Những phức tạp trong
biểu hiện cuả gen
1. Gen biến đổi (Modifier gene)
các gen xác định có tính trạng hay không có
tính trạng được gọi là các gen căn bản hay
gen nền. Gen biến đổi là những gen không
có biểu hiện kiểu hình riêng của nó nhưng
lại có ảnh hưởng đến sự biểu hiện kiểu hình
của những gen căn bản khác.
Ví dụ: Ở bò, lông đều do gen trội S, có đốm
do gen lặn s quy định. Bò có đốm hay không
có đốm là do các gen căn bản xác định.
Nhưng ở bò có đốm, đốm ít hay nhiều là do
tác động của các gen biến đổi. Số đốm ở
lông chó cũng có sự biểu hiện tương tự: đốm
nhiều hay ít là do tác động của gen biến đổi.
Biêu hiên cua gen biên đôi trong hinh thanh
10 loai cho đôm
2. Các tính trạng bị giới hạn bởi giới tính
Có những tính trạng mà gen của chúng chỉ
biểu hiện ở một giới được gọi là gen bị giới
hạn bởi giới tính. Ở đại gia súc có sừng số
lượng sũa và lượng mỡ trong sữa được biểu
hiện ở giống cái. Các con bò đực mang các
gen xác định lượng sữa và độ mỡ trong sữa
không có biểu hiện nhưng các gen này được
truyền cho bò cái con. Do đó trong chọn
giống bò sữa phải tuyển các bò đực mang
các gen tạo sữa tốt để đem lai. Ở gà trống
cũng vậy, chúng mang các gen đẻ trứng
nhiều hay ít, lớn hay nhỏ nhưng không
có biểu hiện.
3. Các tính trạng có sự biểu hiện phụ
thuộc vào giới tính
Có những tính trạng mà sự biểu hiện trội hay
lặn phu thuôc vao giới tính.
Ví dụ: ở đại gia súc có sừng, gen có sừng:
H Gen không sừng: h
Kiểu gen HH tạo sừng ở cả con đực lẫn con
cái, kiểu gen hh không có sừng ở cả 2 giới.
Kiểu gen dị hợp tử Hh nếu ở con đực sẽ có
sừng (H là trội), nếu ở con cái lại không có
sừng (H lặn). Ở dê, tính trạng có râu xồm
hay không cũng thuộc loại có biểu hiện phụ
thuộc giới tính, con đực dị hợp tử có râu
xồm, dê cái dị hợp tử không râu.
Ở người hói đầu do gen B (ballness) xác
định. Kiểu gen Bb có biểu hiện trội ở đàn
ông, nhưng biểu hiện lặn ở nữ. Điều này giải
thích vì sao ít có phụ nữ hói đầu.
Tinh hoi đâu co sư biêu hiên phu thuôc vao
giơi tinh
Ngón tay áp út của bàn tay người có thể dài
hơn hay ngắn hơn ngón trỏ. Người ta cho
rằng sự giảm chiều dài ngón trỏ do một gen
trội ở nam và lặn ở nữ.