Lập dàn ý bài văn tự sự

Lập dàn ý bài văn tự sự

GV: PHẠM THỊ KIM DUNG


I.
HÌNH THÀNH Ý TƯỞNG, DỰ KIẾN
CỐT TRUYỆN


1. Tìm hiểu ngữ liệu (SGK/44):
? Trong đoạn trích, nhà văn Ngun Ngọc nói về điều gì?
- Nhà văn Ngun Ngọc kể về quá trình suy nghĩ và chuẩn bị để sáng tác
truyện ngắn “Rừng xà nu”.
? Qua lời kể của nhà văn, anh (chị) học tập được điều gì trong quá trình
hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện để chuẩn bị lập dàn ý cho bài văn tự
sự?


1. Tìm hiểu ngữ liệu (SGK/44):
? Qua lời kể của nhà văn, anh (chị) học tập được điều gì trong quá trình hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện để
chuẩn bị lập dàn ý cho bài văn tự sự?

-

Bắt đầu hình thành ý tưởng: từ một sự việc cso thật, một nguyên mẫu có thật: cuộc khởi nghĩa của anh Đề.
Đặt tên nhân vật: Tnú – cho có khơng khí của núi rừng Tây Nguyên.

-

Dự kiến cốt truyện: Bắt đầu… Kết thúc…

Hư cấu các nhân vật: Mai, Dít, cụ Mết, bé Heng
Xây dựng tình huống điển hình: mỗi nhân vật phải có một nỗi đau riêng bức bách dữ
dội.

-

Xây dựng chi tiết điển hình: đứa con bị đánh chết tàn bạo


2. Kết luận:

-

Hình thành ý tưởng, nội dung chủ đề tác phẩm
Dự kiến cốt truyện
Huy động trí tưởng tượng để hư cấu một số nhân vật, sự việc, đặc biệt
là mối quan hệ giữa các nhân vật, sự việc ấy.

-

Xây dựng được tình huống điển hình và chi tiết điển hình để câu
chuyện có thể phát triển một cách logic và kịch tính.


II.
II.
LẬP DÀN
DÀN Ý
Ý
LẬP

1. Tìm hiểu ngữ liệu:
a. Đề bài 1: Sau cái đêm hơm ấy

•
•

Mở bài: Sau khi chạy khỏi nhà tên quan cụ, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng.
Thân bài:

+ Cuộc Tổng khởi nghĩa tháng tám nổ ra, chị Dậu về làng.
+ Khí thế cách mạng sục sơi, chị Dậu dẫn đầu đồn biểu tình cướp chính quyền, phá kho
thóc Nhật.

•

Kết bài: chị Dậu được giao nhiệm vụ phân cơng người trực tiếp chia thóc cho dân
nghèo.


1. Tìm hiểu ngữ liệu:

a.
b.
•.

Đề bài 1: Sau cái đêm hôm ấy
Đề bài 2: Người đậy nắp hầm bem
Mở bài:

+ Kháng chiến chống Pháp bùng nổ.
+ Làng Đông Xá bị giặc chiếm đóng nhưng hằng đêm vẫn có những
chiến sĩ, cán bộ hoạt động bí mật.
+ Chị Dậu được giác ngộ.

•.

Thân bài:

+ Quân Pháp càn quét, truy lùng cán bộ.
+ Khơng khí trong làng căng thẳng, khơng ít người hoảng sợ.

+ Chị Dậu vẫn bình tĩnh hướng dẫn cán bộ xuống
hầm bí mật ngay nền bếp nhà mình hoặc nền
buồng, góc vườn,…

•

Kết bài: Sau khi tất cả cán bộ xuống hầm, chị
Dậu bình tĩnh đậy nắp hầm bem và trị chuyện
cùng cái Tí – giờ cũng là một du kích


2. Các bước lập dàn ý:

-

Chọn đề tài, xác định chủ đề.
Dự kiến cốt truyện.

Lập dàn ý theo 3 phần:

+ Mở bài: Giới thiệu câu chuyện (hồn cảnh, khơng gian,
thời gian, nhân vật,…)
+ Thân bài: Những sự việc, chi tiết chính theo diễn biến câu
chuyện.
+ Kết bài: Kết thúc câu chuyện (có thể nêu cảm nghĩ của
nhân vật hoặc một chi tiết đặc sắc, ý nghĩa)


III.
LUYỆN TẬP


THỰC HÀNH
Đề 1: V. Lê-nin nói: “Tơi khơng sợ khó, không sợ khổ, tôi chỉ sợ những phút yếu mềm của lịng tơi. Đối với tơi chiến thắng
bản thân là chiến thắng vẻ vang nhất”. Từ những kỉ niệm của tuổi học trò, anh (chị) hãy lập dàn ý cho bài văn viết về câu
chuyện: Một học sinh tốt phạm phải một số sai lầm trong “những phút yếu mềm” nhưng đã kịp thời tỉnh ngộ, “chiến thắng
bản thân”, vươn lên trong cuộc sống, trong học tập.

Đề 2: Lập dàn ý cho bài văn viết về một câu chuyện xảy ra trong cuộc sống mà anh (chị) được trực tiếp chứng kiến (đội
thanh niên tình nguyện tham gia cơng tác giữ trật tự an tồn giao thơng; đơi bạn giúp nhau vượt khó, học giỏi; bác trưởng
thơn chăm lo đời sống các gia đình thương binh, liệt sĩ,…)


Chúc một ngày
tốt lành !