kÝ sinh vµo g©y bÖnh truyÒn sinh vËt g©y h¹i nhiÔm diÖt sinh vËt hay trøng s©u h¹i g©y h¹i - Ong mắt đỏ (1) - Vi khuÈn My«ma - Êu trïng cña b- vµ Calixi (1) ớm đêm (2) - NÊm b¹ch d¬ng vµ nÊm lôc c¬ng (2). - MÌo (1) - C¸ cê (2) Tªn thiªn - S¸o (3) địch - KiÕn vèng (4) - Bä rïa (5) - DiÒu h©u (6) - Chuét (1) - Trøng s©u x¸m - Thá (1) - Bä gËy, Êu trïng s©u (1) - Bä xÝt (2). bä (2) - X¬ng rång (2) Loµi sinh vËt - S©u bä ban ngµy (3) bÞ tiªu diÖt - S©u h¹i cam (4) - RÖp s¸p (5) - Chuét ban ngµy (6). - GV yªu cÇu HS: - Yêu cầu nêu đợc: + Giải thích biện pháp gây vô sinh để + Ruồi làm loét da trâu, bò  giết chết diÖt sinh vËt g©y h¹i. tr©u, bß. + Ruåi khã tiªu diÖt. + Tuyệt sản ở ruồi đực thì ruồi cái có - GV th«ng b¸o thªm mét sè th«ng tin: giao phối trứng không đợc thụ tinh  VD ë Hawai, c©y c¶nh Lantana ph¸t ruåi tù bÞ tiªu diÖt. triÓn nhiÒu th× cã h¹i. Ngêi ta nhËp vÒ 8 - Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c bæ sung. lo¹i s©u bä tiªu diÖt Lantana. Khi.

(174) Lantana bÞ tiªu diÖt ¶nh hëng tíi chim s¸o ¨n qu¶ c©y nµy. Chim s¸o ¨n s©u Cirphis gây hại cho đồng cỏ, ruộng lúa l¹i ph¸t triÓn. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Có 3 biện pháp đấu tranh sinh học: + Thiên địch tiêu diệt sinh vật gây hại. + Thiên đich đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng sâu hại. + Sö dông vi khuÈn g©y bÖnh truyÒn nhiÔm diÖt sinh vËt g©y h¹i. Hoạt động 3: Những u điểm và hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGK, trao đổi - Mỗi cá nhân tự thu thập kiến thức ở nhãm tr¶ lêi c©u hái: th«ng tin trong SGk trang 194. - Đấu tranh sinh học có những u điểm - Trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc: g×? + §Êu tranh sinh häc kh«ng g©y « - Hạn chế của biện pháp đấu tranh nhiễm môi trờng và tránh hiện tợng sinh häc lµ g×? kh¸ng thuèc. + H¹n chÕ: mÊt c©n b»ng trong quÇn xã, thiên địch không quen khí hậu sẽ kh«ng ph¸t huy t¸c dông. §éng vËt ¨n s©u h¹i, ¨n lu«n h¹t cña c©y. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm, - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm nÕu ý kiÕn cha thèng nhÊt th× cho HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. tiÕp tôc th¶o luËn. - GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm, cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Ưu điểm của biện pháp đấu tranh sinh học: tiêu diệt nhiều sinh vật gây h¹i, tr¸nh « nhiÔm m«i trêng. - Nhîc ®iÓm: + Đấu tranh sinh học chỉ có hiệu quả ở nơi có khí hậu ổn định. + Thiên địch không diệt đợc triệt để sinh vật có hại. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Kẻ bảng: một số động vật quý hiếm ở Việt Nam, SGK trang 196 vào vở..

(175) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 63. Bµi 60: §éng vËt quý hiÕm. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm về động vật quý hiếm. - Thấy đợc mức độ tuyệt chủng của các động vật quý hiếm ở Việt Nam. - Đề ra các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật quý hiếm. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh một số động vật quý hiếm. - Một số t liệu về động vật quý hiếm. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Các biện pháp đấu tranh sinh học? 3. Bµi míi VB: Trong tự nhiên có một số loài động vật có giá trị đặc biệt nhng lại có nguy cơ bị tuyệt chủng. Đó là những động vật nh thế nào? Hoạt động 1: Thế nào là động vật quý hiếm? Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGk và trả lời - HS đọc thông tin trong SGK trang c©u hái: 196, thu nhËn kiÕn thøc. - Yêu cầu nêu đợc: - Thế nào gọi là động vật quý hiếm? + §éng vËt quý hiÕm cã gi¸ trÞ kinh tÕ. - Kể tên một số động vật quý hiếm mà + Kể 5 loài. em biÕt? - GV lu ý phân tích thêm về động vật - HS lắng nghe. quý hiÕm: võa cã nhiÒu gi¸ trÞ vµ cã sè lîng Ýt. - §¹i diÖn HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c - GV thông báo thêm cho HS về động nhận xét, bổ sung. vật quý hiếm nh: sói đỏ, bớm phợng cánh đuôi nheo, phợng hoàng đất… - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Động vật quý hiếm là những động vật có giá trị nhiều mặt và có số lợng giảm sót. Hoạt động 2: Ví dụ minh hoạ các cấp độ tuyệt chủng.

(176) của động vật quý hiếm ở Việt Nam Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc các câu lựa chọn, quan s¸t h×nh SGK trang 197 vµ hoµn thành bảng 1: “ Một số động vật quý hiÕm ë ViÖt Nam” - GV kẻ bảng 1 để HS chữa bài. - Nên gọi nhiều HS để phát huy tính tÝch cùc cña HS. - GV thông báo ý kiến đúng, phân tích kiến thức để HS lựa chọn cho đúng.. Hoạt động của HS - HS hoạt động độc lập với SGK, hoàn thành bảng 1, xác định các giá trị chính của các động vật quý hiếm ở Việt Nam. - Một vài HS lên ghi kết quả để hoàn thµnh b¶ng 1. - HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - Söa ch÷a nÕu cÇn.. Bảng 1: Một số động vật quý hiếm ở Việt Nam Tên động vật Cấp độ đe doạ STT Giá trị của động vật quý hiếm quý hiÕm tuyÖt chñng 1 èc xµ cõ RÊt nguy cÊp Kü nghÖ kh¶m trai Nguy cÊp 2 Tôm hùm đá Thùc phÈm ngon, xuÊt khÈu SÏ nguy cÊp 3 Cµ cuèng Thực phẩm, đặc sản gia vị SÏ nguy cÊp 4 C¸ ngùa gai Dîc liÖu ch÷a bÖnh hen Nguy cÊp 5 Rïa nói vµng Dợc liệu, đồ kĩ nghệ Ýt nguy cÊp 6 Gµ l«i tr¾ng Động vật đặc hữu, làm cảnh Ýt nguy cÊp 7 Khíu ®Çu ®en Ýt nguy cÊp Động vật đặc hữu, làm cảnh 8 Sóc đỏ ThÈm mÜ, lµm c¶nh RÊt nguy cÊp 9 H¬u x¹ Dîc liÖu s¶n xuÊt níc hoa Ýt nguy cÊp 10 KhØ vµng Gi¸ trÞ dîc liÖu, vËt mÉu trong y häc. Qua b¶ng nµy yªu cÇu HS cho biÕt: - Cá nhân dựa vào bảng 1 đã hoàn thành, yêu cầu nêu đợc: - §éng vËt quý hiÕm cã gi¸ trÞ g×? + Gi¸ trÞ nhiÒu mÆt cña qu¸ tr×nh sèng. - Em có nhận xét gì về cấp độ đe doạ + Một số loài có nguy cơ tuyệt chủng tuyệt chủng của động vật quý hiếm? rÊt cao, tuú vµo gi¸ trÞ sö dông cña con ngêi. - Hãy kể thêm động vật quý hiếm khác + Sao la, tê giác một sừng, phợng mµ em biÕt? hoàng đất. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam đợc biểu thị: rất nguy cÊp, nguy cÊp, Ýt nguy cÊp vµ sÏ nguy cÊp. Hoạt động 3: Bảo vệ động vật quý hiếm Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nªu c©u hái: - C¸ nh©n tù hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi, yªu cầu nêu đợc: - Vì sao phải bảo vệ động vật quý + Bảo vệ động vật quý hiếm vì chúng hiÕm? cã nguy c¬ tuyÖt chñng. - Cần có những biện pháp gì để bảo vệ + Cấm săn bắn, bảo vệ môi trờng sống động vật quý hiếm? cña chóng… - Mét sè HS tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt, - GV yªu cÇu HS liªn hÖ b¶n th©n: ph¶i bæ sung. làm gì để bảo vệ động vật quý hiếm? - Yªu cÇu: + Tuyên truyền giá trị của các động vật.

(177) - GV cho HS rót ra kÕt luËn.. quý hiÕm. + Th«ng b¸o nguy c¬ tuyÖt chñng cña động vật quý hiếm.. KÕt luËn: - Các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm: + B¶o vÖ m«i trêng sèng + Cấm săn bắn, buôn bán, giữ trái phép động vật quý hiếm. + Chăn nuôi, chăm sóc đầy đủ. + X©y dùng khu dù tr÷ thiªn nhiªn. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Thế nào là động vật quý hiếm? + Phải bảo vệ động vật quý hiếm nh thế nào? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Tìm hiểu động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng..

(178) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 64 Bài 61: Tìm hiểu một số động vật có tầm quan trọng ở địa phơng (tiết 1) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu thông tin từ sách báo, thực tế sản xuất ở địa phơng để bổ sung kiến thức về một số động vật có tầm quan trọng thực tế ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - HS: Su tầm thông tin về một số loài động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. - GV: Híng dÉn viÕt b¸o c¸o. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Hớng dẫn cách thu thập thông tin - GV yªu cÇu: + Hoạt động theo nhóm 6 ngời. + XÕp l¹i néi dung c¸c th«ng tin cho phï hîp víi yªu cÇu. a. Tên loài động vật cụ thể VD: T«m, c¸, gµ, lîn, bß, t»m, c¸ sÊu… b. §Þa ®iÓm Chăn nuôi tại gia đình hay địa phơng nào.. - Điều kiện sống của loài động vật đó bao gồm: khí hậu và nguồn thức ăn. - Điều kiện sống khác đặc trng của loài: VD: - Bß cÇn b·i ch¨n th¶ - T«m c¸ cÇn mÆt níc réng. c. C¸ch nu«i - Lµm chuång tr¹i : + Đủ ấm về mùa đông + Tho¸ng m¸t vÒ mïa hÌ - Sè lîng loµi, c¸ thÓ (cã thÓ nu«i chung c¸c gia sóc, gia cÇm) - C¸ch ch¨n sãc: + Lîng thøc ¨n, lo¹i thøc ¨n + C¸ch chÕ biÕn: ph¬i kh«, lªn men, nÊu chÝn… + Thêi gian ¨n: - Thêi k× vç bÐo - Thêi k× sinh s¶n - Nu«i dìng con non + VÖ sinh chuång tr¹i: gi¸ trÞ t¨ng träng + Sè kg trong 1 th¸ng.

(179) VD: Lîn 20 kg/th¸ng Gµ 2 kg/th¸ng 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - Nhận xét, đánh giá phần thực hành. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ néi dung phÇn tiÕp theo.. TuÇn 33 TiÕt 65 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 61: Tìm hiểu một số động vật có tầm quan trọng ở địa phơng (tiết 2) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu thông tin từ sách báo, thực tế sản xuất ở địa phơng để bổ sung kiến thức về một số động vật có tầm quan trọng thực tế ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng phân tích, tổng hợp kiến thức theo chủ đề. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - HS: Su tầm thông tin về một số loài động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. - GV: Híng dÉn viÕt b¸o c¸o. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi.

(180) Hoạt động 1: Thu thập thông tin (tiếp theo) d. Gi¸ trÞ kinh tÕ - Gia đình: + Thu thËp tõng loµi + Tæng thu nhËp xuÊt chuång. + Gi¸ trÞ VN§/n¨m - §Þa ph¬ng + Tăng nguồn thu nhập kinh tế địa phơng nhờ chăn nuôi động vật. + Ngành kinh tế mũi nhọn của địa phơng + §èi víi quèc gia GV chó ý: + §èi víi HS ë khu c«ng nghiÖp hay lµng nghÒ, HS ph¶i tr×nh bµy chi tiÕt quy tr×nh nu«i, gi¸ trÞ kinh tÕ cô thÓ. + §èi víi HS ë thµnh phè lín kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham quan cô thÓ th× chñ yÕu dùa vµo c¸c th«ng tin trªn s¸ch, b¸o vµ ch¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn thøc trªn ti vi. Hoạt động 2: Báo cáo của học sinh - GV yªu cÇu c¸c nhãm lÇn lît b¸o c¸o kÕt qu¶. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - GV nhËn xÐt. 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ b¸o c¸o cña c¸c nhãm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn lại chơng trình đã học. - KÎ b¶ng 1, 2, trang 200, 201 vµo vë..

(181) TiÕt 66 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 63: ¤N tËp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc sự tiến hoá của giới động vật từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phøc t¹p. - Học sinh thấy rõ đợc đặc điểm thích nghi của động vật với môi trờng sống. - Chỉ rõ giá trị nhiều mặt của giới động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật đã học. - B¶ng thèng kª vÒ cÊu t¹o vµ tÇm quan träng III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động 1: Sự tiến hoá của giới động vật . Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 1 “Sự tiến hoá của giới động vật” - GV kÎ s½n b¶ng 1 trªn b¶ng phô cho HS ch÷a bµi.. Hoạt động của HS - C¸ nh©n tù nghiªn cøu th«ng tin SGK trang 200, thu thËp kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời - Yêu cầu nêu đợc: + Tªn ngµnh + §Æc ®iÓm tiÕn ho¸ ph¶i liªn tôc tõ thấp đến cao. + Con đại diện phải điển hình. - GV cho HS ghi kÕt qu¶ cña nhãm. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo - GV tæng hîp c¸c ý kiÕn cña c¸c b¶ng 1, nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, nhãm. bæ sung. - Cho HS quan sát bảng đáp án. - C¸c nhãm söa ch÷a nÕu cÇn.. §èi xøng to¶ trßn §éng vËt Ruét Ngµnh nguyªn khoan sinh g §¹i Trïng roi Tuû diÖn tøc §Æc ®iÓm. C¬ thÓ đơn bào. C¬ thÓ mÒm. C¬ thÓ ®a bµo §èi xøng hai bªn C¬ thÓ cã C¬ thÓ bé x¬ng C¬ thÓ cã bé xmÒm, cã ngoµi ¬ng trong vỏ đá vôi b»ng kitin Th©n Ch©n §éng vËt cã xmÒm khíp ¬ng sèng. C¸c ngµnh giun Giun Trai đũa, giun sông đất. Ch©u chÊu. C¸ chÐp, Õch, th»n l»n bãng ®u«i dµi, chim.

(182) bå c©u, thá - GV yªu cÇu HS theo dâi b¶ng 1, tr¶ lêi c©u hái: - Sự tiến hoá của giới động vật đợc thể hiÖn nh thÕ nµo? - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái: - Sự thích nghi của động vật với môi trờng sống thể hiện nh thế nào? - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thø sinh? Cho vÝ dô cô thÓ? - GV cho các nhóm trao đổi đáp án - H·y t×m trong c¸c loµi bß s¸t, chim cã loµi nµo quay trë l¹i m«i trêng níc? - Cho HS rót ra kÕt luËn.. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn. - Yêu cầu nêu đợc; + Sù tiÕn ho¸ thÓ hiÖn sù phøc t¹p vÒ tæ chức cơ thể, bộ phận nâng đỡ… - Cá nhân nhớ lại các nhóm động vật đã häc vµ m«i trêng sèng cña chóng, th¶o luận nhóm. Yêu cầu nêu đợc: + Sự thích nghi của động vật: có loài sèng bay lîn trªn kh«ng (cã c¸nh), loµi sèng ë níc (cã v©y), sèng n¬i kh« c»n (dù tr÷ níc). + HiÖn tîng thø sinh: quay l¹i sèng ë m«i trêng cña tæ tiªn. VD: C¸ voi sèng ë níc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Giới động vật đã tiến hoá từ đơn giản đến phức tạp. - §éng vËt thÝch nghi víi m«i trêng sèng. - Mét sè cã hiÖn tîng thÝch nghi thø sinh. Hoạt động 2: Tầm quan trọng trong thực tiễn của động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh - C¸ nh©n nghiªn cøu néi dung trong bảng 2 “Những động vật có tầm quan bảng 2, trao đổi nhóm tìm tên động vật träng trong thùc tiÔn” cho phï hîp víi néi dung. - GV kẻ bảng 2 để HS chữa bài. - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶, - GV nên gọi nhiều nhóm chữa bài để nhóm khác nhận xét, bổ sung. có điều kiện đánh giá hoạt động của nhãm.. §éng vËt cã Ých. §éng vËt cã h¹i. TÇm quan träng Tªn bµi §éng vËt kh«ng xthùc tiÔn ¬ng sèng - Thùc phÈm (vËt - T«m, cua, r¬i, nuôi, đặc sản) …. - Dîc liÖu - Mùc - C«ng nghiÖp - San h« - N«ng nghiªp - Giun đất - Lµm c¶nh - Trai ngäc - Trong tù nhiªn - NhÖn, ong - §èi víi n«ng - Ch©u chÊu, s©u, nghiÖp gai, bä rïa - Đối với đời sống - Ruồi, muỗi con ngêi - Đối với sức khoẻ - Giun đũa, sán con ngêi. - §éng vËt cã vai trß g×?. §éng vËt cã x¬ng sèng - C¸, chim, thó… - GÊu, khØ, r¾n… - Bß, cÇy, c«ng… - Tr©u, bß, gµ… - VÑt - C¸, chim… - Chuét. - Rắn độc. - HS dựa vào nội dung bảng 2 để trả.

(183) - §éng vËt g©y nªn nh÷ng t¸c h¹i nh lêi. thÕ nµo? KÕt luËn: - Đa số động vật có lợi cho tự nhiên và cho đời sống con ngời. - Một số động vật gây hại. 4. Cñng cè - GV cho HS tr¶ lêi c©u hái: + Dựa vào bảng 1 trình bày sự tiến hoá của giới động vật? + Nêu tầm quan trọng thực tiễn của động vật? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ cho bµi tham quan thiªn nhiªn. + Lọ bắt động vật, hộp chứa mẫu, kính lúp cầm tay, vở ghi chép, kẽ sẵn b¶ng trang 205 SGK, vît b¾t bím.. TuÇn 34 TiÕt 67 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 64: Tham quan thiªn nhiªn.

(184) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Tạo cơ hội cho HS tiếp xúc với thiên nhiên và thế giới động vật. - HS sẽ đợc nghiên cứu động vật sống trong tự nhiên. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát và sử dụng các dụng cụ để theo dõi hoạt động sống của động vật. - Tập cách nhận biết động vật và ghi chép ngoài thiên nhiên. 3. Thái độ - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ thế giới động vật, đặc biệt là động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - HS: Lọ bắt động vật, hộp chứa mẫu, kính lúp cầm tay, vở ghi chép có kẻ sãn b¶ng nh SGK trang 205, vît bím. - GV: Vợt thuỷ tinh, chổi lông, kim nhọn, khay đựng mẫu. * §Þa ®iÓm thùc hµnh III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi VB: GV th«ng b¸o: TiÕt 67: Häc trªn líp TiÕt 68, 69 + Quan s¸t thu thËp mÉu + B¸o c¸o cña c¸c nhãm TiÕn hµnh Hoạt động 1: Giáo viên giới thiệu sơ lợc địa điểm tham quan - §Æc ®iÓm: cã nh÷ng m«i trêng nµo? - §é s©u cña m«i trêng níc - Một số loại loại thực vật và động vật có thể gặp. Hoạt động 2: Giới thiệu trang bị dụng cụ của cá nhân và nhóm - Trang bÞ trªn ngêi: mò, giµy, dÐp quai hËu gän gµng. - Dông cô cÇn thiÕt: 1 tói cã d©y ®eo chøa: + GiÊy b¸o réng, kÝnh lóp cÇm tay + Bót, sæ ghi chÐp, ¸o ma, èng nhßm. - Dông cô chung c¶ nhãm: + Vît bím, vît thuû tinh, kÑp mÉu, chæi l«ng. + Kim nhọn, khay đựng mẫu + Lä b¾t thuû tøc, hép chøa mÉu sèng. Hoạt động 3: Giáo viên giới thiệu cách sử dụng dụng cụ - Với động vật dới nớc: dùng vợt thuỷ tinh vớt động vật lên rồi lấy chổi lông quét nhÑ vµo khay (cha níc) - Với động vật ở cạn hay trên cây; trải rộng báo dới gốc rung cành cây hay dùng vợt bớm để hứng, bắt rồi cho vào túi nilông. - Với động vật ở đất (sâu, bọ): dùng kẹp mềm gặp cho vào túi nilông (chú ý đục c¸c lç nhá). - Với động vật lớn hơn nh động vật có xơng sống (cá, ếch nhái, thằn lằn) dùng vît bím b¾t råi ®em cho vµo hép chøa mÉu. Hoạt động 4: Giáo viên giới thiệu cách ghi chép - §¸nh dÊu vµo b¶ng trang 205 SGK..

(185) - Mỗi nhóm cử một HS ghi chép ngắn gọn đặc điểm cơ bản nhất. - Cuèi giê gi¸o viªn cho HS nh¾c l¹i c¸c thao t¸c sö dông c¸c dông cô cÇn thiÕt. 4. Cñng cè 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ néi dung giê tiÕp theo..

(186)

SINH7

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về