Đồ án tốt nghiệp nghiên cứu đề xuất các giải pháp, mô hình giảm thiểu ô nhiễm cho các làng nghề trồng hoa, cây kiểng tại TpHCM điển hình làng nghề hoa, cây kiểng xuân – an – lộc quận 12 (download tai tailieutuoi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP
GIẢM THIỂU Ô NHIỄM CHO CÁC LÀNG NGHỀ
TRỒNG HOA, CÂY KIỂNG TẠI TPHCM.
ĐIỂN HÌNH LÀNG NGHỀ HOA, CÂY KIỂNG
XUÂN – AN – LỘC QUẬN 12

Ngành
: KỸ THUẬT MÔI TRƢỜNG
Chuyên ngành : KỸ THUẬT MÔI TRƢỜNG

Giảng vi n h

ng d n : PGS. TS Lê Thanh Hải
NCS. ThS Trần Văn Thanh

Sinh vi n th c hi n
MSSV: 1151080119

: Nguyễn Khoa Diệu Linh
L p: 11DMT01

Th nh phố Hồ Ch Minh, năm 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan những nội dung trong đ

h

n này là do tôi th c hi n d

is

ng d n của Thầy Lê Thanh Hải và s hỗ trợ của Thầy Trần Văn Thanh, c c kết

quả nghiên cứu đ a ra trong đ án này d a trên các kết quả thu đ ợc trong quá trình
nghiên cứu và thu thập tài li u của riêng tôi, không sao chép bất kỳ kết quả nghiên
cứu nào của các tác giả khác.
Nội dung của đ án có tham khảo và sử dụng một số thông tin, tài li u từ các
ngu n sách, tạp chí đ ợc li t kê trong danh mục các tài li u tham khảo.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhi m về lời cam đoan của mình tr

c Q thầy

cơ và nhà tr ờng.
TP. H Chí Minh, ngày 20 th ng 8 năm 2015

Nguyễn Khoa Di u Linh


LỜI CẢM ƠN
Trải qua một thời gian dài th c hi n đ

n tốt nghi p, tôi đã nhận đ ợc s

quan tâm, giúp đỡ to l n của Cha Mẹ, Thầy Cô, và bạn bè. Bằng tất cả tấm lịng, tơi
xin bày tỏ lịng biết ơn đến mọi ng ời.

Xin cảm ơn đến các Thầy, Cô khoa Công ngh sinh học – Th c phẩm – Môi
tr ờng Đại học Cơng ngh Tp.HCM đã hết lịng truyền đạt kiến thức cho tôi suốt
thời gian học tập tại đây, tạo điều ki n để tơi có thề th c hi n đ ợc đ

n này.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy Lê Thanh Hải, Thầy Trần Văn
Thanh đã tận tình h

ng d n, giúp đỡ tơi hồn thành tốt đ

n này. Các anh, chị

phịng Quản lý mơi tr ờng Vi n Môi tr ờng và Tài nguyên đã hỗ trợ tơi trong q
trình điều tra, khảo sát th c tế, tài li u tham khảo và truyền đạt kinh nghi m giúp tơi
hồn thành tốt đ

n.

Cuối cùng, tơi xin tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến gia đình thân y u cùng tất cả
bạn bè đã là động l c hậu ph ơng vững chắc luôn bên cạnh tôi, giúp tôi t tin và cố
gắng nhiều hơn trong qu trình học tập cũng nh trong qu trình th c hi n đ

n.

TP. H Chí Minh, ngày 20 th ng 8 năm 2015

Nguyễn Khoa Di u Linh

TÓM TẮT
Làng nghề tr ng hoa, cây kiểng Xuân – An – Lộc quận 12, Thành phố H
Chí Minh là làng nghề m i đ ợc thành lập, nằm trong quyết định bảo t n và phát
triển của UBND Thành phố năm 2013. Hi n nay, làng nghề có khoảng 609 hộ gia
đình tham gia sản xuất, v i tổng di n tích tr ng khoảng 460 ha, các cây tr ng chủ
yếu là các loại kiểng, kiểng cơng trình, mai, hoa lan. V i thời tiết, s phân bố kênh
rạch rộng khắp khu v c làng nghề tạo điều ki n thuận lợi cho cây tr ng phát triển
tốt, cho sản phẩm đa dạng hằng năm vào c c dịp tết nguy n đ n. Làng nghề đang
đ ợc bảo t n và sẽ phát triển trong t ơng lai, không những tạo công ăn vi c làm
cho nhiều ng ời dân mà cịn giúp các hộ gia đình cải thi n đời sống v ơn l n làm
giàu.
Tuy nhiên, hi n nay vấn đề môi tr ờng ch a đ ợc quan tâm đúng mức. Ở ba
(03) ph ờng làng nghề phân bố hi n ch a có h thống xử lý n
dân, đặc bi t là các hộ dân vừa tr ng cây vừa chăn nuôi, n

c thải tại các hộ

c thải bị ô nhiễm thải

tr c tiếp ra kênh, rạch. H thống thu gom và xử lý chất thải rắn, đặc bi t là chất thải
nguy hại từ bao bì, chai lọ thuốc BVTV cịn khá hạn chế, nên chất thải xả thải bừa
bãi trong khu v c làng nghề. Vì vậy vấn đề ơ nhiễm môi tr ờng tại làng nghề ngày
càng trở nên trầm trọng hơn. Do vậy, đ án đã tập trung th c hi n nghiên cứu các
nội dung nh sau: đ nh gi hi n trạng sản xuất làng nghề; đ nh gi , phân tích th c
trạng quản lý mơi tr ờng tại ba ph ờng Thạnh Xuân, Thạnh Lộc, An Phú Đông;
đ nh gi hi n trạng môi tr ờng làng nghề và d báo tải l ợng ô nhiễm môi tr ờng;
đề xuất các bi n pháp giảm thiểu và bảo v môi tr ờng làng nghề.
Các kết quả khảo sát cho thấy n

c thải tr ng cây hầu hết đều đạt tiêu chuẩn

xả thải, chỉ có hàm l ợng TSS là v ợt tiêu chuẩn xả thải. N

c mặt ở sông xung

quanh khu v c làng nghề cũng có hàm l ợng TSS v ợt ng ỡng. Điều này cho thấy
làng nghề ch a ô nhiễm đến mức b o động, nh ng từ kết quả phân tích có thể thấy
rằng nếu khơng có bi n pháp giảm thiểu, bảo v môi tr ờng từ ngay bây giờ thì
t ơng lai mơi tr ờng sẽ bị ơ nhiễm nặng nề.
Vì vậy, một số giải ph p đã đ ợc đề xuất trong đ án, bao g m: giải pháp
quy hoạch làng nghề, giải pháp quản lý d a vào s tham gia của cộng đ ng, xây
d ng mơ hình tổ t quản bảo v mơi tr ờng, lập h ơng

c cho làng nghề, xây

d ng mô hình thu gom và xử lý CTR và xây d ng mơ hình sản xuất tích hợp VACB
ii


giảm thiểu ô nhiễm. Các giải ph p đ ợc đ nh gi là khả thi v i tình hình hi n nay
tr n địa bàn làng nghề tr ng hoa, kiểng quận 12.

iii


MỤC LỤC
TÓM TẮT ................................................................................................................. ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... viii
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... ix

DANH MỤC CÁC HÌNH .........................................................................................x
CHƢƠNG 1. MỞ ĐẦU .............................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................2
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................3
3. Mục tiêu của đề tài .............................................................................................6
4. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................6
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................6
6. Các kết quả đạt đƣợc của đề tài .......................................................................9
7. Địa điểm thực hiện đề tài ..................................................................................9
8. Đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................................9
9. Giới hạn đề tài ....................................................................................................9
10. Thời gian thực hiện đề tài ...............................................................................9
11. Ý nghĩa khoa học, kinh tế xã hội ....................................................................9
12. Bố cục Luận văn.............................................................................................10
CHƢƠNG 2. TỔNG QUAN ...................................................................................11
1. Làng nghề Việt Nam ........................................................................................12
1.1 Khái ni m làng nghề: ...................................................................................12
1.2 Đặc điểm của làng nghề Vi t Nam...............................................................13
1.3 Phân loại và đặc tr ng sản xuất của các làng nghề ......................................16
1.4 Vai trị của làng nghề ...................................................................................18
1.5 Hi n trạng mơi tr ờng làng nghề Vi t Nam.................................................18
1.6 Xu thế phát triển của các làng nghề Vi t Nam.............................................22
2. Làng nghề Thành phố Hồ Chí Minh ..............................................................22
2.1 Th c trạng phát triển ngành nghề nông thôn, làng nghề..............................22
2.1.1 Lĩnh v c hoạt động của ngành nghề nông thôn, làng nghề ...................22
iv


2.1.2 Số l ợng hộ/cơ sở, lao động tham gia sản xuất tại làng nghề ...............23
2.1.3 Thu nhập của hộ, cơ sở tham gia sản xuất – kinh doanh tại làng nghề....23

2.2 Đ nh gi những thành t u – t n tại của ngành nghề nông thôn, làng nghề .24
2.2.1 Thành t u ...............................................................................................24
2.2.2 Khó khăn ................................................................................................24
2.3 Mục tiêu bảo t n và phát triển làng nghề tại Thành phố H Chí Minh trong
giai đoạn 2013-2015, định h

ng đến năm 2020 ...............................................26

2.3.1 Mục tiêu cụ thể.......................................................................................26
2.4 Giải pháp bảo t n và phát triển làng nghề tại thành phố ..............................27
3. Làng nghề hoa, cây kiểng ................................................................................28
3.1 Tình hình sản xuất, kinh doanh hoa kiểng ở n

c ta ...................................28

3.2 Gi i thi u làng nghề tại thành phố H Chí Minh:........................................29
3.2.1 Quy mô sản xuất hoa kiểng :..................................................................30
3.2.2 Chủng loại sản phẩm:.............................................................................30
3.2.3 Hi n trạng kinh doanh hoa kiểng: ..........................................................32
3.2.4 Làng nghề hoa, cây kiểng Xuân – An – Lộc, quận 12, Tp H Chí Minh
.........................................................................................................................32
3.3 Các vấn đề mơi tr ờng đối v i ngành tr ng hoa, kiểng ...............................36
3.3.1 N

c thải tác động đến môi tr ờng ......................................................36

3.3.2 Khí thải t c động đến mơi tr ờng ..........................................................37
3.3.3 T c động của chất thải rắn đến môi tr ờng ...........................................38
4. Các văn bản luật bảo vệ môi trƣờng Việt Nam liên quan đến làng nghề ...38
4.1 C c văn bản luật ...........................................................................................38

4.2 Các tiêu chuẩn ngành ...................................................................................42
4.3 Chính s ch u ti n, hỗ trợ làng nghề............................................................42
5. Các giải pháp môi trƣờng ...............................................................................44
5.1 Các giải pháp bảo v mơi tr ờng nói chung ................................................44
5.2 Các giải ph p môi tr ờng li n quan đến ngành hoa, cây kiểng của làng nghề
............................................................................................................................45
CHƢƠNG 3. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG LÀNG NGHỀ.......49
v


1. Hiện trạng sản xuất của làng nghề .................................................................50
2. Đánh giá hiện trạng mơi trƣờng làng nghề ...................................................57
2.1 Mơ hình và ph ơng thức tr ng hoa, cây kiểng ............................................57
2.1.1 Mơ hình tr ng kiểng tại nhà ...................................................................57
2.1.2 Mơ hình tr ng mai kiểng........................................................................59
2.1.3 Mơ hình tr ng Lan trong nhà có mái che ...............................................61
2.1.4 Tr ng cây cơng trình ..............................................................................64
2.2 Hi n trạng sử dụng phân bón, thuốc BVTV.................................................65
2.2.1 Phân hữu cơ............................................................................................65
2.2.2 Phân hóa học ..........................................................................................67
2.2.3 Thuốc BVTV .........................................................................................69
2.3 Hi n trạng quản lý chất thải tại làng hoa ......................................................70
2.3.1 N

c thải ................................................................................................70

2.3.2 Khí thải ...................................................................................................72
2.3.3 Chất thải rắn ...........................................................................................72
2.3.4 Đất ..........................................................................................................74
3. Lấy mẫu và phân tích mẫu nƣớc trong khu vực làng nghề .........................74

4. Thực trạng quản lý mơi trƣờng tại địa phƣơng............................................78
4.1 Chính sách và cơng tác quản lý môi tr ờng của làng nghề..........................78
4.2 Ý thức bảo v môi tr ờng của cộng đ ng ....................................................80
5. Ƣớc tính tải lƣợng ơ nhiễm do hoạt động sản xuất của làng nghề ảnh
hƣởng đến môi trƣờng .........................................................................................81
5.1 D b o l ợng n

c thải................................................................................81

5.2 D báo tải l ợng chất thải rắn ......................................................................84
CHƢƠNG 4. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP, MƠ HÌNH GIẢM THIỂU Ơ NHIỄM
MƠI TRƢỜNG .......................................................................................................86
1. Giải pháp định hƣớng quy hoạch bảo vệ môi trƣờng làng nghề .................87
2. Giải pháp quản lý dựa vào tham gia của cộng đồng ....................................88
2.1 Thể chế và chính sách ..................................................................................88
2.2 Giáo dục và truyền thông .............................................................................88
vi


2.3 Đề xuất h ơng

c BVMT làng nghề ..........................................................89

3. Giải pháp kỹ thuật ...........................................................................................94
3.1 Giải ph p mơ hình BVMT theo h

ng sinh thái cho làng nghề ..................94

3.2 Mơ hình V ờn – Ao – Chu ng – Biogas .....................................................97
3.3 Đề xuất mơ hình cho hộ điển hình là hộ ni bị sữa có kết hợp tr ng mai

kiểng ...................................................................................................................99
3.4Đề xuất giải pháp thu gom, xử lý chất thải rắn nguy hại ............................102
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ ..................................................................................105
I.KẾT LUẬN ......................................................................................................105
II. KIẾN NGHỊ ..................................................................................................106
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................107

vii


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BNN&PTNT

Bộ Nông Nghi p Phát Triển Nơng Thơn

BOD

Nhu cầu oxy sinh hóa

BỘ TN&MT

Bộ Tài Nguy n Môi Tr ờng

BVMT

Bảo v môi tr ờng

BVTV

Bảo v th c vật

COD

Nhu cầu oxy hóa học

CNH, HĐH

Cơng nghi p hóa, hi n đại hóa

CSXS

Cơ sở sản xuất

CTNH

Chất thải nguy hại

CTR

Chất thải rắn

CT-TTg

Quyết định Thủ t

CT/TW

Chỉ thị Trung ơng

HĐND

Hội đ ng nhân dân

KN&PTNT

Khuyến nông phát triển nông thôn

NĐ – CP

Nghị định Chính phủ

NTSX

N

c thải sản xuất

NTSH

N

c thải sinh hoạt

NQ/TW

Nghị Quyết Trung ơng

QHBVMT

Quy hoạch bảo v môi tr ờng

QCKTQG

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia

QCVN

Quy chuẩn Vi t Nam

QH

Quốc hội

SXSH

Sản xuất sạch hơn

TCVN

Tiêu Chuẩn Vi t Nam

TP.HCM

Thành phố H Chí Minh

TSS

Tổng chất rắn lơ lửng

TTLT

Thông t liên tịch

UBND

Ủy ban nhân dân

VACB

V ờn – Ao – Chu ng – Biogas

VACBR

V ờn – Ao – Chu ng – Biogas – Rừng

VOC

Các chất hữu cơ dễ bay hơi

VHTTDL

Văn hóa thơng tin du lịch

WTO

Tổ chức th ơng mại Thế gi i

ng Chính Phủ

viii