Ebook Phương pháp giáo dục ehon cho con của cha mẹ Nhật: Phần 1

Rấtmongnhậnđượcgópýcủabạnđọc
Mọiýkiếnxingửivềemail:
HợpđồngxuấtbảnsáchđượckígiữaCơngtycổphầnsáchvàtruyền
thơngQuảngVănvớibàNguyễnThịThu.
BảnquyềnbảntiếngViệtĐọcehonchobé©Cơngtycổphầnsách
vàtruyềnthơngQuảngVăn2016.
Bảnquyềntácphẩmđãđượcbảohộ.Mọihìnhthứcxuấtbản,sao
chụp,phânphốidướidạnginấnhoặcvănbảnđiệntử,đặcbiệtlàviệc
pháttántrênmạngInternetmàkhơngcósựchophépbằngvănbảncủa
CơngtycổphầnsáchvàtruyềnthơngQuảngVănlàviphạmphápluật
vàlàmtổnhạiđếnquyềnlợicủacơngtyvàtácgiả.Khơngủnghộ,
khuyếnkhíchnhữnghànhviviphạmbảnquyền.
Chỉmuabánbảninhợppháp.

BiênmụctrênxuấtbảnphẩmcủaThưviệnQuốcgiaViệt
Nam
NguyễnThịThu
Đọcehonchobé-PhươngphápgiáodụcconcủachamẹNhật/
NguyễnThịThub.s.-H.:Phụnữ;CơngtyTruyềnthơngQuảngVăn,
2016.-88tr.;15cm
ISBN9786045632390
1.Giáodụcgiađình2.Nidạycon3.NhậtBản
649.10952-dc23
PNM0015p-CIP


Mụclục
Lờitựa
Lờitácgiả

Ehonlàgì?
VìsaochamẹNhậtđọcehonchoconnghetừ0tuổi?
VănhóađọcehonchotrẻởNhật
Cáchđọcehon
Thấuhiểutâmlíđểgiúpconuthíchehon(ứngvớitừnggiaiđoạn
pháttriển)
Chọnehonnhưthếnào?
Cácmẹonhỏgiúpconuthíchviệcđọcsách
Nhữngđiềuchamẹcầntránhđểtrẻkhơngghétviệcđọcsách
Chuyệnkểbênlề
TạomơitrườngchoconthíchđọcehonởViệtNam
Lờicuối


Lờitựa
Cuốnsáchtuyệtvờinhấtlàcuốnsáchđượcđọcbằnggiọngcủachamẹ
“MẹMakoơi,Makotựtắmsạchnày!”.
“MẹMakoơi,Makotắmxongrồi!”.
“MẹMakođónMakonào!”.
Tronghộichợsách,TủsáchNgườiMẹtốtđãcódịpđượcnghemột
bàmẹcóconnhỏchiasẻnhữnglờivơcùngngọtngàođó.Cậubéđó
mới2tuổinhưngvơcùnguthíchehon.Mới2tuổinhưngcậubéđã
cóthểtậptrungnghehếtcảnhữngcuốntruyệndài,nhiềuchữdànhcho
lứatuổitrên3như:BàntaykỳdiệucủaSachi,Makovàchuyếnphiêu
lưutrongbồntắm,ChiếncơngđầutiêncủabéMi,…vàngheđinghelại
2-3lầnhằngngàymàkhơngchán.Đượcmẹđọcchonghenhiều,cậubé
đánguấycịnbắtđầu“sángtạo”vàtưởngtượngcácthànhviêntrong
giađìnhlàcácnhânvậttrongtruyện.Lầnnàođitắm,cậubécũngbảo:
“MẹMakoơi,mẹchoMakođitắmthơinào!”.Điđâulàmgì,hễnhớra
chitiếthoặchìnhảnhnàođótrongnhữngcuốnehonđãtừngđọc,cậu

béđềuliênhệđếnhìnhảnhthựctế;mẹcậubécũngchuyệntrịvàtham
giađóngvaicùngcậubé.Vàchínhbởisựgầngũi,ấmápđó,tìnhu
vớinhữngcâuchuyệncủacậubéngàymộtlớnhơn.
TủsáchNgườiMẹtốtlntrăntrở,làmthếnàođểtrẻemtrên
khắpdảiđấtnàyđềuđượctậnhưởngnhữngphútgiâyngọtngàonhư
vậy?Làmthếnàođểcácemmỗingàyđềucườitoehạnhphúc?Cácem
khơngcịnbịqtmắng,đánhđập,bắtép,khơngbịđedọavềcảthể
xáclẫntâmhồn,màlúcnàocũnghồnnhiênvuitươicahát.Vớimong
mỏiđó,TủsáchNgườiMẹtốtđãấpủkếhoạchgửitặngcácbậcchamẹ
mộtmónqvơgiánhằmtrợgiúpcácbậcchamẹtrongviệchình
thànhvànidưỡngthóiquenđọcsáchchoconngaytừtấmbé.
Cuốnsổtaynhỏxinhnàysẽgiúpcácchamẹhiểutườngtậnehon
NhậtBảnlàgì,tạisaongườiNhậtlạicoiehonlàthựcphẩmtâmhồn
khơngthểthiếutrongqtrìnhnidạycon,cáchchọnsáchvàđọc
sáchchocontươngứngvớitừngđộtuổinhưthếnàochophùhợp.
Nhưng,trêntấtcả,TủsáchNgườiMẹtốtmuốncácbậcchamẹhiểu
rằng,đâylàcáchđểchúngmình:
-Thắtchặttìnhcảmvớicon.


-Giaotiếphiệuquảvớicon.
-Tạonềntảnghọctậpchoconsaunày.
-Giúpconhìnhthànhtưduylogic.
-Giúpconbướcđầuhìnhthànhkỹnăngcơbảnvềcáchđọcmột
cuốnsách.
-Giúpcontíchlũynhiềutrảinghiệmmớivàhàohứngvớinhững
trảinghiệmđó.
-Giúpconrènluyệnvàtăngcườngsựtậptrung.
-Giúpconmởrộngvốntừ,pháttriểnngơnngữ.
-Tạoramơitrườnggiúpconpháthuytốiđatrítưởngtượngvàsức

sángtạocủamình.
Cácconsaunàylớnlên,mỗingàysẽđọcthêmnhiềucuốnsáchhay,
nhưngTủsáchNgườiMẹtốttinchắcrằng:Cuốnsáchtuyệtvờinhất
màmỗiconngườicóđượcchínhlàcuốnsáchđượcđọcbằnggiọngđọc
đầytìnhuthương,ấmáp,truyềncảmcủachamẹ.
Chúccácchamẹvàcácconcónhữnggiờ“chơivớisách”thậtvuivẻ
vàhạnhphúc!
TủsáchNgườiMẹtốt


Lờitácgiả
Từnhữngngàyđầutiêngiớithiệuvănhóađọcehoncủachamẹ
NhậtđếnvớiđơngđảocácbậcchamẹViệtNamcáchđây3năm,tơi
khơngnghĩrằngehonlạinhanhchóngđượcchamẹvàcácemnhỏViệt
Namđónnhậnnồngnhiệtnhanhđếnnhưvậy.Đểcóđượcsựlantỏa
nhanhchóngđó,cólẽcơngrấtlớnthuộcvềTủsáchNgườiMẹtốt
thuộcCơngtyCổphầnSáchvàTruyềnthơngQuảngVăn.Vìthờiđiểm
ấy,TủsáchNgườiMẹtốtđãđónnhậnlờigiớithiệuvềehoncủatơi,với
tưcáchlàđạidiệnnhómdịchSakuraKids,để“mạohiểm”đầutưtâm
sứcvàomộtmảngsáchhồntồnmớimẻmàchưabiếthiệuquảkinhtế
vàhiệuứnglantỏasẽthếnào.Nhưngrồiehon-thựcphẩmtâmhồn
giàutínhnhânvănvàphongphú-đãchứngtỏgiátrịđíchthựccủa
mình,rằngtâmhồntrẻthơthìkhơngcóbiêngiới,khơngcóràocảnvề
quốcgia,sắctộc,vìvậyehoncũngđượccácemnhỏViệtNamvơcùng
uqnhưchínhtạiqhươngNhậtBản.
NếunhưvănhóađọcehonchotrẻngheởNhậtđãtrởthànhphương
phápgiáodụcphổbiếntronggiađình,trườnghọcvàthưviệnnhưmột
phầnkhơngthểthiếucủagiáodụctrẻthơtừhơn80nămnay,thìvăn
hóađọctruyệnchotrẻnghevẫncịnqítởViệtNam.Nhữnglợiích
giáodụctolớnmàehonđemlạiđãđượcmọinhàkhoahọc,chungia

giáodụcvàchínhphủNhậtcơngnhậnvàkhuyếnkhíchchamẹđãgóp
phầnđẩymạnhvănhóađọcehon.Chínhnhucầuđọccànglớnđãsinh
ramộtlựclượngđơngđảonhữnghọasĩvàtácgiảchunsángtácehon
chothiếunhicùngvớihơn20nhàxuấtbảnchunxuấtbảnehoncho
trẻem.Cùngvớiđólàrấtnhiềunhàgiáodụcvàchungianghiêncứu
vềcáchđọcehondựatrênkinhnghiệmmấychụcnămđọcehonchotrẻ
củabảnthâncũngnhưsựthấuhiểutâmlítrẻthơđãtưvấnchochamẹ
vềcáchđọcehonchoconsaochohiệuquảnhất,giúpconduytrìtình
uvớiehonvàuthíchviệcđọcsáchsaunày.
VìehoncịnrấtmớimẻởViệtNam,nênrấtnhiềuphụhuynhbăn
khoănvềcáchđọcehonchoconsaochohiệuquảđểgiúpconhứngthú
vàduytrìđammê,cũngnhưtiếpthunhữngtrithứctừehonmộtcách
tốtnhất.Cuốnsổtaynhỏnàychínhlànhữngtâmđắccủatơiđúckếttừ
rấtnhiềunguồnthamkhảochínhthống,cộngthêmnhữngquansát
hằngngàyvềviệcngườiNhậtđọcehonchotrẻ,vàkinhnghiệmcủa
chínhmìnhđãđọcehonchoconnghetừkhimớisinhđếnbâygiờ.


Khibiênsoạncuốnsáchnày,điềutơimongmuốnnhấtchínhlà,
thơngquaviệcđọcehonsẽgiúpchohàngngànhàngvạnemnhỏViệt
Namđượccảmnhậntrọnvẹntìnhuthươngcủachamẹ,vừagiúpcác
emnidưỡngtâmhồn,trítuệ,trítưởngtượngphongphú,cùngthói
quenuthíchviệcđọcsách.Niềmhạnhphúclớnnhấtkhichiasẻvăn
hóađọcehonđếngiờlàhàngngàytơiđượcnhìnthấycácchamẹchia
sẻhìnhảnhvàtâmsựcủamìnhvềviệcđọcehonchoconvàconu
thíchehonnhưnào.Mongrằngehonsẽtiếptụcđượcmếnmộvàmở
rộnghơnnữa.
Thơngtintácgiả:NguyễnThịThu
HiệnđanglàmnghiêncứusinhtiếnsĩngànhMơitrường
NướcngầmvàThủyvăntạiĐạihọcTsukuba,NhậtBản.Hiện

cảgiađìnhchịsốngtạiTokyo,cómộtcontraigần2tuổi.Dù
khơngliênquanđếnlĩnhvựcchunmơnnhưngchịlạirất
tâmhuyếtvớigiáodụctrẻthơ,thườngxunchiasẻnhững
kiếnthứcnidạyconcủaNhậtrấthữuíchchochamẹViệt
Namtrênfacebookcũngnhưcộngtácviếtbàichocácbáo.
Cáccuốnsáchchịđãdịch:“Chờđếnmẫugiáothìđã
muộn”,“ChamẹNhậtdạycontựtập”(TủsáchNgườiMẹtốt,
CơngtyCổphầnSáchvàTruyềnthơngQuảngVăn),bộehon
“ChơicùngMomo–Chúbéquảđào”(CơngtysáchTháiHà),
“NidạyconkiểuNhậtBảntập2”(NXBPhụNữsắpphát
hành).
Ngồira,chịcịncùngnhómdịchtruyệnSakuraKids
(nhómdịchsáchtruyệnehontìnhnguyệngồmnhữnganhchị
emsinhsốngvàhọctậptạiNhật)tíchcựcgiớithiệuvàdịch
nhữngcuốnehon,truyệnthiếunhiđặcsắccủaNhậtchocác
nhàxuấtbảnởViệtNam.
Địachỉfacebook:
/>

Ehonlàgì?
TrongtiếngNhật,ehonđượcghéptừchữ絵(e:Tranhvẽ)vàchữ本
(hon:Sách).Ehoncóthểhiểulànhữngcuốnsách,trongđócâuchuyện
đượcminhhọabằngtranhvẽchủyếudànhcholứatuổinhũnhivà
thiếunhi(0-10tuổi).Ehonlànhữngcâuchuyệnnhỏcókếtcấurõràng
(mởđầu-diễnbiến-kếtthúc)vớinộidungphùhợpvớitừnglứatuổi,
lạicótranhvẽminhhọađikèmnênvừanidưỡngnănglựctưởng
tượng,bồiđắpvốntừvựng,vừagiúpnidưỡngcảmxúcvàlàmcho
tâmhồntrẻthơthêmphongphú.
Cóthểnói,ehonNhậtBảnlàthếgiớisắcmàuđầykỳảodànhchotrẻ
nhỏ,nhưngcâuchuyệnlạikhơngxavờithếgiớiquanhtrẻ.Nhânvật

trongtruyệnđềulànhữngvậtnitrongnhàrấtgầngũivớicácem
như:congà,conchó,conmèo;làchimmnghaythiênnhiêncâycỏ;
làcácsựvậtsựviệc,hiệntượngdiễnraxungquanhtrẻ;cũngcóthểlà
nhữngcâuchuyệnđầymàusắccổtích,…tấtcảdướiđơimắttrẻthơđều
đượcnhâncáchhóaquanhữngcâuchuyệnnhẹnhàngnhưngrấtthúvị.
Quađó,giúptrẻkhámpháthếgiớirộnglớnvàpháthuytrítưởng
tượng.Cácchủđềquenthuộcnhư:giađình,trườnglớp,thiênnhiên,
hoạtđộngcánhân,nhậnbiết,…cũngđềuđượcmiêutảchânthực,sinh
độnggiốngnhưnhữnggìcácemgặptrongcuộcsốnghằngngày,song
đượcthểhiệndướiconmắtquansátkỹlưỡng,tỉmỉvàgiàutínhdân
chủ,khơnggịbó,ápđặt.Thơngquađó,thếgiớitâmhồntrẻđượclấp
đầybởinhữngcâuchuyệngiàutinhthầnnhânvănvềtìnhcảmđồng
loại,tìnhcảmgiađình,bạnbè,tìnhuthiênnhiên.Cịnthếgiớitưởng
tượngcủatrẻkhơngngừngđượcmởrộng,bồiđắp.
Mỗibứctranhtrongehonđềuđượctácgiảvẽvớitấtcảtìnhcảm
dànhchotrẻthơ,bằngsựthấuhiểutâmlý,phùhợpvớisựpháttriểnvà
nhậnthứccủatrẻtươngứngvớitừnggiaiđoạn.Ehonđượcchiara
thành3giaiđoạnchínhđólà:
-Dànhchođộtuổi0-3:Cáccâuchuyệnngắngọn,xúctích,đọc
trong3-5phút;nộidungđơngiản,cáctranhđượcvẽchitiếtto,rõràng,
rấtítchữ,rấtítnhânvậtxuấthiệntrênmộttranhphùhợpvớinhận
thứccủalứatuổiấy.
-Dànhchođộtuổi3-6:Cáccâuchuyệndàihơn,đọctrong8-10
phút;nộidungvàđềtàiphongphú,cáctranhnhiềuchitiếtnhỏđược
vẽtỉmỉ,nhânvậtnhiềuhơn,tìnhtiếtcũngdàyhơn.


-Dànhchođộtuổi6-10:Trẻbướcvàogiaiđoạnđọcsáchthiếunhi,
tranhminhhọaítđihoặccóthểlàtranhđentrắng,vớicâuchuyệndài
hơn,đọctrongkhoảng15-30phút.Giaiđoạnnàylàbướctiếnquan

trọngtrongviệcrènluyệnchotrẻthóiquenđọcsáchsaunày.
Khơngcóbàihọcđạođứcnàođượcrútracuốimỗicâuchuyện.Bài
họcmàtrẻhọcđượclàkếtquảcủaqtrìnhtựtrảinghiệmvàsuynghĩ
củariêngtrẻ.Chamẹnênlắngnghevàtơntrọngýkiếncủatrẻ,sauđó
mớichuyệntrịvàkhéoléogiúptrẻtựđiềuchỉnh,thayvìápđặtsuy
nghĩcủamìnhvàbắtbuộctrẻlậptứcthựcthi.
Ehonđượccoilàthựcphẩmtâmhồn,làmộtphầnkhơngthểthiếu
tronggiađìnhNhậtBảntrongqtrìnhnidạyconcái,vìthếthị
trườngehonrấtphongphú,đadạngvớigần30nhàxuấtbảnehoncùng
độingũsángtácđơngđảo.Nhiềuhọasĩchunnghiệpchỉchunvẽ
vàsángtáctruyệnehonchotrẻnhỏ,họcũngcóthểlàmột“cặpbài
trùng”-ngườisángtácvàngườivẽtranh;ngồiracịnrấtnhiềuhọasĩ
bánchunnghiệpsángtácehon.
Tiêubiểu,cóthểkểđếntácgiảGomiTaro.Ơnglàtácgiảehonnhận
đượcđánhgiácaocảtrongvàngồinướcvớicáctácphẩmđãxuấtbản
sangtiếngViệtnhư:Cávàngtrốnởđâurồinhỉ?,Tấtcảchúngtađều
điị,…HaytácgiảHayashiAkikonổitiếngvớinhữngseriesehonnhư:
ChàoMặtTrăng,Cùnglauchosạchnào!,Tayxinhđâunhỉ?,Giàynhỏ
đithơi!(dànhcholứatuổi0-2tuổi)…;nhómAccototo(tácgiảFukuda
ToshiovàFukuoAkiko)vớiseriesehonAiởsaulưngbạnthế?,
FukuzawaYumikovớiseriesehonBullvàKana,HisakoMadokorovà
MichikoNakagawavớiseriesehon10chúẾch,TsutsuiYorikovà
HayashiAkikovớiAsaevàemgáinhỏ,Trướckhiđidãngoại…,Shinta
ChovớiehonChuyệnxìhơi…(dànhcholứatuổi3-10).
NhữngtruyệntranhđãđượcxuấtbảnởViệtNamnhư:Doraemon,7
viênngọcrồng,NarutotrongtiếngNhậtgọilàmanga.Vìmangabao
gồmtừngkhungtranhnhỏchủyếuminhhọachocácnhânvậtđốithoại
giúpngườiđọcdễhiểuhơn,nhưnglạikhơnggiúptrẻnidưỡngngơn
ngữcótínhtưởngtượnghaybiểulộcảmxúc.NênởNhậtehonđược
đánhgiácótínhgiáodụccao,cịnmangachủyếumangtínhgiảitrí

chotrẻmàthơi.


V ìsaochamẹNhậtđọcehonchoconnghetừ0tuổi?
EhonđượcngườiNhậtcoinhưmộtthựcphẩmcủatâmhồn,giúp
nidưỡngkhảnăngpháttriểnngơnngữ,tưduychotrẻ,giúptâmhồn
trẻphongphú,giàutínhcảmthụ.Vìvậy,việcđọcehonđượcđánhgiá
nhưmột“bữaăn”khơngthểthiếumỗingàycủamọitrẻemNhật.Ehon
khơngchỉlàmộtgiáocụđểpháttriểntrítuệđơnthuần,chamẹNhật
cịncoiehonnhưmột“chiếcgươngmàunhiệm”chỉchochamẹbiếttrẻ
thíchgì,cóhứngthúvớicáigì,đồngthờilàphươngtiệnđểchamẹtrị
chuyệncùngcon,làcáchđểchamẹchotrẻcảmnhậntìnhuthương
củamình.
Mộtkếtquảđiềutrachothấy,trongsốnhữngsinhviênđỗvào
trườngđạihọcTokyo(đạihọcnổitiếngnhấtcủaNhật)thìtỉlệđượccha
mẹđọcehonchonghetừkhicịnnhỏcaohơnhẳnsovớinhữngsinh
viênởcáctrườngđạihọckhác.Rấtnhiềunghiêncứucủacácnhàgiáo
dụcđãchỉrarằng,việcđọcehonchotrẻnghetừnhỏsẽgiúptrẻ:
-Nidưỡngtrítưởngtượng,nănglựcsángtạothơngquaviệctrẻ
vừađượcnghechamẹđọcvừađượcnhìnnhữnghìnhảnhphongphú
củaehon.
-Nidưỡngnănglựctưduy,khảnăngngơnngữbởitrẻđượctiếp
xúctừsớmvớingơnngữphongphú,giàutínhbiểucảmcủaehon.
-Giúptrẻgiữđượcsựcảmxúcđiềmtĩnh,tâmtrạngvuivẻ,khơng
nổicáuvơcớ,khơngvơlídùngbạolựchaygâyhấnvớingườikhác.
-Nidưỡngtínhtrungthựcvàthơngminh.
-Nidưỡngtâmhồnphongphú,biếtuthươngmọingười,biết
sốnghạnhphúc.
-Nidưỡngnănglựcvượtquakhókhăn.
-Giúpchamẹtìmrađượccátínhvàsởthíchcủacon.

-Làsợidâykếtnốitìnhuthươnggiữachamẹvàconcái,bởi
thơngquagiọngđọccủachamẹ,trẻsẽcảmnhậnđượctìnhuthương
màchamẹdànhchomình.NgườiNhậtlntâmniệm,cuốnsáchtuyệt
vờinhấtchínhlàcuốnsáchđượcđọcbằnggiọngcủachamẹ(1).Vìvậy,
việcđọcsáchchoconnghehằngngàylàcơngviệcchấtchứađầytình
uthương.


-Làcơngcụgiúptrẻrènluyệnthóiquensinhhoạt,tínhtựgiácvì
thơngquanhữngehonvềchủđềsinhhoạttrẻsẽhọctậpvàlàmtheo.
-Bướcđầutiênđặttiềnđềđểtrẻtrởnênuthíchviệcđọcsáchsau
này.
-Ảnhhưởngđếngiấcmơvàtươnglaisaunàycủatrẻ.Cónhiều
ngườinóirằng,đơikhiviệcđọcmộtcuốnehonhồinhỏđãgiúphọni
dưỡngướcmơsaunày.


VănhóađọcehonchotrẻởNhật
TrongtiếngNhật,đọcehonchotrẻngheđượcgọibằngcụmtừriêng
“EhonnoYomikikase(đọclàÊ-honnơ-mi-ki-ka-sê).Nóđãtrở
thànhmộtcụmtừphổbiếntronggiáodụctrẻthơ,lnđứngđầutấtcả
cácbảngxếphạngnhữngthóiquengiáodụctốtchamẹnênlàmcho
conmàcácnhàgiáodụckhuyếnkhíchchamẹNhật.
Ehonđượcsángtácvớimụcđíchgiáodụctrẻthơvàtrởnênphổ
biếnởNhậttừcáchđâykhoảng70-80năm.
Từtrướcchiếntranhthếgiớithứhai,ehonđượcsángtácdướihình
thứctạpchídànhchocáctrườngmẫugiáonhưtạpchíKodomonokuni,
Kingbook.Nhờảnhhưởngtốtcủacáctạpchíấymàsauchiếntranhlần
lượtcóthêmnhiềutạpchíehonvàcácseriesehondànhchothiếunhi
củacácnhàxuấtbảnrađời.

Đồngthờipicturebookcủanướcngồicũngđượcdịchsangtiếng
Nhật,vàchamẹNhậtkhơngphânbiệtehoncủaNhậthaypicturebook
củanướcngồi,đềugọichunglàehonvàđọcchoconnghe.Nhàxuất
bảnchunvềehonnhưFukuinkancịncótậpsanhàngthánggiới
thiệucácehonmớivàhỗtrợchamẹcáchđọcehonchoconnghe.Rất
nhiềutạpchítưvấnnidạytrẻđềudànhthờilượnglớnvàchủđềđể
traođổivềehon.
ỞNhật,mỗiphường,quậnhaythànhphốđềucómộtthưviện,quy
mơtùytheolượngdâncưcủaquậnhaythànhphốđó.Mỗithưviệnđều
cómộtgóctruyệnehondànhchothiếunhiđểtrẻemcóthểđếnđọchay
mượnvềtựdo.Trẻtừ0tuổicũngđượclàmmộtthẻthưviệnriêngđể
chamẹcóthểmượnsáchvềđọcchoconnghe.Hìnhảnhnhữngbàmẹ
địuconđếnmượnehon,haynhữngemnhỏtầm4-5tuổiđicùngcha
mẹ,hayhọcsinhtiểuhọctựđimượnsáchởthưviệnlàhìnhảnhthường
xunbắtgặpởNhật.
Ngồira,ởcáctrungtâmphúclợixãhộinhưcáctrungtâmvuichơi
miễnphíchotrẻnhỏdưới6tuổicũngcósẵnehonchocácbéđọcngay
tạiđó.Mỗitrườngmẫugiáo,trườngtiểuhọc,trunghọccơsở…đềucó
mộtthưviệnchohọcsinhđọcehonthoảimáitạichỗhoặcmượnvềnhà.
Đặcbiệt,tạitấtcảcácnhàtrẻvàtrườngmẫugiáo,việcđọcehonchotrẻ
làmộttrịchơihằngngàycáccơgiáodànhchobé.
Ởcácthưviệnlớnđềucómột“sânchơi”đểcácbévàchamẹtham


gia,đólàbuổitìnhnguyệnđọcehonchobénghediễnravàomộtngày
cốđịnhtrongtuần.Trongbuổiđọcehonấy,cáctìnhnguyệnviên,chủ
yếulànhữngngườitrungniênđãvềhưusẽđọcehon,kểchuyện,dạy
hátchocácbéđượcchamẹđưađếnthamgia.Đồngthờicáctình
nguyệnviênsẽgiớithiệucáccuốnehonhayđểchamẹthamkhảovàtư
vấnvềcáchđọcehon.

Cịntạinhà,chamẹNhậtđọcehonchotrẻnhưthếnào?Ehonchính
làmộtgiáocụgiáodục,mộtđồchơikhơngthểthiếutrongmỗigiađình
Nhật.Dùlàmộtbàmẹbậnrộncảngàyđilàmvềchỉcóchútítthờigian
buổitốibênconthìhọvẫncốgắngdànhra10-15phútmỗingàyđểđọc
ehonchoconnghe.Hầunhưmỗitrẻđềucómộttủsáchnhonhỏcủa
riêngmình.


Cáchđọcehon
Cáchđọcehonrấtquantrọngvìnóảnhhưởngtrựctiếpđếntâmlí
trẻ,khiếntrẻtrởnênuhayghétviệcđọcehoncũngnhưviệcđọcsách
saunày.Điềuquantrọngnhấtkhiđọcehonchotrẻnghechínhlà
khơngkhíthoảimái,khơngépbuộcđểtrẻđượctrảinghiệmvàthích
thúvớiehontheocáchcủatrẻ.Trẻcóthểgiởngượcđểxem,lậtqualật
lại,liếm,gặm,xé…Mỗihànhđộngấyđềumangýnghĩanhấtđịnh,vì
vậychamẹnêntơntrọngmongmuốnấycủatrẻ.Hơnnữa,chamẹnên
hướngtầmnhìnđếnmụctiêu10nămsauconsẽtrởthànhmộtngười
uthíchsách,đểdặnbảnthânkhơngđượcnơnnóngtrơngchờvàokết
quảngaytứcthì.

I.Đọcehonchocontừkhinào?
ỞNhật,hầuhếtchamẹbắtđầuđọcehonchoconnghetừkhoảng6
thángtuổitrởđi,vìkhiđóbéđãgiữđượccổvàcóthểngồithẳngtrên
lịngmẹ.Nhưngcũngcónhiềuchamẹvẫnđọcehonchocontừkhi
mangthai,haykhitrẻmớisinh.Vìđọcehoncũngnhưchamẹđanghát
choconnghemộtbàihátruvậy.Đượcnhìnnhữngtranhvẽnhiềumàu
sắc,đượcnghegiọngđọcấmápcủachamẹkhơngchỉgiúptrẻcảmnhận
tìnhuthươngmàcịngiúptrẻhứngthúvớisựvậtxungquanhmình.

II.Tưthếđọcvàgiọngđọc

-Vớibấtkỳlứatuổinào,khichọnsáchchocon,chamẹnênđọc
trướcmộtlượtxemquanộidung.
-Trướckhiđọcchotrẻnghe,chamẹnêntậpđọctrướcđểnắmbắt
nộidungvàtinhthầncủacâuchuyện.
-Khiđọclầnđầu,chamẹnênđọcnhanh,khơnghỏihanđểkích
thíchsựtịmị,gâyhứngthúchotrẻ.Nhữnglầnđọcsau,chamẹcóthể
đọcchậmhơn,nếutrẻhứngthúvớihìnhảnhnàođóthìnênngừnglại
đểtrẻthưởngthức.Khidừnglại,chamẹcóthểkểvềnhữngđiềuliên
quanđếnhìnhảnhhoặcchitiếtđóchotrẻnghe.Khiđọcđếnđoạncó
nhânvậtnàoxuấthiệnhayhànhđộngnàođóthìchamẹvừađồngthời
đưataychỉvàoảnhnhânvậthayhànhđộngđóđểgiúptrẻnângcao


khảnănglígiảikiểunhư“A,mặttrăngmỉmcườilànhưnày”.
-Nếutrẻthíchmộtcuốnehonnàođó,chamẹnênđọcđiđọclạicho
trẻnghe.Việcđọcmãimộtcuốnsáchvớingườilớnlàđiềunhàmchán,
nhưngvớitrẻnhỏ,mỗilầnđọclàmộtlầntrẻkhámpháramộtđiềuthú
vị,cóthểlàlogic,cóthểlàtìnhtiết,cóthểlànhữngkháiniệmmới,có
thểlàbảnthânnhânvật,cóthểlàngơnngữ,…Nhữngpháthiệnmớiấy
giúptưduyvàtrítưởngtượng,khảnănglýgiảivàsựtậptrungcủatrẻ
đượcnidưỡng.
-Giọngđọc:Nênđọcto,rõràng,cầnnhấnnhávớinhữngcâunhấn
mạnh;nếulàđốithoạicóthểcógiọngđọckháckhiđổivai.

*Vớitrẻtừ0-3tuổi:
-Chamẹnênbếtrẻđểtrẻngồitrênđùihayngồitronglịngvàgiơ
sáchcáchkhoảng20-30cmđểgiúpbộnãotrẻtiếpthutốtnhất.Tạisao
ởlứatuổinày,chamẹlạinênđểtrẻngồitrênđùihayngồitronglịng
nghemìnhđọcsách?Bởitheocácnhànghiêncứuthìđâylàtưthế“gắn
kết”nhất,“ấmáp”nhất,“thoảimái”nhất,“truyềncảm”nhấtgiữacha

mẹvàcon.Giọngđọcthủthỉ,ấmápcủachamẹ,hướngmắtnhìncủa
chamẹ,đơibàntaychỉtrỏcủachamẹsẽdẫndụcácconvàothếgiớicủa
câuchuyệnnhanhnhất.Hơnnữađâycũnglàtưthếgiúpmộtembétập
trungvàonhữngthứtrướcmặtnhất.
-Đốivớitrẻdưới3tuổi,chamẹnênđọcto,rõràng,chậmrãivới
giọngđiệucao.Cónhữngloạiehondànhcholứatuổitừ0-2tuổirấtít
chữvớimụcđíchđểchamẹvừanhìntranhvừasángtácthêmcâu
chuyệntheoýriêngcủamình.
-Vớitrẻtừ2-3tuổithìgiọngđọctrầmhơnsovớilứatuổi0-1tuổi,
tốcđộđọcnhanhhơnnhưngcầnphátâmto,rõràng.
-Vớitrẻdưới3tuổi,khảnănglígiảingơnngữchưacaothìchamẹ
khơngcầnđọcynguntheonhưtruyệnmàcóthểthêmthắtvàocáctừ
ngữbiểucảmhoặccácthántừgiốngnhưlàđangthủthỉkểchuyện;cha
mẹcũngcóthểchỉvàotranhvànóitênnhânvậtcũngđược,…miễnsao
béhứngthúvớicáchđọcấy.Chamẹhãycoinộidungcuốnehonnhư
mộtchủđềđểkểchuyệnchocon,tạorakhơnggiantrịchuyệncùng
con.Vớinhữngehoncónộidungdàikhiếntrẻchánnảnbỏgiữachừng
thìchamẹcóthểtùycơứngbiến,rútngắnnộidungcâuchuyệncho
phùhợp.Hãylấybứctranhminhhọalàmtrungtâmđểkểchotrẻnghe
lạicâuchuyệnmộtcáchngắngọnhơn.


*Vớitrẻtrên3tuổi:
-Đốivớitrẻởđộtuổinàyhoặctừbậctiểuhọctrởđithìchamẹnên
đọcngunvăncảcâuchuyệnđểnângcaonănglựclýgiảichotrẻ.Nhất
lànhữngtruyệnnhiđồnghầunhưrấtíttranhthìkhơngcầnchotrẻ
xemtranhđểkíchthíchvàgiúptrẻpháthuytrítưởngtượngcủamình.
-Vềcơbảnehonlàmộtcâuchuyệnngắn,vìthếnếutrẻtậptrungthì
chamẹnênđọcliềnmộtmạchđểkếtthúctruyệnchứkhơngnênchiara
làmnhiềulần.Cáchlàmnàyvừanângcaonănglựclígiải,vừani

dưỡnghứngthú,cảmgiáchạnhphúcvìlàmđượcviệcgìđótớicùngcho
trẻ.
-Đọcxong,chamẹcóthểchơitrịđóngkịch,hóathânvàonhânvật,
hoặccóthểhỏitrẻcócảmnhậnthếnàovềcuốntruyện,thíchnhânvật
nào,tạisao,nếuđượcthayđổithìconsẽthayđổiđiềugì.Vàchamẹ
cũngnênnóichotrẻbiếtsuynghĩcủamìnhđểcùngtraođổi.Chamẹ
cũngcóthểchơitrịtómtắtlạitruyệnvớicon,vẽlạinhânvậthoặcchi
tiếtmàconthích,…

III.Cáchđọcehonchotrẻngheởtrường
mẫugiáo
-Cáccơgiáonênngồiởkhoảngcách1msovớiemngồigầnnhất,
5msovớiemngồixanhất.Cáccơngồitrênghế,giơcuốnehonphía
trướcgiữakhoảngngựcvàbụngmình.Cáchđọctươngtựnhưtrên.Có
điều,khiđọctrongtậpthểsẽcónhữngemcắtngangcâuchuyệngiữa
chừng,đưaralờibìnhluậncóthểvìthấythúvị,cóthểmuốngâysựchú
ýcủangườilớn.Lúcnày,cáccơvẫnnêntậptrungvàocâuchuyệnmình
đangđọc,khơngnêntrảlờiemđómàcắtngangcâuchuyệnvìnhưthế
sẽphávỡthếgiớicâuchuyệncủanhữngemcịnlại.
-Cáccơgiáocóthểvẽlạitranhnhânvậtsauđókểlạicâuchuyện
dựatheonhữngbứctranhđó.


Thấuhiểutâmlíđểgiúpconuthíchehon(ứngvớitừnggiai
đoạnpháttriển)
-Giaiđoạnđầukhitrẻcịnnhỏvàmớilàmquenvớiehonthìchỉcần
trẻtậptrungnhìnvàigiâyhayvàichụcgiâythơicũngđược.Trẻcóthể
gặmhayliếm,hoặcgiằnglấyđểtựlậtmở,hoặcmuốnxé(khitrẻđịnhxé
thìhãythaybằngtờgiấyhoặctờbáo).Đơikhiđangngheđọcgiữa
chừng,trẻchánbỏđichơitrịkhácthìchamẹcũngkhơngnênlấyđó

làmthấtvọng.Vìchamẹcàngkỳvọngmuốnconnghehếttruyệnsẽ
càngdễnảysinhsựthấtvọng,tâmtrạngkhơngcịnvuivẻnữa.Chỉcần
trẻvuivẻhứngthúvớiviệctiếpxúcvớiehonởgiaiđoạnđầunàylàđạt
mụctiêu.
-Vìsaotrẻchỉthíchđọcđiđọclạimộtcuốntrongmộtthờigiandài?
Đólàđiềurấtbìnhthườngvớitrẻnhỏvìnhậnthứccủatrẻkhácnhận
thứccủangườilớnchúngta.Trẻcầncóqtrìnhlặpđilặplạiđểlưugiữ
nhữngkiếnthứcvàkíứcvàonãobộ.Việctrẻđịiđọcđiđọclạicảchục
lần,cókhitrongsuốtcảnămtrờicùngmộtcuốnchứngtỏrằngtrẻvơ
cùngthíchthúvớimộtchitiếtnàođótrongcuốntruyện.Hoặcmỗilần
đọcnótrẻlạikhámpháthêmmộtđiềugìthúvị.Mỗilầnnhưthế,cha
mẹnênvuivẻđọclạitheoucầucủatrẻ,thayvìcáugắtvàphànnàn
rằngsaoconkhơngchọncuốnkhác.Đếnmộtthờiđiểmnàođó,trẻsẽ
khơngcịnmuốnđọclạinónữa,tứclàtrẻđãhồnthànhhànhtrình
khámphácuốnsáchđórồi.
Vídụnhưcâuchuyệnnày,Bonlàmộtcậubérấtthíchehon,đặcbiệt
làehoncóơtơ,haycácphươngtiệndichuyểnđược.Dùmẹđãmượn
cácehonkhácnhưngbaogiờBoncũngchọnehonơtơđểđưachomẹ
đọc.ThờigianđầuBonchỉbiếtchỉtayvàohìnhcáiơtơ.Sauđó2tháng
Bonđãbiếtchỉtayvàocáibánhxe,vàlúcnàocũngchỉtayvàođómỗi
khimẹđọcrồiêabáochomẹbiết.Khiđidạongồiđường,hễnhìnthấy
ơtơlàBonđếngầnquansátbánhxehoặcđứngtừxachỉvàobánhxe.
Sauđó2-3tháng,Bonlạibắtđầuchỉtayvàokíhiệunhảkhóitrong
tranhvẽ(kíhiệubiểuthịơtơđangchạynênnhảkhói).Điềuđóchứng
tỏrằng,saumộtthờigiantrẻsẽlnpháthiệnrađượcmộtđiểmmới
thúvịnênchamẹđừnglolắngvìsaotrẻchỉthíchđọcmãimộtcuốn
ehonnhé.
HoặcTủsáchNgườiMẹtốtliêntụcnhậnđượcrấtnhiềuchiasẻthú

vịtừcácmẹvềviệcđọcehonvàtươngtáccủatrẻvớiehon.Cóbéthì
thíchđànguitarnênthíchnhữngcuốnsáchcóhìnhảnhđànguitar,có
béthíchconchó,conmèonênthíchnhữnghìnhảnhcóconchócon
mèo.Lạicóbéthíchmáykhoannênlntỏrahưngphấnvớinhững
cuốnsáchcóhìnhảnhchiếcmáykhoanhoặcnhữnghìnhkhốinhìn
giốngmáykhoan.Lạicónhữngbéthíchbànchảiđánhrăngnêncứ
nhìnthấylàchỉmiếtkhơngthơi.Lạicũngcónhữngbéthíchgấubơng
nênrấtthíchnhữngcuốnsáchcóhìnhảnhgấubơngvàcườithíchthú
vớiđiềuđó,…Tựuchunglại,mỗibélàmộtcátínhvàcónhữngsởthích
khácnhau,việcđọcsáchchobénghesẽgiúpcácbốmẹhiểuthêm
nhiềuđiều,cũngpháthiệnrarấtnhiềuđặcđiểmtínhcáchlýthúcủa
con.Quanhữngchitiếttưởngchừngnhưrấtnhỏđó,chamẹsẽtìmthấy
ýnghĩatrongviệcquansátsựtrưởngthànhcủacon,sẽthấyrằngni
dạytrẻvuivẻ,hạnhphúcvàthúvịbiếtchừngnào.
-Giaiđoạntừ0-3tuổilàthờikỳghinhớngunmảngtuyệtvờinên
chamẹhãyđọcđiđọclạivàilầnmộtcuốntruyệnchotrẻ.Khitrẻbắt
đầubiếtđọc,điềuđósẽgiúptrẻpháthuyhứngthúhọchỏi,thỏamãn
trítịmị,khảnăngtựtìmtịivànănglựcsángtạo.Chamẹcóthểgợi
mởchotrẻbằngnhữngcâuhỏi:“Tạisaolạithếnhỉ,conthửtìmhiểu
xemsao”.
-Khiđọcehonchotrẻnghe,nếumuốnconnhậnbiếtmặtchữsớm,
chamẹhãylựachọnnhữngcuốnehonítchữ,chữđượcinto,sauđóvừa
đọcvừachỉchocon.Hãyghinhớ,nếutrẻkhơngthíchviệcđóthìcha
mẹđừngcưỡngép,chỉlàmkhitrẻthíchthú.Cũngđừnghỏilại,vìnhư
vậytrẻsẽthấynhưbị“trảbài”.Kếthợpvớiviệcđó,khiđưatrẻrangồi
chơi,trướcnhữngbảngbiểu,chamẹcóthểdừnglạivàigiâyvàđọcto
chotrẻnghe.Chamẹhãycứkiêntrì,vìđãcórấtnhiềuchiasẻ,sau3
nămcốgắng,córấtnhiềutrẻ3tuổiđãđọcthơngthạo.
MẹMuncóchiasẻvớiTủsáchNgườiMẹtốt,khiđọcehonchocậu
bé18thángtuổicủamìnhnghe,vớinhữngcuốn“Chàomặttrăng!”,

“Giàynhỏđithơi!”,“Tayxinhđâunhỉ?”,“Cùnglauchosạchnào!”,hay
bộ6cuốn“Aiởsaulưngbạnthế?”,“Bétrứng”,“Tấtcảđềuđiị”,“Cá
vàngtrốnởđâurồinhỉ?”,…chịđềuvừađọcvừachỉchoconnghe.Bỗng
nhiêncóhơm,cậubéchỉvàodấungãcủachữ“CŨNG”trongcuốn“Tất
cảđềuđiị”,chịhiểuýcon,nênbảo“À,dấungã,dấungã,dấungã”.Rồi,
chịlấybútvẽlạidấungãchoconxem,nhữngngàysauđó,điđâuchị
cũngcùngcontìmnhữngchữcódấungãtrêncáctấmbảnghiệungồi
đường,ngồicơngviên,trongsiêuthị,trêncácvỏhộp,trongnhững
cuốnehonhaimẹconđọc,…Rồitừdấungã,cậubélạitiếptụcvớidấu
hỏi,dấunặng,dấusắc,dấuhuyền.Đócũnglàđiềuvơcùngthúvịmà


mẹMuncảmthấyrấtngọtngàokhiquansátsựtrưởngthànhcủacon.
-Trẻrấtthíchnhữngcâuchuyệnmangtínhhànhđộng,phiêulưu,bí
hiểm,tưởngtượngnhưAliceởxứsởthầntiênmàthuậtngữtiếngNhật
là“yukitekaerisimonogatari”,tiếngAnhlà“home-way-home”.Khitrẻ
tậptrungđượchơn10giâytrởđirồi,hãybắtđầunhữngcuốnehonnhư
thếđểtrẻđượcthỏamãntrítịmịvàhứngthúhànhđộngtrongmình.
-Khitrẻcóthểlígiảiđượcmộtcâuchuyệnmàkhơngcầntranh,
hoặckhiđọcmộtcuốnehonmàutừđầuđếncuốikhơngdừngthìhãy
chuyểntừtruyệncómàusắcsangtruyệnđentrắng.Đólàbướcđầutiên
chứngtỏnănglựclígiảicủatrẻđãpháttriểnđểtiếntớigiaiđoạnkhó
hơnlàthíchnhữngcâutruyệndài.Vìthếehonchotrẻtiểuhọckhoảng
lớp5-6trởđithườnglàtranhđentrắng.
-Nếuchamẹkhơngđọcchotrẻnghe,khơngtheosátthìtrẻdùlúc
nhỏrấtthíchehonnhưngchưachắcsaunàylớnlênđãthíchđọcsách.
Chínhvìthế,bướccuốicùnglàphảichuyểntừgiaiđoạnthíchehon
sangthíchđọcsách,chínhlàtrẻnghechamẹđọctruyệnkhơngcần
nhìntranhmàvẫnlígiảiđược.Đólàbướccaonhấtđểgiúptrẻtiếntới
thíchđọcsáchsaunày.Lúcnàyhãybỏquaehonđểtiếntớiđọccâu

chuyệndàinhưtruyệncổtíchkhơngcầntranhchotrẻnghe.Nhiều
ngườinghĩrằngtrẻthíchehonthìsẽthíchđọcsáchsaunày,đóchínhlà
mộtsailầmrấtlớn.Nếukhơngcóbướccuốicùngnàythìkhảnăngtrẻ
tựnhiênthíchđọcsáchsẽkhơnghồntồnxảyra.