Bai 10 Noi giam noi tranh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 1. Thế nào là nói quá? Nêu tác dụng của nói quá? 2. Trong các câu sau câu nào có sử dụng biện pháp tu từ nói quá? a. Lớp em chú ý nghe cô giảng bài. b. Bao giờ cây cải làm đình Gỗ lim thái nghém thì mình lấy ta. c. Bài văn của bạn viết dở quá đi thôi! d. Bài văn của bạn viết chưa được hay lắm! ĐÁP ÁN: 1. Nói quá là biện pháp tư từ phóng đại, quy mô tính chất của sự sự vật, sự việc, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua, Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 8 - TiÕt 40. Bµi 10.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I.Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh 1. V í dụ. 2.NhËn xÐt VD1(a,b,c) dïng c¸ch diễn đạt bằng những tõ ng÷ cã s¾c th¸i giảm nhẹ mức độ của sự việc để giảm bớt ®au buån .. VD1: a. Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong đảng và bầu bạn khắp nơi điều khỏi cảm thấy đột ngột. (Hồ Chí Minh, Di chúc) Nãi vßng b. Bác đã đi rồi sao, Bác ơi ! Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. (Tố Hữu, Bác ơi) Từ đồng nghĩa. c. Lượng con ông Độ đây mà....Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn. (Hồ Phương, Thư nhà). Phủ định từ ngữ trái nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh. . 1. VÝ dụ:. 2NhËn xÐt VD1(a,b,c) dùng cách diễn đạt bằng nh÷ng tõ ng÷ cã s¾c th¸i gi¶m nhÑ møc độ của sự việc để giảm bớt đau buồn . VD2 dùng cách diễn đạt tế nhị để tránh sù th« tôc ,thiÕu lÞch sù vµ gîi c¶m xóc th©n thương tr×u mÕn khi nãi vÒ mÑ .. VD2: Phải bé lại lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một dịu êm vô cùng. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) Từ đồng nghĩa. VD3: a. Con dạo này lười lắm. VD3(b) dïng c¸ch nãi tÕ nhÞ ,nhÑ nhµng b.Con dạo này không được để người nghe dễ tiếp thu. chăm chỉ cho lắm. Phủ định từ trái nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TiÕt 40 Bµi 10 : Nói giảm nói tránh I.Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh 1. VÝ dô 2.NhËn xÐt 3. Ghi nhớ (SGK) Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự. 4.Lưu ý.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TiÕt 40 Bµi 10 : Nói giảm nói tránh I.Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh 1. VÝ dô 2.NhËn xÐt 3. Ghi nhớ (SGK) 4.Lưu ý a.Các cách nói giảm, nói tránh:. * Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là các từ Hán Việt * Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa * Dùng cách nói vòng. H·y cho biÕt trongVD sau người viết (nói) đã thực hiện phép nói gi¶m nãi tr¸nh b»ng c¸ch nµo ? Anh Êy bÞ thương nÆng thÕ th× kh«ng sèng ®ược l©u n÷a ®©u chÞ ¹. Anh Êy(…) thÕ th× kh«ng(…) được l©u n÷a ®©u chÞ ¹. * Nói trống (tỉnh lược).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi tËp nhanh - Hãy quan sát tranh minh hoạ trên màn hình và dùng phép nói giảm nói tránh để diễn đạt lại các câu trong những tình huống sau và cho biết ở mỗi tình huống đó, em đã sử dụng cách nói giảm nói tránh nào?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Anh cút ra khỏi nhà tôi ngay!. TÌNH HuỐNG 1 .. Anh không nên ở đây nữa!. Nói giảm nói tránh bằng cách phủ định từ ngữ trái nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bệnh tình con ông nặng lắm chắc sắp chết rồi! Nói giảm nói tránh bằng cách nói trống.. Bệnh tình con ông chắc chẳng còn được bao lâu nữa.. TÌNH HUỐNG 2..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TÌNH HUỐNG 3.. những đứa trẻ nay bè mÑ chÕt hÕt råi, thËt đáng thương. những đứa trÎ må c«i nµy thËt đáng thương Nói giảm nói tránh bằng cách dùng từ Hán Việt đồng nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TÌNH HUỐNG 4. CÊm trÎ con vào đó.. C¸c ch¸u vµo đó rất nguy hiÓm,dÔ bÞ tai n¹n.. Nãi gi¶m nãi tr¸nh b»ng c¸ch nãi vßng.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I. Nói giảm nói tránh và tác. 1* Trong một cuộc họp lớp kiểm điểm bạn Hải hay đi học muộn, bạn Loan nói: “Từ nay cậu không được đi học muộn 1. VÝ dô nữa vì như vậy không những ảnh hưởng 2.NhËn xÐt đến việc rèn luyện đạo đức của bản thân 3.Ghi nhí cậu mà còn ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp”. Bạn Trinh cho rằng 4. Lưu ý Loan nói như vậy là quá gay gắt, chỉ nên a. Các cách nói tránh: nhắc nhở bạn Hải :”Cậu nên đi học đúng giờ”. Em đồng tình với ý kiến b.Tình huống không nên sử dụng nói giảm nói tránh: nào? Vì sao? 2* Trong khi nhận xét về những nhược điểm của các bạn víi cô giáo chủ nhiệm, bạn lớp trưởng chØ nªu như sau:”Tuần qua, một số bạn đi học không được đúng giờ lắm” Nãi như vËy cã nªn không? Vì sao? dụng của nói giảm nói tránh. .

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh 1. VÝ dô 2.NhËn xÐt 3.Ghi nhí 4. Lu ý. . a. Các cách nói tránh: b. Tình huống không nên sử dụng nói giảm nói tránh:. - Khi cần phê bình nghiêm khắc, nói thẳng, nói đúng mức độ sự thật. - Khi cần thông tin chính xác, trung thực. Th¶o luËn:BT4-SGK Nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp như thÕ nµo th× kh«ng nªn sö dông c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh?.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I . Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh 1. VÝ dô 2.NhËn xÐt 3.Ghi nhí. . 4. Lu ý a. Các cách nói tránh: b.Các tình. huống không nên sử dụng nói giảm nói tránh:. II. Luyện tập:. Sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh phï hîp sÏ võa t¹o cho con người cã phong cách nói năng đúng mực, có v¨n ho¸ nh· nhÆn, lÞch sù trong giao tiÕp, võa thÓ hiªn sù quan t©m, t«n träng cña ngêi nãi víi ngêi nghe. Trong v¨n chương nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ mét biÖn ph¸p tu tõ. C¸i tµi ,c¸i tinh tÕ cña t¸c gi¶ lµ t×m được những cách nói phản ánh đúng tâm trạng,thái độ của nhân vật,của tác gi¶ trong tõng t×nh huèng cô thÓ ..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh I. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh. II. Luyện tập: Bài tập:1(SGK): Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh cho sau đây vào chỗ trống: đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.. đi nghỉ A / Khuya rồi, mời bà.......................... chia tay nhau B / Cha mẹ em..........................từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại. khiếm thị C / Đây là lớp học cho trẻ em..................... có tuổi D / Mẹ đã ..................rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ. đi bước nữa nên chú nó rất E / Cha nó mất, mẹ nó......................, thương nó..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TiÕt 40 Bµi 10: Nói giảm nói tránh. I. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh II. Luyện tập:. Bài tập2(SGK): Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có sử dụng cách nói giảm nói tránh?. a1/ /Anh phải hoà nhã vớí bạn bè! a2/ Anh nên hoà nhã với bạn bè! c1/Xin đừng hút thuốc trong phòng học! c2/Cấm hút thuốc trong phòng học!.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> BÀI TẬP BỔ SUNG. . H·y ph©n tÝch c¸i hay cña viÖc sö dông phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh trong ®o¹n trÝch sau : “H«m sau, l·o H¹c sang nhµ t«i. Võa thÊy t«i, l·o b¶o ngay: - Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ !”. (Nam Cao – L·o H¹c).

<span class='text_page_counter'>(20)</span> CËu Vµng bÞ giÕt. Dùng từ ngữ đồng nghĩa. G©yc¶m gi¸c ghª sî víi người nghe.. Kh«ng g©y c¶m gi¸c ghª sî víi người nghe.. đi đời. Hµm ý xãt xa, luyÕn tiÕc vµ ®ượm chót mØa mai….

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Bµi tËp Bæ sung 2 ViÕt ®o¹n héi tho¹i (3-5 c©u) trong đó có sử dụng phép nói gi¶m nãi tr¸nh..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Cñng cè Nãi gi¶m nãi tr¸nh. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh. C¸c c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh. C¶m nhËn gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ vËn dông nãi gi¶m nãi tr¸nh.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Bµi tËp cñng cè. Hãy chuyển các cách diễn đạt sau đây thành cách diễn đạt cã sö dông nói giảm nói tránh? a. Các chiến sĩ đã chết để bảo vệ quê hương. Các chiến sĩ đã hy sinh để bảo vệ quê hương. b. Kiến thức toán của em còn kém lắm! Kiến thức toán của em còn chưa tốt, cần cố gắng hơn. . c. Bác sỹ pháp y đang mổ xác chết. Bác sỹ pháp y đang phẫu thuật tử thi..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Nãi gi¶m nãi tr¸nh cã thÓ ®ược dïng trong nh÷ng lÜnh vùc nµo sau ®©y: x A . Thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao. x B . V¨n th¬ tr÷ t×nh. x C . Trong đời sống thường ngày.. Nãi gi¶m nãi tr¸nh cã thÓ ®ược dïng trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc trªn..

<span class='text_page_counter'>(25)</span>

<span class='text_page_counter'>(26)</span> BÀI TẬP vÒ nhµ Ph©n tÝch c¸i hay cña viÖc sö dông phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh trong ®o¹n trÝch sau :. a / Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? b / Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! ( Lão Hạc, Nam Cao).

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Gîi ý a / Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?. a/ Theo gót Binh Tư: Đây là câu nói của ông giáo khi đang hiểu nhầm về lão Hạc : lão Hạc cũng bị tha hoá, cũng định làm nghề ăn trộm như Binh Tư nhưng vì là người có học lại rất yêu quý lão Hạc nên ông giáo đã nói tránh đi sự thật. (nói trống). b/ Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt!. b / Nhắm mắt: Tác giả dùng từ ngữ này để nói về cái chết của lão Hạc. Ông giáo nói như vậy để tránh cảm giác đau buồn và cũng để mong cho lão Hạc ra đi được thanh thản. .(dùng từ đồng nghĩa).

<span class='text_page_counter'>(28)</span> So sánh sự khác nhau của hai biện pháp tu từ nói quá và nói giảm nói tránh. NÓI QUÁ. - Biện pháp tu từ phóng đại quy mô, tính chất của sự vật, sự việc . - Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng giá trị biểu đạt. NÓI GIẢM NÓI TRÁNH. - Biện pháp tu từ diễn đạt tế nhị, uyển chuyển. - Tránh gây cảm giác quá đau buồn, thô tục, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Chúc mừng bạn, bạn đem lại cho nhóm của bạn điểm mười..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Chúc mừng bạn, bạn đem lại cho nhóm của bạn điểm mười..

<span class='text_page_counter'>(31)</span> - Câu nói sau có vận dụng biện pháp nói giảm nói tránh không? “Con Rùa nó bò lật ngửa cũng còn nhanh hơn cậu đó.”. ĐÁP ÁN: - Câu nói trên không có sử dụng (thiếu lịch sự khi giao tiếp, xem thường bạn, coi bạn như con rùa chậm chạp)..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Đặt câu có sử dụng nói giảm nói tránh?.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> . -Tìm từ ngữ thể hiện biện pháp tu từ nói giảm nói tránh trong câu thơ sau? Đã ngừng đập, một trái tim Đã ngừng đập, một cánh chim đại bàng. (Thu Bồn). ĐÁP ÁN: “Ngừng đập”.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> - Có mấy cách nói giảm nói tránh? Nêu rõ các cách? ĐÁP ÁN:. + Có 4 cách - Dùng từ đồng nghĩa - Dùng cách nói vòng - Dùng cách nói trống ( tỉnh lược) - Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Nếu em là người làm nhân chứng ở tòa trong một sự việc nào đó. Em có nói giảm nói tránh không? Vì sao? ĐÁP ÁN: - Em không nói giảm nói tránh - Vì nói như vậy không đúng với sự thật làm ảnh hưởng đến việc xét xử của sự việc đó..

<span class='text_page_counter'>(36)</span> HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ - Hoµn thiÖn c¸c BT (SGK) +BT bæ sung vào vë. - Sưu tầm một số câu thơ câu văn có sử dụng phép nói giảm nói tránh. - Học bài chu đáo. - Chuẩn bị tốt cho bài kiểm tra ng÷ văn (TiÕt 41).

<span class='text_page_counter'>(37)</span>

<span class='text_page_counter'>(38)</span>