Lựa chọn một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt môn bóng chuyền tự chọn cho học sinh lớp 11 trường thpt thái lão nghệ an

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG
-----o0o-----

HỒ XN KỶ

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG CAO TAY TRƯỚC
MẶT MƠN BĨNG CHUYỀN TỰ CHỌN CHO HỌC SINH
LỚP 11 TRƯỜNG THPT THÁI LÃO - NGHỆ AN

CHUYÊN NGÀNH: GIÁO DỤC THỂ CHẤT- GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

Vinh - 2012
0


TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG
-----o0o-----

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG CAO TAY TRƯỚC
MẶT MƠN BĨNG CHUYỀN TỰ CHỌN CHO HỌC SINH
LỚP 11 TRƯỜNG THPT THÁI LÃO - NGHỆ AN

CHUYÊN NGÀNH: GIÁO DỤC THỂ CHẤT- GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

Giáo viên hướng dẫn: ThS. GVC. Lê Mạnh Hồng
Sinh viên thực hiện : Hồ Xuân Kỷ
Lớp
: 49A – GDQP
Mssv
: 0859042241

Vinh - 2012


Lời cảm ơn
Tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới ThS.GVC. Lê Mạnh Hồng,
người hướng dẫn, chỉ đạo, nhiệt tình giúp đỡ tơi hồn thành khóa luận tốt
nghiệp cuối khóa.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cơ giáo trong khoa giáo dục thể
chất – trường Đại Học Vinh, cùng các thầy cô giáo, tất cả bạn bè, đồng
nghiệp và các em học sinh lớp 11A8 trường THPT Thái Lão- Nghệ An đã
khích lệ tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tơi hồn thành khóa luận.
Do điều kiện về thời gian, cũng như trình độ cịn hạn chế, đề tài mới
chỉ bước đầu nghiên cứu trong phạm vi hẹp, không tránh khỏi những sai
sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn.
Xin chân thành cảm ơn.

Vinh , tháng 5 năm 2012
Người thực hiện

Hồ Xuân Kỷ

Mục lục

MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TRONG KHÓA LUẬN
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN
Đặt vấn đề...................................................................................................... 1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN ........................................................................ 4
1.1 Đặc điểm kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng
chuyền. .......................................................................................................... 4
1.2 Đặc điểm giải phẫu sinh lý lứa tuổi trung học phổ thông. ..................... 5
1.3 Đặc điểm tâm lý lứa tuổi trung học phổ thông. ..................................... 7
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG KHÁCH THỂ MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................... 9
2.1 Đối tượng nghiên cứu.............................................................................. 9
2.2 Khách thể nghiên cứu.............................................................................. 9
2.3 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................ 9
2.3.1 Mục tiêu 1............................................................................................. 9
2.3.2 Mục tiêu 2............................................................................................. 9
2.4 Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 9
2.4.1 Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu......................................... 9
2.4.2 Phương pháp quan sát sư phạm.......................................................... 10
2.4.3 Phương pháp phỏng vấn ..................................................................... 10
2.4.4 Phương pháp thực nghiệm sư phạm ................................................... 10
2.4.5 Phương pháp xử lý số liệu.................................................................. 10
2.5 Tổ chức nghiên cứu ............................................................................... 12
2.5.1 Thời gian nghiên cứu ......................................................................... 12
2.5.2 Địa điểm nghiên cứu .......................................................................... 13

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ............................ 14
3.1 Giải quyết mục tiêu 1 ............................................................................ 14
3.1.1 Thực trạng học mơn bóng chuyền, thực trạng cơ sở vật chất,
thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Thái Lão - Nghệ An. ............. 14
3.1.2 Cơ sở khoa học của phương pháp nâng cao hiệu quả kỹ thuật
chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn. ....................... 17
3.1.3 Cơ sở thực tiễn của các bài tập nhằm nâng cao hiệu quả
chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn. ....................... 20
3.2 Giải quyết mục tiêu 2 ............................................................................ 26
KẾT LUẬN ................................................................................................. 33
KIẾN NGHỊ ................................................................................................ 35
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 38


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TRONG KHÓA LUẬN

TT

Tên bảng

Trang

Bảng 1

Thiết kế nghiên cứu

12

Bảng 2

Thực trạng đội ngũ giáo viên

14

Bảng 3

Thực trạng sân bãi dành cho tập luyện TDTT

15

Bảng 4

Kế hoạch và tiến trình tập luyện

24

Bảng 5

Kết quả phỏng vấn về các bài tập nhằm nâng cao hiệu quả
chuyền bóng bóng cao tay trước mặt

25

Bảng 6

Các tets được chọn

26

Bảng 7

Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm

27

Bảng 8

Kết quả sau thực nghiệm

28


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ TRONG KHÓA LUẬN

TT
Biểu đồ 1
Biểu đồ 2
Biểu đồ 3
Biểu đồ 4

Tên biểu đồ
So sánh mức độ nâng cao thành tích trong chuyền bóng
cố định
So sánh mức độ khả năng nâng cao thành tích trong
chuyền bóng do đồng đội tung tới
So sánh mức độ khả năng nâng cao thành tích chuyền
bóng qua lưới
So sánh mức độ khả năng nâng cao thành tích phối hợp
phòng thủ và chuyền bóng

Trang
30

31

31

32


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN

GDTC

Giáo dục thể chất

NXB

Nhà xuất bản

TDTT

Thể dục thể thao

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

TW

Trung ương

VĐV

Vận động viên

THPT

Trung học phổ thông


Đặt vấn đề
Từ xa xưa thể dục thể thao đã được xem như một bộ phận không thể
thiếu của nền văn hóa nhân loại nhằm hồn thiện con người, với quan niệm
vận động là sức khỏe và sự sống. Thể dục thể thao mang lại sự phát triển
hài hòa của một cá thể “ trong sáng về mặt đạo đức, phong phú về mặt tinh
thần, hoàn thiện về mặt thể chất”.
Nhận thức được vai trò to lớn của thể dục thể thao, ngày 27/3/1946
Hồ Chí Minh đã ra sắc lệnh “ lời kêu gọi toàn dân tập thể dục”. Hồ Chí
Minh đã đưa thể dục thể thao vào hàng quốc sách trong chiến lược phát
triển con người và coi đó là biện pháp : “ Bồi dưỡng sức khỏe hữu hiệu, ít
tốn kém, làm cho khí huyết lưu thơng, tinh thần đầy đủ... ai cũng làm được
”. Đồng thời Bác cũng kêu gọi toàn dân tập thể dục “ Giữ gìn dân chủ, xây
dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành
cơng. Mỗi một người dân yếu ớt tức là cả nước yếu ớt, mỗi một người dân
mạnh khỏe là cả nước mạnh khỏe”. Khẳng định một quan điểm có tính
chân lý: “ dân cường thì nước thịnh”.
Xuất phát từ quan điểm của Bác Hồ Đảng, Nhà nước luôn xem sức
khỏe là tài sản quý báu nhất và quan trọng nhất đối với mọi tầng lớp xã hội
. Và đưa hệ thống giáo dục thể chất trong nhà trường là một bộ phận quan

trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Hoạt động thể dục thể thao có vị
trí vai trò rất quan trọng trong sự phát triển con người.
GDTC cho thế hệ trẻ là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt
quan tâm. Như chỉ thị 17/CT – TW ngày 23/10/2002 về việc phát triển
TDTT đến năm 2010 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX nêu rõ :
“Đẩy mạnh công tác TDTT trong trường học, tạo điều kiện nâng cao chất
lượng giáo dục thể chất ”.
1


Qua đó khẳng định được mục đích của GDTC nước ta là giáo dục
toàn diện cho thế hệ trẻ đức – trí – thể - mỹ, nhằm tạo cơ hội cho mọi người
có khả năng phát triển cao về trí tuệ, và cường tráng về thể chất, phong phú
về tinh thần, trong sáng về đạo đức, trong đó việc chăm lo sức khỏe thể
chất cho học sinh, sinh viên nhằm góp phần quan trọng tạo nguồn nhân lực
mới phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển thể thao
Việt Nam đó chính là mục tiêu chiến lược của cơng tác GDTC trường học.
Bóng chuyền là mơn thể thao giàu tính cảm xúc và tính thơng minh,
sáng tạo. Tập luyện và thi đấu bóng chuyền trang bị cho người tập có được
kỹ chiến thuật tốt. Ngồi việc có thể nâng cao sức khỏe, nâng cao thể lực,
bồi dưỡng con người về mặt ý chí phẩm chất đạo đức, còn có tác dụng nâng
cao tính kỷ luật tập thể và tăng cường tính đồn kết tinh thần đồng đội và
lòng dũng cảm. Đặc biệt bóng chuyền còn là sự giao lưu hợp tác giữa các
dân tộc và các quốc gia.
Hiện nay, bóng chuyền đã phát triển rộng rãi ở các trường THPT,
việc giảng dạy kỹ thuật chơi bóng chuyền cho các em học sinh cũng phải
chính xác nhằm nâng cao hiệu quả chơi bóng chuyền cho các em học sinh.
Kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt là một kỹ thuật rất quan
trọng, chuyền bóng cao tay sử dụng các bộ phận một cách linh hoạt, khéo
léo nhất cơ thể, cụ thể là các ngón tay, cổ tay góp phần tạo sự chuyển động

chuẩn xác cao, linh hoạt và biến hóa các đường bóng. Chuyền bóng cao tay
là khâu nối tiếp giữa phòng thủ và tấn công, đặc biệt với đập bóng. Chuyền
bóng cao tay là kỹ thuật để tổ chức ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng tấn
cơng, ngồi ra chuyền bóng mang tính chất tấn cơng có hiệu quả như bỏ
nhỏ.
Xuất phát từ những lý do trên đã dẫn dắt tôi chọn đề tài : “ Lựa chọn
một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao
2


tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn cho học sinh lớp 11 trường
THPT Thái Lão – Nghệ An ”, với mong muốn sẽ góp phần nâng cao khả
năng tập luyện và hứng thú học tập cho học sinh trung học phổ thông.
* Mục tiêu của đề tài
- Đánh giá thực trạng học mơn bóng chuyền, thực trạng cơ sở vật
chất, đội ngũ giáo viên trường THPT Thái Lão.
- Lựa chọn và đánh giá hiệu quả các bài tập bổ trợ nhằm nâng cao
hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn
cho học sinh lớp 11 trường THPT Thái Lão – Nghệ An.

3


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1.

Đặc điểm kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng

chuyền

Bóng chuyền là mơn thể thao mà khi hoạt động chủ yếu dùng cẳng
tay và bàn tay trực tiếp đánh vào bóng. Hoạt động bóng chuyền là hoạt
động khơng có chu kỳ, trong thi đấu thường xun có những tình huống
khác nhau xảy ra và diễn biến liên tục. Vị trí thi đấu của VĐV luôn luôn
thay đổi trên sân sau mỗi lần tranh giành quyền phát bóng và vị trí đấu thủ
ln chuyển theo chiều kim đồng hồ. Do vậy, đòi hỏi mỗi đấu thủ phải có
thể lực tốt, trình độ kỹ chiến thuật hoàn thiện tốt. Biết vận dụng những tư
thế kỹ thuật khác nhau như vậy mới có khả năng hồn thành chức năng
nhiệm vụ ở bất kỳ vị trí nào trên sân.
Trong mơn bóng chuyền kỹ chiến thuật ln ln thay đổi biến hóa
đa dạng nhưng vẫn mang tính chất liên hồn, nhịp điệu, có tính hấp dẫn, sơi
nổi sinh động. Điều kiện thiết bị đơn giản, thi đấu hấp dẫn dễ phổ cập,
được quần chúng ưa thích tập luyện. Thi đấu bóng chuyền có tính chất đối
kháng cao, nhất là ở khâu đập bóng và chắn bóng.
Kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt chủ yếu dùng những ngón
tay chuyền bóng.
Khi chuyền bóng cùng một lúc có nhiều điểm tiếp xúc vào bóng,
những điểm tiếp xúc chủ yếu là các ngón tay.
Vị trí bàn tay tiếp xúc bóng khi chuyền ln ln ở phía trước mặt
với độ cao ngang trên trán hoặc trên đỉnh đầu.
Cùng một lúc thực hiện động tác, mắt có thể quan sát được tay,
bóng, vị trí muốn chuyền bóng tới.
4


Sử dụng các bộ phận linh hoạt, khéo léo nhất của cơ thể. Cụ thể là
các ngón tay, cổ tay, góp phần chuẩn xác cao, linh hoạt và biến hóa.
Là khâu nối tiếp giữa phòng thủ và tấn công, đặc biệt với đập bóng.
Chuyền bóng cao tay là kỹ thuật chính để tổ chức trực tiếp đến chất lượng
tấn cơng có hiệu quả.

1.2.

Đặc điểm giải phẫu sinh lý lứa tuổi trung học phổ thông
Lứa tuổi trung học phổ thông là lứa tuổi đầu thanh niên, là thời kỳ

đạt được sự trưởng thành về mặt thể lực, nhưng sự phát triển cơ thể cũng
muộn so với sự phát triển cơ thể của người lớn. Có nghĩa là ở lứa tuổi này
cơ thể các em đang phát triển mạnh, khả năng hoạt động của các cơ quan
và các bộ phận cơ thể được nâng cao. Cụ thể là :
* Hệ vận động.
- Hệ xương: Ở lứa tuổi này phát triển một cách đột ngột về chiều
dài, độ dày, đàn tính xương giảm, độ giảm xương do hàm lượng magie,
photpho, canxi trong xương tăng. Q trình cốt hóa xương ở các bộ phận
chưa hoàn tất. Chỉ xuất hiện ở một số bộ phận cơ ( cột xương sống). Các tổ
chức sụn được thay thế băng mô xương nên cùng với sự phát triển chiều
dài của xương cột sống thì khoảng cách biến đổi của cột sống khơng giảm
mà trái lại tăng lên có xu hướng cong vẹo. Vì vậy, trong quá trình giảng
dạy cần tránh cho học sinh tập luyện với dụng cụ có trọng tải quá nặng và
các hoạt động gây chấn động quá mạnh.
- Hệ cơ: Ỏ lứa tuổi này cơ của các em phát triển với tốc độ nhanh để
đi đến hồn thiện, nhưng phát triển khơng đều và chậm hơn so với hệ
xương. Cơ to phát triển nhanh hơn so vớ cơ nhỏ, cơ chi trên phát triển
nhanh hơn so với cơ chi dưới. Khối lượng cơ tăng lên rất nhanh, đàn tính
cơ tăng lên khơng đều, chủ yếu nhỏ và dài. Do vậy khi cơ hoạt động dẫn
5


đến chóng mệt mỏi. Vì vậy khi tập luyện giáo viên giảng dạy cần chú ý
phát triển cơ bắp cho các em.

* Hệ thần kinh.
Ở lứa tuổi này hệ thống thần kinh trung ương đó khá hồn thiện, hoạt
động phân tích trên vỏ não về tri giác có định hướng sâu sắc hơn. Khả năng
nhận hiểu cấu trúc động tác và tái hiện chính xác hoạt động vận động được
nâng cao. Ngay từ tuổi thiếu niên đã diễn ra quá trình hồn thiện cơ quan
phân tích và những chức năng vận động quan trọng nhất, nhất là các cảm
giác cơ thể trong điều kiện động tác. Ở lứa tuổi này học sinh không chỉ học
các phần động tác đơn lẻ như trước ( chạy, nhảy, bật và chạm đất khi nhảy,
ném tại chỡ và có đà…) mà chủ yếu là từng bước hồn thiện những phần
học đó trước thành các liên hợp động tác tương đối hoàn chỉnh, ở các điều
kiện khác nhau, phù hợp với từng đặc điểm của từng học sinh. Vì vậy khi
giảng dạy cần thay đổi nhiều hình thức tập luyện, vận dụng các hình thức
trò chơi, thi đấu để hoàn thành tốt những bài tập đó đề ra.
* Hệ hơ hấp.
Ở lứa tuổi này phổi các em phát triển mạnh nhưng chưa đều, khung
ngực cũng nhỏ, hẹp nên các em thở nhanh và nông, không có sự ổn định
của dung tích sống, khơng khí, đó chính là ngun nhân làm cho tần số hơ
hấp của các em tăng cao khi hoạt động và gây nên hiện tượng thiếu oxy,
dẫn đến mệt mỏi.
* Hệ tuần hoàn.
Ở lứa tuổi này hệ tuần hoàn đang trên đà phát triển mạnh để kịp thời
phát triển toàn thân, tim lớn hơn, khả năng co bóp của cơ tim phát triển, do
đó nâng cao khá rõ lưu lượng máu / phút. Mạch lúc bình thường chậm hơn
( tiết kiệm hơn), nhưng khi vận động căng thì tần số nhanh hơn. Phản ứng

6


của tim đối với các lượng vận động thể lực đó khá chính xác, tim trở nên
dẻo dai hơn.

Từ những đặc điểm tâm lý để lựa chọn một số bài tập bổ trợ trên căn
bản khối lượng, cường độ phù hợp với lứa tuổi học sinh trung học phổ
thông, đặc biệt khi áp dụng các bài tập bổ trợ cần căn cứ vào đặc điểm thể
lực phù hợp với khối lượng vận động. Đồng thời điều chỉnh thời gian tập
luyện cho phù hợp tâm sinh lý của học sinh để cho quá trình giảng dạy đạt
kết quả cao, giúp cho học sinh trở thành con người phát triển toàn diện cả
về thể chất lẫn tinh thần. Đồng thời nâng cao kết quả học tập và phần nào
lôi cuốn các em hăng say tham gia tập luyện và thi đấu ở trường phổ thông.

1.3.

Đặc điểm tâm lý lứa tuổi trung học phổ thơng
Ở lứa tuổi này q trình tăng trưởng cơ thể của các em chưa kết thúc.

Mặc dù hoạt động thần kinh cao cấp của các em đó đến lúc phát triển cao,
nhưng ở một số em phần nào hưng phấn cũng mạnh hơn ức chế, dễ có
những phản ứng thiếu kiềm chế cần thiết, do đó dễ làm rối loạn sự phối hợp
vận động. Tính tình, trạng thái tâm lý ở lứa tuổi này cũng hay thay đổi có
lúc tích cực, hăng hái, nhưng có lúc lại buồn chán tiêu cực. Ở lứa tuổi này
các em cũng hay đánh giá quá cao năng lực của mình, mới chạy bao giờ
cũng dốc hết sức ngay, mới tập tạ bao giờ cũng muốn cử tạ nặng ngay, các
em thường ít chú ý khởi động đầy đủ, như thế rất dễ tốn sức, hay xảy ra
chấn thương và chính điều đó đơi lúc làm ảnh hưởng không tốt trong tập
luyện thể dục thể thao.
Nguyên lý phát triển trong triết học Mác - Lênin thừa nhận, sự phát
triển là quá trình biến đổi của sự vật từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức
tạp. Đó là q trình nảy sinh cái mới trên cơ sở cái cũ do sự đấu tranh giữa
các mặt đối lập nằm ngay trong bản thân sự vật hiện tượng. Sự phát triển
7

tâm lý gắn liền với sự xuất hiện của những đặc điểm mới về chất và những
cấu tạo tâm lý mới ở những giai đoạn tâm lý lứa tuổi nhất định. Như vậy sự
phát triển tâm lý của con người gắn liền với sự hoạt động của con người
trong đời sống thực tiễn phụ thuộc chủ yếu vào một dạng hoạt động chủ
đạo.
Vì vậy, khi tiến hành cơng tác giáo dục thể chất cho các em ở lứa
tuổi này không chỉ yêu cầu học sinh thực hiện đúng, nhanh những bài tập
dưới sự chỉ dẫn trực tiếp của giáo viên mà cũng phải chú ý uốn nắn luôn
nhắc nhở và chỉ đạo, định hướng và động viên các em hoàn thành nhiệm
vụ, kèm theo khen thưởng để có sự khuyến khích động viên, nói cách khác
phải dạy các em biết cách học, tự rèn luyện thân thể.
Bên cạnh đó trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần phải động viên
khuyến khích những em học kém, tiếp thu chậm, hướng dẫn các em tập
luyện tốt, lấy động viên thuyết phục là phương pháp chính chứ khơng phải
là vồ vập đe dọa. Qua đó tạo được hứng thú trong tập luyện để tạo nên sự
phát triển cân đối với từng học sinh và góp phần giáo dục cho các em thành
người có tính kiên cường, biết tự kiềm chế và có ý chí.

8


Chương 2
ĐỐI TƯỢNG KHÁCH THỂ MỤC TIÊU
VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1.

Đối tượng nghiên cứu
Học sinh khối 11 trường trung học phổ thông Thái Lão – Nghệ An.

2.2.

Khách thể nghiên cứu
Các bài tập bổ trợ

2.3.

Mục tiêu nghiên cứu

2.3.1. Mục tiêu 1
Đánh giá thực trạng học bóng chuyền, thực trạng cơ sở vật chất, đội
ngũ giáo viên trường THPT Thái Lão – Nghệ An.
2.3.2. Mục tiêu 2
Lựa chọn và đánh giá hiệu quả các bài tập nhằm nâng cao hiệu quả
kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn cho học
sinh lớp 11 trường THPT Thái Lão – Nghệ An.
2.4.

Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu
Phương pháp này tơi sử dụng nhằm mục đích thu thập thơng tin bằng
cách đọc và phân tích tài liệu tham khảo kết hợp ghi chép các vấn đề có
liên quan để có thể đưa ra các kết luận quan trọng và bổ ích phục vụ cho
hướng nghiên cứu. Phương pháp này giúp cho bản thân tôi đưa ra phương
hướng nghiên cứu cũng như các cơ sở khoa học về việc giải quyết các vấn
đề một cách khoa học.

9

2.4.2. Phương pháp quan sát sư phạm
Quan sát sư phạm là phương pháp quan sát một hiện tượng giáo dục
nào đó, nhằm thu lượm những số liệu, tài liệu, sự kiện cụ thể đặc trưng cho
quá trình diễn biến của hiện tượng đó.
2.4.3 Phương pháp phỏng vấn
Để có những cơ sở thực tiễn, tôi đã sử dụng phương pháp này để tìm
hiểu nghiên cứu thu nhận thêm thơng tin qua hỏi, để trả lời giữa nhà nghiên
cứu với các cá nhân khác nhau về vấn đề quan tâm.
Về hình thức phỏng vấn tôi tiến hành 2 phương pháp
- Phỏng vấn trực tiếp
- Phỏng vấn gián tiếp
2.4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Để thực hiện được phương pháp thực nghiệm sư phạm tơi đã phân
nhóm đối tượng nghiên cứu một cách ngẫu nhiên thành nhóm đối chứng và
nhóm thực nghiệm và sau đó cho tập luyện theo hai giáo án khác nhau.
- Nhóm thực nghiệm được thực hiện theo hệ thống các bài tập đã lựa
chọn ( do tôi soạn thảo).
- Nhóm đối chứng tập luyện theo hệ thống bài tập thông thường.
Đây là phương pháp quan trọng mà kết quả nghiên cứu được biểu hiện
thông qua kết quả của phương pháp này.
2.4.5. Phương pháp xử lý số liệu
Các số liệu thu thập được kể cả nhóm thực nghiệm và cả nhóm đối
chứng cũng như việc kiểm chứng các kết quả lựa chọn các nguyên tắc xây
dựng bài tập. Tôi đã sử dụng phương pháp xử lý số liệu để đánh giá chính
xác số liệu liên quan. Phương pháp này gồm phương pháp thống kê và
phần mềm, ở đây tôi đã sử dụng phương pháp thống kê. Từ đó kiểm chứng

10

lại và đưa ra kết luận tránh được tính chủ quan trong quá trình nghiên cứu
và làm tăng thêm độ tin cậy cho q trình nghiên cứu.
Các cơng thức tơi sử dụng để tính tốn bao gồm:
* Tính số trung bình thống kê.

n

 xi



i 1

n

* Tính số phương sai. ( với n< 30).

n

 
2
x

 x  
i

i 1

n 1

* Công thức tính độ lệch chuẩn.

 x   x2
*So sánh hai số liệu trung bình.



 A  B

 A2
nA

11



 B2
nB

2


2.5.

Tổ chức nghiên cứu
Bảng 1 : Thiết kế nghiên cứu

1

2

3

4

Dự kiến kết

Thời gian

Nội dung

- Từ tháng 11 năm 2011 -

Đọc tài liệu hướng

tháng 1 năm 2012

dẫn nghiên cứu

- Từ tháng 2 – tháng 3 năm

Xử lý, tìm hiểu số

Đánh giá được

2012

liệu về thực trạng

thực trạng

Từ tháng 3 – tháng 4 năm

Dự kiến các bài tập

Dự kiến kết

2012

Lựa chọn bài tập

quả đạt được

- Từ tháng 4 – tháng 5 năm

Hoàn thiện khóa luận

Đạt kết quả

TT

quả
Hồn thành
một bản đề
cương

2012

cao

2.5.1. Thời gian nghiên cứu
Đề tài này tiến hành từ ngày 15/10/2011 đến 25/4/2012 và được chia
làm các giai đoạn sau:
* Giai đoạn 1:
- Từ ngày 15/11/2011 đến 15/12/2011 đọc tài liệu và chọn hướng
nghiên cứu.
* Giai đoạn 2:
- Từ ngày 15/12/2011 đến 25/12/2011 hoàn thiện đề cương kế hoạch
nghiên cứu và giải quyết mục tiêu 1 của đề tài.
* Giai đoạn 3: Từ ngày 08/02/2012 đến 25/4/2012
- Khảo sát lấy số liệu, xử lý số liệu và viết bản báo cáo.
* Giai đoạn 4: Từ 25/4/2012.

12


- Hồn thiện khóa luận.
- Báo cáo trước hội đồng.
2.5.2. Địa điểm nghiên cứu
- Trường Đại học Vinh
- Trường THPT Thái Lão – Nghệ An.

13


Chương 3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1.

Giải quyết mục tiêu 1

3.1.1. Thực trạng học mơn bóng chuyền, thực trạng cơ sở vật chất, thực
trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Thái Lão - Nghệ An.
Trường THPT Thái Lão là một trường có phong trào thể dục thể thao
mạnh, đặc biệt là mơn bóng chuyền rất được các em học sinh u thích, các
giáo viên nhiệt tình giảng dạy. Nhà trường thường xuyên tổ chức các giải
bóng chuyền truyền thống hàng năm và tham gia thi đấu các giải của huyện
đồn đạt kết quả cao.
Có được kết quả đó là nhờ sự nhiệt tình của đội ngũ giáo viên giảng
dạy, sự ủng hộ của ban giám hiệu nhà trường đối với việc xây dựng cơ sở
vật chất phục vụ hoạt động dạy và học mơn bóng chuyền tự chọn,sự u
thích và đam mê của học sinh đối với mơn bóng chuyền tự chọn.
Nhà trường đã đưa mơn bóng chuyền vào học chính khóa bằng hình
thức mơn tự chọn. Mỡi tuần mỡi lớp có hai tiết học và một học kỳ có 34 tiết
Thực trạng đội ngũ giáo viên:

14


Bảng 2: Thực trạng đội ngũ giáo viên

Giai

Tổng

đoạn

số

Trình độ

Tuổi đời

Thạc

Đại

Cao

sĩ

học

đẳng

4

0

4

7

0

7

Giới tính

<35

>35

Nam

Nữ

0

3

1

4

0

0

5

2

6

1

Ghi
chú

2003
2007

2008
2012

- Giai đoạn 2003 – 2007 số lượng giáo viên là 4 có trình độ đại học
và tuổi đời còn trẻ, đáp ứng được yêu cầu giảng dạy môn thể dục.
- Giai đoạn 2008 – 2012 số lượng giáo viên tăng, tuổi đời tăng.
Nhìn chung đội ngũ giáo viên tuổi đời cịn trẻ, nhiệt tình trong cơng
tác giảng dạy TDTT. Có chun mơn giỏi đáp ứng với u cầu giảng dạy ở
trường THPT Thái Lão
* Cơ sở vật chất.
Từ năm 2003 – 2012 trở lại đây cơ sở vật chất đã có nhiều cải thiện
và được sự quan tâm của nhà trường đã xây mới nhiều sân bãi và mua sắm
dụng cụ để phục vụ học tập.
Sân bóng chuyền: có 2 sân bóng chuyền, 2 sân cầu lơng, 1 sân bóng
đá, 2 hố nhảy cao và nhảy xa, 1 đường chạy 100m, 1 khu vực đẩy tạ và một
15


nhà tập thể chất. Có đủ sân bãi để phục vụ cho việc dạy và học tập mơn
bóng chuyền. Điều này được thể hiện qua bảng 3.
Bảng 3: Thực trạng sân bãi dành cho tập luyện TDTT

Năm 2011

Năm 2012

TT

Sân bãi dụng cụ

Số lượng

Chất lượng

1

Sân bóng chuyền

2

bê tơng

2

bê tơng

2

Sân cầu lơng

3

bê tơng

3

bê tơng

3

Sân bóng đá mini

1

sân đất

1

sân đất

2

hố cát

2

hố cát

4

Hố nhảy cao- nhảy
xa

Số lượng Chất lượng

5

Đường chạy 100m

2

sân đất

2

sân đất

6

Khu vực đẩy tạ

1

sân cỏ

1

sân cỏ

7

Nhà tập thể chất

1

khá

1

khá

* Nhu cầu học tập
Lứa tuổi này đang trong độ tuổi phát triển, nên rất ham thích học
mơn bóng chuyền. Đội bóng chuyền tự chọn đã tham gia thi đấu giao hữu
với nhiều trường, số lượng người tham gia học tập ngày càng tăng.Với số
lượng chỉ có 9 lớp học khối 11 nhưng
- Năm 2010 có 50 em đăng kí học
- Năm 2011 có 100 em đăng kí học
- Năm 2012 có 180 em đăng kí học
Nhu cầu học bóng chuyền ngày càng tăng lên tinh thần, thái độ tập
luyện tốt trong các giờ học bóng chuyền tự chọn.

16


3.1.2. Cơ sở khoa học của phương pháp nâng cao hiệu quả kỹ thuật
chuyền bóng cao tay trước mặt mơn bóng chuyền tự chọn
Hoạt động bóng chuyền là hoạt động khơng có chu kỳ, trong thi đấu
thường xun có những tình huống khác nhau xảy ra và diễn biến liên tục.
Vị trí của VĐV ln ln thay đổi trên sân sau mỡi lần tranh giành quyền
phát bóng và vị trí đấu thủ luân chuyển theo chiều kim đồng hồ. Do vậy đòi
hỏi mỡi đấu thủ phải có thể lực tốt, trình độ kỹ chiến thuật tồn diện. Biết
vận dụng những tư thế kỹ thuật khác nhau như vậy mới có khả năng hoàn
thành chức năng, nhiệm vụ ở bất kỳ vị trí nào trên sân.
Nâng cao hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước
mặt cơ bản là nhằm nâng cao khả năng chuyền bóng, tấn cơng trong một

trận đấu bóng chuyền.
Để có thể nâng cao hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai
tay trước mặt cơ bản đòi hỏi vận động viên phải có thể lực, sức bền chun
mơn tốt thì mới có thể duy trì khả năng thi đấu trong suốt cả trận đấu.
Sức bền chun mơn trong bóng chuyền bao gồm sức bền tốc độ, sức
bền bật, sức bền thi đấu, sức bền có trong các bài tập sức mạnh như phát
bóng, đập bóng gọi là sức bền mạnh.
Qua nghiên cứu giải phẫu sinh lý đã chỉ ra sự chuyển hóa sức bền có
xảy ra hay khơng, phụ thuộc vào cơ chế cung cấp năng lượng, tố chất vận
động tác dụng tương hỗ với kỹ năng kỹ xảo.
Sức bền bật là đặc trưng trong các hoạt động của mơn bóng chuyền,
trong đó sức bền mạnh là cơ sở chính. Và quan trọng cũng phải kể đến sức
bền tâm lý, sức bền hệ thần kinh, đó là khả năng duy trì sự ổn định về mặt
tâm lý, thần kinh trong thời gian tâm lý kéo dài.
Mặt khác bóng chuyền là mơn có cấu trúc đa dạng, là hoạt động tập
thể có tính đối kháng cao, hoạt động với cường độ lớn, căng thẳng vì vậy
17