Tài liệu Một số loài Lưỡng cư phổ biến ở Việt Nam pptx

Một số loài Lưỡng cư phổ biến ở
Việt Nam


- Ếch giun (Ichthyophis glutinosus)
(Ếch giun = ếch trun = rắn trun đĩa):
Là loài lưỡng cư không chân tương
đối hiếm gặp ở nước ta. Cơ thể
hình giun dài khoảng 20 - 30cm.
Chúng khác giun ở chỗ đầu có hai mắt
như hai chấm đen. Ðầu nhỏ hơi dẹp,
mõm tương đối nhọn. Lưng ếch giun
có màu xám hay nâu sậm, bụng màu
nhạt hơn. Dọc hai bên thân có hai sọc
màu vàng lợt chạy từ góc hàm đến
góc đuôi.
Ếch giun sống chui luồn dưới đất nên
có mắt, màng nhĩ bị tiêu giảm. Hang
của chúng thường gặp ở những nơi
đất xốp, sâu từ 0,2 - 0,3m gần ao hồ.
Ếch giun có hiện tượng thụ tinh trong,
thức ăn của chúng là giun đất. Chúng
đẻ trứng ở gần chỗ có nước. Số lượng
khoảng 20 trứng được nối với nhau
bằng chất nhầy và được cá thể cái
quấn lấy để bảo vệ trứng khỏi bị khô
mà người ta thường gọi là hiện tượng
ấp trứng. Ấu trùng phát triển ngay còn
khi ở trong trứng. Ở mỗi bên cổ của
ấu trùng đã có một lỗ thở và một

chùm ba đôi mang ngoài. Khi ra
khỏi trứng thì cả màng ngoài lẫn
màng trong đều bị tiêu biến. Ấu trùng
thở bằng phổi, khi đó chúng rời khỏi
cá thể mẹ bò xuống nước và sống vài
tháng trong nước cho đến giai đoạn
cuối cùng của sự biến thái.
- Ếch đồng (Rana tigrina rugulosa)
còn được gọi là ếch ruộng: Kích
thước trung bình, chiều dài thân có
khi đến 120cm. Da trần, màu vàng lợt
hay xanh ô liu, bụng trắng, hai bên
hông màu vàng. Trên lưng có nhiều
nếp da dài. Ðầu rộng, mõm tròn hơi
nhọn. Màng nhĩ từ 2/3 đến 1/1 so với
kích thước mắt. Chi sau có khớp cổ
chày chạm đến vai ở gần mũi, đầu
ngón tù, màng da nối ngón chân tỷ lệ
1/1.
Ếch đồng thường sống ở bờ ruộng, bờ
ao, bờ sông. Thức ăn chủ yếu là châu
chấu, cào cào, cánh cứng, chuồn
chuồn, kiến, mối, dế, cua, giun đất đôi
khi ăn cả nhái nhỏ. Hoạt động chủ yếu
vào hoàng hôn và ban đêm. Con đực
có túi thanh âm nên phát ra tiếng "ẹp,
ẹp - ộp, ộp" vang rất xa. Ðẻ trứng vào
mùa mưa, từ tháng 3 đến tháng 7, có 2
- 3 lứa trong năm. Có hiện tượng trú
khô.

Ếch đồng là con vật có ích và góp
phần tiêu diệt các côn trùng gây hại,
một số nước đã thử nghiệm nuôi ếch
trong các ruộng lúa thì năng suất tăng
lên rõ rệt. Ếch là món ăn ưa thích lâu
đời của nhân dân ta và nhiều nước
trên thế giới.
- Bù tọt (Rana cancrivora): Hình
dạng gần giống ếch đồng, nhưng nhỏ
hơn chiều dài thân khoảng 80 - 90cm.
Da trần, đôi khi có một đường rộng
màu đỏ vàng chạy giữa lưng từ đầu
đến hậu môn, lưng màu xám có điểm
nâu, bụng trắng, trên lưng có ít nếp da
dọc hoặc không có. Ðầu thường dài
hơi rộng, mõm hơi nhọn. Màng nhĩ
1/2 đến 7/8 so với kích thước mắt,
luỡi chẻ hai. Chi sau có khớp cổ chày
đến mắt, hay giữa mắt và lỗ mũi.
Màng da nối ngón chân ở chi sau 3/4.
Ðẻ trứng vào mùa mưa. Bù tọt thường
sống ở ruộng, bờ ao, số lượng nhiều ở
những nơi có nước hơi lợ. Thức ăn là
những loài côn trùng gây hại nên có
lợi cho nông nghiệp.
- Nhái (Rana limnocharis): Nhiều
nơi còn gọi là ngóe hay nhái cơm, rất
phổ biến. Kích thước trung bình,
chiều dài thân khoảng 5cm. Nhái có
lưng màu xám đất, đôi khi có màu

xanh, xanh nhạt pha nhiều vệt
xám đen, nếp gấp da ở lưng ít.
Thường có lằn hình chữ V từ mắt này
sang mắt khác, đôi khi có đường rộng
màu vàng dợt hay màu đỏ gạch chạy
giữa lưng từ mõm đến hậu môn. Ðầu
hơi dài và hẹp, mõm nhọn. Miệng
rộng lưỡi chẻ đôi. Chi trước
không có màng. Chi sau có màng
1/2, khớp xương đùi dài đến màng
nhĩ.
Nhái sống mọi nơi như ngoài
đồng, trong vườn, bụi cỏ, bờ ao.
Chúng hoạt động từ cuối tháng 4 đến
tháng 12. Thời gian đẻ trứng rộ nhất
từ tháng 4 đến tháng 7. Chúng ghép
đôi ở bất kỳ các vũng nước nào ở ven
đường, bãi đất hoang hay quanh các
bờ ruộng. Thời gian ghép đôi mạnh
nhất sau những trận mưa, vào lúc sẩm
tối kéo dài đến gần sáng. Nhái đẻ
trứng trong nước, trứng xếp khít nhau
thành từng đám hình tròn hay hình
bầu dục. Thức ăn của nhái gồm côn
trùng, kiến, nhện, giun đất, ốc nhỏ.
Nhái là loài có số lượng đông đảo và
phổ biến nhất nên đóng vai trò quan
trọng trong việc tiêu diệt côn trùng có
hại. Nhái là nguồn thực phẩm cung
cấp đạm cho người và gia cầm.

- Chàng hiu (Rana macrodactyla):
Ðây là loài có kích thước nhỏ chiều
dài từ 4 - 5 cm. Da trơn, thường lưng
có màu vàng nhạt hay đôi khi xanh
nhạt. Mỗi bên lưng có một vạch màu
trắng đục hay màu đất nằm trên nếp
da cạnh lưng chạy từ sau mắt đến đùi.
Giữa lưng cũng có một đường như
vậy chạy từ mõm đến lỗ huyệt. Ðầu
hơi lõm xuống, mõm dài và nhọn.