Tài liệu Thomas Watson Sr. Và IBM - Xác Lập Công Thức Tư Duy phần 2 pdf

XẤC LÊÅP CƯNG THÛÁC TÛ DUY
3938
THOMAS J. WATSON SR. & IBM
Chûúng 2.
T
INH
T
HÊÌN
W
ATSON
T
RÚÃ
L
ẨI
Àûâng kïët bẩn vúái nhûäng ngûúâi hay tûå hâi lông. Hậy kïët bẩn
vúái nhûäng ngûúâi ln khiïën ta phẫi tưët hún nûäa.
Thomas J. Watson Sr.Thomas J. Watson Sr.
Thomas J. Watson Sr.Thomas J. Watson Sr.
Thomas J. Watson Sr.
Lâm thïë nâo àïí khiïën mưåt con voi
cố thïí khiïu v àûúåc?
XẤC LÊÅP CƯNG THÛÁC TÛ DUY
4140
THOMAS J. WATSON SR. & IBM
Gerstner àậ theo bûúác Watson mâ lâm mưåt chuån
kinh thiïn àưång àõa, àố lâ húåp nhêët têët cẫ cấc
bưå phêån lẩi vúái nhau.
“THUËT CƯỴ XE NGÛÅA” CA WATSON
Tẩi àẩi hưåi cưí àưng IBM, hổp úã Texas ngây
27.4.1997, Lou Gerstner trònh bây viïåc tấi cêëu trc
IBM. Theo àố, tấm phên nhấnh IBM àûúåc gưåp lẩi.

“Àố lâ quët àõnh quan trổng nhêët tưi cố àûúåc
trong sûå nghiïåp ca mònh, lâ àẫo ngûúåc chiïìu
hûúáng chia nhỗ vâ giûä cho IBM lâ mưåt thïí thưëng
nhêët”, Gerstner nối vúái J. Krames. Cấc cẩnh tranh
nưåi bưå bõ mêët mc tiïu vâ tûå biïën mêët. Khi trúã
thânh mưåt, toân thïí IBM bõ båc phẫi tòm mc tiïu
chung. Vâ àêy lâ thúâi àiïím “ghi bân” ca Gerstner:
Hổ båc phẫi hûúáng vïì thõ trûúâng, nghơa lâ phẫi
phc v trúã lẩi cưng viïåc kinh doanh ca khấch
hâng. Triïët l ca Watson àậ trúã lẩi.
Viïåc Gerstner cẫi tưí húåp nhêët IBM àậ gúåi nhúá lẩi
viïåc Watson tấi cêëu trc CTR nhûäng nùm xûa.
Nhûäng nùm 1910, Watson àậ lêìn lûúåt thay àưíi têåp
àoân nây tûâ ba bưå phêån rúâi rẩc lâ: Àưìng hưì, mấy
cên ào vâ mấy lêåp bẫng tđnh toấn, trúã thânh duy
nhêët lâ mưåt IBM chun vïì mấy xûã l thưng tin
tđnh toấn – dûåa trïn phất minh ca Hollerith.
Nïëu chó vúái diïỵn thuët mâ àem àïën cẫ nhêån
thûác vâ hânh àưång thò cố lệ ai cng lâm quẫn l
àûúåc, vâ quẫn l chùèng cêìn lâ mưåt khoa hổc.
Watson (vâ bêët cûá nhâ quẫn l nâo) cêìn tẩo ra
nhûäng phûúng thûác nïìn tẫng – nối cấch khấc lâ
nhûäng cưng c sệ quẫn l thay vò cấ nhên nâo àố
quẫn l. Watson àùåt ra têìm nhòn cho CTR nhû
mưåt cưng c nhû vêåy.
Trúã lẩi bíi ra mùỉt CEO ca mònh nùm 1914,
Watson phất biïíu têìm nhòn:
“Hậy ln nghơ rùçng, cưng ty nây cố mưåt tûúng
lai to lúán, tưët àểp vâ mổi ngûúâi sệ nưỵ lûåc àống gốp
xêy dûång cho tûúng lai àố.”

Khi Watson vệ ra têìm nhòn “mưåt cưng ty vinh
quang” thò mổi ngûúâi xò xâo búãi vò CTR cố giấ trõ
khoẫng 3 triïåu àưla nhûng àang lưỵ 6 triïåu àưla.
Trong mùỉt mổi ngûúâi, Watson dïỵ trúã thânh kễ hư
hâo sng vâ kiïu ngẩo. Cêëp dûúái câng ngẩc nhiïn
hún khi ưng khưng chó ra têìm nhòn mâ mổi ngûúâi
chúâ àúåi, àố lâ chổn mấy tđnh àïí àûa CTR trúã nïn
vơ àẩi. Watson chó nhêën mẩnh rùçng, hậy tẩo ra
mưåt tưí chûác vinh quang. Watson mën truìn tẫi
mưåt nhiïåt huët, ûúác mën vâ àưång lûåc nhû mưåt
cưng c quẫn l, trûúác khi nối àïën cấch thûác.
XẤC LÊÅP CƯNG THÛÁC TÛ DUY
4342
THOMAS J. WATSON SR. & IBM
Sët nhûäng nùm thấng àêìu tiïn gêìy dûång CTR
thưëng nhêët, Watson nưỵ lûåc khưng mïåt mỗi àïí mưåt
nhm 400 nhên viïn ca mònh hiïíu rùçng “tưí chûác
ca bẩn cố giấ trõ gò”, trûúác khi biïët “tưí chûác ca
bẩn lâm cấi gò”.
Watson dng mưåt phûúng thûác lẩ àúâi, vâo thúâi
àiïím àố, lâ thay vò cùỉt bỗ nhûäng phêìn khưng hiïåu
quẫ vâ àêíy mẩnh cấc bưå phêån hiïåu quẫ thò ưng lẩi
tun bưë têåp húåp têët cẫ cấc bưå phêån lẩi mưåt cấch
chùåt chệ, àïí cố sûác mẩnh têåp trung. Watson nối
àïën “thuët cưỵ xe ngûåa”:
“Chng ta phẫi cưë gùỉng húåp sûác cng nhau nhû
nhûäng con ngûåa cng kếo mưåt cưỵ xe. Àố lâ àiïìu
cêìn thiïët àïí ba con ngûåa ca cưng ty chng ta
cng gùỉng sûác vúái nhau, nïëu khưng thò kïët quẫ sệ
khưng nhû mong àúåi.”

Tinh thêìn nghơ khấc vâ lâm khấc bùỉt àêìu. Cố thïí
ghi nhêån ngay rùçng, nùng lûåc mẩo hiïím ca IBM
bùỉt àêìu tûâ àêy. Vâ dêëu êën nây côn lûu lẩi trong
cấch thûác Lou Gerstner cûáu thoất IBM sau nây.
Gerstner biïët rùçng, IBM vâo thúâi ca mònh, phẫi tûå
dûåa vâo chđnh nố. Khưng thïí vay mûúån hay chúâ
àúåi gò bïn ngoâi, cho nïn cấch khưn ngoan, nhû
Watson àậ lâm, lâ hậy têån dng mổi sûác mẩnh mâ
nố vưën cố, àïí hânh àưång têåp trung. Viïåc tấch-nhêåp
chó lâ nhu cêìu ca tûâng thúâi àẩi.
Mưåt lêìn khấc, Watson nối vúái chđnh cấc cưng
nhên: “Cố mưåt àiïìu quan trổng lâ sûå húåp tấc vâ
lâm viïåc nhốm”.
Nhên viïn nghe thò thêëy hay nhûng hổ cêìn mưåt
cấch thûác àïí thûåc hiïån. Thưng àiïåp àưëi thoẩi ca
ưng àậ kđch thđch ban àêìu tinh thêìn trao àưíi giûäa
cấc thânh viïn – àiïìu mâ Flint lo lùỉng chđnh lâ
khưng khđ trò trïå vâ bê phấi trong doanh nghiïåp.
Chùèng hẩn nhû khi mổi ngûúâi thẫo lån vïì phân
nân ca khấch hâng rùçng cấc thễ àc lưỵ ca CTR
quấ to vâ cưìng kïình lâm vûúáng bêån khi àûa thưng
tin vâo thễ, thò Watson liïìn quay sang k sû trûúãng
Walter Spahr vâ hỗi:
“Cố cấch nâo lâm cho nố nhỗ gổn hún khưng?”
“Thûa cố! – nhâ quẫn l Spahr trẫ lúâi.”
Vêåy thò cấc k sû sệ cẫi tiïën àiïìu àố àïí phc v
khấch hâng tưët hún. Cố thïí thêëy, mưåt viïåc mâ cấc
k sû cố thïí lâm àûúåc nhûng àậ khưng lâm chó vò
khưng khđ lâm viïåc khưng tưët, vò khưng ai bân túái
vêën àïì àố. Watson thưíi vâo àố nhûäng sinh khđ

múái. Nhûng niïìm àam mï khưng phẫi lc nâo
cng bïìn bó, nhêët lâ khi bêìu khưng khđ chung
khưng tưët. Trong sûå kiïån lâm nhỗ thễ àc lưỵ,
Watson àậ thânh cưng khi nhên danh khấch hâng,
àïí quy t cấc phe phấi trong nưåi bưå.
Cố thïí thêëy, ưng àang dng mưåt cấch thûác kiïn
nhêỵn àïí thu lông ngûúâi hún lâ nhûäng k thåt
quẫn l. Ưng khưng lêåp tûác bấn ngay cấc bưå phêån
khưng hiïåu quẫ àïí têåp trung vưën vâo nhûäng bưå
phêån sinh lúâi nhû cấch thưng thûúâng. Trấi lẩi, ưng
mën nhên viïn tòm kiïëm àưång lûåc vinh quang
trong bẫn thên nhû sûå kiïån kđch thđch cấc k sû
XẤC LÊÅP CƯNG THÛÁC TÛ DUY
4544
THOMAS J. WATSON SR. & IBM
cẫi tiïën nhûäng thễ àc lưỵ lâm cho nố nhỗ hún, dïỵ
sûã dng hún, hûäu đch hún. Bùçng cấch àố, cấc k
sû thêëy mònh hûäu đch hún, gip đch khấch hâng
nhiïìu hún. Vâ hổ tûå hâo hún. Vâ mưåt cấch tûå
nhiïn, hổ cẫm nhêån àûúåc sûá mïånh phc v xậ hưåi
ca doanh nghiïåp.
Nhû vêåy, Watson àậ ài tûâ chưỵ àõnh nghơa lậnh
àẩo tûâ tûâ tiïën àïën chưỵ àõnh nghơa doanh nghiïåp.
Ưng ài tûâ chưỵ cho nhên viïn ca mònh thêëy hổ lâ
quan trổng vâ gip hổ nhêån ra võ trđ quan trổng
ca khấch hâng.
WATSON TRÚÃ LẨI
Michael Treacy, tấc giẫ cën The Discipline of
Market Leaders (Nhûäng ngun tùỉc ca cấc cưng
ty thưëng lơnh thõ trûúâng) cho rùçng cấc cưng ty hâng

àêìu thûúâng chổn cấc cấch thûác: mưåt lâ, cung cêëp
sẫn phêím cố giấ thêëp hún; hai lâ, sẫn phêím tưët
nhêët (giấ cố thïí cao); ba lâ, sẫn phêím thỗa mận
nhu cêìu khấch hâng. IBM chổn phûúng ấn ba.
Michael Treacy phên tđch rùçng, lûåa chổn lêëy khấch
hâng lâm chđnh àậ êën àõnh thânh cưng ca IBM
cho hâng chc nùm sau. Vâ, ban lậnh àẩo ca IBM
tin vâo ngun tùỉc nây, mâ ngây nay khưng phẫi
nhâ lậnh àẩo nâo cng cho lâ cố giấ trõ thûåc tïë, àố
lâ: Nhên viïn khưng àún thìn chó tn lïånh cêëp
trïn mâ côn lùỉng nghe khấch hâng vâ phc v
theo khấch hâng, nhên viïn phẫi àấp ûáng mong
àúåi ca khấch hâng chûá khưng phẫi àấp ûáng
mïånh lïånh ca cêëp trïn.
Àiïìu nây lâm chng ta nhúá àïën vùn hốa Nokia,
mưåt huìn thoẩi kinh doanh toân cêìu ca thïë k
XXI. Àố lâ Vanjoki, cêëp phố ca ch tõch (kiïm
CEO) Jorma Ollila, àậ nối: ÚÃ Nokia khưng cố
chuån nhên viïn súå sïëp.
Ngây nay, vâ cố lệ vêỵn côn nhiïìu sïëp thđch nhên
viïn súå mònh – thay cho sûå kđnh trổng (lêỵn nhau).
Nhêån àõnh ca Michael Treacy ph húåp vúái phất
biïíu ca nhâ sấng lêåp IBM, Thomas Watson Sr:
“Thânh cưng ca khấch hâng chđnh lâ thânh
cưng ca chng ta.”
Ngun tùỉc nây ca Watson àậ lâm ra mưåt
hûúáng nhòn múái vïì sûá mïånh kinh doanh. Ngây
nay, tû tûúãng tưn trổng khấch hâng trúã nïn hiïín
nhiïn àïën nưỵi ngûúâi ta khưng côn nhúá ai àậ nghơ
ra nố.

Watson àậ nối vúái cấc nhâ quẫn trõ ca mònh
rùçng: “Àûâng bân lån nhiïìu vïì mấy mốc nûäa, hậy
nối vïì khố khùn ca doanh nghiïåp”. Cấc phất minh
mấy mốc, trong mùỉt ca Watson, sệ trúã nïn vư giấ
trõ nïëu nố khưng gip àúä àûúåc khấch hâng doanh
nghiïåp. Triïët l nây ca Watson, ngây nay, vêỵn côn
thêëy dêëu êën trong àẩo l kinh doanh ca nhiïìu
têåp àoân trễ. Vđ d nhû Google, ln trung thânh
vúái cưng nghïå “dïỵ sûã dng” dânh cho ngûúâi dng
(khưng phẫi lâ khấch hâng quẫng cấo), hóåc Nokia
XẤC LÊÅP CƯNG THÛÁC TÛ DUY
4746
THOMAS J. WATSON SR. & IBM
vúái quy tùỉc thiïët kïë cưng nùng “dïỵ sûã dng” cho
ngûúâi dng.
Àố lâ mưåt kiïíu khiïm tưën. Nhiïìu nhâ lậnh àẩo
ngây nay vêỵn tin rùçng, trđ tụå vâ chđ cấ nhên ca
mònh thò chinh phc àûúåc khấch hâng, cố thïí ấp
àùåt cưng nghïå ca mònh àưëi vúái khấch hâng.
Trong thûåc tïë, IBM àậ àûúåc cûáu thoất vâo nhûäng
nùm 1990 nhúâ cưng ca Lou Gerstner vúái cưng
cåc tấi cêëu trc: Chuín IBM thânh cưng ty giẫi
phấp (cho khấch hâng vâ vò khấch hâng). Vúái têët
cẫ àûác khiïm tưën, IBM ca Gerstner àậ “àïí khấch
hâng lâ ngûúâi lậnh àẩo”, nhû Jeffey Krames, nhêån
xết. Chùỉc hùèn Gerstner àậ biïët Watson tûâng nối:
“Nïëu bẩn àậ nhêån ra rùỉc rưëi vâ àưi khi bẩn gùåp
phẫi thêët bẩi, thò hậy nhúá àiïìu nây: Àưëi th dêỵu
cố àưën ngậ ta bao nhiïìu lêìn thò ta vêỵn cố thïí àûáng
dêåy. Nhûng mưåt khi àậ sa vâo tđnh tûå mận, ta sệ

gc qu mậi mậi.”
Tuy nhiïn, trong thúâi àẩi ca mònh, Gerstner àậ
lâm mưåt chuån mâ Watson khưng bao giúâ mën,
ưng àậ sa thẫi nhên viïn. “Bấc sơ” Gerstner trong
lc bùng bố vïët thûúng thua lưỵ tâi chđnh ca IBM
àậ båc lông cùỉt giẫm 10% chưỵ lâm trong IBM trẫi
rưång trïn 130 qëc gia. Àố lâ àiïìu chûa tûâng thêëy
trong lõch sûã IBM. Àố lâ àiïìu ài ngûúåc lẩi nưỵ lûåc
sët àúâi ca Watson. Nố khưng phẫi lâ quan niïåm
vïì ch nghơa tû bẫn ca nhâ sấng lêåp IBM gêìn 80
nùm trûúác.
Mưỵi thúâi cố mưåt phûúng cấch. Gerstner khưng thïí
vûúåt lïn trïn lõch sûã àïí lâm theo cấch ca Watson.
Khưng cố nhâ quẫn trõ tâi nùng chên chđnh nâo
mën sa thẫi nhên viïn. Nhûng nhûäng nùm 1990,
sau Watson àïën gêìn 80 nùm, mưåt doanh nghiïåp
cêìn phẫn ûáng nhanh thay vò bố tay chõu chïët.
Jorma Ollila ca Nokia, d vúái triïët l vò con ngûúâi,
cng àậ båc phẫi cùỉt giẫm hâng chc ngân chưỵ
lâm, àïí giẫm chi phđ, àïí “cêëp cûáu” Nokia thua lưỵ,
trûúác khi àûa tïn tíi nây lïn võ trđ sưë mưåt thïë giúái
– trẫ lẩi chưỵ lâm côn nhiïìu hún khi cùỉt giẫm. Thõ
trûúâng lao àưång àậ khấc trong cêëu trc vâ khẫ
nùng ln chuín ca nố.
Àiïìu quan trổng lâ Gerstner àậ giûä tinh thêìn ca
Watson. Àố lâ lêëy lẩi àûác khiïm tưën ca kễ vư àõch
thiïn hẩ – IBM. Cùỉt giẫm chưỵ lâm trúã thânh mưåt
k thåt cho phếp ca thúâi àẩi.
Gerstner àậ dng àïën biïån phấp gêy sưëc. Bùçng
cấch chưëng lẩi àẩo l khưng sa thẫi ca Watson,

Gerstner àậ tung ra mưåt thưng àiïåp cûåc mẩnh lâ:
Chđnh sûå kiïu ngẩo vâ hiïån trẩng rúâi xa khấch
hâng, nhòn tûâ trong ra ngoâi àậ dêỵn àïën sûå thêåt
àau lông lâ båc phẫi lâm ngûúåc lẩi lõch sûã vinh
quang. Mưåt gấo nûúác lẩnh thò cố khẫ nùng lâm
tónh giêëc mưång mú mâng. Kinh doanh hay lâm
bêët cûá thûá gò vúái lông chúâ àúåi thânh cưng, ngûúâi
ta àïìu cêìn àûác khiïm tưën khưn ngoan.
Khi Gerstner tun bưë: “Têìm nhòn lâ thûá bết nhêët
mâ IBM cêìn lc nây” cng chđnh lâ lc ưng lâm