Tài liệu XÁC ĐỊNH LÃI SUẤT CHO VAY phần 1 pdf

CHƯƠNG VI.
XÁC ĐỊNH LÃI SUẤT CHO VAY

A. CƠ CẤU CHƯƠNG

1. Giới thiệu chung
2. Các bộ phận liên quan trong việc xây dựng chính sách lãi suất cho vay
3. Trách nhiệm và quyền hạn trong việc xây dựng chính sách lãi suất cho vay
4. Xây dựng quy chế xác định lãi suất cho vay
5. Các yếu tố cấu thành lãi suất cho vay
6. Quy trình xác định lãi suất cho vay
6.1. Quy trình xác định lãi suất cho vay theo phương pháp cạnh tranh theo lãi
suất thị trường
6.2. Quy trình xác định lãi suấ
t cho vay theo phương pháp điều chỉnh rủi ro trên
giá vốn
7. Các loại lãi suất tín dụng
Lãi suất cho vay trong hạn
Lãi suất cho vay quá hạn

B. NỘI DUNG CHƯƠNG

1. Giới thiệu chung

Lãi suất cho vay là một yếu tố quan trọng trong hoạt động của ngân hàng. Việc quyết
định lãi suất cho vay sẽ phải dựa trên các thông số về mức kỳ vọng sinh lời của ngân
hàng, rủi ro tín dụng của khoản vay và tỷ lệ an toàn vốn. Do đó, lãi suất cho vay phải
được Giám đốc chi nhánh, Sở Giao dịch NHNo & PTNT VN và các Phòng nghiệp vụ tín
dụng trực tiếp cho vay giám sát chặt chẽ để đảm bảo bù đủ loại chi phí nh
ư chi phí vốn,
chi phí rủi ro tín dụng, … và khoản sinh lời cần thiết để hoạt động của ngân hàng có lãi

và tăng trưởng.

2. Các bộ phận liên quan trong việc xây dựng chính sách lãi suất cho vay

- Hội đồng quản trị
- Uỷ ban Quản lý Tài sản Nợ - Có (ALCO)
- Tổng Giám đốc
- Ban Điều hành của Ngân hàng

3. Trách nhiệm và quyền hạn trong việc xây dựng chính sách lãi suất cho vay


Hội đồng quản trị
hàng năm sẽ xét duyệt chính sách và quy trình xác định lãi suất cho
vay, chi phí vốn, các rủi ro tiềm ẩn trong các chương trình tín dụng.

Ủy ban ALCO
và Tổng giám đốc sẽ chịu trách nhiệm ban hành quy chế xác định lãi
suất cho vay, định hướng biên độ lãi suất, xây dựng và ban hành các biện pháp kiểm tra
giám sát và báo cáo để đảm bảo việc xác định lãi suất cho vay tuân thủ theo đúng quy
định của NHNN VN và của NHNo & PTNT VN.

Dựa trên chính sách của HĐQT, ALCO hoặc Ban điều hành
của ngân hàng sẽ phải xây
dựng quy trình hướng dẫn việc xác định lãi suất cho các sản phẩm tín dụng. Những
hướng dẫn này phải được ALCO hoặc Ban điều hành thẩm định lại hàng quí. Trong quy
định hướng dẫn sẽ đề cập đến mức chênh lệch lãi suất tối thiểu, rủi ro, các loại chi phí và
kỳ vọng sinh lời của ngân hàng. Trong những trường hợp lãi suất cho vay nằm ngoại lệ
so với chính sách chung, ALCO (hoặc chủ tịch thường trực của ALCO) sẽ có quyền uỷ
quyền quyết định cho từ

ng loại sản phẩm hoặc từng nhóm khách hàng cụ thể.
4. Xây dựng quy chế xác định lãi suất cho vay

Việc xây dựng quy chế phải đảm bảo những mục tiêu sau:
 Mục tiêu xác định lãi suất cho vay phải được định nghĩa rõ, đo lường được và phải
thống nhất với mục tiêu và kế hoạch kinh doanh của ngân hàng
 Các yếu tố cần tính đến trong việc xác định và điều chỉnh lãi suất
 Trách nhiệm của các phòng ban và bộ phận liên quan trong việc thiết lập và điề
u
chỉnh lãi suất
 Xây dựng khung lãi suất cho từng sản phẩm tín dụng và phân loại khách hàng (nếu
cần thiết).
 Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ để đảm bảo việc tuân thủ theo quy chế đề ra.
 Hướng dẫn về việc khảo sát lãi suất thị trường, quy mô khảo sát và số lần cần thực
hiện tối thiểu trong từng thời kỳ
 Quy trình trao đổ
i thông tin về số lần thay đổi lãi suất, loại hình sản phẩm phải thay
đổi, và báo cáo hội đồng quản trị để đảm bảo việc quyết định của ban điều hành được
thực hiện đúng đắn.
 Quy trình hướng dẫn cho những trường hợp ngoại lệ với quy chế hiện hành.

5. Các yếu tố cấu thành lãi suất cho vay


Tất cả các khoản vay phải được định giá ở mức có thể bù đủ tất cả các chi phí liên quan.
Những yếu tố cấu thành trong việc xác định lãi suất cho vay bao gồm:

a) Chi phí huy động vốn – Chi phí huy động vốn là chi phí huy động vốn bình quân (lãi
phải trả) của tất cả các nguồn bao gồm tiền gửi tiết kiệm dân cư, tiền gửi công ty, …
và vốn vay trên thị trường liên ngân hàng tính theo từng loại kỳ

hạn.
Chi phí huy động vốn do Phòng Kế hoạch Tổng hợp/Bộ phận phụ trách Quản lý vốn
xác định. Phòng Kế hoạch Tổng hợp/Bộ phận phụ trách Quản lý vốn có trách nhiệm
thông báo chi phí vốn cho từng loại sản phẩm cho vay trước thời gian hiệu lực của
khoản vay, đủ thời gian để Phòng Tín dụng có khả năng xây dựng giá và gửi thông
báo cần thiết đến khách hàng.
b) Chi phí hoạt động – Chi phí hoạt động bao gồm chi phí tiền lương, chi phí văn
phòng, đào tạo, đi lại và các chi phí hoạt động khác. Ban Điều hành NHCV căn cứ
vào dự toán chi phí hoạt động trong năm do Phòng Tài chính kế toán xây dựng
để
nghiên cứu và đưa ra tỷ lệ cần thiết đảm bảo bù đủ cho chi phí hoạt động tín dụng. Tỷ
lệ chi phí được xác định mỗi năm một lần.
c) Chí phí dự phòng rủi ro tín dụng - Tỷ lệ chi phí dự phòng rủi ro tín dụng do Trung
tâm phòng ngừa và xử lý rủi ro ấn định. Khi tính điểm tín dụng khách hàng, Trung
tâm phòng ngừa và xử lý rủi ro sẽ xác định mức trích dự phòng rủi ro (tính bằng tỷ
lệ
%) tương ứng với từng bậc điểm tín dụng.
d) Chi phí thanh khoản – Chi phí vốn đảm bảo thanh khoản cho hệ thống ngân hàng.
Chi phí thanh khoản do phòng Kế hoạch Tổng hợp/Bộ phận phụ trách Quản lý vốn
xác định trình ALCO chi nhánh phê duyệt.
e) Chi phí vốn chủ sở hữu: là mức lợi nhuận ngân hàng kỳ vọng thu được trên vốn chủ
sở hữu. Mức chênh l
ệch lãi suất tối thiểu có thể đảm bảo được mức lợi nhuận kỳ vọng
của ngân hàng phải bằng tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng nhân với tỷ lệ an toàn vốn.

6. Quy trình xác định lãi suất cho vay


NHCV có thể xác định lãi suất cho vay theo một trong hai phương pháp sau đây:
1. Cạnh tranh theo lãi suất thị trường

2. Điều chỉnh rủi ro trên giá vốn - mô hình RAROC (Risk Adjusted Return on Capital)

6.1. Quy trình xác định lãi suất cho vay theo phương pháp cạnh tranh theo lãi suất thị
trường
 Hàng tháng (hoặc khi có biến động lớn) phòng Kế hoạch Tổng hợp sẽ thông báo cho
ALCO lãi suất cho vay của một nhóm (ví dụ, 03) NHTMQD, một nhóm (ví dụ, 03)
NHTMCP và một nhóm (ví dụ, 03) chi nhánh ngân hàng nước ngoài để tính lãi suất
cho vay trung bình của thị trường cho từng kỳ hạn.
 Dựa trên mức lãi suất cho vay trung bình nói trên, ALCO sẽ quyết định mức lãi suất
sàn, trình Tổng Giám đốc phê duyệt. Sau đó, mức lãi suất sàn sẽ được thông báo cho
các chi nhánh để làm cơ sở xác định lãi suất cho vay.
Trên cơ sở tự cân đối “đầu vào” và “đầu ra”, mức độ rủi ro của khoản vay, quan hệ khách
hàng và cạnh tranh trên mặt bằng lãi suất thị trường tại địa bàn chi nhánh đóng trụ sở, các
Giám đốc chi nhánh NHNo & PTNT VN tự quy
ết mức lãi suất cho vay đối với khách
hàng nhưng không được thấp hơn mức lãi suất sàn do Trung ương quy định. Riêng lãi
suất cho vay đối với các khoản vay