Bai 18 Bai hoc duong doi dau tien
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (136.14 KB, 8 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
HỌC KÌ 2
<b>Tiết 73 </b> <b> </b>
Ngày soạn:
Ngày dạy:
<b>BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN</b>
<i><b>“Trích Dế Mèn phiêu lưu kí” </b></i>
<i><b> (- Tơ Hồi -)</b></i>
<b>I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT</b>
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của <i>Bài học đường đời đầu tiên.</i>
- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong
đoạn trích.
<b>II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG</b>
<b> 1. Kiến thức</b>
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.
- Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sơi nổi nhưng tính tình bồng bột
kiêu ngạo.
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
<b> 2. Kỹ năng:</b>
- Văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả.
- Phân tích các nhân vật trong đoạn trích.
<b>*- Kĩ năng sống:</b>
+ Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn và biết tôn
trọng người khác.
+ Giao tiếp phản hồi lắng nghe cảm nhận trình bày suy nghĩ của bản
thân về nội dung và nghệ thuật của truyện.
<b>3.Thái độ:</b>
- Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết miêu tả.
<b>III. CHU ẨN BỊ</b>
- Giáo viên: Soạn bài- đọc sách tham khảo
- Học sinh: soạn bài
<b>IV. LÊN L ỚP </b>
<i><b> </b></i><b>1. Ổn định tổ chức </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b> 3. Bài mới</b><i><b>: </b></i>
<i><b> </b></i><b>HĐ 1: Giới thiệu bài : Tô Hoài là nhà văn chuyên viết chuyện ngắn cho thiếu </b>
nhi. Các tác phẩm của ông đều mang màu sắc tưởng tượng phong phú. <i><b>Dế mèn </b></i>
<i><b>phiêu lưu kí </b></i>cũng là một trong những tác phẩm như vậy. Truyện vô cùng hấp dẫn
nên đã được chuyển thành phim và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.
<i><b> </b></i><b>HĐ2: Tìm hiểu chung</b>
Hướng dẫn HS đọc
- Đoạn 1: - Giọng hào hứng, kiêu hãnh, to,
vang.
<b> - Nhấn mạnh ở các động từ, tính từ miêu tả.</b>
- Đoạn 2: - Chú ý giọng đối thoại:
+ Dế Mèn: trịnh thượng, khó chịu
+ Dế Choắt: yếu ớt, rên rẩm
+ Chị Cốc: đáo để, tức giận.
- Đoạn 3: Đọc chậm, buồn, sâu lắng (bi
thương)
? Giới thiệu đôi nét về Tơ Hồi?
? Hãy kể tên một số tác phẩm văn học của ông?
- <i>Võ sĩ bọ ngựa; Đàn chim quý; Cá đi ăn thề …</i>
-<i> Vợ chồng A Phủ; Người ven thành</i>
? Hãy tìm xuất xứ đoạn trích?
? T/P sáng tác theo thể loại nào?
? Giải thích từ <i><b>Mẫm</b></i>: Đầy đặn, mập mạp...
? Bố cục của bài được chia làm mấy phần? Nêu
nội dung chính của từng phần?
? Phần nội dung kể về bài học đường đời đầu
tiên của Dế Mèn có những sự việc chính nào?
<b>- Dế Mèn coi thường Dế Choắt</b>
- Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của
Dế Choắt.
- Sự ân hận của Dế Mèn.
<b>I. Đọc- tìm hiểu chung</b>
<b> 1. Đọc </b>
<b>2. Tác giả - Tác phẩm</b>
<b> - Tên khai sinh: Nguyễn Sen</b>
<b> - Sinh 1920 lớn lên ở quê ngoại, </b>
Hoài Đức- Hà Tây (cũ), nay là Cầu
Giấy HN
<b> -Viết văn trước cách mạng tháng 8.</b>
Viết nhiều cho trẻ em
- Trích từ
3. Thể loại: Tiểu thuyết
4. Từ khó: SGK
<b> 5. Bố cục: 2 phần</b>
- Đ1: Từ đầu...<i>thiên hạ rồi</i>: Miêu tả
hình dáng tính cách Dế Mèn
- Đ2: Cịn lại: Bài học đường đời đầu
tiên của Dế Mèn truyện <i><b>Dế Mèn phiêu </b></i>
<i><b>lưu kí</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
? Truyện được kể bằng lời của nhân vật nào?
Và được kể ở ngôi thứ mấy?
<b>HĐ3: Tìm hiểu nội dung</b>
? Cho biết nội dung chính của phần 1
? Hình ảnh của chú Dễ Mèn được miêu tả qua
những nét cụ thể nào?
? Những chi tiết nào miêu tả hình dáng(ngoại
hình) của Dế Mèn?
? Vậy theo em Dế Mèn có vẻ đẹp như thế nào?
? Đẹp cường tráng là đẹp ntn?- Đẹp - Khoẻ
mạnh
? Vẻ đẹp cường tráng còn được thể hiện ntn
trong từng hành động của chú Dế? Hãy tìm
những từ ngữ miêu tả hành động của Dế Mèn?
<b>Thảo luận:</b>
? Em hãy cho biết trình tự và cách miêu tả của
tg?
<b>- Lần lượt từng biện pháp, gắn liền miêu tả từ</b>
<b>- Dế Mèn tự kể - Ngơi thứ nhất.</b>
<b>II. Tìm hiểu chi tiết. </b>
<i><b> 1. Hình ảnh của Dế Mèn</b></i>
a. Hình dáng (Ngoại hình):
- Càng: mẫm bóng
- Vuốt: nhọn hoắt
- cánh: dài
- thân người: màu nâu bóng mỡ
<b> - đầu: to, nổi từng mảng</b>
- 2 răng: đen nhánh
<b> - râu: dài, uốn cong.</b>
à <i>Vẻ đẹp cường tráng</i>
b. Hành động:
- đạp phành phạch
- nhai ngoàm ngoạp
- trịnh trọng vuốt râu
- ăn uống điều độ
- làm việc chừng mực
-> NT: động từ, tính từ - miêu tả khá
chính xác về tập tính loài dế.
à <i>Chàng Dế: hùng dũng, đẹp đẽ, đầy</i>
<i>sức sống, tự tin, yêu đời và hấp dẫn</i>
c.Tính cách
- đi đứng oai vệ như con nhà võ
- cà khịa với tất cả hàng xóm
- quát mấy chị Cào Cào
- đá mấy anh Gọng Vó
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
ngoại hình tới hành động khiến hình ảnh Dế
Mèn hiện lên mỗi lúc một rõ nét
? Khi miêu tả, tác giả đã sử dụng những từ loại
nào? Em hãy n/x cách dùng những từ loại này?
? Có thể thay thế những tính từ trong phần nay
bằng những tính từ khác...
? Đoạn văn miêu tả đã làm hiện lên một chàng
Dế ntn trong tưởng tượng của em?
? Và Dế Mèn lấy <i>“làm hãnh diện với bà con”</i>
về vẻ đẹp của mình. Theo em DM có quyền
hãnh diện như thế khơng? Vì sao?
- Có, vì đó là tình cảm chính đáng.
- Khơng, vì nó tạo thành một thói tự kiêu, có
hại cho Dế Mèn sau này.
? Tính cách của Dế Mèn được miêu tả qua các
chi tiết nào? Về hành động và ý nghĩ?
? Khi nói về mình, Dế Mèn tự nhận mình là
<i>“tợn lắm”, “ xốc nổi”,</i> và “<i>ngơng cuồng”.</i> Em
hiểu những lời đó của Dế Mèn như thế nào?
<b>- Dế tự thấy mình liều lĩnh, thiếu cho mình là</b>
nhất, khơng coi ai ra gì.
? Qua đây, ta thấy Dế Mèn có tính cách ntn?
? Qua phần vừa tìm hiểu trên em hãy rút ra
những nhận xét của mình về Dế Mèn?
- Việc m/t ngoại hình đã bộc lộ tính nết, thái độ
của n/v. Tất cả các chi tiết đều thể hiện được vẻ
đẹp cường tráng, trẻ trung, chứa chất sức sống
mạnh mẽ của tuổi trẻ ở Dế Mèn. Nhưng đồng
thời cũng cho thấy những nét chưa đẹp, chưa
hoàn thiện trong tính cách, trong nhận thức và
hành động của Dế ở tuổi mới lớn. Đó là tính
kiêu căng, tự phụ, xem thường mọi người,
hung hăng, xốc nổi. Nét chưa đẹp ấy chúng ta
sẽ tìm hiểu ở phần sau của đoạn trích.
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b> 4. Củng cố</b>
<i>1.Chi tiết nào sau đây không thể hiện được vẻ đẹp cường tráng của dế Mèn?</i>
A. Đơi càng mẫm bóng vói những cái vuốt nhọn hoắt
B. Hai cái răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp
C. Cái đầu nổi từng tảng rất bướng
Đ. Nằm khểnh, bắt chân chữ ngũ trong hang.
<b> 5. Hướng dẫn về nhà.</b>
- Học thuộc bài phần I
- Soạn câu hỏi còn lại theo câu hỏi sgk. Chuẩn bị phần II
- Vẽ tranh theo sgk.
<b>Tiết 73 </b> <b> </b>
Ngày soạn:
Ngày dạy:
<b>BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN (Tiếp)</b>
<i><b>“Trích Dế Mèn phiêu lưu kí” </b></i>
<i><b> (- Tơ Hồi -)</b></i>
<b>I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT</b>
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của <i>Bài học đường đời đầu tiên.</i>
- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong
đoạn trích.
<b>II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG</b>
<b> 1. Kiến thức</b>
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.
- Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sơi nổi nhưng tính tình bồng bột
kiêu ngạo.
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
<b> 2. Kỹ năng:</b>
- Văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả.
- Phân tích các nhân vật trong đoạn trích.
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
+ Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn và biết tôn
trọng người khác.
+ Giao tiếp phản hồi lắng nghe cảm nhận trình bày suy nghĩ của bản
thân về nội dung và nghệ thuật của truyện.
<b>3.Thái độ:</b>
- Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết miêu tả.
<b>III. CHUẨN BỊ</b>
<b>- GV: Giáo án, tài liệu tham khảo; Tranh ảnh</b>
<b>- HS: Soạn bài</b>
<b>IV. LÊN LỚP</b>
<b> 1. Ổn định lớp.</b>
<b> 2. Kiểm tra bài cũ:</b>
<i> ? Em hãy m/t lại hình ảnh của chú Dế Mèn và cho biết chú là nhân vật như </i>
<i>thế nào?</i>
<b> 3. Bài mới. </b>
HĐ1. GV giới thiệu tiếp
HĐ2: Tìm hiểu nội dung
* GV: Em hãy tóm tắt các sự việc chính trong
đoạn 2?
<b>- Dế mèn coi thường Dế Choắt . </b>
<b>- Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế</b>
Choắt.
<b>- Dế Mèn ân hận và rút ra bài học đường đời đầu</b>
tiên .
? Cái tên Dế Choắt do đâu mà có? Do Dế Mèn
đặt- một cách chế giễu và trịnh thượng.
? Hãy tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh, tính
nết của Dế Choắt?
? Vậy dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt hiện
lên ntn?
? Khi nói chuyện với Dế Choắt, Dế Mèn đã xưng
hô với Dế Choắt ntn? Hãy n/x cách xưng hô của
Dế Mèn với Dế choắt ?
? Khi Dế Choắt có ý định nhờ vả Dế Mèn, Dế
Mèn đã có thái độ ntn? Thái độ đó đã tơ đậm
thêm tính cách gì của Dế Mèn?
<b>II. Đọc- tìm hiểu chi tiết</b>
<i><b> 2. Bài học đường đời đầu tiên : </b></i>
- Dế choắt: Người gầy gò, cánh ngắn
ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn
ngơ, hôi, có lớn mà khơng có khơn
<b>=> Yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng</b>
khinh.
<b>- Dế Mèn: Gọi Choắt là </b><i>chú mày</i>
xưng <i>ta</i>
=> Trịnh thượng, kẻ cả, khinh rẻ
<i>–“ hếch răng lên xì một hơi rõ dài”</i><b></b>
-lớn tiếng mắng mỏ => Kiêu căng,
không quan tâm, giúp đỡ.
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
? Vì tính hung hăng đó, Dế Mèn đã gây ra
chuyện gì?
? Vì sao Dế Mèn dám gây sự với chị Cốc to lớn
hơn mình ?
- Hết coi thường Dế Choắt, Dế Mèn lại gây sự
với chị Cốc, vì muốn ra oai với Dế Choắt và
muốn chứng tỏ mình sắp đứng đầu thiên hạ
? Hãy n/x thái độ của Dế Mèn khi gây sự với chị
Cốc bằng câu hát?
? Việc Dế Mèn dám gây sự với Cốc lớn khoẻ
hơn mình có phải là hành động dũng cảm khơng?
? Vì sao?
- Khơng dũng cảm mà ngơng cuồng. Vì nó sẽ
gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Dế Choắt.
? Thái độ của Dế Mèn thay đổi như thế nào khi
Dế Choắt chết ?
? Thái độ ấy cho ta hiểu thêm gì về Dế Mèn ?
- Quỳ xuống, nâng Dế Choắt lên mà than, đắp
mộ to cho Dế Choắt, đứng lặng hồi lâu nghĩ về
bài học đường đời đầu tiên.
? Thái độ ấy cho ta hiểu thêm gì về Dế Mèn?
– Cịn có t/c đồng loại, biết ăn năn hối lỗi.
? Theo em sự ăn năn của Dế Mèn có cần thiết
khơng ? Có thể tha thứ được khơng ?
- Cần, vì kẻ biết lỗi sẽ tránh được lỗi - Cần
nhưng khó tha thứ vì hối lỗi khơng thể cứu được
mạng người đã chết - Có thể tha thứ vì t/c của Dế
Mèn rất chân thành
? Cuối truyện là hình ảnh Dế Mèn đứng lặng giờ
lâu trước nấm mồ bạn . Em thử hình dung tâm
trạng của Dế Mèn lúc này ?
- Cay đắng vì lỗi lầm của mình, xót thương Dế
Choắt, mong Dế Choắt sống lại, nghĩ đến việc
thay đổi cách sống của mình.
? Bài học rút ra của Dế Mèn là gì ?
- Học sinh đọc lời khuyên của Dế choắt đối với
Dế Mèn.
* Như vậy, qua câu chuyện trêu Cốc để rồi Dế
Choắt phải chết oan, Dế Mèn đã rút ra được bài
học: <i>kẻ kiêu căng có thể làm hại người khác</i>
=> Muốn ra oai với Dế Choắt .
<i> Vặt lông cái Cốc cho tao</i>
<i> Tao nấu tao nướng tao xào tao ăn </i>
=> Xấc xược, ác ý, ngông cuồng
<b>- Khi Dế choắt chết : Dế Mèn hối hận</b>
và xót thương .
=> Dế Mèn đã biết ăn năn hối lỗi, xót
thương Dế Choắt và nghĩ đến việc
thay đổi cách sống của mình .
à<i><b>Bài học về thói kiêu căng, bài học</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<i>khiến phải hận suốt đời . Nên biết sống đồn kết,</i>
<i>có tình thân ái .</i>
<b>HĐ3: Tổng kết</b>
? Em hãy cho biết nội dung đoạn trích?
? Theo em, có đặc điểm nào của con người được
gán cho các con vật trong truyện này?
+ Dế Mèn: kiêu căng nhưng biết hối lỗi .
+ Dế Choắt: yếu đuối nhưng biết tha thứ .
+Cốc : tự ái, nóng nảy .
? Em học tập được gì từ nghệ thuật miêu tả của
tác giả trong văn bản này ?
- Học sinh đọc mục ghi nhớ.
<b>HĐ4: Luyện tập</b>
- Phần luyện tập : HS đọc đoạn Dế Mèn trêu Chị
Cốc
<b>III. Tổng kết .</b>
1. Nội dung.
<b>- Vẻ đẹp cường tráng - tính cách kiêu</b>
căng của DM – Bài học đường đời
đầu tiên của DM.
2. Nghệ thuật.
- Miêu tả sinh động, cách kể chuyện
tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính
xác.
<i><b> * Ghi nhớ: (sgk/T11)</b></i>
<b>IV. Luyện tập . </b>
Cốc gây ra cái chết thảm thương cho
Dế Choắt
<b> 4. Củng cố: ? Nêu ý nghĩa của văn bản ? Nghệ thuật của văn bản</b>
5. Hướng dẫn học bài:
<b>-</b> Luyện tập theo yêu cầu. Học ghi nhớ
<i><b>-</b></i> Chuẩn bị bài : <i><b>Phó từ </b></i>
</div>
<!--links-->
