Tài liệu Chọn giống ở cây tự thụ phấn pdf

Chọn giống ở
cây tự thụ phấn


Tự thụ phấn hay tự phối là việc chuyển
phấn hoa từ nhị đực đến nhuỵ cái trong
cùng một hoa, hay đến nhuỵ cái của hoa
trong cùng một cây. Đó là quá trình kết
hợp giao tử đực và giao tử cái của cùng
một cây. Cây tự thụ phấn cũng có một số
trường hợp giao phấn, phụ thuộc vào:
- Giống hay dòng cây trồng
- Điều kiện mùa vụ, nhất là nhiệt độ và
độ ẩm
- Hướng và tốc độ gió vào thời điểm thụ
phấn
- Quần thể côn trùng thụ phấn.
Tự thụ phấn không những duy trì kiểu
gene của bố mẹ từ đời này sang đời khác
mà còn nhanh chóng phục hồi tình trạng
đồng hợp cho kiểu gene trong các đời
tiếp theo. Tỷ lệ dị hợp Aa trong các đời
tiếp theo sẽ giảm đi một nữa.
Mức độ đồng hợp của mỗi đời có thể tính
theo công thức (2m – 1/2m)
n
, với m: số
đời, n: số cặp gene đồng hợp.
Các phương pháp chọn tạo giống
1. Nhập nội

Nhập nội thường được dùng như nguồn
cung cấp gen hay tổ hợp gen để cải lương
một kiểu gen thích ứng tốt nhưng còn
thiếu một hay nhiều tính trạng.
2. Thích nghi
Tính thích nghi là khả năng tự phục hồi
và thích ứng của quần thể với vùng khí
hậu mới. Quá trình thích nghi là kết quả
của sự chuyển dịch lệch di truyền về phía
các dạng thích ứng trong một quần thể
được đặt trong các điều kiện bất thuận
của môi trường. Hiệu quả của quá trình
thích nghi phụ thuộc vào:
+ Mức độ không đồng nhất trong quần
thể;
+ Phương thức sinh sản của loài;
+ Thời lượng của chu kỳ sống của loài;
+ Tính chất và cường độ của các điều
kiện bất thuận trong môi trường.
Cây giao phấn thích nghi nhanh hơn cây
tự thụ phấn do có tần số tái tổ hợp cao
hơn, sẽ tạo ra các kiểu gene có lợi với
tính thích nghi. Trong khi đó một dòng
thuần biến đổi rất ít.
3. Chọn lọc
Chọn lọc là một quá trình nhờ đó cá thể
hay một nhóm cá thể được chọn ra từ
một quần thể hỗn hợp và không đồng
nhất. Chọn tạo giống cây trồng tự thụ
phấn bằng chọn lọc hàng loạt hay chọn

lọc hõn hợp (chọn lọc quần thể) và chọn
lọc cá thể hay dòng thuần (chọn lọc phổ
hệ)
3.1. Chọn lọc quần thể
Ở phương pháp chọn lọc quần thể, người
ta chọn bông hay cây tốt rồi trộn lẫn hạt
giống của chúng để trồng lại đời sau.
Chọn lọc quần thể dựa trên cơ sở chọn
lọc kiểu hình, không thử nghiệm đời con,
nên có những khuyết điểm sau:
- Không thể biết được cây tập hợp lại là
đồng hợp hay dị hợp. Cây dị hợp thì đời
sau sẽ phân ly nên chọn lọc kiểu hình cần
được tiếp tục lặp lại
- Không thể biết được kiểu hình ưu tú
được chọn do các tính trạng di truyền hay
do môi trường.
Hiện nay, thực hiện việc tuyển chọn đời
con của các cá thể, sau đó dồn hạt giống
của những đời con giống nhau đã phần
nào làm tăng hiệu quả chọn lọc quần thể.
Theo Allard (1960) thì sai biệt chủ yếu
giữa chọn lọc quần thể đối với các cây tự
thụ phấn liên quan đến số lượng dòng giữ
lại. Đối với chọn lọc quần thể thì dạng