Tài liệu Người cao tuổi cẩn thận khi dùng thuốc: “Không nên uống thuốc cả nắm” ppt

Người cao tuổi cẩn thận khi dùng thuốc:
“Không nên uống thuốc cả nắm”

Người lớn tuổi có nhiều bệnh nên khi họ uống chung nhiều loại thuốc cùng
lúc rất nguy hiểm. Ảnh: C.T.V
Khi người cao tuổi uống chung những loại thuốc khác nhau, các thuốc này
có thể sẽ tương tác với nhau theo một cách vô cùng nguy hiểm
Một cụ bà 78 tuổi được một người hàng xóm phát hiện nằm bất tỉnh trên
sàn nhà. Cụ bà không nhớ tại sao mình bị té ngã nhưng bảo với bác sĩ rằng trước
khi đi ngủ, cụ đã phải trải qua một ca đau bụng nghiêm trọng kèm theo ói mửa và
đi cầu phân đen, sau đó cụ cảm thấy có hiện tượng hồi hộp, tim đập nhanh và cảm
thấy đầu óc quay cuồng.
Thuốc “thập cẩm”
Cụ bà có tiền sử bệnh cao huyết áp, bệnh động mạch vành, suy tim sung
huyết và viêm khớp, cụ cũng đang bị cảm kèm theo những cơn ho dữ dội. Với mỗi
căn bệnh, cụ được kê những loại thuốc chuyên biệt, tuy nhiên, cụ cũng tự tìm đến
nhà thuốc tây để tự chữa bệnh cho mình.
Danh sách những loại thuốc mà cụ bà cung cấp cho bác sĩ bao gồm 12 loại
thuốc từ kiểm soát huyết áp, kiểm soát tim, đau khớp, thuốc trị trầm cảm lo âu,
thuốc ngủ, trị ho...
Hỗn hợp thuốc kiểu như trên được gọi là thuốc “thập cẩm”, đôi khi được
gọi là “cốc tai độc chất”. Những loại thuốc này có thể tương tác với nhau vô cùng
nguy hiểm và gây nên những tác dụng phụ có thể còn nguy hiểm hơn cả căn bệnh
đang được điều trị. Người cao niên càng dễ bị ảnh hưởng vì họ thường mắc phải
một lúc nhiều chứng bệnh, mỗi bác sĩ sẽ kê cho họ một toa thuốc khác nhau mà
không cần biết rằng bệnh nhân đang sử dụng những loại thuốc khác. Cụ bà kể trên
bị bất tỉnh bởi vì cụ bị xuất huyết bao tử, do thuốc “thập cẩm” gây kích ứng dạ dày
gồm celebrex, ibuprofen và aspirin. Cụ bà được hồi tỉnh sau khi được truyền hồng
huyết cầu và được chuyển về nhà với một chỉ định nghiêm ngặt là ngừng sử dụng
một vài loại thuốc.
Sự ảnh hưởng của tuổi tác đối với thuốc

- Khi người cao tuổi uống chung những loại thuốc khác nhau, các thuốc này
có thể sẽ tương tác với nhau theo một cách vô cùng nguy hiểm. Sự tương tác
thuốc cũng sẽ có khả năng làm suy giảm chức năng thận, giảm khả năng chuyển
hóa, phân bố, thải trừ thuốc. Sự tương tác thuốc có thể làm cho một số thuốc sẽ có
hiệu lực hơn gấp nhiều lần so với dự tính của thầy thuốc.
- Người cao tuổi cũng không phải là một “ thanh niên già”. Khi “gió heo
may đã về”, khả năng bơm máu của tim sẽ suy giảm, cũng như sự giảm hấp thu ở
ruột, sự chuyển hóa thuốc ở gan, sự giảm chức năng thải trừ thuốc ở thận... Khi
tuổi đã cao, tỉ lệ thịt giảm và tỉ lệ mỡ sẽ tăng, vì thế tuổi tác sẽ tác động đến việc
hấp thu, chuyển hóa, phân phối, thải trừ thuốc.
- Vì thế, khi kê toa cho những bệnh nhân này, cần phải giảm liều lượng
nhằm hạn chế rủi ro của tác dụng phụ. Hơn nữa, tuổi tác cũng tác động đến sự đáp
ứng của một vài loại thuốc. Những loại thuốc như valium, kháng trầm cảm, kháng
dị ứng có thể gây tác động mê sản, kích động, uể oải và làm cho tình trạng sa sút
trí tuệ càng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Luôn hỏi thăm người kê toa về những tác dụng phụ có thể xảy ra. Đôi khi
sự suy giảm sức khỏe chưa hẳn là do bệnh tật và tuổi tác mà có thể là hậu quả của
một tác dụng phụ nào đó của thuốc.
Lưu ý danh sách thuốc
- Luôn giữ danh sách thuốc mà người cao tuổi đang sử dụng. Cần quan tâm
đến liều lượng thuốc.
- Danh sách thuốc này cần luôn phải mang theo khi người bệnh đến gặp bác
sĩ để có thể xem xét lại trước khi kê cho bệnh nhân một loại thuốc thích hợp hơn.
Cũng cần phải đem đến nhà thuốc tây để dược sĩ tham khảo và xem xét lại những
tương tác thuốc có thể xảy ra.
- Không nên tự ý mua thuốc tự điều trị (kể cả vitamin, dược liệu) mà thiếu
sự chỉ dẫn của thầy thuốc.
- Luôn luôn sử dụng đúng liều lượng thuốc, đặc biệt đối với những loại
thuốc có ghi rõ cách sử dụng như “dùng trong bữa ăn”, “trước bữa ăn 1 giờ”,
“không sử dụng thuốc với rượu bia”, “không nên dùng thuốc này nếu bạn đang sử

dụng những loại thuốc...”.

DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Curtin- Úc)
Theo Người Lao động