Đề cương giảng dạy môn chủ nghĩa xã hội khoa học 2021

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I

MƠN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

ĐỀ CƯƠNG MƠN HỌC

CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021


ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC
TÊN MÔN HỌC: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
PHẦN I: TỔNG QUAN MƠN HỌC
1. Thơng tin chung về môn học:
- Tổng số tiết quy chuẩn: 70 tiết
+ Lý thuyết: 45 tiết
+ Thảo luận: 10 tiết
+ Thực tế môn học: 10 tiết
+ Thi học phần: 5 tiết
- Các yêu cầu đối với môn học:
+ Khoa giảng dạy: Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học
+ Số điện thoại:

Email:

2. Mô tả tóm tắt nội dung mơn học:
Chủ nghĩa xã hội khoa học là một mơn khoa học lý luận chính trị, một trong ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Mác Lênin. Chủ nghĩa xã hội là chủ nghĩa Mác - Lênin, luận giải trên góc độ triết học, kinh tế chính trị - xã hội về quy luật chính trị
- xã hội của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi tồn thế giới.
- Nội dung mơn học: Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học bao gồm 9 chuyên đề

Chuyên đề 1: Quá trình hình thành và phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học
Chuyên đề 2: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và giai cấp công nhân Việt Nam
Chuyên đề 3: Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân


Chuyên đề 4: Chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội và thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội từ năm 1917 đến
năm 1991
Chuyên đề 5: Các mơ hình và trào lưu xã hội chủ nghĩa trên thế giới hiện nay
Chuyên đề 6: Lý luận và thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Chuyên đề 7: Liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Chuyên đề 8: Dân chủ xã hội chủ nghĩa và xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Chuyên đề 9: Gia đình và xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay
3. Mục tiêu mơn học
- Về kiến thức: Khẳng định các quy luật chính trị - xã hội của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa; kiên định các giá trị bền
vững của Chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực.
- Về kỹ năng: Xây dựng tư duy sáng tạo trong nghiên cứu, vận dụng lý luận, tổng kết thực tiễn; giải quyết những vấn đề
thực tiễn đang đặt ra về chủ nghĩa xã hội; góp phần phát triển lý luận chủ nghĩa xã hội phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
- Về tư tưởng: Khẳng định các nguyên lý của chủ nghĩa xã hội khoa học; đấu tranh phê phán các luận điểm sai trái, đối
lập nhằm phủ định lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội hiện nay.

PHẦN II: CÁC BÀI GIẢNG MÔN HỌC


I. Chuyên đề 1
1. Tên chuyên đề: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
2. Số tiết lên lớp: 05 tiết
3. Mục tiêu: Chuyên đề này sẽ trang bị cho học viên:
- Về kiến thức: Lịch sử hình thành lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học và các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội
khoa học.
- Về kỹ năng: Gắn lý luận với thực tiễn, tổng kết thực tiễn, góp phần giải đáp những vấn đề thực tiễn đang đặt ra về lý

luận chủ nghĩa xã hội khoa học và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.
- Về tư tưởng: Khẳng định tính biện chứng, khoa học, tính lịch sử của lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học và tin tưởng
vào việc kiên định, sáng tạo trong vận dụng CNXHKH vào thực tiển phát triển của cách mạng Việt nam do Đảng Cộng sản
Việt Nam lãnh đạo.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra
(Sau khi kết thúc bài giảng này, học viên có thể đạt được)

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình thức đánh
giá

- Về kiến thức:
+ Giải thích và phân biệt được các khái niệm: CNXH, CNXH không - Nhận diện được những điều - Tự luận mở
tưởng, CNXH khoa học.

kiện khách quan và nhân tố - Vấn đáp nhóm

+ Phân tích được những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan cho chủ quan để CNXH phát triển
sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

từ không tưởng đến khoa học,


+ Đánh giá được những giai đoạn phát triển của CNXH khoa học.
- Về kỹ năng:
+ Dự báo được sự phát triển của CNXH khoa học trong điều kiện thế
giới hiện nay
+ Khái quát được những vấn đề thực tiễn đang đặt ra đối với chủ nghĩa

xã hội khoa học
- Về thái độ/Tư tưởng:
+ Tin tưởng, tích cực tham gia học tập và tuyên truyền lý luận MácLênin.
+ Xác định được trách nhiệm của cá nhân trong việc đấu tranh phản bác

từ lý luận thành hiện thực.
- Vận dụng được tính biện
chứng, khoa học, tính lịch sử
của lý luận CNXH khoa học
trong dòng chảy của lịch sử tư
tưởng nhân loại từ đó khẳng
định tính đúng đắn của việc
lựa chọn con đường đi lên
CNXH ở Việt Nam.

những quan điểm sai trái, bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin.
5. Tài liệu học tập
5.1. Tài liệu phải đọc:
1. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình Cao cấp lý luận chính trị, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb Lý
luận chính trị, Hà Nội,2018, tr.9 - 33.
2. GS Đỗ Tư, PTS Trịnh Quốc Tuấn, PTS Nguyễn Đức Bách (đồng chủ biên), Lược khảo lịch sử tư tưởng xã hội chủ
nghĩa và cộng sản chủ nghĩa , Nxb CTQG, H.1994 (tập 1 & 2).
3. C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, tập 4, Nxb CTQG, Hà Nội, 2002 (Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, Chương “Tư sản
và Vô sản”, tr.596- 613; Chương “Những người cộng sản và những người vô sản”, tr.614 - 619).
5.2. Tài liệu tham khảo:


1. GS,TS Nguyễn Ngọc Long (chủ biên), Chủ nghĩa Mác - Lênin với vận mệnh và tương lai của chủ nghĩa xã hội hiện
thực, Nxb CTQG, H.2008.
2. PGS,TS Nguyễn Thanh Tuấn, C.Mác, V.I.Lênin với chủ nghĩa xã hội trong thời đại ngày nay, Nxb CTQG, H.2009.

6. Nội dung
Câu hỏi cốt lõi chuyên đề

Nội dung

phải giải quyết
1. Những vấn đề cơ bản về 1. Cơ sở lý luận, khoa học

Câu hỏi đánh giá quá trình
a. Câu hỏi trước giờ lên lớp:

CNXH khoa học? Tại sao 1.1. Quan niệm về chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa xã hội 1. Quan niệm về chủ nghĩa xã
CNXH khoa học ra đời ở khoa học (Giáo trình CCLLCT - CNXHKH, Nxb Lý hội, chủ nghĩa xã hội khoa học?
Châu Âu những năm 40 luận chính trị, H 2018, tr.14)
của thế kỷ XIX?

2. Những điều kiện khách quan

1.2. Những điều kiện khách quan cho sự ra đời của chủ và nhân tố chủ quan cho sự ra

2. Chủ nghĩa xã hội khoa nghĩa xã hội khoa học (Giáo trình, tr.14-18)

đời của chủ nghĩa xã hội khoa

học được bổ sung, phát 1.3. Nhân tố chủ quan cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội học?
triển như thế nào và thực khoa học (Giáo trình, tr.18-20)
tiễn vận dụng ở VN?

3. Các giai đoạn phát triển của

1.4. Tuyên ngôn của ĐCS – đánh dấu sự ra đời CNXH chủ nghĩa xã hội khoa học?

3. Tại sao phải vận dụng, khoa học.

b. Câu hỏi trong giờ lên lớp:

bổ sung, phát triển sáng 1.5. C.Mác và Ph.Ăngghen phát triển chủ nghĩa xã hội 1. Đối tượng nghiên cứu của chủ
tạo chủ nghĩa xã hội khoa khoa học (Giáo trình, tr.22-25)

nghĩa xã hội khoa học là gì?

học và ý nghĩa của nó đối 1.6. V.I.Lênin vận dụng và phát triển chủ nghĩa xã hội 2. Phương pháp nghiên cứu của
với sự nghiệp xây dựng khoa học trong điều kiện mới (Giáo trình tr.25-30)

chủ nghĩa xã hội khoa học.


chủ nghĩa xã hội ở Việt 1.7. Các Đảng vận dụng và phát triển chủ nghĩa xã hội 3. Phân biệt Chủ nghĩa xã hội
Nam hiện nay.

khoa học phù hợp với điều kiện mỗi nước (Giáo trình khoa học với Chủ nghĩa xã hội
tr.30-32)
2. Quan điểm của ĐCSVN
2.1. Nhận thức về CNXH và con đường đi lên CNXH
ngày càng sáng tỏ (Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ X, tr.17)
2.2. Điều kiện, hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam khi vận
dụng CNXH khoa học (Giáo trình, tr.165 -166)
2.3. Đảng Cộng sản Việt Nam bổ sung, phát triển CNXH
KH (Giáo trình, tr.158-161)

3. Vấn đề thực tiễn đặt ra cần giải quyết
3.1. Vấn đề thứ nhất:
Những thách thức, khó khăn trong nghiên cứu, vận
dụng, bổ sung, phát triển CNXH khoa học ở Việt Nam
hiện nay.
3.2. Vấn đề thứ hai:
Từ những thành công và thất bại của CNXH hiện
thực cuối thế kỷ XX, đặt ra vấn đề gì trong việc
nghiên cứu, vận dụng lý luận vào thực tiễn đổi mới,

không tưởng.
4. Vì sao Chủ nghĩa xã hội khơng
tưởng khơng tự nó phát triển thành
khoa học?
5. Vì sao đại cơng nghiệp TBCN là
điều kiện cho sự ra đời của CNXH
khoa học?
6. Thành tựu khoa học tự nhiên có
ý nghĩa như thế nào cho sự ra đời
CNXH khoa học?
7. Chủ nghĩa xã hội khơng tưởng có
ý nghĩa gì cho sự ra đời CNXH
khoa học?
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của
CNXHKH ?
c. Câu hỏi sau giờ lên lớp:
Đồng chí hãy nêu ý nghĩa của


xây dựng CNXH ở Việt Nam hiện nay?

việc nghiên cứu CNXH khoa học,

3.3. Vấn đề thứ ba:

từ đó xác định trách nhiệm của cá

Trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong việc đấu nhân khi đã được học chương trình
tranh bảo vệ CNXH khoa học, nền tảng tư tưởng của cao cấp lý luận chính trị.
Đảng.
V.v…
4. Giải pháp, khuyến nghị giải quyết vấn đề thực
tiễn đặt ra
4.1. Nhóm giải pháp về nhận thức
4.2. Nhóm giải pháp về đấu tranh, phản bác quan điểm
sai trái
4.3. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện
Kết luận bài
7. Yêu cầu với học viên
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, sau giờ lên lớp;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng góp ý kiến, thảo luận.


--------------------------------------------------------------------II. Chuyên đề 2
1. Tên chuyên đề: SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
2. Số tiết lên lớp: 05 tiết

3. Mục tiêu: Chuyên đề này sẽ trang bị cho học viên:
- Về kiến thức: Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của GCCN;
Giai cấp công nhân và giai cấp công nhân hiện nay; Giai cấp công nhân và nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam.
- Về kỹ năng: Xây dựng tư duy khoa học về mối quan hệ giữa đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển giai cấp
cơng nhân và xây dựng CNXH từ thực tiễn cơng tác; Phân tích được những vấn đề đặt ra và đề xuất được giải pháp để tổ chức thực
hiện hiệu quả sứ mệnh lich sử của giai cấp công nhân hiện nay.
- Về tư tưởng: Nâng cao bản chất giai cấp công nhân và củng cố niềm tin cho đội ngũ cán bộ, đảng viên vào sự lãnh đạo của
Đảng đối với sự nghiệp đổi mới xây dựng CNXH ở Việt Nam.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra

Đánh giá người học

(Sau khi kết thúc chuyên đề này, học viên có thể đạt được)
- Về kiến thức

Yêu cầu đánh giá
Hình thức đánh giá
+ Vận dụng lý luận về GCCN để - Tự luận
+ Trình bày được khái niệm giai cấp cơng nhân và nội dung sứ mệnh giải quyết mối quan hệ giữa đẩy - Vấn đáp
lịch sử của giai cấp công nhân.

mạnh CNH, HĐH với phát triển

+ Phân tích được các điều kiện khách quan và những nhân tố chủ GCCN ở địa phương, đơn vị.


quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.

+ Nhận diện được những biểu

+ Phân tích được đặc điểm GCCN Việt Nam và nội dung sứ mệnh hiện mới của GCCN hiện nay
lịch sử của GCCN Việt Nam hiện nay.

và những vấn đề đặt ra trong

+ Khái quát được cơ sở lý luận và thực tiễn để Đảng ta đề ra việc phát huy vai trò của
phương hướng xây dựng GCCN Việt Nam
- Về kỹ năng:
+ Đánh giá được những vấn đề đặt ra trong việc phát triển giai cấp
công nhân ở địa phương, đơn vị.
+ Xây dựng được bản lĩnh giai cấp công nhân cho đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý trong hệ thống chính trị và các lĩnh vực hoạt động khác.
- Về thái độ/Tư tưởng:
+ Tin tưởng vào quan điểm của Đảng: Giai cấp công nhân là lực
lượng đi đầu trong sự nghiệp xây dựng CNXH hiện nay.
+ Đấu tranh chống lại những quan điểm sai trái, phủ nhận sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân

GCCN ở địa phương, đơn vị.
+ Khắc phục được những hạn
chế, bất cập của GCCN trước
yêu cầu của cuộc cách mạng
công nghiệp lần thức tư ở địa
phương, đơn vị.
+ Đề xuất và tổ chức thực hiện
được những giải pháp để nâng
cao đời sống vật chất, tinh thần
cho công nhân ở địa phương,
đơn vị.

5. Tài liệu học tập
5.1. Tài liệu phải đọc:
- Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình CCLLCT, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb Lý luận chính trị,
H.2018, tr34-66.


- Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết Hội nghị trung ương 6 khóa X (NQ20/NQTW) về “Tiếp tục xây dựng GCCN
Việt Nam trong sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước”, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2008, tr.43,44,47.
- Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội ĐBTQ lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia H.2016, tr.80, tr.160-170.
5.2. Tài liệu tham khảo:
- C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, tập 4, Nxb CTQG - ST, HN, 1995, “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản”, Chương “Tư
sản và Vô sản” (tr.596 - 613); Chương “Những người cộng sản và những người vô sản” (tr.614 - 619).
- GS,TS Dương Xuân Ngọc, Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa và hiện
đại hóa đất nước, Nxb. CTQG Hà nội, 2002. trang 15 – 45.
6. Nội dung
Câu hỏi cốt lõi

Nội dung
chuyên đề phải giải quyết
1. Sứ mệnh lịch sử của 1. Cơ sở lý luận, khoa học
GCCN được quy định bởi 1.1. CNMLN về giai cấp công nhân và sứ

Câu hỏi đánh giá quá trình
Câu hỏi trước giờ lên lớp:
Làm rõ luận điểm của C.Mác và

những điều kiện gì? Tại sao mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân (Giáo Ph.Ăngghen trong Tun ngơn ĐCS: “Sự
nói Đảng cộng sản là điều trình, Tr.35-48)

phát triển của đại cơng nghiệp đã phá sập

kiện chủ quan quan trọng 1.2. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử dưới chân giai cấp tư sản, ngay chính cái
nhất để giai cấp công nhân của giai cấp công nhân hiện nay (Giáo trình nền tảng mà giai cấp tư sản đã tạo dựng
thực hiện thắng lợi sứ mệnh CNXH, Tr.49-59)
nên. Giai cấp tư sản không những đã rèn
2. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam
lịch sử?
nên vũ khí để giết mình, mà còn tạo ra
2.1. Khái niệm GCCNVN hiện nay (Đảng


Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ những người sử dụng vũ khí ấy…
2. Những biểu hiện mới của sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Nxb, (C.Mác và Ph.Ăngghen: Sđd, t.4, tr.605)
giai cấp công nhân và sứ Chính trị quốc gia, H.2008, tr.43)

Câu hỏi trong giờ lên lớp (giảng viên

mệnh lịch sử của giai cấp 2.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân VN chủ động trong kế hoạch bài giảng)
công nhân hiện nay là gì?

(Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội 1. Theo đồng chí yếu tố nào quy định
đại biểu tồn quốc lần thứ XII, Nxb, Chính trị tính tiên phong của GCCN?

3. Nội dung SMLS của quốc gia, H.2016, tr.104)

2. Phương thức SX công nghiệp tác động

GCCN ở Việt Nam hiện nay 2.3. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp như thế nào đến GCCN VN?
là gì? Việc nghiên cứu nội công nhân VN (Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn 3. Sứ mệnh lịch sử là gì?

dung sứ mệnh lịch sử của kiện Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành 4. Tại sao giai cấp công nhân có sứ
giai cấp cơng nhân có ý Trung ương khóa X, Nxb, Chính trị quốc gia, mệnh lịch sử?
nghĩa như thế nào đối với H.2008, tr.43-44; Văn kiện Đại hội đại biểu 5. Nêu những biểu hiện mới của giai
việc phát huy vai trị của tồn quốc lần thứ XII, Nxb, Chính trị quốc gia, cấp cơng nhân xét từ góc độ kinh tế đội ngũ cơng nhân ở địa H.2016, trang. 90,91,94,160,199, 217)
phương/ đơn vị.

kỹ thuật?

2.4. Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân 6. Nêu những biểu hiện mới của giai
Việt Nam hiện nay (Giáo trình CNXHKH, trang. cấp cơng nhân xét từ góc độ chính trị 63-64)
3. Vấn đề thực tiễn đặt ra cần giải quyết
3.1. Vấn đề thứ nhất: Tại sao GCCN ở các
nước tư bản hiện nay chưa thực hiện được

xã hội?
7. Nội dung SMLS của GCCN trong
giai đoạn hiện nay là gì?


SMLS trên lĩnh vực chính trị?

8. Vai trị của giai cấp công nhân Việt

3.2. Vấn đề thứ hai: Các giai cấp, tầng lớp Nam trong việc thực hiện SMLS?
khác có thể thay thế GCCN thực hiện sứ mệnh Câu hỏi sau giờ lên lớp (định hướng
lịch sử đó được khơng?

tự học và ôn tập):

3.3. Vấn đề thứ ba: Sự điều chỉnh của CNTB 1. Việc nghiên cứu sứ mệnh lịch sử của

hiện nay có làm thay đổi bản chất của nó và mâu giai cấp cơng nhân có ý nghĩa như thế nào
thuẫn giữa GCTS với GCCN?

đối với việc phát huy vai trò của đội ngũ

3.4. Vấn đề thứ năm: Sứ mệnh lịch sử của công nhân ở địa phương/ đơn vị ?
GCCN Việt Nam trong bối cảnh CM 4.0

2. Xác định ý thức trách nhiệm của
người học viên trong việc đấu tranh

4. Giải pháp, khuyến nghị giải quyết những
vấn đề thực tiễn đặt ra.
4.1. Nhóm giải pháp về nhận thức.
4.2. Nhóm giải pháp về đấu tranh, phản bác quan
điểm sai trái.
4.3. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện
Kết luận bài
7. Yêu cầu với học viên
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;

chống những quan điểm sai trái, xuyên
tạc về sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân.


- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, sau giờ lên lớp;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;

- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng góp ý kiến, thảo luận.
----------------------------------------------------------------III. Chuyên đề 3
1. Tên chuyên đề: CHỦ NGHĨA QUỐC TẾ CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN
2. Sớ tiết lên lớp: 05 tiết
3. Mục tiêu: Chuyên đề này sẽ trang bị cho học viên:
- Về kiến thức: Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân; Nội dung, các hình
thức thực hiện và ý nghĩa của việc phát huy chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay.
- Về kỹ năng:
Nâng cao kỹ năng gắn lý luận với thực tiễn, rèn luyện kỹ năng phân tích, dự báo khoa học góp phần giải quyết những
vấn đề đặt ra từ thực tiễn của chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong bối cảnh mới hiện nay.
- Về thái độ/tư tưởng:
Củng cố niềm tin vàobản chất chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân; Tin tưởng vào việc thực hiện chủ nghĩa quốc tế
do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo thực hiện trong bối cảnh mới của đất nước và thế giới.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học


Chuẩn đầu ra

Đánh giá người học

(Sau khi kết thúc chuyên đề này, học viên có thể đạt được)

Yêu cầu đánh giá

- Về kiến thức:
+ Phân tích được quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa
quốc tế của giai cấp cơng nhân.
+ Phân tích được nội dung và các hình thức thực hiện chủ nghĩa quốc tế của
giai cấp cơng nhân.
+ Phân tích được ý nghĩa lý luận và thực tiễn chủ nghĩa quốc tế của giai cấp

công nhân trong bối cảnh thế giới hiện nay.
- Về kỹ năng:

- Tự luận mở
+

Nhận diện và vận

dụng được nội dung,
hình thức thực hiện
chủ nghĩa quốc tế của
giai cấp công nhân vào
thực tiễn Việt Nam

+ Vận dụng được lý luận chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân vào điều hiện nay.
+ Làm rõ được mối
kiện thực tiễn Việt Nam hiện nay.
+ Đề xuất được những kiến nghị, giải pháp góp phần để Việt Nam thực hiện quan hệ giữa phát huy
chủ nghĩa quốc tế của
hiệu quả chủ nghĩa quốc tế trong bối cảnh mới của đất nước và thế giới.
- Về thái độ/Tư tưởng:

giai cấp công nhân

+ Củng cố được niềm tin vào tương lai phát triển chủ nghĩa quốc tế của giai trong bối cảnh mới với
cấp công nhân.

công cuộc xây dựng và

+ Tin tưởng vào đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam bảo vệ tổ quốc Việt

hiện nay.

Hình thức đánh giá

Nam xã hội chủ nghĩa
hiện nay.

- Vấn đáp nhóm


5. Tài liệu học tập
5.1. Tài liệu phải đọc:
1. Giáo trình Cao cấp lý luận chính trị - Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb Lý luận chính trị, H.2018. Tr157-192
2. C. Mác và Ph. Ăngghen: Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 1995, tr 591 - 646.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H, 2011 (cương lĩnh xây dựng
đất nước trong thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011).
5.2. Tài liệu tham khảo:
1. V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1980, tập 2, tập 23.
2. Viện nghiên cứu phong trào công nhân quốc tế, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Liên xô: Phong trào công nhân quốc tế
- Những vấn đề lịch sử và lý luận, Nxb Tiến bộ Mátxcơva và Nxb sự thật, HN 1986, tập 2.
3. Viện Quan hệ Quốc tế, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Tập bài giảng Quan hệ quốc tế, Nxb
Chính trị - Hành chính, H.2013.
6. Nội dung
Câu hỏi cớt lõi

Nội dung

Câu hỏi đánh giá quá trình

chuyên đề phải giải

quyết
1. Chủ nghĩa quốc tế của 1. Cơ sở lý luận, khoa học

a. Câu hỏi trước giờ lên lớp:

giai cấp cơng nhân là gì ? 1.1. Đặc điểm và sứ mệnh lịch sử của giai 1. Phân tích, làm rõ các nội dung chủ nghĩa quốc tế
Vì sao nó là một trong cấp cơng nhân (Giáo trình, trang 37- 41)

của giai cấp cơng nhân.

những nhân tố cơ bản 1.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp cơng nhân 2. Phân tích, làm rõ thực trạng phong trào cộng sản


bảo đảm sự thắng lợi của hoàn thành sứ mệnh lịch sử (Liên minh giai quốc tế hiện nay.
giai cấp công nhân trong cấp, tầng lớp và thực hiện chủ nghĩa quốc tế 3. Làm rõ mối quan hệ giữa phát huy chủ nghĩa quốc
việc thực hiện sứ mệnh (Giáo trình, trang 47 - 48)

tế của giai cấp cơng nhân trong bối cảnh mới với

lịch sử toàn thế giới của 1.3. Nội dung chủ nghĩa quốc tế và những công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã
mình?

hình thức thực hiện chủ nghĩa quốc tế của hội chủ nghĩa hiện nay.

2. Nội dung và hình thức giai cấp cơng nhân (Giáo trình, trang 68 – b. Câu hỏi trong giờ lên lớp:
thực hiện chủ nghĩa quốc 80).
tế của giai cấp công nhân

1.4. Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công

trong bối cảnh hiện nay?

nhân trong bối cảnh mới.

3. Thực hiện chủ nghĩa

(Giáo trình, trang 80 – 90).
2. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt

quốc tế của giai cấp cơng
nhân có ý nghĩa như thế
nào đối với sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở Việt nam hiện nay?

Nam
2.1. Bài học kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước
với sức mạnh quốc tế (Văn kiện Đại hội
Đảng XI, trang 66.
2.2. Thực hiện chủ nghĩa quốc tế của giai
cấp công nhân trong công cuộc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay
(Giáo trình, trang 90 -92)

1. Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp cơng nhân là gì?
2. Vì sao giai cấp cơng nhân có chủ nghĩa quốc
tế?
3. Cơ sở hình thành chủ nghĩa quốc tế của giai cấp
công nhân?

4. Làm rõ những đóng góp chủ yếu thể hiện việc
thực hiện chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân
qua các tổ chức quốc tế (I; II, III).
5. Phân tích, làm rõ một số hình thức hợp tác, trợ
giúp quốc tế trực tiếp của các nước xã hội chủ nghĩa
trong thế kỷ XX.
6. Làm rõ những tác động tiêu cực từ khủng hoảng,
sụp đổ CNXH hiện thực đến chủ nghĩa quốc tế của


2.3. Chủ trương đường lối đối ngoại, hội giai cấp công nhân hiện nay.
nhập quốc tế của Đảng Cộng sản Việt Nam 7. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng của phong
thời kỳ đổi mới. (Văn kiện Đại hội đại biểu trào cộng sản, cơng nhân quốc tế.
tồn quốc lần thứ XII, trang 151-156)
3. Vấn đề thực tiễn đặt ra cần giải quyết
3.1. Vấn đề thứ nhất:
VN đang có những thuận lợi và gặp khó
khăn gì trong việc thực hiện chủ nghĩa
quốc tế hiện nay?
3.2. Vấn đề thứ hai:
Thế giới hiện nay đã có nhiều thay đổi,
phải chăng chủ nghĩa quốc tế của giai cấp
cơng nhân khơng cịn?
3.3. Vấn đề thứ ba:
Thực hiện CNQT của GCCN như thế nào
trong bối cảnh các quốc gia đều đề cao lợi ích
dân tộc?
3.4. Vấn đề thứ tư:
Thực hiện chủ nghĩa quốc tế có ý nghĩa thế
nào đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ

8. Những hạn chế, thách thức phong trào cộng sản
quốc tế cần khắc phục, vượt qua?
9. Chỉ ra những hoạt động thể hiện nỗ lực xây dựng
tập hợp đội ngũ cộng sản toàn cầu sau năm 1991.
10. Thế giới hiện nay đã có nhiều thay đổi, phải
chăng chủ nghĩa quốc tế của giai cấp cơng nhân
khơng cịn?
11. Chỉ ra một số hình thức, sắc thái và kết quả trong
thực hiện chủ nghĩa quốc tế của Việt Nam hiện nay.
12. Ý nghĩa việc nghiên cứu chủ nghĩa quốc tế của
giai cấp công nhân đối với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay?
13. Đồng chí có kiến nghị, đề xuất gì góp phần cùng
Đảng và nhân dân Việt Nam tiếp tục thực hiện chủ
nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong bối cảnh
hiện nay.


quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

c. Câu hỏi sau giờ lên lớp:

3.5. Vấn đề thứ năm:

1. Đánh giá những đóng góp việc thực hiện chủ

Làm thế nào để nâng cao ý thức trách nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân đối với phong
nhiệm của cán bộ, đảng viên trong việc trào cộng sản và chủ nghĩa xã hội hiện thực trong thế
nhận thức về chủ nghĩa quốc tế của giai kỷ XX.

cấp cơng nhân?
2. Phân tích nội dung và hình thức thực hiện chủ
4. Giải pháp, khuyến nghị giải quyết các
nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân phù hợp với
vấn đề thực tiễn đặt ra
đặc điểm thế giới hiện nay.
4.1. Nhóm giải pháp về nhận thức.
3. Làm rõ mối quan hệ giữa phát huy chủ nghĩa quốc
4.2. Nhóm giải pháp về đấu tranh, phản bác
tế của giai cấp công nhân trong bối cảnh mới với
quan điểm sai trái.
công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã
4.3. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện
hội chủ nghĩa hiện nay.
Kết luận bài
7. Yêu cầu với học viên
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, sau giờ lên lớp;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng góp ý kiến, thảo luận.
--------------------------------------------------------------


IV. Chuyên đề 4
1. Tên chuyên đề: CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ THỰC TIỄN XÂY DỰNG CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI TỪ 1917 ĐẾN 1991
2. Số tiết lên lớp: 05 tiết
3. Mục tiêu: Chuyên đề này sẽ trang bị cho học viên:

- Về kiến thức: Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; Thực
tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực từ sau cách mạng tháng Mười Nga (1917) đến năm 1991.
- Về kỹ năng: Gắn lý luận với thực tiễn, phân tích đánh giá đúng thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực và
những vấn đề đang đặt ra đối với chủ nghĩa xã hội hiện thực hiện nay.
- Về thái độ/tư tưởng: Tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin và kiên định lý tưởng xã hội chủ nghĩa; góp phần rèn luyện
bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ lý luận chính trị của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình thức đánh giá

(Sau khi kết thúc bài giảng này, học viên có thể đạt được)
- Về kiến thức:
+ Định nghĩa được chủ nghĩa xã hội hiện thực.

+ Vận dụng được những bài - Tự luận mở

+ Phân tích được các đặc trưng bản chất của CNXH và con đường đi học rút ra từ sự khủng hoảng - Vấn đáp nhóm
lên CNXH theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin.

của CNXH hiện thực giai

+ Đánh giá được thành tựu, khủng hoảng và nguyên nhân dẫn tới đoạn
khủng hoảng, suy thoái của CNXH hiện thực từ 1917 đến 1991.

1917-1991

vào

sự

nghiệp đổi mới, xây dựng


+ Khái quát được những bài học kinh nghiệm rút ra từ sự khủng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
hoảng đó đối với sự nghiệp xây dựng CNXH hiện nay.
- Về kỹ năng:
+ Dự báo được triển vọng phát triển của chủ nghĩa xã hội trong bối
cảnh thế giới hiện nay.
+ Tổng kết được những bài học kinh nghiệm cho sự nghiệp xây dựng
CNXH ở Việt Nam.
- Về thái độ/Tư tưởng:
+ Bảo vệ được lý luận của CN Mác-Lênin về CNXH.
+ Tin tưởng vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt Nam.

+ Nhận diện được những vấn
đề đang đặt ra đối với công
cuộc xây dựng CNXH ở Việt
Nam hiện nay và đề xuất giải
pháp giải quyết.
+ Tổ chức thực hiện các giải
pháp nhằm phát triển kinh tế
xã hội ở địa phương, đơn vị.

5. Tài liệu học tập
5.1. Tài liệu phải đọc:
1. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình cao cấp lý luận chính trị - Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.Lý
luận Chính trị, HN, 2018.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị Quốc gia, HN, 2016.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam (bổ
sung và phát triển), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011.
5.2. Tài liệu tham khảo:
1. PGS,TS Nguyễn Thanh Tuấn, C.Mác, V.I.Lênin với chủ nghĩa xã hội trong thời đại ngày nay, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 2009.


2. GS,TS Hồng Chí Bảo, Chủ nghĩa xã hội hiện thực và quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb. Chính trị Quốc
gia, HN, 2012.
3. GS,TS Nguyễn Ngọc Long (chủ biên): Chủ nghĩa Mác - Lênin với vận mệnh và tương lai của chủ nghĩa xã hội hiện
thực, Nxb. Chính trị quốc gia, 2009.
6. Nội dung
Câu hỏi cốt lõi

Nội dung
chuyên đề phải giải quyết
1. Quan điểm của chủ nghĩa 1. Cơ sở lý luận, khoa học

Câu hỏi đánh giá quá trình
a. Câu hỏi trước giờ lên lớp:

Mác - Lênin về CNXH gồm 1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về 1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin
những đặc trưng gì và được CNXH và con đường đi lên CNXH:

về chủ nghĩa xã hội và con đường đi

xây dựng bằng cách nào?

lên chủ nghĩa xã hội.

- Quan niệm về CNXH (Giáo trình, tr.9-13)

2. Việc nghiên cứu chủ - Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa 2. Làm rõ sự ra đời, thành tựu, khủng
nghĩa xã hội hiện thực xã hội (Giáo trình, tr.94-101)

hoảng và những nguyên nhân dẫn đến

(1917 - 1991) có ý nghĩa - Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về con khủng hoảng của CNXH hiện thực từ
như thế nào đối với việc đường đi lên CNXH (Giáo trình, tr.101-105)

1917 đến 1991.

đấu tranh phản bác các quan 1.2. Thực tiễn xây dựng CNXH từ 1917 đến 1991

b. Câu hỏi trong giờ lên lớp:

điểm sai trái phủ nhận lý - Sự ra đời, phát triển và khủng hoảng của CNXH 1. Hậu quả của việc nhận thức không
luận của chủ nghĩa Mác hiện thực (1917-1991) (Giáo trình, tr.106-111).
-Lênin về CNXH?

đúng về thực chất, nội dung và nhiệm

- Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng của CNXH hiện vụ của thời kỳ quá độ.

3. Việc nhận diện nguyên thực (Giáo trình, tr. 111-119)

2. Nhiệm vụ trọng tâm của TKQĐ là gì?

nhân dẫn đến khủng hoảng 2. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam

3. Ý nghĩa ra đời của hệ thống các

chủ nghĩa xã hội hiện thực 2.1. Nhận thức về đặc trưng XH XHCN Việt Nam nước XHCN?
(1917 - 1991) có thể rút ra (Giáo trình, tr 170-174)

4. Sự sụp đổ của CNXH hiện thực ở

những bài học gì cho việc 2.2. Nhận thức về con đường đi lên CNXH (Giáo Liên Xô và Đông Âu là sự sụp đổ của 1
phát triển kinh tế - xã hội ở trình, tr 174-176)
3. Vấn đề thực tiễn đặt ra cần giải quyết
địa phương hiện nay?
3.1. Vấn đề thứ nhất:
Thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam đã
theo kịp lý luận của CN Mác - Lênin về CNXH chưa?
3.2. Vấn đề thứ hai:
Làm thế nào để nâng cao ý thức trách nhiệm của cán
bộ, đảng viên trong việc đấu tranh phản bác những
luận điểm phủ nhận thành tựu của CNXH hiện thực
và nhận thức sai lầm về thực chất sự sụp đổ của
CNXH ở Liên Xô và Đông Âu?
3.3. Vấn đề thứ ba:
Làm thế nào để khắc phục tình trạng một số cán bộ
Đảng viên ở địa phương yếu kém trong nhận thức lý
luận về CNXH?
3.4. Vấn đề thứ tư:

mơ hình cụ thể hay là sự sụp đổ của
học thuyết Mác-Lênin?

5. Chỉ ra những hạn chế của mơ hình
XH XHCN Xơ Viết.
6. Việc áp đặt một cách khiên cưỡng
mơ hình XHCN Xơ Viết vào Việt Nam
đã để lại những hậu quả gì?
7. Những hạn chế của địa phương so với
lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về
CNXH và đề xuất giải pháp khắc phục.
8. Từ những nguyên nhân khách quan
và chủ quan dẫn đến khủng hoảng
CNXH hiện thực ở Liên Xơ và Đơng
Âu, ngun nhân nào có tính chất quyết
định? Vì sao?


Làm thế nào để giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng 9. Chỉ ra biểu hiện của những nguyên
trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng - xã nhân chủ quan dẫn đến khủng hoảng
hội ở địa phương/đơn vị?

CNXH hiện thực ở Liên Xô và Đông

3.5. Vấn đề thứ năm: Chỉ ra những hạn chế trong Âu tại địa phương/ đơn vị?
chiến lược phát triển các nguồn lực để phát triển c. Câu hỏi sau giờ lên lớp:
kinh tế - xã hội ở địa phương.

1. Với sự sụp đổ của CNXH hiện thực

3.6. Vấn đề thứ sáu:

ở Liên Xô và Đông Âu, các thế lực thù

Nghiên cứu nguyên nhân dẫn đến sự khủng hoảng địch khẳng định rằng: chủ nghĩa Máccủa CNXH hiện thực ở Liên Xô và Đơng Âu có thể Lênin đã hết thời. Với trách nhiệm của
rút ra bài học kinh nghiệm gì cho sự nghiệp XD một cán bộ, đảng viên, đ/c phản bác
CNXH ở Việt Nam và địa phương hiện nay?
quan điểm này như thế nào?
4. Giải pháp, khuyến nghị giải quyết những vấn
2. Từ biểu hiện của những nguyên
đề thực tiễn đặt ra
nhân chủ quan dẫn đến khủng hoảng
4.1. Nhóm giải pháp về nhận thức
CNXH hiện thực ở Liên Xô và Đơng
4.2. Nhóm giải pháp về đấu tranh, phản bác quan
Âu tại địa phương/ đơn vị, đồng chí
điểm sai trái
hãy đề xuất các giải pháp khắc phục
4.3. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện
những nguyên nhân này.
Kết luận bài
7. Yêu cầu với học viên
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Thảo luận nhóm;


- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, trong, sau giờ lên lớp ở Mục 6;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng góp ý kiến, thảo luận.
----------------------------------------------------------------V. Chun đề 5
1. Tên chun đề: CÁC MƠ HÌNH VÀ TRÀO LƯU XÃ HỘI CHỦ NGHĨA TRÊN THẾ GIỚI HIỆN NAY
2. Số tiết lên lớp: 05 tiết

3. Mục tiêu: Chuyên đề này sẽ trang bị cho học viên:
- Về kiến thức: Những kiến thức về một số mơ hình tiêu biểu của CNXH hiện thực và một số trào lưu xã hội chủ nghĩa
trên thế giới hiện nay.
- Về kỹ năng: Phương pháp luận để phân tích, so sánh và nhận diện được sự tương đồng, khác biệt giữa các mơ hình
CNXH hiện thực và trào lưu xã hội chủ nghĩa hiện nay; Rút ra được những bài học kinh nghiệm, những gợi mở cho việc
nghiên cứu và hiện thực hóa mơ hình chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
- Về thái độ: Niềm tin vào sức sống của chủ nghĩa xã hội thông qua sự nghiệp cải cách đổi mới; nâng cao bản lĩnh chính
trị cho đội ngũ cán bộ đảng viên.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra
(Sau khi kết thúc chuyên đề này, học viên có thể đạt được)
- Về kiến thức:

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình thức đánh giá
- Tự luận mở