Trường THCS&THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm – Cầu Giấy
GIÁO DỤC NẾP SỐNG VĂN MINH THANH LỊCH
TIẾT 2: VĂN HOÁ TRANG PHỤC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Về thái độ
- Trân trọng, tự hào với văn hóa trang phục Hà Nội.
- Ln có thái độ và hành động đúng trong việc thực hiện trang phục cho phù hợp,
cho đúng phong cách người Hà Nội.
2. Về kiến thức
- Nêu được khái niệm văn hóa trang phục, cách sử dụng trang phục thế nào cho phù
hợp.
- Nêu được những đặc trưng nổi bật của văn hóa trang phục của người Hà Nội.
3. Về kĩ năng
- Nhận diện, phân tích được truyền thống, nét đẹp của người Hà Nội.
4. Phát triển năng lực
- Phân tích, tư duy phê phán, phản biện những biểu hiện chưa đúng trong văn hoá
trang phục.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC
- Thuyết trình.
- Giải quyết vấn đề.
- Đàm thoại.
- Thảo luận nhóm.
- Động não.
- Trị chơi: hái hoa dân chủ.
III. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
* Tài liệu:
- Tư liệu, bài viết tham khảo về trang phục của người HN.
- Tranh ảnh, băng hình... về trang phục của người HN.
* Phương tiện:
- Máy chiếu.
- Phiếu thảo luận, bảng phụ, câu hỏi trò chơi hái hao dân chủ...
IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số, tác phong của HS.
2. Bài mới:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
GV: Giới thiệu vài nét về
HS theo dõi, lắng
Hà Nội xưa và nay( trang phục lẽ hội,
nghe .
trang phục của người có tuổi, người làm
cơng sở, HS...), thơng qua việc theo
dõi đoạn phim.
? Em cảm nhận như thế nàovề trang
HS trả lời.
phục cuả người HN qua đoạn những hình
ảnh vừa được quan sát?
GV: khái quát và dẫn vào bài.
Hoạt động 2:
Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung mục
I.
? Theo em, trang phục gồm những gì?
- Trang phục thể hiện rõ trình dộ văn hóa,
thẩm mĩ của mỗi người. Trang phục gồm
rất nhiều thứ như: ...
Tìm hiểu "Bài thơ áo dài."
2 HS đọc.
HS trả lời.
HS nghe .
HS đọc.
- Cả lớp nghe.
HS trả lời
? Em có nhận xét gì về chiếc áo dài
xưa và nay?
- Xưa: giản dị.
HS trả lời
- Nay: được cách điệu nhiều thay đổi......
? Nhưng có thay đổi hồn tồn khơng?
- Khơng, riêng chỉ 2 cái tà như 2 cái cánh
bướm, như 2 dải liễu bay, như 2 lá thư
tình, như 2 nỗi ám ảnh tâm hồn nam giới,
như linh
hồn của chiếc áo và của người mặc là vẫn
được trân trọng giữ nguyên...
HS suy nghĩ, trả lời
? Tại sao lại có sự thay đổi đó?
Nội dung
I. Trang phục thanh
lịch, văn minh:
1. Trang phục gồm:
- Quần áo, giày dép,
phụ kiện kèm theo, ...
2.Trang phục phù hợp
với điều kiện và hoàn
cảnh cụ thể.
a) Trang phục phù
hợp
với thời đại.
- Xưa: giản dị và
thanh
nhã, ( áo cánh, áo tứ
thân, áo dài ).
- Đầu thế kỉ XX:
+ Đàn ông: áo sơ mi.
+ Phụ nữ: áo dài nền
nã mà kín đáo.
- Ngày nay: đủ màu,
đủ kiểu, thể hiện
- ...để phù hợp với thời đại ...
GV: Người HN xưa nay vẫn nổi tiếng mặc
dẹp, cái đẹp thể hiện ở sự gọn gàng, chỉnh
tề và
trang nhã.Chẳng thế mà dân gian vần
truyền tụng câu " ăn Bắc mặc kinh " như
1 cách để tán dương cái sự mặc đẹp ấy.Và
người HN rất tư hào với sự vinh danh ấy,
đặc biệt là những cô gái của 36 phố
phường thuở xưa.
Trang phục mỗi thời đại có khác nhau...
( tư liệu )
HS quan sát...
GV cho HS quan sát tranh...
GV: chốt và chuyển ý.
nhiều phong cách, xu
hướng thẩm mĩ khác
nhau.
-> vẫn giữ được sự tề
chỉnh, nền nã trong
cách sử dụng trang
phục.
GV dẫn dắt.
Do điều kiện thời tiết đặc trưng của Miền
Bắc ( 4 mùa )...
GV: cho HS xem tranh về các sắc màu
mặc 4 mùa.
? Em có nhận xét gì về màu sắc... trong
trang phục 4 mùa của người HN?
GV:
Về mùa đông, vẻ duyên dáng của nam
thanh nữ tú cịn được tơ điểm thêm các
loại khăn đội đầu hay quấn cổ. Có khi là
khăn nhiễu hay khăn nhung có thêm 1
đoạn độn tóc = vải để quấn quanh đầu.
Sau này...( Tư liệu tham khảo /1).
b) Trang phục phù
hợp
với mùa.
* Mùa hè:
Màu sắc tươi sáng,
nhã nhặn, nhẹ nhàng,
mát mẻ.
* Mùa thu:
- Đầu thu: Áo sơ mi
dài tay may kiểu cách.
- Cuối thu hay đầu
xuân: áo len mỏng, áo
khốc nhẹ, khăn
qng
cổ-> tạo phong cách.
* Mùa đơng:
Quần áo dày và ấm.
c ) Trang phục phù
HS quan sát tranh
ảnh rồi trả lời
câu hỏi.
HS trả lời.
? Hãy nhận xét về cách sử dụng trang
phục theo mùa như trên của người HN?
? Theo em, trang phục của mỗi dân tộc
có giống nhau khơng?
HS lắng nghe
GV: Nếu có đk kinh tế...( tài liệu/17 ).
Thảo luận nhóm - 2 phút.
HS thảo luận
? Có ý kiến cho rằng: "Gia đình giàu có nhóm.
phải ăn mặc sang trọng, sặc sơ và thể
hiện được cái oai, cái ốch. Cịn gia
đình
bình dân thì ăn mặc thê nào cũng
được"
Ý kiến của em thế nào?
GV: nhận xét và kết luận.
GV: thuyết trình:
Từ thời Lê về sau, trang phục quý tộc quy
định chặt chẽ hơn...( tư liệu 02/11/2010 )
HS trả lời
GV: chuyển ý...
? Tùy theo hoàn cảnh giao tiếp, người
HN có cách mặc ntn?
? Lấy ví dụ? Cách mặc như vậy thể
hiện điều gì?
HS suy nghĩ và
GV minh họa tranh.
trả lời.
? Cách lựa chọn và sử dụng trang phục
của người HN có cầu kì khơng?
Hãy nhận xét về cách lựa chọn và sử
dụng
trang phục của người HN?
GV: giới thiệu tranh minh họa.
hợp với phong tục, tập
quán.
- Tùy theo từng dân
tộc...
d) Trang phục phù
hợp với điều kiện kinh
tế.
- Với gia đình khá giả:
mặc sao cho tiện và
đẹp.
- Với gia đình bình
dân;
mặc phù hợp với điều
kiện kinh tế.
e) Trang phục theo
hoàn cảnh giao tiếp.
- Lễ hội
- Ở nhà
- Ra khỏi nhà
- Đến cơ quan
- ...
3. Cách lựa chọn và sử
dụng trang phục.
- Chọn chất liệu vải ->
chọn
kiểu dáng trang phục.
- Màu sắc, đường kẻ,
kiểu hoa
- Chọn trang phục
phải
phù hợp giới tính, tuổi
- Mặc gọn gàng, sạch
sẽ, hợp người, hợp
cảnh.
HS đọc SGK/18.
Hoạt động 3:
Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung mục
II.
HS trả lời.
? Hãy cho biết trang phục ở nhà của HS
HN? ( theo mùa )
GV: Chú ý về độ tuổi...
HS suy nghĩ trả lời
GV: Cho HS xem tranh minh họa rồi nhận
xét...
HS suy nghĩ trả lời
? HS các trường ở HN mặc ntn khi đến
trường?
? Nêu ý nghĩa của bộ đồng phục?
HS quan sát tranh
HS trả lời.
GV: Cho HS quan sát ảnh HS trường
THCS Nguyễn Du...
? Khi chuyển mùa các bạn mặc ntn?
II. Trang phục của
HS thủ đô.
1. Trang phục ở nhà.
- Đảm bảo tiêu chí:
tiện dụng, phù hợp
thời tiết, bảo vệ sức
khỏe.
+ Mùa đông: Nam, Nữ
...
+ Mùa hè:...
2. Trang phục khi dến
trường.
- Mặc đồng phục.
Tác dụng:
+ Là dấu hiệu để phân
biệt các trường với
nhau.
+ Thể hiện sự bình
đẳng trong moi trường
học đường.
+ Là niềm tự hào khi
mang hình ảnh của
ngơi trường thân u
qua hình ảnh lơgơ.
+ Phù hợp thời tiết,
hồn cảnh gia đình,
bảo vệ sức khỏe...
- Ln giữ sạch sẽ,
HS quan sát tranh
trả lời .
? Quan sát tranh.
? Nhận xét về trang phục HS khi diễn
văn nghệ?
? Nhận xét về trang phục của HSHN
khi tham gia các hoạt động xã hội?
Hoạt động 4: Tổng kết bài
Hoạt động 5: Hướng dẫn hoạt động tiếp
nối.
- HS lắng nghe.
- HS lắng nghe.
gọn gàng, chỉnh tề
theo quy định.
- Đầu tóc gọn gàng
khơng nhuộm...
- Đi dép quai hậu,
giày
-> Đồng bộ, năng
động. khỏe khoắn.
3.Trang phục khi tham
gia các hoạt động xã
hội.
- Lễ hội..
- Dự tiệc...
- Đi chơi, du lịch, dã
ngoại, thể thao...
+ Sử dụng trang phục
có tính thẩm mĩ và
tính văn hóa.