Bai thuyet trinh tac pham Nang cao dao duc cach mang, quet sach chu nghia ca nha

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GỊN

HỌC PHẦN
HỒ CHÍ MINH VỚI TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ DÂN TỘC
BÀI THUYẾT TRÌNH TÁC PHẨM:
NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG, QT SẠCH CHỦ NGHĨA CÁ
NHÂN
NHĨM 3:
1. Ngơ Hồng Giang
2. Lê Trúc Hưng
3. Phan Thị Lâm
4. Trần Thị Cẩm Vân
GV hướng dẫn: TS. Phan Thị Xuân Yến

1. Hoàn cảnh lịch sử
Trải qua 39 năm đấu tranh oanh liệt, làm Cách mạng Tháng Tám thành
công, kháng chiến lần thứ nhất thắng lợi và lúc này vừa chiến dấu chống Mỹ,
cứu nước, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, nhân dân ta tin tưởng
rằng: Đảng ta lãnh đạo rất sáng suốt đã đưa dân tộc ta tiến lên không ngừng từ
thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong lịch sử đấu tranh của Đảng và trong mọi
hoạt động hằng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán
bộ, đảng viên ta đã tỏ ra anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ đi
sau và đã làm nên những thành tích rất vẻ vang. Tuy nhiên bên cạnh những đồng
chí tốt, mẫu mực đó, vẫn cịn ít người nghĩ đến lợi ích riêng cho mình là trước


hết. Vấn đề đạo đức cách mạng là một trong những mối quan tâm thường xuyên
nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trải qua các bước ngoặt cách mạng, Người lại
đưa ra những tác phẩm tiêu biểu cho cán bộ, nhân dân trau dồi nâng cao đạo đức,
trách nhiệm. Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ viết và bàn nhiều về đạo đức cách

mạng và chính Người cũng là tấm gương sáng để tất cả mọi người noi theo.
Nhân dịp kỉ niệm 39 năm ngày thành lập Đảng (3-2-1969), Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã viết bài báo cuối cùng về xây dựng Đảng đó là “Nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Tình hình nước ta lúc bấy giờ vơ cùng
khó khăn, miền Bắc tiến lên Chủ nghĩa xã hội, miền Nam đang gồng mình với
cơng cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Trong bối cảnh ấy, cần thiết phải tăng
cường sự đoàn kết nhất trí trong Đảng, củng cố mặt trận tư tưởng. Sự ra đời của
bản thảo “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” là điều
cần thiết đối với Đảng ta lúc bấy giờ.
Trong Biên niên tiểu sử Hồ Chí Minh có ghi: "Ngày 25-1-1969, 7 giờ 30
sáng Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc với đồng chí Tố Hữu về nội dung bức thư
gửi Việt kiều ở Pháp và bài viết nhân dịp kỷ niệm ngày 3 tháng 2 sắp tới". Lúc
này Bác và đồng chí Tố Hữu đã trao đổi về đầu đề bài viết. Trong dự thảo, lúc
đầu đồng chí Tố Hữu lấy đầu đề là “Nâng cao đạo đức cách mạng”, sau bổ sung
thêm mệnh đề “Phải chống chủ nghĩa cá nhân”. Bác cẩn thận cân nhắc, gợi ý nên
dùng “đập nát”, hay “chống”, hay “rửa sạch”, hay là “quét sạch” chủ nghĩa cá
nhân. Cuối cùng Bác chọn đầu đề cho bài viết là Quét sạch chủ nghĩa cá nhân,
nâng cao đạo đức cách mạng. Bước thứ hai của dự thảo là: Sau khi dự thảo lần
đầu được sửa chữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đánh máy thành nhiều bản gửi
đến từng đồng chí ủy viên Bộ Chính trị yêu cầu nghiên cứu và đóng góp ý kiến
trong đó có các đồng chí như: Tố Hữu, Trường Chinh, Nguyễn Duy Trinh, Phạm


Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp…Các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị đã
đọc, nghiên cứu và góp ý cho bản thảo bài viết của chủ tịch Hồ Chí Minh. Có
đồng chí thì sửa trực tiếp vào bản thảo, cũng có đồng chí góp ý với hình thức viết
ý kiến riêng ra tờ giấy khác. Bước thứ ba hình thành bản thảo là bước tập hợp
các ý kiến đóng góp của các đồng chí, bổ sung và sửa lần cuối để hoàn thành bản
thảo. Chiều ngày 30 – 1 – 1969, từ 14 giờ đến 16 giờ 30 phút, Chủ tịch Hồ Chí
Minh làm việc với đồng chí Tố Hữu về bài viết, xem lại các ý kiến đóng góp, bổ

sung vào bản thảo. Đây cũng chính là bản tài liệu sau này được đưa đi đăng báo
Nhân dân, số 5409, ngày 3-2-1969. Tiêu đề đổi lại thành “Nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Với các bản thảo đầu tiên được viết ra
và chỉnh sửa nhiều lần, sư tập hiện có tất cả 13 bản, được đánh máy làm 2 táp.
So sánh bản thảo đầu tiên do đồng chí Tố Hữu dự thảo với bản đánh máy lần 2
sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc, trao đổi, sửa từng câu, từng ý, nghiên
cứu những đoạn gạch, sửa, các cụm từ thêm vào, các chữ thay đổi theo ý Bác.
Việc Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị
đọc, nghiên cứu, góp ý vào bài viết của Người, một mặt thể hiện tính dân chủ,
tranh thủ được trí tuệ của tập thể, mặt khác có thể coi đây là hình thức sinh hoạt
chính trị đặc biệt. Để đưa ra ý kiến của mình, mỗi đồng chí ủy viên Bộ Chính trị
phải đọc kỹ bài viết của Bác, có dịp ơn lại những thành tích vẻ vang 39 năm
tranh đấu của Đảng, được cảnh báo và thấy rõ tác hại, nguy cơ tiềm ẩn của chủ
nghĩa cá nhân, những căn bệnh vơ cùng nguy hiểm mà nó gây ra. Từ đó, rút ra
được phương cách phịng chống, để tiến tới quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Sưu tập bản thảo bài Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá
nhân của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sưu tập gồm nhiều bản, ghi dấu bút tích
khơng chỉ riêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà cịn có bút tích của nhiều đồng


chí lãnh đạo khác, cũng như có bút tích của đồng chí Vũ Kỳ, đồng chí Cù Văn
Chước. Chính vì thế, sưu tập này được lấy làm mẫu để xác minh bút tích của một
số đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phục vụ cho công tác kiểm kê khoa học
các tài liệu văn bản khác. Nhân kỷ niệm 40 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết
bài báo quan trọng Nâng cao đạo đức cách rạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân với
bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 5409, ngày 3-2-1969, chúng ta cùng nhau
tìm hiểu quá trình ra đời bản thảo, các câu chuyện xung quanh việc Chủ tịch Hồ
Chí Minh soạn thảo, lấy ý kiến, sửa chữa và hoàn thiện bản thảo, để hiểu hơn
nữa giá trị lý luận, thực tiễn to lớn của tác phẩm. Trong 40 năm qua, sưu tập bản
thảo bài Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân cùng với một

loạt các bản thảo khác của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng lưu tại
Kho Cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh ln phát huy tác dụng rất tốt, phục vụ nghiên
cứu và tuyên truyền tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Đây cũng là dịp mỗi chúng
ta càng thêm thấm thía với những bài học sâu sắc về chống chủ nghĩa cá nhân để
thực hiện tốt cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh".
2. Nội dung của tác phẩm
2.1. Những thành tựu cách mạng và tấm gương đạo đức trong cán bộ, đảng
viên
- “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” là cách nói dân gian thể hiện
tình cảm của nhân dân đối với cán bộ, đảng viên, phỏng theo luận điểm “tiên
thiên hạ ưu, hậu thiên hạ lạc”. Đó cũng là mong muốn mà Hồ Chí Minh thường
căn dặn cán bộ, đảng viên.Trong các tác phẩm, bài nói, bài viết của mình, Hồ
Chí Minh nhiều lần đề cập đến luận điểm trên. Năm 1947, trong Thư gửi các bạn


thanh nỉên, Hồ Chí Minh địi hỏi, thanh niên, nhất là cán bộ Đoàn, phải thực hiện
cho được: “Các sự hi sinh khó nhọc thì mình làm trước người ta, cịn sự sung
sướng thanh nhàn thì mình nhường người ta hưởng trước (tiên thiên hạ ưu, hậu
thiên hạ lạc )”.
- Năm 1955, trong bài Đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh cho rằng đại đa
số chiến sĩ cách mạng là những người có đạo đức, cả đời hết lịng hết sức phục
vụ nhân dân, sinh hoạt ngày thường thì gương mẫu, gian khổ, chất phác, nghĩa
là: “Lo, thì trước thiên hạ; hưởng, thì sau thiên hạ”. Tháng 3- 1961, trong bài xây
dựng những con người phải ra sức góp cơng, góp sức để xây dựng chủ nghĩa xã
hội, chớ nên “ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau” mà phải “chí cơng, vơ tư” và
phải có tinh thần “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”. Hồ Chí Minh khẳng định:
“Đó là đạo đức của người cộng sản”.
- Tháng 12/1961, nói chuyện với những cán bộ, đảng viên đang hoạt động
lâu năm ở Nghệ An, Hồ Chí Minh chỉ rõ, ngồi lợi ích của nhân dân, Đảng ta

khơng có lợi ích nào khác. Sự khổ sở, khó khăn thì đảng viên ta đi trước, khi
sướng thì đảng viên ta hưởng sau. Chắc các đồng chí đều hiểu câu: “Tiên thiên
hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc” chứ không phải là “Tiên thiên hạ
chi lạc nhi lạc, hậu thiên hạ chi ưu nhi ưu”.
- Hồ Chí Minh đã nêu lên những thắng lợi to lớn với cách mạng Việt Nam:
+ Một là, “làm cách mạng Tháng Tám thành công”.
Về ý nghĩa thắng lợi của cách mạng Tháng Tám, Hồ Chí Minh viết: “Chẳng
những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao
động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần


đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nữa thuộc địa, một
Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền tồn
quốc”.
+ Hai là, “kháng chiến lần thứ nhất thắng lợi”, là thắng lợi của cuộc kháng
chiến chín năm chống thực dân Pháp ( 1945 – 1954 )
Với chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, “Lần đầu tiên trong lịch sử, một nước
thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân hùng mạnh. Đó là một thắng
lợi vẻ vang của nhân dân Việt Nam, đồng thời cũng là một thắng lợi của các lực
lượng hồ bình, dân chủ và xã hội chủ nghĩa trên thế giới”.
+ Ba là, “Ngày nay vừa chiến đấu chống Mỹ, cứu nước vừa xây dựng xã
hội chủ nghĩa ở miền Bắc”.
Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Hai nhiệm vụ ấy đều nhằm một mục tiêu chung là: củng cố
hồ bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên nền tảng độc lập và dân chủ”. Thực
hiện thắng lợi hai nhiệm vụ ấy là cuộc đấu tranh gay go, kịch liệt, lâu dài nhưng
Hồ Chí Minh tin tưởng sâu sắc rằng đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta,
nước Việt Nam nhất định sẽ thống nhất và đi lên chủ nghĩa xã hội.
 Hồ Chí Minh khẳng định, nhân tố quyết định tạo nên những thắng lợi to lớn

đó là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng cộng sản Việt Nam, sự gương mẫu, tận

tụy của cán bộ, đảng viên, đi đầu, lãnh đạo toàn dân thực hiện:là sự hi sinh,
phấn đấu của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
- Trong Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân,Hồ Chí
Minh không kể tên những cán bộ, đảng viên “gian khổ đi trước , hưởng thụ theo


sau”. Tuy nhiên, nhiều lần Hồ Chí Minh đã nói trong Đảng ta có cả trăm nghìn
cán bộ, đảng viên đã đặt lợi ích giai cấp, dân tộc lên trên hết, trước hết, đã sẵn
sàng hi sinh hết thảy, hi sinh cả tính mạng mình cho Đảng, giai cấp, dân tộc, đã
đem xương máu mình vun tưới cho cây cách mạng khai hoa, kết quả tốt đẹp như
ngày nay. Những người được Hồ Chí Minh nhắc đến nhiều lần là Trần Phú, Ngô
Gia Tự, Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Văn
Thụ...Năm 1960, nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Đảng, Hồ Chí Minh
đã nêu dẫn chứng điển hình về sự phấn đấu hy sinh của những đảng viên cấp
cao: “Trong 31 đồng chí hiện nay là Uỷ viên Trung ương ta, trước ngày khởi
nghĩa đã được đế quốc Pháp tặng cho 222 năm tù đày. Đó là khơng kể những án
tử hình vắng mặt và những cuộc vượt ngục trước khi hết hạn ở tù”.
- Hồ Chi Minh nhiều lần chỉ rõ tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước, thanh niên
là đội hậu bị của Đảng, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một vấn đề
chiến lược. Mùa xuân năm 1952, Hồ Chí Minh gửi thư chúc tết gần 100 thanh
niên nam , nữ kiểu mẫu trên tất cả các lĩnh vực: bộ đội, dân công, công nhân,
nông dân, sinh viên, trí thức..., trong đó người trẻ nhất 16 tuổi, người lớn nhất 30
tuổi .Trong tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân,
Người viết: “Đảng ta đã đào tạo một thế hệ thanh niên cách mạng, gái cũng như
trai, rất hăng hái, dũng cảm trong mọi công tác”. Những thanh niên gái, trai cách
mạng được Hồ Chí Minh thường nhắc đến là Lý Tự Trọng, Nguyễn Văn Trỗi,
Trần Thị Lý....
2.2. Những tật bệnh bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên
- Hồ Chí Minh : “bên cạnh những đồng chí tốt ấy, cịn có một số ít cán bộ,
đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém”, “mang nặng chủ nghĩa cá

nhân”. Khi trình bày quan điểm của mình về chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh
xuất phát từ thái độ, mối quan hệ giữa cá nhân với Tổ quốc, với chế độ, với nhân
dân, với công việc, với các truyền thống tốt đẹp của dân tộc và chuẩn mực đạo
đức cách mạng. Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa cá nhân là trái với đạo đức cách
mạng, cái gì trái với đạo đức cách mạng đều là chủ nghĩa cá nhân. Trong mối
quan hệ với chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh cho rằng: “Chủ nghĩa cá nhân là một
kẻ địch hung ác của chủ nghĩa xã hội”
- Hồ Chí Minh thường căn dặn, cách mạng và những người cách mạng
phải chiến thắng ba kẻ thù:
+ Chủ nghĩa tư sản và bọn đế quốc
+ Thói quen và truyền thống lạc hậu
+ Chủ nghĩa cá nhân.
- Hồ Chí Minh gọi chủ nghĩa cá nhân là giặc nội xâm, kẻ địch ở bên
trong.
Người so sánh: “Địch bên ngồi khơng đáng sợ. Địch bên trong đáng sợ hơn, vì
nó phá hoại từ trong phá ra”. Vì vậy, tư tưởng nhất qn của Hồ Chí Minh là
kiên quyết chống mọi kẻ thù, đồng thời với đấu tranh đến cùng chống ngoại xâm
theo tinh thần “hễ cịn một tên xâm lược trên đất nước ta thì ta cịn phải chiến
đấu qt sạch nó đi”, phải kiên quyết “quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Người nhấn
mạnh, chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, là bệnh chính, bệnh mẹ sinh
ra trăm thứ bệnh nguy hiểm khác. Có thể nêu trên 10 loại bệnh nảy sinh từ chủ


nghĩa cá nhân mà Hồ Chí Minh đã chỉ ra trong Nâng cao đạo đức cách mạng,
quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
+ Bệnh quan liêu, quan liêu là bệnh của những người và những cơ quan
lãnh đạo xa rời thực tế, xa bộ đội, xa nhân dân, mất dân chủ. Các ông quan liêu
khi được phân công phụ trách ở vùng nào, việc gì thì như một ơng vua con, tha

hồ hạch sách, hoạnh hoẹ ở vùng ấy, lĩnh vực ấy. Đối với cấp trên thì xem thường,
với cấp dưới cậy quyền lấn át, với quần chúng thì quan cách. Bệnh quan liêu để
lại những hậu quả nặng nề đối với Đảng, Nhà nước và xã hội, trước hết là tham
ơ, lãng phí cần phải tiêu diệt bệnh quan liêu.
+ Bệnh tham lam, những người mắc bệnh này đều đặt lợi ích của mình lên
trên lợi ích của Đảng, của dân tộc. Họ khơng lo “mình vì mọi người” mà chỉ
muốn “mọi người vì mình”, chà đạp lên lợi ích của cách mạng, của nhân dân.
Do đó họ tự tư, tự lợi”, dùng của công làm việc tư, dựa vào thế lực của Đảng để
theo đuổi mục đích riêng của mình, tham ơ, hủ hố, sinh hoạt xa hoa, tiêu xài
bừa bãi.
+ Bệnh lười biếng, tự cho mình cái gì cũng giỏi, việc gì cũng biết. làm
biếng học hỏi, làm biếng suy nghĩ. Ngại khó khăn, gian khổ. Việc dễ thì tranh lấy
cho mình, việc khó thì đùn cho người khác. Gặp việc nguy hiểm thì tìm cách trốn
tránh.
+ Bệng kiêu ngạo, t cao, tự đại, hay lên mặt. Ưa người ta khen ngợi, tâng
bốc mình. Ưa sai khiến người khác. Hễ làm được việc gì hơi thành cơng thì khoe
khoang, vênh váo, cho ai cũng khơng bằng mình. Khơng thèm học hỏi quần


chúng, khơng muốn người khác phê bình mình. Việc gì cũng muốn làm thày
người khác.
+ Bệng hiếu danh, tham danh, trục lợi, thích địa vị quyền hành, tự cho
mình là anh hùng, là vĩ đại. Vì tham vọng đó mà việc khơng đáng làm cũng làm.
Đến khi bị cơng kích, bị phê bình thì tinh thần lung lay. Những người đó chỉ biết
lên mà khơng biết xuống. Chỉ chịu được sướng mà không chịu được khổ. Chỉ
ham làm chủ tịch này, uỷ viên nọ, chứ không ham công tác thiết thực.
+ Bệnh “hữu danh, vô thực”, làm việc không thiết thực, khơng từ chỗ gốc,
chỗ chính, khơng từ dưới làm lên. Làm cho có chuyện, làm lấy rồi. Làm được ít
suy ra nhiều, để làm một bản báo cáo cho oai, nhưng xét kỹ lại thì rỗng tuếch.
+ Bệnh cận thị, không trông xa, thấy rộng. Những vấn đề to tát thì khơng

nghĩ đến mà chỉ chăm chút những việc vụn vặt. Những người như vậy chỉ trông
thấy sự lợi, hại nhỏ nhen mà không thấy sự lợi, hại to lớn.
+ Bệnh tị nạnh, cái gì cũng muốn “bình đẳng”, sinh ra hiểu lầm hai chữ
“bình đẳng”. Khơng hiểu rằng người khoẻ gánh nặng, người yếu gánh nhẹ. người
làm việc nặng phải ăn nhiều, người làm việc dễ thì ăn ít.
+ Bệnh xu nịnh, a dua, những người trước mặt thì ai cũng tốt, sau lưng thì
ai cũng xấu. Thấy xơi nói xơi ngọt, thấy thịt nói thịt bùi. Theo gió bẻ buồm,
khơng có khí khái.
+ Bệnh kéo bè, kéo cánh, ai hợp với mình thì người xấu mấy cũng cho là
tốt, việc dở cũng cho là hay, rồi che đậy cho nhau, ủng hộ lẫn nhau. Ai không
hợp với mình thì người tốt cũng cho là xấu, việc hay cũng cho là dở, rồi tìm cách


dèm pha, nói xấu, tìm cách dìm người đó xuống. Từ đó đi đến bè phái, chia rẽ,
mất đồn kết, thiếu tính tổ chức, kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, khơng chấp
hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Những biểu hiện chính của chủ nghĩa cá nhân dưới các dạng bệnh cho thấy hệ
thống này đối lập với đạo đức cách mạng, có hại cho cách mạng. Trong Nâng
cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Người viết: “Tóm lại, do
chủ nghĩa cá nhân mà phạm nhiều sai lầm”. Hiện nay, những tật bệnh bắt nguồn
từ chủ nghĩa cá nhân vẫn đang tồn tại trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, làm
giảm sút niềm tin của nhân dân. Ôn lại những lời dạy của Hồ Chí Minh là cơ sở
để cán bộ, đảng viên tự phê bình, phê bình dưới sự giám sát, góp ý của nhân dân.
2.3. Giải pháp nâng cao đạo đức cách mạng quét sạch chủ nghĩa cá nhân
- Hồ Chí Minh khẳng định nâng cao đạo đức cách mạng không thể tách rời
với chống chủ nghĩa cá nhân, chủ trương “Phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân,
nâng cao đạo đức cách mạng” và nâng cao đạo đức cách mạng để tăng sức mạnh
chống chủ nghĩa cá nhân. Những giải pháp chủ yếu để nâng cao đạo đức cách
mạng quét sạch chủ nghĩa cá nhân được Hồ Chí Minh đề cập sáng rõ trong bài
viết nhân kỷ niệm 39 năm ngày thành lập Đảng.

- Cán bộ, đảng viên là những người của tổ chức. Do đó Hồ Chí Minh đòi
hỏi, để nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân. Những giải pháp
chủ yếu để nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ,
đảng viên, Đảng phải:
Giải pháp từ Đảng


+ Thứ nhất, tăng cường giáo dục trong toàn Đảng về lý tưởng cộng sản
chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của
người đảng viên, đây là giải pháp nhằm thiết lập nền tảng tư tưởng, lý luận, kim
chỉ nan cho hành động, tạo dựng cái nền, cái gốc của toàn Đảng và với mỗi cán
bộ, đảng viên. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, để làm trịn sứ mệnh của mình, mỗi
đảng viên phải ra sức học tập chủ nghĩa Mác – Lênin, củng cố lập trường giai
cấp vô sản, cố gắng nắm vững những quy luật của cách mạng Việt Nam, phải
luôn luôn nâng cao đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá
nhân; bồi dưỡng chủ nghĩa tập thể của giai cấp vô sản, cần kiệm xây dựng nước
nhà; một lịng, một dạ phấn đấu vì lợi ích tối cao của cách mạng và Tổ quốc.
+ Thứ 2, thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh trong Đảng.
Theo Hồ Chí Minh, tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là
vũ khí sắc bén trong cơng tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đó là phương thuốc
hay nhất, giúp cho toàn Đảng và mỗi đảng viên sửa chữa khuyết điểm, phát huy
ưu điểm, tiến bộ khơng ngừng, ngày một mạnh thêm. Hồ Chí Minh đòi hỏi mỗi
cán bộ, đảng viên phải tự kiểm điểm, tự phê bình, tự sửa chữa như rửa mặt mỗi
ngày. Được như thế thì trong Đảng sẽ khơng có bệnh và Đảng sẽ khoẻ mạnh vô
cùng.
Nghiêm túc trong tự phê bình và phê bình, theo Hồ Chí Minh có nghĩa là:
•

Tự phê bình và phê bình phải có tình đồng chí thương u giúp đỡ lẫn
nhau, thấu lý, đạt tình.

•

Tự phê bình và phê bình phải ráo riết, triệt để, không nể nang, không
thêm, không bớt, không dùng những lời mỉa mai, cay độc, châm chọc,


phải vạch rõ cả ưu điểm lẫn khuyết điểm, phê bình căn cứ vào việc làm,
chứ khơng suy diễn, quy kết.
Hồ Chí Minh căn dặn, khi tự phê bình và phê bình cần phải đề phịng:
•

Những cán bộ, đảng viên đầu cơ, lợi dụng phê bình để đạt mục đích tự tư,
tự lợi.

•

Những cán bộ, đảng viên “ dĩ hồ vi quý”. Đó là những người miễn sao
cho xong chuyện, khơng tự phê bình cũng chẳng phê bình ai.

•

Những cán bộ cực đoan, máy mốc, thái độ “đối với những người có
khuyết điểm và sai lầm ... như đối với hổ mang, thuồng luông” .

+ Thứ ba, chế độ sinh hoạt và kỷ luật đảng phải nghiêm minh. Theo Hồ Chí
Minh, Đảng Cộng sản là tổ chức cao nhất, chặt chẽ nhất, là đội tiền phong của
giai cấp công nhân và cả dân tộc. Do đó, chế độ sinh hoạt đảng từ chi bộ đến cấp
cao phải nghiêm túc. Hồ Chí Minh rất coi trọng chi bộ đảng. Người cho rằng
“Chi bộ tốt, thì mọi việc đều tốt”. Sự nghiêm minh, chặt chẽ không tách rời tinh

thần tự nguyện, tự giác.
Giải pháp từ phía cán bộ, đảng viên
Trong bài: Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí
Minh chỉ rõ:
+ Thứ nhất, “Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của
Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết”.


Trong điều kiện Đảng cầm quyền, số đông cán bộ, đảng viên là những người có
chức, có quyền; gắn liền với chức, quyền là danh và lợi. Do đó, đây là mối quan
tâm, là vấn đề được Hồ Chí Minh trở đi, trở lại nhiều lần. Người căn dặn, Đảng
là đại biểu cho lợi ích của giai cấp cơng nhân, của tồn thể nhân dân lao động
chứ khơng mưu cầu cho lợi ích của một nhóm người nào, một cá nhân nào. Đảng
viên là người thay mặt Đảng, đại biểu cho lợi ích của giai cấp cơng nhân và nhân
dân lao động. Vì vậy, lợi ích của người đảng viên phải ở trong chứ khơng thể ở
ngồi lợi ích của Đảng, của giai cấp. Đảng và giai cấp thắng lợi và thành công
tức là đảng viên thắng lợi và thành cơng. Nếu rời khỏi Đảng và giai cấp thì cá
nhân dù tài giỏi đến mấy, cũng nhất định không làm nên việc gì.
+ Thứ 2, “Phải đi sâu sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và
phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân”.
3. Ý nghĩa lý luận của tác phẩm
Thứ nhất, mỗi cán bộ đảng viên phải là tấm gương thực hành đạo đức cách
mạng.
Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, là tấm gương thực
hành đạo đức cách mạng, thể hiện tinh thần “ Đảng viên đi trước, làng nước
theo sau
Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”,
“muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Trong công
tác cán bộ, đạo đức cách mạng là yếu tố quan trọng hàng đầu, bởi: “cũng như
sơng thì phải có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng cạn. Cây phải có

gốc, khơng có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, khơng có đạo
đức thì tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.”
Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh ln địi
hỏi cán bộ, đảng viên phải nỗ lực phấn đấu, nâng cao phẩm chất, năng lực lãnh
đạo và thực hành đạo đức cách mạng, để xứng đáng là người lãnh đạo, là người
đầy tớ trung thành của nhân dân.
Với tư cách là người lãnh đạo, cán bộ phải có năng lực thực sự, vừa giỏi
về chun mơn, tinh thơng nghiệp vụ, vừa có trình độ tổ chức, tập hợp quần
chúng, giỏi quản lý và điều hành. Người cán bộ phải tận tâm, tận lực thực thi
nhiệm vụ được giao, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, vì mục tiêu cao cả là
phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Mỗi đảng viên phải chăm lo tu dưỡng đạo
đức cá nhân, đồng thời hết sức chú trọng công tác xây dựng Đảng, để Đảng ta trở
thành “một đảng to lớn, mạnh mẽ, chắc chắn, trong sạch, cách mạng triệt để”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn, trong điều kiện Đảng cầm quyền, phải hết
sức đề phòng nguy cơ thoái hoá biến chất. Mỗi cán bộ đảng viên phải ra sức
nâng cao trí tuệ cho ngang tầm nhiệm vụ lịch sử, đồng thời phải trau dồi đạo đức
cách mạng, không ngừng tăng cường mối quan hệ máu thịt với nhân dân; ln có
ý thức rèn luyện để trở thành người cán bộ tốt. Người nói: “Người đảng viên, cán
bộ tốt muốn trở nên người cách mạng chân chính, khơng có gì khó cả. Điều đó
hồn tồn do lịng mình mà ra. Lịng mình chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng
bào thì mình sẽ tiến đến chỗ chí cơng vơ tư. Mình đã chí cơng vơ tư thì khuyết
điểm sẽ ngày càng ít, mà những tính tốt như sau, ngày càng thêm. Nói tóm tắt,
tính tốt ấy gồm có năm điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm.”


Thứ hai, cán bộ, đảng viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện để nâng
cao đạo đức cách mạng.
Đảng viên không ngừng tu dưỡng rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng, thực

hiện cần, kiệm, liêm, chính; chí cơng vơ tư
Nhận diện và chỉ ra những tác hại của chủ nghĩa cá nhân, Chủ tịch Hồ Chí
Minh cũng cảnh báo, trong điều kiện Đảng cầm quyền, chủ nghĩa cá nhân ngày
càng có những biểu hiện tinh vi, phức tạp, do đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải
thường xuyên, liên tục tu dưỡng đạo đức, nâng cao cảnh giác, quét sạch mọi biểu
hiện của chủ nghĩa cá nhân. Với tầm nhìn xa, Người đã căn dặn: "Một dân tộc,
một đảng và mỗi con người, ngày hơm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không
nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu
lịng dạ khơng trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân".
Đối với Đảng, Người nhấn mạnh: “Để làm cho tất cả cán bộ đảng viên
xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục
toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối chính sách của Đảng, về
nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên. Phát huy tinh thần “Đảng viên đi
trước, làng nước theo sau”
Đối với đội ngũ cán bộ công chức, Người thường xuyên nhắc nhở:
“Những người trong cơng sở đều có nhiều hoặc ít quyền hành. Nếu khơng giữ
đúng Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì dễ trở nên hủ bại, biến thành sâu mọt của dân”.
Thứ 3, Đảng viên phải Nêu cao ý thức phê bình và tự phê bình, kiên quyết
tiêu diệt chủ nghĩa cá nhân


Nguyên nhân làm suy thoái đạo đức của cán bộ đảng viên, đều bắt nguồn
từ “căn bệnh cá nhân chủ nghĩa”. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “...cịn có một số
ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém. Họ mang nặng chủ
nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ khơng
lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”.
Chủ nghĩa cá nhân là nguồn gốc dẫn đến nhiều sai lầm, khuyết điểm. Nó
khiến cho con người ta ngại gian khổ, khó khăn; sa vào tham ơ, hủ hố, lãng phí,
xa hoa; tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành; tự cao tự đại, coi thường tập
thể, xem khinh quần chúng, độc đoán, chuyên quyền; xa rời thực tế, mắc bệnh

quan liêu, mệnh lệnh; thiếu tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu học tập để
tiến bộ. Chủ nghĩa cá nhân còn gây ra tình trạng mất đồn kết, thiếu tính tổ chức,
tính kỷ luật, thiếu tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng chủ trương,
đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, phương hại đến lợi
ích của cách mạng, của nhân dân.
Vì thế, mỗi Đảng viên phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm
chỉnh trong Đảng. Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê
bình cán bộ, đảng viên. Chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc. Kỷ luật của
Đảng phải nghiêm minh. Công tác kiểm tra của Đảng phải chặt chẽ”.
Đối với cán bộ, đảng viên, Người yêu cầu: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải
đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải
kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng".
Thứ tư, phát huy ý nghĩa, giá trị của tác phẩm Nâng cao đạo đức cách
mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân trong giáo dục, tu dưỡng, rèn luyện đạo
đức của cán bộ, đảng viên, đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.


Tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân của
Chủ tịch Hồ Chí Minh dù ngắn gọn, chỉ chưa đầy 700 chữ, nhưng đã đề cập đến
những vấn đề cơ bản nhất trong công tác xây dựng Đảng – đó là giáo dục, rèn
luyện tu dưỡng đạo đức của cán bộ, đảng viên, để xây dựng Đảng ta “là đạo đức,
là văn minh”.
Trong thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chấp hành Trung
ương khoá XII đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết quan trọng, như: Nghị quyết
của Hội nghị Trung ương 4 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn,
đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự
diễn biến" và "tự chuyển hóa" trong nội bộ; Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh;
Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 7 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các
cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm

vụ; Quy định 08 của Ban chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của
cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy
viên Ban chấp hành Trung ương. Và sắp tới đây, Bộ Chính trị sẽ ban hành Quy
định về kiểm soát quyền lực và chống chạy chức, chạy quyền; Ban Bí thư sẽ ban
hành Chỉ thị về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà sốt, sàng lọc, đưa
những người khơng cịn đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng, v.v.
Có thể khẳng định, từ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là công tác
cán bộ của Đảng hiện nay, chúng ta càng thấy rõ các chỉ dẫn về xây dựng đạo
đức cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn cịn ngun giá trị và có tính thời
sự sâu sắc.
Mỗi cán bộ, đảng viên bằng hành động của mình, trên mỗi vị trí, việc làm, cần


nêu gương về đạo đức, nghiêm túc chấp hành kỷ luật của Đảng, kiên quyết
chống lại mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, nâng cao ý thức giữ gìn đoàn kết
trong Đảng, xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh.
4. Ý nghĩa thực tiễn
- Thông qua tác phẩm, Hồ Chí Minh đã có sự tổng kết khái quát về đạo
đức cách mạng, về chủ nghĩa cá nhân với những tiêu chí rất cụ thể, làm căn cứ
để đánh giá đạo đức của Đảng và thực trạng chủ nghĩa cá nhân trong Đảng
- Bác mở rộng nội hàm công tác xây dựng Đảng - công tác xây dựng Đảng
trên 4 mặt: về tư tưởng, về chính trị, tổ chức cán bộ, đạo đức lối sống). 4 mặt
này liên quan chặt chẽ với nhau. Xây dựng Đảng về lối sống tức là văn hóa
Đảng.
- Giá trị thực tiễn: trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp đổi mới 20 năm qua,
đại bộ phận cán bộ đảng viên vẫn giữ được đạo đức cách mạng, nhân cách người
cộng sản, do đó sự nghiệp cách mạng của Đảng giành được nhiều thành tựu,
nhiều thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử (86% tiên phong gương mẫu).Bên
cạnh đại bộ phận trên thì 1 bộ phận khơng nhỏ cán bộ đảng viên (14%) thối hóa
về tư tưởng chính trị, suy thối đạo đức, lối sống, bộ phận nhỏ nhiều khi gây ra

hậu quả xấu, tác động mạnh.
Trong Đảng có 1 bộ phận đảng viên suy thối về tư tưởng chính trị, qua
tổng kết, gồm: 8 ngun nhân:
1. Khơng tích cực học tập, nghiên cứu lý luận chính trị, bằng lịng với
những nhận thức giản đơn, chung chung mơ hồ về CN Mác-Lênin, tư tưởng
HCM, đường lối của Đảng.


2. Dao động với con đường phát triển của dân tộc, mục tiêu lý tưởng của
Đảng, nền tảng tư tưởng của CM.VN.Trong Đảng có 1 bộ phận đảng viên suy
thối về tư tưởng chính trị, qua tổng kết, gồm 8 nguyên nhân:
3. Phủ nhận thành quả CM và giá trị truyền thống của dân tộc VN.
4. Thiếu thống nhất về quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, từ đó
nói và làm không theo đường lối chủ trương của Đảng.
5. Không chấp hành nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng,
trước hết là nguyên tắc tập trung dân chủ.
6. Mất cảnh giác trước âm mưu và thủ đoạn diễn biến hịa bình của các thế
lực thù địch. Không kịp thời và kiên quyết phê phán đấu tranh với những ý kiến,
quam điểm sai trái.
7. Cơ hội chính trị với các dạng thức biểu hiện khác nhau.
8. Phát tán tài liệu, truyền bá quan điểm trái với Cương lĩnh, Điều lệ Đảng,
vi phạm pháp luật Nhà nước.Trong Đảng có 1 bộ phận đảng viên suy thối về tư
tưởng chính trị,
10 Biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân trong Đảng hiện nay
1. Phai nhạt lý tưởng, cơ hội chủ nghĩa.
2. Tham nhũng, tham ơ, hối lộ, lãng phí.
3. Quan liêu, độc đoán, chuyên quyền, tự cao tự đại, coi thường tập thể,
xem khinh quần chúng
4. Lợi dụng địa vị, chức quyền, dung túng bao che cho người thân làm ăn
phi pháp, chiếm đoạt tài sản bất chính.

5. Nịnh hót cấp trên, dọa nạt cấp dưới, thành kiến hẹp hòi, bảo thủ trì trệ.
6. Phơ trương hình thức, chạy theo thành tích, báo cáo sai sự thật.
7. Chạy danh, chạy lợi, chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy tội, chạy
bằng, chạy tuổi.


8. Địa phương chủ nghĩa, cục bộ bản vị, hành xử theo kiểu phép vua thua
lệ làng.
9. Ngại khó ngại khổ, tranh cơng đổ tội, lợi mình hại người.
10. Dĩ hịa vi q, gió chiều nào theo chiều ấy, thủ tiêu đấu tranh.
Liên hệ tới hiện nay, rõ ràng là yêu cầu của cách mạng đối với mỗi cán bộ,
mỗi đảng viên là rất cao. Cách mạng đòi hỏi ở mỗi cán bộ, mỗi đảng viên phải có
lịng trung thành tuyệt đối, phải toàn tâm toàn ý phục vụ cách mạng. Thế mà đối
chiếu với thực tế xã hội, thực tế cơ quan, tình hình đội ngũ cán bộ và đảng viên
vẫn còn nhiều hiện tượng rất đáng lo ngại. Đó là tệ nạn quan liêu, tham nhũng và
tình trạng suy thoái về phẩm chất đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên
làm cho bộ máy Đảng và Nhà nước suy yếu, lòng tin của nhân dân đối với Đảng,
đối với chế độ bị sói mịn, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước bị
thi hành sai lệch, dẫn tới chệch hướng xã hội chủ nghĩa là mảnh đất thuận lợi cho
“diễn biến hồ bình”.
Tất cả các hiện tượng trên là nguy cơ lớn đối với sự nghiệp cách mạng. Phân tích
mổ sẻ các tệ nạn trên, đi tới tận cùng thì vẫn là “chủ nghĩa cá nhân” được trá
hình dưới mn hình vạn trạng. Cần phải có một tinh thần sắc bén cách mạng,
một ý chí cảnh giác thường trực và cao độ các tính năng này chỉ có khi được đặt
trên nền tảng một chủ nghĩa u nước chân chính, mới có thể phanh phui, vạch
trần.
Nâng cao đạo đức cách mạng, đó là mục tiêu phấn đấu và lý tưởng hướng tới của
người cán bộ, người đảng viên. Có sự bồi dưỡng tự nguyện đạo đức cách mạng
với sự hỗ trợ của tổ chức, của đồn thể thì người cán bộ, người đảng viên mới
chiến thắng được “chủ nghĩa cá nhân” nguy hại, để có thể vững tiến trên con

đường cách mạng gập ghềnh quanh co, lắm thác nhiều ghềnh, nhưng cũng đầy
hoa thơm quả ngọt.
Đó là những lời dạy dỗ ân cần và tâm huyết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với
tồn Đảng, tồn dân, tồn qn ta trên bước đường đi lên của cách mạng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO


1. Lưu Trần Luân. (2017). Về tác phẩm “ Nâng cao đạo đức cách mạng, quét
sạch chủ nghĩa cá nhân”. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia.
2. Hồ Chí Minh. (2005). “ Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa
cá nhân”. Hồ Chí Minh: NXB Trẻ.
3. Nguyễn Chí Thanh. (2019). Về tác phẩm "Chống chủ nghĩa cá nhân". Hà Nội:
NXB Chính trị quốc gia sự thật.
4. Nhiều tác giả. 2015. Về tác phẩm "Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch
chủ nghĩa cá nhân". Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia.