Bai 1 Cap do khai quat cua nghia tu ngu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 3.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> KiÓm tra bµi cò Câu hỏi:Thế nào là từ đồng nghĩa từ trái nghĩa cho ví dụ ? Tr¶ lêi: 1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. VÝ dô : - M¸y bay- tµu bay- phi c¬ 2. Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ngîc nhau xÐt trªn mét c¬ sở chung nào đó. Ví dụ : - Sèng- chÕt ; §en - tr¾ng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ nghÜa gi÷a c¸c tõ trong hai nhãm trªn ? Các từ bình đẳng nhau về ngữ pháp. Từ đồng nghĩa trong nhóm có thể thay thế đợc cho nhau, từ trái nghĩa có thể loại trừ nhau khi lựa chọn để đặt câu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ A. LÝ thuyÕt I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp 1 Ng÷ liÖu (SGK) 2. Ph©n tÝch 3. NhËn xÐt.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi §éng vËt. Thó. Chim. C¸. Voi H¬u Tu hó S¸o C¸ r« C¸ thu a. Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của c¸c tõ : Thó, chim, c¸ ? V× sao ? * Động vật rộng hơn thú, chim, cá bởi động vật bao hàm thó, chim, c¸.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi §éng vËt. Thó. Voi. H¬u. Chim. Tu hó. C¸. S¸o. C¸ r«. C¸ thu. b. NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tõ voi, H ¬u ? NghÜa cña tõ chim réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tõ tu hó, s¸o ? NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n hay réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tõ c¸ r«, c¸ thu? V× sao ? NghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸ réng h¬n nghÜa cña c¸c tõ voi, h¬u; tu hó, s¸o; c¸ r«, c¸ thu….

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi §éng vËt. Thó. Voi. H¬u. Chim. Tu hó. C¸. S¸o. C¸ r«. C¸ thu. c. NghÜa cña c¸c tõ thó chim, c¸ réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nào, đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ? * NghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸ réng h¬n nghÜa cña c¸c tõ voi, h ơu; tu hú, sáo; cá rô, cá thu đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ động vật.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ A. LÝ thuyÕt I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp 1 Ng÷ liÖu (SGK) 2. Ph©n tÝch 3. NhËn xÐt. a.. . Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của các từ thú, chim, cá vì động vật bao hàm cả thú, chim, cá b. NghÜa cña tõ thó réng h¬n nghÜa cña tõ voi, h¬u; nghÜa cña tõ chim réng h¬n nghÜa cña tõ tu hó, s¸o; nghÜa cña tõ c¸ réng h¬n nghÜa cña tõ c¸ r«, c¸ thu c. NghÜa cña tõ thó, chim, c¸ réng h¬n nghÜa cña tõ voi, h¬u ; tu hó, s¸o; cá rô, cá thu nhng hẹp hơn nghĩa của từ động vật..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> *Bµi tËp nhanh: Cho c¸c tõ: C©y, cá, hoa. T×m c¸c tõ ng÷ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n c©y, cá, hoa vµ tõ ng÷ cã nghĩa rộng hơn ba từ đó ?. Thùc vËt. Cá. C©y C©y cam. C©y lim. Cá gµ. Cá mËt. Hoa. Hoa cóc. Hoa lan.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ ? Qua ph©n tÝch ng÷ liÖu cho biÕt thÕ nµo lµ tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ tõ ng÷ cã nghÜa hÑp ? - Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ kh¸c - Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ đó đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ kh¸c ? Mét tõ cã thÓ võa cã nghÜa réng víi tõ nµy l¹i võa cã nghĩa hẹp với từ ngữ khác đợc không ? - Một từ ngữ có nghĩa rộng với những từ ngữ này, đồng thời cã thÓ cã nghÜa hÑp víi tõ mét tõ ng÷ kh¸c..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ A. LÝ thuyÕt I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. 1 Ng÷ liÖu (SGK) 2. Ph©n tÝch 3. NhËn xÐt 4. Ghi nhí -NghÜa cña mét tõ cã thÓ réng h¬n ( kh¸i qu¸t h¬n ) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n ) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c -Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác -Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ đó bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c - Một từ ngữ có nghĩa rộng với những từ ngữ này, đồng thời có thể cã nghÜa hÑp víi tõ mét tõ ng÷ kh¸c..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ A. LÝ thuyÕt I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp Ng÷ liÖu (SGK) 2. Ph©n tÝch 3. NhËn xÐt 4. Ghi nhí(SGK/10) B. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 1..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bài tập 1. Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khai quát của nghĩa từ ng÷ trong mçi nhãm tõ ng÷ :. Vò khÝ Y phôc. ¸o. ¸o dµi. ¸o s¬ mi. QuÇn. Quần đùi. Sóng. Bom. Sóng tr êng. Bom ba cµng. QuÇn dµi. §¹i b¸c. Bom bi.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bµi tËp 2: T×m tõ ng÷ cã nghÜa réng so víi nghÜa của các từ ngữ ở mỗi nhóm đã cho A. X¨ng dÇu, khÝ ga, ma dót, cñi, than B. Héi ho¹, ©m nh¹c, v¨n häc, ®iªu kh¾c C. Canh, nem, rau xµo, thÞt luéc, t«m rang, c¸ r¸n D. LiÕc, ng¾m, nhßm, ngã. E. Đấm, đá, thụi, bịch, tát.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bµi tËp 2: T×m tõ ng÷ cã nghÜa réng so víi nghÜa cña c¸c tõ ngữ ở mỗi nhóm đã cho §¸p ¸n: A. Xăng dầu, khí ga, ma dút, củi, than -> Chất đốt B. Héi ho¹, ©m nh¹c, v¨n häc, ®iªu kh¾c - > NghÖ thuËt C. Canh, nem, rau xµo, thÞt luéc, t«m rang, c¸ r¸n.-> thøc ¨n D. LiÕc, ng¾m, nhßm, ngã. -> Nh×n E. Đấm, đá, thụi, bịch, tát -> §¸nh.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho: a. Xe cé. Xe cé Xe h¬i. Xe m¸y. Xe đạp. Xe xÝch l«.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho: b. Kim lo¹i. Kim lo¹i S¾t. §ång. Nh«m. ThÐp.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho: c. Hoa qu¶ Hoa qu¶ Hoa Lan. HuÖ. Qu¶ Hång. Na. MÝt. Døa.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho: d. Hä hµng. Hä hµng Néi. ¤ng bµ néi. C«. Ngo¹i Chó. ¤ng bµ ngo¹i. B¸. D×.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho: e. Mang. Mang. X¸ch. Khiªng. V¸c. G¸nh.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bµi tËp 3: ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ sau ®©y: A. Thuèc ch÷a bÖnh: ¸t-xpi rin, ¨m-pi-xi-lin, pª-ni-xi-lin, thuèc giun, thuèc lµo. B. Gi¸o viªn: ThÇy gi¸o, c« gi¸o, thñ quü C. Bót: Bót bi, bót ch×, bót ®iÖn, bót l«ng. D. Hoa; Hoa hång, hoa lay ¬n. hoa tai, hoa thîc dîc..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bµi tËp 3: ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ : §¸p ¸n: A. Thuèc ch÷a bÖnh: ¸t-xpi rin, ¨m-pi-xi-lin, pª-ni-xilin, thuèc giun, thuèc lµo. B. Gi¸o viªn: ThÇy gi¸o, c« gi¸o, thñ quü C. Bót: Bót bi, bót ch×, bót ®iÖn, bót l«ng. D. Hoa: Hoa hång, hoa lay ¬n, hoa tai, hoa thîc dîc..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> tiết 3 : Cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ Bài tập 5: Đọc đoạn trích sau và tìm 3 động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa, trong đó một từ cã nghÜa réng vµ hai tõ cã nghÜa hÑp h¬n - Xe ch¹y chÇm chËm … MÑ t«i cÇm nãn vÉy t«i, vµi gi©y sau , t«i ®uæi kÞp. T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, vµ khi trÌo lªn xe, t«i rÝu c¶ ch©n l¹i. MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i oµ lªn khãc råi cø thÕ nøc në. MÑ t«i còng sôt sïi theo[…] (Nguyªn Hång- Nh÷ng ngµy th¬ Êu). §¸p ¸n: Khãc > Nøc në, sôt sïi.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Híng dÉn vÒ nhµ *Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí *ChuÈn bÞ bµi trêng tõ vùng theo c©u hái vµ bµi tËp sgk.

<span class='text_page_counter'>(24)</span>

<span class='text_page_counter'>(25)</span>

<span class='text_page_counter'>(26)</span>