LUẬN VĂN
"Rửa tiền và chống rửa
tiền - hiện tượng, giải
pháp ở các nước trên thế
giới và Việt Nam"
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................4
CHƯƠNG I............................................................................................. 6
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ RỬA TIỀN.........................................6
I. KHÁI NIỆM VÀ QUY TRÌNH RỬA TIỀN ............................................................................................6
1. Khái niệm.............................................................................................................................................6
1.1. Định nghĩa:.......................................................................................................................................6
1.2. Lịch sử nạn rửa tiền ..........................................................................................................................9
2. Qui trình rửa tiền...............................................................................................................................12
2.1. Chu trình rửa tiền:.........................................................................................................................12
II.HẬU QUẢ NẠN RỬA TIỀN..................................................................................................................18
1. Những thị trường mới nổi dễ bị tổn thương.......................................................................................19
2. Làm suy yếu khu vực kinh tế tư nhân.................................................................................................19
3. Làm suy yếu toàn bộ thị trường tài chính............................................................................................20
4. Làm mất sự kiểm soát chính sách kinh tế............................................................................................21
5. Sự sai lệch và mất ổn định về kinh tế.................................................................................................22
6. Gây tổn hại Ngân khố quốc gia.........................................................................................................22
7. Gây nên rủi ro cho những nỗ lực tư nhân hoá:...................................................................................22
8. Nguy cơ tổn hại danh tiếng................................................................................................................23
9. Những cái giá phải trả về mặt xã hội.................................................................................................23
III. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG RỬA TIỀN QUA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG ...............................24
IV. CÁC VĂN BẢN PHÁP LÝ SỬ DỤNG TRONG CHỐNG "RỬA TIỀN”........................................28
Kết luận chương I:..................................................................................................................................32
CHƯƠNG II.........................................................................................33
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG RỬA TIỀN - CHỐNG RỬA TIỀN Ở
MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM.........................33
I. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG RỬA TIỀN VÀ CHỐNG "RỬA TIỀN” TRÊN THẾ GIỚI ...............33
1. Rửa tiền - chống rửa tiền tại Hoa Kỳ.................................................................................................34
1.1. Khái quát chung:............................................................................................................................34
1.2. Chống rửa tiền của Hoa Kỳ:............................................................................................................37
1.2.1. Những cơ sở pháp lý then chốt của Hoa Kỳ..................................................................................37
1.2.2 Dấu vết hồ sơ:................................................................................................................................39
1.2.3. Vòng quay toàn cầu......................................................................................................................42
1.2.4. Những định hướng trong tương lai:.............................................................................................43
1.3. Những thành tựu đạt được trong cuộc chiến chống rửa tiền của Hoa Kỳ........................................44
1.3.1. Chiến dịch "thuần hoá chú lừa"....................................................................................................44
1.3.2. Chiến dịch “công việc mạo hiểm”................................................................................................45
1.3.3. Những vụ việc liên quan đến hệ thống chuyển đổi đồng tiền peso chợ đen................................47
1.3.4. Những khó khăn trong các vụ chống rửa tiền quốc tế: Chiến dịch Casablanca...........................48
2. Rửa tiền - chống rửa tiền ở Thái Lan.................................................................................................51
3. Rửa tiền- chống rửa tiền tại Hồng Kông...........................................................................................54
II. RỬA TIỀN – CHỐNG RỬA TIỀN Ở VIỆT NAM................................................................................57
1. Khái quát chung.................................................................................................................................57
2. Thực trạng cụ thể................................................................................................................................59
Kết luận chương II..................................................................................................................................60
CHƯƠNG III........................................................................................61
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN CHỐNG NẠN RỬA TIỀN VÀ
NHỮNG KIẾN NGHỊ..........................................................................61
I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI CHỐNG “RỬA TIỀN” VÀ NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG CHỐNG “RỬA TIỀN”
......................................................................................................................................................................61
1. Sự cần thiết phải chống “rửa tiền”....................................................................................................61
2. Định hướng chống “rửa tiền”............................................................................................................62
II MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỐNG RỬA TIỀN ..........................................................................................63
1. Các biện pháp kĩ thuật và đào tạo....................................................................................................63
1.1. Đào tạo các đối tác..........................................................................................................................65
1.2. Các sáng tạo hỗ trợ đa phương :....................................................................................................70
2. Biện pháp của ngành ngân hàng.........................................................................................................71
2.1. Mục tiêu của chính sách “nhận biết khách hàng”-KYC..................................................................71
2.2. Nội dung của chính sách “nhận biết khách hàng”..........................................................................72
2.3. Nguyên tắc cơ bản của Chính sách “nhận biết khách hàng”..........................................................73
3. Hợp tác quốc tế chống “rửa tiền”...................................................................................................74
III. NHỮNG KIẾN NGHỊ VỚI VIỆT NAM..............................................................................................76
Kết luận chương III................................................................................................................................76
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................79
LỜI MỞ ĐẦU
Rửa tiền là một khâu quan trọng quá trình hoạt động tội phạm nhằm
che đậy, xoá nhoà nguồn gốc bất hợp pháp của những thu nhập có được từ
hoạt động phạm tội. Thuật ngữ "rửa tiền " đã trở nên quen thuộc ở nhiều nước
trên thế giới.
Với vụ rửa tiền đầu tiên xuất hiện tại Hoa Kỳ vào năm 1920, cho tới
nay nó đã xuất hiện ở hầu hết các nước trên thế giới với các mức độ khác
nhau nhưng ngày càng có xu hướng gia tăng. Hoạt động rửa tiền cũng ngày
một tinh vi hơn, khó bị phát hiện hơn.
Chúng ta biết rằng hoạt động rửa tiền thường gắn liền với một hoặc
nhiều hoạt động tội phạm nước đó. Do vậy hậu quả của nạn rửa tiền là vô
cùng nghiêm trọng đối với nền kinh tế - xã hội, nó có thể phá huỷ nền kinh tế,
an ninh và gây ra những hậu quả xấu cho xã hội, đồng thời nó khuyến khích
hoạt động mua bán ma tuý, khủng bố, các quan chức Nhà nước tham nhũng
và kéo theo những hoạt động phạm tội khác; nó tác động rất lớn đến hiệu quả
hoạt động và làm sai lệch quá trình hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô, làm
tăng nguy cơ phá sản của các ngân hàng và làm mất đi vai trò kiểm soát các
chính sách của Chính phủ... Nếu không kiểm soát được, nạn rửa tiền có thể ăn
mòn tình hình tài chính của một nước do gây ra những ảnh hưởng bất lợi tới
tỷ giá, lãi suất và tác động đến hệ thống tài chính toàn cầu. Có thể nói nạn
"rửa tiền" không chỉ là vấn đề của các cơ quan thực thi pháp luật mà nó còn là
mối đe doạ nghiêm trọng nền an ninh của một quốc gia và cộng đồng quốc
tế...
Vì những lý do này mà chống rửa tiền đang là một yêu cầu cấp bách
đối với các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.
Với mong muốn góp ý kiến vào cuộc đấu tranh chống "rửa tiền " đầy
khó khăn này, nhằm từng bước làm trong sạch hệ thống tài chính, ổn định
kinh tế xã hội, tác giả mạnh dạn đưa ra đề tài: "Rửa tiền và chống rửa tiền -
hiện tượng, giải pháp ở các nước trên thế giới và Việt Nam".
Đề tài làm rõ những nội dung cơ bản về phương diện lý luận cũng như
thực tiễn về nạn rửa tiền, về cuộc đấu tranh chống rửa tiền ở một số quốc gia
trên thế giới. Từ đó đưa ra một số giải pháp và kiến nghị để cuộc đấu tranh
chống rửa tiền thành công.
Do còn hạn chế về nhiều mặt, chắc chắn đề tài còn những thiếu sót nhất
định. Rất mong thầy cô và bạn đọc góp ý để đề tài được hoàn thiện hơn. Xin
chân thành cảm ơn!
Cuối cùng, em xin cám ơn giảng viên PGS.-TS. Nguyễn Thị Quy đã tận
tình giúp đỡ em thực hiện đề tài này.
Hà nội, tháng 5 năm 2003
Nguyễn Thị Thu Trang
CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ RỬA TIỀN
I. KHÁI NIỆM VÀ QUY TRÌNH RỬA TIỀN
1. Khái niệm.
1.1. Định nghĩa:
Một cách chung nhất có thể hiểu rửa tiền là hành động hợp thức hoá số
tiền kiếm được một cách bất hợp pháp và tránh sự kiểm soát các hoạt động
phi pháp của các cơ quan hành pháp.
Vậy đối tượng tham gia hành vi rửa tiền là ai? Câu trả lời đơn giản là
bọn tội phạm. Nhưng câu trả lời này không hoàn toàn phản ánh sự thực. Bởi
trong thực tế, người ta có thể tìm thấy bọn rửa tiền ở mọi ngóc ngách của
cuộc sống, trong đó có những tên hoạt động hết sức đơn giản, có những tên
hoạt động hết sức tinh vi: từ việc đặt cược đua ngựa, buôn lậu, trốn thuế, gửi
tiền vào ngân hàng... đến rửa tiền thông qua các công cụ tài chính hiện đại.
Tuy nhiên tội phạm rửa tiền không phải chỉ là những tên chủ mưu rửa tiền mà
cả những đối tượng giúp để một tên tội phạm thực hiện hoạt động rửa tiền.
Điều này có nghĩa là, nếu các chủ ngân hàng, các luật sư, các kế toán, những
người buôn bán xe hơi và những người khác cho phép ai đó rửa tiền thông
qua các hoạt động kinh doanh của mình thì họ cũng là những tên rửa tiền. Nói
chung điều duy nhất có thể biện hộ cho một người là anh ta đã không biết gì
về việc đang xảy ra; lý do như vậy có vẻ không mấy thuyết phục. Tuy nhiên
trong các phiên toà, dù có được ghi trong các điều khoản luật hay do những
phỏng đoán từ các chứng cứ thì nhiệm vụ chứng minh sự vô tội của anh ta
chuyển sang cho bị cáo.
Trong nhiều trường hợp, những người không phải là doanh nhân hay
không phải là những tên tội phạm cũng đều có nguy cơ trở thành tội phạm rửa