Hình tượng nhân vật trẻ em trong sáng tác của thạch lam, nam cao, nguyên hồng trước cách mạng tháng tám 1945

1

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

B

Đ I H C ĐÀ N NG

NGUY N TH M NG THƠ

HÌNH TƯ NG NHÂN V T TR EM TRONG SÁNG TÁC
C A TH CH LAM, NAM CAO, NGUYÊN H NG
TRƯ C CÁCH M NG THÁNG TÁM 1945

Chuyên ngành : Văn h c Vi t Nam
Mã s

: 60.22.34

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ
KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN VĂN

Đà N ng - Năm 2011


2

Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. BÙI THANH TRUY N

Ph n bi n 1: TS. NGUY N THANH SƠN

Ph n bi n 2: PGS.TS. H

TH HÀ

Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn th c sĩ
Khoa h c Xã h i và Nhân văn h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày
12 tháng 11 năm 2011.

* Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c Sư ph m, Đ i h c Đà N ng.


3
M

Đ U

1. LÍ DO CH N Đ TÀI
Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng ñ u là nh ng tên tu i
n i b t c a n n văn h c Vi t Nam giai ño n 1930- 1945. V i ñ c
gi , ba tác gi này khá quen thu c và g n gũi b i t lâu nh ng sáng
tác c a h ñã in ñ m d u n trong tâm th c nhi u th h .
Trong s nh ng ñ i di n xu t s c c a n n văn h c Vi t Nam
trư c Cách m ng tháng Tám, ngoài Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên
H ng, nh ng ngư i vi t v nh ng v n ñ liên quan ñ n tr em không
nhi u. Đây là ba cây bút có nhi u “duyên n ” v i th gi i tr thơ.

Không gi ng như nhi u tên tu i khác trong giai ño n văn h c 1930 1945 thư ng hư ng ñ n đ tài ngư i nơng dân b tha hố, b n cùng
hố, ngư i trí th c nghèo hay nh ng k lưu manh

đơ th , ba tác gi

này cịn có m t m ng riêng, ghi đư c d u n trong lịng ngư i đ c:
m ng sáng tác v ñ tài tr em - ñ i tư ng c n ñư c quan tâm, yêu
thương và b o v . Nh h , ngư i ñ c có đi u ki n hi u sâu hơn v
nh ng s ph n kh n cùng, nh ng bi k ch và thân ph n con ngư i
trong xã h i th c dân phong ki n. Chính vì v y, m ng truy n này đã
h p d n nhi u ñ c gi , nh t là tr em, b i nh th , ngư i đ c nh
tu i có th tìm th y bóng dáng mình

đ y và ngư i l n như đư c

quay v v i th gi i tu i thơ c a mình.
Ngư i đ c d dàng nh n th y

m ng sáng tác có ph n “l ch

dịng” này, c ba nhà văn đ u có nhi u ñi m chung trong quan ni m,
tư tư ng cũng như phong cách ngh thu t. Có th xem h là nh ng
nhân t góp ph n đ nh hình cho s ra ñ i và phát tri n c a văn h c
thi u nhi Vi t Nam hi n đ i.
Tìm hi u hình tư ng tr em trong văn h c hi n th c phê
phán Vi t Nam qua sáng tác c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên


4
H ng, mong mu n trư c h t c a ngư i vi t là tìm m t l i riêng đ

khám phá đ a h t cịn khá m i m này, qua đó góp ph n nh n di n và
ñánh giá khách quan v th c a ba tác gi cho n n văn h c Vi t Nam
hi n đ i. Ngồi ra, trong chương trình Văn h c, Ti ng Vi t

ph

thơng hi n nay, khơng ít sáng tác v đ tài tr em c a Th ch Lam,
Nam Cao, Nguyên H ng ñư c đưa vào gi ng d y như: Gió l nh ñ u
mùa, Hai ñ a tr - Th ch Lam, Th i thơ u - Nguyên H ng… Vi c
th c hi n đ tài, vì th , cũng là m t cơ h i đ chúng tơi nâng cao
năng l c chuyên môn, nghi p v và kh năng nghiên c u văn h c
c a mình.
2. L CH S

V NĐ
Vi t Nam cũng như trên th gi i, t lâu đã có m t b ph n

sáng tác văn h c dành riêng cho thi u nhi. Nh ng cu n sách ñ u tiên
vi t cho thi u nhi là nh ng cu n sách có n i dung giáo khoa và đ o lí
như: Sách h c v n, sách bách khoa, sách v quy t c ng x …

th

k XX, trên th gi i, văn h c thi u nhi phát tri n khá ña d ng và ph c
t p, ít nhi u còn b chi ph i b i xu hư ng thương m i hoăchj b pha
tr n b i s bành trư ng c a văn h c ñ i chúng. T i Vi t Nam, ñ n
ñ u th k XX m i xu t hi n văn h c thi u nhi. Đ n nay, bên c nh
ñ a h t văn chương dành cho ngư i l n, văn h c thi u nhi th c s tr
thành m t b ph n văn h c trong n n văn h c dân t c. Th nhưng,
ñ n nay chưa có m t cơng trình dài hơi nào t p trung nghiên c u có

tính ch t xâu chu i nh ng đóng góp c a b ph n văn h c này, ñ c
bi t là nghiên c u v văn h c thi u nhi trư c 1945.
2.1. Nh ng nghiên c u v văn h c thi u nhi trư c 1945
Ph n l n nh ng bài vi t văn h c thi u nhi trư c 1945 ñư c t p
h p trong giáo trình Văn h c thi u nhi Vi t Nam c a Lê Th Hoài Nam
và Văn h c tr em c a Lã Th B c Lý.


5
Trong Văn h c thi u nhi Vi t Nam (Nhà xu t b n Giáo d c,
2001), Lê Th Hồi Nam có đ c p đ n v n ñ khái quát văn h c vi t
cho tr em th i kì trư c Cách m ng, trong đó gi i thi u qua m t s
nhà văn hi n th c tham gia vi t cho thi u nhi như: Tơ Hồi, Nam Cao,
Ngun H ng. Tác gi ch m i ñi m qua tên m t s tác ph m c a các
nhà văn này ch chưa ñi vào nghiên c u c th .
Giáo trình Văn h c tr em (Nhà xu t b n Đ i h c Sư ph m,
2005) c a Lã Th B c Lý nghiên c u quá trình hình thành và phát
tri n c a văn h c thi u nhi. Trong đó tác gi có nói khái qt đ n văn
h c tr em th i kì trư c Cách m ng tháng Tám 1945. Cũng như, Lê
Th Hoài Nam, tác gi Lã Th B c Lí cũng ch lư t qua nh ng tên
tu i có cơng khai n n, đ p móng trong bu i bình minh c a văn h c
thi u nhi Vi t Nam hi n đ i.
Ngồi ra, cịn m t s bài vi t ch y u

d ng gi i thi u tác

ph m c a các cây bút văn xuôi vi t v ñ tài tr em trư c Cách m ng
như: D mèn phiêu lưu kí, Đám cư i chu t c a Tơ Hồi, Bài h c
qt nhà c a Nam Cao…
2.2. Nh ng nghiên c u v ñ tài thi u nhi trong tác ph m Th ch

Lam, Nam Cao, Nguyên H ng
Các hư ng nghiên c u Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng
t trư c ñ n nay ñ u nghiêng h n sang lĩnh v c văn xi v đ tài
nơng dân, trí th c nghèo. M ng sáng tác v th gi i tr thơ c a h
chưa có nhi u cơng trình kh o c u, phê bình mang tính h th ng,
chuyên sâu mà ch ñư c ñ c p theo ki u “phân m nh” trong m t s
bài vi t c a các tác gi Bích Thu, Đào Th Lý, Lê Tâm Chính,…
Tuy n t p Văn h c thi u nhi do Vân Thanh biên so n có bài
vi t "Nhân v t tr thơ trong sáng tác c a Nam Cao" c a tác gi Bích
Thu.

đây, ngư i vi t ch y u bàn ñ n s ph n cơ c c c a nh ng


6
ñ a tr nghèo kh , b t h nh. Tác gi nh n ñ nh: "D th y trong
truy n ng n Nam Cao là s l m than, nh c nh n, v t vã, th m chí vơ
tâm, tàn nh n c a nhân v t chính mà nh ng ñ a tr - nhân v t ph trong sáng tác c a nhà văn ít ti ng cư i và ni m vui, chúng ch bi t
im l ng và rơi nư c m t" [59, trang 842].
Trong bài vi t "Th gi i tu i thơ qua đơi m t c a Th ch
Lam", Lê Tâm Chính chú tr ng đ n cái nhìn c a nhà văn ñ i v i tr
em trong các sáng tác tr tình đư m bu n c a tác gi . Đây cũng
chính là nhân t t o nên phong cách, tính nhân văn đ m sâu cho
trang vi t Th ch Lam .
Còn Đào Th Lý trong bài vi t "Nhân v t tr em trong sáng
tác c a Nguyên H ng trư c Cách m ng tháng 8 - 1945" ñ c p ñ n
nh ng tu i thơ ph i ch u ñ ng bao ñ ng cay, t i nh c, tai ương mà
s ph n ñang trùm lên cu c s ng gia ñình và b n thân chúng. Theo
ngư i vi t, nhân v t tr em trong sáng tác c a Ngun H ng có đ c
đi m:

Là nh ng đ a tr nghèo kh , b t h nh, không có tu i thơ, b
xã h i đày đ a, tư c ñi nh ng ni m vui, ni m h nh phúc c a mình;
và đ c bi t là ph i s ng thi u tình m u t . Tuy v y chúng v n là
nh ng ñ a tr nhân h u, luôn khao khát h nh phúc gia đình, vư t
lên nh ng n i ñ ng cay, t i nh c, ñày ñ a c a cu c đ i đ ư c mơ
có m t cu c s ng t t ñ p hơn. Nh ng hình tư ng nhân v t đ c bi t
này dù ñư c nhà văn kh c h a đ m nét hay thống qua đ u t o nên
m t s thương c m và m t n i ám nh khơn ngi đ i v i ngư i ñ c.
Đi m qua như th ñ th y r ng, cho ñ n nay, h u như chưa
có m t cơng trình nghiên c u có tính quy mơ, tồn di n v hình
tư ng nhân v t tr em trong văn h c trư c Cách m ng cũng như
trong sáng tác c a ba tác gi nói trên. Các bài vi t đã đư c xã h i hóa


7
ch ñ c p ñ n nhân v t tu i thơ trong m t tác ph m c th ho c c a
m t nhà văn nh t ñ nh. Vì th , đ tài c a chúng tơi v n b o lưu đ y
đ tính khoa h c và c p thi t c a nó.
3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
3.1. Đ i tư ng nghiên c u
Hình tư ng nhân v t tr em trong sáng tác c a Th ch Lam,
Nam Cao, Nguyên H ng trư c Cách m ng tháng Tám năm 1945.
3.2. Ph m vi nghiên c u
- T

nh ng v n đ có tính ch t lý lu n chung, ñ tài s

hư ng tr ng tâm xem xét cách th c xây d ng hình tư ng nhân v t tr
em c a ba tác gi

Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng trên hai

phương di n: N i dung và hình th c ngh thu t.
- V i m i tác gi , ñ tài s chú tr ng m t s tác ph m tiêu
bi u. C th là:
+ Th ch Lam: Hai ñ a tr , Nhà m Lê, Gió l nh ñ u mùa,
Ti ng chim kêu.
+ Nam Cao : Bài h c qt nhà, Nghèo, Tr con khơng bi t
đói, Tr con khơng đư c ăn th t chó, T ngày m ch t, M t ñám
cư i.
+ Nguyên H ng : Hai nhà ngh , Nh ng ngày thơ u, Gi t
máu, Con chó vàng .
4. NHI M V NGHIÊN C U
Đ ti p c n và làm sáng t các n i dung ch y u liên quan
ñ n ñ i tư ng nghiên c u, ñ tài ñ t ra và gi i quy t các nhi m v
ch y u sau:
- Đ c và x lý các tác ph m có liên quan, các tài li u có tính
ch t lý lu n làm cơ s khoa h c c a ñ tài.
- Ti n hành phân tích các đ c trưng c a hình tư ng nhân


8
v t tr em và đánh giá đóng góp c a các tác gi Th ch Lam, Nam
Cao, Nguyên H ng v m ng văn h c vi t cho thi u nhi giai ño n
trư c Cách m ng tháng 8- 1945.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
Lu n văn s d ng các phương pháp nghiên c u sau: Phương
pháp h th ng; phương pháp phân tích, t ng h p; phương pháp so
sánh, ñ i chi u và m t s phương pháp khác.
6. ĐÓNG GÓP Đ TÀI

Nghiên c u truy n v ñ tài thi u nhi c a Nam Cao, Th ch
Lam, Nguyên H ng là v n đ khá m i, có nhi u ý nghĩa lí lu n cũng
như th c ti n gi ng d y văn h c

trư ng ph thông hi n nay. Vì

v y, đ tài s góp ph n giúp cho giáo viên Ti u h c, Trung h c cơ
s , Trung h c ph thông và sinh viên có cái nhìn khái qt, t ng th
v hình tư ng nhân v t tr em trong các sáng tác c a ba tác gi tiêu
bi u này, ñ ng th i có cách ti p c n phù h p trong quá trình d y h c.
7. C U TRÚC Đ TÀI
Ngồi ph n M đ u, K t lu n, Tài li u tham kh o, ph n N i
dung c a lu n văn g m 3 chương:
- Chương 1- Truy n vi t v tr em trong văn h c hi n th c
phê phán Vi t Nam 1930-1945
- Chương 2- Hình tư ng nhân v t tr em trong sáng tác c a
Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng nhìn t phương di n n i dung
- Chương 3- Hình tư ng nhân v t tr em trong sáng tác c a
Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng nhìn t phương di n hình th c
ngh thu t


9
CHƯƠNG 1
TRUY N VI T V TR EM TRONG VĂN H C HI N
TH C PHÊ PHÁN VI T NAM 1930 - 1945
1.1. KHÁI QUÁT V

VĂN H C THI U NHI TRƯ C CÁCH

M NG THÁNG TÁM 1945
1.1.1 M t b ph n văn h c còn non tr chưa có nhi u thành t u
Vi t Nam, trư c Cách m ng tháng Tám, văn h c thi u nhi
r t ít đư c coi tr ng. T nh ng năm 20 c a th k trư c, văn h c cho
tr em m i b t ñ u ñư c chú ý thông qua nh ng cu c cách tân văn
h c theo xu hư ng hi n ñ i hoá do ch u nh hư ng c a văn h c
phương Tây. Đ n nh ng năm 30, văn h c vi t cho tr em tr nên
phong phú hơn. Nhóm T l c văn đồn cho xu t b n các lo i sách:
Sách H ng, Hoa Mai, Hoa Xuân, H c Sinh, Tu i Xanh, Truy n Bá…
Các nhà văn thu c xu hư ng hi n th c như Nguy n Công
Hoan, Th ch Lam, Ngun H ng, Nam Cao, Tơ Hồi, Tú M … đã
có ý th c vi t cho các em lành m nh hơn. Nh ng trang vi t c a h
ch a chan tinh th n nhân ñ o và th m ñ m khuynh hư ng hi n th c.
Khách quan mà nói r ng, giai đo n này,

Vi t Nam ch xu t

hi n nh ng tác ph m vi t cho thi u nhi m t cách l t , th m chí h i
h t ch chưa th c s có phong trào sáng tác cho các em.
1.1.2. M t m ng sáng tác g n v i nh ng thân ph n thi t thòi,
l m láp c a tr thơ
Nh ng s ph n tr thơ b t h nh, kh ñau là b c tranh ph n
ánh hi n th c ñ i thư ng kh c nghi t ñã tư c ñi h nh phúc, tu i thơ
c a các em, và qua đó cũng th hi n đư c s c m thông ni m m n
thương da di t c a ngư i c m bút ñ i v i nh ng đ a tr cơi cút gi a
c nh ñ i.
- N i b t trong nh ng sáng tác vi t v th gi i tr thơ c a


10

Nguyên H ng là nh ng em bé b t h nh b ñày ñ a, h t h i; nh ng
đ a tr thi t thịi, hồn tồn khơng có đ i s ng tinh th n, khơng có
tu i thơ. Nh ng ñ a tr này ñ u s ng thi u tình yêu thương và s
ch che c a ngư i thân, gia đình.
- Nhà văn hi n th c Nam Cao chú ý t i n i kh ñau, b t
h nh c a tr em nhà nghèo - nh ng đ a tr khơng có tu i thơ ph i
v t l n v i mi ng cơm manh áo.
- Trong nh ng trang vi t dành cho thi u nhi c a Th ch
Lam, h u h t nhân v t tr em ñ u có tâm h n trong sáng, thánh thi n
như Sơn, Lan trong Gió l nh đ u mùa, Liên, An trong Hai ñ a tr …
1.2. TRUY N VI T V TR EM C A TH CH LAM, NAM CAO,
NGUYÊN H NG – DÒNG RIÊNG GI A NGU N CHUNG
1.2.1. Vài nét v Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng
Th ch Lam tên th t là Nguy n Tư ng Vinh, sau ñ i thành
Nguy n Tư ng Lân, sinh năm 1909. Th ch Lam b t ñ u ho t ñ ng
văn h c t 1932, thành viên c a T l c văn đồn. Ơng tham gia biên
t p các t tu n báo Phong hóa, Ngày nay. Ơng m t vì b nh lao ngày
26-2- 1942 t i Yên Ph - Hà N i.
M c dù trên văn ñàn văn h c Vi t Nam trư c Cách m ng
tháng Tám, Th ch Lam chưa ñư c x p

v trí s m t nhưng cũng là

m t tên tu i r t ñáng coi tr ng và kh ng đ nh, b i ơng đã có nhi u
đóng góp vào s phát tri n c a truy n ng n Vi t Nam, trong đó có
m ng văn h c vi t cho thi u nhi.
V bút pháp, Th ch Lam là nhà văn m ñ u cho m t gi ng
ñi u riêng - gi ng đi u tr tình trong truy n ng n. Truy n c a Th ch
Lam thư ng không có c t truy n (ho c c t truy n r t ñơn gi n)
nhưng l i chan ch a tình c m. Ơng có bi t tài đi sâu khai thác th

gi i n i tâm nhân v t v i nh ng c m giác, c m xúc mơ h , mong


11
manh, tinh t . Hai y u t hi n th c và lãng m n tr tình ln đan cài,
xen k , t o nên nét ñ c thù khó l n trong phong cách ngh thu t c a
Th ch Lam.
Nam Cao tên th t là Tr n H u Tri, sinh ngày 29 tháng 10
năm 1917, m t ngày 30 tháng 11 năm 1952. Ông là m t tài năng
ngh thu t l n, m t nhà văn hi n th c xu t s c c a văn h c Vi t
Nam hi n ñ i.
Truy n c a Nam Cao thư ng ñ m ñà ý v tri t lý, mang n ng
suy tư. Nh ng trang vi t ông dành cho th gi i tr thơ cũng v y. Đó
là nh ng trang đ i b t h nh, nghèo kh , v t l n v i cu c mưu sinh
khi n ngư i đ c khơng th xót xa trăn tr . Nh ng m nh ñ i y ñư c
Nam Cao kh c ho v i t m lòng c m thơng, chia s . Đó có th là bé
H ng trong Bài h c quét nhà, bé D n trong M t ñám cư i, ch em
cái Gái trong Nghèo hay nh ng đ a tr trong Tr con khơng ñư c ăn
th t chó…
Nguyên H ng tên th t là Nguy n Nguyên H ng, sinh ngày 5
tháng 11 năm 1918 trong m t gia đình cơng giáo

Nam Đ nh. V n

xu t thân t cu c ñ i lam lũ và là m t con ngư i r t d xúc ñ ng
trư c c nh kh c c c a ngư i khác, ông luôn coi cu c ñ i là b dâu,
là v c th m nên ph i ln c m bút đ nói lên nh ng n i th ng kh
y.
Nguyên H ng là m t trong nh ng nhà văn hi n th c có cái
nhìn sâu xa và nhân b n trong vi c th hi n n i th ng kh và nh ng

khát v ng ñ i thư ng c a nh ng ngư i cùng kh s ng dư i ñáy xã
h i Vi t Nam trư c Cách m ng.
1.2.2. Quan ni m ngh thu t v con ngư i c a Th ch Lam, Nam
Cao, Nguyên H ng qua hình tư ng nhân v t tr em


12
- Nguyên H ng luôn quan ni m văn chương là "s th c
đ i", ph i “trơng th ng vào cu c s ng, th u su t nó, nh n th y nó
r i bi n đ i ñ thu n ti n cho s n y n sinh l c c a mình” (Ng n
l a). Chính quan đi m y đã hư ng ngịi bút Ngun H ng đ n hình
tư ng nh ng em bé m côi, b t h nh, b quăng ra gi a dịng đ i
giành gi t l y s s ng, s ng cu c s ng c a ngư i l n trong hình hài
c a tr thơ. Nguyên H ng không ch dành cho nhân v t c a mình
tình u thương mà qua đó ơng cịn g i g m ni m tin mãnh li t v
ph m ch t trong sáng, s thánh thi n v n có trong nh ng tâm h n tr
thơ.
- V i bút pháp t chân sinh ñ ng, Nam Cao ñ t ra nh ng v n
ñ có ý nghĩa xã h i sâu s c. Ngư i ñ c tìm th y hình nh nh ng em
bé rách rư i, đói khát, nh ng m nh đ i b t h nh quanh ta ñang di n
ra hàng ngày mà vì vơ tình hay c ý chúng ta l ñi không th y. T
nh ng câu chuy n bu n th m nhưng ánh lên cái nhìn đ y l c quan
nhân ñ o v ñám tr thơ nghèo s ng thi u tình thương như Ninh, Đ t
trong T ngày m ch t, Gái trong Nghèo….
- Khi quan ni m v nhân v t trong tác ph m, Th ch Lam cho
r ng khơng có " con ngư i hồn tồn ". Đi u đó khi n cho th gi i
nhân v t trong nh ng trang vi t c a ơng sinh đ ng và r t g n gũi v i
hi n th c cu c s ng.
Như v y, quan ni m ngh thu t v hi n th c và con ngư i
trong truy n ng n c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng v a bi u

hi n cái nhìn hi n th c t nh táo, s c s o v a b c l m t tình c m
nhân ñ o sâu s c. Quan ni m ngh thu t này đã chi ph i s hình
thành t t c các phương di n n i dung và ngh thu t c a tác ph m:
c t truy n và k t c u, nhân v t và xung đ t ngh thu t, ngơn ng và
gi ng ñi u.


13
CHƯƠNG 2
HÌNH TƯ NG NHÂN V T TR EM TRONG SÁNG TÁC
C A TH CH LAM, NAM CAO, NGUYÊN H NG NHÌN
T

PHƯƠNG DI N N I DUNG

2.1. TR EM TRONG M I QUAN H V I HOÀN C NH S NG
2.1.1. Hoàn c nh r ng và thân ph n c a nh ng đ a tr cơi cút
gi a c nh ñ i
Trong m i quan h v i hồn c nh r ng, ngư i đ c d th y là
tr em ph i s ng trong nhi u môi trư ng khác nhau: v i c ng ñ ng
xã h i, v i b n bè, v i nhà trư ng, v i thiên nhiên… Chính hồn
c nh này là tác nhân có nh hư ng m nh m đ n s hình thành, phát
tri n nhân cách c a các em.
- Sinh trư ng trong hoàn c nh l ch s xã h i b t l i, thù ñ ch
như th là m t s c ép kh ng khi p ñ i v i các em. Khơng đư c s
u thương, b o b c t phía gia đình, b bu c ph i ñ i m t v i s gi
d i, tàn b o, vô c m, nh ng tâm h n tr thơ khơng đ s c ch ng ch i
t t y u s b xơ đ y, vùi d p và khơng ít em b sa ngã, tr thành
nh ng k lưu manh, tr m c p như Đi u trong Con chó vàng, c u bé
H ng trong Nh ng ngày thơ u c a Nguyên H ng

- Không như Nguyên H ng, bi k ch tr thơ trư c nanh vu t
cu c ñ i ñư c Nam Cao ph n ánh

m t khía c nh khác, có th nói

là phũ phàng hơn. M t đám cư i là hình nh t i nghi p c a D n. Em
là n n nhân c a xã h i, c a hồn c nh nghèo đói. Cái nghèo ln đeo
đ ng và ngư i ta nghĩ đ n cách thoát nghèo b ng cách cư i v , g
ch ng cho con. t i.
2.1.2. Hoàn c nh h p và chân nh tr thơ gi a kh c nghi t ñ i
thư ng
Vi t v th gi i tr thơ v i m t ni m xúc ñ ng, m t tình thương


14
m n bao la, ngư i c m bút không ch khái qt tác nhân tha hóa, làm v n
đ c tâm h n các em là hoàn c nh xã h i mà h còn ch ra nguyên nhân
ch y u gây ra n i kh ñau, b t h nh y b t ngu n t gia đình, t nh ng
ngư i g n gũi nh t v i các em nhưng h l i vô tâm, vô trách nhi m.
- Th gi i tr thơ trong sáng tác c a Nam Cao, Nguyên H ng
g n li n v i s l m than, t i c c. Các em khơng ch ph i s ng trong
đói khát, rách rư i mà còn ph i ch u s gh l nh c a nh ng ngư i
thân.
- Nh nhàng và sâu l ng, Th ch Lam ñi sâu khám phá nh ng
nét bình d , đáng u, nh ng rung ñ ng, xúc c m sâu xa trong tâm
h n tr thơ gi a kh c nghi t ñ i thư ng.
2.2. TR EM TRONG M I QUAN H V I CHÍNH MÌNH
2.2.1. Nh ng tâm h n tr thơ thanh khi t, trong sáng, giàu lòng
nhân ái
Các nhân v t tr em trong nhi u truy n ng n c a Nam Cao,

Nguyên H ng, Th ch Lam dù b vùi d p, ngư c ñãi, ñày ñ a nhưng
v n gi ñư c s trong sáng, thanh khi t v n có c a mình.
- Bên c nh nh ng m nh ñ i l m láp, truy n c a Th ch Lam
cũng sư i m ngư i ñ c b ng nh ng tâm h n tr thơ thanh khi t,
trong sáng và giàu lịng nhân ái. Đó là hình nh c u bé Sơn trong Gió
lanh đ u mùa. Hay nh ng rung đ ng sâu xa trong lịng cơ bé Liên
đ i v i nh ng ñ a tr con nhà nghèo

ven ch .

- Là nhà văn c a nh ng ngư i lao kh , Nguyên H ng luôn
dành cho nh ng nhân v t c a ông ni m yêu thương tha thi t và s
c m thông, th u hi u. Vì th , dù sa ngã, dù b cu c ñ i vùi d p, ñ y
ñ a thì th m sâu trong ti m th c c a h "thiên lương" v n khơng m t
đi. Đi u trong Con chó vàng là m t minh ch ng.


15
2.2.2. Nh ng tâm h n ngây thơ, trong sáng, giàu ư c mơ,
khát v ng
Dù s ng trong c nh l m than, đói kh nhưng khao khát, ư c
mơ c a nh ng tâm h n tr thơ y v n không bao gi l i t t, c âm
ch d p ñ phát sáng. Nh ng mong ư c c a các em th t bình d , gi n
đơn nhưng ln day d t lịng ngư i. Đó có th là ư c mơ đư c s ng
trong vòng tay yêu thương c a b m , là khao khát có đư c chi c áo
m i m c ngày T t, chi c áo m áp ñ ch ng l i cái l nh trong mùa
đơng và cũng có th là khát v ng thốt kh i cu c s ng m i mòn, tàn
t . Dù l n hay nh , v i nh ng tâm h n thơ ngây, trong sáng y,
nh ng mơ ư c r t ñ i thư ng như th th t ñáng ch t chiu, trân tr ng.
2.3. HÌNH TƯ NG TR EM – N L C TÁI T O HI N TH C VÀ

KHÁT V NG NHÂN VĂN C A NGƯ I VI T
2.3.1. N l c tái t o chân xác hi n th c c a tác gi qua hình tư ng
tr em
Hi n th c trong các tác ph m Th ch Lam, Nam Cao,
Nguyên H ng là xã h i tri n miên trong b n cùng, nghèo đói - m t
xã h i mà thân ph n, giá tr con ngư i, ñ c bi t là nh ng con ngư i
nh bé, b r rúng, h t h i, ñày ñ a. M i sáng tác g n v i hình tư ng
tr thơ là m t l i t kh chân th c, c m ñ ng v cu c s ng t i tăm,
thê th m c a ph n ngư i.
- S ph n c a nh ng ñ a tr trong nhi u truy n ng n c a
Nam Cao ñư c ñ t

nh ng th thách kh c li t c a c nh nghèo,

mi ng ăn. Đó là nh ng m nh đ i nh bé cơ c c, b t h nh, ph i h ng
ch u nh ng bi k ch nhân sinh. Khơng ít nhân v t b xơ đ y vào nh ng
tình hu ng tr trêu đ n t i nghi p như D n trong M t ñám cư i,Ninh
trong T ngày m ch t, H ng trong Bài h c quét nhà, Gái trong
Nghèo…


16
- Khác v i tác gi Chí Phèo, trong m i câu chuy n c a
Nguyên H ng v n cịn chút ánh sáng m áp c a tình ngư i, c a ni m
tin yêu cu c s ng mãnh li t.
- Bên c nh m t hi n th c u ám, đói nghèo, ngư i đ c còn
nh n th y bi k ch tr thơ trong sáng tác Th ch Nam cịn đ n t s tàn
héo, cũ mịn c a cái "ao đ i b ng ph ng". Hai ñ a tr là m t minh
ch ng.
2.3.2. Hình tư ng tr em – s gi mang thơng đi p ngh thu t

giàu tính nhân văn c a ngư i vi t
Xây d ng hình tư ng nh ng ñ a tr b t h nh - n n nhân tr c
ti p c a hoàn c nh gia đình và xã h i, Th ch Lam, Nam Cao,
Nguyên H ng mu n gióng lên m t h i chuông kh n thi t: Tr con
c n ph i khôn l n, c n ph i ñư c yêu thương, c n ph i bi t ư c mơ
và khát v ng khám phá th gi i kì di u xung quanh, nh t là tìm đư c
m c đích s ng cho riêng mình.
- K t thúc có h u đ y tính nhân văn trong Gi t máu; Nh ng
ngày thơ u - Nguyên H ng là s bù ñ p cho tâm h n thánh thi n,
hi u th o. Đi u đó khi n ngư i ñ c nh n ra chân giá tr cu c s ng
qua thơng đi p mà nhà văn trao g i: Có nh ng tình c m d dàng đ
v trư c chơng gai nhưng tình m u t thiêng liêng không h suy
suy n”; v i ni m tin, hi v ng, tr em không bao gi ch u g c ngã,
không bao gi ch u ch t h n ph n ngư i cho dù hồn c nh có kh c
nghi t th nào ñi chăng n a.
- Ngòi bút Th ch Lam trân tr ng và tinh t khi phát hi n
nh ng ư c mơ th m kín trong th gi i tr thơ. Liên, An trong Hai
đ a tr ln ư c mơ, khao khát ñư c vươn t i m t cu c s ng t t đ p
hơn, có ý nghĩa hơn.


17
CHƯƠNG 3
HÌNH TƯ NG NHÂN V T TR EM TRONG SÁNG TÁC
C A TH CH LAM, NAM CAO, NGUYÊN H NG NHÌN
T

PHƯƠNG DI N HÌNH TH C NGH THU T

3.1. NGH THU T D NG TRUY N

3.1.1. Ngh thu t t o d ng tình hu ng truy n
Nghiên c u tình hu ng truy n trong nh ng sáng tác vi t v
th gi i tr thơ c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng, chúng tôi
nh n th y: Bên c nh nh ng tình hu ng bi hài cịn có tình hu ng tâm
lí, tình hu ng tương ph n…
- Là m t nhà văn có trách nhi m và có bi t tài khai thác ch t
bi hài trong cu c s ng, t nh ng tình hu ng ối ăm, ngh ch d , Nam
Cao khéo léo g i cho ngư i ñ c nh ng suy nghĩ sâu xa v cu c ñ i,
v con ngư i. Tính bi hài trong nh ng tình hu ng mà Nam Cao l a
ch n thư ng t o b t ng cho ngư i đ c. Đó có th là tình hu ng d
khóc d cư i trong Tr con khơng đư c ăn th t chó.
-V n tinh t nh nhàng, Th ch Lam cũng ñã t o n tư ng v i
ñ c gi b ng nh ng tình hu ng truy n mang ñ m phong cách c a
ngư i vi t. Tình hu ng truy n ng n c a Th ch Lam gư ng nh hơn
r t nhi u so v i nh ng nhà văn cùng th i nhưng v n g i ñư c nh ng
rung ñ ng sâu xa trong lịng ngư i đ c v v ñ p trong sáng, tâm h n
thanh khi t c a nh ng ñ a tr b cu c ñ i vùi d p, ñ a ñ y.
- Dù ph n ánh hi n th c

góc đ nào, nhân v t c a Nguyên

H ng cũng luôn là nh ng con ngư i có "thiên lương". Chính vì v y,
đ c văn ơng, đ c gi ln b t g p tình hu ng con ngư i ln vư t
qua s d n nén, vùi d p ñ t kh ng ñ nh ph m giá t t ñ p c a mình.
M t ki u tình hu ng khác mà ngư i đ c thư ng tìm th y trong tác
ph m c a Nguyên H ng là ki u tình hu ng con ngư i đ t ng t thay


18
ñ i suy nghĩ, hành ñ ng trư c m t hồn c nh xúc đ ng nào đó.

3.1.2. Ngh thu t xây d ng chi ti t, s ki n
- Trong Nghèo, M t ñám cư i, Nam Cao khéo léo ñan cài
nh ng chi ti t, s ki n tiêu bi u ñ hi n lên c nh đói khát, b n cùng
c a ngư i nơng dân trư c Cách m ng.
- Th ch Lam thư ng không miêu t nh ng bùng v t m i
xung ñ t gay g t c a s ki n, mà t vi c s d ng tài tình các chi ti t,
s ki n đó c lúc l i nhói lên v i s h t hiu, mịi m i c a nh ng n i
ni m b t tr c, nh ng n p u n, khu t l p trong tâm h n c a t ng s
ph n. S ki n trong truy n Th ch Lam là nh ng s th c khêu g i
c m giác, t nh n th c.
Toàn b vi c ch n ñúng ñ i tư ng, t ch c ch t ch , h p lý
các tình ti t, h th ng s ki n trong các sáng tác ñ u nh m t p trung
phơi bày các xung ñ t xã h i và b c l nh ng s ph n, tâm lý, tính
cách c a con ngư i.
3.2. NGƠN T

NGH THU T

3.2.1. Ngơn ng tr n thu t, miêu t
-Ngôn ng tr n thu t trong nh ng sáng tác c a Th ch Lam
gi n d mà tinh t , nh nhàng mà giàu hình nh, c m xúc và nhi u
khi "r t ñ m ch t thơ".
- Ngôn ng tr n thu t trong nh ng sáng tác c a c a Nam
Cao l nh lùng, ráo ho nh như xoáy sâu vào n i ñau nhân th khi tái
hi n nh ng hồn c nh b t h nh, đáng thương. M t ñ c ñi m ñ c bi t
quan tr ng mà ngư i đ c khơng th khơng chú ý đ n khi tìm hi u
ngơn ng tr n thu t trong sáng tác c a Nam Cao là ông khá linh ho t
trong vi c thay ñ i gi ng ñi u ñ miêu t , ñ b c l tình c m, thái đ
đ i v i ñ i tư ng.

19
- Không "cay nghi t" như Nam Cao, ngôn ng tr n thu t
trong văn Nguyên H ng nh nhàng, th m ñ m yêu thương nhưng
cũng t o nhi u dư v xót xa.
Ngồi nh ng đ c đi m trên trong sáng tác c a ba nhà văn
này chúng ta có th th y h s d ng khá nhi u h th ng t lo i: tính
t và t láy ñ miêu t c nh và di n t tâm tr ng nhân v t.
3.2.2. Ngơn ng

đ i tho i, ñ c tho i

- Trong m ng truy n vi t v th gi i tr thơ c a Nguyên
H ng, h u h t nhân v t tr em là nh ng m nh ñ i b t h nh, ch u
nhi u thi t thòi. Đó là nh ng đ a tr lang thang, s m ch u nh ng vùi
d p c a cu c s ng. Ngơn ng đ i tho i c a chúng cũng in d u nh ng
nh c nh n, v t v c a tu i thơ ch u va đ p c a hồn c nh. Cũng qua
nh ng ño n ñ i tho i ngư i ñ c nh n ra b n ch t nhân v t. Nh ng
nhân v t ph n di n thư ng s d ng ngôn ng ngoa ngo t, nanh n c.
Đ i l p v i ngôn ng

y là ngơn ng có bi u hi n s r t rè và s s t

c a nh ng ñ a tr . Bên c nh đó, qua ngơn ng ñ i tho i c a nhân
v t, nh ng nét h n nhiên, ngây thơ, và trong sáng c a tr cũng ñư c
ngư i c m bút khám phá.
Bên c nh ngơn ng đ i tho i giúp nhà văn l t t ñư c b n
ch t xã h i c a nhân v t thì nhà văn cịn đi khám phá th gi i n i
tâm nhân v t b ng ngơn ng đ c tho i.
Trong hoàn c nh nghi t ngã, h u h t nhân v t tr em trong

nh ng sáng tác c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng đ u khơng
có cu c s ng bình n. Dư ng như t t c ñ u ch u s thua thi t, ñ u
b ñ y ñ a c v t ch t l n tinh th n. B ng trái tim yêu thương, b ng
s th u hi u, t ng tr i, ngư i c m bút ñã chú ý khai thác th gi i n i
tâm nhân v t ñ bi u hi n nh ng cay nghi t, kh n cùng c a cu c
s ng l m than, tăm t i mà nhân v t c a h ph i n m tr i. Đó có th là


20
nh ng tr ng thái tâm lí căng th ng, u t c, t i nh c khơng nói thành
l i hay nh ng khát v ng, mơ ư c nh nhoi. Chính vì th , có khi l i
đ c tho i c a nhân v t là minh ch ng cho s thanh khi t, trong sáng
và ñáng u c a nh ng đ a tr t đó g i s c m thông, chia s c a
ngư i đ c. Đó cũng là cách ngư i c m bút kh ng ñ nh ni m tin c a
mình vào ph m ch t, v đ p tâm h n c a nh ng ñ a tr : Dù hoàn
c nh kh c nghi t, kh n cùng thì các em v n là nh ng tâm h n nh y
c m, d xúc ñ ng , bi t yêu thương, s chia…
Qua nh ng l i ñ c tho i n i tâm, các em ñã th hi n ñư c
cách c m, cách nghĩ cùng nh ng xúc c m tinh t trư c thiên nhiên,
trư c tình u thương đ i v i m , tình c m gia đình.
3.2.3. Ngơn ng

dân dã, giàu s c thái ñ a phương

Là nh ng cây bút tr c t c a văn h c hi n th c phê phán giai
ño n 1930 – 1945, s ñ c đáo, h p d n trong ngơn ng truy n vi t v
tr em c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng cũng xu t phát t
m t ngun nhân quan tr ng: Tính ch t đ a phương, vùng mi n trong
ngôn t ngh thu t.
-Thông qua ngôn ng truy n c a Nguyên H ng, ngư i đ c

có th b t g p hình nh m t xã h i thu nh v i nh ng con ngư i
thu c ñ m i l a tu i, ngành ngh , gi i tính. M i nhân v t có m t
lo i ngơn ng riêng ñư c ch t l c t cu c s ng. Đó có th là ngơn
ng c a nh ng ñ a tr lang thang ñ u ñư ng xó ch như ngơn ng
c a c u bé H ng và ñám b n c a c u trong Nh ng ngày thơ u hay
ngôn ng c a nh ng ñ a bé b h t h i, b b rơi như Nhân, Mũn
trong Đây bóng t i.
- Trong các sáng tác c a Nam Cao vi t v nh ng cay c c,
lao kh c a th gi i tr thơ, ngư i ñ c nh n th y: Ngôn ng trong
truy n c a Nam Cao là l i ăn ti ng nói qu n chúng, gi n d mà


21
phong phú, ch c ch n mà uy n chuy n, có khi xù xì dài dịng nhưng
trong sáng đ m ñà thư ng xen l n thành ng , t c ng .
- V i ngôn ng m c m c giàu s c thái ñ a phương, Nguyên
H ng làm ngư i ñ c xúc ñ ng trư c m t hình nh đáng thương.
truy n ng n c a Nguyên H ng, ta còn b t g p r t nhi u t ng ñ c
bi t - nh ng t ng trong sinh ho t hàng ngày, nh ng cách so sánh,
ví von, nh ng cách suy nghĩ, nói năng c a ngư i dân x B c.
3.3. K T C U TÁC PH M
3.3.1. K t c u theo trình t th i gian
- Khơng gi ng Nguy n Công Hoan thư ng s d ng cách k
chuy n khá ñơn gi n, l n theo s ki n, xuôi theo tr c th i gian, trong
các sáng tác c a Nam Cao, bên c nh dòng th i gian thư ng nh t,
truy n thư ng có s đan xen thêm c dịng th i gian xuôi theo tâm
tr ng, s h i tư ng trong quá kh .
Trong tác ph m Th ch Lam nh ng truy n ng n d a trên tình
th chung là c cu c đ i nhân v t. Tuy nhiên v n có nhi u tác ph m
c a ông, s chuy n bi n x y ra ch trong th i gian ng n. Như Hai

ñ a tr , th i gian c a câu chuy n ch gói g n trong kho nh kh c c a
m t bu i chi u tàn và d n d n chuy n sang màn ñêm.
V i Nguyên H ng, k t c u th i gian trong Đây bóng t i
đư c v n đ ng theo q trình t nh ng ngày Nhân cịn nh , ph i đi
ăn mày cho đ n lúc có v , có con và tr thành ngư i đàn ơng mù lịa
trong nh ng ngày cu i đ i. Nh k t c u như th , nhà văn ñã giúp
ngư i đ c hình dung đư c s kh n cùng, nghèo kh ln đeo đu i
nhân v t. Và m t cách t nhiên, nh ng c nh ng thương tâm c a
nhân v t ñã “bám” vào ngư i ñ c, g i lên

h bao tr n tr c, c m

thông v s u ám, không l i thoát c a nh ng ki p l m than.


22
3.3.2. K t c u song tuy n
V i Gi t máu c a Nguyên H ng, Nghèo c a Nam Cao, Nhà m
Lê c a Th ch Lam, cu c s ng và thân ph n c a nh ng ñ a tr kh n
cùng như Gái, bé Th o, mư i m t ñ a tr nhà m Lê tr nên khơng th
dung hịa đư c v i l i s ng, quan ñi m, tư tư ng c a lũ nhà giàu và
chen chúc b n quan l i ki u như Ngh Qu , Ngh L i... K t c u c a tác
ph m ñư c d n d t b i s song hành c a hai tuy n nhân v t mâu thu n
v i nhau, liên t c xung ñ t mà v n khơng có h i k t thúc. S ph n c a
c hai bên, hai ki u ngư i trong xã h i v n còn l p l ng.
3.3.3. K t c u tâm lí
Tiêu bi u cho truy n có k t c u tâm lý này là Hai đ a tr ,
Gió l nh đ u mùa c a Th ch Lam, T ngày m ch t c a Nam Cao.
- C t truy n trong T ngày m ch t ñư c xây d ng b ng
dịng ch y kí c c a bé Ninh.

-Truy n Hai ñ a tr như m t m ng đ i bình l ng c a m t
ph huy n nghèo ñư c Th ch Lam th hi n theo dòng di n bi n tâm
tr ng c a Liên .


23
K T LU N
1. Văn h c Vi t Nam trư c Cách m ng tháng Tám 1945 đã có m t
kho ng riêng ñ vi t v ñ tài thi u nhi và dành cho thi u nhi. Th ch
Lam, Nam Cao, Nguyên H ng là nh ng gương m t tiêu bi u góp vào
kho ng riêng y nh ng tác ph m văn chương v i nh ng s c màu
không d l n. S c màu đó to ra t h th ng hình tư ng, t c u trúc
ngôn t , t các th pháp ngh thu t ... mang ñ m hơi th cu c s ng
c a xã h i Vi t Nam trư c Cách m ng. Nó giúp ngư i đ c hi u thêm
con ngư i Vi t Nam và hi u thêm chính b n thân mình. Nó cũng
giúp cho m i ngư i dân Vi t Nam nói chung và tr em nói riêng
thêm hi u c nh ng ñ ng cay và t i nh c c a dân t c mình trong m t
giai đo n l ch s ; t đó bi t trân tr ng, gi gìn và phát huy nh ng v
đ p, nh ng giá tr cu c s ng, bi t yêu thương, s chia và ñ ng c m
v i nh ng thân ph n b t h nh hơn mình.
Cơng b ng mà nói, trong đ i ngũ các nhà văn vi t cho thi u
nhi, Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng là nh ng cây bút "khơng
chun". Th nhưng, s ít trong s nghi p sáng tác c a h ñã dành
cho nh ng tâm h n thơ tr , thánh thi n đó th c s thu hút s yêu
m n, quan tâm c a b n ñ c và các nhà nghiên c u, phê bình văn h c.
Vì th , chúng tơi ch n đ tài nghiên c u v hình tư ng tr em trong
sáng tác c a Th ch Lam, Nam Cao, Ngun H ng v a đ tìm hi u,
đánh giá nh ng thành công cùng phong cách c a ba tác gi

ñ tài

vi t cho thi u nhi, v a đ kh ng đ nh s đóng góp c a ba cây bút
"khơng chun" này trong s đ nh hình và phát tri n c a văn h c
thi u nhi Vi t Nam hi n ñ i.
2. Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng là nh ng nhà văn có cá tính
sáng t o, có ni m ñam mê ngh nghi p và ý th c trách nhi m c a


24
ngư i c m bút. Nh ng quan ni m ngh thu t ch ñ o, ñ nh hư ng các
tác ph m văn chương c a h ñ u ñư c khơi ngu n t m t trái tim
giàu lịng nhân đ o, bi t căm thù và cũng bi t yêu thương. Trong quá
trình sáng tác văn chương c a mình, c ba nhà văn này đã có nh ng
đóng góp quan tr ng cho n n văn xi Vi t Nam hi n đ i. V i m ng
sáng tác "l ch dòng" – truy n v tr thơ và dành cho th gi i tr thơ,
h cũng đã có nhi u thành cơng r t đáng ghi nh n v c hai phương
di n n i dung và hình th c ngh thu t.
V n i dung, ngư i vi t ñã tái t o và xây d ng ñư c m t th
gi i nhân v t dù chưa phong phú, đơng đ o, nhưng ñã có m t di n
m o riêng, góp ph n làm nên di n m o chung c a th gi i nhân v t
trong văn h c Vi t Nam hi n ñ i. Trong th gi i nhân v t y, có th
chưa có nh ng nhân v t đi n hình theo đúng khái ni m c a lo i nhân
v t này, chưa có nhi u nhân v t th t s tiêu bi u và có cá tính đ m
nét, gây đư c n tư ng sâu ñ m trong tâm h n ñ c gi nhưng cũng
đã có nh ng nhân v t thành cơng

ch ng m c nào đó. Nh ng nhân

v t y ñã giúp ngư i ñ c hi u rõ hơn s ph n cu c ñ i c a nh ng
thân ph n tr thơ v i t t c nh ng b t h nh, kh ñau và c nh ng

h nh phúc ng t ngào, v i c nh ng m t thi n - ác, t t - x u. S hi n
di n c a nh ng hình tư ng tr thơ v i tâm h n thanh khi t, trong
sáng, giàu lòng nhân, ư c mơ, khát v ng ñã khi n truy n c a h v a
quen, v a l . Quen vì mang nh ng đ c đi m chung c a tr em m i
th i ñ i; l vì tính cá th hóa s c nét nh tài năng và cá tính sáng t o
đ c đáo c a m i nhà văn. Cùng v i bút pháp xây d ng nhân v t, b c
tranh xã h i Vi t Nam trư c Cách m ng - m t mơi trư ng kh c
nghi t, thù đ ch v i tr thơ, là tác nhân làm cho cu c s ng nhân dân
nói chung và tr em nói riêng tr nên b n cùng, tha hóa - cũng ñư c


25
tái hi n chân th c, sinh ñ ng trong sáng tác dành cho thi u nhi c a
Th ch Lam, Nam Cao, Ngun H ng .
Có đư c thành công y b i c ba tác gi , b ng s tr i nghi m
c a b n thân, s tr trăn v i cõi ñ i, cõi ngư i, ñã vi t v các em v i
t t c nhi t huy t t m t trái tim giàu c m thơng, s chia, thương c m
và đ y trách nhi m v i tr thơ.
Nét ñ c s c trong ngh thu t t s c a Th ch Lam, Nam
Cao, Nguyên H ng là s xu t hi n ph bi n ki u c t truy n tâm lí.
Đi u này giúp nhà văn đi sâu khai thác th gi i tâm h n tr thơ. Nh
v y, b n đ c có đi u ki n th u hi u tâm lí l a tu i thi u nhi. Các em
v a h n nhiên, ngây thơ, nhân ái và giàu ư c mơ, khát v ng nhưng
cũng l m trăn tr , lo âu trư c cu c đ i cịn nhi u ñ ng cay, t i c c.
Ngh thu t xây d ng nhân v t tr em trong sáng tác c a Th ch Lam,
Nam Cao, Nguyên H ng bi u hi n ñ c s c

m t s phương di n:

Miêu t ngo i hình nhân v t, miêu t n i tâm thơng qua đ c tho i

nh m b c l “con ngư i bên trong” c a các em, ñ c bi t qua h
th ng hành ñ ng b t phát, b t ng phù h p v i tính cách c a nhân
v t tr thơ. K th a th pháp xây d ng nhân v t trong ngh thu t văn
chương truy n th ng, k t h p nhu n nhuy n v i th pháp xây d ng
nhân v t trong ngh thu t văn chương hi n ñ i, nhà văn ñã th i s c
s ng vào th gi i nhân v t c a mình. B i v y, nhân v t tr thơ trong
truy n ng n c a Th ch Lam, Nam Cao, Nguyên H ng v a mang đ c
đi m tính cách c a tr thơ h n nhiên, thánh thi n v a mang ñ c ñi m
c a nhân v t ngư i l n

khía c nh khai thác nhân v t t chi u sâu

tâm h n, t o nên nhân v t v i th gi i n i tâm phong phú, nhi u
chi u và luôn bi n chuy n.
V phương di n ngôn ng , các tác gi khơng "sao chép" y
ngun ngơn ng đ i thư ng c a ngư i dân Vi t Nam trư c Cách